Dit is hoe Oikocredit investeert in landbouw

Bijna tien procent van de wereldbevolking leeft onder de armoedegrens.* Het grootste deel van die tien procent woont in afgelegen landbouwgebieden. Niet voor niets investeert Oikocredit zo’n 180 miljoen euro in boerencoöperaties en landbouwbedrijven. Door klimaatverandering en slechte toegang tot financiering neemt de druk op boeren echter toe. We spreken Anshul Jindal, Global Head of Agriculture bij Oikocredit: “Investeren in landbouw is een van de meest effectieve manieren om werkloosheid en armoede op het platteland terug te dringen en bij te dragen aan lokale voedselzekerheid.”

Dag Anshul, wat doe je precies bij Oikocredit?

“In oktober 2024 kwam ik na een korte tijd bij een andere investeerder terug bij Oikocredit om de wereldwijde landbouwinvesteringen te managen. Een prachtige plek om impact te maken in met name Zuid-Amerika en Afrika. In deze rol beheer ik ons portfolio en budget. Dat betekent onder meer dat ik nieuwe kansen zoek, kijk hoe we risico’s kunnen beperken en onze impact vergroten. Ik heb een strategie opgesteld van waaruit we bepalen waar we in investeren. Met welke bedrijven? In welke landen en sectoren? Uiteraard ga ik regelmatig op bezoek bij projecten om te zien wat onze investeringen opleveren. Stiekem een van de leukere onderdelen van mijn werk. Tot slot houdt mijn functie ook in dat ik vertel over wat we doen. In interviews zoals deze bijvoorbeeld, haha.”

Kun je iets meer vertellen over de uitdagingen in de landbouwsector?

“De groei van de wereldbevolking zorgt voor zo’n vijftig procent meer vraag naar voedsel in 2030. Er ligt dus een enorme potentie voor 500 miljoen kleinschalige boeren. Echter, klimaatverandering maakt oogsten onvoorspelbaarder. Ze komen later of zijn kleiner dan verwacht. Ik heb situaties gezien waarin hele koffieoogsten zijn weggespoeld door één intense regenbui. Dan hebben boeren ineens twee tot drie maanden geen geld om ook maar iets te doen. Laat staan te investeren in daken, bomen of irrigatie. Zambia kende in 2024 bijvoorbeeld de ergste droogte ooit. Het land en de economie heeft daar tot op de dag van vandaag last van. Oikocredit voorziet daarom via coöperaties en lokale verwerkers in financiering voor boeren vóór de oogst in plaats van erna. Iets wat lokale banken ter plaatse vaak niet kunnen.

En naast klimaat?

“De drastische importtarieven die de Verenigde Staten oplegt zijn lastig. Onze landen moeten hierdoor leven met het tarief dat ze wordt opgelegd. Ze zijn simpelweg niet in de positie om te onderhandelen. De Verenigde Staten importeert koffie uit landen als Ivoorkust, Rwanda en Brazilië. Op dit moment geldt voor Ivoorkust bijvoorbeeld een tarief van dertig procent, voor het grootste exporterende land Brazilië is het ‘maar’ tien. Het lastige is dat die tarieven morgen weer anders kunnen zijn en dat zorgt voor onzekerheid.”

Daarover gesproken: waar investeert Oikocredit momenteel in?

“Onze landbouwportefeuille is momenteel zo’n 180 miljoen euro. Ongeveer de helft daarvan zit in Zuid-Amerika. Daar investeren we vooral in koffie- en cacao-coöperaties, en kleine verwerkers in landen als Peru, Guatemala, Costa Rica, Nicaragua, Honduras en Ecuador. Onze andere grote investeringen zitten in Argentinië en Brazilië. Ons portfolio daar is stevig en bestaat al vele jaren. Daarnaast investeren we zo’n veertig procent in Afrika. Ivoorkust, Nigeria, Mali, Benin, Kenia, Rwanda, Oeganda en Zambia. Daar gaat het vooral over koffie, cacao, cashew- en macademianoten.” zijn al vijftig jaar actief en hebben een diepe kennis van de sector”.

Wat doet Oikocredit om boeren te helpen?

“Uiteindelijk gaat het ons erom dat boeren hun onderneming kunnen laten groeien, hun productiviteit kunnen verhogen en dat ze toegang krijgen tot betere markten. Juist omdat ze kwetsbaar zijn door klimaatverandering, prijsschommelingen en oneerlijke concurrentie. Allereerst verstrekt Oikocredit leningen aan microfinancieringsorganisaties met een focus op boeren. Daarnaast investeren we in boerencoöperaties en -organisaties die helpen om de lokale gemeenschap sterker te maken. Via fair trade dragen we bij aan betere prijzen voor boeren en geven we ze een betere concurrentiepositie. Tot slot vinden we het belangrijk om het kennisniveau van de sector te verhogen. Daarom investeren we in trainingen over biologische landbouwmethoden, prijsrisicomanagement en financieel management. Stuk voor stuk essentiële activiteiten om niet alleen de boeren een toekomst te geven, maar ook ons duurzame kopje koffie hier in Europa te kunnen blijven drinken.”

Op welk project ben je het meest trots?

“We zijn bezig met een nieuw project in Zambia. Hier combineren we zonne-irrigatie met landbouwfinanciering. Samen met een bedrijf in zonne-energie en een landbouwpartner gaan we boeren helpen met stabiele wateraanvoer én doen dat met duurzame energie. De boeren zijn al getraind en hebben toegang tot markten, dus de kans op succes is groot. Dat soort gecombineerde initiatieven zijn de toekomst.”

Wat hebben jullie nodig om dit goede werk verder uit te breiden?

“Meer geduldig kapitaal, zoals ik dat vaak noem. Veel investeerders willen snel rendement, maar projecten in de landbouw vergen vaak jaren voor ze iets opleveren. Door het verhaal over landbouw beter te vertellen hopen we meer begrip te krijgen en zo meer investeerders over de streep te trekken voor langere termijn. Hoewel je bij Oikocredit altijd investeert in ons hele portfolio zie ik nog wel kansen om ook specifieke investeringsproducten te ontwikkelen voor bijvoorbeeld landbouw of klimaat, mits dat binnen de wetgeving past natuurlijk.”

Wat maakt de rol van Oikocredit uniek in de landbouwsector?

“We zijn echte pioniers in landbouwfinanciering. We zijn al vijftig jaar actief en hebben diepe kennis van de sector. Onze kracht zit in de lange adem en de combinatie van sociale impact en financieel rendement. We nemen risico’s die anderen niet durven nemen, uiteraard altijd vanuit het doel om meer sociale impact te maken. We helpen partners om duurzamer te werken én beter voor hun boeren te zorgen. Als we iets nieuws doen, volgen anderen vaak.”

Wat zie je als jouw en Oikocredit’s rol de komende tijd?

“Uiteraard willen we nog meer impact maken met nog meer producten. Meer partnerschappen, meer investeerders. En dan het liefst ook met grotere bedrijven. Zodra die bijvoorbeeld duurzame producten gaan kopen gaat het hard. Zoals gezegd vraagt dat vooral om het voeren van een ander gesprek. Om een beter begrip van de uitdagingen van boeren. Het vertellen van ons verhaal blijft de komende tijd essentieel.”

Tot slot: wat zou je de lezer als tip willen meegeven?

“Stel vragen over waar jouw producten vandaan komen. Kies voor eerlijke koffie, chocolade, noten of fruit van bedrijven die boeren echt ondersteunen. En weet dat achter veel van die producten investeringen zitten die bewust worden ingezet voor duurzame landbouw. Wij hopen dat meer investeerders zich daarbij willen aansluiten.”

*Onderzoek Wereldbank 2024