De heide, vroeger en nu zitten en staren over de woeste golvende zandvlakte. En er wordt ook nog steeds gezwoegd, maar dan nu om het zand weer hoog te laten opstuiven en om de heide aan gras en boompjes te ontwoekeren. Afgelopen week wandelde ik over de heide en ik zag er schapen, bijenkorven, tapuit, heivlinder, zandloopkever, ondergestoven eiken en bloeiende, zoemende heide en ik moest aan Lammert denken, die dat vast ook allemaal gezien heeft.
Lammert Hutte woonde ruim honderd jaar geleden samen met zijn stokoude vader in een hut van heiplaggen en graszoden en met een dak van riet aan de Heikant, “beschermd voor weer en wind, tegen hoogopgestoven zandheuvels, die de grens vormden tussen de nog woeste heide en het schrale bouwland”. Antoon Coolen, de zoon van de toenmalige Helvoirtse notaris, tekende rond 1900 zijn verhaal op voor de Telegraaf. “Jaar in jaar uit hadden vader en zoon gewerkt en gezwoegd op hun lapje grond, dat ze door onvermoeide arbeid aan het barre heizand hadden ontwoekerd.” Soms zat Lammert ’s avonds, nadat hij de hele dag zijn schrale akkertje met zijn os beploegd had, een “pijpje te roken op de hoge duinen, starend over de woeste, golvende zandvlakte, bedekt met donker dennengroen, waarachter de zon in purper en goud onderging”. Het kan nog steeds, op een hoge duintop gaan
We zijn in Helvoirt gezegend met heide rondom, al zijn het de restanten van wat ooit grote, uitgestrekte heidevelden waren. Tot half september staat de heide nog mooi te bloeien. De Vughtse heide, Loonse en Drunense duinen en Kampina zijn vlakbij, de Regte heide en Oirschotse heide zijn iets verder weg maar ook de moeite waard. Het verhaal van Lammert Hutte is opgenomen in de bundel ‘Helvoirt aan de Lei. Brabantse schetsen door Antoon Coolen de Oudere’, verzameld door Willem Hoffman. Mirjam Lambermon
De schaapskudde met herder anno nu, op de Bossche Baan.
‘t Pomphuiske is er voor ... uw artikelen, uw aankondiging, uw mededelingen, uw mening en het nieuws van uw vereniging. Kortom voor alles wat Helvoirt mag en moet weten! 31