HOREN magazine 5 by Hieke Voorberg

magazine van de nederl andse vereniging voor slechthorenden

Nummer 5 Jaargang 39 oktober / november 2011

Beter communiceren met een schrijftolk

Piet de Loof, auteur van het boek Ssst!: ‘We maken steeds meer lawaai’

Lief en leed delen met je lotgenoot

Toekomstmuziek: Klanken horen ín het cochleair implantaat

In dit nummer

HOREN is een tijdschrift waarin hoor problemen als slechthorendheid, Ménière, tinnitus, hyperacusis aan bod komen, net als andere hoorzaken zoals CI.

4 tips & adviezen

Uitgave NVVS, Nederlandse Vereniging voor Slechthorenden Verschijning zes keer per jaar Oplage 10.000 NVVS, Postbus 129, 3990 DC Houten De Molen 89a, 3995 AW Houten Telefoon (030) 261 76 16 Fax (030) 261 66 89 Teksttelefoon (030) 261 76 77 info@nvvs.nl, www.nvvs.nl www.twitter.com/nvvs.nl ING Bank 66269, Rabobank 326273948

Hoofdredactie Hieke Voorberg, horen@nvvs.nl

Van de redactie

Zo werkt een schrijftolk Een gesprek volgen op een verjaardag, bij de dokter of tijdens een vergadering: een schrijftolk zorgt voor een soepele communicatie.

foto: michiel wijnbergh

Colofon

12 i n t e r v i e w

In de vorige editie van HOREN riepen wij u op om uw mening te geven over ons ledenblad. De veertig lezers die de enquête invulden zijn tevreden en geven het magazine het rapportcijfer 8. De redactie wil alle lezers van harte bedanken voor het inzenden van hun mening. We feliciteren mevrouw E.H.M. Mutsaers-Verhagen met het winnen van de waardebon van ¤ 25,-.

Ssst, mag het wat stiller? Auteur Piet de Loof strijdt met zijn satirische jeugdroman ‘Ssst!, Wie niet horen wil moet maar voelen!’ tegen de toename van lawaai in het dagelijks leven.

Joke van der Leij, Antje van Texel

Coverfoto Marieke Viergever

Illustratie Marieke Nelissen, www.lepetitstudio.nl

Vormgeving Janneke Verrips | grafisch ontwerp, ’s-Hertogenbosch Koninklijke BDU Grafisch Bedrijf BV, Postbus 67, 3770 AB Barneveld

Lidmaatschap NVVS 2011 Lidmaatschap NVVS inclusief abonnement Horen: ¤ 31,00. Abonnement Horen exclusief lidmaatschap NVVS: ¤ 28,50 per jaar, losse nummer kosten ¤ 4,20 per stuk. Betaling na ontvangst van acceptgiro. Betaalt u via automatische incasso, dan wordt de contri butie rond de jaarwisseling afgeschreven. Opzegging lidmaatschap of abonnement per 1 januari of - zonder restitutie - per 1 juli, met inachtneming van een opzegtermijn van ten minste één maand. Bureau Van Vliet BV, Postbus 20, 2040 AA Zandvoort, tel. (023) 571 47 45, fax (023) 571 76 80, Claire Bleeker, zandvoort@bureauvanvliet.com ISSN 0925-160x De NVVS is zeer zorgvuldig in haar keuze voor adverteerders. De verantwoordelijkheid voor de inhoud van de in dit blad geplaatste adverten ties berust geheel bij de adverteerders. Zie ook: www.nvvs.nl/advertenties

Harrie ontmoette Marieke in een kliniek voor psychisch herstel. Sindsdien delen de twee lotgenoten lief en leed. Harrie: ‘Haar kracht om problemen aan te pakken bewonder ik enorm!’.

Lollig, keurig of gedurfd. Audicienketens zijn blijkbaar zoekende in hoe zij ons moeten aanspreken. Dat werd mij opnieuw duidelijk toen ik op 3 september een artikel las in De Volkskrant met als titel ‘Wapengekletter in de hoorbranche’ (zie ook blz. 8). Het viel de journa list op dat de BN’ers die opdraven in de tv-commercials van audiciens wel een hoortest doen, maar – op Bennie na – allemaal vrolijk zonder hoortoestel de winkel uitlopen. Is het dragen van een hoortoestel dan nog steeds taboe? Als ik de tv-commercials moet geloven wel.

22 o n t w i k k e l i n g e n Klanken horen ín het CI Op de universiteit van Gent wordt hard gewerkt aan een revolutionair muziekinstrument speciaal voor de CI-drager.

En verder p. 8, 9 p. 11 p. 14-19 p. 25 p. 28,29 p. 31 p. 33 p. 35 p. 37 p. 38, 39 p. 40 p. 41

NVVS digitaal Twitter

Actueel Gadgets & Go NVVS in actie Nieuw: Vrijwilliger vraagt vrijwilliger Hoe tevreden zijn Ménière-stellen met hun relatie? Lezersreacties Lezerscolumn HOORagenda: Voorlichting en informatie HOORagenda: Lotgenotencontact HOORagenda: Inloopspreekuren Informatiecentrum Oorakel De volgende keer in HOREN

Volg de NVVS op Twitter: Twitter.com/NVVS_

Facebook Word vriend van de NVVS: Facebook.com/nvvs.nl

Youtube Bekijk de video's van de NVVS: Youtube.com/NVVSkanaal

Overname van artikelen is toegestaan na toestemming van hoofdredacteur en betrokken auteur

2 2

Als directeur zul je mij, vanwege het onafhankelijke karakter van de NVVS, nooit horen zeggen welke audicienketen mijn voorkeur heeft. Maar als het om hun reclamespotje gaat, wil ik best mijn favorieten kenbaar maken. Met stip op een gedeelde eerste plaats: de Beter Horen-commercials met BN’er Marijke Helwegen en met Bennie Jolink. Hilarisch, zijn uitroep, als hij zijn eigen hit Oerend Hard weer kan horen en zegt: ‘Dat is toch geen muziek, man!’. Het spotje met stervoetballer Luis Suárez, ook van Beter Horen, schiet voor mij zijn doel helaas voorbij: ík kan zijn lastig gearticuleerde accent met mijn oren nauwelijks verstaan.

Misschien komt het door de onzekere zoektocht naar de juiste toonzetting van de spots dat er zoveel uit de kast wordt getrokken om ‘ons’ te bereiken. Dit reclamegrapje met BN’ers kostte audi cienketens Beter Horen en Schoonenberg Hoorcomfort vorig jaar samen maar liefst 12 miljoen euro. En dan heb ik de kosten van andere audicienreclames nog niet eens meegeteld. Met deze cijfers in mijn achterhoofd, kijk ik met een gemengd gevoel naar een brief op mijn bureau. De audicienbranche schrijft minister Edith Schippers de volgende boodschap: we vinden het nieuwe vergoedingensysteem (waarbij de hoortoestelgebruiker een veel lagere bijdrage betaalt) onbetaalbaar. Het gaat ons te veel geld kosten. Ik zucht. Schieten al die tv-spotjes ons doel van goede en betaalbare hoorzorg niet een beetje voorbij? joop beelen

directeur NVVS, j.beelen@nvvs.nl Twitter je reactie @nvvs.nl #JoopBeelen Lach mee om de reclamefilmpjes van de audiciens op ons NVVS Youtube-kanaal.

HOREN oktober / november 2011

foto: michiel wijnbergh

Advertentie-exploitatie

Het luisterend oor van de lotgenoot

foto: ipem

Druk

20 m i j n v e r h a a l foto: marieke viergever

Tekst

Reclamepret

Net iets te degelijk vind ik de spotjes met Willeke Alberti en Loretta Schrijver van audicienketen Schoonenberg Hoorcomfort. Omstreden was natuurlijk de slapstickachtige reclamespot van Hans Anders waarin een wat warrige slechthorende dame telkens ‘hè!’ roept naar haar verzorgster. Sommigen vinden het beledigend, anderen kunnen er wel om lachen.

Fotografie Marieke Viergever, Michiel Wijnbergh, Kees Bennema, Tim de Backer

Column

tips & advies foto: kees bennema

Beter én makkelijker communiceren met een schrijftolk

NVVS en schrijftolken

Eenvoudige één-op-één-gesprekken over koetjes en kalfjes lukken meestal nog wel. Maar

De NVVS maakt zeer vaak gebruik van een schrijftolk. Tijdens de NVVS-voorlichtings bijeenkomsten is standaard een schrijftolk aanwezig.

bij een verjaardag, consult bij de dokter of een belangrijke vergadering kan het voor mensen met een hoorbeperking heel lastig en inspannend zijn om een gesprek te voeren of te volgen. Schrijftolken kunnen in zulke situaties uitkomst bieden. Maar hoe regel je dat? En wat zijn de ervaringen van schrijftolkgebruikers zélf? U leest het in dit artikel. door: joke van der leij

en vergaderruimte met twaalf werknemers waaronder Margreet die slechthorend is. Het is spannend, want er moeten belangrijke beslissingen genomen worden. Plotseling begint iedereen te gniffelen. “Hoezo dat geglimlach?”, denkt Margreet. Gauw een blik op de laptop van de schrijftolk. Tik, tik, tik tikkerdetik, tik: <Er gaat een mobieltje af en er klinkt gegniffel> “Oh, is dat het.” Net iets later dan de anderen gniffelt Margreet mee.

Duizendpoot ‘Heel herkenbaar’, vindt Richard van Royen. Hij werkt sinds 2005 als officieel geregistreerd schrijftolk. Wat mag je eigenlijk van een schrijftolk verwachten? ‘Als schrijftolk zorg ik ervoor dat slechthorenden en horenden met elkaar kunnen blijven communiceren’, legt Richard uit. ‘Dat betekent niet dat ik altijd álles wat er gezegd wordt letterlijk vertaal. Soms gebruik ik andere woorden of vat ik het gezegde samen. Wel blijft daarbij de kern van de boodschap altijd intact. Ik geef ook relevante omgevingsgeluiden weer en de emotie waarmee mensen spreken. Het is luisteren, kijken, voelen en weergeven tegelijk: in feite moet je als schrijftolk een communicatieve duizendpoot zijn.’

Doorgeefluik ‘Mijn tolkopdrachten zijn heel divers’, vervolgt Richard. ‘Ik tolk veel in (hoger) onderwijssituaties en situaties in de geestelijke gezondheidszorg. Maar ook trouwerijen, begrafenissen en verenigingsbijeenkomsten zoals lezingen en vergaderingen van de NVVS. Hoe het werkt? Ik neem zelf mijn 4

Schrijftolk Richard (linksvoor) en tolkgebruiker Margreet (rechtsvoor) in actie

Veyboard en laptop mee en bespreek met de cliënt vooraf of deze met mij wil communiceren via spraakafzien of Nederlands met ondersteunende Gebaren. Ook spreken we af waar we gaan zitten tijdens de tolksituatie, wie mij voorstelt en mijn taak toelicht. Dat laatste is essentieel. Ik ben namelijk geen deelnemer in de communicatie maar fungeer meer als een soort doorgeefluik. Alleen als ik niet goed kan tolken voor mijn cliënt, onderbreek ik de situatie en vraag om herhaling. Dat gebeurt bijvoorbeeld als iedereen door elkaar praat. Dan leg ik uit dat de communicatie voor mijn cliënt op deze manier wordt verstoord en ik maar voor één persoon tegelijk kan tolken. Meestal reageren mensen heel begripvol op zo’n interventie en gaat het daarna goed.’

Het weten waard • Een schrijftolk gebruikt een Veyboard. Dit is een speciaal toetsenbord waarop je lettergrepen typt in plaats van losse letters. Hierdoor kan de schrijftolk op spreeksnel heid typen. Het Veyboard wordt aangesloten op pc of een beeldscherm zodat de schrijftolkgebruiker kan meelezen. • Een schrijftolk valt onder de Beroepscode Schrijftolk van de Nederlandse Schrijftolken Vereniging en heeft zwijgplicht. • Bij de Stichting Register Tolken Gebarentaal en Schrijftolken staan 82 schrijftolken ingeschreven. • Meer informatie over een tolk in Tolknet-brochure ‘Zo werkt een tolk’ of via Hoorwijzer.nl/specialisten.html.

HOREN oktober / november 2011

Openbaring Nog tips voor de (aankomende) schrijftolkgebruiker? Richard: ‘Zorg dat de tolk goed is voorbereid op de situatie, geef voorinformatie zoals een agenda bij een vergadering. Hoe beter ik geïnformeerd ben, des te beter ik kan tolken. Deel na de tolkopdracht uw ervaringen eerlijk met de schrijftolk, ook als u vindt dat het nog beter kan. En voor wie nog nooit van een schrijftolk gebruik heeft gemaakt: probeer het eens. Voor veel slechthorenden is zo’n eerste keer vaak een openbaring. Omdat ze dan pas ervaren hoeveel ze al die tijd in de communicatie met horenden gemist hebben.’

Hij bood me aan een keer voor mij te tolken in een situatie waar communicatie voor mij lastig is. Op mijn werk had ik moeite om vergaderingen met grote groepen mensen te volgen. Een gebarentolk vond ik niet prettig omdat je dan steeds naar de tolk moet kijken en daardoor geen voeling hebt met de groep. Dus ik koos voor een vergadering met collega’s. Ik was meteen verkocht. Je kunt én contact houden met de groep én via het beeldscherm van de schrijftolk precies volgen wat er gezegd wordt. Sindsdien gebruik ik een schrijftolk bij alle werkgerelateerde situaties zoals cursussen, trainingen, workshops en overleggen.’

Verkocht!

Handig

Daar is Margreet Joosen het helemaal mee eens. Zij is slechthorend en werkt fulltime als specialist Documentaire Informatie Voorziening (DIV) bij de Dienst Landelijk Gebied van het ministerie van EL&I. Voor haar werk maakt ze veel gebruik van een schrijftolk. ‘Ik maakte in 2005 tijdens de Wereld Dovendag in Groningen voor het eerst kennis met een schrijftolk.

De aanvraag voor de vergoeding van schrijftolkuren vond Margreet een fluitje van een cent. ‘Ik heb via het UWV een verzoek ingediend en een audiogram ingevoegd van mijn oren. Binnen een week was alles rond. Ik krijg circa 260 uur per jaar en nog wat extra uren voor overlegmomenten. Als ik op een vergadering kom waar het begrip schrijftolk onbekend is, leg ik vooraf

HOREN oktober / november 2011

uit dat ik slechthorend ben en daarom een schrijftolk bij me heb. Ook zijn rol licht ik zelf toe. Mijn collega’s hebben er geen probleem mee. Integendeel: iedereen vindt het heel handig dat ik met de tolk kan afspreken om de tolktekst na afloop als Word-document op een usb-stick of via de mail te krijgen. Zo kan de tekst bijvoorbeeld worden gebruikt voor het maken van verslagen. Voorwaarde is natuurlijk wel dat iedereen het daarmee eens is.’

Kantklossen Annie Oom heeft al zo’n zes jaar een schrijftolk voor privé-situaties. ‘Het maakt je leven een stuk makkelijker’, vindt zij. ‘Ik gebruik een schrijftolk om vergaderingen te volgen van verenigingen waar ik lid van ben, voor kerkdiensten, crematies en als ik ga kantklossen, een hobby die mijn schrijftolk toevallig ook heeft. Zij vergroot de letters op haar laptop zodat ik alles goed kan lezen. Met een schrijftolk is communicatie voor mij veel minder inspannend. Ik ben nooit meer uitgevloerd na een dagje kantklossen. Echt, ik kan het iedereen aanraden!’

advertentie

tips & advies

Een schrijftolk: zo werkt het Heeft u een hoorbeperking? Dan heeft u recht op een (schrijf )tolk. De overheid heeft daarvoor een speciale regeling: de communicatievoorzie ning voor doven en slechthorenden. Ook wel aangeduid met de term tolkvoorziening of tolkuren. Leeftijd en de ernst van de hoorbeperking spelen geen rol. Het gaat erom dat u slechthorend of doof bent, in het Nederlands wilt communiceren en moeite heeft met spraakafzien. Kortom, u kunt de ondersteuning van een schrijftolk goed gebruiken om in bepaalde situaties met horenden te kunnen (blijven) communiceren.

Wanneer een schrijftolkvergoeding?

Alleen bij Beter Horen

Uitsluitend gediplomeerde audiciens Kom langs bij Beter Horen voor een gratis hooradvies. Onze hoorspecialisten zijn gediplomeerde en ervaren StAraudiciens. Zij nemen een hoortest bij u af en luisteren goed naar uw persoonlijke eisen en wensen. De test en het advies zijn helemaal gratis. U bent van harte welkom. Gratis hooradvies bij u in de buurt. Kijk op www.beterhoren.nl of bel 0800 – 020 01 59 (gratis).

www.beterhoren.nl

U kunt schrijftolkuren aanvragen voor werk-, onderwijs-, of privé-situ aties (leefuren). Voor werksituaties gaat het dan bijvoorbeeld om een werkoverleg, een personeelsbijeen komst of een functioneringsgesprek. Hiervoor ontvangt u een tolkurentoe kenning voor 15% van de werktijd. Tolkuren voor onderwijs zijn onder andere bedoeld voor colleges of les

sen, stages, (mondelinge)tentamens of praktijkonderwijs. Bij privé-situa ties kunt u denken aan familiefees ten, sport, bezoek aan huisarts of specialist of museumbezoek. Dove en slechthorende mensen hebben voor tolkuren bij privé-situaties recht op standaard dertig tolkuren per jaar.

Hoe vraag ik vergoeding voor tolkuren aan? Tolkvoorzieningen voor privé-uren vraagt u aan bij Menzis Zorgkantoor Arnhem. U hoeft daarvoor niet bij Menzis verzekerd te zijn omdat Menzis deze tolkvoorziening namens alle zorgverzekeraars landelijk uitvoert. Tolkuren voor onderwijs- of werksituaties vraagt u aan via het UWV bij u in de buurt. Aanvraagformulieren kunt u down loaden via de websites van UWV of het Menzis Zorgkantoor. Als u aan alle eisen voldoet, ontvangt u een brief waarin wordt bevestigd dat u recht heeft op tolkuren. Pas na de toekenning van de tolkuren kunt u van een tolk gebruik maken. De beschikking voor privé-situaties wordt jaarlijks automatisch verlengd.

foto: kees bennema

Voor wie?

Tolkuren voor onderwijs en werk moet u echter elk jaar opnieuw aanvragen. U kunt ook extra leefuren aanvragen bij het Menzis Zorgkantoor door een brief te sturen waarin u motiveert waarom u meer uren nodig heeft en hoeveel.

Hoe regel ik een tolk? • Maak zelf een afspraak maken met een tolk. Op de website van de Stichting RTG vindt u (contact) gegevens van alle officieel geregi streerde tolken; • Zoek via Tolknet een tolk. U kunt dit zelf online regelen of dit door een medewerker van Tolknet laten doen. Via Tolknet kunt u ook hulp krijgen bij de aanvraag van tolkuren; • Benader een tolk die u (via via) kent. Veel schrijftolken zijn bereik baar via e-mail en sms.

Adressen • Menzis Zorgkantoor Arnhem, Team Doventolken Postbus 477, 7500 AL Enschede. E-mail: doventolken@menzis.nl; T. 088 222 9006 (ma t/m vrij van 8.30-16.30 uur); TT: 053485 3489 (ma t/m vrij van 8.30-14.00 uur); informatie en brochure ‘Hulp nodig bij begrijpen en vertalen?’ via www. menziszorgkantoren.nl. • Tolknet Postbus 939, 3800 AX Amersfoort; T. 0346 332 332; TT 0346 332 333; E-mail: info@tolknet.org; www.tolknet.org. • Stichting RTG voor contactgegevens van alle geregistreer

HOREN oktober / november 2011

de en gekwalificeerde schrijftolken en tolken gebarentaal, www.stichtingrtg.nl. • UWV Bekijk op www.uwv.nl de pagina: ‘Wanneer ver goedt UWV een doventolk?’ en het aanvraagformulier ‘Aanvraag voorzieningen’. • Associate Degree Schrijftolk van het Instituut Gebaren, Taal & Dovenstudies van de Hogeschool Utrecht, www.hu.nl. • Nederlandse Schrijftolken Vereniging beroepsvereniging van schrijftolken, www.schrijftolk.org.

actueel

Wapengekletter in de gehoormarkt

Muzikanten horen beter Een muziekinstrument bespelen beschermt je gehoor als je ouder wordt, zo blijkt uit Canadees onderzoek.

Op twee fronten is het oorlog in gehoorland: tussen de grootste audicienketens en tussen 23 omie

de audiciens en de zorgverzekeraars. De NVVS maakt zich bij dat wapengekletter zorgen Econ

over de kwaliteit en over het gebrek aan helderheid over de prijs van hoortoestellen. arkt 2011 ANT LKSKR TEMBER DE VO AG 3 SEP ZATERD

m hoor e g n de i r e t oor hoortoestellen hoeven consumenten binnenkort eklet g n e niet meer eerst naar de kno-arts. Zij kunnen rechtWap ANT LKSKR 2011 DE VOTEMBER SEP AG 3

als aan ons niet edt en – ook rvermo ging.’ kom stand tenvereni der Hulst hoge mas en patiën rts Van bedrijv volgen KNO-a dat de daar wil sprauit ns ar evenee enen, ma ‘niemand e voor ges rek erdaad Het Colleg de organieind Z), n’. ksg hem r doe en (CV van Vol ert ken overzekeringnisterie rt advise n Zorgvedie het mi n en Spo ft ook geeen. lzij hee satie id, We akket, Italind kom r leide uilt de Groep, zondhe basisp jzen tot sta jzen zo het pri Markt er Horen sch de pridingenplifon de over kt dat hoe de Bet nal Am o in idee CVZ den het vergoe jd een Achter multinatio joen eur t alti r or r n He mil jaa 400 2011. aanse zijn doo mense jgen. Dozekeelopen st, voor hoog waarbij goed kri ver goed helft van e het afg er win apme akt stelsel rag ver en zouden inlijgehoor t eerste rijf ma procent bed en de bed vast te bedragbest doen en. ‘He 17,4 Het opa oorbekop wijd in Eur aans geh Beter die vasniet hun lig in te de markt wereld groei e de raars n voorde systeem ert’, oor Ameriknd maakt ste door een eer erla wel van parate p dat dit g frustre een rap toch ving in Ned leider, het st. Dit wil t zor ero in t gaa Ook lijk ng in de orgaan Daarom , rkt krisico er win r de gedrijf. als ma een oort afbreu 1 me doo hoorwerki het advies minister. gssysteem Horen, r van 201oorzaakt jgt van arts. He tede lt din de kri t jaa van dee terver las naar de e aan iciens , half vergoe dt dat nogin beot.’ prijzen kocht, vooral en’ portag nieuw hou lijk lst eerst niet zo grodat we aud werd d hogere rden ver operer erg. nister behoor ef. we CVZ een is dus t is niet zo om te enb der Hu de mi rkt is middel llen die gelijk ble nd 46 mil e ‘He maar de ma O-arts Van erla vragenvan Schoonn te meetoeste volum ‘Ja, 5,3 pro en. ling a in Ned het gen. g’, vat KN en sam de reclam plotse Wann id om orer nog een zette groei van jaar. wijl rijf ook ele bed om, een wegin wikkeling ook in pen jaren vorig zegt al opg ben ze daa olgd.’ Vol ’ Het ont h dus elo te van Edgar on euro in ‘Ze zijn nu heb bij gevnvesteerd r de uit zic die de afg Volgens joen e opzich ft Amplif Europa sus en Dat voo , . , ten geï cur st hee en ten Agewis r ten gen cent ieve maken ‘flink wijd n, naa tralië budget ntieel ste bureauting voo intenshem is er gereed te is geWereldvestiginge rika, Aus zijn sus de winme exponeen, met in marke jk om de te gens ds bedrijf . De cur 7.000 en rd-A t sin Noo Keehn ialiseerd moeili de streep om het uwe rol audiciens,d euro uit Azië, -Zeeland. Peters leidtak van het nie suzen e gespec ssers, is ent over atuur. con deze door 250 hij n dui Nieuw eur Peter erlands e he par r 500 e testap maatre50-plu consum kritisc tallen jare werkt in het volgd Direct r de Ned zijn voo deze die tijd vooral jaa nieuw ouderen. ‘Het zijnzij al tien wit wast’. e kels Voor drie ia, met ren heeft kke dat dan on. lam Nok ust r len tre Ho ger n, om ‘witte dat de rec igAmplif lips en en, zul anBeter ard Phi mente dat was rijk Ook genomen. begonn voor land. oofwa ook de is horen dus belangd en gel gelen Achmea chijnlijk overgaan buiten t Nu 2 waars Het is wbaarhei’ erg een er) t, me eraars 201 rijv betrou straalt. Schoonenb verzek teem. Uviivé en per Sch te ta uit r sys ergro Un heid rom laat ers (Loret ldig voo rer-up rbedrijf van de dere nieuwe s zoals n verzek egaat Runn Daa uwslez i veelvu ben voo ede ova, milie op het rzekeraar4,2 miljoe erhand ert het mo , Audion sfa oud-nieleke Alb en. ‘We heb zorgve d voor el in ondSchoonenAchter enberg esteerder estments goe mente en en Wil e opdrav en taVGZ Schoondamse inv HAL Inv Vorm, is mo er Horen eisen te van reclam der den, Bet Quo Rotter Vorm aliteits met ilie Van van de en die der ling over de kw van De fam toptien bedrijv berg . schuil. st in de in meer zing. of t vergrij ionova rieven steeva esteer oorvraag Aud st bij de inv ar de rzekeraar s de, geh uitop in zich eer 500, spinnen ma kan g pen eoor gve gin pie tte est Weinig echter nog de zor garen enberg rijf rich , maar soms boven hetvan het e inv r dez werkwijm ge, en oe Het is rijven van Schoon6. Het bed e markt n ook in een e bij en voo kleuri at dat fer het tab nds jare de bed ugkrijg de nieuw egaan ens in rdt in 200 Nederla groei t ing anappara. Het is ook dat erg creet wo ter elopen culaire d wil veel . Hoewel ustus is en at op de e de afg erh s goe r de opsteekt appara ouw dis dijntje.especta up te kop tigor ringen af 1 aug er nog ond dingen imaakt nd een ves ls u alle t u naa alles rto van gehoor llend geb ter een ook rs Gro gaa ze we ze al a, wordt ele vergoe nu hoo Duitsla en Por Gee drijf nu zien En als u wat geef onopva eten achvoorbij: rden en de g Doo land t beAchme r eventu e rol. ‘Ik der door. het hoorbe ije, Rus is jzin ticien.wilt horen, etta nie r wo ove nieuw aangem veel gar rts Van die tijd kleine r de vergri gedeld heeft in Hon zetten zijnSchoonengoed vraagt Lorsachtig deze Maar steeds t KNO-a hebben log uit voor eit doo gingen ente om 9 zette s’, zeg zekeraars oon eisen efd dan?’, bijtnieuw herm stellen oep gro gehooroor ste spe kan 200 Rec esc r dinig rijk len. maar in om. ‘De ver nen gew eschro ns t jaa een ontot televisi-nieuwsdoelgr heuse e belang enberg icie joen sinds ach NederHulst. . Die kun wordt opg er in een onkend, ot gro g. Aud onis er rd 66 mil is Schrijvmet een nd. De oud lamesp . De twe , Schoon ren bec macht kwaliteit goedin steren, berg l Wanna oonenberg x. Hij we ne beg rec – ver broken de markt Beter Ho tempo een decor achtergrort in een omfort dat de elfde l naar lui a: onze rap campagnaar de soMarce r van Sch Benelu enberg lers in omfort en door in aar af te deze r dez per op de s figuree erg Hoorc n. Op het r we Achme teu ionova Schoon jullie.’ en. voo . met daa rec gedaan chte orc aar elk bij elle t Aud n gev gen er Ho en om lezere oonenb rtoest din dat we erzoek ardig gea directeur en elk nen en ng te Vodamoeteanders zeg niet me land de kos nd ver k ond rokken itstrali voor currer s te ope lamebeste van Sch er van hoo tergro st Verbee nen geloofwand’, vertelt ingin Bewant n komen zijn geziende ontwik aanget e retailu hetzelfde ach t winkel n met rec verkop op de snel ‘Joo etta het meest Nederla ek, na kon .’ klantepatiënten blij me agtekens verder deed hij Lor zijn te in troeve schermt dan ook erg’ om geven: De nen a. ‘Dat ble erti te r gerich g dat ingen en vra Eerder r nn e Alb humo grijzin ars bespar ar plaats j vinden t de inschijn oonenb woord te a. Dat is een Wa e. lek ver ten etballe op fon de era Wil , ma g. ‘Wi t me van Schsende ant n, Lorett terwijl hij atrix, r de meer Horen (vo over een . Door verzek toe. keling uitvoerin is gewees len van skrant iets er l eraars rag dat goeden te Ove gexverlos de audiciezegt Joost de Volk bij de a te sne rt Joop Beeg van ots ver van Bet hoorde rketin an / verzek het bed ertis rekt. ellen a, de groen: ver‘Naar expert’, spots rez: ‘Ik ’) is ma housiast: Achme g’, reagee Verenigin winkel Dubbelm zijn exp neemt rtoest rechtt Suá ige om Guus Achme gehoor je ferm dat Joost ren op acLuis itregeling nder entverband voerin erlandse ‘Somm eisen om Foto aan hoo heeft ie ondern n vanaf gs mi enl in onstre t zes zijn jasgeluk wil antiflu hnen de Nedhorenden. t aan de richten. Daaromeraar, act mea gaameer lan valkui eid. Bov re Kee Het kan demas, die me rent. Ze at pert r is een ardigh in hoever Slecht n nog niegen te ver t duidelijk nen teen verzek en van Ach an nie oorapp lha ‘ik wa mo en n. rta doe oof tin se me je Koo tassen bin dacht: nie ‘Hu geh erd ele rag a vol voo tballer idd zek Bet en rt me de gel je je afv is het .’ zij een Achme tis geustus trice happen buurt’ met nspahulpm een voe et dit soopatiënten 1 aug O-arts als schaffen. en Beter de de met ten die gra n mo dat zijn de tra gehoor boodscvallig in voor verbazing Voor winkels meer aan vindt Bee n die eren zich .’ dingen de KN len aan enberg iciens e, l aud arbij wil is ‘toe s binnen kt geen eindelijk t. oud ficeren lamebeste ame werkt welke ort we branch de prijze raat met Schoonen dat een e n n, wa loop st’. Het we 40 – uit r uitgaa Er sch nen de delijk hoe komen. identi grote rec -mondrecl t het beentijds heeft afgesprok ge doe en de ore net de deu van geper bin rte – nd eig tot zien Alle dui as t sta gex hoo lha e en rantie is niet eid Horen emde tria getest levert de n tot estel kos ecmond- rketin ‘Aange enatloos rdt torisch dat Koo appara meerderh er 80 pro spijt, s de ma lgroep. rto len. Zo rtoestelle zogeno oor wo ocht. Dat op. ’s: his consum duc. t de dir e hoo doe gen zaakt gehoor rgrote – ongeve pagina van hoo iddeld oor’, legeniging uitde vol voor deze kritischeder in pro het gehn onderz paringen lijk dat au-n deze en. De oveoblemen elijk veroor bazing gem ke per ste eveer ‘Het r hor over r n zul n ze eer euro tenver l ver worde eraar bes t gevaar arts gaa n zend de patiën rvan ong gemidspreid hoorprwordt nam. Wat we ing gee nie van de peciali eoudere , gelove kennis ove ellers, daa zek tes dui Ver ges het n ver – . het is el n daa moete bijbevan s dat rdam. cent ouderdomr verschijnalle recla- en hoorto r ten zijnze er een halenvert richten Maar op de sto nu aan – voorteur n krijge ’s enberg oor rAmste winkel p van euro naa we dus ze lst door is dat haa in bijna figurer Schoon ten als en zijn veren zich op d als de Hulst iens en in ‘Mense goed, d euro per een duu oenen t zijn der Hu teem. ‘We aantal de verkoo in 2003, dic der t is: milj ten Hor t ‘Da ior kt, ver goe In .’ He rijv van en in we der n die Sen n bed ten ie sys Beter helft dering appara l ze me t r Hor is pas verteld zitten? t arts Van rd is eg van 190 van Robert s Bete vijfhon mense ocht, we m ze nieuw dat aud opzeg uitzon r gehoordie, hoewe oortes - see van ste moete rtoestel ver heeft 0. o-art filiaal deld Maar bij ten’, er van dit kans is oor niet KNO ben gek waaro stellen500 in 201 stedingen ren sch de rme voomensen sme een gehken te heb bij een Een hooouw ero talen. stel heb t weten stel heb geHo 8 om stand nu wat matisch en wo test nnie bijna reclamebeen Beter gen em , jonge housia it iets blij veelvuldig neens buurvr , en een gehoor der toe enlijk n duur toegeen ope kijkeneen proble rprobl erdom vestigin ent De enberg jaren eve Een tien htbaarn toch het , noo erti, ook rtoestelk eig ijk zo’ 7 veel hoo tot Aantal len de pen zic oud ns l aan n vaa r n rs wil elo oon pen cie jze enl e aan ar en n. Vee kt doo Sch t imme heeft me tbaar. onderg leke Alb e voor hoo eel gaa de afg 500 afgelo nu eig bedrijv hoe de pri er, ma demerke oorzaa zo veel me een pro Wil 6 bril is paraat onzich vechtmarks De ten de beide zijn keer zov oonenut t ben. n in reclamn wat oud uitzon over van ben. 150 ver den ver r is nie niet.’ een steeds dan gaat t zo’n acu lder en die hoorap e. Sch geven hoog; eveer te zie misschie nog markt is ls Specsa neeraars lst het heid 5 ereclam meer uit dus daaBovendienvaak nie ziektebee l zijn zon rijv liefst zoa Hu llen jaar ong verzek markt 400 len, is r oren orde’. Bed n probeen aan 1 nu al jaar, namus. De bri jsvechters in de ers tegenar de t Van der de gehand. tisch oor andere ling vee uitgev in 201 het hele 4 zich s, ma ook haa rfect in aan de ma en dat . pri ets alcht en gaf august blema uit als bij die plotse ‘pe sinds ns Anders e prijsve n aanbie nieuw rmee sch arbinn Er is niet berg jaar over euro tot ring estellen benadrukkig hebben tie wa jd dt. Daa gevaar iemand 3 afen Ha n. Dat dez rtoestelle curren . vorig miljoen 300 En enveld atsvin nge stri hoortobrengen niet nod van Dat is en. den. k estelde ig ook hooook de con enberg een kracht rlog pla onderli oonenben. ing lijk 5,9 ren te n ze vaa a, directeur t oon en 2 iofort Ben staig heb bested elt nog sen de woord scherp en Sch hooroo ake van ren en Sch iciens mense l Wann Hoorcom die con arkt at nod hun dag ben de senno’09 ’10 hoor- kond spek die tus spr er Ho , ver Horen aud kon de ’08 ara htm rce gro ‘We den lee ver sen . om de 200 Ma enberg htig app Bet 1 hij tus nt: ’06 ’07 Nielsen ijk van een heb gehoor leBeter maakt - Vec de achter namelij ars. De er zegt voor grijzing interessa belt het tussenmaar ook ’04 ’05 . Bron: Op hankelhet algem een beter er in het Schoon ht voorzic klopt’, ikken. Lan strijd, zekera hebben t ’02 ’03 nt - rvdm l el0 De ver e uiters r verdub miljoen. berg, hoandere ns en ver estellen mensen Over nu we nog actiev rtoest ’00 ’01de Volkskra lux, lac. ‘Eh ja, datniet afschr eest om jaa n, graag hoo 100 branch dertig rs naar 4,5 eren, ook 11 © audicie hoorto mogelijk te krijge ren van dat ze tering mensen taboe gew ben. Wij ellen lst, KNO0309 ’10 ’11 vindenrlijk goed van veel mende 65-plusseer meer oudvoorheen. Hu rtoest araat ken pers dig, oman. Dat ’08 ’09 KNOwillen is het eenaraat te hebdat het uu tus ’07 bij zo oorapp juist zoe van gen van hoo van der er van : Loca aantal en zijn iever dan r bedrij- , rbaat ven stakopers nat ’05 ’06 geh . Bron ge tijd oorapp laten zie ars ten alle en act voo ers 0 kopers t Robert oordig naal Ove - rvdm Niet ’03 ’04 zeg aan eenl verzekeraom de kos lenver ior n. skrant kansen Peter Pet een gehmensen a Natio ren’, vertegenw de Volk zijn sen dt grote e’, stelt . ‘Door ge- , het lpmiddele Wann ida terwij ddelen kken. rent deze 11 © willen al is.’ 0309 arts en in NOAH mi Lorett arover grote hu concur deze ‘Dat bie ls het onz er Horen nsen lan che Hu naar rg te dru val dat voor exact normataboe wa het me artsen iologis t zo dat al gehoor e rkt haalt ie en markt eur van ven zoaeur van Betkunnen en.’ ect Het is dat van her hoorzois geen toer reclam llenma een , Aud nie leg t na, dir enberg strateg t. per se haa Het direct paraten aan het leveveer het is de bri e waar de de spreek er in n rap naar ‘Maar orenden Schoona als hij omschrijf Schrijv enberg een branchzichzelf ak- hoo deelneme zijn er ong en in Ne- hth s mantr bedrijf ger menteel hthorend ecteur. ‘On - slec Schoonst. Het is rkoper bril ma die ver dir ‘Mo slec van het nog verwij estellenve ijken. De ook een t rt de tallen ljoen heeft gel 1,4 mi d’, becijfedaarvan or de enveld rlijk aan hoortomee ver decennia produc een che Kracht natuu derlan de helft araat. Do taboe graag afgelopen r van dis t zijn het eer app doo te de keling ijk een mear nu vol al- gev n gehoor lagen en dat zij ook n- ‘Da ver gee en we gaan.’ Wa ontwikaanvankel hing, ma mige gev el te n t araat dremp halen, hop waar omhee en in som het me t app te weg gehoor zweemnormaal us is. Al zal estel nie rto eur aan een strekt fs modie het hoo direct len zel heid van geeft ook toe. Een die hip rt lopen,oonenberg vaa zo’n a van Sch Wann

beeld: volkskrant

22 omie Econ

streeks naar de audicien, die eerst bekijkt of een bezoek aan arts of audioloog nog nodig is. Achmea heeft nu al besloten over te gaan tot het nieuwe systeem. Uvit, de tweede verzekeraar met VGZ, Univé en Trias, studeert nog‘A op de kwaliteitseisen en tarieven maar zal waarschijnlijk ook begin 2012 overstappen.

in rlog et oo tste oo e n is h onte en de gr tussen d ee fr ss Op tw rland: tu iciens, en ingen. d er oo h au ek n ge enden e verz ns va kete iens en d slechthor el. st e audic ft van d hoortoe el De h nog geen er heeft es Reijm Door

Efficiënter en goedkoper

foto: dreamstime

ZATERD

Musiceren is luisteren op hoog niveau

De wetenschappers kwamen tot deze bijzondere conclusie na het afnemen van gehoortesten bij volwassenen tussen de 18 en 91 jaar. Sommigen waren muzikant, anderen niet. Ze ontdekten dat het gehoor van een zeventigjarige muzikant net zo goed is als dat van iemand van vijftig jaar die geen instrument bespeelt. De verklaring zou zijn dat er bij het ouder worden minder veranderingen optreden in

het brein van wie van jongs af aan een instrument bespeelt. Musici gebruiken hun gehoor bovendien regelmatiger en op een hoog niveau, waardoor het langer duurt voordat ze problemen krijgen met het verwerken van geluid. Deze theorie gaat overigens niet op voor musici die gehoorschade oplopen omdat ze in te harde muziek repeteren of optreden. Bron: www.nu.nl

Concurrentieslag In een artikel over dit onderwerp in de Volkskrant, wordt gesteld dat audicienketens een flinke concurrentieslag uitvechten om de gunst van de slechthorende cliënt. Opvallend is de stijging in de reclame-uitgaven: de eerste zes maanden

e clam orre geho Meer

arkt is De m aad inderd lijk in or beho ing beweg

Audiciens voeren een felle concurrentiestrijd, aldus de Volkskrant

van dit jaar gaven Beter Horen en Schoonenberg samen meer dan 12 miljoen euro uit aan reclame, dat is al meer dan in het hele jaar 2009. In de afgelopen tien jaar zijn de twee ketens 150 keer zoveel uit gaan geven aan reclame, aldus de Volkskrant. Ondertussen doen Beter Horen en Schoonenberg de nodige investeringen in opleiding en apparatuur om klaar te zijn voor de nieuwe taak van de audicien: goed kunnen beoordelen of een nieuwe klant niet of toch nog wel naar de knoarts of audioloog moet. Opvallend genoeg worden noch de HoorProfs-audiciens noch de ‘bril-hoortoestel’-combinaties van onder andere SpecSavers en Hans Anders in het Volkskrant-artikel genoemd.

Meeroken leidt tot gehoorverlies Jongeren die blootstaan aan sigarettenrook van een ander, lopen bijna twee keer zoveel risico op gehoorschade. Dit blijkt uit onderzoek van het NYU Langone Medical Center in New York. Het gaat hierbij om zowel hoge als lage geluidsfrequenties. De onderzoekers bestudeerden ruim 1500 tieners tussen de 12 en 19 jaar. Hierbij is gekeken naar het verband tussen de passieve blootstelling aan rook, gehoorschade, gezondheid en de medische familiegeschiedenis. De conclusie: er bestaat wel degelijk een verband tussen meeroken en gehoorschade. Meerokers hoorden de tonen van 2,3 en 4 kHz vaker pas boven de 15 dB, de grens waarop wordt gesproken van (een licht) gehoorverlies. Hoe meer cotinine (een bijproduct van nicotine) in

foto: dreamstime

De NVVS is nauw betrokken bij deze ontwikkelingen en draagt dit nieuwe systeem een warm hart toe. Het scheelt slechthorenden een onnodig bezoek aan een specialist. Bovendien maakt dit het totale systeem van hoortoestelaanpassing efficiënter en daarmee goedkoper. NVVS-directeur Joop Beelen in de Volkskrant: ‘Toch plaatsen we wel vraagtekens bij de uitvoering, Achmea is daar bijvoorbeeld te snel mee geweest. Bovendien voldoen sommige winkels nog niet aan de eisen om gehoormetingen te verrichten. Het is voor patiënten onduidelijk welke winkels dat zijn.’

or geho Meer

ls winke

het bloed werd gevonden, hoe sterker het gehoorverlies, concludeerden de onderzoekers. Uit het onderzoek blijkt bovendien dat jongeren het gehoorverlies zelf vaak niet merken, en daarom ook geen hulp zoeken. Een betere screening onder jongeren zou goed zijn. Naar de eventuele extra schadelijke gevolgen van de combinatie van roken en luisteren naar harde muziek is opvallend genoeg nog geen onderzoek gedaan. Bron: gezondheidsnet

Roken is slecht voor de oren

Overheidswebsites toegankelijker in 2015 Bijna alle overheidswebsites zijn ontoegankelijk voor blinden, slechtzienden, doven en slechthorenden. Dat blijkt uit de Accessibility Monitor 2011, die in opdracht van het Ministerie van Binnenlandse Zaken werd uitgevoerd. Ongeveer 98% van de websites van gemeenten en de rijks overheid zijn nog niet toegankelijk (genoeg), zo concludeert

Stichting Accessibility. Minister van Binnenlandse Zaken Piet Hein Donner (CDA) heeft besloten dat de websites vol gend jaar aan de minimale eisen van toegankelijkheid moe ten voldoen. In 2015 moeten alle websites van de overheid volledig toegankelijk zijn. Meer informatie over toeganke lijkheid via www.toegankelijkheid.nu. Bron: Tolknet

HOREN oktober / november 2011

CI-gebruikers tevreden over hun implantaat Zeker 90% van de gebruikers van een Coachleair Implantaat (CI) is tevreden tot zeer tevreden over het ontvangen implantaat. Dat blijkt uit de resultaten van een enquête gehouden onder CI-dragende NVVS-leden. De overgrote meerderheid vindt dat de kwali teit van leven verbetert met een CI. Zie voor meer informatie www.nvvs.nl/cienquete.

HOREN oktober / november 2011

Wilt u op de hoogte blijven van de ontwikkelingen op hoorgebied? Meld u aan voor de online NVVS-nieuwsbrief via www.nvvs.nl/nieuwsbrief.

advertentie

SPECSAVERS LEVERT PROFESSIONELE HOORZORG VOOR EEN EERLIJKE PRIJS

Ofwel scherp geprijsde hoortoestellen met de laatste technologie die geproduceerd worden door ’s werelds marktleiders in hoortechnologie. Altijd in combinatie met hoge service en professionaliteit.

www.specsavers.nl

HOE PROFESSIONEEL IS DE HOORZORG VAN SPECSAVERS?

gadgets&co

Hebbe(hoor)dingen

150

Eet je

Tinnitusgeluiden op één cd Een ander laten horen hoe de herrie in uw hoofd klinkt? Dat kan met onze tinnitus-cd, onlangs ver schenen in een nieuw en modern jasje. Op de cd staan meer dan honderdvijftig tinnitusgeluiden die u anderen kunt laten horen. Zo ervaart uw partner, collega of familielid ook eens hoe (uw) tinnitus klinkt. Deze tweede oplage van de cd bevat een frisse en nieuwe vormge ving en is tot stand geko Zo klinkt tinnitus men met de steun van Siemens. pieptoon12.000Hzrozeruisbonken NVVS-dubbelcd met meer dan honderd tinnitusgeluiden

• Alle Specsavers audiciens zijn StAr geregistreerd • Specsavers als bedrijf is StAr én ISO gecertificeerd • Hoortesten worden bij Specsavers alléén uitgevoerd door MBO gediplomeerde audiciens • In iedere winkel zijn hoorexperts opgeleid die de klant van informatie kunnen voorzien bij afwezigheid van de audicien • De service naar de consument is optimaal door een testperiode van 2 maanden en 5 jaar gratis nazorg

Bestel de tinnitus-cd van de NVVS voor ¤ 6.25 (excl. verzendkosten) via www.nvvs.nl/ winkel.

tikkenbromstoomfluitwitteruismet piephoogborensirenebruineruis scheepshoornmisthoornalarmcirkel zaagschelslijptolhartslagrinkelen voetstappenkrekelsstromendwater regenbrandingstormpulserenderuis zeewindonweerknetterendvuurvogel Uitgave: Commissie Tinnitus en Hyperacusis NVVS (Nederlandse Vereniging voor Slechthorenden) 2e druk, 2011

Wist u dat een uitgebalanceerd voedings patroon zorgt voor extra bescherming van uw gehoor? Dat blijkt uit diverse onderzoeken. Knoflook bijvoorbeeld zorgt voor een goede doorbloeding, ook van het oor. Wie regelmatig en gezond eet, voelt zich minder moe en heeft minder last van lichamelijke klachten. Jezelf fit eten, dat is dus het devies. Maar hoe doe je dat? Met dit boek in handen komt u een heel eind. Het is geschreven door twee door de wol geverfde voedingsdeskundi gen. Hun motto: ‘slimme voeding, een upgrade voor je lijf ’. Perfect leesvoer dus voor wie wel wat extra fitheid kan gebruiken.

Win!

HOREN magazine geeft 3 exemplaren weg van ‘Een gezonde eter voelt zich beter, slimme voeding de upgrade voor je lijf ’ van auteurs Irene Lelieveld en Veronique Hundscheid (t.w.v. ¤ 19,95). Kans maken? Laat ons weten wat u eet om fitter te worden. Doe dit aan de hand van een foto, een recept, gedicht of anders. Stuur uw inzending vóór 15 november naar horen@nvvs.nl of naar het redactieadres en win dit mooie boek!

Te lawaaierig? De decibelmeter weet beter! Te lang blootstaan aan te hard geluid kan (nog meer) gehoorverlies veroorzaken. Maar wanneer is geluid eigenlijk te hard? Daar komt u voort aan achter met de decibelmeter. Met dit han dige en compacte apparaat meet u de exacte luidheid van het geluid in openbare ruimten, op straat of in horecagelegenheden. Of het geluid echt te hard (en dus onveilig) is, dat kunt u aflezen van de decibeltabel afgebeeld op een poster van de Hoorstichting. Zo weet u voort aan tenminste zeker of de kust voor u veilig is. En kunt u klinkend bewijs aandragen als u uw beklag doet over de geluidsoverlast. De decibelmeter is verkrijgbaar vanaf ¤ 28,99 via www.conrad.nl/ decibelmeters. De poster met decibeltabel verkoopt de Hoorstichting voor ¤ 1,- via www.hoorstichting.nl.

fit

Blazen tot het licht wordt Het licht al blazend aan doen? Dat is in de toekomst mogelijk met de TURN ME ON™ lichtknop. De Amerikaanse Chris Haines uit Somerville (bij Boston) ontwikkelde dit originele hoorhebbeding in de vorm van een oorschelp. Wie erin blaast, zet haast geruisloos het licht aan. Liefhebbers moeten nog even geduld hebben: het product is nu nog niet op de markt. Meer informatie via www.coroflot.com/chrishaines en www.ideaka.com.

hyperacusis foto: tim de backer

auteur piet de loof over zijn nieuwste roman ssst!

‘Ik strijd tegen de dictatuur van de decibels’

In de oertijd betekende hard geluid maar één ding: een wild dier en dus gevaar.

Het lijkt wel of tegenwoordig alles sneller, harder en vooral ook luider moet. Opgefokte brommertjes, gsm-tunes die steeds harder klinken. En dan die metershoge geluidstorens die tijdens concerten een tsunami van geluid over het publiek spoelen. De Belgische schrijver en journalist Piet de Loof (39) roept in zijn satirische jeugdroman ‘Ssst!’ op tot stilte in een wereld die steeds meer gedomineerd wordt door lawaai. Een interview. Piet de Loof: ‘Met mijn boek roep ik op tot meer stilte’

Waarom heeft u dit jeugdboek geschreven? ‘De wereld is veel te lawaaierig en dat stoort me al jaren. Voor mij persoonlijk was een concert van Herman van Veen dat volledig werd verpest door te veel decibels de spreekwoordelijke druppel die de emmer deed overlopen. Ook werd ik gegrepen door het krantenbericht over een landgenoot en muziekliefhebber (Dietrich Hectors, red.) die zelfmoord had gepleegd vanwege zijn heftige tinnitus en hyperacusis. Te lange blootstelling aan te luide muziek had bij hem voor gehoorschade gezorgd. Aanleiding om Ssst! te schrijven is dan ook mijn verontwaardiging over de toename van het lawaai en mijn ongerustheid over het groeiend aantal gevallen van gehoorschade.’

In uw boek strijdt de 16-jarige Ludovic als een ‘soldaat van de stilte’ tegen wat u noemt de ‘dictatuur van de decibels’. In hoeverre identificeert u zich met Ludovic? ‘Net als de hoofdpersoon hou ik erg van muziek. Hoewel ik geen last heb van tinnitus, zijn mijn oren wel enigszins overgevoelig voor geluid en is mijn gehoor niet optimaal meer. Net als het hoofdpersonage erger ik me dan ook extra aan hard geluid. Ik hoefde dus niet veel moeite te doen om me in Ludovic in te leven. Net als hij ben ik erop uit gegaan met een decibelmeter om te kijken hoe luid mijn omgeving nou écht is.’

U stelt dat het aantal decibels dat onze oren te verwerken krijgt in enkele decennia is verveelvoudigd. Hoe komt dat volgens u? ‘De wereldbevolking is gegroeid en zal nog verder groeien. Meer mensen betekent minder ruimte voor jezelf en voor

het lawaai dat je produceert. Vooral in dichtbevolkte steden is geluidsoverlast een groot probleem en een dagelijkse ergernis. Ook technologische vooruitgang zorgt voor een toename van het aantal decibels. Vergelijk het geluid van een transistorradio of walkman van vroeger maar eens met de subwoofers en mp3-spelers van nu. Veel mensen lijken bovendien besmet met wat wel eens de ‘de muziek-te’ wordt genoemd: de drang om altijd en overal muziekinstallaties naartoe te slepen om het ‘gezellig’ te maken. Tijdens sportmanifestaties en schoolfeesten zorgen bonkende bassen voor ‘sfeer’, op trouwfeesten en jubilea snoert de dj na het dessert iedereen de mond.’

Over Ssst! Ludovic (16) is gek op muziek, ‘de mooiste vorm van geluid’. Tegelijk ergert hij zich aan het lawaai en de deci bels om zich heen. Als Ludovic in een danscafé tinnitus (de beruchte ‘tuut’ in de oren) oploopt, gaat hij over tot actie. Met valse e-mails, strooibriefjes en technologische snufjes begint hij in zijn stad een eenmansstrijd tegen de dictatuur van de decibels. Deze roman is in een speelse stijl geschreven en drukt je met je oren op de feiten. Bij het boek ontvangt u twee gratis oordopjes. Uitgeverij Abimo | ISBN 9789059327986 | prijs: ¤ 15,95 | Meer informatie www.pietdeloof.be

HOREN oktober / november 2011

Waar komt de neiging om muziek steeds harder te zetten vandaan? ‘Wanneer er luide muziek klinkt, dan komt er in de sacculus (een klein onderdeeltje van het evenwichts orgaan in het oor, red.) een stof vrij die je kunt vergelijken met adrenaline. Dit lichamelijk proces is een historische reflex. In de oertijd betekende hard geluid namelijk maar één ding: een wild dier en dus gevaar. Nu we niet meer op de vlucht hoeven voor wilde dieren, missen we als het ware die adrenalinekick en roepen we deze graag op door de volumeknop hard te draaien. Het stimulerende gevoel dat harde muziek ons geeft, werkt ver-

‘Muziek-te’ is de drang om altijd en overal muziekinstallaties naartoe te slepen om het ‘gezellig’ te maken

HOREN oktober / november 2011

slavend. En we slaan niet meer op de vlucht maar blijven ter plaatse bewegen – dat noemen we dan dansen.’

Uw boek maakt jongeren op speelse wijze bewust van het risico op gehoorschade. Wat zijn andere aansprekende manieren om jongeren te wijzen op de gevaren van te hard geluid? ‘Dat is een moeilijke vraag die veel mensen bezighoudt. Ik denk dat je jongeren in elk geval niet op een belerende toon moet aanspreken en dat ludieke acties het beste werken. Bijvoorbeeld een jongerenidool dat iets vertelt over gehoorschade, hyperacusis en tinnitus. Jongeren nemen eerder iets aan van een bekende kop dan van een dokter in een witte jas.’

Win een exemplaar Hoe wapent u zich tegen de dictatuur van de decibels? Zet uw ervaringen op papier of beeld uw gevoelens uit in een foto of collage. Stuur uw inzending naar de redactie per post of via e-mail horen@nvvs.nl De vijf meest originele inzendingen worden beloond met een exemplaar van Ssst!, Wie niet horen wil moet maar voelen?. Winnaars krijgen begin november bericht.

Win!

U heeft zelf ook overgevoelige oren. Hoe gaat u om met lawaai? ‘Ik woon in een drukke stad en slaap ’s nachts met oordoppen in. Ik mijd luide plekken, drukke horecazaken en massatoestanden. Hopelijk draagt mijn boek bij tot meer begrip, zodat meer mensen vaker van de stilte kunnen genieten.’

Bestel het boek via de NVVS webwinkel www.nvvs.nl/winkel.

nvvs in actie

staan aan te hard geluid. Om deze risicogroep voor

gebeurtenis. Extra pijnlijk kan het zijn voor wie

te lichten verschijnt de documentaire ‘Ongehoord

gehoorverlies heeft en zich dus extra moet inspan-

hard’, een film gesponsord door de NVVS.

nen om de spreker(s) te verstaan. Want wat als dit niet of niet helemaal lukt? De NVVS-Commissie Toegankelijkheid lobbyt voor betere voorzieningen voor slechthorenden op locaties van uitvaartcentra en crematoria.

Negatief: het systeem werkt vaak niet Slechts 39% van de ondervraagden gaf aan tijdens een ceremonie gebruik te hebben gemaakt van een geluidsvoorziening die ‘redelijk goed’ werkte. Dat percentage moet omhoog, vindt Ruud de Bakker van de Commissie

‘De uitvaartbranche moét toegankelijker voor slechthorenden’

Musici en docenten in het muziekonderwijs lopen risico op gehoorschade omdat ze te lang bloot-

Een uitvaart of crematie bijwonen is een emotionele

Uit een enquête die de commissie afnam onder tientallen slechthorende bezoekers van crematoria blijkt dat veel centra wel beschikken over een luistersysteem, maar dat het systeem het in de helft van de gevallen niet functioneert. Dat moet toegankelijker, vindt de commissie.

Preventiefilm ‘Ongehoord hard’ in première

Toegankelijkheid. ‘Op basis van de enquêteresultaten schrijven we een goed onderbouwd pleidooi. Dat zetten we in als lobbyinstrument bij gebouwbeheerders. Als zij in zijn voor verbetering, dan kunnen ze terecht bij onze ringleidingcontroleurs die de systemen (gratis) correct afstellen zodat ze wél goed werken.’

Regisseur Ton Panken volgde voor ‘Ongehoord Hard’ zowel privé als op de werkvloer het leven van zangeres en docente Gaby Kaihatu. Zij kampt met hyperacusis en tinnitus maar wil het liefst blijven werken in dit creatieve vak. De film laat de strijd en dilemma’s zien die dit oplevert. Bij het zien van de film wordt de kijker zich bewust van de ernstige gevolgen van het blootgesteld worden aan té lang en té hard geluid. ‘Ongehoord Hard’ is een project van Oorbewust,

‘Ongehoord hard’ gaat over gehoorproblematiek bij musici

Beeldland BV en PoppoVisual en wordt gesubsidieerd door de Nationale Hoorstichting, SFKV en de NVVS en gaat in december 2011 in première. Via www.nvvs.nl houdt de NVVS u op de hoogte van de verschijning van de film.

Vergoeding hoortoestellen 2012

Laat van u horen! Wilt u samen met de NVVS en de Commissie Toegankelijkheid uw steentje bijdragen aan een betere toegankelijkheid bij uitvaartcentra en crematoria? Meld dan uw luisterervaring bij crematoria en/of uitvaartcen tra via het meldpunt op Hoorwijzer.nl. De Commissie Toegankelijkheid bundelt deze ervaringen zodat de cen tra erop kunnen anticiperen.

Klap klap klap

Minister Schippers van VWS heeft de vergoedingen bekend gemaakt voor hoortoestellen per 1 januari 2012. De bedragen stijgen licht ten

V.l.n.r Joop Beelen, Lars Hollandes, Hieke Voorberg, Angélique van Lynden, Jeanette Noordhof, Janny Spronk,Lila Soerdjbali, Nicole van Dalen.

HOREN oktober / november 2011

voor de huidige systematiek is de ‘functiegerichte verstrekking’. Die biedt meer kwaliteit, meer transparantie en ook niet onbelangrijk: voor veel slechthorenden een veel lagere eigen financiële bijdrage.

opzichte van 2011. De NVVS leidt uit de bekendmaking van deze cijfers af dat de minister niet van plan is veel te gaan veranderen aan de huidige vergoedingensystematiek. Het CVZ en een flink aantal organisaties (waaronder de NVVS) pleiten ervoor om dat juist wel te doen. Het alternatief

Tijdens de Week van het Applaus hebben de NVVS-medewerkers van het landelijk bureau in Houten alle NVVS-vrijwilligers een applaus te geven. De NVVS is niet de enige (vrijwilligers) organisatie die in de week van 11 tot en met 18 september op symbolische wijze haar vrijwilligers bedankte. Meer informatie via www.vrijwilligers bedankt.nl en www.nvvs.nl/vrijwilligers.

foto: thies bening

Woorden raden tijdens een uitvaart of crematie? Niet nodig!

Meer informatie over dit onderwerp vindt u op www.nvvs. nl/vergoedingenhoortoestellen. Daar treft u onder andere de brief die de NVVS naar de Kamercommissie van VWS heeft gestuurd. In deze brief oefenen we politieke druk uit op minister Schippers. We zien namelijk graag dat zij in plaats van de nieuwe tarieven per 1 januari 2012 de systematiek van ‘functionele verstrekking’ invoert.

Vergoeding vanuit het basispakket in 2012 ¤ 509,50 voor de eerste aanschaf van een hoortoestel of voor het vervangen van een toestel dat korter dan 6 jaar is gebruikt; ¤ 600,50 voor een gebruik tussen 6 en 7 jaar; ¤ 691,00 voor een gebruik langer dan 7 jaar; ¤ 691,00 voor een hoortoestel voor kinderen tot 16 jaar; Voor een hoortoestel dat gemonteerd wordt in een bril montuur geldt een aanvullende vergoeding van ¤ 66,00. De prijs van hoortoestellen stijgt licht

HOREN oktober / november 2011

advertentie

True vanaf het moment dat we samen uit zijn

nvvs in actie

Signaal en NVVS roepen ziekenhuispersoneel op tot betere communicatie met slechthorende patiënt In de onlangs verschenen brochure ‘Een slechthorende patiënt in het ziekenhuis’ geven Signaal en de NVVS ziekenhuispersoneel tips en advie-

Een slechthorende patiënt in het ziekenhuis

zen voor een betere communicatie met patiënten met gehoorverlies. Wie in het ziekenhuis wordt opgenomen wil natuurlijk graag weten wat de diagnose is en welk behandeltraject de arts voorstelt. Om complexe medische aandoeningen te begrijpen is het van groot belang om de arts goed te verstaan. Misverstanden ontstaan makkelijk, ook in het ziekenhuis. Communicatie is de sleutel, ook al gaat dit vanwege het gehoorverlies (wat) stroef. In de vijftien pagina’s tellende brochure ‘Een slechthorende patiënt in het ziekenhuis’ trachten Signaal en de NVVS zorgverleners te sensibiliseren

en informeren over slechthorendheid, hoorapparaten en ook praktische zaken rondom behandelingen, schrijftolk en liplezen. Dit in de hoop dat het verzorgden personeel beter zal omspringen met patiënten met een slecht gehoor. Ook voor slechthorende patiënten is een flyer gemaakt, vol tips voor een goede communicatie in het ziekenhuis. Eind november publiceert Signaal ook een brochure voor dove patiënten en hun zorgverleners. Houd de website www.toegankelijkheid. nu in de gaten voor meer brochures in deze lijn en een medisch protocol.

Als zorgverlener optimaal communiceren met een slechthorende patiënt. Het kan met de tips in deze brochure.

Download op www.nvvs.nl/ziekenhuisbrochure de online brochure en de patiëntenflyer.

advertentie

Het zijn spannende jaren voor de NVVS: de inkomsten moeten worden opgeschroefd om binnen een afzienbare periode een evenwicht te krijgen tussen structurele baten en lasten. Dat is een uitdaging in een tijd van overheidsbezuinigingen op onze subsidies en een teruglopend ledenaantal bij veel verenigingen. De NVVS kan verstandige adviezen over haar financieel beleid daarom goed gebruiken.

Voor van de Financiële Commissie van de NVVS zoeken wij per direct een:

2 vrijwilligersfuncties

Financiële duizendpoot (m/v) Echt goed horen, ook in veeleisende omstandigheden. Dat biedt Beltone True™. Een uitgebreide, revolutionaire lijn hoortoestellen en accessoires die ontwikkeld zijn om u in alle situaties bij te staan. Wanneer u televisie kijkt of aan het telefoneren bent, maar ook als u buiten bent, op kantoor of in een restaurant. U hoeft niets te missen. Maak kennis met onze nieuwste aanwinsten Nieuw in ons assortiment zijn de Beltone True™ draadloze mini AHO, het kleinste en volledigste achter-het-oor-model dat verkrijgbaar is, en de Beltone Direct Personal Audio Link. Een draadloze, draagbare microfoon waarmee u ook prima hoort in luidruchtige omgevingen, zoals restaurants, feestjes of kantoren. Een revolutionaire nieuwe manier om elk gewenst geluid direct naar uw hoortoestel te sturen. Meer weten? Kijk op www.beltone.nl of vraag ernaar bij uw verkooppunt.

Heeft u : • Een carrière (gehad) in de financiële wereld • Inzicht in beleidsmatig-financiële kwesties • Het in u om bij te dragen aan een financieel gezonde NVVS?

vereniging en de communicatie hierover in de leden vergadering. • De Financiële Commissie adviseert o.a. over de begro ting en de jaarrekening en denkt mee over de financiële consequenties van voorgenomen beleid.

Wij zijn op zoek naar: • Een voorzitter voor de Financiële Commissie van de NVVS • Een lid van de Financiële Commissie van de NVVS

Interesse? E-mail uw (beknopte) CV aan Joop Beelen (NVVS-directeur), j.beelen@nvvs.nl of bel 030- 635 40 01. Surf voor meer informatie over de NVVS naar www.nvvs.nl.

Wij bieden: • Een plekje binnen een interne commissie die kritisch en constructief meedenkt over het financieel beleid van de

Voor deze functie krijgt u geen vergoeding. Wel kunt u aanspraak maken op vergoeding van gemaakte onkosten.

HOREN oktober / november 2011

nvvs in actie

Eerstehands ervaringen vastleggen en publiceren met project Ervaringskennis ‘Wij weten hoe het voelt’, dat is één van de slogans van de NVVS. Maar de NVVS wil meer zijn dan een veilige haven vol (h)erkenning. De vereniging wil haar leden bijstaan om sterker en weerbaarder te worden in de maatschappij en doet dit door eerstehands ervaringen van men-

23226NLr1.0_A4

NVVS weet van wanten

Hoe gaat het project precies in zijn werk? Joop: ‘We gaan 36 sessies organiseren rondom specifieke aandoeningen. Deze inzichten stellen we vervolgens beschikbaar voor belangstellenden in de vorm van thema-boekjes, overzichten op internet of bijvoorbeeld YouTube-filmpjes.’ Tijdens de projectperiode wordt een methode ontwikkelt waar de NVVS ook na beëindiging van het project in 2014 nog mee kan werken.

medel.com

foto: janny spronk

Vertegenwoording in Nederland Veenhuis Medical Audio B.V. | Ouverturelaan 2 | Postbus 108 - 2800 AC Gouda Tel: 0182-683800 | Fax: 0182-683826 | E-mail: info@veenhuis.nl

EAS ™ Elektrisch Akoestische Stimulatie Cochleair Implantaat & Hoortoestel

een hoorprobleem. Door al die ervaringen te bundelen hopen we onze doelgroep nóg beter te helpen.‘

NVVS-directeur Joop Beelen over het project Ervaringskennis: ‘Het zou een gemiste kans zijn als we niets zouden vastleggen van die vele eerstehands ervaringen over hooraandoeningen. Er is vooral veel kennis aanwezig binnen de NVVS, met name onder de leden van de commissies die zich specifiek bezighouden met hooraandoeningen zoals tinnitus en de ziekte van Ménière en allemaal zelf ervaring hebben met

MED-EL Auditieve Implantaten. De nieuwe norm voor werkzaamheid, gebruiksgemak en betrouwbaarheid.

MAESTRO ™ Cochleair Implantaat

Op die manier kan iemand die op zoek is naar perspectief en bemoediging altijd de juiste informatie vinden. Oók als er geen ervaringsdeskundige klaar staat om hulp te bieden.

Van themaboekjes tot YouTube-filmpjes

Deel uw ervaring! Wilt u als ervaringsdeskundige meewerken aan dit project? Geef u dan op voor één van de ervaringskennissessies! Stuur hier voor een e-mail met uw naam en motivatie naar naar Lara Laurens, e-mail l.laurens@nvvs.nl o.v.v. ‘Ervaringskennissessie’.

NVVS op de 50PLUSbeurs in Utrecht De NVVS deelde op de 50PlusBeurs een stand met Oorakel, FENAC, Pro Persona, GGMD en de Nationale Hoorstichting.

VIBRANT SOUNDBRIDGE ® Middenoor Implantaat

HOREN oktober / november 2011

foto: nationale beeldbank

sen met hoorproblemen vast te leggen en te publiceren.

HOREN oktober / november 2011

mijn verhaal

foto: marieke viergever

Harrie en Mariska delen lief en leed met elkaar

donkere kant. Maximaal twaalf weken zou ik doordeweeks in de kliniek verblijven. Ik kreeg een behandelplan en gaf me op voor de werkgroep ‘energiehuishouding’. Daar leerde ik dat een slechthorende ongemerkt steeds meer energie gebruikt bij het horen en dus extra moet letten op een goede balans tussen werk en ontspanning. Ik begon met kleien, een activiteit die ik dacht na de kleutertijd voorgoed ontgroeid te zijn. Maar het blijkt te helpen om de onderhuids levende emoties naar boven te halen.’

Het meisje met de oranje geverfde lok

nvvs-lid harrie renckens (61) vond zijn lotgenoot:

‘D

aar stond ik dan met mijn tassen in de hal van de kliniek voor psychisch herstel. Ik, Harrie uit Heerlen, sinds een half jaar arbeidsongeschikt. Na bijna veertig jaar met veel plezier te hebben gewerkt als leraar op een middelbare school, had mijn slechthorendheid toch echt zijn tol geëist. Van jongs af aan hoor ik niet goed en draag sinds mijn veertiende hoorapparaten. Mijn slechthorendheid was de reden dat ik diverse keren werd afgewezen in mijn sollicitaties naar een baan als leraar. Bij één school had ik geluk en gaf de rector me een kans. Daarvoor ben ik hem nog altijd intens dankbaar. Ik wist dat werken met een verminderd gehoor extra inspanning kost,

maar in mijn eigenwijsheid dacht ik dat zoiets voor mij niet gold. Toen de klassen steeds groter werden en mijn gehoor afnam, sloeg het noodlot toe. ’

Opname in de kliniek ‘Opeens was het gebeurd. Ik sliep voortdurend slecht en viel ongewoon vaak boos uit naar leerlingen. De huistarts zei: je bent geestelijk burn-out. Enkele maanden thuiszitten hielp niet. Met een houding van ‘al baat het niet, dan schaadt het niet’ stond ik op die grijze ochtend dus in de kliniek in hoop op psychisch herstel. Buiten was de lucht grauw en ook mijn geest was aan de

HOREN oktober / november 2011

was aan de donkere kant

tot mijn zeventiende in een internaat gezeten”, vertelde ze me. “Het was de mooiste tijd van mijn leven!”. Vervolgens vertelde ze me over haar problemen: een hernia, een tia en nu een burn-out. ”Hoe voel jij je als slechthorende tussen de goedhorende mensen?” vroeg ik haar. ”Steeds weer opnieuw vechten om je plek in een groep, waar je ook bent, in elke levensfase”, antwoordde ze. Heel herkenbaar, dacht ik.’

Intiem gesprek ‘Zo zaten we meer dan een half uur recht tegenover elkaar in een hoekje van de gemeenschappelijke huiskamer van de kliniek. Tranen welden op in onze ogen toen we spraken over de relatie met onze partners. Fluistergesprekken in bed blijken voor ons beiden niet mogelijk; want in bed kun je immers geen gehoorapparaten dragen. En dan de misverstanden wanneer wij hun goedgemeende woorden onjuist verstaan en ‘vreemd’ reageren. Beiden blijken we het goed te hebben getroffen. Onze partners zijn ons derde luisterend oor. Ze beheersen de kunst om een samenvatting te geven van wat er wordt gezegd en geen conclusie, zodat we zelfstandig kunnen oordelen. Door dit intieme gesprek tussen Mariska en mij is een klik ontstaan die niet meer weg is gegaan. Tijdens de bonte avond sleurde Mariska mij de dansvloer op. Ze kan goed dansen en is enorm muzikaal. “Die muzikale aanleg heb ik ontwikkeld in het internaat. Als ik iets wil bereiken dan ga ik ervoor, Harrie”,

zei ze. Nog steeds sta ik ervan versteld wat ze ondanks haar zware slechthorendheid kan en onderneemt.’ ‘Thuisgekomen is er nog een hele weg te gaan. Mariska en ik houden elkaar van onze goede en slechte dagen op de hoogte. We vechten, ieder op ons eigen spoorbaan, om op de rails te blijven en vooruit te gaan. Haar enorme wilskracht om problemen aan te pakken bewonder ik enorm. Ik stel die mijzelf ten voorbeeld. Wat een bijzondere en onverwachte ontmoeting tussen lotgenoten hebben ik mogen meemaken. Dit gun ik andere slechthorenden van harte!’

Heeft u ook een bijzondere lotge noot gevonden? Wij zijn benieuwd naar uw verhaal! Klim in de pen en vertel het ons per brief of per e-mail. Het e-mailadres van de redactie is horen@nvvs.nl.

foto: marieke viergever

‘Haar wilskracht stel ik mijzelf ten voorbeeld’

‘Al snel kwam ik erachter dat ik de komende weken veel zou samenwerken met een groep van veertig onbekenden. Mannen en vrouwen uit alle bevolkingslagen, jong en oud, autochtoon en allochtoon. Iedereen verschillend maar allen ergens vastgelopen. Tijdens de kennismakingsgesprekjes liet ik mensen weten dat ik slechthorend ben. “Dan ben jij niet de enige hier”, zei iemand. “Wie is die ander dan?”, vroeg ik. “Dat is Mariska, het meisje met de oranje geverfde lok. Ze is kapster.” Door nieuwsgierigheid gedreven ging ik op zoek naar ‘het meisje met de oranje geverfde lok’. Toen ik haar ontdekt had, stelde ik me voor en vertelde dat ik ook niet goed hoor. Al snel kwam over en weer een vragenstroom op gang. Hoe slechthorend, welke hulpapparatuur, hoe hinderlijk is het? Mariska had meer gehoorverlies dan ik, concludeerde ik al snel. “Ik heb vanaf mijn achtste

Buiten was de lucht grauw en ook mijn geest

Als ik iets wil bereiken dan ga ik ervoor Harrie, zei ze

HOREN oktober / november 2011

toekomstmuziek:

Klanken horen ín het cochleair implantaat Het lijkt haast te mooi om waar te zijn: met een touchscreen, een piano of een bewegingssensor muziek maken en beluisteren via de CI. Een innovatief systeem dat de hersenen aanstuurt via de elektrodes maakt het in de toekomst mogelijk.

et idee voor een instrument speciaal voor CI-dragers komt van de musicologische onderzoeksgroep IPEM, onderdeel van de vakgroep Kunst-, Muzieken Theaterwetenschappen van de Universiteit Gent.

Klinkende bewegingen De theorie waarop het product is gebaseerd heet ‘lijfelijke muziekcognitie’. Deze definitie licht de bij het onderzoek betrokken Prof. Dr. M. Leman toe in zijn boek ‘Embodied music cognition and mediation technology’. Volgens Leman is de waarneming van muziek nauw verbonden

met lichaamsbeweging. Technologie is daarvan volgens hem een verlengstuk van. Je kunt de besturingswijze van het instrument het beste vergelijken met een synthesizer waaraan diverse sensoren worden gekoppeld, zoals bij de Nintendo Wii en de Microsoft Kinect. De lichaamsbeweging wordt door een synthesizer vertaald tot het geluid van hoge en lage klanken, te horen via het CI.

Touchscreen of piano Lize Raes, als onderzoekster betrokken bij dit project, kan nog niet vertellen hoe het instrument er precies uit zal zien en hoe het bediend zal wor-

den. ‘We denken aan een touchscreen of een piano, maar niets is nog zeker. Het belangrijkste is dat het comfortabel moet zijn voor de gebruikers.’ Stel, het wordt een piano, hoe werkt het instrument dan in de praktijk? Lize: ‘Als je de pianotoets indrukt dan veroorzaakt deze lichaamsbeweging een geluidsfrequentie en toonhoogte in het cochleair implantaat. Dat gebeurt met behulp van de elektrodes in het CI, die elektrische prikkels geven aan de gehoorzenuw. Om dit proces in gang te zetten wordt een synthesizer gekoppeld aan de piano.’ Moet je ook een speciaal CI-programma aanschaffen voor het bespelen van het muziekinstrument? ‘Nee,’ weet Lize. ‘Op ieders CI-processor kan het muziekinstrument worden geïmplementeerd.’

Persoonlijke muzieksmaak Volgens Lize houden de instrument ontwikkelaars ook rekening met de individuele gehoorcapaciteit en muziekvoorkeur van de CI-dragers. ‘Gebruikers kunnen aangeven welke klanken ze aangenaam vinden,’ vertelt

< Een CI-drager test het muziekinstrument bij IPEM in Gent

HOREN oktober / november 2011

Deskundigen over het instrument ‘Helemaal van deze tijd, dit muziek instrument. Ik zie mezelf al via een touchscreen op mijn laptop of tablet muziek maken en luisteren. Online met andere CI-gebruikers het instru ment bespelen en muziek uitwis selen, dat is de toekomst! Nu maar hopen dat de ontwikkelaars kiezen voor een touchscreen. Een piano is te groot en onpraktisch: ik kan geen noot lezen!’

José Verheul is voorzitter van de NVVS-Commissie CI. Dankzij haar CI kan ze weer genieten van haar hobby’s muziek en dansen.

ze. ‘Op basis van de favoriete klanken maken we een tonenprofiel van voorkeursklanken die gebruikers kunnen gebruiken bij het maken en luisteren van muziek. Hoe de muziek klinkt dat hangt af van het patroon waarin de elektrische stimuli achter elkaar worden afgespeeld. Ook kan het ritme waarin de tonen worden geproduceerd worden vertraagd of versneld. Hoe sneller je beweegt, hoe sneller het ritme van de muziek. Is iemand fan van techno, dan maken we meer keuzen uit ritmes mogelijk. Het enige wat nog niet kan worden gehoord met het CI-instrument is het geluid van vocals. Zang toevoegen is een uitdaging waar we ons in een later stadium mee bezighouden.’

Muziek laten horen Lize en haar collega-onderzoekers zullen ervoor zorgen dat CI-dragers die het instrument bespelen, de muziek ook met andere CI-gebruikers kunnen delen. Dit gaat via een codeersysteem. Samen muziek maken op het CI-instrument is pas mogelijk als ook de speciale notenreeks is opgeleverd die wordt ontwikkeld voor het CI-muziekinstrument. Lize: ‘We gaan de parameters van de CI vertalen naar echte audio zodat ook goedhorenden de muziek van het instrument kunnen horen.’ Maar dat is nu nog toekomstmuziek. Voorlopig werken de ontwikkelaars hard aan het eerste prototype. Wilt u dit CI-muziekinstrument uitproberen? Geef u op voor een testsessie bij onderzoekster Katelijne van Gaens, e-mail katelijne.vangaens@ugent.be of stuur een brief naar: IPEM, Rozier 44, 9000 Gent, België.

HOREN oktober / november 2011

‘Tot voor kort was de technologische ontwikkeling van hoorapparaten en ook die van de processor van een cochleair implantaat vooral gericht op het verbeteren van het verstaan van spraak. De muziekperceptie was het stiefkindje: muziekwaarneming bleef vaak gepaard gaan met klank vervorming. Daarom is het fantas tisch dat er op dit gebied onderzoek wordt gedaan. Ik vermoed dat er onder CI-gebruikers belangstelling heb ben om het instrument uit te proberen en daarna van de uitkomst te genieten.’

Dr.ir. Jan A.P.M. de Laat is klinisch-fysicus audioloog op de knoafdeling van het Leids Universitair Medisch Centrum en nauw betrokken bij de CI-ontwikkelingen in het LUMC. Hij is tevens enthousiast bespeler van de hobo.

‘Elk initiatief waarmee CI-gebruikers worden gestimu leerd om (opnieuw) naar muziek te luisteren juich ik toe. Toch denk ik dat een dergelijk instrument hiervoor niet per se nodig is. Ook de melodieën die reguliere instrumenten voortbrengen worden door opvallend veel CI-dragers gehoord. Als je maar je best doet om te luis teren en niet zomaar accepteert dat technisch:gezien bepaalde tonen wegvallen. De praktijk bewijst vaak het tegendeel’.

Ruud van Mourik is ontwikkelaar van het Circle-spel, een muziekstimuleringsprogramma voor Nederlands sprekende kinderen met een CI.

Bij de ontwikkeling van het instrument zijn betrokken: • Prof. Dr. M. Leman (IPEM-onderzoeksteam) • Prof. Dr. I. Dhooge (Universitair Ziekenhuis in Gent) • Cochlear (CI-fabrikant)

advertentie

Een hoortoestel was voor mij niet de juiste oplossing.

vrijwilliger vraagt vrijwilliger

vrijwilliger jorien kortenoever:

‘De hoorzorg voor ouderen moet beter’ De NVVS telt 350 actieve vrijwilligers. Wie zijn het en wat doen ze precies? In deze rubriek, waarbij een vrijwilliger de ander het hemd van het lijf vraagt, leert u ze kennen. Jeanette Noordhof, vrijwilligersondersteuner bij de NVVS, geeft de aftrap en ondervraagt vrijwilliger Jorien Kortenoever. Ben je zelf slechthorend? ‘Ja, omdat ik te vroeg ben geboren is mijn gehoorzenuw onvoldoende ontwikkeld. Lange tijd redde ik het zonder hoortoestel. Ik nam aan gesprekken deel door te liplezen. Pas toen mijn slechthorendheid mij in de drukte van werk en gezin teveel energie kostte, heb ik een goed functionerend hoorapparaat aangeschaft. Met aan ieder oor 50 dB gehoorverlies heb ik daar nu toch veel baat bij.’

Waarom ben je vrijwilliger bij de NVVS? ‘Ik wilde al langer vrijwilliger worden, maar koos daarvoor toen de kinderen uit huis gingen. De commissie Ouderenzorg en Slechthorendheid is voor mij dé plek om mijn deskundigheid in te zetten: lange tijd werkte ik als maatschappelijk werker in een verpleeghuis. Mijn kennis en ervaring zet ik nu in bij het samenstellen van de nieuwsbrief, die we als commissie versturen aan de voorlichters van Ouderenzorg & Slechthorendheid. Ondertussen leer ik van alles over de verschillende soorten gehooraandoeningen. Tijdens de commissievergaderingen heb ik prettig contact met de andere vrijwilligers.’

Welk doel wil de Commissie Ouderenzorg en Slechthorendheid bereiken? Cochleair implantaatsysteem

Elektro-akoestisch implantaatsysteem

Beengeleidend implantaatsysteem

Wist u dat er wereldwijd 56 miljoen mensen in aanmerking komen voor een gehoorimplantaat? Een gewone versterking van geluid is niet altijd de juiste oplossing bij een gemiddeld tot zeer ernstig gehoorverlies en zeker niet bij volledige doofheid. Daar waar conventionele hoortoestellen niet meer volstaan, is een implanteerbare hooroplossing van CochlearTM een keuze waarbij luisteren en praten in rumoerige omgevingen opnieuw mogelijk wordt. Cochlear is net dankzij deze expertise al meer dan 30 jaar wereldleider in dit domein. Vandaag genieten meer dan 300.000 kinderen en volwassenen van een implanteerbaar hoorsysteem. Voor advies verwijzen we graag naar uw KNO-arts. Hooroplossingen voor het leven:

www.cochlear.nl

Cochlear and the elliptical logo are trademarks of Cochlear Limited.

‘We willen de hoorzorg in verzorging- en verpleeghuizen en op andere plekken in de ouderenzorg verbeteren’.

CV Jorien Kortenoever Leeftijd: 57 jaar Woonplaats: Zeist Huwelijkse staat: Getrouwd en moeder van drie zoons Beroep: Coaching van mensen met een gehoorverlies in eigen adviespraktijk Hoor’es (www.hoor-es.nl). Vrijwilliger: Bestuurslid NVVS-Commissie Ouderenzorg en Slechthorendheid sinds oktober 2010

HOREN oktober / november 2011

Jorien: ‘Soms worden oudere slechthorende patiënten voor dement aangezien’

Wat moet er volgens u beter in de zorg voor slechthorenden? ‘De hoorproblemen van bewoners in verzorgingstehuizen worden vaak niet tijdig onderkend en dat kan rare situaties opleveren. Slechthorende patiënten zonder hoortoestel die voor dement worden aangezien, bijvoorbeeld. De faciliteiten voor bewoners met gehoorverlies zijn in verzorgingstehuizen nog niet optimaal. In een grote zaal met een slechte akoestiek en geen ringleiding of soloapparatuur koffie drinken en contact maken, is het lastig voor wie slecht hoort. Isolement, depressie of vereenzaming ligt dan op de loer. Onze voorlichters stellen dit soort problemen aan de orde bij de slechthorenden, hun verzorgers en de ouderenorganisaties ANBO, KBO en PCOB.’

Hoe zie je de toekomst van de NVVS? ‘Omdat het aantal jongeren met gehoorverlies groeit denk ik dat het erg belangrijk is om in de toekomst vooral ook jongeren aan te trekken. Als commissie proberen wij aan te sluiten bij de beleving van de hedendaagse senioren. In de volgende editie leest u aan welke vrijwilliger Jorien Kortenoever haar vragen stelt.

advertenties

toegankelijkheid

Vocht b

estend

Keuringsdienst van HOREN

ig!

De keuringsdienst van de NVVS, bestaande uit professionele ringleidingcontroleurs, controleert elke week in diverse gebouwen de luistervoorzieningen voor slechthorenden. Dit keer volgt de redactie vrijwilliger Nico Vrouwe (61), op bezoek bij diverse locaties van uitvaart organisatie Yarden.

e eerste keer dat Nico de ringleiding controleerde in een crematorium liep hij nog op zijn tenen. Inmiddels komt hij er voor zijn vrijwilligerswerk als ringleidingcontroleur zo vaak, dat hij zelfs zijn meetapparatuur voorin de zaal op een lege kist durft te leggen. Geen probleem natuurlijk, als er niemand in ligt.

Naída S biedt nieuwe niveaus in hoorbaarheid en helderheid door de unieke SoundRecover eigenschap. Daarnaast maken de draadloze verbindingsmogelijkheden, verrassend smalle behuizing en vochtbestendigheid Naída S tot de ultieme Power oplossing. Betrouwbare communicatie voor elke dagelijkse situatie: Power verandert uw leven.

Voel je vrij. Communiceer met vertrouwen. Leef zonder beperking. www.phonakpro.nl Kijk wat anderen zeggen: www.1000reasonsfornaida.com

Naída S.indd 1

9-5-2011 13:23:20

Wij laten graag van

ons horen De nieuwste mobiele telefoons van Humantechnik

Faciliteiten bij uitvaartcentra Nico, zelf slechthorend, weet als geen ander hoe het voelt om in een rumoerige zaal de sprekers niet goed te kunnen verstaan. Deze ergernis en zijn passie voor techniek brachten hem ertoe om bij de NVVS een cursus voor ringleidingcontroleur te volgen. Daarna leerde hij van een andere NVVS-vrijwilliger de kneepjes

Project keuring ringleidingsystemen crematoria De NVVS-Commissie Toegankelijkheid lobbyt voor een betere toegankelijk heid voor slechthorenden bij uitvaartcentra. Dat behelst de aanleg en het goed instellen van ringleidingen of soortgelijke systemen. Lees meer hier over in de rubriek ‘NVVS in Actie’.

van het vak. Tot zijn prioriteit behoren de ringleidingsystemen in aula’s van begraafplaatsen en crematoria. ‘Het gaat de goede kant op gaat met de ringleidingvoorzieningen van uitvaartorganisaties in Nederland,’ zegt Nico. ‘Dat komt omdat de uitvaartmarkt wordt beheerd door grote partijen zoals Yarden. Als adviseur of controleur van ringleidingen hoef je dan maar te schaken met één partij. Nemen ze je advies ter harte, dan betekent dat een betere toegankelijkheid op meerdere locaties’.

Zeer aantrekkelijke prijs De Sydney Adviesprijs

€ 119,-

Bluetooth

Tijdens het bezoek aan de Yardenlocaties in Goutum, Heerenveen, Gouda en Schiedam concludeert Nico dat alle zalen over ringleiding beschikken. Nico: ‘Dat is positief. Helaas waren niet alle ringleidingsystemen goed ingesteld en sommigen systemen functioneerden niet. Jammer.’ Het advies dat Nico uitbracht aan de gebouwbeheerders de Yarden-locaties is door iedereen opgevolgd. ‘Nu is het zaak om ook andere uitvaartorganisaties te adviseren over ringleiding. Helaas is de toegankelijkheid voor slechthorenden bij veel uitvaartorganisaties nog te vaak een ondergeschoven kindje. Wij doen er alles aan om dat te veranderen.’

30 dB versterking Ringleiding overdracht naar hoortoestel

Deel uw ervaring

Beltoon instelbaar tot 100 dB

Wilt u weten of er een (goed functio nerende) ringleidingsysteem aanwe zig is op de locatie van een bepaalde uitvaartmaatschappij? Bekijk op Hoorwijzer.nl de database met de bevindingen van onze ringleiding controleurs. Via het meldpunt op Hoorwijzer kunt u na het bezoek uw ervaringen kenbaar maken.

SOS-functie Aansluiting voor headset De Vegas Adviesprijs

Op bezoek bij Yarden

Simlock vrij

€ 149,-

www.hoorexpert.nl Hoorexpert

Gildenstraat 30

4143 HS Leerdam

Uitvaartorganisatie Yarden werkt hard aan de toegankelijkheid voor slechthorenden Telefoon 0345 - 63 23 93

HOREN oktober / november 2011

de ziekte van ménière

foto: dreamstime

arise Kaper (28) voerde haar onderzoek uit op verzoek van de Commissie Ménière van de NVVS in opdracht van de Wetenschapswinkel Geneeskunde en Volksgezondheid van het UMCG. We spreken haar op een moment dat de onderzoeksresultaten nog maar net bekend zijn. Bovendien is zij net cum laude afgestudeerd voor haar Master (Sociale) Psychologie...

Praten over je gevoelens Voor het onderzoek vroeg Marise in totaal 142 patiënten en hun partners naar hun relatietevredenheid. Eén van de conclusies die Marise trekt op basis van de onderzoeksresultaten: het is voor de tevredenheid van vrouwelijke partners en patiënten bovenmatig belangrijk om over gevoelens te (kunnen) praten. Marise: ‘Mannelijke patiënten waarderen een goed gesprek in principe ook, maar dan vooral wanneer zij kampen met sterke gevoelens van depressie en angst.’ Marise raadt alle Ménière-stellen dan ook aan om open te communiceren. ‘Dan kunnen jullie beiden de gevoelens verwerken en samen naar een oplossing zoeken.’

Acceptatie Wie de ziekte accepteert, zet de eerste stap naar een betere relatie

Een opvallende conclusie is dat de vrouwelijke partners nauwelijks bezig lijken te zijn met acceptatie van de ziekte van Ménière, ze willen vooral open communicatie. Marise:

‘Mannelijke partners zijn vooral bezig met het accepteren van Ménière-gerelateerde problemen en het zoeken naar een oplossing zoeken. Mannen zijn nou eenmaal praktischer ingesteld. Ze vragen zich af: hoe kan ik het beste met de ziekte van mijn partner omgaan? En welke beperkingen brengt het met zich mee? Overigens denken de patiënten, zowel mannelijk als vrouwelijk, wel meer na over het accepteren en oplossingen zoeken voor hun beperkingen.’

Leren accepteren Volgens Marise leidt het accepteren van de ziekte tot een betere relatie. Reden: angst en depressie hebben een minder grote (negatieve) invloed op de relatie. ´Wie de beperkingen die de ziekte met zich meebrengt accepteert, kan zich beter richten op de positieve dingen die (nog) wél mogelijk zijn. Voor patiënten leidt acceptatie van de ziekte ook nog tot vermindering van sociale en fysieke beperkingen. En dat helpt allemaal mee aan een betere relatie’.

Meer informatie Download op www.nvvs.nl/meniere het Engelstalige onderzoek en de Nederlandse samenvatting geschreven door Marise.

ménière-stellen over hun relatie:

De ziekte accepteren, begrip tonen en goed communiceren, daar draait het om! Ménière-patiënten en hun partners zijn over het algemeen tevreden over hun relatie. Dat blijkt uit het onderzoek dat Marise Kaper uit Assen onlangs uitvoerde onder Ménièrestellen. Het geheim? Open over gevoelens praten, begrip tonen, de ziekte accepteren en oplossingsgericht te werk gaan.

HOREN oktober / november 2011

Marise’s relatietips voor Ménière-stellen DO’S

DON’TS

• Wees eerlijk, gedeelde smart is halve smart. Gevoelens delen lucht op en is veel beter dan de zorgen voor elkaar verborgen houden; • Koester de gedachte dat u er in een relatie niet alleen voor staat, u hoeft zich dus niet alleen te voelen met uw problemen; • Vraag wat de ander nodig heeft aan hulp of informatie; • Probeer bij irritaties of misverstanden constructief te reageren en vraag om verduidelijking; • Geef elkaar de ruimte om een eigen leven te kunnen leiden en bekijk welke leuke activiteiten je (nog) samen kunt doen.

• Neem uw partner met Ménière niet al het werk uit handen, dan komt de gelijkwaardigheid van de relatie in het gedrang; • Houd uw zorgen niet alleen voor uzelf, bijvoorbeeld om de ander te beschermen. Dit wordt ook wel ‘beschermend bufferen’ genoemd. Wie altijd maar doet alsof er niets aan de hand is, kan de ander het gevoel geven hem of haar te ontwijken en niet te willen betrekken in de problemen. Dat kan de relatie negatief beïnvloeden.

HOREN oktober / november 2011

advertentie

l e ze r s pag i n a

Een hoortoestel

Uw re@cties en brieven

Gratis

Fietsradar voor mijn rolstoel De gebreken komen met de jaren. Artrose, hyperacusis en gehoorverlies. Ik beweeg mijzelf voort in een rolstoel en in gezelschap moet je wel eens achteruit om weg te kunnen. Bij mij gaat het dan niet alleen om horen maar ook om zien. Dikwijls hoor ik van anderen: ‘Hé joh! Er staan mensen achter je!’. Met de fietsradar (waarover Cor Toonen in HOREN juni/juli 2011 schreef, red.) zou ik de mensen wél kunnen zien, net als die muurtjes waar ik soms tegenaan bots. Het idee vind ik heerlijk, ik hou van techniek. Alleen… Hoe en waar bevestig ik mijn display?

uitproberen? Dat kan bij Schoonenberg. Gewoon thuis ontdekken hoe dat nu voelt, zo’n hoortoestel. Zonder betaling vooraf.

tsra da r Ik wil graag een fie op m ijn rolstoel

bij u in Vind een winkel de buurt, kijk op erg.nl www.schoonenb

E. Baijense-Nootenboom uit Hendrik-Ido-Ambacht

De Belastingdienst: leuker kunnen we het niet maken, wel toegankelijker Laatst kreeg ik een brief van de Belastingdienst, omdat ik volgens hen geen aangifte had gedaan. Ik had dat wél gedaan, in maart al. Maar ik kon hierover niet met de mensen van de Belastingdienst communiceren omdat ik niet kan telefoneren en de Belastingdienst niet bereikbaar is via de e-mail. Uiteindelijk is het me toch gelukt, maar vraag me niet hoe! Hoe lossen andere leden van de NVVS dit soort toegankelijkheidsproblemen op? I. De Koning

Net als vee l ouderen heb ik geen computer

Het ABC van Ménière online? Liever niet! Ik vind het zeer jammer dat het ABC van Ménière uit het magazine gaat verdwijnen omdat ik geen computer heb of online ben. In deze maatschappij wordt je verstoten als je geen pc hebt. Jammer, want er zijn veel ouderen zonder computer. Ik ben er dus helemaal niet blij mee. Wel blij ben ik met de rubriek ‘Hebbedingetjes’. L. Hendriks uit Maastricht

De Belastingdienst is niet toegankelijk genoeg

Wat leuk om te horen.

Schoonenberg H O O R C O M F O RT

HOREN oktober / november 2011

Heeft u een opmerking, tip of vraag? Stuur dan gerust een brief naar de redactie of een e-mail naar horen@ nvvs.nl. Of laat van u horen via Twitter.com/nvvs.nl of Facebook.com/NVVS_.

advertentie

u w pag i n a m e t r e ac t i e s

Van goed horen krijg je nooit genoeg Deze titel is niet door mij bedacht. Ik leen deze slogan van het Centraal Boekhuis, de landelijke leverancier van boeken aan boekhandels. Op hun vrachtwagens staat: ‘Van boeken krijg je nooit genoeg’.

Zelfs het beste hoortoestel kan af en toe wel wat hulp gebruiken Met de nieuwe ReSound UniteTM MiniMicrofoon hoort u dingen die u niet meer voor mogelijk hield. Deze draadloze microfoon zendt spraak direct naar uw hoortoestel tot zeker 7 meter. Zo kunt u weer een goed gesprek voeren in rumoerige ruimtes. En actief blijven in en om het huis en tóch uw partner goed verstaan. De MiniMicrofoon kunt u ook aansluiten op uw iPod of stereo-installatie. Kijk op www.resound.nl/ unite en zie hoe de MiniMicrofoon u extra luistercomfort biedt, samen met de Resound Alera hoortoestellen.

Deze slogan is mij op het lijf geschreven. Op mijn twintigste behaalde ik mijn diploma als boekverkoper. Sindsdien is de liefde voor boeken en lezen nooit overgegaan. Veertig jaar na dato kan ik nog steeds genieten van een goed boek. Die liefde voor het boekenvak had wel een prijzig neveneffect: heel wat boeken die in de winkel door mijn handen zijn gegaan, kwamen op mijn ‘heb-ik-al-lijstje’ te staan. Met als gevolg dat onze driekamerflat en later onze eengezinswoning vol raakte. Vol met boekenkasten vol boeken. Onlangs heb ik nog veel boeken weggegeven aan een goed doel. Het rare is dat ik nog niet één boek gemist heb… En mocht ik ze ooit missen, dan is de boekhandel dichtbij. Maar nu de door mij aangepaste slogan: ‘Van goed horen krijg je nooit genoeg’. Als je het mij vraagt, is dit een waarheid als een koe. Want wie slecht hoort is afhankelijk van juist ingestelde hulpmiddelen en dus van goede audiciens. Audiciens moeten het op hun beurt weer hebben van hun expertise, de liefde voor het vak en maatwerk als het gaat om gehoorverlies en gehoorrevalidatie. Ze moeten het beste van het beste aanbieden qua hoortoestellen en daar ook alles over weten. Wie een hoortoestel koopt wil natuurlijk wel alle ins en outs weten! Past het toestel wel bij mijn gehoorverlies? Ben ik in staat om goed met het hoortoestel om te gaan? En als het een toestel is met afstandsbediening, kan ik daar dan mee omgaan?

HOREN oktober / november 2011

illustratie: marieke nelissen

Toen ik zelf net een afstandsbediening had, wilde ik op de sportschool nog wel eens het volume van mijn hoortoestellen zachter zetten. Om de een of andere onduidelijke reden schijnt de muziek waar men lekker op kan sporten loeihard te moeten staan. Daar word ik lichtelijk panisch van. Dus zet ik het volume van mijn toestellen lager. Maar omdat die toestellen zelfdenkers zijn, onthouden ze de laatste instelling en slaan deze op als standaardinstelling. De eerste keer dat ik mijn afstandsbediening gebruikte tijdens het sporten was daarom geen succes. Want toen ik de sportschool uitliep, hoorde ik zo slecht dat ik zelfs dacht dat mijn gehoor ineens met ettelijke decibellen achteruit was gegaan. Niets was minder waar: het lag aan de verkeerde instelling. Gelukkig had mijn audicien binnen enkele minuten tijd

weer de juiste instellingen te pakken. Ondertussen krijg ik van lezen én van goed horen nooit genoeg. En aan mijn hoortoestelinstellingen prutsen, dat laat ik aan mijn audicien over! © Antje van Texel

Uw column Wilt u met uw column in HOREN Magazine? E-mail uw column naar horen@nvvs.nl of stuur een brief naar NVVS/HOREN, Postbus 129, 3990 DC Houten. Misschien ziet u uw column dan (geredi geerd) terug in HOREN Magazine. Hiervoor krijgt u cadeaubon thuis gestuurd ter waarde van ¤ 25,-.

advertentie

www.specsaverspartnership.com

HOORagenda

Informatie en voorlichting De NVVS organiseert door heel het land informatiebijeenkomsten over gehoorverlies en hoorproblemen.

Oktober

Informatiebijeenkomst Aandacht voor oor én oog – het luistert nauw! Leeuwarden | 19.30 – 21.30 uur | Locatie: Wijkzorgcentrum Greunshiem, Tjotterstraat 16 | Organisatie: Hoor Friesland | Informatie: www.hoorfriesland.nl, tel. 058-2130537 / teksttel. 058-299063 | Entree: gratis Deze informatieavond is voor professionals werkzaam in het vakgebied slechthorendheid/doofheid en slechtziendheid/blindheid. Spreker Peter Kraft bepleit een betere zorg en revalidatie voor ouderen. Door een brug te slaan tussen de vakgebieden ogen en oren is er volgens hem een betere zorg mogelijk voor ouderen, waarvan velen met een dubbele zintuiglijke beperking.

November

ONZE VISIE:

Ben jij MBO gediplomeerd audicien, contactlensspecialist of HBO optometrist en wil jij je aansluiten bij Specsavers? Bel voor een afspraak voor een vrijblijvend, persoonlijk kennismakingsgesprek of gewoon voor meer informatie. Wouter van der Hoeven 06 290 43 561 of mail wouter.vanderhoeven@nl.specsavers.com

Zwolle | 20:00-22:00 uur (zaal open 19:15) | Locatie: Isala Klinieken, Weezenlanden CB-zaal | Informatie: n.vandalen@ nvvs.nl | Entree: ¤ 3,- *

Brughoektumor-informatiebijeenkomst Groningen | 14:00-17:00 uur (zaal open 13:15) | UMCG Groningen, Boeringzaal Hanzeplein 1 | Informatie: n.vandalen@nvvs.nl | Entree: ¤ 3,- *

Algemene Ledenvergadering NVVS Hilversum | Opgeven en informatieaanvraag bij Janny Spronk, e-mail j.spronk@nvvs.nl, tel 030-6354000 Tijdens de vergadering wordt het beleidsplan en de begroting van 2012 besproken. NVVS-leden worden op deze vergadering vertegenwoordigd door hun afdelingsbesturen. Is er in uw regio geen bestuur en wilt u wel graag de vergadering bijwonen? Geef u dan op voor de ALV bij Janny Spronk van het landelijk bureau van de NVVS in Houten.

Lezing Geluid zoals het hoort Tilburg | 19:30 uur | Locatie: Rode Kruisgebouw, Leonard van Vechelstraat 2 | Informatie: tilburg@nvvs.nl | Entree: gratis Ringleidingadviseur en -controleur Lukas Emmens spreekt over de aspecten van geluid. Hij vertelt hoe geluid werkt en hoe je daar als slechthorende (met of zonder hoortoestel) het beste mee om kunt gaan.

Bijeenkomst over communicatietechnieken en –hulpmiddelen. Amsterdam | Zaal open: 19:30 uur | Locatie: Slotervaart Ziekenhuis, Louwesweg 6 (Fenikszaal) | Opgeven via: n.vandalen@nvvs.nl of tel. 030-635 40 07 | Entree: ¤ 3,De uitdrukking “een goed verstaander heeft maar een half woord nodig” geldt vaak letterlijk voor mensen met gehoorverlies. Tijdens deze bijeenkomst ontvangt u meer informatie over communicatie technieken en -hulpmiddelen voor wie slecht hoort. foto: dreamstime

HET MET PASSIE LEVEREN VAN WAAR-VOOR-JE-GELD OOG EN HOORZORG VOOR IEDEREEN, SIMPEL, DUIDELIJK EN CONSISTENT, WAARBIJ WE DE VERWACHTING VAN DE KLANT ELKE KEER OVERTREFFEN.

Tinnitus-informatiebijeenkomst

Lezing over tinnitus Venlo | 14:00-16:00 uur | Locatie: Witte kerk, Agnes Huynstraat 3 | Informatie: Hannie Huigsloot, tel 077 465 3784, venlo.secretaris@nvvs.nl | Organisatie: NVVS-afdeling Venlo en Stichting Wel.kom | Entree: ¤ 3,-* Spreker is dhr. Kees de Vries, ervaringsdeskundige van de NVVSCommissie Tinnitus en Hyperacusis.

December

Lezing over tinnitus *NVVS-leden hebben gratis toegang tot alle bijeenkomsten. De NVVS zorgt voor een schrijftolk.

Roosendaal | 19:30-21:30 uur (zaal open:19:00) | Locatie: Aula van Franciscus Ziekenhuis Roosendaal, Boerhaavelaan 25 | Entree: gratis | Spreker is mevrouw dr. I. Schmeets (kno-arts).

advertentie

HOORagenda

Waarom een decibel missen van het leven?

Lotgenotencontact Oktober

December

Lotgenotenweekend Ménière in beweging

Tinnitus lotgenotencontact

29 & 30

Lunteren | Locatie: Congrescentrum Het Bosgoed, Molenweg 49 | Organisatie: NVVS-Commissie Ménière | Aanmelden via: info@nvvs.nl | Kosten: zaterdag (inclusief diner en koffie en thee) ¤ 45,-, zaterdag & zondag ¤ 85,- (inclusief diner, thee en koffie en overnachting). Niet-leden: zaterdag ¤ 55,-, zaterdag & zondag ¤ 95,-.

Kerstviering

Wandeling door de Vlietlanden Leiden | verzamelen 11:00 uur | Vertrek: vanaf Centraal Station Leiden-Lammenschans | Opgeven via: Kees Twilt, e-mail ctwilt@hotmail.com.

19&20

Het recreatiegebied Vlietland (tussen Den Haag en Leiden) zal binnen enkele jaren het meest complete watersport- en recreatiegebied in Zuid-Holland zijn. Je kunt er prima rond de meren wandelen en genieten van de natuur. De loopafstand wordt bepaald in overleg met de deelnemers.

50+ weekend

Wissel ervaringen en tips uit tijdens

Lunteren | Het Bosgoed, Molenweg 49 | Informatie: Kees Twilt, tel. 070-3106500, ctwilt@hotmail.com.

Oudere slechthorenden zijn tijdens dit weekend welkom in Het Bosgoed in Lunteren. Er is een programma, maar ook genoeg ruimte om met elkaar te praten, een spelletje te doen of samen te wandelen.

Bowlen en dineren Delft | 16.30-18.30 uur | Bowlingcentrum het ‘t Karrewiel, Paardenmarkt 74 | Kosten: afhankelijk van het aantal deel nemers | Opgeven vóór 19 november bij Emma Bolle, teksttel. 015-2612468, 06-42 36 10 80, e-mail e.bolle@hetnet.nl.

November

Tinnitus lotgenotencontact

Wilt u de spieren trainen met de ballensmijtsport: dat kan! Activiteitengroep Randstad gaat weer bowlen. Verzamelen om 16.30 uur voor een warming up met een kopje koffie/thee. Na het bowlen dineren in de binnenstad van Delft. foto: dreamstime

Hoensbroek | 19:00-21:00 uur (zaal open: 18.30) | Locatie: Adelante, Zandsbergweg 111 in vergaderzaal 1 | Aanmelden vóór 1 november bij Paul Habets, tinnitus.limburg@nvvs.nl / tel.045-5458873.

Pure Carat is het vrijwel onzichtbare, maar krachtige hoortoestel van Siemens voor licht tot zwaar gehoorverlies. Pure Carat is leverbaar in 10 verschillende kleuren, heeft oplaadbare batterijen en is uitgerust met de revolutionaire BestSound Technology. Optimale spraakverstaanbaarheid, ongeëvenaard comfort en volledig automatisch. Pure Carat kan moeiteloos worden gekoppeld met miniTek, het draadloos systeem dat al uw apparaten met elkaar verbindt. Ontdek de geweldige kracht in de kleine Pure Carat. www.siemens.nl/hoortoestellen

Tilburg | 19.30 uur | Rode Kruisgebouw, Leonard van Vechelstraat 2 | Informatie: tel. 013-5703325 en tilburg@nvvs.nl

Venlo | 14.00-16:00 uur | Witte Kerk aan de Agnes Huynstraat 3 | Organisatie: NVVS-afdeling Venlo en Stichting Wel.kom | Informatie: Hannie Huigsloot, tel 077-465 3784, venlo.secre taris@nvvs.nl.

een NVVS-lotgenotenbijeenkomst!

Siemens Pure Carat. Pure Carat op de achtergrond, terwijl u straalt.

Wilt u het volledige en actuele over zicht van de bijeenkomsten op de HOORagenda raadplegen? Scan de code en bekijk de HOORagenda online op www.nvvs.nl/hooragenda.

Answers for life. 36

HOREN oktober / november 2011

HOORagenda

Inloopspreekuren

Leeuwarden Kerkrade Wat: Wanneer: Tijd: okt: Locatie:

Oktober

Informatie:

Maandelijkse inloopspreekuren Alkmaar Wanneer: Tijd: Locatie: Informatie:

November

Nieuwe Niedorp | 14.00-15.00 uur | St. Welzijn Ouderen, Dorpstraat 265 (De Vijverhof ) | Informatie: tel. 0224-542042 en rj.d.hoog@quicknet.nl.

2 Tilburg | 10.00 tot 11.30 uur | Rode Kruisgebouw, Leonard van Vechelstraat 2 | Informatie: tel. 013-5341131 en tilburg@nvvs.nl

8 Texel | 14.15-15.30 uur | St. Welzijn voor Ouderen Beatrixstraat 43, Den Burg | Informatie: Rosa Harbers, tel. 0222-312696

30 Oosterhout | 10.00 - 12.00 uur | Amphia ziekenhuis, Pasteurlaan 9 | Informatie via www.nvvs.nl

December

Kerkrade | 9.00-12.00uur | WMO-inloopspreekuur | Sociaal wijkpunt Oost, Gemeenschapshuis ‘t Patronaat Ursulastraat 232 Organisatie: NVVS-afdeling Limburg Zuid-Oost | nformatie: Paul Habets, tel.045-5458873, e-mail: tinnitus.limburg@nvvs.nl

Elke laatste woensdag van de maand 14:00-16:00 uur Bibliotheek Kennemerwaard, locatie Oudorp, Oudorperplein 13 tel. 072-512 19 69

WMO-inloopspreekuur Elke laatste vrijdag van de maand 19:00-21:00 uur / nov. 9.00-12.00 uur Sociaalwijkpunt Oost, Gemeenschapshuis ’t Patronaat Ursulastraat 232 Paul Habets, tel. 045-5458873, e-mail: tinnitus.limburg@nvvs.nl

Leeuwarden Wat: Wanneer: Tijd: Locatie: Informatie:

Ringleidingspreekuur Elke 1e dinsdag van de maand 10.00 -12.00 uur Hoor Friesland, Tjotterstraat 16 tel. 058-213 05 37

Wanneer: Tijd: Locatie: Informatie:

Elke donderdagochtend 10.00-12:00 uur Audiologisch Centrum Amsterdam, Derkindeenstraat 1 tel. 020-617 18 14

advertenties

Horen als nooit te voren!

Elke 1e donderdag van de maand 10.00-11.30 uur Audiologisch Centrum Drenthe, Stationsstraat 29b lindner@home.nl, tel. 0593-33 35 93

Elke 1e vrijdag van de maand 12.00-13.30 uur Audiologisch Centrum, Lange Lombardstraat 35 m.h.houwink@zonnet.nl, tel. 070-324 57 27

Wat:

Spreekuur GGMD (maatschappelijke en psychi sche hulpverlening aan doven en slechthorenden) Wanneer: 4e woensdag van de maand Tijd: 14.00-16.00 uur Locatie: Hoor Friesland, Tjotterstraat 16 Informatie: Groningen@bDDS.nl, tel. 058-213 05 37

Wanneer: Tijd: Locatie: Informatie:

Zeestraat 18-20 Beverwijk 0251-212 252

Coevenhovenstraat 21 Heemskerk 0251-254 501

Torenstraat 6 Enkhuizen 0228-322 599

Inloop en advies hoorproblemen en hoorhulp middelen Elke 2e woensdag van de maand 10.00-14.00 uur Wijkcentrum Schalmei, Symfoniestraat 204 www.nvvs-gelre.nl

Voorburg Wanneer: Tijd: Locatie: Informatie:

Den Haag Wanneer: Tijd: Locatie: Informatie:

Leeuwarden

Wat:

Assen Wanneer: Tijd: Locatie: Informatie:

Spreekuur technische hulpmiddelen door Oorakel Wanneer: Elke dinsdag en donderdag (op afspraak) Tijd: 9.00-17.00 uur Locatie: Hoor Friesland, Tjotterstraat 16 Informatie: tel. 058-213 05 37, hoorfriesland@hoorfriesland.nl.

Nijmegen

Amsterdam

Elke 3e vrijdag van de maand 13.30-15.00 uur Diaconessenhuis, KNO-poli, Fonteynenburghlaan 5 m.c.a.vanjaarsveld@xs4all.nl, tel. 070-387 22 10

Organiseert u een activiteit, spreekuur of bijeenkomst tus sen 19 december 2011 en 8 februari 2012? Laat het de redac tie weten vóór 11 november via horen@nvvs.nl.

Eindhoven Wanneer: Tijd: Locatie:

Elke 2e en 4e donderdag van de maand 10.00-12.00 uur Aula van Sint Marie, Castiliëlaan 8, Eindhoven (Blixembosch). Informatie: Jopie Verdonk, tel. 040-281 10 88.

Hengelo Wanneer: Tijd: Locatie: Informatie:

Wat:

Eerste vrijdag van de maand 14.00 - 16.00 uur ZGT Hengelo, vergaderkamer K16, ingang bij Boerhaavelaan 65 Elly Claas, ellyclaasdeklein@hotmail.com

HOREN oktober / november 2011

advertentie

Informatiecentra

Ben je klaar voor zelfstandig ondernemerschap?

Oorakel Informatie en Advies Oorakel geeft antwoord op al uw vragen over het gehoor, doofheid, slechthorendheid, spraak- taalmoeilijkheden en hoor hulpmiddelen. De dienstverlening van Oorakel is gratis. Maak voor uw bezoek aan een van onderstaande vestigingen een afspraak!

■ ■ ■ ■ ■ ■

Oorakel Groningen Open ma. en wo., 9.00-17.00 uur, Noordelijk Trade Center, Leonard Springerlaan 9, 9727 KB Groningen; tel. (050) 31786 40, fax (050) 317 86 41, teksttel. (050) 317 86 42; e-mail: gro ningen@oorakel.nl.

Oorakel Leeuwarden

*Aanvraag to regulatorische goedkeuring ingediend

Ga jij voor kwaliteit i.p.v. kwantiteit? Wil jij een eigen zaak beginnen en daarin begeleid worden? Wil jij support bij financiële en/of juridische zaken? Wil je kunnen kiezen uit een breed assortiment hoortoestellen? Wil jij een sterke partner, die je altijd op de hoogte houdt van de laatste ontwikkelingen?

Kun jij de meeste vragen met JA beantwoorden? Dan ben je meer dan welkom bij de HINK Groep. Wij kunnen je begeleiden bij het starten van een eigen zaak.

Open di., 9.00-17.00 uur, Locatie Greunshiem, Tjotterstraat 16, 8937 AS Leeuwarden; tel. (058) 213 47 76, fax (058) 215 9424, teksttel. (058) 299 06 32; e-mail: leeuwarden@oorakel.nl.

Of ben je op zoek naar een nieuwe baan? Ook dan ben je bij de HINK Groep aan het juiste adres. Wij bemiddelen vrijblijvend bij vacatures van zelfstandige audiciens. (Vanzelfsprekend zullen alle reacties strikt vertrouwelijk behandeld worden.)

Oorakel Leiden (hoofdvestiging) Open ma. t/m vr., 9.00-17.00 uur, Poortgebouw, Rijns burgerweg 10, 2333 AA Leiden; tel. (071) 523 42 42, fax (071) 523 42 43, teksttel. (071) 523 42 44; e-mail: info@oorakel.nl.

Wil jij vrij merkenbeleid?

's Werelds eerste en enige volledig waterdichte spraakprocessor

Oorakel Nijmegen

HINK Groep b.v. • Contactpersoon: Zeger Koelewijn Basicweg 5, 3821 BR • Amersfoort • Tel. 033 451 90 25 • E-mail reactie@hinkgroep.nl

hinkgroep.nl

Volgende keer in HOREN

Open elke 2e woensdag van de maand, GEWEDO, Wijkcentrum ‘Schalmei’, Symfoniestraat 204, 6544 TN Nijmegen. Tel. (030) 261 45 06, e-mail: utrecht@oorakel.nl.

Oorakel Utrecht

Hoortrends 2012

Open ma. en do., 9.00-17.00 uur, Pallas Athenedreef 14, 3561 DE Utrecht. Tel. (030) 261 45 06, fax (030) 262 06 42, teksttel. (030) 262 25 32; e-mail: utrecht@oorakel.nl.

De hoortoestellen, audiciens en behandelmethodes van de toekomst.

Oorakel Vorden Open elke 1e vrijdag van de maand, Servicehuis van Sensire. Dorpstraat 7, 7251 DA Vorden Afspraak via (030) 261 45 06 of via e-mail: utrecht@oorakel.nl.

Geheel vernieuwde NVVS.nl

Eind 2011 lanceert de NVVS haar nieuwe website. En dat belooft wat! De vestiging in Amsterdam en Zwolle zijn onlangs wegens overheidsbezuinigingen gesloten.

MK_NEPT2_NL_Ad_11_A

Gehoor Informatie Centrum (GIC)

Wat zegt u, dokter?

Eindhoven

In principe is het GIC vrij toegankelijk, maar het is raadzaam om telefonisch een afspraak te maken. Open ma. t/m vr., 13.30-17.00 uur, Gebouw SFJ, Glaslaan 2, 5616 LW Eindhoven; tel. (040) 291 18 86; e-mail gic@ac-eindhoven.nl, www.gice.nl.

Slechthorende patiënten vertellen over hun ervaring in het ziekenhuis.

AdvancedBionics.com

Vrijdag 16 december ligt de laatste HOREN van dit jaar op uw deurmat. Wilt u een artikel insturen, hebt u een idee of suggestie of een lezersreactie? Neem dan vóór 11 november contact op met Hieke Voorberg, eindredacteur HOREN magazine via e-mail horen@nvvs.nl. Of stuur een brief naar de redactie t.a.v. Redactie HOREN, Postbus 129, 3990 DC Houten. In verband met actuele gebeurtenissen en onvoorziene zaken kan de inhoud van HOREN worden aangepast.

HOREN oktober / november 2011

advertenties

advertentie

Ga naar www.tolknet.org

Meer keuze, meer gemak!

Schrijf je in

CMY

Maak een aanvraag

Communicatie is contact tussen mensen Mensen kunnen niet zonder communicatie. Met elkaar. Tussen kinderen en ouders. Op school, op het werk. In de vrije tijd. Gaat er iets mis in de communicatie, dan heb je een probleem. Doven en slechthorenden weten dit maar al te goed. GGMD voor Doven en Slechthorenden biedt altijd hulp.

Er werken allerlei vakmensen bij GGMD voor Doven en Slechthorenden. Mensen met verstand van maatschappelijke, sociale en psychische problemen. Mensen met verstand van inkomen, huisvesting. En natuurlijk mensen met verstand van communicatie. Wij helpen u. Daar kunt u van op aan.

Zoek een tolk

Wilt u contact? Bel of mail ons. Teksttelefoon Telefoon Sms E-mail Fax

0800-3374857 (gratis) 0800-3374667 (gratis) 06-10908606 contact@GGMD.nl 0182-549196

Kijk op onze website www.GGMD.nl voor meer informatie over GGMD voor Doven en Slechthorenden.

twitter.com/tolknet

facebook.com/tolknet

tolknet.hyves.nl

Postadres Postbus 936 - 3800 AX Amersfoort / Bezoekadres Amersfoortsestraat 70d - 3769 AL Soesterberg Telefoon: 0346 – 332 332 / Teksttelefoon: 0346 – 332 333 / SMS: 06 – 22988453 / Fax: 0800 – 865 56 38 (gratis)

Geestelijke Gezondheidszorg en Maatschappelijke Dienstverlening voor doven en slechthorenden

E-mail: info@tolknet.org / Mobiele- en internetteksttelefoon(RTT): tolknet@annies.nl

DE ZEKERHEID VAN

EEN

ERKEND

AUDICIEN

TISST GROA RTE HO

s) en 0 0 2 7 (grati Bel 0 8 0 0 een or afspraak vo maak nu een . gratis hoortest

Bij Hans Anders vinden we kwaliteit en deskundigheid heel belangrijk. Daarom werken bij ons niet alleen professionele opticiens, maar ook gediplomeerde audiciens. Zij weten en meten precies welk hoortoestel het best bij u past. Wij hebben een ofďŹ cieel keurmerk van de Stichting Audicienregister (StAr). Voor een uitstekend hoortoestel en deskundig advies bent u bij ons dus aan het juiste adres!

hansanders.nl