ZONDAG 19 JUNI voor de Vorm
22.09 Comp. Marius / Figaro foto Anke Teunissen
Beelden die op beelden lijken p4 / Zonder scenografie wordt het bos geen podium p10 / Projectie op Arjensdune: ‘Langzamerhand wordt het publiek er ingezogen’ p11 / En verder: heel veel foto’s!
BINNENKOMST
voor de Vorm
3
Voor u en uw fietstas Als één beeld meer zegt dan duizend woorden, dan vormen de 9528 foto’s die we afgelopen weken schoten voor dit festival een encyclopediewaardig epos.
dactieroer laten dan twee fotografen? Tegenwind, tergend langzame fietsers en kriebelende teken trotseerden we om de mooiste Oerolmomenten te kunnen vangen.
Gelukkig voor u en uw fietstas werden de beste momenten geselecteerd om in dit dagkrantje van bescheiden formaat (en gewicht) te belanden! Dit jaar werkten we met een nieuw hiërarchisch systeem op de redactie, waarbij onze redacteuren om de beurt een dag de rol van hoofdredacteur vervulden. Thema’s als de vlucht, de strijd, de mislukking, en het taboe kwamen in de afgelopen kranten aan de orde. Vandaag, op de slotdag van dit festival, gaan we los met het thema beeld. En wie nu beter aan het re-
Soms is het een dunne lijn tussen nut, schoonheid en irritatie. We willen graag een mooie krant en films maken met pakkend beeld zonder de bezoeker of de spelers in de weg te zitten met onze camera's en opklappende spiegels. Meestal lukt dit heel aardig, maar voor alle mensen die het toch als storend hebben ervaren, bieden we namens het hele team onze excuses aan. Nu staren we voor het eerst naar een knipperende cursor in Microsoft Word. Hoe vatten we alle prachtige voorstellingen, opzwepende muziek, mooie exposities en indrukwekkende landschap-
pen samen in minder dan 250 woorden? We spelen gewoon vals. Daarom in deze krant: extra veel beeld!
Afsluiting Oerol 2016 Dagchefs Dagkrant, Nichon Glerum en Anke Teunissen
Krant uit? / Web aan* → Bekijk de video’s van de dagkrant op Oerol.nl
DE LAATSTE DAG VAN OEROL 2016 WORDT IN STIJL AFGESLOTEN: tot zonsondergang (om 22.09) kan er worden gedanst op de Betonning, in de straten van West (tot 20.30 uur) en op de Noordsvaarder bij Dansen bij eb. Het volledige muziekschema vind je op pagina 7 van deze krant.
Met Windwerk maakt SLeM het proces van duinvorming inzichtelijk op het strand bij Midsland aan Zee. Het proces van wind en zandophoping illustreert hoe we duinvorming kunnen inzetten ter bescherming van onze kusten.
foto Gerrit Bart Volgers
Beeldrijm Op pagina 4 en 5 vind je foto’s die qua vorm perfect bij elkaar passen. Voor deze 'voor de Vorm'-krant laten we de inhoud eventjes achterwege.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9. Van een voorstelling blijft vaak één beeld hangen. Zie je, zoals op Oerol, een overdaad aan voorstellingen, dan ga je het ene beeld in de andere voorstelling herkennen. Gemaakt door de Dagkrant-fotografen Anke Teunissen, Bas Berends, Mascha Jansen en Nichon Glerum.
10. 11.
13.
14.
12.
1. Compagnie Furinkaï – ORIGAMI 2. BOG. Collectie – OER. 3. De Veenfabriek / Theatergroep Domino – Songspiel My Videoland 4. Orkater / De Nieuwkomers: iona&rineke – Rumspringa 5. Moeremans & Sons / NNT – Crashtest Ibsen: Ik zie spoken 6. De Veenfabriek / Theatergroep Domino – Songspiel My Videoland 7. Collectief Walden – WINDSTILLEVEN
8. De Veenfabriek / Theatergroep Domino – Songspiel My Videoland 9. Het Houten Huis / PeerGrouP / Gouden Haas – Kiemkracht 10. Cairo Liberation Front 11. Exoot – Ami 6 12. Nynke Laverman – Wachter 13. Collectief Walden – WINDSTILLEVEN 14. Comp. Marius – Figaro
De straten sluiten TER AFSLUITING VAN OEROL, sluit Joop Mulder vandaag symbolisch de straten van West en Midsland. Hij sluit om 15.00 uur het straattheater af in Midsland. En om 16.30 uur in West, waar tot 20.30 een muziekprogramma is op het Brandarisplein.
4
ZONDAG 19 JUNI 2016
BEELDRIJM
voor de Vorm
5
MUZIEKPROGRAMMA
voor de Vorm
7
Dansend de week uit
DeWolff - foto Nichon Glerum
foto Nichon Glerum
09.00 10.00 11.00 12.00 13.00 14.00 15.00 16.00 17.00 18.00 19.00 20.00 21.00 22.00 23.00 00.00
Dj Safri & Bertu
Terrein
Vier tellen vooraf Verdiepingsprogramma
Paviljoen
Freez
Paviljoen
Tamarin Desert
Podium
Gallowstreet
Podium
Throes & The Shine
Podium
Live op het Brandarisplein
Presentator podium: Bernard Bemboom 09.00 10.00 11.00 12.00 13.00 14.00 15.00 16.00 17.00 18.00 19.00 20.00 21.00 22.00 23.00 00.00
Pop-Up Disco Club
Brandarisplein
Slotwoord Joop Mulder
Brandarisplein
Belle of Louisville
Brandarisplein
BOSS CAPONE
Brandarisplein
De Skaggerz
Brandarisplein
Muziek op straat en in de horeca Douwe Dijkstra en de sneue vertoning Limbo Mees Gitaar & 12.30 Zang 11.30
13.00 PB & The Seventies 13.00 Twarres Jacob Rens presenteert de Koe Helena 105 Open podium / 14.00 jamsessie De Onzen' tryout thea14.30 tervoorstelling Andre Manuel met 16.00 Dancing Dollekamp 14.00
16.30 Party Dj Kleine Martijn 17.00 Cool Gipsy Hot Hot
ApartHotel Boschrijck WEST Restaurant 't Golfje MIDDEN De Stormvogel MIDDEN Café de Vijfpoort MIDDEN Danscafé de Stoep MIDDEN Caracol Wine & Dine WEST Café de Vijfpoort MIDDEN Café de Vijfpoort MIDDEN Schotse vier MIDDEN Spaans restaurant De Reis OOST
Café de Vijfpoort MIDDEN Dansen in het diepe Danscafé de Stoep MIDDEN met dj double H Oka 18 Dj Dan Daniels WEST Eetcafé De Dammesaan Greg Dylan MIDDEN Hessel, Tess and Friends De Groene Weide OOST Oerol Afterparty Camping de Kooi Thee J Johanz MIDDEN Boys Named Sue (Johnny De Rustende Jager Cash Tribute band) MIDDEN Dj DNA en dj Jan van Café de Vijfpoort Teake Eetcafé De Dammesaan Dj Sweet Peet MIDDEN
21.30 Donnerwetter 22.00 22.00 22.00 22.30 22.30 22.59 23.15 00.00
foto Mascha Jansen
8
ZONDAG 19 JUNI 2016
Blokkenschema theater WEST 1 2 3 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
09.00 10.00 11.00 12.00 13.00 14.00 15.00 16.00 17.00 18.00 19.00 20.00 21.00 22.00 23.00 00.00
De Dansers Ten Noorden van Nergens de Veenfabriek / Theatergroep Domino / Gemiva SVG Groep Songspiel My Videoland Atelier Oerol / Over het IJ Festival Atelier route A Atelier Oerol / Over het IJ Festival Atelier route B Club Guy & Roni / Slagwerk Den Haag Mechanical Ecstasy Meike van den Akker bij Feikes Huis De Wraak van de Raaf – een funky fabel Theater Rast / George en Eran Producties George & Eran lossen Wereldvrede op! Deel III De Finale Silbersee / Calefax Rietkwintet Dijkdrift Cello8ctet Amsterdam / Via Berlin INSTANT HAPPINESS Toneelgroep Oostpool / Frascati Producties De Ilias Het Houten Huis / PeerGrouP / Gouden Haas Kiemkracht Compañia Sharon Fridman NIDO/Rizoma 2016 Comp. Marius Figaro Compagnie Furinkaï ORIGAMI Orkater Lutine (reprise) Ragazze Quartet / Kapok / Slagwerk Den Haag / Blauwe Uur Planetary Sunrise
Seinpaalduin
€ 13,-
Griene Pôllen
€ 13,-
Klu-gebouw
€ 23,-
Klu-gebouw
€ 23,-
Braskoer
€ 13,-
West-End Theater
€ 11,-
Dellewal
€ 13,-
Zandafgraving Camping Wulp
€ 15,-
Bos LU plak
€ 15,-
De Nollekes Zuid
€ 13,-
Natuurtheater De Nollekes Arjensdune, verzamelpunt Duinmeertje Parkeerplaats Paal 8 - west Parkeerplaats Paal 8 - zuid Strand West Paal 8 Uitkijkpunt Arjensdune
€ 13,€ 7,€ 23,-
€ 42,€ 15,€ 7,€ 13,-
€ 15,-
MIDDEN 16 17 18 19 20 20 21
09.00 10.00 11.00 12.00 13.00 14.00 15.00 16.00 17.00 18.00 19.00 20.00 21.00 22.00 23.00 00.00
Kassys Total Eclipse Of The Heart Schweigman& / Het Houten Huis Curve Nynke Laverman Wachter Orkater / De Nieuwkomers: iona&rineke Rumspringa Moeremans&Sons / Noord Nederlands Toneel (NNT) FUTOPIA Moeremans&Sons / Noord Nederlands Toneel (NNT) Crashtest Ibsen: Ik zie spoken J.A.N.E. muziektheater Half the Horizon
Loods Kinnum - achterzijde
€ 13,-
Het Geitepark
€ 9,-
Kerk Midsland
€ 13,-
ET 10
€ 11,-
Dobe Formerum
€ 35,-
Dobe Formerum
€ 13,-
Schuur Corné Zorgdrager
€ 13,-
Schuur Jelle Cupido
€ 13,€ 7,-
Liesinger Plak
€ 13,-
Gymzaal Midsland (Midden)
€ 13,-
Dobe Badweg Hoorn
€ 13,-
Kom Hoorn
€ 13,-
OOST 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35
Aanvang: elke 15 min max. wachttijd: 15 minuten / duur: 30 min
09.00 10.00 11.00 12.00 13.00 14.00 15.00 16.00 17.00 18.00 19.00 20.00 21.00 22.00 23.00 00.00
BOT RAMKOERS BOG. Collectie OER. Gehring & Ketelaars / Gian van Grunsven Sexiety Stichting Daria Bukvic Nobody Home Ro Theater Walden Compagnie KAiET! / André Manuel / Geert Hautekiet XIX Ulrike Quade Company DE WAND Erik Vos / Inez van Dullemen Het verhaal van Hester Karina Kroft / ArtEZ Muziektheater De Iedereen Toneelgroep Jan Vos / Theatr Ardudwy Fragments Nineties Productions / Paradiso Melkweg Productiehuis We Are Here Collectief Walden WINDSTILLEVEN PeerGrouP / Staatsbosbeheer / Rijkswaterstaat Levende Duinen Theater Utrecht / Davy Pieters Re-enactment of the Now
Café De Groene weide € 13,Under de Wettertoer
€ 13,-
Manege Hoorn
€ 13,-
Zelfpluktuin Groenhof Ruiterovergang Landen van 15
€ 13,€ 13,-
Zandafgraving Oost
€ 11,-
Kaapsdune
€ 11,-
Duin Oosterend Paal 18
€ 13,-
Wierschuur
€ 13,-
Aanvang: elke 15 min. max. wachttijd: 15 min. / duur: 90 min.
09.00 10.00 11.00 12.00 13.00 14.00 15.00 16.00 17.00 18.00 19.00 20.00 21.00 22.00 23.00 00.00
Wijzigingen & aanvullingen Cello8ctet Amsterdam / Via Berlin Prijs € 15,- . Er wordt geen kindprijs van € 7,- gehanteerd. Start voorstelling 10.00 en 13.00. Toneelgroep Oostpool / Frascati Producties Let op: speelt niet op zondag 19 juni Comp. Marius Schuif aan en eet wat de pot schaft!
Compagnie Furinkaï Op deze voorstelling is een kindprijs van € 7,- van toepassing voor kinderen tot 12 jaar. Het Houten Huis / PeerGroup / Gouden Haas Deze voorstelling is niet rolstoeltoegankelijk Kassys Loods Kinnum alleen te bereiken via achterzijde.
Moeremans& Sons / NNT De startlocatie van deze voorstelling is Dobe Formerum (niet Bostheater). BOG. Collectie Not suitable for international visitors. Locatie Gehring en Ketelaars is verschoven van Oost naar Midden.
Legenda Op de fietskaart vind je twee keer de letter Q. Dat is onjuist; de Expeditie van Marc van Vliet correspondeert met de letter S.
Binnen Toegankelijk met rolstoel Verdieping Language no problem
€
Entree
VERDER
voor de Vorm
In de straten
Expeditie
dagelijks tussen 13.00 en 18.00 uur
WEST-TERSCHELLING
MIDSLAND
CREW – C.A.P.E Aparimita
13.00 – 14.20, 14.50 – 16.10 en 16.40 – 18.00
5D presenteert Stuntman en de Rooy – De Grote Boodschap 13.00, 14.30 en 16.00
Tom & Ayla – Little devil on the shoulder 13.00, 14.30 en 15.45
Mami Kano – TIME!TIME! KANO’S TIME!
Hotmamahot – de Huifkar
The Heffalumps – The Heffalumps are back
Actic – 123gas.nl
13.15 en 15.00
13.00 – 17.00
13.00 – 15.00
Mooi Weer op Straat – De Oerol Experience
KarKarKar – Rousel
Peter Mielniczek
15.30
Elke dag worden er twee Expedities uitgelicht, bekijk het programmaboek voor alle 20 locaties en inhoud.
13.00 – 15.00
Tres Loco’s
14.30, 15.45 en 17.00
9
13.00 – 15.00
13.00
foto Bas Berends L
Olaf Mooij - De Koets
foto Bas Berends N Derde jaar Scenografie Co-Respond
za 11 t/m zo 19 juni, 11.00 - 17.00 Hêdredersplak - Oost
za 11 t/m zo 19 juni, 11.00 - 17.00 Vogeltjeslaan - Midden
De Koets is zijn vervoermiddel, zijn atelier en zijn thuis. Nu gestrand in de duinen is hij op zoek naar dingen die hij kan gebruiken voor zijn kunstwerken.
Wat zie je als je heel erg inzoomt, of juist uitzoomt? Studenten van de Scenografie-opleiding maken een tocht weg van hun vertrouwde zwarte doos.
Wijzigingen & aanvullingen
Verdiepingsprogramma
Tomoko speelt 5 korte concerten (15 min.) per dag van Bach en haar eigen werk, om 11.30, 12.00, 12.30, 15.30 en 16.00. De installatie in de duinpan is doorlopend te bezichtigen. SPACE organiseert een tour, starttijden: 11.00, 13.00, 14.30, en 16.00. De tour wordt begeleid door
Vier Tellen Vooraf Betonning / Paviljoen 14.30 – 15.15 Afsluiting of een start van nieuwe dingen. De start van de laatste dag op de Betonning. Met het Onderzoekscentrum en het smeden van Oerol toekomstplannen. Door: Jelte Posthumus
Marta Pisco, Rosa van Toledo, Bruno Freitas de Oliveira. De locatie van de Expeditie van Compagnie DaaD vandaag: Hoofdweg Oosterend. SLeM is niet rolstoeltoegankelijk. Om 14.00 en 16.00 is er een inhoudelijke rondleiding over zand, wind, water en vegetatie.
De Passage is niet rolstoeltoegankelijk. De Expeditie van Sarah Cameron Sunde is rolstoeltoegankelijk. De Expeditie van Arjen Boerstra: vanaf 16.00 is exclusieve toegang niet gegarandeerd. Je kunt de locatie wel doorlopend bezoeken.
foto Nichon Glerum
Innofest
de Betonning, 14.00 – 18.30 Hoe innovatief is Oerol? Een festival is een tijdelijke minimaatschappij. Het verschil met de echte wereld is dat er een hek om het festivalterrein staat. Dat maakt festivals een perfecte testomgeving om samen te werken aan prototypes en experimentele technieken.
BT
Innofest
doorlopend te bezoeken foto Mascha Jansen
Onderzoekscentrum In beeld
Gienke Deuten - Afdeling Buitenlandse Zaken
Ruiter Janssen voor Collectief Walden
Emke Idema
The Happiness Machine - Studio Knol voor Club Guy & Roni
10
ZONDAG 19 JUNI 2016
Zonder scenograaf wordt het bos geen podium
Floriaan Ganzevoort, scenograaf van Ulrike Quade Companys De Wand: ‘Wat het buiten werken zo speciaal maakt, is dat je eiland altijd door de voorstelling heen zichtbaar blijft. Zeker als je overdag werkt zoals wij, is er geen licht waarmee je de voorstelling kan sturen of dingen kunt verbergen. En je hebt constant te maken met een unieke en weerbarstige natuur. Wij hebben ons daar door laten leiden. Het onderzoek voor de voorstelling hebben we op Terschelling gedaan, waarna we de voorstelling in het theater hebben gemonteerd. Het heeft echt twee verschillende versies opgeleverd. Zeker omdat we de delen een en drie van de voorstelling alleen vertellen met beeld. Op Terschelling zijn dat twee wandelingen die we heel precies hebben uitgezet. Het landschap
Juul Dekker werkte als scenograaf voor De Ilias en Collectief Walden: ‘De grootste uitdaging van het werken op Terschelling vind ik de oneffenheid en de grimmigheid van het landschap. Voor veel van onze ideeën waren we lang bezig met het vlak maken van het terrein, of ze bleken niet haalbaar. Voor De Ilias hebben we vrijwel de hele crossbaan omgeploegd. We wilden beelden gebruiken uit de oorlogsvoering van vandaag de dag. Eerst wilden we een soort snelweg met tien uitgebrande auto’s maar uiteindelijk speelt het verhaal
was leidend, maar daar hebben we zo nu en dan wel kleine dingen in veranderd. Zo werd een kuil een klein poeltje en vervingen we een bestaand heuveltje door een berg autobanden. In de voorstelling beland je uiteindelijk in de wereld waarin geen mensen meer leven. Deze plotwending hebben we echt van het landschap gekregen. Je loopt op het pad, gaat een heuveltje op en de bocht om en de sfeer is meteen volstrekt anders.'
28 De Wand – Ulrike Quade Company
19 juni, 12.45 en 17.15 Under the Wettertoer – Oost, €13,-
zich meer in het kamp af. De weg naar Troje wordt verbeeld door straatlantaarns die uit de gemeentelijke opslag van Terschelling komen. Dat zoiets geregeld kan worden, vind ik echt bijzonder. Je wordt hier met open armen ontvangen door Oerol en het eiland. Jan van de crossbaan vroeg ons alleen ‘hoe willen jullie het hebben?’ en hij ging meteen aan de slag. De uitgebrande auto kregen we van garage Cupido in ruil voor een paar vrijkaartjes. Vergelijk dat maar eens met werken in het theater met al zijn honderden regeltjes.’
Theater kan niet zonder beeld. De scenograaf is niet zelden de onzichtbare held van de voorstelling. Werken op de vaak grillige locaties van Terschelling vergt vaak het uiterste van ze maar geeft minstens zo vaak een prachtig cadeau. We lieten vier scenografen aan het woord over hun voorstelling. tekst Pieter-Bas van Wiechen foto’s Mascha Jansen, Anke Teunissen, Bas Berends
Dymph Boss maakte het beeld voor Nobody Home, een voorstelling die een week voor Oerol nog geen stap buiten het theater had gezet: ‘We hadden maar drie dagen om de voorstelling om te zetten. Gelukkig werkte de hele ploeg hard mee om het voor elkaar te krijgen. Veel asielzoekerscentra liggen wat afgelegen in de bossen. Daarom hebben we deze locatie gekozen. Verschillende elementen, zoals de tapijten die in zaal op de vloer liggen, hebben we eruitgehaald. Het gras was al tapijt genoeg. Wel verwijzen die tapijten naar de
Calle de Hoog bouwde het decor voor de voorstelling We Are Here, dat het verhaal vertelt van de astronaut die achterbleef in de Apollo XX en geen stap zette op de maan: ‘In het theater bestaat onze voorstelling voor een belangrijk deel uit filmprojecties op vlakken van goudfolie, die direct verwijzen naar satellieten en raketten in ruimte. Maar waarom zou je dit nabouwen op Terschelling,
afkomst van de drie asielzoekers. Nu zijn dat de turkentassen met lampjes erin die in het bos staan. Het is trouwens best wel lastig om al die tassen van lampjes te voorzien en ervoor te zorgen dat ze blijven staan. Dat blijf ik eigenlijk het leukste vinden van werken op Terschelling: veel van wat je niet ziet, is hier heel veel werk, zoals de kabels die weggewerkt moeten worden. Maar ook als iemand zich buiten beeld moet omkleden is er geen vanzelfsprekende coulisse. Dan moet je er een zoeken of creëren.’
waar de heuvels en de duinen verdacht veel weghebben van een maanlandschap en waar je direct onder de sterrenhemel kunt spelen? In dit geval kun je echt niet tegen de natuur op. We hadden al bedacht dat we de filmprojecties op het duin wilden doen en het werkt echt te gek. Ik vind het zo tof dat het Terschellinger landschap zo divers is en dat levert iedere keer weer ongelofelijk veel op.’
ACHTERGROND
voor de Vorm
11
Visuele dope bij Arjensdune De Arjensdune wordt elke avond niet alleen muzikaal bespeeld, maar ook beschilderd met licht. Jos Agasi zorgt met zijn twee collega’s van Blauwe Uur voor de videoprojectie in de voorstelling Planetary Sunrise. Het is een trip, zegt hij, en dat is ook te merken aan hoe hij over de voorstelling praat. tekst Veerle Corstens foto Nichon Glerum
‘Als de zon net onder is, is het zogenaamde blauwe uur aan de gang. Dat is het moment waarop het landschap bijna zwart is, maar de lucht nog helder. Als die contrasten scherp zijn, beginnen wij met onze voorstelling. Tijdens het tweede nummer van de muziek van Terry Riley gespeeld door Ragazze Quartet, Kapok en Slagwerk Den Haag is het donker genoeg om te projecteren en begint het landschap te bewegen. Het podium wordt onderdeel van het landschap; het geheel wordt groter, breder en surrealistischer. Er ontstaan patronen en lijnen, soms is onduidelijk waar die vandaan komen. Langzamerhand wordt het publiek er ingezogen. Het mooiste compliment is dan ook als iemand zegt dat hij of zij er helemaal in zit. We hebben zelfs gehoord dat iemand het visuele dope noemde. Door de combinatie van
muziek en beeld kom je los van de werkelijkheid, en hier heb je geen pilletje voor nodig.’ Verleidelijk ‘De muziek heeft 53 modules – de muzikanten kiezen zelf hoe vaak ze een module herhalen en luisteren naar hun collega’s wanneer ze verdergaan. Wij voelen ook per avond aan in welk tempo we projecteren. Het is een trip waarin we samen toewerken naar de ontploffing op het einde. Het applaus is vaak een ontlading voor het publiek.’ ‘We hadden de locatie al een aantal keer bekeken en in onze studio beelden gemaakt, maar pas vijf dagen voor de première konden we ervaren wat wel en niet werkte in het landschap. Hier konden we pas kijken of iets kleur moest
zijn, een dikke of dunne lijn die draait of juist stil staand. Het is verleidelijk om op de pulse van de muziek je beelden mee te laten bewegen, maar dan ben je de muziek alleen maar aan het inkleuren. Wij willen juist visueel een eigen verhaal vertellen. Via de beelden word je meegenomen in een fantasiewereld, pas op het laatst komen de muziek en beelden echt samen in het loslaten van de werkelijkheid. De muziek gaat in het abstracte, wij ook.’ 16 Planetary Sunrise – Ragazze Quartet / Kapok / Slagwerk Den Haag / Blauwe Uur
18 juni, 12.30 Arjensdune – West, €15,-
Stap fysiek in een gedicht
6 METER NAP JAAR 2200
‘Als het lichaam valt, dan blijft de ziel op zijn plek.’ Het is een frase uit het gedicht van Tonnus Oosterhoff. CREW gebruikt hem in de virtual reality-voorstelling C.a.p.e.(Computer Automated Personal Environment) Drop-Dog. Straks staan ze op de Buchmesse in Frankfurt, nu in de straten van Terschelling. tekst Emma Lesuis foto Bas Berends
Wat is het? Eén van de bedenkers, Chantalla Pleiter: ‘Het is een voorstelling waarbij je een videobril opkrijgt en in een virtuele wereld stapt. We hebben 360 graden gefilmd. Dus als je je hoofd beweegt, kan je in een andere wereld rondkijken alsof je daar echt bent. We werken met beeld, tekst en geluid. Je stapt fysiek in een gedicht: je leest iets, je hoort dingen, je ervaart het gedicht. Zo krijg je een immersieve totaalervaring.’ Immersief? ‘Haha. We hebben inmiddels onze eigen vocabulaire ontwikkeld. Het komt van ‘immersion’. Je wordt ondergedompeld.’ Waar gaat het over? ‘Over vallen, dood, het lot… Tonnus Oosterhoff maakt ordeningen van gebeurtenissen, die hij onder andere vindt in de krant. Als iemand die dichtbij je staat overlijdt, is dat een persoonlijke ervaring. Maar tegelijkertijd is het
1D
universeel. Dus als je ze bij elkaar zet, zijn het dezelfde soort gebeurtenissen.’ Wat gaan we beleven? ‘Je staat aan de rand van een gebouw en krijgt last van fysieke hoogtevrees. En dan…misschien moet ik niet te veel verklappen!’ Hoe komen jullie erop? ‘Het is een format dat we vijf jaar geleden hebben ontwikkeld. Maar CREW is al tien jaar bezig met het creëren van die immersieve ervaringen. We richten ons op het gebruik van technologie als verlengstuk van het lichaam. Het begon met een voorstelling met een verlamde acteur die enkel zijn ogen en tong kon bewegen. Met een hele grote robotarm stuurden we het lichaam aan. De technologie werd de prothese en op die manier onderdeel van het lichaam.’ Benieuwd naar die andere wereld? Ze zijn te vinden tussen 13:00 en 18:00 in de tent naast de Hema in de Torenstraat in West.
3F
Het is nog niet te laat om de zeespiegelstijging te stoppen
In de toekomst zijn meer mensen ontheemd (vluchteling) ten gevolge van de klimaatverandering
30%
← EENS →
63.3%
40%
← GEDEELTELIJK →
13.3%
EENS
13.3% 10%
11.6%
← NEUTRAAL →
← GEDEELTELIJK → ONEENS
6.6%
1.6%
← ONEENS →
Spinnenweb met klimaatmeningen
Hoe kijken Oerolbezoekers tegen klimaatverandering aan? Dat onderzoeken bouwkundestudenten van de TU Delft op het strand van Hoorn. Maken ze zich zorgen? Hoe hoog zal de zeespiegel zijn? En: is het tij nog te keren? tekst Pieter-Bas van Wiechen foto Leyang Chen infographic van Lennep
OP HET STRAND VAN HOORN STAAT EEN BOS VAN PALEN. Ze reiken naar de hemel en laten zien hoe hoog de zeespiegel in 2020 zal zijn. Eronder leggen studenten van de TU Delft bezoekers twee vragen over klimaatverandering voor. Bij ieder antwoord knopen bezoekers een touw aan een paal; hoe meer ze het eens zijn met de stelling, hoe hoger het touw bevestigd wordt. De verschillende antwoorden vormen samen een spinnenweb tegen de horizon. Deze foto toont de eerste resultaten. Mast 1D laat zien hoeveel procent van de Oerolbezoekers gelooft dat wij de zeespiegelstijging nog kunnen stoppen. Mast 3F laat de antwoorden zien op de vraag of de Oerolbezoeker verwacht dat wij te maken krijgen met klimaatvluchtelingen. Vrij veel mensen denken
dat de zeespiegelstijging nog te stoppen is: 70% is het er (gedeeltelijk) mee eens. Tegelijkertijd denkt 76,6% dat we te maken gaan krijgen met klimaatvluchtelingen. Dit zou erop kunnen duiden dat mensen denken dat wij het probleem in Nederland wel kunnen oplossen, maar dat mensen dat elders in de wereld niet kunnen. Maar om deze vraag echt te beantwoorden, is meer onderzoek nodig. Het onderzoek loopt nog en u kunt tot en met zondag de resultaten beïnvloeden. De uiteindelijke resultaten zijn hier te vinden: www.iopm.nl O Sea of Sand – TU Delft Landscape architecture
19 juni doorlopend Strand Hoorn – Oost, bandje
12
ZONDAG 19 JUNI 2016
Atelier
Ach - Hedwig Koers
VOOR WE SLAPEN - Bart van de Woestijne
Straat
Het Traject - Merel Smitt
KarKarKar – Roussel
Andrew Elliot – Jaardu’s Magical Carpet
5D presenteert Stuntman en de Rooy - De Grote Boodschap
Man in Pak Producties – De Wasman
EILANDPAGINA
voor de Vorm
13
PolderPracht Watersnip Op de grond zijn watersnippen uitstekend gecamoufleerd. Het is dan ook vooral in vlucht dat watersnippen opvallen. Het typische ‘drummen’ van watersnippen – een duikvlucht waarbij de stijve buitenstaartveren een resonerend geluid maken, als van een geit – is helaas steeds minder te horen in Nederland.
Lief Terschelling, We genoten van jullie juttersbittertjes. Van het asfalt waarop we slingerden. We danken de eilanders die ons keer op keer de weg wezen. We geven lof aan de ondernemers die onze harten verwarmden en het bier koud serveerden. De dubbele boeking houden we erin! De eer gaat uit naar het mystieke landschap, met haar paardjes, koetjes, schaapjes en naakt rondrennende mensen in de wei. ’s Ochtends snoven we de geur van mist, mest en mens op wanneer we uit onze tentjes kropen. We vreesden de teek. Het hinderde niet. We genoten tezamen van prachtige voorstellingen, hoorden vernieuwende muziek en bezochten inspirerende expedities. Terschelling betekende voor ons avontuur: met zijn tweeën op de tandem in hetzelfde regenpak,
verdwalen in de duinen, tenen in het water. Je inspireerde tof eindeloos veel lokroepjes. We raapten oesters. Proefden van de zilte zee. We namen kleine hapjes van opgespoten pondkoek en werden dronken van de zelfgemaakte cranberrylikeur. Onze excuses voor rondslingerende gele kaartjes en voor onze nieuwsgierige neuzen die we in jullie zaken staken. Eilanders, we werden (weer) verliefd op het eiland en op elkaar. Terschelling smaakt naar meer. Bedankt voor de gas(t)vrijheid en tot volgend jaar! Alle liefs, De Dagkrant
Elwin van der Kolk
Te herkennen aan
Gestreepte kop en een buitenproportioneel lange snavel.
Weetje
De watersnip vliegt bij verstoring roepend op en verdwijnt zigzaggend en hoog uit beeld of landt een eind verder op in de vegetatie.
Willem Fries heeft een guitig gezicht. Hij loopt door zijn theater West End in Terschelling-West, dat hij dertien jaar geleden opzette. De opening was tijdens Oerol. ‘Het is een droom hoor’, zegt Willem. Hij verzamelde alle spulletjes in het art deco-interieur zelf. tekst Jan van Tienen foto Mascha Jansen
Nu, met Oerol, is de knusse ruimte overgenomen door Meike van den Akkers voorstelling De wraak van de raaf. Bij de entree hangt een opgezette raaf in een vitrine, op het podium staat een laboratorium. ‘Toen we hier voor het eerst kwamen om te kijken waar we zouden spelen, schrokken we’, zegt Meike. ‘Zo klein!’ Er past 45 man in het theater. ‘Maar het is eigenlijk perfect voor de voorstelling. Door de omlijsting van het podium wordt het stuk zo mooi omkaderd. De sfeer van dit theater past perfect bij ons poppentheater.’ ‘Ik heb in antiek gezeten, heb altijd spulletjes verzameld’, zegt Willem. Hij wijst naar een wapen van twee houten leeuwen met een logo erop: CF 1920. ‘CF, voor Cinema Fries’, zegt Willem. ‘Fries, voor mijn achternaam, en cinema, omdat we ook films vertonen. Is een grapje hoor. Het komt van Castle Furniture, een fabriek voor kasteelmeubelen uit Wolvega. En de stoeltjes komen uit een oud sekstheatertje uit Den Haag. Die hebben vunzige dingen gezien.’
Willems wonderpaleis
Kerstversiering Willem houdt van spulletjes, maar nog meer van bouwen. ‘Ja, bouwen, daar hou ik van. Is ook een grapje hoor. Op die lijst rondom het podium zit goud gespoten kerstversiering van de Blokker.’ Maar het ziet er mooi uit. De lampen zijn in glas en lood uitgevoerd, de bar heeft een fraaie versiering en het geheel ademt een jaren ’40-sfeer. ‘Het mooiste aan deze plek is de vibe van aandacht die alles uitstraalt’, zegt Meike. ‘Je voelt dat hij het zelf in elkaar heeft gezet. En de warme ontvangst die je hier krijgt!’ Willem ontvangt de bezoekers steevast in een blauw circusjasje. Hij is een echte charmeur: een kennis komt even langs om wat vriendinnen die niet van het eiland zijn het theater te laten zien, en het is een genot om hem zo innemend te zien vertellen. Ondanks dat het theater klaar is, is bouwer Willem nog niet uitgebouwd. ‘Als ik hier niet sta, ben ik in mijn tuintje in de duinen. Lekker rommelen met groenten, asperges en allemaal leuke dingetjes. En ik had een paar visjes gekocht. Bleek er een per ongeluk een koikarper te zijn. Die paste niet meer in het bassin. Grapje hoor. Dus nu ben ik een vijvertje aan het bouwen.’
Midgetgolfbaan de Molenbaan foto Nichon Glerum
Bij midgetgolfbaan en snackbar de Molenbaan (vlakbij de Molen in Formerum) kunnen alle Vrienden van Oerol vandaag nog gratis midgetgolfen! Sla je culturele onderdompeling eruit, natuurlijk is er ook ruimte om te chillen, eten en te snacken.
Eilandagenda Als ouder wil je ook wel eens naar een voorstelling. Bij Kinderboerderij en Landbouwmuseum ‘t Hooivak kan je elke dag van 10.00 uur tot 20.00 je kind brengen. Geitjes inclusief. Weten waar je als vriend van Oerol terecht kunt voor de Oerol vriendenacties? Kijk op oerol.nl/steun-oerol/word-vriend
ACHTERFLAP
voor de Vorm
Lokroepjes Zalig Oerol, wat was je weer geweldig! Vooral onze bonusdag was genieten. Alle zonnestralen hebben de tranen van onze 4 jarige gedroogd. Zijn mooie roze frisbee en groene Dopperfles zijn uit onze tent gestolen. Ik hoop op een klein plaatselijk regenbuitje boven het hoofd van de held die dit gedaan heeft. Tot volgend jaar! Zwemmen met zeehonden? Lief poppetje, zo fijn om hier met jou te zijn, dansen, avonturen en zwemmen met zeehondjes, ik lief jou! X Robbb… de kleinste tent van de kooii.. maar waar??? Ik mis structuur!
Poëtisch nog zie ik je staan na bijna zes jaar stralend op de dijk mijn waddenparel zilte tranen voor altijd achterlatend maar dit eiland waar ik naar terug keerde filtert elke grijze gedachte zonovergoten liefde overhoudend neem ik je mee In mijn rugzak
Ik leef. Robert 17-6-2016 (voor zij die het weet)
TIP Tip voor de horeca: volgend jaar niet alleen de verplichte allergenenkaart maar ook de keuken "allergeenproof" zodat zelfs als het druk is iedereen onbezorgd uit eten kan. Dorothé
Lief Rennende dagkrantbezorgster zoekt nieuw adresje om mooi nieuws te brengen na Oerol (M, 35+). Liefdespost naar juffranka@hotmail.com Lieve Mir & Mart. Jutteren jullie nog 40 jaar erbij? Welke man of vrouw kan de Babo's bij het Golfje weer laten lachen? Met een glimlach smaakt de koffie zoveel lekkerder... Via deze weg de groeten aan die leuke vrouwen op de eerste boot van woensdag, de dames die avond op Westerkeyn, de knapperds van donderdag in Midsland en aan m'n vriendin. Tot slot de groetjes aan m'n vrouw. Lieve lief, ook jou 2e verjaardag op Oerol, dat er nog vele mogen volgen. Hout van jou
Frans A.C. Looijestijn Jonge vrouw zoekt gerijpte man en vindt hem tussen de tomaten in de kas. Evelyn. De eerste keer Oerol met Luc en de kids. Natuurlijk op de elektrische fiets. Erg Zen.
Ruimte Het geklots van de branding Een spoor in het duinzand Aan de einder een wegzinkende zon Achter de horizon een open hand Die zich naar me uitstrekt De wind op mijn huid Die mij vrijmaakt Een glimlach op mijn mond
Lokroepje van Loes. Zij wil wel weer eens een man, voor oerol volgend jaar! 0620883322 Lieve guitigerd. Wij, Belgjes, zwommen in de Waddenzee, jij, leukerd, had Belgische knopen op je vorige jas. Dansen? He leuke oerolman, al jaren gluren we naar elkaar op westerkeyn. Nu eens kletsen? Femke Lieve Sjors. Verwonder, geniet, rust uit hier op Oerol….. samen met mij en nog heel veel jaren na deze. Ik hou van jou. Dag lief kind, ik koester de gesprek-
15
Stroom
ken bij de glasbak. Dat je geslaagd bent vervult mij van moederlijke trots. Ik zag dat je schrok toen ik je zei dat we vnv niet konden kletsen, maar je bent bijna achttien, en eerlijk gezegd hang je nogal veel aan mij. Het wordt tijd dat je op jezelf gaat. Liefs, mam
Gemis Ik ben niet mijn bikini maar prismahorloge kwijt geraakt. Wat doe ik daar mee?�Jolanda Kwijt: tussen/in Formerum en Midsland aan Zee; zwarte koker met oranje/multicolour zonnebril. Bril is op sterkte..je hebt er niks aan en ik ben erg onthand. Gevonden? Bel/sms 0612254875. Nu nog met jouw ogen dicht op de eerste boot. Dit is jouw oerol-ontmaagding door zon, zee en wind. Niet wetende welke avonturen dit weekend je wegen zullen kruizen. Wel wetende dat je vandaag een jaartje ouder bent lieve Humphrey en dat gaan we nu vieren! Kusjes van ons allemaal Hiepedehiephiephoeraaaaa Heeft er iemand een fietssleutel met een houten krabbetje eraan gevonden? En een groen-zwart gekleurde sjaal? Zo ja, bel/sms me alsjeblieft! 0610799424 HELP. Mijn Shawl: Oranje met paarse vlekjes kwijt geraakt op de Braderie in Midsland. Graag terugbezorgen bij t Spyntje of camping Terpstra. Ben er erg aan gehecht! Dank, dank Anneke
Hiep hiep Lieve moeders, altijd op oerol jarig. Hieperdepiep hoeraaaaa ?? Gefeliciteerd!! Smok je leukste dochter ;-). Xxx Liefste Angel, maak er een mooi weekend van!! Dat betekent: werk loslaten Je Kleintje � Oh en Edward, Lokroepjes zijn bedoeld als Lokroepjes, roepen de lokken of lokken die roepen, dus laat de
lokjes roepen en de roepjes lokken en geniet vooral van je verjaardagscadeau !
Onstuimige groei Lieve Roos, wat mooi samen met jou en onze kleine in de buik op Oerol te zijn. Het wordt een bijzondere zomer! Jippie Vorig jaar n geheim frummeltje in mn buik, dit jaar verteder je alle Oerolvrouwen met je nieuwsgierige blik. Jij bent de mooiste voorstelling lieve Fem! Xx PI
@rederijdoeksen #ttyl #backtothemainland #holla
Oeps! Shit, gisteravond in slaap gevallen voor het medewerkersfeestje. Bij deze wil ik alsnog afscheid nemen van mijn collega’s, in het bijzonder van de Speciaal Bierbar Westerkeyn :) En natuurlijk van Conny, Jan en het personeel van de Vijfpoort. Iedereen bedankt voor een fantastisch Oerol 2016!!!! Dikke knuffel en tot volgend jaar, Ruurd xxx
De beste drukker van Nederland Drukker, namens de Oerol Dagkrant: Bedankt voor de goede samenwerking. Althans dat vonden wij. PRINT WILL NEVER DIE!!!!! Alle liefs, ons.
@oerolterschelling #vroeggeleerdisoudgedaan
Op de valreep Ada en David (hoofd productie en techniek) vragen jullie om je fiets zondagmiddag en -avond te parkeren bij de Betonning en dan lopend de dorpen in te gaan. Ben jij een rustige én ondernemende creatieveling 50+? En wil je een leuke date met Erika of Karla op een tandem? App dan nu naar 0639197023 (tussenpersoon). Antwoord niet gegarandeerd, maar dikke kans op succes!
Krant uit? / Web aan* → Bekijk de video’s van de dagkrant op Oerol.nl
@wiegman4×4
#offroad #oerol2016 #handsonthewheel
Dagkrantbezorging Ma t/m vrij 7.30 uur Za en zo 9.30 uur
COLOFON DAGKRANT 2016 HOOFD PARTNERS
PARTNERS IN NATUUR
SUBSIDIËNTEN / FONDSEN
TROTSE PARTNER
PARTNERS IN TALENTONTWIKKELING
MEDIAPARTNERS
SAMENWERKINGEN
Redactie Veerle Corstens Bram van Dijk Leonie Hosselet Emma Lesuis Jan van Tienen Pieter-Bas van Wiechen Anne van de Wetering
Illustratie Nina Maissouradze
Fotografie Bas Berends Nichon Glerum Mascha Jansen Anke Teunissen
Druk Flevodruk, Harlingen
Video Ard van der Veldt Lianne Kotte Michiel Landeweerd
LEVERANCIERS
Nijmegen BV
FESTINA LENTE COLLECTIVE
Ontwerp Van Lennep, Amsterdam Marit Bohnenn Maaike Kuiper Till Kramer
Oerol marketing & communicatie Eva Verhoeven Gonnie Tutelaers Anne de Boer Sandra Schneider Arinth Foekema Selina Boonstra Juliette Frederiks