Noć Muzeja X

JUBILEJ MANIFESTACIJE KOJA JE PROMENILA KULTURNU SCENU SRBIJE

SPREMNI SMO ZA NOVE PODUHVATE! Već čitavu deceniju Noć muzeja nastoji da se razvija i raste, sa osnovnim ciljem da u kulturnu ponudu na našem podneblju unese drugačije, smelije, nesvakidašnje sadržaje, sadržaje koji će promeniti vašu percepciju. Deo naše misije je da istražimo i zajedno s vama osvojimo nekonvencionalne sfere umetnosti, te da raznolikim izlagačkim formama, sadržajima i prostorima obogatimo vaš doživljaj umetnosti, čineći ga zabavnijim iz godine u godinu.

Fantastičan odziv i srdačne reakcije vas, naših vernih saputnika u ovom poduhvatu, dokaz su da se trud koji ulažemo svake godine apsolutno isplatio! Poverenje koje nam ukazujete već deset godina najbolji nam je stimulans da se još više trudimo u organizaciji i realizaciji Noći muzeja.

Stotine hiljada vas svake godine nas je inspirisalo da kreiramo nove programe i pravimo ogromne redove i gužve na ulicama - lepim povodom.

Veliko nam je zadovoljstvo što smo zajedničkim snagama stigli do ovako značajnog jubileja!

U želji da nastavimo s obaranjem rekorda, trudili smo se da i ovogodišnji, jubilarni program, opravda status Noći muzeja kao jednog od najpopularnijih kulturnih dešavanja u Srbiji. Čast nam je što smo imali priliku da radimo sa izuzetnim ljudima, iskusnim stručnjacima, kustosima, brojnim volonterima i svima koji su doprineli da sve ove godine Noć muzeja funkcioniše na najbolji mogući način. Takođe, dragocena i neophodna podrška bili su nam i gradske uprave, sponzori, brojne institucije, galerije, organizacije, udruženja i pojedinci, koji su ljubazno ustupili svoje prostore i ponudili svoje znanje. Značila nam je i svaka lepa reč napisana ili izgovorena o nama.

Zato dugujemo neizmernu zahvalnost svima koji sarađuju s nama već punu deceniju i koji su nam na bilo koji način pomogli u našoj misiji.

VELIKO HVALA I SREĆAN JUBILEJ! Mladen Petrović i Ana Jovanović Osnivači Noći muzeja

TRIJUMFALNI JUBILEJ Retki su kulturni događaji vezani za muzeje koji su takvom žestinom prodrmali nerazbuđene sugrađane, kao što je to učinio mali (sada sve razvjeniji) tim UPG Noć muzeja, predvođen Anom Jovanović i Mladenom Petrovićem. Njihov podvig je postao sinonim znatiželje i uspeha među najširom publikom; ušao je u nauku: o njima se rade master i doktorske teze; analiziraju se podaci, prave ankete, pišu studije; vole ih mediji: utrkuju se u predstavljanju najzanimljivijih projekata i najuspešnijih programa, u sažimanju opštih rezultata, proračunavanju narastajuće publike, broja manifestacija, uključenih ustanova i gradova... Privilegija je biti volonter tokom Noći muzeja. O tom čudnom fenomenu Noći muzeja je pisano i raspravljano - javno, na tribinama i u medijima, glasno po kafićima, sedeljkama i društvenim mrežama, a još više - gotovo tajanstveno - u stručnim krugovima koji su s teškom mukom, najzad, priznali da popularizacija muzeja „može i tako da se odvija“... Tako je eufemizam za populizam od kojeg se ježimo.

Ipak, u pojedinim muzejima poseta je za vreme te, jedne, jedine Noći muzeja bila veća nego tokom cele godine! Zabrinjavajuća i(li) otrežnjujuća činjenica?

Noć muzeja jeste fenomen naših dana. Uspeo fenomen - jer je u zemlji poznatoj po kontinuitetu diskontinuiteta i po kratkom dahu ova manifestacija ne samo opstala, već i pokazala izvanrednu vitalnost, prilagodljivost datim situacijama, izgrađenu svest o željama i potrebama ljudi, sposobnost produkcije posebnih izložbi, a pre svega upornost u stimulisanju - svih koje je trebalo uključiti za sve. I po horizontali i po vertikali.

Analize su pokazale da sugrađani hrle u muzeje, galerije i druge lokacije tokom te noći, ali da broj posetilaca muzeja nije znatno porastao tokom godine. Taj izvanredno značajan pokazatelj govori da je Noć muzeja uspela da stvori i animira publiku. Dakle, publika postoji, željna da bude srdačno p(r)ozvana, da neko na nju misli, da joj se obraća jezikom koji ona razume, ali koji ne devalvira ponuđene vrednosti. Zato je gotovo svaki ulazak u muzej tokom ove noći prihvaćen, zapamćen kao zanimljiv, jedinstven, neponovljiv... Čak i kada - u suštini - nije tako!

Ali, nije reč o manipulaciji. Dat je impuls, podstrek ljudima: čekanje u redovima da se nešto novo, nepoznato, možda i provokativno vidi, poseti, pročita i čuje, da se doživi dopadljiv spektakl bez banalizacije, da se otkriju neobične lokacije, da se bude u zanimljivom društvu...

Noć Muzeja X

Danas, kada se obeležava vredan jubilej - deseto izdanje Noći muzeja - više nije teško opisati potrebu ljudi za učestvovanjem u ovom događaju kao želju za pozitivnom kolektivnom identifikacijom i kao osećanje pripadnosti nečemu izuzetnom u kulturi... Mnogo je teže ustanoviti kojim putevima je Noć muzeja od samog početka postala tako atraktivna, čudesna masovna manifestacija. Čini mi se da se radi o netipičnoj komunikaciji: o načinu na koji se pristupa i mladima i starijima i deci i profesionalcima, ali i običnim, malim ljudima koji i ne znaju da će zavoleti muzeje. Reč je o mladalačkom poletu i ponesenosti organizatora, o njihovom prepoznavanju neiskorišćenih potencijala koje imaju muzeji. Oni čvrsto veruju da je upravo ta vrsta odličnog provoda u muzejima ono što nedostaje našim sugrađanima koji tek treba da postanu verna i stalna muzejska publika - pokazuje studija Dragane Martinović i Bojane Jokić o fenomenu Noći muzeja, rađena za Zavod za proučavanje kulturnog razvoja.

Van uspavanih i brojnim problemima opterećenih ustanova, a poneti iskustvima evropskih muzeja, u kojima je provod odista odličan, dvoje mladih entuzijasta pokrenulo je lavinu: okupili su mlade kreativne ljude, ponudili pregršt novih ideja urbanog karaktera i savremenog senzibiliteta, napravili programe privlačnih naziva i sadržaja, obezbedili podrške drugih entuzijasta koji su i materijalno ušli u igru, obratili se glasno javnosti... I tako animirali stotine hiljada ljudi. Zvuči bajkovito. Ali, iza toga stoje veliko znanje, kontinuirani angažman i optimistička vizija da se uprkos nemaštini, strašnom stanju u našim muzejima, uprkos velikoj učmalosti i opštem nepoverenju - može dosegnuti gotovo nedodirljiv cilj: podići svest da i naši muzeji mogu biti prostori velikih događaja.

Vi ste u tome uspeli, draga Ana, dragi Mladene. Od vas se ima šta naučiti! Zahvaljujući vašoj inicijativi, Noć muzeja je postala i naša manifestacija kojom se priključujemo porodici od preko 3.000 muzeja u svetu koji na najbolji način obavljaju svoju primarnu ulogu - približavaju svoje kolekcije i svoju delatnost sugrađanima, drugim rečima - u službi su društva u kome deluju.

Beograd, aprila 2013.

Irina Subotić Evropa Nostra Srbija

03

WE ARE READY FOR THE NEW ENDEAVORS! For a decade Museum Night has strove to develop and grow, with the main goal to introduce into our cultural climate entirely different, bolder and extraordinary offers - the cultural contents that would change your perception. Part of our mission is to explore and win together with you the unconventional spheres of art, as well as to enrich your artistic experience with a variety of exhibition forms, contents and spaces, making it more fun from year to year.

You’ve been our faithful companion in this endeavor and it is your fantastic attendance and heartfelt reactions which prove that the effort we put every year is absolutely worth! The trust you have shown us over the past ten years is the best stimulus for us to keep on with even more effort in the further organization and realization of Museum Night. The hundreds of thousands of you each year have inspired us to create new programs and to provoke long queues and street crowds with nice reason in mind.

It’s brings a great pleasure knowing that together we’ve reached such and important jubilee!

In order to keeep breaking the records, we did our best to have this year’s program justify the status of Museum Night as one of the most popular cultural events in Serbia.

We are honored to have been given the opportunity to work with great people, experienced professionals, curators, numerous volunteers and all those who have contributed this Museum Night being realized the best possible way. Furthermore, priceless and necessary support came from the city authorities, sponsors, countless institutions, galleries, organizations, associations and individuals who kindly granted us their venues and offered their knowledge. We have also appreciated every written or spoken kind word about us.

Therefore, we owe an immense gratitude to all those who have cooperated with us for a decade and who have supported our mission in any way.

A BIG THANK YOU AND HAPPY JUBILEE! Mladen Petrović i Ana Jovanović Museum Night founders

A TRIUMPHAL JUBILEE There are no cultural events associated with museums that have “shaken” so much our slumberous citizens as it has been done by a (constantly growing) little team of the Art Production Group Museum Night led by Ana Jovanovic and Mladen Petrovic. Their achievement has become synonymous with curiosity and success among the widest audience; it entered the science: they have become the interest of master and doctoral researches; the data are analyzed, questionnaires are made and researches are conducted about them; media love them: media representatives compete in bringing news about the most interesting projects and the most successful programs, in summarizing the overall results, in calculating the growing audience, the number of specific events and participating institutions and cities. It is a privilege to become a Museum Night volunteer. It has been lavishly written and discussed about this strange phenomenon – in public, at round table discussions, in media, loudly in cafés, at parties and on public networks; moreover, the professional circles have almost clandestinely discussed about it and reluctantly admitted, at the end, that museums “could be popularized this way as well”…

This way is a euphemism for populism that gives us the creeps. Nevertheless, some museums recorded higher attendance during that one single Museum Night than in the entire year! Worrying and/or sobering facts?

Museum Night is a phenomenon of our time. A successful phenomenon since in our country known for the continuity of discontinuity and the short-lived concepts, this manifestation has not only survived, but it has also shown an exceptional vitality, adjustability to the given situations, raised awareness for people’s wishes and needs, capability to produce specific exhibitions, and moreover, persistence in motivating all those who should have been included. Both horizontally and vertically.

The analyses have shown that citizens are flocking to museums, galleries and other locations during that night, but also that the number of museum visitors has not significantly increased over the years.

This extremely important indicator shows that the Museum Night has managed to create and animate the audience. Thus, the audience exists and those people are eager to be gently provoked, to feel that someone thinks about them, to address them in a language understood without devaluation of the offered values. This is why almost every visit to a museum during that particular night is acknowledged and remembered as an interesting, unique and unrepeatable... Even when in fact they weren’t! Nonetheless, we are not talking here on manipulation. The impulse and impetus was given to people: waiting in lines to view, visit, hear or read something new, unknown maybe

Noć Muzeja X

even provocative, to experience a winsome spectacle without banalization, to discover the unusual locations and to be in an interesting companionship…

Today, when we mark the praiseworthy jubilee – 10th edition of the Museum Night - it is no longer difficult to describe people’s need to take part in this event as a collective necessitate for a positive identification and as a sense of belonging to something extraordinary in our culture... It is much more difficult to determine the route that Museum Night took to become such an attractive and magnificent mass event from the very beginning. It seems to me that it’s about the atypical communication: how to approach the young and the elderly, the children and the professionals, but also the ordinary, little people who don’t even know that they will fall in love into museums.

It is a youthful impulse and enthusiasm of the organizers and their understanding of the unexploited museum potentials. They firmly believe that it is the superb party in museums missing to our fellow citizens who have yet to become a faithful and permanent museum audience – as shown by study results on Museum Night phenomenon made by Dragana Martinovic and Bojana Jokic for the Center for Study of Cultural Development in Belgrade.

Far away from dull institutions burdened by countless problems, enchanted by the experience of European museums where there is so much fun indeed, two young enthusiasts created an avalanche: they gathered young creative people, offered countless new ideas of urban character and contemporary sensibility, created programs with attractive names and contents, included the other enthusiasts who financially supported the idea and addressed public loudly… And thus, they reached hundreds of thousands of people. Sounds like a fairy tale. But behind all this, there is an immense knowledge, continued involvement and highly optimistic vision that despite a poverty and turmoil in our museums, despite the great apathy and the common mistrust one may reach nearly the untouchable goal: to raise the awareness that our museums can be the spaces of major events.

You have made it, dear Ana, dear Mladen. There is so much we can learn from you! Thanks to your initiative, Museum Night became our manifestation which included us to a family with more than 3000 world museums which perform excellently their primary goal – they approach closely to their fellow citizens, in another words they serve their society.

Belgrade, April 2013 Irina Subotić Europa Nostra Serbia

05

1-3 BEOGRADSKA

PRVA BEOGRADSKA

NOĆ MUZEJA 2005

Premijerna Noć muzeja održana je 16. aprila 2005. godine, u okviru manifestacije Dani Beograda. Po ugledu na oproban evropski recept, tim Noći muzeja potrudio se da Beograđane prvi put časti ovim kulturnim specijalitetom. Međutim, prva beogradska Noć muzeja razlikovala se od svetskih modela po tome što nijedan muzej programski nije učestvovao u njoj! Produkciju svih izložbi u potpunosti je izvela organizacija Noći muzeja, što se očigledno dopalo najrazličitijoj publici i učesnicima: mladi, stari, slučajni prolaznici, umetnici, vatrogasci, školarci, policajci i žongleri prošetali su gradom i svečano pozdravili prvu Noć muzeja uz veliki vatromet ispred Paviljona Cvijeta Zuzorić.

ZABAVA JE POČELA!

First (Belgrade) Museum Night 2005.

The very first Museum Night was held on 16 April 2005, within the manifestation “Days of Belgrade”. Modeled after the verified European recipe, Museum Night team made an effort to treat the Belgrade citizens with this kind of cultural specialty for the first time.

However, the first Belgrade Museum Night differed from the world counterparts by the fact that none of the museums participated in it! All the exhibitions were produced completely by the Museum Night organization that obviously attracted the various audience and participants: the young, the elderly, the passersby, artists, firemen, scholars, policemen and jugglers walked the city together and officially welcomed the first Museum Night with huge firework in front of Cvijeta Zuzoric Art Pavillion. The party’s just begun!

08

Noć Muzeja X

Parada ulicama Beograda

“Deca Beogradu”, Spomen muzej Ive Andrića

Poznati slikaju, Konak knjeginje Ljubice

Klabing u galeriji, paviljon Cvijeta Zuzorić

Klabing u galeriji, paviljon Cvijeta Zuzorić

Modna revija Milana St. Markovića, Konak kneginje Ljubice

Modna revija Milana St. Markovića, Konak kneginje Ljubice

DRUGA BEOGRADSKA

NOĆ MUZEJA 2005

„Redovi su ponovo u modi“, i to na najbolji mogući način! Nakon velikog uspeha premijere, druga muzejska noć svečano je otvorena u septembru iste godine, i to s neba - padobranskim skokom na plato ispred spomenika Pobednik na Kalemegdanu! „Spektakl Noći muzeja“, „Neočekivana žurka“, „Aplauz“ i slični komplimenti, objavljivani u štampi, potpuno su ispratili atmosferu beogradske večeri. Nove trendove proročki je nagovestila izložba filmova snimljenih mobilnim telefonom, a ekskluzivne sadržaje poseta Rimskom bunaru, koji je bio otvoren samo za ovo veče. Ove godine je Noć muzeja prvi put posetila i kiša, koja će ostati veran pratilac i narednih manifestacija!

REDOVI SU PONOVO U MODI

Second (Belgrade) Museum Night 2005 “The queues are back in fashion” in the best way possible! After the grand success of the premiere, the second Museum Night was officially opened the same year in September directly from the sky with a parachute landing on the plateau in front of the Victor monument in the Kalemegdan Fortress. ”Museum Night Spectacle”, “An Unexpected Party”, “Applause” and many other similar compliments published in the newspapers fully praised the atmosphere of this Belgrade evening. The new trends were prophetically announced by the exhibition of the cell phone made films, and the visit to the Roman Well that was especially opened for this particular night introduced a tradition of the exclusive offers. This year the rain paid a visit to the Museum Night for the first time and it would remain the faithful companion of the following manifestations!

12

Noć Muzeja X

Rimski bunar, Beogradska tvrđava

Performans teatra “Mimart” na otvaranju manifestacije

Skok padobranskog društva “Nebeski dijamant”

Performans teatra “Mimart” na otvaranju manifestacije

Performans teatra “Mimart” na otvaranju manifestacije

“Ajkule i raže Jadrana”, galerija Prirodnjačkog muzeja

TREĆA BEOGRADSKA

NOĆ MUZEJA 2006

Treća Noć muzeja, iako još rezervisana samo za Beograđane, pridobija tradicionalan karakter i javnost počinje da je prepoznaje kao jedinstven kulturni fenomen. Božanstveno otvaranje na platou ispred Vojnog muzeja koje se desilo 2006. takođe postaje tradicija, te se naredne Noći muzeja prepoznaju po zvucima fanfara, ali i po nekonvencionalnim sadržajima visokih kulturnih dometa. Tako su neke postavke bile slatke (degustacija čokolade), neke rezervisane samo za hrabre (izložba o čuvenim krvopijama vampirima), neke poučne (postavka o istorijatu interneta), a neke intrigantne (uvid u najrazličitije komade donjeg veša). Ne čudi što je baš ove godine Noć muzeja postala član Evropske asocijacije Noći muzeja.

JAVNOST POČINJE DA PREPOZNAJE NOĆ MUZEJA KAO JEDINSTVENI KULTURNI FENOMEN

Third (Belgrade) Museum Night 2006 Although still reserved only for the Belgrade citizens, the third Museum Night gained the traditional character and the public has begun to recognize it as a distinctive cultural phenomenon. The marvelous opening in front of the Military Museum in 2006 has also become a tradition, so the following Museum Nights were recognized by the fanfare sounds, but also by the unconventional contents of the high cultural standards. Consequently, some exhibitions were sweet (chocolate tasting), some reserved exclusively for the bravest (the exhibition of the famous bloodsuckers – vampires), some were instructive (the set up on the history of the Internet) while the others were intriguing (on the history of underwear). No wonder that it was this year that Museum Night became a member of the European Museum Nights Association.

16

Noć Muzeja X

“Magija ćilibara”, Narodni muzej

Performans “Koncert za gudački kvartet, tri kompijutera i dva Teslina kalema”, Beogradska tvrđava

“Srpske i evropske krvopije”, Kazamati Vojnog muzeja

“Brazil u Beogradu”, Muzej Vuka i Dositeja

Performans “Koncert za gudački kvartet, tri kompijutera i dva Teslina kalema”, Beogradska tvrđava

“Avantura Vremeplov”, Železnički muzej

4-10 NACIONALNA

ČETVRTA NACIONALNA

NOĆ MUZEJA 2007

Četvrta Noć muzeja ujedno je bila i prva nacionalna i održana je u Beogradu, Novom Sadu, Nišu, Valjevu, Šapcu, Somboru, Zrenjaninu, Sirogojnu i Kikindi. Dok se Srbija zagrevala za ulazak u muzejsku euforiju, beogradska publika, već iskusna u noćnim šetnjama, ove godine je prvi put dobila posebnu kartu, koja je važila za sve lokacije, ali i za gradski prevoz. „A šta mi bi?“, pitalo se dvoje kustosa Etnografskog muzeja, koji su se, kao specijalno iznenađenje u okviru ove izložbe, venčali pred čak 21.000 „svatova“!

NOĆ MUZEJA POSTAJE NACIONALNA

Fourth (National) Museum Night 2007 The fourth Museum Night was at the same time the first national manifestation that was held in Belgrade, Novi Sad, Nis, Valjevo, Sabac, Zrenjanin, Sirogojno and Kikinda. While Serbian citizens were being warmed up to enter the museum euphoria, Belgrade audience, already experienced in night walks, was given for the first time a special ticket which was valid for all the participating locations and for the public transportation as well. “What Was I Thinking?“ was the question raised by two curators of the Ethnographic Museum in Belgrade who made a special surprise to the visitors of this exhibition by getting married in front of the 21000 “wedding guests”.

22

Noć Muzeja X

“A šta mi bi?”, Etnografski muzej

“Platonova Pećina/Laterna Magica”, Muzej Jugoslovenske kinoteke

“Zabranjeno pušenje”, Muzej primenjene umetnosti

Performans teatra “Mimart”, izlozi u Knez Mihailovoj ulici

Koncert brazilske dive Ližije Kampos

Izložba instrumenata korišćenih u psihologiji, Pedagoški muzej

Venčanje kustosa u okviru izložbe “A šta mi bi?”, Etnografski muzej

“Restauracija skeleta mamuta”, galerija Prirodnjačkog muzeja

Koncert “Vasil Hadžimanov benda”

PETA NACIONALNA

NOĆ MUZEJA 2008

17. maja 2008. godine muzejska groznica zahvatila je 23 grada širom Srbije u pravom muzejskom spektaklu! Kolektivni kulturni trans proširio se Srbijom, a Noć muzeja je ušla u elitno društvo najznačajnijih kulturnih manifestacija. Ovakvu atmosferu pratila je i fenomenalna medijska pažnja - čak 1.200 medijskih objava, rekordan broj medijskih kuća koje su pratile događaje s lica mesta i najveći broj medijskih sponzora propratilo je ovu noć. Zvezda večeri bila je čuvena beogradska mumija, koju su posetioci imali priliku da vide prvi put nakon 100 godina.

MUZEJSKA GROZNICA ZAHVATA 23 GRADA ŠIROM SRBIJE

Fifth (National) Museum Night On 17 May 2008, Museum Night fever caught 23 cities all across Serbia like the genuine museum spectacle! The collective cultural trance has captured Serbia and the Museum Night entered the elite circle of the most important cultural manifestations. This atmosphere was followed by the outstanding media attention – over 1200 media notices and a record number of media representatives reported from the spot that night. The star of the night was the famous Belgrade Mummy that the visitors could see for the first time after 100 years.

28

Noć Muzeja X

Putokazi u Knez Mihailovoj ulici

“Dve misterije starog sveta”, dvorište Rektorata Beogradskog univerziteta

“Skeletomanija”, galerija Prirodnjačkog muzeja

“Ubistvo vladara”, Istorijski muzej Srbije

“Outside project - reciklirana moda”, javno kupatilo “Dunav”

“Upoznajte Tomu Rosandića”, Muzej grada Beograda - Legat Tome Rosandića

“Golišave fotografije XX veka”, Etnografski muzej - Manakova kuća

ŠESTA NACIONALNA

NOĆ MUZEJA 2009

Istorijske gastronomske avanture širom Srbije bile su glavno obeležje ove noći. Na jelovniku su bila jela s trpeza vitezova i hajduka, delikatesi starinskih poslastičarnica i šetnje kroz kuhinje s početka veka, a našao se i poneki recept. „Muzejska gozba za pola miliona ljudi“, „Fabrika dobrog raspoloženja na 190 lokacija“, „I knez Lazar na gozbi“, „Vino, kolači i hajduci“ neki su naslovi iz štampe kojima je simbolično stavljen šlag na tortu. Pose­ bno za ovu noć oživljena je i srednjovekovna tvrđava Koznik, a da manifestacija postaje sve relevantnija, svedoči i prva posebna emisija o Noći muzeja na RTS. Tako je za one sklonije TV prenosima događaje i atmosferu s lica mesta prenosilo osam dopisništava širom Srbije, troja reportažnih kola u Beogradu i čak 300 radnika RTS!

NOĆ MUZEJA PRATE OSAM DOPISNIŠTAVA, TROJA REPORTAŽNIH KOLA I 300 RADNIKA RTS

Sixth (National) Museum Night 2009 The feature of this Museum Night was historical gastronomic adventure. The menu consisted of some of the favorite dishes of the knights and outlaws, then the vintage patisserie delicates, visits to the kitchens from the beginning of the 20th century and even some recipes. “Museum Treat for the Half Million People”, “Vine, Cookies and Outlaws” were some titles from the articles that symbolically topped this cake. Medieval fortress Koznik was especially enliven during this particular night and it obvious that this manifestation became the relevant when Serbian Broadcasting Corporation (RTS) had broadcasted the first special Museum Night chronicle. Thus, 8 correspondent offices and as many as 300 RTS workers reported from the spot for all those who prefer TV broadcasts of the events and behind-the-scene atmosphere!

32

Noć Muzeja X

“Noć u SKC-u”, Studentski kulturni centar

“Muzej pokretnih instalacija”, Umetnički paviljon “Cvijeta Zuzorić”

Istorijski muzej Srbije

Koncert Irie FM, Muzej afričke umetnosti

Performans trupe “Cirkusfera”

“Budoar/požuda”, galerija u Eurocentru

“Iz kraljevske kuhinje”, Dvorski kompleks Dedinje

SEDMA NACIONALNA

NOĆ MUZEJA 2010

Efikasno poput dodola, sedma Noć muzeja uspela je da prizove kišu i ovaj put! Međutim, da se od kiše može i kulturno rasti, dokazali su izuzetna posećenost i fenomenalan program. Iako uz kišobrane i gumene čizme, atmosfera je bila na maksimalnom nivou, a raspoloženje odlično. Rekordan broj gradova u Srbiji dao je svoj doprinos kulturnom uzdizanju, a Noć muzeja je dobila status najposećenije kulturne manifestacije u Srbiji. Uz novinske naslove kao što su „Čarolija”, „Noć legendi“, „Nova besana avantura“ i noćnu šetnju sa skoro pola miliona ulazaka u muzeje širom zemlje, kiša je sa svog imena definitivno sprala negativne konotacije!

NAJPOSEĆENIJA KULTURNA MANIFESTACIJA U SRBIJI

Seventh (National) Museum Night 2010 The seventh Museum Night had invoked precipitations again, so efficiently almost like Dodola - the Goddess of Rain! However, the exceptional program and the outstanding attendance proved that the rain could cause the cultural growth. In spite of the umbrellas and gumboots, the atmosphere was outstanding and the feeling superb. A record number of participating cities in Serbia gave a tremendous contribution to the cultural awareness and Museum Night gained the status of the most popular manifestation in Serbia. Titles like “Magic”, “Night of Legends”, “Another Sleepless Adventure” and night walking marked by half million of entrances to the museums across the country proved that the rain had washed away all the negative connotations!

36

Noć Muzeja X

“Mamaaa, kupi mi...”, Etnografski muzej

“Šta žene žele?”, izložba Muzeja grada Novog Sada u galeriji Eurocentra

Koncert “Horkestara”, Muzej afričke umetnosti

“Na kafi kod Ljubice”, Muzej grada - Konak kneginje Ljubice

“Noć u gradu”, KC Grad

Muzej istorije Jugoslavije

OSMA NACIONALNA

NOĆ MUZEJA 2011

Osma Noć muzeja dobila je nadimak „Čudesno veče crne mace“ zahvaljujući maskoti koja je zasluženo pokupila simpatije koliko i najpopularnije postavke. Ovo je ujedno bila i jubilarna, peta nacionalna muzejska noć, a zahvaljujući sve većem uključivanju kulturnih institucija, postala je istinska noć kulture. Poznati glumci ispred Narodnog pozorišta dali su poseban štimung večeri, a maskenbali, kovanje novca, pop i rok koncerti, igračke i pozorišni kostimi doprineli su da i ova noć protekne na najbolji mogući način. Ispred Palate Srbija pojavila se najveća „delegacija“, jer su posetioci svojim brojem uveliko premašili kapacitete ovog zdanja. Sasvim zasluženo, nacionalna muzejska noć dobija laskavu titulutreće po veličini Noći muzeja u Evropi.

TREĆA PO VELIČINI NOĆ MUZEJA U EVROPI

Eighth (National) Museum Night 2011 The eighth Museum Night was nicknamed “The Black Cat Miracle Night” owing to the mascot that won as many fans as some of the most popular exhibitions. At the same time, this was the fifth national Museum Night and due to a large number of the cultural institutions it was turned the true Night of Culture. The famous actors in front of the National Theater gave the special mood and the costume ball, money minting, pop and rock concerts, toys and theater costumes made this night spectacular indeed. The biggest “delegation” appeared in front of the Serbia Palace since the number of visitors was far bigger from the capacity of the building. Deservedly, the national Museum Night won the title of the third largest Museum Night in Europe.

40

Noć Muzeja X

“Glumci u ulogama predsednika”, Narodno pozorište

Muzej automobila

“Blago kneževskih grobova”, Narodni muzej

“Maskenbali koji oslobađaju”, Etnografski muzej

Performans teatra “Mimart”

Stambol kapija, Beogradska tvrđava

“Replike rimske vojničke odbrambene opreme”, Vojni muzej

Palata “Srbija”

Koncert “NipplePeople”, dvorište Muzeja nauke i tehnike

DESETA JUBILARNA

NOĆ MUZEJA 2013

Na naše ogromno zadovoljstvo, zajednički smo proslavili ovaj značajni jubilej! Da bismo nastavili s tradicijom rekorda, ove godine smo se potrudili da slavljenički program opravda status Noći muzeja kao jedne od najpopularnijih kulturnih događaja u Srbiji.

Tenth (National) Museum Night 2013 With a great pleasure we have jointly reached this significant jubilee! In order to continue the record-breaking tradition, we made our best that this year’s jubilee program justified the status of the Museum Night as one of the most popular cultural events in Serbia.

46

Noć Muzeja X

Predstavljanje Ambasade Brazila u Beogradu, Paviljon Cvijeta Zuzorić

“Mala fabrika efekata”, u saradnji s Ambasadom SR Nemačke u Beogradu

Prirodnjački muzej

“Karte, molim”, JKP GSP Beograd

“Dve dinastije”, Istorijski muzej Srbije

“Vojna muzika’, Vojni muzej

“Nebeski biseri: Mesec i Saturn u teleskopu”, Opservatorija A.D. “Ruđer Bošković”

“Kako se sluša koncert?”, Zadužbina Ilije M. Kolarca

“Noć u RTS-u”, Radio televizija Srbije

“Dve dinastije”, Istorijski muzej Srbije

“Nova rezidencija riznice filma”, Jugoslovenska kinoteka

“Dobro došli u čudesni svet bajki”, Etnografski muzej

Nastup Nade Petrović i Miše Blama, Kuća kralja Petra

Salon “Nove realnosti”, Paviljon Cvijeta Zuzorić

JEDANAESTA NACIONALNA

NOĆ MUZEJA 2014

Kada jedna manifestacija zakorači u drugu dekadu svog postojanja, tradicija odličnog muzejskog provoda postaje i više nego prepoznatljiva. Tako smo se i na jedanaestoj Noći muzeja još jednom uverili da muzeje ne čine samo zgrade, već da se kultura i umetnost nalaze i na neuobičajenim mestima: kafei, parkovi, fontane, trgovi i fakulteti postali su mesta zanimljivih postavki na kojima smo se družili sa vilama i masonima, učestvovali u svadbenim običajima, istraživali svet i bavili se fudbalom i kulinarstvom.

Moć umetnosti da kroz sopstvenu transformaciju utiče na svet oko sebe, na najlepši način se pokazala 17. maja kada se 40 galerija i muzeja u Beogradu i Novom Sadu udružilo u humanitarnoj akciji prikupljanja pomoći za ugrožene u nezapamćenim poplavama koje su pogodile Srbiju i Balkan. Nakon tri nedelje, jedanaesta Noć muzeja održana je u subotu, 7. juna i tada smo, uz sjajan program i neverovatnu energiju još jednom potvrdili ono što smo oduvek znali: da Noć muzeja poseduje neprocenjivu kolekciju, a ste to upravo vi, naša verna publiko!

HVALA VAM ŠTO STE VEĆ 10 GODINA UZ NAS!

Eleventh (National) Museum Night 2014 When an event steppes into the second decade of its existence, the tradition of great fun at the museums becomes even more established. So at the eleventh Museum Night we proved once again that museums are not only the buildings, but that culture and art can be found in unexpected places. Cafes, parks, fountains, plazas and universities have become places of interesting settings where we hung out together with fairies and Masons, participated in wedding ceremonies, explored the world and engaged in football and cooking.

The power of art to influence the world around it through its own transform was shown on May 17, when 40 galleries and museums in Belgrade and Novi Sad joined the campaign to collect aid for the victims of the unprecedented floods that hit Serbia and the Balkans. After three weeks, the eleventh Museum Night was held on Saturday, June 7, when through a great program and with incredible energy we once again confirmed what we’ve always known: that Museum Night has a priceless collection, and it’s you, our loyal audience!

Thank you for standing by us for the past 10 years!

54

Noć Muzeja X

“Alfa među bankama” - Zgrada nekadašnje Jadransko-podunavske banke

“Masoni u Srbiji” - Etnografski muzej

Muzej Kinoteke

Jedinica srpske vojske u Prvom svetkom ratu - PTT muzej

Konak kneginje Ljubice

“Peščana dina od umetnina” - UK Parobrod

Najpoznatiji među nepoznatima - Medija centar “Odbrana”

REKLI SU O NOĆI MUZEJA

Nađa Ivanji Švab

Istoričar umetnosti i novinar “Muzej grada Beograda od osnivanja, decenijama, nije imao svoju zgradu, a otkad ju je dobio, u Resavskoj ulici, ona nije u funkciji, pa publika ne može da vidi stalnu postavku, a Beograd je po tome jedinstvena prestonica u Evropi. Ni Istorijski muzej Srbije, koji u 2013. godini obeležava 50 godina postojanja, nikada nije dobio trajni smeštaj, nego se uselio u prostorije Muzeja istorije Jugoslavije na Trgu Nikole Pašića. I Muzej primenjene umetnosti i Etnografski muzej vape za proširenjem. Nedostaju mesta za izlaganje eksponata, desetine hiljada vrednih predmeta čuva se u depoima, nema adekvatne zaštite od lopova i izduvnih gasova... Rečju, muzeji u Beogradu i širom Srbije, da ne pominjem Narodni muzej i Muzej savremene umetnosti, o kojima se najviše priča u javnosti, nisu u mogućnosti da odgovore osnovnom muzeološkom zadatku - sakupljanju, proučavanju, restauraciji, čuvanju i izlaganju neprocenjive srpske baštine. To su činjenice koje govore o tome da se naša država nikada nije dovoljno brinula o svojoj kulturi, a tokom poslednjih godina te brige je bivalo sve manje.

I upravo u zlim vremenima desila se Noć muzeja, kako bi nam grupa mladih entuzijasta pokazala šta je stvarno potrebno narodu kome se najčešće serviraju jeftini estradni programi. Muzeji nisu za utakmicu na tržištu, u njih treba ulagati mnogo novca, ali i muzeolozi moraju da se probude i predlože atraktivnije programe, ne samo u jednoj noći već 365 dana u godini. To je najvažnija poruka. A dok se to ne dogodi, sve čestitke za Noć muzeja, kad makar nakratko izranjamo iz kulturne tame u kojoj nas drži država koja bi u Uniju, a za kulturu izdvaja najmanje u Evropi.

P.S. Ovo su impresije novinara koji je tri decenije pratio zbivanja u kulturi i posmatrao urušavanje institucija i čiji bezbrojni TV prilozi nisu nimalo doprineli da se nešto popravi, ali koji je istinski uživao realizujući emisije posvećene Noći muzeja.”

Mr Milica Cukić

Muzejski savetnk i šef Umetničkog odeljenja Muzeja primenjene umetnosti “Muzej primenjene umetnosti učestvuje sa svojim programima u beogradskoj manifestaciji Noć muzeja od njenog osnivanja. Svesni smo činjenice da publika Noći muzeja nije standardna muzejska publika i da 90 odsto posetilaca uđe u muzeje samo tom prilikom u toku cele godine. Spektakl i mogućnost da se tokom cele noći ulazi u muzejske prostore, kao i čekanje u redovima zajedno sa drugim namernicima, nije uobičajena slika.

Smatramo da je dobrodošao svaki posetilac koji zapamti adresu muzeja ili poželi da i sledeći put uđe u naše galerije.

Učinak Noći muzeja u popularizaciji muzeja u Srbiji je ogroman i želimo da ova manifestacija i u narednim godinama animira što veći korpus publike. Ukoliko svi zajedno budemo istrajni i kreativni, „posetioci za jednu noć“ mogu postati naša stalna publika.“

Philippe Le Moine

Zamenik direktora Francuskog instituta i ataše za kulturu “Noć muzeja je inicijativa rođena u Francuskoj još 1999. godine, koja se proširila na celu Evropu. Francuski institut u Srbiji je prirodno od samih početaka podržao Noć muzeja, kao i duh zabave i druženja koji ova manifestacija promoviše. Izložbe likovne umetnosti, fotografije, stripa, arhitekture, predstavljene u galeriji Instituta, kao i projekcije i koncerti, privukli su desetine hiljada posetilaca i omogućili da se široj publici, a posebno mladima, približe srpske i francuske kulturne vrednosti.”

Njeno kraljevsko visočanstvo princeza Jelisaveta Karađorđević

Emina Radnović

„Za mog oca, kneza Pavla, odlasci u muzeje su bili praznici. Pripremao se za te posete, pažljivo odabirao šta će videti i unapred se radovao. On je bio uveren da su muzeji hramovi u slavu čovekovog genija, neprolazne lepote koju je stvorila ljudska ruka. To je bio svet u kome je živeo njegov duh, on je iz lepog upijao snagu neophodnu da podnese svoj život i ulogu koju mu je sudbina dodelila. U muzejima se nikada nije opterećivao sa previše utisaka. Dve-tri slike, jedna skulptura... Stajao je pred njima pobožno nastojeći da mu ne promakne ni najmanji detalj. Pored toga što je Srbiji podario dva muzeja, celog svog veka knez Pavle je stvarao svoj idealni muzej. U sebi, za svoju dušu. Vaša manifestacija mi liči na ta očeva hodočašća, ‘Noć muzeja’ je svojevrsna inicijacija, pažljivo izabran itinerer, staza kojom se iz noći izlazi na svetlost. Svakome je dato da sebi samom otkrije svoju tajnu i tako se u radost odene.“

Grafix je partnerstvo sa UPG Noć Muzeja započeo još 2005, sa njihovim prvim projektom. Odlično razumevajući kako savremeni čovek funkcioniše u uslovima urbanog “bita”, kreatori Noći muzeja su ponudili inovaciju, drugačiji model za konzumiranje kulture, sadržaj po meri agende današnje publike. Ove izložbe nisu samo poziv muzejima da otvore svoje funduse i karateristične prostore, već da se povežu u jedinstvenu kulturnu celinu: Beograd i Srbija kao celoviti muzej i izložba svega što vredi. Kreatori su dali tajming, impuls i poziv svima da doprinesu, da postanu deo šire celine, da učestvuju u nečem velikom. Svi se mi osećamo posebno ove noći. Svečano. Pozitivno uzbuđenje je opšta oznaka ove manifestacije. Nisam čula da je u 10. Noći muzeja izbio jedan incident. Kako Ana i Mladen pripitome agresivni Beograd na jednu noć?

Jasmina Mihajlović

Za mene je ovaj događaj neka vrsta gradskog praznika, kada se okuplja ogromna populacija i interaktivno učestvuje u prezentaciji. Potpuno ste svesni da su ljudi na ulicama, da je povod isti. Svoju decu sam od najranijeg uzrasta izložila ovoj infekciji, osećajući se veoma dobro otkrivajući im tajne jednog nesvakidašnjeg sveta - ideje, ljudi, istorija, boje, emocije, sve je tu.

Književnica

„Milorad Pavić i ja, Jasmina Mihajlović, tačnije nas dvoje, specifični smo književni junaci „Noći muzeja“. Privatno smo svake godine odlazili na ovu plemenitu najdemokratskiju manifestaciju. Ali, ovde nije reč samo o privatnom. Javno je Milorad Pavić kao svoje poslednje autobiografsko delo, pred smrt, objavio u Matici srpskoj, knjigu „Veštački mladež“. Misteriozni zaplet knjige dešava se i ima svekolike ovostrane i onostrane veze sa beogradskom „Noći muzeja“ u prošlosti i budućnosti.

Ta knjiga, koja govori o našem bračno-književnom životu, završava se u jednoj od „Noći muzeja“, neke godine, tako što ja te večeri, dok posetioci obilaze Legat Milorada Pavića, uspevam da otvorim jednu zaveštanu neobičnu kutiju u kojoj je zaključana moja sudbina“.

Direktorka komanije GRAFIX

Prvi razlog za podršku prvoj Noci muzeja Grafix je video u originalnosti ideje. Naime, niko do tada to nije uradio na taj način. Ideja se čini jednostavnom; odrediti jedan dan, ili tačnije rečeno noć, za sve muzeje i dobijete sasvim drugačiji doživljaj. Kultura je tu, ali imate i večernji izlazak i masovni pokret.

Za mene, to je bila prva komercijalna, jasno usmerena privatna inicijativa u kulturi koju sam želela da privatno podržim. Kod druge i treće manifestacije, test interesovanja i uspostavljanja se završio. Prihvatili smo Noć kao dobro prepoznatu i kvalitetno zadovoljenu potrebu.

Velimir Ćurgus Kazimir

Nela Antonović

“Moje sećanje seže... da li se ovako uopšte može početi sa sećanjem? Sećanje čini istoriju stvarnom, ali nije svako sećanje istorija, baš kao što ni svaka istorija ne ostavlja iza sebe previše uspomena. Učestvovao sam na prvoj Noći muzeja s izložbom „Iza sedam brava“, koja je bila održana u Manakovoj kući. Sledeće godine ova je izložba ponovljena, jer je interesovanje publike bilo veoma veliko. Ova izložba, o dugo izbegavanoj temi prostitucije u Beogradu s početka dvadesetog veka, bila je zamišljena kao kombinacija autentičnog i dokumentarnog sa asocijativnim i narativnim. Želeo sam da stvorim atmosferu koja će izazvati najrazličitije asocijacije. Tome je trebalo da doprinesu ugrejana i namirisana soba budoara i ledena bolnička soba s mirisom lizola. Iako nisam mogao da izvedem sve kako sam zamišljao, izložba je, na moje zaprepašćenje, imala ogromnu posetu. Taj povratak u Savamalu, u kraj u kojem i danas ima prostitucije, izgledao mi je kao svojevrstan povratak u vreme koje se ili idealizuje, ili predstavlja mračnim tonovima.

“Negujući performans kao važno sredstvo preispitivanja umetnosti, Teatar MIMART od početka manifestacije sarađuje sa osnivačima i kreativnim timom Noći muzeja, prepoznajući važan uticaj na građane i dobrobit za društvo. Pokretačka moć posetilaca se progresivno povećava godinama, što je značajno i za MIMART, koji svih 29 godina rada traga za smislom savremene umetnosti. Od pokretnih instalacija ispred muzejskih prostora i prostora unutar njih, preko uličnih performansa ispred istorijskih muzeja i znamenitosti, do fontana i izloga u Knez Mihailovoj ulici, MIMART je svake godine originalno i inovativno pratio manifestaciju u skladu s konceptom Noći muzeja. Za mene je svaki put nov izazov uraditi nov performans poštujući vrednosti ove manifestacije.”

Život je suviše bogat da bismo od njega pravili modele. Noć muzeja ne samo da je otvorila vrata novom načinu na koji ćemo „otkrivati“ našu prošlost nego je započela s nečim mnogo značajnijim - počela je da kultiviše i gaji naše sećanje, podjednako ono od pre sto godina kao i ono koje je mnogo svežije. Više ništa ne može ostati zaključano i zabranjeno, makar bilo i iza sedam brava. Naša potreba da otkrivamo zaboravljena i potisnuta sećanja iz dana u dan su veća. Prvih deset godina Noći muzeja živa su potvrda koliko je raznovrsna i bogata naša prošlost, kao i naša sposobnost da je bar na trenutak oživimo.”

Kustos Etnografskog muzeja

Direktor medijske dokumentacije „Ebart“, pisac i slikar

Osnivač i kreativni direktor Teatra MIMART

Svetlana Mitrović

“Kiša. U muzeju izložba o donjem vešu. Provokativni predmeti. Kakve će biti reakcije?

Oko 17.30 red se stvara s obe strane muzeja; 10.000 posetilaca za jednu noć. Više nego uspešno. Ta kišna subota potpuno je promenila sliku o muzeju i pokazala da to nije monotona institucija u kojoj rade namršteni ljudi, nego interesantna i zabavna kuća u kojoj su svi nasmejani.”

Svetlana Mladenov

Vesna Dušković

“Pozitivnu ulogu manifestacije Noć muzeja vidim u njenom uticaju na pomeranje granica muzeološke prezentacije, u uvođenju inovativnih modela predstavljanja muzejskog sadržaja, u novom, prisnijem odnosu muzeja s publikom, a njenu privlačnost u optimizmu i radosti koju širi nudeći seriozne i edukativne programe uz interakciju i dobru zabavu generacijski različitim konzumentima.”

“Da li je zaista proteklo već deset godina otkako, negde polovinom maja, gradom počne da kruži ‘’ludilo’’ muzeja?

Istoričar umetnosti, kustos i umetnički kritičar

Kompanija Telekom Srbija “Pored naše osnovne delatnosti, usmerene ka dobroj komunikaciji među ljudima, nastojimo da budemo i pokretač pozitivnih promena i podrška za prave vrednosti u društvu.

Zadatak svih, a posebno velikih kompanija, jeste da daju doprinos razvoju društvenih vrednosti koje će ostati ukorenjene u nove naraštaje. Zato u okviru naše korporativno-društvene odgovornosti veliki trud investiramo u kulturu. Manifestaciju „Noć muzeja” prepoznali smo kao dragocenog partnera, čiji se cilj podudara sa našom poslovnom filozofijom, jer doprinosi širenju kulture, umetnosti i dobre volje. Čestitamo, sa željom da još dugo budemo deo muzejske avanture.”

NIPPLEPEOPLE

Hrvatski bend koji je nastupio u okviru MTV svirke na Noći muzeja 2011. godine “Prvi put je pozornica bila napravljena samo za nas, prvi put smo imali bekstejdž (rashlađeno piće, TV, stolice i prozori :) ) .

Koncert je bio na otvorenom, a kiša je padala svih dana pre, svih dana posle, ali ne i tog dana. U prvim redovima plesala su deca. Zbog svega toga, osećali smo se važnije nego inače :)

Muzejski savetnik, zamenik direktora Etnografskog muzeja

Kao i svaki muzealac, svih tih godina imam podvojena osećanja i iznova se pitam da li to mora biti tako samo te lude noći, ali se isto tako radujem i s nestrpljenjem je očekujem.

Neka je to samo i tog dana, ali preplavi me neizmerna sreća kad naši sugrađani strpljivo, često i po kiši, čekaju satima kako bi ušli u muzej ili galeriju. A kad prekorače prag muzeja, sačekujemo ih mi, neispavani, umorni, ponekad na ivici snage, ali zadovoljni jer smo ponovo uspeli da u poslednjem trenutku sve uglancamo kako treba. A onda sledi najveća nagrada: smeh, graja, guranje, eksplozija pozitivnih emocija.

Vojska muzejskih radnika tu je cele godine, ali eto, tog ćemo dana posebno s našim sugrađanima podeliti sve što znamo. Ispričaćemo im sve neispričano, a možda i poznato, zapevaćemo i zaigrati, ponekad biti tajanstveni, ozbiljni, luckasti, patetični. Ponekad ćemo publici dozvoliti i da zaviri u naše i tuđe živote. Poneki od nas podeliće i svoje najintimnije momente. Ne, ne kajem se što sam svoj privatni život podelila s hiljadama sugrađana! Pa na venčanju sam imala više zvanica nego što ih imaju krunisane glave i estradne zvezde! Svakako da sam se to veče pitala: „A šta mi bi?“. Jedno vam svima, doduše, obećavam - neću se razvesti u nekoj narednoj manifestaciji, već ću vas pozvati da 2032. dođete i uveličate nam jubilej. Unapred hvala na poseti.”

IMPRESSUM Za urednika i izdavača: UPG Noć muzeja Tekstovi: Dušan Jurić Fotografije: UPG Noć muzeja Dizajn: Marko Bradić Lektura: Marija Argakijev

2013-2015 © UPG Noć Muzeja Kneza Miloša 25, 11000 Beograd, Srbija Telefon: +381 11 362 0 777, Fax: +381 11 264 1 542 e-mail: kontakt@nocmuzeja.rs

N

M