DailyFuture
Alicia Framis in de Rabo Kunstzone 5 maart - 31 augustus 5 March - 31 August
2
DailyFuture
Kijken in de toekomst
De werken
Look at the future
The works
De eerste solotentoonstelling in de Rabo Kunstzone is een feit. Daarmee is een droom uitgekomen. En misschien wel meer dan dat. Met de solotentoonstelling een kernkunstenaar uit onze Rabo Kunstcollectie een stap verder helpen in zijn of haar oeuvre. Alicia Framis is de uitdaging aangegaan en heeft ons meegenomen op een ontdekkingsreis van dromen, vertrouwen en vooral ook: het beste uit jezelf halen. Elke dag weer. Alicia Framis ontwikkelde maar liefst vier nieuwe werken voor DAILY FUTURE. De Rabo Kunstzone werd door haar getransformeerd in een ruimte waarin ze bezoekers meeneemt naar het dagelijks leven op de maan, in de ruimte, langs denkbeeldige steden om vervolgens weer terug te keren op aarde. U kunt innovatieve producten bekijken en uitproberen, wegdromen bij een gesimuleerde ruimtemissie van zes astronauten in de woestijn, een bericht versturen naar de ruimte of uw schreeuw laten omzetten in een totaal nieuw object. Alicia Framis wil met haar kunst mensen bij elkaar brengen, ervaringen The first solo exhibition in the Rabo Art Zone has become a reality. This has been a dream in the making, and could turn out to be even more than that. The objective of a solo exhibition is to help a core artist in our Rabo Art Collection take the next step with his or her works. Alicia Framis accepted the challenge and has taken us on a journey of dreams, trust and, more than anything else: bringing out the best in yourself, every single day. Alicia Framis created no less than four new works for DAILY FUTURE. She turned the Rabo Art Zone into a room that transports its visitors to day-to-day life on the moon, in to space, past imaginary cities and, finally, back to earth. You can look at and test/try out innovative products, dream away with a simulated space mission of six astronauts in the desert, send a message to space or have your scream converted into a totally new object. Alicia Framis wants her art to bring people together, and uses it to share experiences and inspire new ideas. Through DAILY FUTURE, she stimulates conversation on new possibilities in the future.
delen en tot nieuwe ideeën aanzetten. Met DAILY FUTURE wakkert ze het gesprek aan over nieuwe mogelijkheden in de toekomst. In de voorbereiding op deze tentoonstelling heeft Alicia Framis al meerdere mensen geïnspireerd en aan het denken gezet. De conservatoren van de Rabo Kunstzone die intensief met haar samenwerkten. De aardappelleverancier Wouter Mutsaers die de beste aardappelen leverde voor het vijf meter hoge kunstwerk Screaming Room. Maar ook wetenschapsjournalist Govert Schilling, die filosofeert over een reële toekomst in de ruimte. En zeven Rabobankmedewerkers die vertellen tot welke dromen, ideeën of gedachten een kunstwerk uit de tentoonstelling aanzette. Iedereen deelt zijn ervaring.
DAILY FUTURE neemt de bezoeker mee op reis door ruimte en tijd. Alicia Framis (1967) brengt nieuwe en bestaande projecten krachtig samen in een unieke omgeving: de Rabo Kunstzone. DAILY FUTURE takes the visitor on a trip through space and time. Alicia Framis (1967) powerfully unites four new and three existing projects in a unique environment: the Rabo Art Zone.
Dit is precies de dialoog die we met de Rabo Kunstzone op gang willen brengen. Nu is het aan u: ga op avontuur in uw DAILY FUTURE!
Even in preparing for this exhibition, Alicia Framis inspired several people and gave them food for thought. The curators of the Rabo Art Zone who cooperated closely with her. Potato supplier Wouter Mutsaers, who supplied his best potatoes for the five meter high work of art Screaming Room. But also science journalist Govert Schilling, who ponders an actual future in space. And finally, seven Rabobank employees who tell of the dreams, ideas and thoughts that a piece of art in the collection inspired in them. Everyone shares their experience. And that is exactly the dialogue that we wanted to bring about with the Rabo Art Zone. So now it is up to you: go on an adventure in your DAILY FUTURE!
Introductiefilm: Alicia Framis Leer Alica Framis kennen Rabobank volgt de van oorsprong Spaanse kunstenares Alicia Framis al sinds zij in 1996 afstudeerde aan de Rijksakademie in Amsterdam. In de introductiefilm bij de tentoonstelling vertellen Alicia Framis en hoofd Kunstzaken Ella van Zanten over de sleutelwerken uit haar internationale carrière en over STORE de voorbereidingen op deze tentoonstelling: DAILY FUTURE. Rabobank has been following the Spanish-born artist Alicia Framis ever since she graduated at the Rijksakademie in Amsterdam in 1996. In the introduction video to the exhibition, Alicia Framis and Head of Art Department Ella van Zanten tell about Alicia’s key works from her international career and the preparations to this exhibition: DAILY FUTURE.
DailyFuture
3
Alicia Framis calls Cartas al Cielo, which she designed in 2011 for the astronomical centre in Spain, a poetic work of art. The circular post-box enables people to send their messages ‘al cielo’. In Spanish, Cielo means the space above us, the place of our loved ones, the hereafter. Cartas al Cielo is in keeping with previous projects, such as Dreamkeeper (1997) and Wishing Wall (1998), through which Alicia expresses invisible desires and dreams. Rabobank recently bought this work for its own collection.
STORE
Willemien Veldman-Marsman, Projectmanager, directoraat Coöperatie en Duurzaamheid, Rabobank Nederland / Willemien Veldman-Marsman, Projectmanager, directorate of Cooperation and Sustainbability, Rabobank Netherlands
Lunar art exploration Where did the future go?
Screaming Room Schreeuw en zie het resultaat
STORE
Speciaal voor de Rabobank ontwierp Alicia Framis de geluiddichte Screaming Room. Ze werd geïnspireerd door de nieuwe open werkomgeving binnen de Rabobank en de verminderde privacy die ze hierdoor ervoer. Binnenin de vijf meter hoge en vier meter brede STORE aardappelberg is een kleine ruimte waarin iedereen tot zichzelf kan komen. Alicia nodigt u uit te schreeuwen: van blijdschap, frustratie, verdriet. Elke schreeuw wordt via ingenieuze software en een 3D-printer binnen veertien minuten getransformeerd in een uniek object van aardappelzetmeel. Dit aardse object mag u mee naar huis nemen. Alicia Framis designed the soundproof Screaming Room especially for Rabobank. This idea was formed, as she was inspired by the new open work environment and the resulting reduction in privacy. This mountain of potatoes, which is five metres high and four metres wide, incorporates a small room where everyone can come to one’s senses. Alicia invites everyone to come and scream like mad: with joy or in frustration or sadness. Within fourteen minutes, each scream is transformed into a unique object of potato starch by means of ingenuous software and a 3D printer. The visitor can take this earthly object home.
Lost Astronaut Wat doet die astronaut in New York? Vijftien dagen liep Alicia Framis als ‘verdwaalde astronaut’ door de straten van New York. Vijftien bekende kunstenaars en schrijvers gaven haar ieder voor een dag een nieuwe opdracht. Zo wees ze voorbijgangers de weg naar de centrale bibliotheek en danste ze mee op een privéfeestje. De performances zijn gebundeld in een videocompilatie van 34 minuten, die u in de tentoonstelling kunt bekijken en kopen. ‘Lost astronaut’ maakte in 2009 deel uit van de New Yorkse Biënnale voor performance kunst. In dat jaar was het thema: de toekomst. For fifteen days, Alicia Framis wandered through the streets of New York as a ‘lost astronaut’. For each day, one of the fifteen famous artists and writers gave her a new assignment. For example, she told passers-by the way to the central library and joined in the dancing on a private party. The performances have been bundled in a video compilation of 34 minutes. In 2009, ‘Lost astronaut’ formed part of the New York Biennale for performance art. The theme in that year was: the future.
In een houten, intieme filmzaal die geïnspireerd is op de eerdere Billboard Houses van Alicia Framis, wordt u meegevoerd op een gesimuleerde ruimtemissie in de woestijn van Utah. Alicia Framis verbleef vijftien dagen op het Mars Desert Research Station, waar ze als astronaut objecten uit de Moon Life Concept Store testte. In Lunar Art Exploration (Where did the future go?) staat het dagelijks leven van de astronauten centraal, terwijl ze in de woestijn lopen, trainen of testen. Tegelijkertijd filmde haar crew een verdwaalde astronaut in het normale dagelijkse leven en een vrouw die met een billboard door de woestijn loopt. Het leidde tot een tweede korte film. Ze belichten het moment waarin we leven, maar laten ook de onzekerheid van de toekomst zien. Alicia Framis stayed at the Mars Desert Research Station in the Utah desert for a period of fifteen days, where she, as an astronaut, tested objects from the Moon Life Concept Store. The daily life of the astronauts is focal point in the Lunar Art Exploration (Where did the future go?), while walking, training or testing in the desert. Her crew at the same time filmed a lost astronaut in normal everyday life and a woman walking through the desert with a billboard. This has resulted in a second short film. They highlight the here and now, yet at the same time show the uncertainty of the future.
The House of the Architect Huis op de maan Al in 2009, ver voordat Rabobank het idee had samen met Alicia Framis deze tentoonstelling te maken, is The House of the Architect aangekocht. De twee maanwoningmodellen zijn een variant op de Helmet House uit de Moon Life Concept Store. Alicia Framis ontwierp het huis als één van de onderkomens voor maanbewoners. Of beter gezegd, voor aardbewoners die een tijdje op de maan in retraite willen in het zwarte huis met de gedaante van een hemellichaam. The House of the Architect was bought as early as in 2009, way before Rabobank had the idea of organising this exhibition together with Alicia Framis. The two moon house models are a variant to the Helmet House from the Moon Life Concept Store. Alicia Framis designed the house as one of the accommodations for moon inhabitants. Or, to put it better, for earthlings who want to temporarily retreat to the moon, in the black house in the form of a celestial body.
STORE
Cartas al cielo Uw droom de ruimte in STORE
Een poëtisch werk noemt Alicia Framis haar Cartas al Cielo, dat ze in 2011 voor het astronomisch centrum in Spanje ontwierp. Via de ronde brievenbus kunt u berichten ‘al cielo’ sturen. Cielo betekent in het Spaans de ruimte boven ons, de plek van onze geliefden, het hiernamaals. Cartas al Cielo past in de lijn van eerdere projecten, zoals Dreamkeeper (1997) en Wishing Wall (1998), waarmee Alicia vorm geeft aan onzichtbare verlangens en dromen. Rabobank kocht dit werk onlangs aan voor de eigen collectie, zodat we ook in Nederland brieven ‘al cielo’ kunnen sturen.
Moon life Concept Store
‘Try, buy and use it’ Hoe zou een leven op de maan eruitzien? Alicia Framis vroeg het architecten, kunstenaars en modeontwerpers. Ze daagde hen uit nieuwe producten te ontwerpen voor een leven in de ruimte. Zo wil Alicia een positieve impuls geven aan innovaties op de aarde. De objecten kunt u in de winkel beluisteren, passen, aanraken en kopen. Medewerkers van de Rabobank namen een voorproefje! What would life on the moon look like? Alicia asked architects, artists and fashion designers this question. Consequently she challenged them to design real products for life in space. This is how Alicia wishes to give a positive impulse to innovations on earth. The objects can be listened to, tried on, touched and bought in the shop. To Alicia, art forms a natural part of everyday life.
Departure board Op reis naar denkbeeldige steden De context is essentieel in het werk van Alicia Framis. De omgeving beïnvloedt het kunstwerk zoals het werk de omgeving beïnvloedt. Haar meesters en inspirators zijn niet voor niets conceptuele kunstenaars als Daniel Buren en Dan Graham. De hoge ruimte van de Rabo Kunstzone inspireerde Alicia tot een groot vertrekbord van vier bij twaalf meter. In deze tentoonstelling reist u naar verzonnen of denkbeeldige steden uit de filosofie, literatuur, architectuur en sciencefiction. Context plays a vital part in works by Alicia Framis. The environment influences the work of art, in the same way as the work of art influences its environment. There is a reason why its masters and sources of inspiration are conceptual artists such as Daniel Buren and Dan Graham. The high space of the Rabo Art Zone inspired Alicia to create a large departure board measuring four by twelve meters. In this exhibition, the visitor travels to made-up or imaginary cities from the worlds of philosophy, literature, architecture and science fiction.
4
DailyFuture
‘ Eén vraag leidde tot meerdere, nieuwe kunstwerken’ ‘A single request led to multiple, new works of art’ Alicia Framis raakte vorig jaar precies op het juiste moment in gesprek met de Rabobank. Zij vertelde over haar wens om haar project Moon Life door te ontwikkelen, en de Rabo Kunstzone maakte zich klaar voor de eerste solotentoonstelling. Last year, Alicia Framis came into contact with Rabobank at the exact right moment. She told about her wish to develop her Moon Life project further, resulting in the Rabo Art Zone preparing for its first solo exhibition.
Ella van Zanten, Hoofd Kunstzaken Rabobank Nederland: ‘De wens van Alicia sloot naadloos aan bij onze visie. Met een solotentoonstelling willen we een kernkunstenaar uit onze collectie uitdagen en inspireren zich verder te ontwikkelen.’
Ella van Zanten, Head of Art Department at Rabobank Netherlands: ‘The wish of Alicia proved to be fully coherent with our vision. We use solo exhibitions to challenge and inspire key artists from our collection to develop further.’
Sietske van Zanten, Conservator Kunstzaken Rabobank Nederland: ‘Een spannende uitdaging. Tentoonstellingen worden meestal ingericht met bestaand werk. Nu kies je samen voor nieuw te produceren werk en een expositie waarvan je vooraf het eindresultaat niet kent.’
Sietske van Zanten, curator of Art Department at Rabobank Netherlands: ‘An exciting challenge. Most exhibitions are set up using existing work. Now you make a joint selection for work to be produced newly, for an exposition of which you do not know the end result in advance.’
Ella: ‘Van de Kunstcommissie kregen we veel support om de samenwerking met Alicia aan te gaan. Onze bancaire collega’s benadrukten zelfs dat deze investering niet anders is dan onze dagelijkse business. Rabobank gaat weloverwogen een relatie aan en durft te investeren in groeikansen.’
Ella: ‘The Art Committee was very supportive of the idea to start working with Alicia. Our banking colleagues even emphasized that this investment is nothing more than our daily business. Rabobank enters into a relationship on the basis of a considered decision and dares to invest in opportunities for growth.’
Sietske: ‘Die energie en support is tijdens het hele traject voelbaar gebleven. Alicia wilde het beste neerzetten voor de Rabobank. Werk dat elkaar zou versterken en bezoekers zou inspireren tot nieuwe ideeën voor de toekomst. Het project startte met het plan voor de Lunar Art Exploration (Where did the future go?), maar resulteerde in aanvullende projecten, zoals de Screaming Room en het Departure Board. Samen maken ze de expositie sterk en gelaagd. Alicia heeft me geleerd te genieten van deze ontdekkingsreis en elk moment het beste uit jezelf te halen. Iedereen heeft heel hard gewerkt om het onmogelijke mogelijk te maken.’
Sietske: ‘That energy and support have been perceptibly present throughout that process. Alicia wanted to deliver the best possible performance for the Rabobank. Synergistic works of art, inspiring visitors to new ideas for the future. The project started with the plan for the Lunar Art Exploration (Where did the future go?), yet resulted in additional projects, such as the Screaming Room and the Departure Board. Together they make the exposition strong and stratified. Alicia taught me to enjoy this voyage of discovery and to maximise your potential time and again. Everyone has worked very hard to make the impossible possible.’
Ella: ‘De kwaliteit van goede kunst is dat het beklijft en een andere gedachtegang initieert. Met DAILY FUTURE heeft Alicia een prachtige tentoonstelling neergezet. Ze is in staat grote maatschappelijke thema’s kritisch, integer en ook poëtisch te belichten. Het is best een forse vraag: wat zou je als mensheid willen overdoen, achterlaten of meenemen naar een andere planeet? Maar Alicia geeft deze onderwerpen een twist, waardoor ze iedereen op een eigen manier kan raken.’
Ella: ‘The quality of true art is that it makes a lasting impression, initiating new lines of thought in the process. Through DAILY FUTURE, Alicia has created a marvellous exhibition. She has the ability of highlighting major social themes from critical, ethical and poetical perspectives. It is quite a big ask: on behalf of all humans, what would you like to do again, leave behind or take with you to another planet? Yet Alicia manages to give these subjects a spin, thereby affecting everyone differently.’
DailyFuture
Conservator Sietske van Zanten (l) bekijkt samen met Alicia Framis de voortgang van de Screaming Room: ‘Ik heb genoten van de samenwerking met Alicia. We hebben een zaadje geplant en zagen steeds meer ideeën slagen.’ Sietske van Zanten (l), curator, checks the progress of the Screaming Room, together with Alicia: ‘I’ve enjoyed working together with Alicia. We planted a seed and saw more and more ideas develop and succeed.’
Hoofd Kunstzaken Ella van Zanten (l) en conservator Sietske van Zanten: ‘Rabobank is toonaangevend en durft onontgonnen terrein te verkennen. Ik vind het geweldig dat de Rabo Kunstzone nu diezelfde pionierspositie vervult.’ Ella van Zanten, Head of Art Department (l): ‘Rabobank leads the way and dares to explore virgin territory. I think it is great that the Rabo Art Zone is now fulfilling that same pioneering position.’
5
6
DailyFuture
SCHREEUW DE LONGEN UIT JE LIJF Shouting at the top of your voice Alicia Framis ziet kunst als een middel om mensen samen te brengen, nieuwe ervaringen op te doen en die te delen met anderen. Medewerkers van Rabobank Nederland beten de spits af: ze schreeuwden het uit, vielen in slaap, droomden van hooggehakte schoenen en maakten ruimte voor bezinning. Zeven medewerkers delen hun unieke ervaring. Alicia Framis sees art as a means of bringing people together, of gaining new experiences and sharing these with others. Staff at Rabobank Netherlands went first: they shouted out, fell asleep, dreamt of high-heeled shoes and took time for reflection. They shared seven unique experiences.
Tom Prosman Locatiemanager Campus Croeselaan, Rabobank Nederland Location Manager, Campus Croeselaan, Rabobank Netherlands Tom schreeuwt het uit ‘Ik schreeuw normaal nooit. Nu lokte de situatie het uit. Pf, wat een energie kost dat zeg! Ik ben eerder gericht op de schreeuw van een ander dan op die van mezelf. Dat past ook bij mijn taak als locatiemanager: goed luisteren naar de behoeftes van alle bezoekers. Soms doe ik dat zo intens dat ik niet meer weet wat mijn wensen zijn. Misschien is het tijd om ruimte te maken voor mijn eigen schreeuw.’ Tom shouts out ‘I normally never scream. Now the situation asked for it. Phew, it’s exhausting! I’m more focused on the screams of other people than those of myself. This is also in keeping with my task as a location manager: listening to the needs of all visitors. Sometimes I’m focused so intensely that I forget what my wishes are. Perhaps it’s time to make space for my own scream.’
DailyFuture
7
8
DailyFuture
‘ Als ik zachtjes met de schoen de aarde aanraak, lijkt het alsof ik zweef’
De Moon Life Concept Store is net een echte winkel. Iedereen kan producten aanraken, beluisteren, uitproberen en zelfs kopen. Wat deed deze ervaring met medewerkers van de Rabobank?
The Moon Life Concept Store is just like a real shop. Anyone can try, buy and use the products. We tested this experience on Rabobank employees.
Servaas van Schijndel Projectmanager, directoraat Coöperatie en Duurzaamheid, Rabobank Nederland / Project Manager, directorate of Cooperation and Sustainability, Rabobank Netherlands Object: Visitor Kit, LIQUIFER systems group, 2009
Marjolein van der Loo Student/Rondleider Rabo Kunstzone / Student/Tour Guide at the Rabo Art Zone Object: Faraday Clutch, Sarah van Sonsbeeck, 2010
Servaas geniet van de stilte ‘Ik hoor niets meer. Heerlijk. In de stilte ben je teruggeworpen op jezelf. Noem het een moment van contemplatie, waarin je terugkeert naar de kern van je bestaan. Heel gezond vind ik dat. Kunst heeft hetzelfde effect bij mij: kunst stelt me vragen, raakt me, daagt me uit anders naar zaken te kijken. Het houdt me bij de essentie van het leven. Anders zou ik nog gaan denken dat dit gebouw de enige werkelijkheid is die er bestaat.’ Servaas enjoys the silence ‘I can’t hear anything anymore. It’s lovely. When surrounded by silence, you come to your senses. Call it a moment of contemplation, during which you return to the very core of your existence. I think that’s a very healthy thing to do. Art has the same effect on me: art asks me questions, connects with me and challenges me to view matters from a different perspective. It helps me to focus on the essence of life. Otherwise I might start to believe that this building is the only tangible truth out there.’
Marjolein communiceert met haar tasje ‘Ik hoorde dat dit tasje een instrument is voor ‘draagbare stilte’. Als het echt werkt, zou ik zwaar onder de indruk zijn. Dan zou het een geheim kunnen bewaren... Zou je het kunnen uitschreeuwen zonder dat iemand het hoort.... Of je trekt je erin terug als je behoefte hebt aan stilte... Of je voert via het tasje privégesprekken... als een soort spionnentasje. Dat vind ik het mooiste, dat je verschillende mythes kunt vormen rond één kunstwerk!’ Marjolein communicates with her bag ‘I heard that this bag is an instrument for ‘mobile silence’. If it really works, I will be very impressed. It could keep a secret... You could scream out, without anyone hearing... Or you retreat in it if you need silence... Or you conduct private conversations through the bag...like some sort of spy bag. That’s the best thing of all, that you can create various myths around a single work of art!’
‘Dat vind ik het mooiste, dat je verschillende mythes kunt vormen rond één kunstwerk!’
Thea Boekhout Student/Rondleider Rabo Kunstzone / Student/Tour Guide at the Rabo Art Zone Object: Flat Pack Shoe, United Nude, 2010 Thea droomt van kasten vol schoenen ‘Als ik naar de schoen kijk, heb ik een sterke associatie met mijnbouw door de solide en inventieve constructie. Maar als ik zachtjes met de schoen de aarde aanraak, lijkt het alsof ik zweef. Op de maan zou mijn droom dan werkelijkheid worden: het liefst heb ik kasten vol met zulke prachtige hoge schoenen, maar hier op aarde kan ik echt niet op zulke schoenen lopen.’ Thea is dreaming of cabinets filled with shoes ‘When looking at the shoe, I feel a strong link with the mining industry because of their solid and inventive construction. Yet when I gently touch the earth with the shoe, it’s as if I float. On the moon, my dream would become reality: ideally I would have cabinets filled with such beautiful shoes, yet here on earth I really can’t walk on such shoes.’
DailyFuture
Robert Lommers Social Media Specialist, directoraat Communicatie, Rabobank Nederland / Social Media Specialist, directorate of Communication, Rabobank Netherlands Object: Moon Compass, Paula Ampuero, Maria Serret en Alicia Framis, 2010 Robert daalt graag af naar de aarde ‘Mijn werkveld is zo nieuw dat je wel op je eigen kompas moet durven varen. Maar in de ruimte lijkt het me prettig een kompas te hebben dat altijd naar de aarde wijst. Die behoefte heb ik nu al. Als ik de hele dag met internet en sociale media bezig ben geweest, vind ik het heerlijk door de bossen te lopen. Ik knap ontzettend op van de aarde.’ Robert likes to descend to earth ‘My field of work is so new that you must have the courage to sail on your own compass. Yet in space, I would like to have a compass that always points to earth. That need is present in me as we speak. When I’ve been engaged with the internet and social media the whole day, I can really unwind walking through the forests. Earth does me a world of good.’
‘In de ruimte lijkt het me prettig een kompas te hebben dat altijd naar de aarde wijst’
9
Nadine van der Wal Stagaire Kunstzaken Rabobank Nederland / Intern at Art Department Rabobank Netherlands Object: Slaapzak Visitor Kit, LIQUIFER systems group, 2009
Hans van Hooren Plaatsvervangend Regiomanager Regioteam Noordwest-Nederland Deputy District Manager of the Northwest Netherlands District Team Object: Moon Cola, Alicia Framis, 2009
Nadine slaapt zacht ‘Wow, ik bén de Moon Life Concept Store geworden. De full experience! Hahaha. Dat past wel bij me: ik ga ergens voor of niet. De Rabo Kunstzone doet dat ook. Zij durven te laten zien wat ze in huis hebben en zijn de pioniers van de toekomst. Natuurlijk hoop ik dat ook bezoekers vol van deze tentoonstelling genieten, andere manieren van samenleven ervaren en tot nieuwe inzichten komen.’
Hans draait de wereld om ‘Prachtig die vorm, zo simpel, tijdloos en herkenbaar. Dit flesje draait de wereld om. Waar is het begin, waar het eind? Stel je nou eens voor... Hoe zou jouw wereld eruit zien in de ruimte? Die vraag geeft een draai aan vaste waarheden. Dat is niet alleen nodig in de kunst, maar ook in het bedrijfsleven. Het helpt om vastomlijnde concepten anders te benaderen. Zo verschuift de focus van probleem naar oplossing en ontstaan vernieuwende ideeën.’
Nadine sleeps tight ‘Wow, I have become the Moon Life Concept Store. The full experience! She laughs out loud. That sort of suits me: I either fully commit or not at all. The same applies to the Rabo Art Zone. They are not afraid to show what they have got to offer and are the pioneers of the future. I of course hope that the visitors enjoy this exhibition to the full, experience different ways of living together and come to new insights.’
Hans turns the world upside down ‘Beautiful that shape, so simple, timeless and recognisable. This bottle turns the word upside down. Where’s the beginning and where’s the end? Just imagine... What would your world look like in space? That question gives a twist to unchangeable truths. Not only is that needed in arts, but also in business. It helps to approach clear-cut concepts differently. This shifts the focus from problem to solution and creates innovative ideas.’
‘Stel je nou eens voor... Hoe zou jouw wereld eruitzien in de ruimte?’
10 DailyFuture
STORE
Moon life
Welkom in de Moon Life Concept Store: een winkel vol producten ontworpen door kunstenaars, architecten en modeontwerpers. Elk object is geïnspireerd op het dagelijks leven in de ruimte.
1
Kunstenaars, ontwerpers en architecten ontwikkelden nieuwe producten met oog voor de extreme omgeving op de maan, zoals de verminderde zwaartekracht of het ontbreken van geur en geluid. Daardoor moesten zij vertrouwde uitgangspunten in het ontwerpproces loslaten en ontstond een spannend onderzoek.
3
8
6
5
9
2 EARTH CITIZEN
Welcome to the Moon Life Concept Store: a store filled with products designed by artists, architects and fashion designers. Every object is inspired by day-to-day life in space.
PASSPORT 护照 · PASAPORTE · PASSEPORT
10
Artists, designers and architects developed new products, taking into consideration the extreme conditions on the moon, such as decreased gravity or the absence of smells and sounds. This forced them to let go of the usual starting principles of the design process, and led to an exciting exploration.
4
7 11
Mooney, het nieuwe geld in de ruimte Mooney, the new money for space 1 Mooney = 7 Euro
1 space suit Atelier van Lieshout, 2010 Rubber tires, pvc, tubes, metal, acrylic, coard, 55cm x 105cm x 190cm Not for sale / Niet te koop Een ‘biochemisch’ ruimtepak, gemaakt van ‘kliekjes’ uit onze samenleving: oude handschoenen, rubberen banden, pijpen, metaal, acryl en touw. Met dit pak overleeft de aardbewoner een ‘chemische oorlog’ en kan hij naar de maan! A ‘biochemical’ space suit, made of ‘leftovers’ from our society: old gloves, rubber tires, pipes, metal, acrylic and rope. This suit will enable earthlings to survive a ‘chemical war’ and go to the moon!
2 Visitor Kit Liquifer Systems Group, 2009 Zippers, velcro, net cloth, quilt cloth, 75cm x 210cm 4.285,71 Mooneys / €30.000,Deze multifunctionele slaapzak is ideaal voor een comfortabele reis naar de maan. Het pak heeft een slaap- en werkstand, en is eenvoudig uit te breiden met items als een hoofdkussen, oordempers of een lichtgewicht tafeltje. This multifunctional sleeping bag is ideal for a comfortable trip to the moon. The suit has a sleep mode and a work mode, and can be easily expanded with items such as a pillow, earplugs and a lightweight table.
3 WorldMoon DUS architects, 2010 Silver sterling 925, ø2.5cm 12 Mooneys / €84,-
World Moon is een micromodel van de maan als kerkhof. Het idee: de as van onze dierbaren wordt, verpakt in balletjes, naar de maan geschoten. De as komt op het maanoppervlak terecht, de omhulsels van de balletjes komen vervolgens in een baan om de maan. Deze vormen na 150 jaar een beschermend membraan om de maan, zodat een leefbare dampkring mogelijk wordt. World Moon is a micro model of the moon as a cemetery. The idea: the ashes of our loved ones, contained in little balls, are shot to the moon. The ashes land on the moon’s surface, and the capsules of the balls end up in orbit around the moon. After 150 years, they form a protective membrane around the moon, creating the possibility of a liveable atmosphere.
4 Tableware Edhv, 2010 Porcelain and glass, dimensions variable Prijs op aanvraag / Price available on request
8 Moon Cola Alicia Framis, 2009 Glass, ø6cm x 19cm 142,86 Mooneys / €1.000,-
Glaswerk en porseleinen servies met de kenmerkende kraters van de maanoppervlakte. Glasswork and china with the recognisable craters of the moon’s surface.
Vanwege het gebrek aan zwaartekracht op de maan heeft dit flesje voor het gebruiksgemak aan beide zijden een dop. In connection with the lack of gravity on the moon, this bottle has a cap on both ends to make it easier to use.
5 Unstated Statements 02, A tribute to the ‘Unnamed Femke de Vries, 2011 Gold-plated name tag and silver name tag, 7.5cm x 3.6cm Silver: 17,5 Mooneys / €125, Gold: 19,30 Mooneys / €135,-
Een leeg naamplaatje van goud of zilver, een herwaardering van het naamloze en anonieme, zodat op de maan nieuwe identiteiten kunnen ontstaan. An empty gold or silver name tag, a revaluation of the nameless and anonymous, allowing new identities to develop on the moon.
6 Helmet House Alicia Framis with Uriel Fogué, 2009 Plexiglass and wood, ø35cm 800 Mooneys / €5.600,-
Dit huis is speciaal ontworpen voor de lichtcondities op de maan. Sommige plekken zijn veertien dagen aaneengesloten donker of licht. Met de klep kan het licht in huis worden aangepast aan het bioritme van het menselijk lichaam. This house is specifically designed for the light conditions on the moon. Some areas are dark or light for fourteen consecutive days. The lid allows for the light in the house to be adjusted to the biorhythm of the human body.
7 Lost astronaut Alicia Framis, 2009 DVD 2,14 Mooneys / €15,-
De videocompilatie van de performance waarin Alicia Framis als ‘verdwaalde astronaut’ opdrachten van kunstenaars en schrijvers uitvoert in New York. The video compilation of the performance in which Alicia Framis, as a ‘lost astronaut’, carries out assignments from artists and writers in New York.
11
Bangles John Lonsdale, 2010 Nylon, 9cm x 9cm Per stuk / Each: 3 Mooneys / €21,Totaal / Total: 107 Mooneys / €749,-
De armbanden zijn doorsneden van een Moon Dust Building-model, gemaakt door een 3D-printer. The bracelets are cross-sections of a Moon Dust Building model, created by a 3D printer.
9 Moon Passport Alicia Framis, 2009 Paper, 12.5cm x 9m 17,4 Mooneys / €120,-
12
Dit paspoort is speciaal voor reizigers naar de maan. Het onderscheid in nationaliteit is verdwenen, iedereen is ‘aardbewoner’. Dat past bij Alicia’s idee: zij wil de maan democratiseren en voor iedereen beschikbaar maken. This passport has been specifically designed for those travelling to the moon. The difference in nationality has disappeared – everyone is an ‘earthling’. This fits in with Alicia’s idea: she wants to democratise the moon and make it available to everyone.
Dit is de soundtrack voor de Moon Life Concept Store. Het is muziek voor een toekomstig leven in de ruimte met een dubbel emotioneel karakter: hoop op een toekomst in de ruimte, die geen verleden heeft, en het gevoel van verlies van een verleden op aarde, dat geen toekomst meer heeft. Heimwee naar de toekomst. This is the soundtrack for the Moon Life Concept Store. It is music for a future life in space with a dually emotional character: hope for a future in space, which has no history, and the sense of loss of a past on earth, which has no future anymore. Feeling homesick for the future.
10 Moon Dust Building John Lonsdale, 2010 DVD 2,14 Mooneys / €15,-
Op de maan kunnen astronauten zelf een wooneenheid ontwerpen met een computerprogramma dat gebaseerd is op bewegingsherkenning. Een 3D-robotprinter, gevoed met maanstof en werkend op zonneenergie, vertaalt de bewegingen vervolgens naar een fysieke woning. De animatie toont een voorbeeld van een Moon Dust Building, bestaande uit vijftig vijfhoekige segmenten. On the moon, astronauts can design their own living unit with a computer programme based on movement recognition. A 3D robot printer, fed with moon dust and powered by solar energy, subsequently translates the movements into a physical dwelling. The animation shows an example of a Moon Dust Building, consisting of fifty pentagonal segments.
Zero History Juha van ‘t Zelfde, 2011 Soundtrack for Moon Life 2,14 Mooneys / €15,-
13 Moon V_gue MaryMe-Jimmy Paul, 2010 Printed paper, 24cm x 34cm, 72 pages 1 Mooney / €7,-
Mode zal op de maan even belangrijk zijn als nu op aarde. Alleen bestaan in de toekomst de modebladen voor honderd procent uit advertenties. Verschillende ontwerpers en kunstenaars verzorgden een advertentie in de Moon V_gue van 2050. Fashion will be as important on the moon as it is on earth. But in future, fashion magazines will be a hundred percent advertisements. Several designers and artists made an advertisement for the Moon V_gue van 2050.
DailyFuture 11
concept store 17
20
13
21
22 18 14
23
19 24 15
14 Moon Anthem Monica Tormell & Staffan Björk, concept Alicia Framis, 2010 MP3 file on USB stick 2 Mooneys / €14,Moon Anthem is het nationaal volkslied voor de maan. Tormell schreef het lied voor de aardbewoners van nu, die dromen over mogelijk leven op de maan. In de toekomst zal het hen herinneren aan hun oorsprong. ‘Moon Anthem’ is the national anthem of the moon. Tormell wrote the song for the earthlings of today, who dream of a possible life on the moon. In future, it will remind them of their origins.
15 moon Compass Paula Ampuero, Maria Serret and Alicia Framis, 2010 Metal, ø4,5cm x 1cm 4,3 Mooneys / €30,Door het gebrek aan zwaartekracht raken ons evenwichtsorgaan en brein in de war. Het kompas wijst de positie van de aarde aan via een ingebouwd gps-systeem, omdat het geen gebruik kan maken van het magnetisch veld van de aarde. De weg naar ‘huis’ is altijd weer terug te vinden. The lack of gravity will confuse our organ of balance and our brain. The compass shows the position of the earth by means of an in-built GPS system, because it cannot make use of the earth’s magnetic field. This will enable you to always find the way ‘home’.
16 Moondictionary Paula Ampuero, Maria Serret and Alicia Framis, 2010 Paper, 21cm x 14,8cm Prijs op aanvraag / Price available on request
17 Moon Coloring Book Sandra Gnjatovic, 2010 Paper, 25cm x 36xm Prijs op aanvraag / Price available on request Volgens Sandra Gnjatovic zijn fantasie en dromen de grootste drijfveren achter alle menselijke activiteit, inclusief de ruimtevaart. Met dit onconventionele kleurboek spoort ze iedereen aan de eigen fantasie te gebruiken en die in te kleuren. According to Sandra Gnjatovic, imagination and dreams are the biggest drives behind all human activity, including space travel. With this unconventional colouring book, she wants to encourage everyone to use their imagination and colour that in.
20 MoonwÃkà Satyendra Pakhalé, 2011 Transparent acrylic body with anodized aluminium base, L 135cm x W 20cm x D 55cm 2.1428,5 Mooneys / €150.000,Deze ‘wandelstok’ assisteert reizigers bij hun eerste stappen op de maan. Het volume aan de onderkant geeft meer stabiliteit. De ingebouwde zoeker kan de kijkhoek en afstanden inschatten. This ‘cane’ will assist travellers in their first steps on the moon. The volume at the bottom offers additional stability. The in-built searcher can estimate the angle and distance.
18 Faraday Fabric Sarah van Sonsbeeck, 2010 Silver/cotton mesh fabric framed, 25cm x 25cm x 4,5cm Niet te koop / Not for sale
21 Very Low Frequency Fireplace Tao G. Vrhovec Sambolec & Brian McKenna, 2010 Mixed media installation 2.000 Mooneys / €1.400,-
Faraday Fabric is een verzilverde stof die werkt als de Kooi van Faraday, een kooi van elektrisch geleidend materiaal. Als de kooi sluitend is, blijven elektrische velden aan de buitenkant of juist aan de binnenkant, zoals bij een auto of magnetron. Faraday Fabric is a silver-plated fabric that works like the Faraday Cage, a cage of conductive material. If the cage is closed, the electric fields stay on the outside or on the inside, such as in a car or a microwave.
Deze openhaard brandt op lage frequentie radiogolven, afkomstig van de lichtactiviteit van de aarde. Ze voeden de LED-lampjes en geven via de radio-ontvanger een continu gekraak. Net een knetterend haardvuurtje. This fireplace burns on low frequency radio waves coming from the light activity of the earth. They feed the LED lights and give off a continuous crackling sound via the radio receiver. Just like a crackling fire.
22 Teethphone Tao G. Vrhovec Sambolec, 2010 Mixed media installation 2.200 Mooneys / €15.400,-
19 Faraday bag and Clutch Sarah van Sonsbeeck, 2010 Silver/cotton mesh fabric, 30cm x 20cm x 10cm Bag: 71,5 Mooneys / €500, Clutch: Niet te koop / Not for sale
Dit Maanwoordenboek werkt als een open woorddiagram rond het concept maan. Zo wordt centimeter centimaanter en goedemorgen goedemaanen. Toekomstige maanbewoners kunnen dit boek verder gezamenlijk vormgeven. This Moondictionary functions as an open word diagram around the concept of the moon. ‘Centimetre’, for example, becomes ‘centimoonter’ and ‘good morning’ becomes ‘good mooning’. Future residents of the moon can make further additions to this book themselves.
De Faraday Bag en de Faraday Clutch – tas en enveloppetas – zijn een pleidooi voor ‘draagbare stilte’. Door de stof houden ze de straling en het dataverkeer van mobiele telefoons tegen. The Faraday Bag and the Faraday Clutch are a plea for ‘portable silence’. The fabric blocks the radiation and data traffic of mobile phones.
Op de maan is geen geluid. Met deze Teethphone kan de maanbewoner alsnog naar geluid luisteren. Het is een transducer, waarop je moet bijten om zo de geluidstrillingen via de tanden en de schedel te kunnen horen. De mond wordt een gehoororgaan en het hoofd de luidspreker! There is no sound on the moon. This Teeth Phone will enable the earthling to listen to sound anyway. It is a transducer that you have to bite on in order to be able to hear the sound waves via your teeth and skull. Your mouth becomes your auditory organ, and your head the speaker!
23 Flat Pack Shoe United Nude, 2010 11 carbon fiber flat pieces, shoe size 39 Prijs op aanvraag / Price available on request Deze elegante maanschoen is draagbaar als een sieraad. Speciaal voor de ruimtevaart bestaat de schoen uit lichtgewicht onderdelen van koolstofvezels, die de gebruiker zelf in elkaar kan zetten. This elegant moon shoe is like a piece of jewellery. Created especially for space travel, the shoe consists of light weight, microfiber parts, that the user can put together himself.
24 Human and Kind Marina Toeters, 2010 Not for sale / Niet te koop Marina Toeters ontdekte dat sommige stoffen uitermate geschikt zijn voor de extreme omstandigheden op de maan. Ze ontwierp achttien items, waarvan er vier in de Moon Life Concept Store hangen: HYGIENE - Het antibacteriële topje, gebreid in abaca wol afgezet met zilverkant van Museum de Kantfabriek. ORIGIN - Een colbertje van een oud Fries tafellaken met katoenkant en magneetritsen. ABLOOM - Een stof van aramidekant met een bloempatroon dat ‘opbloeit’ zodra de omgeving te warm wordt. VISIBILITY - Een rok van gerecyclede hennep met een transferfilm. De print is reflecterend en fluoriserend. Marina Toeters discovered that some fabrics are particularly suited for the extreme conditions on the moon. She designed eighteen items, four of which can be found in the Moon Life Concept Store: HYGIENE - An antibacterial top, knitted from abaca wool detailed with silver lace by Museum de Kantfabriek. ORIGIN - A jacket made from an old Frisian table cloth with cotton lace and magnetic zippers. ABLOOM - A fabric made of aramid lace, with a flower pattern that ‘blossoms’ as soon as the surroundings become too hot. VISIBILITY - A skirt made of recycled hemp with a transfer film. The print is reflective and fluorescent.
12 DailyFuture
Group Photo Vijftien dagen verbleef Alicia Framis op het Mars Desert Research Station in de woestijn van Utah. Ze produceerde hier haar film Lunar Art Exploration (Where did the future go?), die dankzij de Rabobank tot stand kwam. Van de fotoserie uit Utah zijn zes foto’s verkrijgbaar als kunstkaart: Group Photo, Mountain, Sunrise, Lost Astronaut, Cabin en Moon Compass.
Group Photo Alicia Framis stayed at the Mars Desert Research Station for fifteen days. Here in the Utah desert she produced her film Lunar Art Exploration (Where did the future go?), which was made possible by the Rabobank. From the Utah photo series six Art Cards were produced: Group Photo, Mountain, Sunrise, Lost Astronaut, Cabin en Moon Compass.
DailyFuture 13
14 DailyFuture
DailyFuture 15
‘Just dream: day by day’ Amsterdam, 2 februari 2012 – Een maand voor de opening van Daily Future spreken we Alicia Framis in haar atelier in Amsterdam. Ze is druk met de laatste voorbereidingen op de expositie, maar neemt even koffiepauze en vertelt over haar expositie bij de Rabobank.
Amsterdam, 2 February 2012 – One month before the opening of Daily Future, we meet with Alicia Framis in her studio in Amsterdam. She is busy making the final preparations for the exhibition, yet is happy to take a coffee break and tell us about this exhibition at the Rabobank.
Je tentoonstelling heet Daily Future. Waarom? ‘Als je de krant leest of tv kijkt, is er geen enthousiasme over de toekomst. Dat viel me op toen ik na een project in Shanghai terugkwam in Europa. Chinezen zijn niet bang voor de toekomst. Ze hebben alles al verloren dus als iets niet lukt, starten ze gewoon opnieuw. Met Daily Future wil ik mensen op een positieve manier laten nadenken over de toekomst. De toekomst als een uitdaging en kans. Daarom zijn er in de Kunstzone plekken waar je rustig kunt nadenken, waar je innovaties ziet over leven in de ruimte en waar je kunt schrijven. Deze krant past goed bij de tentoonstelling. Een krant is ‘daily’. Je kunt de toekomst dag na dag leven.’
Your exhibition is called DAILY FUTURE. Can you explain the name? ‘Reading the newspaper or watching the news does not give much cause for enthusiasm about the future. This struck me when I returned to Europe after a project in Shanghai. The Chinese do not fear the future. They’ve already lost everything, so if something fails, they simply start again. Through DAILY FUTURE, I want to make people think about the future and be positive about it, seeing the future as a challenge and an opportunity. That’s why the Art Zone offers places where you can withdraw in private thought, where you can see innovations about life in space and where you can write. This newspaper ties in well with the exhibition. A newspaper is daily. You can live the future day after day.
Deze expositie startte een jaar geleden met jouw idee voor Lunar Art Exploration, een film waarin je bij de NASA objecten uit de Moon Life Concept Store test. Is het gelukt? ‘Ik ben heel tevreden over de film. In mijn kunst is de context belangrijk. Ik werk met wat er is in het dagelijks leven. Zo ontstaat de magie van kunst. In het testcentrum in Utah bestond het dagelijks leven uit een strak regime waar ik met vijf andere leerling-astronauten door de woestijn wandelde, leerde overleven, innovaties testte. Mijn crew filmde het dagelijks leven als astronaut. Die beelden zijn surrealistisch geworden. De astronauten lijken verdwaald. Dat wordt versterkt door de opnames die we maakten van een verdwaalde astronaut in een supermarkt en van een vrouw die met een billboard door de woestijn loopt. Het editen van deze film was nog een uitdaging. Normaal maak ik een film van een performance met een kop en een staart. Eén verhaal. Deze film geeft de kijker de ruimte voor zijn eigen verhaal.’
A year ago, this exhibition started with your idea for a Lunar Art Exploration, a film in which you test objects from the Moon Life Concept Store at NASA. How did you get on? ‘I am very satisfied about the film. Context plays an important role in my art. I work with what daily life offers. This is how the magic of art is created. In the test centre in Utah, daily life was a strict regime where I wandered through the desert with five other student astronauts, learned to survive and tested innovations. My crew filmed the daily life as an astronaut. These images have become surrealistic. The astronauts appear to be lost. That’s enhanced by the recordings we made of a lost astronaut in the supermarket and a woman walking through the desert with a billboard. Editing this film proved to be a challenge. Normally I make a film of a performance that includes a beginning and an ending, a single story. This film provides the viewer with space for his own story.’
16 DailyFuture
‘De andere astronauten waren wetenschappers en militairen. Zij wilden écht astronaut worden’ ‘The other astronauts were scientists and military men. They wanted to become astronauts’
Je werkt regelmatig met performances en het transformeren van ruimtes. Waarom kies je hiervoor? ‘Eigenlijk ben ik van oorspong schilder, maar ik ontdekte dat mensen kunst in een museum vooral met hun ogen beschouwen. Daarom zocht ik naar vormen waarin kunst deel is van het dagelijks leven, waar je kunst kunt ervaren, waarin kunst ontstaat en waarin kunst nieuw leven creëert. Ik werd performer en ontdekte dat ik graag nieuwe ruimtes creëer voor mensen. Al op de Rijksakademie was ik gefascineerd door visionaire denkers, zoals Constant, Boullée en Hejduk, die nieuwe vormen ontwierpen en nadachten over hoe we anders kunnen samenleven. Dat wil ik ook bereiken met mijn kunst. De meest krachtige kunstwerken zijn voor mij kunstwerken die geïntegreerd zijn in de maatschappij, in publieke ruimtes. Dan ontstaat een dialoog.’ Hoe is het voor jou om voor de Rabobank te werken? ‘Rabobank is voor mij heel vertrouwd. De bank volgt me al sinds de Rijksakademie en kijkt verder dan één werk. Dat is prettig. Het is fijn om te weten dat er iemand is die je werk waardeert. Het is namelijk eenzaam om als kunstenaar te werken. Je hebt de taak voorop te lopen, maar neemt de beslissingen alleen en draagt de fouten alleen. Door de Rabobank voel ik me niet alleen. We doen het samen. Wat me bovendien opvalt is dat Rabobank erg goed is in het kopen van het eerste werk in een serie, zoals bij Secret Strike. Dat stimuleert me om te blijven vernieuwen.’
You work with performances and the transformation of spaces on a regular basis. Is this a deliberate choice? ‘I am a painter by nature, but I discovered that people mostly experience art in museums through their sense of vision. That’s why I was looking for shapes in which art formed part of everyday life, where you can experience art with all your senses, in which art is born and new life created through art. I became a performer and discovered that I enjoyed creating spaces for people. As early as my days at the Rijksakademie I was fascinated by visionary thinkers such as Constant, Boullée and Hejduk, who designed new shapes and thought about different ways of living together. I want to achieve exactly that through my art. To me, the most powerful works of art are those that are integrated in society, in public spaces. This creates dialogue.’ What’s it like for you to work for the Rabobank? ‘Rabobank is like a life partner. The bank has been monitoring me ever since the Rijksakademie and judges you on more than a single work alone. That is good to know. It is good knowing someone out there appreciates your work. After all, working as an artist is lonesome. It’s your job to lead the way, which means you are on your own when taking the decisions and when carrying the burden of your mistakes. Yet the Rabobank walks with me, shoulder to shoulder. It’s also striking to see that Rabobank has a talent for purchasing the first work in a series, such as in the event of Secret Strike. All this stimulates me to continue to innovate.’
DailyFuture 17
‘Als je door de stad loopt, is alles al ontworpen. Iemand heeft bepaald hoe we door een stad lopen, waar we op straat lopen, waar de school staat. Iemand heeft ons leven ontworpen. Daarom ontwerp ik graag gebouwen die nog niet bestaan.’
‘When walking through the city, everything has already been designed. Someone has decided how we walk through that city, where we walk in the street and where the school is located. Someone designed our lives for us. That’s why I like designing buildings that aren’t there yet.’
‘Ik ontdekte dat niet de trip naar de maan het meest belangrijk was, maar alle innovaties die daardoor ontstonden.’
‘I discovered that the innovations resulting from the trip to the moon were more important than the trip itself.’
18 DailyFuture
Van aarde From dirt to kosmos
Waar haal je zomaar honderden kilo’s aardappelen vandaan voor een kunstwerk? Ada van der Kooij van Rabobank Noordoostpolder-Urk in Emmeloord wist het meteen: ‘We zitten hier in het aardappelgebied van de wereld, dus ik kon uit vele aardappelleveranciers kiezen. Maar ik dacht meteen aan Wouter Mutsaers van Q-Potato Holland BV: een jonge ondernemer met verstand van aardappelen die niet bang is iets nieuws te ondernemen. En hij spreekt Spaans; dat kan nooit kwaad bij een van oorsprong Spaanse kunstenares.’
Where to get hundreds of pounds of potatoes for a work of art? Ada van der Kooij of Rabobank Noordoostpolder-Urk in Emmeloord knew it straight away: ‘We’re living in one of the world’s potato hotspots, so I could choose from many different potato suppliers. Yet my first thoughts were of Wouter Mutsaers of Q-Potato Holland BV: a young entrepreneur and a potato expert who is not afraid of starting a new venture. And he speaks Spanish; always handy when dealing with a Spanish-born artist.’
Wouter deed zonder twijfel mee. ‘Altijd leuk om bij zulke projecten mee te denken. In het begin vond ik het idee natuurlijk vaag. Aardappelen om een soort geluiddichte tipitent te bouwen. Dat is niet normaal, toch? Maar ik heb met de bouwer gebeld om de beste aardappelen te kunnen kiezen. Hoe meer ik over het kunstwerk hoorde, hoe normaler het voor mij werd. Het is een soort innovatieve ‘scream machine’. Mooi bedacht. In de agrarische wereld, een vrij traditionele sector, heb je een groot voordeel als je out of the box kunt denken. Dit project draagt bij aan het out of the box denken binnen mijn bedrijf.’
Wouter did not hesitate. ‘It’s always a pleasure to think along with such projects. In the beginning, the idea was obviously still a bit vague. Potatoes for building some sort of soundproof Tipi tent. That’s not normal, right? Still, I talked to the constructor over the telephone in order to select the best potatoes. The more I started to learn about the work of art, the more acceptable it became. It’s some sort of innovative ‘scream machine’. Original, to say the least. In the agricultural world, quite a traditional sector, you are at an advantage if you can think out of the box. This project contributes to the out-of-the-box thinking within my company.’
‘Welke aardappel het is geworden? Ik heb gekozen voor een harde aardappelsoort, die redelijk laat in het seizoen is geoogst. Die blijft langer goed en gaat minder snel kiemen. Dan hoeven ze de aardappelen alleen halverwege deze expositie nog een keer te vervangen. Mona Lisa, heet dit aardappelras. Dat is eigenlijk wel grappig als je bedenkt dat ze voor een kunstwerk worden gebruikt.’
‘Which potato was selected? I’ve chosen a tough type of potato, harvested rather late into the season. It keeps well for longer and is less inclined to bud. They only need to replace the potatoes again halfway this exposition. This variety of potato is called Mona Lisa. Which is quite funny, when you think they are used for a work of art.’
‘Ik denk dat er 600 kilo aardappelen in het kunstwerk zitten. Voor de eerste lading heb ik zo’n 1.000 kilo gestuurd. Dan kan de bouwer de beste aardappelen uitkiezen.’ ‘I think the work of art contains about 600 kilos of potatoes. I sent approx. 1,000 kilos for the first load. So the constructor can pick the best ones.’
‘Mona Lisa, heet dit aardappelras. Dat is eigenlijk wel grappig als je bedenkt dat ze voor een kunstwerk worden gebruikt’
Wouter Mutsaers Aardappelleverancier / Potato Trader
DailyFuture 19
naar kosmos Kunstenaars lopen altijd voorop. Zij zijn de visionaire zieners van onze samenleving. Lang voordat de toekomst werkelijkheid wordt, is hij al vormgegeven door schrijvers en schilders die reflecteren op het heden. De geschiedenis is de lijdzame volger. Met de toekomst kun je alle kanten op. Zwartkijkers en doemdenkers schetsen een wereld van waan en wanhoop; utopisten zien een nieuw tijdperk van vrede en medemenselijkheid. Zo lang de geschiedenis zelf nog geen keuze heeft gemaakt, zijn beide toekomstvisies even reëel. De loop van de geschiedenis is natuurlijk niet autonoom. Morgen wordt beïnvloed door vandaag; de toekomst wordt vormgegeven door het heden. Maar die invloed is wederzijds: het heden wordt ook vormgegeven door de toekomst, of althans door ons beeld van de toekomst. Een mens jaagt zijn dromen en idealen na; een samenleving put ook inspiratie uit zijn toekomstvisies. Daar ligt het belang van de kunstenaar: die verbeeldt de mogelijke routes van de geschiedenis op de kaart van de toekomst, en geeft daarmee richting aan het heden. Weinig ontwikkelingen in de geschiedenis zijn in zo sterke mate vormgegeven door toekomstverwachtingen als de verovering van de kosmos. Een ruimtestation in een baan om de aarde, een basis op de maan, een kolonie op Mars, een reis naar de sterren – elke astronoom en elke ruimtevaarttechnicus kent de verhalen en beelden van dromers en zieners. Zo creëert de toekomst zichzelf. Wonen we over honderd jaar op de maan? Worden er ooit kinderen geboren op verre planeten? Het lijkt haast onvermijdelijk. Juist daarom is het van belang dat we de geschiedenis niet op zijn beloop laten. Dat we nadenken over die toekomst. Beelden schetsen die dienst doen als roer en kompas. Over duizend jaar is de toekomst van vandaag werkelijkheid geworden. Hoe dat toekomstige heden er uitziet hebben we zelf in de hand. De schepper is de kunstenaar in ons. Govert Schilling Wetenschapsjournalist
Artists always lead the way. They are the visionary observers of our society. Long before the future materialises, it has been shaped by writers and painters reflecting on the present day. History always is the passive follower. The future provides you with a wide array of options. Pessimists and doom-mongers picture a world of delusion and despair; utopians can see a new era of peace and solidarity. As long as history itself is yet to decide, both visions of the future are realistic. The course of history is of course not autonomous. Tomorrow is influenced by today; the future is shaped by the present. Yet this influence is mutual: the present is also shaped by the future, or at least by our image of the future. Govert Schilling Humans pursue their dreams and ideals; society too draws inspiration from its visions of the future. That is where the interest of the artist lies: he plots the possible routes of history on the future map, thereby giving direction to the present. Few developments in history have been shaped by future expectations in equal measure as those of the conquest of the cosmos. A space station orbiting Earth, a base on the moon, a colony on Mars, a trip to the stars - each astronomer and aerospace engineer knows the tales and images of dreamers and visionaries. This is how to future creates itself. Will we be living on the moon in a hundred years’ time? Will children ever be born on far-away planets? It nearly appears to be inevitable. This is exactly why we should not let history run its own course. This is why we have to think of the future, picture images that serve as our rudder and compass. In a thousand years, today’s future will have become reality. What that future present looks like is decided by us. The creator is the artist in us all. Govert Schilling Science journalist
www.allesoversterrenkunde.nl www.allesoversterrenkunde.nl
20 DailyFuture
Stilte in de aardappelberg Silence in the potato mountain Jij en jouw schreeuw. Meer is er niet in de geluiddichte Screaming Room die Alicia Framis speciaal voor de Rabobank ontwierp. Maar als je weer buitenkomt, transformeert een 3D-printer jouw schreeuw in een nieuw object dat je mag meenemen. De schreeuw maakt ruimte voor iets nieuws, letterlijk. Alicia Framis kreeg haar inspiratie voor de Screaming Room in Japan, waar ze graag werkt en leeft. Japanse bedrijven hebben vaak ruimtes voor een power nap, en soms ook ruimtes waar medewerkers zich kunnen uiten. Blij, boos, gefrustreerd, verdrietig, alles mag er zijn. In de Screaming Room ook. Met de aardappelberg creëerde Alicia een ruimte waar iemand helemaal alleen is, zonder geluid, zonder camera’s. De microfoon doet het pas als je op een knop drukt.
You and your scream, that is all there is in the sound-proof Screaming Room, especially designed by Alicia Framis for Rabobank. Yet, when you step outside again, a 3D printer transforms your scream in a new object that you can take with you. The scream, quite literally, creates space for new concepts. Alicia Framis gained her inspiration for the Screaming Room in Japan, where she likes to live and work. Japanese companies often have dedicated spaces for power napping and sometimes also rooms where staff can air their emotions, for example happiness, frustration, sadness, anything really. The same principle applies to the Screaming Room. Through the potato mountain, Alicia created a space where someone enjoys complete isolation, without sound and cameras. The microphone only works once you press the button.
‘ De Screaming Room is zo hoog dat medewerkers aardappels zien als ze zitten te lunchen. Ik vind dat grappig’ ‘ The Screaming Room is high to the extent that employees can still see potatoes when having lunch. I think that’s very amusing’
DailyFuture 21
‘Bij zo’n groot object werk ik altijd samen met andere professionals. Zo bouwde Dorus Rijkers (Dorus Rijkers BV) de constructie voor de Screaming Room. Het is inspirerend om samen iets nieuws uit te vinden.’ ‘With projects of this scale, I always work together with other professionals. Dorus Rijkers (Dorus Rijkers BV) built the construction for the Screaming Room. Discovering new options and possibilities together with others is very inspiring.’
‘Het 3D-object is gemaakt van gerecyclede aardappelen. Zo kwam ik op het idee om de ruimte ook van aardappelen te maken. Fantastisch, wat aardappelen passen natuurlijk goed bij de roots van de Rabobank als agrarische bank.’ ‘The 3D object is made of recycled potatoes. This is how the idea came to me to also use potatoes to create the space. Fantastic really, as potatoes do of course tie in well with the roots of the Rabobank as an agricultural bank.’
‘De aardappelen doen het goed in de ruimte. Het werk transformeert de omgeving zoals de omgeving het kunstwerk heeft gevormd.’ ‘The potatoes work well in the space. The work transforms the environment, in the same way as the environment has shaped the work of art.’
22 DailyFuture
University of arts, Barcelona, Spanje. University of arts, Barcelona, Spain.
Rijksakademie van beeldende kunsten, Amsterdam, Nederland. Rijksakademie van beeldende kunsten, Amsterdam, the Netherlands.
1985 - 1990
1967 Geboorte Alicia Birth Alicia
1995/1996
‘Prix de Rome’, eerste prijs voor The Walking Monument. ‘‘Prix de Rome’, first prize for The Walking Monument.
Dreamkeeper, Stedelijk Museum Bureau Amsterdam, Amsterdam, Nederland. Dreamkeeper, Stedelijk Museum Bureau Amsterdam, Amsterdam, the Netherlands.
Remix Buildings, Migros Museum, Zurich, Zwitserland. Remix Buildings, Migros Museum, Zurich, Switzerland.
1998
2000
1997
1990 - 1993
1996
1997
2000
Ecole des Beaux arts, Paris, Frankrijk. Ecole des Beaux arts, Paris, France.
Rijksakademie van beeldende kunsten, Amsterdam, Nederland, ‘Uriot-prijs’. Rijksakademie van beeldende kunsten, Amsterdam, the Netherlands, ‘Uriot-prijs’.
Alicia wordt opgemerkt door Rabobank nadat ze de Prix de Rome wint. Alicia is noticed by Rabobank when she wins the ‘Prix de Rome’.
Eerste aankopen van Rabobank: Cinema with Hospital en Breakfast. First purchases of Rabobank: Cinema with Hospital and Breakfast.
Alicia Framis en Rabobank 1997
24.01.2000
12.09.2000
21.06.2002
17.12.2002
Rabobank sponsorde de Prix de Rome van 1997 tot en met 2002. Het is in die periode dat Marieke van Schijndel, toenmalig hoofd van de afdeling Kunstzaken, gegrepen werd door het werk van Alicia. Zeker als zij in 1997 de Prix de Rome wint.
Eerste aankoop: Cinema with Hospital, Los Angeles (1999) en Breakfast (1999). First purchase: Cinema with Hospital, Los Angeles (1999) and Breakfast (1999).
Aankoop: Moving House for Paraplegics, Londen (2000) 2-luik. Purchase: Moving House for Paraplegics, London (2000) diptych.
Aankoop: Karen Park Goude, anti_dog Dress (2002.) Purchase: Karen Park Goude, anti_dog Dress (2002).
Aankoop: film anti_dog (2002) Purchase: film anti_dog (2002)
08.04.2003
1997 From 1997 until 2002 Rabobank sponsored the ‘Prix de Rome’. In that period Marieke van Schijndel, former Head of the Rabobank Art Collection, was captured by Alicia’s work. This interest was intensified when she won the ‘Prix de Rome’ in 1997.
Atelierbezoek n.a.v. aankoop Karen Park Goude, anti_dog Dress (2002). Visit studio Alicia because of purchase Karen Park Goude, anti_dog Dress (2002).
26.02.2002 Aankoop: Billboard Thailand House (2001). Purchase: Billboard Thailand House (2001).
14.10.2002 Jurk op modeshow in Parijs, bezoek aan Parijs. Dress at fashionshow in Paris, visit to Paris.
22.03.2004 Bezoek aan Alicia ter voorbereiding op film Secret Strike. Visit Alicia in preparation for film Secret Strike.
DailyFuture 23
Tweede Biënnale Berlijn, curator Saskia Bos, Berlijn, Duitsland. Second Biennial Berlin, curator Saskia Bos, Berlin, Germany.
We are the world, Biënnale Venetië Nederlands paviljoen, curator Rein Wolf, Venetië, Italië. We are the world, Biennial Venice Dutch pavilion, curator Rein Wolf, Venice, Italy.
2001
2003
Lost Astronaut, Performa 09, New York, USA. Lost Astronaut, Performa 09, New York, USA.
Moon Life Concept Store, Shanghai, China. Moon Life Concept Store, Shanghai, China.
The Sculpture Park, Frieze Art Fair, Londen, Engeland. The Sculpture Park, Frieze Art Fair, London, England.
NEST, Den Haag, Nederland. NEST, The Hague, the Netherlands.
2009
2010
2011
2012
2002
2004
2009
2010
2011
anti_dog, Palais de Tokyo, Parijs, Frankrijk. anti_dog, Palais de Tokyo, Paris, France.
We are the world, Museum Boijmans van Beuningen, Rotterdam, Nederland. We are the world, Museum Boijmans van Beuningen, Rotterdam, the Netherlands.
Moskou Biënnale, Moskou, Rusland. Moscow Biennial, Moscow, Russia.
Moon Academy, met ESA, Nederland. Moon Academy with ESA, the Netherlands.
Moon Life Concept Store, Amsterdam, Nederland. Moon Life Concept Store, Amsterdam, the Netherlands.
2012
2012
Eerste solotentoonstelling in de Rabo Kunstzone, DAILY FUTURE. First solo exhibition in the Rabo Art Zone DAILY FUTURE.
Lille 3000, Fantastic 2012, Lille, Frankrijk. Lille 3000, Fantastic 2012, Lille, France.
11.05.2004
04.09.2004
26.02 - 08.05.2005
27.04.2005
24.06.2010
02.03.2012
Bezoek aan Rabobank Nederland in Utrecht ter voorbereiding van Secret Strike, opdracht. Visit Rabobank Netherlands in Utrecht in preparation of Secret Strike assignment.
Aankoop Secret Strike, Archive of moments Rabobank , Nederland (2004). Purchase Secret Strike, Archive of moments Rabobank, the Netherlands (2004).
Tentoonstelling HXBXD Rabo Kunstcollectie in Gemeentemuseum, GEM en Fotomuseum Den Haag, waarin meerdere werken aanwezig waren van Alicia. Naast de film Secret Strike, die speciaal voor die tentoonstelling in opdracht van Rabobank Nederland gemaakt werd, ook vertoond: Karen Park Goude, anti_dog Dress (2002) en film anti_dog (2002) en Mamamen (2005). Exhibition HXBXD Rabo Kunstcollectie in Gemeentemuseum, GEM and Fotomuseum Den Haag, in which several works of Alicia were present. Not only the film Secret Strike was displayed, which was made exclusively for this exhibition commissioned by Rabobank Netherlands. The following works were also exhibited: Karen Park Goude, anti_dog Dress (2002) and film anti_dog (2002) and Mamamen (2005).
Bezoek HXBXD door Alicia, Secret Strike vertoning in Gemeentemuseum, Den Haag. Alicia visits HXBXD, Secret Strike display in Gemeentemuseum, The Hague.
Aankoop: The House of the Architect (2009). Purchase: The House of the Architect (2009).
Eerste solotentoonstelling in de Rabo Kunstzone, DAILY FUTURE (t/m 31.08). First solo exhibition in the Rabo Art Zone, DAILY FUTURE (t/m 31.08).
2005 25.06.2004 Bezoek aan locatie Rabobank Nederland in Eindhoven. Visit location Rabobank Netherlands in Eindhoven.
Als kernkunstenaar in catalogus unlocked #2 en op verzoek geportretteerd door Koos Breukel (2-luik). As key artist in catalogue unlocked #2. Portrayed by request of Koos Breukel (diptych).
25.06.2011 02.06.2005 Aankoop: Mamamen (2005). Purchase: Mamamen (2005).
07.11.2007 Aankoop: Not For Sale (2007). Purchase: Not For Sale (2007).
Interview Avro’s kunstuur. Interview Avro’s kunstuur.
31.01.2012 Aankoop: Cartas al Cielo (2011), Lunar Art Exploration (Where did the future go?) (2011) en Untitled (Where did the future go?) (2011). Purchase: Cartas al Cielo (2011), Lunar Art Exploration (Where did the future go?) (2011) and Untitled (Where did the future go?) (2011).
Colofon Uitgave / Publication
Vertaling / Translation
Fotografie / Photography
Copyright 2012, Rabobank Nederland, afd. Kunstzaken,
Rabobank Nederland, afdeling Kunstzaken
CopyTrust
Sanne Donders, Rotterdam: Portretten bij alle interviews
kunstenaars, auteurs en fotografen. Alle rechten
Peter Cox, Eindhoven: Alle kunstwerken, p.22, p.23
voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden
Concept en ontwerp / Concept and design
Hans Hordijk, Barendrecht: Portret Govert Schilling
verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd
Ping-pong Design, Rotterdam
Tomoko Take, Amsterdam: Foto Group, p.3, p.12/13
bestand, of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige
Rabobank Netherlands, Art Department Februari 2012 Auteurs / Authors
wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën,
Nelly Dijkstra
Drukwerk / Printing
opnamen, of enige andere manier, zonder voorafgaande
Govert Schilling
Sum= Printmanagement
schriftelijke toestemming van Rabobank Nederland, afdeling Kunstzaken.
‘ Where did the future go?’ Alicia Framis
Rabo Kunstzone Croeselaan 18, Utrecht Open voor publiek Maandag tot en met vrijdag 8.30 tot 18.00 uur www.rabobank.nl/kunst Volg DAILY FUTURE op facebook en deel uw visie op de toekomst www.facebook.com/DAILYFUTURE
Rabo Kunstzone Leven in de kunst