Innovatieve en duurzame stadions Qatar heeft 8 stadions voor het WK 2022 voorgesteld. Qatar zal eco-vriendelijke technologieën ontwikkelen en gebruiken voor de koeling van de stadions. Deze technologieën kunnen vervolgens ook door andere landen of in andere leisure voorzieningen toegepast worden. Het innovatieve airconditioning systeem wordt reeds toegepast in de shopping mall in Katara Cultural Village. Na het WK voetbal worden de gebouwde stadions verkleind in grootte, waarna ze gebruikt worden als permanente stadions voor regionale clubs. Delen van het stadion zullen als afzonderlijke modules hergebruikt kunnen worden door landen in Afrika en Azië. Een opmerkelijk concept is het Ras Abu Aboud Stadion, dat als niet-permanent stadion zal worden opgetrokken uit gemodificeerde zeecontainers en na afloop afgebroken en hergebruikt wordt voor andere (sport)evenementen.
Met de metro naar wedstrijd en stad Doha krijgt een grootstedelijk metrosysteem, met vier lijnen die de belangrijkste stadsdelen (en ook stadions) met elkaar verbinden. De infrastructurele investeringen passen geheel in het nationale ontwikkelingsplan van Qatar. Het WK 2022 wordt gezien als belangrijke mijlpaal in een toekomststrategie van economische en sociale transformatie. Het openbaar vervoersysteem kan ervoor zorgen dat zowel Qatari en internationale expats zich nog vrijer kunnen bewegen in de stad. De ontwikkeling van een duurzaam milieu en infrastructuur is één van de pijlers voor het bouwen aan een betere toekomst voor de komende generaties, zoals ook staat in de Qatar National Vision 2030.
Innovaties en kennisopbouw De Qatari streven op ieder vlak naar de hoogste kwaliteit, beste beleving en meest duurzame oplossing. Innovaties, zoals het airconditioning systeem, worden ontwikkeld op basis van privaat-publieke samenwerking. Binnen Qatar
University lopen meerdere onderwijs- en onderzoeksprojecten die hieraan gekoppeld zijn. In dit proces zoekt Qatar naar internationale samenwerkingspartners en leveranciers om het beste van het beste te realiseren (zie kader PIB ‘Sport, Innovatie & Vitaliteit’).
Sport als ‘gamechanger’ De grootste internationale zorg in relatie tot het WK 2022 betreft de arbeidspositie en omstandigheden van de expats, en met name de arbeiders in de bouw en infrastructuursector. Ook op dit vlak heeft Qatar de afgelopen drie jaar opvallende stappen gezet. Er zijn in samenwerking met ILO en FIFA, nieuwe arbeidsrechten voor expats, waaronder ook de ‘World Cup facility workers’, geformuleerd. Er is zichtbaar geïnvesteerd in veiligheid en ARBO standaarden tijdens de bouwfase van de stadions en infrastructurele projecten. Er is nieuwe nationale wetgeving aangenomen, waarmee afscheid is genomen van de ‘sponsorship’ constructie. Een minimumloon is ingesteld en verbeterde juridische bescherming van buitenlandse werkers wordt geborgd. Dit wil zeggen: Expats zijn nu vrij om te kiezen voor welk bedrijf zij willen werken en kunnen zelf bepalen op welk moment zij willen terugkeren naar land van herkomst of willen reizen.
Meer culturele ontspannenheid Maakt Qatar naast een duurzame ook een sociaal-culturele transitie? Er zijn enkele positieve aanwijzingen. Qatar staat open voor verandering, het wil een ‘place to be’ zijn waar internationale culturen elkaar ontmoeten. Het land zal zich positief en modern presenteren en is bereid daarin compromissen te zoeken. Het lijkt erop dat tijdens het WK wel alcohol gedronken mag worden in fan zones en Westerse hotels. De vraag is wel of Qatar de nieuwe belasting op alcohol (door de ‘sin-taks’ is alcohol per januari 2019 met 100% belast) tijdelijk zal verlagen tijdens het toernooi. Het land zal losjes omgaan met de kledingregels. Het WK moet een (familie) feest voor iedereen zijn, man en vrouw, jong en oud, ongeacht culturele achtergrond. Qatar ligt op koers. Het is verrassend om te zien hoe sport en leisure een belangrijke aanjager zijn voor ruimtelijke en stedelijke, maar ook sociaalculturele, ontwikkelingen. Als eerste Golfstaat heeft Qatar belangrijke stappen genomen om de positie van internationale arbeiders te verbeteren. Het zijn kleine stappen, die zonder dit evenement waarschijnlijk niet gezet zouden zijn. Qatar zal haar cultuur graag met de wereld delen. Voor die ontmoeting is men bereid zich opener en vrijer op te stellen. Respect is een belangrijke waarde in het voetbal, laten we dat Qatar nu ook geven. Breda University of Applied Sciences is in de periode 2019-2022 partner in het PIB cluster ‘Sport, Innovatie & Vitaliteit’, dat in opdracht van het Ministerie van Buitenlandse Zaken, kennis, producten en diensten op het gebied van sportinnovaties en vitaliteit naar Qatar brengt. Het doel is om in aanloop naar de grote sportevenementen € 175 miljoen aan export en omzet te verwerven. De doelgroep bestaat uit beleidsmakers en sportorganisaties in Qatar. Vóór 2023 moet Nederland bekend staan als innovatief en vitaal sportland bij 75% van de sportstakeholders in Qatar. Dit gebeurt onder andere door kennisuitwisseling op het gebied van sport, innovatie, vitaliteit en educatie. BUas experts uit diverse kennisdomeinen dragen bij aan deze doelstelling. 11