Refleksyjna praktyka Siła i znaczenie wpływu nauczyciela na etapie edukacji wczesnoszkolnej wynika z właściwości rozwojowych małego dziecka, którego psychika jest plastyczna i podatna na wszelkie oddziaływania. Każde z nich może w zasadniczy sposób wpływać na dziecko i rzutować na jego dalszą karierę szkolną. Świadomość tego wpływu zachęca do refleksji i ciągłego doskonalenia siebie jako człowieka i nauczyciela. Pomaga rozwijać nauczycielskie atuty oraz korygować postawy i zachowania, które niekorzystnie wpływają na rozwój dzieci i na rozwój samego nauczyciela. Siła oddziaływań nauczyciela jako znaczącego dorosłego, autorytetu i wzoru do naśladowania, w który wpatrzone jest małe dziecko, daje niezwykłą okazję do skutecznego wspierania uczniów w nauce i rozwoju, jest także wielkim zobowiązaniem i odpowiedzialnością za efekty nauczycielskiej pracy.
Ważna jest refleksja nad własnym działaniem, sprawdzanie intencji, z jakimi nie tylko się ocenia, lecz także wykonuje wszystkie czynności w ramach pełnionej przez siebie roli zawodowej.
Warto zastanawiać się, z czego te intencje wynikają, z czym się wiążą, co oznaczają dla nauczyciela i dla innych osób, szczególnie dla uczniów. Codzienne, rutynowe działania, w tym ocenianie, warto cyklicznie rewidować, zadając sobie pytania: • Co robię? • Po co to robię? • Jaki to ma skutek dla mnie? (Jak się z tym czuję? W jakim stopniu zaspokaja to moje potrzeby? Jak to na mnie wpływa?) • Jaki to ma skutek dla innych? (Jak oni się z tym czują? W jakim stopniu zaspokaja to ich potrzeby? Jak to na nich wpływa?) Konkretne wnioski wyciągnięte z autoanalizy pozwolą odpowiedzieć na jeszcze jedno pytanie, bez którego proces refleksji nauczyciela praktyka nie jest domknięty: • Co w związku z tym decyduję się zrobić i po co?
– 32 –