San Adrianen ermitan indusketak (1894) eta hidrogeologia-fikzio saioa.
Euskal-Erria. Revista Bascongada. 1894.
Aurkezpena Sancho el Sabio Fundazioari esker, Euskal-Erria aldizkariko bilduma osoa sarean dugu, erraz kontsultatzeko moduan. Argitarapen honetan kultur gaiei buruzko informazio asko dago, eta gaur horren zatitxo bat aurkeztuko dugu. 1894 urtean, Leizarrateko tunel famatuko benta eta ermita zeharo utziak eta hondatuak aurkitzen ziren. Zegamarrek San Adrian ermita konpontzeko erabakia hartu zuten, eta lanak hastean, zoru azpian aintzinako hilobien arrastoak aurkitu zituzten. Gipuzkoako Monumentuen Komisioaren enkarguz, herriko parrokiaren arduradunak gaur aurkezten dugun txostena idatzi zuen. Alfonso Maria Zabala Euskal-Erria aldizkariaren kolaboratzailea izan zen; batez ere literatura arloa landu zuen, gehienetan hizlauz baina baita bertsoetan ere (1). Bistan da beste arloekiko ere interesa eta sentsibilitatea bazuela, txosten hau berari enkargatu izanak erakusten duenez. Ogibidez abadea izan zen, eta pentsakeraz integrista. Gerora Euskal Esnalea elkarteko zuzendaritzan ere izango zen (2). Txosten honetan material arkeologikoei buruzko
datuak ematen dira batez ere: hilobiak, Iruetxea auzoko bidean jasotako hilarria (egun ermitaren atari gainean dagoena) eta erretaula atzean agertutako inskripzioa. Hala ere, Zabalak ezin dio tentaldiari eutsi eta, nahiz eta bere espezialitatea ez izan (horrela aitortzen du berak), gaztetandik interesatu izan zaion gai tunelaren ikuspegia XX mende hasieran, bati heltzen dio: espeleologia. Horrela, kobaren Leizarrateko San Adrian ermitarekin eta bentaren arrastoekin. CCsabaian erreka-harri borobilak itsatsita egoteari BY-SA: Indalecio Ojanguren. azalpen hidrogeologiko eta sedimentologiko bat ematen saiatzen da. Azalpen hau gaur egun gaindituta badago ere, interesgarria da hona ekartzea; izan ere, espeleologia zientifikoaren hasieran indarrean zeuden teoriak zer nolakoak ziren jakiteko balio digu. Detaile moduan, aipa dezagun artikuluaren amaieran datozen 1894 aurreko argazkietan, aintzinako bentaren hormak eta leihoak zutik ikus ditzakegula oraindik. (1) AuĂąamendi Eusko Entziklopedia. Alfonso MarĂa Zabala Echeverria. http://www.euskomedia.org/aunamendi/144619 (2) AuĂąamendi Eusko Entziklopedia. Euskal Esnalea. http://www.euskomedia.org/aunamendi/43170
San Adrianen ermitan indusketak (1894) eta hidrogeologia-fikzio saioa.
2
3 San Adrianen ermitan indusketak (1894) eta hidrogeologia-fikzio saioa.
4 San Adrianen ermitan indusketak (1894) eta hidrogeologia-fikzio saioa.
5 San Adrianen ermitan indusketak (1894) eta hidrogeologia-fikzio saioa.
6 San Adrianen ermitan indusketak (1894) eta hidrogeologia-fikzio saioa.
7 San Adrianen ermitan indusketak (1894) eta hidrogeologia-fikzio saioa.
8 San Adrianen ermitan indusketak (1894) eta hidrogeologia-fikzio saioa.
9 San Adrianen ermitan indusketak (1894) eta hidrogeologia-fikzio saioa.
Erreferentziak Jatorrizko dokumentua: • ZABALA, Alfonso Maria. 1894. Comisión de Monumentos de Guipúzcoa. San Adrián (Aitzgorri). Euskal-Erria Revista Bascongada XXX:531-537. Donostia.
Dijitalizazioa: • Sancho el Sabio Fundazioa 2011. http://hdl.handle.net/10357/2813 Aukeraketa eta iruzkina: • Oier Gorosabel Larrañaga http://fisiolantaldea.blogspot.com
Lekeitio, 2014ko abuztuaren 9a.
10 San Adrianen ermitan indusketak (1894) eta hidrogeologia-fikzio saioa.