Mog³abym dalej wymieniaæ przyk³ady sytuacji, w których sk¹din¹d akceptowalne strategie odpoczywania, regenerowania siê, radzenia sobie przeistaczaj¹ siê w destrukcyjne, jeœli stosowane s¹ z przesad¹ albo wymkn¹ siê spod kontroli. Niektórzy pomyœl¹, ¿e psychiatrzy wszêdzie znajd¹ problem i wszystkiego siê czepiaj¹, ale prawda jest taka, ¿e w wiêkszoœci ze wspomnianych sytuacji otoczenie ma œwiadomoœæ nadmiarowoœci czy destrukcyjnoœci stosowanej przez drug¹ osobê strategii, podczas gdy „relaksuj¹cy siê” – nie zawsze. Co mamy zrobiæ, jeœli obok jest lekarz o kiepskiej kondycji psychicznej, który sobie nie radzi, wpada w otch³añ smutku, bagno uzale¿nienia czy ogieñ szaleñstwa, robi rzeczy ryzykowne dla niego i dla innych, który mo¿e straciæ albo ju¿ straci³ wa¿ne dla siebie osoby albo rzeczy? Jeœli przeczuwamy lub wiemy, ¿e w obecnym stanie nie powinien pracowaæ? Nie chcemy pozostaæ z bezradnoœci¹ i poczuciem winy? Powinniœmy zareagowaæ. Jeœli to nasz kolega, powiedzmy po prostu: „Stary, martwiê siê o ciebie, chcê ci pomóc”. Wys³uchajmy, nie oceniaj¹c. Jeœli sami przechodziliœmy podobny kryzys, podzielmy siê doœwiadczeniami, opowiedzmy, co nam pomog³o. Umówmy znajomego na wizytê do specjalisty, nawet zawieŸmy go na ni¹. Jeœli to nasz podw³adny, mo¿emy dodaæ, ¿e nie skreœlamy go jako lekarza, ale chcemy, by zaj¹³ siê swoim zdrowiem i dopiero potem wróci³ do pracy. W wielu sytuacjach to wystarcza, by zapocz¹tkowaæ coœ dobrego w ¿yciu tego cz³owieka. A co, jeœli lekarz nie widzi u siebie problemu, nie przyjmuje do wiadomoœci, wypiera go? Zbywa nas, a nawet reaguje agresywnie na wszelkie próby pomocy? Jeœli masz w swoim otoczeniu kolegê lub kole¿ankê lekarza, który potrzebuje fachowej pomocy, a nie wiesz, co zrobiæ,
www.miesiecznik-puls.org.pl – nr 12/2021 – 1/2022 (320–321)
skontaktuj siê z pe³nomocnikiem ds. zdrowia lekarzy. Porozmawiamy bez nazwisk, postaram siê doradziæ, co zrobiæ, by nie zostawiaæ nierozwi¹zanego problemu. Jeœli sam jesteœ w nieoptymalnej formie psychicznej, po prostu daj znaæ – spotkamy siê i zastanowimy, co robiæ. W izbie zosta³ wdro¿ony program wsparcia psychoterapeutycznego dla ka¿dego lekarza z OIL w Warszawie, funkcjonuj¹cy na warunkach pe³nej poufnoœci i anonimowoœci. Gdy potrzebne jest innego rodzaju wsparcie, np. terapia uzale¿nienia, pomogê siê odnaleŸæ na mglistej drodze zdrowienia, wska¿ê, co robiæ, gdzie siê udaæ. Kr¹¿y w naszym œrodowisku obawa, ¿e zg³oszenie siê do izby wi¹¿e siê z ryzykiem utraty prawa wykonywania zawodu. W rzeczywistoœci czasowe zawieszenie (nie odebranie!) PWZ wymaga powo³ania przez prezesa ORL niezale¿nej komisji lekarskiej (z³o¿onej z osób spoza OIL) orzekaj¹cej o zdolnoœci do wykonywania zawodu. Komisja zwo³ywana jest bardzo rzadko, w ekstremalnych, niepokoj¹cych sytuacjach, kiedy inne sposoby pomocy zawiod³y lub nie ma ¿adnej mo¿liwoœci zweryfikowania otrzymanych informacji. Przez niemal 2,5 roku pe³nienia przeze mnie funkcji pe³nomocnika ds. zdrowia lekarzy rozmawia³am z dziesi¹tkami medyków w kryzysie, interweniowa³am w wielu trudnych sprawach, ale o powo³anie komisji orzekaj¹cej wnioskowa³am zaledwie trzy razy. W niektórych przypadkach jest to jedyne narzêdzie zatrzymania w drodze po równi pochy³ej i nak³onienia do terapii. Komisja mo¿e (ale nie musi) zawiesiæ PWZ na jasno okreœlony czas, sugeruj¹c równoczeœnie rodzaj koniecznego leczenia. Znam czynnych obecnie zawodowo lekarzy, którym ta procedura prawdopodobnie uratowa³a ¿ycie. Magdalena Flaga-£uczkiewicz, psychiatra, psychoterapeuta, pe³nomocnik ds. zdrowia lekarzy i lekarzy dentystów – tel. 660 672 133 (proszê o SMS, oddzwoniê), e-mail: pelnomocnikzdrowia@oilwaw.org.pl
25