Noah Magazine - Editie februari 2013 by Noah Magazine

noahopinternet.nl

1st issue!

THEMA r

moede

a Theress modu

ScHULD wat doe je er tegen

mee?

fotoreportage india

groentje in de

himalaya Een week lang

Rauw voedsel

kloosterleven 2.0

nieuwe monastiek mensen

zingeving

reizen

kunst

maatschappij

advertentie

Noah

JANUARI 2013

De ex van Noah

r blaadjes maken. De vrouweijvers bij elkaar. Dachten na. Ove schr n zeve er men kwa dag een Op nood bestaat uit het gebrek is een nood in deze wereld. En die lijke vijf waren het al snel eens. Er . aan een waanzinnig vrouwenblad n-gaat-vreemd’-verhalen. We wenblad. Geen jankerige ‘mijn-ma vrou e ens ons no-n een en wild We nen proberen, maar worden nde standjes we allemaal uit kun hoeven niet te weten welke spanne en we. Verrijking, geen goedhattig bladen. Diepgang, dat wild n-sc ief-e -is-l alles de van moe ook koop vermaak. vloeiden woorden als ‘avon. Uit de monden van haar makers En zo werd dit magazine geboren verhalen die soms moeilijk n’. Een blad boordevol léven. Met nse ‘me en st’ ‘kun g’, evin ‘zing ’, tuur . verteerbaar zijn, maar altijd te eten Een verzonnen lezeres voor wie Noah gewoon ons ijkpersoontje. Waarom deze naam? Eerst was te leven. rde niet lang voordat Noah begon we het blad schreven. Maar het duu ht haar het beste te kennen. De van de redactie, en iedereen dac Ze werd al snel de grote vriendin zoals zij. Noah, de vrouw die Noah. De vrouwen wilden worden met date een op ten kick nen man het liefst rondslentert in vreemde dschappenlijstje zou zetten. Die ‘thermo-onderbroek’ op haar boo psychologie en communicatie, hals. De vrouw die afstudeerde op r haa om era cam een met en land en een surfkamp leidt in de zomer. vrijwel zeker dat hij Indiaas e ging over de ex van Noah. Ik wist Ik herinner me dat de felste discussi gewoon erg, erg mooi. Maar n door India gereisd, en Indiërs zijn nde maa 6 had h Noa ers, Imm . was tenstudent!’. Letterlijk, we s: de rest) gilde: ’Het was een rech de andere helft van de redactie (lee r vernoemd is. Naar die creaver. Zo ver, dat ons blad naar haa ging h Noa r voo e liefd e Onz n. gilde Noah. tieve, zelfbewuste en avontuurlijke k gedronken, zonder groot avontuur. Ik heb hennepmel Het maken van dit blad was één chiazaadjes naar binnen trouwens, raar nasmaakje. Lepels en zuip te Niet . den wor te ed ston . nooit zoveel gepoept op één dag gewerkt, ook niet aan te raden, nog zomaar langs haar r mee it noo leren kennen en kan nu lla Ione r pste rkoo ntve atka stra Heb en chocolade gegeten terviewd. In bomen geklommen, lopen. Parels van psychologen geïn r over mijzelf. En dan heb ik het alleen nog maa met een heel talentvolle columnist. Dit is Noah. ars, van India tot aan Nederland. Van Vikingen tot wereldverbetera ntuur en open en stap deze wereld van avo En wij zijn trotser dan trots. Sla het l je je snel thuis. Welkom in Noah. verwondering binnen. Hopelijk voe With love,

NOAHMAGAZINE

INHOUD

30 4

NOAHMAGAZINE

INHOUD

Dit staat er in Hoofdredactioneel

commentaar

mensen vanuit het graf moeder theresa 7 de auto van jet 18 Het dagboek van een Rauw eter 42 Column: rauw - ‘spijkers met koppen’ 55 vechten tegen de papieren werkelijkheid 59

maatschappij Column: tweederangs zeurpedemie 13 Straatkrant waarom ik nooit meer zomaar langs kan lopen 20 wodan is back - de terugkeer van het heidendom in IJsland 26 Goddelijk huwelijksleed 29

zingeving filosofie van de geest ‘de vrije wil’ 14 nieuwe monastiek - nieuwe trends in wereldreligies 30 over schuldgevoel - collectief kwaad en vissen kussen 68

art Mindfood: films & docu’s 10 mode: de kleding voor tussendoor 42 Mindfood: boeken 72 de beste gadgets voor onderweg & thuis 76

reizen Onervaren door de himalaya 48 vergeet Londen, Berlijn en Parijs! Ontdek ons prachtige nederland 65

Colofon

NOAHMAGAZINE

QUOTE/AFB

Noah

JANUARI 2013

mensen kunst

mensen

Vanuit

het graf

Moeder Theresa

Tekst: Jacqueline Mulckhuijse

In de rubriek ‘Vanuit het graf’ spreken we af met bekende mensen die overleden zijn en praten we over het smelten van de ijskap, levenswijsheid, vroeger en nu en andere zaken die er toe doen. We hebben afgesproken bij een Turks koffiehuis in Utrecht. Ik ben iets eerder en staar dromerig naar de voorbijgangers. Hoe zal Moeder Theresa er in het echt uit zien? En hoe zal het zijn om met haar te praten? Er wordt een hand op mijn schouder gelegd en ik schrik op. Daar staat ze voor mij, in hoogsteigen persoon. Ze is nog kleiner dan ik dacht. Aan haar voeten heeft ze versleten schoenen. Haar rechter grote teen piept zelfs naar buiten. Ze volgt mijn blik en zegt: ‘Goede schoenen geef ik liever weg aan mensen die het nodig hebben.’ ‘Waarom heeft u eigenlijk uw naam veranderd? Dat is toch meer iets voor artiesten?’ Moeder Theresa lacht. ‘Ja, tegenwoordig is dat inderdaad zo. Maar als je het klooster ingaat is het de bedoeling dat je je wereldse gedrag aflegt, dus ook je naam. Ik koos voor Theresa omdat Therèse de Lisieux patroonheilige is van de missionarissen.’ Het gesprek komt op wereldvrede. Typisch een issue dat onoplosbaar lijkt. Kan er wereldvrede komen? ‘Go home and love your family’ is het vastberaden antwoord van de non. ‘Dream until your dreams come true’ klinkt er door de speakers. ‘Dromen is voor jonge mensen’ zegt Moeder Theresa. ‘Maar ook u bent ooit jong geweest, heeft u uw dromen waargemaakt?’ Klinkt mijn vraag. ‘Mijn droom was om een goed leven te leiden en andere mensen te helpen. Of het gelukt is? Ik weet het niet. Iedereen is van mening van wel, maar er zijn ook zoveel mensen die ik niet heb kunnen helpen. Dat doet soms pijn. Aan de andere kant is elk leven waar ik iets in heb betekend, er één. Als je geen honderd mensen kunt helpen, help er dan één.’

Bio moeder Theresa ◊ 26 augustus 1910 @ Skopje, Macedonië (toen nog het Ottomaanse Rijk) † 5 september 1997 @ Calcutta, India In 1928 ging moeder Theresa, toen nog Agnes Gonxha Bojaxhiu, werken bij de ‘Orde van de zusters van Loreto’ in Letnice (in het huidige Kosovo). Door deze orde werd zij naar Calcutta in India gestuurd om lerares te worden. In 1949 stichtte zij daar een eigen orde: de zusters van de naastenliefde. Deze orde is nog steeds actief. In 1979 won Moeder Theresa de Nobelprijs voor de Vrede. Op 19 oktober 2003 werd zij zalig verklaard door Paus Johannes Paulus II. NOAHMAGAZINE

advertentie

Noah

JANUARI 2013

kunst

advertentie

JANUARI 2013

Noah 9

docu’s Tekst: nando kasteleijn

Het worden wel eens de pareltjes van de film genoemd. Prachtige documentaires, waar non-fictie vol emotie een kijker zo’n anderhalf uur kan boeien. In de verhalen staan vaak mensen centraal die op een één of andere manier iets bijzonders met zich meedragen, waardoor het zowel interessant als ontroerend is om ze te volgen. Uit dit rijke genre selecteerden we enkele recente favorieten die absoluut de moeite waard zijn.

Bully - IMDB 7,2 - 2011 Je hart breekt bij het zien van de eerste beelden. Een jochie dat duidelijk een beetje anders is dan de anderen wordt constant gepest. Het is geen incident, maar een groter probleem dat zich niet alleen afspeelt in Amerika, maar wereldwijd voor problemen zorgt. In de docu wordt niet alleen het probleem belicht, de filmmakers tonen ook wat een gemeenschap samen kan doen om te voorkomen dat kinderen worden gepest en buitengesloten. Daarmee ligt de focus niet zozeer op het pesten, maar meer op het oplossen daarvan.

the queen of versailles- IMDB 6,9 - 2012 Deze documentaire toont aan dat rijkdom niet altijd de sleutel is naar geluk. In dit anderhalf uur durende spektakel volgt een filmmaakster de familie Siegel, een steenrijke familie die veel investeringen heeft gedaan in het zogenaamde time-share systeem. Zoals velen in Amerika wordt ook de familie Siegel meegesleurd in dit financiële drama. Al betekent dat voor hen net iets anders dan voor de gemiddelde Amerikaan.

NOAHMAGAZINE

kunst

Mind

kunst

food

films Terwijl het einde van filmjaar 2012 leek te draaien om enkel twee films, Skyfall en The Hobbit, boog Noah zich over andere kwalitatief hoogstaande producties. In onderstaande films staan levens centraal die door enkele momenten of daden compleet op hun kop staan.

2012 IMDB 8,2 - Life of Pi Life of Pi is gebaseerd op het gelijknamige boek van Yan Martel. Het vertelt het verhaal van de Indiase jongen Piscine (Pi) die opgroeit in een dierentuin. Zijn vader besluit te verhuizen naar Canada en neemt de dieren mee om die te verkopen. Op reis komt het schip in moeilijkheden en vergaat. De enige overlevenden zijn Pi en een aantal dieren van de dierentuin. Na een paar dagen zijn het Pi en Bengaalse tijger Richard Parker die op elkaar zijn aangewezen. Het grootste gedeelte van de film zie je Pi en de tijger die proberen te overleven in een reddingssloep op open zee. Prachtige realistische natuurbeelden maken de film indrukwekkend en zeer de moeite waard.

2012 IMDB 8,3 - jagten Pure confrontatie: kindermisbruik. In 1998 verscheen de dogma-film Festen, die op ingrijpende wijze weergaf welke inslag misbruik kan hebben. De film werd geprezen en wordt nog altijd gezien als zeer indrukwekkend. Regisseur Thomas Vinterberg heeft nu een soort 'deel twee' uitgebracht: Jagten. De pas gescheiden vader Lucas is kleuterleider in een klein dorp in Denemarken. Op een dag wordt hij beschuldigd van het seksueel misbruik van Klara, het dochtertje van Lucas' beste vriend Theo. Hoewel het duidelijk is dat Lucas onschuldig is, wordt hij toch slachtoffer van massahysterie en in het dorp wil niemand meer iets met hem te maken hebben.

NOAHMAGAZINE NOAHMAGAZINE

11 11

QUOTE/AFB

Noah

JANUARI 2013

mensen

maatschappij

tweederangs zeurepidemie Tekst: laurie de haan

‘Klote zeg, dat ze de belasting nu alweer omhoog hebben gedaan.’ ‘Nou ja, het zal wel moeten. Je moet niet zeuren, iedereen moet zijn steentje bijdragen in deze moeilijke economische tijden.’ Misschien heb ik het mis als ik zeg dat het nu meer voorkomt dan een paar jaar geleden, maar het valt me op dat er steeds meer mensen zeuren. Niet zomaar zeuren, maar zeuren over mensen die zeuren. Deze mensen hebben de kunst van het zeuren verheven naar een heel ander level, het zijn de Epke’s onder de zeikerds, laten we maar zeggen. Bijzonder vind ik, want in mijn opinie waren er altijd maar twee soorten mensen te onderscheiden: mensen die niet zeuren en mensen die het wel doen. En nu verandert dit wereldbeeld totaal, er is blijkbaar nog een derde vorm. Deze mensen zeuren niet, maar eigenlijk zouden ze dit wel heel graag willen. Hun geweten nekt ze. Een naar stemmetje dat zegt: We moeten positief zijn, want positiviteit leidt tot een betere uitkomst, iets met selffulfilling prophecy zegt dat ze hun mond dicht moeten houden. En daarom gaan deze piepeltjes mekkeren over mensen die zeuren, in de hoop dat dit gerechtvaardigd is, omdat het zou kunnen leiden tot minder klaagzang en meer gedachtes over regenbogen en my little pony’s en andere blije dingen. Toch vind ik dit een beetje jammer, want zo kunnen we eeuwig doorgaan zonder ook maar stil te staan bij alles wat fijn is en goed gaat in deze wereld. Ja, laten we asjeblieft kappen met mensen afkraken die iets afkraken, het gaat nergens meer over. Doe mij maar gewoon kilo’s van dat eerste soort mensen, die niet zo zaniken. Ik vraag me trouwens af bij welke categorie ik zelf hoor. Misschien het vierde soort, dat zeurt over mensen die zeuren over mensen die zeuren…oeps.

NOAHMAGAZINE

zingeving

Filosofie van de Geest

‘de vrije wil’

Tekst: arjanne aleman

Beeld: levensbeschouwelijk.blogspot.nl

Hoe vrij ben je in je doen en laten? Tegenwoordig zijn steeds meer wetenschappers ervan overtuigt dat ons gedrag bepaald wordt door genen of natuurwetten. Er blijft

weinig ruimte over voor de vrije wil. Dus hoe zinvol zijn jouw goede voornemens eigenlijk? Noah dook de collegebanken in om haar filosofische kennis bij te spijkeren.

In het vrije wil debat komt ook de vraag naar boven die we

zijn van mening dat het in het vrije wil debat meer gaat om

‘Ulitimate Responsibility’ kunnen noemen. Zijn we uitein-

compatibilisme versus incompatibilisme. Specifieke aspec-

delijk verantwoordelijk voor wat wij doen, wetend dat onze

ten van contexten waarin mensen zich bevinden en onze

handelingen eigenlijk grotendeels bepaald zijn door ons

criteria wat dan als verantwoordelijk handelen telt of niet.

karakter en eigenschappen die we niet zelf ter beschikking

De wil van Medea

hebben? We kunnen ze niet op elk moment aanpassen. Dus we zijn nu niet verantwoordelijk voor ons karakter of onze

Een voorbeeld. Een toneelstuk geschreven door een Griekse

neigingen, wel wat we daarmee doen. Maar als je even terug

tragedieschrijver van 431 voor Christus. Medea, in de steek

gaat, de manier waarop ik ergens mee omga is een onder-

gelaten door Jason, wil uit wraak hun kinderen doden.

deel van mijn karakter, dat is al voorbepaald. Als ik dat niet

Tegelijkertijd wil ze de kinderen sparen, aangezien ze van

zelf kan bepalen hoe kan ik dan in de diepste en sterkste zin

ze houdt en ze hen en zichzelf niet nog meer onheil wil aan-

van het woord verantwoordelijk zijn voor wat ik doe? Want

doen. Aan de andere kant wil ze zich niet door zulke senti-

dat vloeit voort uit wat ik ben. Er zijn filosofen die deze

mentele motieven laten afleiden. Complex verhaal waarin

discussie weer op de agenda willen zetten. Andere filosofen

de wil meerdere keren voorkomt, meerdere dimensies

NOAHMAGAZINE

zingeving

de begrippen In deze rubriek geeft een hoogleraar een college over een interessant onderwerp. Deze maand Dr. Joel Anderson, docent filosofie aan de Universiteit van Utrecht over de vrije wil.

Determinisme: Determinisme is een filosofisch concept dat stelt dat elke gebeurtenis of stand van zaken veroorzaakt is door eerdere gebeurtenissen volgens de causale wetten die de wereld regelen en beheersen. Bij een radicale interpretatie (het harde determinisme) sluit dit in feite de menselijke vrije wil uit, omdat daarvoor in een rationeel universum geen plaats is. Non-determinisme: Een non-determinist stelt dat er geen determinatie is bij de mens met betrekking tot zichzelf of zijn loop op de wereld. Er is dus niet bij voorbaat iets vastgelegd over de keuzes die hij maakt of gaat maken. Compatibilisme: Het compatibilisme is van mening dat determinisme te verenigen is met een vrije wil. Deze gedachte is al eeuwenoud. Veel theologen bijvoorbeeld proberen de leer van de predestinatie (God heeft ons lot voorbeschikt) te verbinden met de vrije wil. Moderne compatibilisten stellen dat we weliswaar zijn bepaald door biologie of sociale omstandigheden, maar dat vrijheid betekent dat we steeds beter in staat zijn om in te zien wat goed voor ons is of waar onze beperkingen liggen. Incompatibilisme: Het incompatibilisme staat achter het determinisme en is van mening dat dit niet te verenigen is met een vrije wil.

heeft. Medea zit met een enorm innerlijk conflict. Het is niet

ik heb een intentie. Dat wil zeggen: ik stippel een lijn uit in

duidelijk of een van deze verlangens, intenties waarmee ze

mijn gedachten, in mijn verwachtingen, in mijn houding

worstelt iets is wat er niet in hoort, wat niet echt is. Medea

ten opzichte van toekomstige mogelijkheden, die ik ga vol-

wil weten: ‘Wat moet ik doen?’ Ze staat voor een keuze. Het

gen. Daardoor geef je die wil ook meer body en structuur.

is niet maar afwachten wat er gaat gebeuren alsof ze een

Dat doen we regelmatig. En ook bij alle zwaktes van goede

bijstander is. Ze staat er middenin en weet: alles hangt af

voornemens; ze hebben hierdoor wel iets van een toevoe-

van wat ze kiest.

ging. De wil heeft ook te maken met een proces van redenering. Een wil kan ook een vorm van instemming met iets

Verlangens, intenties en redenering Er zijn verschillende smaken, kleuren, dimensies van de wil. Je hebt een opvliegend verlangen of wens. Bijvoorbeeld: ik wil chocola. Je hebt ook een wil die het karakter heeft van een intentie of plan. Je hebt besloten om iets te doen. Bijvoorbeeld: ik wil nu een rondje hardlopen. Je hebt een plan gemaakt. Je hebt als het ware structuur gegeven aan je verlangens. Er zijn filosofen die een interessante benadering hebben van de wil. Ze zijn van mening dat het zinvol is houding in te nemen ten opzichte van verlangens die je hebt en ze niet alleen maar een positieve stempel te geven, maar ook verder te gaan en te zeggen: ik ga een plan maken,

zijn. Een wil die iets uitdrukt van inzichten of rationele processen. Je wil is het verlangen dat daadwerkelijk je gedrag stuurt. Of meer algemeen gesteld: Je wil is het vermogen om bewuste controle over gedrag uit te oefenen. Terug naar Medea. Medea heeft verschillende verlangens en oordelen. Ze neemt zich verschillende dingen voor (vorming van intenties): dit ga ik doen, nee –toch dit. Uiteindelijk laat ze haar gedrag door een bepaald verlangen en oordeel sturen. Ze beslist om bepaalde verlangens, emoties te laten leiden. En op basis daarvan houden wij haar ook, hoe moeilijk de omstandigheden ook zijn, verantwoordelijk voor haar handelen. NOAHMAGAZINE

zingeving

Voor verdere verdieping Er wordt al eeuwenlang gediscussieerd

de dood. Hoe zit dat nou precies met

over de vrije wil en het laatste woord

de hersenen van pubers, wat gebeurt

is voorlopig niet gezegd. Wil je er meer

er als je verliefd bent en valt homosek-

over lezen? Hier een paar boeken:

sualiteit te verklaren en wat gebeurt er wanneer alzheimer toeslaat? De zin

Hoezo vrije wil? Door Maureen Sie.

en onzin van therapie, antidepressiva

(Hoofdstuk 12 is geschreven door Joel

en alternatieve geneeswijzen, agressie,

Anderson. Vrijheid door betrokken-

moreel gedrag en geloof, meditatie:

heid: Strawson en Habermas tegen

alles wordt beschreven in Wij zijn ons

vrije-wil-sceptisme.) Is de evolutie-

brein. Ook schrijft Swaab over wat er

leer strijdig met vrije wil? Wat is er

mis kan gaan: hersenbeschadiging,

zo idioot aan de gedachte dat wij ons

ziektes, psychische problemen en bij-

brein zijn? Stel dergelijke vragen aan

na-doodervaringen.

een filosoof en het antwoord is een wedervraag: Wat bedoel je precies met

Wij zijn toch geen brein? Door Alva

de vrije wil? Dit boek legt uit waar-

Noë. Onze cultuur is geobsedeerd door

om die wedervraag wordt gesteld.

de hersenen. Veel wetenschappers

Zo’n uitleg is hoognodig want er gaat

gaan ervan uit dat het bewustzijn

nauwelijks een dag voorbij zonder dat

zelf, de Heilige Graal van de weten-

wetenschappers claimen te hebben

schap, spoedig kan worden verklaard

aangetoond dat de vrij wil niet bestaat,

in termen van het functioneren van

omdat ons brein voor ons beslist of

het zenuwstelsel. Maar na tientallen

aanwijsbare oorzaken in onze omge-

jaren onderzoek bleek alleen al die ene

ving ons doen en laten bepalen. Hoog

vraag hoe de hersenen bewuste wezens

tijd voor een grondig genuanceerd

van ons maken - hoe ze gewaarwor-

boek waarin verschillende opvattin-

dingen, gevoelens en subjectiviteit

gen over de vrije wil worden uitgelegd

doen ontstaan - nog allerminst te zijn

in hun samenhang met hedendaagse

beantwoord: we weten het gewoon

wetenschappelijke discussies en de

niet. In dit boek laat Noë zien dat het

maatschappelijke praktijk.

bewustzijn zich niet zozeer binnen in ons afspeelt, maar dat het eerder iets

Wij zijn ons brein van Dick Swaab leert

is wat we doen. Neuro-wetenschappers

je alles wat je ooit wilde weten over je

als Dick Swaab houden het onderzoek

hersenen. Het verhaal van je leven is

gevangen binnen een te beperkt ge-

het verhaal van je brein. Dat begint

bied, aldus Noë: ‘Wij zijn toch niet ons

in de baarmoeder, waar de hersenen

brein? Het fenomeen van het bewust-

gevormd worden op een manier waar

zijn is, net als het leven zelf, een op de

je je leven lang niet meer vanaf komt.

wereld betrokken dynamisch proces.

Dick Swaab volgt in Wij zijn ons brein

We bestaan buiten ons hoofd.’

de mens vanaf de conceptie tot en met

NOAHMAGAZINE

â&#x20AC;&#x2DC;Helemaal

leuk als ie het opeens niet meer doet en je een

garage op moet zoeken.

Met

zo'n oud mannetje, die

tussen al z'n troep precies het onderdeel heeft liggen wat jij moet hebben.â&#x20AC;&#x2122;

NOAHMAGAZINE

mensen

De auto van Jet Tekst: femmeke riezebosch

Beeld: jet driesten

Wij houden van auto’s. Omdat ze mooi zijn. Omdat ze ons naar een picknick en het strand brachten. Omdat we naast ons lief zaten, voor uren. Omdat we er in konden denken. Huilen. Vals zingen. Grappen maken. Heeft je auto een naam? ‘Nee. Ik vind dat de auto een vrouw-

De Kever kan niet snel, dus je kart op je

tje is, terwijl Jurian vindt dat hij een

dooie gemak rond.

mannetje is, dus we komen er niet uit.

Je onthaast compleet. Helemaal leuk

De oldtimer van vrienden heet Tomas.

als er dan iets mis gaat, dat ie het

Tijdens een avondje samen bier drinken

opeens niet meer doet en je een garage

is besloten dat de naam van de onze ook

op moet zoeken. Met zo’n oud manne-

moet beginnen met een T. Maar daar

tje, die tussen al z’n troep precies het

kunnen we al helemaal niets leuks mee

onderdeel heeft liggen wat jij moet

verzinnen.’

hebben. Kan niet beter.’

Sleutel je zelf? ‘Ik heb de klepjes van de motor wel eens

Wat was je meest dramatische Kever-moment?

afgesteld. Dat moet je bij Kevers vaak

‘Toen ik zwanger was reden we van-

doen en dus kunnen. Maar verder heb

uit Leeuwarden terug naar huis. In de

ik vooral de rol van assistent-monteur.

Kever betekent dat: drie uur lang rijden

Mijn schoonvader heeft het sleutelen

met herrie aan je kop. In het donker, de

aan Jurian geleerd, en ik help hem bij-

lampen zijn niet fel en zo’n ding schiet

voorbeeld met onderdelen schoonma-

maar niet op. Tot overmaat van ramp

ken. Maar deze zomer gaat hij het mij

realiseerde ik me dat er geen groente in

leren! Het is niet moeilijk. Er zijn retro

huis was voor zondag. Ik moest en zou

boekjes voor, die je in de jaren zestig

groente hebben want ik wilde het beste

gewoon bij je auto kreeg. Daar staat pre-

eten voor mijn kindje. Door de hormo-

cies in hoe je je Kever kunt onderhou-

nen kon ik niet redelijk denken en ik

den en repareren.’

maakte er een gigantisch drama van. Jurian wist niet wat hem overkwam.’

Wat is het meest romantische wat je met je Kever hebt meegemaakt?

Jet Driesten

Getrouwd met Jurian

‘Stel je voor, je bent met je kever op

Mannen willen indruk maken met hun auto. Doe jij dat ook?

vakantie in Corsica. Je zit onderuitge-

(Lacht) ‘Ik vind het stiekem heel leuk

zakt in je stoel, knus, een groot stuur in

als mensen naar mijn auto kijken.

je handen, een krakerig muziekje klinkt

Dan voel ik me stoer. Naar familie ga

uit de luidsprekers. De kantelraampjes

ik altijd in de kever. Het is net zoiets

staan open en er blaast een frisse wind

als leuke kleren aantrekken voor een

Heeft twee kinderen

in je gezicht. Je rijdt over smalle wegge-

feestje. Sommige mensen krijgen een

Is de eigenaar van een

tjes tussen bergen door en langs witte

voorjaarsgevoel bij de eerste keer naar

stranden op een prachtig eiland. In een

buiten zonder jas. Voor mij is het lente

leuk dorpje stop je om lekker koffie te

als de Kever voor het eerst weer de

drinken. Het ultieme vrijheidsgevoel.

garage uit gaat.’

Volkswagen Kever en een Trabant

NOAHMAGAZINE

Beeld: rachel sian

* De ene straatkrant is de andere niet. Alles wat er gezegd wordt in dit artikel heeft betrekking op Straatnieuws. De daklozen krant voor Utrecht, Amersfoort en Hilversum.

NOAHMAGAZINE

maatschappij

Waarom ik nooit meer zomaar langs kan lopen Tekst: elise meester

Het begon allemaal toen ik op een dag besefte dat ik vaak doodleuk langs straatkrantverkopers loop. Hier, in Nederland. Soms schenk ik nog een vluchtige glimlach. Meer niet. Een emotieloos, blond prinsesje, dat ben ik. Zo een die de droevige blik van de man bij de uitgang zó kan negeren. Op een dag raakte het me dat het me niet raakte.

De supermarkt, drie uur ‘s middags. Terwijl ik

voor twee euro verkoopt hij hem. Tachtig cent

een handjevol sinaasappels in mijn tas gooi,

winst. Niet erg veel. Frank: ‘Maar het gaat niet

kijk ik om me heen. In het felle supermarktlicht

alleen om het verkopen. Een verkoper bouwt

schuifelen mensen als zombies door de rijen. Als

zelfvertrouwen en een sociaal netwerk op en hij

kuddedieren. Doelgericht, om iets te kopen. Een

heeft een dagbesteding. Het zijn meestal mensen

lijstje afwerken, naar de kassa, blieb. Normaal

die zijn weggevlucht uit hun eigen land.’

gesproken doe ik ook zo mijn boodschappen, let vaak niet op de ander. Deze keer is anders.

Maar hoe word je eigenlijk straatkrantverkoper?

Er borrelen vragen in me op. Knagende vragen.

Volgens Frank Dries kan niet iedereen zomaar

Letten we nog wel op elkaar of zijn we doods

Straatnieuws verkopen. ‘Je moet je netjes gedra-

geworden voor de ander? Voor de drie stappen

gen, Nederlands spreken, in Nederland verblij-

buiten de schuifdeur? Waar iemand staat die

ven en thuisloos zijn. Thuisloos betekent niet

verregende stukjes papier verkoopt om zelf wat

per se dakloos. Het betekent dat je geen vaste

te kunnen kopen. Wie staat daar eigenlijk?

verblijfplaats hebt.’ Frank: ‘Een tijdje geleden hadden we een editie waarbij de cover nogal op-

Ik grijp de telefoon en bel Frank Dries voor een

viel. In koeienletters stond er op de cover ‘ZIET U

stukje opheldering rondom de straatkrant*. Hij is

MIJ STAAN?’. Je kon het van zeven meter afstand

hoofdredacteur van het Utrechtse Straatnieuws

lezen. Dat werkte heel goed, lachend: ‘Ik kreeg

(SN) en werkt er al 16 jaar. Het doel van Straat-

klachten van verkopers: ik word zo veel aange-

nieuws? Mensen helpen zichzelf te helpen. Voor

sproken!’

één euro twintig koopt een verkoper de krant in,

NOAHMAGAZINE

maatschappij

Opvoeding Maar vaak loop ik wél gewoon langs verko-

het onbekende. Angst is een sterke erfelijke

pers. Waarom? Ik kijk naar een mollig bruin

factor. Angstige ouders? Grote kans dat je

jongetje dat jengelt om een pak chococrispies.

angstige kinderen krijgt. Een andere invloed is

Worden wij van jongs af aan geleerd om eerst

de maatschappij. Wat zie je in de media, op tv?

aan onszelf te denken? Om vooral niet te dicht

In wat voor buurt groei je op? Een sociale buurt

bij ‘enge’ zwervers en bedelaars in de buurt te

die open staat voor vreemden? Kijk maar eens

komen? Kind en jeugdpsychiater Renè Zijlstra:

naar Zuid-Afrika, waar mensen enorme muren

‘Van jongs af aan worden we gevormd om op

om hun huis bouwen. Uit angst voor alles wat

een bepaalde manier met ‘de man op straat’ om

vreemd is.’

te gaan. De hechtingsfactor is hierbij van groot belang. Hoe ga je als kind om met wat vreemd is? Dit is in de eerste plaats iets persoonlijks en ligt aan je karakter. Het ene kind is meer outgoing dan de ander. Ontwikkelingspsychologen doen bij jonge peuters wel eens de Strange Situation Test. Eerst spelen moeder en peuter wat met speelgoed in een kamer. Dan halen ze de moeder weg. Hoe reageert de baby? En hoe reageert de baby wanneer er later een vreemde binnen komt stappen? Sommige kinderen beginnen vrolijk te spelen met de vreemdeling, anderen barsten in huilen uit. Al vroeg zie je een verschil in karakter. En ben je outgoing, altruïstisch van karakter dan stap je eerder op zwervers af.’

Vooroordelen

Karakter, opvoeding en omgeving. Maar ook angst. Als persoontje word je al jong gevormd. Maar meer dingen spelen mee wanneer mensen stug doorlopen. Psychotherapeute Jannna van Beek vertelt: ‘Mensen hebben allerlei vooroordelen. Ze zitten aan de drugs. Ze zijn te lui om te werken. Waar gaat mijn geld heen? Wat hebben die gasten nou aan 80 cent? Ook is het gewoon makkelijk om te negeren. Je wil niet bezig zijn met armoede als je net lekker aan het shoppen bent met een vriendin.’ Volgens Frank Dries speelt schaamte ook een rol. ‘Jij kan je karretje volladen met eten, terwijl iemand anders dat niet kan. Dat is confronterend.’

De De

ene moeder zegt: ‘geef die meneer maar een kwartje.’

ander roept hysterisch:

‘Uit

de weg voor die vieze enge zwerver!’

Misschien is het ook niet gek dat ik me dit soort

Wanneer moedertje angst een kind baart, is de

dingen afvraag. Ik ben van karakter vrij extra-

kans groot dat het vooroordeel heet. En er zijn

vert. Zo’n typetje dat het liefst rondloopt met

nogal wat vooroordelen. Frank Dries: ‘Sommige

free- hugs-borden. Blijkbaar heb je dan eerder

mensen kunnen geen baan vinden. Simpelweg

de neiging zwervers om de hals te vliegen.

omdat er geen werk is op de arbeidsmarkt of omdat ze niet mogen werken. De krant is dan

Maar opvoeding is ook een erg sterke sociale

een mooi alternatief. Het is wérk. Het is niet

factor, vertelt Zijlstra.’Op jongere leeftijd ben je

alsof ze thuis zitten te niksen, wachtend op

nog afhankelijk van je ouders. Kinderen hebben

een uitkering. Het is hard werken, vooral nu

haast geen moreel besef, ze kopiëren alles van

in hartje winter. Ga jij daar maar eens staan.

hun ouders. Pas wanneer ze puber worden,

Ze verdienen juist een schouderklopje!’ Op de

vormen ze hun mening. Hoe was je familie?

vraag of alle verkopers stijf van de drugs staan

Stond je gezin open voor vreemde dingen? De

zegt Frank: ‘Sommige misschien. Wij gaan er

ene moeder loopt met haar kind op straat en

niet over wat ze met hun geld doen. Maar je

zegt: ‘Geef die meneer maar een kwartje. De

kunt beter op legale manier drugs verdienen

andere moeder knijpt hysterisch het handje

dan op een illegale manier.’

van haar kind fijn, en roept: Uit de weg voor die vieze enge zwerver!’ Je opvoeding is van enorme impact op je karakter. Bovendien speelt bij de man op straat vaak angst mee. Angst voor

NOAHMAGAZINE

maatschappij

Een verhaal moet dichtbij komen In de supermarkt hangt nog een poster van 3FM

bij de deur. Verzamel al mijn moed bij elkaar en

Serious Request. Ik denk na. Bizar eigenlijk. Ik

dan.. stap ik op haar af. Lach. Druk de ontbijt-

sponsor een kindje in Afrika. Geef elke maand

koek in haar handen. Vraag: ‘hoe gaat het?’. De

braaf aan STOP Aids now! Maar armoede in

vrouw begint te lachen. Haar ogen stralen, en

Nederland, wat weet ik daar eigenlijk van? Is

ze trekt me naar haar toe. Een warme knuffel

het te dichtbij? Confession of a journalist. Vroe-

volgt. Dankbaarheid. Voor de ontbijtkoek. Twee

ger keek ik nooit het nieuws. Nu eigenlijk ook

bruine ogen kijken me vriendelijk aan. En dan

weinig. Ik was bang dat wanneer ik te veel van

vertelt ze haar verhaal. Het leven van Ionella.

al die ellende zie ik er ongevoelig voor werd. Oh,

Ik versta geen woord van wat ze zegt - mijn

weer duizend doden bij een kernramp in Koso-

Roemeens is niet meer wat het geweest is- maar

vo. Dat wilde ik niet. Wanneer iets me raakt, wil

begrijp flarden. Gevlucht uit Roemenë vanwege

ik er wat mee doen. Niet kijken, kijken en niet

armoede. Hoopte hier werk te vinden. Een zus

kopen. Niets doen. Ik wil me niet laten verhar-

die Maria heet (en ze mist haar, dat verraden de

den, afstompen. Hoe worden mensen nu nog

tranen in haar ogen). Ze mist ook haar moeder

geraakt?

en haar broers. Ik hoor plaatsnamen. Ze gelooft

Van Beek: ‘Ik denk dat je mensen het meest

in Jesuí. Dan vouwt ze haar handen samen

raakt wanneer iets dichtbij komt. Je vrienden,

en kijkt ze naar boven. Dat doet ze vaak. Even

familie, daar geef je het meest om. Je ként ze.

bibbert ze- het is ook koud. Binnenkort moet

Ik las ooit in de krant een achtergrondverhaal

ze terug naar Roemenië, vertelt ze. Daar is het

over iemand op straat. Daar werd ik door ge-

warmer.

raakt. Nu geef ik altijd wat aan straatkrantverkopers.’

Ionella

Mijn hoopje groente en fruit, en een plak ontbijtkoek ligt op de afrekenband,de caissière wenst me een fijne dag. Vanuit mijn ooghoek

Wanneer ik later wegloop, klinkt haar blijde stem nog in mijn hoofd. Ik stap op mijn fiets. In mijn ene hand een zak boodschappen, in de andere een straatkrant. In mijn hoofd het vage besef dat ik nooit meer zomaar langs Ionella kan lopen. Maar dat is niet erg. Nee, dat is niet erg.

zie ik haar staan. Bij de uitgang staat een vrouw met een krantje. Ik weet dat ik naar haar verhaal moet vragen. Dat ik het dichtbij moet laten komen, als ik durf. Even blijf ik hangen

NOAHMAGAZINE

maatschappij

Epiloog Sinds ik Ionella voor het eerst echt aankeek zijn we vriendinnen geworden. Altijd wanneer ik naar de supermarkt ging was ze daar. Zwaaide ze enthousiast wanneer ik nog op de fiets zat en zodra ik afstapte liepen we naar elkaar toe, gaven elkaar een knuffel. Dan praatten we wat. Tenminste, zij praatte. In het Roemeens. Vol emotie. Soms huilde ze, soms moest ze heel hard lachen. Vaak begreep ik er helemaal niets van. Maar dat was niet erg. Het klinkt clichĂŠ,maar een blik zegt meer dan duizend woorden. En ik ben ervan overtuigd dat we vriendinnen zijn geworden. Vriendinnen zonder woorden, maar wel met veel gebaren, Google translate, en knuffels. Op een dag stond ze er niet meer. Ik denk dat ze terug is naar RoemeniĂŤ. Maar ik zal haar niet vergeten. Dit verhaal draag ik daarom op aan haar. Lieve, mooie Ionella, deze is voor jou.

Haar

ogen stralen, ze trekt me naar haar toe.

Beeld: elise meester

NOAHMAGAZINE

QUOTE/AFB

JANUARI 2013

Noah 25

Wodan is back De terugkeer van het heidendom in IJsland

Tekst: janine guijt Beeld: wikipedia

Wie denkt dat de Westerse wereld heidense natuurgoden als Wodan en Donar ver achter zich heeft gelaten, heeft het mis. Integendeel; op bepaalde plaatsen is het Neopaganisme langzaam maar zeker in opkomst. Een voorbeeld hiervan is IJsland met de Ásatrúarfélagið (Ásatrúbeweging). De stroming groeit sinds de jaren ’90 gestaag en telt nu bijna 2200 leden. Ter vergelijking: in de periode vanaf 1973 waren er zo’n 100 IJslanders lid van de beweging.

NOAHMAGAZINE

zingeving

De meeste religies gaan al enkele duizen-

den, heten Sveinbjörn Beinteinsson, een

den jaren mee. Opvallend aan het nieuwe

boer en dichter, Jörmundur Ingi Hansen,

heidendom is dat het gedachtegoed uit de

een manusje van alles en belangrijk figuur

oude doos is gevist en er dus sprake is

binnen de IJslandse hippiebeweging,

van een heropleving. Zo ontstond het idee

Dagur Þorleifsson, journalist en filosoof

van de Ásatrúbeweging in 1972, in een

en Þorsteinn Guðjónsson, leider van een

kroeg in Reykjavik. De vier mannen die

astrobiologie-organisatie.

uiteindelijk de grondleggers zouden wor-

Vikingen

Sveinbjörn Beinteinsson, al gauw verko-

kingen, die tussen 800 en 1000 het eiland

zen tot eerste priester van de Ásatrú, be-

ontdekten. Nadat IJsland christelijk werd

schrijft de oprichting van de stroming als

omstreeks het jaar 1000 bleef er weinig

een gevolg van een gemeenschappelijk

over van het Heidendom dat de Noorse

geloof in verborgen, natuurlijke krachten

Vikingen meebrachten. Hoewel, dankzij

en de behoefte aan een eigen IJslandse

de rijke Sagacultuur en de verhalen uit

godsdienst. Een die niet minder waard

de Edda, een verzameling oude mytho-

is dan de gevestigde, geïmporteerde

logische verhalen, weten we relatief veel

religies. De Ásatrúbeweging grijpt namelijk

over de heidense voorgangers van de

terug op de godsdienst van de Noorse Vi-

Ásatrú-aanhangers.

Paganisme Het nieuwe heidendom is geen kopie van

pantheïsme, kent de stroming geen religi-

het Oud-Noorse Paganisme. In feite lijkt

euze dogma’s of echte theologie. Dagur

het nog het meest op een mengelmoes

Þorleifsson benadrukt dat de godsdienst

van diverse natuurgodsdiensten. Zo zijn er

een beweging is die terug naar de natuur

ook een aantal Wiccan-leden. Hoewel de

wil en een schuilplaats wil vinden voor

website van Ásatrúarfélagið de godsdienst

de ziektes van de industriële beschaving.

beschrijft als het geloof in de IJslandse/

Sveinbjörn Beinteinsson beschrijft de ma-

Oud-Noorse folklore, de bijbehorende

nier waarop hij zijn geloof beleeft als volgt:

krachten, wezens en goden uit het Noorse

NOAHMAGAZINE

zingeving

“Mijn geloof is gebaseerd op een constante zoektocht, maar ik ben niet verwoed aan het zoeken. Het heeft geen zin om overhaast het heelal af te zoeken naar goden; als ze iets te maken willen hebben met mij, komen ze wel naar mij toe. Ik ben me vaak bewust van hun bestaan (...) en heb gezien dat goden een beetje in mezelf en anderen aanwezig zijn.”

Ásatrú kent een grote familie van goden,

vaak samen. De belangrijkste bijeenkom-

die onderverdeeld worden in drie rassen.

sten zijn de blót (dit betekent ‘aanbid-

De Aesir zijn de goden, die de koningen,

den door offering’) die vier keer per jaar

gildes en handswerkmannen voorstellen.

worden gehouden. Overigens brengen

De Vanir zijn goden die geassocieerd wor-

de Ásatrú-aanhangers alleen drinkoffers

den met de krachten van de natuur en de

en worden er geen levende wezens meer

vruchtbaarheid. De Jötnar zijn de negatie-

geslacht.

ve krachten die in constante strijd zijn met

Aan het begin van de blót spreekt de

de Aesir. De belangrijkste is Oppergod

priester een spreuk uit en verklaart hij

Wodan, hij offerde zijn oog op om uit de

vrede tussen alle aanwezigen. Daarna

fontein van wijsheid te drinken. Donar her-

zingen de aanwezigen uit de Poëtische

ken je aan zijn blokkenwagen, waarmee

Edda, waarna de drinkhoorn rondgaat en

hij langs de hemel rijdt en donder en blik-

de deelnemers drinken op de goden en

sem veroorzaakt. Freya is de godin van

voorouders. Dit eerste gedeelte van de

liefde, schoonheid en seksualiteit. Godin

blót wordt vaak in de buitenlucht gevierd.

Skadi staat symbool voor onafhankelijk-

Hierna begint het echte feest, dat meestal

heid, dood en jacht. Scandinavië is naar

binnenshuis plaatsvindt en vaak gepaard

haar vernoemd. Frigg is de vrouw van

gaat met muzikale optredens en ande-

Wodan en tevens beschermvrouw van

re vormen van entertainment. Andere

getrouwde vrouwen en het huishouden.

Ásatrú-rituelen zijn naamgevingsceremo-

Rituelen

Momenteel is 0,68 procent van de IJslandse bevolking aangesloten bij de

IJslanders beleven hun religie vooral ach-

Ásatrúarfélagið. Dat heel IJsland op een

ter de gesloten deuren van hun huis. Vol-

dag en masse de natuur intrekt om offers

gens de Europese Waarden Studies doet

voor Wodan en Donar te brengen, is dus

slechts zeven procent van de bevolking

niet erg waarschijnlijk, maar dat er een

wekelijks mee aan een religieuze activiteit

comeback is van het heidendom in een

als een kerkdienst. Ook de aanhangers

nieuw jasje mag duidelijk zijn.

van het heidendom komen niet bijster

nies, bruiloften en begrafenissen.

NOAHMAGAZINE

Goddelijk huwelijksleed Door: jacco leguijt Dit is een oud verhaal. Het is verteld in Scandinavië door Vikingen aan elkaar. Wellicht ook tijdens een reis naar IJsland. IJsland is een kolonie van de Vikingen. Daar is dit verhaal opgeschreven. Dit oude verhaal. Het gaat over Skadi, een dappere reuzin. Zo sterk als drie mannen. Goed in jagen is ze en geoefend op de ski’s. Vikingen geloofden dat er op de wereld niet alleen mensen woonden, maar ook reuzen en Azen en Wanen, de goden.  In een ruzie doodde Thor de vader van Skadi, een reus, Thjazi geheten. Bij doodslag was het de gewoonte genoegdoening te bieden en ook de goden erkenden dit gebruik. De genoegdoening voor Skadi was deze. Zij mocht met een van de goden trouwen. Maar de Azen en Wanen zijn sluw. Bij het uitkiezen van haar partner stond Skadi voor een uitdaging. De huwbare goden stonden achter een gordijn met alleen hun voeten zichtbaar. Balder is de knapste van de goden en Skadi hoopte er op dat ze hem mee naar huis kon nemen. Je ziet alleen niet aan de voeten of het Balder is. Er was er eentje bij met prachtige schone voeten. Dat moest Balder dan zijn. Toen het gordijn opzij ging stond Skadi een vervelende verrassing te wachten. De man met de schone voeten was Niord, de god van de zee. Een aardige kerel hoor, met een volle baard en zachte blauwe ogen. Maar niet zo breed als Balder. Ook is er geen god zo groot geschapen als Balder. Het was niet Skadi’s beste keus.  In het begin ging het nog wel goed. De ene keer was het stel bij Niord’s zeepaleis. Om dan daarna de bergen in te trekken, waar het huis van Skadi staat. Maar Niord hield niet van de geur van dennen en kan niet jagen. Hij was altijd blij om weer thuis te komen bij de zee. Dan begon Skadi te zeuren. Schreeuwende zeemeeuwen en altijd maar vis eten, dat vond ze maar niks. Het stel besloot uit elkaar te gaan. Niord bleef bij de zee wonen. Skadi, die ging terug naar haar geliefde bergen. Om er te skiën, te jagen en een dag lang naar de ruisende dennen te luisteren.  Ze zijn elkaar snel vergeten. De Vikingen niet. Zij vertelden het verhaal lang door en het werd opgeschreven. In IJsland en in Nederland. Zodat jij het nu lezen kunt.

NOAHMAGAZINE NOAHMAGAZINE

29 29

nieuwe monastiek Deel 1 van de serie: nieuwe trends in wereldreligies

Monnik 2.0 Tekst & Beeld: femmeke riezebosch

Whatâ&#x20AC;&#x2122;s new wat betreft wereldreligies? In deze serie brengen we je op de hoogte van de nieuwste ontwikkelingen in religie-land. Iedereen weet wat godsdiensten als het Boeddhisme en het Jodendom ongeveer inhouden en kent ruwweg hun geschiedenis. Maar tijdgeest en culturele ontwikkelingen beĂŻnvloeden de religieuze praktijk. Wat houdt gelovigen nu bezig en wat zijn religieuze trends? Nieuwe monastiek: de nieuwste trend in het christendom. Het was er al decennia, maar recent kreeg het een naam. Monastiek lijkt op monastry, en inderdaad, het heeft te maken met kloosters. In dit nummer kom je alles te weten over deze bij christenen populaire beweging.

30 30

NOAHMAGAZINE NOAHMAGAZINE

3131

maatschappij

Vluchtkerk Het christendom schijnt totaal uit het straatbeeld verdwenen. Waar het ooit elk aspect van de Nederlandse samenleving beïnvloedde lijkt het nu niet meer dan een wegkwijnend subgroepje. Alhoewel, zo nu en dan lijken die christenen hun kop op te steken. Bij project 'de Vluchtkerk' bijvoorbeeld. Uitgeprocedeerde asielzoekers worden

alles te maken met het helpen van

Het resultaat was een kerk waar de

de zwakken. Net zoals vroeger de

Nederlandse vluchtkerk later een

kloosters dat deden. Ze fungeerden

rip-off van zou zijn.

deels als een soort welzijnscentrum en hadden schooltjes, ziekenhuizen en slaapplaatsen. Inmiddels is dat al

Stage bij moeder Theresa

heel lang het terrein van ons Neder-

Aan het eind van zijn studie wilde

landse zorgstelsel, maar christenen

Shane graag leren om lief te heb-

vragen zich af of het daar bij moet

ben en liep hij stage bij moeder

blijven.

Theresa. Hij verwachtte in haar de eerste échte christen te ontmoeten.

opgevangen in een gekraakte kerk.

Dreadlocksprofeet

Heel Amsterdam wordt opgeroepen

Zoals elke beweging heeft ook de

dekens en voedsel langs te brengen.

nieuwe monastiek een ‘profeet’.

En dat deden de inwoners, massa's

Hij heet Shane Claiborne, woont in

yuppen haalden hun oude matras

Amerika, heeft dreadlocks en draagt

van zolder en dropten deze in de

een gerafeld shirt. Shane groeide

kerk.

naar eigen zeggen op in de Ameri-

Maar waarom uitgerekend een

kaanse Biblebelt. Daar leerde hij hoe

kerk kraken? De mensen achter

religie dood kon zijn. Religie was er

de vluchtkerk zijn voor een groot

een cultuur. Een subgroep waarin

deel christenen. Ze werkten samen

je vrienden kon maken met wie je

met socialisten en krakers om het

leuke dingen kon doen. Hij vond het

project voor elkaar te krijgen. De

interessant om de Bijbel te lezen.

protestantse diaconie ondertekende

Maar in dat boek kwam hij vreem-

samen met de vluchtelingen en hun

de teksten tegen die zeiden dat het

steungroep de gebruikersovereen-

belangrijk was de armen, zieken en

komst met de projectontwikkelaar

zwakken op te zoeken. Toen hij het

die eigenaar was van de kerk. Overal

vaak genoeg had gelezen om tot de

werd het rondgetwitterd en geblogd:

conclusie te komen dat het boek het

‘De kerk is eindelijk weer een plek

serieus meende, ging hij samen met

waar zij terecht kunnen, die door

vrienden op straat slapen. Tussen

de samenleving zijn uitgekotst’.

de zwervers. Daar merkte hij dat hij

Ze vergaten wellicht dat de Sint

zijn bijbel makkelijker begreep. De

Josephkerk een gebouw is dat kort

woorden werden opeens relevant.

daarvoor werd gebruikt als klimcen-

In dezelfde tijd betrok een groep

trum. En dat het eigendom is van de

daklozen een kerk. Ze werden door

projectontwikkelaar en niet van de

de katholieke eigenaren gedwongen

kerk. Maar hun punt werd duidelijk.

om er binnen 48 uur weer uit te

De kerk is er nog en is relevant in

vertrekken. Samen met een stel stu-

deze tijd. Zij wil de mensen aan de

diegenoten nam Shane uit protest

rand van de samenleving dienen.

zijn intrek in de kerk. Er kwamen steeds meer mensen op af tot het

En daar hebben we die nieuwe trend

onmogelijk werd voor de eigena-

te pakken. Nieuwe monastiek heeft

ren om de menigte eruit te krijgen.

NOAHMAGAZINE

Maar Shane kwam in aanraking met een heleboel mensen in wie hij ‘Jezus zelf tegen kwam’. Hij werkte in het ‘huis van de berooiden en de stervenden’. In het boek ‘The Irresistable Revolution’ schrijft hij: ‘Als ik stervenden in de ogen keek, voelde het alsof ik God ontmoette. Het was alsof ik het allerheiligste in de tempel betrad - gewijd, mystiek.’ Na deze zoektocht besloot Shane dat hij het christendom alleen kon leren van de armen, zwakken en berooiden. Daarom stichtte hij een paar jaar later samen met vrienden een leefgemeenschap in Kensington, een van de armste wijken van Philadelphia. Daar leven ze nu in nauw contact met hun buren. Ze kennen hen en werken met hen samen. Shane werkte hun levensstijl uit in iets wat hij noemt ‘the simple way’. Hij formuleerde ‘commitments’, ‘foundations’ en ‘the eleven marks of new monasticism’. Shane beschouwt ‘the simple way’ namelijk als behorend tot de nieuw monastische beweging. Overal zag hij nieuwe vormen van - in zijn woorden - ‘alledaagse radicaliteit’. Hij beschreef die samen met zijn levensverhaal in zijn boek en werd door mensen over de hele wereld gevraagd over deze monastische beweging te spreken.

NOAHMAGAZINE

maatschappij

11 Kenmerken van nieuwe monastiek volgens Shane 1) Verhuizing naar plekken die door het systeem verlaten zijn. Bijvoorbeeld ghetto's of achterstandswijken. 2) Delen van economische middelen met leden van de gemeenschap en de behoeftige onder ons. 3) Gastvrijheid voor de vreemdeling. Dit betekent ook opkomen voor asielzoekers. 4) Aan de kaak stellen van rassenscheiding binnen de kerk en onze eigen gemeenschappen. 5) Nederige onderwerping aaan het Lichaam van Christus, de kerk. Hiermee bedoelt hij dat de volgers zich niet tegen de kerk willen afzetten. 6) Bewuste vorming in de weg van Jezus en de regels van de gemeenschap, in lijn met de oude regels van het novitiaat (Het novitiaat is de proeftijd waarin iemand die wil toetreden tot een kloosterorde getest en opgeleid wordt.). 7) De gemeenschap is een plek voor zowel celibatair levende alleenstaanden als monogaam levende getrouwde stellen en hun kinderen. 8) Wonen in de directe omgeving van gemeenschapsleden die dezelfde leefregels hanteren. 9) Zorg voor het stuk van Gods aarde dat ons is toevertrouwd, samen met ondersteuning van onze lokale economieën. 10) Vredestichting te midden van geweld. 11) Toewijding aan een gedisciplineerd contemplatief leven.

Franciscus van Asissi Leuk die kenmerken, maar waar-

wijden aan een plaats of buurt.

Christmas Party organiseert

om wordt dit gelinkt aan monas-

Samen je spiritualiteit vormge-

concerten genaamd 'How To Jail

tiek? Wat heeft het nu precies

ven door gezamenlijk op vaste

A Refugee Party'. Er worden pro-

te maken met kloosters? Erik

tijden gebeden uit te spreken,

testsongs gezongen bij vreem-

Borgman, hoogleraar theologie

te mediteren en te zingen. Te

delingendetentiecentra. Er

in Tilburg, legt uit dat de nieuwe

leven in (een bepaalde mate van)

komen gebedenboeken uit met

monastiek geen opvolger van

gemeenschap van goederen.

getijdengebeden, geïnspireerd

een kloosterorde is. Kloosters

op het regelmatige gebedsleven

werden niet gemoderniseerd tot

Nieuwe monastiek een trend?

uit de kloostertradities. In grote

nieuw monastische leefgemeen-

Hoezo eigenlijk? Het is niet per

steden ontstaan netwerken als

schappen. Maar christenen die

se zo dat op slag elke Jezusfan

‘Serve The City’, die als een soort

klaar zijn met het materialisme

van zijn gereformeerde dorps-

uitzendbureau jonge christenen

en naar het afvoerputje van de

kerk overstapt naar een leefge-

koppelen aan hun buren en stad-

samenleving willen gaan, her-

meenschap in Kanaleneiland.

genoten die hulp nodig hebben.

kennen zich in kloosterordes als

Toch zijn de 'eleven marks'

Erik Borgman verklaart deze

de Franciscanen (die van Franci-

van Shane wel opeens overal

trend als een tegenreactie op

sus van Asissi). Ze vinden dat ze

te herkennen in de christelijke

het individualisme. Christenen

door die tradities te bestuderen

subgroep. Duurzaamheidsi-

vinden dat het geloof niet alleen

heel veel tips krijgen over hoe je

nitiatieven sachieten als pad-

om henzelf zou moeten draaien

zoiets aan kunt pakken. Dingen

destoelen uit de grond. Men wil

en hechten weer waarde aan het

die nieuwe monastici eruit pik-

gastvrij zijn naar vluchtelingen.

‘samen doen’.

ken zijn bijvoorbeeld het toe-

Een band als How To Throw A

NOAHMAGAZINE

maatschappij

Beeld: femmeke riezebosch

Oudezijds 100 Nieuwe monastiek is nu populair,

Na het ochtendgebed loopt ze via de

maar het is niet echt nieuw. Al in de

Kajuit (de huiskamer) door het doolhof

jaren vijftig was er in Amsterdam de

van aan elkaar verbonden panden naar

leefgemeenschap Oudezijds 100. Zij

een kantoortje. Daar vertelt ze alles

doen daar al tientallen jaren wat Sha-

over de gemeenschap.

ne Claiborne pas sinds kort verkondigt.

De communiteit bestaat uit twaalf

Op bezoek gaan bij Oudezijds 100 is de

mensen die zich met een gelofte aan

perfecte manier om erachter te komen

elkaar hebben verbonden. Zij wonen

wat nieuwe monastiek in de praktijk

samen met hun gezinnen en de ‘hulp-

betekent.

vragers’, in totaal zo’n zeventig man. De communiteitsleden geven leiding

Van de platte seksadvertenties en

aan taakgroepen, die voor een groot

roodverlichte ramen kijk je op de

deel bestaan uit meer dan honderd

wallen al lang niet meer op. Wat wel

vrijwilligers. De leden van de woonge-

opvalt als je langs de Oudezijds Achter-

meenschap hebben allemaal hun eigen

burgwal loopt is een gevelsteen met de

woongedeelte. Varërend van een deel

tekst ‘Hij sloeg ons om de mantel van

van een huis tot een kamer.

het heil’. Wat bedoelen ze in vredesnaam? Je komt erachter als je wat naar

Rosaliene besloot samen met haar man

beneden kijkt, een deur ziet en er door-

om lid te worden van de communiteit

heen gaat. De deur zit nooit op slot. Je

toen broeder Piet overleed. Hij was

komt terecht in een kapel. Een stuk of

toen prior, een soort voorzitter van

15 mensen staan ingetogen te bidden

de communiteit. Zij woonden op dat

en te zingen. Geen instrumentale bege-

moment in Oudezijds100 en maak-

leiding, alleen stemmen, soms in het

ten het afscheid intensief mee. In de

Latijn. Op de achtergrond het rustge-

kapel werd een avondwake gehouden.

vende geluid van sijpelend water in

Er kwamen drommen mensen op af.

een binnenvijvertje. In het centrum

Om iedereen de gelegenheid te geven

van de ruimte ligt een bijbel waar soms

om afscheid te nemen moest dezelfde

uit voorgelezen wordt. De woorden

wake nog twee keer worden gehouden.

over liefde en kracht maken je stil, als

Dat maakte diepe indruk. ‘Ik ervaar-

je beseft dat deze mensen van plan zijn

de toen dat je met een gemeenschap

om ze die dag in de praktijk te brengen,

zoveel voor mensen kunt betekenen,

in hun huis.

niet alleen in de gemeenschap zelf maar ook ver daarbuiten. Dit is nooit

Een van de mensen is Rosaliene Israël.

mogelijk wanneer je ergens met zijn

Ze is 35, getrouwd, heeft drie kinderen

tweeën gaat wonen.’

en is lid van de communiteit Spe Gaudentes, de kern van de gemeenschap.

NOAHMAGAZINE

maatschappij

Gastvrijheid De belangrijkste waarde van

God. ‘Dit is wat onze spirituali-

van dezelfde teksten die Shane

Oudezijds 100 is gastvrijheid.

teit kenmerkt. We ontmoeten

Claiborne inspireerden om bij

Boven de deur van de kajuit

Jezus door de persoon die binnen

moeder Theresa te gaan stagelo-

staat geschreven ‘Ici entrent les

komt.’ Deze overtuiging halen

pen:

envoyés de Dieu’. Hier komen

ze onder andere uit een bijbel-

binnen zij die gezonden zijn door

tekst in het boek Mattheüs, een

‘Want

ik had honger en jullie gaven mij te eten, ik

had dorst en jullie gaven mij te drinken. Ik was een vreemdeling, en jullie namen mij op. Ik was naakt, en jullie kleedden mij. Ik was ziek en jullie bezochten mij, ik zat gevangen en jullie kwamen naar mij toe.”

Dan zullen de rechtvaardigen hem antwoorden: “Heer, wanneer hebben wij u hongerig gezien en te eten gegeven, of dorstig en u te drinken gegeven? Wanneer hebben wij u als vreemdeling gezien en opgenomen, u naakt gezien en gekleed? Wanneer hebben wij gezien dat u ziek was of in de gevangenis zat en zijn we naar u toe gekomen?” En de koning zal hun antwoorden: “Ik verzeker jullie: alles wat jullie gedaan hebben voor een van de onaanzienlijksten van mijn broeders of zusters, dat hebben jullie voor mij gedaan.’

‘Wij maken dit concreet door

een plek waar ze elkaar konden

hulpverlening voor. We verzin-

antwoord te geven op de vraag

ontmoeten. Daarna kwamen ook

nen geen hippe, maatschappe-

die gesteld wordt. In de jaren

hun gezinnen hier en richtten

lijke projectjes, maar zien een

zestig kwamen er bijvoorbeeld

we voor de kinderen een school-

nood en proberen daar op in te

veel gastarbeiders naar Neder-

tje op. In de jaren tachtig werden

springen. We willen die mensen

land. Die moesten van de straat

de gevolgen van het drugsmis-

helpen die tussen de mazen van

gehouden worden, dus kwam er

bruik duidelijk en kwam daar

het zorgnet door vallen.’

NOAHMAGAZINE

maatschappij

Communiteit Spe Gaudentes De beste structuur daarvoor is volgens hen een

maal een jaar doe je mee met de gemeenschap

leefgemeenschap geïnspireerd op de klooster-

en denk je na over de vraag of dit de ‘roeping’ is

tradities. De oprichters van Oudezijds 100, het

voor je leven. Het postulantschap volgt en duurt

echtpaar Boiten, vonden dat er in hun organische

ook een jaar. In deze periode kijken postulant

leefgemeenschap meer continuïteit nodig was.

en communiteit of ze bij elkaar passen. Als dat

Ze gingen regelmatig naar Taizé, een kloosterge-

blijkt, is de volgende stap het noviciaat. Je legt

meenschap in Frankrijk. Daar kregen ze van de

de gelofte van novice af. Je volgt een vormings-

broeders het advies om een communiteit op te

programma waarin je alles leert over de traditie,

richten met een gelofte. Zo werd Spe Gaudentes

de geschiedenis en het leven en werken van de

geboren. Eenmaal lid van Spe Gaudentes blijf je

gemeenschap. Dit gebeurt onder begeleiding van

dat in principe je hele leven. Je wordt het dan ook

een novicemeester. Als je dit allemaal doorlopen

niet zomaar. Je begint als tochtgenoot. Mini-

hebt, leg je de gelofte af van de communiteit.

Rituelen Net als bij kloosters verloopt in Oudezijds 100

aan te besteden. Ondanks de vaste patronen is

elke dag volgens een vast ritme. Eerst ontbijt,

het leven bij Oudezijds 100 voor iedereen ver-

dan ochtendkapel, een activiteit, lunch, nog een

schillend. De leden van Spe Gaudentes betalen

activiteit, avondeten en avondkapel. Ook vol-

namelijk gewoon huur om in de panden te kun-

gen ze de liturgische kalender. Dat betekent dat

nen wonen, en hebben dus een baan. Oudezijds

ze bewust de kerkelijke feesten meevieren en

100 krijgt subsidie van de Gemeente Amsterdam

vasten op de daarvoor bestemde tijden. Tijdens

voor ‘de Opstap’, de maatschappelijke opvang.

de vastentijd rond Pasen bijvoorbeeld wordt er

De gemeenschap omvat echter meer dan alleen

tijdens het eten niet gepraat en eet men geen

de opvang. Om dat te kunnen financieren wordt

vlees of toetje. Maar ook verjaardagen zien de

Oudezijds 100 ondersteund door giften en spon-

communiteitsleden als bijna liturgische feestda-

soren.

gen, ze vinden het erg belangrijk daar aandacht

Gezin De hulp die Oudezijds 100 biedt wordt volgens

systeem, je gaat niet om vijf uur weer naar huis.

Rosaliene niet overbodig gemaakt door het zorg-

Daarnaast verwachten wij dat deze mensen ons

stelsel. Ze vindt dat er een groot verschil zit tus-

ook veel te geven hebben. Aan iedereen die hier

sen reguliere zorginstellingen en de leefgemeen-

komt vragen we: wat kunnen we van jou leren

schap. ‘Oudezijds 100 is een gezin. Wij zitten hier

en hoe kun jij ons helpen? We hebben allemaal

met ons hebben en houwen in. We staan op en

de gemeenschap nodig. We hebben allemaal een

gaan naar bed met deze mensen, het zijn onze

vraag en hebben allemaal iets te bieden.’

huisgenoten. Je kunt je niet onttrekken aan het

NOAHMAGAZINE

Tussendoor Tekst: janine guijt

De winter slaapt zachtjes in en voorzichtig beginnen de vogels weer te fluiten. Ook de zon laat zich weer zien, maar nog niet met zoveel enthousiasme dat een zonnebril onmisbaar is. En hoe fijn de gedachte aan langere dagen en warmere temperaturen die voor de deur staan ook is, eigenlijk is het nog behoorlijk fris. Deze weersomstandigheden vragen om kleding van de plank middenmoot. Niet te warm, niet te koud, niet te dik, niet te dun, luchtig, maar bedekkend, om snel aan te schieten, maar nog sneller weer uit te trekken als de eerste zonderjas-naar-buiten-dag dan eindelijk aanbreekt.

Blouse, fashion union - € 36 Trui, weekday - € 65

Blouse, monki - € 25 T-shirt, topshop - € 30

NOAHMAGAZINE

Biker Jacket, Warehouse - € 72

art

Sjaal, topshop - € 22

Vest, Pull & Bear - € 40

Trui, river island - € 40

Parka, VIla - € 99

NOAHMAGAZINE

Dagboek van een

RAUW

eter

Beeld: Nando kasteleijn Tekst: arjanne aleman

Rauw, even stond de media er bol van. De documentaires Rauw en Rauwer volgen moeder Francis en zoon Tom die alleen nog maar rauw eten. De moeder is ervan overtuigd dat al het gekookte voedsel slecht voor

NOAHMAGAZINE

je is. Wij als redactie waren nieuwsgierig, hoe zou het zijn om alleen maar rauw te eten? Drie van ons probeerden het zelf eens voor een week. Ik hield een dagboek bij van mijn ervaringen.

maatschappij

Dinsdag 8 januari Vandaag is de eerste dag van het rauw experiment, dat ik hopelijk een week vol ga houden. Gisteren boodschappen gedaan, dat viel nog niet mee. De hele rauw-beweging is vrij nieuw dus snel een lijstje vinden op internet met wat je mag eten, is er niet bij. Natuurlijk zijn er de voordehand liggende etenswaren als rauwe groenten, voor zover smakelijk, en fruit. Maar om het daar nu een week op te doen... Niet erg aantrekkelijk. Noten zijn ook rauw, gelukkig. Kleine catch, geroosterde en gezouten noten, mijn favoriet, zijn niet meer rauw. Rauw is namelijk niet alleen ongekookt, maar ook onbewerkt. Alles wat gezouten is, is bewerkt. En dus slecht. Zoutjunkie als ik ben moet ik niet veeal hebben van de flauwe ongezouten noten, maar vooruit, alles voor het experiment. Het ontbijt was vroeg, dus uit liefde voor m’n huisgenoot heb

Elise's duizend en 1 nacht

Morning drink

Je hebt nodig: 3 takjes munt 1/2 citroen 3 sinaasappels 3 zoete appels

Je doet het zo: Pers de halve citroen. Schil de sinasappels en appels en snijd ze in stukken. Dit alles samen met de munt even in de blender, en genieten maar!

ik de blender niet gebruikt. Fruit dan maar: een banaan en drie mandarijnen. Heel wat anders dan m’n volle schaal yoghurt met cruesli waar ik doorgaans de hele morgen vol van zit. Na de fietstocht naar het station had ik alweer honger. Tijdens de redactievergadering hadden collega’s Jacqueline en Elise, die ook meedoen met het experiment, appels en dadels bij zich. Zelf bracht ik worteltjes mee. Lekker. Al keek ik ook met een scheef oog naar de rest van de redactieleden die lekker op een lolly zogen. Elise liet via Whatsapp weten dat ze toch maar aan de chiazaadjes is gegaan. Zaadjes waar de moeder van Tom bij zweert. Er schijnen allerlei goede stoffen in te zitten. Duur maar best te eten, volgens haar. Jacqueline Whatsappt wat wanhopig dat iedereen om haar heen Kit Kats en soortgelijke snacks eet. Blij dat ik niet de enige ben die het moeilijk heeft. Rond zeven uur thuis nadat ik met m’n laatste krachten naar huis ben gefietst. In de supermarkt avocado’s gekocht, ik herinner me uit de tijd in Afrika dat die wel aardig vullen. Ook even langs De Tuinen gegaan. Elise had het over rauwe chocolade, lijkt me wel wat. Maar helaas hadden De Tuinen in Utrecht alleen rauwe fruit- en notenrepen. Heb er een op in de trein. Ze lijken wonderlijk genoeg sprekend op snacks die wij

Beeld: elise meester

vroeger voor onze hond kochten, wat me wat huiverig maakte om er een hap van te nemen. Maar honger maakt rauwe bonen zoet. Viel best mee eigenlijk. Maar dat zou dus ook door de honger kunnen komen. Thuis een salade gemaakt van ijsbergsla, tomaat, komkommer, rode ui, avocado, knoflook en pijnboompitten. Uit betrouwbare bronnen (een kok en een ervaren rauwe eter) begrepen dat olijfolie van eerste persing en zeezout ook rauw zijn, gelukkig. Na een flink bord ben ik voor het eerst een beetje verzadigd. Ook doodmoe. ‘t Is pas 21.00 uur, maar ik ga toch maar lekker slapen.

Ik kijk verlangend naar de waterkoker maar nee, thee mag ook niet. Hoe onschuldig het ook klinkt. NOAHMAGAZINE

maatschappij

Arjanne's extra hot guacamole

Lunch! Je hebt nodig: 2 eetrijpe avocado’s 1 lente/bos ui 1 tomaat 1 teentje knoflook 1 rode peper 1 limoen (1 eetlepel limoensap) Naar smaak peper en zout

Woensdag 9 januari Eerste gedachte na het wakker worden: rauwe knoflook is geen goed idee. Hemel zij dank heb ik geen afspraken vandaag. Bega wel m’n eerste zonde met kauwgom want zelfs ik vind deze knoflook smaak en -geur wat te gek worden. Ben toch heel wat gewend. Lees via Whatsapp dat Jacqueline en Elise ook wonderlijk vroeg lagen te slapen. Hoort erbij blijkbaar. Zelfde ontbijt als gisteren. Ik kijk verlangend naar de waterkoker maar nee, thee mag ook niet. Hoe onschuldig het ook klinkt. Puur gif, volgens de moeder van Tom. Hoe houdt ze dit

Je doet het zo: Haal de schil van de avocado’s en prak ze fijn. Snij de tomaat, de ui en de peper fijn en meng het met de fijngeprakte avocado. Meng hier 1 eetlepel limoensap door. Voeg naar smaak peper en zout toe.

al jaren vol?

DoNderdag 10 januari Vandaag voor Noah naar een college geweest in Utrecht, helaas was het laat afgelopen. Ik had daarna nog wat vragen aan de docent maar vraag me af of hij me boven het knorren van

Enjoy!

mijn maag uit verstond. Kwam pas om 21.00 thuis. Honger, honger, honger. Er valt weinig rauws te scoren onderweg namelijk. Heerlijke salade gemaakt met zelfgemaakte guacamole erbij. Nom nom nom!

“Vandaag redactievergadering gehad bij de Mac Donalds. De ultieme test.” Beeld: arjanne aleman

Vrijdag 11 januari Vandaag redactievergadering gehad bij de Mac Donalds. De ultieme test. Een collega zei nog: wees maar blij dat je dit niet mag eten, want ik zit nu met dat smerige after-mac-gevoel. Ja ja, altijd nog beter dan een lege maag als je het mij vraagt. Elise gaf toe dat ze gesmokkeld had met sojamelk en muesli. Ze dacht dat het rauw was. Jacqueline is de enige zonder honger. Ik denk dat ik heb ontdekt waarom. De truc is om de hele dag door kleine beetjes te eten. Morgen ook maar eens proberen. Onderweg naar huis loop ik langs een Kiosk. De geur van warme kaasbroodjes doet me watertanden. Nog even volhouden…

44 44

NOAHMAGAZINE NOAHMAGAZINE

maatschappij

Jacqueline's witlof pret Zaterdag 12 januari Heb vandaag doppinda’s gekocht en die de hele dag een beetje lopen eten. Werkt goed, voor het eerst geen honger! Het helpt ook om weinig te doen. Dan gaat het prima. Maar een fietstochtje naar de supermarkt zorgt al voor semi-uitputting. Ongelofelijk dat Tom nog gewoon voetbalt op dit dieet. Jacqueline is afgehaakt vandaag. Sociale druk denk ik. Ik heb me deze week een beetje teruggetrokken van mijn huisgenoot. Kan me ineens wel voorstellen waarom Francis haar zoon thuis hield van school.

Zondag 13 januari Ik ben inmiddels ook aan het chiazaad gegaan. Wonderlijk hoeveel daar in zit voor zulke kleine zaadjes. Omega, koolhydraten, eiwitten, zelfs vetten. Ze smaken nergens naar trouwens. Gaan wel vervelend tussen je kiezen zitten maar ach,

Diner Je hebt nodig: 1 stronk witlof 1 (hand)sinaasappel handje walnoten handje rozijnen Je doet het zo: Snijd de stronk witlof horizontaal doormidden en allebei de helften in dunne plakjes. Ontdoe de sinaasappel van zijn jasje en maak de partjes schoon. Snijd de partjes in kleine stukjes. Hak daarna de walnoten door vieren. Doe de witlof, sinaasappel en de rozijnen bij elkaar op een bord of in een schaal, top af met de walnoten. Eetsmakelijk!

heb je later nog wat te eten. Je moet er overigens niet teveel van eten. Dan sjeest dat rauwe eten namelijk net iets te snel je darmen door. Elise is ook afgehaakt. Ze had slecht nieuws gekregen en heeft twee maanden verkering met haar vriend dus ik snap het wel. Vrouwen hebben zowel bij goed als bij slecht nieuws lekker eten nodig. Rauw eten werkt niet.

Maandag 14 januari Laatste dag! Heb alvast wat boodschappen gedaan voor vannacht: wijn, crackers en humus. Nu al zin in. Moet zeggen dat ik na deze week veel respect heb gekregen voor Francis en

Beeld: jacqueline mulckhuijse

Tom. Rauw eten is geen pretje en niet makkelijk ook. Hoe ze dit al jaren volhouden? Ik snap het niet. Mijn dieet is het niet in ieder geval. Ik heb echt wat meer energie nodig. De salades komen inmiddels m’n neus uit, dus m’n diner bestond uit bananen met chiazaad. Denk dat ik de komende weken even geen bananen of salades eet… Om 00.00 twijfel ik tussen de wijn en de crackers. De wijn wint. Proost: op een leven vol bewerkt eten.

NOAHMAGAZINE NOAHMAGAZINE

4545

QUOTE/AFB

Noah

JANUARI 2013

advertentie

JANUARI 2013

Noah 47

48 48

NOAHMAGAZINE NOAHMAGAZINE

door de Himalaya

onervaren

Tekst & Beeld: arjanne aleman

‘Hiking in the Himalaya? Are you sure that’s a good idea?’ Sanjay, de ijverige medewerker van India Tourism in New Delhi, knikt me optimistisch toe. Ondanks zijn big smile zie ik het toch niet zo zitten. Ik heb helemaal geen ervaring met bergbeklimmen, het lijkt me niet het beste idee om met een van de hoogste bergen ter wereld te beginnen. ‘There are horses, you will be fine! Do you want some more chai?’ NOAHMAGAZINE NOAHMAGAZINE

49 49

reizen Op paarden door de Himalaya?

mensen weten alles mooi te laten

goed idee was. Maar ja, het is nu

Dat klinkt zo mogelijk nog min-

klinken,’ zeg ik vertwijfeld.

te laat. Al onze spullen zijn op de

der aantrekkelijk. Maar ja, aan

Een paar dagen later zitten we

paarden en deels op de gidsen

de andere kant, hoeveel mensen

weer samen aan de chai. Nu

gehesen. Ik kan er maar beter het

krijgen de kans de Himalaya te

niet in New Delhi, de stad die ‘s

beste van maken, ondanks dat

aanschouwen met hun eigen

zomers in een sauna verandert,

ik gisteren zo onverstandig was

ogen? Misschien moet ik het toch

maar aan de voet van de Himala-

fruit van een straatverkoper te

maar doen. Ik kijk naar Nicole,

ya. Nog even en we beginnen aan

eten. Niet fijn, onrustige darmen

een Nederlandse vrouw die ik

een vierdaagse trektocht door

tijdens een vierdaagse tocht door

in het vliegtuig ontmoette. ‘Ik

de Himalaya. Na wat fatsoenlij-

de bergen zonder sanitaire voor-

zei nog dat dit geen goed idee

ke nachten slaap was ik er nog

zieningen.

was met een jetlag, die Indiase

meer van overtuigd dat dit geen

What doesn’t kill you…

50 50

Na een half uur steil omhoog

het lopend niet ga redden. Met

struikelt het paard van Nicole.

klimmen op alles behalve ge-

wat hulp klim ik op het paard en

Het gaat net goed, maar ik had

baande paden ben ik al volledig

maak de fout het ravijn in te kij-

mezelf wijsgemaakt dat deze

uitgeput. Wanhopig kijk ik naar

ken. Hartslag verdubbeld, hand-

ervaren paarden niet zouden

Nicole, die een stuk fitter is dan

palmen raken bezweet, versnelde

struikelen, ook niet over de hon-

ik, maar ook zij heeft het moei-

ademhaling. Hoogtevrees, dat

derden losse stenen die op het

lijk. De gids brengt redding. ‘Here

had ik moeten zeggen tegen de

pad liggen. Daar gaat mijn illusie.

we will go on the horse, you need

optimistische Sanjay. Ik bijt m’n

Na een paar uur van pure angst -

to save your strength.’ Ondanks

kiezen op elkaar en fluister tegen

vooral als het pad een stukje steil

het feit dat ik eerlijk gezegd

mezelf: ‘What doesn’t kill you

naar beneden gaat, heeft mijn

doodsbang ben voor paarden,

makes you stronger, what doe-

hart het zwaar te verduren - is

vooral voor het zitten op een

sn’t kill you makes you stronger.’

het tijd voor een pauze. Voor het

paard, zie ik ook wel in dat ik

Net als ik het bijna ga geloven

eerst word ik wat optimistischer.

NOAHMAGAZINE NOAHMAGAZINE

We zijn inmiddels zo hoog dat de

voor de paarden teveel stenen

Zal wel een erfenis van de En-

bomen hier ophouden. Voor ons

op het pad om ons te dragen. Na

gelsen zijn. Ash blijft volhouden

ligt een grasveldje en daarachter

ons ontbijt vanmorgen hebben

dat we er echt bijna zijn. Nicole

een schitterend uitzicht op de

we niet meer gegeten en Nicole

wordt duizelig, ik krijg hoofd-

bergen. Links van het pad staat

begint het daardoor zwaar te

pijn. We weten niet of het iets

warempel een teastall waar ze

krijgen. Ze heeft minder reserves

met hoogteziekte te maken heeft

chai verkopen. Die Indiërs en

dan ik. Volgens onze gastheer,

of dat we gewoon nodig moeten

hun chai, zelfs hoog in de bergen

Ash, zijn we bijna op de eerste

rusten en eten. Inmiddels lopen

kunnen ze niet zonder. ‘Mooi uit-

kampeerplaats. Nicole, die voor

we over een ‘pad’ met enorme

zicht heeft deze man vanuit z’n

het eerst in India is, gelooft hem.

stenen, bijna rotsen. Het idee is

werk’, zeg ik grinnikend tegen

Na een uur zwoegen we echter

om een beetje van steen tot steen

Nicole terwijl we met onze chai

nog steeds verder. Ik leg uit dat

te springen. Ik begin er weer een

genieten van de bergen. Veel te

mensen in India altijd zeggen

beetje lol in te krijgen. Best gei-

snel is het weer tijd om verder

wat je wilt horen. Beleefdheids-

nig dit. En leuk om te zien hoe de

te gaan. De rest van het stuk

dingetje, niet tegen confrontatie

paarden het doen. Na de stenen

moeten we weer lopen, er liggen

kunnen, ik weet niet wat het is.

blijken we er zowaar echt te zijn.

Wildkamperen op z’n best Nadat ons tentje is opgezet,

ik verwonderd omhoog naar de

ontwikkelt voor het Indiase

met uitzicht op de majestueu-

sterren. Ik dacht echt dat ik nooit

optimisme. Ik voel me beroerd.

ze bergen, zie ik weer in hoe

meer een mooiere sterrenlucht

Waar ik gisteren nog een beetje

bijzonder deze tocht is. Geen

zou zien dan in de woestijn. Ik

buikpijn had (ik was erger ge-

camping waar je met je wc-rol-

had het mis. De volgende dag is

wend van India) was het nu een

letje overheen loopt, geen wc,

het plan een klein eindje verder

stuk slechter. Lopen en zitten

geen elektriciteit, geen andere

te lopen naar een nieuwe plek bij

gingen bijna niet. Alleen liggend

mensen, alleen wij en de natuur.

een meer. Maar ook Nicole heeft

heb ik minder last. We besluiten

’s Avonds bij het kampvuur kijk

nu een gezonde dosis ongeloof

hier nog een nachtje te blijven. NOAHMAGAZINE NOAHMAGAZINE

51 51

reizen Ash en Nicole maken samen een

wel beter te voelen. De volgende

water en mijn hoogtevrees zijn

tocht naar de rivier, terwijl ik

dag besluiten we toch te probe-

in strijd verwikkeld. Beneden

een dagje lezend doorbreng. Aan

ren naar het meer te trekken.

stroomt namelijk een prachti-

het eind van de dag legen mijn

De tocht is adembenemend. We

ge rivier door het dal. Wonder

darmen zich: knalgele diarree.

klimmen eerst zelf een eind

boven wonder bereiken we in-

Not good, weet ik als verpleeg-

omhoog, het valt niet mee want

derdaad redelijk snel de nieuwe

kundige. Het lijkt mij het beste

de weg is erg steil. Gelukkig is

plek. Via een boomstronk steken

om aan de antibiotica te gaan.

het maar kort. Eenmaal boven

we een wild razende rivier over.

Gelukkig ben ik overal op voor-

gaan we verder per paard. Ik

Wat een heerlijk avontuur toch.

bereid en heb ik het bij me. Nu

probeer niet teveel naar beneden

Al mijn twijfels over deze tocht

de diarree eenmaal op gang is

te kijken maar kan me niet altijd

zijn als sneeuw voor de zon ver-

gekomen begin ik me gelukkig al

beheersen; mijn liefde voor wild

dwenen.

Rondje om het meer

52 52

We kamperen aan de rand van

Volgens Ash ligt niet ver van

besluit ik. Met gezwinde spoed

een prachtig meer. Het water is

waar we nu zijn het basiskamp

vertrek ik, de gidsen enigszins

strakblauw en helder als glas.

van K2 beklimmers. ‘Wie weet,

verbaast achterlatend. Zo en-

IJzig koud ook, merken we wan-

een andere keertje als mijn con-

thousiast hebben ze me nog niet

neer we er een teen insteken.

ditie iets beter is’, grap ik tegen

gezien. Mijn enthousiasme is te

Aan de overkant ligt sneeuw,

Nicole. Na een heerlijke lunch

verklaren door de waterval die ik

wat me verbaast omdat de om-

- wonderlijk hoe Indiase mensen

zag, aan de andere kant van het

gevingstemperatuur aangenaam

nog steeds tien keer beter kun-

meer, in de sneeuw. Mijn plan

is. Ik schat rond de 20 graden. Ik

nen koken hoog in de bergen en

was om alleen te gaan maar een

vraag ernaar en Ash legt uit dat

haast zonder hulpmiddelen dan

van de gidsen komt toch al snel

de sneeuw als een lawine van

de gemiddelde Nederlander in

achter me aan. Later zal ik hem

hogere gedeeltes komt en eigen-

een goed uitgeruste keuken - be-

dankbaar zijn. Er leek een pad te

lijk nooit smelt. Achter het meer

sluit ik een rondje om het meer

lopen maar dat blijkt toch wat

hebben we uitzicht op de K2, de

te doen. Oké, het meer is best

tegen te vallen. Het is ook best

op één na hoogste top ter wereld.

groot maar moet te doen zijn,

hoog. En de afgrond angstaan-

NOAHMAGAZINE NOAHMAGAZINE

reizen jagend steil. Onder me glijdt een

achter mij de waterval. Voor mij

weinig dingen blijer dan door

steen weg en ik glijd bijna mee.

het schitterende meer in de zon.

het wilde water waden. Met een

De gids weet me nog net beet te

Dit was het waard. Via de andere

grijns van oor tot oor en best wel

pakken maar daardoor glijdt hij

kant gaan we terug. Dat blijkt

nat kom ik weer aan bij de tent.

weg. En zo redden we elkaar. We

makkelijker en een stuk minder

â&#x20AC;&#x2122;s Avonds bij het vuur vertelt

kijken beiden de steen na terwijl

eng. We moeten wel een eindje

Ash sterke verhalen over eer-

ik een schietdankgebedje doe.

door een zeer woeste rivier. Het

dere tochten en zingen we mee

Na nog wat angstige momenten

water zo koud dat je hart even

met melancholische Bollywood

sta ik dan toch in de sneeuw,

stilstaat maar mij maak je met

muziek.

De volgende dag is de dag van de

Met angst denk ik terug aan het

ik struikel over de losse stenen

terugtocht. In een keer het hele

begin van het pad, wat zo steil

krijg ik meer bewondering voor

stuk terug, Nicole en ik zien er

was. Ik zie dat, modderig en naar

de paarden. Elke keer als ik bijna

wat tegenop. Niemand lijkt ook

beneden, niet zo zitten. Gelukkig

de afgrond inglijdt krijg ik meer

haast te maken terwijl de lucht

wordt het toch snel weer droog.

bewondering voor mezelf. Elke

steeds dreigender wordt. En ja

We doen het meest per voet,

keer als de gids mij redt van een

hoor, net als we op pad gaan,

wat ik wel prima vind. Ik voel

wisse dood doorstroomt mijn

begint de regen. Eerst zachtjes

me inmiddels een stuk beter

hart zich met meer dankbaar-

maar al snel worden we natter

en ben nog steeds niet gewend

heid. Nog nooit zo blij geweest

en natter. Even schuilen onder

aan paardrijden. Bij hetzelfde

weer gelijke grond te betreden.

een steen. Nee toch maar door.

theestalletje als de heenreis drin-

De vraag is nu: Volgende keer

De gidsen lijken zelf ook niet te

ken we nog een kopje chai om

wel of niet een trip boeken met

weten wat slim is. Als het te nat

voor te bereiden op het lastigste

een jetlag?

is wordt het pad gevaarlijk glad.

stukje van de reis. Elke keer als

Barre terugweg

NOAHMAGAZINE NOAHMAGAZINE

53 53

“O dear Himalaya... why are you so amazing, can I kiss your peak or can I just let your silence speak... O dear Himalaya...” santos kalwar

NOAHMAGAZINE

maatschappij

rauw

“Spijkers met koppen” Door: cabaretier hans sibbel Rauw voedsel. Het klinkt zo stoer. Rauw voedsel. Is ook gezond. Echt. Als je maar alles eet. Ook vlees, vis, eieren. Rauw. Als je je beperkt tot groenten nootjes en fruit, ja, dan heb je een bord voor je kop waar op staat: geef mij problemen. Ik ga rauw eten. Stiekem natuurlijk, anders word ik uit huis geplaatst. Lijkt me zo lekker om in een restaurant te gaan zitten en dan te zeggen: ‘Doet u alles maar rauw.’ In de Librije in Zwolle, drie sterren Michelin, gaan zitten. Lekker wijntje en dan zeggen: ‘Oh ja, ik eet alles rauw’. Ik wil Jonnie Boer wel eens in paniek zien. Niet dat mietjes gedoe met koken en au-bain-marie-opgewarmde-wijven-groentes. Rauw. Zo uit de grond, afspoelen, eten. Ik heb nu al zin in de rest van het jaar. Het jaar van rauw. Rauwe groenten, rauwe paddenstoelen. Ik ga rauwe brandnetels eten. Alles went. Heerlijk. Nooit meer naar de supermarkt. Als ik trek heb, is het park een lopend buffet. En ik zal best een keertje ziek worden, maar dat is goed voor mijn weerstand. Rauw. Ik voel de energie al in me opborrelen. Rauw. Dat je door de stad wandelt en kastanjes van de grond raapt en ze ter plekke opeet. Goed voor je kaken, goed voor je maag. Ja stadsmensen, kijk maar naar me. Ik eet alles rauw. Oh, wat een heerlijk gevoel. De tijdwinst. Gigantisch. Nooit meer kruiden kopen, recepten lezen, verkeerde kooktijden, te veel zout, te veel pepertjes erin, gezeik van iedereen: ‘het is wel lekker, maar het is ook een bee tje........’ Rauw is het nieuwe koken. Rauw is een levensstijl. Rauw is één setje kleren voor de zomer en de winter. Rauw is lopen naar je werk. En eten doe je onderweg, bloemen, schors, en aarde. Rauw is voor zonsopgang opstaan, tien kilometer hardlopen en dan zonder douchen de dag in. Rauw is naar de radio luisteren samen met je buren een heg opeten. De tuin leeg grazen omdat iemand jarig is. Rauw is een duif die langs de weg is platgereden meenemen naar je werk om te trakteren. Rauw is de haringen levend met kop en al in je keel laten glijden terwijl je een ui met schil weg kauwt. Rauw is de scheidrechter toejuichen omdat ‘ie een fout maakt. Rauw is met duizend man een geul graven om een potvis te redden. Rauw is een gebroken been zetten zonder verdoving. Rauw is weer terug naar ruiken en voelen zoals het ooit bedoeld is. Rauw is genieten van hondenstront. De kleur, de vorm, de plek waar het ligt. Toeval. Weer kunnen genieten van toevallig in een drol trappen. Met blote voeten. Want rauw is geen schoenen. Rauw is geen wanten. Rauw is geen Goretex. Rauw is naar buiten gaan omdat het regent. En dan zeep je je in en douche je gewoon op straat. Met de hele straat. Turken, joden, kaaskoppen, dikke vrouwen van boven de zestig, invaliden. Het regent en dan gaat iedereen de straat op en zepen we elkaar in. Eindelijk worden die ruggen ook eens goed schoon. Dat is rauw! Rauw is mooi. Rauw is misselijk worden van een oliebollen kraam. Van het woord oliebollenkraam. Rauw is over de rails naar huis lopen als de NS het weer eens laat afweten. Rauw is bij het stemmen met bloed je keuze omcirkelen. Rauw is eerlijk. Rauw is oude mensen voorlaten. Rauw is respect voor de politie ook al krijg je een bon omdat je om drie uur ‘s nachts op een volkomen verlaten stoep fietst. Rauw is een kalkoen vullen met gehakt en citroenen en peterselie en dan zes uur in de oven op 0 graden om ‘m vervolgens rauw op te eten. Rauw is lef. Rauw is sexy. Rauw is 2013.

NOAHMAGAZINE

advertentie

Noah

JANUARI 2013

advertentie

JANUARI 2013

Noah 57

QUOTE/AFB

Noah

JANUARI 2013

Beeld: Martijn van der Linden

Vechtend tegen de papieren werkelijkheid Annerike Hekman maakt zich hard voor illegalen in Nederland Tekst: jonathan vink

Maandenlang bivakkeerden ze in een ge誰mproviseerd tentenkamp in Amsterdam Osdorp. Ruim honderd uitgeprocedeerde asielzoekers. Sommigen zijn hier al jaren en spreken vloeiend onze taal. Het tentenkamp was hun protest tegen het uitzetbeleid. Toen begin december de politie op een ochtend een einde maakte aan dit protest werden de vluchtelingen meegenomen. Het leek erop dat ze allemaal als criminelen zouden worden opgesloten in een detentiecentrum, waar veel van hen al eens hadden gezeten en waar de omstandigheden bar zijn. Uit rapporten van onder andere Amnesty International, Europese Hof van de Rechten van de Mens en de Nationale Ombudsman blijkt dat er mensenrechten genegeerd worden. Onze vreemdelingen hadden zich er al bij neergelegd.

NOAHMAGAZINE

mensen

VLUCHTKERK ‘De vluchtkerk’ dat ze daar nu zitten,

heel graag helpen. Samen hebben we

komt eigenlijk doordat ik wat ging

de hele avond gebeld en tot midden in

rondbellen,’ zegt ze, met een grijns op

de nacht met mensen rondgereden in

haar gezicht. Filmmaakster Annerike

busjes om te zorgen dat uiteindelijk

Hekman (1987) was veel bij het kamp

alle vluchtelingen onderdak hadden.

betrokken. Als afstudeerproject voor

De eerste nacht was dat in de Von-

haar opleiding camerajournalistiek

delbunker en de tweede nacht kon

maakte ze de film ‘BLIND’ over het

iedereen al terecht in de leegstaande

vreemdelingenbeleid in ons land. Zo

Sint-Jozefkerk in Amsterdam-West.

raakte ze betrokken bij de vluchtelin-

Alle papieren lagen al klaar om deze

gen in Osdorp. Ze was erbij toen het

kerk te kraken, dus dat deden we toen.

kamp ontruimd werd en ging ‘s mid-

Diezelfde avond kwam de eigenaar

dags weer gewoon aan het werk. ‘Ik

van het gebouw langs. De verhalen van

zat vrijdagavond na mijn werk in een

de vluchtelingen raakten hem zo dat

café hier in Amsterdam toen ik hoorde

hij direct beloofde dat we ten minste

dat iedereen weer op straat was gezet.

drie maanden lang onderdak kunnen

Nu zat er een heel goede lobbyist naast

bieden in de tot ‘Vluchtkerk’ omge-

me die ik al kende. Hij had nog nooit

doopte Sint-Jozef.’

van het probleem gehoord, maar wilde

Foto: jonathan vink

NOAHMAGAZINE

mensen

politiek ‘Het hele ‘BLIND’-project ging ook zo

bestaat, maar door geen papieren te

‘meant-to-be’ voor mijn gevoel. Ik had

hebben wordt hij uitgesloten uit ons

gewoon het idee om met wat mensen

systeem en daardoor ingesloten in

geblinddoekt over het Damrak te lo-

ons systeem. Letterlijk in detentie, en

pen. Op die blinddoeken zouden we

anders op straat door niet te werken

dan paspoortnummers schrijven, en

en zo geen toekomst op te bouwen. Het

dat zou mij mooie beelden opleveren.

is een heel hopeloos bestaan. Je kunt

Het idee erachter was dat vluchtelin-

niet reizen, dus je kunt ook niet weg.

gen tot nummer gereduceerd worden

En zo gaat het leven aan je voorbij.

en daarbij hun identiteit verliezen.

Ondanks dat is er altijd hoop onder de

Toen anderen van dit plan hoorden

vluchtelingen. Alleen al het feit dat ze

werd het ineens heel groot. Ik zat al in

hier zijn. Na kilometers reizen en alles

een soort denktank met journalisten,

en iedereen achtergelaten te hebben

radiomakers en creatievelingen om te

zijn ze eindelijk hier. Als mens. Dat

brainstormen over dit thema en hoe

laten ze zich niet afnemen, en daar

we dit op de politieke agenda kunnen

sta ik ook achter. Ik begrijp zelf heel

krijgen. Zij vonden het een heel goed

goed dat niet iedereen hier kan zijn,

idee, en er moest alles aan gedaan

en dat het beleid streng is. Toch gaat

worden om zoveel mogelijk publiciteit

er iets helemaal fout wanneer er een

te trekken voor deze ‘blinde tocht’.

werkelijkheid op papier is die in het

Uiteindelijk haalde het de landelijke

echt niet klopt. Het heeft zulke grote

pers en zelfs de voorpagina van de

consequenties voor de reële werkelijk-

NRC-Next. Door de campagnetijd kon-

heid in mensenlevens. Zo gebeurt het

den er helaas geen politici meelopen,

ontzettend vaak dat op papier iemand

maar door de tocht mag ik binnenkort

het land heeft verlaten, omdat dat

al voor de tweede keer mee vergaderen

moest binnen een bepaalde tijd, maar

in de Tweede-Kamer. Het wordt goed

in werkelijkheid nog hier in Nederland

opgepikt in Den Haag.’

is. Het zijn veel jonge mensen van mijn leeftijd, die hier dan compleet ont-

Zwerven

heemd rondzwerven.’

‘Persoonlijke ervaringen met mensen

van huis uit

zonder papieren maakte dat ik me

‘Mijn ouders hadden heel lang ie-

in hun situatie ben gaan verdiepen.

mand in huis die geen papieren had.

Het raakte me. Niet alleen emotio-

Jonathan heette hij, uit Sierra Leone

neel, maar ook filosofisch. Het is een

gevlucht voor het van de burger

onwijs interessant concept dat iemand

‘Het raakte me. Niet alleen emotioneel, maar ook filosofisch.’ NOAHMAGAZINE

mensen

droom oorlog. Hij was het eerste echte gezicht dat ik

‘Ik gun de vluchtelingen een leven met moge-

bij de vluchtelingen had. Mijn moeder deed

lijkheden. Dat als ze echt heel graag iets wil-

altijd al veel met asielzoekers, en vaak kwa-

len bereiken hier in Nederland, ze dat kun-

men ze bij ons over de vloer. Met kerst zat de

nen bereiken. Er moeten mogelijkheden zijn

tafel dan helemaal vol. Jonathan was één van

om van illegaliteit naar legaliteit te kunnen.

die personen. Hij was uitgeprocedeerd, kwam

Het erkennen ven mensen als mens is daarbij

op straat terecht en werd vervolgens opgeslo-

mijn belangrijkste drijfveer. Er worden nu

ten in detentie. Omdat ze hem niet konden

in ons land mensenrechten geschonden en

uitzetten werd hij weer op straat gezet. Hij

dat vind ik echt heel erg. Ik ben zelf opge-

belde toen om te vragen of hij niet bij ons kon

voed met het idee dat alles mogelijk is als je

blijven slapen. Anderhalf jaar lang woonde

maar wilt en dat idee gun ik iedereen. Ook de

hij bij ons. Als een soort halfbroer voelde dat.

mensen in de Vluchtkerk die nu tussen wal

Het was gewoon gezellig als hij erbij was.’

en schip belanden in ons systeem.’

Beeld: jan schilthuizen

NOAHMAGAZINE

3 COOLE PLEKKEN - JONATHAN - REIZEN

Vergeet Londen, Berlijn en Parijs! Ontdek ons prachtig

Ne d e r l a n d Tekst: jonathan vink

Beeld: mark van den berg

Geef maar toe; het eerste waar je aan denkt bij een ‘lekker weekendje er tussenuit’ is vast en zeker een trip naar een Europese hoofdstad. Zonder meer terecht, want we zijn er immers aan gewend geraakt. Even uit de dagelijkse beslommeringen ontsnappen door een vliegtuig te pakken en onszelf te overladen met prikkels, indrukken en emotie. Om dan op maandagmorgen weer uitgeput achter ons bureau te kruipen. Nee, van zo’n trip rust je zeker niet uit. Het zal je daarentegen verbazen wat er allemaal aan moois in ons eigen land te ontdekken is. Trek er dit voorjaar lekker een weekend op uit in onze natuur. Noah geeft je drie tips; you won’t regret it!

Een stukje buitenland in Nederland nationaal park

DE POSBANK Wanneer je voor het eerst op de Posbank komt, waan je je meteen in het buitenland; zo heuvelachtig zie je Nederland maar zelden. Het natuurgebied, dat ligt op 20 minuten rijden van Arnhem richting de Duitse grens, is door de heuvels een echte oase van rust. Hier hoor je geen gesuis van een snelweg verderop, enkel voorbij dravende herten verbreken de stilte.

NOAHMAGAZINE

Weg van alles en iedereen op

Schiermonnikoog

Eigenlijk is er geen excuus om niet naar dit eiland te gaan. Niet alleen de eindeloze stranden met de grootste luchten, ook het feit dat er geen autoâ&#x20AC;&#x2122;s toegelaten worden, maakt Schiermonnikoog een must-see. En met maar ruim negenhonderd inwoners bevind je je hier in het tegenovergestelde van Europaâ&#x20AC;&#x2122;s metropolen.

NOAHMAGAZINE NOAHMAGAZINE 64

KOOTWIJKERZAND Woestijnlandschap in Nederland Inderdaad, woestijn in Nederland. Op de Veluwe ligt de grootste stuifzandvlakte van Europa. Met echte door-dewind-gevormde zandduinen. Het Kootwijkerzand is het ideale gebied om zomaar urenlang rond te struinen.

NOAHMAGAZINE NOAHMAGAZINE

advertentie

Noah

JANUARI 2013

advertentie

JANUARI 2013

Noah 67

zingeving

Over schuldgevoel collectief kwaad en vissen kussen

Tekst & Beeld: janine guijt

De wereld is eigenlijk maar een corrupt zootje ongeregeld. Een complex web aan elkaar geweven van draden die druipen van kwaad. Een verziekt lichaam. Niet bepaald de ideale openingszinnen voor een luchtige conversatie op een verjaardag, maar daarom niet minder waar. Natuurlijk

NOAHMAGAZINE

kan het geen kwaad om af en toe te relativeren en het leven te bekijken door de het-glas-is-half-vol-bril, maar vaak steken we maar wat graag onze Westerse kop in het zand van een verdorde aarde om te ontsnappen aan dat knagende schuldgevoel.

zingeving Even ter illustratie. Een lijst samengesteld door theoloog en schrijver Reinier Sonneveld, die in zijn boek Het Goede Leven de prangende vraag stelt hoe een persoon tegen een complex systeem als de wereld op kan boksen. Zet je schrap voor een zomaar wat feitjes die je een ongunstig onderbuikgevoel geven.

Alleen al Amerika geeft per dag twee miljard dollar uit aan militaire zaken. Er is per jaar slechts vier miljard dollar nodig om de helft van alle honger te doen verdwijnen. Daarmee gaat het niet om structurele hulp, maar je helpt dan wel concrete mensen met een concreet probleem. Sinds 1982 krijgen wij tienmaal zo veel geld van ontwikkelingslanden als zij van ons. Dit komt omdat arme landen 0,6 procent van hun begroting aan hulp binnen, maar betalen het tienvoudige terug aan schuldaflossing. Op die manier gaat er jaarlijks zo’n 50 miljard dollar richting het Westen, een bedrag waarmee veel problemen opgelost zouden kunnen worden. Omdat wij gebrek aan medisch personeel hebben, koopt het Westen de Afrikaanse elite op. Jaarlijks trekken er 20 duizend hoogopgeleide artsen vanuit Afrika richting Europa en de Verenigde Staten. Daardoor is er in Sierra Leone bijvoorbeeld nog maar één psychiater per 5,5 miljoen inwoners. Oeganda heeft per 100 duizend mensen nog geen zes dokters. Elk jaar verdwijnt alleen al in de Amazone een gebied ter grootte van Zwitserland aan bos.

Duizenden draadjes

‘Allemaal leuk en aardig, hoor. Maar alsof ik daar

lichaam als geheel is ongezond. Ik kan niet een

concreet iets aan kan doen? Alsof deze proble-

enkele cel aanwijzen en verwijderen. Het zit veel

men niet allemaal veel te complex zijn voor mij

dieper,’ aldus Reinier.

als individu? Alsof dit alles mijn schuld is?’ zijn

Vuile handen

waarschijnlijk gedachten die na het lezen van bovenstaande lijst door je heen schieten. En ergens heb je gelijk. Je bent niet direct schuldig

Mensen zijn geneigd om kribbig te reageren wan-

aan armoede, milieuproblemen, het olietekort,

neer ze geconfronteerd worden met de ellende

of smeltende ijskappen. Het is ook te makkelijk

die de wereld rijk is en hun rol daarin. Ze voelen

om alle schuld te leggen bij de grote jongens zoals

zich persoonlijk aangevallen en komen met ex-

corrupte regeringen, dictators of multinationals.

cuses op de proppen. Excuses die redelijk klinken

Eigenlijk is het niemand zijn persoonlijke schuld

en waar in sommige gevallen zelfs een kern van

dat de wereld er verre van rooskleurig uit ziet. Je

waarheid in zit. ‘Maar ik betaal toch al belasting?

wilt alle ellende niet, kiest er niet actief en toch

Dat geld wordt ook besteed voor hulp!’, ‘Ik heb

heb je ermee te maken. Sonneveld schrijft in zijn

helemaal geen geld over’, ‘Je ontkomt er niet aan

boek over een collectief kwaad dat is doorgedron-

om vuile handen te maken’, ‘Er is geen begin-

gen tot alle vezels van onze maatschappij. Hij

nen aan!’ Maar die excuses zijn net zo makkelijk

doelt daarmee op de conditie van de aardbol in

omver te blazen als ze op te werpen zijn. Beland

zijn huidige staat. De aarde van kinderarbeid tot

je belastinggeld niet in een potje waar je zelf ook

milieuproblemen, de bio-industrie tot seksuele

gebruik van maakt? Heb je echt geen geld over of

uitbuiting en voedseltekorten.

heeft het gebrek aan rek in je budget te maken met keuzes? Wellicht kan je verzekering wat

‘Als ik iets doe, ben ik met duizenden draadjes

minder breed, je auto wat minder dik en je vakan-

verbonden aan duizenden anderen, die weer met

tie wat minder ver? Is er iets mis met het streven

duizenden draadjes zijn verbonden aan duizend

om je handen zo schoon mogelijk te houden?

anderen. De wereld is een soort lichaam en dat NOAHMAGAZINE

zingeving

The End of Poverty Maar is er eigenlijk wel een be-

ander individu. Verbetert dat

kent, is een smal bergpaadje

ginnen aan? Hebben we net niet

de wereld? Nee. Verandert dat

even wennen. Maar waar heb je

vastgesteld dat de wereldpro-

die persoon? Een beetje.’ Son-

het mooiste uitzicht? Als je bij-

blematiek verbonden is aan een

neveld illustreert zijn punt met

voorbeeld alleen biologisch eten

systeem? Wat kan een indivu’tje

een gedichtje van Maarten van

koopt, of seizoensproducten eet,

zoals jij en ik daartegen doen?

Roozendaal.

heb je misschien minder keus,

Extreem weinig. Bijna niets. ‘Ik

maar daarmee ben wel verlost van de lichtelijk verlammende

zijn. Elke generatie doet het

Bergpaadje

weer. Ik zie boeken met titels als

Schuldgevoel is een signaal dat

kijkt, houd je meer tijd en ener-

‘The End of Poverty’ of ‘Why We

jij blijkbaar het vermogen hebt

gie ovaer voor van alles en nog

Can Save The Planet,’ merkt Son-

om verschil te maken en dat ook

wat. Als je vaker fietst, wordt je

neveld op in Het Goede Leven.

beseft. Als jij iets fout kunt doen,

conditie beter en voel je je fitter.

Volgens hem draait het er echter

doe je er blijkbaar toe. Dit is

Oftewel: door bewuster te leven

vooral om, om je hoop klein en

een opening om vervolgens ook

en stil te staan bij schuldgevoe-

traag te houden. ‘Ik ben geen

positieve invloed te gaan uitoe-

lens en wat je er mee kunt doen,

systeem en begin weinig tegen

fenen. Vanuit daar kun je patro-

gaat de kwaliteit van het leven er

systemen. Personen kunnen

nen veranderen en gewoontes

niet per se op achteruit. Integen-

vooral personen helpen. Maar

doorbreken. Natuurlijk kost dat

deel: het werkt bevrijdend.

je kunt wel iets doen voor een

moeite; als je een ruime snelweg

denk dat onze verhalen te groot

NOAHMAGAZINE

keuzeparadox. Als je minder tv

‘t is op het strand Er is een man En er zijn ook heel veel vissen Op het strand De man bukt Hij pakt één vis Hij geeft de vis een kus Hij gooit de vis in zee De vis is blij De man bukt weer Pakt weer één vis Hij geeft de vis aeen kus Hij gooit de vis in zee Weer blij Dan komt daar een andere man Die zegt: Kijk nou toch eens om je heen, man Kijk dan hoeveel vissen er nog zijn, man Jij pakt steeds één vis Je geeft die vis een kus Je gooit die vis in zee Dat helpt toch helemaal niets, man De man bukt weer Pakt weer één vis Hij geeft die vis een kus En zegt: Leg jij dat maar eens uit aan deze vis Maarten van Roozendaal

“

Ik ken een sterk verhaal

NOAHMAGAZINE

art

Mind

boeken Tekst: jacqueline mulckhuijse

Boeken, die je doen stil staan van verwondering of motiveren het roer om te gooien. Boeken die je inspireren of je het liefst hard weg laten rennen omdat de situaties die beschreven worden zo onrechtvaardig zijn.

Wie schiet daar toch / getuigen van de laatste Europese oorlog – Mone Slingerland Uitgever: Artemis & Co - €19,95

Mone Slingerland verslaat als journalist jarenlang de Joegoslavië-oorlog. Terwijl zij geregeld naar Nederland terug vliegt, blijven haar vrienden achter in een land vol oorlog en onrust. In dit boek beschrijft zij de verhalen van de ‘gewone’ mensen uit heel voormalig Joegoslavië. Ze ziet haar vrienden veranderen van jonge, vrolijke meiden in grimmige soldaten en van betrokken studenten in apathische burgers. In boeiende reportages laat ze zien hoe zij, die het kleinste aandeel hebben in het uitbreken van de conflicten, er vaak het zwaarst door worden getroffen.

NOAHMAGAZINE

art

food

boeken De kleine prins

Antoine De Saint-Exupery Uitgever: Donker - €9,95

Ken je ‘De kleine prins’ al? Of Antoine De Saint-Exupery, de schrijver van het sprookje? Grote kans van wel. Er zijn al miljoenen boeken in zo’n tachtig talen over de toonbank gegaan. Antoine De Saint-Exupery was een Franse piloot in dienst van het leger die tijdens een verkenningsvlucht boven bezet gebied is neergeschoten. Ongeveer een jaar voor zijn dood schreef hij een verhaal over een piloot die na een noodlanding in de Sahara een kleine prins ontmoet. Wijs en relativerend zijn de mooie verhalen die de prins vertelt over de planeet waar hij woont en de andere planeten die hij bezoekt. Heel subtiel worden onder andere gezagsverhoudingen, menselijke relaties en solidariteit, vriendschap en eenzaamheid in een wat laconieke stijl aan de kaak gesteld, versterkt door illustraties van de schrijver zelf.

Stil Amsterdam / survivalgids voor de stedeling – Thom Breukel Uitgever: Toth - €14,90

Het gebruik van de openbare ruimte in Amsterdam wordt gekenmerkt door drukte en lawaai. In al die drukte vergeet je vaak hoe de stilte klinkt. In deze wandelgids wordt de buitenkant ingeruild voor de binnenkant van de stad; de stilteplekken. Thom Breukel geeft informatie over het ontstaan van de gebouwen, de functie en de bereikbaarheid. Tijdens zijn tochten door de stad beschrijft hij onder meer godshuizen, stadsparken, begraafplaatsen en hofjes. De korte beschrijvingen zijn geïllustreerd met tekeningen op klein formaat en sfeervolle foto’s. Deze gids is een inspiratiebron om steeds weer op pad te gaan in de stilte van een drukke metropool.

NOAHMAGAZINE

De volgende keer in Noah KampeertĂ¸chtje Zweden

Bonjour Beethoven Top 40

Echte klassiekers

Om je tanden in te zetten..

Gehandboeid naar de gynaecoloog Welkom in het detentiecentrum 74

NOAHMAGAZINE

Sexuele intimidatie

Egypte nr. 1

Dossier

ARMOEDE

Zelfs onze ratten hebben beter te eten

NOAHMAGAZINE

art

De beste gadgets Tekst: jonathan vink

Ze worden in Frankrijk gemaakt en alle Fransen hebben er één. Een Opinel zakmes. Mateloos populair door zijn eenvoudige en duurzame design. Of je nu een appeltje moet schillen, een brood moet snijden of een hert moet villen, dit zakmes komt áltijd van pas! In alle soorten, maten en kleuren verkrijgbaar. Waar: Bever Prijs: €13

Deze wenskaarten met leuke opdruk zijn gemaakt van schapen keutels. Door een speciaal proces van wassen worden de vezels uit de schapenkeutels gehaald en geperst tot deze wenskaarten. Wees overigens niet bang, de kaarten zijn vrij van geur, maar de meegeleverde envelop moet natuurlijk wel dicht gelikt worden! Waar: www.eko-logisch.nl Prijs: €3

Een stadsplattegrond die niet kan scheuren, wél tegen water kan én die je gewoon kan wegproppen in je broekzak als je hem even niet meer nodig hebt. Klinkt als een droom, nietwaar? De Crumpled City Map maakt van deze droom de realiteit. Vind jouw weg in de stromende regen in London, wikkel een baguette in jouw kaart voor een wandeling door Parijs, of gebruik jouw City Map als picknickkleedje in New York’s Central Park. Waar: http://www.cadeau.nl/ Prijs: €12

NOAHMAGAZINE

art

voor thuis & onderweg Boomknuffel je graag, maar beschik je niet over een aantrekkelijke eik in je achtertuin? Neem dan dit kussen! De boom die op het kussen is gedrukt is een gigantische oorspronkelijk Australische evergreen-boom. het kussen is 40 bij 40 centimeter en helemaal gemaakt van biologisch katoen. Waar: www.etsy.com Prijs: €40

In Canada is het een fenomeen; de Contigo koffiemokken. Ze zijn ontzettend stevig, houden je koffie urenlang warm en zijn bovendien allemaal voorzien van het autoseal-systeem. Wanneer je een slok neemt druk je op de knop, vervolgens sluit de mok automatisch. Nooit meer morsen in de trein, of op je toetsenbord! Waar: bever Prijs:€30

Lekker badderen is een van de meest ontspannende bezigheden. Heerlijk al je gedachten laten dobberen en wegstromen. Deze geweldige badstop gaat je daarbij helpen want je ziet in dit bootje de wereld(kaart) aan je voorbij drijven. Een grappig cadeau voor alle dobberaars en reizigers! Waar: http://www.feelgoodies.nl/ Prijs: €12

NOAHMAGAZINE

QUOTE/AFB

Noah

JANUARI 2013

Beeld: Suzanne van der knijff

Colofon Hoofdredacteur: Elise Meester

Eindredactie:

Arjanne Aleman, Janine Guijt

beeld:

Arjanne Aleman, Janine Guijt, Nando Kasteleijn, Elise Meester, Jacqueline Mulckhuijse, Femmeke Riezebosch, Jonathan Vink

Artdirection en vormgeving: Nando Kasteleijn, Jonathan Vink

Speciale dank voor Suzanne van der Knijff die onze coverfoto fotografeerde. Kijk voor meer van haar prachtige werk op: suegraphy.com

Redacteuren:

Redactie adres Noah Magazine: Oude Kerkweg 100, 6717 JS Ede

Arjanne Aleman, Janine Guijt, Nando Kasteleijn, Elise Meester, Jacqueline Mulckhuijse, Femmeke Riezebosch, Jonathan Vink

Columnisten:

Laurie de Haan, Jacco Leguijt, Hans Siebel

redactie@noahopinternet.nl noahopinternet.nl facebook.com/noahopinternet twitter.com/noahopinternet NOAHMAGAZINE

advertentie

Noah

JANUARI 2013