nr 10/2010
I Ogólnopolski Salon Win i Alkoholi M&P już za nami Heiderer Mayer Vademecum mocne: Nikka Poradnik ślubny: drink bar
Nikka
G
dy mamy ochotę na skosztowanie szlachetnych trunków, nasze myśli najczęściej podążają w stronę whisky, a w szczególności single maltów. Od razu przychodzą nam do głowy szkockie whisky, czy te torfowe z Islay jak Ardbeg, czy najmniejszy producent w Szkocji i jeden z najmłodszych Kilchoman. Czy też łagodniejsze trunki z Lowlandów, jak chociażby Bladnoch. Niektórzy „wodę życia” utożsamiają z amerykańskimi Burbonami, inni natomiast kojarzą delikatniejsze whiskey z Irlandii. Praktycznie w każdym zakątku świata produkowana jest whisky – Turcji, Indiach, Szwecji…. czy właśnie w Japonii. Warto wspomnieć, że Japonia jest obecnie czwartym największym producentem whisky na świecie, a proces destylacji jest znany już od XV wieku. Tradycje gorzelnicze może nie są bardzo długie- pierwsza whisky została stworzona bowiem w 1924 roku, ale jakość destylatów bardzo wysoko oceniana jest przez konsumentów na całym świecie. Świadczą o tym nie tylko nagrody przyznawane corocznie na międzynarodowych konkursach, ale jedno z największych wyróżnień jakie zostało jej przyznane – w marcu 2002 roku Japoński Single Malt, 10 YO Yoichi został okrzyknięty whisky roku przez najbardziej prestiżowy maga-
28
zyn whisky - Whisky Magazine. Po kolejnych pięciu latach ten sam magazyn okrzyknął Nikka Yoichi 20-letnią najlepszą whisky single malt, a 30- letnia Hibiki została uznana najlepszym blendem świata. Również konsumenci bardzo wysoko oceniają whisky z kraju kwitnącej wiśni, co najlepiej odzwierciedlają dane sprzedażowe. W 2001 roku sprzedano w Europie 5 tys. butelek japońskiej whisky, a w 2006 roku już 50 tys. Tak więc w przeciągu zaledwie 5 lat wzrost dziesięciokrotny. Aż trudno sobie wyobrazić jak zwiększy się sprzedaż w obecnym roku. Warto również nadmienić, że w tej chwili otwartych mamy 13 destylarni tego trunku w Japonii. Do rozwoju japońskiej whisky przyczyniła się w zasadzie jedna osoba Masataka Taketsuru. Pochodził on z rodziny zajmującej się produkcją sake już od roku 1773, tak więc można powiedzieć, że „alkohol miał we krwi”. W wieku zaledwie 24 lat, w 1918 roku, wyjechał do Szkocji na dalsze studia chemiczne. Po ukończeniu ich podjął kolejne nauki, tym razem w Glasgow i jednocześnie uczył się sztuki destylacji oraz mieszania whisky w gorzelni Longmorn i Hazelburn. Masataka bardzo szybko zakochał się w tradycyjnym trunku szkockim i zaczął zgłębiać wszelki tajniki produkcji. Między innymi w późniejszym okre-
sie wykorzystał poznany i powszechnie stosowany w Szkocji sposób zabarwiania trunku karmelem. Co ciekawe przez kilka miesięcy studiował jeszcze w Bordeaux proces produkcji wina. Jego marzenia zwieńczone zostały w 1924 roku, kiedy to wybudowana została destylarnia blisko Kyoto. 10 lat później postanowił założyć własną firmę znaną pod nazwą Nikka Whisky Distilling i destylować whisky w nowo powstałej destylarni – Yoichi, na wyspie Hokkaido. Rosnący popyt, jak również doskonałej jakości trunki, pozwoliły mu na założenie kolejnej destylarni na wyspie Honsiu, blisko miasta Sendai. Osoba, która wywarła największy wpływ na Masatakę, a jednocześnie na całą branżę whisky w Japonii była rodowitą Szkotką. To Rita Cowan. Jessi dzieliła z nim nie tylko czas spędza-
ny w Szkocji podczas studiów i praktyk w wielu gorzelniach, ale również doskonale zaadoptowała się w Japonii. Wybudowane przez Masatakę destylarnie są bardzo podobne do tych, które widział, w których pracował w Szkocji. Destylarnia Yoichi posiada wła sne źródło wody, specjalny piec do suszenia ziarna oraz dach w kształcie pagody zwiększający wydajność pieca. Odmiennie do starszych szkockich producentów, cały czas alembiki podgrzewane są bez-
pośrednio płomieniem, a nie podgrzewane od środka. Jeśli chodzi o smak whisky z tego zakładu to wyraźne są posmaki torfu, soli morskiej, co jest oczywiste biorąc pod uwagę położenie geograficzne. W trunku tym często można wyczuć aromaty waniliowe i tostowe, które pochodzą z nowo wypalanych beczek. Miyagikyo jest położona na wyspie Honshu, na wschód od miasta Sendai. Lokalizacja ta została zaakceptowana przez Taketsuru w związku z krystalicznie czystym powietrzem i niezwykle wysokim poziomem wilgotności, który pomaga w starzeniu destylatów. W odróżnieniu od pierwszej destylarni, ta jest wyjątkowo nowoczesna i obsługiwana prawie wyłącznie przez specjalistyczną aparaturę i komputery. Ciekawostką może być to, że jest to jedna z nielicznych destylarni położna w strefie trzęsień ziemi.
W portfolio grupy Nikka możemy znaleźć wiele whisky single malt, blednów, ale również pure malty / blended malty: Nikka from the Barrel o wyjątkowej mocy 51.4%, dojrzewająca wyłącznie w beczkach po bourbonie, Nikka Pure Malt – Black, Red, White, Nikka All Malt, Yoichi Single Malt, 10, 12, 15- letnia, Miyagikyo Single Malt 10, 12, 15- letnia, Taketsuru 17 YO, Nikka Single Cask Coffee Grain. Oczywiście jest jeszcze wiele edycji z pojedynczych beczek, np. Yoichi z roku 1997. Dodatkowo w Polsce możemy znaleźć kilka blendów Nikka All Malt czy Nikka Taketsuru.
29
Specjalnie dla Degustatora znawca whisky, Łukasz Sosiński, rozłoży na czynniki pierwsze dwie nasze whisky. Oto co otrzymaliśmy.
Nikka from the Barrel – OB 51,4% - 5-4-31, 06J08C Barwa: Miód gryczany, ciemniejszy. Zapach: - bez wody: nie czuć alkoholu, momentami przebija wytrawność; nuty cytryny i rumianku, perfumy, tytoń, ziemia, przyciszona słodycz, wiśnia z czekoladkami; bardzo przyjemna jedwabistość, z czasem znacznie większa słodycz; kwiatowe przyjemne zapachy – ciepłe i słodkie; - z wodą: mniej wytrawna, cały czas jednak przebija rumianek; troszkę słodyczy, lekka wytrawność, nuty kwiatów, jedwab, olejki. Smak: - bez wody: wytrawna- ziemia, tytoń, goryczka, dużo czekolady, wytrawność z ziół; po czasie pojawia się słodycz owocowa, bardzo przyjemna, jedwabista, mus truskawkowy zmieszany z czekoladą, czereśnie; - z wodą: odrobina soli, rumianek, słonecznik, tytoń, dużo bardzo goryczki zmieszanej z wytrawnością, zioła, coś delikatnie z owoców, ale mało, pomarańcze i grejpfrut. Finisz: Długi, nawet bardzo długi, wytrawny i lekko piekący, w tle owoce. Podsumowanie: Bardzo ciekawa jedwabistość, momentami nieco zbyt wytrawna, mogłoby być odrobinę więcej słodyczy.
Nikka 12 – Pure Malt – Taketsuru – OB – 40% Barwa: Bardzo ciemne złoto, przechodzi w miód gryczany. Zapach: - bez wody: nie czuć alkoholu, lekko zakurzona wytrawność, dość oryginalny zapach, czuć odrobinkę wanilii, troszkę olejków, suszonych owoców, ale nie ma tu ekspozycji owocowej; nuty wina ryżowego i lekkiej czereśni – takiej czekolady z alkoholem; dużo kawy i tytoniu, dominacja leciutkiej wytrawności plus czereśnie i wiśnie; - z wodą: bardziej wytrawna, więcej cytrusów, lekki grejpfrut, dużo olejków i jedwabiu; cały czas można powiedzieć o tym ryżowym zapachu ciepłej papki; jabłka i gruszki zmieszane z lekką, ziołową wytrawnością, perfumy. Smak: - bez wody: wytrawna i gorzka, olejkowa, pikantna; czarna czekolada zmieszana esza es zana za n na z wanilią; nuty cytrusów, z czasem zas a em m robi się bardzo łagodny smak; gruszka rus u zkka z jabłkiem, lekkie czereśnie i coś z jjab jabłabłab ł łka z brzoskwinią, nektaryna; cciepła, ciep iep epła ła,, ła - z wodą: znacznie bardziej ci i jjedie ed-ed znacznie mniej wytrawna; głównie monak czuć olejki; wanilia, jedwab,, moggorzrz-rz rele, nuty tytoniu i ziemi, lekko go śćć kawe smaki; dominuje łagodność i waniliowa jedwabistość z podkładem lekkiej goryczy. Finisz: Lekka gorycz, nuty pomarańczy i dużo jedwabiu i wanilii, cały czas coś pikantnego w tle. Podsumowanie: Bardzo delikatna, ma niespotykane łagodne, aksamitne zapachy i smaki; na pewno niezwykle ciekawa jeśli chodzi o początkujących.
Łukasz Sosiński Pick and Taste lukasz.sosinski@pickandtaste.pl www.pickandtaste.pl www.cata.pl www.whisky.org.pl Pick and Taste jest pierwszą w Polsce firmą zajmującą się prowadzeniem profesjonalnych degustacji oraz szkoleń z najbardziej wyrafinowanych alkoholi i cygar. Specjalizujemy się w whisky, winach, koniakach oraz cygarach. Prowadzimy - szkolenia multimedialne, kąciki konesera i ekskluzywne spotkania.
30