ΑΡΒΑΝΙΤΕΣ οἱ προμαχοῦντες τοῦ ἑλληνισμοῦ - ΑΛΒΑΝΟΙ οἱ Πελασγοί ἐξωμότες
Κλεῖσαν οἱ πόρτες τοῦ Μωριᾶ Κλεῖσαν καί τά Ντερβένια. Μέ τήν πρώτη σπίθα τῆς ἐπαναστάσεως, οἱ Ἁρματολοί καί οἱ Δερβενοχωρῆτες, ἐγίνοντο ἕνα μέ τούς ἐπαναστάτες κατά τῶν Τούρκων, ἀλλά ἀκόμα καί ἐν καιρῷ εἰρήνης ἔκαναν τά στραβά μάτια σέ Ἀρβανίτες Κλέφτες, παρέχοντάς τους κάλυψι.
Ἀρβανιτόβλαχοι Οἱ Ἀρβανιτόβλαχοι εἶναι τρίγλωσσοι Ἕλληνες (χαρακτηριστικό τῶν Ἑλλήνων ἡ πολυγλωσσία123) οἵτινες, κατάγονται ἀπό ἀρχαίους Ἕλληνες ἐκλατινισμένους κατά μῆκος τῆς Ἐγνατίας ὁδοῦ. Ἀσπάσθηκαν τήν λατινική γλώσσα ἐπί ρωμαϊκῆς αὐτοκρατορίας γιά νά ἔχουν εὔκολη πρόσβαση στόν δημόσιο καί ἰδιωτικό τομέα. Μετά ἀπό αἰῶνες ἐξαλβανίζονται γιά νά μποροῦν νά συνεχίσουν τίς ἐμπορικές συναλλαγές μέ γείτονες, ἀφοῦ ἡ ἐπικρατοῦσα διάλεκτος ἦτο ἡ ἀλβανική, ἀλλά καί γιά νά προστατευθοῦν ἀπό τούς Τουρκαλβανούς στά μεταγενέστερα χρόνια τῆς τουρκοκρατίας. Ἀρβανιτόβλαχοι ὀνομάσθησαν ἀπό τούς Ἕλληνες, καί τό ὄνομά τους προέκυψε, ὅταν ποιμένες Ἀρβανίτες ἀναμείχθησαν μέ Βλάχους ποιμένες πάνω στά βουνά τῆς Ἠπείρου καί Θεσσαλίας καί ἄρχισαν νά ὁμιλοῦν καί τήν βλαχική, ἐκτός βεβαίως ἀπό τήν ἑλληνική καί τήν ἀρβανίτικη πού ἤδη ὠμίλουν. Τούς ἀρβανιτοβλάχους προσεπάθησε νά προσεταιρισθῆ ἡ Ρουμανία ἀλλά ἡ φιλοπατρία τῶν Ἀρβανιτοβλάχων ἦτο παροιμιώδης. Σᾶς παραθέτω ἐπακριβῶς, ἀπό τό ἀξιόλογο βιβλίο τῆς Μαρίας Δεδέ, ἀπόσπασμα ἀπό τόν πρόλογο τοῦ Ἄχ. Λαζάρου. “ Ὁ δυναμικός αὐτός πληθυσμός, οἱ Ἀρβανιτόβλαχοι μέ σπάνια καί ἀξιοθαύμαστη παρρησία καί παλληκαριά ἔχουν διακηρύξει ἐπανειλημμένως τήν ἀφοσίωσή τους στόν Ἑλληνισμό, ὅπως συνάγεται ἀπό τίς ἔρευνες τῶν ἀρχείων. Μικρό δεῖγμα ἀπό ὀγκώδη ἐργασία τῆς Ἐλευθερίας Νικολαΐδου εἶναι πειστικό: «μέ τήν προοπτική ὅτι κατά τίς ἀρχές τοῦ 1906 θά διενεργόταν ἀπό τήν τουρκική κυβέρνηση γενική ἀπογραφή τοῦ πληθυσμοῦ, κατά τήν ὁποία οἱ Ρουμάνοι ἐπεδίωκαν νά πετύχουν καταγραφή τοῦ βλαχοφώνου στοιχείου μέ τόν χαρακτηρισμό ὡς Β λ ά χ μ ι λ έ τ, ἡ κατάσταση ἔγινε πιό ἀπειλητική. Ἡ ρουμανική κυβέρνηση διέταξε τόν ἀκόλουθό της Πρεσβείας της στή Ρώμη Κ. Μπουριλιάνο νά ἐπισκεφθῆ τούς βλαχοφώνους πληθυσμούς τῆς περιοχῆς Δυρραχίου, γιά νά πετύχη τή συμμετοχή τους στή ρουμανική κίνηση. Ἡ τουρκική κυβέρνηση τοῦ ἐπέτρεψε τήν ἐλεύθερη διακίνηση καί οἱ τοπικές ἀρχές τοῦ ἐξασφάλισαν ὅλες τίς διευκολύνσεις. Ἀπό τό Δυρράχιο ἔφτασε ἐκεῖ στίς 4.10.1905, πῆγε στά Τίρανα, ὅπου χωρίς τήρηση προσχημάτων ἀγωνίστηκε νά
123
Ἀθηνάδης Διοσκουρίδης γραμματικός ρωμαϊκός : «Rome y avait pris le relais Athenes et ce fut sut un substratum hellenique que s’ etablit la conversion a la Latinite…» δηλαδή Οἱ Ἕλληνες τῆς Μασσαλίας ἀφοῦ ἐξελλήνισαν τήν Γαλατία, ἐδίδασκαν τήν λατινική πολύ πρίν φτάσουν οἱ Ρωμαῖοι. Μάλιστα εἶχαν μάθει καί τήν κελτική δηλ. ἦσαν τρίγλωσσοι.
- 46 -