sowania prawa i kontroli prawa, i związanym z nim obowiązkiem bądź obowiązkami innego podmiotu. Egzekucja tego uprawnienia – zawsze, gdy jest ono realizowane w procesie stanowienia, stosowania i kontroli prawa – jest uzależniona od wszczęcia postępowania zmierzającego do stosowania lub kontroli prawa7. Jednak zwrot „mieć prawo” może znaczyć jeszcze coś innego: często stosuje się ten zwrot w sytuacji, w której podmiotowi przysługuje szereg uprawnień, składających się na możliwość dochodzenia do aktu stanowienia, stosowania bądź kontroli prawa. Mówimy często o prawie własności czy prawie do sądu, a te prawa, rozpatrywane nie przedmiotowo a podmiotowo, są grupą uprawnień określonego podmiotu, a zarazem obowiązków innych podmiotów, które prowadzą do określonych doniosłych prawnie skutków w postaci zawarcia czy przyjęcia aktu prawnego. Wyodrębnienie stosunków prawnych – jako procesów zmierzających do ustanowienia aktu prawnego, którego istota polega na stanowieniu prawa, jego stosowaniu albo kontroli – daje możliwość wydzielenia stosunków prawnych w dychotomicznym podziale na stosunki publiczno- i prywatnoprawne. Tym samym podejście do prawa opierające się na jego opisie za pośrednictwem tak skonstruowanego pojęcia stosunku prawnego daje możliwość regulowania i opisywania relacji między podmiotami prawnymi w kategoriach prawa publicznego i prawa prywatnego – jako dwóch odrębnych, ale zależnych reżimów prawnych. W tej perspektywie prawem publicznym stają się stosunki prawne, w których uczestniczy podmiot publiczny, a prawem prywatnym stosunki prawne, w których podmiot publiczny nie uczestniczy. Jak przed ponad stu laty pisał Georg Jellinek: „prawem publicznym jest to prawo, które wiąże wspólnotę, wyposażoną we władzę panowania w stosunku do osób współrzędnych i podporządkowanych” (Jellinek 1924, s. 245). A dokładniej: „prawem publicznym jest 7 Coraz częściej w rozważaniach teoretycznych nad prawem zaczyna się dostrzegać konieczność wyodrębnienia kontroli prawa, której istotą jest eliminowanie norm prawnych z systemu, do stanowienia prawa, polegającego na wprowadzeniu norm prawnych do systemu, jak i stosowaniu prawa, którego istotą jest wyprowadzanie norm prawnych z norm prawnych w systemie już istniejących (zob. Izdebski 2017b, s. 13–14).
Prawo do miasta jako publiczne prawo podmiotowe
191