ΠΑΤΡΙΣ Κυριακή 7 Φεβρουαρίου 2010
ΡΕΠΟΡΤΑΖ
Ο µεγάλος δωρητής της Βιβλιοθήκης Κωνσταντίνος – Αγαθόφρων Νικολόπουλος.
Ιδιόχειρη δωρητήρια επιστολή του Νικολόπουλου.
9
Το εξώφυλλο του ενηµερωτικού εντύπου που τυπώθηκε µε χορηγία της COSMOTE.
Ιδιαίτερο βάρος έχει δοθεί στην συντήρηση των βιβλίων.
ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΑΝ∆ΡΙΤΣΑΙΝΑΣ
Το στολίδι της πέτρινης πολιτείας Ε
ίναι το στολίδι της Πέτρινης Πολιτείας. Ο λόγος για την ∆ηµόσια Βιβλιοθήκη Ανδρίτσαινας, µια από τις λίγες ανάλογες βιβλιοθήκες που υπάρχουν. Μια επίσκεψή σας εκεί θα ήταν πραγµατικά µια ιδιαίτερη εµπειρία, καθώς φιλοξενεί µοναδικά, σπάνια βιβλία, τα περισσότερα µέρος της πολύτιµης δωρεάς του Κωνσταντίνου-Αγαθόφρονα Νικολόπουλου.
ή των ηλεκτρονικών υπολογιστών της βιβλιοθήκης θα µπορεί ελεύθερα να αναζητήσει την πληροφορία στα µεταδιδόµενα της ψηφιακής βιβλιοθήκης, να έχει πρόσβαση στο πλήρες κείµενο των βιβλίων σε ψηφιοποιηµένη µορφή, να χρησιµοποιήσει δευτερογενείς ηλεκτρονικές υπηρεσίες των βιβλιοθηκών ως αποτέλεσµα της λειτουργίας της ψηφιακής βιβλιοθήκης, να επικοινωνήσει άµεσα µε την βιβλιοθήκη για την πρόσβασή του στο πρωτότυπο, να κατευθυνθεί στην αναζήτηση και άλλων µη ψηφιοποιηµένων τεκµηρίων από ηλεκτρονικούς υπολογιστές των βιβλιοθηκών και να χρησιµοποιήσει λειτουργίες µετατροπής των ψηφιακών αντιγράφων σε προσιτή γι’ αυτόν µορφή.
Η δωρεά…
∆ωρητής της “Νικολοπούλειου” Βιβλιοθήκης είναι ο Κωνσταντίνος Αγαθόφρων Νικολόπουλος. Ο πατέρας του Γεωργάκης Νικολόπουλος καταγόταν από την Ανδρίτσαινα και έφυγε πρόσφυγας στην Σµύρνη όπου γεννήθηκε ο Κωνσταντίνος στα 1786 και έζησε τα πρώτα του παιδικά χρόνια. Αφού σπούδασε στην περίφηµη Ευαγγελική Σχολή της Σµύρνης έφυγε για το Παρίσι το 1806. Μανιώδης βιβλιόφιλος και µεγάλος βιβλιοσυλλέκτης καθώς ήταν απέκτησε σπουδαία Βιβλιοθήκη, φηµισµένη µεταξύ των τότε καλύτερων ιδιωτικών Βιβλιοθηκών. Με µια επιστολή του το 1838 προς τον ∆ήµο Ανδρίτσαινας εκφράζει την επιθυµία του να δωρίσει στην γενέτειρα του πατέρα του την προσωπική Βιβλιοθήκη. Ο ∆ήµος Ανδρίτσαινας δέχθηκε την πολύτιµη δωρεά του και έτσι τα βιβλία που ήταν περίπου 3.500 τόµοι, µεταφέρθηκαν από το Παρίσι, από τον 6ο όροφο της οδού Καστιγλιόν 12 µε πλοίο στο Κατάκολο και από εκεί µε ζώα στην Ανδρίτσαινα, µέσα σε 47 κιβώτια. Παραδόθηκαν στον ∆ήµαρχο Ανδρίτσαινας Ζαρειφόπουλο και τον µετέπειτα Υπουργό Παιδείας επίσης Ανδριτσάνο, Χριστόπουλο. Για 35 χρόνια τα βιβλία έµειναν αποθηκευµένα στην µικρή εκκλησία της Αγίας Βαρβάρας, και το 1875 η Εθνική Τράπεζα, έκτισε ένα κτίριο για τη δηµιουργία Γυµνασίου όπου αργότερα προστέθηκε η Βόρεια πλευρά για να στεγασθεί η Βιβλιοθήκη, αποτελώντας σαν σύνολο εκπαιδευτικό κέντρο της µείζονος περιοχής για 100 χρόνια. ∆υστυχώς όµως, το 1841 ο Κων/νος Νικολόπουλος πέθανε ξαφνικά από τέτανο και δεν πρόλαβε να έλθει στην Ανδρίτσαινα όπως είχε σκοπό. Πέθανε στις 12 Ιουνίου 1841 στο Νοσοκοµείο Hotel Dieu, χωρίς κανένα συγγενή. Το 1930 η Βιβλιοθήκη έγινε ∆ηµόσια και
Ανάδειξη της γνώσης και της πολιτιστικής κληρονοµιάς
Η ψηφιοποίηση έγινε µε δύο µηχανήµατα ψηφιοποίησης και η συνολική δράση αναµένεται να ολοκληρωθεί το επόµενο διάστηµα.
ανήκει στο Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευµάτων και εµπλουτίζεται µε νέες εκδόσεις από αγορές και δωρεές. Η Βιβλιοθήκη έχει πλουτιστεί και µε την περίφηµη δωρεά του Ευάγγελου Καλλιανιώτη και µε άλλες σηµαντικές δωρεές. Υπάρχει επίσης στη Βιβλιοθήκη και Ιστορικό Αρχείο. Το 2003, ο Πανελλήνιος Σύλλογος Φίλων Βιβλιοθήκης, δώρισε στη Βιβλιοθήκη τον εξοπλισµό εργαστηρίου συντήρησης βιβλίων µε σκοπό την συντήρηση των βιβλίων της ∆ωρεάς “ΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΥ”. Αξίζει να σηµειωθεί ότι η COSMOTE, µετά τις καταστροφικές πυρκαγιές του 2007, στήριξε την δράση της βιβλιοθήκης και µεταξύ άλλων προχώρησε στην έκδοση νέου ενηµερωτικού υλικού και φυλλαδίων που δίνονται στους επισκέπτες της. Η ψηφιοποίηση… Στην φάση της ολοκλήρωσης βρίσκεται το πρόγραµµα ψηφιοποίησης υλικού της βιβλιοθήκης της Ανδρίτσαινας, που έχει αρχίσει από το υπουργείο Παιδείας, ταυτόχρονα µε την ψηφιοποίηση υλικού και στις υπόλοιπες 45 βιβλιοθήκες του υπουργείου. Συγκεκριµένα, από το υπουργείο ψηφιοποιούνται 1.200 τόµοι, στο πλαίσιο της φιλοσοφίας ότι οι βιβλιοθήκες αποτελούν βασικούς φορείς της παγκό-
σµιας πνευµατικής και πολιτιστικής κληρονοµιάς και σήµερα, στην εποχή της πληροφορίας και της γνώσης, έχουν αλλάξει µε τη βοήθεια της νέας τεχνολογίας τους ρόλους και τους ρυθµούς τους, την οργάνωση, τη δοµή και τον τρόπο λειτουργίας τους. Αποτελούν ως κόµβοι πληροφόρησης, παιδείας και πολιτισµού τους βασικούς πυλώνες τόσο για τη στήριξη του εκπαιδευτικού και ερευνητικού έργου στα σχολεία και τα Πανεπιστήµια, όσο και για τη δια βίου µάθηση και την εξ αποστάσεως εκπαίδευση. Μετέχουν στην Κοινωνία της Πληροφορίας ως κέντρα πρόσβασης στην έντυπη και ηλεκτρονική πληροφορία. ∆ιαδραµατίζουν σηµαντικό ρόλο στην οργάνωση, διαχείριση και διάδοση της γνώσης, η οποία αποτελεί το επίκεντρο της οικονοµικής ανάπτυξης και της κοινωνικής µετεξέλιξης. Ψηφιοποιούνται 1200 βιβλία της βιβλιοθήκης Ανδρίτσαινας Το πρόγραµµα περιλαµβάνει συνολικά την ψηφιοποίηση 16,2 εκατοµµυρίων “σελίδων” βιβλίων, λυτών εγγράφων και χαρτών, χειρογράφων και εφηµερίδων, ενώ σε ό,τι αφορά την βιβλιοθήκη της Ανδρίτσαινας ψηφιοποιούνται περίπου 1200 βιβλία. Τα βιβλία επελέγησαν µε κριτήρια την µοναδικότητα – σπανιότητα, την αυξη-
µένη ζήτηση, την ιδιαίτερη πληροφοριακή και εκπαιδευτική αξία και ευπάθεια λόγω υλικού ή παλαιότητας. Πρόκειται για τεκµήρια προ του έτους 1920, δηλαδή απαλλαγµένα από συγγραφικά δικαιώµατα, ώστε να είναι δυνατόν πλέον να αποτελούν “κοινό κτήµα” (public domain) και να είναι διαθέσιµα ελεύθερα και νόµιµα µέσω του διαδικτύου. Το τεχνικό µέρος του γιγαντιαίου αυτού έργου, που ολοκληρώνεται εντός του 2009, ανέλαβαν οι εταιρίες Globo Technologies Α.Ε. & UNISYSTEMS Α.Ε (του οµίλου infoquest). Tο υλικό σαρώνεται µε ειδικά µηχανήµατα και µετατρέπεται τόσο σε µικροφίλµ όσο και σε ψηφιακά αρχεία, κατ’ αρχάς µορφής tiff και σε δεύτερη φάση σε µορφή pdf. Μόλις ολοκληρωθεί το έργο της ψηφιοποίησης στην βιβλιοθήκη της Ανδρίτσαινας θα συνδεθεί µε τους ηλεκτρονικούς καταλόγους της βιβλιοθήκης και θα είναι διαθέσιµο αρχικά από την πληροφοριακή πύλη του υπουργείου Παιδείας www.ypepth.gr και αργότερα από τον πληροφοριακό κόµβο της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδας. Οι δυνατότητες… Ο χρήστης µέσω του διαδικτύου
ΕΚΠΑΙ∆ΕΥΤΙΚΟ ΒΙΩΜΑΤΙΚΟ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑ
Η ενέργεια είναι παντού
Ο Φυσικός και υπεύθυνος του ΕΚΦΕ Ν. Ηλείας Ηλίας Καλογήρου, ήταν επιµορφωτής στο βιωµατικό σεµινάριο των εκπαιδευτικών.
«Μ
ορφές ενέργειας µε αυτοσχέδιες και µη πειραµατικές διατάξεις για την παρουσίασή τους» ήταν το θέµα του Βιωµατικού Σεµιναρίου για την ενέργεια που πραγµατοποιήθηκε µε τη συµµετοχή 20 εκπαιδευτικών που υλοποιούν Περιβαλλοντικά Προγράµµατα στα Γυµνάσια και Λύκεια της Ηλείας. Η δεκαετία 2005-2014 ορίστηκε
«Θα µπορεί ο καθένας να διαβάζει βιβλία που, κατά την γνώµη µου, τα διάβαζαν οι άνθρωποι που άλλαξαν την µοίρα της Ευρώπης», τόνισε ο δήµαρχος Ανδρίτσαινας Τρύφωνας Αθανασόπουλος.
Από την πλευρά του, ο δήµαρχος Ανδρίτσαινας Τρύφωνας Αθανασόπουλος τόνισε ότι είναι ένα από τα πιο σηµαντικά έργα για την περιοχή. «Είναι η πολιτιστική κληρονοµιά της Ανδρίτσαινας που έχει ξεφύγει από τα όρια της, είναι παγκόσµια πολιτιστική κληρονοµιά. Το θετικό είναι ότι η γνώση αυτή που είναι «θαµµένη» για 500 περίπου χρόνια στην βιβλιοθήκη, µέσα σε αυτά τα βιβλία, θα είναι στην διάθεση όλου του κόσµου. Θα µπορεί ο καθένας να διαβάζει βιβλία που, κατά την γνώµη µου, τα διάβαζαν οι άνθρωποι που άλλαξαν την µοίρα της Ευρώπης». Σύµφωνα µε το πρόγραµµα του υπουργείου, όταν το υλικό θα διατεθεί σε ειδική διαδικτυακή πύλη, ο ενδιαφερόµενος ερευνητής θα µπορεί να το διαβάζει εύκολα από τον υπολογιστή του στο σπίτι. Ο ιστότοπος βέβαια θα προσφέρει και υπηρεσίες ταχύτατης αναζήτησης των σχετικών µεταδεδοµένων, απλώς µέσα από ένα συνηθισµένο φυλλοµετρητή, χωρίς να χρειάζεται οποιοδήποτε άλλο λογισµικό. Κάθε ηλεκτρονικό βιβλίο αυτής της συλλογής, της τάξεως π. χ. των 300 σελίδων, θα είναι µεγέθους περίπου 20 µέγα, οπότε θα µπορούµε εύκολα να το «φορτώνουµε» ολόκληρο. Βέβαια το υλικό θα µπορεί να ανοίγει και σελίδα - σελίδα, αν δε χρειάζεται η αποθήκευσή του. Το µοντέρνο αυτό αποθετήριο γνώσης και διάδοσης πολιτισµού σχεδιάστηκε παίρνοντας υπ’ όψιν όλες τις σύγχρονες τάσεις στο χώρο της βιβλιοθηκονοµίας και ψηφιοποίησης υλικού (προδιαγραφές διασυνδεσιµότητας µεταδεδοµένων DUBLIN CORE, λογισµικό SirsiDynix
»
τικά Προγράµµατα µε θέµατα σχετικά µε την ενέργεια. Με αφορµή αυτό, διοργανώθηκε και το παραπάνω βιωµατικό σεµινάριο -από την υπεύθυνη Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης της ∆.∆.Ε Κωστούλα Σακκά-Κυρίτσηστο Εργαστηριακό Κέντρο Φυσικών Επιστηµών Ν. Ηλείας, µε επιµορφωτή τον Φυσικό και υπεύθυνο του Κέντρου Ηλία Καλογήρου. Παρών ήταν και ο Σχολικός Σύµβουλος των Φυσικών Παύλος Σινι-
γάλιας. «Έγινε αναφορά για τη µετατροπή ενέργειας από τη µια µορφή στην άλλη και το σηµαντικό ήταν πως όλα µας παρουσιάστηκαν µέσα από πειράµατα, στα οποία έλαβαν µέρος και οι ίδιοι οι εκπαιδευτικοί, θέτοντας τα ερωτήµατά τους και απορίες τους και κάνοντας και παρεµβάσεις. Μ’ αυτό τον τρόπο κατανοήσαµε πόσο σηµαντικό πράγµα είναι η ενέργεια και πως µας ακολουθεί σε κάθε στιγµή στη ζωή
Horizon), αλλά κυρίως πρόκειται για ένα “ζωντανό σύστηµα”, αφού προβλέφτηκε η δυνατότητα προσθήκης υλικού, ώστε η τεράστια αυτή ηλεκτρονική κιβωτός της γνώσης να µπορεί να εµπλουτίζεται µε τις οποιεσδήποτε προσθήκες που θα γίνουν στο µέλλον. Με το έργο αυτό η χώρα µας θα συµβάλει και στην ευρωπαϊκή ψηφιακή βιβλιοθήκη Europeana. Πέρα από το πρόγραµµα ψηφιοποίησης του υπουργείου, στην βιβλιοθήκη της Ανδρίτσαινας υλοποιείται και ανάλογο πρόγραµµα από το Πανεπιστήµιο της Θεσσαλονίκης, για ψηφιοποίηση των βιβλίων της δωρεάς Νικολόπουλου, µε χορηγία της COSMOTE που σύντοµα θα παρουσιάσει το όλο έργο. Συνολικά σε αυτό το πρόγραµµα ψηφιοποιούνται 200 τόµοι και το ιστορικό αρχείο Νικολόπουλου. Παράλληλα, έχει ολοκληρωθεί η δηµιουργία φυλλαδίου και η έκδοση DVD για την βιβλιοθήκη, µε αφηγητή τον γνωστό ηθοποιό Νικήτα Τσακίρογλου. Όταν ολοκληρωθεί το πρόγραµµα του υπουργείου, τα µηχανήµατα που χρησιµοποιούνται θα επιστραφούν στην εταιρία ενώ τα µηχανήµατα που χρησιµοποιεί το Πανεπιστήµιο θα παραµείνουν στην βιβλιοθήκη, ώστε να µπορούν να χρησιµοποιηθούν και στο µέλλον. Πέλυ Μπεβούδα
Πολύτιµες γνώσεις και εµπειρίες που οι καθηγητές θα µεταφέρουν στους µαθητές τους
Στο σεµινάριο συµµετείχαν εκπαιδευτικοί που υλοποιούν Προγράµµατα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης στο σχολείο τους.
από την UNESCO ∆εκαετία της Εκπαίδευσης για την Αειφόρο Ανάπτυξη µε στόχο, µέσα από την εκπαίδευση, τη διαµόρφωση ενεργών πολιτών οι οποίοι θα έχουν ουσιαστική παρέµβαση στο κοινωνικό περιβαλλοντικό γίγνεσθαι στο µέλλον. Η θεµατική ενότητα για το 2010 είναι «Ενέργεια – Ανανεώσιµες Πηγές και Τοπικές Κοινωνίες» και µάλιστα, στην τρέχουσα σχολική χρονιά 25 σχολικές µονάδες υλοποιούν Περιβαλλον-
Ο γνωστός ηθοποιός Νικήτας Τσακίρογλου.
µας», σχολίασε η κα Σακκά, σηµειώνοντας ότι η εµπειρία που απέκτησαν οι εκπαιδευτικοί από τη συµµετοχή τους στο εν λόγω σεµινάριο, θα τους φανεί ιδιαίτερα χρήσιµη στην υλοποίηση των προγραµµάτων στα σχολεία τους µε τους µαθητές τους. Να σηµειωθεί τέλος ότι – όπως σε κάθε σεµινάριο – δόθηκε έντυπο και εποπτικό υλικό σε όλους τους εκπαιδευτικούς που συµµετείχαν, ενώ αναµέ-
«Όλα όσα έπρεπε να µάθουµε για την ενέργεια, παρουσιάστηκαν µέσα από πειράµατα, στα οποία έλαβαν µέρος και οι ίδιοι οι εκπαιδευτικοί, θέτοντας τα ερωτήµατά τους και απορίες τους και κάνοντας και παρεµβάσεις», σχολιάζει η υπεύθυνη Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης της ∆.∆.Ε Κωστούλα Σακκά-Κυρίτση.
νεται και µια δράση ανοιχτή για το κοινό προς το τέλος της σχολικής χρονιάς, οπότε και τα προγράµµατα θα βρίσκονται στην φάση της ολοκλήρωσης. Νάνσυ Σπυροπούλου (n_spyropoulou@yahoo.gr)