CHỈ SỐ KÌ VỌNG CỦA DỰ ÁN SCBV 35,000 95% 150 60 80% 05
35.000 người sản xuất quy mô nhỏ trong ngành nghêu và tre được nâng cao năng lực để áp dụng kỹ thuật sản xuất phù hợp và thực hành các tiêu chuẩn bền vững.
CHÍNH SÁCH
C ác chính sách cấp tỉnh và quốc gia được hoàn thiện để hỗ trợ phát triển chuỗi giá trị bền vững và toàn diện.
95% người sản xuất quy mô nhỏ tăng thu nhập hàng năm từ ngành nghêu và tre. 1 50 nhóm sản xuất quy mô nhỏ được tổ chức tốt hơn và được tăng cường năng lực đàm phán và đảm bảo chia sẻ lợi ích công bằng trong chuỗi giá trị.
ĐƠN VỊ THỰC HIỆN
DỰ ÁN
PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG VÀ TOÀN DIỆN CHUỖI GIÁ TRỊ NGHÊU VÀ TRE Ở VIỆT NAM (SCBV)
60 doanh nghiệp chế biến vừa và nhỏ, bao gồm 7 công ty đầu ngành nâng cao giá trị gia tăng, cải thiện chính sách đầu tư và cung ứng. 80% người sản xuất quy mô nhỏ, các doanh nghiệp vừa và nhỏ tăng cường khả năng tiếp cận thị trường trong nước và quốc tế. 5 liên minh công-tư được thành lập ở 5 tỉnh và hoạt động hiệu quả.
Ấn phẩm này được ra đời với sự trợ giúp của Liên minh châu Âu. Toàn bộ nội dung của ấn phẩm này do dự án “Phát triển bền vững và toàn diện chuỗi giá trị Nghêu và Tre ở Việt Nam” (SCBV) chịu trách nhiệm và không phản ánh quan điểm của Liên minh Châu Âu dưới bất cứ góc độ nào.
BẠN CÓ BIẾT? 1,5
triệu S ản xuất, chế biến nghêu và tre là một trong những sinh kế và nguồn gia tăng thu nhập quan trọng của khoảng 1,5 triệu người sản xuất quy mô nhỏ cũng như các doanh nghiệp vừa và nhỏ ở Việt Nam.
250
triệu đô iá trị xuất khẩu hàng năm của G ngành tre ước tính đạt 250 triệu đô la Mỹ.
200
triệu đô ghêu là một trong bốn mặt hàng N xuất khẩu chính của ngành nuôi trồng thủy sản của Việt Nam với doanh thu hàng năm là 200 triệu đô la Mỹ.
CÁC THÁCH THỨC TRONG CHUỖI GIÁ TRỊ NGHÊU VÀ TRE Người sản xuất quy mô nhỏ, các doanh nghiệp chế biến vừa và nhỏ là những tác nhân quan trọng trong chuỗi giá trị song họ đang phải đối mặt với nhiều thách thức lớn: •• N ăng lực, kĩ thuật sản xuất còn hạn chế và chưa bền vững. Hầu hết sản phẩm của các hộ chỉ là sản phẩm thô hoặc được sơ chế với chất lượng, giá trị thấp. Các doanh nghiệp chế biến vừa và nhỏ chỉ gia tăng một phần giá trị không đáng kể trong chuỗi do quy mô nhỏ và công nghệ lạc hậu. Trong khi đó, các công ty lớn lại thiếu kết nối với các tác nhân khác trong chuỗi giá trị. Thực trạng này khiến hộ sản xuất và doanh nghiệp chế biến khó áp dụng các tiêu chuẩn sản xuất bền vững, từ đó ảnh hưởng không nhỏ đến thu nhập của họ. •• C huỗi thị trường dài, phức tạp và phải tuân thủ các tiêu chuẩn xuất khẩu và vệ sinh môi trường nghiêm ngặt. Tuy nhiên, mối liên kết giữa các tác nhân trong chuỗi còn lỏng lẻo. Chuỗi giá trị nghêu và tre hiện chưa tiếp
cận được các thị trường mới, mặc dù thị trường châu Âu và châu Á có nhu cầu cao cho các sản phẩm này. •• N gười sản xuất quy mô nhỏ còn yếu thế trong đàm phán với các bên thu mua và các doanh nghiệp chế biến, đồng thời chưa ứng phó hiệu quả với các rủi ro thị trường •• P hụ nữ có ít cơ hội tham gia vào quá trình ra quyết định trong khi họ chiếm đa số nhân lực trong sản xuất, chế biến nghêu và tre. •• C ấu trúc quản trị của chuỗi giá trị chưa hoàn thiện đầy đủ để hỗ trợ hiệu quả cho sản xuất bền vững và sự phát triển toàn diện của chuỗi giá trị.
CÁC KẾT QUẢ CHÍNH CỦA DỰ ÁN SCBV MỤC TIÊU CỦA DỰ ÁN SCBV Dự án “Phát triển bền vững và toàn diện chuỗi giá trị Nghêu và Tre ở Việt Nam” (SCBV) do Liên minh Châu Âu, Oxfam và đối tác đồng tài trợ, có mục tiêu tổng thể là góp phần giảm nghèo và bất bình đẳng ở các vùng nông thôn của Việt Nam thông qua phát triển các chuỗi giá trị bền vững và toàn diện ở năm tỉnh Nghệ An, Thanh Hóa, Tiền Giang, Trà Vinh và Bến Tre. Dự án được triển khai trong bốn năm (2018 – 2022) với hai mục tiêu cụ thể:
Dự án áp dụng phương pháp tiếp cận phát triển chuỗi giá trị toàn diện và nâng cao năng lực quản trị chuỗi nhằm hỗ trợ người sản xuất quy mô nhỏ trong ngành nghêu, tre thực hành sản xuất bền vững, chủ động tham gia vào các chuỗi giá trị được chứng nhận thông qua các hợp đồng cung ứng với các công ty chế biến siêu nhỏ, vừa và nhỏ cũng như các doanh nghiệp đầu ngành. Kết quả này đạt được thông qua:
Năng lực của những người sản xuất quy mô nhỏ, các doanh nghiệp vừa và nhỏ được nâng cao để thực hành các tiêu chuẩn bền vững
Người sản xuất quy mô nhỏ được tổ chức tốt hơn, được tăng cường năng lực để hành động tập thể, nâng cao vị thế đàm phán và đảm bảo chia sẻ lợi ích công bằng trong chuỗi giá trị.
như MSC (dành cho nghêu), FSC (dành cho tre), từ đó đạt được hiệu quả cao hơn trong kiểm soát chất lượng, truy xuất nguồn gốc, xây dựng chứng chỉ cũng như quản lý và kinh doanh. Ngoài ra, người sản xuất quy mô nhỏ sẽ có khả năng phân tích lợi ích, các mối quan tâm và thách thức khác nhau để xây dựng lộ trình hỗ trợ tăng cường vai trò của phụ nữ trong chuỗi giá trị.
Thanh Hoa
Nghệ An
∇∇ G ia tăng thu nhập của người sản xuất quy mô nhỏ và các doanh nghiệp chế biến vừa và nhỏ trong ngành nghêu, tre thông qua các hoạt động sản xuất bền vững, Chuỗi giá trị Tre nâng cao hiệu quả kinh doanh và năng lực tiếp cận thị trường. ∇∇ C huỗi giá trị nghêu và tre ở năm tỉnh được tổ chức tốt hơn, công bằng hơn và mang lại lợi ích cho người thu nhập thấp. Dự án do Oxfam tại Việt Nam quản lý và phối hợp thực hiện cùng Trung Tâm Hợp tác Quốc tế Nuôi trồng và Khai thác thủy sản bền vững (ICAFIS), Trung tâm Nghiên cứu Lâm sản ngoài gỗ (NTPRC), Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI).
Năng lực đàm phán của các nhóm sản xuất quy mô nhỏ được cải thiện
Tiếp cận các thị trường mới Người sản xuất quy mô nhỏ, các doanh nghiệp vừa và nhỏ tiếp cận được nhiều thị trường mới trong và ngoài nước thông qua các hoạt động tăng cường năng lực về tiếp thị cũng như xúc tiến, hợp tác thương mại tại Việt Nam và với các nước châu Âu.
Các doanh nghiệp chế biến vừa và nhỏ đạt giá trị gia tăng cao hơn Tiền Giang Bến Tre Tra Vinh
Chuỗi giá trị Nghêu
ĐỊA BÀN DỰ ÁN
Các doanh nghiệp chế biến vừa và nhỏ cải thiện chính sách cung ứng cũng như chiến lược đầu tư thông qua ứng dụng công nghệ và quản lý sáng tạo. Các công ty đầu ngành áp dụng các mô hình kinh doanh với người thu nhập thấp và thu mua nguyên liệu đầu vào trực tiếp từ những người sản xuất quy mô nhỏ.
Môi trường chính sách thuận lợi
PPA
Các liên minh công tư (PPA) sẽ được thành lập ở năm tỉnh nhằm hỗ trợ phát triển chuỗi giá trị bền vững, toàn diện đồng thời góp phần hoàn thiện các chính sách phát triển ngành. Tất cả các bên liên quan trong liên minh sẽ cùng hợp tác chặt chẽ để giám sát hoạt động của chuỗi, từ đó giải quyết các thách thức về kinh tế, xã hội, môi trường cũng như xóa bỏ các rào cản hạn chế phát triển khác.