EXPLO FOCUS NATUURWETENSCHAPPEN FOCUS NATUURWETENSCHAPPEN CONCREET
EEN SLIMME COMBINATIE VAN PAPIER EN DIGITAAL FOCUS OP TOEPASSINGEN IN CONTEXTEN OP MAAT VAN DE ONDERWIJSVERNIEUWING
537388_843_OF_Natuurw_2024.indd 1
12/02/2024 16:46
DE ONDERWIJSVERNIEUWING VOOR HET VAK NATUURWETENSCHAPPEN
Editie
2024
Wordt vernieuwd in 2025
DOORSTROOMFINALITEIT
Editie
2024
Editie
2024
DUBBELE FINALITEIT
Editie
2024
Editie
2024
2
537388_843_OF_Natuurw_2024.indd 2
12/02/2024 16:47
Beste leerkracht De onderwijsvernieuwing blijft voor nieuwe uitdagingen zorgen. In september 2024 start de onderwijsvernieuwing in het zesde jaar. Ook in de eerste en de tweede graad werden de minimumdoelen en de leerplannen opnieuw aangepast. Wij begrijpen heel goed dat deze wijzigingen voor jou niet altijd even transparant en prettig zijn. Daarom wil Pelckmans je hierin maximaal ondersteunen en ervoor zorgen dat je in september zonder zorgen en zonder bijkomende kosten kunt starten. We hebben nog meer goed nieuws. We breiden ons aanbod verder uit én lanceren iets helemaal nieuws binnen Pelckmans Portaal. De voorbije jaren hebben we ons vooral gericht op de vraag: ‘Hoe kunnen we leerlingen zo goed mogelijk ondersteunen?’ Instructievideo’s, Test jezelf, animaties … dit zijn zeer gesmaakte online tools waar leerlingen massaal gebruik van maken op Pelckmans Portaal. Dit aanbod wordt verder uitgebreid. De vraag waarop we vandaag bijkomend een antwoord geven, is: ‘Hoe kunnen we leerkrachten zo goed mogelijk ondersteunen?’ Daarvoor hebben we iets nieuws ontwikkeld: de presentatiemodus. De presentatiemodus ondersteunt het lesgeven: je verhaal brengen, de leerlingen activeren en de interactie bevorderen. De presentatiemodus is er voor alle vakken van het eerste jaar. Hebben we je nieuwsgierig gemaakt, bestel dan je gratis beoordelings exemplaar en schrijf je snel in voor de infosessies. Tot dan! Thom Pelckmans en het hele Pelckmans-team
3
537388_843_OF_Natuurw_2024.indd 3
12/02/2024 16:47
WAT VERANDERT ER VOOR EXPLO EERSTE GRAAD?
Editie
2024 Wordt vernieuwd in 2025
Eerste jaar A-stroom
Tweede jaar A-stroom
VRAAG NU JE GRATIS BEOORDELINGSEXEMPLAAR VAN EXPLO 1 AAN! pelckmans.be/beoordelingsexemplaar
HOE LEERLINGEN ZO GOED MOGELIJK ONDERSTEUNEN? AANPASSING AAN DE NIEUWE DOELEN ST A ANGEPA A A N DE MINIMUMDOELEN
In vergelijking met de vernietigde eindtermen zijn de minimumdoelen soberder. We volgen de ontwikkelingen op vlak van de onderwijs vernieuwing nauwgezet op. Explo wordt volledig afgestemd op de inhoudelijke aanpassingen van de minimumdoelen en de leerplannen. TOEPASSINGSVRAGEN BIJ DE THEORIE Na de contextrijke theorie volgen in elke les enkele toepassingsvragen. Het zijn eenvoudige opdrachten over herkenbare situaties. Op die manier kunnen de leerlingen de nieuwe basisconcepten inoefenen en kun jij als leerkracht nagaan of ze de essentie ervan begrepen hebben. FOCUS In deze rubriek verleggen we de focus naar onderwerpen die aansluiten bij de leerstof en interessant zijn voor de leerlingen. We willen hen prikkelen en in contact brengen met de wondere wereld van natuurwetenschappen. OPTIMALISERING In het kader van leren leren formuleren we voor de leerlingen heldere d oelen. Zo is het duidelijk wat van hen verwacht wordt. Voor het studeren is een gestructureerde synthese met bijbehorende instructievideo een goed hulpmiddel. TEST JEZELF De Test jezelf werd herschikt en onderverdeeld per les. Bij elke oefening wordt de moeilijkheidsgraad aangeduid in drie niveaus. Zo kun je nog beter differentiëren. Ook de digitale Test jezelf werd aangepast.
4
537388_843_OF_Natuurw_2024.indd 4
12/02/2024 16:47
Exp
lo 1
rw Le e
erk
boe
k
HOE LEERKRACHTEN ZO GOED MOGELIJK ONDERSTEUNEN? PRESENTATIEMODUS De presentatiemodus ondersteunt het lesgeven: het helpt om je verhaal te brengen, activeert de leerlingen en bevordert de interactie met de leerlingen. ACTUALISERING EN OPTIMALISERING Omdat het leerwerkboek werd aangepast, hebben we ook de handleiding geactualiseerd en geoptimaliseerd. Alle aangepaste servicedocumenten zoals jaarplanning, doelenoverzichten en evaluatiemateriaal vind je op Pelckmans Portaal.
5
537388_843_OF_Natuurw_2024.indd 5
12/02/2024 16:47
WAT VERANDERT ER VOOR FOCUS NATUURWETENSCHAPPEN EN
Editie
Editie
2024
2024
Editie
Editie
2024
Doorstroomfinaliteit
2024
Dubbele finaliteit
Voor richtingen met 2 uur natuurwetenschappen
HOE LEERLINGEN ZO GOED MOGELIJK ONDERSTEUNEN? AANBOD OP MAAT VAN DE DOELGROEP Door de onderwijsvernieuwing zijn er nu richtingen in de doorstroomfinaliteit die twee uur natuurwetenschappen krijgen. Voor deze leerlingen bieden we Focus Natuurwetenschappen aan, een nieuw lid van de vertrouwde Focus-familie. De gekende methode voor leerlingen uit de dubbele finaliteit kreeg daarom een nieuwe naam: Focus Natuurwetenschappen Concreet. ST A ANGEPA A A N DE MINIMUMDOELEN
AANPASSING AAN DE NIEUWE DOELEN In vergelijking met de vernietigde eindtermen zijn de minimumdoelen soberder. Het onderdeel optica is bijvoorbeeld weggelaten en het onderdeel voortplanting werd herzien. Ook de STEM-doelen werden grondig herbekeken, waardoor het thema ‘Meten is weten’ werd geschrapt. Voor de dubbele finaliteit werd het onderdeel massa dichtheid geschrapt en veerkracht toegevoegd. De leerstof over geluid ging naar de derde graad. We optimaliseerden de syntheses en de instructie video’s, zodat ze naadloos aansluiten bij de veranderingen in de leerstof.
6
537388_843_OF_Natuurw_2024.indd 6
12/02/2024 16:47
FOCUS NATUURWETENSCHAPPEN CONCREET TWEEDE GRAAD?
HOE LEERKRACHTEN ZO GOED MOGELIJK ONDERSTEUNEN? Ook de handleidingen pasten we aan naar de nieuwe minimumdoelen en leerplannen. Alle geüpdatete servicedocumenten zoals jaarplannen, doelenoverzichten en evaluatiemateriaal vind je op Pelckmans Portaal. Alles is aangepast aan jouw koepel en staat klaar voor gebruik.
Fo c
us
Na t
uu
rw
ete
ns
ch
ap
pe
nC
on
cr ee
t4
Le
er
we
rk b
oe
k
VRAAG NU JE GRATIS BEOORDELINGSEXEMPLAAR AAN! pelckmans.be/beoordelingsexemplaar
7
537388_843_OF_Natuurw_2024.indd 7
12/02/2024 16:47
WAT IS HET AANBOD VOOR FOCUS NATUURWETENSCHAPPEN EN
Doorstroomfinaliteit OD HET A ANB VOOR DE A AD DERDE GR IG IS VOLLED
Dubbele finaliteit VRAAG NU JE GRATIS BEOORDELINGSEXEMPLAAR AAN! pelckmans.be/beoordelingsexemplaar
HOE LEERLINGEN ZO GOED MOGELIJK ONDERSTEUNEN? EEN CONTEXTUELE EN CONCRETE BENADERING De gestructureerde lestekst vormt een uitgebreide ondersteuning bij het verwerken van de leerstof. Talrijke voorbeelden leggen de link tussen de theorie en toepassingen uit de leefwereld van de leerlingen. In de opdrachten verwerken de leerlingen de leerstof en passen ze die toe op nieuwe contexten. OP PELCKMANS PORTAAL Op Pelckmans Portaal vinden de leerlingen extra materiaal, zoals een digitale Test jezelf met autocorrectie en feedback, instructievideo’s bij syntheses en animaties bij figuren. EEN VADEMECUM OP MAAT Hoe studeer je actief? Hoe pak je een wetenschappelijk onderzoek aan? Hoe ontmasker je pseudowetenschap? Het antwoord op die vragen staat in het vademecum. De leerlingen vinden er ook modeloefeningen over wetenschappelijke basisvaardigheden met instructievideo’s en de nodige informatie om veilig en verantwoord in een labo ratorium te werken.
8
537388_843_OF_Natuurw_2024.indd 8
12/02/2024 16:47
FOCUS NATUURWETENSCHAPPEN CONCREET DERDE GRAAD?
HOE LEERKRACHTEN ZO GOED MOGELIJK ONDERSTEUNEN? COMFORTABEL LESGEVEN MET FOCUS In de handleiding vind je de oplossingen van alle oefeningen uit het boek, achtergrondinformatie en didactische tips. Op Pelckmans Portaal bieden we een toetsvragenbank aan met zowel gesloten als open vragen waaruit je kunt plukken. Elke vraag wordt gelinkt aan de doelen. Je vindt er ook een aanpasbare jaarplanning op maat van jouw onderwijskoepel. Die informatie vind je ook op Smartschool.
Fo c
us
Na t
uu
rw
ete
ns
ch
ap
pe
n6
Le
er
we
rk b
oe
k
GA ONDERZOEKEND AAN DE SLAG Focus Natuurwetenschappen is een lesmethode met aandacht voor onderzoek. Vanuit de lesinhoud wordt verwezen naar onderzoeken die op Pelckmans Portaal staan. Deze onderzoeken zijn aanpasbaar, zodat je een selectie kunt maken die aansluit bij jouw klaspraktijk.
9
537388_843_OF_Natuurw_2024.indd 9
12/02/2024 16:47
INHOUDSTAFEL FOCUS NATUURWETENSCHAPPEN 6 Thema 1 Genetisch materiaal en celdeling 1 De bouw en organisatie van het erfelijk materiaal 2 DNA-replicatie 3 DNA doorgeven via celdeling Focus Het belang van DNA in jouw leven menu De snelheid van DNA-replicatie Thema 2 Voortplanting bij de mens 1 Het algemene belang van voortplanting 2 Seksuele kenmerken bij de mens 3 Het mannelijk voortplantingsstelsel 4 Het vrouwelijk voortplantingsstelsel 5 Van bevruchting tot geboorte Focus hCG 6 Factoren die de embryonale en foetale ontwikkeling beïnvloeden Focus Endometriose 7 Stimulatie van de vruchtbaarheid 8 Anticonceptie Focus FAQ’s in verband met anticonceptie menu Prenatale test; Tweelingen Thema 3 Van gen tot eiwit 1 Genexpressie 2 Veranderingen in het erfelijk materiaal Focus Huidskleur als resultaat van genen en omgeving Thema 4 Genetica 1 Kruisingsexperimenten van Mendel 2 De monohybride kruising met dominante overerving 3 Variaties op kruisingen De dihybride kruising 4 Focus Populatiegenetica menu Stamboomanalyses
Thema 5 Gentechnologie 1 Biotechnologie: klassiek en modern 2 Gentechnologische technieken en hun toepassingen 3 Genetisch gemodificeerde organismen en hun toepassingen 4 Ethische blik op gentechnologie Focus Gewassen bestand tegen abiotische stress Thema 6 Evolutie 1 Soorten ontstaan en evolueren 2 Evolutietheorieën 3 Argumenten voor evolutie 4 Evolutie van de mens Focus Ontstaan en evolutie van het leven op aarde Thema 7 Mechanica 1 Beweging 2 De eerste wet van Newton 3 De eenparig veranderlijke rechtlijnige beweging 4 De tweede wet van Newton 5 De cirkelvormige beweging 6 De derde wet van Newton Focus Het ISS Thema 8 Trillingen en golven 1 Trillingen 2 Golven Focus Muziek 3 Geluid 4 Elektromagnetische golven menu Toepassingen van geluidsgolven in het dagelijks leven
10
537388_843_OF_Natuurw_2024.indd 10
12/02/2024 16:47
INHOUDSTAFEL FOCUS NATUURWETENSCHAPPEN CONCREET 6 Thema 1 Kernfysica 1 Bouw van een atoom Focus Een kalender na de dood 2 Ioniserende straling Focus Marie Sklodowska-Curie en haar ‘Les Petites Curies’ 3 Blootstelling en gezondheidsrisico’s Focus Jodium tegen kernrampen 4 Energie uit materie 5 Energie uit kernsplitsing 6 Radioactief afval 7 Energie uit kernfusie menu Soorten straling Thema 2 Erfelijkheid 8 Erfelijkheidswetten 9 Van generatie op generatie Focus Hemofilie menu Bloedgroepen en bloedtransfusies Thema 3 Evolutie 10 Creationisme versus evolutietheorie 11 Argumenten voor evolutie 12 Ontstaan van nieuwe soorten Focus Japan versterkte genetisch haar bevolking 13 Evolutie van de mens Focus Lucy 14 Ontstaan van het leven Thema 4 Duurzame chemie 15 Van lineair naar cyclisch denken 16 Hergebruiken en recycleren 17 Recycleren van kunststoffen 18 Recycleren en het energieverbruik Focus Duurzame energie en de strijd tegen de klimaatopwarming
11
537388_843_OF_Natuurw_2024.indd 11
12/02/2024 16:47
1 + 1 = 3 EEN SLIMME COMBINATIE VAN PAPIER EN DIGITAAL Pelckmans ontwikkelt slimme lesmethodes waarmee leerlingen én leerkrachten zowel op papier als online kunnen werken. Pelckmans Portaal is de onlineleeromgeving die bij elke lesmethode van Pelckmans hoort. We vullen het platform regelmatig aan met nieuwe functionaliteiten die de combinatie van fysiek en onlinelesgeven zo vlot mogelijk maken.
u Foc
t uu s Na
ten r we
scha
ppe
n
er w 5 Le
erkb
o ek
HOE LEERLINGEN ZO GOED MOGELIJK ONDERSTEUNEN? IN HET BOEK In het boek vinden de leerlingen zorgvuldig uitgezocht beeldmateriaal, transparante en goed gestructureerde lesteksten, controlevragen en opdrachten, syntheses, Test jezelf, een vademecum met leertips … OP PELCKMANS PORTAAL De leerlingen kunnen vanuit het digiboek instructievideo’s, interessante links en filmpjes raadplegen. Met behulp van de schrijf- en tekentools kunnen de leerlingen vlot tekst toevoegen, tekenen en markeren in hun digiboek.
12
537388_843_OF_Natuurw_2024.indd 12
12/02/2024 16:47
MEER WETEN OVER PELCKMANS PORTAAL? info.pelckmansportaal.be
HOE LEERKRACHTEN ZO GOED MOGELIJK ONDERSTEUNEN? IN DE HANDLEIDING In de handleiding vind je de uitgewerkte oplossingen van alle opdrachten uit het boek, achtergrondinformatie en didactische tips. OP PELCKMANS PORTAAL De handleiding is digitaal raadpleegbaar op Pelckmans Portaal. Naast het digitale bordboek vind je er evaluatiemateriaal, zoals een toetsvragenbank waaruit je kunt plukken. Er zijn zowel gesloten als open vragen. We bieden ook een aanpasbare jaarplanning aan op maat van jouw onderwijskoepel. Die informatie staat ook op SmartSchool.
537388_843_OF_Natuurw_2024.indd 13
12/02/2024 16:47
UITGAVENOVERZICHT ST A ANGEPA A A N DE MINIMUMDOELEN
Editie
Editie
2024
2024
Editie
2024
Editie
Editie
2024
2024
Wordt vernieuwd in 2025
Eerste jaar A-stroom
Tweede jaar A-stroom
Doorstroomfinaliteit Richtingen met 2 uur Natuurwetenschappen
Dubbele finaliteit
eerste jaar
EXPLO 1
Leerwerkboek (incl. Pelckmans Portaal)
ca. 272 blz
€ 20,00
mei 2024
Handleiding (incl. Pelckmans Portaal)
ca. 320 blz
€ 49,50
juli 2024
Leerwerkboek (incl. Pelckmans Portaal)
168 blz
€ 19,00
Handleiding (incl. Pelckmans Portaal)
204 blz
€ 49,50
wordt vernieuwd in 2025
Leerwerkboek (incl. Pelckmans Portaal)
ca. 256 blz
€ 21,50
mei 2024
Handleiding (incl. Pelckmans Portaal)
ca. 300 blz
€ 49,50
juli 2024
Leerwerkboek (incl. Pelckmans Portaal)
ca. 208 blz
€ 20,00
mei 2024
Handleiding (incl. Pelckmans Portaal)
ca. 352 blz
€ 49,50
juli 2024
Leerwerkboek (incl. Pelckmans Portaal)
ca. 276 blz
€ 21,50
mei 2024
Handleiding (incl. Pelckmans Portaal)
ca. 324 blz
€ 49,50
juli 2024
Leerwerkboek (incl. Pelckmans Portaal)
ca. 188 blz
€ 20,00
mei 2024
Handleiding (incl. Pelckmans Portaal)
ca. 236 blz
€ 49,50
juli 2024
tweede jaar
EXPLO 2
derde jaar
FOCUS NATUURWETENSCHAPPEN 3 FOCUS NATUURWETENSCHAPPEN CONCREET 3
vierde jaar
FOCUS NATUURWETENSCHAPPEN 4 FOCUS NATUURWETENSCHAPPEN CONCREET 4
14
537388_843_OF_Natuurw_2024.indd 14
12/02/2024 16:47
OD HET A ANB E VOOR D A AD DERDE GR IG IS VOLLED
Doorstroomfinaliteit
Dubbele finaliteit
vijfde jaar
FOCUS NATUURWETENSCHAPPEN 5 FOCUS NATUURWETENSCHAPPEN CONCREET 5
Leerwerkboek (incl. Pelckmans Portaal)
304 blz
€ 23,00
Handleiding (incl. Pelckmans Portaal)
314 blz
€ 60,00
Leerwerkboek (incl. Pelckmans Portaal)
160 blz
€ 19,00
Handleiding (incl. Pelckmans Portaal)
172 blz
€ 60,00
Leerwerkboek (incl. Pelckmans Portaal)
ca. 260 blz
€ 23,00
april 2024
Handleiding (incl. Pelckmans Portaal)
ca. 280 blz
€ 60,00
juni 2024
Leerwerkboek (incl. Pelckmans Portaal)
ca. 140 blz
€ 19,00
april 2024
Handleiding (incl. Pelckmans Portaal)
ca. 152 blz
€ 60,00
juni 2024
zesde jaar
FOCUS NATUURWETENSCHAPPEN 6 FOCUS NATUURWETENSCHAPPEN CONCREET 6
15
537388_843_OF_Natuurw_2024.indd 15
12/02/2024 16:48
INFOSESSIE 1STE JAAR ONLINEPRESENTATIE 2DE EN 3DE GRAAD VOLG ONZE ONLINEPRESENTATIE WETENSCHAPPEN 2DE EN 3DE GRAAD
GOODIEBA G inclusief d it B O EK
KOM LANGS OP ONZE INFOSESSIES EXPLO 1 Tijdens deze infosessie geven auteurs en uitgever je een update van alle wijzigingen in Explo 1. Schrijf je in voor een infosessie bij jou in de buurt en ontvang een gratis beoordelingsexemplaar. Elke aanwezige ontvangt ook een leuke goodiebag. Inschrijven doe je op infosessies.pelckmans.be
Voor de tweede en derde graad Wetenschappen bundelden we alle actualisaties voor jou in een heldere onlinepresentatie. In een 15-tal minuten vertellen uitgever en auteurs je de nieuwste ontwikkelingen voor jouw vak. Raadpleeg deze link voor een heldere onlinepresentatie door uitgever en auteurs over Wetenschappen 2de en 3de graad. Bekijk de presentatie op extra.pelckmans.be/qr/infosessies-2024/ wetenschappen
WIJ STAAN VOOR JE KLAAR
Heb je een vraag, opmerking of suggestie? We helpen je graag verder en zijn meer dan ooit beschikbaar voor je.
Steven Vlieghe
Gunther Voeten
Erika Vannoten
Bart Mollé
West-Vlaanderen steven.vlieghe@ pelckmans.be 0496 16 40 25
Oost-Vlaanderen en Vlaams-Brabant gunther.voeten@ pelckmans.be 0498 90 43 40
Brussels Hoofdstedelijk Gewest, Antwerpen en Vlaams-Brabant erika.vannoten@ pelckmans.be 0491 39 95 74
Antwerpen, Limburg en Vlaams-Brabant bart.molle@ pelckmans.be 0496 16 40 24
pelckmanssecundair
Op basis van de postcode van jouw school vind je online (pelckmans.be/regioverantwoordelijken) meteen je vaste aanspreekpunt.
pelckmans_educatief
pelckmans.be/nieuwsbrief
Pelckmans Uitgevers nv Brasschaatsteenweg 308 – 2920 Kalmthout t 03 660 27 00 – t klantendienst 03 660 27 20 pelckmans.be – uitgeverij@pelckmans.be
I S B N 978-94-6310-843-0
9
789463 108430
Met voorbehoud van tussentijdse prijswijzigingen, inclusief btw, exclusief verzendkosten
537388_843_OF_Natuurw_2024.indd 16
12/02/2024 16:48