ligjshme për regjimin. Ndërtesa, (e cila
të kultit të krishterë, pra, të armiqve
GëzimQëndroështëartistdhekritik
padyshim duhet shpallur monument
ideologjikë të regjimit ? Ndonëse duke
arti. Pas një periudhe si regjisor-
kulture për ta ruajtur nga ndërhyrjet
i ardhur rrotull ndërtesës dallohej qartë
piktor në Kinostudion “Shqipëria e
e mundshme), përmban edhe disa
forma e kryqit, për t’u siguruar hyra në
Re” kryen studimet në Amsterdam
elemente të gjuhës së arkitekturës, të
Google Earth dhe pamja satelitore e çatisë
në Academie van Beeldende Vorming
simboleve të lidhura me metarrëfimet,
të hiqte çdo dyshim: ndërtesa kishte
(1996). Pas emërimit në krye të
të cilat do t’i shtjellojmë më poshtë.
vërtet formën e kryqit. Kushdo që nuk e
Galerisë Kombëtare (1997-2002),
dinte funksionin e saj, nëse do ta shihte
nis punën mbi një teze doktorature pranë Universitetit Paris VIII nën
Planimetria në formë kryqi
nga sipër do ta merrte pa asnjë mëdyshje
Zanafilla e këtij shkrimi nis me zbulimin
si objekt kulti të krishterë. Zgjedhja e
befasues gjatë një ore mësimi me
kësaj forme duket e habitshme edhe sepse
studentë të lëndës Dizajn Grafik. Duke u
simbolika e planimetrisë në formë kryqi
sjellë rrotull ndërtesës për ta fotografuar,
dihet se zë fill me kishën e Praetorium
pedagog i gjuhës pamore, historisë
papritur vura re se planimetria e saj
de Musmiyeh (Phaena e lashtë, Siri), e
dhe filozofisë së artit fillimisht në
kishte formën e kryqit. U habita më
ndërtuar në shekullin II. Variacionet e
Akademinë e Arteve, (1996-2002)
tepër pasi këtë gjë e zbuloja pasi kisha
shumta të planit kryq ka të ngjarë të jenë
dhe më vonë në Universitetin e
punuar plot dhjetë vjet në atë ndërtesë.
zhvilluar menjëherë pas njohjes zyrtare
Nju Jorkut në Tiranë, e Akademinë
Reagimi i parë sigurisht ishte mosbesimi.
të krishterimit në fillim të shekullit IV.
Marubi. Aktualisht është pedagog
I bindur se bëhej fjalë thjesht për një
Kështu është e sigurt që domethënia e
i brendshëm në Universitetin Polis.
rastësi u mundova ta harroja. Por një zë
përmbajtjes së saj ishte doemos e njohur
Autor i shumë artikujve studimorë
brenda meje nuk më linte rehat duke më
si për arkitektët projektues, ashtu edhe
dhe problemorë mbi artin pamor,
pyetur se si ka mundësi që një regjim që
për ata që e kanë miratuar.
kurator i disa ekspozitave dhe
drejtimin e prof. François Soulages, punëecilaështëpranëpërfundimit. Bashkëdrejtor i Bienales së Tiranës, Qëndro punon nga viti ’96 si
përkthyes i një vargu librash mbi
pesëmbëdhjetë vjet më vonë, në vitin 1967 do të shkatërronte shumicën e objekteve
Për t’u siguruar edhe më mirë, dhe për të
të kultit, përfshirë këtu edhe kishat, të
shmangur ndonjë përfundim të nxituar,
pranonte ngritjen e një ndërtese me
u bënë kërkime për të zbuluar nëse
planimetri në formë kryqi, e cila dihet
ndërtesës nuk i ishte bërë më vonë ndonjë
se është forma e planit të ndërtesave
ndërhyrje, e cila, qoftë edhe padashur,
artin pamor.
79