lette büyük bir telaşa neden oluyor. Hatta Japonların “Daha Kaliteliyi, Daha Ucuza Alın” yaklaşımı, Amerikan Askeri Standartları’nı ortaya çıkartan ABD’li şirketleri de zor durumda bırakıyor. Bu noktada Deming, Juran ve Feigenbaum isimleri öne çıkıyor. Bu insanlar zamanında kalite kavramının, araştırma-geliştirme çalışmalarıyla farklılık yaratacağını savunan, o dönemin ekonomisine yön veren ABD şirketlerinin pek de itibar etmediği standartların önemini vurgulayan isimler. Japonların kaliteli ürünü daha ucuza alın yaklaşımı üzerine başvurulan kalite liderleri Deming, Juran ve Feigenbaum, 1950’li yıllardan sonra Amerikan Askeri Standartları’nı oluşturan ve uygulatan Walter Shewhart’ın öncüsü olduğu, İstatistiksel Kalite Kontrol tekniklerinin uygulanmasını sağlıyor. Japonya’da geniş uygulama alanı bulan bu teknikler, Deming ve Juran tarafından daha da geliştirilirken, kapsamları da genişletiliyor. İşte Japonların kalite devrimi böyle bir süreç sonunda yaratılıyor. Özellikle bu yıllarda ABD otomotiv sektöründe yaşanan sıkıntı, şirketleri toplam kalite yönetimi felsefesini uygulamaya zorlasa da esas sıçrama, Deming ve Juran’ın diğer kalite liderlerinin prensipleri üzerine kurulan Sürekli Kalite İyileştirme (Continuous Quality Improvement) yöntemini benimsemesiyle yaşanıyor. Ve ABD sanayisinde değişim rüzgârlarının estiği hissediliyor. Değişimi oluşturan asıl güç ise tek başına standartlardan değil, aynı zamanda o standartların bir kaliteli yaşam kültürü oluşturmasından kaynaklandığı, toplumun tüketim alışkanlıklarının şekillenmesiyle de anlaşılıyor.
üzerine getirdiği kurallar, bugüne uzanan ve küresel ticarette ülkelerin uluslararası kalite sertifikasyonu veren ve adeta ticareti kontrol eden mekanizmalar geliştirmesinin de yolunu açıyor. Amerikan ordusunun 2. Dünya Savaşı’nda benimsediği ve getirdiği kurallar sonunda Amerikan Askeri Standartları (US Military Standarts) denilen bir marka yaratıyor. Bu standartlarla birlikte istatistiksel kalite kontrol sistemi de geliştiriliyor. 1970’li yıllarda, kalitesi yüksek Japon ürünlerinin Amerikan pazarına girmesi ve tüketicilerin, daha kaliteli olduğuna karar verdikleri bu ürünlere yönelmesi, ABD endüstri devleri arasında ve dev-
CE İŞARETİ; BİR KALİTE SİMGESİ OLMAYIP ÜZERİNE İLİŞTİRİLDİĞİ ÜRÜNÜN İLGİLİ YÖNETMELİĞİN TÜM GEREKLERİNİ KARŞILADIĞI ANLAMINA GELEN VE AVRUPA BİRLİĞİ ÜYESİ ÜLKELER ARASINDA MALLARIN SERBEST DOLAŞIMINI SAĞLAMAK AMACIYLA ORTAYA ÇIKAN BİR İŞARETTİR.
AVRUPA’NIN KALİTE YOLCULUĞU ABD ve Japonya, kalite kavramına ve kalite standartlarına farklı yaklaşımlarla yeni modeller getirirken, Avrupa Topluluğu’nun temelini atan 12 Avrupa ülkesi de, aralarındaki mal alışverişini arttırabilmek için topluluğun ortak standartlarını oluşturma çalışmalarına başlıyor. Temelde prensipleri aynı olan, ancak farklı biçimlerde uygulanan kalite ve denetim standartları böylece ortaya çıkıyor. Amerika, Avrupa ve Uzak Doğu ülkeleri arasındaki standart farklılıkları, Uluslararası Standartlar Organizasyonu (International Standards Organization - ISO) içinde bir grup kurularak, ortak standartlar oluşturma çalışmalarına yol açıyor. TC 176 (Technical Committee 176) adlı bu komite, bütün firmalar için, geniş çaplı kalite standartlarını belirleyerek, ne sadece üstün teknoloji sahibi dev şirketlerin elde edebileceği kadar katı ve pahalı, ne de herhangi bir firmanın çaba göstermeksizin elde edece-
65