75 jaar Oorlogsgravenstichting

Page 1

75 jaar Oorlogsgravenstichting



3

75 jaar

Foto cover: De familie van verzetsstrijder Cor Fraij tijdens zijn herbegrafenis op Nationaal Ereveld Loenen in 1966.


4

Oorlogsgravenstichting

1950 - Het plaatsen van witte kruizen op de Nederlandse oorlogsgraven op begraafplaats Hamburg-Ohlsdorf


5

75 jaar Oorlogsgravenstichting Op 13 september 1946 richtte dr. Anton van Anrooy de Oorlogsgraven-

stichting op met als doel de vele Nederlandse oorlogsslachtoffers van de Tweede Wereldoorlog een waardige laatste rustplaats te bieden.

Waar wij in ons jubileumjaar veel vooruit kijken en nadenken over hoe

we in de toekomst willen herdenken, kijken we in dit deel van het jaaroverzicht terug. In 75 foto’s nemen we u mee van onze oprichting naar

nu. De foto’s geven een mooi beeld van de geschiedenis van de Oorlogs-

gravenstichting. In de eerste jaren stonden repatriëring en herbegraving van oorlogsslachtoffers centraal. In latere jaren verschoof het accent

van ons werk naar herdenken en het verzorgen van groepsreizen om het

bezoek aan graven ver van huis mogelijk te maken. En nu, de laatste jaren, speelt het doorgeven van de verhalen aan de nieuwe generaties een steeds grotere rol.

Om een zo authentiek mogelijk tijdsbeeld te geven bij de foto’s hebben wij zoveel mogelijk de fotobijschriften en citaten overgenomen uit de jaaroverzichten van de Oorlogsgravenstichting.


6

Oorlogsgravenstichting

1946 - Familieleden Inwijding vanbrengen Nederlands een Ereveld laatste groet Ancoltijdens in Jakarta. een herbegrafenis op ereveld Atjol


7


8

Oorlogsgravenstichting

1947 - De bouwwerkzaamheden aan Nederlands Ereveld Menteng Pulo zijn in volle gang

1948 - Aankomst op Nederlands grondgebied bij Beek van het eerste transport van stoffelijke resten van Nederlandse Oorlogsslachtoffers afkomstig uit Oost-Duitsland


9

“Op Dinsdag

18 October 1949, des

namiddags om drie uur, werd

de Centrale Begraafplaats van

de Oorlogsgravenstichting te Loenen

geopend. [...] Toen de laatste woorden

van ons Wilhelmus over de heen en weer

zwiepende boomtoppen waren verwaaid,

verrichtte Zij, Die in de donkere oorlogsjaren het symbool was van ons verzet, de opening van het witte hek aan de ingang van de begraafplaats.” Mededelingen der Oorlogsgravenstichting 1949

1949 - De stille tocht vangt aan na de plechtige opening van de Centrale Begraafplaats der Oorlogsgravenstichting te Loenen door prinses Wilhelmina


10

Oorlogsgravenstichting

1950 - De Oorlogsgravenstichting gaat de Nederlandse graven op het Ohlsdorfer Friedhof in Hamburg van nieuwe kruizen voorzien. Twee militaire vrachtwagens zullen de 500 kruizen naar Hamburg vervoeren. Het inladen van de kruizen in ‘s-Gravenhage.

1951 - Op begraafplaats Rusthof te Amersfoort worden de eerste houten kruizen vervangen door stenen grafmonumenten


11

1952 - Onthulling van het monument voor de onbekende verzetsstrijder door initiatiefneemster mevrouw De Vries-Josselin de Jong


12

Oorlogsgravenstichting

“Wie terug-

denkt aan de plechtige

opening van het Ereveld in

Hamburg op 30 Juni 1953, zal zich

moeilijk kunnen onttrekken aan het gevoel,

dat deze plechtigheid iets feestelijks had. Daar

was de entourage: het heerlijke zomerweer, de

hartelijke ontvangst door Nederlandse en Duitse auto-

riteiten, de wonderschone begraafplaats, het verrassende

Ereveld, en vooral ook de grote opkomst van familieleden.

Zij waren hier niet als eenlingen op een dramatische plaats,

waar ieder opnieuw geconfronteerd werd met het jammerlijk verlies van zijn dierbaren, maar wij vonden elkaar als leden van één grote familie, die samen de troost ondergingen van deze zorg. waarmede zoveel dappere en trouwe zonen hier een waardige laatste rustplaats was bereid.” Mededelingen der Oorlogsgravenstichting 1954

1953 - Inwijding van het Nederlands Ereveld te Hamburg


13


14

Oorlogsgravenstichting

1954 - Op het vrouwenereveld te Kalibanteng kon door de Presidente mevrouw Van Anrooy het bronzen beeld worden onthuld ter nagedachtenis van de vrouwen en kinderen, die tijdens de Japanse bezetting in concentratiekampen het leven lieten.


15

1955 - Begraafplaats ‘Saiwan Bay’ te Hong Kong

“Op 20 februari

1955 werd door de

Gouverneur van Hongkong

op de begraafplaats ‘Saiwan Bay’

een monument onthuld ter nage-

dachtenis aan de in de oorlog gevallen en aldaar begraven geallieerde militairen, waaronder 71 Nederlanders.” Mededelingen en jaaroverzicht 1955 der Oorlogsgravenstichting


16

Oorlogsgravenstichting

1956 - Inspectiereis van mevrouw Van Anrooy naar Indonesië


17

1957 - 26 juni inwijding Ereveld Oslo

“Op 3 september 1957 vond de opening plaats van het ereveld te Oslo.

Hier bevinden zich de graven van 23 Nederlanders, die in de tweede wereld-

oorlog zijn omgekomen en tijdelijk ter aarde werden besteld in Noorwegen, Zweden en Finland. De namen van 14 landgenoten, wier graven niet

gevonden konden worden of waarvan overbrenging van het stoffelijk

overschot niet mogelijk bleek, zijn elk op een gedenksteen herdacht.” Mededelingen en Jaaroverzicht 1957 der Oorlogsgravenstichting


18

Oorlogsgravenstichting

1958 - Ereveld Kembang Kuning te Surabaia


19


20

Oorlogsgravenstichting

1959 - Erehof Kerkhoflaan


21

“Als eerste spreker

nam Dr. W. Drees het woord, die over Dr. Wiardi Beckman

getuigde: ‘Hij zou naar menselijke

berekening één van de grote figuren in ons land zijn geworden, als hij in

leven had mogen blijven. Helaas heeft dat niet zo mogen zijn omdat hij trouw bleef aan zijn plicht.” Mededelingen en jaarverslag 1960 der Oorlogsgravenstichting.

1960 - Dr. Wiardi Beckman krijgt zijn laatste rustplaats op de Centrale Begraafplaats te Loenen


22

Oorlogsgravenstichting

1961 - Militaire begraafplaats Grebbeberg


23

1962 - Prinses Beatrix legt een krans op het ereveld Kanchanaburi in Thailand ter nagedachtenis aan de bij de aanleg van de Birma-spoorweg omgekomen krijgsgevangenen


24

Oorlogsgravenstichting

1963 - H.M. Koningin Juliana bezoekt de Nederlandse oorlogsgraven op Ereveld Kanchanaburi

“H.M. de Koningin legt, ter gelegenheid van het

Koninklijk bezoek aan het ereveld Kanchanaburi in

Thailand, een boeket bloemen met een 3-kleurig van

monogrammen voorzien lint op één der oorlogsgraven.” Mededelingen en Jaaroverzicht 1963 der Oorlogsgravenstichting


25

1964 - Kranslegging door Zijne Excellentie Mr. J.M.A.H. Luns bij het vlaggemonument op het ereveld Menteng Pulo te Djakarta


26

Oorlogsgravenstichting

“Slechts wat

1965 - Inwijding van het Nederlandse ereveld bij Londen

landelijke geluiden

op de achtergrond waren er

te horen toen op Woensdagmid-

dag, 12 mei, meer dan duizend ge-

nodigden en belangstellenden in stilte toekeken hoe Z.K.H. Prins Bernhard der

Nederlanden als eerste een krans legde aan het de voet van het monument op het nieuwe ereveld van Nederlandse oorlogsslachtoffers in Engeland.” Mededelingen en jaarverslag 1965 der Oorlogsgravenstichting.


27

1966 - De laatste herbegraving te Loenen van in Duitse concentratiekampen overleden landgenoten


28

Oorlogsgravenstichting

1967 - Voltooiing van algehele vervanging van grafinrichting op Militair Ereveld Grebbeberg

1968 - Een moeder bij het graf van haar enige zoon in Indonesië. Dank zij het reisfonds ‘Verre Oosten’ werd deze hartewens na 21 jaar vervuld.


29

1969 - Ondanks het slechte weer was er veel belangstelling voor de 4 mei-herdenking op het ereveld Loenen


30

Oorlogsgravenstichting

1970 - Op het ereveld Kembang Kuning werd op 20 april de sarcophaag van ‘De Onbekende Zeeman’ plechtig onthuld

1971 - Koninklijk bezoek aan het Ereveld Menteng Pulo te Djakarta


31

1972 - Z.K.H. de Prins der Nederlanden legde een krans op het Nederlands ereveld Orry-la-Ville, Frankrijk


32

Oorlogsgravenstichting

1973 - 4 mei-herdenkingsplechtigheid te Loenen


33


34

Oorlogsgravenstichting

1974 - De minister van buitenlandse zaken, Mr. M. van der Stoel bezoekt het ereveld Menteng Pulo te Djakarta

In januari 1974

bezocht de minister van

Buitenlandse Zaken, Mr. M. van

der Stoel het ereveld Menteng Pulo. Tijdens een sobere maar stijlvolle

plechtigheid vond een kranslegging plaats, gevolgd door een

rondgang over het ereveld. De Oorlogsgravenstichting in 1974


35

1975 - Bezoek aan het ereveld Thanbuyzayat (Birma). Deze groepsreis werd geheel begeleid door onze ambassadeur te New Delhi, de heer Meurs en zijn echtgenote.


36

Oorlogsgravenstichting

1976 - Kranslegging tijdens de groepsreis naar de Nederlandse erevelden te Osnabrück, Hannover en Bremen, alsmede de gedenkplaats Bergen Belsen


37

1977 - Op Nederlands ereveld Pandoe werden de paden opgehoogd en geasfalteerd

1978 - Herdenking militair op ereveld Grebbeberg


38

Oorlogsgravenstichting

1979 - Pools erehofje in Oosterhout gerenoveerd

“In nauwe

samenwerking met

de gemeente Oosterhout

werd het Poolse erehofje aan de Veerseweg te Oosterhout

gerenoveerd. Dertig bevrijders van de eerste Poolse Pantserdivisie rusten hier in

Nederlandse aarde.” De Oorlogsgravenstichting in 1979


39

1980 - Tijdens hun gezamenlijk verblijf in Indonesië brachten de minister-president Mr. A.A.M. van Agt, en de minister van buitenlandse zaken, Dr. C.A. van der Klauw een bezoek aan het Nederlands ereveld Menteng Pulo te Jakarta, alwaar zij een krans legden bij het Vlaggemonument


40

Oorlogsgravenstichting

1981 - Kransen bij het monument der gevallenen op het ereveld Orry-la-Ville op 4 mei

“Een erewacht, bestaande uit gendermen

uit Chantilly en Orry-la-Ville, presenteerde het

geweer tijdens de kranslegging, terwijl

tamboers en trompetters van de Garde

Republicaine de ‘last post’ speelden.” De Oorlogsgravenstichting in 1981


41

1982 - Op 28 mei 1982 bezochten Prinses Juliana en Prins Bernhard het ereveld Ancol bij Jakarta. Op dit aan de Javazee gelegen ereveld rusten uitsluitend leden van het Indische verzet, die tijdens de Japanse bezetting van het voormalige Nederlands-Indië werden geëxecuteerd.


42

Oorlogsgravenstichting

1983 - Minister Smit-Kroes legt bloemen bij de urn van de Onbekende Soldaat op het ereveld Menteng Pulo te Jakarta


43

1984 - Kijkje in het voorlichtingsgebouw Loenen


44

Oorlogsgravenstichting

1985 - Eén van de deelnemsters van de groepsreis naar Thailand op ereveld Kanchanaburi


45

1986 - Aankomst van de minister-president op het ereveld Loenen

“Voor

de herdenking

van het 40-jarig be-

staan op 13 september was

het ereveld Loenen de aangewezenplaats, symbolisch als deze

is voor ons werk, dat verricht wordt

onder het devies ‘opdat zij met eere mogen rusten’. Deze officiële her-

denkinsplechtigheid werd bijgewoond door o.a. minister-president, drs. R.F.M. Lubbers.” De Oorlogsgravenstichting in 1986


46

Oorlogsgravenstichting

1987 - Z.K.H. Prins Willem-Alexander bezocht op 19 december de beide erevelden aan de rivier de Kwai in Thailand


47


48

Oorlogsgravenstichting

1988 - Op het ereveld Kalibanteng te Semarang werd het monument ‘Jongenskampen Bangkong - Gedungjati’ onthuld


49

1989 - Leerlingen van de Koninklijke Scholengemeenschap te Apeldoorn verzorgden op 4 mei de declamaties tijdens de Dodenherdenking op het Ereveld Loenen

1990 - Kranslegging bij het vlaggemonument op ereveld Menteng Pulo ter nagedachtenis aan het einde van de Tweede Wereldoorlog op 15 augustus


50

Oorlogsgravenstichting

1991 - In aanwezigheid van Z.K.H. Prins Bernhard zijn op 9 april de graven van 130 geëxecuteerde Australische en Britse militairen op het Ereveld Ancol opnieuw ingewijd

1992 - ‘Bespiegeling’ van een groep consuls op de Floriade in Zoetermeer


51

1993 - Nederlands Ereveld Salzburg


52

Oorlogsgravenstichting

1994 - Restauratie van de oorlogsgraven in Wolvega

1995 - Bezoek H.M. de Koningin aan het Ereveld Menteng Pulo


53

1996 - Minister-president W. Kok houdt een toespraak tijdens de herdenking van het vijftigjarig bestaan van de Oorlogsgravenstichting

“Met veel belangstelling bekeek het koninklijk

gezelschap de kindertekeningen van de expositie

‘Vrijheid en Vrede’ in de Simultaankerk. Zij spraken hier ook met de prijswinnaartjes.” De Oorlogsgravenstichting in 1995


54

Oorlogsgravenstichting

1997 - Na de herdenking op 4 mei legden kinderen losse bloemen bij de graven op ereveld Menteng Pulo

1998 - Op 4 mei werd op ereveld Frankfurt door een 15-jarige trompetist de ‘Last Post’ geblazen, hetgeen een indrukwekkend cachet gaf aan deze plechtigheid


55

1999 - Z.K.H. Prins Willem-Alexander bezoekt het ereveld van de Verenigde Naties in Pusan, Zuid-Korea


56

Oorlogsgravenstichting

2000 - Herdenking van de scheepsramp met de Junyo Maru op 18 september 1944


57

2001 - Oud-kabinet Van Agt-Wiegel bezoek ereveld Loenen

“Op 4 juni om 16.00 uur werd bij het naderen van de positie van de Junyo Maru (ca. 200 km

ten noorden van Benkulen/West Sumatra) de

A-formatie aangenomen en op zeer langzame vaart overgegaan.”

De Oorlogsgravenstichting in 2000


58

Oorlogsgravenstichting

2002 - Plechtigheid bij het graf van W.B. Straver op Grantham Cemetery (Engeland).

2003 - Kranslegging door nabestaanden op Nederlands Ereveld Leuwigajah.


59

2004 - H.M. de Koningin en Z.K.H. Prins Willem-Alexander tijdens een bezoek op het ereveld Kanchanaburi.


60

Oorlogsgravenstichting

2005 - Dodenherdenking op Kranji War Cemetery te Singapore

2006 - Een kunstenaar werkt aan het beeld van de Vallende Man voor het ereveld in Loenen


61

2007 - Laura Smeehuijzen legt bloemen bij het graf van haar broer op Nationaal Ereveld Loenen

2008 - Deelnemers aan de pelgrimsreis naar Thailand


62

Oorlogsgravenstichting

2009 - Een prachtig besneeuwd landschap op Militair Ereveld Grebbeberg


63

2010 - De heer Flieringa, directeur van de Oorlogsgravenstichting, legt een bloemstuk op het graf van Gerard Putter

“Op 27 januari 2010 wordt een

steen geplaatst op het graf

van Gerard Putter. Putter is het

eerste Nederlandse Oorlogs-

slachtoffer dat met behulp van

DNA-techniek geïdentificeerd is.” De Oorlogsgravenstichting in 2010


64

Oorlogsgravenstichting

2011 - Koningin Beatrix in gesprek met medewerkers van de Oorlogsgravenstichting tijdens het 65-jarig jubileum van de stichting


65

2012 - Harry Berghout en Wieteke van Dort onthullen het Tarakan-monument op ereveld Loenen


66

Oorlogsgravenstichting

2013 - Internationaal jeugdkamp op het Osterholzerfriedhof in Bremen


67

“In het kader

van 200 jaar Ko-

ninklijke Landmacht deed een historische fietstocht

met o.a. de commandant der

Landstrijdkrachten Militair Ereveld

Grebbeberg aan. Voorafgaand aan de

kranslegging kregen alle aanwezigen uitleg over de gebeurtenissen van de eerste meidagen van 1940 op en rond de Grebbeberg.” Oorlogsgravenstichting Jaaroverzicht 2014

2014 - Jongeren krijgen uitleg over de slag om de Grebbeberg ter gelegenheid van 200 jaar Koninklijke Landmacht


68

Oorlogsgravenstichting

2015 - Ereveld Vol Leven


69


70

Oorlogsgravenstichting

2016 - Minister-President Mark Rutte op Nederlands Ereveld Kalibanteng

“Tijdens een bezoek aan Nederlands Ereveld

Kalibanteng legt minister-president Mark Rutte bloemen bij een kindergrafje.” Oorlogsgravenstichting Jaaroverzicht 2016


71

2017 - Piet Hein Donner, president van de Oorlogsgravenstichting in gesprek met een medewerker op Nederlands Ereveld Menteng Pulo


72

Oorlogsgravenstichting

2018 - Samen met de BIDKL start een poging om de laatste 103 onbekende Nederlanders op Nationaal Ereveld Loenen te identificeren

2019 - De officiële start van de bouw van de Veteranenbegraafplaats en het herdenkings- en educatiecentrum


73

“Koning

Willem-Alexander

opende op 26 november

de Nationale Veteranenbe-

graafplaats Loenen en bezocht

samen met onze directeur Theo

Vleugels het nieuwe herdenkingsen educatiecentrum” Oorlogsgravenstichting Jaaroverzicht 2020

2020 - Koning Willem-Alexander luistert naar het verhaal van verzetsstrijder Anton de Kom


74

Oorlogsgravenstichting

2021 - Eerbewijs werd als gevolg van de coronapandemie opnieuw live op televisie uitgezonden. Burgemeester Ahmed Aboutaleb van Rotterdam sprak live vanaf een leeg ereveld.


75


76

Oorlogsgravenstichting

De foto’s uit dit historisch overzicht zijn afkomstig uit het archief van de Oorlogsgravenstichting, het Nationaal Archief en de Fotocollectie Spaarnestad. De teksten zijn afkomstig uit de jaaroverzichten van de Oorlogsgravenstichting.


77



Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.