“Onze kust heeft veel meer gezichten dan ik dacht”
Karen ging op stap met de nieuwe topogids van de Streek-GR Kust
1200 km Vélodyssée Fietsen langs de Atlantique
je na het lezen van dit nummer perfect Roque Bentayga, Rødbyhavn of Szpiglasowa Przelecz op een kaart kan situeren?
het einde van de wereld in de pispot van Spanje ligt?
onze redacteur zijn beeld van een biljartvlak Denemarken moest bijstellen?
onze Belgische kust na 103 km GR ook veel meer gezichten heeft dan verwacht?
zelfs drie weken fietsen langs een oceaan, oesterkwekerijen en surfscholen nooit saai is?
sommigen in een tentje in de Tatra ondanks acht brullende beren in de buurt als een roosje slapen?
gravelend door de Veluwe je op een open plaats in het bos zomaar een koppel everzwijnen met kleintjes kan tegenkomen? wandelparadijs Gran Canaria nog sporen van zijn Guanches verbergt?
En verder dat … … een verfrissende duik in een bergmeer niet zo onschuldig is? … in WestFrankrijk de ideale plek voor een aangename stop een guingette is? … Parijs hét probleem is voor wie met de fiets op de trein naar het Zuiden wil? dé manier om in België helemaal weg uit de bewoonde wereld te zijn een packraft is? climb high, sleep low een aangewezen manier is om de kans op hoogteziekte te verkleinen? steden bij ons zoals Namen of Luik ook knooppunten van pelgrimswegen waren en zijn? kortom, het in deze Op Weg alweer abnormaal ‘Oerend hard’ gaat? en … GR een nieuwe voorzitter zoekt ☺
De Slimste Mens ter Wereld zal je met je antwoorden niet worden, maar op zoek naar een bestemming voor je zomer of najaartocht levert het misschien wel inspiratie op.
Veel fiets, wandel en leesplezier,
Peter Cristiaensen Cohoofdredacteur Op Weg
Misschien heb je tijdens één van je wandelingen ook al eens wat zwerfvuil opgeruimd? Dit is een eenvoudige manier om mee onze waardevolle natuur proper te houden. Om je inspanningen niet onopgemerkt voorbij te laten gaan, heeft Mooimakers de Mijn Mooie Straat-app ontwikkeld.
Daarin kan je je opruimsessies bijhouden en laat je zo ook aan anderen weten waar het onlangs proper gemaakt is. Je deelt ook info met het lokaal bestuur over de hoeveelheid zwerfvuil die je verzamelde.
Met de app kan je bovendien ook groepen aanmaken, gelijkgestemden vinden en opruimacties plannen. Kortom, een onmisbare toepassing voor iedereen die wel al eens zwerfvuil verzamelt.
Scan en download de gratis app
Zee, strand, dijk en hoogbouw?
Denemarken
E-Odysseus
08 Streek-GR Kust
28 Bij de beren in de Tatra
42 Wandelnieuwtjes
44 Met GR op stap
46 Terugkeer van het einde van de wereld
58 Gran Canaria verkennen
62 Wandeltip Kempische grenspalen
06 Lezers onderweg
22 Het gevaar van hoogteziekte
34 Een ongeluk is snel gebeurd
44 Interbellum van zes
14 1200 km op de Vélodyssée
20 Fietsnieuwtjes
33 Fietstip pelgrimswegen
36 Rond de Deense Oostzee
64 Fiets op de trein
68 Gravelen op de heide
52 Packraften
72 Intussen in de reisboekhandel
74 Als dieren spreken konden
Avondeten
Langsheen de Variante espiritual van de Camino Portugues – de kustroute naar Compostela –zag ik een massa mensen aan de rand van het water nabij het dorpje Combarro. Mijn navraag leerde me dat ze frutos do mar (zeevruchten) aan het verzamelen waren voor hun avondeten.
Richard Anthone
Dubbel geluk
In maart wandelden mijn vriendin en ik de Lee Trail in Luxemburg. Het verraste me hoe mooi de natuur er was. Zo dicht bij huis, en toch voelde het alsof we in een ver land waren. Het was ook mijn eerste keer wildkamperen – zo tof om zelf te kunnen bepalen wanneer we genoeg gestapt hadden voor die dag. De Lee Trail én het wildkamperen smaken naar meer!
Jesse Vekemans
Heuvelroute
Vorig jaar fietsten we de Heuvelroute, van de Voerstreek tot in Poperinge. Het was een zeer mooie tocht met afwisselende panorama’s. We voelden ons echte flandriens vermits er verschillende heuvels van de Ronde van Vlaanderen op ons pad lagen. Moe maar voldaan kwamen we in Poperinge aan.
Caroline Martens en Maria Renkens
Heb jij ook een verhaal en/of een foto, ergens onderweg? Mail ze door naar opweg@groteroutepaden.be
Westerwaldsteig
In de paasvakantie stapten we 150 km in het voor mij onbekende Westerwald. De groene “W” van de Westerwaldsteig loopt over onverharde paden door een weinig bevolkt gebied. Het pad blijkt bij de Top Trails van Duitsland te horen, terecht!
Jozef Bouwens
Lüneburger Heide
In augustus verkenden we de Lüneburger Heide op de Heidschnuckenweg. Deze route dankt zijn naam aan een ras van kleine maar taaie schapen die de heide begrazen. Zij knabbelen aan jonge boompjes, struikgewas en grassen zodat de heide licht en ruimte krijgt. Pas op onze laatste wandeldag hadden we het geluk om een herder met zijn kudde tegen te komen!
Tjeu Tijskens
Voor mij vat deze foto perfect samen waar GR voor staat: pure schoonheid, het onverwachte, het onvergetelijke, verbinding, samen beleven, geheime parels, grenzen verleggen, gezonde vermoeidheid, voldoening … soit, het leven op zijn best! Ik kiekte hem vorige zomer tijdens de wandelvakantie van ons gezin op de GR 132 op La Gomera. Lang leve de GRpaden!!!
Stein Verschelden
Van De Panne tot het Zwin neemt de Streek-GR Kust je mee langs stranden, duinen, natuurreservaten, badsteden en havens. Wij verkenden de route met de gloednieuwe topogids! TEKST Karen De Pooter
Zee, strand, dijk en hoogbouw?
DE KUST IS VEEL MEER DAN DAT!
0 Heerlijk uitwaaien in de duinen van Bredene
1 Op weg naar de hoogste duin van de Kust
2 Duinen en zand maken een sportieve uitdaging van de Streek-GR Kust.
3 Nostalgie in wit-rood
4 Op de voormalige watertoren in Middelkerke heb je een prachtig uitzicht.
5 De kunst van Beaufort is overal aanwezig langs de Streek-GR.
Ik ben dankbaar dat zo’n uniek duingebied nog bestaat
in België.
De vrijwilligers van Grote Routepaden kennen de Kust als geen ander. Ze stippelden er een afwisselende wandelroute uit van 103 km; de Kust zoals je haar nooit eerder zag!
De Panne naar Nieuwpoort: duin op, duin af
De ochtenddauw hangt nog in de lucht als ik het station van De Panne verlaat, op zoek naar de eerste geel-rode streepjes. Na een stukje over een verkeersluwe weg, duikt de route De Westhoek in, het oudste natuurreservaat van Vlaanderen. Een pittige start: ruim 6 km door mul zand en duinen vergt heel wat van enkels en kuiten, maar ik ben vooral dankbaar dat zo’n uniek duingebied nog bestaat in België. Na een paar kilometer bereik ik de grens met Frankrijk. Strand en zee komen voor het eerst in zicht. De ene duinzone volgt de andere op.
Voorbij Sint-Idesbald stuit ik op de overblijfselen van de Duinenabdij. Ooit besloeg het domein maar liefst 10.000 hectare, maar aan
het einde van de 16de eeuw schoof de stuifduin Hoge Blekker traag maar genadeloos over de abdij heen. Het abdijmuseum vertelt deze geschiedenis in detail; ik kom er graag een andere keer voor terug.
Op de Hoge Blekker geniet ik even later van een letterlijk en figuurlijk hoogtepunt op de Streek-GR. Maar de route heeft nog meer voor me in petto: ik spot de ezeltjes die natuurgebied De Doornpanne begrazen en voorbij Oostduinkerke wacht me het Hannecartbos, een voormalig jachtterrein dat nu beschermd natuurgebied is. Op blote voeten loop ik langs het strand Nieuwpoort in.
Naar Oostende: kunst en geschiedenis
Ik begin de dag met een flinke brok geschiedenis. In Nieuwpoort werden de sluizen opengezet tijdens Wereldoorlog I om de IJzervlakte onder water te zetten – een dramatische episode die in het bezoekerscentrum Westfront opnieuw tot leven komt.
Even verderop duikt de hedendaagse kunst van Beaufort op: MEN, een installatie van afgedankte ruiterstandbeelden die door de zee worden verzwolgen en weer uitgespuwd. Hun prestige verbleekt bij de kracht van de zee, een treffende metafoor voor de nietigheid die je ook als wandelaar in de natuur ervaart.
Hoewel ik vandaag wat meer bebouwing had verwacht, duikt het pad meteen weer de duinen in. Op de 20 m hoge Warandetoren geniet ik van een uitzicht over de Warandeduinen, strand en zee. De toren staat op de plek van een oude watertoren die ik me nog goed herinner van de vakanties uit mijn kindertijd.
In Middelkerke sta ik even stil bij villa Cogels, waarvan enkel de gevel is bewaard. De rest is ingekapseld in een modern appartementsgebouw. Een schrijnend symbool voor de gemiste kansen in de monumentenzorg aan de Kust. Het doet me dromen over hoeveel mooier het had kunnen zijn. Via het groene Raversijde, waar duinen en oorlogsgeschiedenis samenvloeien, wandel ik Oostende binnen. Een waardige finale via strand, dijk en de statige Koninklijke Gaanderijen. →
Naar Blankenberge: duinbossen en belle époque
Eindelijk het water op! Aan de Visserskaai neem ik het veer, dat me samen met een hoop toeristen in een mum van tijd naar de Oosteroever brengt. Ik loop langs Fort Napoleon – opnieuw een herinnering aan de oorlogsgeschiedenis – en bereik Bredene door duinen en over het strand. Ik kijk al uit naar de Spioenkop, één van de charmante duinpaviljoentjes die deel uitmaakten van een plan van Leopold II voor een wandelpark langs de zee. Het uitzicht is er adembenemend, 360 graden puur kustgevoel.
Onmisbaar op pad: de nieuwe topogids
• De topogids brengt je naar minder bekende plekjes aan de Kust en biedt naast een routebeschrijving ook veel achtergrondinfo over natuur, kunst en geschiedenis
• De route van 103 km is opgesplitst in vier delen, maar dankzij de kusttram en ruime keuze aan hotels kan je de route opdelen zoals je zelf wil.
De belle-époquevilla’s in De Haan nodigen uit tot kuieren, maar ik ben blij wanneer het weer de duinbossen ingaat, één van mijn favoriete landschappen aan de Kust. De geur van naaldbomen overheerst, al wordt het gebied geleidelijk omgevormd tot loofbos, een plek voor zeldzame fauna en flora.
Via strand en duinen bereik ik de elegante Paravang van Blankenberge: een 135 m lange rij zitbanken uit 1908, erfgoed van het elitaire kusttoerisme. Het is nog steeds de ideale plek om in stijl uit te rusten na een lange wandeldag.
• Onderweg zijn er drie jeugdherbergen: in Oostduinkerke, Oostende en – vanaf juni 2025 – een gloednieuwe in De Haan.
• De route is bewegwijzerd met geel-rode streepjes van de Streek-GR. Waar het pad samenloopt met de GR 5A, zie je ook witrode tekens.
• Primeur! Omdat ook heel wat Franstaligen fan zijn van onze Kust,
verschijnt deze topogids uitzonderlijk ook in een Franstalige versie Le GRP du Littoral is nu verkrijgbaar in onze webshop én in geselecteerde boekhandels in Brussel en Wallonië.
Ook de Nederlandstalige topogids is te koop op groteroutepaden.be > webshop
Ik heb de Kust niet alleen afgewandeld, ik heb haar écht leren kennen.
1 Buiten de badsteden is het genieten van rust en stilte.
2 Een bijzonder scheepsroer verwelkomt de wandelaar in Westende-Bad.
3 Bank of kunst?
4 Genieten van de belle époque in De Haan
5 De natuurgebieden zorgen voor afwisseling op de Streek-GR.
Naar het Zwin: wereldhaven en afscheid van de zee
De laatste etappe leidt me langs de internationale zeehaven van Zeebrugge. Ik weet niet wat ik ervan mag verwachten. Wanneer de route eerst nog een goede 2 km door een prachtig duingebied gaat, ben ik dan ook aangenaam verrast.
Vanaf Zeebrugge-Strand wordt het druk, maar interessant: de jachthaven, een oorlogskerkhof en een Engels aandoende tuinwijk zorgen voor variatie. De oversteek van de enorme Pierre Vandammesluis is indrukwekkend. Hier varen reusachtige tankers en containerschepen de haven binnen. Zeebrugge is wereldleider in de autohandel én ontvangt jaarlijks zo’n 150 cruiseschepen met 400.000 passagiers.
Het is even doorbijten, maar al snel keert de rust terug. Via natuurgebieden, de zeedijk en enkele parken gaat het naar het mondaine Knokke. Hier pronken de villa’s en begroet Panamarenko’s grootste kunstwerk me, de Wuivende Krabben. Dan duiken de Zwinduinen op. Ik neem afscheid van de zee en klim het uitkijkplatform op met zicht op het unieke natuurgebied het Zwin. Talloze vogels broeden hier en zoeken naar voedsel. Na 103 km weet ik dat de kustlijn veel meer gezichten heeft dan ik verwachtte. Ik heb de Kust niet alleen afgewandeld, ik heb haar écht leren kennen. •
NOORDZEE
Knokke-Heist HET
Blankenberge
De Haan
Oostende
Nieuwpoort
De Panne
Dunkerque
Frankrijk
Veurne
Brugge
Torhout
Diksmuide
• De Streek-GR Kust maakt deel uit van het E9 Europese Kustpad, dat zich uitstrekt over 9890 km langs de Atlantische Oceaan, Noordzee en Oostzee – van Tarifa in Spanje tot Tallinn in Estland.
• Langs de E9 ontdek je de Europese kust in al haar facetten en doorkruis je de meest uiteenlopende landschappen: zandstranden, rotskusten, duinen en bossen, havens, grote toeristische steden en charmante vissersdorpen. Onderweg doe je maar liefst 11 landen
Tielt
Nederland
Eeklo
aan, elk met een eigen karakter, tradities, architectuur en keuken.
• Een goede voorbereiding is belangrijk, want het aanbod aan overnachtingen, de staat van het pad en de logistieke mogelijkheden verschillen sterk per regio. Op de website van de European Hiking Federation vind je per land de nodige info en gpx-tracks. Er is ook een Facebookgroep waarin wandelaars hun ervaringen delen.
1200 KM OP DE VÉLODYSSÉE
In Nantes sluit de Vélodyssée aan op Loire à Vélo, die we in 2021 fietsten. We pikken er de draad weer op en volgen de oceaan tot Hendaye, aan de Spaanse grens.
Op de Vélodyssée doorkruisen we vijf types Frankrijk. Kortom, variatie troef!
We bekennen ootmoedig dat de titel van dit stuk barst van de grootspraak. Maar als de routeontwerpers hun moderne tocht vergelijken met de reis van een Griekse held, wie zijn wij dan om hen tegen te spreken?
Omdat het cliché over de wispelturigheid van het weer in Bretagne te veel waarheid bevat, skippen we de eerste 200 km van de Vélodyssée en starten onze périple in Nantes. Faalangst over de haalbaarheid van de 1200 gebudgetteerde kilometers is onbestaande, wegens onze gloednieuwe ebikes. In de natste lente ooit is de vrees voor onzeker weer des te groter.
De kust is altijd anders: grillig, verrassend, nu eens hoog dan weer laag.
Met gerodeerde benen onder stoom – en fietsen onder stroom – vieren we in Nantes eerst nog een flardje weerzien met de Loire, maar vanaf SaintBrévinlesPins krijgen we de oceaan aan onze rechterzijde. Die zullen we drie weken lang volgen.
Een doorgewinterde fietsmentor waarschuwde ons voor de eentonigheid van de Vélodyssée. We rijden inderdaad lang door de bossen van de Landes, zien veel kust en duinen, komen de ene oesterkwekerij en surfschool na de andere tegen en kunnen de typische vissershutjes al gauw niet meer op één hand tellen. Maar … des Guten zuviel? Voor ons niet.
Zo’n lange rit door een rustig naaldbos heeft immers zo zijn charmes: serene stilte, zachte geur en kleur. Ook de kust is altijd anders: grillig, verrassend, nu eens hoog dan weer laag. Zand, keien of rotsen, wild of getemd door betonnen dijken: nooit wordt het saai! En al die oesterputten? Eens voorbij de baai van Arcachon zijn er geen meer en missen we ze. En dan zijn er nog de oude zoutmoerassen in het zuiden van de Vendée en de glinsterende zoutwinningen op Noirmoutier. Kortom, variatie troef.
Op de Vélodyssée rijden we in rechte lijn vier breedtegraden zuidwaarts. We doorkruisen in een minimum aan kilometers vijf types Frankrijk: de Pays de la
0 Prachtig panorama over de Baie de Cayola
1 Aankomst in het Baskenland
2 Op Noirmoutier glinsteren de zoutwinningen in de zon.
3 Tussen de kanaaltjes bij Marennes
4 De Dune du Pilat is de hoogste zandduin in Europa.
Loire, de Vendée, een flinke slok Charente … We ontsluiten een hele reeks oestergebieden, nippen even aan de Médoc en genieten van een flinke hap Baskenland. Landschappelijke en culinaire variatie troef.
Wie de Odysseus wil uithangen maakt af en toe een échappée. Zo voegen we nog drie eilanden toe aan de route: Noirmoutier, Îles de Ré en Oléron.
het een andere wereld betreft. Met de spitvork in aanslag, zingt een autochtoon de lof van exwielrenner Thomas Voeckler, Alsacien maar verbonden met deze streek waar beroemde zangers, acteurs en sportlui graag vertoeven.
Île de Ré staat dan weer bekend om zijn mooi aangelegde fietspaden, maar eind mei pedaleren er al veel fietsers van het type dat zich duidelijk vaker in een grote SUV voortbeweegt dan op een fiets. Op Oléron genieten we van het zicht op Fort Bayard en een indrukwekkende citadel.
en eet wat hij krijgt zonder te bedelen. Op anderhalve maand geeft hij slechts 400 euro uit. En geloof ons: Jean komt er piekfijn verzorgd en weldoorvoed voor.
Of Blandine, die elke ochtend een gigantisch ontbijt bereidt voor haar vijf gastenkamers: een overvolle buffettafel van vier vierkante meter, “omdat ik dat graag doe.” De overschotten gaan naar wie ze goed kan gebruiken.
Ook zijn er de pelgrims die ieder op hun manier de Camino beleven. De een is klaar voor een praatje over het leven en de route, de ander is zo gefocust op het pelgrimeren dat hij geen oog heeft voor de medemens. Ook op pelgrimswegen moeten de goden hun getal hebben.
Noirmoutier verwelkomt fietsers via de onvergetelijke oversteek langs de Passage du Gois. Waar kort ervoor nog zee was, zal het pad straks opnieuw onder water verdwijnen bij vloed. Voor enkele uren verandert de Gois in een oogstgebied voor tientallen pêcheurs à pied, gewapend met mandjes en spitvorken, op zoek naar palourdes, kokkels, oesters en andere zeevruchten. De Noirmoutrins koesteren hun eilandgevoel: wegwijzers verwijzen naar de Sortie de l’île en Le Continent, alsof →
Ook de ontmoetingen zorgen voor afwisseling en verrassingen onderweg. Zo ontmoeten we een figuur als Jean, die zes weken geleden vertrok uit Avignon en op weg is naar zijn huis in Bretagne. Zijn fiets, Arthur, combineert keuken, zithoek én washokfunctie. Jean slaapt waar hij mag
Dagelijks komen we voorbij interessante steden en plaatsen waar geen citytrip je heenleidt. Toch ademen ze geschiedenis en laven ze onze dorst naar cultuur.
Wij noemen deze Odyssée volmondig ‘Vaut le voyage.’
Zo passeren we trotse historische steden als Rochefort, La Rochelle en Bayonne. In Royan verwonderen we ons over de bijzondere architectuur, terwijl de mondaine sfeer van Les Sables d’Olonne, Biarritz en SaintJeandeLuz een mens zich thuis doet voelen – of net niet. SoulacsurMer doet dan weer denken aan het belleépoquekarakter van De Haan, maar verrast als toetje met een 12deeeuwse basiliek, erkend als UNESCOerfgoed.
De imposante brug naar Île de Ré is op zichzelf al een majestueus bouwwerk, en de ervaring om erover te fietsen – met de zilte wind in ons gezicht, veilig op het brede fietspad – is onbetaalbaar. En dan is er nog de Pont Transbordeur, waar ooit
Les Demoiselles de Rochefort dansten. Dit staaltje industriële archeologie is een monument om te bewonderen.
Maar we zien ook … de kilometerslange sporen van gigantische bosbranden die hier steeds frequenter voorkomen. Ze teisteren natuurgebieden en bedreigen een enkele keer ook een woning.
We worden angstig en stil van de gedachte aan de oorzaak van dit fenomeen.
Ook rijden we voorbij lelijke zomerbadplaatsjes met eindeloze parkings en campings, in juni nog vrijwel verlaten. Ze illustreren perfect het woord ‘schreeuwlelijk’: lelijkheid die al dan niet samengaat met overdadig lawaai uit torenhoge boxen. Ze zijn gelukkig schaars, maar doen pijn aan ogen en oren door het contrast met de schoonheid en de rust van de rest.
Dankzij onze elektrisch ondersteunde trapas trotseren we met meer gemak de hellingen, tegenwind en afstanden. Anderzijds is er wat minder het Wir haben es geschafft-gevoel wanneer we boven op een helling staan. De dagelijkse omgang met die machines zouden we ook als extra ‘gedoe’ omschrijven: batterijen laden, zwaarder tilwerk, nog meer aandacht voor diefstalbeveiliging, even wennen aan het toch wat anders sturen. Maar ervaringsdeskundigen hadden het ons op voorhand voorspeld: van ebiken proeven is een point of no return. We geven hen geen ongelijk.
Per trein keren we vanuit Hendaye via Bordeaux terug naar Nantes. Over treinaansluitingen in stations zonder perronliften kunnen we kort zijn: het leven van de fietsreiziger is daar nooit een pretje. Met onze logge ebikes boeten we er bovendien in voor het comfort dat we onderweg genoten, maar daarover hoor je ons verder niet klagen.
Na de Viarhona, de Maasroute, le Canal des Deux Mers, la Loire à Vélo, enkele ritten naar Parijs en nogal wat Normandië en NoordBretagne kunnen we niet ontkennen dat we graag in Frankrijk fietsen. Die Vélodyssée was allerminst de tocht te veel. Vaak loopt de Vélodyssée samen met de Vélocéan, Le Flow vélo, la Francette of de Vendée VéloTour. Twee, drie of vier routes voor de prijs van één. Als al die trajecten op één plaats passeren, dan moet die toch de moeite zijn? We kunnen Odysseus niet vragen of hij dat van zijn reis ook vond, maar wij noemen deze Odyssée volmondig ‘Vaut le voyage’. • 2
1 Le Serpent d'Océan verschijnt op het ritme van de getijden.
2 Fort de Socoa bij Saint-Jean-de-Luz
3 We worden stil bij de sporen van de grote bosbranden die deze streken steeds vaker teisteren.
4 Even de valhelm afzetten voor de foto
5 Dit fietspad is beter dan een rode loper.
• Route: De Vélodyssée verbindt Roscoff in Bretagne met Hendaye bij de Spaanse grens over 1300 km.
• Bewegwijzering: De bewegwijzering is bijna altijd voorbeeldig te noemen, ook voor tijdelijke omleidingen.
• Gids: Routard, aangevuld met weetjes uit de Groene Michelins
• Logies: Hotels en chambres d’hôtes zijn in mei/juni niet moeilijk te boeken.
• Website: www.francevelotourisme.com
• Etappes: Wij fietsten 16 etappes en namen drie rustdagen. Nantes > Pornic (95 km) > Noirmoutier (81 km) > St Gilles Croix de Vie (77 km) > La Tranche-surMer (87 km) > La Rochelle (78 km) > Île de Ré (90 km, met rondrit op rustdag) > Rochefort (80 km) > Oléron (79 km) > Royan (78 km) > veerboot naar Le Verdon > Hourtin (87 km) > LacanauOcéan (67 km) > Arcachon (86 km) > Gastes (73 km) > Vieux-Boucau (94 km) > Bayonne (53 km) > Hendaye/Irun (64 km).
Op groteroutepaden.be > magazine > artikeldatabank vind je de gpx-track, praktische info en extra foto’s.
De IJzeren Gordijnroute (EuroVelo 13) is een van de langste en meest indrukwekkende routes van Europa. Ze verbindt de Noors-Russische grens in het uiterste noorden van het Europese continent met de TurksBulgaarse grens aan de Zwarte Zee. De Duitse schrijfster Rebecca Maria Salentin fietste vijf maanden langs
Fietsroute van het jaar
Op de Fiets en Wandelbeurs ontving het Zweedse Göta Kanalleden de trofee voor de beste nieuwe fietsroute van 2025. Het 220 km lange traject slingert langs het historische Götakanaal van Sjötorp aan het Vänermeer tot Mem aan de Oostzee. Grotendeels autovrij voert de route door schilderachtige landschappen langs 58 (!) sluizen, meren en pittoreske dorpjes en stadjes. Je kan delen van het traject ook per boot afleggen.
fietsenwandelbeurs.be/fietsroute-van-het-jaar
Naar Barcelona
De gekende Benjaminse gidsen tussen Amsterdam en Barcelona zijn helemaal herzien. Deel 1 (860 km) loopt nu tussen Eindhoven en Cluny over 80% autovrije wegen en gaat zonder klimmen langs de Maas door de Ardennen. In Frankrijk is een mooie variant toegevoegd die vanaf Dijon door de beroemdste wijngaarden van de Bourgogne gaat. Deel 2 (880 km) verkent oude spoorwegbeddingen door de Gard. Langs oude stationnetjes bereik je zo het dal van de Hérault en de Languedoc. Samen met de varianten door de Beaujolais, de Ardèche, langs de Rhône en door de Pyreneeën bevat de gids 1750 kilometer route.
www.cyclingeurope.nl
verlaten grensposten en verwilderde natuurgebieden door het voormalige niemandsland tussen Oost en West. Maar liefst negentien landen deed ze aan op haar tocht. Haar reisverslag werd een bestseller in Duitsland.
en.eurovelo.com
Zoveel landen bezocht Helmut Riemenschneider, stichter van De Vakantiefietser en op zijn 86ste nog steeds een fervent fietsreiziger, per fiets. Van de Noordkaap tot de Sahara, de Himalaya en China. In Herinneringen van een wereldfietser vertelt hij over die avonturen. www.vakantiefietser.be
In februari reikte Stichting Europafietsers voor de tweede keer een beurs uit aan een jonge fietsreiziger. Een onafhankelijke jury koos voor het project ‘De Noordgrens, waar sport en kunst samenkomen’ van Sara van Vliet. “Ze laat snel en catchy op Instagram en Tiktok het eerlijke leven van een fietser zien, ook op zware en hongerige momenten.
Dat werkt aanstekelijk”, aldus de jury. Sara trok naar de Noordkaap en wil na haar reis een meeting organiseren om met volgers in aanraking te komen, verhalen te delen en iedereen vragen te laten stellen.
Cafedebedstee
… de iCONS Challenge 56 iconen telt?
De icoonroutes zijn negen thematische fietsroutes door alle Vlaamse provincies. Als je van alle 56 iconische plekken onderweg een foto maakt, ontvang je een framesticker en een oorkonde. Alle iconen zijn sinds kort duidelijk aangeduid met herkenbare bordjes en een QRcode met meer info.
www.icoonfietsroutes.be.
Voies Vertes
De nieuwe uitgebreide en bijgewerkte editie van de Atlas France des Voies Vertes & Veloroutes is een dikke ringband van bijna 600 pagina’s. De 18 uitgewerkte langeafstandsfietsroutes hebben een totale lengte van 12.000 km. Daarvan zijn 1000 km volledig nieuw, zoals de EuroVelo 8, de Via Allier, de Loirvallei en de Loire op de Fiets. De atlas is veel meer dan een overzichtsgids. Dankzij de gedetailleerde kaartjes en ingetekende pictogrammen kan je er daadwerkelijk mee fietsen.
Uitgeverij Chamina
Bijzondere zomerbars
Audrey en Eloy zijn enthousiaste GR-leden die na een fietsreis van meer dan 20 maanden besloten om hun liefde voor de eigen streek om te zetten in een nieuwe langeafstandsroute. Hun Rondje (Nederlands) Limburg volgt ongeveer 500 km de provincie-
grenzen en neemt je mee door de rijke natuur en langs plekken die van belangrijke historische en/of culturele waarde zijn voor de provincie. Hier en daar wordt ook overgestoken naar België en Duitsland.
www.rondjelimburg.nu
Of je nu te voet of met de fiets rondtoert langs de rivieren van WestFrankrijk, je kan je steeds laten verrassen door een Franse guinguette. Deze charmante zomerbars zijn eeuwenoud en vandaag opnieuw springlevend. Ze liggen verscholen op eilandjes, langs trage wegen en rivieren, en hebben vaak een fiets of wandelroute voor de deur. Je geniet er van lekkere spijs en drank uit de regio en van adembenemende zonsondergangen en kleine concertjes. Sybil Van Torre gidst je in haar boek langs de leukste guinguettes van Parijs tot Bordeaux.
www.uitgeverijbemoredog.be
Op de Pacific Crest Trail kreeg Wouter Borrenbergs last van acute hoogteziekte. Wat begon als lichte kortademigheid, eindigde in een helikopterredding. Onderschatten we het gevaar van hoogteziekte?
De Pacific Crest Trail (PCT) doorkruist de Verenigde Staten van de Mexicaanse tot de Canadese grens. Na een lange woestijnsectie van zo’n 1500 km trekken wandelaars het hooggebergte van de Sierra Nevada in. Daar liep het in 2022 mis voor thru-hiker Wouter Borrenbergs, na een achttal weken op het pad.
Op Weg sprak met Wouter over zijn noodevacuatie. Johan Hovelynck van Wilderness Medical Associates Europe licht verder toe waarom hoogte zo’n stille moordenaar kan zijn.
Wouter, wanneer merkte je voor het eerst dat er iets niet klopte?
Wouter: “Achteraf gezien had ik waarschijnlijk in mijn tweede week op de PCT al mijn eerste symptomen van hoogteziekte. In de woestijn loopt het pad langs Mount San Jacinto (3302 m). Daar moest ik ‘s ochtends overgeven. Ik dacht dat ik een virus had opgelopen. De trail daalde daarna weer af, ik voelde me beter en stond er verder niet bij stil. Maar enkele weken later bereikte ik de Sierra Nevada. Ik was helemaal klaar met de woestijn en maar al te blij om de bergen in te trekken. Vanop de PCT liftte ik naar Lone Pine, een dorp in de vallei, voor enkele rustdagen. Daarna kreeg ik een lift terug naar het pad, op zo'n 2900 m hoogte.
Diezelfde avond moest ik een pas over op zo’n 3300 m. Ik voelde me prima toen ik mijn tent opzette, maar rond 1 uur ’s nachts werd ik wakker: ik kreeg niet genoeg zuurstof binnen. Dat voelde beangstigend. Het werd allemaal wazig. Ik viel opnieuw in slaap, maar werd telkens happend naar adem wakker. Toen besefte ik: dit is hoogteziekte. De volgende ochtend besloot ik om het rustig aan te doen en wat langer te slapen. Ik wandelde al een paar dagen samen met een andere PCThiker en zei dat ze alvast mocht vertrekken. Ik zou haar later wel inhalen.”
Wouter: “Ja, ik voelde me maar niet beter. Een andere wandelaar – die toevallig verpleegster was – had een oximeter bij zich: mijn zuurstofsaturatie was 81 procent. [Op zeeniveau is een gezonde saturatie 98 à 100 procent. Dat daalt tot 90 à 95 procent op 3000 m, nvdr.] Ik besloot omkeer te maken en de 25 km weer af te dalen, maar na een paar kilometer voelde ik me volledig uitgeput en duizelig.
Gelukkig kruiste ik een andere groep wandelaars. Een van hen was berggids. Hij stelde me allerhande vragen om mijn mentale toestand te checken en gaf me wat te eten en te drinken. Ik had het ongelooflijk koud, dus liet hij me enkele uren uitrusten op de grond onder een hoop slaapzakken. Toen mijn
1 Op Mount San Jacinto kreeg Wouter voor het eerst last van hoogteziekte.
2 In de Sierra Nevada gaat de PCT stevig de hoogte in.
3 Wouter wandelde acht weken door de woestijn voor hij het hooggebergte inging.
4 Vanop een zijpad van de PCT liftte Wouter naar Lone Pine. Toen hij terugkeerde om zijn tocht te hervatten, liep het al snel mis
toestand maar niet verbeterde, zei hij: ‘Jij kunt niet meer verder. Je hebt nog maar één keuze: op je knopje duwen.’”
Daarmee bedoel je het knopje van je Garmin InReach. Dat zette dan een evacuatie in gang?
Wouter: “Ja, de berggids drukte op de SOSknop en wisselde berichten uit met de hulpdiensten. Ze vonden de situatie ernstig genoeg om een helikopter te sturen.
Tussen de noodoproep en de aankomst van de helikopter zat ongeveer anderhalf uur. Toen voelde ik me pas écht ziek. De spanning viel weg en ineens werd ik misselijk. In de helikopter kreeg ik een zuurstofmasker op en pillen tegen hoogteziekte en misselijkheid. Ik voelde me ellendig. We vlogen over een prachtig gebied, maar ik kon er niet van genieten. Ik was teleurgesteld in mezelf. Ik had het gevoel dat ik gefaald had.
Aan de rand van het park stond een ambulance klaar om me naar het ziekenhuis te brengen. Daar werd ik meteen aan de zuurstof en aan een hartmonitor gelegd. Acht uur lang deden ze onderzoeken, maar alles bleek in orde. De artsen bevestigden dat ik de juiste keuze had gemaakt. Dat voelde als een opluchting: ik had niet overdre
ven gereageerd. Ze raadden me aan om niet meer boven de 2500 m te slapen en niet alleen hoge passen over te steken.”
Hoe verliep je herstel nadat je het ziekenhuis verliet?
Wouter: “Het duurde een week voordat ik me fysiek weer ok voelde, maar mentaal bleef het zwaar. De angst bleef hangen. Na die week nam ik een bus naar een lagergelegen deel van het pad, maar ik raakte in paniek van zodra ik een heuvel over moest. ’s Nachts
Ik werd happend naar adem wakker. Toen besefte ik: dit is hoogteziekte.
sliep ik niet, bang dat ik opnieuw ademloos wakker zou worden. Uiteindelijk besloot ik te stoppen met de PCT. Ik kon er niet meer van genieten.
Die angst is er vandaag nog steeds. Als ik in een vliegtuig stap, krijg ik het benauwd. Ik durf ook niet meer naar de Alpen. Zelfs in Nederland, onder zeeniveau, kreeg ik een paniekaanval toen mijn tentzeil ‘s nachts een beetje doorzakte.”
Wouter: “Hoogteziekte is verraderlijk, vooral omdat je het niet altijd bij jezelf herkent. Mensen kunnen verward raken en verkeerde beslissingen nemen. Daarom is het zo belangrijk om onderweg goed op elkaar te letten.
Diezelfde zomer overleed een 23jarige PCThiker op Forester Pass (4009 m), niet veel verder dan de plek vanwaar ik geëvacueerd werd. Zij had al drie dagen blauwe lippen, maar haar vrienden dachten dat het door de kou kwam en moedigden haar aan om door te lopen. Op een gegeven moment zakte ze in elkaar, zonder hartslag. De reanimatie mocht niet baten.
Johan Hovelynck geeft gespecialiseerde EHBOopleidingen bij Wilderness Medical Associates Europe, gefocust op eerste hulp in afgelegen gebieden. Hij legt uit wat hoogteziekte doet met ons lichaam.
Johan, wat gebeurde er in Wouters lichaam toen hij last kreeg van hoogteziekte?
Op het knopje duwen voelde als falen.
Achteraf gezien had ik bepaalde dingen anders moeten aanpakken. Ik had bijvoorbeeld langer moeten acclimatiseren voordat ik het hooggebergte inging. De meeste PCThikers zijn op dat punt al voldoende geacclimatiseerd, aangezien het pad de weken daarvoor geleidelijk stijgt, maar dat was bij mij dus toch niet het geval. De PCT blijft een onafgemaakt project. Misschien keer ik ooit terug, maar op dit moment hou ik mijn voeten liever nog even stevig op de grond.”
Johan: “Wouter kampte met een zuurstoftekort. Op hoogte is er niet minder zuurstof in de lucht, maar omdat de luchtdruk – en dus ook de zuurstofdruk – afneemt, wordt het voor ons lichaam moeilijker om zuurstof op te nemen. Om onze weefsels toch van voldoende zuurstof te voorzien, gaat ons lichaam sneller ademen, verhoogt onze hartslag en stijgt onze bloeddruk. Door aanhoudend sneller en dieper te ademen, gaan we echter te veel CO2 uitademen (hyperventileren), waardoor de zuurgraad van ons bloed daalt. Om de CO2 op peil te houden, verminderen onze hersenen de drang om in te ademen, maar dat conflicteert dan weer met de zuurstofnood in
1 Na 1500 km woestijn waren de bergen een welgekomen afwisseling in landschap.
2 Het duurde zo'n anderhalf uur voor de helikopter arriveerde.
3 's Nachts schrok Wouter wakker omdat hij niet genoeg zuurstof binnenkreeg.
ijle lucht. Dit conflict zorgt voor een onregelmatige ademhaling, die tijdens de slaap meestal leidt tot slaapapneu. Dit is wat Wouter ervoer wanneer hij ‘happend naar adem wakker werd’.”
Wat zou er gebeurd zijn als Wouter niet tijdig geëvacueerd was?
Johan: “Als het zuurstoftekort blijft duren, dan gaan onze bloed en haarvaten wijder openstaan en lekken ze vocht naar het omliggende weefsel. Op hoogte zijn de gevaarlijkste gevolgen hiervan longoedeem en hersenoedeem. Beide aandoeningen verstoren onze vitale functies – ademhaling, bloedsomloop en het zenuwstelsel – en zijn dus levensbedreigend. Longoedeem treedt meestal op tussen de 3000 en 4500 m. Het vocht uit onze bloedvaten lekt dan naar het weefsel rond de longblaasjes, waardoor het lichaam moeilijker zuurstof opneemt. Hersenoedeem ontstaat doorgaans op nog grotere hoogtes. Het gelekte vocht hoopt op en zorgt voor een verhoogde druk op de hersenen. Dit leidt tot verwardheid, coördinatieverlies, hallucinaties en verminderd bewustzijn. Herhaald braken en hevige hoofdpijn zijn belangrijke signalen.”
Wat had Wouter anders kunnen doen?
Johan: “De behandeling voor hoogteziekte is afdalen. Wouter nam dus een verstandige beslissing, maar deed dit te laat. De signalen tijdig herkennen had het verschil kunnen maken. Symptomen kunnen vanaf 2500 m opsteken: een snellere en diepere ademhaling, versnelde hartslag (ook bij rust), hoofdpijn, misselijkheid, duizeligheid, kortademigheid, vermoeidheid en slaapstoornissen, snellere spierverzuring … Goed gehydrateerd blijven kan de symptomen verzachten; onze nieren houden de zuurgraad van het bloed immers op peil door meer te urineren. Er bestaat ook medicatie die hierbij kan helpen, zoals Diamox, de zogenaamde plaspil. Raadpleeg hiervoor steeds een arts.”
Hoe kan je hoogteziekte voorkomen?
Johan: “Het begint met een goede planning. Het advies is om twee à drie dagen te nemen om een hoogte van 2500 à 3000 m te bereiken. Vanaf 2500 m stijg je best niet meer dan 400 à 500 m per dag en bouw je per 1000 m een extra rustdag in om te acclimatiseren.
Johan Hovelynck (62)
• woont in Opvelp
• zelfstandig consultant outdoor-activiteiten, veiligheid en hoogtewerk
• docent outdoorbewegingsactiviteiten aan de KU Leuven
• EHBO-instructeur bij Wilderness
1 Hoogteziekte is verraderlijk. Het is belangrijk om onderweg goed op elkaar te letten.
2 De PCT blijft een onafgewerkt project, maar voorlopig blijft Wouter liever nog even op zeeniveau.
Ze raadden me aan om niet meer boven de 2500 m te slapen.
Ook is het belangrijk om overdag hoger te klimmen dan je slaapplaats. ‘Climb high, sleep low’, is het mantra in de bergsport. Zo stel je je lichaam geleidelijk bloot aan grotere hoogtes, maar kan het ‘s nachts herstellen op een hoogte waaraan het al gewend is. Wouter lijkt zijn tent vlak bij de pas neergezet te hebben, wat geen goed idee is.”
Als je eerder probleemloos op hoogte was, wil dat dan zeggen dat je geen risico loopt op hoogteziekte?
Johan: “Nee, je kan er nog steeds last van krijgen. Er spelen heel wat externe factoren mee: je positie op de aardbol, temperatuurschommelingen, hydratatie, het weer … Volg daarom altijd de acclimatisatierichtlijnen en blijf alert voor symptomen.
Had je bij eerdere beklimmingen wél last van hoogteziekte, dan kan dat een risicofactor zijn.
Sommige mensen zijn er nu eenmaal gevoeliger voor. Maar kreeg je symptomen omdat je de acclimatisatierichtlijnen niet volgde, dan hoeft dat niet te betekenen dat je er aanleg voor hebt. Volg je de richtlijnen bij een volgende beklimming, dan is je risico niet per se groter dan dat van iemand anders.” •
• www.wmaeurope.com
• In december organiseert Outward Bound Belgium intensieve EHBO-cursussen van Wilderness Medical Associates Europe voor buitensporters. De focus ligt op EHBO in afgelegen gebieden waar medische hulp beperkt of afwezig is. Meer info: www.outwardbound.be/en/ open-enrolment/wilderness-first-aid
Wandelen is gezond, en met wandelstokken maak je je tocht nóg effectiever. Vooral in heuvelachtig terrein of bergen zijn stokken een waardevolle toevoeging aan je uitrusting:
• Ze bieden ondersteuning
• Ze verbeteren je balans
• En ze helpen je een goed wandelritme aan te houden
Bovendien worden je armen actief betrokken, wat zorgt voor een full-body workout. Je gewrichten worden ontlast en je houding verbetert doordat je rechter loopt.
Licht, stabiel en makkelijk mee te nemen
Of je nu een berg beklimt of een rustige wandeling maakt, de LEKI Skysolo FX.One biedt de juiste ondersteuning.
Hij is ultralicht (slechts 175 gram), stabiel en makkelijk opvouwbaar — ideaal voor in je rugzak.
> Meer info: leki.be
TEKST Maarten Dhaenens
BEELD Vic Van Geele, Pieter Lahousse, Jan Van Meirhaeghe, Stan De Vocht, Wouter Dhaenens, Tom Vanderbeken
WANDELEN OP DE POOLS-SLOVAAKSE GRENS
Wanneer mijn vinger over de kaart van Europa zweeft, ontdek ik hoge pieken op de Pools-Slovaakse grens: de Tatra. Nooit geweten dat hier een gebergte lag!
Met onze vaste trekkersgroep gaan we erheen.
We vliegen op Bratislava en rijden met een gehuurd busje naar ons startpunt, niet ver van Zakopane. Ik had hier wel wat drukte verwacht, maar het tafereel op de parking bij Łysa Skałka doet onze magen omdraaien. Honderden slippertoeristen dalen af op een geasfalteerd pad en worden in tientallen bussen geladen tussen de souvenirwinkeltjes. Ik troost mijn stapmakkers met de gedachte dat wij het smalle pad rechts van de mensenzee nemen om de bergflank op te gaan.
Gelukkig wordt het snel rustiger en meteen ook adembenemend mooi. Het wordt een prachtige eerste avond in het bos. Plichtbewust hangen we alle eetbare en geurende items hoog in een boom met een steen en touw, een techniek die ik leerde op
de North Coast trail op Vancouver Island. Want ook in de Tatra zitten beren, al weet ik nog niet precies waar.
Als doorgewinterde leave no trace-stappers willen we geen enkele impact nalaten. Als dit wil zeggen dat we ook gebruikt toiletpapier terug moeten meenemen, dan is dat maar zo. We slapen in twee driepersoonstenten en een éénpersoonstent. Ik kon het kleine MSRtunneltje van mijn vader lenen. Hij wil er nooit meer in slapen, na een nachtelijke aanval van claustrofobie op de GR 1 in de Spaanse Pyreneeën. Ik zie er geen graten in en besluit, als gids van de groep, mezelf op te offeren.
De volgende ochtend word ik vroeg wakker: mijn Thermarest is leeggelopen en een stok prikt in mijn heup. De tak heeft de tentbodem en mijn matje doorboord. In alle stilte begin ik de dag met het plakken van beide gaten met de repair kit, die ik gelukkig nog nooit eerder nodig had.
→
0 Op pad in de Tatra
1 We kamperen op houten platformen op een kampeerterrein voor klimmers.
2 De Slovaakse kant van de Tatra is beduidend minder toeristisch dan de Poolse.
3 Voor de zevende keer trekken we met onze vaste groep van zeven stappers op pad.
4 Met behulp van kettingen gaat het steil omhoog naar de Szpiglasowa Przelecz.
5 We zetten ons kampje stiekem op achter een kleine heuvel naast een meer.
De glinsterende dauwdruppels op het lange gras in het moeras maken het wachten tot de tenten droog zijn een feest. Met een goed gevoel beginnen we aan onze eerste volle stapdag. Mijn geplande route, een steile klim naar Kopa Nad Kryznem, blijkt echter niet langer te bestaan. Het alternatief is een aangenaam pad dat langzaam stijgt. Na 10 km bereiken we de eerste hut: helaas volzet. We verschuilen ons 500 m verderop achter een kleine heuvel naast een meertje. Even vrezen we dat een overvliegende helikopter ons zal opmerken. Gelukkig worden we niet gespot. Of vinden ze het misschien dan toch niet erg dat we een eigen kampje opzetten?
Mensenkolonnes
Er ligt ijs op de tent wanneer we ‘s ochtends wakker worden. Meteen gaat het steil omhoog naar de Szpiglasowa Przelecz – de zoveelste naam die niet te onthouden valt. Het laatste stuk is beveiligd met kettingen en waar mensen elkaar trachten
Plichtbewust hangen we alle eetbare en geurende items hoog in een boom.
te kruisen, wordt het even spannend. Boven zien we tientallen toeristen van het onwaarschijnlijke uitzicht genieten. Dit was dan toch geen heldendaad, maar een populaire wandelroute.
Door de mensenmassa Slovakije bereiken blijkt wél een heldendaad te zijn. Het is nog gekker dan we dachten. Duizenden mensen bewegen in kolonnes naar en van een gigantische hut aan het meer van Morskie Oko. De Tatra is dus toch niet zo ongerept als gehoopt …
Met onze zware rugzakken en wandelstokken voelen we ons vreemde eenden in een zee van sandalen en bierdrinkers. Halverwege de afdaling duiken we het bos in om de mensenmassa enkele kilometers te vermijden. Alleen blijkt dit omgehakt bos extreem moeilijk terrein: we balanceren op de boomstammen en moeten steeds zoeken naar een manier om de gigantische hoogteverschillen te
overbruggen. Na 200 m avontuur bereiken we de Slovaakse grens, waar het bos gelukkig nog overeind staat.
Nu enkel nog een wilde rivier oversteken. Het dierenpad wijst ons de meest haalbare oversteekplaats. Een van ons heeft oude loopschoenen mee om ‘s avonds de voeten wat rust te gunnen. We gebruiken ze om over de keien de oversteek te wagen – in onderbroek. We gooien de schoenen telkens terug wanneer iemand de overkant heeft bereikt. Tot … een ongelukkige worp ervoor zorgt dat ik 100 m met de stroom mee moet rennen over grote rotsblokken om de schoenen uiteindelijk uit een stilstaand poeltje te vissen.
Maar aan de overkant wacht ons het beloofde, stille land. Plots is er niemand meer. Nochtans loopt het Slovaakse pad op slechts 300 m parallel aan de Poolse mensenzee. Eindelijk kunnen we rustig kilometers maken tot aan een officieel kampeerterrein voor klimmers – het enige in de hele Tatra. Aan de oever zijn houten platformen aangelegd rond een overdekte vuurplaats. Bij het kampvuur verbroederen
we met de klimmers, die op zoek zijn naar verticale meters.
’s Ochtends trotseren we één voor één de bedwelmende stank van het droogtoilet. Daarna gaat het naar een betoverend bergmeer in een hoge kom: Zelené pleso. Het wordt een van de mooiste plekken op de tocht. Twee ijsberen uit de groep wagen zich aan een plonsje onder de azuurblauwe hemel.
Met behulp van kettingen banen we ons een weg door een steile kloof naar de kam van Prielom – best uitdagend. Even verderop ligt gelukkig Zbojnícka chata, een hut waar ik wél nog slaapplaats heb kunnen reserveren. Wat blijkt: in Slovakije kan je ook op de grond slapen in de eetzaal, met eigen matje en slaapzak. ’s Avonds worden alle meubels op elkaar gestapeld en moet iedereen tegelijkertijd naar bed. ‘s Ochtends gaat de wekker stipt om 7u en wordt het ontbijt klaargezet.
Nog nooit heb ik iets zo fout ingeschat als de Priecne sedlo. Over amper 200 m afstand klimmen we 400 m omhoog en dalen we weer 400 m af op een via ferrata… Er hangen kettingen, maar dat is het dan ook. Zonder klimgordel – doen we nooit meer – bereik ik trillend de top. Die is niet veel breder dan een zadel en duikt aan de andere kant een gapend ravijn in, opnieuw met kettingen. Veel mensen willen de kam trotseren, maar niemand met rugzakken van ons kaliber.
Angst neemt de overhand. Ik vrees voor het welzijn van de groep, de anderen voor hun leven. Met twee spreken we af om de rugzakken te transporteren, als volleerde sherpa’s, terwijl de rest met muizenstapjes de helling afdaalt. Wanneer een kei aan een rotvaart voorbij mijn oor suist, besef ik ten volle dat je voor deze passage écht een klimgordel en helm nodig hebt. Gelukkig komen we er met vreselijke schrik vanaf.
In de mooiste hut van de Tatra, Teryho Chata, worden we die avond getrakteerd
op een prachtig liveoptreden van een zangeres en een naar boven gesjouwde cello. In de buurt van de hut zien we sherpa’s houten constructies omhoog torsen die wel een meter boven hun hoofden uittorenen. Ze zijn volgeladen met eten en eentje zelfs met een vat bier. Het blijkt een nationale sport te zijn. Op een affiche in de hut zien we dat er sherpawedstrijden worden gehouden.
Aan de rand van het nationaal park zetten we onze tenten op in Belianske Tatry. Een bord met ‘Hier woon ik’ en een afbeelding van een beer wekt twijfel. Maar ach, beren houden niet van mensen, dus zo gevaarlijk zal het wel niet zijn, toch?
Aan de bosrand genieten we van een aperitiefje wanneer het eerste gebrul door de vallei weerklinkt. Als ex-bioloog met Canada-ervaring stel ik iedereen gerust: zolang we onze voorraad in de boom hangen, kan er niets gebeuren. →
1 Op de Priecne sedlo neemt de angst het over: hier hadden we wel een klimgordel en helm kunnen gebruiken.
2 In onderbroek steken we één voor één een grensrivier over met één paar loopschoenen.
Ik ren met de stroom mee over grote rotsblokken om de schoenen uit een poeltje te vissen.
Die nacht lig ik te luisteren naar minstens acht brullende beren die door de vallei trekken. Meerdere keren denk ik dat er eentje tot op enkele tientallen meters is genaderd. Het wordt de engste nacht van mijn leven. Twee anderen delen mijn angst; de rest slaapt als een roosje, ingeduffeld in het vertrouwensjasje van hun gids. Ik ben erdoor ontroerd de volgende dag, maar vooral ook blij dat ik het nog kan navertellen.
In de regen trekken we – oververmoeid na een korte nacht – terug naar ons busje op de parking. We genieten er na met een hamburger en frietjes onder het alziende oog van … een opgezette beer. Wat zijn wij blij dat we die niet bij vertrek hebben gezien! •
• Route: Zelf uitgestippeld, 98 km
• Logies: Wildkamperen is normaal verboden en door de beren op sommige plaatsen zelfs gevaarlijk. Boek je verblijf in hutten ruim op voorhand, zeker aan de Poolse kant, die veel toeristischer is dan de Slovaakse. Ook de officiële kampeerplaats voor klimmers moet je reserveren. In theorie is deze enkel voor leden van de lokale klimvereniging.
• Beren: Het berengebied bevindt zich vooral in Belianski Tatry.
Op groteroutepaden.be > magazine > artikeldatabank vind je de gpx-tracks en extra foto’s.
Vanuit Tongeren volgt de Via Limburgica de vallei van de Jeker naar Rutten. Daar werd voor de vermoorde pelgrim Evermarus in de 11de eeuw een kapel gebouwd. Een eerste van vele haltes met een historisch verhaal op deze trip. In Leuze houden we halt in café SaintMartin. Geen heiligencafé, maar wel een ambassadeurscafé van Orval. Voor fietsers een godsgeschenk, want de wandelaars zijn vele kilometers gedoemd tot zelfvoorziening. Terwijl het zonde zou zijn om hier voorbij te rijden.
Ook de Via Mosana – die wij in de tegenrichting fietsen – kent tal van bekende pelgrimsplekken en dito verhalen. Zo was Namen vroeger een belangrijke halte op weg naar Santiago. De bronzen schelpen op
de straatstenen leiden nog steeds naar de oude Santiagokerk.
Reeds in de 11de eeuw kreeg Luik een Jacobusabdij. Omdat monniken relieken meebrachten uit Santiago, werd de stad een knooppunt van pelgrimswegen. Wanneer we de Maasvallei uitklimmen, botsen we zelfs in ThimisterClermont op een SintJacobskerk. Het goed bewaarde dorp was dan ook een vaste etappehalte. De Dom van Aken tenslotte trok van oudsher veel pelgrims, onder meer vanwege de relieken die Karel de Grote in 799 naar de kerk wist over te brengen. •
Eropuit trekken zonder veel opzoekwerk? Elk nummer presenteren we vier kanten-klare tips dichtbij huis, getest en goedgekeurd door de redactie. Gpx-tracks en een dossiertje met achtergrondinfo, downloadbaar als pdf, vind je op groteroutepaden.be > magazine > Op Weg fietstips.
• Een overzicht van de pelgrimswegen in eigen land vind je op compostelagenootschap.be. Voor fietsers zijn er tal van opties (EuroVelo 3 en de Maasfietsroute), maar wij kozen ervoor een rondje te maken dat dichter bij de wandelpaden bleef:
• De Via Limburgica komt van Thorn en Maaseik en loopt via Tongeren naar Namen en zo verder naar Rocroi.
• De Via Mosana start in Aken en loopt via Luik en Huy naar Namen.
• Met treinstations in Tongeren, Namen, Luik, Aken en Maastricht is het niet moeilijk om een lus naar keuze te maken.
• Onze tocht vind je op guysfietsroutes. weebly.com (rondje-via-limburgica-envia-mosana).
Is er iets dat je altijd al wou weten over wandelof fietsmateriaal? Of heb je een specifieke materiaalvraag in het kader van een tocht die je aan het plannen bent? Stel ze aan info@groteroutepaden.be en wij gaan samen met een expert op zoek naar de antwoorden.
Tijdens wandel- en fietstochten in afgelegen gebieden hoop je je EHBO-set nooit nodig te hebben. Toch is het een essentieel onderdeel van je uitrusting, zowel voor dagtrips als langere tochten.
Zelf bewaar ik mijn EHBOset altijd op een vaste plek: goed bereikbaar bovenaan in mijn rugzak. Zo heb ik hem meteen bij de hand bij een bloeding, blaar of insectenbeet. Ik kies bewust voor een felgroen of rood zakje met een wit kruis, zodat ook anderen hem snel kunnen terugvinden. Dit is vooral handig in stressvolle situaties, wanneer je geen tijd hebt om in je bagage te zoeken.
Als je met vrienden of een groep op tocht gaat, voorzie dan steeds zelf je EHBOset. Denk niet te gauw ‘iemand anders zal er wel een bijhebben’, want dan sta je daar … zonder kit.
Drie goede redenen om je eigen set te dragen:
1. Altijd binnen handbereik – Bij een ongeluk beland je soms een eind van het pad af en kan
het even duren voordat anderen je bereiken. Met een eigen EHBOset kan je de ergste wonden zelf verzorgen in afwachting van verdere hulp.
2. Afgestemd op jouw profiel – Jij weet welke medicatie je nodig hebt en hoe je die moet gebruiken. Dit voorkomt twijfel en mogelijke fouten.
3. Duidelijkheid voor anderen – Zo weten helpers dat jouw set uitsluitend medicatie bevat die jij verdraagt. Anderen mogen je geen medicatie toedienen – tenzij ze medisch geschoold zijn –maar ze mogen je wel helpen jouw eigen medicatie in te nemen.
Elke tocht is anders. Je set daarop afstemmen is dus belangrijk. Een tweedaagse fietstocht in de Ardennen vereist andere producten en hoeveelheden dan een trektocht van twee weken door de Pyreneeën. Niet alleen de duur van de trip, maar ook de weersomstandigheden en het niveau van de uitdaging spelen een rol. Volg je brede bospaden of klauter je over rotsig terrein? Neem je een tekentang mee of meer pleisters en ontsmettingsproduct? Een standaard EHBOset uit de winkel bevat het basismateriaal, maar vaak ontbreken ontsmettingsproducten en medicatie. Vul je kit daarom aan op basis van je bestemming en persoonlijke behoeften. Vraag je arts of apotheker om advies en controleer enkele weken voor vertrek de houdbaarheidsdatum van je producten.
Basics
• Nooddeken
• Fluitje
• Kaartje met noodnummers (huisarts, tandarts, oogarts, apotheker, antigifcentrum)
• Latexhandschoenen (ter bescherming tegen besmettingen via bloed)
• Ontsmettingsmiddel of -zalf (bv. Hacdi)
• Steriele kompressen (gewone en met anti-kleeflaag)
• Wondpleisters in verschillende maten
• Hechtingstrips
• Veiligheidsspelden
• Schaartje
• Zwachtel
• Sporttape
• Steriele naald
• Compeed (tegen blaren)
• Brandwondenpleister
• ORS (tegen uitdroging)
• Tekentang
• Zonnecrème
Optioneel
• Pincet
• Nagelknipper
• Thermometer
Medicatie
• Pijnstillers (afgestemd op je lichaamsgewicht)
1. Stem je EHBO-set af op je tocht – Neem mee wat je nodig hebt, rekening houdend met de duur van je tocht, de moeilijkheidsgraad en de weersomstandigheden.
• Ontstekingsremmers (pil of zalf)
• Medicatie tegen maag- en darmklachten
• Zuigtablet voor keelpijn
• Waterzuiveringstabletten of -druppels (bv. Micropur Forte of Hadex)
Persoonsafhankelijke medicatie
• Persoonlijke medicatie (indien van toepassing)
• Anti-allergiemiddel (EpiPen bij zware allergie)
• Oogzalf of -druppeltjes
• Lippenbalsem
• Handcrème
Extra’s voor noodsituaties
• Touw of reserveveters
• Steekkaartje met instructies voor nooddiensten
• Ducttape
• Kabelbinders
• Naaisetje
• Reparatiepatch voor tentzeil
• Aanmaakblokje
• Reserveaansteker of waterproof lucifers
• Reservebatterijen
• Plastic zakje voor afval
Meer info
www.hikingadvisor.be/ hiking-tips/eerste-hulp
Tenzij je medisch geschoold bent, mag je anderen geen medicatie toedienen.
Items uit Yanicks EHBO-kit
2. Zorg voor duidelijkheid – Label je medicatie en controleer regelmatig de houdbaarheidsdatum.
3. Maak je set herkenbaar en makkelijk bereikbaar – Zorg dat jij én anderen hem snel kunnen vinden.
Gouden tip: voeg aan je kit een kaartje toe met de telefoonnummers van je huisarts, eventuele specialisten en de antigiflijn. Zo kan je snel advies inwinnen in je eigen taal – als je bereik hebt – en hoef je voor kleine twijfels je tocht niet noodzakelijk te onderbreken.
Lees de bijsluiters van je medicatie en noteer waarvoor ze dienen en hoe ze gebruikt worden. Stem de dosering af op je lichaamsgewicht en het aantal dagen van je trip. Maar denk eraan: als je op tocht dagelijks pijnstillers nodig hebt, is het misschien verstandiger om je plannen te heroverwegen.
Gaan er kinderen mee? Zorg dan voor een aparte EHBOset voor hen, zodat medicatie niet verwisseld of verkeerd gedoseerd wordt. •
Yanick Bos (41)
• woont in Molenstede
• ambtenaar bij de Vlaamse overheid
• voorzitter Klim- en Bergsportfederatie
• oprichter Hiking Advisor
• Initiator Bergwandelen (Sport Vlaanderen), Instructor Mountain Walking & Trekking (UIAA), Wilderness First Responder (Outward Bound Belgium)
FIETSEN ROND DE DEENSE OOSTZEE
In 2021 stond mijn fiets klaar, maar toen stak corona stokken in mijn wielen.
Daarom keek ik met nog meer verwachting uit naar acht Deense dagen rond de Oostzee, in 2019 verkozen tot mooiste fietsroute van Europa.
0 Dwars door het natuurgebied Svanninge Bakker.
1 Een buitje hoort er ook soms bij in Denemarken.
2 Koldinghus is een prachtig koninklijk paleis uit de 13de eeuw.
3 Storebælt (de Grote Beltbrug) is een constructie van 17 km lang.
4 De zon is van de partij op de dijk tussen Rødbyhavn en Langø, maar de wind ook ...
5 De ferry van Bogø naar Stubbekøbing.
Steevast hangen boven het koren leeuweriken luid te tierelieren.
De immense open ruimte is hier indrukwekkend.
De gastvrouw van mijn B&B in Kollund spreekt enkel Deens en Duits, maar ik versta wel dat mijn auto acht dagen op haar oprit mag blijven staan. Van gastvrijheid gesproken. Eens op de fiets moet ik al snel mijn beeld van een biljartvlak Denemarken bijstellen, want in het halfopen landschap dient zich meteen een helling aan. Tussen de heuvelplooien liggen korenvelden vol wilde bloemen, haagkanten en zelfs bossen. De prachtige witte, okergele of rode vakwerkhuizen maken het plaatje compleet. Aangekomen in Kolding fiets ik eerst nog even naar het Koldinghus, een prachtig koninklijk kasteel uit de 13de eeuw dat tegenwoordig als museum fungeert.
Na een uurtje fietsen begint het eerst te druppelen en dan te kletteren. Autobestuurders kijken mij van achter hun zigzaggende ruitenwissers meewarig aan, maar ik voel me gesterkt wanneer ik
andere fietstrekkers ook onverstoorbaar zie verder trappen. Een groep wielertoeristen zegt iets wanneer ze me passeren. Het is telkens hetzelfde, maar ik begrijp het niet. Pas enkele dagen later vertelt een fietser me dat “god tur” zoiets als “goede tocht” betekent. Gelukkig kan ik in de namiddag mijn fototoestel wel uit zijn waterdichte behuizing halen. Want het kerkje van Føns in typische Deense bouwstijl vráágt om een foto.
Rondom mij golft een groene zee van tarwevelden tot aan de einder op en neer, af en toe onderbroken door grote boerderijen. Steevast hangen boven het koren leeuweriken luid te tierelieren. De immense open ruimte is hier indrukwekkend.
Op mijn osmand verschijnt een groene zone waarin de hoogtelijnen dicht tegen elkaar kronkelen. Daartussen staan zelfs kleine zwarte driehoekjes. En ja hoor, even later slaan enkele nijdige offroad klimmetjes in het natuurgebied Svanninge Bakker mijn beeld van plat Denemarken definitief aan diggelen. Maar het uitzicht is wel weergaloos.
Omdat ik op tijd moet zijn voor mijn trein over de Grote Beltbrug wijk ik wat af van de Oostzeeroute. Maar er is nog een reden: mijn aangepast traject brengt me langs de Ellested dolmen. Ik hoef er niet naar te zoeken, want hij ligt gewoon in de berm langs de weg. De prachtige dolmen vormt samen met een dode boom onder een dreigend wolkendek een onweerstaanbaar decor voor een fotosessie.
Ik ben nu vlak bij Nyborg, maar rijd nog niet meteen naar het station. Ik wil nog op de plek staan waar de Grote Beltbrug het vasteland verlaat. Vanop het strand heb ik een prachtig zicht op de spectaculaire constructie van maar liefst 17 km. Fietsen over de brug tussen de eilanden Funen en Seeland is niet toegelaten, maar de overtocht met de trein duurt slechts 12 minuten en aan de overkant wacht mijn B&B voor de nacht.
Een ruwe gravelweg en een modderig bospad zijn de eerste hinderpalen van een nieuwe dag, maar dat wordt goedgemaakt door een ree. Het dier heeft me blijkbaar niet opgemerkt en snuffelt wat in het rond vooraleer rustig de struiken in te trippelen.
Bijna bij de ferry van Bogø naar Stubbekøbing hoor ik achter mij een vreemd geluid, alsof een vlucht kwetterende parkieten op mij af komt. Het blijkt een Franse fietstrekker die onderweg is naar Bretagne. Zijn fiets schreeuwt luidop om een likje olie. Wachtend op de ferry reik ik hem een busje aan, maar hij heeft geen flauw benul hoe je dat best aanpakt. Ik help hem even en wanneer we van de ferry rijden, neemt hij luid joelend afscheid: “Ze noiz is awee!” Nauwelijks enkele kilometers verder blijkt de asfaltweg langs de zee weggespoeld. Gelukkig ligt er in de berm een paadje waarop ik met de fiets aan de hand tussen stenen en rotsen kan laveren. De ravage eindigt met een steile, glibberige kleihelling naar de asfaltweg. Boven staan
Wanneer ik bij Rødbyhavn de dijk oprijd, krijg ik een vijf beaufort tegenwind op mijn neus.
twee dames te twijfelen om met hun zwaar beladen fiets naar beneden te glijden. Dus help ik hen even. Twéé goede daden op één dag, het dubbele tarief van een goede scout!
Bij Halskov wijk ik opnieuw een stukje af van de gemarkeerde route, deze keer omdat er in een nabijgelegen bos een twintigtal dolmens liggen. Met de hulp van een track die ik vooraf getekend heb, vind ik er een vijftal, waaronder een hele mooie. Dat zorgt voor een aangenaam kwartiertje fotograferen. Mijn meer dan gewone interesse voor megalieten uit het Steentijdperk krijgt de volgende dag trouwens een toevallig maar wonderlijk vervolg. Dicht bij de weg en dus niet te missen staat de Møllevej dolmen, de mooiste en grootste die ik tijdens deze tocht zal zien.
Voorbij Sakskøbing bewonder ik het prachtige okergele Krenkerup kasteel. Terwijl ik enkele foto’s neem, komen uit de stallen twee ruiters aangereden. Tot mijn verbazing zijn man en vrouw mekaar op luide toon in het Engels aan het uitschelden. Blijkbaar botert het niet zo
goed in het huishouden van het kasteel … In het Maribosøerne natuurpark stuit ik opnieuw op een hindernis. Het pad loopt door een uitloper van een moeras en door de regenval staat het onder water. Ik kan niet inschatten hoe diep het is, maar ik waag het erop. Resultaat: enkele uren trappen met kletsnatte schoenen en sokken. Voorlopig heb ik niet zoveel last van de strakke westenwind. De route loopt over singletracks tussen veel groen. Pas wanneer ik bij Rødbyhavn de dijk oprijd, krijg ik een vijf beaufort tegenwind op mijn neus. 30 km moet ik langs de zee tegen de wind inbeuken. Geen enkele boom of struik kan mij enige beschutting geven. Heel even ontspannen freewheelen is genoeg om compleet stil te vallen. Gelukkig is er nog de uitbundige zon en het prachtige zeezicht. Opgelucht draai ik bij Langø naar het noordoosten en blaast de wind me voor het laatste stukje naar Nakskov.
Charme alom
Wanneer ik ’s morgens naar de ferry van het eiland Lolland naar Langeland fiets, blijkt de wind gemilderd. Ik kan zelfs een boot vroeger nemen. Zo kan ik het de rest
van de dag rustig aan doen. Langeland heeft zijn naam niet gestolen, want het eiland is erg smal. Na 9 km fietsen ben ik al aan de andere kant en fiets ik via de Langelandsbrug een stukje over het piepkleine eiland Siø en de Siødam naar het eiland Tåsinge. Het stadje Troense heeft een prachtige hoofdstraat. Vrijwel alle huizen zijn vrijstaande vakwerkhuizen met een rieten dak en een prachtige tuin. Alles ziet er heel netjes onderhouden uit. Ook nadien zie ik nog regelmatig van die schitterende huizen, vooral in het wit, okergeel en rood. Maar dan valt mij ook iets anders op. Bij veel van die huizen staat een bordje Til salg, wat Te koop betekent.
Faaborg, het eindpunt van de dag, is een charmant stadje. Opvallend mooi is de oude binnenstad met zijn smalle kasseistraatjes. Overal pronken stokrozen tegen de gevels van de kleurrijke huizen. Op het Torvetplein genieten veel mensen van een terrasje in de zon. Zonder twijfel de mooiste en gezelligste plek van mijn tocht.
Met de ferry steek ik van Bojden op het eiland Funen over naar Fynshav op het eiland Als. Ook hier passeer ik nog een bezienswaardig stadje, Sønderborg. Van op de Koning Christianbrug heb ik een heel mooi zicht op de waterkant van
1 Op een gravelweg tussen bos en zee.
2 Vanop een brug heb ik een heel mooi zicht op de waterkant van het stadje Sønderborg.
3 De Møllevej dolmen, de mooiste en grootste van mijn tocht.
4 In Faaborg pronken overal stokrozen tegen de gevels van de vakwerkhuizen.
5 Alles lijkt peis en vree in het Krenkerup kasteel …
het oude centrum en het Sønderborg kasteel. Als orgelpunt klim ik nog even naar de hoogtes van Dybbøl. De restanten van vroegere schansen en het historische
centrum daar herinneren aan de bloedige DeensPruisische veldslag die hier in 1864 plaatsvond. Die kende een dramatische afloop voor Denemarken en het land
verloor het hertogdom Sleeswijk aan het latere Duitsland. Ik laat het niet aan mijn hart komen en fiets rustig uit naar Kollund, waar mijn auto op mij wacht. •
• De goed bewegwijzerde N8 Oostzeeroute is met 820 km de langste van Denemarken. Op enkele plaatsen week ik af van de oorspronkelijke route omwille van trein en ferry’s en mijn interesse in megalieten uit het Steentijdperk.
• Mijn etappes: dag 1 Kollund – Kolding (101 km), dag 2 tot Hårby (97 km), dag 3 tot Korsør (met trein over Storebælt, 89 km), dag 4 tot Vordingborg (108 km), dag 5 tot Nykøbing (met ferry Bogø-Stubbekøbing, 97 km), dag 6 tot Nakskov (107 km), dag 7 tot Faaborg (met ferry Tårs – Spodsbjerg, 87 km) en dag 8 terug naar Kollund (met ferry Bøjden-Fynshav, 74 km).
• Met dagelijks 500 à 800 hoogtemeters zou ik het parcours licht glooiend noemen. Elke dag zijn er wel enkele hellingen te verwerken, maar geen steile.
0 20 km
Op groteroutepaden.be > magazine > artikeldatabank vind je de gpx-tracks en extra foto’s.
In Troense zijn vrijwel alle huizen vrijstaande vakwerkhuizen met een rieten dak en een prachtige tuin.
Mijn herberg aan de Camino
Na het plotse overlijden van haar partner trekt Anna Visser haar wandelschoenen aan en vertrekt richting Santiago de Compostella. De pelgrimstocht raakt haar zo diep dat ze bij terugkeer een radicale beslissing neemt: ze laat alles achter en begint een nieuw leven als herbergier aan de Camino del Norte, in een klein Spaans dorpje. Reis met haar mee in het boek ‘Mijn herberg aan de Camino’.
Mijn herberg aan de Camino 256 pagina’s €22,50
Uitgeverij Brandt
Wandelroute van 2025
Op de Fiets en Wandelbeurs werd het wandelnetwerk Ieperboog Oost uitgeroepen tot beste nieuwe route van 2025 in de Benelux. Met zijn 256 km is dit meteen ook het grootste wandelnetwerk van West-Vlaanderen. De jury prees de hoge belevingswaarde: wandelaars doorkruisen een gevarieerd landschap en wandelen langs indrukwekkend UNESCO Werelderfgoed. Het was een spannende nek-aan-nekrace met onze eigen Streek-GR Limburgse Mijnen. De overzichtskaart met zeven suggestiewandelingen is te koop voor €10 via www.visitwestvlaanderen.be.
” Net zoals de levende duinen, verandert verlies van vorm.
Iedereen krijgt vroeg of laat te maken met verlies en rouw: een overlijden, een relatiebreuk, het uiteenspatten van een droom. Wandelen in de natuur kan helpen, zo ontdekten de bedenkers van de Walk of Grief. Toen ze zelf met een groot verlies werden geconfronteerd,
ontwierpen ze het eerste rouwpad van Nederland: een route van 75 km over het Waddeneiland Terschelling. Op www.walkofgrief.nl vind je alle info. Je kan ook een wandelbox bestellen met een routegids, struinkistje, verlieskaart en insigne.
De organisatie achter de Antwerp 10 Miles lanceert op zaterdag 28 juni de gloednieuwe A.S. Adventure Antwerp 60, een langeafstandswandeling door de mooiste stukjes groen en stad. Geïnteresseerde wandelaars kunnen zich inschrijven voor een tocht van 60 of 24 kilometer via asadventureantwerp60.be.
Het Wilde-Vrouwenpad
Wanneer Brigitte Ars tijdens een wandeling over de Harzer Hexenstieg een heksenpop ziet branden, dringt het plots tot haar door: als avontuurlijke vrouw had ze in vroegere tijden zélf op de brandstapel kunnen eindigen. Die gedachte laat haar niet meer los. Ze besluit andere
‘vrouwenpaden’ te verkennen. Ze doorkruist de Brontë Way in Yorkshire, neemt deel aan een Ierse pelgrimage voor de heilige Brigid en volgt de Via Matildica in Italië. Onderweg duikt ze in de levens van vrijgevochten vrouwen als de Schotse Nan Shepherd, de Zweedse Astrid Lindgren en
de Franse Simone de Beauvoir. Wat leert hun moed ons vandaag? En hoe klinkt hun strijd voor vrijheid nog door in het leven van vrouwen nu?
Het Wilde-Vrouwenpad
304 pagina’s €24,99 Querido
… een verfrissende duik in een bergmeer niet zo onschuldig is? Hooggelegen meren zijn kwetsbare ecosystemen en jouw zonnecrème kan het natuurlijke evenwicht verstoren. Bovendien zijn veel dieren afhankelijk van dit water. Denk deze zomer dus tweemaal na voor je afkoeling zoekt!
Ontdek de nieuwe
De Wijerstrail (110 km) neemt je in vijf etappes van 16 tot 26 km mee door mysterieuze bossen, over uitgestrekte heidevelden, langs abdijen en kastelen, en héél veel bruisende waterlandschappen. De trail is volledig bewegwijzerd en loopt over het gloednieuwe knooppuntennetwerk De Wijers. Je kan het gpxbestand gratis downloaden en de netwerkkaart bestellen (€8) via www.wijerstrail.be
Hannibal & Gideon
Samen met olifant Gideon volgt Maarten Inghels het spoor van Hannibal, die in 218 v.Chr. met 37 olifanten de Alpen overstak. Eeuwen later debatteren wetenschappers nog steeds over de precieze route. Ook waagden heel wat avonturiers zich al aan reconstructies. Wat bezielt iemand om met een olifant de bergen in te trekken? En is avontuur niet gewoon een chique vorm van ontsnappen? ‘Hannibal & Gideon’ is een luchtige literaire ontdekkingstocht voor avonturiers, wandelaars en historici.
Hannibal & Gideon
144 pagina’s, €21,99, Das Mag Publishers
Op zaterdag 14 juni 2025 vindt de eerste editie van Trail Days plaats in Nederland in het Nationaal Park de Hoge Veluwe. Het wordt een inspirerende dag vol lezingen en workshops. Ook kan je er de nieuwste hiking gear uitproberen, een van de vele wandelpaden in het park ontdekken en samen met andere gepassioneerde wandelaars kamperen.
Nationaal Park de Hoge Veluwe zaterdag 14 juni 2025 Tickets en info via www.traildays.eu
Het laatst ingevulde woord op het formulier van het finale examen en je loopt door de grote schoolpoort buiten. Zuchtend, maar dan van contentement. De aanvang van een roes van zes niet ingevulde dagen. Het aantal van zes dat nodig is om leerkrachten de lofrede uit te laten schrijven, of de kogel met hagel te vullen voor het nekschot. Zes dagen in een roes en in de waan dat het goed ging. Liever het ongewisse dan de werkelijkheid. Niet bezwaard van ouderlijk gezag, noch gezaag. Een interbellum van zes, nog geen grote vakantie, maar toch een dromerige aanloop.
Een halve dag om de route te bepalen, een halve dag om de geleende tent en duffe slaapzak met spanbanden aan de stadsfiets te gespen. Zes plechtige communiekamelen die kraken onder te veel gewicht. Het zesvoudige van een boekentas doet poten wankelen. Liever de instructies van je pa’s Garmin. Liever voedingsadvies van een adolescent dan het moederlijk antecedent. De ultieme vrijheid van geweten.
Een wereldreis van zes dagen onderweg naar de Ardennen. Verboden campings, want nog minderjarig. Wildkamperen als zelfverklaard en toegeëigend recht, want nog minderjarig. En daags voor de proclamatie, op de trein huiswaarts, slaat de twijfel toe. “Weet je nog die laatste vraag van geschiedenis? Waarvoor stond ‘interbellum’ ook alweer?”
Tom Langmans
Zin om eens in groep te gaan wandelen, nieuwe mensen te leren kennen en onbekende paden te ontdekken? De provinciale teams van Grote Routepaden organiseren elke maand een aantal dagwandelingen langs GR-paden.
Dagwandelingen met eigen vervoer
01/06 Eppegem–Mechelen – lijnwandeling (20 km)
05/06 La Houppe – luswandeling (21 km)
14/06 As – luswandeling (10 km) + ledenfeest
20/06 Erembodegem – luswandeling (20 km)
29/06 Arendonk – luswandeling (21 km)
03/07 Hergnies – luswandeling (24 km)
12-26/07 Trektocht Pyreneeën (volzet)
10/08 Pajottenland – luswandeling (13 km)
23/08 Krombeke – luswandeling (22,5 km)
23/08 Rando zonder grenzen op de GR 5A – luswandeling (22,5 km)
Dagwandelingen met busvervoer
• Vanuit Antwerpen: 22/06 natuurpark Viroin-Hermeton (22 km)
• Vanuit Vlaams-Brabant: 15/06 De Gaume, van Suxy naar Florenville (20 km)
De kalender wordt voortdurend aangepast: bekijk de meest recente versie op www.groteroutepaden.be > agenda
Grote Routepaden verenigt wandelaars en fietsers met een passie voor traag reizen langs langeafstandspaden. Onze werking steunt op 3 pijlers: routes ontwikkelen en beheren, wandelaars en fietsers op weg helpen met respect voor omgeving en natuur, en verschillende partners verbinden. Dit doen we samen met ons netwerk van meer dan 300 enthousiaste vrijwilligers.
Wie zoeken we?
Gemotiveerde vrijwilligers die zich willen inzetten in onze Algemene Vergadering of ons Bestuursorgaan.
De Algemene Vergadering komt één keer per jaar samen. Ze keurt onder andere het jaarverslag en de begroting goed, en volgt de werking van de vereniging op.
Het Bestuursorgaan vergadert 4 à 5 keer per jaar en bepaalt het strategisch beleid van Grote Routepaden. Hier worden de grote lijnen rond beleidskeuzes, prioriteiten en concrete werking uitgetekend.
We zijn op zoek naar gemotiveerde mensen die met hun talent en enthousiasme willen bijdragen aan een sterke, bruisende organisatie. Mensen met veel goesting om mee het verschil te maken of met kennis en ervaring in volgende domeinen hebben een stapje voor:
• routes, wandel- en fietstoerisme
• samenwerking met lokale partners
• kennis van begroting en financiën
• expertise in digitalisering en online tools
• beleidswerk.
We hechten veel belang aan een diverse en evenwichtige groep – jong of ouder, man of vrouw, met elk een eigen achtergrond en blik op de wereld.
Wie zoeken we?
Een enthousiaste voorzitter met een warm hart voor paden én mensen. Jij leidt het bestuur dat de strategische lijnen uitzet, coördineert het dagelijks bestuur dat uit 4 vrijwilligers bestaat, en werkt nauw samen met het team van 3 vaste medewerkers. Je draagt onze drie pijlers uit en bent het gezicht van onze vereniging.
Wat verwachten we van jou?
• Je hebt een passie voor wandelen en/of fietsen.
• Je hebt leiderschapservaring, liefst in een netwerk- of vrijwilligerscontext.
• Je bent sociaal en communicatief sterk.
• Je bent regelmatig beschikbaar voor overleg (dit kan vaak ook online).
Wat mag jij van ons verwachten?
• Een unieke kans om je stempel te drukken op de toekomst van een sterke organisatie
• Veel ruimte voor initiatief en eigen inbreng
• Een warme samenwerking met een geëngageerd team van vrijwilligers en medewerkers
• Een vergoeding van je verplaatsingskosten (geen loon of andere verloning)
Doe mee!
Klaar voor deze boeiende uitdaging? Stuur dan je motivatie vóór 10 juni naar maarten.smeets@groteroutepaden.be. Ook met vragen kan je bij Maarten Smeets terecht.
Sommige pelgrims krijgen er niet genoeg van. Aangekomen in Santiago vervolgen ze hun tocht richting ‘einde van de wereld’, de Kaap van Finisterre. Echte pelgrims zijn we niet, en altijd wel een beetje dwars. Daarom draaien we de wandelrichting om.
0 Een stormwind blaast de laatste regenwolken weg. In de verte zien we onze eerste blauwe lucht.
1 Wie het schoentje past, trekke het aan, en kan zijn weg vervolgen naar Santiago …
2 De begraafplaats van Igrexa de San Mamede de Pena, hier hoeven we niet begraven te worden.
3 Deze Heckrunderen met hun reusachtige horens bewonderen we liever van achter een draad.
4 De Tambre is een kolkende watermassa geworden.
5 Terugblik op Cabo Fisterra, zoals de Galiciërs zeggen.
Cabo Finisterre: 0,00 km staat er op de kilometerpaal van de Camino. Het water komt in bakken naar beneden en voor het eerst – maar niet voor het laatst – noemt iemand van onze groep Galicië ‘de pispot van Spanje’. Door de wind en door de regen, dwars door alles heen, begeven we ons naar het gekende monument met kruis. Dankbare pelgrims hebben er jacobsschelpen of wandelschoenen achtergelaten. Sommigen zouden hier naar verluidt zelfs hun schoenen in brand steken, al zijn wij daar geen getuige van. Voor ons zou het ook nogal gek zijn, zo bij het begin van onze tocht. Trouwens, bij dit weer krijg je geen enkele schoen in de fik.
Vooraleer van start te gaan besluiten enkele medestappers in de plaatselijke souvenirwinkel een extra poncho te kopen. Voor €8 kan je niet bedrogen zijn, denken ze. Driehonderd meter en twee windstoten verder blijkt dat wel zo te zijn. Eén van de poncho’s wordt zowat in twee gerukt.
Langs de westkant van de kaap stappen we naar de Costa da Morte,
de Kust van de Dood. Door het slechte weer vallen de panorama’s tegen, maar gelukkig zal de wind de regen verjagen en de namiddag ons nog enkele prachtige wandeluren schenken. In de buitenwijken van de stad Finisterre genieten we van onze eerste picknick. Kaas, worst en chocolade zijn de klassiekers die uit de rugzakken tevoorschijn komen, maar een blikje Spaanse sardienen vormt het culinaire hoogtepunt.
Langs het woeste kustpad gaat het op en neer en dat levert spectaculaire foto’s op. Bart, de jongste van de groep fungeert als stagiaire-gids en kondigt plots een shortcut aan. Gewapend met een smartwatch loodst hij ons door varens, over een muurtje en tussen stekelige braamstruiken. Om uiteindelijk … 15 meter te winnen. Moraal van het verhaal: niet altijd vertrouwen op moderne technologie, en nog minder op stagiaires. Wat verderop geeft een bloempje aanleiding tot een heftige discussie: is dit herfstkrokus of niet? We zijn er nog steeds niet uit. Ter hoogte van Praia de Rostro verlaten we de Costa da Morte en dwarsen we de kaap naar het kustplaatsje Sardineiro. Hier is de zee rustiger en er is zelfs een zandstrand. Overnachten doen we 6 km verderop in een eenvoudig hostel in het stadje Cee.
De wind en de regen zijn alweer van de partij. Die eerste blaast de tweede door alle mogelijke spleetjes van onze kledij. Ieder trekt zich al stappend terug in zijn eigen coconnetje met nauwelijks oog voor de omgeving.
De mooie Capela de Nosa Senora das Neves merken we nauwelijks op. Petrogliefen langs de route, niet gezien. Koffiebar gesloten, balen. Beneden ons loopt de Rio Xallas, een bergrivier die nu hevig tekeergaat. Maar het is te nat voor foto’s.
Het enige wat we af en toe opmerken zijn horreo’s, voorraadschuren die in Galicië zeer vaak te zien zijn in de buurt van boerderijen. Om de mais, uien, knoflook en andere groenten te beschermen tegen muizen, ratten en bodemvochtigheid, staan ze op houten of stenen palen die lijken op paddenstoelen. Maar vandaag zijn vooral hun daken nuttig tegen hemelvochtigheid.
Omdat we van miserie bijna onafgebroken doorstappen, komen we vroeger dan voorzien aan in ons verblijf in Mazaricox. Het warme water van de douche is het hoogtepunt van de dag.
Telkens we pelgrims kruisen, klinkt een “buen camino”.
Galiciërs zijn wel wat gewoon, maar dit weer vinden ze blijkbaar ook niet meer normaal. Met een ei in de broek vertrekken we, om al snel te moeten vaststellen dat het pad zodanig overstroomd is dat er geen doorkomen aan is. Gelukkig hebben we gemotoriseerde ondersteuning die ons verder op het traject dropt.
Ondanks het weer is het druk. Telkens we pelgrims kruisen, klinkt een “buen camino”. Eén van die tegenliggers meldt dat verderop de weg opnieuw blank staat. Enkele dapperen hebben de oversteek gewaagd en hun onderbroek is net droog gebleven. Nog 25 km stappen met natte onderbroek vinden we een te groot waagstuk, maar wandelapps op onze smartphones brengen redding. We vinden een aangenaam droog traject met slechts één kilometer extra.
Gelukkig blijft het niet constant regenen. Op het einde van de dag worden we zelfs beloond met enkele uurtjes zon. Het licht golvende terrein is bosrijker dan de vorige dagen. Twee kerkjes zijn enkele van onze ogenblikken meer dan waard. Bij de Igrexa de San Mamede de Pena lopen we door tot de begraafplaats. Toch anders dan wat we in Vlaanderen gewoon zijn. Bij de Igrexa
de San Xulián krijgen we ons einddoel van de dag in zicht. We stappen Negreira binnen door een vestingmuur. Een standbeeld toont een arbeider die op zoek gaat naar werk in een nieuwe wereld, terwijl zijn kind hem weer naar huis probeert te trekken. Een verwijzing naar de voortdurende emigratie vanuit Galicië.
Langs de camino is het naar Santiago nog zo’n 20 km. Omdat het wat meer mocht zijn, ontdekten we tijdens de voorbereiding een lus rond Negreira, de Ruta dos tres Pazos. Ideaal als extraatje. Een goede beslissing, want de eerste vier kilometer lopen we door een bos op zijn mooist, in herfstkleuren. Wat opvalt zijn de vele eucalyptusbomen. Blijkbaar werden die pas in de jaren 90 geïntroduceerd door de houtindustrie. Amper 30 jaar later zijn ze een heuse bedreiging voor het inheemse ecosysteem. Hoogtepunt van de dag is het middeleeuwse Maceira, officieel een van de ‘mooiste dorpen van Spanje’. Het is vooral de 14de-eeuwse brug over de Tambre die onze aandacht trekt. De rivier zelf is in een snelstromende kolkende massa herschapen.
De cafébaas verrast ons met nog twee tapas, gratis en voor niets. Wandelaars worden hier verwend. 1
1 De ruwe schoonheid van de Costa da Morte.
2 Horreo’s zijn typisch Galicische voorraadschuurtjes die rusten op stenen palen .
Ergens rond het middaguur passeren we een bar, waar we een onze picknick nuttigen. Omdat we het verdienen, bestellen we pils en Galicische kroketjes. De cafébaas verrast ons met nog twee tapas, gratis en voor niets. Wandelaars worden hier verwend.
Nog een laatste korte klim en plots is ons einddoel in zicht. De skyline van Santiago schittert en de kathedraal piekt er bovenuit. Met een goed gevoel trekken we de laatste kilometers door de buitenwijken van de stad. Hoe dichter bij het centrum, hoe ouder de gebouwen. En dan staan we plots voor de kathedraal. Tijd voor een groepsfoto’s is er nauwelijks, want uit alle richtingen komen pelgrims toe. Velen waren maanden onderweg en beleven dit moment nog veel intenser.
We plakken nog één dag extra aan onze vakantie, want ook de stad heeft heel wat te bieden. We slenteren door straatjes en steegjes en bezoeken de kathedraal. We besluiten nog een uitdaging aan te gaan, mogelijk zwaarder dan Finisterre – Santiago. De stad heeft immers zijn eigen Parijs –Dakar. Een tocht die start in Bar Paris en eindigt in Cafetaria Dakar, met daartussen een albariñowijn en een tapa in elk van de 30 bars van de Rua do Franco. De oor-
sprong van deze uitdaging is onbekend, maar Santiago is een studentenstad, dus ver moeten we het niet zoeken. Barmannen en obers vertellen zware verhalen over
studenten en pelgrims die een poging deden om de route volledig af te leggen. Wij houden het wijselijk op vier stops. De tapas waren heerlijk en de wijn ook. •
• In vier wandeldagen trekken we van de Kaap van Finisterre (Fisterra in het Galicisch) naar Santiago de Compostela. De gebruikelijke route is 90 km lang, maar wij breien er twee extra stukjes aan: bij de start een stukje Costa da Morte (Camiño dos Faros) en rond Negreira de Ruta dos Tres Pazos.
• Onze etappes: dag 1 Cabo Finistere –Cee (29 km), dag 2 tot Mazaricox (25 km), dag 3 tot Negreira (30 km) en
dag 4 tot Santiago (24 km).
• Elk dorpje en elk gehucht heeft meerdere logeermogelijkheden. We waren verrast hoeveel pelgrims dit extra traject er nog bijnemen.
Op groteroutepaden.be > magazine > artikeldatabank vind je de gpx-tracks en extra foto’s.
asadventure.com
Packraften of winterkamperen? Of toch liever glampen of geocachen?
Sommige lezers van Op Weg kruiden hun wandel- en fietstochten met wat extra avontuur. Zin om het zelf te proberen? Ook jij kan deze activiteiten voor fijnproevers aan je tochten toevoegen!
Packraften wint steeds meer aan populariteit in België, maar wat is het precies? Wouter Vorsters legt uit wat packraften zo bijzonder maakt, deelt zijn favoriete plekken en geeft tips voor beginners.
Wouter begon vijf jaar geleden met packraften. De kleine Belgische community van toen is sindsdien uitgegroeid tot een levendige mix van avonturiers, elk met hun eigen stijl.
Wouter, wat is packraften precies?
Wouter: “Een packraft is een lichtgewicht opblaasbare boot die je makkelijk meeneemt in je rugzak en op enkele minuten opblaast. Wat je er precies mee doet, is voor iedereen anders, en dat maakt packraften zo aantrekkelijk!
Voor sommigen is packraften de ideale manier om tijdens trektochten stukken te voet af te wisselen met stukken op het water. Zo worden rivieren opportuniteiten in plaats van obstakels, een hele andere mindset dus. De Belgische avonturier LouisPhilippe Loncke gebruikte bijvoorbeeld een packraft om de Kungsleden zonder hulp te voltooien in 2021. Zo kon hij zelfstandig de zeven meren op de route
Een
packraft is een soort
zakmes voor op het water.
2
1 In zijn packraft bereikt Wouter natuurplekken waar hij anders nooit zou komen.
2 Op enkele minuten kan je een packraft opblazen.
3 Voor Wouter kwam de grote passie voor packraften tijdens de European Packrafting Meet-up.
3
oversteken. Anderen plaatsen het afvaren van rivieren dan weer centraal.
Zo goed als alles dat je met een kajak kan doen, kan je ook met een packraft: van rustig dobberen op een kanaal tot wilde rivieren bedwingen. De limiet ligt eerder bij de vaardigheid van de vaarder dan bij de boot zelf. Met een kajak kan je nog iets technischer, eleganter en sneller varen, maar een packraft is een stuk flexibeler. Je neemt hem eenvoudig mee te voet of op de fiets, op het openbaar vervoer of al liftend. De meeste packrafts wegen slechts 2 à 5 kg, terwijl een wildwaterkajak al snel 20 kg weegt.
Eigenlijk is een packraft een soort Zwitsers zakmes voor op het water. Vergelijk het met een gravelbike: je kan er mountainbikepaden mee doen, al is dat iets minder comfortabel dan met een echte mountainbike. Je kan er ook mee op asfalt rijden, al haal je dan niet de snelheid van een koersfiets. Zo is een packraft een veelzijdige tussenoplossing voor op het water.”
Hoe ben jij in een packraft beland?
Wouter: “Mijn eerste ervaring was op een warme lentedag in 2020. We dobberden op de Dijle van Korbeek-Dijle naar Leuven. Ik had al wel eens van packraften gehoord, maar in België was de sport toen nog niet zo bekend. Bij een pintje achteraf vroeg een kameraad, die toen al twee packrafts had, of ik twee maanden later mee wilde naar de European Packrafting Meet-up in Oostenrijk. Misschien was het de kwaliteit van het voorstel of de pintjes, maar ik zei meteen “ja!” (lacht).
Tijdens die meet-up kwamen packrafters van over de hele wereld een week lang samen om te varen en workshops te volgen. Alles gebeurde gratis, in ruil voor een vrije bijdrage aan een goed doel. Ik ontmoette avonturiers die in Alaska wilde rivieren trotseerden of gingen bikeraften [fietsen en varen] in Chili, maar evengoed ouders die met hun kinderen een meerdaagse tocht voeren in de Italiaanse Alpen. →
• woont in Tielt-Winge
• is GIS- en geodatacoördinator
• is outdoorenthousiast sinds 2012 (eerst wandeltochten, gevolgd door bikepacken en packraften)
• doet winter- en zomertochten
www.noplacelikeoutside.be Instagram: @noplacelikeoutside
Water vindt altijd een weg, maar of deze weg ook geschikt is voor jou, is een andere zaak.
Voor mij is de grote klik daar gekomen; je kan een packraft gebruiken voor spannende avonturen of gewoon om op een fijne manier de natuur te verkennen. Die verscheidenheid en de hechte community errond trokken me helemaal over de streep.”
Wat maakt packraften voor jou anders dan wandelen of fietsen?
Wouter: “Het is een totaal andere natuurervaring. Bij wandelen of fietsen volg je een pad dat door mensen is aangelegd, terwijl je op het water echt midden in de natuur bent. Je komt op plekken die je anders nooit zou bereiken. Soms voelt het alsof je even helemaal weg bent uit de bewoonde wereld, zelfs in België.”
Wat zijn jouw favoriete bestemmingen?
Wouter: “In België kies ik meestal voor de Ardennen. Mijn favoriete routes tot nu toe zijn de BovenLesse en de Salm. De Semois en de Ourthe zijn een stuk toegankelijker maar zeker niet minder mooi. In de zomer staat het water in België vaak te laag, dus is packraften hier vooral een wintersport. Een mooie en toegankelijke tocht is bijvoorbeeld wandelen
van Maboge naar het stuwmeer van Nisramont en dan terugvaren.
Nog dichter bij huis nemen we in Leuven soms de trein naar Sint-Joris-Weert. Van daaruit wandelen we twee kilometer naar de Dijle. Eerst vaar je door de velden, daarna dwars door het centrum van Leuven terug naar het station – een leuke manier om de stad eens vanuit een ander perspectief te beleven!
In het buitenland vind ik Slovenië dan weer fantastisch. Daar ben ik al tweemaal gaan varen op de Soča-rivier. Ook Noorwegen is indrukwekkend: de rivieren daar zijn veel breder en krachtiger dan wat we gewend zijn in België. Je voelt je echt klein in zo’n enorme watermassa.”
Hoe begin je met packraften?
Wouter: “Rustige rivieren zoals de Dijle, de Kleine Nete of de Grensmaas zijn perfect om te starten. In België moet je wel altijd controleren waar je op welk moment mag varen.
Sommige rivieren mag je het hele jaar door bevaren, andere alleen in de winter. Voor heel wat rivieren zijn er ook minimale en/ of maximale waterstanden. Tenslotte zijn er nog de ‘derogatierivieren’, waar enkel leden van
1-4 Tijdens de European Packrafting Meet-up kan je een week lang samen met andere varen en workshops volgen.
officiële kajakclubs toegang toe hebben. Dit zijn doorgaans ook de avontuurlijkere waterlopen, zoals de Boven-Lesse.
Het is belangrijk dat iedereen zich aan de regels houdt. De peddelsportgemeenschap doet veel inspanningen om de rechten van hun leden te beschermen, dus breng deze niet in het gedrang.”
Welk materiaal heb je nodig?
Wouter: “Een goede allround packraft kost tussen de €900 en €1700. Daarom is huren een goed idee om het eerst eens te proberen. In België kan dat bij Fagus Outdoor, Outdoor Animation of Veloraft Adventures. Daarnaast heb je een peddel en een zwemvest nodig. Een degelijke peddel kost tussen de €80 en €500. Je hebt ook geschikte kledij nodig voor in stromend water, zeker in de winter. Naast een onverwachte zwembeurt, moet je soms ook uitstappen om obstakels te omzeilen. Een wetsuit is dan een minimum, maar de meeste packrafters dragen een drysuit, een waterdicht pak waar je je wandelkledij onder draagt. Dat kost ook al snel €500 à €700. Voor de sportievere rivieren komt hier ook nog een helm, een werptouw en ander veiligheidsmateriaal bij.”
Waar moet je op letten bij de aanschaf van een packraft?
Wouter: “Er zijn verschillende merken. Alpacka Raft is de pionier, maar ook Kokopelli en het Franse merk Mekong zijn populair. Je hebt ook verschillende modellen. Een open packraft zou ik niet snel aanraden, want zodra er een golf komt, staat je boot vol water.
Daarnaast kan je kiezen tussen een spraydeck (een waterdichte hoes voor over je boot met een opening voor je taille) of een self-bailer (een boot met opblaasbare bodem met afwateringsgaten). De meesten kiezen voor een spraydeck, maar een self-bailer is handig als je vaak in en uit moet stappen, zoals in wildwater. Voor bikerafters zijn er ook speciale modellen met een bredere voorkant om de fiets op te binden.”
Hoe zit het met veiligheid?
Wouter: “Er is een sterke cultuur van veiligheid in de community. Packrafters worden er bijvoorbeeld meteen op aangesproken als ze geen reddingsvest dragen. In België vormen omgevallen bomen het grootste gevaar: de stroming kan je eronder
→
trekken. Als je dan komt vast te zitten, is het héél moeilijk om eronderuit te geraken. Ook onderkoeling is een risico, zeker in de winter. Ten slotte heb je nog verraderlijke stromingen die je onderwater kunnen trekken of je boot kunnen vasthouden.
Kruip dus niet zomaar op een wildere rivier die je niet kent. Daarvoor moet je eerst bepaalde technieken leren. Het is cruciaal dat je terug in je boot
• Waar mag je varen? Je vindt de belangrijkste info op:
• www.peddelsport.vlaanderen/waar-het-water-op
• http://kayak.environnement.wallonie.be
• Boek: The Packraft Handbook (Luc Mehl)
• YouTube
• Packraft Explorers
• Caj Koskinen
• Packraftbedrijven
• Packraften.be (verhuur, verkoop, activiteiten en organisator Benelux Meetup)
• Outdoor Animation (verhuur, activiteiten en reizen)
• Veloraft Adventures (verhuur en activiteiten)
• Grizzly Outdoor Packrafting (verhuur, activiteiten en organisator European Packrafting Meet-up)
• Packraft Europe (verkoop Alpacka Raft en organisator European Packrafting Meet-up)
• VerreWeg Outdoor (verkoop Alpacka Raft)
kan klimmen vanuit het water en weet hoe je een rivier moet lezen om veilig te navigeren. Op wilder water moet je ook achter elke steen kunnen stoppen, zodat je niet ongewild een gevaarlijk stuk in wordt gezogen. De rivier laat je immers niet zomaar overal pauzeren. Het water vindt altijd een weg, maar of deze ook geschikt is voor jou, is een andere zaak.”
Bestaan er opleidingen om deze technieken te leren?
Wouter: “Ja, er zijn enkele packraftbedrijven in België die dagtochten organiseren en je meteen de basis leren. De community is de voorbije vijf jaar enorm gegroeid, dus nu hebben we ook de Benelux Packraft Meetup! Daar kan je met gelijkgezinden varen en heel wat workshops volgen.
België heeft geen packraftclubs, maar de meeste kajakclubs staan wel open voor packrafters. Ook zij bieden trainingen rond techniek en veiligheid die nuttig zijn voor packrafters.”
Wat zou je zeggen tegen iemand die twijfelt om packraften eens te proberen?
Wouter: “Packraften is laagdrempelig en toegankelijk voor bijna iedereen. Op de Dijle heb je bijvoorbeeld geen kracht of uithouding nodig. Je kan het rustig aan doen of juist de uitdaging opzoeken. De community is open en verwelkomend, en je kan zelf ontdekken welke manier van varen het beste bij jou past.” •
Gran Canaria is een wandelparadijs. Wij lieten het toeristische zuiden links liggen en trokken het binnenland in op zoek naar sporen van de Guanches, de eerste bewoners, wiens erfgoed nog zichtbaar is.
0 De geschiedenis van de Guanches ligt in de nevelen van de tijd gehuld. Waren deze Berbers krijgsgevangenen van de Romeinen of migreerden ze vrijwillig vanuit Noord-Afrika? Onder Columbus moordden de Spanjaarden hen bijna volledig uit. Hun mummies kan je bezoeken in kleine musea op het eiland.
1 Picknicken met zicht op de vallei. Regelmatig komen we zwartgeblakerde bomen tegen, restanten van een aangestoken brand. Gelukkig kleurt het landschap langzaam weer groen.
2 De meeste wandelingen zijn goed bewegwijzerd, zeker in combinatie met een wandelgids. Wij gebruiken die van Rother.
3 In het bezoekerscentrum aan de archeologische site van de Bentayga zijn wandelaars zeer welkom. We hadden er een fijn gesprek met een nazaat van de Guanches.
kreeg het eiland zijn
naam van de Romeinen:
‘Gran’ betekent groot, ‘Canis’ betekent hond.
7 Prachtige vergezichten op de supersteile afdaling in de buurt van Agaete, in het noordwesten van het eiland.
8 Bij stormachtige zee is het gevaarlijk zwemmen in vulkaanbaden van Agaete. Wij zagen Duitsers met bebloede benen uit het water komen.
9 In Rome act like a Roman; doe zoals de locals en neem de tijd om op een terrasje te genieten van een eenvoudig maal met kaas, olijven en tomaten uit de streek.
4 Meer dan 800 jaar geleden bouwden de Guanches de Cenobio de Valerón. Met behulp van vuursteen openden ze meer dan 350 holtes om er graan en andere levensmiddelen in op te slaan.
5 Zalig wandelen met zicht op de heilige plaatsen van de Guanches, zoals de Roque Bentayga. Aan de voet van deze rots zouden ze de zon verwelkomd hebben bij elke equinox.
6 Ga je naar Gran Canaria, verblijf dan in kleine logies die de lokale bevolking ten goede komen. De grote resorts slorpen duizenden liters water op, terwijl het eiland met schaarste kampt. In ons bergverblijf waren de sinaasappels inbegrepen in de prijs.
Eropuit trekken zonder veel opzoekwerk? Elk nummer presenteren we vier kanten-klare tips dichtbij huis, getest en goedgekeurd door de redactie. Gpx-tracks en een dossiertje met achtergrondinfo, downloadbaar als pdf, vind je op groteroutepaden. be > magazine > Op Weg wandeltips
De twee wandellussen van 18 km verlopen langs knooppunten van het wandelnetwerk. Beide raken elkaar bijna én liggen op wandelafstand van een B&B. Dit logies is niet met openbaar vervoer bereikbaar. Eventueel kan je de eerste dag de noordelijke wandeling beginnen bij café In het Wilde Zwijn.
• De noordelijke lus verloopt onverhard door het natuurgebied De Kempen, uitgezonderd een passage door het gehuchtje Witrijt.
• De zuidelijke lus telt 80% onverharde paden met meer vergezichten op heide, grasland of akkerbouw. Je passeert in het Venakkerbosch het hoogste punt van Noord-Brabant (44 m). In Luycksgestel is een café-restaurant.
• Je volgt LAW Streekroute Brabants Vennenpad over 11 km via de knooppunten.
e abdij van Postel ligt diep verscholen in een uitgestrekt woud dat in de richting van Eersel 4 km lang blijft duren tot de grens met de Nederlandse provincie NoordBrabant. Daar vinden we niet alleen grenspaal 197 terug, maar ook een voormalig jachthuis dat nu caférestaurant ‘In het Wilde Zwijn’ heet. Everzwijnen krijgen we op onze twee wandelingen niet te zien, maar wél waar ze bij voorkeur mee bezig zijn: grasbermen omwoelen op zoek naar lekkere hapjes.
De enige beek met stromend water is de Aa, ook Goorloop genoemd, die we tijdens onze tweedaagse meermaals oversteken.
Al onze wandeltijd brengen we door op Nederlands grondgebied, al is de landsgrens vaak dichtbij, waar we graag grenspalen knuffelen. Slechts af en toe komen we de beschaving tegen in de vorm van een dorp zoals Luycksgestel (Bergeijk) of het pittoresk gehuchtje Witrijt. Maar zelfs die bebouwde snippers (landbouw)grond kunnen onze natuuromarming niet temperen. Want op de wandelkaart verschijnt het uitgestrekte natuurgebied Grenspark Kempen in een veelhoekig, soms erg versnipperd patroon van bosarealen die bescherming genieten van Staatsbosbeheer (vergelijkbaar met ons Agentschap Natuur & Bos) of van Natuurmonumenten (cf Natuurpunt). •
Ik werd er vorige week zeer vriendelij k ontvangen, met zelfs een heerlij k tasje koffi e. Nadat mij n voeten werden geanalyseerd, kreeg ik de kans en tij d om meerdere paren te passen. Op aanraden van Bart kocht ik mij n wandelschoenen uiteindelij k een maat groter dan wat ik gewoon ben. Gisteren en vandaag heb ik samen meer dan 60 km gestapt, en dit zonder blaren of pij n aan de voeten. Bedankt, Bart!
Agnes V. ★★★★★
Wij zij n geoefende wandelaars en waarderen dus advies van mensen met kennis. En van wie kan je beter advies krij gen dan van echte wandelaars? Bart en zij n team weten waarover ze spreken en ademen de liefde voor de wandelsport. Er werd geluisterd naar onze noden en we kregen alle tij d en aandacht. Mij n man vond er de voor hem perfecte wandelschoen en ik een nieuwe wandelrugzak, die perfect past bij mij n kleine gestalte. Je krij gt er bovendien heel wat onderhoudtips bij en kan er ook kwalitatieve sokken, stokken en wandelkledij vinden. Dit is een winkel met uitstekend materiaal, dat heel wat jaren meegaat. Wij zij n helemaal klaar voor onze volgende wandeling. Bedankt, Buencamino!
Nele Derycker ★★★★★
Aangezien ik brede voeten heb, is een correcte wandelschoen een must. Het paar dat ik hier jaren geleden heb kocht, was versleten en toen ik dit per mail informeerde, werd zelfs een nieuw paar voor mij opzij gehouden. Deze man weet waarover hij praat en wat de voor jou juiste wandelschoenen zij n. Ook de prij s is trouwens correct. Hier shop je kwaliteitsmerken met persoonlij k advies, geen discount-huismerk waar je gratis blaren bij krij gt. Ik kom met plezier naar Nieuwpoort, helemaal vanuit de Vlaamse Ardennen. Dankjewel, Bart en Buencamino!
Lieven Desmet ★★★★★
In augustus sprong ik binnen en heb ik Bart over mij n plannen verteld. Wat was het leuk om met hem te praten en de nodige tips en info te krij gen. Eind september zij n mij n vriendin en ik dan ook goed aangekomen aan de bron van de Semois. We hebben onze tocht, de GR129 van 633 km, op één maand uitgestapt. Bedankt voor de tips, steun en supergoeie sokken!
Christel Paepen ★★★★★
Franslaan 150, 8620 Nieuwpoort-Bad 058/24.35.50 info@buencamino.be www.buencamino.be JIJ OOK?
Is er iets dat je altijd al wou weten over wandelof fietsmateriaal?
Of heb je een specifieke materiaalvraag in het kader van een tocht die je aan het plannen bent? Stel ze aan info@groteroutepaden.be en wij gaan samen met een expert op zoek naar de antwoorden.
Steeds meer treinen zoeven aan hoge snelheden naar alle uithoeken van Europa. In theorie een match in heaven voor ecologisch bewuste vakantiefietsers. De praktijk is jammer genoeg soms weerbarstiger.
Laten we beginnen met het goede nieuws: beterschap is in zicht. Enkele jaren geleden stemden de Europese Raad en het Europese Parlement een verordening die oplegt dat elke nieuwe of gerenoveerde trein in de Europese Unie specifieke ruimten en rekken voor minstens vier fietsen moet hebben. Die regelgeving geldt zowel voor nationale als internationale treinen en zou vanaf 2026 in elk EUland van kracht moeten zijn. Dromen mag dus, al blijft het voorlopig een hele opgave om uit te vissen welke trein hét al heeft en welke trein (nog) niet.
Helder overzicht
Voor alle duidelijkheid: wie zijn fiets demonteert en in een hoes stopt, ondervindt zelden problemen. Je ‘tweewieler zonder wielen’ wordt dan als elk ander bagagestuk behandeld. Al bezorgde ook dit maneuver me ooit bergen stress. Toen het bagagerek vooraan het rijtuig van mijn TGV van Nîmes naar Lille helemaal vol bleek, restte me niets anders dan mijn hoes in het gangpad te zetten. Elke halte stapten mensen met reuzekoffers op en af en repte ik me naar mijn ingepakte, maar nog steeds fragiele fiets om hem in de hoogte te houden en botsingen te vermijden. Als vakantiefietser is demonteren natuurlijk zelden een oplossing. In veel internationale hogesnelheidstreinen kan een nietgedemonteerde fiets nog steeds niet mee. Soms wel, maar dan is het aantal plaatsen beperkt. Regionale treinen lukken doorgaans wel, maar dan heb je tijd nodig. Wereldfietser Bert Sitters schrijft geregeld een update van zijn heldere overzicht van de mogelijkheden en obstakels in alle Europese landen. Zijn 20 pagina’s tellende brochure is eenvoudig te downloaden via wereldfietser.nl/actueel. Een aanrader als je op het internet of op de websites van SNCF of de Deutsche Bahn de weg kwijt bent.
Bij wijze van voorbeeld vermelden we een van de belangrijkste knelpunten voor ons Belgen, en dat is Frankrijk. In afwachting van beleidswijzigingen bij Eurostar, is Parijs lastig te bereiken. Bert somt de opties met regionale treinen op: Lille –Amiens – Parijs, Charleroi – Maubeuge – Parijs
of Luxemburg – Metz – Parijs. Extra obstakel: in Frankrijk hebben veel stations geen lift. En ook niet vergeten (wat ik ooit voorhad en me ook een berg stress bezorgde): op de metro mag een nietgedemonteerde fiets niet mee. Bereid je dus voor op een fietstochtje door de Lichtstad om van de Gare du Nord naar pakweg Gare Montparnasse of Gare de Lyon te geraken. Anders haal je het gekoesterde fietsplekje op je TGV of INOUI naar het Zuiden niet.
Vereist: flexibiliteit
Op zoek naar verhalen polste ik de vrijwilligers van de GRFietsreishelpdesk. Bart en Katrien fietsten vorige zomer door Kroatië en Italië. De treinreis heen naar het Oostenrijkse Villach en de terugreis vanuit Bologna verliepen vlot: “Een uurtje vertraging, maar so what … met de auto waren we veel langer onderweg geweest.” Reserveren deden ze in het vroege voorjaar via de websites van de Duitse en Oostenrijkse spoorwegen (bahn.de en oebb.at). Hun belangrijkste tip: voorzie voldoende tijd om over te stappen.
Ook Leo hanteert die regel: “Hoe je het ook draait of keert, overstappen met fietsen en bagage is een gesleur en gedoe. Hoe langer hoe meer zijn er liften naar de perrons, maar die zijn niet altijd breed of groot genoeg. Voldoende overstaptijd is dan geen luxe. Ook het opstappen is soms spannend: je fiets door de smalle deuropening wringen, terwijl de conducteur fluit en je fietszakken nog op het perron staan: geef toe, soms is dat stress.”
1 Tsjechische fietswagon (foto Sju).
2 2 Klaar om op een Belgische trein te stappen.
De combinatie fiets en trein vraagt een behoorlijke portie flexibiliteit en onverstoorbaarheid. Maar kalmte kan je (meestal) redden. Op de terugweg van het Zwarte Woud stonden Anje en ik ’s morgens vroeg in Karlsruhe klaar om op te stappen, toen bleek dat de trein niet volledig was. Erger nog: de fietswagon ontbrak en we mochten er niet op. Vloeken en zoeken naar een balie. Op geen enkele snellere trein waren nog fietsplaatsen beschikbaar. Met regionale treinen was het heel de dag een race tegen de klok – meestal in overvolle treinen – om nog thuis te geraken. Maar het lukte.
Els mocht de zware fietszakken niet op de trein heffen, de treinbegeleidster wou dat doen.
In de zomer zie je soms Flixbussen rondrijden met achteraan fietsrekken. Vorig jaar testten wij dit een eerste keer uit naar Basel en dat verliep vlekkeloos. Zoeken of de optie er is kan eenvoudig op de website. Nadeel: elektrische fietsen zijn niet toegelaten.
Daarnaast zijn er fietsbussen die meestal van april tot oktober pendelen tussen Nederland en Zuid- en Midden-Europa. Wij keerden vorig jaar met een nachtbus van Cycletours terug vanuit de Franse Alpen. Op de trekker achter de bus konden een 20-tal fietsen. E-bikes mogen hier wel mee.
Tot slot zijn er nog gespecialiseerde transportbedrijven, die je fiets naar de startplaats van je tocht brengen, terwijl jij zelf per trein (of vliegtuig) reist.
De bekendste is ongetwijfeld Camino Fietstransport (naar of van Frankrijk, Spanje, Portugal en Italië), een andere is Care4Luggage. →
Een vergelijkbaar verhaal kreeg ik van Bart en Katrien. Door een technisch defect misten ze hun aansluiting richting Avignon. Diezelfde avond reden er vanuit Lyon enkel nog TGV’s zonder fietsplaatsen, maar de Franse spoorwegen boden hen een maaltijdbox en een gratis hotelovernachting met ontbijt aan. Met de eerste regionale trein stonden ze de volgende ochtend aan de Pont d’Avignon, de start van hun fietstocht.
Voor Koen en Ineke liep het nog anders af. Op de terugweg van Leipzig misten ze hun aansluiting. Ze hadden geen fietsreservering voor de volgende trein, maar stapten toch op. Er waren meer fietsen dan fietsplaatsen en een boze conducteur zwierde hen van de trein. Gelukkig was de conducteur op de volgende trein meer behulpzaam. Hij verwittigde de balie in Keulen zelfs dat er gestrande reizigers op komst waren. Daar kregen ze twee opties: een overnachting in een hotel of een gratis taxirit helemaal naar Landegem, in een minibusje waar alle fietsen in konden. Ironie van het verhaal van deze hectische dag: een half uur vroeger thuis dan het oorspronkelijke uurschema (dat nog treinen van Keulen naar Aken, Welkenraedt en Gent voorzag).
Voor alle duidelijkheid, de winnaar van dit fietsopdetreinverhaal is niet alleen het klimaat. Ook de fietsreiziger zelf wint doorgaans: aan plezier, aan comfort en soms aan snelheid. Denk aan Ilse, die vorig nummer van Op Weg beschreef hoe ze in Antwerpen met de fietsen opstapte om de volgende
1 Poolse trein met fietsplaatsen (foto Zorro2212).
De winnaar van dit fietsop-de-treinverhaal is niet alleen het klimaat.
ochtend uitgeslapen in Praag aan haar tocht te beginnen (europeansleeper.eu). Ook Leo heeft vooral positieve verhalen. Sommige nog uit de oude doos, toen ze in London StPancras hun fietsen nog moesten afgeven aan het goederenloket, helemaal aan de achterkant van het station. Om ze bij aankomst in BrusselZuid netjes op het perron terug te vinden. Leo wil er nog aan toevoegen dat hij nooit een negatieve ervaring had met treinbegeleiders. “Integendeel, altijd waren zij vriendelijke en hulpvaardig. In drukke treinen mogen de fietsen vaak in het sas van eerste klasse staan en is er geen bezwaar dat we zelf ook in eerste klasse zitten. Op het aftandse treintje tussen LiègeGuillemins en Maastricht werden onze fietsen zelfs ooit bij de machinist gezet. Een andere keer mocht Els de zware fietszakken niet dragen en droeg de conductrice ze de trein in. Op de trein van Gdansk naar Berlijn kregen we uit sympathie voor ons fietsavontuur zelfs ooit een tas koffie aangeboden. Leuk toch?” •
De vrijwilligers van onze GR-Fietsreishelpdesk Guy, Jaco, Leo, Gerrit, Bart & Katrien staan nog altijd paraat om jouw fietsavontuur mee in goede banen te leiden. Heb je vragen over een concrete route, land, hulp nodig met het juiste materiaal of andere tips? Het principe is heel eenvoudig: je stelt je vraag via onze website en je krijgt binnen enkele dagen een antwoord in je mailbox.
Na heel wat dagtrips, wagen we ons in Gelderland en Overijssel aan onze eerste meerdaagse graveltocht. Een zonnig verlengd weekend en het vooruitzicht op een bloeiende purperen heide, meer is er niet nodig!
1 Fietsen op de Sallandse Heuvelrug, een van de grootste droge heidegebieden van Noordwest-Europa
2 Tam wild langs de weg
3 Een mooi plekje in de Wolfhezerbossen
Na de start bij Arnhem fietsen we meteen flink omhoog. De autovrije klinkerweg kronkelt door het bos via twee haarspeldbochten van Kasteel Doorwerth naar het gelijknamige dorp. De weg werd ooit aangelegd door een kasteelheer om zijn woonst makkelijker te bevoorraden.
Via het bosrijke Zilverberg en Wolfheze pedaleren we over goed ‘bollende’ gravel naar de bossen, glooiende heidevelden en opwaaiende zandvlaktes van Planken Wambuis. Met een flinke populatie edelherten, everzwijnen, reeën, Spaanse runderen en wilde pony’s is het volgens de routebeschrijving dé plek om wild te spotten. Midden op de dag blijken onze spotterskansen echter beperkt.
Via een afwisselende mix van gravel, boswegen en soms een stukje asfalt bereiken we Kroondomein Het Loo. In dit uitgestrekte natuurgebied begint een waar gravelparadijs: brede grindwegen en uitdagende singletracks. Het lijkt alsof we helemaal weg van de bewoonde wereld zijn. Niet veel later hebben we prijs; op een open plaats in het bos spotten we een koppel everzwijnen met kleintjes. Vanop veilige afstand nemen we onze eerste wildsafari-foto.
Ter hoogte van de Koningin Julianatoren komen we het bos uit. Tot Deventer krijgen we niet veel onverhard meer onder de wielen. De goed bewaarde binnenstad verrast ons echter met zijn
Vanop veilige afstand nemen we onze eerste wildsafari foto.
charme. Als een van de 22 Nederlandse Hanzesteden, gelegen aan de IJssel, ademt de stad geschiedenis. Ons hotel in een fraai historisch pand ligt midden in het centrum. We kuieren door de smalle straatjes met mooie gevels en ontdekken pittoreske pleintjes, gezellige terrasjes en bruine kroegen. Een korte wandeling langs de IJssel maakt de dag compleet.
Al fietsend het leven overdenken
Na Deventer slingeren we via bospaden en gravelwegen naar het Nationaal Park Sallandse Heuvelrug. Onderweg stuiten we op een bijzondere stilteplek aan de voet van de Sprengerberg: een eenzame lindeboom. Volgens het infobord is dit ‘een plek om het leven te overdenken’. Vroeger produceerden keuterboeren hier hun eigen eten in harmonie met de natuur, omdat ze wisten dat ze ervan afhankelijk waren. Een gedachte om bij stil te staan, nu de natuur maar al te vaak moet wijken voor andere belangen. Voor hun huis plaatsten ze een lindeboom om verkoeling te bieden. De boerderij die hier ooit stond, ging in 1961 in vlammen op, maar de linde bleef overeind. Samen met de stalen contouren van de fundering vormt hij nu een monument.
→ Tijdens ons driegangenmenu zijn we allerminst jaloers op bikepackers die met tent en kookgerei reizen.
De Tol was ooit het stamcafé van de band Normaal, de grondleggers van de boerenrock.
Vanop de top van de Holterberg strekt zich een eindeloze paarse zee uit. De Sallandse Heuvelrug is een van de grootste droge heidegebieden van NoordwestEuropa, gevormd door stuwwallen uit de ijstijd. Naar Nederlandse normen zijn deze behoorlijk hoog. Naast heide vinden we hier ook bossen, zandverstuivingen en akkers, wat voor veel afwisseling zorgt bij het fietsen. Een stevige regenbui verrast ons aan het einde van de dag. Beslijkt bereiken we ons hotel in Rijssen, op de top van de Rijssenberg met prachtig uitzicht over de heide. Gelukkig kunnen we er onze fietsen schoonspuiten. En dat de meeste bikepackers met tent en kookgerei reizen? Daar zijn we allerminst jaloers op wanneer we ’s avonds onze beentjes onder tafel schuiven voor een lekker driegangenmenu.
Dag drie brengt ons door de Achterhoek, bekend om zijn schilderachtige coulisselandschap. We fietsen door groene weiden, omzoomd door houtwallen en bosjes – een mooie afwisseling met de voorbije dagen. Talloze boerderijen passeren de revue, typerend voor deze agrarische regio. De meeste spitsen zich toe op melkveehouderij. We kunnen ons inbeelden dat in deze streek af en toe verhitte stikstofdebatten oplaaien … Onderweg beklimmen we een uitkijktoren. Een gedicht van de 17de-eeuwse Achterhoekse dichter Willem Sluiter nodigt hier opnieuw uit tot reflectie. Waerom veel vergeefsche sorgen; Waerom doch soo veel verdriet
Om d’onseekre dag van morgen? Siet gy desen Leeuw’rik niet?
Terwijl we het landschap in ons opnemen, voelen we de verbondenheid met de natuur.
Onder een stralend zonnetje picknicken we op een bankje in Geesteren, een gezellig dorpje. We bewonderen de kerk, een gotisch bouwwerk uit 1246 met een zadeldaktoren. Blijkbaar hebben er in het verleden verschillende strekkingen hun plek gekend: Rooms Katholiek, Luthers, Gereformeerd en nu Nederlands Hervormd.
In een gehucht van Zehlem strijken we neer in een comfortabele B&B. De uitbater wijst ons de weg naar eetcafé De Tol, een vroeger tolhuis. De uitbater heeft een uitgebreide kaart met Belgische bieren. We bestellen meteen een Orval en een Paix Dieu. “Belgen zeker?” vraagt hij. “Jullie hebben er de beste bieren uitgekozen!” Hij vertelt ons dat De Tol ooit het stamcafé was van de band Normaal, de grondleggers van het genre boerenrock. We wisten niet dat dat bestond. In 1977 braken ze door met hun hit ‘Oerend Hard’. In het naburige Hummelo is de groep vereeuwigd met een bronzen standbeeld op het dorpsplein.
We verlaten de Achterhoek via smalle gravelpaadjes rond Zelhem en Doetinchem. Bij Doesburg vindt brocante markt plaats met oud foto- en filmmateriaal. Wij steken er de IJssel over. Vervolgens klimmen we de Prins Willemberg op en duiken het Nationaal Park Veluwezoom in. Hier bereikt de gravelpret haar hoogtepunt. Veluwezoom is het oudste nationale park van Nederland (1930) en een van de grootste natuurgebieden van het land. We slingeren over gravelwegen en single-
tracks, met als letterlijke hoogtepunt de Posbank (90 m). Zo ver het oog reikt, kijken we uit over heuvels, bossen en de purp’ren hei, alsof we ons in de stille Kempen bevinden. Over zanderige paden gaat het verder door een savanne-achtig gebied. We wanen ons in Zuidelijk Afrika, al is het ‘wild’ hier wat minder gevaarlijk: tamme Schotse Hooglanders grazen langs de weg. Die kunnen we zonder vrees voor lijf en leden voorbijfietsen.
Op een zondag is het Veluwezoompark drukker bezocht dan gehoopt, maar bij de Terletse Heide keert
1 Het Voorbijgangerserf herinnert de passant aan de vele kleine keuterboertjes uit de streek.
2 Kasteel Doorwerth, bij Arnhem
3 De gotische kerk van Geesteren (1246) met een speciale zadeldaktoren
4 Vanop een uitkijktoren aanschouwen we het landschap van de Achterhoek: kleine, groene weiden omzoomd door houtwallen en bosjes.
5 Uitzicht vanop de Posbank, in het hart van het nationaal park Veluwezoom
de rust terug. We sjezen over de A50 ‘Gravel Highway’ en beseffen pas achteraf dat we voorbij een onofficieel gravelmonument zijn gefietst: twee dode bomen aan weerszijden van een schitterende gravelstrook door het Deelerwoud. Binnen de gravelscene staat de blek bekend! Het gravelplezier blijft voortduren en verandert op het einde in een waar onverhard labyrint. In de Oosterbeekse Rosandepolder keert het strakke asfalt terug. Eenmaal terug aan het kasteel van Doorwerth weten we het zeker: deze prachtige gravelrit smaakt naar meer! •
• Route: 400 km door de vijf mooiste gravelgebieden van Nederland: Kroondomein Het Loo, de Veluwe, omgeving Arnhem, de Sallandse Heuvelrug en de Achterhoek. De route is volledig afgestemd op gravelfietsen, maar zonder technische passages. Ideaal dus voor een eerste meerdaagse gravelrit!
• Etappes: Kasteel Doorwerth > Deventer (108 km) > Rijssel (92 km) > Zehlem (95 km) > Kasteel Doorwerth (105 km)
• Gids: Voor €9 ontvang je de reisgids en gpx-tracks (op Komoot) via https://cobblescycling.com/winkel/reisgidsen/ big-5-bikepacking-reisgids.
• Timing: In augustus en september staat de heide mooi in bloei.
• Bereikbaarheid: Kasteel Doorwerth ligt op 10 km van het treinstation van Arnhem.
Op groteroutepaden.be > magazine > artikeldatabank vind je de gpx-track en extra foto’s.
In 2025 bezoeken we vier reisboekhandels: Alta Via in Antwerpen, Atlas & Zanzibar in Gent, Anticyclone in Brussel en in dit nummer
De Reyghere in Brugge. “Met welke vragen springen klanten binnen”, vroegen we aan Thomas Barbier en zijn team.
Zijn er bepaalde trends die je ziet in de wereld van wandelaars en fietsers?
De camino naar Santiago blijft natuurlijk een topper, maar voor zij die hem al gedaan hebben, is de Franciscusweg van Firenze naar Rome momenteel erg in trek. Ook wandelen in ongerepte natuur zoals op de Faeröer eilanden of de Lofoten genieten van een stijgende populariteit. Onlangs verscheen van de hand van Elmar Tegelbecker het boek Huttentochten dwars door de Alpen en de Pyreneeën. Een aanrader waar voorheen ook al veel vraag naar was. En voor de wandelaars die het niet zo ver zoeken, verscheen onlangs bij uitgeverij Kosmos 75 leuke wandelroutes in Nederland.
Welk boek of welke gids deed het de voorbije tijd verrassend goed in je winkel?
Hoe zit het met de vraag naar wandel- en fietsgidsen uit eigen land?
Sinds corona hebben de wandelaars ons eigen land opnieuw ontdekt. De knooppuntenkaarten voor wandelaars en fietsers blijven het goed doen en regelmatig komen er nieuwe streken bij. Vorige week verscheen bij Lannoo de nieuwe uitgave van het Wandelboek Vlaanderen – Onze Natuur, met 20 wandelingen door Vlaamse natuurgebieden.
Welk boek of welke gids zou je zelf meenemen om goesting te krijgen om eropuit te trekken?
Van Jouw ogenblik – wandeltochten die je versteld doen staan verschenen al 12 titels. Stuk voor stuk geven ze inspiratie voor adembenemende wandeltochten off the beaten track Wanderlust is dan weer een reeks mooie koffietafelboeken die een overzicht geven van de mooiste wandelingen in een streek. Wanderlust Alpen is al nummer acht. Tot slot kwam vorig jaar het boek Let’s walk – de mooiste wandelroutes van Europa uit. Ook een parel.
Bij ons scoort het boek van Sofie Lenaerts Tussen Hemel en Aarde hoge toppen. Sofie is de eerste Belgische vrouw die de seven summits beklommen heeft. Velen kennen haar van de tvserie De Rugzak, waar zij bekende Vlamingen begeleidde op de trektocht naar de top van de Kilimanjaro. Haar boek is een boeiend verslag met prachtige foto’s. Zo kan jij vanuit je zetel haar prestatie meebeleven.
Reisboekhandel De Reyghere bv Markt 12 / 1ste verdiep, 8000 Brugge, www.dereyghere.be
F i e t s , p r o e f e n g e n i e t !
O n t d e k d e B r a s s i c o l e To u r i n Wa a l s - B r a b a n t
Met de neus al in de goede richting sta ik te trappelen van ongeduld om de ijzerzandsteenheuvel achter het station van Diest te beklimmen. Het is de enige echte klim van de dag. Eenmaal boven opent zich een staardwangvergezicht gevolgd door een smal bospad.
Wat verderop aan een boom bengelt een schat van een verhaaltje in de vorm van een hart. Op de achterkant staat geschreven: Roose zijn Rood Violtjes zijn blauw Ik hou van jou Sanne Voor Syra
Een pril liefdesverhaal opgehangen in een schitterend kader – letterlijk. De schrijffouten dragen in ruime mate bij aan de lieflijkheid van het gedichtje. Het is slechts één van de vele verhalen die ik al wandelend ben tegenkomen.
Is dat niet het wezenlijke verschil tussen mens en dier: de verhalen die we doorgeven in woord, schrift en beeld? Ik vraag me af of Sanne dat hartje alleen is komen ophangen, staande op het zadel van haar fiets. Of waren haar ouders bij haar? Ik zou het Sanne kunnen vragen. Maar als ik een dier was, dan kon ik dat niet.
Als een jonge olifant aan zijn opa zou willen vragen waar het gat in zijn rechteroor vandaan komt, zou hij daar geen antwoord op krijgen. Toch herinnert opa zich het moment nog haarscherp: het was het laatste schot uit de donderbus van Tronald Dump, vlak voordat hij hem met een krachtige stamp van zijn rechtervoorpoot voorgoed in de savanne begroef. Dat hij dit verhaal niet kan doorvertellen, is doodjammer.
Wat een myriade aan verhalen zou dat opleveren, als dieren konden vertellen? Ongetwijfeld vele mooie en wonderlijke, maar ik vrees ook heel wat gruwelijke verhalen. Vaak met de mens als slechterik in de hoofdrol.
Bart Van den Eynde
Op Weg
Zomernummer 2025
Op Weg is het driemaandelijks magazine van Grote Routepaden vzw.
Grote Routepaden onderhoudt in Vlaanderen bijna 5000 km witrood en geel-rood bewegwijzerde GR-wandelpaden. Meer info op www.groteroutepaden.be
Contact GR-medewerkersteam
Grasmarkt 61, 1000 Brussel, info@groteroutepaden.be, +32 487 20 82 01
Redactie Op Weg: opweg@groteroutepaden.be, +32 496 606 553
Verantwoordelijke uitgever Rik Röttger
Hoofd- en eindredactie Peter Cristiaensen en Lien Santermans Redactie
Christina Bloem, Yanick Bos, Bart Caers, Freddy Cloet, Christophe Deblaere, Karen De Pooter, Willem Dhaenens, Daan Duppen, Ignace Fermont, Isabel Hoogewijs, Tom Langmans, Johan Lauwerier, Mieke Paulissen, Guy Raskin, Sus Sandrap, Katrien Seynaeve, Wim Vandamme, Dominique Van De Casteele, Guido Vandroemme, Ward Van Loock, Bart Van Santvliet en Steven Vermeylen. Werkten mee aan dit nummer
Richard Anthone, Jesse Vekemans, Caroline Martens, Maria Renkens, Jozef Bouwens, Tjeu Tijskens, Stein Verschelden, Bart De Ruyter, Thierry Goethals, Jenny Bulteel, Filip De Blieck, Griet Van de Keere, Wouter Borrenbergs, Johan Hovelynck, Maarten Dhaenens, Vic Van Geele, Pieter Lahousse, Jan Van Meirhaeghe, Stan De Vocht, Wouter Dhaenens, Tom Vanderbeken, Luc De Clercq, Wouter Vorsters en Bart Van den Eynde.
Coverfoto Nadine Daese
Cartografie Wim Vandamme, Stefaan Van wal Vormgeving Trien Pauwels, www.trien.org
Druk Bredero Graphics, www.brederographics.com
Reclameregie Peter De Vester, peter@moizo.be, +32 3 326 18 92
Abonnement
Jaarabonnement (4 nummers): € 37 (€ 35 bij domiciliëring). Voor buitenland €45 (€40 bij domiciliëring). Schrijf het lidgeld over op rekeningnummer BE 62 4111 0569 7161 BIC = KREDBEBB met als mededeling ‘lidmaatschap + naam + adres’.
Als abonnee ben je ook lid van Grote Routepaden en heb je recht op tal van voordelen: 10% korting in de GR-webwinkel, een bon van € 5 voor een overnachting in een Vlaamse jeugdherberg en toegang tot de artikeldatabank van Op Weg (gaat terug tot 2003). www.groteroutepaden.be
Overname van (delen van) artikels uit dit tijdschrift is toegestaan mits bronvermelding en schriftelijke toestemming van de hoofdredacteur.
Nike Adidas Karhu Karl Lagerfeld HOFF UGG Buffalo Dr.Martens Diadora Pantofola d'Oro Vans Antony Morato All-Star Asics Guess Cerruti1881 LaCoste Ea7 Armani NewBalance Sun68 Puma Reebok Gola SKECHERS (grootste keuze bij ons: 3000 paar)
All-Star Ricosta Stones & Bones Fila Nike Crocs Kipling Giesswein
DAMES: Guess Shoes & Bags Valentino Floris Van Bommel UGG Buffalo HOFF Diadora Ilse Jacobsen Gabor Mephisto Ecco Ara Geox Semler Solidus Think! Liu Jo Mexx Sun68 Kahru Karl Lagerfeld
Mephisto-Mobils Allrounder Piesanto Berkemann Ara Solidus Semler Gabor Birkenstock Remonte
CHROOM VRIJ: Think! Veja Mephisto Nature Vital Clair de Lune Stuppy FinnComfort Wolky Oofos Crocs
DIABEET: Durea Varomed Xsensible Solicare FitFlop
SPECIALIST IN WANDEL- LOOP- & BALANCE-SCHOENEN Mbt Kybun Joya Sano Xsensible Rollingsoft Skechers
TOPDEALER VAN: Mephisto Lowa Meindl Grisport Nike Dachstein Allrounder Asics Teva NewBalance Deuter
