คิดค้นเอง เช่น การเรียนหลักภาษาผ่านบทกลอน การที่เราเรียนบทกลอนบทกลอนหนึ่ง เช่น กลอน ถวายพระพร บทกลอนนี้เด็กจะเชื่อมโยงผ่านหลัก ภาษาอะไรได้บ้าง เด็กได้ฝึกเรื่องการสังเกตภาษา คือเด็กสามารถเรียนรู้ภาษาในชีวิตใกล้ตัวพวกเขา แล้วเอาหลักภาษานี้เป็นตัวจับ คือมันง่ายแบบที่เรา ไม่ต้องเอาหนังสือมาเปิด ครูรุจใช้วิธีสอนผ่าน กิจกรรม แล้วเด็กจะเอาสิ่งที่เขาได้จากตรงนี้ไปทำ� แบบฝึกหัด เขาก็จะทำ�ได้ และนั่นคือการทบทวนไป ด้วยในตัว เช่น เอากลอนมาให้เด็ก แล้วให้เด็กทำ� แผนผังความคิด (mind mapping) ตั้งคำ�ถามว่า บทกลอนนี้มีแม่กกอะไรบ้าง ดังนั้นถ้าเด็กมีคำ�พูด อะไรที่แปลกๆ ครูจะต้องไวกับภาษานิดนึงค่ะ เรา ต้องเชื่อมให้เด็กไปต่อได้ เช่น คำ�ว่า สัญญา มี ญ หญิง ๒ ตัว ถ้าเกิดเราเติม ณ เณร ก็จะเป็น สั ญ ญาณมั น เหมื อ นกั บ เราเล่ น ภาษาต่ อ ไป เรื่อยๆ สิ่งสำ�คัญสำ�หรับภาษาไทยคือต้องไว และ ต้องสังเกตภาษา ทำ � ไมครู รุ จ ถึ ง ดึ ง วิ ธี ก ารนี้ ม าใช้ ใ นการสอน ภาษาไทยคะ ตอนแรกๆ ไม่ได้สอนแบบนี้ พอดีได้ครูอ้อนแนะนำ� เวลามีปัญหา เมื่อก่อนครูรุจจะออกแนววิชาการค่ะ ช่วงสอนชั้นประถมใหม่ๆ ครูอ้อนบอกว่าลองแบบนี้ ดูดีไหม ให้เอาภาษาชีวิตเป็นตัวตั้ง แล้วเอาวิชาการ เป็นแค่ตัวจับ ครูรุจบอกครูอ้อนว่า ไม่รู้จะทำ�ได้ไหม
แต่จะพยายามดู พอลองทำ�แล้วก็สนุกค่ะ เรา สามารถลื่นไหลไปได้ตามเนื้อหาที่มีได้เลย วิธีการสอนแบบนี้ยากกว่าเดิมไหมคะ มันยากในช่วงแรกค่ะ ยากเพราะเราฝืน เพราะเรา ไม่ถนัดแต่พอเราเปลีย่ นความคิดเปิดใจกว้างทีจ่ ะ ยอมรับและเราก็พัฒนาตัวเอง มันอยู่ที่ใจในการ เปิดรับสิ่งใหม่ๆ เข้ามา หลั ง จากเปลี่ ย นการสอนจากแนววิ ช าการ เป็นการสอนผ่านกิจกรรม ครูรุจสังเกตเห็น การเปลี่ยนแปลงของเด็กๆ อย่างไรบ้างคะ หนึ่ง เด็กสนุก สอง คือเด็กรักภาษาไทย สาม คือ ภาษาไทยไม่น่าเบื่ออย่างที่เขาอาจจะคิด พอคาบ ของครูรุจ เด็กจะตั้งหน้าตั้งตาถามว่าวันนี้จะทำ� อะไร ซึ่งเด็กๆ จะชอบทำ�งานกลุ่ม ฝึกให้มีการ สังเกตภาษา มีการแข่งขันแบบกลุ่ม เด็กประถม ต้นชอบการแข่งขัน และเราก็ถือโอกาสใช้ความ ชอบความสนุกในการแข่งขันของเด็ก สอดแทรก เรื่องพุทธปัญญาได้ด้วย เวลามีอะไรใหม่ๆ เด็ก ก็จะตั้งใจ เสียงสะท้อนจากผู้ปกครองก็คือลูกชอบ ภาษาไทย ครูรุจมีการบูรณาการในการสอนอย่างไรบ้าง คะ ช่วยเล่าให้ฟังหน่อยค่ะ เรื่ อ งบู ร ณาการก็ อ ย่ า งเช่ น เรื่ อ งเกี่ ย วกั บ วั น แม่ สาระภาษาไทย เรามองว่าเอาบทกลอนเอาเพลง ต่ า งๆมาเล่ าแ ล้ ว เอามาเชื่ อ มโยงกั บ วั น แม่ ข อง สาระสั ง คม ที่ มี ก ารเล่ า นิ ท าน ‘๑ นาที มี ค่ า ’ ของดร.อาจอง (ชุมสาย ณ อยุธยา) และยังให้เด็ก เชื่ อ มโยงวั น แม่ กั บ กิ จ กรรมวิ ท ยาศาสตร์ เ รื่ อ ง ร่างกายของเรา คือให้เด็กเปรียบเทียบตัวเองว่า ถ้ า เด็ ก เป็ น อวั ย วะในร่ า งกายของแม่ เด็ ก ๆ อยากเป็ น อะไร ให้ เ ด็ ก เขี ย นเป็ น การ์ ด วั น แม่ บางคนบอกว่าอยากเป็นก้นจะได้ขับถ่ายของเสีย ออกจากตัวของแม่ คือเราพยายามจะเชื่อมโยง วิทยาศาสตร์กบั ทุกอย่าง ภาษาไทยต้องจับให้ได้วา่ ตอนนี้ ส าระวิ ท ยาศาสตร์ กำ � ลั ง สอนอะไร สาระสังคมกำ�ลังสอนอะไร แล้วสาระภาษาไทย ของเราจะสอนอะไรที่ มั น เชื่ อ มโยงกั น ครู ที่ นี่