Op Weg Juni - Juli 2019

PB- PP B- 21170

Magazine voor Wandelaars & Fietsers

BELGIE(N) - BELGIQUE

2019

3 Tweemaal de Ligurische Apennijnen over Coast to Coast met bacon, eggs and toast Langs de hoogste waterval van Europa De groene ring van Antwerpen Een duet van Franse toproutes

Retouradres: Grote Routepaden vzw, Beatrijslaan 72, 2050 Antwerpen - Afgiftekantoor Antwerpen X - Erkenning: P 309099 - Tweemaandelijks Juni - Juli 2019 - 6,50 €

Op de velo door Sakarthvelo

GR 131

IN ’T NIEUW

Van Boedapest naar de 6 Zwarte Zee

GR 573 • Parijs • Tirol • Waalse spoorwegpaden • Gap • Schotland

EURO VELO

Vlak fietsen in de Ardennen en Wallonië Is ‘vlak fietsen in Wallonië’ geen contradictie? Blijkbaar niet. Met het gloednieuwe boek ‘Vlak fietsen in de Ardennen en Wallonië’ probeert Kristien Hansebout dit vooroordeel uit de Waalse wereld te helpen. De pittige hellingen van de Ardennen (slechts een stukje Wallonië) zijn misschien weggelegd voor berggeiten en sportieve fietsers… Maar ten zuiden van de taalgrens vind je duizenden kilometers vlakke en stille paden, ver weg van de platgetreden wegen. Onderweg krijg je ruimschoots de tijd om te genieten van het cultureel erfgoed. Je ontdekt de mooiste steden en dorpen met intrigerende verhalen, de leukste cafeetjes en restaurants. Je krijgt tips voor originele overnachtingen. De ideale manier om het echte, poëtische Wallonië te leren kennen. Neem zeker de tijd om een praatje te maken met de mensen die je tegenkomt. Walen zijn hartelijke en gezellige mensen!

RAVeL

4 boeiende circuits

Dit boek neemt je mee op ontdekkingstocht langs RAVeL-wegen, veelal oude spoorlijnen en jachtpaden langs rivieren.

Er zijn 4 grote lussen met in totaal 13 dagtrajecten die Wallonië doorkruisen. Ideaal voor mensen die er enkele dagen met de fiets willen op uit trekken. Met of zonder bagage. Maar ook de ‘dagtripper’ komt aan zijn trekken. De trajecten zijn nl. zo uitgestippeld dat je – waar mogelijk – eindigt bij een treinstation waar je met je fiets terug kan sporen naar het vertrekpunt. Het boek is dus een soort toolbox. Je kan de parcours fietsen zoals voorgesteld, maar je kan de route inkorten of uitbreiden met een extra lus. Zo creëer je zelf hét ideale parcours, op jouw fietslijf geschreven. Je vindt bij elk traject de moeilijkheidsgraad en het aantal geschatte uren van de trip.

Lus 1, met als titel ‘Op naar het oosten’, brengt je van in Luik langs de oevers van de Ourthe tot in Rivage. Daarna fiets je via de oude spoorlijn L45 van Trois-Ponts via Stavelot en Malmedy naar de Vennbahn.

Je doorkruist de Hoge Venen en flirt met de grens met Duitsland. Via het Land van Herve en de prachtige Lijn 38 kom je weer in Luik aan. Deze lus bestaat uit 3 ritten tussen de 43 km en 63 km.

Lus 2 is een gevarieerde tocht door de provincies Namen en Henegouwen. Je fietst door de valleien van de Samber en de Maas en langs de oevers van het grootste merencomplex van België, de Lacs de l’Eau d’Heure. Onderweg passeer je verrassende steden zoals Dinant, Chimay, Thuin en Charleroi. Dit circuit is verdeeld in 4 dagritten met afstanden die variëren van 24 tot 63 km.

Lus 3 start in Vlaanderen (Landen) en neemt je mee door drie Waalse provincies.

Je fietst door de eindeloze velden van Waals-Brabant, de graanschuur van België. In Hoei – provincie Luik – steek je de Maas over om zo de Condroz en de provincie Namen te bereiken. Vlak bij Dinant kom je weer bij de oevers van de Maas. Je volgt deze rivier tot in Namen om via de RAVeL Lijnen 142 en 147 terug in Landen

aan te komen. De route is verdeeld in 4 ritten van ongeveer 40 km. Ideaal voor rustzoekers en natuurliefhebbers!

Tijdens lus 4 fiets je door het witte en het zwarte land in Henegouwen. Je start in Doornik en rijdt langs de Schelde en romantische kanalen tot in Bernissart, waar duizenden mijnwerkers op zoek gingen naar het zwarte goud. Ook de mystieke moerassen van Harchies zijn een ommetje waard. Onderweg kan je stoppen bij een van de vele ambachtelijke brouwerijtjes of het feeëriek kasteel van Beloeil bezoeken.

Er zijn 2 dagtrajecten van ongeveer 42 km.

In het boek vind je 13 heldere, uitneembare kaarten. Je kan ook de GPS-coördinaten downloaden met een QR-code. Jouw smartphone en GPS leiden je dan feilloos langs de routes.

Het boek verschijnt op 9 mei 2019.

Te koop voor € 24,99.

Meer fietsplezier?

Kijk op walloniebelgietoerisme.be/fietsen © Foto’s Kristien Hansebout

EDITO

Vroeg uit de veren om de hitte voor te zijn (Cirofietsroute in Bosnië, foto Stef Vervaet, deelnemer GR-FOTOwedstrijd 2018)

Uitkijk Het is weer zover: het moment dat ik – net zoals de jongeren op de cover – reikhalzend uitkijk naar de bergen. En ik besef donders goed wat een gelukzak ik ben, want ze doemen deze zomer in groten getale voor mij op.

Gent-Pamplona en Spaanse Pyreneeën.

Franse Alpen en Tour du Luberon.

Uitkijken betekent ook dat ik de voorbije maanden al een heel bergmassief aan vragen beklommen heb. Sommige zijn ongetwijfeld heel herkenbaar. Zo was de aanloop meteen de grootste kuitenbijter: hoe geraak ik ter plaatse (of terug), rekening houdend met mijn ecologische voetafdruk? Noord-Spanje en Frankrijk maken een Zomer zonder Vliegen* (en zonder auto) immers perfect mogelijk. Maar boek ik dan treintickets via NMBS-Internationaal (zij sturen me vanuit Gent altijd via Brussel) of rechtstreeks bij OUI, de Franse spoorwegen (met meer opties vanuit Rijsel)? En hoe geraakt mijn geliefde tweewieler mee op de trein? Gedemonteerd met een zak of een doos over haar hoofd? Of toch in al haar glorie op haar eigen stekje in een vélo wagon?** Gelukkig waren er ook minder steile vragen: wat kan er bikepackinggewijs mee op een fietstocht van 1300 km? Adresjes reserveren en elke avond gerust zijn van bed en bad? Of toch afwachten waar we die dag geraken en betrouwen op de modernste apps die in één schermblik elke mogelijke slaapplek in de wijde omtrek aanwijzen? Welke busmaat-

schappijen rijden vanuit Pamplona de Pyreneeënvalleien in? Wat als de overwegende windrichting inderdaad zuidwesten is en die wel heel hard blaast? Rijden er wel bussen vanuit het TGV-station van Chambéry naar het onooglijk kleine Aillon-le-Jeune? Hoe zit het met GR’s in het Massif des Bauges? En bloeit lavendel eigenlijk nog half augustus rond de Luberon?

Allemaal spannende vragen om enkele weken mee bezig te zijn. Soms een tikkeltje frustrerend, meestal heel erg prikkelend.

Want bij elk gevonden antwoord komen ze dichterbij, die machtige reuzen van bergen.

Veel lees-, fiets- en wandelplezier,

Peter Cristiaensen Hoofdredacteur Op Weg * zomerzondervliegen.be, www.b-europe.com, be.oui.sncf, ** Tot mijn eigen verbazing vond ik tussen Hendaye en Rijsel twee TGV’s mét vélo wagon! Voor slechts € 10 extra.

2019-3 Op Weg |

3

Feel free to move!

Willkommen in Europas kraftvollem Garten.

Bienvenue dans le surprenant jardin de l’Europe.

Welkom in de ruige tuin van Europa.

In het hart van de Oostkantons ligt een uniek beschermd natuurgebied, de Hoge Venen. Ontdek de immense uitgestrektheid van het hoogplateau met verende turfvlaktes, donkere plassen, venen en berkenbosjes.Â

Huis voor Toerisme Hoge Venen-Oostkantons

NL D

B L

www.ostbelgien.eu Place Albert 1er 29 a, 4960 Malmedy, info@ostbelgien.eu, T 080 227 664

IN DIT NUMMER

Dichtbij 6

GR 131 Hofsteden praten niet, mensen wel

Reportages

8

16

22

8

WANDELREPORTAGE | Engeland

12

FIETSREPORTAGE | Frankrijk

16

WANDELREPORTAGE | Oostenrijk

22

FIETSREPORTAGE | Hongarije, Kroatië, Servië, Roemenië

Coast to Coast met bacon, eggs and toast Een duet van Franse toproutes Op en top Tirol

Van Boedapest naar de Zwarte Zee via EuroVelo 6

36

WANDELREPORTAGE | Zwitserland

40

FIETSREPORTAGE | Frankrijk

46

FOTOREPORTAGE | Georgië

50

WANDELREPORTAGE | Frankrijk

Langs de hoogste waterval van Europa met de Via Rhenana Parijs anders bekeken Op de velo door Sakarthvelo Een plompe dans van bergbottines

Tips

29

30

WANDELTIP | België

33

FIETSTIP | België, Groothertogdom Luxemburg

44

WANDELTIP | België

Een arrangement in Le Rockormoran

2x Vlak fietsen

in de Ardennen en Wallonië p 20

5x Fietsen door het land van de Berkel p 21 6x Provinciewandelgidsen p 27 3x Wandelen buiten de binnenstad van Nijmegen p 28

3x Slovene MountainTrail p 27 2x Onderweg p 28 3x Over paden p 28 3x Tegernsee – Sterzing p 28

Een driehoek van spoorwegpaden De groene ring van Antwerpen

En verder

WIN !

Wedstrijd p 63

GR 573, water à volonté

20 Fietsnieuws 26 Wandelnieuws 29 FIETSAVONTUUR | België Op fietstocht met mijn opa

39 54 58

COLUMN | Kierewiet FIETS- en WANDELAVONTUUR | Italië Tweemaal de Ligurische Apennijnen over

RETRO | Schotland Deel 1 Geen plaats in de herberg

60 Verenigingsnieuws 65 OPMERKELIJK | Ziekenhuiswandeling 66 COLUMN | Schadenfreude 2019-3 Op Weg |

5

DICHTBIJ |

Vijver in Hertsberge.

GR’s kruise n in het Va gevuurbos.

Bulskampveld.

GR 131 in ’t nieuw DEEL 1 Hofsteden praten niet, mensen wel

“Je kan die GR 131 evengoed met de fiets doen”, zei iemand. Ik leg de kaarten uit de nieuwe topogids naast de satellietkaarten op mijn computerscherm en kom tot het besluit dat die stelling niet klopt. En bovendien, op de fiets houdt niemand je tegen voor een babbel. ÆÆ Tekst en foto’s Johan Lauwerier

Poldergeur Op één van die veel te vroege lentedagen sta ik aan het Brabants-gotische stadhuis van Damme.

Eén van de takken aan de wandelboom op het eind van de Kerkstraat wijst de weg naar Ieper, GR 131. De andere hangen er voor GR 5A en Streek-GR Uilenspiegel. Aan de fratsen van die laatste heb ik nu geen behoefte. Eerst dwaal ik nog door de ruïnes van de Onze-Lieve-VrouwHemelvaartkerk. Hoe alleen kan je zijn in Damme? De touroperators hebben kennelijk nog geen weet van de verschuiving der seizoenen. Na een tochtje langs de oude stadswallen – blij dat ik hier niet op de fiets ben! - is daar het op de zee gewonnen land van de hofsteden. Dat land nu vruchtbaar houden, én gezond voor mens en dier, is een delicate oefening. Maar voor de stedeling in mij is die typische WestVlaamse, van mest doordrongen poldergeur altijd gekoppeld aan een vakantiegevoel.

Op de dijk van het Leopoldkanaal en het Schipdonkkanaal wacht een paar kilometer strijd met de fietsende medemens. En, zondag of weekdag, gekoerst zal er worden. Wie het op 5 km/uur houdt wacht geen eeuwige roem van Wielergoden, wel blijdschap bij de finish

6

| Op Weg 2019-3

van die eindeloze zijbeuk van statige populieren. De ‘Blinker’ en de ‘Stinker’ werden ze in de volksmond genoemd, dit dubbel afwateringskanaal van Stobrugge (Maldegem) naar de zee. Maar stinken doen ze nu niet meer, geen van beide.

smak weer dicht. De mannen – handen op de rug; als ik ooit eens vijf minuten tijd heb dan begin ik er beslist eens aan – die wat verderop de werken staan te ‘contoleren’ zijn meer van zeg. Ze wijzen mij met feilloze terreinkennis de ontsnappingsroute uit hun omgewoelde straat.

Deureriejen

VK Knesselare

Op weg naar Sint-Joris-ten-Distel is het zo’n kille grijze, beetje ranzige voorjaarsdag, zo eentje om binnen te blijven. Maar de GR-wandelaar heeft geen keus. Eens eraan begonnen moet het vooruit. In het buitengebied van Oedelem is in geen velden of wegen een soortgenoot te bespeuren, en die vaststelling werkt verrassend ontstressend.

En toch heb ik ‘aanspraak’, tot drie keer toe zelfs. De eerste keer aan de hoek van de Nieuwenhovestraat in Oostveld. Daar is een omleiding aangegeven. Een auto vertraagt en het portier zwaait open. “Meniere meuhik ie deureriejen?”. “Mevrouw ik volg GR 131 en ik kom hier voor de allereerste keer.” Iemand die in codetaal spreekt en nog nooit van zijn leven in Oostveld is geweest, die komt vast van een andere planeet. Het portier klapt met een

Maar het meest beklijvend is mijn babbel met M. in Zeldonk. Het begint zoals altijd: “Nog goed weer om te wandelen hé meneer. Maar begin van de maand was ’t wel beter” Met zijn rechterhand beklemtoont hij zijn betoog, de linker hangt er wat slapjes bij. Dan komt het verhaal. M. kreeg op 6 maart 1987 een trap in de hals op het veld van derdeprovincialer VK Knesselare. Diezelfde avond kapseisde voor de kust van Zeebrugge het autoveer Herald of Free Enterprice. M. lag samen met de over­levenden in het UZ Brugge. Zijn linkerkant bleef verlamd, voor altijd. Zijn vriendin maakte het uit. Hij mist een vrouw, want de tv praat wel maar luistert niet. Hij geraakt wel eens aan de babbel met een ‘vriendelijk meiske’. “Maar van als ze die verlamde arm in de gaten krijgen hebt ge al geen keure meer.”

OP WEG 2019 nr.3: wandelreportage GR131 116 x 124mm

Ruïne OLV-He melvaartkerk, Damme.

Villa’s in het bos

me.

Kerkstraat, Dam

De toren van het stadhuis van Damme.

PRAKTISCHE INFO

GR 131 is meer dan het ontluikende groen in het Lippensgoed en het Vagevuur- en Kraaiveldbos, meer dan de oever van het Kanaal Brugge-Gent, dan de torens van Moerkerke en Donk die uit de kouter priemen, meer dan de kastelen en herenhoeven en de lange dreven die erheen leiden. Of het beeld van de lattensplijter in Sint-Joris. Dat vertelt het verhaal van enkele generaties dorpsbewoners die een eeuw geleden hun dagelijks brood verdienden met het klieven van dennenbomen tot smalle latjes.

De echte mensen die ik ontmoet zijn het meest intrigerend. Zoals in Hertsberge waar bossen plaats moesten maken voor villa’s. Een man harkt zijn brede oprit netjes. “’t Is wel heel schoon wonen hé meneer, zo midden in de natuur?” De man laat duidelijk blijken dat hij op mijn vraag niet zal antwoorden. Ik hoop dat hij gelukkig is. Er is ook Kurt uit Antwerpen. Hij verblijft in een instelling in de buurt, maar hij wijst mij in Beernem wel de foute weg naar de bushalte. Doorheen zijn beperktheid straalt hij zoveel levensblijheid uit dat ik hem zijn vergissing prompt vergeef.

Achterkant van de foto Of Ronny die samen met mij op de bus staat te wachten. Het halve dorp passeert intussen en zonder uitzondering groeten ze allen mijn compagnon. De meesten weten nog iets te zeggen over wat is geweest Route en bewegwijzering of nog komen moet. De verzuring heeft nog niet De 148 km lange GR 131 ‘Brugse Ommeland overal toegeslagen. Zo leer ik de voor- en de achter- – Ieperboog’ is in beide richtingen wit-rood gemarkeerd. Sommigen menen dat er wat kant van mijn land weer wat beter kennen. te veel stroken beton en asfalt op de route De verplaatsingen naar de route zijn ook een GR liggen. Maar dat is een indruk omdat die op zich. Zoals de trein van Gent naar Eeklo door de Gentse haven, langs de rugkant van onze luxe- verharde stukken in het vlakke landschap langer lijken dan ze zijn. In de dreven maatschappij, dwars door de verloedering en de en bossen krijg je heus wel veel onveraftakeling. En verder met de bus naar Maldegem hard onder de voeten. Etappes deel 1: door een bos van baanwinkels, windturbines en hoogspanningsleidingen. Wat hebben ze met mijn Wim Vandamme Damme – Sint-Joris (29,1 km) en Sint-Joris land gedaan? Maar als ik vijftig meter voorbij de – Ruddervoorde (17,9 km).

Begijnhof 19mijn bushalte het Brugse Ommeland induik ziet 8500 land er plots helemaal anders uit.Kortrijk Aan de achter- Kaarten en gidsen kant van een lelijk randstedelijk tafereel plakt een GR 131 start in Damme en eindigt aan wim.1962.vandamme@gmail.com foto van een herderlijk natuurlandschap. de Palingbeek in Ieper. De nieuwe topo-

gids verdeelt de route in het Brugse Ommeland (47 km), het Houtland (46 km) en de Frontstreek (54 km). Delen 2 en 3 komen aan bod in volgende nummers van Op Weg. De gids is vanzelfsprekend te koop in onze webshop.

Info De combinatie GR-openbaar vervoer lukt met een beetje puzzelwerk. Tips vind je in de uitgebreide info van de onlineversie van dit nummer of op onze website.

ONLINE

INFO

KAART

TRACK

FOTO’S

2019-3 Op Weg |

7

WANDELREPORTAGE | Engeland

Na een nachtelijke boottocht en een gratis lift sta ik met veel verwachting aan het station van Ravenglass. Daar mis ik de eerste trein die me naar St-Bees zal brengen. De tweede trein is gecancelled en de derde heeft heel wat vertraging. Pas rond half 5 kan ik van start gaan voor misschien wel het populairste langeafstandspad van Engeland: de Coast to Coast, van de Ierse Zee in het westen naar de Noordzee in het oosten. ÆÆ Tekst en foto’s Isabel Hoogewijs

Coast to Coast met bacon, eggs and toast*

Rode kliffen aan de Ierse Kust.

* een Full English Breakfast bestaat uit gebakken hesp, een eitje, worst, witte bonen, een halve tomaat, champignons, black pudding en enkele sneetjes toast. Smakelijk!

Rode kliffen Aan het monument ter ere van Alfred Wainwright, de grondlegger van de Coast to Coast, buig ik nederig het hoofd en ga ik terstond mijn voeten dopen. Het doet mij allemaal wel iets en na deze symbolische daad klim ik tot op de rode kliffen die me een grandioos uitzicht bieden tot aan Isle of Man, 50 km verder in zee. Na 6,5 km wandelen met zeezicht geniet

8

| Op Weg 2019-3

ik nog van een prachtige zonsondergang alvorens definitief landinwaarts te draaien, op zoek naar mijn eerste B&B in Moor Row.

De Dent Na een tiental kilometer door glooiende schapenweiden doemt voor mij plots de eerste heuvel op. De Dent is niet zo hoog (350 m) maar maakt al meteen indruk door zijn solitaire verschijning en zijn kale top, omzoomd door donkere dennenbossen. De klim in de blakende zon is heftig. Op de top vang ik achter mij een laatste glimp op van de Ierse Zee, ietwat ontsierd door de caravanparken langs de kust.

Voor mij liggen de bergen van het Lake District geduldig te wachten. De afdaling is heikel, met een hellingspercentage van 30 % over de laatste 500 m!

Op het vrij vlakke pad naar Ennerdale Bridge kan ik gelukkig even bekomen. De Coast to Coast (of C2C) leidt mij verder langs de zuidelijke kant van Ennerdale Water. Het pad is er rotsig en elke stap wordt behoedzaam gezet.

Het blijkt minder vlak dan ik had verwacht en mijn voeten laten zich voelen. Ik ben nog niet in mijn ritme en de rugzak weegt door. Een korte pauze met de voetjes in het water doet hemelse deugd.

Pad langs Ennerdale Water.

Geitenpad Ik verkies mijn weg verder te zetten door het dal van de rivier Lisa en laat de hogere variant letterlijk links liggen. Een breed, ietwat oninteressant grindpad tussen hoge bergtoppen brengt me na 5 km tot aan de ‘most remoted’ Black Sail Hostel, maar die is deze avond al volzet. Een laatste beklimming (tot 600 m) is de zwaarste beproeving van vandaag. Halverwege vind ik het even niet meer zo leuk: volg ik nu een heel steil geitenpad of is dit gewoon een droge rivierbedding bestaande uit gigantische rotsblokken? Ik heb geen keuze en moet verder. Boven is het uitzicht over Buttermere Lake en Crummock Water adembenemend.

Na opnieuw een niet te onderschatten afdaling wacht beneden mijn avondmaal in de Honisterhostel. Er is geen stopcontact op de gemeenschappelijke kamer en dat is even balen na deze vermoeiende dag, maar de leuke babbels met mijn lotgenoten maken alles goed.

Just enjoy the walk!

Hoewel de derde etappe ‘maar’ 18 km is, drukt Steve mij op het hart volop van de wandeling te genieten. De afdaling naar Seatoller is alvast een meevaller. In het mooie beekvalleitje van de Derwent is het pad hier en daar voorzien van

Een van de honderden smalle poortjes.

kettingen, maar echt gevaarlijk is het niet. Door de aanhoudende droogte van de laatste weken staat het waterpeil historisch laag. Rosthwaite ligt verder op mijn pad en dit authentieke dorp straalt een en al charme uit met zijn geplaveide smalle straatjes en het café The flocked Inn. Ik kan het niet laten er even te pauzeren en te genieten van al deze eenvoud.

Volg ik nu een heel steil geitenpad of is dit gewoon een droge rivierbedding vol gigantische rotsblokken?

Ik verlaat het dal en na een fameuze beklimming sta ik op de top van de Lining Crag. Ik word er getrakteerd op een indrukwekkend zicht over een laagte, bezaaid met bizarre, aarden bulten en omzoomd door een rij van Crags. Nog een 70-tal meter hoger sta ik op de Greenup Edge, het hoogste punt van de dag (611 m). De ‘Crags’ en de ‘Knotts’ volgen elkaar op. Na een steile afdaling langs met varens begroeide hellingen ligt Grasmere aan mijn voeten. In de 19de eeuw woonde hier de romantische dichter William Wordsworth. Ik vind er vooral voldoende eten voor de komende dagen en een goed bed in een Victoriaans hostel.

Frisse pint Op weg naar Patterdale zal ik vandaag voor een keuze komen te staan: door het dal van de Grisedale Beck, over de Sunday Crag of over de Helvellyn. Het dal is natuurlijk het

In de vallei van de Stonethwaite Beck kruisen op deze zondagmorgen veel wandelaars mijn pad, waaronder opvallend veel grote groepen jonge mensen, zwaarbeladen met slaapzakken en tenten, en mannen die er blijkbaar voor een ganse dag solo op uittrekken. Het is weliswaar drukkend warm, het pad is hard en stenig, iedereen puft en blaast, maar niemand geeft op.

2019-3 Op Weg |

9

Grisedale Tarn is een ideale picknickplek.

eenvoudigst, via de Sunday Crag (850 m) zal ik weidse vergezichten krijgen maar ook een extra beklimming en een gevaarlijke afdaling, en over de Helvellyn (950 m) zal het heel spectaculair zijn want dan moet ik de uitdagende Striding Edge over. Kleine groepjes mannen gaan resoluut voor de Helvellyn, grote groepen maken het zichzelf gemakkelijk langs het dal en solo-wandelaars twijfelen, net als ikzelf. Ik besluit om definitief te kiezen eenmaal ik aan Grisedale Tarn ben. Aan dit prachtige meertje, een echt plaatje, houd ik mijn middagpauze.

Mijn besluit is snel gemaakt: langs het dal lijkt de route mij niet zo aantrekkelijk, ik voel mij te moe voor de Helvellyn, dus ik kies de Sunday Crag. Zoals beloofd is het uitzicht boven indrukwekkend en zie ik in de verte het einde van het Lake District.

In Patterdale doe ik mij tegoed aan een ‘jacked potato’ met een frisse pint in de favoriete pub van ‘Coast to Coasters’: The White Lion. Ik voel mij als herboren. Ik laat de bergen even voor wat ze zijn en ga langs een groen, weelderig dal naar de herberg aan het Brothers Water. De sticky toffee pudding is er alvast zalig.

(780 m). Dit is de allerlaatste beklimming in het Lake District en hoewel ik die bergen de laatste dagen meermaals heb vervloekt, word ik er nu wat weemoedig van. Op de top is het vrij winderig. Ik ben er niet alleen en ook hier maken mensen graag een babbeltje, vooral over de Belgen die het WK voetbal niet hebben gewonnen. De afdaling leidt mij recht naar het Haweswater. Het waterpeil staat zodanig laag dat het verdronken dorp Mardale letterlijk terug boven water komt. Het 6 km lange pad langs dit waterreservoir doet mij aan de Ardennen denken: groene, slingerende paadjes die op en neer gaan. Ik voel me hier al bijna thuis.

Verdronken dorp

En dan zijn die bergen plots weg en ligt er een lappendeken van velden en weiden voor mij.

De Yorkshire Dales liggen aan mijn voeten. Ik kom in open land en doorkruis heel wat weilanden. De koeien zijn wel meer gewoon dan een eenzame wandelaar. Ik steek massa’s muurtjes over via hekjes en poortjes. Dit is het Engeland zoals ik het mij had voorgesteld. Ik kijk al uit naar Shap Abbey. De ruïne van de abdij is prachtig en ik neem er ruim de tijd voor een pauze. In Shap heb ik een kamer in een lodge gereserveerd, en ook dat is weer een voltreffer.

De herberg ligt niet op de Coast to Coast, dus moet ik eerst zo snel mogelijk weer op de route zien te komen. Een heel mooi pad tussen een drukke verkeersweg en het water brengt mij naar Hartsop. Mentaal gaat het opnieuw goed en ik start met volle moed aan de beklimming van The Knotts. Halverwege krijg ik een mooi uitzicht op het Hayeswater en heb ik ook weer het gezelschap van heel wat C2C’ers. Wie niet oplet stapt na The Knotts verder naar High Street maar de route slaat af naar Kidsty Pike

10

Zwarte heide als molshopen.

| Op Weg 2019-3

Het lijken wel grijze lavabrokken, door de natuur geboetseerd tot meubilair voor een uitgestorven diersoort.

Zwarte heide De etappe van Shap naar Kirkby Stephen is meer dan 32 km, dus het belooft opnieuw een zware dag te worden. De vlakke weilanden maken plaats voor een lichtheuvelend heidelandschap bezaaid met eigenaardige, mysterieuze stenen.

Het lijken wel grijze lavabrokken, door de natuur geboetseerd tot meubilair voor een uitgestorven diersoort. Ook de heide staat zwart, maar dan van de droogte. Ik zie een kudde wilde paarden en ook duizenden schapen. Aan de Sunbiggin Farm heb ik een hoera-moment: Elisabeth heeft haar tuinhuis supergezellig ingericht als mini-café, waar je versgebakken cake en frisdranken kan nemen.

De prijslijst hangt aan de muur. Fantastisch toch?

Even later sta ik weer in de eindeloze heide, opgefleurd door prachtige paarse distels. Ik hoor er absolute stilte. Het dal van de Scandal Beck is een aangename afwisseling. Het is er adembenemend mooi met een idyllisch brugje, bloemrijke oevers en een indrukwekkend spoorwegviaduct in de verte. Ik vergeet er zowaar de spierkrampen en de pijnlijke voetzolen bij. Dra arriveer ik in Kirkby Stephen maar eerst nog enkele kilometers door desolaat gebied. Hier ben ik gans alleen, samen met al die schapen natuurlijk! Kirkby Stephen is een heel levendig en mooi stadje en ik logeer er in een parel van een guesthouse.

Negen kolossen De papegaaienkolonie van Kirkby Stephen heb ik niet gezien, maar ik krijg wel compagnie van Nick, een jonge Australiër die mij de ganse dag zal vergezellen. In de verte zien we snel het hoogtepunt van de dag: Nine Standards Rigg (662 m).

Onderweg krijgen we nog een demonstratie schapen scheren en op de top staan negen mas-

OP WEG 2019 nr.3: wandelreportage Coast to coast 176 x 25mm Drie van Nine Standards.

De pracht van Lake District.

todonten van steenfiguren ons op te wachten. Er zijn veel theorieën maar niemand weet precies wat hun functie was en hoelang ze er al staan.

Deze heuvel is ook de waterscheidingslijn tussen oost en west, maar door de droogte van de afgelopen weken hoeven we hier gelukkig geen ‘boggy ground’ te vrezen. Het gebeurt wel vaker dat wandelaars tot kniehoogte, of in het slechtste geval tot aan hun middel, in de moerassige, zompige grond wegzinken.

We banen ons verder een weg door de eindeloze heide- en grasvlaktes. Er zijn hier heel

weinig referentiepunten maar de gps wijst ons het juiste pad naar de boerderij van Ravenseat, waar nog veel hooi moet verpakt worden. We dalen verder af naar het prachtige dal van de Swale en volgen deze rivier tot in Muker, een grijs dorp met een middeleeuwse uitstraling, waar Sheila van de Stoneleighcottage mij al staat op te wachten.

Cow’us De omgeving van Muker wordt gekenmerkt door honderden kleine weides, allen afge-

boord met de typische muurtjes en voorzien van een cow’us. Dit zijn niet zomaar schuurtjes maar kleine gebouwtjes met een vaste structuur waar de koeien ’s winters gestald worden. Ik verlaat het dal en krijg nog een laatste, heel mooi zicht over de Swalevallei.

Ik wring mij nog eens tussen en over ontelbare muurtjes en de laatste kilometers van de dag volg ik terug de oevers van de Swale.

Net na de middag arriveer ik in Reeth, waar een gratis lift mij komt oppikken en mij naar huis brengt.

PRAKTISCHE INFO North Sea

Shap A66 Dent Honister 350m hostel Lining Crag 542m

Irish Sea

LAKE DISTRICT

Op Weg 2019

Whitby Kirkby Stephen

The Knotts 739m

Reeth M6

Muker

Coast to Coast YORKSHIRE DALES

Route en bewegwijzering

Info

C2C’en, wandelen van de Ierse Zee naar de

Onderweg zijn er heel wat overnachtings-

Noordzee, is een begrip in Engeland. De

en bevoorradingsmogelijkheden. Er zijn

complete Coast-to-Coast is 309 km lang, met

ook organisaties actief die bagagevervoer

enkele (hogere) varianten. De route start in

en/of overnachtingen organiseren, zoals

St-Bees aan de Ierse Zee en eindigt in Robin

www.sherpavan.com. Op deze site vind je

Hood’s Bay aan de Noordzee. Ze is summier

ook alle interessante info voor wie graag

bewegwijzerd, dus een gids of gpx-track is

alles zelf organiseert.

zeker nodig. De route kan in 11 tot 17 dagen gewandeld worden. Ikzelf heb 8 dagen gewandeld over 180 km. Meer info op www.

ONLINE

INFO

KAART

TRACK

FOTO’S

wainwright.org.uk/coasttocoast.html.

2019-3 Op Weg |

11

FIETSREPORTAGE | Frankrijk

Een duet van Franse toproutes Omdat de wind langs de Franse westkust over­ wegend uit het zuidwesten blaast, verkozen we via de Vélodyssée en Bretagne noordwaarts te fietsen en terug te keren via Normandië en de Vélo Francette. Een goede keuze, zo bleek. ÆÆ Tekst en foto’s Joost Ameye

DEEL 1

Vélodyssée Over de Vélodyssée kunnen we kort zijn: “Doen! Zalig rustig! Door schitterende natuur op fantastische, grotendeels autovrije paden! Langs de zee, door pittoreske stadjes, langs kanalen, door bekoorlijke dorpjes, … kortom afwisselend, maar altijd mooi.”

Zo’n 50 meter van station St. Jean in Bordeaux vinden we de eerste groene fietsbordjes richting Lacanau-Océan. Even volgen we de boorden van de Garonne, dan volgt een hels stuk onder, door, boven en langs op- en afritten van ringwegen, maar uiteindelijk kunnen we weer rustig ademen op een voormalige treinroute door naaldbos.

Onze eerste dag fietsen langs de oceaan zet meteen de toon, inclusief enkele pittige duinhoogtes. Afwisselend door bos en heide op wondermooie, pas geasfalteerde paden. Ongelooflijk dat op minder dan 30 km naar het oosten de beroemdste domeinen van de Médoc liggen.

Vanaf het Marais de Brouage wordt het wat hobbelig (‘route déformée’).

Behalve watervogels spotten we ook exotische – of eerder voorhistorische – runderen met lange haren en karaktervolle koppen. Blijkbaar aarden zij op deze schrale gronden.

Verleden en toekomst in één beeld.

12

| Op Weg 2019-3

Pauze in La Palmyre.

Dé ontdekking van dag vier op weg naar La Rochelle: Châtelaillon-Plage! Voor ons een van de mooiste plaatsjes langs de Atlantische kust.

De dijk begint al met ‘s werelds mooist gelegen kapsalon (Chez Olivia), recht tegenover visrestaurant Le Poseidon.

Vanaf Marans belanden we in de Vendée. Via Voies Vertes en grindwegen gaat het van Sables d’Olonne naar Olonne-Sur-Mer en van BremSur-Mer naar Saint-Gilles-Croix-de-Vie. Af en toe schuiven deze prachtige plaatsnamen een klimmetje onder onze wielen, ongetwijfeld om het dessert na het diner te verdienen! Opgelet: als je de Passage du Gois wil nemen, check in het bureau voor toerisme eerst de tijden van de getijden.

Vanaf Port du Bec kan het stevig duwen zijn indien de wind verkeerd zit. Vanaf La Joselière blijven we ‘hoog’ rijden, terwijl de zee ons beneden uitnodigt. Indien de benen goed zijn die dag, toch even naar beneden rijden, lijkt ons! Voorbij de Pointe de Gourmalon zien we plots het glorieuze Pornic voor ons. Een mooie jachthaven met een pittoresk stadje erachter.

Tot Saint-Michel-Chef-Chef – de naamgever stotterde even bij aangifte op het stadhuis – en SaintBrevin-l’Océan is het leuk rijden. Dan wordt het vervelend door … de massa verkeersdrempels.

Vervolgens doen het zicht op St. Nazaire en de vergane industrie ernaast ons doorperen tot

De vuurtoren van La-Barre-des-Monts.

Paimbœf. Hier moet je zeker stoppen aan de Loire in het authentieke Café de la Loire!

Nantes experimenteert volop door voorrang te geven aan de fietser. Je kan er jezelf opeens in het midden van de straat zien fietsen, met de auto’s aan de kant van de weg … We zijn er niet lang genoeg geweest om onze hersenen te laten wennen, maar hopelijk zijn de lokale automobilisten er al wel aan gewoon.

Regen van de late morgen tot een heel eind in de namiddag. Gelukkig mochten we schuilen in de lobby van een hotel en kregen we bovendien alle croissants die nog overbleven van het ontbijt. Sucé-sur-Erdre is een schattig plaatsje met mooie jachthaven. Het lijkt wel een dorpje om op pensioen te gaan. Wat verder begint het Kanaal van Nantes naar Brest en dat volgen we de volgende 300 km. Onverhard maar goed berijdbaar en heerlijk rustig.

Vanaf Redon wordt het nog mooier. Vlakbij Saint-Gérand bereiken we het hoogste punt langs het kanaal, gevolgd door een heerlijke afdaling naar Pontivy. Al viel die stad ons tegen.

Als verkenning voor de Ronde van Frankrijk doen we de beklimming van de Mur-deBretagne, met daarna alweer een onbeschrijfelijk zalig stuk op een oude spoorweg langs het Lac de Guerledan, helemaal tot aan de abdij van Bon Repos. Een gepaste naam voor een fantastische stopplaats.

Carhaix-Plouguer wordt een beetje als de hoofdstad van het Bretoens aanzien. Lang voor de stad krijgt ook het kanaal overal de naam ‘Kanol Naoned-Brest’ mee.

DEEL 2

La Velo Francette Ook de Vélo Francette hoort zeker thuis op het favorietenlijstje van elke fiets- en Frankrijk­ liefhebber. Er moet geregeld wat geklommen worden, maar dat valt op te lossen door de etappes niet te lang te maken. De route biedt een ideale gelegenheid om minder gekende departementen zoals Calvados, Mayenne, Maine et Loire en Deux-Sèvres en ondergewaardeerde steden als Caen, Laval, Angers, Saumer en Niort beter te leren kennen. Pareltjes als Clécy, Domfront, Le Thoureil, Montreuil-Bellay, St Généroux, Damvix en Coulon krijg je er extra bovenop.

De route is pas sinds 2016 volledig gemarkeerd en dit met een roze windhaan, door ons wel eens oneerbiedig ‘rooie kip’ genoemd wanneer we hem niet snel genoeg vinden. Maar dit gebeurde niet vaak.

2019-3 Op Weg |

13

Dreiging vanop zee, St-Hilaire-de-Riez.

Ouistreham is vooral bekend als landingsplaats voor de geallieerden op het einde van WO II, maar het is een vrij gezellig plaatsje aan een aantrekkelijke kustlijn, afgeboord met mooie, laat 19de-eeuwse en vroeg 20ste-eeuwse villa’s.

Aan de kerk van Lion- sur- Mer vonden op zaterdagnamiddag petanqueduels plaats. Op het scherp van de snee en zonder pastis! Er zijn banken om van dit ‘theater aan zee’ te genieten.

Caen is een mooie groene stad met de Orne en de jachthaven die extra sfeer brengen. Zeker even wandelen in de buurt van het kasteel (ooit van Willem de Veroveraar, die van Hastings).

Clécy is dan weer een prachtig gelegen dorpje op de Orne, dat zichzelf adverteert als dé hoofdstad voor rappel, kano, bobslee en via ferrata.

Pont d’Ouilly is wereldberoemd om zijn ‘La Guinguette’. Letterlijk: ‘een kleine herberg ergens

Josselin, hartje Bretagne.

buiten de stad’, maar nu doelend op: ‘een plaats waar je kan dansen op oude deuntjes’, dikwijls impromptu. In Point d’Ouilly gebeurt dit op een idyllische setting aan de boorden van de Orne.

De rivier Mayenne is vanaf het stadje Mayenne commercieel bevaarbaar en daardoor krijg je heel wat meer culinaire mogelijkheden. Maar bijlange niet zoveel als er kastelen zijn. Bij elke oogopslag zie je er weer een tussen de bomen verschijnen! Volgens enkele locals zou de rijkdom van de streek vooral door de van oudsher intensieve veeteelt gegenereerd zijn…

Na Angers gaat het naar Bouchemaine, prachtig gelegen op de samenloop van de Maine en de Loire. Dan klimt het nogal tot in Le Thoureil.

Maar hier word je beloond voor alle moeite met een schitterend dorpje aan de Loire. Een langer bezoekje waard.

Koffie in Frankrijk Over koffie in Frankrijk zou een stukjesschrijver een flink boompje kunnen opzetten. Ook omdat de naam niet overal dezelfde lading dekt. Wij bestellen na al die jaren meestal ‘un grand café crème’ en dat is in de helft van de gevallen wat we echt willen: een grote kop vrij sterke koffie met een scheutje warme melk. Vroeger bestelden we ‘un grand café au lait’, maar ofwel kwam die met koude melk ernaast – of nog erger: met een ‘plastieken’ melkje – ofwel krijg je meer melk dan koffie.

Ik drink eigenlijk mijn koffie liefst zwart. Maar bij zo’n bestelling krijg je ofwel een centimeter vloeibare teer – na twee zo’n koffies ga je zitten beven op je stuur – ofwel bestelde ik vroeger al eens ‘un café Américain’, wat eigenlijk een espresso met wat meer water moet betekenen. Na een verwerpelijke blik van de dienster arriveerde er meestal water met wat koffie. Nu is die naam veranderd in ‘café allongé’ (aangelengde koffie), maar veel plaatsen beschouwen dit nog altijd als een vrijgeleide om water met wat koffie te serveren. Vandaar dat ik mij bij de realiteit heb neergelegd.

Maar als de dienster of garçon echt sympathiek overkomt, durven we al eens ‘un grand cafe’ te vragen ‘avec du lait chaud à coté’. Dan kunnen we zelf de sterkte van onze koffie regelen!

Maar soms is onze inschatting verkeerd en dan worden we opnieuw gecorrigeerd met ‘un grand crème, alors’…

14

| Op Weg 2019-3

Een schitterende dag langs de Thouet, maar weer eentje waarbij je je diner dubbel en dik verdient!

Bij Thouars volgt een klim weggelegd voor een koersfiets zonder bepakking. Maar hoe dan ook: je komt er zeker puffend en steunend boven, in een stad die eerst niet veel soeps lijkt, maar toch een mooie kerk en stadsplein heeft en wat verder aan de rivier een imposant fort.

Het naderen van Parthenay is vervelend omdat je de stad van verre ziet liggen, maar er drie keer voor op en af moet zonder veel aan hoogte te winnen, en dit op een hobbelige weg. Het centrum van de stad heeft charme door de vakwerkhuizen en de vele wapenschilden die er in de middeleeuwse straten worden geëtaleerd.

Maar het riep bij mij niet direct het gevoel op om in maliënkolder jonkvrouwen uit de handen van snoodaards te gaan bevrijden…

Niort rijden we rustig binnen langs de gekanaliseeerde rivier. De donjon probeert ons direct te imponeren. Rond de Hallen is het fijn slenteren en op zondag is er een gezellige markt.

Gegeten aan de Esplanade de la République met een overvloed aan keuzemogelijkheden.

De dienster vroeg ons bij het afruimen of “tout c’est bien passé?”. Letterlijk: of alles goed verlopen was… Dit is een vraag die je meer en meer krijgt over heel Frankrijk en meestal van jong restaurantpersoneel. Misschien typisch een vraag die past bij een internetgeneratie. Of het eten veilig in de maag is terechtgekomen? Geen onverwachte errors bij het downloaden? Was je capslock nog aan bij het naar binnen lepelen?

Je verwacht normaal “of het lekker was” als vraag, waar je dan “c’était bon” of “délicieux” op antwoordt naargelang de graad van voldoening.

“Of alles goed verlopen is” verwacht je eerder in de wachtzaal van een materniteit. Wel, indien de vergelijking volledig zou opgaan, dan was het in dit restaurant alleszins een zware bevalling…

De donjon van Niort imponeert.

Het havenstadje Pornic glorieert.

Het goeie nieuws van de dag: net na Magné de enige kleine beklimming, eentje om het af te leren. Vanaf dan gaat het vlak door de Marais de Poitevin en langs de kanalen van Pomère en Marans naar La Rochelle. Een prachtige dag fietsen door een gebied met idyllische kunstwerkjes als Coulon, Damvix en Pont de Marans

Canal des 2 Mers à vélo en loopt langs een hele reeks beroemde wijngaarden. Onderweg passeren we nog een juweeltje: Talmont-sur-Gironde, ‘un des plus beaux villages’ en het bezoeken zeker waard. Picknick is niet nodig, er is een grote keuze aan betaalbare visrestaurantjes.

en langs kanaaltjes en landschappen die eigenlijk een hele week onze tijd verdienen!

In La Rochelle eindigt de Vélo Francette. Wij moesten nog verder zuidwaarts, opnieuw via de Vélodyssée. Om Bordeaux te bereiken kozen we ditmaal vanaf Royan voor de noordelijke oever van de Gironde. De route wordt aangeduid als

PRAKTISCHE INFO Ouistreham

Caen

Route en bewegwijzering Als vertrekpunt namen we Bordeaux. Van zuid naar noord, van Bordeaux tot Morlaix, volgden we de Vélodyssée, een voormalige

Roscoff

Saint-Malo

Morlaix CarhaixPlougier

Pont d’Ouilly

Domfront

Vélo Francette

Mayenne

Mur de Bretagne

Quimper

Clécy

Laval

Pontivy Saint-Gérant Vannes

Rennes Redon

Nantes

Port du Bec Les Sables-d’Olonne

belandde op ons to-dolijstje en wij op de trein via Rennes naar Caen.

Terug zuidwaarts fietsten we de Vélo Francette dwars door Normandië (zie ook Op Weg 2018 6 en 2019 1 en 2). Om onze lus vol te maken volgde opnieuw een stukje Vélodyssée. reisverslagen

en

etappe-indeling

vind

je

op

jknotathome.com. Meer praktische info en gpx-tracks vind je op www.lavelodyssee.com, www.lavelofrancette.com.

Kaarten en gidsen

Touars

Vélodyssée

Brem-sur-Mer

we door het slechte weer tijd verloren hadden. De Kanaalronde

Uitgebreidere

Le Thoureil Saumur Loire Bouchemaine

Saint-Nazaire Paimbœuf Pornic

Le Mans

Château Gonthier Sucésur- Angers Erdre

Fietsroute van het Jaar (zie ook Op Weg 2016 1). Het idee om via de Tour de la Manche naar Ouistreham te fietsen, lieten we varen omdat

La Vélodyssée van Paul Benjaminse (2018, 2de druk). Te koop in onze webshop. La Vélo Francette, Editions Ouest-France (2016).

Parthenay Marais

Poitiers Niort

La Rochelle

www.editionsouestfrance.fr.

Info Wij fietsen met een Koga Worldtraveller, 40 mm banden en enkel ach-

0

50

Saintes Royan

om een rustige siësta te kunnen doen! Met picknick en twee flessen water ongeveer 10-12 kg bepakking.

de

Vélodyssée

Op Weg 2019

Angoulème

n ro

Gi

km

100

teraan bepakking. Geen tent, wel een Bug bivy van Outdoor Research,

ONLINE

Lacanau-Océan

Bordeaux

85 mm

KAART

TRACK

FOTO’S

2019-3 Op Weg |

15

WANDELREPORTAGE | Oostenrijk

Op en top Tirol De regio rond het Oostenrijkse Kitzbühel heeft een uitstekende reputatie als wintersportbestemming, maar in de zomer is het een heerlijk wandelgebied. De Kitzbüheler Alpen Trail – kortweg KAT Walk – voert je naar enkele van de mooiste bergtoppen en laat je ’s avonds volop genieten van het Tiroler dorpsleven. ÆÆ Tekst en foto’s: Steven Vermeylen

Bergrede Het officiële startpunt van de KAT Walk ligt bij het middenstation van de Salvenbahn, die Hopfgarten verbindt met de top van de Hohe Salve (1.829 m). We zijn nogal strikt in de leer, dus volgen we de aanwijzingen in onze wandelgids en stappen gedwee in de gondelbaan. Een tiental minuten zweven we door het ochtendgrijs, over dennentoppen en almweiden. Een gemoedelijke klim leidt ons naar de kegelvormige top van één van Tirols meest

16

| Op Weg 2019-3

populaire bergen. De Hohe Salve is omgeven door meer dan 70 ‘drieduizenders’ en geldt dan ook als een favoriet uitzichtpunt. De Romeinen vestigden er al een wachttoren. We nemen een kijkje in de Salvenkirche, de hoogstgelegen pelgrimskerk van Tirol. Er is net een dienst aan de gang; de pastoor heeft het toepasselijk over… de Bergrede. Het aangrenzende restaurant is uitgerust met een draaiend platform, zodat de gasten met de benen onder tafel optimaal van het uitzicht kunnen genieten.

Volksgeloof Het is nog wat vroeg voor de lunch, dus zetten we de afdaling in. We volgen een wandelpad dat van de zuidoostkant van de top naar de Salvensee loopt. Het water van de vele bergmeertjes komt ’s winters goed van pas om de sneeuwkanonnen te voeden. We wandelen langs de ‘Jordankapelle’, waar een bron ontspringt. Volgens het volksgeloof zou het water een heilzame werking hebben voor de ogen.

Verfrissend is het in elk geval! Bij de Filzalm

Rustbank met een boodschap op de alm.

begint onze maag nadrukkelijk te knorren. In de ietwat benepen berghut schuiven we aan tafel bij een koppel zeventigers. Achter onze portie Grötzl (een hartig gerecht met aardappelen en spek) proberen we in ons beste Duits een gesprek aan te knopen. Het paar blijkt uit het Nederlandse Heerlen te komen, maar hun streektaal hadden we niet meteen als een vorm van Nederlands geïdentificeerd. “Het is zeker onze dertigste keer in Tirol. Vroeger deden we wandelvakanties, maar de laatste jaren opteren we voor een georganiseerde busreis. De bezienswaardigheden hebben we allemaal al eens gezien, dus trekken we er met z’n tweeën op uit voor korte tochtjes.”

Bekroonde schnaps Een prima wandelpad langs een kloof brengt ons verder bergafwaarts. In het centrum van Brixen im Thale grijpen we de kans om nader kennis te maken met de Tiroolse schnapscultuur. Branderij Erber, Tirools oudste koperketelbranderij, bezit al meer dan 400 jaar het ‘stookrecht’. We sluiten aan bij een bezoekersgroepje, dat door familietelg Kerstin met de nodige trots door de stookkelder wordt geleid, waar zij het destilleerproces uit de doeken doet.

Een eregalerij toont de vele bekroningen die de destillaten in de wacht sleepten. Daarna volgt een proeverij, met keuze uit meer dan 40 variëteiten. Ons vergelijkend onderzoek levert een duidelijke voorkeur op voor de Zirberner Schnaps, een likeur op basis van denappels.

Prettige bijwerking is ook dat ons Duits er na enige glazen merkelijk op vooruitgaat. Dat vinden we zelf althans…

Langgerekte bergrug Op de achtergrond baadt de Hohe Salve in de ochtendzon wanneer we vanuit Brixen langs een kunstzinnig aangelegde kruisweg naar de Brixenbachalm klimmen. Enkele potige gemeen-

Stookkelder van branderij Erber.

tearbeiders graven greppeltjes over het wandelpad om regen- en smeltwater af te leiden. Het terrein is een stuk ruwer dan gisteren: over de langgerekte rug van de Gaisberg lopen we door een open karstlandschap, met verspreide kruipdennen. Op de Bärstättalm vond in het voorjaar van 2015 een aardverschuiving plaats, waarbij meer dan 4000 m³ grond en steen naar beneden is gekomen. Een aantal wandelwegen zijn toen dicht gegaan. Ondertussen is een ‘Steenslaggalerij’ gebouwd om de doorgang te verzekeren. Een aantal panoramatafels helpen ons de omliggende bergtoppen te benoemen, van de Hohe Salve in het westen over de Wilder Kaiser in het noorden en de Kitzbüheler Horn en de Hahnenkamm in het oosten. Bij de Gaisberglift nemen we een brede grindweg, met heel wat haarspeldbochten en lawineweringen, naar Kirchberg. Een bordje van een lokale boer geeft ons nog een vriendelijke aanmaning mee: “Auf dem Weg bleib ‘Du’, ins Gras geht nur die Kuh”.

Een prettige bijwerking van deze schnaps is dat ons Duits er na enige glazen merkelijk op vooruitgaat.

Legendarische pistes In Kirchberg is het even zoeken om het gele wandelroutebord ‘Maierl 1,5h’ te vinden. Eens dat gelukt is, gaat het via enkele verharde wegen en bergpaden naar de Ehrenbachhöhe (1.802 m). Hier zijn we op het hoogste punt van de Hahnenkamm, vooral bekend als skigebied. Eind januari verzamelen internationale skikampioenen hier voor een wereldcupwed-

strijd over ‘de moeilijkste skipiste ter wereld’.

De afdaling van 3,3 km (met 863 m hoogteverschil) wordt in minder dan 2 minuten afgelegd. De sprongen gaan tot wel 80 meter ver en de snelheden tot 140 km per uur… In het zomerseizoen is het gebied dan weer een wandelparadijs. Langs legendarische pistes als de Mausefalle en de Streif dalen we af naar Kitzbühel. Ons etappedoel verwelkomt ons met het uitbundige gebeier van kerkklokken. Het prestigieuze skioord ademt een mondaine sfeer, met tal van exclusieve merken in de etalages. Het centrum wordt overschouwd door niet één maar twee kerken naast elkaar: de gotische Liebfrauenkirche en de barokke Stadtpfarrkirche. In die laatste worden we verwend met een streepje Bach – de koster houdt immers net een orgelrepetitie.

Doodlopend alternatief De volgende ochtend wacht ons weer een serieuze uitdaging. De KAT Walk klimt naar de top van de Kitzbüheler Horn (1.996 m) om van daaruit door te stoten naar St. Johann in Tirol. Van die top, bekroond met een meer dan 100 meter hoge televisietoren, is echter niets te zien wanneer we onze tocht aanvatten. Het is zwaarbewolkt, het regent en er is kans op onweer. We besluiten in de vallei te blijven, en kiezen voor de Römerweg, die de loop van de Kitzbüheler Ache volgt. Om toch wat hoogte te winnen, slaan we de brede Panoramastrasse in. Die leidt via 19 haarspeldbochten naar het Alpenhaus (1.670 m). Met een constante stijgingsgraad van 15 tot 18 % geldt deze 9 km lange beklimming als één van de zwaarste in de wielersport. Mijn alternatieve route over de bergflank blijkt dood te lopen op een kolkende bergbeek. We volgen het water stroomafwaarts en komen na een goede kilometer bij een asfalt­ weggetje. We besluiten het zekere voor het onzekere te nemen en blijven op de oeverweg

2019-3 Op Weg |

17

Drinkplaats mét bekers!

Kijklustigen langs het pad.

naast de Ache tot in St. Johann, een rustiek dorp met fraai versierde barokhuizen. Op het dorpsplein treedt die avond de plaatselijke blaaskapel op, voor de gelegenheid geflankeerd door een soulzangeres. Het levert een interessante muzikale mix op.

Wandeldiploma Van het muziekfeest is geen spoor meer te bekennen wanneer we op onze slotdag voorbij de kerk in de richting van het gehucht Oberhofen lopen. Alles is nog diezelfde nacht keurig afgebroken. We passeren enkele indrukwekkende boerderijen. De boerenstand heeft hier de voorbije eeuwen in alle opzichten goed geboerd, met dank aan de alpenweiden en glooiende grasbergen. Ik raak aan de praat

met de Amerikaanse twintiger Jonah, die ik al enkele keren eerder heb opgemerkt op de route.

Op het dorpsplein treedt de plaatselijke blaaskapel op, voor de gelegenheid geflankeerd door een soulzangeres.

“Ik heb een uitwisselingsjaar doorgebracht in Wenen. In mijn vrije tijd trok ik zoveel mogelijk de bergen in. Nu ben ik in de VS aan het

Het hoogste punt van de Hahnenkamm, bekend als de moeilijkste skipiste ter wereld.

18

| Op Weg 2019-3

En ook de Loferer Steinberge kijkt toe.

werk als projectingenieur, maar van tijd tot tijd probeer ik terug te keren naar de Alpen. Het is een microbe, die ik ooit hoop door te geven aan mijn kinderen.”

Door vrijwel verlaten almgebieden stappen we over een kalksteenplateau naar Adlerspoint.

Alleen enkele koeien brengen wat leven in de brouwerij. Tijdens de afdaling naar St. Ulrich am Pillersee hebben we enkele magnifieke zichten op de woeste pieken van de Loferer Steinberge. De lichte weemoed die onvermijdelijk samenhangt met het einde van een tocht, weerspiegelt zich in de eerste herfstkleuren in het bladerdek. In onze hotelkamer ligt zowaar een KAT Walk-diploma op ons te wachten: ‘76 km, 4.950 m stijgen en 5.200 m dalen – you did it!’ En of – en we zouden het zo opnieuw doen!

n

0

In

Bad Häring

2

4

km

Scheffau am Wilden Kaiser Ellmau

Söll

Rö wemer g -

PRAKTISCHE INFO

Ha hn en ka mm -

Hartkaser Oberndorf Kat Walk in Tirol Hohe Kompakt Brixen Kirchberg Salve im Thale in Tirol HofgartenMarkt

St Johan in Tirol

St Ulrich am Pillersee

Kitzbüler Horn

Fieberbrunn

bestaat

een

Duits-

en

wandelbrochure

van de KAT Walk. Deze bevat een duidelijke beschrijving en kaartjes die, samen met de beweg-

Kitzbühel

Kitzbü ler Ache

Große Rettenstein

Er

Engelstalige

Oberaurach WestenGaisWildseeloder dorf berg Kat Walk Ehrenbachhöhe Alpin Gampenkogel Bischof Steinbergkogel Aschau Pengelstein Kelchsau Brechhorn Schwarzkogel Gamshag Ladron Steinbergstein

Gidsen en kaarten

Op Weg 2019

wijzering, ruim volstaan om de route af te leggen. Er is ook een Nederlandse vertaling beschikbaar. Aan te vragen via info@kat-walk. at. De KAT Walk is ook ingetekend op twee wandelkaarten van de Kitzbüheler Alpen: Brixental-Hohe Salve-Wilder Kaiser & St. Johann in Tirol-Wilder Kaiser-PillerseeTal (1:35.000).

Route en bewegwijzering De KAT Walk bestaat in twee varianten. Wij kozen voor de Compact-

Info

route van 76 km, in vijf etappes. De Alpine-variant telt één etappe

De KAT Walk kan geboekt worden als arrangement met bagage-

meer, goed voor 106 km. Net voor de Hahnenkamm komen beide

vervoer, info op www.kat-walk.at. Daar zijn ook gpx-bestanden te

routes samen. De tocht is quasi perfect bewegwijzerd met het

vinden. Meer toeristische tips en overnachtingsmogelijkheden op

bolvormige KAT Walk-logo op gele wandelpijlen. Onze trajecten:

www.kitzalps.com.

Hopfgarten – Brixen (10 km), Kirchberg (13,5 km), Kitzbühel (15 km), St. Johann (18,5 km), St. Ulrich (19 km). Houd rekening met telkens zo’n 1.000 meter stijgen en evenveel dalen.

ONLINE

INFO

KAART

TRACK

FOTO’S

uw speciaalzaak voor outdoor materiaal en kleding

2019-3 Op Weg |

19

FIETSNIEUWSFIETSNIEUWS Fietsen in Limburg

De website www.tipsvoorfietsers.be heeft tot doel om elke fietser te inspireren en geeft daartoe al voor het vierde jaar op rij de gratis gids Fietsen in en om Limburg uit. Deze bevat 43 kant-en-klare fietsroutes langs knooppunten die vertrekken vanuit 23 fietsvriendelijke gemeenten en steden. Deze kunnen naar wens ingekort worden of gecombineerd tot langere tochten. Bij ieder routevoorstel hoort een af te knippen strook waarop de te volgen knooppunten en stopplaatsen (in totaal 85 horecabedrijven) vermeld staan. De routes zijn tussen 21 en 89 km lang en dus voor alle soorten fietsers geschikt. Je kan de fietsgids downloaden van de website.

Urbanus 70 Dit jaar wordt Urbanus 70 jaar en dat wordt uitgebreid gevierd in het Waasland, o.a. met de speelse gezinsfietstocht In het wiel van Urbanus (30 km). Het traject voert vanuit Lokeren via knooppunten langs locaties uit de strip Lokerse paardenworsten. Grappige bordjes wijzen de weg. Je kan de route als gpx en de kaart als pdf downloaden via www.toerismewaasland.be.

Brugs Ommeland Het Brugse Ommeland pakt uit met een gidsje met negen uitgewerkte minivakanties.

Wandelaars kunnen kiezen voor ‘bosbaden’ of een tweedaagse mini-trekking door velden en meersen (21 en 18 km langs knooppunten). Voor de fietsers zijn er drie fietstrajecten langs trage polderwegen, eveneens langs knooppunten. Je kan kiezen tussen het hinterland van De Haan (40,8 km), van Blankenberge (33,7 km) en van Oostende (52 km). En niet te vergeten de Groene Gordel rond de stad (53 km), verdeeld in twee fiets­ lussen van resp. 33 en 30 km. Je kan het Vakantiegidsje Brugse Ommeland aanvragen via www.brugseommeland.be.

20

| Op Weg 2019-3

FIETSNIEUWSFIETSNIEUWS FIETSNIEUWSFIETSNIEUWS Vlak in de Ardennen De nieuwe gids Vlak fietsen in de Ardennen en Wallonië neemt je mee op 13 routes die onder meer gebruik maken van RAVeLs. De trajecten zijn zo samengesteld dat alle wegen vrijwel vlak zijn, zodat iedereen ze gemakkelijk kan fietsen. De routes gaan langs leuke plekjes met intrigerende verhalen en leuke cafeetjes en restaurantjes. Ze geven ook tips voor originele overnachtingen. Uitneembare kaarten en gpxtracks begeleiden je op de trajecten die meestal eindigen bij een treinstation, zodat je met de fiets op de trein naar je startpunt kan terugkeren. Uitgeverij Sterck & De Vreese. www.sterckendevreese.nl

Internationale Maasfietsroute Voor het eerst in drie jaar heeft zich een nieuwe route aangesloten bij het EuroVelo netwerk.

De Internationale Maasfietsroute is EuroVelo 19 geworden en is daarmee toegetreden tot het selecte groepje internationale Europese langeafstandsfietsroutes. Het traject van ruim 1100 km volgt de Maas vanaf de bron in NoordFrankrijk tot de monding aan de Nederlandse Noordzeekust en doorkruist daarbij drie landen. Routes langs rivieren zijn erg populair bij fietstoeristen en de Maasfietsroute vormt daarop geen uitzondering.

LF Maasroute Het Nederlandse LF-netwerk wordt in de komende jaren omgevormd tot een tiental LF-icoonroutes, meerdaagse fietsroutes met een sterk thema.

De eerste LF-icoonroute is de LF Maasroute, het Nederlandse deel van de internationale Maasroute (EuroVelo 19). Het vernieuwde traject van 480 km voert van Maastricht via Hoek van Holland naar Rotterdam. Het is op een aantal punten verbeterd en uitgebreid met onder meer een stuk langs de Oude Maas en over de Maasvlakte. De nieuwe LF-routebordjes met daarop ook het EuroVelo 19 logo zijn dit voorjaar geplaatst. Doordat overal is aangesloten op knooppuntroutes kan je gemakkelijk aanhaken op de LF Maasroute. De route is eind april officieel geopend, tegelijkertijd met de lancering van de LF Maasroute website

(www.lfmaasroute.nl), de Fietsgids LF Maasroute en de LF app. De gids is te koop in onze webshop.

Smokkelaarsroute Het grensgebied bij Baarle en Ravels was destijds berucht voor smokkelaars. De vernieuwde Smokkelaarsroute voert je op de fiets door het rijke smokkelverleden van deze groene streek.

Onderweg passeer je elf grote ‘smokkelklompen’. Bij iedere klomp krijg je via een QR-code een boeiend stukje geschiedenis of een spannend smokkelverhaal gepresenteerd. Je kan deze fietslus van 33 of 45 km downloaden via www.kempen.be.

Basiskaart LF-routes Het is inmiddels traditie dat met de start van het fietsseizoen een actuele editie van de Basiskaart LF-routes verschijnt. Hij bestaat, zoals ieder jaar, uit 22 dubbelzijdig bedrukte watervaste kaarten met alle LF-routes. Een handig nieuwigheidje zijn de kilometeraanduidingen bij de routes. Ook de kaartondergrond is vernieuwd en alle aanpassingen en vernieuwingen van de LF-routes en de fietsroutenetwerken zijn opgenomen. De locaties van Fietsers Welkom horeca en logies zijn met icoontjes aangegeven en in een los boekje vind je uitleg, nuttige adressen en een overzicht van de veerponten in de LF-routes. Uitgeverij Nederland Fietsland, te koop in onze webshop.

Win!*

2x Vlak fietsen in de Ardennen en Wallonië

5x Fietsen door het land van de Berkel

Surf naar www.grote­routepaden.be >opweg>win

FIETSNIEUWSFIETSNIEUWS

FIETSNIEUWSFIETSNIEUWS FIETSNIEUWSFIETSNIEUWS Christina Bloem

Fietsen langs de Berkel Langs de rivier de Berkel werd een nieuwe fietsroute ontwikkeld. Deze strekt zich uit vanaf de bron in het Duitse Billerbeck (zo’n 40 km van de Duits/Nederlandse grens) tot aan de monding in de IJssel bij Zutphen.

Je kan het traject van 135 km als lijnroute fietsen of opteren voor negen fiets­lussen met een totale lengte van 285 km door het glooiende landschap van het Baumgebergte en het coulisselandschap van de Achterhoek.

De gids Fietsen door het land van de Berkel bevat duidelijke kaarten en een routebeschrijving met veel achtergrondinformatie. Bij de gids hoort een gpx-bestand dat ook los te koop is. Uitgeverij Anoda, prijs van de gids + gpx-bestand € 14,95, het gpx-bestand afzonderlijk kost € 10. www.anoda.nl

Habichtswald Het natuurpark Habichtswald met zijn massieve basaltkegels en schitterende meren ligt vlakbij Kassel in de Duitse deelstaat Hessen. Het gebied wordt doorsneden door vele fietsroutes. De nieuwe brochure Fahrradtouren geeft een uitvoerige beschrijving van de 13 mooiste fietsroutes met kaartjes, adviezen en praktische info. Ook de nationale fietsroutes die het natuurpark doorkruisen krijgen de nodige aandacht. Je kan de brochure downloaden via www.naturparkhabichtswald.de/prospekte.

Een fietstocht als ‘duizenden-éénnacht’

Nieuw bij Pirola Bij Pirola verschenen enkele geactualiseerde nieuwe uitgaven. De zijn te koop in onze webshop. Info www.pirola.nl.

Van Bergen via de kust naar de Noordkaap (3e druk). In deze gids wordt een 2500 km lang traject langs de ruige Noorse kust beschreven. Diepe fjorden en besneeuwde bergtoppen vormen een sprookjesachtig decor. Je fietst door vissersdorpjes en over lege hoogvlakten en steekt met de pont vele inhammen over. De route is in principe het noordelijkste deel van de nog in ontwikkeling zijnde EuroVelo 1. De Noorse kust is bergachtig en vrijwel dagelijks moet er geklommen worden. Als beloning voor je inspanningen wacht je de middernachtzon en het noordelijkste puntje van Europa.

Schotland rond, deel 1 (2e druk). Een verzameling van rondgaande routes rond en door Schotland, inclusief de Hebriden, Orkneys en St. Columba. Van Newcastle-upon-Tyne fiets je door Noord-Engeland en langs de Muur van Hadrianus naar Orban en vervolgens dwars door Schotland naar Inverness en door de binnenlanden naar Glasgow en Edinburgh.

Tenslotte door de Schotse Borderlands terug naar Holy Island aan de Oostkust en per boot naar Newcastle. De route heeft een totale lengte van bijna 4.500 km en wordt beschreven in twee delen: Deel 1 – Zuidoost Schotland en Deel 2 – Noordwest Schotland. Van deel 1 verscheen een nieuwe geactualiseerde editie.

Langs Oude Wegen, deel 2 (6e druk). Deze fietsroute naar de Pyreneeën (of verder naar Santiago) wordt in twee delen beschreven: deel 1 Maastricht – Nevers en deel 2 Nevers – Oloron-Ste-Marie. Het traject volgt gedurende 1.470 km historische pelgrimsroutes door uiteenlopende landschappen en middeleeuwse stadjes. In deze nieuwe druk zijn vele verbeteringen aangebracht en werden twee aanvullende trajecten opgenomen: een route­variant over Lourdes en een verbinding van Oloron-Ste-Marie naar St. Jean-Pied-de-Port voor diegenen die liever de Pyreneeën oversteken via de Roelandspas. Langs Oude Wegen sluit aan op de St. Jacobsroute deel 3.

Sultans Trail Fietsroute 2. Eerste druk van deel 2 van de fietsroute van Wenen naar Istanbul. Dit deel beslaat de route van Belgrado naar Istanbul, 1200 km, ingedeeld in zeven trajecten en twee alternatieve trajecten. Je fietst dwars door de Balkan en passeert de hoofdsteden Belgrado en Sofia, de voormalige hoofdstad Edine en NiŠ, de geboorteplaats van Constantijn de Grote. Plovdiv is de best bewaarde Osmaanse stad in de Balkan.

Het grootste deel van de route is landelijk en de bergketens vormen een schitterend decor. Zie ook de reportage in Op Weg 2019 2.

Kijk op www.pirola.nl en download de fietsgidsbrochure lange-afstandsroutes, thematische routes, dagtochten

Sultans Trail fietsroute Iris Bezuijen en Sedat Çakir

Sultans Trail fietsroute 2 Belgrado - Istanbul

2019-3 Op Weg |

21

FIETSREPORTAGE | Hongarije, Kroatië, Servië, Roemenië

Van Boedapest naar de Zwarte Zee via EuroVelo 6

Een flink aantal jaren terug stonden we samen met vrienden vertrekkensklaar, achter ons de Atlantische Oceaan. Jaar na jaar fietsten we een tiental dagen oostwaarts, de pijlen van EuroVelo 6 volgend. Elk eindpunt was telkens een nieuw beginpunt, een hele onderneming met fietsen op treinen.

Vandaag staan Frieda en ik in Boedapest, de blik opnieuw oostwaarts gericht. Ver weg wacht de Zwarte Zee. ÆÆ Tekst en foto’s Frieda Moons en Joos Wauters

Constanta schittert aan de Zwarte Zee.

Hongarije De treinonderneming werd stilaan een moeilijk verhaal, dus is het klassieke plan aangepast. We rijden met de auto tot op de stadscamping van Boedapest, waar we hem in alle veiligheid drie weken achterlaten. Boedapest verlaten gaat opperbest: we zoeken de Donau op en volgen de bordjes EuroVelo 6. Die bewegwijzering is uitstekend tot in Roemenië. Drie dagen volgen

22

Einde van onze | Op Weg 2019-3

tocht.

wij de stroom dwars door de Hongaarse laagvlakte. De fietspaden liggen er vaak belabberd bij, met putten en kuilen op onverharde dijken.

Maar tegelijk is er die prachtige, eindeloos uitgestrekte vlakte. De velden staan vol met zonnebloemen, aardappelen, koren en tarwe. We bezoeken het bedevaartsoord Kalosca, met zijn barokke kathedraal en al even majestueus aartsbisschoppelijk paleis. Het stadje werd her-

De Donau wurmt zich tussen de bergen.

32 km door een natuurgebied. Of beter: een aards paradijs. Wij zijn alleen met witte en blauwe reigers, zwaluwen, aalscholvers, visarenden en vele vogels en bloemen die wij niet kunnen benoemen. Het blijkt een gewezen jachtgebied te zijn van maarschalk Tito.

Op weg naar Belgrado fietsen we kilometerslang door fruitgaarden, soms afgewisseld met zonnebloemvelden.

opgebouwd na de herovering op de Turken. Die afwisseling van moors en katholiek-oriëntaals zal de hele tocht te zien zijn.

Kroatië Kleine landelijke dorpjes schuiven voorbij.

Geschiedenis wordt meegedragen. Zo staan Russische overwinningen nog steeds in monumentale standbeelden gebeiteld. Wij rijden

Verderop volgt een mijnengebied uit de oorlog tussen Servië en Kroatië. Toen een hel, vandaag gelukkig opgeruimd door VN-soldaten. Ook Osiek draagt nog littekens, maar de stad herleeft in zijn aloude mix van bouwstijlen: barok, art-deco, classicistisch en moors. Vukovar, nog zo’n slachtoffer van het oorlogsgeweld, toont zijn veerkracht. Vijfentwintig jaar geleden kleurde de blauwe Donau hier rood, nu wordt weer volop gebouwd. De Donau was trouwens eeuwenlang een frontlijn in tal van oorlogen, met als hoofdrolspelers Romeinen, Ottomanen,

Habsburgers, Oostenrijkers en Hongaren, Duitsers, Kroaten, Serven en meest recent Kosovaren. Elk dorp getuigt.

Servië De dijken in de Donauvallei zijn van verschillend allooi: asfalt, gravel en soms gras. Het landschap wordt aangevuld met wijngaarden en heel veel bijenkorven. Sremki Karlovci verrast. Het dorp heeft een Italiaans plein met gele en zalmroze barokke gebouwen en kerken. Hier zetelt de patriarch van OrthodoxServische Kerk.

Op weg naar de ‘witte stad’ Belgrado fietsen we kilometerslang door fruitgaarden, soms afgewisseld met zonnebloemvelden. Het stadsfietspad leidt ons in 11 km feilloos naar het centrum.

In Zemun vond de eerste oorlogsdaad van de Groote Oorlog plaats. Een imposante burcht houdt overzicht over de Donau en de hele regio, een snijpunt van volkeren, culturen en religies.

Iedereen heeft zijn sporen nagelaten.

De stad verlaten blijkt geen sinecure, we moeten de route delen met auto’s. De dijken daarna geven weer verlichting, alhoewel graszoden soms gevaarlijke putten verbergen en we onze stuurmanskunst moeten bewijzen. Wij nemen een overzet die maar driemaal daags vaart en in zijn flank wordt geduwd door een ‘duwboot’. Voor- en achtersteven zijn open en

2019-3 Op Weg |

23

La Roumanie profonde...

beweegbaar met een katrol. De boot komt aangevaren, maar de voorsteven past niet op de berm. Geen probleem, de schoppen worden bovengehaald. Even later kunnen we inschepen en de machtige Donau overvaren.

Verderop is het af en toe behoorlijk klimmen langs de kronkelende stroom. De dorpen doen hun best om de Donau als toeristische aantrekking te etaleren. Allen hebben ze fiets- en wandelboulevards langs de oever. Wij bereiken Golubac. De Donau versmalt hier zienderogen. Een fort bewaakt de IJzeren Poort waar een kloof van 100 km begint tussen Karpaten en Balkangebergte. De Donau is hier op zijn smalst: ‘amper’ 120 meter breed. Eeuwen geleden heeft de Romeinse keizer Trajanus de Donau al min of meer bevaarbaar gemaakt.

Tito en Ceausescu hebben het werk afgemaakt, onder meer met een dam van 30 m hoog voor de productie van elektricteit. 17 dorpen liggen nu onder water.

Het is een prachtig gebied waar wij doorfietsen. De route baant zich door de rotsen via 17 onverlichte tunnels, waar we inrijden met fluovestjes, lichtjes op het stuur en een koplamp op ons hoofd. Geregeld is het klimmen geblazen. Wij genieten van de machtige uitzichten op de Donau en de flankerende bergen. Decebalus, de koning van de Daciërs die door Trajanus overwonnen werd, is gebeeldhouwd op een rots aan de oever.

Roemenië Gedaan met bordjes EuroVelo. En met aparte fietspaden. Soms is het gevaarlijk op een zeer smal padje langs een drukke autoweg. De eerste stad die ons wat rust brengt is de Romeinse

24

| Op Weg 2019-3

In de Donaudelta wisselen kreken af met velden vol bedrijvigheid.

nederzetting Drobeta, vandaag Turnu Severin.

Severius bouwde er een Byzanthijnse toren. We fietsen door een open en golvend landschap, terwijl de gouden schijn van de zon op de Donau neerdaalt. Af en toe doet een klimmetje van 7 % ons op de pedalen staan. Slapen doen we in Cetate Port. Vanuit gigantische pakhuizen op de oevers van de stroom vertrok het graan vroeger naar Oostenrijk. Na WO II moest het naar Moskou, kon de stroom geen hulp meer bieden en raakten de pakhuizen onderkomen.

Vandaag zijn er kunstenaars ingetrokken die ze renoveren.

In Constanta was Ovidius ooit verbannen, wat ons doet terugdenken aan onze collegejaren.

Op een plateau zijn de wegen eindeloos en kunnen we kilometers ver kijken. We fietsen door dreven van fruitbomen met pruimen, appels en mirabellen. De dorpjes zijn langgerekt en worden gedomineerd door kerken met gerenoveerde, zilveren koepels. Geregeld zitten mensen te keuvelen in hun voortuintjes. Op de elektriciteitspalen huizen ooievaars. We passeren boerenkarren met hooi, getrokken door paard of ezel. Uitgestrekte velden verbinden de dorpen, waar ganzen en hoenders kwaken en krijsen. We zien schapenkuddes met hun

herder en geitenhoeders met de stok in de hand. Koewachters liggen in de wei. Dit is ‘La Roumanie profonde’. Maar de moderniteit is niet volledig afwezig. Grote serres vol tomaten, paprika’s, aubergines en druiven doorprikken het beeld, net als grote, zilveren silo’s voor de verwerking van de landbouwproducten.

Wij passeren Islaz. In 1848 trokken 150.000 mensen van hieruit naar Boekarest om voor iedereen gelijke rechten op te eisen, ongeacht ras of religie. De revolutionaire Proclamatie van Islaz stond in het teken van de emancipatie van eenvoudige boeren.

Wij volgen de Donau op de grens tussen Roemenië en Bulgarije. De brug van de vriendschap bestond al ten tijde van de Romeinen, maar werd later verwoest en pas in 1954 heropgebouwd. Wij doen een uitstapje naar Ruse in Bulgarije, de plek waar Elias Canetti, Nobelprijswinnaar voor literatuur, geboren is. Terug in Roemenië is het weer klimmen geblazen. In de dorpen liggen straathonden op alle mogelijke plaatsen en plekken.

Ze snuffelen rond en lopen wat scheef op hun dooie gemak.

Langzaam komen we in streken met meer bedrijvigheid. Terwijl de fabrieken van de communistische periode er zieltogend bijliggen, schieten nieuwe initiatieven wortel. Hopelijk met meer oog voor ecologie. In Ion Korvin maken wij de keuze om de laatste lus noordwaarts niet te nemen en recht naar Constanta te fietsen. Meteen op ons doel af, de Zwarte Zee. Van de Donau zullen we later nog afscheid kunnen nemen.

Onderweg getuigen kapellen met mooie decoraties van het hervonden geloof, na de

Het fort van Golubac in Servië.

Monumenten in de Hongaarse laagvlakte.

communistische onderdrukking. Nieuwe of gerenoveerde kloosters stralen van schoonheid. Constanta is genoemd naar de zus van de Romeinse keizer Constantijn en schittert aan de Zwarte Zee. Hier was Ovidius ooit verbannen, wat ons doet terugdenken aan onze collegejaren. Hoogtepunten van de stad zijn een kathedraal, een moskee en … een art-deco casino. Hier begint ook de kilome-

terslange Roemeense Riviera. De Franse verbleekt erbij.

Eindigen doen we in schoonheid. In de Donaudelta wisselen kreken met rietkragen af met velden vol krachtige landbouwmachines. Op de heuvels groeien en bloeien overal bloemen en bomen. Dit is fleurig Roemenië. We passeren een curieus dorp waar Lipovanen wonen. Zij vluchtten ooit

omwille van hun godsdienst hier naartoe en spreken nog steeds oud-Russisch. In Tulcea stappen we definitief van onze fiets. De tocht zit erop. Met een boot overschouwen we nog een laatste maal de Donaudelta. Drie grote stroomarmen reiken tot aan de Zwarte Zee, daartussen liggen overal kanaaltjes en meertjes. Het is een paradijs voor vogels, de pelikaan op kop.

85 mm

PRAKTISCHE INFO

Basel

Passau Bratislava Budapest Wenen

Ulm

Nantes Nevers Besançon

Donau

Budapest

MOLDAVIË

Szolnok HONGARIJE

Timisoara Sremki Karlovci

Golubac Cetate Port

SERVIË

DobretaTurnuSeverin

Brasov Galati

Tulcea

Bucarest

Sulina

Ruse

Constanta

Ion Korvin

Islaz

Vidin

50 100 km

ROEMENIË

Novi Sad

KROATIË

Op Weg 2019

0

Donau

BULGARIJE

km de Bourgondische kanalen, de Rijn Szolnok Na de Loire volgen Europa.

Chisinau HONGARIJE Cluj-(zie ook Op Weg 2016 5). Die stroom leidt en vanaf Ulm de Donau Napoca MOLDAVIË Baja je via Wenen, Bratislava, Boedapest en Belgrado helemaal tot de ROEMENIË Zwarte Zee. Wij fietsten vanuit Boedapest 22 dagen oostwaarts Timisoara Brasov Osiek Tulcea Novi Sad Galati

Belgrado

Gobulac

DobretaTurnuSeverin Islaz

Onze blog met het dagelijkse verslag kan je lezen op Meer

info

over

Euroveloroutes vind je op www.eurovelo.com.

Kaarten en gidsen The Danube Cycleway, Volume 2 From Budapest to the Black Sea, Cicerone. Beschreven trajecten met kaarten van de hoofdroute en de varianten. Met afstandstabellen en info voor overnachtingen. Donau fietskaarten op schaal 1:100.000 plus veel info.

Info

Route en bewegwijzering

Sremki Karlovci

van onze fietsen demonteren.

Radweg. Von Budapest bis zum Schwarzen Meer, Huber Verlag. Acht

0 50 100 Budapest EuroVelo 6, de ‘Rivierenroute’ trekt van west naar oost dwars door

OATIË

loos. Wij keerden terug met de Flixbus van Tulcea via Boekarest naar Boedapest, een tocht van 24 uur. Daarvoor moesten we de wielen

blog.seniorennet.be/joosfriedaboedapest.

Chisinau

ClujNapoca

Baja

Belgrado

reden we op kaartjes in de gidsen en op gps. Dat liep nagenoeg fout-

Constanta Vidin Ruse

Osijek Belgrado

Osiek

(1794 km). Tot Roemenië is de bewegwijzering uitstekend, daarna

Bucarest

Ion Korvin

Sulina

Wij hadden heel de tocht een tent mee, maar hebben ze nooit gebruikt. De reisgidsen gaven telkens betrouwbare en relatief goedkope slaapadressen aan.

ONLINE

FOTO’S

2019-3 Op Weg |

25

WANDELNIEUWSWANDELNIEUWS Lentewandelboekje Het nieuwe StapAf Lentewandelboekje bevat vijf wandelroutes langs het blauwe tapijt van boshyacinten dat zich in het voorjaar in de Oost-Vlaamse bossen ontrolt. Ook als de blauwe lentekoninkjes zijn uitgebloeid zijn de wandelingen de moeite waard. De routes zijn tussen 6,4 en 13,5 km lang en situeren zich in het Brakelbos, het Kravaalbos, het Kluisbos, het Bos Ter Heist en het Muziekbos. De beschrijvingen bevatten ook horeca-adresjes en toeristische info. Te downloaden via www.tov.be.

WANDELNIEUWSWANDELNIEUWSWANDELNIEUWS

Antwerpen. Hoewel dit verhaal niet geverifieerd is, wordt ook in Veenendaal zijn vijfhonderdste geboortedag uitgebreid gevierd. Er werd zelfs een Gilbert van Schoonbekepad ontwikkeld dat in 244 km Antwerpen met Veenendaal verbindt. De route is niet bewegwijzerd maar in twee richtingen beschreven en van kaartjes en veel achtergrondinfo voorzien in een vierdelige pdf-wandelgids, gratis te downloaden via www.wandelmaker.nl.

Leuven

Gilbert van Schoonbeke Als stedenbouwkundige heeft Gilbert van Schoonbeke het gezicht van Antwerpen in de Gouden 16de eeuw in belangrijke mate bepaald.

Het huidige Eilandje, het Brouwershuis en tal van straten en pleinen zijn van zijn hand. In 2019 wordt zijn vijfhonderdste geboortedag uitgebreid gevierd met o.a. de lancering van een ‘Gilbert bier’, een herdenkingsboek, tentoonstellingen en een stadswandeling. Het verhaal gaat dat de man bevriend was met Karel V en van de keizer toestemming kreeg om in het Nederlandse Veenendaal (bij Utrecht) de grondstoffen te halen voor de uitbreiding van

Wereldwijd waren nooit zo veel mensen op de vlucht voor geweld, oorlog en vervolging.

Sommige vluchtelingen zijn wekenlang te voet onderweg, op zoek naar een veilige thuis. Voor het vierde jaar op rij daagt de Refugee Walk van Vluchtelingenwerk Vlaanderen deelnemers uit om in de voetsporen te treden van vluchtelingen en een tocht van 40 kilometer af te leggen.

Wie meestapt, zamelt geld in voor mensen op de vlucht. Dit jaar zal de Refugee Walk plaatsvinden op zondag 29 september in de groene omgeving van Leuven en omstreken. Meer info en inschrijven: www.refugeewalk.be.

Nieuwe Waalse topogidsen Bij onze Waalse collega’s verschenen een nieuwe en een vernieuwde topogids. Ze zijn te koop in de GR-webshop.

Le Sentier des Monts d’Ardennes - SMA. Na het Pad van de Trappistenabdijen is dit de tweede thematische route op bestaande GR-trajecten.

Het traject is 225 km lang en slingert zich tussen de drie bekendste hoogten van de Ardennen: Le Signal de Botrange in het oosten van de provincie Luik, La Baraque de Fraiture in het noorden van de provincie Luxemburg en La Croix Scaille in het zuiden van de provincie Namen. De Belgische bergen mogen dan wel heel wat lager zijn dan de Alpen, de kuitenbijters zijn niet minder pittig. De Ardennen vormen dan ook het ideale oefenterrein voor de liefhebbers van bergtochten. De witrood bewegwijzerde themaroute gebruikt delen van GR 573, 56, 14, 151, 577, 129 en 126.

26

| Op Weg 2019-3

GR 15. Het 230 km lange traject van Aarlen naar Monschau werd grondig vernieuwd. Het voert door dichte Ardense wouden, diep ingesneden rivierdalen en rustieke dorpen. GR 15 laat je de echte Ardennen zien: harde rotsen en gastvrije maar zwijgzame bewoners. Samen met GR 14 die de Franse Ardennen met de Eifel verbindt laat GR 15 je het beste en mooiste van de meest oostelijke en zuidelijke streken van Wallonië ontdekken. www.grsentiers.org

Nederlands Kustpad Deel twee van het Nederlandse kustpad (LAW 5-2) werd grondig geactualiseerd en verfraaid.

Het traject omvat de Zuid-Hollandse en NoordHollandse kust. De ruim 230 km lange route is zeer afwisselend: een rijke natuur, flink wat reliëf, veel onverharde paden en leuke vissersplaatsen als Katwijk en Egmond. De route loopt ook dwars door Den Haag. In Haarlem zijn het dan weer de vele hofjes die de show stelen. De zee is altijd in de buurt en regelmatig loop je een stukje over het strand.

Het vernieuwde traject werd afgestemd op de wandelnetwerken in beide provincies. De topogids is te koop in de GR-webshop. www.wandelnet.nl

Wandelen met het gezin Toerisme Wallonië publiceerde de nieuwe gratis brochure Buiten­gewoon Wallonië - 15 gezins­ wandelingen. De trajecten zijn verspreid over heel Wallonië en zijn zeer divers: street art in Charleroi, het kalamijnlandschap bij Plombières, de hangende tuinen van Luik, de bossen van Saint-Hubert, de ladderwandeling van Rochehaut en alles wat

Win!* 6x Provinciewandelgids

3x Wandelen buiten de binnenstad van Nijmegen 3x Slovene MountainTrail 2x Onderweg 3x Tegernsee - Sterzing 3x Over paden

Surf naar www.grote­routepaden.be >opweg>win

WANDELNIEUWSWANDELNIEUWS

WANDELNIEUWSWANDELNIEUWSWANDELNIEUWS Jan Van Meirvenne, Luc Verdegem en Christina Bloem

daartussen zit. Met kaartjes en tips voor leuke bezoekjes. Te bestellen of downloaden via www.walloniebelgietoerisme.be.

ieuwe N Provincie­wandel­gidsen Wandelbart werkt gestadig door aan de uitbreiding van zijn serie wandelgidsen. Recent kwamen drie nieuwe deeltjes uit, telkens met 22 korte en langere routes door afwisselende gebieden. De gidsjes kosten € 14,95 per stuk. Te bestellen via www.wandelbart.nl, waar ook routewijzigingen worden bijgehouden.

Provinciewandelgids Gelder­ land – Rivieren­land bestrijkt het gebied tussen Rijn, Waal en Maas. Langs de rivieren zijn het veelal struinroutes, tussen de rivieren zijn er de boerenlandroutes en vanuit de stadjes de ‘stad en land’routes. Er is ook een fraaie stadswandeling in Nijmegen.

P r o v i n c i e­w a n d e l g i d s West-­Overijssel verkent het Nationaal Park WeerribbenWieden met onder meer een route door en rond Giethoorn.

Verder vind je er een ‘bergwandeling’ in de buurt van Steenwijk en routes langs de IJssel en in het Vechtdal. De twee groene stadswandelingen gaan door Zwolle en Deventer.

Provincie­wandel­gids OostOverijssel bevat drie routes door het noordelijke deel van het Vechtdal en meerdere trajecten door het schilderachtige landschap van Oost-Twente.

In het zuidelijke deel van Twente staan routes langs beken en door veengebieden op het menu. Er zijn ook drie groene stadwandelingen door Almelo, Hengelo en Enschede.

Nieuwe NS-wandelingen Zoals ieder voorjaar ontwikkelden Wandelnet en de Nederlandse Spoorwegen vier nieuwe wandelroutes van station naar station. Ze variëren in lengte van 9,5 tot 17 km en bieden een mix van cultuur en natuur. De nieuwe routes voor 2019 zijn: Helderse Duinen (station Den Helder), Blauwe Kamer Rhenen (station Rhenen), Gein en Vecht (van Abcoude naar Weesp) en

Nieuws uit Frankrijk Er verschenen enkele interessante nieuwe Franse topogidsen. Je kan ze in de GR-webshop bestellen.

La Haute Traversée de Belledonne, Le Sentier des Bergers. Vers van de pers, maar toch al jaren een langeafstandswandelpad. Reeds in de jaren 80 werd het ontwikkeld door de plaatselijke toeristische dienst. Het staat in voor een verbinding tussen de departementen Savoie (73) en Isère (38) en kreeg daarom het nummer GR 738. Het pad loopt over de bergkam van de Belledonne en is zeker niet voor doetjes. Wie in Aiguebelle start heeft 127 km en 12000 hoogtemeters nodig om Vizille te bereiken.

Gedurende zes van de elf dagen moet je je redden met wat je in je rugzak hebt. Schaarse schuilhutten zijn het enige wat je onderweg zal tegenkomen.

Naast de topogids kan je gebruik maken van de website www.hautetraverseedebelledonne. com om je tocht voor te bereiden.

GRP Entre Sainte-Victoire et Sainte-Baume. Een nieuwe streek-GR met de oude steenkoolmijnen als thema. Drie lussen en negen stapdagen leiden

de wandelaar in 150 km tussen Marseille en Aixen-Provence door het Regionaal Natuurpark van Sainte-Baume en de bergketen van l’Étoile, langs enkele overgebleven mijnschachten en door typische Provençaalse dorpjes. In de bijhorende topogids vind je ook enkele suggesties voor dagtochten langs dit industriële erfgoed.

Le Queyras et le Guillestrois... à pied. De Guillestrois is de enige Franse toegangsweg tot de Queyras. Doordat de brede Durance de vallei domineert is dit wandelgebied uitstekend geschikt voor rustige wandelingen met niet al te veel hoogteverschil. Het uitzicht op de Écrins en de Ubaye krijg je er gratis bij. In de Queyras vind je daarentegen pieken van meer dan 3000m. Hier wandel je door bossen of weilanden en langs of door wildwaterriviertjes. De ijskoude bergmeren zorgen voor een koele verfrissing.

Nieuw bij Cicerone Bij Cicerone verschenen enkele interessante (Engelstalige) gidsen.

Info www.cicerone.org.uk.

The Slovene Mountain Trail. In deze gids wordt een serie trektochten beschreven die samen de Sloveense Bergroute (Slovenska planinska pot) vormen. 90% van Slovenië ligt meer dan 300 m boven de zeespiegel en er zijn duizenden kilometers paden bewegwijzerd om het gebied te verkennen. De beschreven 550 spectaculaire wandelkilometers worden onderverdeeld in 12 trektochten van drie tot zes dagen die apart of gecombineerd gewandeld kunnen worden. De trajecten verbinden bergketens en heuvelgebieden en blijven soms dagen achter elkaar boven in de bergen.

The North York Moors. Het Nationaalpark North Moors is een aantrekkelijk wandelgebied. Al sinds onheuglijke tijden zijn mensen door deze onherbergzame streek getrokken en sommige oude paden bestaan nog steeds. In deze gids vind je

een vijftigtal, meestal lusvormige wandeltochten van 6 tot 21 km in zeven verschillende delen van het park. Wandelaars die meer uitdaging wensen kunnen hun krachten meten met de pittige Lyke Wake Walk (64 km) die het park van oost naar west doorkruist over de hoogste en ruigste delen.

Fifty years of adventure is een schitterend geïllustreerde gelegenheidsuitgave bij het 50-jarig bestaan van uitgeverij Cicerone. Het boek bevat korte verslagen met prachtig fotomateriaal van 50 trekking-avonturen, waarvan 17 in GrootBrittannië en de andere in de rest van de wereld.

Je vindt er ook boeiende verhalen over blunders en mislukkingen onderweg. Geen routegids maar een leuk boek om te doorbladeren.

2019-3 Op Weg |

27

WANDELNIEUWSWANDELNIEUWS

Krickenbecker Seen (van Kaldenkirchen naar Venlo). Je kan de beschrijvingen met kaartjes en tracks downloaden via www.ns.nl/dagjeuit/wandelen of www.wandelnet.nl/ ns-wandeling. Zoals ieder jaar verdwijnen er ook weer vier routes uit het NS-pakket, zodat het aantal tochten constant 46 blijft. Je kan de verdwenen routes nog blijven downloaden als OV-stapper via www.wandelnet.nl.

Mythische trektochten Als vervolg op het vorig jaar verschenen boek Mythische fietstochten in de wereld bracht Lonely Planet nu Mythische trektochten in de wereld uit. In dit boek vind je een groot aantal indrukwekkende trails overal ter wereld.

Daaronder zijn klassiekers zoals de Pacific Crest Trail, de Lycian Way of de Camino de Santiago. Ook minder bekende bestemmingen komen aan bod. Van een vijftigtal routes vind je in dit forse naslagwerk een kort wandelverslag, van tientallen andere een globale bespreking. Het boek is niet bedoeld om eigen trektochten gedetailleerd te plannen, maar als inspiratiebron en smaakmaker. Uitgeverij Lannoo, prijs € 27,99. www.lannoo.be

WANDELNIEUWSWANDELNIEUWSWANDELNIEUWS

Nijmegen Nijmegen is een veelzijdige stad van Romeinen, Duitsers, industriëlen en pelgrims, genesteld in een schitterend natuurkader.

Dat ontdek je op de acht wandelingen (7 tot 17 km) van de nieuwe gids Wandelen buiten de binnenstad van Nijmegen. In iedere windrichting heeft Nijmegen een eigen gezicht: stuwwallen, industrieel erfgoed, de universiteit en natuurlijk de Waal, de economische en toeristische slagader van de stad. De wandelingen zijn niet bewegwijzerd maar gedetailleerd beschreven en voorzien van duidelijke kaartjes, gpx-tracks en veel achtergrondinformatie. Uitgeverij Gegarandeerd Onregelmatig, prijs € 16,95. www.gegarandeerdonregelmatig.nl

Bewust wandelen Het filosofisch georiënteerde boek Onderweg speelt in op de tegenwoordige drang om te onthaasten en bewuster te leven. De auteur stelt dat je door te dwalen nieuwe routes ontdekt, nieuwe dingen ziet en bewuster wordt van je omgeving.

Het boek bestaat uit twaalf praktische reflecties en vele tips die je direct kan toepassen. Daardoor wordt wandelen niet alleen een fysieke beleving maar ook een innerlijke beschouwing. Elke reflectie wordt gespiegeld aan een wandeling in

Nederland en/of Vlaanderen die telkens anders van aard is: een stadswandeling, een boswandeling, een sneeuwwandeling, een wandeling over een eeuwenoud landgoed … Een boek voor de filosofisch ingestelde wandelaar.

Uitgeverij Sterck & De Vreese, prijs € 24,99. www.sterckendevreese.nl

angs paden van L ­voor­gangers Tijdens zijn monstertocht op de legendarische 3500 km lange Appalachian Trail raakte Robert Moor gefascineerd door de betekenis van paden.

Sommige zijn oeroud, andere nagelnieuw. Je zou denken dat alleen mensen paden uitzetten, maar ook dieren stippelen paden uit die dan weer door soortgenoten en soms zelfs door mensen worden gevolgd. Het boeiende boek Over paden is het resultaat van zeven jaar te voet zwerven over de wereld, waarbij het steeds duidelijker werd dat paden ook een middel zijn om mensen en gemeenschappen met elkaar te verbinden.

Uitgeverij Ten Have, prijs € 23,99. www.uitgeverijtenhave.nl

Nieuw bij Conrad Stein In de serie Outdoor verschenen enkele nieuwe titels.

Info en gpx-tracks: www.conrad-stein-verlag.de Tegernsee – Sterzing über die Alpen in 8 Etappen (€ 10,90). Je kan in acht dagen over de Alpen trekken op een 155 km lange route van Gmund in Beieren naar Sterzing/Vipiteno in Noord-Italië. Het traject gaat langs de Tegernsee en de Achensee, door de valleien van de Inn en de Ziller en bereikt Sterzing via de hoofdkam van de Alpen en het Pfischerdal. De gids geeft een gedetailleerde routebeschrijving met kaartjes, hoogteprofielen en tracks. Door de uitgebreide informatie over overnachtingen en mogelijke verkortingen met bus, trein, kabelbaan of schip kan je de tocht aan je eigen niveau aanpassen.

Südliches Allgäu – 32 Wanderungen (€ 12,90).

Het populaire vakantiegebied Allgäu heeft de wan-

28

| Op Weg 2019-3

delaar veel te bieden: bloeiende Alpen­ weiden, indrukwekkende kloven, heldere bergmeren, schitterende bergtoppen en gezellige berghutten. In deze nieuwe wandelgids vind je 32 interessante tochten van een halve of hele dag in het gebied tussen Füssen en de Bodensee.

Madeira - 25 Wanderungen (€ 12,90). Madeira is door zijn milde klimaat een ideale vakantiebestemming. Ook voor wandelaars. Dit eiland met zijn unieke natuur en overweldigende bloemenpracht heeft een prima wandelinfrastructuur. In de nieuwe gids vind je de 25 mooiste wandeltrajecten van Madeira, van eenvoudige

wandelingetjes op brede paden tot pittige bergtochten.

Badische Weinwanderwege von Baden-Baden bis Weil am Rhein (€ 9,90). Door de vruchtbare heuvels tussen het Zwarte Woud, de Vogezen en de Rijn slingeren zich drie wijnroutes langs de wijngebieden Ortenau, Breisgau en Markgräferland.

Bloeiende wijngaarden, schitterende bossen en adembenemende uitzichten staan op het programma van deze drie trajecten. De totale lengte van 280 km wordt in 15 etappes verdeeld die ook geschikt zijn voor dag- of weekendtochten.

FIETSAVONTUUR | België

Op fietstocht met mijn opa Twee jaar geleden vroeg mijn opa om met mij een stukje van de Vlaanderen Fietsroute te fietsen. Hij wou eens op avontuur gaan met zijn oudste kleinkind.

Ik vond het wel een beetje spannend. Ik wist niet waar we gingen slapen of hoeveel kilometer we moesten rijden. Maar dan was de dag aangebroken. ÆÆ Tekst Loïc Omey Foto’s Jan Omey

10 juli, het was een bewolkte dag en het was niet zo warm. De fietstocht zou vijf dagen duren. Mijn fiets was piekfijn in orde. Mijn papa had hem nog eens goed gepoetst en geolied. Mama had geholpen om mijn twee fietstassen te vullen.

Tijdens de vijf dagen hebben we op verschillende plaatsen geslapen. Twee keer in een jeugdherberg, een keer bij een gepensioneerde dokter en zelfs een keer in een driesterrenhotel.

Mijn poep heb ik onderweg wel een paar keer gevoeld. We konden ook wel eens rusten en een ijsje eten in een café. We zijn ook twee keer in een frituur gaan eten. Ik heb ook eens zelf mijn pizza mogen klaarmaken. Een keer at ik een kaaskroket met sla.

Soms was het wel eens saai om heel de tijd zo te fietsen. Maar ik heb toch veel gezien onderweg.

Langs het kanaal en langs de Schelde. De eerste avond in Gent stond ik bij het Gravensteen

en het standbeeld van Jacob Van Artevelde.

De tweede dag reed er heel de tijd een jonge dokter uit Milaan met ons mee. Toen was het warm van ’s morgens tot ’s avonds. In Brugge bezocht ik een molen. De molenaar gaf veel uitleg. Mijn opa vertelde veel in Damme. In Nieuwpoort stonden wij boven op het monument van koning Albert. Daar kon ik heel ver kijken. We reden langs de IJzer en kwamen voorbij de Dodengang en de IJzertoren. Ik was daar al eens geweest. Op de Rode berg en de Kemmelberg was ik rapper boven dan mijn opa.

Hij moest een keer afstappen. We maakten ook wel eens een grapje.

Ik raad je zeker aan om de Vlaanderenfietsroute te fietsen met je opa! Ik zit nu in het zesde leerjaar. Mijn vrienden geloven niet dat ik al zo goed kan fietsen. Mijn nichtje Justine wil dit jaar ook met mijn opa fietsen, maar een beetje minder kilometers en een beetje trager.

PRAKTISCHE INFO De Vlaanderen Fietsroute loopt als een gesloten lus over een afstand van ruim 800 km doorheen de vijf Vlaamse provincies.

Wie minder tijd heeft kan kiezen voor een thematocht van vier of vijf fietsdagen van

Op 14 juli waren we terug in Bavikhove. Het was een tocht van 383 km. Het meeste dat we op één dag hadden gefietst was 98 km. Ik ben geen enkele keer gevallen. We hadden geen platte banden. Ik miste mijn mama wel een beetje, maar ik had mijn iPad mee om ’s avonds te facetimen.

ongeveer 50 km: langs Vlaamse kunststeden, langs water, op en af langs de taalgrens of langs sporen van de Groote Oorlog. Alle info: www.vlaanderenfietsroute.be.

ONLINE

KAART

TRACK

2019-3 Op Weg |

29

WANDELTIP | België

Brugje over de Statte.

Fagne de Polleur.

GR 573 Water à volonté De Hoge Venen, het dak van België, de waterspons die voortdurend haar water loslaat, dat is waar de 155 km lange GR 573 om draait. Overal borrelt, schuimt, stroomt, kabbelt en klatert het bruine veenwater zich een weg door enkele van de mooiste en wildste rivier- en beekvalleien die ons landje rijk is. We doorlopen het volledige traject en gaan wat dieper in op twee etappes. ÆÆ Tekst en foto’s Luc Verdegem

Langs Vesder en Helle Aan het stationnetje in Angleur waar de route start, lijken de Hoge Venen nog ver weg. Maar de band is er al wel. GR 573 volgt stroomopwaarts de Vesder die net over de grens in Duitsland ontspringt op het plateau van de Hoge Venen. Vanuit de dichtbevolkte Luikse rand wordt de riviervallei een open museum van de metaal- en de textielindustrieën die er tot midden vorige eeuw grote welstand brachten. Vandaag vallen vooral de enorme herstelkracht van de natuur en de vergane glorie op. Je wandelt over destijds door de zinkfabrieken zwaar verontreinigde gronden, nu natuurgebieden. De door Banneux in de vergetelheid geduwde basiliek van Chèvremont

30

| Op Weg 2019-3

staat eenzaam op zijn heuveltop te verkommeren. Het Fort van Chaudfontaine werd in WO I vernield door een Duitse gelukstreffer. Wat een contrast met de sierlijke smeedijzeren trappengang van het terug in gebruik genomen stationnetje van Chaudfontaine, op doek vereeuwigd door Paul Delvaux. In Trooz herinnert het merkwaardige La Fenderie aan de metaalverwerking die lang voor de opkomst van de textielindustrie de streek kenmerkte. Het ingeslapen Nessonvaux was gekend voor zijn massaal geproduceerde geweerbuksen die het verloop van de Amerikaanse Secessieoorlog beïnvloedden, en voor het automerk Imperia dat tussen beide wereldoorlogen toonaangevend was in Europa. Verviers, de hoofdstad van het water,

waar machtige textielbaronnen met de industriële revolutie een omwenteling in de textielproductie teweegbrachten, is een bezoek meer dan waard. Net zoals de versterkte stad Limbourg, trots heersend hoog boven een meander van de Vesder, eeuwenlang bevochten en talloze keren vernield. Na een kennismaking met de befaamde Chemin des Échaliers (dwars door weides) beland je na 55 km in Eupen, hoofdstad van de Duitstalige Gemeenschap en altijd goed voor een gezellig toeristisch intermezzo.

We ruilen de Vesder voor de Helle. Gedaan met de bebouwing. Hier begint de geleidelijke, 20 km lange klim door het Hertogenwoud naar het hoogste punt van België. Een niet te missen avontuur.

Het zogenaamde Venster van Theux.

ETAPPE 1 Botrange - Pont de Belleheid Op de Hoge Venen regent en sneeuwt het meer en vaker dan in de rest van België. In natte tijden is de veenbodem dan ook maximaal doordrenkt. Op heel wat passages is het ploeteren en zoeken naar de minst natte plekjes om toch maar vooruit te komen. De knuppelpaden maken het stappen iets makkelijker, maar op sommige plaatsen kunnen ze vervaarlijk scheefliggen of glad zijn. Nog net voor de Fagne de Poleûr krijgen we het gevoel dat onze voetstappen naveren, we lopen letterlijk op een waterbed en zien de grond rondom ons mee op en neer golven.

Op de Fagne volgen we het didactisch leerpad.

We zien de sporen van de vroegere turfafgravingen. Bijna onmerkbaar sijpelt uit de veenmossen en de graspollen een onooglijk beekje.

Naarmate we vorderen groeit het en al vlug kabbelt en bruist de Polleurbeek zich een weg tussen grillige rotsblokken. Een behoorlijk avontuurlijk pad hijst zich op een flank boven de beek en leidt naar de Pont de Béleu. In de schuilhut spreken we de picknick aan. In de winter de ideale plek voor een glühwein.

Hockai is het eerste dorp dat aan de rand van de Hoge Venen terug de beschaving aankondigt.

Brede paden wisselen af met smalle bostracks

De Hoëgne in Pepinster.

over boomwortels. Voorbij het dorp daalt het pad terug naar de beek. Alleen is die nu veranderd in een heus riviertje dat vanaf hier de Hoëgne genoemd wordt. We betreden de vallei bij de Pont du Centenaire, gebouwd in 1930 naar aanleiding van 100 jaar België.

Wat volgt staat bekend als een van de mooiste en oudste wandelpassages in ons landje. De vallei was al een toeristische topper ten tijde van Leopold II, toen de begoede burgerij zich hier een beeld kwam vormen van hoe een woeste wildernis er kon uitzien. We volgen het GR-traject langs het riviertje dat toch af en toe wel de allures van een bergstroompje krijgt. Het pad loopt over stenen, boomwortels, modder, vlonders, brugjes, en trapjes. Tot bij de Pont de Belleheid zijn dit 3,6 onvergetelijke wandelkilometers. Voor de hele etappe staan er 16 op onze teller.

ETAPPE 2 Pont de Belleheid Polleur Bij de Pont de Belleheid moeten we kiezen. Ofwel de hoofdroute volgen naar Pepinster via Polleur en Theux, of opteren voor de variantroute via Spa. Het wordt de hoofdroute. We klimmen de

Hoëgnevallei uit om dan door bos verder te trekken. Opnieuw valt op hoe vochtig de omgeving is. Het water lijkt van overal te komen, af en toe een stukje vlonderpad is dan ook geen overbodige luxe. We komen bij de ‘dolmen’, een kwartsiet megaliet die hier sinds de laatste ijstijd indruk ligt te maken. Vorm, oriëntatie en een vage inscriptie lieten vermoeden dat het een dolmen was, maar de huidige wetenschap spreekt dat tegen. Wie heeft gelijk?

We komen terecht bij een beek die wat verder uitmondt in de Statte. Aan de overkant kijken we uit op de bijna loodrechte wanden van de Bilisserots. Wat een heerlijk wilde omgeving is dit nog. Het pad voert tot boven op de rots. Het gaat nog verder omhoog terwijl we mooie uitzichten over Solwaster en de streek krijgen.

Wat later steken we een andere beek over, de Sawe. Er staat een picknickbank, ideaal om een eerste keer de mondvoorraad aan te spreken.

Een smalle bosdreef, omgord door hoge pijnbomen, voert naar het boswachtershuis van Gospinal.

Tegenover het gebouw staat ‘de Zeven Broers’, een zomereik van

Franchimontees.

2019-3 Op Weg |

31

meer dan 300 jaar oud die bestaat uit zeven aaneengegroeide stammen. Een meerstammige eik is een zeldzaamheid en deze is momenteel de grootste in het land. De benaming ‘Broers’ zou verwijzen naar de bosrechters die vroeger op open plekken in het bos recht spraken, onder meer onder deze eik.

Via het gehucht Charneux en een bijna 360° panoramisch uitzicht over de omgeving daalt het terug naar de Hoëgne en komen we terecht in Polleur. In 1789 werd hier de ‘Verklaring van de Rechten van de Mens en de Burger van Franchimont’ goedgekeurd onder impuls van Laurent François Dethier, advocaat en burgemeester van Theux. De tekst bevat de basisprincipes van onze moderne democratie, een thema dat actueler is dan ooit. Dethier was een republikein en voorstander van de aansluiting van het Prinsbisdom bij Frankrijk. Zijn leven lang bleef hij trouw aan zijn principes. Hij maakte de aanhechting bij Frankrijk mee, de Nederlandse overheersing en daarna het ontstaan van België waarbij hij in 1830 zelfs lid werd van het Nationaal Congres. Hij nam ontslag toen beslist werd dat België een koninkrijk werd in plaats van een republiek. De man vertegenwoordigt op zijn eentje een totaal onderbelicht aspect van de Belgische geschiedenis.

Nog altijd ruwweg de Hoëgnevallei volgend staan

we wat later voor de burchtruïne van Franchimont.

De plek spreekt tot de verbeelding. Op 29 oktober 1468 vertrokken hier 600 Franchimontezen richting Luik om er de ‘indringers’ Lodewijk XI en Karel de Stoute gevangen te nemen, maar hun vermetel plan mislukte jammerlijk. Luik betaalde er een zware tol voor: massa-executies, verkrachtingen en plunderingen. De stad brandde zeven weken. Een paar eeuwen later was de militaire rol van de burcht uitgespeeld. Sindsdien verbleven er reizigers en voorname gasten die hun heil kwamen zoeken in het nabije kuuroord Spa. Een van hen was tsaar Peter de Grote, toch niet de minste in zijn tijd. Het GR-traject stijgt weer en brengt ons op een open plateau. Beneden in de verte ligt Theux. We hebben 22 km in de benen.

wachtte op de trein. Bestemming: het mondaine kuuroord Spa. Maar wij doen het te voet. De tocht volgt terug de Hoëgnevallei, maar nu in de andere richting en langs de overkant. Na een bospassage kom je terecht in het gehucht Raborive.

Een wijde bocht voert omheen het Venster van Theux, een zeldzaam geologisch fenomeen dat een prachtig uitzicht over de streek oplevert. De route schakelt nu over op de vallei van de Wayai. Voorbij de landbouwdorpen Jevoumont en Hestroumont steek je in Marteau het riviertje over om hoog boven de valleiflank naar Spa te stappen. Een bezoek aan het stadje dat ooit bij de bobo’s bekend stond als ‘le Café de l’Europe’, is altijd een aanrader. GR 573 zelf houdt het bij een panoramisch zicht op de stad.

De route klimt naar een plateau om Sart-LezSpa te bereiken, het laatste dorp op het traject.

Terug bij weer een ander deel van de Hoëgne ontdek je de restanten van een vroegere turfwinning. De afgegraven turf stamt nog uit de laatste ijstijd en werd gebruikt bij allerlei kuurbehandelingen in de Thermen van Spa. De wilde vallei volgend kom je uiteindelijk terug bij de Pont de Belleheid. Het natte GR 573-avontuur zit erop.

Langs Wayai en nog meer Hoëgne Van Theux is het nog 6 km stappen tot Pepinster, het eindpunt van de hoofdroute. Onderweg passeer je hoog boven de Hoëgnevallei de grootste kiwibessenplantage in Europa. Maar het zou zonde zijn om de variantroute (36 km) te missen die vanuit Pepinster via Spa terug naar de Pont de Belleheid leidt. Beschouw jezelf als een van de vele bevoorrechte reizigers die vanaf de 19de eeuw onder het nu beschermde smeedijzeren afdak in het station van Pepinster

PRAKTISCHE INFO Welkenraedt

as

Ma

Herve

Luik

Fraipont Beaufays

Ho

Am

blè

Spa

Remouchamps

Aywaille

Praktische info De 160 km lange GR 573 is perfect bereikbaar met de trein (verschillende stations). Meer info vind je op www.walkitech.be en op grsentiers.org. De topogids GR 573 Vesdre et Hautes Fagnes is verkrijgbaar in de webshop.

ONLINE Pont de Belleheid.

32

| Op Weg 2019-3

KAART

TRACK

zba

ch

pe

e

Pont de Belleheid

ve

lep

er

egn

5

Ourt

Nessonvaux Theux

E2

he

Esneux

GR573

Get

Gi

4

es W

ll Hi

Chaudefontaine PrayonTrooz Pepinster

2

km

Eupen

Dolhain r sde V Verviers e Limbourg

Fleron

Embourg

0

E 40

FOTO’S

Botrange E4

2

Op Weg 2019

FIETSTIP | België, Groothertogdom Luxemburg

Een driehoek van spoorwegpaden

In de buurt van Kautenbach.

Nabij de grens met het Groothertogdom Luxemburg liggen drie opgewaardeerde spoorbermen zo dicht in mekaars buurt dat je ze aan elkaar kunt rijgen tot een fietslus van twee of drie dagen. Het langste RAVeLtraject tussen Gouvy en Bastogne stond al lang op mijn verlanglijst, maar ook het fietspad langs de Wiltz en een stukje Vennbahn zijn fietssmaakmakers. ÆÆ Tekst en foto’s Ward Van Loock

RAVeL L163 Drie dagen heb ik uitgetrokken om de rondrit van 108 km op een ongedwongen, rustgevende manier vol te maken. Zo is er tijd om onderweg uitgebreid de natuur op beeld vast te leggen én ommetjes te maken naar interessante plekken in de buurt. Tegen de middag kom ik aan in Bourcy, waar ik op de vroegere stationsparking mijn auto gratis voor enkele dagen kwijt kan.

Het RAVeLpad op de voormalige spoorweg L163 tussen Gouvy en Bastogne is 26 km lang en rijkelijk voorzien van wegwijzers en infoborden. Op weg naar Bastogne verlaat ik al snel het

spoorpad en kom na 1 km in het dorpje Bizory.

Daar staat Animalaine, een groots opgevat bezoekerscentrum over wol en wolverwerking.

Ik loop meer dan een uur rond in deze warmwollige omgeving en buiten in de wei probeer ik de 25 woldragende dieren te herkennen waarvan de vachten binnen verwerkt worden.

Ten noorden van Bastogne vervoegt het RAVeLpad de voormalige spoorlijn vanuit het Luxemburgse Wiltz. In hun oksel staat het Memoriaal van Mardasson. Deze machtige vijfpuntige ster herdenkt de 77.000 Amerikaanse soldaten die sneuvelden tijdens het Ardennen­

offensief eind 1944. Op dezelfde site laat het vernieuwde Bastogne War Museum je op dramatische en interactieve wijze inleven in hun strijd op leven en dood. Zo’n 2,5 km verder pronkt het statige oud-station van Bastogne uit 1895. Het verlengstuk richting Libramont loopt vandaag dood in een wei en het emplacement is een busstation en een parking.

RAVeL L164 Terug naar het spoorwegknooppunt, waar ik het tracé van L164, de vroegere spoorverbinding naar Wiltz, kies. Het pad volgt stroom-

2019-3 Op Weg |

33

De Wiltz is lang mijn gezel.

afwaarts de loop van de gelijknamige rivier en dat heeft zo zijn voordelen. In een bijna constant dalende lijn kijk ik tegen hellingen aan die vanuit het beekdal omhoog glooien.

Eenmaal in het Groothertogdom verandert de bewegwijzering en volg ik Piste Cyclable 20.

Het oud-station van Schimpach verrast door zijn pastelkleurige opsmuk en geslaagde restauratie. Ik moet op korte afstand drie tunnels door. Omwille van de schaarse verlichting en het afdruipende water lijken het akelige spelonken waarin vreemde wezens mij elk moment kunnen bespringen. Langs zomereiken en fijnsparren, smalle weiden en uitstekende rotspartijen, bultige heuvels en diepe kloven glijd ik door een bosrijke omgeving. Meestal is de Wiltz de enige bewegende metgezel, met uitzondering van een eekhoorntje dat schichtig mijn pad kruist of een havik die verderop naar een veldmuis duikt. Voortdurend kronkelt de rivier onder het pad door en houd ik een fotopauze. De huppelende waterklanken klinken in deze landelijke stilte als zachte muziek in mijn oren. Na 29 autovrije kilometers zoek ik in het stadje Wiltz de jeugdherberg op.

Le Wiltz In de benedenstad ga ik ’s morgens opnieuw op zoek naar PC 20 die de Wiltz op de voet tracht te volgen, maar de bewegwijzering laat het meermaals afweten. In Weidingen sla ik na de brug over de rivier een geasfalteerd pad in dat scoutsgroepen gebruiken om in de zomermaanden hun kamp op te slaan. Wiltz is immers het epicentrum van het scoutisme in het Groothertogdom. In 10 ‘scoutels’ en 10 open kampementen verwelkomen de Luxemburgse scouts elke zomer hun maats uit de hele wereld

34

| Op Weg 2019-3

Landbouwers aan het werk in Gouvy.

voor een groot verbroederingsfeest.

Verder langs de rivier is er geen fietspad meer en dus wordt het klimmen naar de N25.

Hoewel deze baan heel hoog boven het rivierdal is aangelegd, zijn er geen adembenemende vergezichten te bespeuren. Ik kijk bijna onafgebroken op dichte wouden die als een dikke pels over heuvelbulten liggen. De Wiltz verbergt zich onder, achter of tussen dichte houtbegroeiing. Bij flarden komt de bovenleiding van de spoorlijn tussen stammen en takken tevoorschijn. Ter hoogte van Merkholz daal ik terug naar het diep ingesneden dal. De weg volgt de grillige contouren van de steile flanken, terwijl ik beneden spoorlijn en rivier haasje-over zie

Er hangt tussen de verzorgde boerengevels een vreemde stilte, alsof iedereen op zondagnamiddag in de dorpskroeg zit.

spelen. Aan deze idyllische fietswandeling komt na 4 km een eind bij de vervallen watermolen van Kautenbach. Het molenaarshuisje dateert uit 1740. Op het kruispunt valt mijn oog op het lieflijk witte kerkje boven op een terp. Rust en stilte zijn hier nadrukkelijk aanwezig in de voetstappen van wandelaars en in de tjilpende mussen op het asfalt. Onder de brug werpt de Wiltz zich in de Clerve.

La Clerve Na de brug wacht me op PC 21 een korte, moeilijke helling. Aan het gemeentehuis van Kautenbach houd ik een adempauze. ‘Gemeng’ staat er in sierlijke gotische letters op de voorgevel. Op het bijgebouw lees ik dat Groothertogin Maria Adelheid in 1914 van Kautenbach een hoofdplaats maakte, meteen de verklaring waarom een dorpje met amper 75 inwoners een zelfstandige gemeente kon blijven tot in …

2006. Na voortdurend klimmen en dalen bereik ik Lellingen. De huizen van dit Ardens dorpje van nog geen 100 inwoners lijken kriskras neergezet te zijn aan de oevers van de Clerve.

Er hangt tussen de verzorgde boerengevels een vreemde rust en stilte, alsof iedereen op zondagnamiddag in de dorpskroeg zit. Ik ontdek zowaar een geplaveide doorwaadplaats voor koeien! Het hoort wonderwel bij het eigene van deze dorpsgemeenschap en doet denken aan het vroegere boerenleven. Aan een huis vlakbij vermeldt een rond plakket in het Letzeburgs ‘Aist Duerf soll liewen’. Vrij vertaald: je dorp zal blijven bestaan. Lellingen werd door de Luxemburgse Commissie voor Monumenten en Landschappen tot ‘beschermd monument’ en ‘authentiek dorpsgezicht’ uitgeroepen. Even verder krijg ik een authentiek dorpstafereel cadeau: achter de deuropening van de Lellger Stuff (dorpskroeg) hoor je boeren in het Letzeburgs bakkeleien.

Clervaux In Wilwerwiltz eindigt PC 21 en moet ik zonder bewegwijzering verder. Gelukkig is er maar één verkeersweg die de Clerve volgt tot Clervaux.

Het stadje ligt geprangd in het diepe, nauwe dal van de Clerve. De abdij van de Benediktijnen

OP WEG 2019 nr.3: fietsreportage Een driehoek van spoorpaden 116 x 115mm

Tunnel en spoorpad op de oude lijn L 163.

van St. Maurits en St. Maur, in 1910 gebouwd in romaans-bourgondische stijl, troont hoog boven de vallei, samen met de witte ridderburcht uit de 12de eeuw. Deze namiddag heb ik echter geen zin in een bezoek aan abdij of kasteel. Ik vlij me behaaglijk neer op een zonnig terras met een biertje en val in slaap.

Na Clervaux volg ik de Woltz. In Maulusmillen sla ik linksaf en beland op de bewegwijzerde Gënzentour die me naar Troisvierges brengt.

Op een slimme, autovrije manier ontwijk ik de stadsdrukte en kom uit op het spoorwegstation en mijn hotel.

De abdij van Clervaux.

PRAKTISCHE INFO

Vennbahn Troisvierges is het eindpunt van de 125 km lange Vennbahn die start in Aken. Het fiets- en wandelpad op de voormalige spoorbedding ga ik vandaag een stukje volgen tot de Belgische grens. Omdat er een industrieterrein in de weg zit, moet ik eerst steil klimmen om uit het stadje te geraken. Tien kilometer verderop word ik weggeleid van het spoorwegtracé omdat in de tunnel pal op de landsgrens beschermde vleermuizen onderdak hebben gevonden.

Infoborden bij de tunnelingang vertellen over het leven van die kostbare dieren.

De landsgrens is tegelijk de hoogste plek van het Groothertogdom (558m). Op deze Burrigplatz herinnert een koperen gedenkplaat uit 1989 aan 150 jaar onafhankelijkheid. Ik krijg er een ongezien en hemelsbreed panorama over de lagergelegen landouwen.

Een overvloed aan wegwijzers leidt me via Huldange en Hautbellain naar het beginpunt van RAVeL L163 niet ver van Gouvy. Na 15 km spoorpad richting Bastogne vind ik in Bourcy mijn auto terug.

Wim Vandamme Begijnhof 19

Door RAVeL L163 (Gouvy-Bastogne) en

Meer info over RAVeL: ravel.wallonie.be.

RAVeL L164 (Bastogne-Wiltz) te koppe-

Lëtzebuerger Vëlos-Initiativ is de Fietsersbond

len aan rivierpaden langs de Wiltz en de

van het Groothertogdom en die geeft een

Clerve en aan een stukje Vennbahn kreeg

overzichtelijke kaart uit van de Luxemburgse

ik een fietslus van 108 km. Die fietste ik in

Pistes Cyclables (schaal 1:100.000). Prijs: € 7,

drie etappes: Bourcy-Wiltz (29 km), Wiltz-

te bestellen via www.lvi.lu.

Troisvierges (44 km) en Troisvierges-Bourcy (35 km). 75% van de rondrit bestaat uit autovrije spoor- en rivierpaden. Enkel in Wiltz liet

ONLINE

KAART

TRACK

FOTO’S

de bewegwijzering me soms in de steek.

2019-3 Op Weg |

35

WANDELREPORTAGE | Zwitserland

Langs de hoogste waterval van Europa met de Via Rhenana

Tijdens de aardrijkskundeles op school leerden we dat de waterval van Schaffhausen de hoogste van Europa is. Ik had er massa’s foto’s van gezien en wou al jaren dit natuurwonder ook eens in werkelijkheid zien. Het was er nooit van gekomen, maar op tocht op de Via Rhenana kreeg ik eindelijk mijn kans. ÆÆ Tekst en foto’s Christina Bloem

De jonge Rijn Wanneer we bij Kreuzlingen de nog jonge Rijn voor het eerst zien, heeft zij al heel wat avonturen beleefd. Op 2300 m hoogte begon ze als een bescheiden beekje, vervolgens perste ze zich door de Rheinschlucht, vervulde haar rol van grensrivier tussen Zwitserland en Liechtenstein en later Oostenrijk met verve en stortte zich in de Bodensee. Bij Kreuzlingen heeft ze het uitgestrekte meer juist verlaten. De stad ligt vrijwel tegen het Duitse Konstanz aangebouwd, maar wij blijven in Zwitserland. Begeleid door klokgelui verlaten we de stad. Het is zondagochtend en we komen veel joggers en mountainbikers tegen. Tussen de bomen door schemert de Rijn.

36

| Op Weg 2019-3

Ze stroomt langzaam en vredig en er komen alleen roeiboten voorbij. De ‘vier met stuurman’ krijgen vanaf een motorbootje aanwijzingen toegeschreeuwd. Het zwembad met badhokjes ligt er verlaten bij. Er zijn nog geen zwemmers op deze zwoele septemberochtend.

Untersee Wij passeren Gottlieben en Tribotingen, kleine welvarende dorpen met mooie hotels en vakwerkhuizen. Langs het piepkleine kerkje van Tribotingen klimmen we in grote slingers omhoog tussen de boomgaarden, met steeds mooie uitzichten op de rivier die zich heeft verbreed tot een meer. Nadat we een tijdje hoog

boven de Untersee op en neer hebben gegolfd, dalen we in grote slingers naar de vele schilderachtige vakwerkhuizen van Ermatingen. Na een poosje op en neer gaat het met trapjes en grindweggetjes naar slot Arenenberg, waar Lodewijk Napoleon, de latere Napoleon III, gewoond heeft. Die had dit mooie plekje loodrecht boven de Untersee goed uitgekozen. Langs de wijngaarden van het kasteelpark keren we op steile paadjes terug naar het meer. Voorbij Berlingen is het weer klimmen geblazen, om daarna weer hoog boven het water door het bos op en neer te golven. Met een trappenpad klimmen we om een uitstekende rotspartij heen en dalen dan geleidelijk naar Steckborn.

Bootjes op de Rijn op weg naar Rheinau.

Van meer tot rivier Vanaf Steckborn klimmen we op grindweggetjes en zandpaadjes weer tot hoog boven de Untersee, die zich aanvankelijk verstopt houdt achter een nevelsluier. We gaan een groot vochtig bos in en het pad wordt smaller, glibberiger en spannender. Na een paar keer te zijn uitgegleden, haal ik toch maar de stokken boven. Diep onder ons ruist een beekje. Van de burcht Neuburg, ooit de grootste van de streek, blijven enkel ruïnes over. De vroegere bewoners moesten eens weten dat hun stoere kasteel nu een geliefde grill-plaats voor toeristen is. Dwars door een veldje, waar herfsttijloos uitbundig staat te bloeien, dalen we naar Mammern.

De nevel is intussen verdwenen en de zon brandt onbarmhartig. Even verlaten we de officiële route en nemen we een afkorting door een bos. En daar hebben we geen spijt van!

Ons pad blijkt een schaduwrijke kruisweg te zijn die langs een Lourdesgrot naar het schitterende bedevaartkerkje Klingenzell voert. Bij dit kerkje komt de officiële route weer bij ons, na een asfalttraject in de barre zon. Met grote slingers dalen we door het bos tot vlakbij Eschenz en langs de Untersee tot Stein am Rhein.

Langzaam versmalt het meer zich tot rivier.

Door het Rijndal Wat een mooi stadje is Stein am Rhein, met zijn pittoresk beschilderde huizen rond een centraal plein! Vandaag blijven we in de vallei op de linkeroever van de Rijn, meestal vlak langs het water. Aan de overkant staat het 13de-eeuwse kasteel Hohenklingen ons vanaf zijn heuvel te bekijken. Een zwaan komt klapwiekend voorbij.

Voorbij Rheinklingen moeten we een kort stukje op een fietspaadje maar bij Schupfen krijgen we weer ons eigen smalle paadje. Het water staat laag na de lange droge zomer van dit jaar en de strandjes glanzen in de zon. De Rijn maakt een

De wijngaarden van kasteel Arenenberg.

lome bocht en wij buigen mee.

Diessenhofen ligt pal aan het water en we betreden het stadje door een poort in de 13deeeuwse verdedigingstoren Siegelturm. Pal in het centrum voert de overdekte Laagbrücke naar het Duitse Gailingen aan de overkant.

De Rijn heeft blijkbaar zijn rol van grensrivier weer opgenomen, ditmaal tussen Duitsland en Zwitserland.

Een veerpont zien we niet, maar in de buurt hangt een bel die je moet luiden als je naar de overkant wil.

lijk moet overzetten. Aan de overkant volgt langs een verkeersweg het eerste saaie stuk van de Via Rhenana. Gelukkig duurt het niet lang en kunnen we via een wandelpromenade langs het water weer onverhard tot het centrum van Schaffhausen.

De waterval Schaffhausen is een mooie en gezellige stad met vanzelfsprekend een kasteel dat op zijn heuveltje boven de huizen uittorent. Door een park en via een smalle voetgangersbrug trekken we op de rechteroever verder. Onze brave rivier wordt steeds onrustiger, met kleine stroomversnellingen en grote rotsblokken in het water.

Ongetwijfeld een voorbode van wat we straks te zien zullen krijgen. Langzaam stijgt het pad tot we onverwacht tegenover en zelfs boven

Veerman De knuppelpaden voorbij Diessenhofen zijn na de droge zomer volledig overbodig. Af en toe moeten we tussen boomwortels manoeuvreren, waarbij de stokken hun nut bewijzen.

Via de resten van historische Zwitserse verdedigingswerken komen we in natuurgebied Schaarenwald, een ruig overstromingsgebied vol riet. Het staat regelmatig onder water maar dit jaar hebben we de omleidingsroute niet nodig. Je kan aan de bomen zien hoe hoog het water soms staat.

Na wat omzwervingen komen we bij een vroeger klooster. In de buurt hangt een bel die je moet luiden als je naar de overkant wil.

Een veerpont zien we niet. We trekken dus op goed geluk aan de ketting, de bel galmt over het water en de veerman komt aanlopen. Het pontje is niet veel groter dan een roeiboot met buitenboordmotor en ik vraag me af wat de man doet als hij meer dan vier personen tege-

Stein am Rhein.

2019-3 Op Weg |

37

We steken over bij Schaffhausen.

de waterval uitkomen. Dit is het hoogtepunt van de Via Rhenana, maar ik ben wat ontgoocheld. Ik had er ‘middenin’ willen staan en niet ver weg aan de overkant. Wanneer we op ons kaartje zien dat op de linkeroever ook een pad loopt, is de beslissing snel genomen. We dalen alles wat we geklommen hebben weer af en steken via een oude spoorbrug de Rijn over. Nu kunnen we tot vlakbij de waterval komen. Dat je voor het uitkijkplateau moet betalen, nemen we er graag bij. Hier staan we vlak naast het schuimende water dat met donderend lawaai meer dan 20 m naar beneden stort. De spetters waaien in ons gezicht. Heerlijk! We zijn getuige van het grootste avontuur dat de Rijn tot dusverre beleeft.

Meander Het voetpad op de linkeroever blijkt een leuk paadje te zijn, nu eens halverwege de helling en dan weer vlak langs de Rijn. Aan de overkant loopt de officiële route op een gezapig comfortabel pad met veel bankjes. We hebben geen spijt van onze keuze. Bij de volgende brug wordt de Rijn weer grensrivier en komt de Via Rhenana aan onze kant. De rivier is heel helder, je ziet de vissen zwemmen en je kan de stenen op de bodem tellen. We golven behoorlijk steil op en neer, soms met trappen, hier en daar met ‘hoogtevreeskriebels’. Een paar kilometer verder ligt het schilderachtige stadje Rheinau, dat bijna helemaal door een grote meander van de Rijn wordt omsloten. We volgen de meander tot halverwege en steken dan ter hoogte van het klooster door naar de andere kant. Dit klooster ligt heel mooi op een eilandje in de Rijn. We

38

| Op Weg 2019-3

Zwitserse vriendelijkheid.

hebben helaas geen tijd om het uitgebreid te bezoeken, we hebben te veel tijd aan de waterval besteed.

Langs een slagboom gaan we een natuurgebied in, een luchtig loofbos met leuke paadjes en de Rijn vlakbij maar een stukje lager. Wanneer we het bos uitkomen, zien we de huisjes van Ellikon in de verte.

De Rijn is heel helder, je ziet de vissen zwemmen en je kan de stenen op de bodem tellen.

Van uiterwaarden naar hoogvlakte Ellikon is vroeger regelmatig door de Rijn overstroomd. Strepen op de muur van ons Gasthof geven de waterstand aan. Na de grote overstroming van 1991 zijn allerlei werken uitgevoerd om het dorp te beschermen. Vanuit Ellikon stappen we op een dijkje het uiterwaardengebied van de Thur in, een zijrivier van de Rijn.

Voor het eerst lopen wij door een compleet vlak gebied. Dit grasland met hier en daar een lage boom mag bij hoogwater overstromen.

Een eind verder bij Rüdlingen is het gedaan met het vlakke land. We moeten meteen flink aan de bak op een lange steile klim naar het kerkje van Buchberg. Vanaf een strategisch geplaatste bank genieten we van het panoramisch uitzicht.

Diep beneden ons stroomt de Rijn, het water is

groen. Boven ons hoofd cirkelen enkele roofvogels op zoek naar een prooi. Hun typische roep klinkt heel ver. Bij Buchberg begint een vruchtbare hoogvlakte. Het pad golft als een lint door akkers en wijngaarden voor ons uit en daalt dan in grote slingers naar het historische wijnstadje Eglisau.

Grensrivier We steken de Rijn nog maar eens over en blijven een tijdje op de hoogvlakte boven de Rijn. Een ruig natuurgebiedje brengt ons bij Rheinsfelden, een piepklein gehucht met drie huizen, een gasthof en een elektriciteitscentrale.

Pas vlakbij Kaiserstuhl dalen we weer tot vlakbij het water. Daar is ook een brug naar Duitsland, de eerste sinds Rheinau. Kaiserstuhl is een leuk oud stadje dat in zijn geheel als monument is geklasseerd. De huisjes zijn schilderachtig, de straatjes supersteil. Aan de overkant van de Rijn ligt kasteel Rötteln. De douanepost op de brug is nog steeds bemand.

Voorbij het stadje begint het klimmen en dalen opnieuw, af en toe met trappen en steeds behoorlijk steil. Na veel op en neer wordt het pad bij Mellikon een brede grindweg. En dat blijft zo tot we Bad Zurzach bereiken. De Rijn stroomt nog vele kilometers verder, nieuwe avonturen tegemoet. De Via Rhenana begeleidt haar nog tot in Bazel, maar voor ons is Bad Zurzach het einde van 111 verrassend veelzijdige kilometers.

COLUMN

Kierewiet Ooit vind je de job van je leven, en dan krijg je een chef die je na drie maanden helemaal kierewiet maakt.

De symptomen: bibberen en beven en kalmeermiddelen in de handtas.

Het verdict: totaal overspannen. Maar tot daar het slechte nieuws! Want de remedie: wandelen, wandelen en wandelen. Ten strengste verboden om in die luie zetel te gaan liggen. De nieuwe jonge dokter kende zijn vak: geen pilletjes uit een doosje, maar afstand nemen en een overdosis beweging.

De eerste wandeling was tot aan de plaatselijke bibliotheek, naar een bijzondere tentoonstelling van Mellenaar Antoine Van Loocke. De man is onbekend in eigen dorp, maar wordt wereldwijd geroemd om zijn befaamde ‘patattenschellers’, een voor een met de hand gemaakt uit afval en gerecycleerd materiaal. Want wat dacht je van een mesje met een lemmet van damaststaal en een heft van muskusoshoorn, schuimkoraal of cactusskelet? En wie heeft er in het Hof van Cleve met een van zijn mesjes al een broodje gesmeerd?

PRAKTISCHE INFO 0

5 10

km

Singen

DUITSLAND Schaffhausen Neuhausen

Lörrach

Rheinau

Aare

Basel

Waldstrut Rijn Bad Säckingen

Konstanz Rijn Stein am Rhein

Bad Eglisau Laufen- Zurzach Rheinfelden burg ZWITSERLAND

Steckborn Kreuzlingen Frauenfeld

Winterthur

Op Weg 2019

Route en bewegwijzering De Via Rhenana volgt de loop van de Rijn – en bijgevolg ook min of

Drie dagen na het doktersbezoek stond het zwaardere werk al op de planning: een GR-controlerondje in het Waasland. Vroeger was dit een fluitje van een cent, maar nu zat er toch een extra portie ‘courage’ in de rugzak. Precies halverwege, gezeten op de Reynaertbank op het charmante dorpspleintje van Daknam, stond er al 13 km op de teller. Eenmaal terug aan de vrijheidsboom op de Dries van Sinaai hing mijn tong op mijn tenen, stond het zweet op mijn voorhoofd en kon ik geen pap meer zeggen. Maar toch nam het optimisme en het positivisme langzamerhand opnieuw de bovenhand. De fysieke moeheid had de mentale moeheid al een beetje overwonnen. Wie vaak op weg is, weet het al langer dan vandaag: af en toe eens goed puffen en zuchten tijdens een ferme wandeling of mooie fietstocht maakt het hoofd helemaal leeg.

meer de grens tussen Zwitserland en Duitsland – van Kreuzlingen tot Bazel. De totale lengte van de route is 190 km. Wij wandelden het stuk van Kreuzlingen naar Bad Zurzach (111 km) en deelden onze route in zes dagetappes in. De route is bewegwijzerd met gele pijlen

De jonge dokter had gelijk, hij kende zijn vak. En de chef: die heeft de eer aan zichzelf gehouden en is nu nog steeds op zoek naar de job van zijn leven.

en een groen nummer 60. Via www.schweizmobil.ch/en/wanderland/route60 kan je beschrijvingen en kaartjes downloaden voor

Isabel Hoogewijs

alle etappes.

Info www.MySwitzerland.com voor algemene info over Zwitserland. www.eurotrek.ch voor arrangementen met bagagevervoer op de Via Rhenana.

ONLINE

INFO

KAART

TRACK

FOTO’S

2019-3 Op Weg |

39

FIETSREPORTAGE | Frankrijk

Al meer dan 20 jaar heb ik een speciale band met Parijs. Van west naar oost en van noord naar zuid heb ik de Lichtstad doorkruist. Als toerist beland je meestal in de alom bekende buurten, maar er is zoveel meer.

Heel recent bereiken we een nieuw hoogtepunt in onze relatie. ÆÆ Tekst en foto’s Hilde Leemans

Parijs anders bekeken

Metro-ingang van Hector Guimard.

40

| Op Weg 2019-3

Pont Alexandre III.

Het Grand Palais.

Wereldse invloeden

Hector Guimard

Om vlot van punt A naar punt B te geraken en tegelijk ook wat van de stad te zien, huurde ik al meermaals een fiets. Maar vandaag besluit ik als een echte Parisiènne een velib te gebruiken.

Bedoeling is om route 3 te volgen uit de gids ‘Ontdek Parijs met de fiets’. ‘Van neoclassicisme naar modernisme’ is de veelbelovende titel van deze route.

De start ligt bij één van de sfeervolste parken die Parijs rijk is: het Parc de Monceau, midden in een chique wijk van het 8ste arrondissement. De sierlijke toegangshekken openen het spektakel.

Het park zelf werd ontworpen in 1768 en combineert een zeker grandeur met een ongekende rust. Het is omringd door prachtige herenhuizen. Een van de blikvangers, een huis met opvallende erkers van de bekende architect Gustav Rives, staat te pronken op de hoek met de Rue de Lisbonne. Een eindje verderop kan je niet langs Pagoda Paris kijken, een Chinese tempel uit de jaren 20 die niet voor religieuze maar voor culturele doeleinden werd gebouwd. Ik kom ogen te kort wanneer ik de prachtige art decofaçade van het Hotel du Collectionneur passeer. Al fietsend krijg je snel een mooi beeld van de onvoorstelbare rijkdom van de bewoners uit die periode.

Een vleugje Russische invloed kom ik tegen in de Rue Daru. Hier staat de prachtige Russisch Orthodoxe kerk, waar Picasso in 1918 trouwde met zijn Russische geliefde.

Met de rug naar de Arc de Triomphe gaat het verder richting Place de Ternes, maar halverwege moet ik toch van de fiets om het Céramic Hotel uit 1904 te aanschouwen. Ik ben niet de enige die de prachtige details van dichtbij aangaapt. De lange en statige Avenue Foch, wellicht een van de smaakvolste en breedste straten van Parijs, fietst geweldig vanop het brede trottoir. Deze brede laan richting Bois de Boulogne werd in 1854 ontworpen op vraag van

Al fietsend krijg je snel een mooi beeld van de onvoorstelbare rijkdom van de bewoners uit die periode.

Napoleon III. Eind 19de eeuw werden er volop enorme herenhuizen gebouwd. Helemaal op het einde van de straat sta ik opnieuw te watertanden, ditmaal voor de mooiste art nouveau metro-ingang die Parijs rijk is. Hij dateert van 1902. Van de 140 ingangen ontworpen door Hector Guimard zijn er nog 90 over. Deze Franse ‘vader van de art nouveau’ ontwierp

ook talloze huizen in het 16de arrondissement.

Bij Square Lamartine valt mijn mond helemaal open. Niet alleen van de dorst, maar ook van verbazing. Hier staat een waterput uit 1866, ruim 600 meter diep, die zuiver en drinkbaar water naar boven brengt. Vullen maar die flesjes. De wijk Passy, 150 jaar geleden niet meer dan een dorpje, werd in 1860 bij Parijs ingelijfd en oogt nu prestigieus en deftig. Hier woonden onder meer Maria Callas en Christian Dior. Bij La Gare gaan we niet richting Bois de Boulogne, maar slaan we de Boulevard de Beauséjour in. De huizen worden imposanter en groter per gefietste meter. Vergeet niet naar de straatnaambordjes in mozaïek te kijken.

Modernisme Het doodlopende straatje Rue Mallet-Stevens telt enkele huizen uit de periode van het modernisme. Ze werden stuk voor stuk tussen 1926 en 1934 ontworpen door de Franse architect Robert Mallet-Stevens, allemaal bestemd voor familie en vrienden, waaronder enkele bekende Franse kunstenaars en ontwerpers. Ze ogen strak, zijn meestal in blokvorm en met veel licht. Aan het einde van het straatje staat Villa Roche, ontworpen door Le Corbusier begin jaren 20. Totaal anders dan wat we gewoon zijn in Parijs, maar het mag er best wezen.

2019-3 Op Weg |

41

Het ShangriLa-hotel.

Stadslandbouw aan de Marché des Enfants Rouges.

Beverly Hills Ook in de wijk Auteuil is het goed toeven voor de jetset en de Franse Quote 500. Het lijkt een soort Beverly Hills waar onder andere expresident Sarkozy en Carla Bruni, Céline Dion en voetballer Zlatan Ibrahimovic vele miljoenen konden missen voor een stulpje. Hector Guimard en Jacqueline Kennedy gingen hen ooit vooraf. Op Place Rodin staat een beeld van de bekende beeldhouwer dat in 1900 tijdens de wereldtentoonstelling voor veel ophef zorgde.

Negatieve aandacht is ook aandacht en zijn carrière was gelanceerd. Voor ik het weet fiets ik in Rue de l’Assomption bijna voorbij de imposante façade met de man met de lange baard.

Art nouveau ten top Na al dat moois van Hector Guimard komt nu zijn kers op onze taart. Castel Béranger behaalde niet voor niets in 1898 een prijs voor de mooiste gevel van de stad. Het prachtige hek voor de deur is een juweeltje. Ook de hal binnenin is een pareltje. Grappig is de gedecoreerde regenpijp met zeepaardjes die langs de gevel omhoogklimmen. Guimard was amper 28 toen hij dit alles ontwierp. Verderop in de Rue Agar volgt nog de ene Guimard na de andere, en ook de volgende straten staan bol van de art nouveau.

Ik bots bijna tegen de Seine. Aan de overkant ligt het nieuwe Parijs, maar ik blijf op deze oever. Bij Square Alboni fiets ik onder een prachtige stalen brug uit 1905, in het verlengde van de Pont de Bir Hakeim. De huizen mogen

42

| Op Weg 2019-3

Pagoda Paris.

hier ook best wezen, met mozaïeken rondom de hoofdingangen en de balkons.

Petit Palais niet veel onderdoen. Ook binnen val ik van de ene verbazing in de andere.

Stadspaleizen

Tempeliers

Bij de Jardins du Trocadéro volg ik het grindpad naar boven tot aan het Palais de Chaillot, in 1937 gebouwd voor de wereldtentoonstelling. Het zicht op de Eifeltoren is prachtig. Hier werd in 1948 de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens ondertekend.

Route 1 uit dezelfde fietsgids bedraagt maar 6,5 km, dus besluit ik te stappen. Een goede keuze, want de vele winkeltjes, cafeetjes en galeries van de bruisende wijken Haut Marais en Marais laten zich op die manier beter ontdekken. Het vertrekpunt ligt op de hoek van de Place de la République en de Rue du Temple. In deze buurt stond tot 1808 een vesting met twee torens van de Orde van de Tempeliers, een ridderorde uit de 12de eeuw die lange tijd zeer invloedrijk was in Frankrijk. Vandaag krijg ik in de kleine straatjes vol buurtcafés en ateliers meteen een vakantiegevoel. De enorme markthal, Carreau du Temple, werd na een grondige renovatie een cultuurcentrum. Square du Temple brengt dan weer wat groen in onze wandeling.

In de tunnel hieronder liet prinses Diana het leven, vandaar de vele bloemen en toeristen.

In Avenue d’Iéna ontdek ik nieuwe art nouveaupareltjes en ook het ShangriLa-Hotel. Dit imponerend stadspaleis uit 1892 was eens het huis van Prins Roland Bonaparte, een verre neef van Napoleon. Bij de Place de l’Alma wordt het drukker. Hier staat de fakkel van het vrijheidsbeeld in New York, een geschenk van de Amerikanen voor de honderdste verjaardag van de Franse Republiek in 1987. In de tunnel hieronder liet prinses Diana het leven, vandaar de vele bloemen en toeristen.

De tocht eindigt bij het Grand Palais vlakbij de Pont Alexandre III. Aan de overzijde moet het

Overdekte markt Rue du Bretagne is ongetwijfeld de leukste en gezelligste straat van de buurt. Met honger of dorst moet je in de Marché des Enfants Rouges zijn. Vroeger stond hier een weeshuis dat de kinderen verplichtte om rode jasjes te dragen.

Tegenwoordig is het een grote overdekte markt, een van de oudste van Parijs. Je kan hier gezellig tafelen of gewoon iets afhalen. De gerechten komen uit alle werelddelen. Een klein straatje achter de markt verbergt een verrassend mooi moestuintje. Onder impuls van de organisatie Main Verte wordt op vele braakliggende ter-

De gevel met de man met de lange baard.

reinen aan stadslandbouw gedaan. Een van de restaurantjes in de markt gaat er prat op zelfgekweekte groenten en kruiden in hun gerechten te verwerken.

Langs de Boulevard des Filles du Calvaire pronkt het imposante Wintercircus. Halfweg de 19de eeuw werden hier voorstellingen gegeven voor 6000 mensen. Vandaag doet het nog steeds dienst als circus, weliswaar met 1600 stoeltjes.

Marais We dringen langzaam maar zeker de Marais binnen. Tot de 17de eeuw was dit een onbewoonbaar moeras, maar al snel vestigden rijke families zich hier om in de buurt van de koninklijke familie te vertoeven. Na de Franse Revolutie raakte de wijk in verval, om vanaf de jaren 70 van de vorige eeuw op te veren als woonwijk voor de Parijzenaar met geld. Intussen is het een levendige wijk met boetiekjes, cafés, ambachtswinkels, galeries en restaurants. En niet te vergeten: een Joodse gemeenschap met rijke tradities.

Dit merk ik vooral in de Rue des Rosiers, waar de handelszaken met Joodse delicatessen mooie authentieke interieurs hebben. In het restaurant van Jo Goldenberg vond in 1981 een aanslag plaats waarbij zes mensen werden gedood. Een gedenkplaat geeft alle namen weer. Aan de overzijde bevindt zich de Jardin des Rosiers, met de ruïnes van een toren van de stadsmuur uit de 13de eeuw. Er groeiden rozen tegen de toren, voor het geval je je afvraagt waar de straatnaam vandaan komt. In de Rue de Pavée tenslotte vind ik nog een synagoge in art nouveaustijl. Van de

De ingang van Castel Béranger.

Place des Vosges.

hand van Guimard, hoe kan het ook anders.

Zijn echtgenote was joods.

Place des Vosges Achter de Rue de Rivoli kom ik in een ander Parijs terecht. Village Saint-Paul heeft een dorpsachtige uitstraling, met binnenplaatsen en kleine gangetjes vol antiekwinkeltjes en restaurantjes. Via de binnenplaats kan je doorsteken naar verschillende straten die de enclave omringen.

Via de Rue de l’Ave Maria beland ik bij het vol-

gende middeleeuwse gebouw, het Hôtel de Sens.

Oorspronkelijk was het de residentie van de bisschoppen uit Sens, later in de 17de eeuw deed het dienst als postkoetsverbinding met Lyon.

We steken de Rue Saint Antoine over en stevenen af op onze eindbestemming. Het Place des Vosges is een van de mooiste pleinen van Parijs en misschien wel van Europa. Rondom staan overal huizen in Franse renaissancestijl. Onder de talloze arcaden waan ik me meteen in de tijd van Louis XIII.

PRAKTISCHE INFO

Route

ren. Ik besloot een fiets te

Fietsen door Parijs is helemaal niet gevaar-

gebruiken

lijk. Er zijn talloze fietspaden aangelegd en

bare

fietsers mogen ook heel wat busstroken

(www.velib.paris.fr). Met een

de

open-

verhuurservice

van

Velib

op. Ik gebruikte de fietsgids Ontdek Parijs

waarborg van € 300 (via cre-

op de fiets, deel 1 uit 2016 van Patrick van

ditcard) regelde ik in enkele

der Doef. Ik fietste eerst route 3 ‘Van neo-

klikken een dagticket voor

classicisme naar modernisme’ (van het

amper € 5. Let wel goed op

Parc de Monceau tot Pont Alexandre III,

dat je de fiets nooit onbeheerd

19 km). Route 1 ‘Van authentiek tot trendy’

achterlaat. Plaats hem steeds terug in de

(start Place de la République, eindpunt

docking als je ergens binnen wil gaan. Er

Place de la Bastille) bedraagt maar 6,5 km

zijn heel veel dockings in de stad en de

en besloot ik te voet te doen. De gids is te

app geeft je eenvoudig de locaties aan. Per

koop in de GR-webshop.

account kan je tot 5 fietsen huren.

Info Er zijn verschillende winkels die fietsen

ONLINE

FOTO’S

verhuren en ook fietstours organise-

2019-3 Op Weg |

43

WANDELTIP | België

De groene ring van Antwerpen “Ja natuurlijk!”, antwoordt een Antwerpenaar wanneer ik vertel dat de grote Europese wandel­weg E2 langs de rand van onze stad loopt. Is zijn ‘natuurlijk’ slechts een uiting van Antwerps chauvinisme of mag ik deze GR-verbindings­weg best ‘natuur’-lijk noemen?

Op de eerste lente­dag van 2019 print ik het gratis gidsje af en ga ik op verkenning. ÆÆ Tekst en foto’s Bart Vermeyen

Ziltig zuchtje Aan het knalblauwe ponton in Kruibeke meert elk half uur een voetveer aan. Samen met enkele fietsers zet de scheepsman me kosteloos af op de rechteroever. Onder de houten steigers lees ik enkele mooie stukjes poëzie.

Deze onverwachte schoonheid wordt snel weggevaagd door de hoge, kale bedrijfsmuren van de oude Cockerilldomeinen. De bloeiende scheepsbouw belandde in de geschiedenisboeken en de majestueuze Titanbrug laat nog zelden zijn spierballen rollen.

Een kasseiweg leidt me door een bosstrook

De Scheldebocht bij Burcht.

44

| Op Weg 2019-3

waar de laatste winterstorm een mikadospelletje speelde met talloze bomen. Vrijwilligers van Natuurpunt zijn druk in de weer om de paden opnieuw begaanbaar te maken. Ik wring me een weg naar de Scheldeboord en geniet van het zicht op de lome rivier. Een ziltig zuchtje parfumeert de lucht. De ranke kerktoren van Burcht steelt mijn blik, zodat ik bijna het GR-teken op het klappoortje van de Hobokense Polder mis.

Hobokense Polder Dit vergeten gebied kreeg in de jaren 60 het afvalpuin van de Antwerpse ringwerken te

Ontluikende lente.

verwerken. Op het nippertje werd het behoed voor grootschalige bouwprojecten en omgetoverd tot een heerlijk natuurreservaat. De plassen zitten vol kikkerdril, de vegetatie vormt broednesten voor tal van vogels en de weiden krijgen regelmatig een maaibeurt van de vrijlopende Gallowayrunderen. De houten kijkwand ‘De Roerdomp’ daagt vogelliefhebbers uit hun kennis te toetsen. Een breed scala van watervogels strijkt hier neer op het heldere water.

De oude spoorwegberm is omgetoverd tot een wandeldijk en het krakend vlonderpad leidt me over de zompigste stukken heen.

Vlonderpad in de Hobokense Polder.

Cogels-Osylei.

Is dit hartje Antwerpen?

Aan de oude vestinggracht.

Grijze geraamte

Perpetuum Mobile

De roestende spoorwegbrug maakt een einde aan deze groene idylle en ik duik de Hobokense kern in. De knusse buurt rond het Drossaardplein steekt schril af tegen de kille sfeer rond de woonblokken van de M. Sabbelaan. Deze volkse, multiculturele wijk probeert op te staan uit de verwaarlozing van de voorbije decennia. Het centrum rond de oude schietstand Den Tir kreeg een geslaagde opfrisbeurt en het wemelt er van de bedrijvigheid. Ik zoek een tafeltje uit in een van de vele eethuisjes. De hongerige wandelaar kan hier kiezen uit alle smaken van de mediterrane keuken.

Aan de rand van het Kielpark bots ik op een skelet van een torenhoog flatgebouw. Het grijze geraamte vloekt met de eerste gele lentebloemen in het park. De bouwvakkers hebben nog een hele klus voor de boeg, vooraleer deze betonconstructie een thuis kan vormen voor honderden gezinnen. De v-vormige plas verderop is een zeldzaam restant van de 19°eeuwse Antwerpse vestinggracht. De twee identieke bruggen over het water getuigen van de wereldtentoonstelling in 1930.

De brasserie Dikke Mee blaast al meer dan honderd kaarsjes uit, maar staat nog parmant aan de ingang van het Nachtegalenpark. De reeks luchtkokers op een grasweide verraden de onderliggende Craeybeckxstunnel. Stiekem verwerkt de breedste tunnel van België duizenden auto’s per uur op de as Antwerpen-Brussel.

Achter de bocht naar het smalle Leeuwerikpark knalt het oorverdovend lawaai van de Antwerps Ring omhoog. Vanop de fietsersbrug over de Ring staar ik naar de nooit ophoudende stroom van vrachtwagens en auto’s. Het lijkt wel een perpetuum mobile. Dit mierennest staat op kop van de drukste wegen in ons land.

Zurenborg me. In het decor van prachtige huizen in fin-de-sièclestijl bloeien manshoge magnoliastruiken. Is dit hartje Antwerpen?

Na de 4-seizoenenhuizen in de Generaal van Merlenstraat, brengt de Cogels-Osylei me helemaal in architecturale hogere sferen. Elke gevel is haast een kunstwerk op zich.

Groothandel in GR Ik steek opnieuw de Ring over via de Zurenborgbrug en draai het fiets-en wandelpad in. Tijdens de spits is het hier een mengelmoes van fietsers: jonge ouders met bakfietsen vol kleuters, forenzen op hun snelle pedelecs, cruisende senioren op e-bikes en taterende pubers op roestende Gazelles zoeken allemaal hun weg rond de stad.

De fijne torentjes van het kasteel Sterckshof wijzen me de weg naar het Rivierenhof. Deze oase van rust vormt een waar joggingparadijs. Vlakbij de fraaie kasteelvijver verstrengelen verschillende GR-paden tot een heus knooppunt. Het wandelpaaltje lijkt een groothandel in GR-tekens. De verbindingslus eindigt aan het fraaie kasteelterras en GR 565 neemt het hier over van E2. Tijd voor een fris Antwerps Bolleke!

Hogere sferen Aan de overkant van de Ring, brengt de GR me in de Wolvenberg. Dit strookje stadsgroen zit geprakt tussen de Singel en de Ring. De waterpoel vormt een thuishaven voor tal van amfibieën, die zich niet storen aan de omringende verkeersaders. Overdag is het hier veilig wandelen, maar als het duister wordt eisen prostituees en dealers dit stukje op.

Voorbij Berchem station verwelkomt de wijk

PRAKTISCHE INFO Linkeroever

G WeR12 st

GR5A

Zwijndrecht

5A

GR

0 0,5 1

Antwerpen

Borgerhout

elde

Sch E2

E2

Deurne

Burcht

km

Hoboken

GR12 West

Wilrijk

stuk met GR 5. De westelijke route voert via De Panne naar Antwerpen en verder naar Zoersel, waar de twee varianten elkaar terugvinden.

Meer info over de E-paden vind je op www.era-ewv-ferp.com en www.traildino.com.

Dit verbindingsstuk vult de laatste Belgische missing link in die nog

Berchem

bestond tussen Kruibeke (GR 5A) en Deurne (GR 565). Het is 21,5 km

E2

GR5A

Kruibeke

GR565 GR 12

lang, maar kan eenvoudig worden opgesplitst in Op Weg 2019

De Europese Wandelweg E2 is een van de 12 langeafstandsroutes

twee kortere etappes. Het breed aanbod aan openbaar vervoer maakt een tocht à la carte voor ieder-

WANDEL G I D S

E2

NE RAND LANGS DE GROE N VAN ANTWERPE GR 565 GR 5A | VERBINDING

een mogelijk. Een mini-topogids en de track kan je downloaden op www.groteroutepaden.be.

die het Europese continent doorkruisen. Hij loopt van Stranraer in Schotland naar Nice aan de Middellandse Zee. In Groot-Britannië splitst hij in een westelijke variant naar Dover en een oostelijke

ONLINE

INFO

KAART

TRACK

FOTO’S

E2

VAN KRUIBE KE

TOT DEURN E

21,5 KM

www.era-ewv-ferp.com

variant richting Harwich. De oostelijke variant overlapt voor een flink

2019-3 Op Weg |

45

FOTOREPORTAGE | Georgië

Op de velo door Sakarthvelo

Sakarthvelo, het Georgische woord voor Georgië, is een land dat al lang op ons fietslijstje staat. We weten niet goed waarom. Misschien is het de aantrekkingskracht van de Kaukasus, een gebergte dat met zijn hoge besneeuwde toppen tot de verbeelding spreekt. Het is in elk geval een land met een hele rijke en bewogen geschiedenis. We vertrokken in de toeristische en sfeervolle hoofdstad Tbilisi en concentreerden ons een maand lang op het westen van het land. Het werd een fietstocht vol pittige klimmetjes, veel zon, heerlijk eten, even heerlijke wijn en een gastvrije bevolking. ÆÆ Tekst en foto’s Tine Vanhee en Wim Allegaert

We fietsen eerst door de Lage Kaukaus. Die is glooiender en er lopen iets meer (onverharde) wegen door. Aan schitterende wildkampeerplekjes geen gebrek!

46

| Op Weg 2019-3

Aan lekker eten geen gebrek. De Georgiërs eten en drinken graag en veel, iets wat we als hongerige fietsers waarderen.

Al viel de nationale specialiteit met zijn overdosis kaas, de khachapuri, soms zwaar op de maag.

Het dorp Ushguli is Unesco Werelderfgoed en ligt op 2100 m. Daarmee is het één van de hoogstgelegen bewoonde dorpen in Europa.

Het is een sfeervol trefpunt voor wandelaars en fietsers.

Het is als toerist bijzonder moeilijk om iets te begrijpen van het Georgische alfabet, maar dat we hier een frisse pint konden krijgen, hadden we snel door.

Overal verspreid duiken deze typische kerkjes op.

2019-3 Op Weg |

47

Het hoogtepunt van de tocht ligt voor ons letterlijk en figuurlijk in Svaneti. Het gebied wordt omringd door bergen van drie- tot vijfduizend meter. Svaneti was lang min of meer geĂŻsoleerd van de buitenwereld. De dorpen worden gekenmerkt door de vele wachttorens die eeuwen geleden gebouwd zijn als bescherming tegen invasies, rovers en burenruzies.

Vanuit Ushguli wandelen we naar de Shkharagletsjer, een makkelijke dagtocht tussen bloemenweides, door een mooie vallei met zicht op de besneeuwde toppen van de Kaukasus.

Straathonden zijn er in overvloed, maar deze zijn bijna systematisch gechipt en worden door de locals van eten voorzien. Er waren zelfs twee exemplaren die op een zonnige zondag niets beter te doen hadden dan ons 45 km te vergezellen ‌ (onze lage gemiddelde snelheid hielp natuurlijk een beetje).

48

| Op Weg 2019-3

Op onze tocht fietsen we langs Gori, de geboorteplaats van Joseph Stalin. Er is een wat oubollig museum dat zijn levensverhaal vertelt. Wij waren vooral gecharmeerd door de te koop aangeboden prullaria.

De zogenaamde military road is de belangrijkste handelsverbinding tussen GeorgiĂŤ en grote buur Rusland. De weg is populair bij toeristen omdat hij langs Stepantsminda passeert. Als fietser moet je de weg echter delen met honderden trucks, wat hem minder geschikt maakt.

In Tbilisi zijn nog veel restanten te vinden uit de Sovjetperiode.

Meer fietsverhalen van Tine en Wim vind je op www.movingaround.be.

2019-3 Op Weg |

49

WANDELREPORTAGE | Frankrijk

De Gekapte Dames van Gap.

Een plompe dans van bergbottines De restanten van orkaan Florence teisteren België, maar mijn uitvalsbasis in de Hautes-Alpes geniet nog van heerlijk wandelweer. Met een reeks lustochten wandel ik de hete zomer van 2018 in stijl uit. ÆÆ Tekst en foto’s Bart Vermeyen

Edelweiss Verschillende bergmassieven omringen de Zuid-Franse stad Gap en het Meer van SerrePonçon. Deze streek, de Gapençais, biedt voldoende uitdagingen voor een pittige wandelweek. Als eerste doel mik ik op de Montagne de

50

| Op Weg 2019-3

Charance, die Gap domineert.

Het smalle pad via Barrets oogt vriendelijk, maar schijn bedriegt. Het laatste, rotsige stuk is lastig en eist wat pittig klauterwerk. Op de eerste top plof ik uitgeput neer. Tussen de rotsen zie ik contouren die vaag op kleine

bloempjes lijken. Ik poets het zweet van mijn bril en bestudeer aandachtig de witte dwergjes. Is dit een fata morgana op 1900 meter hoogte? Of is het echt edelweiss? Als zo’n zeldzame bloempjes deze extreem droge zomer hebben overleefd, is dat ongetwijfeld dankzij

Fotoshoot met edelweiss.

de ochtenddauw. Vooraleer ik verder trek, eer ik hen met een ware fotoshoot.

Via een veilig klifpad bereik ik eerst de top van de Cuchon en dan die van de Charance.

Diep beneden wriemelt de drukke stad Gap. De Brèche de Charance luidt de afdaling in.

Naast het wandelpaaltje staat een van schrik versteende vrouw. Ze klamt zich aan me vast.

Door het losliggend grind op het steile pad durft ze niet te dalen. Haar modieuze maar profielloze schoenen bieden amper houvast. Een preek is hier niet nodig, wel een uitgestoken hand. Stap voor stap dalen we schoorvoetend af. Voorbij het moeilijke stuk neem ik afscheid en krijg ik als instant-held drie dikke kussen.

“Bergschoenen zijn zo weinig elegant”, lacht ze, maar ik geloof dat ze haar lesje geleerd heeft.

Omhoog via Barret.

tratie, maar nadien zakt het adrenalineniveau.

De bruggetjes over de rivier zijn door het kolkende water in de lente herschapen tot brandhout. Via uitstekende keien oefen ik mijn evenwichtskunsten bij elke wissel van oever. Door de steile bergwanden en de nauwe vallei raakt de zon hier amper de bodem. In de winter is dit vast een ijzige hel.

De oude weg naar Chaudun, die de postbode met zijn ezel eens per week aflegde, is een waar juweeltje.

Trailrunner Een bevolkingsexplosie in de 16°eeuw dwong families om steeds dieper de bergen in te trekken. Het minidorpje Chaudun ligt nauw ingesloten tussen hoge bergflanken. Door de ontbossing op de hellingen trad er erosie op.

Verschillende lawines eisten van mens en dier hoge offers. Eind 19de eeuw werd het dorp verlaten en tot ruïne herleid. Dankzij een eeuw van herbebossing en bescherming floreert een grote familie mouflonschapen in dit afgelegen reservaat.

De oude weg naar Chaudun, die de postbode met zijn ezel eens per week aflegde, is een waar juweeltje. Vanaf Rabou boort GR 93 zich door de gorges de Petit-Buëch. De Sentiers de Bans is een uitgehakte richel van 200 meter door loodrechte kliffen. Hoe de postbode hier in de winter veilig passeerde, is me een raadsel. De afdaling via steenslagvelden vraagt om concen-

Op de terugweg word ik voorbijgestoken door een trailrunner. Hij zweeft werkelijk in zijn gympjes over de keien en rotsen. Amper tikt hij de stenen aan en in een zucht vliegt hij naar de volgende rots! Ik voel bewondering voor deze sierlijke atleet die een soort loop-ballet beoefent. Na amper 20 seconden verdwijnt hij uit mijn zicht. Tegenover zoveel luchtigheid lijken mijn wandelpassen een plompe dans in bergbottines.

Aiguilles de Chabrières Boven het Meer van Serre-Ponçon lonkt een hoge muur van scherpe toppen. De Aiguilles de Chabrières vallen op door hun puntig profiel.

Ik trek erheen via GR 50 vanuit het Station de Réallon. Op de bergpas ontmoet ik een koppel krasse oudjes. Verrukt turen ze door hun ver-

rekijkers naar de koningsarenden die in een warme luchtbel omhoog zweven. De voet van de Aiguilles is één groot morenenveld, een immense hoop rotsen en keien. Het schermpje van de hoogtemeter telt bijna 2200 meter. Ruw en onherbergzaam blokkeert dit massief alle menselijke aanwezigheid. De koningsarenden kiezen hun broedplekjes wel uit! De dalende zon zegt me dat het tijd is om terug te keren.

Met enige tegenzin verlaat ik deze bijzondere plek. Terug in Réallon zie ik de rotsen nog even roze opblinken in de laatste zonnestralen. Een ijzige koude zal snel de Aiguilles heroveren.

Buiten de koningsarenden zal niemand er de nacht doorbrengen.

Luchtacrobaten De Montagne de Céüse, een schuine pannenkoek met een Spaanse kraag, is een echt baken in de regio rond Gap. Vanaf het skidorp Céüse 2000 klim ik de hellende flank op. De berg is een schuin hangend geheel van alpenweides en bosjes. In een traag oplossende ochtendnevel houd ik koers richting het riviertje Aiguebelle.

Bij dichte mist kan je op dit plateau uren in rondjes lopen. In dit lege landschap, waar minidennen de boomgrens bevechten, houden enkel wat steenmannetjes me gezelschap. Een koppel patous komt checken of ik geen lamsvlees op het menu heb staan. Deze herdershonden zijn imponerend, maar besluiten gelukkig dat ik geen gevaar voor hun kudde vorm.

Door de zomerdroogte is de waterval tijdelijk onbestaande. Daarom kan ik op mijn buik heel voorzichtig tot aan de rand sluipen. Op dit punt dondert het water honderd meter naar beneden.

Als ik een regendruppel was, zou dit pure extase betekenen. De aanzuigkracht van de diepte

2019-3 Op Weg |

51

Het uitgestrekte Meer van Serre-Ponçon.

doet me voorzichtig achteruitkruipen. Via de geel-rode tekens van een PR-pad rond ik de hele klif langs boven. Op de terugweg door de alpenweiden pletten mijn schoenen onbedoeld een handvol krekels en sprinkhanen. Met duizenden bevolken ze de weides. Bij elke stap die ik zet, springen er een tiental de lucht in: een aparte choreografie van kleine luchtacrobaten.

Tour du Cuchon Verbaasd kijk ik naar de naam van de bergtop: le Cuchon. Op amper 15 km van elkaar liggen twee bergtoppen met een identieke naam!

Vanuit Ancelle zigzagt het pad gestaag omhoog.

De laatste ochtendnevel verdwijnt snel en

Het Meer van Serre-Ponçon.

52

| Op Weg 2019-3

Crete de Charance.

een staalblauwe lucht juicht me toe. Op een eenzame jager na ontmoet ik niemand, maar vlak voor de top hoor ik een getater van jewelste! Ter gelegenheid van hun jaarlijks feest komt een groep van een 100-tal bejaarden met de stoeltjeslift naar boven. “Speciaal voor ons werkt de stoeltjeslift vanmorgen”, verklaart een dame me enthousiast. Ik had me de aankomst op de top anders voorgesteld. Asociaal zet ik me voor mijn picknick wat verderop bij een berghut. Na een halfuurtje brengt de lift de oudjes twee per twee terug naar beneden en keert de stilte weer. Enkele marmotten komen tevoorschijn en rennen achter elkaar de prairie rond. Hun dikke lijfjes verraden dat ze gereed

zijn voor hun winterslaap. Binnenkort zijn hun gangen afgedekt door een dikke sneeuwlaag en glijden er skilatten over hun dak. Heerlijk kinderlijk dartelen ze over de verlaten weides. Op de afdaling via GR 50 kiest een meute alpenkoeien mijn zog. Na wat snelle bochten schud ik ze af, waarna ze met ontevreden geloei afscheid nemen.

Kappersbezoek Vanuit Théus klimt een bospad tot de top van de Mont Colombis. De terugweg loopt door enkele kale erosiehellingen. In de vallei van de Vallauria verschijnt een bijzonder fenomeen.

Onder enkele harde rotsblokken werd de erosie

Op weg naar de Montagne de Céüse.

afgeremd en ontstonden er metershoge zuilen.

Zolang de stenen niet vallen, blijven de slanke monolieten bestaan. Het PR-pad loodst me door deze ruige kloof tot aan de Salle de Bal des Demoiselles Coiffées. Van onderuit zien de dames er nog gekker uit. Dit grapje van de natuur heeft geen eeuwig leven, maar de duurtijd ligt ver boven dat van een gemiddeld kappersbezoek.

Harde noten Vanuit Chorges struin ik naar het grote kunstmatige meer van Serre-Ponçon. Het Sentier Littoral begint wat ongelukkig op een parking van de drukke N94. Het pad hobbelt op en neer langs diverse zanderosies en door geurende dennenbosjes. Soms scheert het langs kleine kiezelstranden, die heel de dag baden in het zonlicht. Door de grillige contouren van het meer is de gelopen afstand een veelvoud van de lengte op de kaart. Een fraaie doorkijk geeft me een fotogeniek zicht op de Chapelle St-Michel, die eenzaam op een klein eiland midden in het meer staat. Aan de waterkant heeft het Lac de Serre-Ponçon de allures van een Noors fjord.

Rimpelloos schittert het water tussen de omliggende bergen. Op de terugweg bij Chanteloube staat een klein St Jacobskerkje. In het gastenboek lees ik bedankingen en wensen van pelgrims onderweg tussen Rome en Compostela.

Een korte rukwind lanceert enkele harde noten op mijn hoofd. Als wraak voor de blauwe plek eet ik ze ter plekke op.

Madonna Een te sterke Mistral noopt me tot een tocht door het lagergelegen gedeelte van de Gapençais. Via stille dorpen en weilanden loop

Op naar Chorges.

ik van La Bâtie-Neuve naar de Crêtes de Laus.

Waar de wit-rode tekens van GR 653D verschijnen, bots ik verbaasd op een hoge pilaar met een Madonna en een engelbeeld. Aan de voet van de zuil liggen steentjes en wensbriefjes. Het dalend pad wordt gaandeweg een kruisweg en ik loop een groot religieus centrum binnen. Op deze plek zou Maria verschenen zijn aan het herderinnetje Benoîte. Nôtre Dame de Laus is een Provençaalse versie van Lourdes maar dan zonder grot en de hele commercie. Ik voel wel sympathie voor deze eenvoudige maar pure plek. Op de terugweg doorkruist een nonnetje biddend de velden. De stevige bergschoenen onder haar kleed doen me glimlachen. Ik vertel haar over de dame met de elegante schoenen op de Charance. “Wie mooi wil zijn, moet maar afzien!” is haar korte repliek.

Bij elke stap die ik zet springen een tiental sprinkhanen de lucht in: een aparte choreografie van kleine luchtacrobaten.

verte herken ik alle toppen en wandeldoelen van de afgelopen dagen De bergweides op mijn terugweg zijn beroemd voor hun marmottenkolonies, maar geen enkele laat zich opmerken?! Achter een bocht schrik ik me werkelijk te pletter! Gecamoufleerde soldaten van het Franse leger springen op uit hun schuilplaats en rennen met volle bepakking over de alpenweide. Met zo’n dreiging zou ik mijn hol ook niet uitkomen. Onbedoeld loop ik van oorlogszone A naar oorlogszone B, dwars door hun imaginair front. Een officier verzekert me dat ik de oefening niet verstoor. “In oorlogstijd lopen er ook burgers door het strijdtoneel”, lacht hij! Doorheen dit surrealistisch decor van lege bergweides en honderden militairen gidst GR 50 me terug naar de bergpas. Mijn auto is ingesloten door grote legervoertuigen.

Ik wring me er met moeite tussendoor en rijd via de smalle pas naar Gap, de vredestijd en de komende herfst tegemoet.

PRAKTISCHE INFO Vanuit Gapençais, de brede vallei rond Gap en het meer van Serre-Ponçon, maakte ik 9 dagtochten in lusvorm. Het waren eigen combinaties van wit-rode en geel-rode GRen GRP-paden (GR 93, GR 50, GR 653D, GRP Balcons du Gapençais, GRP Tour du Lac

Oorlogszone

Serre-Ponçon), gele strepen van lokale wan-

Mijn laatste halve dag parkeer ik mijn auto op de verlaten Col de Moissières. Een lokaal pad stuurt me langs de Crête des Auréous tot de ruïnes van het dorp Faudon. Op de top, waar het kruis Croix St Philippe de hemel raakt, ontvouwt zich een schitterend panorama. In de

delpaden (onder andere het Sentier littoral Lac Serre-Ponçon) en paden aangegeven op de IGN-kaarten.

ONLINE

INFO

FOTO’S

2019-3 Op Weg |

53

FIETS- EN WANDELAVONTUUR | Italië

Tweemaal de Ligurische Apennijnen over Sinds begin jaren 80 kom ik regelmatig in Noord-Italië en lag het voor de hand dat ik er ooit op trektocht zou gaan. Toen ik in 2007 als nieuwjaarsgeschenk een bon ‘Goed voor een fietstocht in Italië, met mij’ kreeg, was het zover. De voorbereidingen konden beginnen. Tien jaar later viel mijn oog op een aanbieding voor een driedaagse wandeltrekking op de ‘Vie del Sale’, oude muilezelpaden waarlangs het Ligurische binnenland bevoorraad werd. ÆÆ Tekst en foto’s Eddy Huylenbroeck

MET DE FIETS Wijngaarden Vertrekken doen we vanuit Casteggio, gelegen in de Oltrepò Pavese aan de zuidelijke rand van de Povlakte. Al snel kiezen we voor de vallei van de Schizzola. Overal op de flanken van de lage heuvels zien we wijngaarden. Hun druiven zijn de grondstof voor de in Italië bekende Oltrepò Pavese wijnen. Stilaan beginnen we te klimmen, al zijn het nog maar opwarmingsoefeningen voor wat volgt. Het dorpje Fortunago ligt rustig te zonnen. Even verderop kunnen we vanop de Costa Cavalieri de omgeving overschouwen.

54

| Op Weg 2019-3

Intussen zijn we in de hogere heuvels beland.

We fietsen nu regelmatig onder de bomen en langs weiden. Op de middag bereiken we Valverde, tijd voor picknick. Daarna klimmen we naar Pietragavina waar we voor de keuze staan: kiezen voor een gravelweg door een bos of voor een meer zeker traject? We kiezen voor het tweede, maar dit laat ons ook weer dalen, hoogtemeters die wie bij de beklimming naar de Passo Penice weer moeten overwinnen. Op een terrasje op de top puffen we even uit. Wat rest op deze eerste fietsdag is de afdaling naar Bobbio. Het dalen gaat snel, te snel. Gelukkig voorkomt het inrijden van een opgaande zijweg het ergste. Even bekomen, geen val- of schuif-

partij, geen schade of defecten, remmen en velgen heet maar nog steeds functioneel.

Langs de Trebbia Bobbio is een historisch stadje waarvan de kern dateert van de 4de eeuw. De bekendste plek is de Ponte Vecchia over de Trebbia. Deze rivier voert het water van de noordzijde van de Ligurische Apennijnen af naar de Po. Wij volgen haar nog een eindje stroomopwaarts, al ligt ze er in deze periode zo goed als droog bij. Onze eerste pas van de dag is de Passo Del Mercatello (1057 m).

Boven genieten we van een prachtig open landschap met zicht op de toppen in de omgeving.

We dalen af naar Ferriere en genieten van een

Cinque Terre, wandelen op en naar langs de kust door de nauwe straatjes.

heerlijk middagmaal. Maar ons einddoel is Selva di Ferriere, en daartussen ligt nog een klim van 14 km. Het is zwoegen en zweten maar gelukkig krijgen we voor de laatste kilometers beschutting van bomen langs de weg.

Ook de hoogte zorgt voor koelere lucht. De rifugio is vrij groot en we worden er vriendelijk ontvangen. Een stevige maaltijd brengt ons weer op krachten.

Langs de Taro Als opwarmer van dag 3 moeten we nog even doorklimmen, maar dan volgt 10 km vlak aan de oostzijde van de kam. Wat is het heerlijk fietsen tussen Apennijnentoppen als de Monte Magiorasca en de Monte Penna. Wij dalen voorzichtig onder de bebossing door naar de vallei van de Taro. We zouden eigenlijk rechtdoor willen rijden, maar er is geen enkele weg en de overkant is te steil. Het valt ons op dat dit een ingesloten en bijwijlen sombere vallei is, één van de vele ‘valli scuri’ die de Ligurische Apennijnen rijk zijn. We volgen de rivier stroomopwaarts en stoppen in het stille, gezellige dorpje Santa Maria del Taro voor een koffie en een cornetto. Daarmee zijn we klaar voor de klim naar de Passo del Bocco. Boven in de rifugio laten we ons gaan en smullen we pasta en nog wat meer ‘delicatezze’. We zijn tenslotte in Italië!

We verlaten het stroomgebied van de Po en belanden in dat van de Vara. Een pittige afdaling brengt ons langs enkele kleine stadjes naar Borghetto di Vara. Tijd voor een gelato op een terrasje, Pignone is immers niet meer veraf.

Cinque Terre Vandaag staat een bezoek aan Cinque Terre op het programma. Omdat fietsen tussen de vijf dorpjes geen evidentie is en veel kracht en tijd zou vergen, kiezen we voor een verblijf in

Bij het ochtendgloren vullen de valleien zich met nevel.

Levanto. Om daar te geraken moeten we nog een laatste heuvelrug over. Maar er is geen haast bij en tussen de bomen door kunnen we geregeld de Ligurische Zee al zien. Onze fietsen en bagage mogen we in de B&B achterlaten, terwijl wij met de trein de beroemde, tegen de rotsen klevende dorpjes bezoeken. In september is het gelukkig niet zo druk en na een ‘pranzo’ in één van de vele restaurantjes maken we een lange mediterrane wandeling om tenslotte met de boot terug te keren. Daardoor kunnen we de vijf dorpjes ook nog eens vanuit de zee bewonderen.

Wat is het heerlijk fietsen tussen Apennijnentoppen als de Monte Magiorasca en de Monte Penna.

Genua Wie de kustlijn van de Riviera di Levante wil fietsen heeft weinig keuze. Er is maar één weg, een Strada Statale bovendien, die veelvuldig gebruikt wordt om de dorpen te bevoorraden.

Daarom nemen we een heel eind de trein tot Sestri Levante, om vanaf daar naar Genua te fietsen. Geen vlak traject, we moeten regelmatig stevig op de trappers duwen. Maar de mediterrane bloemenpracht en de zee geven ons een zalig fietsgevoel. De stadjes en hun haventjes schuiven voorbij. Vanaf Nervi, een voorstad van Genua, neemt de bebouwing toe.

Daags nadien gaan we op stap in de stad. Die heeft zowat de vorm van een uitgestrekt half amfitheater. De arena vormt het centrum, omgeven door vertakkingen langs de Ponente-

en de Levantekust en landinwaarts door de Polcevera- en de Bisagnovallei. Het hoeft geen betoog dat Genua als historische stad veel te bieden heeft. Wij beperken ons tot ‘La vecchia Città’. Met de fiets op de trein keren we terug noordwaarts naar Voghera en vandaar brengt een fiestochtje ons opnieuw in Casteggio.

TE VOET Piano della Mora Varzi is vooral gekend om zijn salami, maar is ook een ideale uitvalsplek in de Oltrepò Pavese om de Ligurische Apennijnen in te trekken.

Onze gids vandaag is de Staffora, al staat zijn bedding zo goed als droog. Na goed anderhalve km slaan we rechts het bos in en beginnen we in de loop van een droog bergriviertje aan een lastig stijgend stuk. In Castellaro houden we picknick. Na de middag wordt het nog lastiger, want we moeten naar de Piano della Mora. Aan de onbemande hut blazen we even uit. Nog 100 m stijgen en we stappen op de kam vanwaaruit we een mooi zicht hebben op de verre omgeving. Links van ons de vallei van de Staffora, rechts die van de Curone. Vóór ons, nog iets hoger, wacht de bolle Monte Chiappo.

Op de top bevinden we ons in drie regio’s: Lombardije, Piëmonte en Emilia-Romagna.

Wat rest is een korte afdaling naar de Albergo Capanne di Cosola.

Wolvenalarm Heel dag 2 blijven we in de buurt van de hoogtelijn van 1500 m, met af en toe een topje en een dipje. Het landschap is afwisselend: bloeiende brem, weiden vol lentebloemen en kale rotsen.

Een weglopend everzwijn bewijst dat deze streek zeer wildrijk is en onze gids vergewist er zich van of de moeder niet in de buurt is. De

2019-3 Op Weg |

55

De Ponte Vecchio in Bobbio.

Zware paden voor voeten en enkels.

tocht gaat naar de Monte Antola, gelegen in het prachtige gelijknamige Regionaal Natuurpark. Links zien we af en toe het Lago del Brugneto, een 3 km lang, kunstmatig aangelegd meer, dat onder meer Genua voorziet van drinkwater. De afdaling verloopt onder de bomen, waarvan het laatste deel trapsgewijs over rotsen. We komen in het gehuchtje Donnetta en zien voor ons in de diepte Torriglia liggen. Het avondmaal – wat later dan gepland, want wegens wolvenalarm moesten de hoevedieren eerst in veiligheid gebracht worden – eten we in een agriturismo vlakbij onze B&B.

Wit-rood is hier ook aanwezig.

85 mm PRAKTISCHE INFO

Po

Po

Casteggio Voghera

Tortona

Fortunago

Valverde Pietragavina

Varzi

Naar de Ligurische kust Het regent bij het ontwaken, de lucht zit potdicht. Nu zien we pas hoe gesloten het in deze omgeving kan zijn. We vertrekken aan de overzijde van de kuip, waar Torriglia stilaan wakker wordt. Door het bos stappen we naar de Monte Lavagnola en daarna naar de Monte Castellazzo. In Sottocolle bij een kapelletje is het tijd voor picknick. We stappen al een hele poos op 750 m hoogte. In de omgeving van Bargagli is het terrein meer open en krijgen we stilaan meer vergezichten. Langs de flanken van de laatste heuvels dalen we af naar Sori. Aan de einder spiegelt de zon zich in de Ligurische Zee.

55 mm

Wandelgebied Le Vie del Sale

Passo de Penice, 1149 m

Cur o

ne

Monte Bagnolo, 1547 m

Genua

Sori

5

10

km

Borghetto di Varo

Sestri Levante Ligurische Zee

Pignone Levanto Cinque Terra

Piacenza

gaarden en kastelen in het zuiden van de brede Povallei. Als je vanVoghera

Fortunago daaruit de Ligurische Apennijnen (het meest noordelijke gedeelte Valverde

Terre, dag 5 met de trein naar Sestri Levante en een fietstocht naar Passo del Mercatello, 1057 m

Genua (58km).

10

Ligurische Zee

Op Weg 2019

Antola, Selva Ligurische Alpen (‘le Vie del Sale’) met elke1597 dag m ongeveer 7 uur wan-

Monte Maggi deltijd: dag 1 Varzi - Capanne di Cosola (21 km), dag 2 tot Santa Maria 1799 Penne, del Porto (Torriglia) (21,5 km) en dagTorriglia 3 tot Sori (25 km). Monte 1735 m

Santa Maria del Taro

ONLINE

KAART TRACK Genua

Sori

FOTO’S

Nervi

Rivi

era

56

| Op Weg 2019-3

Monte Men 1

Ferrière

De wandeltocht was een driedaagse op oude muilezelpaden door de Monte

km

Sori

Bobbio

1149 m

(103 km), dag 4 tot Levanto (18km) en daarna bezoek aan Cinque

Santa Maria del Porto

5

Tortona

de dag Penice,3 naar Pignone (73km), dag 2 naar Selva di Ferriere (47Passo km),

Lago del Brugneto

0

di Le van te

Varzi dag 1Pietragavina De fietstocht was een zelf uitgezocht traject: Casteggio - Bobbio

Propata

Monte Castellazzo, 850 m Sottocole, 663 m

Monte Possuelo, 772 m

Varese Ligure San Pietro Vara

van de deze ‘ruggengraat’ van Italië) oversteekt, kom je aan de

Monte Lavagnole, 1113 m

Bargagli

Passo del Bosco, 956 m

Casteggio genoemd, is een weinig bekende regio met glooiende heuvels, wijn-

Ligurische kust.

Torriglia

Val di Taro

De Oltrepò Pavese, Po ook wel eens het Toscane van Noord Italië

Monte Carmo, 1670 m

Donnetta

Rapallo

Nervi

Op Weg 2019

Capane di Cazola

Monte Antola, 1597 m

Monte Maggiorasca, 1799 m

Monte Penne, 1735 m

Santa Maria del Taro

0

Monte Chiappo, 1699 m

Casola

Selva

Torriglia

Castellaro

Piano della More, 1350 m

Monte Menegosa, 1355 m

Ferrière

Monte Antola, 1597 m

era

Straffore

San Sebastiane Curone

Bobbio

Passo del Mercatello, 1057 m

Rivi

Varzi

Piacenza

0

5

10

Rapallo

Passo del Bosco, 956 m

di Le van te Sestri Levante

V

Vares

San P

B Pignone

www.

Uw schoenenspecialist: kleine en grote maten!

1000m2 TOPMERKEN

.com

HEREN: Guess shoes & bags Rehab Floris Van Bommel TommyHilfiger Timberland Ambiorix Lloyd Sebago Giorgio Australian Geox Think Ara Mephisto Mbt Joya Solidus Rockport

SNEAKERSHOP: Guess Buffalo BjörnBorg Vans Dr.Martens Dc Diadora Jack&Jones Skechers All-Star Asics Adidas Converse Fila NewBalance Nike Puma Reebok FredPerry Riverwoods Sperry

SSTTREETT

CCHH

KIDS: Geox-XLEDS MUSIC Skechers Vans Dc Birkenstock Timberland All-Star Ricosta Stones & Bones Nike Adidas Puma Crocs Kipling

Sint-Niklaas

ANTWERPEN

A12

Temse

Sint-Amands

MEER DAN 2.000 MODELLEN VOOR STEUNZOLEN! DL-sport Verhulst Ara Loints Softwaves Remonte Mephisto-Mobils Allrounder Piesanto Berkemann Annalina Semler Gabor Stuppy Vionic Birkenstock CHROOM vrij/arm: Think! Brako-Anatomics FitFlop Clair de Lune Ecologica FinnComfort Wolky Vital DIABEET: Durea Varomed Xsensible Solidus-care

Helpen bij rug-, heup-, voet- en spierklachten: MBT JOYA SANO XSENSIBLE FINNAMIC ROLLING Walking/Running: MEPHISTO ROCKPORT LOWA Allrounder Asics Meindl Hi-Tec Brooks Dolomite

€ 13 KORTING BIJ AANKOOP VAN EEN PAAR SCHOENEN VANAF € 95,00 EN NIET CUMULEERBAAR MET ANDERE KORTINGEN Naam ...................................................................................................................

Bornem

Dendermonde

ra s oft

✁

1 BAL GRATIS BIJ AANKOOP PAAR KINDERSCHOENEN (zolang voorraad strekt)

ex t

DAMES: Guess Shoes & Bags Valentino Ferre Floris Van Bommel DL-sport TommyHilfiger Gabor PeterKaiser Mephisto Think! Brako Ara Geox SensUnique Semler Solidus Wolky

Willebroek

Adres ....................................................................................................................

E-mail .............................................................................. Datum ..... / ..... / .....

Mechelen Londerzeel

A12

MALDEREN Aalst

station

BRUSSEL

EURIKA-SHOE BVBA - Handelsstraat 141 - 1840 Londerzeel (Malderen-station) Tel. (052) 33 30 01 - e-mail: eurika@telenet.be Open: werkdagen van 9 tot 20 u. - zaterdags van 9 tot 19 u.

Gesloten: zon- en feestdagen

Niet geldig tijdens de sperperiode.

Een kopie van deze bon kan ook.

BON €13

RETRO | 1974

Retourtje Schotland DEEL 2 – GEEN PLAATS IN DE HERBERG ZATERDAG 31 AUGUSTUS 1974. Op dag twaalf van onze fietsreis naar Schotland zijn we in het piepkleine Shap beland. De moed zinkt ons in onze natte schoenen. Jeans rechterpedaal is afgebroken.

In geen velden of wegen is er een fietsenmaker te bespeuren en in alle richtingen zijn we door forse heuvels omgeven. Hier komen we nooit meer uit. ÆÆ Tekst en foto’s Jaak Palmans

DAG 13. Maar dat is buiten het empathisch

58

onder de hamerslagen. Uiteindelijk begeeft de crank het.

voluntarisme van een vriendelijke winkelier gerekend. Zijn zoon heeft zijn fiets niet vaak nodig, oppert hij. Wat zouden wij ervan vinden om één van diens pedalen op Jeans fiets te monteren? Een kus willen we hem geven, een dikke smakkerd op beide wangen.

Terug naar de winkelier. De pedaal van zoonliefs fiets heeft hij al klaarliggen. Even later is Jeans fiets rijklaar. Hup, de beuk erin. Zelfs de regen deert ons nu niet meer.

Hij gaat meteen aan de slag. Maar de crank laat zich niet zomaar loswrikken. Geen nood, een eind verderop is er een autogarage. Daar beschikken ze over zwaar materiaal. Met een bang hart – het is zaterdag – trekken we erheen. Toch gaat de garagist meteen aan de slag. Letterlijk. Het fietskader davert

Maar zo kan het niet verder. Dat beseffen wij zelfs. Met deze loodzware fietsen durven we de Schotse Highlands niet aan. In Carlisle vragen en krijgen we toestemming om een deel van onze bagage in de jeugdherberg te stockeren. Voortaan zullen we van jeugdherberg tot jeugdherberg trekken. Weliswaar hebben we

| Op Weg 2019-3

nergens een bed gereserveerd, maar zo laat in het seizoen vormt dat geen probleem. Wat meer is, jeugdherbergen blijken zowaar over douches te beschikken. Een verkwikkend vooruitzicht is dat, na twee weken fietsen.

DAG 14. Met onverholen genoegen droppen we onze loodzware spullen in een hoekje: tent, stokken, koorden, gietijzeren haringen, luchtmatrassen, dekens, Camping Gaz-vuurtje met twee gaspitjes, gasflesje van 1,8 liter, potten en pannen en jerrycan.

Een zware bewolking hangt over het land. Heel de dag door zal daar regen uit vallen. Al na

een uurtje steken we de Sark over en bollen zo Schotland binnen. We kunnen het bijna niet geloven. Een fascinerend landschap ontvouwt zich naarmate we over de Mennock Pass vorderen – majestueuze heuvels, enkel door gras en lage struiken begroeid, in vele tinten groen en bruin. We zijn alleen op de wereld, zo lijkt het, op wat koppige schapen na die de B797 als hun domicilie beschouwen.

Voldaan nemen we onze intrek in de jeugdherberg van Wanlockhead, 410 m hoog, het hoogstgelegen dorp van Schotland. Aan een metalen frame boven de kachel kan je zowaar je kleren te drogen hangen. Fluitend bedient de jeugdherbergvader de zwengel waarmee hij ons textiel omhoog hijst. Aan onze kommer en kwel is een einde gekomen, er staat ons nog veel moois te wachten in Schotland.

DAG 15. Ons leventje valt snel terug in zijn normale plooi. Jeans achterwiel pronkt met een gebroken spaak, in mijn voorwiel gaan de kogeltjes hevig te keer. Schotlands mooiste is het niet, het grauwe Glasgow. Maar ze hebben er veel fietsenmakers. Een volledig nieuw achterwiel in Jeans fiets zal al onze problemen oplossen.

honderd meter hoog. Bijna vijftig kilometer lang ontrolt zich voor onze ogen een van de meest indrukwekkende landschappen van Schotland.

Ondiepe meren hebben zich in de moerasachtige veengrond gevormd. Woeste bergen domineren de einder, met in de noordwesthoek de gletsjervallei van Glen Coe. Alsof het decor nog niet indrukwekkend genoeg is, hangen inktzwarte regenwolken laag boven die vallei en klinkt er wel eens wat dondergeroffel. Sommige bergtoppen zitten zelfs in de wolken verscholen.

Van oudsher was het de clan van de MacDonalds die het in deze vallei voor het zeggen had. Maar de Engelse koning William stond er in 1692 op dat ook zij een eed van trouw aan hem zwoeren. Daar reageerden ze net iets te weinig enthousiast op, volgens de koning. Honderden soldaten streken in Glencoe neer. Twaalf dagen lang kregen ze gastvrijheid van de MacDonalds en vraten ze zich door de wintervoorraden, indertijd een manier van belasting betalen. Dan gingen ze over tot de daad. Alle tweehonderd MacDonalds doden was de bedoeling, maar uiteindelijk werden er dat ‘slechts’ enkele tientallen, terwijl vele anderen van ontbering zouden sterven nadat ze de bergen ingevlucht waren.

Regen lijkt onze vaste metgezel te worden, maar de spaken van Jeans achterwiel doen het uitstekend. Het boosaardige virus ziet dan ook geen andere uitweg dan op de banden over te springen. In Dumbarton rijdt Jean lek, bij de jeugdherberg op de oever van Loch Lomond staat diezelfde band weerom lek.

“We wined them and dined them, they ate of our meat / And they slept in the house of MacDonald”, luidt het in een ballade uit 1963 die in de jeugdherberg tegen de wand hangt. Nog steeds beroert The Massacre of Glencoe hier de geesten.

DAG 16. Een pittoreske omgeving is het, dit

verder. Vrij vlot belanden we in Fort William aan de voet van de Ben Nevis, met 1.345 m de hoogste berg van het Verenigd Koninkrijk.

Skye komt nu in ons vizier, het tweede grootste eiland van Schotland. Een absolute topper.

De laatste veerboot vaart over een uur of vijf in

grootste meer van Schotland. Hier willen wij af en toe wel eens onze fiets aan de kant zetten.

De ene keer om al dat moois te bewonderen, de andere keer om Jeans band te plakken. Een stevige klim brengt ons naar een plateau drie-

DAG 17. In de druilerige regen trekken we

Mallaig af, bijna 70 km hier vandaan. Dan nog eens 26 km naar Broadford. Daar arriveren we wellicht omstreeks negen uur bij de jeugdherberg. We besluiten het erop te wagen.

Verscholen onder onze regencapes, het hoofd diep tussen de schouders, de ogen strak op het wegdek gericht fietsen we vier uur lang door de gietende regen. Een verraderlijk traject is het.

Venijnige inhammen, gecreëerd door minuscule beekjes die in zee uitmonden, dwingen ons in een afmattende cadans van dalen en klimmen. Verrassend passeren we in dit hondenweer een eenzame lotgenoot op een zwaarbeladen fiets. Nog groter is onze verbazing wanneer onze korte groet van onder de regencape door een meisjesstem beantwoord wordt.

Zes uur is het wanneer we in Mallaig arriveren. Stipt zeven uur gooit de veerboot van MacBrayne de trossen los. In de Sound of Sleat gaat het er in dit stormweer nog wat heviger aan toe dan gewoonlijk. In de scheepsbar bestellen we een Red Labeltje. Dat hebben we verdiend, vinden we. Maar de whiskyglazen glijden meteen de tafel af als je ze niet vasthoudt, zo hevig deint het schip op de baren.

Amper rust de laadklep in Armadale op de scheepshelling, of we zoeven naar buiten, de regen in. Op volle snelheid zetten we koers naar Broadford. Daar arriveren we even voor negen uur. Oef, we hebben het gehaald. Dat een van de remmen van Jeans fiets het inmiddels begeven heeft, zijn zorgen voor morgen.

Meteen volgt de ontnuchtering. Terwijl we onze natte sokken uitwringen, vernemen we dat de jeugdherberg – de enige op het eiland – volzet is. (wordt vervolgd)

2019-3 Op Weg |

59

VERENIGINGSNIEUWS VERENIGINGSNIEUWSVERENIGINGSNIEUWS VERENIGINGSNIEUWS

Afscheidsfeest Gie Beirnaert Begin april nam Grote Routepaden feestelijk afscheid van de man die de vereniging meer dan 40 jaar leidde. Jan De Proft, tot 2017 secretaris van Grote Routepaden, kroop in zijn dichterlijke pen en huldigde Gie Beirnaert met deze woorden: Gie, Het is waarlijk billijk, redelijk en heilzaam dat iemand die meer dan 40 jaar GR getrokken heeft, bij zijn afscheid door zijn naaste medewerkers met een zelfgemaakt applaus wordt bedankt voor zijn jarenlange gewaardeerde inzet, voor zijn enthousiasme waarmee hij steeds de groep kon motiveren, voor het geduld dat hij steeds gehad heeft bij de moeilijke momenten, voor zijn wijsheid die hij met mondjesmaat heeft kunnen doorgeven.

Maar jij ging verder, Gie. Veel verder. Jij was veel meer dan een voorzitter.

En daarom willen wij onze dank ook nog anders uitdrukken.

Foto’s Wim Patry

KALENDER Wandeltochten West-Vlaanderen Do 6/6: lus vanuit Linkebeek.

Za 8-9/6: GR 56 en GR 573, zwerven door de Hoge Venen.

Do 4/7: GR 121B, Streek-GR Heuvelland en GR 128, Bailleul -Steenwerck.

Oost-Vlaanderen

Gie, hoe we de schoonheid die tussen de klaprozen hing hebben geroken, hoe we samen zoenende vlinders hebben gevolgd, hoe we daarmee de wonden van de wind hebben toegedekt, hoe we samen heel veel groen hebben verdeeld, hoe we de wind bij elkaar hebben gehouden, hoe mooi we schuilden bij elkaar, hoe je in de schaduw van een wijnfles bijna sacrale gesprekken kon voeren, hoe je hectaren humor hebt gezaaid, en hoe we af en toe, met de glimlach van een trappist, ons hebben bezat aan de kunst van de vriendschap.

Het zijn zoveel druppels geluk die nu traag weer in ons binnensijpelen...

Gie, van jou is er geen meervoud meer.

Weet dat woorden altijd te klein zijn om jou te danken.

En nu de kloof ontstaat tussen de kracht en de wil, nu onze ongemakjes af en toe wat troost zoeken bij elkaar, nu voelen we meer en meer die vreugden van de vriendschap. Want daarmee ga je net iets verder dan naar de hemel. Daarmee kan je de warmte herontdekken. Daarmee kan je de kleine dingen die pijn doen onschadelijk maken.

Maar, Gie, achter elke geweldige man staat een even geweldige vrouw. Ze is niet alleen heel knap, en heel lief. Maar ze is bovendien ook zo sociaal en zo geëngageerd. Ik heb het over Lena.

Lena, GR wil je bij deze gelegenheid zo enorm bedanken voor al die momenten die je aan Gie gegeven hebt om van GR een unieke vereniging te maken.

Tot slot, Gie, blijf mooi.

We hopen dat we samen nog vaak de druiven zullen zien rijpen.

En wat nu rest is heimwee.

Zo 23/6: GR 5A, Erembodegem-Appelterre.

Antwerpen Zo 16/6: GR 151, Anlier-Habay La Neuve.

Limburg Za 15/6: Luswandeling en ledenfeest in Winterslag.

Zo 14/7: Paal-Diest.

Vlaams-Brabant Zo 16/6: LAW Grenslandpand, Eersel-Achelse Kluis.

Alle info en inschrijven www.groteroutepaden.be > GR-activiteiten

60 | Op Weg 2019-3

Nieuwe topogidsen in voorbereiding In de lente gaan onze vrijwilligers op stap. Niet alleen om hun traject op te frissen, ditmaal zijn er ook in de weer met het vernieuwen van enkele GR-routes. Zo worden momenteel GR 561, GR 128 Vlaanderenroute en de Streek-GR Dijleland herwerkt met het oog op een heruitgave van de topogids. Dit betekent dat een aantal stukken van de trajecten verlegd worden en dat er her en der nieuwe tekens verschijnen en oude verdwijnen. De topogidsen en de gpx-tracks van de vernieuwde routes mag je begin 2020 verwachten.

VERENIGINGSNIEUWS VERENIGINGSNIEUWSVERENIGINGSNIEUWS VERENIGINGSNIEUWS 60 kaarsjes Tijdens het weekend van 4 en 5 mei verzamelden onze Waalse vrienden van SGR (Les Sentiers de Grande Randonnée) in Han om met terechte trots de 60 verjaardagskaarsjes van hun vereniging uit te blazen. Op het uitgebreide programma stonden vanzelfsprekend naast enkele workshops heel veel wandelingen. Wie erin slaagde de tochten van 10, 20 en 30 km op twee dagen te combineren, kon zelfs de symbolische 60 halen. Alle vrijwilligers van SGR samen beheren bijna 5000 km aan wit-rood of geel-rood bewegwijzerde paden in Wallonië en Brussel.

Waar is dat feestje? In Han was dat feestje!

Correctie Lezer Paul Van Dis wees ons op een fout in vorige Op Weg. Bij de foto bij het artikel over het Romeinse Limespad (pagina 10 midden boven), stond als onderschrift ‘Het centrum van Woerden ligt als een eiland in de Oude Rijn’. We zien hier echter de westelijke stadsvest, met de huizen langs de Nassaukade. Het genoemde ‘eiland’ is de oude stad binnen de vest. De Oude Rijn liep er dwars doorheen, maar dat deel is in 1961 gedempt.

Gemeentewegendecreet Een van de laatste decreten die het Vlaams Parlement eind april nog goedkeurde, ging over ‘gemeentewegen’. Het decreet wijzigt fundamenteel het wegenrecht dat van toepassing is op trage wegen. Er komt één juridisch statuut voor alle wegen onder de bevoegdheid van lokale besturen. Belangrijk voor fietsers en voetgangers, want alle buurtwegen en de meeste andere trage wegen vallen dan onder die gemeentewegen.

De grootste vooruitgang: lokale besturen kunnen véél krachtiger optreden tegen het inpalmen van openbare wegtrajecten op particuliere grond. De grootste uitdaging: steden en gemeenten kunnen en moeten nu werk maken van de uitbouw van een veilig en fijnmazig netwerk aan lokale (trage) wegen. Trage Wegen vzw (en Grote Routepaden als een van haar lidorganisaties) staan alvast klaar om hen hierin te ondersteunen. Tegelijk zullen we waakzaam toezien op de correcte toepassing van de nieuwe regelgeving.

540 km fietsplezier met de Grensroute fietsgids

18€

8 verrassende wandeldagtochten van station naar station

14,99€

Een jaar lang fiets- en wandelinspiratie met een Op Weg abonnement

35€

2019-3 Op Weg |

61

WEBSHOP Groot assortiment topogidsen, fiets- en wandelkaarten Te koop in onze webshop Te vinden op www.groteroutepaden.be

10% korting voor leden

SNELLE SERVICE IN DRIE STAPPEN

1 Online bestelling

> 2 Betaling: online of via overschrijving > 3 Levering via bpost

Ons secretariaat helpt je graag. Bel tijdens de kantooruren naar +32(0)3 232 72 18 of mail naar info@groteroutepaden.be.

RECENT IN ONZE WEBSHOP

LANGEAFSTANDSFIETSROUTES VÉLOROUTES FERNRADWEGE LONG DISTANCE

1: 300 000

GRENS

ROUTE Van het Drielandenpunt naar de Noordzee

Fietsen langs de Dodendraad

5 4 0km F I E T S G I D S

WANDEL G I D S

GR 131 BRUGSE OMMELAND – IEPER | WANDELGIDS

BRUGSE OMMELAND – IEPERBOOG GR 131

ië Belglgique Be lgien Be lgium Be

topografische kaart/carte topographique topographische karte/topographic map

VAN DAMME NAAR IEPER 148 KM

De Grensroute

540 km fietsen langs de Dodendraad Leden € 16,20 - Niet-leden € 18,00

GR 131 Brugse Ommeland-Ieperboog Van Damme naar Ieper 148 km Leden € 13,50 - Niet-leden € 15,00

Streek-GR Waas-en Reynaertland

Van Lokeren naar Hulst 175 km Leden € 13,50 - Niet-leden € 15,00

Langs oude wegen fietsroute

Deel 2 Nevers – St. Jean-Pied-de-Port Leden € 20,65 - Niet-leden € 22,95

GR 15

Van Aarlen tot Monschau Leden € 16,02 - Niet-leden € 17,80

Basiskaart

Netwerk Nederlandse LF-routes Leden € 22,45 - Niet-leden € 24,95

Haute traversée de Belledonne GR 738 Le Sentier des Bergers Leden € 14,94 - Niet-leden € 16,60

Sentier des Monts d’Ardenne (SMA)

De Loire-kastelen fietsroute

Waterliniepad

Alle Vlaamse LF-routes en Groene Wegen en Waalse Rando Vélo’s en RAVeLs op een kaart Leden € 6,30 - Niet-leden € 7,00

225 km Leden € 13,01 - Niet-leden € 14,45 LAW 17 - 350 km langs forten en vestingstadjes Leden € 17,51 - Niet-leden € 19,45

Van Saumur naar Nevers Leden € 20,65 - Niet-leden € 22,95

LF-overzichtskaart

WEDSTRIJDWEDSTRIJDWEDSTRIJDWEDSTRIJDWEDSTRIJDWEDSTRIJDWEDSTRIJDWEDST

Ook dit nummer maak je kans om een arrangement te winnen op een verrassende plek in de buurt van een GR-pad of een leuke fietsroute. Deelnemen kan enkel online op onze website (www.groteroutepaden.be > op weg > win) en dat tot 23 juni.

WIN! Een weekend in Le Rockormoran Een arrangement van twee nachten voor twee personen in een chambre d’hôte, Le Rockormoran. Je wordt er ontvangen in een ruim ecologisch gerenoveerd huis in het kleine dorpje Surice. Voor het ontbijt word je verwend met lokale en biologische producten. Surice ligt in de provincie Namen, op de grens van de geografische regio’s Condroz en Fagne, niet ver van Philippeville. GRP 125 loopt vlakbij, alsook RAVeL 2 van Dinant naar Mariembourg. Een mooie boswandeling volgt de rivier de Hermeton tot ze uitmondt in de Maas. Ook het Parc Naturel Viroin-Hermeton is niet ver. lerockormoran.org

DE VRAAG GRP 125 verkent – zoals zijn officiële naam trouwens aangeeft – in een grote lus het gebied tussen twee rivieren. Welke?

• Maas en Lesse • Samber en Maas • Samber en Schelde

Winnaars vorig nummer De winnaar van het weekend in B&B Ard’envie is Elise Callens. De fietsgids Radfernwege Osterreich, Schweiz, Italien gaat naar Yannick Schepers, Fabienne Van Rattinghe en Anna Hanot. De kaarten van het wandelnetwerk Demer en Dijle zijn voor Filip Van Sinay, Joris Grandjean, Babette Vrancken, Sabine De Clercq, Camilla Adriaensens, Marc Mariën, Davy Snoeck, Alex Vercauteren en Christophe Mathys. De wandelpocket Woudlopen is voor Monique Garsbeke, Dries Denys, Marcel Van den Bergh, Inneke Selen en Izabela Prabucka. De gids Wandelen op de Veluwezoom gaat naar Greet Havermans, Clarisse Mespreuve en Evelien Opsomer. De wandelgids Gelderland/Achterhoek sturen we op naar Peter Willems en Pol De Schepper. De wandelgids Two Moors Way naar Gwen Lemey, Erik Clauw en Lieve Geenen. Het boek Het Zoutpad is voor Luc Bontens, Danny De Paepe en Kaat Cardoen. Het boek Alleen is voor Inge Leupe. Het essay Ode aan het wandelen gaat naar Hanne Vandemeulebroucke, Martin Hermie en Koen Desmedt.

2019-3 Op Weg |

63

WANDELEN zonder bagage

Het ideale geschenk om jezelf of je beste wandelmaatje eens goed te verwennen.

Zorgeloos op pad gaan, dat is wat je mag verwachten van een GR-wandelarrangement.

Een warm onthaal, lekker eten en kant-en-klare routebeschrijvingen krijg je van de hotelier. Je wandel­ schoenen aantrekken is het enige wat je zelf hoeft te doen.

Een arrangement kan het hele jaar door geboekt worden.

Vlaamse Ardennen (Foto Raf Stevens, GR-FOTOwedstrijd 2018).

G R - W A N D E L A R R A N G E M E N T E N 1 Pajottenland

5

Drie wandeldagen op de GR 512 langs golvende akkers, kleine dorpjes, vierkantshoeven en kastelen tussen Halle en Geraardsbergen. – In een modern, sfeervol hotel ** in OLV- Lombeek. – 2-daagse: € 146 – 3-daagse: € 238 – 4-daagse: € 329*

2 Hageland Je volgt de Demer en de Winge langs fikse heuvelruggen, broeken en beemden. – In een charmehotel*** in Rillaar. Met mogelijkheid tot gps-initiatie. – 2-daagse: € 149 - 3-daagse: € 242*

3

Maas- & Mergelland

Het golvende Limburgse Mergelland biedt vele hoogtepunten en verrassende panorama’s. – In een prachtig gerestaureerde hotelhoeve** in Riemst. – 2-daagse: € 145 - 3-daagse: € 220*

4

Fruitig Haspengouw

NIEUW

Met holle wegen, akkers, boomgaarden en een stukje Romeinse heirbaan als ingrediënten. – In een moderne, comfortabele B&B in Hoepertingen. – 2-daagse: € 151 – 3-daagse: € 231

Hoppe- & Heuvelland

Aan beide zijden van de ‘schreve’, waar de herinneringen aan de Groote Oorlog nooit ver weg zijn. – In een aangenaam hotel*** boven op de Rodeberg in Westouter.

– 2-daagse: € 138 - 3-daagse: € 220 - 4-daagse: € 299*

6

7

5

8

1

2

In en om Voeren

Door de golvende landschappen van het Krijtland, Voeren en het Land van Herve. – In een schitterend gerestaureerde vierkantshoeve*** in ’s Gravenvoeren. – 2-daagse: € 151 - 3-daagse: € 244*

7

Antwerpse Kempen

Genieten van zandige heuvelruggen en uitgestrekte bossen in de 'stille' Kempen. – In een luxe hotel*** te midden van het rustgevende groen rond Lichtaart. – 2-daagse: € 155 - 3-daagse: € 259 (geen singleboeking mogelijk)

8

Zwalm en Vlaamse Ardennen

De driehoek Oudenaarde-Ronse-Brakel verrast met pittige hellingen en schitterende panorama’s. – In een comfortabele B&B met fijne maaltijdservice nabij het landelijke Brakel te midden groene rust. – 3-daagse: € 249 (geen singleboeking mogelijk)

Informatie en boekingen bij Anders Reizen T 013 33 40 40 www.andersreizen.be * Single toeslag op aanvraag bij Anders Reizen

4

3

6

Foto Lieselot Schneider

OPMERKELIJK

Ziekenhuiswandeling Sollicitatiewandelingen, date-wandelingen, therapeuten die zich als ‘wandelcoach’ profileren, loopbaancoaches die hun gesprekken op de fiets voeren, bedrijven die voor teamevaluaties een wandelparcours voorzien: dat bewegen een positieve invloed heeft op ons functioneren, daar twijfelt haast niemand meer aan.

Waarom ook het nagelbijten in een muffe

wachtzaal van een ziekenhuis niet vervangen door een flinke portie zuurstof, dachten ze bij het AZ Sint-Lucas in Brugge. De achtertuin van het ziekenhuis grenst immers aan de Steenbrugse Bosjes en de Assebroekse Meersen.

Een folder met drie uitgewerkte wandellussen, van een kwartiertje tot een uurtje, moet zowel medewerkers als patiënten en bezoekers aan

het stappen krijgen. Met het Agentschap voor Natuur en Bos is overlegd over een duidelijke bewegwijzering en over extra rustbanken. Het is wel belangrijk dat dokters niet op hun patiënten moeten wachten. Wellicht zullen ze met een sms tijdig binnengeroepen worden. Het project gaat deze zomer van start.

n va

€17 per gids 1 + 1 gratis* *gids naar keuze

+ extra voordeel

e en vzw iek led en Un oor pad v te tie ou ac te R o Gr

Maak kennis met de topgidsen van La Maison de la Randonnée vzw

Escapardenne Eisleck TRAIL

Op stap in de Ardennen

5 dagtochten Kautenbach – La Roche 105 km

5 dagtochten Sainte-Ode 105 km

De Gaume Route 5 dagtochten Virton – Mopntmédy (F) – Orval - Virton 140 km

Hoe bestellen?

Stuur een mail met de 2 gidsen van uw keuze naar contact@gta.be. Wij bezorgen u de informatie om uw order af te ronden. Of u kan het bedrag van €17 + €7,50 verzendkosten storten op BE20 3670 2232 0056, samen met de vermelding van uw keuze.

Deze actie loopt zolang de vooraad strekt. Verzendkosten: €7,50 per pakket van 2 gidsen.

La Maison de la Randonnée asbl - vzw www.gta.be

Wandelreizen in Europa Europ’aventure - Route des Courts Champs, 4 - 6680 Sainte-Ode Tel.: 061.68.86.11 - contact@europaventure.be www.europaventure.be

2019-3 Op Weg |

65

COLUMN

Schadenfreude Misschien ben ik wel een witte raaf, met mijn voorliefde om nu en dan een Duits woord binnen te smokkelen.

Kwestie van de overvloed aan Engelse woorden te counteren. Zo’n mysterieus woord dat je niet zomaar kan vertalen en dat klinkt en botst als een stuiterbal. Schmetterling is er zo ééntje. Of Fingerspitzengefühl (dat wij zelfs in het Nederlands geadopteerd hebben). Zuckerlutschbonbon mit Handgriffapparat, Herzschrittmacher, Schadenfreude.* Dat laatste woord was erg toepasbaar op mijn vorige fietsvakantie. Ik had een driedaagse gepland op de Vennbahn van Aken naar Troisvierges, maar miste een degelijke fietstas, groot genoeg voor onze spullen. Ons kleine, maar efficiënte vriendennetwerk werd aangesproken en binnen de kortste keren beschikten we over een zo goed als nieuwe, waterbestendige, felrode, dubbele fietstas. Een pareltje zowaar. Het weer zat ook mee, de Vennbahn was heerlijk fietsen en we schoven de kilometers onder onze zoemende banden. Lichtelijk glooiend, door bossen zwanger van grondgeur. Vaak fietsten we op lange rechte stukken waar geen andere weg ons pad dwarste. En was er toch een dwarsligger, dan hadden de Duitsers voldoende Lebensraum gelaten om met gemak te slalommen tussen de poortjes.

Op Belgisch grondgebied veranderde dat op slag. België is dan ook een kleiner land en om plaats te sparen staan de omegabeugels en de poortjes soms dicht bij elkaar. En zo gebeurde dat ik iets te snel een kruispunt overstak, nog net voorbij de eerste beugel kon, maar met de tweede onvermijdelijk in aanvaring kwam. Een misselijkmakend gescheur weerklonk. Daar hing de fietstas, half van de naad getrokken. In enkele seconden van immense Freude naar grosse Schade.

Met de beschikbare opbindattributen, zijnde een reserve broeksriem en twee veters, werd de schade zo goed en zo kwaad als kon hersteld. Het noodsysteem hield stand tot onze aankomst.

Een identieke tas werd binnen de kortste keren geleverd door de firma met de ronde naam en een ambachtelijke schoenmaker heeft alles hersteld, zelfs steviger dan tevoren. De gulle eigenaar heeft zelfs nooit geweten dat hij een splinternieuwe fietstas heeft gekregen.

Tenzij hij dit stukje leest natuurlijk.

Dominique Van De Casteele * Voor wie zijn Prisma-woordenboek jaren geleden bij het oud papier zette, zijn dit de vertalingen: vlinder, Fingerspitzengefühl (blijft beter klinken in het Duits dan vingertoppengevoel), lolly op een stokje, pacemaker, leedvermaak. Hoeveel kende jij er?

66 | Op Weg 2019-3

Volgend nummer VOLGEND NUMMER

Op Weg Augustus 2019 Reportages Welsh3000

Baai van de Somme

Romerkanaal

Dolomieten

Costa Brava Way

ViaRhôna

COLOFON Op Weg is het tweemaandelijks magazine van Grote Routepaden vzw Grote Routepaden onderhoudt in Vlaanderen 3.680 km wit-rood en geel-rood bewegwijzerde GR-wandelpaden en 1.500 km met bordjes gemarkeerde LF-fietsroutes.

Meer info op www.groteroutepaden.be.

Opmaak en druk

Contact

Abonnement

GR-Secretariaat, Beatrijslaan 72, 2050 Antwerpen, + 32 3 232 72 18, info@groteroutepaden.be GR-coördinator: barbara.dessein@grote­ routepaden.be, + 32 2 504 03 15 LF-coördinator: reen.simoen@groteroute­paden. be, + 32 2 504 03 11 Op Weg: opweg@groteroutepaden.be, + 32 496 606 553

Verantwoordelijke uitgever Rik Röttger

Hoofdredacteur Peter Cristiaensen

Eindredactie

Vanden Broele, www.vandenbroele.be

Reclameregie

Peter De Vester, peter@moizo.be, + 32 3 326 18 92

Jaarabonnement (6 nummers): € 35 / € 33 bij domiciliëring / € 40 voor Nederland. Schrijf het lidgeld over op rekeningnummer BE 62 4111 0569 7161 BIC = KREDBEBB met als mededeling ‘lidmaatschap + naam + adres’.

Als abonnee ben je ook lid van Grote Routepaden en heb je recht op tal van voordelen: 10% korting in de GR-webwinkel, een bon van € 5 voor een overnachting in een Vlaamse jeugdherberg, toegang tot het archief van Op Weg (gaat terug tot 2003) en tot een databank met overnachtingsplaatsen en pitstops langs GR- en LF-routes en deelname aan provinciale wandel- en fietstochten. www.groteroutepaden.be

Christina Bloem, Peter Cristiaensen, Patrick Verstuyft

Losse nummers: 6,50 €

Redactie

Overname van (delen van) artikels uit dit tijdschrift is toegestaan mits bronvermelding en schriftelijke toestemming van de hoofd­redacteur.

Christina Bloem, Yanick Bos, Barbara Dessein, Ignace Fermont, Isabel Hoogewijs, Tom Langmans, Johan Lauwerier, Hilde Leemans, Guy Raskin, Luc Verdegem, Katrien Seynaeve, Reen Simoen, Wim Vandamme, Dominique Van De Casteele , Marc Vandoren, Guido Vandroemme, Ward Van Loock, Bart Van Santvliet, Bart Vermeyen en Steven Vermeylen.

Werkten mee aan dit nummer

Joost Ameye, Frieda Moons en Joos Wauters, Loïc en Jan Omey, Tine Vanhee en Wim Allegaert, Eddy Huylenbroeck, Jaak Palmans, Wim Patry, Lieselot Schneider, Raf Stevens, Stef Vervaet.

Cartografie

Marc Vandoren, Guy Raskin, Wim Vandamme

Coverfoto

Muriel Van Elslande (Tour des Aiguilles Rouges, FOTOwedstrijd Op Weg 2018)

Deze publicatie wordt gedrukt op papier waarvan de oorsprong gecertificeerd wordt door FSC® (Forest Stewardship Council®). Dit label promoot verantwoord bosbeheer gekoppeld aan sociaal en ecologisch verantwoord ondernemerschap. Grote Routepaden vzw verzekert op deze manier dat het papier met respect voor het milieu werd geproduceerd.

WANDEL BEURS Laat je inspireren!

Gratis voor leden Grote Routepaden

n e l e h c e M 9 l 1 a 0 h 2 r r e

e k b k e m e N t p .be e s s r u en 29 andelbe 28

.w

www

© Studio Fränk Weber

ADVERTENTIE

visitluxembourg.com

Luxemburgs sprookjesachtige fietsroutes Net buiten de hoofdstad, in de Guttland regio, ligt een sprookjesachtig decor van charmante dorpjes, imposante kastelen en betoverend natuurlijke landschappen. Honderden kilometers fiets- en wandelpaden lopen dwars door de ongerepte landschappen van dit openlucht recreatiegebied.

Jhangeli West Tour (11 km)

Wisen West Tour (36 km)

Deze familievriendelijke fietstour neemt u mee op een ontdekkingstocht door 5 dorpen en loopt over open terrein met weids uitzicht op weilanden en bossen. Onderweg heeft u de mogelijkheid om twee kleine voormalige treinstations te bezoeken.

Ver weg van de stedelijke drukte heeft het kanton Redingen zijn vredige en landelijke karakter bewaard.

Brede panorama’s over de velden en weiden domineren het landschap van deze veeleisende tour. Neem een pauze in Rindschleiden, het kleinste dorp van Luxemburg, en bezoek het landelijk museum Thillenvogtei.

Bezienswaardig in Rindschleiden is ook de St. Willibrordkerk uit de 10e eeuw met zijn beroemde fresco’s.

© ORTCO

De gemoedelijke rondrit “Dällchen” laat u de oude spoorlijn van de Attert ontdekken, voert over kleine, heuvelachtige paden en rustige wegen door de Attertvallei en biedt prachtige vergezichten. Onderweg zijn talrijke bezienswaardigheden te ontdekken, zoals het indrukwekkende kasteel van Useldingen, de replica van het beroemde Romeinse mozaïek in Vichten, of het geboortehuis van de Luxemburgse geoloog Michel Lucius.

Voor verdere informatie www.visitluxembourg.com

© Leader Lëtzebuerg West

Dällchen West Tour (24 km)