7. Struktura bran˙zy
67
(reprezentujacy ˛ du˙za˛ firm˛e) zwraca uwag˛e na negatywne strony sformatowania stacji radiowych w Polsce: Polski rynek jest jednak dosy´c mocno zmonopolizowany, je´sli chodzi o radia. Bo jest kilka takich przodujacych ˛ stacji, które sa˛ dosy´c, powiedzmy sobie sformatowane. I sa˛ arty´sci, i sa˛ utwory, które sa˛ dobre i ciekawe, ale tak naprawd˛e nie pasuja˛ do tych formatów. No i jest to problem. Przynajmniej tak to odczuwam. Nie jest to co´s nie do przej´scia, czy jeste´smy w jaki´s sposób szykanowani, nie, nie odbieram tego w ten sposób. Natomiast rzeczywi´scie z tego, co widz˛e w innych krajach, rynek radiowy jest bardziej rozproszony. Tam jak kto´s ma 10% to jest czyste szale´ nstwo, a u nas RMF ma 25%, no i ju˙z wiadomo, ˙ze oczywi´scie przekłada si˛e to na tzw. sił˛e przebicia, czyli mo˙zliwo´s´c umieszczenia piosenki w RMF ma kilkukrotnie wi˛eksza˛ sił˛e ni˙z w lokalnej stacji, która np. jest w miar˛e naturalna. . .
Zacytowana wypowied´z wskazuje na sformatowanie stacji radiowych jako na problem dla firm fonograficznych, nale˙zy jednak zauwa˙zy´c, ˙ze formatowanie jest naturalnym procesem, wyst˛epujacym ˛ tak˙ze w innych krajach. Tym, co mo˙ze by´c problemem, jest zbyt mała ró˙znorodno´s´c formatów stosowanych przez polskie stacje radiowe9 . Nale˙zy jednak zwróci´c uwag˛e na to, ˙ze ró˙znorodno´s´c formatów zale˙zy od postrzeganego przez decydentów zró˙znicowania gustów muzycznych odbiorców. Je´sli stacje radiowe dochodza˛ do wniosku, ˙ze Polacy preferuja˛ stacje radiowe nadajace ˛ najwi˛eksze przeboje, wówczas wybiora˛ format Contemporary hit radio (Withers & Alford, 2011), niezale˙znie od tego, jaka˛ muzyk˛e proponuja˛ im firmy fonograficzne. Inna˛ kwestia˛ jest, podniesiona przez respondenta, koncentracja polskiego rynku radiowego. Warto podkre´sli´c jednak, ˙ze jest ona wi˛ekszym problemem dla małych ni˙z dla du˙zych firm fonograficznych. Wynika to z faktu, ˙ze du˙ze firmy fonograficzne maja˛ na tyle silna˛ pozycj˛e rynkowa, ˛ ˙ze łatwiej im negocjowa´c korzystne dla siebie rozwiazania ˛ ze stacjami radiowymi, nawet je´sli rynek radiowy jest mocno skoncentrowany. Małe firmy natomiast niejednokrotnie nie sa˛ przez du˙ze stacje radiowe traktowane jak partnerzy, z którymi mo˙zna negocjowa´c. Literatura po´swi˛econa doborowi repertuaru muzycznego przez tradycyjne stacje radiowe wskazuje, ˙ze z reguły unikaja˛ one długich, kontrowersyjnych oraz nieznanych słuchaczom utworów. W szczególno´sci dotyczy to stacji radiowych dobierajacych ˛ repertuar na podstawie bada´ n (Ahlkvist & Faulkner, 2002). Jeden z respondentów komentuje to w nast˛epujacy ˛ sposób: Je´sli chodzi o media komercyjne, a te niekomercyjne na´sladuja˛ jakby komercyjne, to chodzi o to, ˙zeby przeprowadzi´c bezkonfliktowo słuchacza od reklamy do 9 Nale˙zy jednak podkre´sli´c, ˙ze teza ta – wyprowadzona z wypowiedzi respondenta – wymaga weryfikacji empirycznej.