
16 minute read
WPŁYW ROZTWORÓW O RÓŻNYM STĘŻENIU NA
Zjawisko Osmozy
Poziom kształcenia, profil, dział podstawy programowejliceum/technikum-Profil rozszerzony – Chemizm życia
Advertisement
INSTRUKCJE W PARADYGMACIE OBIEKTYWISTYCZNYM
INSTRUKCJA CAŁKOWICIE ZAMKNIĘTA
Problem badawczy: Czy stężenie roztworu ma wpływ na kierunek zjawiska osmozy w komórkach ziemniaka (marchwi, buraka itp.)?
Hipoteza: Stężenie roztworu ma wpływ na kierunek zjawiska osmozy we wnętrzu komórek ziemniaka.
Materiały: bulwa ziemniaka, nóż, linijka, woda, sól kuchenna, 3 zlewki (szklanki), łyżeczka.
Przebieg doświadczenia:
1. Obierz bulwę ziemniaka i wykrój z niej trzy jednakowe prostopadłościany (jak na frytki). Zmierz ich długość.
2. Nalej do każdej zlewki (szklanki) równą ilość wody, np. 100ml. W pierwszej zlewce zostaw tylko wodę, do drugiej zlewki dodaj 1 łyżeczkę soli kuchennej, a do trzeciej 3 łyżeczki soli.
3. Włóż po jednym kawałku ziemniaka (czyli po jednej próbce) do każdej zlewki (szklanki). Odstaw na 1,5 godz.
4. Po 1,5 godz. zmierz długość próbek, zapisz wyniki oraz zauważ zmiany w kształcie/ wyglądzie/ gęstości ziemniaka.
Obserwacja: W pierwszej zlewce (szklance) brak znaczących zmian, długość/kształt ziemniaka nie zmieniła się, bulwa twarda.
W drugiej zlewce (szklance) długość ziemniaka/kształt zmniejszył się, bulwa giętka.
W trzeciej zlewce (szklance) długość ziemniaka/kształt znacząco się zmniejszył, bulwa bardzo giętka.
Wniosek: Stężenie roztworu ma wpływ na kierunek osmozy w komórkach bulwy ziemniaka. Jest to spowodowane zjawiskiem osmozy, polegającej na przenikaniu wody z roztworu mniej stężonego (roztwór o wyższej zawartości wody, niż soli) do roztworu bardziej stężonego.
Instrukcja Zamkni Ta Sterowana
Temat: Wpływ roztworów o różnym stężeniu na zjawisko osmozy
Problem badawczy: .............................................................................................................. .................
Hipoteza: ................................................................................................................ ...............
Materiały: bulwa ziemniaka, nóż, linijka, woda, sól kuchenna, 3 zlewki (szklanki), łyżeczka.
Przebieg doświadczenia:
1. Obierz bulwę ziemniaka i wykrój z niej trzy jednakowe prostopadłościany (jak na frytki). Zmierz ich długość.
2. Nalej do każdej zlewki (szklanki) równą ilość wody, np. 100ml. W pierwszej zlewce zostaw tylko wodę, do drugiej zlewki dodaj 1 łyżeczkę soli kuchennej, a do trzeciej 3 łyżeczki soli.
3. Włóż po jednym kawałku ziemniaka (czyli po jednej próbce) do każdej zlewki (szklanki). Odstaw na 1,5 godz.
4. Po 1,5 godz. zmierz długość próbek, zapisz wyniki oraz zauważ zmiany w kształcie/ wyglądzie/ gęstości ziemniaka.
Obserwacja: Jak zmieniła się długość oraz twardość bulwy ziemniaka w każdej zlewce
(szklance)? .............................................................................................................
Wnioski: ................................................................................................................. ..............
INSTRUKCJE W PARADYGMACIE PROGRESYWISTYCZNYM
INSTRUKCJA OTWARTA - DOCIEKANIE NAUKOWE
Osmoza jest odmianą dyfuzji, w której przez błonę półprzepuszczalną przenika rozpuszczalnik, aby wyrównać stężenia po obu stronach błony biologicznej. W mechanizmie osmotycznym jest transportowana woda. Woda przenika z roztworu o mniejszym stężeniu (hipotoniczny) do roztworu o wyższym stężeniu (hipertoniczny). Jeżeli umieści się komórkę w środowisku o wyższym stężeniu, a więc w roztworze hipertonicznym, nastąpi wypływ wody z komórki na zewnątrz. W wyniku tego komórka roślinna traci jędrność (turgor). Po umieszczeniu komórki roślinnej w roztworze hipertonicznym (np. z NaCl), dojdzie do wycieku wody z komórki (kurczenie się wakuoli i odstawanie protoplastu od ściany komórkowej).
Opracuj doświadczenie, w którym ukażesz kierunek przebiegu zjawiska osmozy na podstawie roztworów o różnych stężeniach.
Twoje pytanie badawcze: .........................................................................................................
Twoje przypuszczenia: ...................................................................................................... .......................
Ustal jak chcesz przeprowadzić doświadczenie, wykorzystując bulwę ziemniaka (przekrojonej na 3 równe części, np. Jak frytki). Zapisz zaplanowany przebieg doświadczenia.
Materiały: bulwa ziemniaka,......................................................................
Zaplanuj przebieg doświadczenia: ...............................................................................................................................
Co obserwujesz: O czym to świadczy?
Porównaj doświadczenia oraz wyniki po między osobami z klasy.
Przyjrzyj się podobnym doświadczeniom w książkach oraz popraw doświadczenie, jeśli tego wymaga.
INSTRUKCJA OTWARTA SAMODZIELNA
Osmoza jest odmianą dyfuzji, w której przez błonę półprzepuszczalną przenika rozpuszczalnik, aby wyrównać stężenia po obu stronach błony biologicznej. W mechanizmie osmotycznym jest transportowana woda. Woda przenika z roztworu o mniejszym stężeniu (hipotoniczny) do roztworu o wyższym stężeniu (hipertoniczny). Jeżeli umieści się komórkę w środowisku o wyższym stężeniu, a więc w roztworze hipertonicznym, nastąpi wypływ wody z komórki na zewnątrz. W wyniku tego komórka roślinna traci jędrność (turgor). Po umieszczeniu komórki roślinnej w roztworze hipertonicznym (np. z NaCl), dojdzie do wycieku wody z komórki (kurczenie się wakuoli i odstawanie protoplastu od ściany komórkowej).
Zaprojektuj doświadczenie, w którym ukażesz kierunek przebiegu zjawiska osmozy na podstawie wykorzystania roztworów o różnym stężeniu. Pamiętaj o budowie i etapach doświadczenia.
WYNIKI I WNIOSKI
Obserwacja:
W pierwszej zlewce (szklance) brak znaczących zmian, długość/kształt ziemniaka nie zmieniła się, bulwa twarda.
W drugiej zlewce (szklance) długość ziemniaka/kształt zmniejszył się, bulwa giętka.
W trzeciej zlewce (szklance) długość ziemniaka/kształt znacząco się zmniejszył, bulwa bardzo giętka.
Wnioski: Stężenie roztworu ma wpływ na kierunek osmozy w komórkach bulwy ziemniaka. Jest to spowodowane zjawiskiem osmozy, polegającej na przenikaniu wody z roztworu mniej stężonego (roztwór o wyższej zawartości wody, niż soli) do roztworu bardziej stężonego.
Praktyczne Wskaz Wki
Wskazówki: Zamiast wody z kranu można użyć dla lepszego efektu wody destylowanej. W doświadczeniu można użyć inne warzywa takie jak bulwa marchwi, selera czy buraka. By uzyskać jak najlepsze wyniki dobrze jest użyć wagi kuchennej przy dodawaniu soli (do drugiej probówki 5g, do trzeciej 10g). W tym przypadku dodatkowo potrzebna waga kuchenna.
ŹRÓDŁA https://youtu.be/TY7xN86A7tg

Autor Manuela Fronda
Wykrywanie Zjawiska Gutacji U Ro Lin
Poziom kształcenia, profil, dział podstawy programowejliceum/technikum-Profil rozszerzony – Fizjologia roślin
INSTRUKCJE W PARADYGMACIE OBIEKTYWISTYCZNYM
INSTRUKCJA CAŁKOWICIE ZAMKNIĘTA
Problem badawczy: Czy u rośliny przy nadmiarze wody nastąpi zjawisko gutacji?
Hipoteza: Roślina w sposób dodatkowy za pomocą zjawiska gutacji będzie dążyć do pozbyć się nadmiaru wody.
Materiały: 2 rośliny (storczyk), woda, 3 pudełka plastikowe (wiaderka) – 2 mniejsze/1 duże, opcjonalnie talerz.
Przebieg doświadczenia:
Próba kontrolna:
1.Do mniejszego pudełka wlej wodę, następnie zamocz roślinę w tym pudełku na 20min.
2. Po upływie czasy wyjmij roślinę z wody i postaw (np. na talerzyk), by odsączyć wodę
Próba badawcza:
1.Do mniejszego pudełka wlej wodę, następnie zamocz roślinę w tym pudełku.
2.Dużym pudełkiem przykryj roślinę, pozostaw tak na 1 godz 30min.
Regularnie obserwuj roślinę.
3. Po zaobserwowaniu zmian na roślinie wyciągnij roślinę na talerzyk, by odsączyć z nadmiaru wody.
Obserwacja:
Próba kontrolna: brak jakichkolwiek zmian
Próba badawcza: Po 30 minutach doświadczenia roślina wilgotna, na liściach bardzo malutkie, lepkie kropelki.
Po 1 godz. Zauważyć można na liściach wiele dobrze widocznych kropelek.
(Kropelki wody zaobserwować można na blaszce liściowej.)
Wnioski: Wystąpiło zjawisko gutacji, polegające na pozbyciu się wody z rośliny w sytuacji , gdy proces transpiracji nie zachodzi lub jest niewystarczający.
INSTRUKCJA ZAMKNIĘTA STEROWANA
Problem badawczy: ..............................................................................................................
.................
Hipoteza: ................................................................................................................
...............
Materiały: 2 rośliny (storczyk), woda, 3 pudełka plastikowe (wiaderka) – 2 mniejsze/1 duże, opcjonalnie talerz.
Przebieg doświadczenia:
Próba kontrolna:
1.Do mniejszego pudełka wlej wodę, następnie zamocz roślinę w tym pudełku na 20min.
2. Po upływie czasy wyjmij roślinę z wody i postaw (np. na talerzyk), by odsączyć wodę
Próba badawcza:
1.Do mniejszego pudełka wlej wodę, następnie zamocz roślinę w tym pudełku.
2.Dużym pudełkiem przykryj roślinę, pozostaw tak na 1 godz 30min.
Regularnie obserwuj roślinę.
3. Po zaobserwowaniu zmian na roślinie wyciągnij roślinę na talerzyk, by odsączyć z nadmiaru wody.
Obserwacja (co zaobserwowano na blaszce liściowej?):
Próba kontrolna: ...........................................................................................
Próba badawcza: ...........................................................................................
Wnioski: ...............................................................................................................................
INSTRUKCJE W PARADYGMACIE PROGRESYWISTYCZNYM
INSTRUKCJA OTWARTA - DOCIEKANIE NAUKOWE
Gutacja jest to zjawisko, które umożliwia pozbycie się nadmiaru wody z rośliny w sytuacji gdy proces transpiracji nie zachodzi lub jest niewystarczający. Polega na wydzielaniu kropel wodnych roztworów związków organicznych i soli mineralnych przez rośliny lądowe. Krople są wydzielane przez hydatody, działa za pomocą parcia korzeniowego.
Opracuj doświadczenie, w którym wykryjesz zjawisko gutacji.
Twoje pytanie badawcze:
Twoje przypuszczenia: ............................................................................................................. ................
Ustal jak chcesz przeprowadzić doświadczenie, wykorzystując roślinę storczyka, wodę. Zapisz zaplanowany przebieg doświadczenia.
Materiały: storczyk,woda,.......................................................................................................
Zaplanuj przebieg doświadczenia: ............................................................................................................................... ...............................................................................................................................
Co obserwujesz:
O czym to świadczy?
Porównaj doświadczenie oraz wyniki po między osobami z klasy.
Przyjrzyj się podobnym doświadczeniom w książkach oraz popraw doświadczenie, jeśli tego wymaga.
Instrukcja Otwarta Samodzielna
Gutacja jest to zjawisko, które umożliwia pozbycie się nadmiaru wody z rośliny w sytuacji gdy proces transpiracji nie zachodzi lub jest niewystarczający. Polega na wydzielaniu kropel wodnych roztworów związków organicznych i soli mineralnych przez rośliny lądowe. Krople są wydzielane przez hydatody, działa za pomocą parcia korzeniowego.
Zaprojektuj i przeprowadź doświadczenie, w którym pokażesz wybrane przez siebie dociekanie. Pamiętaj o postępowaniu zgodnym z procedurą badawczą.
Wyniki I Wnioski
Próba kontrolna: brak jakichkolwiek zmian
Próba badawcza: Po 30 minutach doświadczenia roślina wilgotna, na liściach bardzo malutkie, lepkie kropelki.
Po 1 godz. Zauważyć można na liściach wiele dobrze widocznych kropelek. (Kropelki wody zaobserwować można na blaszce liściowej.)
Wnioski: Wystąpiło zjawisko gutacji, polegające na pozbyciu się wody z rośliny w sytuacji , gdy proces transpiracji nie zachodzi lub jest niewystarczający.


Autor Małgorzata Janik
WYKRYWANIE BIAŁEK W MATERIALE BIOLOGICZNYM
Poziom kształcenia, profil, dział podstawy programowejliceum/technikum-profil podstawowy – Chemizm życia
INSTRUKCJE W PARADYGMACIE OBIEKTYWISTYCZNYM
INSTRUKCJA CAŁKOWICIE ZAMKNIĘTA
WARUNKI LABORATORYJNE
Problem badawczy: Czy w produktach mlecznego pochodzenia występują białka?
Hipoteza: Białka znajdują się w produktach mlecznego pochodzenia i są wybarwiane na żółto w reakcji ksantoproteinowej.
Materiały: 2 probówki, woda destylowana, mleko, stężony kwas azotowy (V) – HNO3, pipeta
Procedura: Dwie probówki uzupełniamy płynami do tej samej objętości – jedną uzupełniamy wodą, a drugą mlekiem. Za pomocą pipety należy nakropić niewielką ilość stężonego kwasu azotowego (V) – HNO3. Inkubuj w temperaturze pokojowej przez kilka minut i dokonaj obserwacji.
Obserwacje: W probówce z mlekiem obserwujemy żółte zabarwienie roztworu, a w probówce z wodą nie ma widocznych zmian.
Wnioski: W produktach mlecznego pochodzenia występują białka, ponieważ stężony kwas azotowy (V) wybarwia białka na żółto.
WARUNKI DOMOWE
Problem badawczy: Czy w produktach mlecznego pochodzenia występują białka?
Hipoteza: Białka znajdują się w produktach mlecznego pochodzenia i mogą być ścinane pod wpływem odczynników o charakterze kwasowym.
Materiały: mleko, woda, ocet, 2 szklanki, mikrofalówka, łyżka
Procedura: Jedną szklankę uzupełnić mlekiem do ¾ pojemności, a drugą szklankę uzupełnić wodą do takiej samej objętości. Następnie należy podgrzać obie szklanki w mikrofali. Do mocno ciepłych szklanek z płynem należy dodać 1 łyżkę octu, a następnie energicznie mieszać przez kilka minut. Dokonaj obserwacji.
Obserwacje: Pojawienie się widocznych grudek po energicznym zamieszaniu roztworu mleka z octem. W szklance z wodą nie zaobserwowano zmian.
Wnioski: W produktach mlecznego pochodzenia występują białka (kazeina) i mogą być ścinane pod wpływem octu, który ma charakter kwasowy.
Instrukcja Zamkni Ta Sterowana
WARUNKI LABORATORYJNE
Temat: Obecność białek w materiałach biologicznych
Problem badawczy:
Hipoteza: …………………………………………………………………………………………………
Materiały: 2 probówki, woda destylowana, mleko, stężony kwas azotowy (V) – HNO3, pipeta
Procedura: Dwie probówki uzupełniamy płynami do tej samej objętości – jedną uzupełniamy wodą, a drugą mlekiem. Za pomocą pipety należy nakropić niewielką ilość stężonego kwasu azotowego (V) – HNO3. Inkubuj w temperaturze pokojowej przez kilka minut i dokonaj obserwacji.
Obserwacje: W której probówce zaobserwowano zmianę zabarwienia roztworu?
Wnioski:
………………………………………………………………………………………………
Warunki Domowe
Temat: Obecność białek w materiałach biologicznych
Problem badawczy:
………………………………………………………………………………………………….
Hipoteza:
Materiały: mleko, woda, ocet, 2 szklanki, mikrofalówka, łyżka
Procedura: Jedną szklankę uzupełnić mlekiem do ¾ pojemności, a drugą szklankę uzupełnić wodą do takiej samej objętości. Następnie należy podgrzać obie szklanki w mikrofali. Do mocno ciepłych szklanek z płynem należy dodać 1 łyżkę octu, a następnie energicznie mieszać przez kilka minut. Dokonaj obserwacji.
Obserwacje: Co zaobserwowano po energicznym zamieszaniu mleka z octem? Czy w przypadku wymieszania wody z octem obserwujemy podobne efekty?
INSTRUKCJE W PARADYGMACIE PROGRESYWISTYCZNYM
INSTRUKCJA OTWARTA - DOCIEKANIE NAUKOWE
WARUNKI LABORATORYJNE
Białka są jednym z głównych składników żywności oraz są one niezbędnymi składnikami pokarmowymi. Zawartość białka w produktach spożywczych jest jednym z czynników określających ich wartość odżywczą. Obecność białek w produktach spożywczych np. mlecznych można wykryć za pomocą wielu odczynników chemicznych czy fizycznych. Na przykład działanie związków o charakterze kwasowym powoduje ścinanie białek. Zastanów się jak chcesz zbadać wykrywanie białek – przy pomocy jakiego odczynnika?
Twoje pytanie badawcze:………………………………………….............
Twoje przypuszczenia:……………………………………………...............
Ustal jak chcesz przeprowadzić doświadczenie badawcze. Wykorzystaj 2 probówki wypełnione płynem do takiej samej objętości – jedna z wodą, a druga z mlekiem. Zanim przystąpisz do pracy zaplanuj i zapisz planowany przebieg. Czy pamiętasz o grupie kontrolnej?
Co potrzebujesz?
2 probówki wypełnione płynem do takiej samej objętości – jedna z wodą, a druga z mlekiem …………………………………………………………………………………………………….
Ustal, jak chcesz przeprowadzić doświadczenie. Zanim rozpoczniesz wykonywanie eksperymentu, zaplanuj i zapisz przebieg. Czy pamiętasz o grupie kontrolnej?
Zaplanuj przebieg doświadczenia:………………………………………………………………..
Co obserwujesz?............................................................................................
O czym to świadczy?.....................................................................................
Porównajcie pomysł na eksperyment i obserwacje uzyskane przez innych uczestników lekcji. Czy są podobne, z czego wynikają różnice? Czy uzyskane wyniki potwierdzają hipotezę?
Porównaj własne wnioski ze sformułowanymi przez innych uczestników lekcji.
Czy otrzymane wyniki i wnioski znajdują potwierdzenie w literaturze?
Jak możesz poprawić projekt doświadczenia, aby uwiarygodnić jego wyniki?
WARUNKI DOMOWE
Białka są jednym z głównych składników żywności oraz są one niezbędnymi składnikami pokarmowymi. Zawartość białka w produktach spożywczych jest jednym z czynników określających ich wartość odżywczą. Obecność białek w produktach spożywczych np. mlecznych można wykryć za pomocą wielu odczynników chemicznych czy fizycznych. Na przykład działanie związków o charakterze kwasowym powoduje ścinanie białek. Zastanów się jak chcesz zbadać wykrywanie białek – przy pomocy jakiego odczynnika?
Twoje pytanie badawcze:………………………………………….............
Twoje przypuszczenia:……………………………………………...............
Ustal jak chcesz przeprowadzić doświadczenie badawcze. Wykorzystaj 2 szklanki wypełnione płynem do takiej samej objętości – jedna z wodą, a druga z mlekiem. Zanim przystąpisz do pracy zaplanuj i zapisz planowany przebieg. Czy pamiętasz o grupie kontrolnej?
Co potrzebujesz?
2 szklanki wypełnione płynem do takiej samej objętości – jedna z wodą, a druga z mlekiem ……………………………………………………………………………………….
Zaplanuj przebieg badania:………………………………………………………………..
Co obserwujesz?............................................................................................
O czym to świadczy?.....................................................................................
Porównajcie pomysł na eksperyment i obserwacje uzyskane przez innych uczestników lekcji. Czy są podobne, z czego wynikają różnice? Czy uzyskane wyniki potwierdzają hipotezę?
Porównaj własne wnioski ze sformułowanymi przez innych uczestników lekcji. Czy otrzymane wyniki i wnioski znajdują potwierdzenie w literaturze?
Jak możesz poprawić projekt doświadczenia, aby uwiarygodnić jego wyniki?
Instrukcja Otwarta Samodzielna
WARUNKI LABORATORYJNE
Białka są jednym z głównych składników żywności oraz są one niezbędnymi składnikami pokarmowymi. Zawartość białka w produktach spożywczych jest jednym z czynników określających ich wartość odżywczą. Obecność białek w produktach spożywczych np. mlecznych można wykryć za pomocą wielu odczynników chemicznych czy fizycznych. Na przykład działanie związków o charakterze kwasowym powoduje ścinanie białek.
Zaprojektuj i przeprowadź doświadczenie, w którym pokażesz wybrane przez siebie dociekanie. Pamiętaj o postepowaniu zgodnym z procedurą badawczą.
WARUNKI DOMOWE
Białka są jednym z głównych składników żywności oraz są one niezbędnymi składnikami pokarmowymi. Zawartość białka w produktach spożywczych jest jednym z czynników określających ich wartość odżywczą. Obecność białek w produktach spożywczych np. mlecznych można wykryć za pomocą wielu odczynników chemicznych czy fizycznych. Na przykład działanie związków o charakterze kwasowym powoduje ścinanie białek.
Zaprojektuj i przeprowadź doświadczenie, w którym pokażesz wybrane przez siebie dociekanie. Pamiętaj o postepowaniu zgodnym z procedurą badawczą.
Wyniki I Wnioski
WARUNKI LABORATORYJNE
Obserwacje: W probówce z mlekiem obserwujemy żółte zabarwienie roztworu, a w probówce z wodą nie ma widocznych zmian.
Wnioski: W produktach mlecznego pochodzenia występują białka, ponieważ stężony kwas azotowy (V) wybarwia białka na żółto.
WARUNKI DOMOWE
Obserwacje: Pojawienie się widocznych grudek po energicznym zamieszaniu roztworu mleka z octem. W szklance z wodą nie zaobserwowano zmian.
Wnioski: W produktach mlecznego pochodzenia występują białka (kazeina) i mogą być ścinane pod wpływem octu, który ma charakter kwasowy.
Praktyczne Wskaz Wki
WARUNKI LABORATORYJNE


Zachowaj ostrożność przy pracy z stężonym kwasem azotowym (V), ponieważ jest to substancja silnie żrąca i może powodować oparzenia. PRACA TYLKO POD
WYCIĄGIEM, KONIECZNE OKULARY OCHRONNE I RĘKAWICZKI
Mleko powinno być świeże terminowo i zdatne do spożycia, aby nie spowodować zafałszowania wyników.
Warunki Domowe
Mleko powinno być świeże terminowo i zdatne do spożycia, aby nie spowodować zafałszowania wyników.
Podgrzewaj mleko w mikrofali wg uznania. Pamiętaj, że powinno być ono gorące.
R D A
https://paniodchemii.pl/reakcja-ksantoproteinowa/ https://matura100procent.pl/co-to-reakcja-ksantoproteinowa/ https://zpe.gov.pl/a/bialka---wlasciwosci/DUyoKVZnH https://pl.wikipedia.org/wiki/Denaturacja_białka
Autor Małgorzata Janik
Wykazywanie Zdolno Ci Mchu Do Ch Oni Cia Wody
Poziom kształcenia, profil, dział podstawy programowej - Szkoła podstawowa – Różnorodność życia
INSTRUKCJE W PARADYGMACIE OBIEKTYWISTYCZNYM
INSTRUKCJA CAŁKOWICIE ZAMKNIĘTA
Problem badawczy: Czy mchy wykazują zdolność do wchłaniania wody z otoczenia?
Hipoteza: Mchy mają zdolności wchłaniania wody z otoczenia.
Materiały: 2 słoiki z przykrywką, ręcznik papierowy lub chusteczki, woda, 2 mchy o jednakowych rozmiarach
Procedura: Na dno słoików umieszczamy ręcznik papierowy (lub chusteczki) – w jednym słoiku ręcznik papierowy powinien być nasączony wodą, a w drugim słoiku powinien być całkowicie suchy. Do przygotowanych słoików należy umieścić mech (po 1 mchu do słoika) w taki sposób, aby przylegał do powierzchni papieru. Następnie zakręć oba słoiki zakrętką i odczekaj 1-2 godziny. Po upływie czasu, wyjmij mchy ze słoików i dokonaj obserwacji.
Obserwacje: Po 1-2 godzinach obserwujemy brak zmian w morfologii mchu, który to znajdował się w słoiku z całkowicie suchym papierem. Natomiast w przypadku mchu, który znajdował się w słoiku papierem nasączonym wodą, obserwujemy widoczną zmianę w morfologii. Roślina zwiększyła swoją objętość, jest wilgotna i można z niej wycisnąć wodę.
Wnioski: Mchy wykazują właściwości absorpcyjne i mają zdolność do wchłaniania wody z otoczenia.
Instrukcja Zamkni Ta Sterowana
Problem badawczy:…………………………………………………..
Hipoteza:…………………………………………………………………..
Materiały: 2 słoiki z przykrywką, ręcznik papierowy lub chusteczki, woda, 2 mchy o jednakowych rozmiarach
Procedura: Na dno słoików umieszczamy ręcznik papierowy (lub chusteczki) – w jednym słoiku ręcznik papierowy powinien być nasączony wodą, a w drugim słoiku powinien być całkowicie suchy. Do przygotowanych słoików należy umieścić mech
(po 1 mchu do słoika) w taki sposób, aby przylegał do powierzchni papieru. Następnie zakręć oba słoiki zakrętką i odczekaj 1-2 godziny. Po upływie czasu, wyjmij mchy ze słoików i dokonaj obserwacji.
Obserwacje: W którym słoiku zaobserwowano zmianę w morfologii mchu?
NSTRUKCJE W PARADYGMACIE PROGRESYWISTYCZNYM
INSTRUKCJA OTWARTA - DOCIEKANIE NAUKOWE
Mchy to gromada roślin, które dominują na terenach torfowisk. Można je spotkać również w lesie. Podczas opadów, las staje się zbiornikiem retencyjnym, ponieważ wszystkie jego warstwy, w tym mchy, gromadzą i zatrzymują wodę. Mech może wchłonąć kilka razy więcej wody niż wysuszony sam ważył. Dzięki temu przyczynia się do zapobiegania wysuszeniu podłoża w lesie, ale też reguluje poziom wody przy podtopieniach. Z powodu różnej dostępności wody w środowisku wiele gatunków przystosowało się do niedoboru wody. Jednym z nich jest mech, który całkowicie wysuszony po pojawieniu się wody w krótkim czasie znów jest zielony. Zastanów się jak możesz zbadać zdolność mchu do chłonięcia wody – jakie materiały mogą być pomocne?
Twoje pytanie badawcze:…………………………………………
Twoje przypuszczenia:……………………………………………..
Ustal jak chcesz przeprowadzić doświadczenie badawcze. Wykorzystaj 2 mchy o jednakowych rozmiarach. Zanim przystąpisz do pracy zaplanuj i zapisz planowany przebieg. Czy pamiętasz o grupie kontrolnej?
Co potrzebujesz?
2 okazy mchu o jednakowych rozmiarach,
Zaplanuj przebieg badania:………………………………………………………………..
Co obserwujesz?............................................................................................
O czym to świadczy?.....................................................................................
Porównajcie pomysł na eksperyment i obserwacje uzyskane przez innych uczestników lekcji. Czy są podobne, z czego wynikają różnice? Czy uzyskane wyniki potwierdzają hipotezę?
Porównaj własne wnioski ze sformułowanymi przez innych uczestników lekcji. Czy otrzymane wyniki i wnioski znajdują potwierdzenie w literaturze?
Jak możesz poprawić projekt doświadczenia, aby uwiarygodnić jego wyniki?
Instrukcja Otwarta Samodzielna
Mchy to gromada roślin, które dominują na terenach torfowisk. Można je spotkać również w lesie. Podczas opadów, las staje się zbiornikiem retencyjnym, ponieważ wszystkie jego warstwy, w tym mchy, gromadzą i zatrzymują wodę. Mech może wchłonąć kilka razy więcej wody niż wysuszony sam ważył. Dzięki temu przyczynia się do zapobiegania wysuszeniu podłoża w lesie, ale też reguluje poziom wody przy podtopieniach. Z powodu różnej dostępności wody w środowisku wiele gatunków przystosowało się do niedoboru wody. Jednym z nich jest mech, który całkowicie wysuszony po pojawieniu się wody w krótkim czasie znów jest zielony. Zastanów się jak możesz zbadać zdolność mchu do chłonięcia wody.

Zaprojektuj i przeprowadź doświadczenie, w którym pokażesz wybrane przez siebie dociekanie. Pamiętaj o postepowaniu zgodnym z procedurą badawczą.
Wyniki I Wnioski

Obserwacje: Po 1-2 godzinach obserwujemy brak zmian w morfologii mchu, który znajdował się w słoiku z całkowicie suchym papierem. Natomiast w przypadku mchu, który znajdował się w słoiku papierem nasączonym wodą, obserwujemy widoczną zmianę w morfologii. Roślina zwiększyła swoją objętość, jest wilgotna i można z niej wycisnąć wodę.
Wnioski: Mchy wykazują właściwości absorpcyjne i mają zdolność do wchłaniania wody z otoczenia.
Na obrazku nr 1 przedstawiono początkowe etapy doświadczenia: dwa słoiki - jeden z nich ma na dnie chusteczki nasączone wodą, a drugi słoik jest z suchymi chusteczkami. W obu słoikach umieszczono mech i zakręcono pojemniki przykrywką. Tak przygotowane zestawy pozostawiono na około 1-2 godziny. Na obrazku nr 2 przedstawiono mech, który znajdował się w słoiku z suchymi chusteczkami. Obserwujemy brak zmian, jeśli chodzi o morfologię. Na obrazku nr 3 znajduje się mech, który umieszczony był w słoiku z zwilżonymi chusteczkami. W tym przypadku obserwujemy zwiększenie objętości mchu oraz bardziej intensywne zielone zabarwienie. Mech jest bardziej miękki i można wycisnąć z niego wodę. Na obrazku nr 4 zestawiono obie rośliny w zestawieniu porównawczym. Na podstawie tego doświadczenia można stwierdzić, że mech jest zdolny do chłonięcia wody.
Praktyczne Wskaz Wki
Mech do tego doświadczenia należy wcześniej wysuszyć, aby nie był mocno wilgotny. Mogłoby to spowodować zafałszowanie wyników. Można ustawić go w przewiewnym miejscu albo np. na kaloryferze. Czas suszenia będzie zależny od wilgotności mchu i może trwać około tygodnia. Przyspieszyć ten proces może suszenie w nagrzanym piekarniku.
ŹRÓDŁA https://kmo.org.pl/pl/scenario/1377 http://biologiasp6ostroda.blogspot.com/p/tytu-doswiadczenia-badanie-czymchy.html https://www.facebook.com/277072058983163/posts/3271526432871029/
Autor Natalia Kaczorowska
Wykrywanie Lipid W W Materiale Biologicznym
Poziom kształcenia, profil, dział podstawy programowejliceum/technikum-Profil rozszerzony – Chemizm życia
INSTRUKCJE W PARADYGMACIE OBIEKTYWISTYCZNYM
INSTRUKCJA CAŁKOWICIE ZAMKNIĘTA
WARUNKI LABORATORYJNE
Problem badawczy: Czy lipidy są obecne w materiałach biologicznych?
Hipoteza: Lipidy są obecne w materiałach biologicznych
Materiały: roztwór Sudanu III z alkoholem, moździerz,2 probówki, palnik, pestki dyni/ słonecznika, białko jaja kurzego, woda
Procedura: W moździerzu rozgnieć pestki słonecznika/ dyni (możesz zamiast tego użyć np. oliwy z oliwek). Do jednej z probówek wlej wodę (próba kontrolna), natomiast w drugiej umieć pestki/olej. Do obydwu probówek dodaj kilka kropel roztworu Sudanu III z alkoholem, a następnie obie podgrzej nad palnikiem z płomieniem. Dokonaj obserwacji
Obserwacje: W probówce z pestkami/olejem zaobserwowano ceglastopomarańczowy kolor. W probówce z wodą brak zmian, nie pojawia się zabarwienie.
Wnioski: W materiale biologicznym znajdują się lipidy.
WARUNKI DOMOWE
Problem badawczy: Czy lipidy są zawarte w materiałach biologicznych?
Hipoteza: Lipidy znajdują się w żywności
Materiały: nasiona słonecznika, żółty ser, białko jaja kurzego, migdały, orzeszki ziemne papier do pieczenia, marker
Procedura: Na papierze do pieczenia rozetrzyj niewielką ilość nasion słonecznika, a następnie oznacz numerem 1. Następnie wykonaj procedurę z każdym materiałem i dokonaj numeracji. Po zostawieniu na 5 minut zaobserwuj – wokół których produktów powstały plamy.
Obserwacje: W miejscach gdzie były roztarte nasiona słonecznika, migdały, orzeszki ziemne i ser obserwujemy tłuste plamy na papierze. W miejscu roztarcia białka jaja kurzego- brak plam wokół produktu.
Wnioski: We wszystkich produktach użytych w doświadczeniu, oprócz białka jaja kurzego są obecne lipidy. Białko jaja kurzego nie zawiera tłuszczu.
INSTRUKCJA ZAMKNIĘTA STEROWANA
WARUNKI LABORATORYJNE
Problem badawczy: ………………………………………………………………………………………………….
Hipoteza:
Materiały: roztwór Sudanu III z alkoholem, moździerz,2 probówki, palnik, pestki dyni/ słonecznika, woda
Procedura: W moździerzu rozgnieć pestki słonecznika/ dyni (możesz zamiast tego użyć np. oliwy z oliwek). Do jednej z probówek wlej wodę (próba kontrolna), natomiast w drugiej umieć pestki/olej. Do obydwu probówek dodaj kilka kropel roztworu Sudanu III z alkoholem, a następnie obie podgrzej nad palnikiem z płomieniem. Dokonaj obserwacji.
Obserwacje: W której probówce zaobserwowano całkowicie zmianę barwy?
Wnioski: ………………………………………………………………………………………………..
WARUNKI DOMOWE
Problem badawczy:
Hipoteza:
Materiały: nasiona słonecznika, żółty ser, białko jaja kurzego, migdały, orzeszki ziemne papier do pieczenia, marker
Procedura: Na papierze do pieczenia rozetrzyj niewielką ilość nasion słonecznika, a następnie oznacz numerem 1. Następnie wykonaj procedurę z każdym materiałem i dokonaj numeracji. Po zostawieniu na 5 minut zaobserwuj – wokół których produktów powstały plamy.
Obserwacje: W których miejscach zaobserwowano tłuste plamy?
Wnioski: ………………………………………………………………………………………………
NSTRUKCJE W PARADYGMACIE PROGRESYWISTYCZNYM
INSTRUKCJA OTWARTA - DOCIEKANIE NAUKOWE
WARUNKI LABORATORYJNE
Lipidy zwane także tłuszczowcami, to liczna grupa związków organicznych. Jedną z najprostszych metod wykrycia lipidów w materiale biologicznym jest przeprowadzenie doświadczenia z wykorzystaniem Sudanu III. Jest to barwnik azotowy, który barwi tłuszcze na ceglasto-czerwony kolor. Zastanów się jakich materiałów biologicznych użyjesz do przeprowadzenia doświadczenia.
Twoje pytanie badawcze: ………………………………………………………………………………?
Twoje przypuszczenia: ………………………………………………………………………………..…
Ustal jak chcesz przeprowadzić doświadczenie. Wykorzystaj produkty spożywcze. Zanim rozpoczniesz wykonywanie eksperymentu, zaplanuj i zapisz przebieg. Czy pamiętasz o grupie kontrolnej?
Co potrzebujesz?
Roztwór Sudanu III z alkoholem, palnik, moździerz, 2 probówki,
Zaplanuj przebieg badania:
Co obserwujesz? …………………………………………………………………………………………………
O czym to świadczy?
Jak myślisz?
Dokonajcie porównania swoich pomysłów w klasie. Jakie różnice występują i z czego wynikają? Czy wyniki potwierdzają hipotezę?
Czy uzyskane obserwacje i wyniki są prawidłowe i znajdują potwierdzenie w literaturze?
WARUNKI DOMOWE
Lipidy zwane także tłuszczowcami, to liczna grupa związków organicznych. Jedną z najprostszych metod wykrycia lipidów w materiale biologicznym jest przeprowadzenie doświadczenia na papierze do pieczenia, na którym bardzo dobrze widać ślady tłuszczu. Zastanów się jakich materiałów biologicznych użyjesz do przeprowadzenia doświadczenia.
Twoje pytanie badawcze: ………………………………………………………………………………?
Twoje przypuszczenia:
Ustal jak chcesz przeprowadzić doświadczenie. Wykorzystaj produkty spożywcze. Zanim rozpoczniesz wykonywanie eksperymentu, zaplanuj i zapisz przebieg. Czy pamiętasz o grupie kontrolnej?
Co potrzebujesz?
Papier do pieczenia,
Zaplanuj przebieg badania:
Co obserwujesz?
…………………………………………………………………………………………………
O czym to świadczy? …………………………………………………………
Jak myślisz?
Dokonajcie porównania swoich pomysłów w klasie. Jakie różnice występują i z czego wynikają? Czy wyniki potwierdzają hipotezę?
Czy uzyskane obserwacje i wyniki są prawidłowe i znajdują potwierdzenie w literaturze?