VERKLARENDE BEGRIPPENLIJST Deze verklarende begrippenlijst omschrijft de betekenis van begrippen zoals bedoeld in deze Beroepscode. Beroepsstandaard Het geheel van door de beroepsvereniging erkende en vastgelegde afspraken omtrent goede beroepsbeoefening (in technische, ethische en methodische zin), ondermeer in het Beroepsprofiel en de Beroepscode. Cliënt Een cliënt is degene die hulp krijgt van een maatschappelijk werker. Een cliënt kan men worden door zelf contact op te nemen met het maatschappelijk werk, maar het initiatief tot contact kan ook bij de maatschappelijk werker zelf liggen. Het begrip cliënt in de Beroepscode staat in enkelvoud, maar hiermee kunnen ook meerdere personen worden bedoeld, zoals een (echt-)paar, gezin, familie, team, buurt of andere (leef)groepen. Bij jeugdigen is sprake van betrokkenheid van een ouder, opvoeder of voogd. Ouder, opvoeder of voogd vallen niet automatisch onder het begrip cliënt. Ook de zaakwaarnemer valt hier niet onder. Cliëntsysteem Met een cliëntsysteem wordt een groep van personen bedoeld die in het leefsysteem van de cliënt(en) een rol speelt, maar waarvan de leden niet tegelijkertijd ook cliënt hoeven te zijn. Belangenbehartigers, zaakwaarnemers en/of vertrouwenspersonen die deel uitmaken van het cliëntsysteem van een cliënt zijn zelf in de regel geen cliënt. Gedwongen en voorwaardelijke hulpverlening Gedwongen hulpverlening vindt plaats als daartoe wegens een justitiële maatregel is besloten. De hulpverlening vindt dan niet op vrijwillige basis plaats. Voorwaardelijke hulpverlening betreft hulpverlening die als voorwaarde gesteld wordt aan cliënten die daar (nog) geen behoefte aan hebben. Een uitkerende instantie kan bijvoorbeeld aan het toekennen van een uitkering de voorwaarde stellen dat de cliënt ook hulp aanvaardt van het maatschappelijk werk. Maatschappelijk werker Degene die het beroep van maatschappelijk werker uitoefent conform de beroepswaarden en -normen zoals vastgelegd in de Beroepscode en zoals omschreven in het Beroepsprofiel. Maat schappelijk werker staat in deze Beroepscode voor één persoon. In de praktijk kunnen maatschappelijk werkers ook samen optreden naar cliënten, maar blijven ze als individuele maatschappelijk werker aanspreekbaar op het hanteren van de Beroepscode. Morele oordeelsvorming Morele oordeelsvorming betekent het zoeken naar antwoorden op ethische vragen en dilemma’s. Morele oordeelsvorming betreft een bewuste afweging van (beroeps)waarden en normen en besef van de (waarden)hiërarchie die daarbij in een concrete situatie wordt gehanteerd. Norm Een norm is de vertaling van een waarde in een gedragsregel voor het juiste handelen.
18
BEROEPSCODE VOOR DE MAATSCHAPPELIJK WERKER