Mitchell en Akuba Esajas
‘Zolang er pieten zijn, bestaat de kans dat er misbruik gemaakt gaat worden. Als je bijvoorbeeld Schoorsteenpiet invoert, dan heb je kans dat iemand zichzelf helemaal zwart gaat schminken en een streep weglaat. Om helemaal van het gedoe af te zijn, schaf Piet af.’ Nare ervaringen Zwarte Piet is niet voor iedereen even leuk en onschuldig. Dat blijkt uit het verhaal van Akuba. In Suriname vierde zij ook Sinterklaas, maar een Zwarte Piet ontbrak op dat feest. ‘Mijn moeder vermomde zich als Sinterklaas en we kregen cadeautjes.’ ‘Serieus? Oma?’, reageert Mitchell verbaasd. ‘Ja, zij verkleedde zich als Sinterklaas, maar er was nooit een Zwarte Piet bij’, vervolgt Akuba. Zij leerde Zwarte Piet pas in Nederland kennen, en in het begin had zij geen problemen met de karikatuur. Ze deed gewoon met de Nederlandse traditie mee. Maar toen zij
gepest werd, is zij anders over Zwarte Piet gaan denken. ‘Ik bracht mijn dochter altijd op de fiets naar school. Maar in de maanden november en december, rond sinterklaastijd dus, was het vreselijk. Elke ochtend trof ik drie jongens aan die naar mij riepen: “Zwarte Piet! Zwarte Piet! Zwarte Piet!” Nou, op een dag was ik het helemaal zat. Ik stapte van mijn fiets af en zei tegen ze: “Als jullie naar huis zijn gegaan, trek je moeder d’r broek omlaag, dan zul je daar Zwarte Piet zien!”.’ Deze nare ervaring, evenals verhalen over pesterijen die ze van familieleden hoorde, deed haar besluiten om niet langer Sinterklaas te vieren. Mitchell heeft persoonlijk geen nare ervaringen met het feest. ‘We hebben het vroeger ook gevierd, tot ik een jaar of zes of zeven was. Mijn naarste ervaring was dat ik opeens mijn schoen niet meer mocht zetten’, lacht Mitchell. Maar wanneer hij weer serieus verder gaat, geeft hij aan dat hij wel begreep waarom Sinterklaas in huize Esajas niet langer gevierd werd. Blijvende dialoog Het zwartepietendebat, heeft het racisme in Nederland op de kaart gezet. Dit is voor Mitchell de reden dat hij zich zo actief opstelt in de discussie over de aard van Zwarte Piet. ‘Het onderwerp racisme is heel lang taboe geweest in de Nederlandse samenleving. Er werd altijd
195
gezegd dat de Nederlandse samenleving tolerant is, en dat racisme iets is wat zich in Amerika of Zuid-Afrika afspeelt. Maar door het zwartepietendebat kan niemand nog ontkennen dat er ook in Nederland racisme bestaat. Door dit debat is het racisme in ons land erg aan het licht gekomen en daar moet over gesproken worden.’ Mitchell blijft zich inzetten om de dialoog over racisme in Nederland te bevorderen en daardoor de structurele ongelijkheid in het onderwijs en op de arbeidsmarkt te verminderen. Daarnaast is hij bezig met Twintig vragen over Zwarte Piet, een boek waarin hij het problematische karakter van Zwarte Piet uiteen gaat zetten. Akuba heeft het momenteel te druk om actief te protesteren, maar zij probeert wel zo veel mogelijk bijeenkomsten over de afschaffing van Zwarte Piet bij te wonen.
Zwarte Piet is black grief Mitchell Esajas, co-founder and chair of New Urban Collective, and his mother, Akuba, want to get rid of (Zwarte) Piet altogether. Akuba always celebrated Sinterklaas, first in Suriname and later in the Netherlands, but always without Zwarte Piet. When Mitchell was seven years old, they stopped celebrating Sinterklaas, because they were tired of being insulted as “Zwarte Piet.” For Mitchell, Zwarte Piet’s connection with the history of slavery is obvious. He strives for dialogue about racism.