Jaaroverzicht 2020
Jaaroverzicht 2020
Jaaroverzicht 2020
Foto cover: Koning en koningin op Nederlands Ereveld Menteng Pulo in Jakarta - foto ANP
1
2
Oorlogsgravenstichting
Deel van de voormalige Birma-Siam spoorlijn in Thailand
Jaaroverzicht 2020
Inhoud Welkom
5
Jaaroverzicht
11
Uw steun
105
Over ons
111
Organisatie
113
Contact
119
3
4
Oorlogsgravenstichting
Theo Vleugels
Jaaroverzicht 2020
Beste lezer, Terugblikkend op 2020 kunnen we vaststellen dat het een heel bijzonder
jaar is geweest. Een jaar waarin wij moesten leren leven met een corona-
pandemie, maar ook een jaar waarin wij desondanks een paar mooie hoogtepunten mochten beleven. Tot tweemaal toe mochten wij onze beschermheer Zijne Majesteit Koning Willem-Alexander ontvangen. In maart legde het koninklijk paar tijdens het staatsbezoek aan Indonesië, een krans op
Nederlands Ereveld Menteng Pulo in Jakarta. Daarbij werd de tekst van het lied Echo voorgedragen in twee talen. In november mochten wij samen
met het bestuur van de Nationale Veteranenbegraafplaats Loenen (NVBL)
de koning verwelkomen voor de opening van de veteranenbegraafplaats en de ingebruikname van het gezamenlijke herdenkings- en educatiecentrum op Nationaal Ereveld Loenen.
Ondertussen ging ons werk gewoon door, zowel in Nederland als in
Indonesië. De kantoormedewerkers werkten vanuit huis en onze collega’s
van de buitendienst hebben door een aangepaste manier van werken het
beheer en onderhoud van de Nederlandse oorlogsgraven uitgevoerd zoals we van ze gewend zijn. Dit jaar zijn weer veel graven geïnspecteerd en gerenoveerd.
Wel verliepen veel zaken anders dan anders. De herdenkingen op 4 mei in Loenen, op de Grebbeberg, maar ook in Jakarta en Surabaya gingen door,
zonder publiek. Gelukkig was het mogelijk de herdenkingen in Loenen en op de Grebbeberg live via tv of internet te volgen, wat veel mensen ook
gedaan hebben. Ik kan u nu al zeggen dat wij komende 4 mei hetzelfde
concept volgen. Andere zaken gingen niet door, zoals de pelgrimsreizen in maart en het najaar, maar ook NLdoet en de consuldag. Wij hopen dat er betere tijden volgen.
5
6
Oorlogsgravenstichting
Naast al deze gebeurtenissen is er dit jaar veel aandacht geweest voor het ontwikkelen van een visie op ons werk. Uitgedaagd door de kansen die het nieuwe herdenkings- en educatiecentrum ons biedt, is er een nieuwe visie op het gebied van educatie, hebben we de tentoonstelling in het centrum vormgegegeven en gaan we onze manier van herdenken meer op de
toekomst richten. Als u hier benieuwd naar bent nodig ik u graag uit, zodra het weer kan, om in ons nieuwe gebouw bij Nationaal Ereveld Loenen te komen ‘proeven’.
2020 is ook een jaar van grote dankbaarheid, voor de voortdurende steun
van iedereen die ons een warm hart toedraagt en voor alle mooie projecten die wij met deze steun hebben mogen realiseren. Dit jaaroverzicht toont dat wij genoeg moois hebben gedaan om te kunnen laten zien.
Ook komend jaar verwachten wij weer veel goeds. De Vrijwilligersvereniging NVBL en OGS komt op stoom en Stichting Respect - Adoptie Oorlogsgraven komt uit de startblokken. In september 2021 bestaat de Oorlogsgravenstichting 75 jaar en daar staan we uitgebreid bij stil. Voor nu wens ik u een mooie terugblik op 2020.
Theo Vleugels,
algemeen directeur
Jaaroverzicht 2020
THEO VLEUGELS ALGEMEEN DIRECTEUR OORLOGSGRAVENSTICHTING
“Soms komen dromen uit. Hier
wordt het betonnen dak gestort op het nieuwe herdenkings- en
educatiecentrum in Loenen. Ik ben er trots op dat wij in 2020 samen met de Stichting Nationale Veteranenbegraafplaats Loenen een
veteranenbegraafplaats gereali-
seerd hebben naast het ereveld. In combinatie met het gezamenlijke
herdenkings- en educatiecentrum
verbinden we het verleden met het heden en bundelen we onze krachten om bij te dragen aan het besef wat de prijs van vrede is.”
7
8
Oorlogsgravenstichting
Nederlands Ereveld Menteng Pulo
Jaaroverzicht 2020
9
10
Oorlogsgravenstichting
Koning Willem-Alexander luistert tijdens de openingsceremonie op 26 november naar het verhaal van nabestaande Mirjam Schwarz.
Jaaroverzicht 2020
Jaaroverzicht 2020 is een jaar dat wij niet snel zullen vergeten. Enerzijds konden door de coronamaatregelen veel dingen niet doorgaan. Anderzijds kenden wij vele hoogtepunten met maar liefst twee koninklijke bezoeken en de realisatie en opening van de veteranenbegraafplaats en ons herdenkings- en educatiecentrum. De herdenkingen op 4 mei en 15 augustus hebben wel plaatsgevonden, maar anders dan voorgaande jaren. In dit overzicht laten we u graag al deze hoogtepunten zien.
Nieuw dit jaar zijn de QR-codes die u op
sommige plaatsen in dit boekje tegenkomt. U kunt de code scannen met de camera van uw smartphone en zo het bijbehorende filmpje bekijken.
11
12
Oorlogsgravenstichting
CAS FRANCHIMONT DEELNEMER PELGRIMSREIS
“Op 4 mei denk ik altijd aan mijn
grootvader die ik nooit persoonlijk
heb gekend. Hij stierf in 1943 bij het 100KM kamp langs de Birma spoor-
lijn bij Anganam. Ik was zo trots zijn
graf bij Thanbyuzayat War Cemetery te kunnen bezoeken. Samen met
mijn vader. Het was een prachtige
ervaring voor ons beiden. Mijn groot-
vader is tot leven gebracht. Meer dan ik ooit had kunnen bedenken, mede
dankzij het werk van de Oorlogsgravenstichting. Rust in vrede Nicolas
Frederic Paul Franchimont, 18.12.1913 - 3.9.1943 (ELt.Gi KNIL)”
Jaaroverzicht 2020
Januari
13
14
Oorlogsgravenstichting
Jaaroverzicht 2020
Pelgrimsreis Thailand en Myanmar
In januari 2020 vertrok een groep van 22 pelgrims voor een rondreis
naar Thailand en Myanmar. De reis bracht hen langs het spoor van de Birma-Siam spoorlijn naar de erevelden Thanbyuzayat (Myanmar),
Kanchanaburi en Chungkai (Thailand) waar de vele mannen begraven liggen die tijdens dwangarbeid aan de spoorlijn zijn overleden. Onder
hen 3000 Nederlanders. De groep bestaande uit kinderen, kleinkinderen en achterkleinkinderen van deze mannen bracht met deze reis een indrukwekkend eerbetoon.
Tijdens de pelgrimsreizen van de Oorlogsgravenstichting bezoeken na-
bestaanden onder begeleiding van een geestelijk verzorger, een arts en
medewerkers van de Oorlogsgravenstichting de erevelden in Zuid-Oost
Azië waar zij na een intieme herdenking de gelegenheid krijgen bloemen te leggen bij de graven van hun geliefden. Daarnaast is er ook gelegen-
heid tot het bezoeken van plaatsen die belangrijk zijn geweest tijdens de Tweede Wereldoorlog of die herinneren aan vroeger. Hierbij staat voort-
durend de balans centraal tussen beleving, herdenking en reflectie. Deze reizen worden mogelijk gemaakt dankzij de steun van het vfonds. Nieuw: Jeugdroute Nationaal Ereveld Loenen
Voor de jongere bezoekers aan Nationaal Ereveld Loenen ligt sinds vorig jaar een jeugdroute klaar in het entreegebouw bij de ingang van het
ereveld. Kinderen nemen het gratis boekje mee over het ereveld en leren
via vragen en weetjes meer over de levens van zeven oorlogsslachtoffers. Handig voor klassen die zelfstandig het ereveld bezoeken, maar ook voor ouders die hun kinderen het ereveld willen laten zien.
Onder de deelnemers verloten we iedere drie maanden een exemplaar van het jeugdboek Een gevaarlijk geheim van Jan Heerze.
15
16
Oorlogsgravenstichting
Jaaroverzicht 2020
Pelgrimsreis Thailand en Myanmar
17
18
Oorlogsgravenstichting
Duitsland en Oostenrijk per trein Familieleden van oorlogsslachtoffers die in Duitsland zijn omgeko-
men, kunnen ook een bezoek brengen aan een graf of gedenkplaats in Duitsland of het Nederlands Ereveld Salzburg in Oostenrijk.
De Nederlandse Spoorwegen en Deutsche Bahn maken deze reis
mogelijk. In 2020 hebben als gevolg van de coronapandemie maar weinig mensen gebruik kunnen maken van deze regeling.
Jaaroverzicht 2020
Februari
19
20
Oorlogsgravenstichting
Soldaten van de Koninklijke Militaire School Zuid bezoeken Nationaal Ereveld Loenen.
Jaaroverzicht 2020
Jonge militairen bezoeken Nationaal Ereveld Loenen
Soldaten van de Koninklijke Militaire School Zuid uit Oirschot bezochten in
februari 2020 Nationaal Ereveld Loenen. Zij kregen een rondleiding over het ereveld waar onder andere werd stilgestaan bij de slachtoffers van recente (vredes-)missies. Na afloop legden de jonge militairen een krans bij het monument de Vallende man. Inspectiereis Indonesië
In de week van 20 tot 26 februari bracht Theo Vleugels, onze algemeen
directeur, zijn jaarlijkse bezoek aan de erevelden op Java. In zijn gezelschap bevonden zich o.a. Tom Middendorp en Edmond Wellenstein, leden van de
raad van toezicht van de Oorlogsgravenstichting, Lisette Mattaar, directeur
vfonds, Hein Scheffer, voorzitter Veteranenplatform en Frank van Sprang, de inspecteur-generaal der Krijgsmacht (IGK).
De IGK schreef over dit bezoek op zijn facebookpagina: “Een indrukwekkende en inspirerende tocht langs de laatste rustplaats van oorlogsslachtoffers. Elk bezoek werd gestart met een waardige kranslegging waarna de directeur met een scherp oog voor detail - het ereveld aan een inspectie onderwierp. Ik heb nog meer waardering gekregen voor de Oorlogsgravenstichting en
al het personeel dat zich inzet om deze velden in stand en vooral waardig te houden ‘opdat zij met eere mogen rusten’. Ieder veld, ieder graf heeft
een eigen verhaal en roept de vraag op welk leed deze slachtoffers hebben
ondergaan. Het heeft mij ook geïnspireerd om nog meer speurwerk te gaan doen naar het verleden van mijn eigen vader in Indonesië en eenieder met de achternaam Van Sprang. […]”
21
22
Oorlogsgravenstichting
Inspectiereis Indonesië
Jaaroverzicht 2020
23
24
Oorlogsgravenstichting
Renovatie wandelpaden op ereveld Kembang Kuning.
Vervanging buitenmuur ereveld Menteng Pulo.
Nieuwe irrigatie op ereveld Candi.
Werkzaamheden op de Nederlandse erevelden in Indonesië Ook in Indonesië hadden onze medewerkers te maken met coronamaatregelen. Hierdoor waren er minder bezoeken aan de erevelden en hebben ook onze collega’s daar vanuit huis gewerkt. Ondanks dat zijn ook in 2020 weer een aantal verbeteringen en renovaties uitgevoerd op de erevelden in Indonesië.
Jaaroverzicht 2020
Plaatsing nieuwe pergola op ereveld Ancol.
Reparatie afwatering op ereveld Pandu.
Vernieuwing muur ereveld Kalibanteng.
25
26
Oorlogsgravenstichting
Herdenking Slag in de Javazee
Op 27 februari herdachten wij bij het Karel Doorman-monument op het
ereveld Kembang Kuning in Surabaya de vele mannen die omkwamen tij-
dens de Slag in de Javazee. Ondanks de pandemie was er veel belangstelling
voor de herdenking. In aanwezigheid van de defensieattaché kapitein ter zee Cor Kuiper, de honorair consul in Surabaya Lily Jessica Tjokrosetio en leden
van de Internationale Indische Club Surabaya herdachten wij de gebeurtenissen van 78 jaar geleden.
Uitreiking Mobilisatie-Oorlogskruis Een bijzonder moment tijdens de herdenking was de speciale medailleceremonie waarin Cor Kuiper aan Joop Nahuijsen postuum het Mobilisatie-Oorlogskruis overhandigde voor zijn vader Antonie Nahuijsen. Nahuijsen sneuvelde tijdens de slag aan boord van HNLMS de Ruyter. Een welverdiende waardering na lange tijd.
Jaaroverzicht 2020
Maart & april
27
28
Oorlogsgravenstichting
Staatsbezoek van het koningspaar
Op 10 maart 2020 legden koning Willem-Alexander en koningin Máxima op Nederlands Ereveld Menteng Pulo een krans ter nagedachtenis aan
allen die tijdens de Tweede Wereldoorlog en de Indonesische Onafhankelijkheidsoorlog om het leven zijn gekomen. Tijdens het bezoek werden zij begeleid door Robbert van de Rijdt, onze directeur Indonesië.
Jaaroverzicht 2020
ROBBERT VAN DE RIJDT DIRECTEUR INDONESIË OORLOGSGRAVENSTICHTING
Gettyimages
“Het bezoek van het koningspaar aan ereveld
Menteng Pulo was uniek. Het feit dat de koning
ook beschermheer van de Oorlogsgravenstichting is, maakte het bezoek extra speciaal.”
29
Gettyimages
30
Oorlogsgravenstichting
Jaaroverzicht 2020
31
32
Oorlogsgravenstichting
Hoogste punt herdenkings- en educatiecentrum Loenen
In maart bereikte de bouw van het herdenkings- en educatiecentrum op
Nationaal Ereveld Loenen, met de plaatsing van het imposante betonnen dak, zijn hoogste punt. Een officieel pannenbier zat er niet in als gevolg
van de coronapandemie, maar het moment was memorabel genoeg om even bij stil te staan.
Met het storten van het betonnen dak werd het hoogste punt van het herdenkings- en educatiecentrum bereikt.
Jaaroverzicht 2020
In Memoriam Jan Heerze Op 17 maart 2020 bereikte ons het verdrietige bericht dat Jan Heerze op 85-jarige leeftijd is overleden. Als ouddocent van de Koninklijke Scholengemeenschap Apeldoorn was Jan jaren betrokken bij Nationaal Ereveld Loenen. Eerst als begeleider van de leerlingen tijdens de herdenking op 4 mei en later als rondleider en schrijver van het boek Elk mens telt met biografieën
van diverse slachtoffers op het ereveld. Na zijn pensionering schreef hij twee jeugdboeken over de oorlog, waarbij personages in het boek Gevaarlijk geheim zijn gebaseerd op de levens van enkele oorlogsslachtoffers, namelijk de Apeldoornse scholier in verzet Henk Nikkel en de joodse verpleegsters Claartje van Aals en Dora Schäfer, die ervoor kozen om met de gedeporteerde patiënten van het Apeldoornsche Bosch mee te gaan. Wij zijn Jan heel veel dank verschuldigd en zijn herinnering zal altijd verbonden blijven aan het ereveld.
33
34
Oorlogsgravenstichting
Rondleidingen op Militair Ereveld Grebbeberg en Nationaal Ereveld Loenen
In het afgelopen jaar was het lang niet altijd mogelijk om rondleidingen te geven op de Grebbeberg en in Loenen. Waar mogelijk hebben we
tussen maart en oktober toch enkele groepen ontvangen en rondgeleid, waarbij steeds 1,5 meter afstand gehouden is. Herdenking Anzacdag
Op 25 april werd Anzacdag (Engels: Anzac Day) herdacht op Nederlands
Ereveld Pandu. De plechtigheid werd bijgewoond door vertegenwoordigers van de Australische en Nieuw-Zeelandse gemeenschap en de vertegenwoordigers van de Indonesische Landmacht, Luchtmacht, Zeemacht en de Hogere Stafschool van de Landmacht.
Op Anzac Day (Australian and New Zealand Army Corps Day) worden
de Australische en Nieuw-Zeelandse militairen herdacht die in diverse oorlogen sneuvelden.
Jaaroverzicht 2020
LOEK SCHREURS VRIJWILLIG RONDLEIDER NATIONAAL EREVELD LOENEN
“Bij elke rondleiding zijn er
deelnemers die zichzelf of hun familieleden herkennen in de
verhalen. De emoties die daarbij gedeeld worden, zorgen ervoor dat men blijft herdenken.”
35
36
Oorlogsgravenstichting
Wandelt u met ons mee? Wandelt u ook een keer met onze verhalenvertellers mee over een van de erevelden? Op Nationaal Ereveld Loenen bent u van eind
maart tot eind oktober iedere zondag om 11 uur van harte welkom bij de ingang van het ereveld (Groenendaalseweg 64 in Loenen). Voor een rondleiding over Militair Ereveld Grebbeberg kunt u een mail sturen aan info@ogs.nl.
N.B. bovenstaande informatie is onder voorbehoud van eventuele beperkende maatregelen.
Jaaroverzicht 2020
37
38
Oorlogsgravenstichting
Jaaroverzicht 2020
Mei
39
40
Oorlogsgravenstichting
Nederlands Ereveld Menteng Pulo
Jaaroverzicht 2020
4 mei - Dodenherdenking
Op 4 mei staan Nederlanders over de hele wereld stil om alle Nederlandse slachtoffers te herdenken die sinds 9 mei 1940 zijn omgekomen door oorlogsgeweld. Ook in 2020, al waren deze herdenkingen stuk voor stuk wat meer ingetogen en sereen van aard als gevolg van de coronapandemie. Jakarta en Surabaya
Op 4 mei vond op de erevelden Menteng Pulo (Jakarta) en Kembang Kuning (Surabaya) de jaarlijkse officiële dodenherdenking plaats, dit jaar zonder
publiek. In de ochtend legde de Nederlandse ambassadeur, Lambert Grijns,
namens het Koninkrijk der Nederlanden een krans op het ereveld Menteng Pulo ter nagedachtenis aan hen die tijdens de Tweede Wereldoorlog
sneuvelden en hebben geleden en tijdens alle acties en missies daarna. De honorair consul in Surabaya, Lily Jessica Tjokrosetio, legde namens
het Koninkrijk der Nederlanden een krans op ereveld Kembang Kuning.
41
42
Oorlogsgravenstichting
Echo Zangeres Karsu zong Ken je mij en Echo, begeleid door strijkers van het Britten Jeugd Strijkorkest. Scan de code en luister mee.
Jaaroverzicht 2020
Eerbewijs 2020 –
Nationaal Ereveld Loenen Eerbewijs, de officiële herdenking op Nationaal Ereveld Loenen, werd afgelopen jaar live op televisie uitgezonden. Minister en vicepremier Hugo de Jonge sprak live vanaf het ereveld en legde namens de Nederlandse regering een krans bij het beeld de Vallende man. De rest van de herdenking was vooraf opgenomen. Eerbewijs werd mogelijk gemaakt door de steun van het vfonds en Stichting Vrienden van de Oorlogsgravenstichting.Zonder hun steun was deze herdenking niet mogelijk geweest.
43
44
Oorlogsgravenstichting
Fluisterveld Tien jongeren uit heel Nederland verdiepten zich onder leiding van theatermakers Tijmen Dokter en Hilde Tuinstra in de mensen die op Nationaal Ereveld Loenen begraven liggen. Ze spraken met nabestaanden en maakten de podcast Fluisterveld. Scan de code en luister mee.
Jaaroverzicht 2020
Govert en Curt Acelya, Bente en Maura, leerlingen van de Koninklijke Scholengemeenschap Apeldoorn, vertelden het verhaal van Govert en Curt. Twee vrienden die ruim 80 jaar geleden op dezelfde school zaten. Bekijk hun verhaal.
45
46
Oorlogsgravenstichting
Lied ter overleving Een ander indrukwekkend onderdeel van de herdenking was het fragment over een internationaal stemmenkoor in een vrouwenkamp op Sumatra. Doordat de geïnterneerde vrouwen samen zo mooi konden zingen, werden hun concerten uiteindelijk gedoogd door de Japanse bewaking. De muziek verlichtte tijdelijk de zware omstandigheden in het kamp. Uiteindelijk hield het koor op te bestaan toen na 1,5 jaar de helft van de koorleden aan de geleden ontberingen was overleden. Scan de code en bekijk dit fragment.
Het vrouwenmonument op Nederlands Ereveld Kalibanteng
Jaaroverzicht 2020
GERSHWIN BONEVACIA SCHRIJVER, DICHTER, FILOSOOF EN SPREKER TIJDENS EERBEWIJS 2020
“De Tweede Wereldoorlog was
niet voor niets een wereldoorlog, net als Nederland en voormaligNederlands Indië waren ook de
Caribische delen van ons Konink-
rijk betrokken bij de strijd. Ik vind
het belangrijk om stil te staan bij iedereen - burgers en militairen die in het Koninkrijk der Nederlanden of waar ook ter wereld zijn omgekomen of vermoord sinds het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog.”
47
48
Oorlogsgravenstichting
Jaaroverzicht 2020
Militair Ereveld Grebbeberg Waar het ieder jaar op 4 mei heel druk is op de provinciale weg langs Militair Ereveld Grebbeberg werd ook hier afgelopen jaar tijdens een kleine, sobere herdenking stilgestaan bij alle militairen die tijdens de meidagen van 1940 en daarna sneuvelden. De herdenking werd live gestreamd op het YouTube kanaal van het ministerie van Defensie.
49
50
Oorlogsgravenstichting
Jaaroverzicht 2020
Op ieder graf een bloem Op 4 mei werden oorlogsslachtoffers herdacht zonder nabestaanden en zonder publiek, maar mét bloemen. Ongeveer twintig kinderen en jongeren tussen de 5 en 18 jaar hebben op 3 en 4 mei op Nationaal Ereveld Loenen en Militair Ereveld Grebbeberg op ieder graf een gerbera gelegd. Zij werden daar op 4 mei nog een beetje bij geholpen door minister Hugo de Jonge en inspecteur-generaal der Krijgsmacht (IGK) Frank van Sprang. Met deze bloemen hebben de kinderen en jongeren van nu laten zien dat de oorlogsslachtoffers niet vergeten zijn. Dat ieder van hen ertoe doet en aandacht verdient, ook als we noodgedwongen op afstand moeten herdenken.
51
52
Oorlogsgravenstichting
KARIN VAN DAM INITIATIEFNEMER EN MOEDER VAN TIMO SMEEHUIJZEN
“4 mei. Ik wilde graag op elk graf een bloem. De kinderen zijn niemand
vergeten! En een kindergeheugen gaat nog heel lang mee...”
Jaaroverzicht 2020
Internationaal
Op 4 mei werden ook op andere Nederlandse erevelden, bij monumenten en op herinneringsplekken in het buitenland kransen gelegd. Ook daar
was, net als in Nederland, geen publiek bij aanwezig. Deze foto’s geven een impressie van de herdenkingen.
Düsseldorf
Düsseldorf
Orry la Ville
53
54
Oorlogsgravenstichting
Herdenken op afstand Jaarlijks vinden nationaal en internationaal vele herdenkingen plaats waarbij wordt stilgestaan bij de Nederlandse oorlogsslachtoffers. Vaak is daar een vertegenwoordiger vanuit de raad van toezicht van de Oorlogsgravenstichting bij aanwezig om een krans te leggen. In 2020 vonden veel van deze herdenkingen zonder publiek en op afstand plaats. In gedachten waren wij erbij, maar helaas was het niet altijd mogelijk om fysiek een krans te leggen. Foto: Tom Middendorp, lid van de raad van toezicht van de Oorlogsgravenstichting, legt een krans tijdens de 4-meiherdenking op Militair Ereveld Grebbeberg.
Jaaroverzicht 2020
Een bloem op een graf Een bloem op het graf van een vader, moeder, opa, oma, broer of zusje. Lang geleden gestorven, maar nooit vergeten. Die bloem zegt ‘ik mis je’. Het is helaas niet voor iedereen mogelijk persoonlijk bloemen te brengen op een graf. Zeker niet als een graf zich aan de andere kant van de wereld bevindt. De Oorlogsgravenstichting biedt nabestaanden daarom de mogelijkheid namens hen bloemen te leggen op een graf. Deze dienst is mogelijk op Militair Ereveld Grebbeberg, Nationaal Ereveld Loenen en de erevelden in Duitsland, Indonesië, Thailand, Hongkong, Singapore en Korea. De bloemleggingen bij Thanbyuzayat in Myanmar (voormalig Birma) zijn sinds begin 2021 helaas niet mogelijk vanwege de politieke onrust in het land. Op onze website kunt u eenvoudig bloemen bestellen via de persoonlijke pagina van ieder oorlogsslachtoffer. Bij de mensen waar dit mogelijk is, vindt u de optie Leg bloemen op dit graf. Meer informatie vindt u op oorlogsgravenstichting.nl/bloemen.
55
56
Oorlogsgravenstichting
Jaaroverzicht 2020
Juni & juli
57
58
Oorlogsgravenstichting
Belevingsroutes Loenen
Als Oorlogsgravenstichting willen we graag aan de hand van de verhalen
van de oorlogsslachtoffers mensen aan het denken zetten. Laten zien dat de vrede die wij zo vanzelfsprekend vinden dat zeker niet is en dat onze
vrede levens heeft gekost. Daarbij zoeken wij steeds naar nieuwe en meer interactieve manieren om deze verhalen te vertellen.
Op 3 en 4 juli hebben wij daarom op Nationaal Ereveld Loenen twee
belevingsroutes getest waarbij de individuele levensverhalen van oorlogsslachtoffers centraal stonden. Een deel van de deelnemers heeft onder
leiding van een gids, een ervaren verhalenverteller, een rondgang gemaakt over het ereveld. Aansluitend hadden zij een bijzondere ontmoeting met een veteraan die vertelde over zijn ervaringen in oorlogsgebied.
Andere deelnemers liepen op eigen gelegenheid over het ereveld en
konden met hun smartphones QR-codes scannen om zo naar de verhalen te luisteren. Deze QR-codes zijn ook nu nog te vinden op het ereveld.
In de ontwikkeling, toepassing en evaluatie van de belevingsroutes werden wij bijgestaan door Six Fingers Innovatiebureau.
Verhaal Cees Groenen
Luister hier naar het verhaal van de 20-jarige Cees Groenen, die als dienstplichtige in
voormalig Nederlands-Indië overleed aan de
gevolgen van een tragisch gevechtsincident.
Het verhaal van Cees is één van de audiofragmenten die op Nationaal Ereveld Loenen via een QR-code te beluisteren zijn.
Jaaroverzicht 2020
HERMY HEYMANN VRIJWILLIG RONDLEIDER NATIONAAL EREVELD LOENEN
“Als veteraan en rondleider wil ik
bezoekers het besef meegeven dat
vrijheid geen vanzelfsprekendheid is.”
59
60
Oorlogsgravenstichting
Belevingsroutes Nationaal Ereveld Loenen
Jaaroverzicht 2020
61
62
Oorlogsgravenstichting
Nederlandse oorlogsgraven op de kaart
De Nederlandse oorlogsgraven liggen verspreid over de hele wereld. Dat
is goed te zien via de nieuwe gravenkaart op onze website. Deze digitale kaart toont alle, niet-particuliere, oorlogsgraven die wereldwijd door de
Oorlogsgravenstichting worden onderhouden. Zoek de plaats, klik op de
begraafplaats of het ereveld en vind de gegevens van het oorlogsslacht-
offer om wie het gaat. Weet je meer over deze persoon? Vul de informatie dan aan in het online profiel van het slachtoffer.
Op de foto het graf van Johannes Adrianus Huiberts uit Obdam (Gemeente Koggenland) op Malta, van wie helaas nog weinig bekend is. Scan de
QR-code om de gravenkaart te bekijken. Op de computer werkt de kaart het beste, ga daarvoor naar oorlogsgravenstichting.nl/gravenkaart.
Jaaroverzicht 2020
Herbegrafenissen en steenleggingen In het afgelopen jaar hebben als gevolg van de coronacrisis maar weinig herbegrafenissen plaatsgevonden. Vijf slachtoffers: Jacob
Oostdijk, Evert van Scherpenzeel, Cornelis Spitters, Paul Tukker en Johannes Wissink zijn herbegraven op Nationaal Ereveld Loenen en zeven onbekende Nederlanders hebben een naam gekregen.
Dit zijn: Cornelius Broeken, Ewaldus van de Kleijn, Roelof Hartgers,
Gerrit Kruijs, Adrianus Heijzelaar, Johannes Buijsrogge en Martinus Spoel. Bij twee van hen, Gerrit Kruijs en Martinus Spoel, is in 2020 een steen met naam op het graf gelegd.
In 2017 zijn de Bergings- en Identificatiedienst van de Koninklijke Landmacht (BIDKL) en de Oorlogsgravenstichting begonnen aan
de uitdaging ook de laatste 103 onbekende Nederlanders op Nationaal Ereveld Loenen te identificeren. Na ruim drie jaar onderzoek zijn twintig onbekende Nederlanders op het ereveld geïdentificeerd. Daarnaast blijkt een aantal slachtoffers een andere nati-
onaliteit te hebben. In overleg met de overheid in de landen van herkomst wordt gekeken of hun stoffelijke resten gerepatrieerd kunnen worden.
Alle herbegrafenissen en steenleggingen vinden plaats in
samenwerking met de Bergings- en Identificatiedienst van de Koninklijke Landmacht.
63
64
Oorlogsgravenstichting
Identificatie Gerrit Kruijs
Op 13 juli 2020 kreeg Gerrit Kruijs zijn naam terug. Twee achterneven
plaatsten die dag, in bijzijn van zijn enige nog levende broer Toon, een
steen met zijn naam op zijn graf op Nationaal Ereveld Loenen. Op verzoek
van de Bergings- en Identificatiedienst van de Koninklijke Landmacht werkte Toon mee aan een DNA-onderzoek. Door een match met het DNA van
een onbekende Nederlander weet Toon nu waar zijn broer begraven ligt. “Het vertrek van Gerrit kan ik mij nog goed
herinneren” vertelt Toon Kruijs bij het graf. “Toen mijn broer tijdens de Tweede Wereldoorlog in
het kader van de Arbeitseinsatz naar Duitsland moest, was ik niet bij het afscheid. Destijds, ik
was 11 jaar, stond ik er niet bij stil. Wie gaat er nu vanuit dat een gezonde jongen van 21 jaar niet meer terug zou kunnen komen? Helaas over-
kwam Gerrit dat. Waarschijnlijk kwam hij om het leven bij een bombardement op 23 maart 1945.
Meneer pastoor kwam dit bij ons thuis vertellen. Na de oorlog hebben wij aangenomen dat het lichaam van Gerrit bij het bombardement verloren
was gegaan. Van tijd tot tijd dachten wij aan hem, maar de afgelopen jaren niet meer. Groot was dan ook mijn verbazing dat ik werd uitgenodigd om deel te nemen aan een DNA-onderzoek. Nog groter was mijn verbazing
dat een onbekende op het ereveld Loenen mijn broer Gerrit bleek te zijn. Geïdentificeerd, 75 jaar na de oorlog! Eerder dit jaar kon de ceremonie in
verband met de coronacrisis niet doorgaan. Vandaag - op zijn geboortedag 99 jaar geleden - kan de familie hem hier zijn naam teruggeven. Wij zijn de Bergings- en Identificatiedienst van de Koninklijke Landmacht en de Oorlogsgravenstichting hiervoor ontzettend dankbaar.”
Jaaroverzicht 2020
TINY SPOEL DOCHTER VAN MARTINUS SPOEL, TOT 2020 BEGRAVEN ALS ONBEKENDE NEDERLANDER
“Nooit gedacht, maar toch gekregen.
Het heeft rust gebracht om te weten waar hij begraven ligt”.
65
66
Oorlogsgravenstichting
Indisch Monument in Den Haag
Jaaroverzicht 2020
Augustus
67
68
Oorlogsgravenstichting
Jaaroverzicht 2020
15 augustus - Herdenking
einde Tweede Wereldoorlog Op 15 augustus 1945 kwam, vorig jaar 75 jaar geleden, met de capitulatie van Japan een formeel einde aan de Tweede Wereldoorlog. Dit moment herdenken wij ieder jaar op de Nederlandse erevelden Menteng Pulo (Jakarta) en Kembang Kuning (Surabaya) in Indonesië, op Kanchanaburi War Cemetery en Chunkai War Cemetery in Thailand, Thanbyuzayat War Cementery in Myanmar en bij het Indisch Monument in Den Haag.
69
70
Oorlogsgravenstichting
75 jaar na de Birma-Siam spoorlijn
Ter gelegenheid van 75 jaar vrijheid heeft de Nederlandse ambassade in Thailand in samenwerking met Human Rights in the Picture een korte
documentaire gemaakt ter nagedachtenis aan de Nederlanders die om-
kwamen tijdens dwangarbeid aan de Birma-Siam spoorlijn. Kleinkinderen vertellen over hun opa’s en welke betekenis de gebeurtenissen van toen ook vandaag de dag nog hebben.
Chungkai War Cemetery in Thailand
Schilders en tekenaars bezoeken erevelden in Indonesië
Op 29 augustus bezochten de schilders en tekenaars van Institute Drawing
Bandung ereveld Pandu. Ze kwamen niet alleen om naar de verhalen over het ereveld te luisteren, maar ook om te schilderen en te schetsen. Deze groep is één van de groepen Indonesische kunstenaars die afgelopen jaar de erevelden in Indonesië hebben bezocht. Hiernaast vindt u een impressie van hun werk. Twaalf schetsen zijn gebruikt in de Oorlogsgravenstichting kalender 2021.
Jaaroverzicht 2020
71
72
Oorlogsgravenstichting
Militair Ereveld Grebbeberg
Jaaroverzicht 2020
September
73
74
Oorlogsgravenstichting
SEBASTIAAN VONK LOCATIEBEHEERDER HERDENKINGS- EN EDUCATIECENTRUM LOENEN
“Ik ben sinds september de locatiebe-
heerder van niet zomaar een gebouw,
maar van een plek van herinneringen, emoties en ontmoetingen. Bijna elke
dag brengt weer bijzondere verhalen van nabestaanden, veteranen en
andere bezoekers met zich mee.”
Jaaroverzicht 2020
Open Monumentendag
Op 19 en 20 september stond Nationaal Ereveld Loenen in het teken van Open Monumentendag. Op beide dagen konden bezoekers ieder half
uur met een van onze gidsen een wandeling maken langs de graven en monumenten op het ereveld. Wij danken Jan Marechal, Ron Koekkoek, Theo de Vries, Jakko Nieuwenhuis en Gerrianne Jansen voor het delen van de verhalen.
Veel kinderen liepen de speciaal voor het ereveld gemaakte Jeugdroute
waardoor zij al wandelend aan de hand van vragen en weetjes, zeven oorlogsslachtoffers, sommigen van hun eigen leeftijd, beter leerden kennen.
Ron Koekkoek leidt bezoekers rond tijdens Open Monumentendag
75
76
Oorlogsgravenstichting
Market Garden - Bridge to the Future
In september 2020 was het 76 jaar geleden dat Operatie Market Garden
(de Slag om Arnhem) plaatsvond. De Oorlogsgravenstichting werkte voor die gelegenheid mee aan de documentaire voor Stichting War Requiem –
Bridge to the Future. Een documentaire over verzoening en daarmee het herstellen van vrede, vrijheid en veiligheid, waarden die voor ieder mens en elke generatie belangrijk zijn. In de documentaire gingen o.a. onze directeur Theo Vleugels en oud-hordeloper en presentator Gregory Sedoc met elkaar in gesprek over offers die gebracht zijn voor vrede, over topsport en ongelijkheid.
Jaaroverzicht 2020
Consuls Het grote aantal, veelal verspreid liggende oorlogsgraven, onderhouden wij samen met onze bijna 400 consuls, door de burgemeester aange-
stelde contactpersonen. Zij zijn voor ons een onmisbare schakel met de
gemeenten in Nederland. In 2020 verwelkomden wij 33 nieuwe consuls
en namen afscheid van 24 afzwaaiende consuls. Als dank voor hun inzet en goede zorgen heeft de Oorlogsgravenstichting hen een bronzen, zilveren of gouden erespeld uitgereikt. (1-4 jaar)
Overbetuwe, Daniëlle Vermaas | Vlaardingen, Egbert Dijkshoorn | Haarlem, Gerrit Crielaard Brons (5-9 jaar)
Capelle aan den IJssel, Ben Prijt - Lisse, Edwin de Haas - Oisterwijk, Frank Molenschot - Oldenzaal, Gerard Braakhuis - Oudewater, Ester Prijt-van der Vliet Zilver (10-20 jaar)
Arnhem, Bart Lichtenberg | Beekdaelen, Mark Spätjens | Berkelland,
Peter Busschers | Groningen, René Kuipers | Hengelo, Henk Lansink |
Heusden, Ad Vermeulen | Meierijstad, Ruud Janssen | Rotterdam,
Cor Grootendorst | Tytsjerksteradiel, Theo de Vries | Waalre, Evert Meijs Goud (vanaf 21 jaar)
Bodegraven-Reeuwijk, Joop van den Nouland | Deurne, Chris Biemans Haaren, Ad van de Ven | ’s-Hertogenbosch, Toine Schalken |
Midden-Drenthe, Kees Wielink | Oirschot, Cees van de Schoot
77
78
Oorlogsgravenstichting
EVERT MEIJS WAS 18 JAAR CONSUL IN DE GEMEENTE WAALRE
“Als consul combineerde ik mijn werk met mijn belangstelling voor heemkunde. Anders dan
alleen de focus op groenvoor-
ziening en onderhoud, kende ik
ook de verhalen van de oorlogsslachtoffers en onderhield ik contact met de families.” (foto consuldag 2019)
Jaaroverzicht 2020
Oktober
79
80
Oorlogsgravenstichting
Minister Bijleveld bezoekt veteranenbegraafplaats en herdenkings- en educatiecentrum in aanbouw
Op 9 oktober bracht Ank Bijleveld, minister van Defensie een bezoek aan de Nationale Veteranenbegraafplaats Loenen en het naastgelegen nieuwe herdenkings- en educatiecentrum. Het ministerie van Defensie heeft een belangrijke bijdrage geleverd aan het tot stand komen van dit project. De minister was zeer onder de indruk van de veteranenbegraafplaats, het gebouw en de tentoonstelling.
Jaaroverzicht 2020
81
82
Oorlogsgravenstichting
Nieuwe informatievoorziening Nationaal Ereveld Loenen
Op Nationaal Ereveld Loenen zijn nieuwe informatieborden geplaatst.
Bijvoorbeeld bij de zeven Indische kruizen en de graven van Bernard IJzer-
draat en andere Geuzen. Daarnaast is het mogelijk op bepaalde locaties en bij sommige graven een kort audiofragment of filmpje te openen door het
scannen van een QR-code. Een van de filmpjes is bijvoorbeeld het fragment waarin Remco Campert tijdens de herdenking op 4 mei 2019 het Lied der
achttien dooden voordraagt, het gedicht dat zijn vader tijdens de oorlog schreef. Scan de QR-code om dit fragment te bekijken.
Jaaroverzicht 2020
Beheer oorlogsgraven In Nederland liggen naast de twee erevelden op de Grebbeberg en in Loenen ruim tienduizend graven verspreid over begraafplaatsen in vrijwel iedere gemeente. Dit zijn naast Nederlandse graven ook graven van de Gemenebest en geallieerde graven van onder meer Amerikanen, Belgen, Fransen, Polen en Russen. Naast het reguliere onderhoud wordt ieder jaar een deel van deze graven gerenoveerd door onze medewerkers van de mobiele teams. In 2020 werden op Militair Ereveld Grebbeberg 10 grafstenen vervangen. Verder werden renovatiewerkzaamheden uitgevoerd in Poeldijk, Baarn, Buren, Halfweg, Assendelft, Naarden, Hilversum, Herpen, Maastricht, Wartena, Assen, Zwartemeer, Deventer, Veenendaal, Fijnaart, Aalst, Varsseveld, Diemen, Driebergen, Utrecht, Valkenburg (ZH), Apeldoorn, Zutphen en Rheden. Internationaal
Ieder jaar brengen wij een inspectie- en onderhoudsbezoek aan Nederlandse erevelden in Europa. In 2020 is in Oslo de sokkel van de
Vallende man vervangen. Op het Nederlands Ereveld in Düsseldorf zijn 112 stenen vervangen en in Goa (India) is een monument vervangen en zijn acht graven hersteld.
83
84
Oorlogsgravenstichting
Bezoek van Sahabat Heritage Bandug aan ereveld Menteng Pulo.
Rondleiding van deelnemers aan een bloemenworkshop over ereveld Candi.
Stichting Tarakanita bezoekt de graven van verpleegsters op ereveld Pandu.
Jaaroverzicht 2020
Bezoekers erevelden Indonesië Ook in Indonesië kregen we in 2020 te maken met strenge coronamaatregelen. Toch mochten wij ook het afgelopen jaar weer grote groepen voornamelijk Indonesische bezoekers verwelkomen. Op deze pagina ziet u een kleine selectie hiervan.
Bezoek Institute Drawing Bundung aan ereveld Pandu.
Tekenaar van Institute Drawing Bundung laat zijn werk zien.
Jonge tekenaar schetst ereveld Pandu.
85
86
Oorlogsgravenstichting
Koning Willem-Alexander luistert naar het verhaal van verzetsstrijder Anton de Kom
Jaaroverzicht 2020
November
87
88
Oorlogsgravenstichting
Herdenking Indonesische oorlogsslachtoffers op ereveld Pandu
Op 10 november herdenken de Indonesiërs hun oorlogsslachtoffers. Dit jaar hebben we gezamenlijk op ereveld Pandu in Bandung de Nederlandse en Indonesische oorlogsslachtoffers herdacht. Deze herdenking was een samenwerking tussen Komunitas Kelompok Anak Rakyat, Padepokan Agung Bumi Saketi en Oorlogsgravenstichting Indonesië.
Op onze erevelden is duidelijk te zien dat het merendeel van de oorlogsslachtoffers burger was. Ook aan Indonesische kant vielen veel burger-
doden, zowel tijdens de Tweede Wereldoorlog als in de conflicten erna. De plechtigheid op ereveld Pandu werd gevolgd door een kranslegging op de Indonesische begraafplaats Cikutra in Bandung door Robbert van de Rijdt, onze directeur Indonesië, samen met de heer Gatot, de voorzitter van Komunitas Kelompok Anak Rakyat.
Herdenking Indonesische Heldendag op ereveld Ancol
Op 14 november vond op ereveld Ancol gezamenlijk een bijzondere her-
denking plaats om Hari Pahlawan (Indonesische Heldendag) te herdenken. Komunitas Onthel en de Oorlogsgravenstichting herdachten samen de
Indonesische en Nederlandse oorlogsslachtoffers die tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn omgekomen. Het is weer een kleine stap om samen
meer te herdenken. We kunnen het verleden niet veranderen, maar we kunnen er wel van leren.
Jaaroverzicht 2020
Nieuwe stenen voor het Sovjet Ereveld
Op het Sovjet Ereveld, naast begraafplaats Rusthof in Leusden, liggen 865 oorlogsslachtoffers uit de voormalige Sovjet-Unie begraven. In 2019 zijn
wij in samenwerking met de stichting Sovjet Ereveld begonnen met het
vervangen van de stenen op deze begraafplaats en in 2020 is het tweede
deel van dit project voltooid. Waar nodig worden de gegevens op de stenen aangepast met nieuwe informatie. De verbeteringen zijn mogelijk dankzij het onderzoek van de Amersfoortse onderzoeker Remco Reiding.
In november 2019 zijn de eerste 279 stenen op het ereveld vervangen, in
2020 nog eens 295, en wij verwachten in 2021 met het derde deel van de
stenen dit project af te ronden. Dit project is mogelijk dankzij steun van de Russische ambassade.
89
90
Oorlogsgravenstichting
Koning Willem-Alexander opent veteranenbegraafplaats Loenen
Op 26 november opende koning Willem-Alexander de Nationale veteranenbegraafplaats Loenen en bezocht hij samen met onze directeur Theo Vleugels het nieuwe herdenkings- en educatiecentrum. Hier luisterde hij naar verhalen van nabestaanden van oorlogsslachtoffers en veteranen die uit eigen hand vertellen over hun ervaringen in oorlogsgebied. De koning opende de begraafplaats door plaats te nemen voor een wel heel bijzondere spiegel, ontworpen door Renee van Bavel. Na de openingshandeling volgde een wandeling over de veteranenbegraafplaats onder begeleiding van Seger baron van Voorst tot Voorst, de voorzitter van de NVBL. Na deze wandeling sprak koning Willem-Alexander met mensen over de aanleg daarvan, de bouw van het herdenkings- en educatiecentrum, ontworpen door KAAN architecten en de expositie ontworpen door Tinker Imagineers.
Jaaroverzicht 2020
Koning Willem-Alexander, Seger van Voorst tot Voorst en Theo Vleugels bij De Spiegel
91
92
Oorlogsgravenstichting
Jaaroverzicht 2020
FRED SOTTHEWES VETERAAN EN BESTUURSLID NATIONALE VETERANENBEGRAAFPLAATS LOENEN
“De formele opening van de Nationale Vetera-
nenbegraafplaats Loenen door Z.M. de Koning heb ik ervaren als erkenning en waardering voor de veteranen.”
93
94
Oorlogsgravenstichting
Jaaroverzicht 2020
Oog in 0og met nabestaanden Op de grens tussen de Veteranenbegraafplaats en het ereveld ligt het nieuwe herdenkings- en educatiecentrum met een interactieve tentoonstelling. In de tentoonstelling sta je oog in oog met zes nabestaanden van oorlogsslachtoffers. Ontdek de verhalen van een dochter, kleinzoon, moeder, zus en nicht die vertellen over hun verloren dierbare en zijn of haar leven. Luister ook naar de veteranen die uit eigen hand vertellen over hun ervaringen in oorlogsgebied. De verhalen geven bovendien een overzicht van de vele internationale (vredes-)missies die tot op de dag van vandaag duren.
Het herdenkings- en educatiecentrum is geopend van woensdag t/m zondag van 10.00 tot 16.00 uur. De toegang is gratis. De bovenstaande informatie is onder voorbehoud van eventuele beperkende maatregelen.
95
96
Oorlogsgravenstichting
RON KOEKKOEK VRIJWILLIG RONDLEIDER NATIONAAL EREVELD LOENEN
“De tentoonstelling maakt pijnlijk duidelijk wat een vreselijke invloed oorlog heeft op het leven van iedereen die daarbij, hoe dan ook, betrokken is. Heel indrukwekkend.”
Jaaroverzicht 2020
97
98
Oorlogsgravenstichting
Jaaroverzicht 2020
Met school naar Loenen Voor het herdenkings- en educatiecentrum hebben wij samen met ProDemos een speciaal programma voor schoolklassen ontwikkeld. Op Nationaal Ereveld Loenen liggen bijna 4000 Nederlandse oorlogsslachtoffers begraven, elk met een eigen verhaal. Tijdens een bezoek aan het ereveld en de tentoonstelling in het nieuwe centrum krijgen deze verhalen een diepere betekenis. Buiten het klaslokaal, weg van het schoolbord, krijgen leerlingen een indringend beeld van de prijs die vele oorlogsslachtoffers hebben betaald voor onze vrijheid. Wij geloven dat het vertellen van hun verhalen bijdraagt aan het besef dat vrede, vrijheid en veiligheid niet vanzelfsprekend zijn. Meer informatie via oorlogs-gravenstichting.nl/educatie.
99
100
Oorlogsgravenstichting
RENEE VAN BAVEL KUNSTENAAR, CULTUREEL ONDERNEMER EN BEDENKER VAN HET RUIMTELIJK WERK DE SPIEGEL
“De Spiegel nodigt uit om stil te staan bij het thema vrede. Door mijn werk ben ik mij zeer
bewust van de vrede waarin ik leef. Een inzicht dat ik wil delen, niet door uitleg, maar door
het publiek uit te nodigen dit zelf te ervaren. Dat is De Spiegel.”
Jaaroverzicht 2020
December
101
102
Oorlogsgravenstichting
Kaarsen bij kindergraven ereveld Pandu op kerstavond Aan de vooravond van kerst 2020 zijn op initiatief van de heer Gatot, Komunitas Vraga en Oorlogsgravenstichting Indonesië op ereveld Pandu in Bandung kaarsen aangestoken bij alle 275 kindergraven.
Jaaroverzicht 2020
Oprichting Stichting Respect - Adoptie Oorlogsgraven
In het najaar van 2020 is hard gewerkt aan de oprichting van een stichting die zich bezighoudt met de adoptie van oorlogsgraven. De stichting werkt nauw samen met de Oorlogsgravenstichting en neemt de adoptie van
de graven volledig onder haar hoede. De stichting breidt het netwerk van adoptanten uit, creëert mogelijkheden om meer met elkaar in contact te komen en van elkaar te leren en wil zo de rol van adoptanten versterken. Het is de bedoeling dat de stichting medio 2021 alle adoptie-activiteiten van de Oorlogsgravenstichting overneemt.
103
104
Oorlogsgravenstichting
Adopteer een graf Veel van de oorlogsgraven in Nederland worden nog regelmatig bezocht door nabestaanden. Veel andere graven helaas niet meer, omdat er geen nabestaanden meer zijn. Wij willen niet dat de mensen in deze graven vergeten worden, daarom bieden wij de mogelijkheid om een zo’n graf te adopteren. Als adoptant bezoekt u af en toe een graf en legt u er bijvoorbeeld bloemen, op een sterfdag of op 4 mei. Daarnaast kunt u ons helpen door het verhaal van het oorlogsslachtoffer te onderzoeken en te delen via onze personendatabase en daarin zijn of haar online profiel aan te vullen. Aan adoptie zijn geen kosten verbonden. In 2020 hebben wij tot onze vreugde weer nieuwe adoptanten mogen verwelkomen. Heeft u interesse in het adopteren van een oorlogsgraf? Stuur dan een mail naar adoptie@ogs.nl en wij nemen contact met u op.
STICHTING
ADOPTIE OORLOGS GRAVEN
STICHTING
ADOPTIE OORLOGS GRAVEN
Jaaroverzicht 2020
Uw steun Veel van de activiteiten en projecten in dit jaaroverzicht kwamen tot stand dankzij de steun van de donateurs aan de Stichting Vrienden van de Oorlogsgravenstichting, schenkingen, legaten en bijdragen van fondsen en stichtingen. Zonder deze steun kunnen wij ons werk niet doen. En deze steun wordt steeds belangrijker. Schenkingen in 2020
In 2020 ontvingen wij € 76.210 aan bijdragen en schenkingen. In 2020 zijn twaalf legaten en nalatenschappen ontvangen met een totaalbedrag van € 87.539. Aan steun van fondsen, stichtingen en bijzondere schenkingen (schenkingen met een bestemming) is € 154.822 ontvangen.
De Stichting Vrienden van de Oorlogsgravenstichting heeft een bedrag van € 117.934 aan bijdragen en schenkingen ontvangen. De opbrengst collectebussen op de erevelden in Nederland en Indonesië bedroeg € 5.479.
Dankzij deze giften en bijdragen kan de Oorlogsgravenstichting pelgrimsreizen naar Indonesië en Thailand uitvoeren en bijzondere projecten als
Eerbewijs uitvoeren. Wij zijn iedereen heel erg dankbaar voor hun steun. Steun Ons
Draagt u het werk van de Oorlogsgravenstichting een warm hart toe?
Dan kunt u ons op verschillende manieren steunen. U bepaalt zelf wat het beste bij u past.
105
106
Oorlogsgravenstichting
Word Donateur
Als donateur steunt u de Stichting Vrienden van de Oorlogsgravenstichting met een structurele jaarlijkse bijdrage aan de projecten van de Oorlogsgra-
venstichting. Aanmelden doet u eenvoudig op onze website of door middel van het kaartje in dit jaarbericht. Een gift of eenmalige donatie
Een andere manier om het werk van de Oorlogsgravenstichting te steunen
is door middel van een eenmalige of periodieke gift. Meer informatie en de mogelijkheid om via iDEAL te doneren vindt u op onze website. Giften uit het buitenland
Om onder gunstige belastingvoorwaarden te kunnen schenken vanuit
andere Europese landen gelden speciale afspraken. Wij zijn op dit moment hard bezig om hier als stichting voor in aanmerking te komen. Houd onze website in de gaten voor meer informatie.
Nalaten: Oorlogsgravenstichting in uw testament
U kunt ook na uw leven iets blijvends betekenen voor het werk van de Oorlogsgravenstichting. Via onze vriendenstichting kunt u specifieke
projecten of het algemene werk van de Oorlogsgravenstichting opnemen in uw testament.
Stichting Vrienden van de Oorlogsgravenstichting
Onze vriendenstichting beheert alle donaties en giften die wij ontvangen. Het onbezoldigde bestuur van deze stichting ziet erop toe dat alle bijdragen goed worden besteed.
Stichting Vrienden van de Oorlogsgravenstichting is een zogenoemde Culturele Algemeen Nut Beogende Instelling (ANBI) en wordt door de
Jaaroverzicht 2020
Belastingdienst gerekend tot de Culturele Goede Doelen. Welke vorm u ook kiest, iedere gift is fiscaal aftrekbaar.
U kunt uw bijdrage in één keer schenken, of deze verspreiden over meerdere jaren. Kiest u voor een periodieke schenking van minimaal vijf jaarlijkse termijnen, dan is dat fiscaal extra voordelig; deze schenking is namelijk
volledig aftrekbaar en bij een culturele ANBI mag u uw schenking bij het
berekenen van de aftrek met 25% verhogen (tot een maximum van 1250,-). Meer informatie vindt u op de website van de Belastingdienst.
Informatie over de verschillende manieren waarop u ons kunt steunen vindt u op onze website: www.oorlogsgravenstichting.nl/steunons.
Donateur worden?
Draagt u ons werk een warm hart toe?
Word donateur. Uw steun is hard nodig. Scan de QR-code voor het aanmeldformulier.
107
© Simone Bossi
108
Oorlogsgravenstichting
Jaaroverzicht 2020
109
110
Oorlogsgravenstichting
Bloemlegging op Nationaal Ereveld Loenen
Jaaroverzicht 2020
Over ons In Nederland zijn 180.000 mensen door de Oorlogsgravenstichting
geregistreerd als oorlogsslachtoffer. Mannen, vrouwen en kinderen die hun leven verloren tijdens de Tweede Wereldoorlog of tijdens gewelddadige conflicten daarna – zoals in voormalig Nederlands-Indië en tijdens recente (vredes-)missies.
Al deze mensen hebben een verhaal, hoe kort en eenvoudig ook.
De Oorlogsgravenstichting wil de herinnering aan deze mensen levend houden. Dit doen wij door hun verhalen te verzamelen en te delen op onze website en door het onderhouden van de 50.000 Nederlandse oorlogsgraven overal in de wereld.
111
112
Oorlogsgravenstichting
Nederlands Ereveld Kembang Kuning xxxxxxx
Jaaroverzicht 2020
Organisatie De Oorlogsgravenstichting is gevestigd in Den Haag. Ons team bestaat uit 29 mensen die werkzaam zijn in Den Haag, op Militair Ereveld Grebbeberg in Rhenen, op National Ereveld Loenen (op de Veluwe), in Amersfoort en Zoetermeer.
Onze werkzaamheden in Indonesië worden gecoördineerd vanuit het
kantoor in Jakarta. Daar zorgt een team samen met bijna 120 Indonesische medewerkers o.l.v. Robbert van de Rijdt, onze directeur Indonesië voor het beheer en onderhoud van de zeven Nederlandse erevelden in Indonesië . De Oorlogsgravenstichting werkt in opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Onze beschermheer
Zijne Majesteit Koning Willem-Alexander Bestuur
Het bestuur van de Oorlogsgravenstichting bestaat uit een bestuurder, raad van toezicht en raad van advies Bestuurder
Theo Vleugels, algemeen directeur Raad van toezicht
mr. Piet Hein Donner, president minister van staat
Tom Middendorp, vicepresident generaal b.d.
Natasha Bonnevalle MSc MBA
113
114
Oorlogsgravenstichting
mr. Carina Hamaker
mr. Bastiaan Vaandrager
drs. Edmond Wellenstein Raad van advies
mr. Fred de Graaf, voorzitter Oud-senator Eerste Kamer Ton van Ede
Luitenant-generaal der Mariniers b.d. mr. Marc Gazenbeek
Plv. SG namens het ministerie van Defensie mr. Egbert Jacobs
Oud-ambassadeur
prof. mr. Elisabeth Mijnarends Jeugdofficier bij de rechtbank mr. Dick van Putten
Luitenant-generaal der Koninklijke Marechaussee b.d. drs. Hans Wehren
Luitenant-generaal der Koninklijke Luchtmacht b.d. Bestuur Stichting Vrienden van de Oorlogsgravenstichting Tony van Diepenbrugge, voorzitter
luitenant-generaal der Cavalerie b.d. Frank Marcus, penningmeester
Jhr. Willem den Beer Poortugael, secretaris Paul van Heekeren
Jaaroverzicht 2020
Wijzigingen
Afgetreden raad van advies: mr. Jan Willem Beaujean drs. Angelique Berg Titus Yocarini
Aangetreden raad van advies:
prof. mr. Elisabeth Mijnarends Afgetreden raad van advies: Clemens Cornielje Sascha Spoor
Aangetreden Vriendenstichting Paul van Heekeren
Nieuwe medewerkers
Cindy Doorduin, Bart van Gelderen, Joke Heuvelman en Sebastiaan Vonk Vertrokken medewerker Jolanda Seidel
115
116
Oorlogsgravenstichting
Bart
Patricia
John
Nancy
Peter en Martin
Theo
Robbie
Leen
Charles en Kees
Jannie Sebastiaan
Jeroen
Maritgen
Hélène
Jaaroverzicht 2020
Cindy
Arie
Joke en Nico
Henk
Gerard
Roel
Krista
Bas
Ranie
Team Indonesië
De medewerkers in Nederland zijn: Leen Bouwhuis, Hélène Briaire, Roel Broer, Nico van Dijk, Cindy Doorduin, Martin van der Draai, Krista Fernhout, Bart van Gelderen, John Groenestein, Arie Harrewijn, Joke Heuvelman, Robbie Jankisingh, Kees Kelderman, Patricia Kerger, Anita Mulder, Henk Mulder, Ranie Nanda, Peter Raatgever, Gerard Reusken, Maritgen Rodenburg, Jeroen Schoterman, Jannie Slappendel, Johan Teeuwisse, Bas Verhaaf, Nancy Vink, Theo Vleugels, Sebastiaan Vonk, Coby Willemsen, Charles Willemsen In Indonesië bestaat ons team uit: Carolina S. Darman, Robbert van de Rijdt, Asnita Pohan, Regina Sugiyanti, Dwi Andjar Winarni, Eliza Bharka en de 120 medewerkers op de erevelden.
117
118
Oorlogsgravenstichting
Dit jaaroverzicht is gemaakt door: Teksten: Oorlogsgravenstichting Foto’s en video’s: Oorlogsgravenstichting, Rob Gieling Fotografie, Mike Bink Fotografie, Stichting 15 augustus, Simone Bosse, ANP, Nederlandse Ambassade in Indonesië, NOS, Nederlandse Ambassade in Thailand, Windmill Film, Human Rights in the Picture, Getty images. Vormgeving: Behold Branding Agency, Haarlem Drukwerk: Indrukwekkend, Heiloo
Jaaroverzicht 2020
Contact Nederland
Zeestraat 85
2518 AA Den Haag
Telefoon 070 313 10 80 info@ogs.nl Indonesië
Jalan Panglima Polim Raya 23 Jakarta
Telefoon 00 6221 7207983 info@ogs.or.id
www.oorlogsgravenstichting.nl
www.facebook.com/oorlogsgravenstichting ING IBAN: NL98INGB0000401000
ABN AMRO IBAN: NL53ABNA0246244097
Kamer van Koophandel Haaglanden 41149180
Gaat u verhuizen? Maak dan gebruik van de gratis verhuisservice van PostNL. Vink Oorlogsgravenstichting (OGS) of de Stichting Vrienden van de OGS aan in de te informeren organisaties, zodat wij automatisch een adreswijziging ontvangen.
Volg ons op facebook www.facebook.com/oorlogsgravenstichting
119
120
Oorlogsgravenstichting
Hartelijk dank
Wij zijn veel dank verschuldigd aan iedereen die ons werk mogelijk maakt door financiële steun of door samenwerking. Wij danken o.a.
