Andrzej Pery ● STATUS DYREKTORA SZKOŁY poradnik dla samorządów i dyrektorów szkół ●
5. WARUNKI WYNIKAJĄCE ZE STOSUNKU PRACY LUB KONTRAKTU Dyrektorem szkoły może być nauczyciel albo osoba niebędąca nauczycielem. Zastosowanie jednej lub drugiej drogi obsady stanowiska dyrektora zależy od organu prowadzącego i zgodnie z prawem obie sytuacje należy traktować równorzędnie5. Rozpatrzmy przypadek pierwszy – kandydat na dyrektora jest nauczycielem. Może on być zatem zatrudniony na stanowisku nauczyciela w szkole, którą ma kierować, w innej szkole, w innym zakładzie pracy (posiada akt nadania nauczyciela mianowanego lub dyplomowanego) lub w danym okresie nie jest nigdzie zatrudniony (posiada akt nadania nauczyciela mianowanego lub dyplomowanego). Ponieważ nasz kandydat na dyrektora jest nauczycielem, to zatrudnienie powinno nastąpić na podstawie ustawy Karta Nauczyciela (art. 10). Tam czytamy, że stosunek pracy z nauczycielem mianowanym lub dyplomowanym w szkole może być nawiązany na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony albo mianowania6. Jeżeli kandydat jest nauczycielem szkoły, którą ma kierować, to nie ma potrzeby dokonywania żadnych zmian w umowie o pracę. Jest on nadal pracownikiem szkoły. W przypadku, gdy kandydat na dyrektora nie jest nauczycielem szkoły, którą ma kierować, zachodzi konieczność zatrudnienia przyszłego dyrektora na stanowisku nauczyciela. Podpisanie umowy o pracę jest zadaniem dyrektora, który kończy kadencję, ponieważ tylko on ma uprawnienia do podejmowania decyzji kadrowych w szkole. Jeżeli odchodzący dyrektor nie podpisuje umowy z kandydatem na dyrektora szkoły sprawa, staje się problematyczna. Powstaje wtedy pytanie: kto ma umowę podpisać, a może nie potrzeba jej podpisywać? Sprawa pozostaje kontrowersyjna prawnie, odsyłam zatem do ekspertyz prawnych, które problem ten analizują7. Problem zawierania umowy o pracę z przyszłym dyrektorem szkoły będącym jednocześnie nauczycielem innej szkoły musi być rozwiązany w ustawie o systemie oświaty lub w Karcie Nauczyciela. Obecne regulacje są niewystarczające i niejasne, powodują wiele rozbieżności interpretacyjnych. Nie ulega wątpliwości również i to, że warunki pracy dyrektora szkoły powinny być inaczej określone w umowie niż warunki pracy nauczyciela. Sprawa jest ważna i pilna. W opisanych sytuacjach, gdy ustępujący dyrektor nie podpisuje umowy o pracę z nauczycielem, który wygrał konkurs, organ prowadzący stosuje różne rozwiązania. Umowę podpisuje wójt korzystając z zapisów ustaw samorządowych, w których kierownik urzędu 5 Ekspertyza 1– prof. zw. dr hab. Jacek Jagielski „Status prawny dyrektora szkoły” (ekspertyza prawna), Warszawa, sierpień 2010, ORE – s. 19. 6 tamże, s. 20. 7 tamże, s. 21 i 22 oraz Ekspertyza 2 – dr Mateusz Pilch „Analiza statusu prawnego dyrektora szkoły lub placówki jako kierownika samorządowej jednostki organizacyjnej na tle porównawczym”, Warszawa, październik 2010, ORE – s. 27–29.
31