PPP-NIEUWSBRIEF Januari 2009/1 Jaargang 3
Inleiding We hebben u in het jaar 2009 hard nodig bij de verdere implementatie van het zorgprogramma psychotische stoornissen. Wij wensen u dan ook een goed en werkzaam jaar toe. Wordt 2009 als een zorgelijk jaar tegemoet beschouwd door velen, het begint met goed nieuws over het zorgprogramma (zie verderop) en in de Verenigde Staten wordt een charismatische president beëdigd. We hebben bij Lentis al weer naar de baas gehapt en ik wacht op de dag dat de medewerkers van het UCP mogen meehappen. Dit jaar zal onze bijzondere aandacht (naast natuurlijk allerlei andere zaken) uitgaan naar de grensoverschrijding. Vanuit de programmabeheerders zijn de eerste schreden gezet om bij elkaar te “visiteren”, maar het blijkt op vele plekken nog niet voor de hand liggend om aan elkaars instellingen en hun ervaren medewerkers te denken. De psychologen hebben op dit gebied een goed voorbeeld gesteld door het initiatief te nemen elkaar te ontmoeten in het kader van de zorg die zij aan mensen met een psychose verlenen. Dat ondersteunt precies dat streven vanuit het zorgprogramma. Moet het echt allemaal wetenschappelijk? Vroeg Harald Schneider zich hardop af en in de buurt van de redactie. Kun je niet gewoon je commentaar eens geven op gebeurtenissen in de zorg? Natuurlijk, zeiden wij, en zo vindt u in deze Nieuwsbrief een heuse column van zijn hand. Ellen Klein is per 1 januari begonnen aan haar taak om het zorgprogramma psychotische stoornissen te ondersteunen. Een van haar eerste doortastende stappen gold wel het opnieuw laten drukken van de Nieuwsbrief van december 2008. Bij het drukken was de helft van de pagina’s verdwenen en nog wel om en om. Jammer, maar het is hersteld. Rob Versteden en Ellen Klein zwerven nog door de organisatie heen, maar daaraan lijkt op 13 februari a.s. (jawel, een vrijdag) een einde aan te komen. Beiden zullen worden gehuisvest in de Laan Corpus den Hoorn.
U leest de maandelijkse nieuwsbrief van de Provinciale Programmagroep Psychotische stoornissen (kortweg: PPP). De programmagroep is een samenwerkingsverband tussen Lentis/Linis, UMCG/UCP en het RGOC. Deze samenwerking heeft als doel een gezamenlijk zorgprogramma te implementeren en te komen tot een cliëntvolgsysteem voor mensen met een psychotische stoornis. Programma Psychotische Stoornissen Programmaleider: Rob Versteden Voorzitter Provinciale Programmagroep: Rikus Knegtering Secretariaat: Ellen Klein Leden van de Provinciale Programmagroep Psychotische stoornissen: Wim Bloemers Agnes Glastra Henny ten Hove Hein Bokern Anita Jonkers Joke Wentholt Astrid Kuster Anne Miedema Pieter Jan Mulder Janneke Nieuwland Nynke de Boer Inge Rinzema Harald Schneider Ellen Siegert Gosse Venema Bertil Bakker E-mail: Programma Psychose/GGZGRN ppp@lentis.nl PPP archief Redactie: Rob Versteden Janneke Nieuwland Ellen Klein
Zorgprogramma krijgt als project nog drie jaar de tijd
VERWIJZERTJES SAMENWERKING
De Raad van Bestuur van Lentis (in de persoon van Corstiaan Lentis Bruinsma), het Dagelijks bestuur van het UCP/UMCG (Fons Tholen) Linis en de programmaleider van het RGOc (Durk Wiersma) hebben de UMCG invoering van het zorgprogramma psychotische stoornissen Universitair Centrum Psychiatrie Rob Giel Onderzoekcentrum geëvalueerd. Ook de directeur behandelzaken van Linis (Frans van Gils) was aanwezig. Het is ook in deze zorggroep dat de implementatie het verst is gevorderd. KENNISCENTRA De stuurgroep drong er bij de voorzitter van de PPP (Rikus Knegtering) en de leider van het zorgprogramma (Rob Versteden) op Kenniscentrum Schizofrenie aan, dat er in april van dit jaar een driejarenplan ligt. Daarin zal de Kenniscentrum Rehabilitatie verdergaande implementatie de komende twee jaar een rol spelen en het laatste jaar zal dan gericht moeten zijn op het overhevelen CLIËNTEN, PATIËNTEN EN van het programma van het project naar de reguliere zorg. Jaarlijks NAASTBETROKKENEN zal er een evaluatie plaatsvinden. Deze stappen betekenen tevens dat het convenant voor die periode Ypsilon wordt verlengd. Anoiksis In april komt het gezelschap weer bij elkaar om zich over de labyrint/in perspectief voorstellen over de komende drie jaren te buigen. Tien sleutelfactoren voor herstel
Ervaringsdeskundigheid 1
Stichting Recovery Nederland Meer weten over psychosen en schizofrenie? Kinderen van ouders met psychiatrische problemen Stichting Nieuw Nabuurschap Maatjesproject van Humanitas
De komende maanden willen we in de nieuwsbrief aandacht besteden aan ervaringsdeskundigheid. In het bijzonder nu Wilma Boevink de sprong naar het Noorden heeft genomen zal zeker meer kracht worden gezet achter deze ontwikkeling in de GGz. Onderstaand persbericht is ontleend aan de site van de ALGEMENE INFO Hanzehogeschool. Wanneer ervaringsdeskundigheid onlosmakelijk verbonden is aan Fact-teams dan is het tegelijkertijd noodzakelijk dat Netwerk Vroege Psychose de organisatie daarvoor ook de nodige ruimte creëert. Daarover Pandora zullen wij de komende periode ons (onder andere) buigen. Wat is ervaringsdeskundigheid, hoe wordt je ervaringsdeskundige, wat is de plaats in de GGz organisatie, welke dilemma’s spelen een ONDERZOEK EN WETENSCHAP rol. Geput zal daarbij worden uit een interessante stroom van medscape publicaties op dit gebied, die de afgelopen jaren het licht hebben Richtlijn schizofrenie gezien en de discussies die plaatsvinden rond het RAAK-project aan de Hanzehogeschool (Rehabilitatie en Herstel in de GGz). ZORGPROGRAMMA Volgende maand is Wilma uitgenodigd door de Fact-teams in de PSYCHOTISCHE STOORNISSEN regio Zuid-oost van Groningen en zij heeft ons verzekerd open te Klik hier voor het rapport staan voor adviezen aan andere teams. Registratie- en Volgsysteem Zij is te bereiken via Karola Nap, secretaresse van het lectoraat Psychotische Stoornissen Rehabilitatie en het lectoraat HEE. Haar e-mail-adres is w.a.boevink@pl.hanze.nl Wilma Boevink bijzonder lector Herstel Hanzehogeschool Groningen. Sinds 1 september is Trimbos-medewerker Wilma Boevink bijzonder lector Herstel, Empowerment en Ervaringsdeskundigheid (HEE) aan de Hanzehogeschool Groningen. Het lectoraat is een nieuwe impuls voor de ontwikkeling en innovatie van het kennisdomein van HEE.
ontwikkeling en innovatie van het kennisdomein van HEE. Drs. Wilma Boevink is een nationaal en internationaal vermaard onderzoeker en heeft tientallen boeken, artikelen en presentaties op haar naam staan. Zij zet zich al jaren in voor het verbeteren van de positie van de patiënt in de psychiatrie. De begrippen herstel, empowerment en ervaringsdeskundigheid zijn daarbij bewust aan elkaar gekoppeld, omdat zo het primaat bij cliënten zelf wordt gelegd. 'Rehabilitatie is wat hulpverleners doen, herstellen is wat personen met beperkingen zelf doen' stelt Boevink. Boevink kan bij de invulling van het lectoraat putten uit haar ervaringen en contacten bij het HEE-bedrijf. Dit is een initiatief van het Trimbos-instituut en de stichting Rehabilitatie '92 waarbij inmiddels vijftig ervaringsdeskundigen betrokken zijn. De komende jaren legt Boevink zich als lector onder meer toe op de ontwikkeling van een opleiding voor HEE-ers/ervaringsdeskundigen en inpassing hiervan in het voltijd curriculum van de opleidingen SPH (Sociaal Pedagogische Hulpverlening), MWD (Maatschappelijk Werk en Dienstverlening), TP (Toegepaste Psychologie) en mogelijk binnen Verpleegkunde. Verder is het de bedoeling dat landelijke en internationale partners http://www.nature.com/ bijdragen aan de onderzoeks- en innovatielijn HEE. Bijvoorbeeld door personele inzet, onderzoeksopdrachten en het afstemmen van curricula op bachelor- en masterniveau. Het lectorschap HEE valt onder het lectoraat Rehabilitatie van de Academie voor Sociale studies van de hogeschool. Belangrijkste financiers van het lectoraat zijn het Trimbos-instituut en de Stichting Beschermende Woonvormen Utrecht (SBWU). De Hanzehogeschool Groningen draagt bij door medewerkers en faciliteiten beschikbaar te stellen. Aanleiding voor instelling van het bijzonder lectoraat is de bij deze instanties gevoelde noodzaak en verantwoordelijkheid om te zorgen dat mensen met psychische handicaps volwaardig deel kunnen nemen aan de samenleving.
Column Gewoon Toen ik naar Nederland kwam leerde ik snel het woord gewoon kennen en waarderen. Een leuk woord dat ik nog steeds verbind met Nederlandse deugden als nuchterheid, realisme en pragmatisme. De laatste jaren heb ik steeds meer een hekel gekregen aan het gebruik van het woord gewoon in het kader van zorg voor mensen met psychotische stoornissen. Je hoort opmerkingen als “De zorg moet zo gewoon mogelijk zijn” of “In het contact moet je maar gewoon doen”.
Deze column is geschreven door Harald Schneider, psychiater en leidinggevende Langdurige Rehabilitatie Zuidlaren
En ik kwam zelfs medewerkers tegen die het laatste als reden gebruikten om niks van de stoornis te willen weten. Het idee mensen niet op hun rol als patiënt vast te leggen is goed, maar mag niet tot het ontkennen van stoornis en handicap leiden. Daarnaast doen dit soort uitspraken geen recht aan de specifieke kennis en vaardigheden die medewerkers nodig hebben om mensen met psychotische stoornissen goed te kunnen begeleiden. Gewoon te doen in het contact met mensen die niet gewone problemen hebben is zeker niet gewoon. Iedereen die meer over benodigde kennis en vaardigheden wil weten verwijs ik naar ons verpleegkundig symposium over zorg voor mensen met psychotische stoornissen dat 17 april 2009 in het UMCG plaats zal vinden.
Verslag van derde congres Integrale Psychiatrie 3 december 2008 “Nieuwe perspectieven op lichaam en geest” Dagvoorzitter Martin appelo: Gz-psycholoog/gedragstherapeut. Senior onderzoeker Centrum Integrale Psychiatrie, docent psychologie Universiteit Groningen. Martin heet ons op een humoristische manier welkom en weet meteen de snaar van de lachspieren te raken.Hij gaat kort in op de vorige succesvolle congressen van 2006 en 2007, die in het teken stonden van de uitleg en het belang van Integrale Psychiatrie. Naar aanleiding van de evaluaties ligt de focus dit keer op de praktische toepassing van Integrale Psychiatrie. De vorm bestaat uit 3 plenaire sprekers en 24 workshops. In de pauzes hebben we kunnen genieten van live muziekdoor TCQ. Van heerlijke hapjes, sapjes (bietensap, wortelsap mmm…) broodjes enz. en dit allemaal op biologische basis. Er worden posterpresentaties gehouden, er staan stands met allerlei informatie en het congres wordt afgesloten met het Cello Octet Amsterdam. Dit alles in de prachtige sfeervolle ambiance van de Martiniplaza. PLENAIRE SPREKERS Verantwoorde toepassing van CAG binnen een regulier GGzinstelling met behulp van het CAG-protocol. Rogier Hoenders: Psychiater/onderzoeker, oprichter van het Centrum Integrale Psychiatrie (IP) Tevens doet hij promotieonderzoek naar de effectiviteit en de veiligheid van Complementaire en Alternatieve Geneeswijzen (CAG). In de media reageren vaak voor- en tegenstanders van CAG, vol overtuiging en emotioneel op elkaar. Rogier houdt echter een pleidooi om deze twee werelden bij elkaar te brengen, aanvullend aan elkaar te zijn en om op zoek te gaan naar nieuwe mogelijkheden en nieuwe antwoorden op de problemen in de hedendaagse psychiatrie. Rogier vertelt over de aanpak van de IP en het protocol van CAG.
Het protocol is vastgelegd door de Stuurgroep Integrale Psychiatrie (STIP). Vanaf oktober 2008 wordt de effectiviteit van de werkwijze structureel onderzocht middels ROA (Routine Outcome Assesment) en n=1onderzoek. The future of Psychiatry James Lake: Psychiater in University Hospital. Voorzitter werkgroep CAG America, privé praktijk in Montery, California. Hij geeft symposia en workshops In zijn betoog benadrukt hij het belang van de relatie therapeut en patiënt. Deze moet veilig en aanvaardbaar zijn. De toekomst van de psychiatrie zou toegang moeten bieden tot en bereikbaarheid van alternatieve interventies Belangrijk hierin zijn politieke adviezen, onderzoek en ervaring. Hij voorspelt op basis van de ontwikkelingen dat in de toekomst, meer CAG zijn, nieuwe verklaringsmodellen, meer aandacht voor biologische, energetische en psychologische processen, meer interventies, nieuwe behandelconcepten en een nieuwe academische opleiding en onderzoeken. Kortom een ander paradigma Epigenica en de rol van voeding bij het ontstaan van psychiatrische
stoornissen. Frits Muskiet: klinisch chemicus. Hoogleraar pathosfysiologie en Klinisch Chemische Analyse UMCG Sociaal gezien leven we in de 21ste eeuw, maar genetisch gezien in het stenen tijdperk. Dit geeft een conflict in ons metabolisme. Er is nu een explosie van o.a. obesitas, diabetes, depressies, autisme. We hebben ook te maken met overerving. De leef- en voedingstijl van onze ouders en voorouders hebben invloed op onze genen. Voedingspatroon van tegenwoordig bevat te veel eiwitten, vetten en koolhydraten, te weinig vezels. Gezonder is zuur-base evenwicht, voldoende vitamines, mineralen en visolie. Evidence based advies: meer fruit, seks en vis!! “Mental Health, naturally”! Kathi Kemper; Hoogleraar kindergeneeskunde, bekleed de Caryl J. Guth Chair for holistic and integrative medicine, pionier en auteur. Kathi vertelt over haar missie en pioniersschap in de integratieve en complementaire wereld van medicijnen en haar boek die in 2009 uitkomt: “Mental Health, naturally” WORKSHOPS Bijgewoond door Janneke Nieuwland: verpleegkundig begeleider bij Lentis, massagetherapeut privépraktijk Via een perskaart van Gerke Terpstra, kan ik een keuze kan maken uit alle workshop. Ik kies voor de workshops waarvan het thema het meest aansluit bij de doelgroep van de PPP in Groningen.
Centrum Integrale Psychiatrie in de praktijk. (CIP) IP is het integreren van complementaire en alternatieve geneeswijzen in de reguliere psychiatrie op basis van wetenschappelijk onderzoek naar effectiviteit en veiligheid. Bregje Hartogs: gz-psycholoog Bregje presenteert via een Power Point de werkwijze en het behandelaanbod van het centrum, dat zich onderscheidt van het reguliere. Via een verwijzer kan men zich aanmelden met diverse problematiek zoals stemmingstoornis, PTSS, angstklachten, psychotische stoornis, persoonlijkheidstoornis, identiteitsstoornis, onbegrepen lichamelijke klachten. Op dit moment hebben 615 mensen zich aangemeld.Er werken ongeveer 20 vaste medewerkers. Annet Stoffers-Schaafsma: sociaal psychiatrische verpleegkundige Annet geeft informatie over mindfulness. Dit is een methode die ontwikkeld is door Jon Kabat-Zinn, waarvan de oorsprong 2500 jaar geleden ligt. Mindfulness is aandacht geven op een speciale manier, doelbewust, op het moment zelf en niet oordelend. De methode doet ĂĄppel op het zelfhelend vermogen.Tijdens de workshop nodigt ze de deelnemers uit om het te ondergaan en begeleidt ze een korte sessie en zo belanden we in het hier en nu. Andrea Hospers: arts-assistent houdt een betoog over kruiden en voedingssupplementen w.o. St. Janskruid, Valeriaa, Visolie en Inositel. Ze vertelt over de effectiviteit bij klachten als angst, slapeloosheid. Concentratiestoornis en stemmingstoornis Belangrijk is: recept van de arts!! In de toekomst wordt er onderzoeken gedaan van voedingssupplementen bij mensen met depressie en schizofrenie. Wanja Ligthart fysiotherapeut en psychomotoor therapeut vertelt het belang van bewegingsgerichte en lichaamsgerichte therapie in de psychiatrie en massage in de psychiatrie. Klassieke massage voor de ontspanning en bewustwording, psychomassage voor het betekenis geven van lichaamsignalen en shiatsu massage die invloed heeft op het zelfhelend vermogen. Wanja laat ons een hoofdmassage ervaren tijdens deze workshop, die door de deelnemers wordt gegeven en ondergaan, waarin Wanja het voorbeeld geeft. Wilma de Vries; nurse practitioner geeft een presentatie over de casuĂŻstiek binnen de CIP waarbij er rekening wordt gehouden met de wens van de cliĂŤnt en of er een klik is met de behandelaar. Vervolgens bespreekt ze een casus en welke behandelingen zijn ingezet uit het behandelaanbod van CIP en het resultaat. Deze workshop wordt afgesloten met de mooie woorden: Aandacht voor lichaam en geest binnen een integrale visie geeft een nieuw perspectief op de behandeling in de psychiatrie.
Wie zegt dat je onder leed moet lijden? Eigen kracht, eigen koers Mevr. A. van Wijnen:dagvoorzitter, directeur Disability Poliicy, visie in werk in uitvoering Mevr. M. Antema: voorzitter werkgroep Cheiron en Provinciaal GGz cliëntenplatform Gr. Mevr. M. de Jonge: cliëntdeskundige, stafmedewerker Empowerment, cliënt,creatief schrijver. Mevr. A. de Rode: lid werkgroep Cheiron en Provinciaal GGz cliëntenplatform Gr. Deze workshop is een zeer interactief. De kernwoorden waar het in de hulpverlening om draait is vertrouwen, contact, ruimte, respect, samenwerking, informatie over mogelijkheden, zelf keuzes maken, zingeving, bewustwording, dialoog, verwachtingen, coaching, persoonlijke begeleiding, onvoorwaardelijkheid, confrontatie, gezien worden. De verbindende factor is: het terugvinden van de eigen energiebron en de verbinding met jezelf, anderen en de wereld, dit kan via vele reisroutes. Vanuit cliëntenperspectief is het simpel: Wat helpt helpt en wat helpt sluit aan bij de eigen beleving van de werkelijkheid. Persoonlijk vond ik het een zeer praktisch, interactief en geslaagd symposium. Het liefst had ik alle wokshops bezocht. Dit maakt me nog nieuwsgieriger naar het symposium op 3 december 2009! Ook nieuwsgierig? Kijk op www.congresintegralepsychiatrie.nl of integralepsychiatrie@lentis.nl Organiserend comité. Rogier Hoenders, psychiater Martin Appelo, psycholoog Elkana Waarsenburg, huisarts i.o. Erik van der Brink, psychiater
Anoiksis Recent is de STRIP (Stress Reactiviteit in Psychose) studie van start gegaan. Onderzoekers Johan Lataster en Dina Collip zijn op zoek naar deelnemers en lichten daarom hier hun onderzoek toe. Mensen die lijden aan een psychose blijken erg gevoelig te zijn voor stress, en reageren hier heftiger op dan anderen. Onze studie richt zich op de vraag waar die gevoeligheid voor stress vandaan komt. Wat gebeurt er in de hersenen en hoe zou dit een rol kunnen spelen bij het ontwikkelen van een psychose? En hoe zit het met erfelijkheid en omgevingsfactoren? Wat houdt de studie in? De STRIP-studie bestaat uit een dagelijks leven onderzoek en een laboratoriumstudie. De studie is een samenwerkingsverband tussen de Universiteit Maastricht in Nederland en het Universitair Ziekenhuis Gasthuisberg, Leuven in België.
Klik op deze link voor meer informatie over Anoiksis
Wie kan er deelnemen? · Patiënten, die ooit een psychotische episode meegemaakt hebben. · Eerstegraads familieleden (ouders, broers of zussen) van patiënten met een psychotische aandoening. · Gezonde controlepersonen. Interesse? Bent u geïnteresseerd en wilt u meer weten? Geef u dan op door te bellen met 043-368-8656, of stuur een mailtje naar j.lataster@sp.unimaas.nl of d.collip@sp.unimaas.nl. Ook voor vragen kunt u hier terecht. Hopelijk tot ziens!
Ypsilon Klik op deze link voor meer informatie over Ypsilon
Jubileum van start! Met de lancering van het speciale Ypsilonjubileumlogo hebben we het startschot gegeven voor het jubileumjaar 2009. Een jaar lang aandacht voor Ypsilon - en dus voor onze zieke familieleden - dat is het doel van alle festiviteiten. Ypsilon-dvd “Ipsilon 25 jaar ervaringsdeskundigheid”
Arno van Beest en Jochem Smit maakten met medewerking van o.a. psychiater Wiepke Cahn en tal van (kader)leden van Ypsilon een dvd waarin de vereniging laat zien wat ze doet en waar ze voor staat. De dvd wordt eind januari verstuurd naar alle afdelingen.
Cochrane Cochrane Onderwerp Morita therapie voor schizofrenie Achtergrond Behandeling van schizofrenie dient zich op de vele, sociale aspecten te richten naast de behandeling van symptomen. Verschillende soorten interventies zijn daartoe voor handen. Morita therapie is er een van. Morita therapie is een systematische psychotherapie die is gebaseerd op Oosterse psychologie. Het doel van dit soort therapieën is het verlichten Deze Cochrane werd verzorgd door van de angsten die patiënten hebben, door hen angst te leren zien als een natuurlijk fenomeen, terwijl ze tegelijkertijd in vier fasen om zinvolle Rob Versteden taken te verrichten. Doelen In dit review worden de effectstudies geanalyseerd naar Morita therapie in intramurale settings bij mensen die lijden aan schizofrenie. Selectiewijze en aantal onderzoeken Onderzocht werden de `Cochrane Schizophrenia Groups Trials Register`, de`Chongqing VIP Database`, de `Wanfang Database` (augustus 2006), alle relevante referenties, en de eerste auteurs van de onderzoeksverslagen werden benaderd. Alle gerandomiseerde onderzoeken naar Morita therapie in een klinische setting werden geïncludeerd. Dit leverde in totaal 11 studies op. Zes studies daarvan waren niet “blind” en drie waren inadequaat gerandomiseerd. Resultaten De gevonden studies waren van een middelmatige tot slechte kwaliteit(totaal n=1041). De vergelijking tussen standaard zorg en Morita therapie (totaal n=679) kende weinig vermindering van angst (<2%). De onderzoeken naar de invloed van Morita therapie op negatieve symptomen waren weliswaar positief, maar differentieerden onderling zo sterk, dat er weinig uit kan worden geconcludeerd. Morita therapie gecombineerd met standaard zorg leverde betere resultaten op dan standaard zorg alleen Vergeleken met een rehabilitatieprogramma was weinig verschil merkbaar. In twee studies, die wel op alkaar leken, kwam een verbetering in de geestesgesteldheid naar voren, gepaard gaande aan een verlaging van de score op de BPRS (Brief Psychiatric Rating Scale), verbetering in het zelfinzicht en het sociale functioneren. Conclusie De voorliggende onderzoeken ondersteunen onvoldoende de Morita therapie. Daarmee blijft de Morita therapie voor mensen met schizofrenie een experimentele interventie. Door enige positieve resultaten lijkt verder, en goed opgezet onderzoek, gerechtvaardigd. Cochrane-auteurs He Y, Li C Naschrift Ter afwisseling deze keer een meer exotische interventie, die in Nederland nauwelijks bekendheid geniet. Op één heel slechte vertaling na, een beschrijving van twee regels en een commercieel uitbater in Amsterdam is
er in het Nederlands weinig meer over te vinden. Vandaar dat ik een stukje toevoeg om in het kort uit te leggen wat de Morita therapie inhoudt. Dr Morita Masatake, ook als Morita Shoma (1874 - 1938), was een tijdgenoot van Sigmund Freud en de grondlegger van Morita therapie, een tak van de klinische psychologie sterk beïnvloed door het Zen Boeddhisme. In zijn hoedanigheid als hoofd psychiatrie van een groot ziekenhuis in Tokio, begon Morita de ontwikkeling van zijn methoden tijdens het werken met patiënten lijdend aan shinkeishitsu, of angststoornissen met een hypochondrische basis. Volgens Morita is hoe iemand zich voelt belangrijk als indicator voor het nu, maar gevoelens zijn oncontroleerbaar; wij zijn er niet verantwoordelijk voor. Omdat gevoelens en gedrag in het Zen boeddhisme onafhankelijk zijn van elkaar is het mogelijk om zinvolle acties te ondernemen bij onaangename gevoelens. De essentie van de methode van Morita misschien samengevat in drie regels: Accepteer al je gevoelens, weet je doel (en), en doen wat er gedaan moet worden. Wanneer een keer gevraagd werd wat verlegen mensen moeten doen, antwoordde Morita, "Zweten". •
Accepteer je gevoelens - het aanvaarden van gevoelens is niet bedoeld om hen te negeren of te vermijden, maar hen juist te verwelkomen.
•
Ken uw doel – Volgens Morita hebben we evenveel controle over onze gevoelens als over het weer. Hoewel we vanuit deze gedachte niet verantwoordelijk kunnen worden gesteld voor onze gevoelens, kunnen we dat wel voor ons gedrag, en voor Morita is dat een heilige verantwoordelijkheid.
•
Doe wat er gedaan moet worden – Terwijl men zich alleen of gekwetst of moorddadig voelt is het mogelijk onkruid te wieden. Je doet het omdat je er bloemen wilt laten groeien. Morita’s wijze van behandeling is heel anders dan de westerse diagnose / ziektemodel.
Karen Horney, een Amerikaanse psycholoog, erkende het nut van Morita technieken zoals, bij later ook, Albert Ellis. Misschien is de meest opmerkelijke van Morita's volgelingen David K. Reynolds. Dr Reynolds stelde delen van de Morita therapie samen met de praktijk van Naikan in `Constructief Leven`, een educatieve methode voor Engels sprekende westerlingen. Ironisch genoeg werd Constructief Leven zeer populair in Japan.
Congressen Agenda: • Congres Reïntegratie door educatie op dinsdag 3 februari 2009 te Groningen voor (jong) volwassenen met psychiatrische problematiek 10 jaar begeleid leren in Nederland. Locatie: Marie kamphuisborg (voorheen hanzeborg), Zernikeplein 23 te Groningen.
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Hanzehogeschool Groningen lecotoraat Rehabilitatie Karola Nap Telefoon: 050-5953377 E-mail: j.k.nap@pl.hanze.nl
•
Vooraankondiging tweejaarlijkse nascholing psychosen en in het bijzonder schizofrenie op 5/6 maart 2009 te Zwartsluis Doelgroep: psychiaters, psychologen en nurse-practitioners. Onderwerpen: negatieve symptomen, cognitieve functies, genetica van theorie naar praktijk, overdragen van medische kennis in de praktijk. Accreditatie is aangevraagd.
•
Verpleegkundig Symposium UCP/PPP Op 17 april 2009 vindt het Verpleegkundig Symposium plaats dat al bijna als een traditie wordt georganiseerd door verpleegkundigen van het UCP/UMCG. Dit jaar heeft de organisatie in nauwe samenwerking met de Provinciale Programmagroep Psychotische stoornissen (PPP) het thema “Verpleegkundig handelen in een zorgprogramma voor psychotische stoornissen” uitgewerkt. De gehele dag zal in dit teken staan. Zoals regelmatige bezoekers weten wordt de dag met een sfeervol en muzikaal samenzijn afgesloten. Meer informatie volgt.
Klik op deze link voor meer informatie
Groepen Lotgenotengroep De afdeling Psychosen van het UCP organiseert lotgenotencontact voor patiënten die een psychose hebben meegemaakt en die graag in contact Klik op deze link voor meer willen komen met anderen. Lotgenotencontact is voor veel patiënten een informatie over de bron van herkenning, erkenning, steun en informatie. Het kan lotgenotengroep ondersteuning bieden bij het verwerken van een psychotische stoornis en bij het leren leven met een deze stoornis. Bijeenkomsten In aanwezigheid van een hulpverlener wordt tijdens acht of meer bijeenkomsten in een ontspannen sfeer gesproken over onderwerpen die door de groep worden ingebracht. Iedereen kan op zijn eigen manier meedoen. Als u vooral veel wilt luisteren of juist vertellen, is dat mogelijk. Als u het moeilijk vindt om in een groep te praten, dan wordt daar rekening mee gehouden. Waar en wanneer Eens per twee weken is er op dinsdag van 17.00 tot 18.30 uur een bijeenkomst. De bijeenkomsten vinden plaats in het UCP Libermanmodules Er zijn 6 Libermanmodules namelijk: Module 1: Omgaan met antipsychotische medicatie. Module 2: Omgaan met psychotische symptomen. Module 3: Omgaan met vrije tijd. Module 4: Omgaan met verslaving. Module 5: Omgaan met werk. Module 6: Omgaan met sociale relaties en intimiteit: Deel 1: het aangaan en onderhouden van sociale relaties. Deel 2: het aangaan en onderhouden van een intieme relatie.
Aanmelden bij: Secretariaat Linis, FACT team 3 Marja Hillenga Telefoon: 050-5223377 E.mail: m.hillenga@lentis.nl
Health 4U Health 4U: voor wie is het? Health 4U is speciaal ontwikkeld voor mensen die medicatie gebruiken omdat ze last hebben van psychische klachten.
Meer weten over Health 4U, klik
op deze link
Vaak leiden deze klachten, in combinatie met medicatie, tot een ongezonde levensstijl waardoor mensen zwaarder worden en de lichamelijke conditie kan verslechteren. Deze training is ontwikkeld om hier wat aan te doen. Health 4U: wat is het? Health 4U is een unieke combinatie van verschillende trainingen die kunnen helpen om ongezonde gewoonten te veranderen, overgewicht te bestrijden en uw conditie te verbeteren.
Informatie bij: Secretariaat Linis FACT team 5 Maian Kanon Telefoon: 050-5223349 E.mail: m.kanon@lentis.nl
Het uitgangspunt is dat overgewicht en de kans op ziekte, ook als deze ontstaan door bijwerkingen van medicatie, vooral samenhangen met eenzaamheid, negatieve gevoelens en vervelende gedachten. Deze leiden vaak tot ongezonde gewoonten zoals veel roken, teveel eten en onvoldoende beweging. Familieavonden De afdeling Psychosen van het UCP organiseert regelmatig informatiebijeenkomsten voor familieleden van patiënten die psychotisch zijn of zijn geweest. U vindt hier meer informatie over deze bijeenkomsten.
Klik op deze link voor meer informatie over de familieavonden
Voor wie en waarom Psychotische klachten beïnvloeden niet alleen het leven van de patiënt, maar ook dat van de mensen uit zijn omgeving. De psychotische klachten Aanmelden bij: Secretariaat Psychosen van het kunnen bij de partner, kinderen, ouders, broers en zussen bijvoorbeeld Universitair Centrum Psychiatrie leiden tot zorg, onzekerheid, spanning en angst.
Voorlichting over psychosen en het uitwisselen van ervaringen met anderen, kunnen dan nuttig zijn en steun bieden. De familieavonden kunnen helpen beter met eventuele problemen om te gaan. Tijdens de familieavonden zijn er leden van Ypsilon aanwezig. Dit is de patiëntenvereniging voor familieleden van psychotische patiënten. De leden houden voordrachten en beantwoorden vragen vanuit hun eigen ervaringen. Ook vertellen zij welke activiteiten de vereniging organiseert. Psycho-educatie De afdeling Psychosen van het UCP organiseert wekelijks voorlichtingsbijeenkomsten. Tijdens deze bijeenkomsten krijgt u informatie over de oorzaken, de behandeling en de preventie van psychosen.
Telefoon: 050-3612132 of via e-mail psychosen@psy.umcg.nl
Klik op deze link voor meer informatie over de voorlichtingsbijeenkomsten
Voor wie De voorlichtingsbijeenkomsten zijn bedoeld voor mensen die mogelijk psychotische verschijnselen hebben of hebben gehad. De gegeven informatie helpt bij het uitzoeken of er psychotische symptomen zijn of zijn geweest. Ook helpt de informatie beter met psychische klachten om te Aanmelden bij: gaan en te weten wat er aan te doen is. De bijeenkomsten zijn vrij Secretariaat Psychosen van het toegankelijk voor patiënten van het UCP en daarbuiten. Universitair Centrum Psychiatrie Waar en wanneer De bijeenkomsten zijn elke vrijdagmiddag (m.u.v. van feestdagen) van 13.30 tot 14.30 in het Universitair Centrum Psychiatrie van het UMCG.
Telefoon: 050-3612132 of via e-mail psychosen@psy.umcg.nl
Goldstein sociale vaardigheden Er zijn 8 verschillende trainingen namelijk: 1. Een praatje maken; 2. Luisteren; 3. Iets bespreken; 4. Opkomen voor je mening; 5. Uiten van waardering en genegenheid; 6. Reageren op waardering en genegenheid; 7. Uiten van boosheid en irritatie; 8. Reageren op boosheid en irritatie. Vanaf januari 2009 wordt er weer gestart met verschillende trainingen, hiervoor kunnen nog mensen worden aangemeld. De startdata en de onderwerpen van de trainingen zijn: Dinsdag 17 februari 2009 reageren op waardering en genegenheid Maandag 23 maart 2009 uiten van boosheid en irritatie Dinsdag 12 mei 2009 reageren op boosheid en irritatie Dinsdag 23 juni 2009 opkomen voor je mening
Informatie bij: Secretariaat Linis FACT team 4 Alda Arts Telefoon: 050-5223213 E.mail: ad.arts@lentis.nl