Vrijheid blijheid

Persoonlijk stel ik vrijheid erg op prijs. Ik wil alles mogen voelen wat ik voel, alles mogen vinden wat ik vind, alles mogen zeggen wat ik te zeggen heb en alles mogen doen waar ik zin in heb. Bij die laatste twee ben ik graag bereid wat water in de wijn te doen. Ik wil alles mogen zeggen en mogen doen, zolang anderen daar geen last van hebben. Bij de eerste twee hoeft dat niet. Ik zie niet in hoe ik met wat ik voel of wat ik vind anderen schade zou kunnen berokkenen.

Wel vind ik dat mensen tegen een stootje moeten kunnen. Je hebt van die kruidjeroermenietjes die niet meer kunnen slapen als er een erwt onder de matras ligt. As ik m’n buurman een Jan Lul vind, of een Piet Lut, en dat ook zeg, moet hij daar tegen kunnen. OK, als ik zoiets in het openbaar zeg over iemand die toevallig Lubbers of Rutte van z’n achternaam heet, wordt het wat moeilijker, maar het is een kleine moeite om dat soort slips of the tongue op tijd binnen te houden. Bovendien mag het in huiselijke kring wel.

Ik mag mijn buurman zelfs haten. Dat is een uitermate belangrijk onderdeel van vrijheid, een onderdeel dat door veel vrijheidsfans onder de tafel geschoven wordt. Of het verstandig is om je buurman te haten is een andere zaak, maar daar gaat het niet om. Het moet mogen. Als ik m’n buurman niet meer mag haten, is er geen vrijheid meer. `Hebt uw naaste lief!´ is volgens mij een van de grootste inbreuken op persoonlijke vrijheid van de geschiedenis van de mensheid. Als aanbeveling heb ik er niks op tegen, maar als gebod, nee.

En zo heb ik nog een heel rijtje controversiële gedragingen die door liberalen nooit genoemd worden, maar die wel degelijk een integraal onderdeel vormen van wat vrijheid inhoudt. Wat dachten jullie van de volgende?

Liegen. Stel je voor dat je niet zou mogen liegen! Wat voor een samenleving zouden we dan krijgen? Ik moet er niet aan denken. Afgezien van de moeilijkheid om uit te maken wat waar en wat niet waar is, kan je je afvragen in hoeverre je anderen schade kan berokkenen door ze wat op hun mouw te spelden. Dat gaat alleen op als ze je geloven. En dat hebben ze zelf in de hand. Dus als je je op een dating site presenteert als een aantrekkelijke bemiddelde enigzins bejaarde man van één meter negentig met alleen maar serieuze bedoelingen, dan moet Loesje niet zeuren als ze daar ingevlogen is. Mensen liegen het meest over hun gevoelens. En dat doen ze dikwijls onbewust. Dat begint met het plakken van etiketjes. Sommige gevoelens zijn slecht, andere zijn goed. Van de slechte gevoelens ontkennen ze dat ze deze hebben. Ik ben helemaal niet bang. Hoe kom je erbij? Ik ben helemaal niet jaloers. En de goede gevoelens daar zijn ze trots op. Natuurlijk ben ik tevreden. Natuurlijk wil ik dat het goed met je gaat. Door die etiketjes vragen ze zich niet meer af of ze de gevoelens wel echt hebben. Ze gaan er bij voorbaat vanuit dat hun gevoelens nobel zijn. Wij mensen zijn goed in het onszelf voor de gek houden op dat gebied.

19.- POPO, Magazine van de Nederlandse Vereniging in Mexico

Voor mij zijn gevoelens autonoom. Ze overkomen je en daar kan je maar weinig aan doen. Ze zijn niet goed of slecht; ze zijn aangenaam of onaangenaam. Vervolgens gaat het erom hoe je er mee omgaat. Met gevoelens kan je drie dingen. Je kan ze onderdrukken, je kan ze toelaten en je kan ze oppeppen. Als je ze onderdrukt, gaan ze onder water een eigen leven leiden en daar kunnen ze behoorlijk etteren. Als je ze toelaat, moet je moet je de onaangename verdragen en kan je van de aangename genieten. En als je ze oppept, moet je wel weten waar je aan begint. Dat kan met aangename gevoelens zoals sexuele opwinding, voetbalfanatisme of zelfs met godsdienstige devotie. Maar ook met onaangename gevoelens, zoals haat, woede of droevenis. Ja, mensen gaan soms ver in het omarmen van hun eigen ellende. Denk maar aan de zelfkastijding.

Ik verkies toelaten. Met onderdrukken heb ik slechte ervaringen. Dat etteren hield bij mij pas op toen ik aan mezelf toegaf dat ik die gevoelens had. Toen kwamen ze bovendrijven. Met oppeppen heb ik gemengde ervaringen. Wel de moeite waard zo nu en dan, maar er is grote voorzichtigheid geboden. Hoeveel mensen gaan er niet de mist in, of beter gezegd het vagevuur in, met het oppeppen van hun gevoelens? En met het toelaten heb ik goeie ervaringen. Met m’n angsten valt wel te leven en van de lusten valt genoeg te genieten.

Als je mag liegen, mag je ook huichelen. Of net doen alsof. Dat zijn ook van die gedragingen die in het verdomhoekje liggen, waarvan iedereen vindt dat ze fout zijn, maar die je onmogelijk kan verbieden, niet alleen omdat ze niet te bewijzen vallen, maar vooral ook omdat ze een smeermiddel zijn in de menselijke omgang. Stel je voor dat je niet meer tegen je bezoekers mag zeggen “wat leuk dat je komt!”, hoewel je ze eigenlijk niet kan pruimen. Huichelen is vooral belangrijk voor politici. Die kunnen zich niet veroorloven niet te huichelen. Hen dat verwijten is verspilde moeite.

Een ander voorbeeld is discrimineren. Ik wil de één anders kunnen behandelen dan de ander. En of het nou gaat om vrouwen, LGTB´ers, afro-americanen, joden, Russen of wie dan ook, dat doet er niet toe. Ik vind dat discrimineren een mensenrecht zou moeten zijn. Er zijn een hoop dingen die ik niet mag met anderen, daar heb ik niks op tegen, maar dat er verschil zou moeten zijn tussen de ene groep en de andere zie ik niet zitten. Vertegenwoordigers van de machten van de Staat mogen niet discrimineren, maar dat ik m’n eigen kinderen niet zou mogen voortrekken boven die van m’n al dan niet gehate buurman. Nee.

Wat ook niet meer mag vandaag de dag is spionneren. Wat dat precies inhoudt is niet zo duidelijk, maar eigenlijk is het niets anders dan informatie inwinnen. Weliswaar over anderen, of over zaken die anderen geheim willen houden, maar waarom zou dat niet mogen. Iedereen heeft recht op privacy en iedereen wil dat bepaalde zaken niet aan het licht komen, maar hij moet dat wel zelf beschermen. Misschien mogen overheden dat niet, maar als ik vanuit een donker hoekje een gesprek afluister of van achter de deur door het sleutelgat gluur, kan ik me betrapt voelen als ze me in de gaten krijgen, maar daar blijft het bij.

20.- POPO, Magazine van de Nederlandse Vereniging in Mexico

Ja, en dan heb je de vrijheid van geloof en van meningsuiting waar ze het altijd over hebben. Op dat gebied heb ik weinig last gehad van grote beperkingen. Als jongetje ging ik wel mee naar de kerk, maar deed dat meer uit gewoonte dan uit overtuiging. Als ik eens wat ongehoords zei, gingen er af en toe wat bestraffende vingertjes omhoog, maar meer van ooms en tantes dan van m’n ouders zelf. Dus had ik er thuis weinig last van. Bovendien heb ik ervan leren huichelen en, zoals ik al eerder zei, is dat een belangrijke kundigheid om je in de samenleving overeind te houden.

En nu ik oud en der dagen zat ben, is het alom bekend dat ik overtuigd atheïst ben, maar ieder moet dat voor zichzelf uitmaken. Ik wil het oppeppen van godsdienstige gevoelens bij anderen niet in de weg staan. Wel heb ik graag dat anderen zondag naar de kerk gaan. Daar wordt hen verteld dat ze van mij moeten houden. Ook al heb ik er weinig vertrouwen in dat dit zoden aan de dijk zet, zijn alle beetjes meegenomen.

Ten slotte, persoonlijke vrijheid is een ideaal dat de moeite van het nastreven waard is, en ik gun het ook ieder ander, maar het is nou ook weer niet alles. We willen allemaal graag vrij zijn, maar behalve dat willen we ook eten en drinken, veiligheid, gezondheid, onderdak en sex. Al die basisbehoeftes zijn één voor één belangrijker dan vrijheid en dikwijls moeten we vrijheden opgeven om aan die basisbehoeftes te voldoen. Vrijheid is daaraan ondergeschikt. "Of niet soms?", vraag ik aan mijn parkiet Tsjon. "Krrrr, krrr!", antwoord deze. Vertaald is dat: helemaal mee eens!

21.- POPO, Magazine van de Nederlandse Vereniging in Mexico

Officieel tolk- vertaler bij diverse Mexicaanse instanties en als zodanig erkend door praktisch alle ambassades van Amerika en Europa

Nederlands (Vlaams) - Frans - Duits - Engels - Spaans Italiaans - Portugees en andere talen.

Avenida Horacio 528 (404), Colonia Polanco, 11570, Mexico D.F. Tel.: 5545 5764 / 5254 7446, Fax: 5531 0348

Marijke J. Larenas-Linnemann Drs. Spaanse taal en letterkunde

Lerares M.O. Spaans

Beëdigd tolk-vertaler Privé- en groepslessen Spaans, Engels, en Nederlands Vertaalwerk Spaans, Portugees, Engels, Frans, Duits en Nederlands

Clases privadas y en grupo de Español, Inglés y Holandés Traducciones Español, Portugués, Inglés, Francés, Alemán y Holandés

TEL/FAX 5675.4404

22.- POPO, Magazine van de Nederlandse Vereniging in Mexico