Lmålnytt
Norsk Tidend 5–2014
(NPK)
4
Samling for barnebokformidlarar I november var det litterært treff i Førde og på Stord for alle som ivrar for nynorsk barnelitteratur. Initiativet kom frå LNK. – Målet med arrangementa var å få til ei fagleg samling der ulike aktørar rundt den nynorske barneboka kunne møtast og dele innsikt og kunnskap, seier høgskulelektor Janne Karin Støylen ved Nasjonalt senter for nynorsk i opplæringa i Volda.
Noregs Mållag synest framlegget frå programkomiteen i Oslo Arbeiderparti om å fjerne både sidemålskarakteren og sidemålseksamen er useriøst.
Omdiskuterte forsøk
Foto: Hege Lothe
Tidlegare i år sa Universitetet i Oslo frå seg ansvaret for både språksamlingane sine og tolvbindsverket over norske dialektar og nynorsk skriftspråk, Norsk Ordbok, fortel Klassekampen. «Ordbokgruppa» Grepstad no har sett saman for å finne løysingar for verket og samlingane, består av representantar frå Nynorsk kultursentrum, Universitetet i Bergen, Universitetet i Stavanger, Høgskulen i Volda og forlaget Samlaget. I følgje Klassekampen vil gruppa først rekne på kostnadene knytte til å halde oppe og utvikle språksamlingane, fullføre digitaliseringa av Norsk Ordbok og drifte denne på nett. Utrekninga går til Kulturdepartementet, og institusjonane vil vidare drøfte kven som kan ta på seg ansvaret. Det at samlingane blir knytte til eit vitskapleg miljø og forska vidare på, er eit viktig poeng for ordbokgruppa. Universitetet i Bergen er blant dei som tidlegare har meldt interesse for samlingane, fortel avisa. Regjeringa vil ikkje føre vidare arbeidet i Norsk Ordbok etter februar neste år, men sikrar drifta ut februar. Det Norske Akademis Store Ordbok tar over som den store ordboksatsinga framover. Regjeringa har sett av 3,7 millionar kroner til fullføringa av det tolvte og siste bindet av Norsk Ordbok i framlegget til statsbudsjett for 2015, slik at ordboksforskarane får gjere seg ferdig. Dermed er det ikkje pengar til å drive ordboksprosjektet etter februar, og noka digitalisering av den store ordboksamlinga blir det ikkje noko av i denne omgangen. Det Norske Akademis Store Ordbok får auka løyvinga kraftig i budsjettframlegget, og regjeringa foreslår eit tilskot på 15,1 millionar kroner neste år. Samtidig foreslår regjeringa eit tilskot på 0,5 millionar kroner til Bokmålets og Riksmålets Ordbase, der ordboka til Akademiet skal vere kjernen.
Sterke reaksjonar på sidemålsframlegg
– Det er berre eitt år sidan vi hadde ein stor nasjonal debatt om norskfaget. Styresmaktene konkluderte med at vi skal ha tre karakterar i norsk. Det er altså ein slags omkamp Oslo Ap prøver seg på, seier leiar Marit Aakre Tennø i Noregs Mållag. I utkastet til kommunevalprogram i perioden 2015-2019 frå programkomiteen i Oslo Ap, heiter det at ein skal «Gjennomføre forsøk med felles karakter i norsk uten egen sidemålseksamen». Programarbeidet vart leidd av varaordførar Libe Rieber-Mohn. – Tre karakterar i norsk på vitnemålet utgjer ein urimeleg stor del av det totale skuleresultatet til elevane, på kostnad av prestasjonane i andre fag. Oslo er ein samansett by, og svært mange er allereie fritekne frå sidemål. Endå fleire ser på sidemålet som ei plage, sa Rieber-Mohn til VG då framlegget fyrst kom i slutten av september. Sidan då har det vore ein høyringsrunde, og reaksjonane var delte, men komiteen landa på å halde punktet inne.
Foto: Oslo AP
Direktør i Nynorsk kultursentrum i Ørsta, Ottar Grepstad, har teke initiativ til ei «ordbokgruppe» for å finne løysingar for Norsk Ordbok.
Foto: Jørund Hessevik/NPK
Vil berge Norsk Ordbok
– Skammeleg Mållaget meiner
Oslo Ap veit at det vil gå mange år før læreplanen blir revidert på nytt og at dette spørsmålet ikkje høyrer heime i lokalpolitikken. Aakre Tennø meiner difor dette er å dytte elevane framføre seg og at det er direkte useriøst. Direktør for Nynorsk mediesenter, Ottar Grepstad, går endå lenger i kritikken: – Det er skammeleg at programkomiteen i Oslo Ap bruker innvan
“
– Dette er eit spørsmål som ikkje høyrer heime i lokalpolitikken. Marit Aakre Tennø
Marit Aakre Tennø (øvst), leiar i Noregs Mållag, meiner Oslo Ap snakkar ned innhaldet i skulen. – Korleis forventar Libe Rieber-Mohn (midten) at elevane skal få betre haldningar til sidemålsundervisninga, når ho går ut på denne måten, spør ho. Direktør Ottar Grepstad (nedst) i Nynorsk kultursentrum går også langt i kritikken av Oslo Ap og Libe RiberMohn. drarane som argument mot at dei som veks opp i Oslo, skal få lære nynorsk. Slik Oslo veks i folketal no, er det viktigare enn nokon gong at byen er språkleg integrert i landet Noreg, seier han.
Rieber-Mohn viser til forsøk med felles norskkarakter som vart gjennomført i Oslo frå 2004 til 2007, som ho meiner viste at elevane presterte betre i norsk då ein fjerna den eigne sidemålskarakteren. Dette er Tennø sterkt usamd i. – Vi veit ingenting om det var vellykka eller ikkje. Det var ikkje forska på før-situasjonen og ein gjorde mange andre endringar samstundes. Det forsøket viste, er at om ein puttar midlar inn i norskundervisninga, så gir det resultat. Og det vi veit frå andre undersøkingar, er at dersom vi svekkjer vurderingsordningane i sidemål, så blir det dårlegare nynorskkunnskap, seier mållagsleiaren.
SV-motstand Partikollegaene til Rieber-Mohn, nynorskbrukar Hadia Tajik og skulepolitisk talsmann Trond Giske, går i VG langt i å støtte framlegget. Tajik kallar det ein spennande tanke, og Giske stiller seg bak ideen om eit forsøk. Tidlegare kunnskapsminister Bård Vegar Solhjell (SV) meiner derimot Oslo Ap bommar fordi ein alt har ei godt fungerande fritaksordning for dei som av ulike grunnar treng det, og at skuleelevane elles må lære seg minoritetsspråket nynorsk. – Eg veit mange ungdommar opplever nynorsk som ei unødvendig plage. Andre meiner algebra eller religion er ei unødvendig plage. Men det er ikkje alltid klokt å regulere skulepolitikken berre ut frå kva elevane meiner er plagsamt eller ikkje, seier Solhjell til VG. Kunnskapsminister Torbjørn Røe Isaksen (H) er open for å prøve ut nye ordningar i sidemålsundervisninga – også det Oslo Ap no signaliserer. – Eg synest det er veldig bra at også Arbeidarpartiet vil vere med på ein debatt om sidemålet, for etter mi meining fungerer ikkje sidemålsundervisninga bra, seier Isaksen til NTB. Men Oslo Aps forslag har ei svakheit, meiner han. – Og det er at elevar som er gode i hovudmål, men svakare i sidemål, risikerer å få dratt ned heile karakteren, seier han. Både Høgre og Frp har landsmøtevedtak på å fjerne nynorskkarakteren, men i regjeringsplattforma heiter det at dei skal « ... gjøre sidemålsundervisningen mer engasjerende for elevene, og forbedre karaktersettingen». (NPK)