nmnm-33

Page 1

‫فرمێسک رزگار‪:‬‬

‫ل ‌ه سلێمانی‬

‫چاوه‌ڕوانی خه‌اڵتی یه‌که‌می نه‌بووم‬

‫‪17‬‬

‫سه‌رنووسه‌ر‪ :‬شوان ئاده‌م ئه‌یڤه‌س‬

‫‪7‬‬

‫رۆژنامه‌یه‌كى كولتوریى گشتییه‌‬

‫ده‌عوه‌تێك بوك‌و زاوه‌یه‌ك‬ ‫له‌ئاگره‌كه‌ی هۆتێل سۆما رزگار ده‌كات‬ ‫‪33‬‬

‫‪www.Nnmnm.com‬‬

‫یه‌کشه‌ممه‌‬

‫‪2010/7/18‬‬

‫«هێشتا لیژنه‌كه‌ی سه‌رۆكی‬ ‫حكومه‌ت دروست نه‌كراو ‌ه‬ ‫بۆلێكۆڵینه‌و ‌هله‌ئه‌نجامی‬ ‫رووداوه‌كه‌»‬ ‫ی نان خواردن‪ ،‬گیانی بوك‌و زاوایه‌كی گه‌نجی نیشته‌جێی ئێران له‌ئاگره‌كه‌ی هۆتێل سۆما رزگاریان ده‌بێت‌‪ ،‬به‌اڵم مانگی هه‌نگوینیان لێ تێك ده‌دات‌و «به‌ناچاری» بڕیاری‌ گه‌ڕانه‌و‌ه بۆ‬ ‫ده‌عوه‌تێك ‌‬ ‫واڵته‌كه‌یان ده‌ده‌ن‪ .‬ئه‌و كاته‌ی ناسرو رۆشن له‌ئێرانه‌و‌ه به‌ره‌و هه‌رێمی كوردستان به‌ڕێده‌كه‌ون‪ ،‬خه‌ون‌و خه‌یاڵیان گه‌شتێكی سه‌ركه‌وتوو بووه‌‪ ،‬تا مانگی هه‌نگوینیان به‌چه‌ند یادگارییه‌كی خۆشه‌و‌ه تۆمار‬ ‫فۆتۆ‪ :‬کاو‌ه شێخ عه‌بدواڵ‬ ‫بكه‌ن‪ .‬چه‌ند رۆژێك پێش ئێستا ئه‌و كوڕو كچ ‌ه له‌شاری مهابادی ئێران هاوسه‌رگیری ده‌ك ‌هن‌و بڕیاری ئه‌و‌ه ده‌ده‌ن مانگی هه‌نگوینیان ببه‌ن ‌ه شاری سلێمانی‪.‬‬

‫له‌كوردستان خانمان به‌ترسه‌و ‌ه‬ ‫ی ژێره‌وه‌یان ده‌كڕن‬ ‫جل ‌‬

‫زۆرین‌ه ‌ی فرۆشیاران ‌ی پۆشاك ‌ی ئافره‌تان پیاوانن‌و به‌و‬ ‫هۆیه‌و‌ه به‌شێك له‌ئافره‌تان له‌كات ‌ی كڕین ‌ی پۆشاكه‌كان ‌ی‬ ‫ژێره‌وه‌یان ناتوانن به‌ئاره‌زوو ‌ی خۆیان جل ‌ی ژێره‌و‌ه‬ ‫تاقیبكه‌نه‌وه‌و بیكڕن‪.‬‬ ‫فاتم‌ه عه‌زی������ز هاتبوو‌ه بازاڕ بۆ كڕین ‌ی پۆش������اك ‌ی‬ ‫كچه‌كانی‌‌و ئاماژ‌ه ‌ی به‌و‌ه ده‌دات ك‌ه زۆر كات ناتوان ‌ێ‬ ‫پۆشاك ‌ی ژێره‌و‌ه ‌ی خۆی‌‌و كچه‌كان ‌ی له‌دووكان ‌ی پیاوان‬ ‫بكڕێت‪ .‬ئه‌و خاتون‌ه ته‌مه‌ن ‌ی ‪48‬ساڵه‌‌و به‌وت‌ه ‌ی‬ ‫خ������ۆ ‌ی به‌درێژایی ته‌مه‌ن������ ‌ی ڕوو ‌ی نه‌هاتوو‌ه‬ ‫پۆشاك ‌ی ژێره‌و‌ه ‌ی له‌كات ‌ی شۆردندا له‌ته‌نافێك‬ ‫هه‌ڵ ‌ی بخات‪« ،‬ئیتر چۆن له‌پیاوان ‌ی بكڕم»‪.‬‬

‫‪4‬‬

‫یه‌كه‌مه‌كانی هه‌رێم‬ ‫چیرۆكی سه‌ركه‌وتنیان ده‌گێڕنه‌و ‌ه‬ ‫الڤ‌ه عه‌ل ‌ی خوێن������دكار ‌ی دواناوه‌ند ‌ی ئااڵ ‌ی نمونه‌یی‌ه‬ ‫له‌شاری دهۆك‌و یه‌كه‌م ‌ی سه‌ر ئاستی هه‌رێم ‌ی كوردستان‌ه‬ ‫له‌به‌شی زانستی شه‌شه‌می ئاماده‌یی‪ ،‬ئاماژ به‌و‌ه ده‌دات‬ ‫ك‌ه ش������ه‌وان گرنگییه‌ك ‌ی زۆر ‌ی به‌س������ه‌عیكردن داو‌ه‬ ‫له‌كات ‌ی تاقیكردنه‌وه‌كاندا‪« ،‬شه‌وان زۆرتر ده‌خه‌وتم‪،‬‬ ‫به‌اڵم به‌یانیان زووتر هه‌ڵده‌ستام بۆ سه‌عیكردن»‪.‬‬ ‫الڤ‌ه ته‌مه‌نی ‪18‬س������اڵه‌‌و بۆ ه������ه‌ر وانه‌یه‌ك ‪99‬نمره‌ی‬ ‫به‌ده‌ستهێناوه‌‪« ،‬بۆئه‌و‌ه خوێندم ك‌ه ببم‌ه یه‌كه‌م ‌ی‬ ‫هه‌رێم ‌ی كوردستان‪ ،‬مامۆستاو قوتابخانه‌كه‌م‬ ‫زۆر ڕۆڵیان هه‌بوو‌ه له‌سه‌ركه‌وتنم»‪.‬‬

‫‪7‬‬

‫دایكان ده‌بێ چۆن شیر‬ ‫به‌منداڵه‌كانیان بده‌ن؟‬

‫ش������یر ‌ی خۆت بد‌ه به‌منداڵه‌كه‌ت له‌مه‌مك ‌ی یه‌كه‌م پاش������ان‬ ‫لێیگه‌ڕ ‌ێ تاقرقێن‌ه ئه‌داته‌و‌ه دواتر ش������یر ‌ی مه‌مكه‌ك‌ه ‌ی تر ‌ی‬ ‫ب������ده‌ر ‌ێ هه‌وڵبد‌ه به‌ش������ێوه‌یه‌ك ‌ی ته‌ندروس������ت منداڵه‌ك‌ه‬ ‫له‌ئامێزتدا دابنێیت له‌س������ه‌ره‌تا ‌ی شیر پێداندا‪ ،‬به‌جۆرێك‬ ‫سنگ ‌ی به‌سنگته‌وه‌بێت‌و لووت ‌ی ته‌ریب به‌گۆ ‌ی مه‌مكت بێت‪.‬‬ ‫ئه‌گه‌ر هاتوو له‌كات ‌ی شیرپێداندا هه‌ستت كرد منداڵه‌كه‌ت‬ ‫ناڕه‌حه‌ته‌‪ ،‬یان خۆت هه‌س������تت به‌ناڕه‌حه‌ت ‌ی كرد یه‌كس������ه‌ر‬ ‫بووه‌ست‌ه له‌ش������یرپێدان‪ ،‬چونك‌ه نیشان‌ه ‌ی ئه‌وه‌ی‌ه ك‌ه‬ ‫منداڵه‌ك‌ه به‌ڕێگه‌یه‌ك ‌ی ناڕاس������ت شیره‌ك‌ه ده‌خوات‪،‬‬ ‫كه‌مێك بووه‌ست‌ه پاشان جارێك ‌ی ترهه‌وڵ بده‌ره‌وه‌‪.‬‬

‫‪14‬‬

‫‪2‬‬

‫جولیان مۆر‬ ‫ی سه‌رسام ‌ه‬ ‫ به‌گرت ‌ه سێكسییه‌كان ‌‬ ‫ئه‌كته‌ر ‌ی س������ینه‌مای ‌ی ئه‌مریكا جۆلیان مۆر ئاشكرایكرد ك‌ه‬ ‫به‌بینین ‌ی گرته‌و دیمه‌ن‌ه سێكس������ییه‌كان ‌ی خۆ ‌ی له‌گه‌ڵ خانم‌ه‬ ‫ی ‪The Kids Are All Right‬‬ ‫ئه‌كته‌ر ئاننێت بێنینگ‪ ،‬له‌فیلم ‌‬ ‫(منداڵه‌كان باشن) سه‌رسامه‌و دووچار ‌ی شۆكیان كردووه‌‪،‬‬ ‫ه������ه‌روه‌ك وتی‪« :‬بیرم نایات ئ������ه‌و چه‌ند دیمه‌ن‌ه چۆن وێن‌ه‬ ‫گیراون؟»‪.‬‬ ‫مۆر ئاماژ‌ه ‌ی به‌و‌ه كردوو‌ه ك‌ه ئه‌و‌ه ‌ی له‌یاد ‌ی ماو‌ه له‌گه‌ڵ كچ‌ه‬ ‫هاوڕێك‌ه ‌ی له‌فیلمه‌كه‌دا له‌سه‌ر جێ ‌ی نووستن چه‌ند‬ ‫جوڵه‌یه‌ك ‌ی ئه‌نجام������داو‌ه وه‌ك ماچكردن‌و هه‌ندێك‬ ‫جوڵ‌ه ‌ی تر‪ ،‬به‌اڵم پێی ‌ی سه‌یر‌ه ك‌ه دیمه‌نێك ‌ی سێكس ‌ی‬ ‫درێژخایه‌ن ‌ی لێده‌رچووه‌‪.‬‬ ‫‪17‬‬

‫نرخ‪750 :‬دینار‬

‫سازان ئیبراهیم‬ ‫دوای دووجار‬ ‫شووکردن‬ ‫ب ‌ه فیشه‌کی‬ ‫مێرده‌که‌ی ده‌کوژرێت ‪3‬‬

‫‪7‬‬ ‫بو خه‌لک‬ ‫له خه‌لکه‌و ‌ه‬ ‫‪7‬‬

‫پێنج مه‌له‌وانگ ‌ه داده‌خرێن‬

‫‪15‬‬


‫ژماره ‪33:‬‬

‫ی مێرده‌ك ‌ه ‌ی ده‌كوژرێت‬ ‫دوا ‌ی دوو شووكردن ژنێك به‌فیشه‌ك ‌‬

‫یه‌کشه‌ممه‬

‫‪2010 /7/18‬‬

‫‪3‬‬

‫سازان ره‌دوو ‌ی هاوسه‌ره‌ك ‌ه ‌ی كه‌وت‪ ،‬به‌اڵم ئه‌و به‌كوشتن پاداشت ‌ی دایه‌وه‌‬ ‫ی‬ ‫كاتێك له‌ژوور ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ماڵه‌ك ‌ه ‌‬ ‫چێشتلێنان ‌‬ ‫ی‬ ‫خۆیاندا‪ ،‬سه‌رقاڵ ‌‬ ‫سوركردنه‌و‌هی‌ فه‌الفل‬ ‫بوو بۆژه‌می‌ ئێواره‌یان‪،‬‬ ‫ی خۆی‌ ده‌كات‬ ‫مێرده‌ك ‌ه ‌‬ ‫به‌ژووراو دوو فیشه‌ك‬ ‫ده‌نێت به‌سه‌ریه‌وه‌و‬ ‫ده‌یكوژێت‪.‬‬

‫ سنوور مه‌جید له‌سلێمانی‌‬ ‫س������ازان‪ ،‬ژنێك ‌ی ته‌مه‌ن ‪32‬س������اڵ ‌ی‬ ‫نیشته‌جێی تاسڵوج‌ه ‌ی نزیك شار ‌ی‬ ‫سلێمانی بوو‪ ،‬هه‌شت ساڵ له‌مه‌وپێش‬ ‫په‌یوه‌ند ‌ی خۆشه‌ویست ‌ی له‌گه‌ڵ كوڕێك ‌ی‬ ‫ته‌مه‌ن ‪32‬ساڵ به‌ناو ‌ی كه‌ریم دروست‬ ‫ده‌كات‌و پاش������تر ره‌دوی ده‌كه‌وێت‪،‬‬ ‫هه‌روه‌ك به‌رپرس ‌ی الن‌ه ‌ی ئارام باس ‌ی‬ ‫ده‌كات‪ ،‬سازان ماو‌ه ‌ی مانگ‌و نیوێك‬ ‫له‌ماڵ ‌ی كه‌ری������م ژیاوه‌‪" ،‬دواتر پۆلیس‬ ‫راده‌ست ‌ی یه‌كێت ‌ی ژنان ‌ی كردو هێنایان‌ه‬ ‫الن‌ه ‌ی ئارام"‪.‬‬ ‫له‌یال عه‌بدوڵاڵ‪ ،‬به‌ڕێوه‌به‌ر ‌ی الن‌ه ‌ی ئارام‬ ‫له‌یه‌كێت������ ‌ی ژنان‪ ،‬ئاماژ‌ه به‌و‌ه ده‌دا ك‌ه‬ ‫ئه‌و كات‌ه ‌ی سازان له‌ماڵ ‌ی كه‌ریم بووه‌‪،‬‬ ‫هه‌ڕه‌ش‌ه ‌ی باوك‌و براكانیش ‌ی له‌سه‌ر‬ ‫بووه‌‪ ،‬به‌اڵم ئیبراهیم مه‌حمود ‌ی باوك ‌ی‬ ‫سازان باس له‌و‌ه ده‌كات ك‌ه كچه‌ك‌ه ‌ی‬ ‫پێشتر ش������وی به‌پیاوێك كردبوو ك‌ه‬ ‫له‌س������ازان گه‌وره‌تر بوو‪ ،‬له‌به‌رئه‌و‌ه ‌ی‬ ‫نه‌ده‌گونجان‌و سازان ئه‌و ‌ی نه‌ده‌ویست‪،‬‬ ‫خۆ ‌ی ته‌اڵق������ ‌ی له‌پیاوه‌ك‌ه وه‌رگرتووه‌و‬ ‫جیابونه‌ته‌وه‌‪" ،‬دواتر سازان له‌رێگ‌ه ‌ی‬ ‫یه‌كێت ‌ی ژنانه‌و‌ه شویكرده‌و‌ه ب‌ه كوڕێك‬ ‫ك‌ه ناو ‌ی كه‌ری������م بوو‪ ،‬یه‌كێت ‌ی ژنان‬ ‫وتیان خۆمان مه‌س������ره‌ف ‌ی ده‌كێشن‌و‬ ‫كه‌فاله‌ت ‌ی كوڕه‌كه‌ش ده‌كه‌ین"‪.‬‬ ‫دوا ‌ی گواس������تنه‌و‌ه ‌ی س������ازان‪،‬‬ ‫باوك ‌ی چه‌ن������د جارێ������ك له‌زمان ‌ی‬ ‫دراوسێكانییه‌و‌ه بیس������تویه‌تییه‌و‌ه ك‌ه‬ ‫كه‌ری������م زۆر خراپ‌ه له‌گه‌ڵ س������ازان‪،‬‬ ‫"ئه‌و كه‌ریم‌ه ئیش������ ‌ی نه‌ده‌كردو هه‌ر‬ ‫له‌ماڵه‌و‌ه كه‌وتبوو‪ ،‬جگه‌ر‌ه ‌ی ده‌كێشاو‬ ‫مه‌شروب ‌ی ده‌خوارده‌وه‌‪ ،‬ناچار سازان‬ ‫خۆ ‌ی له‌ده‌ره‌و‌ه ئیش ‌ی ده‌كردو پاره‌ك‌ه ‌ی‬ ‫ده‌خس������ت‌ه چنگ ‌ی كه‌ریمه‌وه‌"‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫هه‌ركاتێك باوك ‌ی پرسیار ‌ی له‌كچه‌ك‌ه ‌ی‬ ‫كردبێت ك‌ه له‌ك������و ‌ێ ئیش ده‌كه‌یت‬ ‫وه‌اڵم ‌ی جیاجی������ا ‌ی وه‌رگرتووه‌ته‌وه‌‪،‬‬

‫سازان‌و باوکی به‌رله‌کوژرانی له‌الیه‌ن مێرده‌که‌یه‌وه‌ فۆتۆ‪ :‬تایبه‌ت‬

‫"سازان راستییه‌ك‌ه ‌ی به‌ئێم‌ه نه‌ده‌وت‪،‬‬ ‫هه‌رجاره‌و ناو ‌ی دائیره‌و كۆمپانیایه‌ك ‌ی‬ ‫ئه‌وت"‪.‬‬ ‫وه‌ك باوك ‌ی باس������ ‌ی ده‌كات‪ ،‬ساڵێك‬ ‫پێش ئێستا سازان داوا ‌ی یه‌ك ده‌فته‌رو‬ ‫نیو دۆالر ‌ی له‌باوك ‌ی كردووه‌و وتویه‌ت ‌ی‬ ‫زه‌و ‌ی له‌یه‌كێت ‌ی ژن������ان وه‌رگرتووه‌و‬ ‫ده‌یه‌وێ������ت بیكات به‌خان������وو‪" ،‬به‌اڵم‬ ‫دیاربوو كه‌ریم به‌زۆر ناچار ‌ی كردبوو‬ ‫ك‌ه قه‌رز ‌ی بۆبكات‌و بیخوات"‪.‬‬ ‫س������وعاد عه‌بدوڵاڵ‪ ،‬باوه‌ژن ‌ی سازان‌ه‌و‬ ‫ئاماژ‌ه به‌و‌ه ده‌دات ك‌ه سازان به‌رده‌وام‬ ‫باس ‌ی خراپ ‌ی كه‌ریم ‌ی ده‌كردو ده‌یوت‬ ‫چه‌ندینجار له‌ماڵ ده‌ریكردوو‌ه‌و چه‌قۆ ‌ی‬ ‫لێداوه‌‪" ،‬پێمده‌وت د‌ه ‌ی واز له‌و پیاو‌ه‬ ‫بهێنه‌و جیابه‌ره‌وه‌‪ ،‬ب������ه‌اڵم ئه‌و له‌به‌ر‬ ‫قسه‌وقسه‌ڵۆك ‌ی خه‌ڵك راز ‌ی نه‌ده‌بوو‪،‬‬ ‫كێش‌ه ‌ی ئه‌وان ته‌نیا ئه‌وه‌بوو ك‌ه كه‌ریم‬ ‫ئیش ‌ی نه‌ده‌كردو ئه‌گه‌ر سازان پار‌ه ‌ی‬ ‫په‌یدا نه‌كردایه‌‪ ،‬شه‌ڕ ‌ی له‌گه‌ڵ ده‌كرد"‪.‬‬ ‫سازان ئیبراهیم‪ ،‬تاقان‌ه كچ ‌ی ماڵ بووه‌و‬ ‫چه‌ند س������اڵێك به‌رله‌و‌ه ‌ی شووبكات‪،‬‬

‫دایك ‌ی مردووه‌‪ ،‬بۆی‌ه باوك ‌ی ژن ‌ی تر ‌ی‬ ‫هێناوه‌ته‌وه‌و دووبراش������ ‌ی هه‌یه‌‪ ،‬وه‌ك‬ ‫خێزانه‌ك‌ه ‌ی باس ‌ی ده‌كه‌ن‪ ،‬له‌به‌رئه‌و‌ه ‌ی‬ ‫تاقان‌ه ب������ووه‌‪ ،‬زۆر ئازاریان نه‌داوه‌و‬ ‫خۆشیان ویس������تووه‌‪ ،‬هه‌روه‌ك باوك ‌ی‬ ‫ده‌ڵێت‪" :‬جارێ������ك مه‌ریوان ‌ی برا ‌ی‬ ‫بانگ كرد تا كێش������‌ه ‌ی بۆ چاره‌سه‌ر‬ ‫بكات‪ ،‬به‌اڵم كاتێك مه‌ریوان چووبوو‌ه‬ ‫ئه‌وێ‌‪ ،‬كه‌ریم له‌پشته‌و‌ه حه‌وت چه‌قۆ ‌ی‬ ‫له‌ویش دابوو"‪.‬‬ ‫مه‌ری������وان ئیبراهیم ‌ی برا ‌ی س������ازان‬ ‫قسه‌كان ‌ی باوك ‌ی پشتڕاست ده‌كاته‌وه‌و‬ ‫باس ل������ه‌و‌ه ده‌كات ك‌ه ماوه‌یه‌ك پێش‬ ‫ئێس������تا كه‌ریم زۆر له‌سازان ‌ی دابوو‪،‬‬ ‫س������ازانیش داوا ‌ی له‌و كردوو‌ه بچێت‬ ‫ب������ۆالی‌‪" ،‬ك‌ه چ������ووم كه‌ریم حه‌وت‬ ‫چه‌قۆ ‌ی لێدام‌و سازانیش ‌ی برینداركرد‪،‬‬ ‫دواتریش ال ‌ی پۆلیس وتبوو ‌ی ئه‌وان‌ه‬ ‫هاتوون ته‌ع������ه‌ددام لێبكه‌ن‪ ،‬بۆی‌ه من‌و‬ ‫س������ازان‌و برایه‌ك ‌ی ترم به‌بریندار ‌ی‬ ‫گیراین"‪.‬‬ ‫به‌وت‌ه ‌ی كه‌س������وكاره‌كه‌یان‪ ،‬پێش������تر‬

‫په‌یوه‌ن������د ‌ی خۆشه‌ویس������تی له‌نێوان‬ ‫س������ازان‌و كه‌ری������م هه‌ب������ووه‌و ئ������ه‌و‬ ‫په‌یوه‌ندیییه‌ش وا ‌ی له‌سازان كردوو‌ه‬ ‫بۆماو‌ه ‌ی ‪45‬رۆژ له‌گه‌ڵ كه‌ریم هه‌ڵبێ‌و‬ ‫له‌ماڵ ‌ی ئه‌وان بمێنێت������ه‌وه‌‪ ،‬له‌وباره‌و‌ه‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ر ‌ی الن‌ه ‌ی ئارام جه‌خت له‌و‌ه‬ ‫ده‌كات������ه‌و‌ه ك‌ه پاش ئ������ه‌و‌ه ‌ی پۆلیس‬ ‫هێناویانه‌ت������‌ه ال ‌ی ئه‌وان‪" ،‬ئێمه‌ش ك‌ه‬ ‫زانیمان په‌یوه‌ند ‌ی خۆشه‌ویستیان هه‌یه‌‪،‬‬ ‫چوین‌ه ماڵ ‌ی باوك ‌ی سازان‌و داوامان‬ ‫كرد بۆ كه‌ریم‌و وتمان خۆمان خه‌رج ‌ی‬ ‫ده‌كێش������ین‌و هه‌رخۆش������مان ماڵێك ‌ی‬ ‫بۆدروست ده‌كه‌ین"‪.‬‬ ‫به‌وت‌ه ‌ی له‌یال عه‌بدوڵاڵ‪ ،‬یه‌كێت ‌ی ژنان ‌ی‬ ‫كوردس������تان له‌گه‌ڕه‌ك ‌ی به‌كره‌جۆ ‌ی‬ ‫شار ‌ی سلێمان ‌ی خانویه‌ك بۆ سازان‌و‬ ‫كه‌ریم به‌كرێ ده‌گرن‌و ماڵێكیان بۆ‬ ‫پێكه‌و‌ه ده‌نێن‪ ،‬به‌اڵم له‌یال ره‌تیكرده‌و‌ه‬ ‫رێكخراوه‌كه‌یان كه‌فاله‌ت ‌ی كه‌ریمیان‬ ‫كردبێت‪" ،‬س������ازان چه‌ند جارێك‬ ‫ال ‌ی ئێم������‌ه گله‌ی ‌ی له‌كه‌ریم ده‌كرد ك‌ه‬ ‫خراپ‌ه له‌گه‌ڵی‌‪ ،‬ئێمه‌ش قسه‌مان له‌گه‌ڵ‬

‫ی‬ ‫بووه‌ت������ه‌وه‌‪" ،‬ژنان زیات������ر تاتۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫برۆكانیان ده‌ك������ه‌ن‪ ،‬منیش تاتۆ ‌‬ ‫برۆم كرد‪ ،‬به‌اڵم ئێستا زۆر دڵخۆشم‬ ‫ك‌ه خه‌ریك‌ه كاڵده‌بێته‌وه‌"‪.‬‬ ‫تاتۆك������ردن بریتیی‌ه ل������ه‌و نه‌خش‌و‬ ‫وێنانه‌ی له‌سه‌ر جه‌س������ت‌ه ده‌كرێن‪.‬‬ ‫تاتۆكردن له‌واڵتان ‌ی خۆرئاوا زۆر‬ ‫ی‬ ‫به‌رباڵو‌ه‌و له‌م دووساڵه‌شدا له‌هه‌رێم ‌‬ ‫كوردس������تان ته‌شه‌نه‌ی س������ه‌ندووه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم به‌هۆ ‌ی زیانه‌كانییه‌و‌ه ئه‌و كچ‌و‬ ‫ژنان‌ه ‌ی تاتۆیان ك������ردوو‌ه خه‌ریك‌ه‬ ‫په‌شیمان ده‌بنه‌وه‌و ئێستا بازاڕی روو‬ ‫له‌كزییه‌‪.‬‬ ‫د‪.‬س������ه‌رهه‌نگ ج������ه‌الل‪ ،‬پس������پۆڕ‬ ‫له‌نه‌خۆش������ییه‌كان ‌ی پێس������ت ئاماژ‌ه‬ ‫به‌و‌ه ده‌دا ك‌ه ئه‌و تاتۆیان‌ه ‌ی ئێس������تا‬ ‫به‌كاریدێنن دووجۆرن‪ ،‬هه‌ندێكیان‬ ‫هه‌ی‌ه له‌زگه‌یه‌و زوو الده‌چێت‪ ،‬ئه‌وه‌یان‬

‫ی‬ ‫مه‌ترس������ ‌ی كه‌متره‌‪ ،‬به‌اڵم جۆره‌ك‌ه ‌‬ ‫دیكه‌‪ ،‬ك‌ه تاتۆی به‌ئامێره‌‪ ،‬خراپ‌و‬ ‫مه‌ترس������یداره‌‪ ،‬چونك‌ه ده‌مێنێته‌وه‌و‬ ‫ی‬ ‫ره‌نگه‌ك������‌ه ‌ی ده‌چێت������‌ه ته‌به‌قه‌كان ‌‬ ‫خواره‌و‌ه ‌ی پێس������ت‪" ،‬ئه‌گه‌ر هاتوو‬ ‫ی‬ ‫ئه‌وه‌ی ئه‌و تاتۆیه‌ی كردوو‌ه ده‌رمان ‌‬ ‫ی‬ ‫هێوركه‌ره‌و‌ه به‌كاربێنێ ده‌بێت‌ه هۆ ‌‬ ‫نه‌خۆش ‌ی شێرپه‌نج‌ه بۆی"‪.‬‬ ‫به‌گوێر‌ه ‌ی وته‌كان ‌ی د‪.‬س������ه‌رهه‌نگ‬ ‫ی‬ ‫به‌هۆی ئه‌و‌ه ‌ی تاتۆكردن له‌هه‌رێم ‌‬ ‫كوردستان ش������تێك ‌ی نوێیه‌و تاز‌ه‬ ‫ده‌س������ت ‌ی پێكردووه‌‪ ،‬بۆی‌ه تائێستا‬ ‫حاڵه‌ت ‌ی تووش������بوو به‌ش������ێرپه‌نج‌ه‬ ‫ی‬ ‫نه‌بینراوه‌‪ ،‬به‌اڵم ره‌نگ‌ه به‌تێپه‌ڕبوون ‌‬ ‫كات هه‌ندێك حاڵه‌ت په‌یداببن‪.‬‬ ‫سه‌ره‌ڕای هوشداری ئه‌و دكتۆرانه‌‪،‬‬ ‫تاتۆكردن له‌ئارایشگه‌كان به‌رده‌وامه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم خاوه‌ن ئارایش������گاكان ده‌ڵێن‬

‫ئێستا تاتۆكردن كه‌مبووه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫بیرگوڵ حاج ‌ی به‌ش������یر‪36 ،‬ساڵ‪،‬‬ ‫ی‬ ‫خاوه‌ن ‌ی ئارایشگ‌ه ‌ی لیالڤ‪ ،‬به‌وت‌ه ‌‬ ‫خۆ ‌ی نزیك‌ه ‌ی حه‌وت س������اڵ‌ه كاری‬ ‫تاتۆك������ردن ده‌كات‌و رۆژان������‌ه زۆر‬ ‫ژن بۆتاتۆكردن سه‌ردانیان ده‌كه‌ن‪،‬‬ ‫"به‌تایبه‌ت ‌ی ئه‌وان‌ه ‌ی برۆیان كه‌مه‌و‬ ‫ێ به‌تاتۆ برۆكانیان جوانتر‬ ‫ده‌یانه‌و ‌‬ ‫بكه‌ن"‪ ،‬به‌اڵم بیرگوڵ هه‌ستیكردووه‌‪،‬‬ ‫ك‌ه ئه‌مس������اڵ تاتۆكردن له‌هه‌رێمی‬ ‫ی‬ ‫كوردستان كه‌مبووه‌ته‌و‌ه‌و هۆیه‌كه‌ش ‌‬ ‫بۆئه‌و‌ه ده‌گه‌ڕێنێته‌و‌ه ك‌ه له‌به‌ر مه‌ترسی‬ ‫نه‌خۆش ‌ی شێرپه‌نجه‌یه‌‪" ،‬چونك‌ه زۆر‬ ‫ی‬ ‫له‌دكتۆره‌كان ده‌ڵێ������ن ده‌بێت‌ه هۆ ‌‬ ‫نه‌خۆش ‌ی ش������ێرپه‌نجه‌‪ ،‬هه‌رچه‌ند‌ه‬ ‫تائێس������تا روون نه‌كراوه‌ته‌و‌ه ئه‌و‌ه‬ ‫راست‌ه یان نا‪ ،‬پێویست‌ه پزیشكه‌كان‬ ‫ئه‌و‌ه روون بكه‌نه‌وه‌"‪.‬‬

‫كه‌ریم زۆر ده‌كرد‪ ،‬دواتر به‌سازانمان‬ ‫وت واز ل������ه‌و ك������وڕ‌ه بهێنه‌‪ ،‬چونك‌ه‬ ‫ده‌تكوژێت‪ ،‬به‌اڵم سازان ئاماده‌نه‌بوو‬ ‫واز بهێنێ������ت‌و لێ������ ‌ی جیابێته‌وه‌"‪،‬‬ ‫ته‌نانه‌ت له‌یال ئاگادار ‌ی ئه‌وه‌ش������‌ه ك‌ه‬ ‫سازان نه‌یوێراو‌ه له‌كه‌ریم جیابێته‌وه‌‪،‬‬ ‫چونك‌ه "كه‌ریم هه‌ڕه‌ش‌ه ‌ی لێكردبوو‪،‬‬ ‫وتبو ‌ی ئه‌گه‌ر جیاببیته‌و‌ه ده‌تكوژم"‪.‬‬ ‫به‌رپرس������ ‌ی الن‌ه ‌ی ئارام������ ‌ی تایبه‌ت‬ ‫به‌داڵده‌دان ‌ی ژنان ‌ی هه‌ڕه‌ش������ه‌لێكراو‬ ‫له‌یه‌كێت ‌ی ژنان ئاماژ‌ه به‌و‌ه ده‌دات ك‌ه‬ ‫چه‌ند جارێك س������ازان دوا ‌ی ئه‌و‌ه ‌ی‬ ‫له‌الیه‌ن هاوسه‌ره‌كه‌یه‌و ك‌ه لێ ‌ی ده‌درا‬ ‫ی������ان بریندار ده‌ك������را‪ ،‬ده‌هات‌ه ال ‌ی‬ ‫ئه‌وان‌و ده‌مایه‌وه‌‪" ،‬ك‌ه زانیمان كه‌ریم‬ ‫هیچ كارێك ناكات‌و سازان ناچار‌ه‬ ‫بیژێنێت‪ ،‬سازانمان وه‌ك پێشمه‌رگ‌ه‬ ‫له‌یه‌كێت ‌ی ژنان دامه‌زراند"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫كاژێر هه‌شت ‌ی ئێوار‌ه ‌ی ‪‌ 27‬ی مانگ ‌‬ ‫رابردوو پ������اش خواردنه‌و‌ه ‌ی چه‌ند‬ ‫ی‬ ‫بیره‌یه‌ك‪ ،‬كه‌ریم له‌ژوور ‌ی چێشتلێنان ‌‬ ‫ماڵه‌ك‌ه ‌ی خۆیدا دووفیشه‌ك ده‌نێت‬

‫به‌سه‌ر ‌ی ژنه‌ك‌ه ‌ی خۆیه‌وه‌و ده‌یكوژێت‪،‬‬ ‫ی‬ ‫دوات������ر ده‌چێت‌ه بنك‌ه ‌ی پۆلیس������ ‌‬ ‫به‌كره‌جۆو دان به‌تاوانه‌كه‌یدا ده‌نێت‌و‬ ‫ی‬ ‫به‌پۆلیس ده‌ڵێت‪ :‬من هاوس������ه‌ره‌ك‌ه ‌‬ ‫خۆم كوشتووه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ج������ه‌زا محه‌م������ه‌د ئه‌می������ن‪ ،‬نه‌قیب ‌‬ ‫پۆلیس له‌بنك‌ه ‌ی پۆلیس ‌ی به‌كره‌جۆ‬ ‫جه‌خت������ ‌ی له‌و‌ه كرده‌و‌ه ك‌ه س������ازان‬ ‫له‌كۆمپانیای������ه‌ك كار ‌ی ك������ردووه‌و‬ ‫ی‬ ‫كاتێك گه‌ڕات������ه‌و‌ه ماڵه‌و‌ه خه‌ریك ‌‬ ‫خ������واردن دروس������تكردن ب������ووه‌‪،‬‬ ‫هاوسه‌ره‌كه‌ش ‌ی دوا ‌ی هاتنه‌و‌ه بۆماڵه‌و‌ه‬ ‫بڕێك بیر‌ه ‌ی خواردوه‌ته‌وه‌و پاشان‬ ‫ی‬ ‫به‌ده‌مانچ‌ه دووفیشه‌ك ‌ی ناو‌ه به‌سه‌ر ‌‬ ‫هاوسه‌ره‌كه‌یه‌وه‌و كوشتویه‌تی‌‪" ،‬ئه‌و‬ ‫ی‬ ‫هاوواڵتیی‌ه بۆخۆ ‌ی راسته‌وخۆ به‌پێ ‌‬ ‫ی‬ ‫خۆ ‌ی هاتوه‌ت������‌ه بنكه‌كه‌مان‌و خۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫پێناساندوین‌و وت ‌ی من هاوسه‌ره‌ك‌ه ‌‬ ‫خۆم كوشتووه‌"‪.‬‬ ‫به‌پێ������ ‌ی لێكۆڵینه‌وه‌كان ‌ی پۆلیس ك‌ه‬ ‫تاوه‌كو ئێستاش درێژ‌ه ‌ی هه‌یه‌‪ ،‬ئه‌و‬ ‫ی‬ ‫ژن‌و مێرد‌ه ماو‌ه ‌ی پێنج ساڵ‌ه ژیان ‌‬ ‫هاوسه‌ریان پێكهێناوه‌‪ ،‬به‌اڵم به‌رده‌وام‬ ‫ی‬ ‫كێش������ه‌یان هه‌بووه‌‪" ،‬كه‌س������وكار ‌‬ ‫ژنه‌ك‌ه ده‌ڵێن به‌رده‌وام ژیانیان پڕبوو‌ه‬ ‫ی‬ ‫له‌كێش������ه‌و هه‌ر ئ������ه‌وه‌ش هۆكار ‌‬ ‫كوشتنه‌ك‌ه ‌ی بووه‌"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ئه‌و س������ه‌رچاوه‌ی‌ه ‌ی پۆلیس ئاماژ‌ه ‌‬ ‫به‌وه‌دا ك‌ه كه‌ریم له‌به‌رده‌م پۆلیسدا‬ ‫مه‌ریوان ‌ی برا ‌ی سازانیش ‌ی راكێشاوه‌ت‌ه‬ ‫ی‬ ‫نێو تاوانه‌كه‌وه‌و وتویه‌ت ‌ی مه‌ریوان پێ ‌‬ ‫وتوم س������ازان بكوژم‪ ،‬به‌اڵم مه‌ریوان‬ ‫ره‌تیده‌كاته‌وه‌و ده‌ڵ������ێ‌‪" :‬ئه‌گه‌ر من‬ ‫نیاز ‌ی وام هه‌بوای‌ه بۆچ ‌ی به‌وم ده‌وت‪،‬‬ ‫خۆم ده‌مكوشت"‪.‬‬ ‫به‌پێی وته‌كان ‌ی پۆلیس‌و الن‌ه ‌ی ئارام‪،‬‬ ‫ی‬ ‫كه‌ریم ته‌نها دایك‌و خوش������كێك ‌‬ ‫ی‬ ‫هه‌ی������ه‌و هه‌ردووكیش������یان ب������ار ‌‬ ‫ده‌روونیان ته‌واونییه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫به‌وت‌ه ‌ی كه‌س������وكاره‌ك‌هی‌‪ ،‬له‌ماو‌ه ‌‬ ‫حه‌وت س������اڵ ‌ی ژیان ‌ی هاوسه‌رییدا‪،‬‬ ‫س������ازان چه‌ندینج������ار له‌الی������ه‌ن‬ ‫ی‬ ‫هاوس������ه‌ره‌كه‌یه‌و‌ه لێدان ‌ی قورس������ ‌‬ ‫خواردووه‌و چه‌ق������ۆ ‌ی لێدراوه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ئاماده‌نه‌بوو‌ه لێ ‌ی جیاببێته‌وه‌‪.‬‬ ‫تێبینی‌‪:‬‬ ‫هه‌ندێ ورده‌كار ‌ی دیك‌ه ‌ی ئه‌م‬ ‫رووداو‌ه ال ‌ی نم نم پارێزراوه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم له‌به‌ر یه‌كالیی نه‌بوونه‌و‌ه ‌ی‬ ‫دۆسییه‌ك‌ه له‌دادگا به‌پێویست نه‌زانرا‬ ‫باڵوبكرێته‌وه‌‪.‬‬

‫ی تووشبوون به‌شێرپه‌نج ‌ه كچان له‌تاتۆكردن په‌شیمان ده‌بنه‌وه‬ ‫ل ‌ه ترس ‌‬ ‫له‌ترسی‌ تووشبوون‬ ‫به‌نه‌خۆشی‌‪ ،‬كچان‬ ‫له‌تاتۆكردن په‌شیمان‬ ‫ده‌بنه‌وه‌و پزیشكانیش‬ ‫هۆشداری‌ ده‌ده‌نه‌ ئه‌و‬ ‫كه‌سان ‌هی‌ تاتۆ ده‌كه‌ن‪،‬‬ ‫چونكه‌ تاتۆكردن‬ ‫ده‌بێته‌ هۆی‌ تووشبوون‬ ‫به‌نه‌خۆشی‌ شێرپه‌نجه‌‪.‬‬

‫ سرو‌ه رۆسته‌م ‌ی له‌هه‌ولێر‬ ‫رۆژان سه‌لیم‪ ،‬ده‌رچووی زانكۆی‌ه‌و‬ ‫س������ه‌ره‌تا زۆر دڵ������ ‌ی خۆش������بوو‌ه‬ ‫ی‬ ‫ب������ه‌و تاتۆی������‌ه ‌ی له‌س������ه‌ر برۆكان ‌‬ ‫نه‌خشاندووه‌‪ ،‬به‌اڵم دواتر په‌شیمان‬

‫تاتۆکردن ب‌ه ئامێر ده‌بێت‌ه هۆی شێرپه‌نجه‌‬


‫‪2‬‬

‫یه‌کشه‌ممه‬

‫‪2010 /7/11‬‬

‫ژماره ‪32‌:‬‬

‫ده‌عوه‌تێك بوك‌و زاوه‌یه‌ك له‌ئاگره‌كه‌ی هۆتێل سۆما رزگار ده‌كات‬ ‫"دوای كوژاندنه‌وه‌ی ئاگره‌ك ‌ه سه‌ردانی چه‌ند هۆتێلێكمان كرد‪ ،‬به‌ناچاری له‌ماشێنه‌كه‌ی خۆماندا تا به‌یانی ماینه‌وه‌"‬ ‫ی نان خواردن‪،‬‬ ‫ده‌عوه‌تێك ‌‬ ‫گیانی بوك‌و زاوایه‌كی‬ ‫گه‌نجی نیشته‌جێی ئێران‬ ‫له‌مه‌رگی ئاگره‌كه‌ی هۆتێل‬ ‫سۆما ده‌گه‌ڕێنێته‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫مانگی هه‌نگوینیان لێ تێك‬ ‫ی‬ ‫ده‌دات‌و "به‌ناچاری‌" بڕیار ‌‬ ‫گه‌ڕانه‌وه‌ بۆ واڵته‌كه‌یان‬ ‫ده‌ده‌ن‪.‬‬

‫"هه‌میش ‌ه‬ ‫ده‌مانوت گه‌ر‬ ‫رۆژی گه‌شتین‬ ‫به‌یه‌ك‪ ،‬ده‌چینه‌‬ ‫شاری سلێمانی‌و‬ ‫سه‌ردانی‬ ‫سه‌رچنار‬ ‫ده‌كه‌ین"‬

‫ شاخه‌وان مه‌حمود له‌سلێمانی‌‬ ‫ئه‌و كاته‌ی ناس������رو رۆشن له‌ئێرانه‌و‌ه‬ ‫ب������ه‌ره‌و هه‌رێم������ی كوردس������تان‬ ‫به‌ڕێده‌ك������ه‌ون‪ ،‬خ������ه‌ون‌و خه‌یاڵیان‬ ‫گه‌شتێكی سه‌ركه‌وتوو بووه‌‪ ،‬تا مانگی‬ ‫هه‌نگوینیان به‌چه‌ن������د یادگارییه‌كی‬ ‫خۆشه‌و‌ه تۆمار بكه‌ن‪.‬‬ ‫چه‌ن������د رۆژێك پێش ئێس������تا ئه‌و‬ ‫كوڕو كچ‌ه له‌شاری مهابادی ئێران‬ ‫هاوسه‌رگیری ده‌ك‌هن‌و بڕیاری ئه‌و‌ه‬ ‫ده‌ده‌ن مانگی هه‌نگوینیان ببه‌ن‌ه شاری‬ ‫سلێمانی‪.‬‬ ‫به‌وته‌ی ناس������ر یه‌كێك له‌ئاواته‌كانی‬ ‫ده‌ستگیرانیان‪ ،‬سه‌ردانی كوردستان‬ ‫بووه‌‪" ،‬هه‌میش‌ه ده‌مانوت گه‌ر رۆژی‬ ‫گه‌ش������تین به‌یه‌ك‪ ،‬ده‌چین‌ه ش������اری‬ ‫س������لێمانی‌و س������ه‌ردانی س������ه‌رچنار‬ ‫ده‌كه‌ین"‪ .‬‬ ‫ئه‌و ب������وك‌و زاوا تازه‌ی‌ه رۆژی ‪7/15‬‬ ‫ده‌گه‌ن‌ه هه‌رێمی كوردستان‌و ده‌چن‌ه‬ ‫هۆتێل سۆما‪ ،‬به‌اڵم به‌هۆی ده‌عوه‌تێكه‌و‌ه‬ ‫ش������ه‌وی روداوه‌ك‌ه ل������ه‌وێ نامێننه‌و‌ه‌‪،‬‬ ‫"دوای ئه‌وه‌ی جانتا‌و وه‌سائیله‌كانمان‬ ‫له‌ژوری ‪209‬ی ئۆتێله‌ك‌ه دانا‪ ،‬بۆ گه‌ڕان‬ ‫چوین‌ه ده‌ره‌وه‌ی هوتێله‌كه‌وه‌"‪ ،‬له‌كاتی‬ ‫گه‌ڕانه‌كه‌یاندا ناسر په‌یوه‌ندی ده‌كات‬ ‫به‌كوڕێكی هاورێیه‌وه‌‪" ،‬هاورێكه‌م ك‌ه‬ ‫زانێ له‌س������لێمانین‪ ،‬به‌زۆر ده‌عوه‌تی‬ ‫كردین‌و وتی ئ������ه‌م ئێوار‌ه له‌الی من‬ ‫ده‌مێننه‌وه‌"‪.‬‬ ‫ئه‌و دوو گه‌نج‌ه تا كاژێر ‪11‬ی ش������ه‌و‬ ‫له‌ماڵی ئه‌و هاوڕێیه‌ی������ان ده‌مێننه‌وه‌و‬ ‫دواتر ب������ه‌ره‌و هۆتێ������ل ده‌گه‌ڕێنه‌وه‌‪،‬‬ ‫"كات������ێ گه‌ڕاینه‌و‌ه ب������ه‌ره‌و هۆتێل‪،‬‬ ‫له‌دوره‌و‌ه ماش������ێنی ئاگر كوژێنه‌وه‌و‬ ‫پۆلیس‌و قه‌ره‌باڵغییه‌كی زۆرمان بینی‪،‬‬ ‫ك‌ه نزیك بووینه‌و‌ه هۆتێله‌كه‌ی ئێم‌ه‬

‫سۆما‪ ،‬ئه‌و هۆتێله‌ی له‌یه‌ک شه‌ودا ‪ 30‬که‌سی تێدا بوو‌ه قوربانی فۆتۆ‪ :‬کاو‌ه شێخ عه‌بدواڵ‬

‫بوو"‪.‬‬ ‫به‌وته‌ی رۆش������نی ته‌مه‌ن ‪25‬ساڵ‪ ،‬ك‌ه‬ ‫گه‌شتوونه‌ت‌ه به‌رده‌م ئۆتێله‌ك‌ه چه‌ندین‬ ‫كه‌سیان بینیو‌ه ك‌ه به‌سوتاوی ده‌ریان‬ ‫هێناون‪" ،‬خه‌ریك بوو له‌هۆش خۆم‬ ‫ده‌چووم‪ ،‬ك‌ه هۆتێله‌كه‌م بینی خه‌ڵكی‬ ‫تیا ده‌س������ووتاو چه‌ند كه‌س������ێكیان‬ ‫به‌سوتاوی ده‌رهێنا"‪.‬‬ ‫ناوب������راو‪ ،‬ئام������اژه‌ی ب������ه‌و‌ه ده‌دا ك‌ه‬ ‫چاوی لێ بوو‌ه هاوواڵتیه‌ك له‌نهۆمی‬ ‫پێنجه‌مه‌و‌ه خۆی فڕداوه‌ت‌ه خواره‌وه‌ی‬ ‫هۆتێله‌كه‌‪.‬‬ ‫ناسر باس������ی له‌وه‌كرد ك‌ه ئه‌و شه‌و‌ه‬ ‫هه‌موو پێداویستیه‌كانیان له‌و هۆتێله‌دا‬ ‫بووه‌و به‌جێیان هێش������تووه‌‪" ،‬دوای‬ ‫كوژاندنه‌وه‌ی ئاگره‌ك‌ه سه‌ردانی چه‌ند‬ ‫هۆتێلێكمان كرد‪ ،‬ب������ه‌اڵم جێگه‌یان‬ ‫نه‌بوو‪ ،‬بۆی‌ه به‌ناچاری له‌ماشێنه‌كه‌ی‬ ‫خۆماندا تا به‌یانی ماینه‌وه‌"‪.‬‬ ‫به‌وته‌ی خۆیان ئه‌و ش������ه‌و‌ه تا به‌یانی‬ ‫خه‌ویان لێنه‌كه‌وت������ووه‌‪ ،‬كاتێك رۆژ‬ ‫بووه‌ت������ه‌و‌ه س������ه‌ردانی هۆتیله‌كه‌یان‬ ‫ك������ردووه‌و هه‌موو پێداویس������تیه‌كان‬

‫"هێرۆ له‌گه‌ڵ هێمنی هاوسه‌ریدا‬ ‫له‌ئاهه‌نگی ده‌رچوونی دوا ساڵی زانکۆ‬ ‫چوون ‌ه ئه‌و هۆتێله‌و بوونه قوربانی‌" ‬ ‫وه‌رگرتووه‌ته‌وه‌‪ ،‬ب������ه‌اڵم رووداوه‌كه‌ی‬ ‫ترس������اندوونی‌و بڕیاری رۆشتنه‌وه‌ی‬ ‫پێداون‪ ،‬ه������ه‌روه‌ك ناس������ر ده‌یوت‪:‬‬ ‫"خێزانه‌كه‌م ئه‌و شه‌و‌ه تا به‌یانی زۆر‬ ‫ترساوه‌و خه‌وی لێ نه‌كه‌وتووه‌‪ ،‬داواشی‬ ‫لێكردم ك‌ه بڕۆینه‌و‌ه بۆ ئێران"‪.‬‬ ‫له‌الیه‌ك������ی تره‌و‌ه‌و هه‌ر له‌و ش������ه‌وه‌دا‬ ‫خێزانێكی چوار كه‌سی دانیشتووی‬ ‫كه‌الر‪ ،‬له‌و هۆتێله‌دا گیان له‌ده‌س������ت‬ ‫ده‌ده‌ن‪.‬‬ ‫س������ه‌ركه‌وت له‌واڵت������ی به‌ریتانی������او‌ه‬ ‫ده‌گه‌ڕێته‌وه‌و له‌هۆتێل سۆما الده‌دات‪،‬‬ ‫دواتر په‌یوه‌ندی به‌خوشك‌و براكانیه‌و‌ه‬ ‫ده‌كات‌و داوایان لێده‌كات سه‌ردانی‬ ‫بكه‌ن ل������ه‌و هۆتێله‌‪ ،‬له‌به‌رئه‌وه‌ی ته‌نها‬

‫بۆماوه‌ی هه‌فته‌یه‌ك گه‌ڕاوه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫ده‌ش������تی عه‌لی ئامۆزای ئه‌و خێزان‌ه‬ ‫ئاماژ‌ه به‌و‌ه ده‌دات ك‌ه ئێواره‌ی ‪7/15‬‬ ‫خێزانه‌كه‌ی هێمنی برای سه‌ركه‌وت‬ ‫له‌ئاهه‌نگی ده‌رچوون������ی زانكۆ بوو‌ه‬ ‫له‌وێو‌ه چوون بۆ هۆتێله‌ك‌ه‌و ماونه‌ته‌وه‌‪ ،‬‬ ‫"هێرۆ له‌گه‌ڵ هێمنی هاوسه‌ریدا‬ ‫له‌ئاهه‌نگی ده‌رچوونی دوا ساڵی زانکۆ‬ ‫چوون‌ه ئه‌و هۆتێله‌و بوونه قوربانی‌"‪.‬‬ ‫ناوبراو ده‌یوت"جیهانی دایكی هێمن‌و‬ ‫سه‌ركه‌وت زۆر نه‌خۆش بوو‪ ،‬به‌ناوی‬ ‫عیاده‌و‌ه بردیان بۆسلێمانی تا سه‌ردانی‬ ‫كوڕه‌كه‌ی بكات‪ ،‬به‌اڵم ئه‌و ش������ه‌و‌ه‬ ‫له‌هۆتێله‌كه‌دا له‌گه‌ڵ دوو كوڕه‌ك‌هی‌و‬ ‫بوكه‌كه‌یدا گیانیان له‌ده‌ستدا"‪.‬‬

‫كاژێر ‪10:45‬خول‌ه‌كی شه‌وی ‪7/15‬‬ ‫هۆتێل سۆما له‌ش‌ه‌قامی سالمی شاری‬ ‫سلێمانی ئاگری گرت‌و به‌هۆی هه‌ڵمه‌تی‬ ‫هێزه‌كان������ی به‌رگری شارس������تانی‌و‬ ‫ئاس������ایش‌و پۆلیس������ه‌وه‌‪ ،‬له‌ماوی سێ‬ ‫كاژێردا ئاگره‌ك‌ه كۆنترۆڵكرا‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫به‌وهۆی������ه‌و‌ه ‪ 30‬هاواڵت������ی گیانیان‬ ‫له‌ده‌ستداو ‪ 22‬هاواڵتی تریش بریندار‬ ‫بوون‪ ،‬که‌چه‌ند که‌س������ێکیان بیانی‬ ‫بوون‌و کارمه‌ندی چه‌ند کۆمپانیایه‌ک‬ ‫بوون‪ .‬‬ ‫دوێنی ‪ 7/17‬كۆمپانیا ئاسیاس������ێڵ‬ ‫له‌كۆنگره‌یه‌ك������ی رۆژنامه‌وانیی������دا‬ ‫رایگه‌یان������د ك‌ه چ������وار ئ‌ه‌ندازیاری‬ ‫كۆمپانیاكه‌یان به‌ه������ۆی ئاگره‌كه‌و‌ه‬ ‫گیانیان له‌ده‌ستداوه‌‪ ،‬ك‌ه بریتیبوون ل‌ه‬ ‫"كچێكی فلیپینی‪ ،‬دوو ك‌ه‌سی خ‌ه‌ڵكی‬ ‫سریالنكا‌و ك‌ه‌مبودیا‌و ئ‌ه‌ندازیارێكی‬ ‫عێراقی"‪.‬‬ ‫له‌الیه‌ك ‌ی دیكه‌و‌ه ع‌ه‌قید ئاراس به‌كر‬ ‫به‌رێوه‌به‌ری به‌رگری شارستانی ئاماژ‌ه‬ ‫ب������ه‌و‌ه ده‌دات ك‌ه ‪30‬ك‌ه‌س كوژراون‌و‬ ‫‪22‬ش بریندارب������وون ك������‌ه حه‌وت‬

‫گه‌نجێك ‌‬ ‫ی كورد له‌به‌ریتانیا خۆی ده‌كوژێت داوای به‌یاساییكردنی‬ ‫ی به‌ریتانیا‬ ‫ی كورد له‌شاری فۆرد ‌‬ ‫گه‌نجێك ‌‬ ‫قه‌ره‌بوكردنه‌و ‌ه ده‌كرێت‬ ‫به‌هۆی كێشه‌یه‌كی نادیاره‌و‌ه ئاگر له‌خۆی‬ ‫به‌رده‌دات‌و گیان له‌ده‌ست ده‌دات‪.‬‬

‫دوو پارێز‌هر‌و دادوه‌رێك پرۆژه‌یه‌ك‬ ‫به‌یاساییكردنی‬ ‫به‌مه‌به‌ستی‬ ‫زیانلێكه‌وتوانی‬ ‫قه‌ره‌بووكردنه‌وه‌ی‬ ‫كیمیاباران‌و ئه‌نفال ئاماد‌ه ده‌ك‌هن‌و داوای‬ ‫قه‌ره‌بووكردنه‌وه‌ی ماددی‌و مه‌عنه‌وی‬ ‫ته‌واوی زیانلێكه‌وتوانی ئه‌و كاره‌ساتانه‌‬ ‫ده‌كه‌ن‪.‬‬

‫تایبه‌ت به‌نم نم‬ ‫رۆژی ‪14‬ی ئه‌م مانگه‌‪ ،‬هاوواڵتی ئومێد‬ ‫ی‬ ‫ی قه‌زا ‌‬ ‫حه‌م‌ه سه‌عیدی ته‌مه‌ن ‪32‬ساڵ‪ ،‬خه‌ڵك ‌‬ ‫ی سه‌ر به‌پارێزگای سلێمانی‪،‬‬ ‫سه‌یدسادق ‌‬ ‫ی به‌ریتانیا‬ ‫له‌ماڵه‌كه‌ی خۆی له‌شاری فۆرد ‌‬ ‫خۆی ده‌سوتێنێ‌و گیانی له‌ده‌ست ده‌دات‪.‬‬ ‫ی ئه‌و گه‌نج‌ه‬ ‫یوسف حه‌مه‌سه‌عید برا ‌‬ ‫له‌لێدوانێكیدا بۆ نم نم ئاشكرایكرد ك‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی ‪11‬ساڵ‌ه له‌ده‌ره‌وه‌ی واڵته‌و ماو‌ه ‌‬ ‫ی ماو‌ه ‌‬ ‫براك‌ه ‌‬ ‫ی به‌ره‌گه‌ز هندیدا‬ ‫پێنج ساڵ‌ه له‌گه‌ڵ كچێك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی پێكهێناوه‌‪ ،‬به‌اڵم ماو‌ه ‌‬ ‫ی هاوسه‌ر ‌‬ ‫ژیان ‌‬ ‫ی چوار ساڵه‌یان‬ ‫ساڵێك‌ه جیابوونه‌ته‌و‌ه‌و منداڵێك ‌‬ ‫هه‌بووه‌‪"،‬تائێستا هۆكاری خۆكوشتنه‌كه‌ی‬ ‫نازانن‌و بۆمان روون نه‌بووه‌ته‌و‌ه‌و ئێستا‬ ‫خه‌ریكی هێنانه‌وه‌ی ته‌رمه‌که‌ین"‪.‬‬ ‫ی ئه‌و زانیاریانه‌ی نم نم له‌سه‌رچاوه‌یه‌كی‬ ‫به‌گوێر‌ه ‌‬ ‫ی خۆیه‌و‌ه ده‌ستیكه‌وتووه‌‪ ،‬به‌پێی یاسای ئه‌و‬ ‫تایبه‌ت ‌‬

‫سالم حه‌مه‌خان له‌هه‌ڵه‌بجه‌‬ ‫هه‌ندێک ل‌ه گه‌نجان به‌هۆی کێشه‌و‌ه خۆیان ده‌کوژن‬

‫واڵت‌ه منداڵه‌ك‌ه به‌ر ژنه‌ك‌ه كه‌وتووه‌و ئومێد بۆی‬ ‫هه‌بوو‌ه له‌هه‌فته‌یه‌كدا یه‌كجار بیبینێت‪ ،‬هه‌ربۆی‌ه‬ ‫رۆژێك ژنه‌ك‌ه فریویداوه‌و نه‌یهێشتووه‌و ئومێد‬ ‫كوڕه‌كه‌ی ببینێت‪ ،‬ئه‌ویش چۆت‌ه سه‌ری‌و چه‌ند‬ ‫چه‌قۆیه‌كی لێداوه‌و گیانی له‌ده‌ست داو‌ه‌و دواتر‬ ‫خۆیشی رۆشتوه‌ت‌ه ماڵه‌وه‌و خۆی سوتاندووه‌‪.‬‬

‫به‌كر حه‌مه‌صدیق ئه‌ندامی ده‌ست‌ه ‌ی‬ ‫پارێزه‌رانی داكۆكیكار له‌دۆسیه‌ی‬ ‫كیمیابارانی هه‌ڵه‌بجه‌‪ ،‬ڕایگه‌یاند‬ ‫ك‌ه پرۆژه‌یه‌كیان ئاماده‌كردوو‌ه بۆ‬ ‫قه‌ره‌بووكردنه‌وه‌یزیانلێكه‌وتوانیئه‌نفال‌و‬ ‫كیمیاییباران‌و داوای قه‌ره‌بووكردنه‌وه‌ی‬ ‫زیانی گیانیی‌و مادی‌و مه‌عنه‌ویان‬ ‫ده‌كه‌ن‪" ،‬به‌پشت به‌ستن به‌ئه‌و یاسایانه‌ی‬ ‫له‌په‌رله‌مانی عێراقه‌و‌ه بۆقه‌ره‌بووكردنه‌وه‌ی‬ ‫زیانلێكه‌وتوانی ده‌ستی رژێمی به‌عس‬

‫ده‌رچوون‌و ئه‌و بڕیارانه‌ی دادگای بااڵی‬ ‫تاوانه‌كان له‌دژی تاوانبارانی كه‌یسه‌كان‬ ‫ده‌ری كردوون‌و دانی پێدا ناون كه‌‬ ‫جینۆسایده‌"‪.‬‬ ‫نابرا‌و‪ ،‬ئاماژ‌ه ‌ی به‌وه‌دا كه‌‬ ‫قه‌ره‌بووكردنه‌وه‌ك‌ه یاسای بۆده‌رچوو‌ه‌و‬ ‫یاساك‌ه بڕیاری پشتگیری هه‌یه‌‪ ،‬ماوه‌ته‌وه‌‬ ‫چۆنیه‌تی داواكردن‌و خه‌ماڵندن‌و‬ ‫رێكخستنی قه‌ره‌بووكردنه‌وه‌كه‌‪" ،‬بۆیه‌‬ ‫ئێم‌ه ئه‌و پرۆژ‌ه یاسایه‌مان ئاماده‌كردوو‌ه‌و‬ ‫پێشكه‌شی الیه‌ن‌ه په‌یوه‌ندیداره‌كانی‬ ‫عێراق‌و كوردستان ده‌كه‌ین تا یاسایه‌كی‬ ‫بۆقه‌ره‌بووكردنه‌وه‌كه‌‬ ‫دیاریكراو‬ ‫ده‌ربچێت"‪.‬‬ ‫پڕژ‌ه یاساك‌ه له‌الیه‌ن هه‌ریه‌ك له‌پارێزه‌ر‬ ‫به‌كر حه‌مه‌صدیق‌و گۆران ئه‌دهه‌م‬ ‫قایمقامی ئێستای هه‌ڵه‌بج‌ه‌و سه‌رۆكی‬ ‫تیمی پارێزه‌رانی دۆسیه‌ی هه‌ڵه‌بج‌ه‌و‬ ‫دادوه‌ر خدر حه‌سه‌ن داوه‌ری دادگای‬ ‫به‌رایی سلێمانی ئاماده‌كراوه‌‪.‬‬

‫له‌برین������داران كارمه‌ندی هێز‌ه‌كانی‬ ‫ئاگركوژێن‌ه‌وه‌ن‪.‬‬ ‫ناوب������راو جه‌ختی ل������ه‌و‌ه كرده‌و‌ه ك‌ه‬ ‫هێشتا لیژنه‌كه‌ی سه‌رۆكی حكومه‌ت‬ ‫دروس������ت نه‌ك������راو‌ه بۆلێكۆڵین������ه‌و‌ه‬ ‫له‌ئه‌نجامی رووداوه‌كه‌‪.‬‬ ‫له‌الیه‌ك������ی ت������ره‌و‌ه رۆژێ������ك دوای‬ ‫رووداوه‌ك������‌ه پارێزگاری س������لێمانی‬ ‫به‌یاننامه‌یه‌كی ئاراسته‌ی كه‌ناڵه‌كانی‬ ‫راگه‌یان������دن كرد‪ ،‬ك‌ه له‌به‌ش������ێكیدا‬ ‫هاتبوو‪" ،‬ل‌ه‌س������‌ه‌ر ف‌ه‌رمان������ ‌ی به‌ڕێز‬ ‫د‪.‬به‌ره‌ه‌م ئ‌ه‌حم‌ه‌د س‌ه‌رۆك ‌ی حكوم‌ه‌ت ‌ی‬ ‫ه‌ه‌رێم������ ‌ی كوردس������تان لیژن‌ه‌ی������‌ه‌ك‬ ‫ل‌ه‌س‌ه‌ر ئاس������ت ‌ی پارێزگا ‌ی سلێمان ‌ی‬ ‫پێكهێنرا بۆ لێكۆڵین‌ه‌و‌ه ل‌ه‌م رووداو‌ه‌و‬ ‫چ‌ه‌ند لیژن‌ه‌ی‌ه‌ك������ ‌ی تریش پێكهێنرا‬ ‫ب������ۆ به‌دواداچ������وون‌و لێكۆڵین������‌ه‌وه‌‬ ‫ل‌ه‌م‌ه‌رج‌ه‌كان������ ‌ی س������‌ه‌الم‌ه‌ت ‌ی ه‌ه‌موو‬ ‫ئوتێل‌و ریس������تۆرانت‌و باڵ‌ه‌خان‌ه‌كان‬ ‫ب������ۆ ه‌ه‌ڵس������‌ه‌نگاندن ‌ی بوون ‌ی م‌ه‌رجه‌‬ ‫پێویس������ت‌ه‌كان ‌ی به‌رگر ‌ی شارستان ‌ی‌و‬ ‫م‌ه‌رج‌ه‌كان ‌ی تر ‌ی س‌ه‌الم‌ه‌ت ‌ی تیایاندا"‪.‬‬ ‫له‌به‌شێكی تریدا ئاماری قوربانیانی‬ ‫تیابوو‪ ،‬ك‌ه به‌مشێوه‌ی‌ه بووه‌‪14 ،‬هاوواڵتی‬ ‫عێراقی‪ ،‬ك‌ه نۆكه‌س������یان دانیشتوو ‌ی‬ ‫ك‌ه‌الر بوون‌و سێ كه‌سیان دانیشتووی‬ ‫ه‌ه‌ولێرن‌و یه‌كێیان ژنێكی دووگیان‬ ‫بووه‌‪ ،‬له‌گه‌ڵ هاوواڵتیه‌كی دانیشتوو ‌ی‬ ‫به‌غدا‪ ،‬له‌گه‌ڵ ‪14‬هاوواڵتی بیانی‪.‬‬

‫گه‌نجێك دوا ‌‬ ‫ی‬ ‫ی له‌هه‌نده‌ران‬ ‫گه‌ڕانه‌و ‌ه ‌‬ ‫ده‌كوژرێت‬ ‫دوو فیشه‌ك ده‌نرێت به‌سه‌ر دڵی گه‌نجێكه‌وه‌و پاشان‬ ‫گیان له‌ده‌ست ده‌دات‪ ،‬به‌وته‌ی به‌رپرسانی پۆلیسیش‬ ‫هۆكاره‌كه‌ی نه‌زانراوه‌‪.‬‬ ‫به‌رزان عه‌لی حه‌م‌ه له‌سلێمانی‌‬

‫ی ئه‌م مانگه‌‪،‬‬ ‫كاژێر ‪10‬ی شه‌وی شه‌وی ‪‌ 17/16‬‬ ‫له‌ته‌الری چوارباخی شاری سلێمانی دوو فیشه‌ك‬ ‫ی گه‌نجێكه‌وه‌و گیان له‌ده‌ست‬ ‫ده‌نرێت به‌سه‌ر دڵ ‌‬ ‫ده‌دات‪.‬‬ ‫عه‌مید نه‌جمه‌دین كه‌ریم به‌ڕێوبه‌ری گشتی پۆلیسی‬ ‫پارێزگای سلێمانی‪ ،‬ئاماژ‌ه به‌و‌ه ده‌دات ك‌ه له‌الیه‌ن‬ ‫كه‌رتی پۆلیسی ڕزگارییه‌و‌ه لێكۆڵینه‌و‌ه له‌كوشتنی‬ ‫گه‌نجێك‌ه ده‌ستی پێكردووه‌‪" ،‬ئه‌و گه‌نج‌ه ماوه‌یه‌ك‬ ‫له‌هه‌نده‌ران بووه‌و به‌پێی وته‌ی كه‌سوكاره‌كه‌ی‬ ‫كێشه‌ی كۆمه‌اڵیه‌تی هه‌بووه‌‪ ،‬به‌اڵم تائێستا كه‌یسه‌ك‌ه‬ ‫نه‌زانراوه‌و لێكۆڵینه‌و‌ه له‌و ڕووداو‌ه به‌رده‌وامه‌"‪.‬‬


‫یه‌کشه‌ممه‬

‫ژماره ‪33‌:‬‬

‫‪2010 /7/18‬‬

‫‪5‬‬

‫فۆتۆ‪ :‬میهره‌بان سه‌الم‬

‫ژنان‌و پیاوان دوا ‌ی جیابوونه‌وه‌یان له‌هاوسه‌ر ‌ی یه‌كه‌میان دووبار‌ه هاوسه‌رگیر ‌ی ده‌كه‌نه‌وه‌‬

‫"ئه‌و هه‌اڵن ‌ه دووبار ‌ه ناكه‌مه‌و ‌ه ك ‌ه له‌گه‌ڵ هاوسه‌ر ‌ی یه‌كه‌مدا كردوومه‌"‬ ‫بوونی‌ گرفته‌ ده‌روونی‌‌و‬ ‫ی‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تییه‌كان‌و نه‌گونجان ‌‬ ‫هاوسه‌ره‌كان پێكه‌و‌ه زۆرێك‬ ‫له‌ژنان‌و پیاوان ناچار‬ ‫به‌جیابوونه‌وه‌ ده‌كات‌و بۆ‬ ‫ی‬ ‫درێژه‌دان به‌ژیانی‌ هاوسه‌ری ‌‬ ‫ی‬ ‫سه‌رله‌نوێ‌ هاوسه‌رگیر ‌‬ ‫ده‌كه‌نه‌وه‌‪.‬‬

‫ساوێن عه‌بدواڵ‬ ‫ی‬ ‫زۆرێ������ك ل������ه‌و هاوس������ه‌ران‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ێ ژیان ‌‬ ‫جیابوونه‌ته‌و‌ه س������ه‌رله‌نو ‌‬ ‫ی پێكده‌هێنن������ه‌وه‌و‬ ‫هاوس������ه‌رگیر ‌‬ ‫ی كۆمه‌اڵیه‌تیش پێیوای‌ه‬ ‫توێژه‌رێك ‌‬ ‫ی‬ ‫جیابوونه‌وه‌‪ ،‬پیاوان‌و ژنان تووش ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ده‌روونی‌‌و كۆمه‌اڵیه‌ت ‌‬ ‫كێش������‌ه ‌‬ ‫ده‌كات‪.‬‬

‫به‌رده‌وام كێشه‌مان هه‌بوو‬ ‫ی ته‌مه‌ن ‪47‬ساڵه‌‌و‬ ‫قاره‌مان‪ ،‬پیاوێك ‌‬ ‫له‌ژنی یه‌كه‌می دوو كوڕو كچێكی‬ ‫ی‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬به‌اڵم له‌ئێستادا ژنی دووه‌م ‌‬ ‫ی‬ ‫ینه‌گونجان ‌‬ ‫هێناوه‌ته‌وه‌‪،‬ئه‌ویشبه‌هۆ ‌‬ ‫له‌گه‌ڵ هاوسه‌ری یه‌كه‌می‌‌و پێكه‌و‌ه‬ ‫نه‌گونجانی������ان‪" ،‬دوای جیابونه‌وه‌م‬ ‫به‌ماوه‌یه‌ك������ی كه‌م ژن������ی دووه‌مم‬ ‫ی‬ ‫هێنای������ه‌وه‌"‪ ،‬هه‌ربۆی������‌ه خۆزگ‌ه ‌‬ ‫ئ������ه‌و‌ه ده‌خوازێت ك‌ه له‌س������ه‌ره‌تاو‌ه‬ ‫ی بوایه‌‪،‬‬ ‫ئه‌م ژنه‌ی دووه‌م هاوس������ه‌ر ‌‬ ‫"له‌به‌رئه‌وه‌ی كه‌س������ێكی سه‌نگینه‌‌و‬ ‫منیش له‌ڕاستیدا ئه‌و هه‌اڵن‌ه دوبار‌ه‬ ‫ناكه‌مه‌و‌ه ك‌ه له‌گه‌ڵ هاوسه‌ری یه‌كه‌م‬ ‫دا كردوومه‌"‪.‬‬ ‫ی دیك������ه‌و‌ه مری������ه‌م ك‌ه‬ ‫له‌الیه‌ك������ ‌‬ ‫ی ته‌مه‌ن ‪35‬س������اڵه‌‌و ته‌نها‬ ‫ژنێك ‌‬ ‫بۆماوه‌ی چ������وار مان������گ له‌گه‌ڵ‬ ‫هاوس������ه‌ری یه‌كه‌میدا بووه‌‪ ،‬به‌هۆی‬ ‫"ڕه‌زیلی‌و دڵپیسی" مێرده‌كه‌یه‌و‌ه‬ ‫ی جیابوه‌ت������ه‌وه‌‌و‬ ‫له‌هاوس������ه‌ره‌ك‌ه ‌‬

‫ی‬ ‫له‌ئێس������تادا خۆش������حاڵ‌ه ب������ه‌و‌ه ‌‬ ‫ی هه‌ڵبژاردووه‌و‬ ‫ی نوێ ‌‬ ‫هاوس������ه‌رێك ‌‬ ‫ی هه‌یه‌‪" ،‬دوای‬ ‫ی لێ ‌‬ ‫منداڵێكیش������ ‌‬ ‫جیابونه‌وه‌م له‌هاوس������ه‌ری یه‌كه‌مم‬ ‫كه‌سێكی باشم هه‌ڵبژاردوه‌‌و شایه‌نی‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ه هه‌موو ش������تێكی بۆ بكه‌م‪،‬‬ ‫چونك‌ه ڕێزم لێده‌گرێت"‪.‬‬ ‫ی ك‌ه نه‌یشارده‌و‌ه‬ ‫مریه‌م له‌گه‌ڵ ئه‌و‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ك‌ه زۆر قورس‌ه بۆ ژنێك له‌كۆمه‌ڵگا ‌‬ ‫كوردیدا جیاببێته‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم "ئه‌و‌ه‬ ‫باش������تره‌‪ ،‬ن������ه‌ك هه‌م������وو ته‌مه‌نم‬ ‫له‌گه‌ڵ كه‌س������ێكدا بێت ك‌ه هه‌ستم‬ ‫پێنه‌كات"‪ ،‬هه‌ربۆی‌ه مریه‌م جه‌خت‬ ‫له‌و‌ه ده‌كاته‌و‌ه ك‌ه ئێست‌ه تێگه‌یشتوو‌ه‬ ‫ی ده‌وێت‪" ،‬هه‌موو‬ ‫ی پیاو چ������ ‌‬ ‫له‌و‌ه ‌‬ ‫هه‌وڵێكی خۆم به‌گه‌ڕخستو‌ه ئه‌مجار‌ه‬ ‫ی سه‌ركه‌وتوو بم"‪.‬‬ ‫ی هاوسه‌ر ‌‬ ‫له‌ژیان ‌‬ ‫ژنی سێهه‌م ده‌هێنێت‬ ‫شۆڕش‪ ،‬پیاوێكی ته‌مه‌ن ‪47‬ساڵه‌‌و‬ ‫تائێستادووجارژیانیهاوسه‌رگیری‬ ‫پێكه‌وه‌ن������اوه‌‌و باس له‌و‌ه ده‌كات ك‌ه‬

‫ی له‌سه‌ره‌تادا باشن له‌گه‌ڵیدا‪،‬‬ ‫ژنه‌كان ‌‬ ‫به‌اڵم دواتر په‌یوه‌ندیی نێوانیانیان‬ ‫به‌ره‌و خراپی ده‌چێت‪" ،‬تائێس������تا‬ ‫دووژنم هێن������اوه‌‌و له‌هه‌ردووكیان‬ ‫جیابومه‌ته‌وه‌"‪.‬‬ ‫ی هه‌یه‌و‬ ‫ی یه‌كه‌م كوڕێك ‌‬ ‫نابراو له‌ژن ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ب������ه‌رده‌وام ئاگا ‌‬ ‫ی خۆ ‌‬ ‫به‌وت������‌ه ‌‬ ‫لێیه‌تی‌‌و س������ه‌ردانی ده‌كات‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ی نییه‌‌و له‌ئێستادا‬ ‫ی دووه‌م منداڵ ‌‬ ‫له‌ژن ‌‬ ‫به‌نیاز‌ه ژنێكی تر بهێنێته‌وه‌‪ ،‬چونك‌ه‬ ‫"من بۆخۆم له‌و ژیان‌ه بێزار بووم‌و‬ ‫ی‬ ‫ی هاوس������ه‌رگیر ‌‬ ‫حه‌زده‌كه‌م ژیان ‌‬ ‫پێك بهێنمه‌وه‌"‪.‬‬

‫ی ك‌ه‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬به‌اڵم "خۆش������حاڵم به‌و‌ه ‌‬ ‫مرۆڤێكی خوێنده‌وارو دڵس������ۆزه‌‌و‬ ‫ئێمه‌ش هه‌م������وو كارێكمان كردو‌ه‬ ‫بۆئه‌وه‌ی خێزانێكی ئاس������وده‌مان‬ ‫هه‌بێت"‪.‬‬ ‫ی ناخۆش������‌ه‬ ‫ی گه‌یالن پێ ‌‬ ‫ئه‌گه‌رچ ‌‬ ‫ی جیابۆته‌وه‌‪،‬‬ ‫ی یه‌كه‌م ‌‬ ‫له‌هاوس������ه‌ر ‌‬ ‫به‌اڵم "چی ده‌كه‌یت ئه‌گه‌ر توشی‬ ‫مرۆڤێكی خ������راپ بوویت‌و هیچ‬ ‫حس������ابێكت بۆ نه‌كات"‪ ،‬هه‌ربۆی‌ه‬ ‫ناوبراو جه‌خت له‌و‌ه ده‌كاته‌و‌ه ك‌ه‬ ‫جیابونه‌و‌ه بۆ ژن زۆر ناخۆش������ه‌‪،‬‬ ‫چونك‌ه كۆمه‌ڵگا به‌چاوێكی تره‌و‌ه‬ ‫ی ده‌كات‌و "ئیتر بیر له‌و‌ه‬ ‫ته‌ماشا ‌‬ ‫ناكات������ه‌و‌ه چ������ۆن ژیاوییت چیت‬ ‫به‌سه‌ر هاتووه‌"‪.‬‬

‫ی خۆشحاڵ‌ه‬ ‫ی دووه‌م ‌‬ ‫به‌هاوسه‌ر ‌‬ ‫گه‌یالن ژنێكی ته‌مه‌نی ‪41‬س������اڵه‌و‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌و‌ه ‌‬ ‫ێ كچه‌و دوا ‌‬ ‫خاوه‌نی س������ ‌‬ ‫پیاوان‌و ژنان له‌جیابوونه‌وه‌دا‬ ‫ی جیاده‌بێته‌و‌ه ئێست‌ه‬ ‫ی یه‌كه‌م ‌‬ ‫له‌مێرد ‌‬ ‫ی گرفت ده‌بن‬ ‫تووش ‌‬ ‫ی تر كردۆته‌وه‌‌و‬ ‫ی به‌پیاوێك ‌‬ ‫ش������وو ‌‬ ‫ی‬ ‫ی په‌یم������ان كه‌ری������م‪ ،‬تویژه‌رێك������ ‌‬ ‫ی هاوسه‌ر‌ه نوێیه‌ك‌ه ‌‬ ‫ی خۆ ‌‬ ‫به‌وت‌ه ‌‬ ‫ی مردووه‌و دوو كوڕیش������ی كۆمه‌اڵیه‌تیی������ه‌و ئاماژ‌ه به‌جیهانیی‬ ‫ژنه‌ك‌ه ‌‬

‫ی بمێنیته‌وه‌؟ ‬ ‫ێ هه‌میش ‌ه به‌گه‌نج ‌‬ ‫ده‌ته‌و ‌‬ ‫ئا‪ :‬سه‌وسه‌ن جه‌الل‬

‫كچان ده‌توانن درێژ‌ه به‌ته‌مه‌ن ‌ی گه‌نجێتیان بد‌هن‌و‬ ‫هه‌میش‌ه چاالك‌و به‌كاربن ته‌نها به‌ئه‌نجامدان ‌ی‬ ‫هه‌ندێ������ك گۆڕان������كار ‌ی س������اد‌ه له‌به‌رنام‌ه ‌ی‬ ‫ڕۆژان‌ه ‌ی ژیانیاندا‪ .‬ئه‌م������‌ه ‌ی خواره‌و‌ه دوایه‌مین‬ ‫توێژینه‌وه‌ی������‌ه هاوكاریت ده‌كات بۆپاراس������تن ‌ی‬ ‫گه‌نجێتیت به‌شێوه‌یه‌ك ‌ی هه‌میشه‌ی ‌ی به‌ب ‌ێ گه‌ڕانه‌و‌ه‬ ‫بۆنه‌شته‌رگه‌ر ‌ی جوانكاری‌‪.‬‬ ‫‪ .1‬به‌هێمن������ ‌ی هه‌ناس������‌ه بد‌ه بۆئ������ه‌و‌ه ‌ی ڕێژ‌ه ‌ی‬ ‫دوانۆكسید ‌ی كاربۆن له‌خوێندا كه‌م بكه‌یته‌وه‌‪،‬‬ ‫هه‌ناس������ه‌دان ‌ی خێرا ده‌بێت‌ه ه������ۆ ‌ی لێدان ‌ی دڵ‬ ‫به‌شێوه‌یه‌ك ‌ی ناسروشتی‌‪ ،‬هه‌روه‌ها كه‌م گه‌یشتن ‌ی‬ ‫ڕێژ‌ه ‌ی ئۆكس������جین بۆمێش������ك‪ ،‬ئه‌میش ال ‌ی‬ ‫خۆیه‌و‌ه هه‌ستكردن به‌الوازی‌‪ ،‬ماندوێتی‌‪ ،‬مه‌یل ‌ی‬ ‫بیرچونه‌وه‌ت الدروست ده‌كات‪ .‬بۆڕاهاتن له‌سه‌ر‬ ‫ئه‌ودۆخ������‌ه ئه‌م كاره‌ئه‌نجام بده‌‪ :‬له‌یه‌ك خوله‌كدا‬ ‫ده‌جار هه‌ناس‌ه بده‌‪ ،‬له‌هه‌موو هه‌ناس‌ه وه‌رگرتن‌و‬ ‫هه‌ناسه‌دانه‌وه‌یه‌كیشدا تا س ‌ێ ببژێره‌‪ ،‬به‌شێوه‌یه‌ك‬ ‫هه‌ست بكه‌یت س������كت ده‌كشێت نه‌ك سنگت‪.‬‬ ‫باهه‌ناسه‌وه‌رگرتن به‌لوت‌و هه‌ناسه‌دانه‌و‌ه له‌ده‌مه‌و‌ه‬ ‫بێت‪.‬‬ ‫‪ .2‬ب������اش بنوو‪ ،‬چونك‌ه كاتێ������ك ده‌چیت‌ه نێو‬ ‫خه‌وێك������ ‌ی قوڵه‌و‌ه له‌ش هۆرمۆن ‌ی گه‌ش������ه‌كردن‬ ‫ده‌رده‌كات ك‌ه ده‌بێت‌ه هۆ ‌ی به‌هێزبوون ‌ی ئامێر ‌ی‬ ‫به‌رگری‌‪ ،‬هه‌روه‌ه������ا ه������اوكار ‌ی نوێبوونه‌و‌ه ‌ی‬ ‫شانه‌كان‌و بیناكردنه‌و‌ه ‌ی ماسولكه‌و ئێسكه‌كان‬

‫ده‌كات‪.‬‬ ‫‪ .3‬خۆت به‌گه‌نج ‌ی ببینه‌‌و ژیریت به‌ئاراست‌ه ‌ی ئه‌و‬ ‫ئامانجان‌ه ‌ی وێنات كێشاو‌ه ده‌جوڵێته‌وه‌‪ ،‬هه‌ربۆی‌ه‬ ‫ئه‌گه‌ر وه‌ها س������ه‌یر ‌ی خۆت بكه‌یت ك‌ه ته‌مه‌نت‬ ‫به‌ره‌و پێش چووه‌و گه‌نجی‌‌و چاالكیت ونكردوو‌ه‬ ‫به‌راس������ت ‌ی ده‌گه‌یت‌ه ئه‌و قۆناغ‌ه بۆی‌ه باشتروای‌ه‬ ‫هه‌میش‌ه به‌گه‌نج ‌ی خۆت ببینیت‪.‬‬ ‫‪ .4‬ئه‌نزیم ‌ی ‪ Q10‬بخۆ‪ ،‬ئه‌م ئه‌نزیم‌ه سه‌رچاوه‌یه‌ك ‌ی‬ ‫باش������ ‌ی وزه‌ی‌ه به‌رهه‌مهێنانیش ‌ی له‌له‌شدا له‌گه‌ڵ‬ ‫به‌ره‌و پێشچوون ‌ی ته‌مه‌ندا كه‌م ده‌كات‪ ،‬هه‌ربۆی‌ه‬ ‫كه‌م ‌ی ده‌بێت‌ه هۆ ‌ی زوو ده‌ركه‌وتن ‌ی نیشانه‌كان ‌ی‬ ‫پیری‌‪ ،‬توێژینه‌وه‌كان سه‌لماندویان‌ه ئه‌گه‌ر ڕۆژان‌ه‬ ‫‪60‬میللیگرام له‌م ئه‌نزیم‌ه بخورێت چوس������ت‌و‬ ‫چاالك ‌ی له‌ش به‌ڕێژ‌ه ‌ی ‪ %30‬زیادده‌كات له‌هه‌مان‬ ‫كاتیشدا هه‌ستكردن به‌ماندوی ‌ی كه‌م ده‌كاته‌وه‌‪.‬‬ ‫ئه‌م ئه‌نزیم‌ه به‌شێو‌ه ‌ی كه‌بسول له‌ده‌رمانخانه‌كاندا‬ ‫ده‌فرۆشرێت‪.‬‬ ‫‪ .5‬كرێم������ ‌ی دژه‌خۆر به‌كاربهێن������ه‌‪ ،‬ل‌ه ‪‌ %80‬ی‬ ‫نه‌خۆشیه‌كان ‌ی پێس������ت‌و دروستبوون ‌ی چرچ ‌ی‬ ‫ڕوخس������ار به‌هۆ ‌ی تیش������ك ‌ی خۆره‌وه‌یه‌‪ ،‬تۆش‬ ‫ئه‌توانیت پێس������تت له‌زیانه‌كان ‌ی ئه‌م تیش������ك‌ه‬ ‫بپارێزیت به‌به‌كارهێنان ‌ی كرێم ‌ی دژه‌خۆر ته‌نانه‌ت‬ ‫له‌وه‌رز ‌ی زستانیشدا‪ ،‬جگه‌له‌تیشك ‌ی خۆر په‌ستان ‌ی‬ ‫ده‌رونی������ش ده‌بێت‌ه هۆ ‌ی ده‌ركه‌وتن ‌ی نیش������ان‌ه ‌ی‬ ‫پیری‌‌و به‌رزبونه‌و‌ه ‌ی ڕێژ‌ه ‌ی شه‌كر له‌خوێندا‪.‬‬ ‫‪ .6‬ته‌نها زه‌یت ‌ی زه‌یتون به‌كاربهێنه‌‪ ،‬پسپۆڕان ‌ی‬ ‫ته‌ندروستی‌‌و به‌ره‌نگاربوونه‌و‌ه ‌ی پیر ‌ی جه‌ختیان‬

‫له‌س������ه‌ر به‌كارهێنان ‌ی زه‌یت ‌ی زه‌یتون كردوه‌ته‌و‌ه‬ ‫له‌ب������ر ‌ی هه‌موو زه‌یته‌كان ‌ی ت������ر له‌ئاماده‌كردن ‌ی‬ ‫خواردن‌و زه‌اڵته‌دا‪ ،‬چونك‌ه كردار ‌ی هه‌رسكردن‬ ‫ئاس������ان ده‌كات‪ ،‬دژ‌ه ئۆكسان‌و ڤیتامین ‪a، e‬‬ ‫تێدایه‌‪.‬‬ ‫‪ .7‬گه‌شبین‌و به‌هیوابه‌‪ .‬گه‌شبین ‌ی به‌رامبه‌ر به‌ژیان‬ ‫هاوكار ‌ی ئامێ������ر ‌ی به‌رگر ‌ی ده‌كات به‌ره‌نگار ‌ی‬ ‫نه‌خۆشی‌‌و نیشانه‌كان ‌ی پیر ‌ی ببێته‌وه‌‪ ،‬هه‌روه‌ها‬ ‫ده‌بێت‌ه ه������ۆ ‌ی نزمبونه‌و‌ه ‌ی په‌س������تان ‌ی خوێن‌و‬ ‫هێوركردنه‌و‌ه ‌ی لێدانه‌كان ‌ی دڵ‪.‬‬ ‫‪ .8‬به‌خێرای ‌ی كێش������ت دامه‌به‌زێنه‌‪ .‬له‌گه‌ڵ به‌ره‌و‬ ‫پێشچوون ‌ی ته‌مه‌ندا ئاس������ایی‌ه بیر له‌دابه‌زاندن ‌ی‬ ‫كێشت بكه‌یته‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم به‌خێرایی‌‌و به‌كتوپڕ ‌ی نا‪،‬‬ ‫چونك‌ه ده‌بێت‌ه هۆ ‌ی زووده‌ركه‌وتن ‌ی نیشانه‌كان ‌ی‬ ‫پیری‌‪ ،‬ڕێگا ‌ی دروس������ت ئه‌وه‌ی‌ه له‌یه‌ك هه‌فته‌دا‬ ‫یه‌ك كیلۆ دابه‌زێنیت‪ .‬باشترین‌و ته‌ندروستترین‬ ‫ڕێ������گاش بۆدابه‌زاندن ‌ی كێش وه‌رزش������كردنه‌‪،‬‬ ‫ده‌توانیت هه‌ندێك ئامێر ‌ی وه‌رزش������ ‌ی بكڕیت‌و‬ ‫هه‌ر له‌نێو ماڵه‌كه‌تدا ڕۆژان‌ه هه‌ندێك ڕاهێنان ‌ی‬ ‫وه‌رزش ‌ی ئه‌نجام بده‌یت‪.‬‬ ‫‪ .9‬ماس������ی‌‌و زه‌اڵت‌ه زۆر بخۆ‪ .‬هه‌فت‌ه ‌ی س ‌ێ جار‬ ‫سلمون‪ ،‬ماكریل‪ ،‬س������اردین بخۆ‪ ،‬چونك‌ه دڵ‌و‬ ‫مۆخ به‌هێزده‌كات‪ ،‬هاوكار ‌ی باش كاركردن ‌ی‬ ‫ماسولكه‌كان ده‌كات‪ ،‬پێست گه‌نج‌و جوان ده‌كات‪.‬‬ ‫هه‌رچ ‌ی زه‌اڵته‌ش‌ه له‌میوه‌و سه‌وزه‌وات پێكهاتوو‌ه‬ ‫دژ‌ه ئۆكس������ان ‌ی تێدای‌ه ك‌ه له‌نه‌خۆش������ییه‌كان‬ ‫ده‌تپارێزێ������ت‌و پارێزگار ‌ی له‌جوانی‌‌و گه‌نجیت‬

‫ده‌كات‪.‬‬ ‫‪ .10‬مه‌ساج بكه‌‪ .‬مه‌ساجكردن به‌ڕێك‌و پێك ‌ی‬ ‫دوودڵی‌‌و په‌ستان كه‌مده‌كاته‌وه‌‪ ،‬ئامێر ‌ی به‌رگر ‌ی‬ ‫به‌هێزده‌كات‪ ،‬ده‌بێته‌هۆ ‌ی چاالك كردنه‌و‌ه ‌ی ئه‌و‬ ‫شانان‌ه ‌ی له‌ش ك‌ه لێپرسراون له‌به‌ره‌نگاربونه‌و‌ه ‌ی‬ ‫هه‌وكردن‪.‬‬ ‫‪ .11‬نان ‌ی به‌یان ‌ی بخ������ۆ‪ .‬ئه‌وان‌ه ‌ی نان ‌ی به‌یان ‌ی‬ ‫ده‌خۆن دره‌نگتر نیشانه‌كان ‌ی پیر ‌ی له‌سه‌ریان‬ ‫ده‌رده‌كه‌وێت‪ ،‬باش������تریش وای������‌ه له‌گه‌ڵ ژه‌م ‌ی‬ ‫به‌یانیدا كوپێك چا ‌ی س������ه‌وزو هه‌ندێك میو‌ه‬ ‫بخورێت‪.‬‬ ‫‪ .12‬ددانه‌كانت به‌باش ‌ی پاك بكه‌ره‌وه‌‪ .‬شتن ‌ی‬ ‫ددانه‌كان النیكه‌م له‌ڕۆژێكدا دووجار شه‌ش ساڵ‬ ‫ته‌مه‌نت گه‌نجتر ده‌كاته‌وه‌‪ ،‬چونك‌ه ئه‌و به‌كتریا‬ ‫س������امناكان‌ه الده‌بات ك‌ه زیان ‌ی بۆددانه‌كانت‌و‬ ‫جه‌سته‌شت هه‌یه‌‪.‬‬ ‫‪ .13‬پێبكه‌ن������ه‌و په‌یوه‌ندی������ت به‌هاوڕێكانته‌و‌ه‬ ‫مه‌پچڕێنه‌‪.‬توێژینه‌وه‌كانسه‌لماندوویان‌هك‌هپێكه‌نین‬ ‫ده‌بێت‌ه هۆ ‌ی كه‌مكردنه‌و‌ه ‌ی ده‌ردان ‌ی هۆڕمۆن ‌ی‬ ‫نیگه‌رانی‌‌و په‌ستان ‌ی ده‌روونی‌‪ ،‬چاالككردنه‌و‌ه ‌ی‬ ‫ئه‌و شانان‌ه ‌ی لێپرس������راون له‌به‌ره‌نگاربونه‌و‌ه ‌ی‬ ‫نه‌خۆش������یه‌كان‪ ،‬هه‌وڵیش بد‌ه ڕۆژان‌ه په‌یوه‌ند ‌ی‬ ‫بكه‌یت به‌یه‌كێ������ك له‌هاوڕێكانت������ه‌وه‌‪ ،‬چونك‌ه‬ ‫توێژینه‌وه‌كان سه‌لماندویان‌ه ئه‌وان‌ه ‌ی په‌یوه‌ند ‌ی‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌ت ‌ی پته‌ویان هه‌ی‌ه ته‌مه‌نییان درێژتره‌و‬ ‫ته‌ندروستیان باشتر‌ه به‌راورد به‌كه‌سان ‌ی ته‌نیاو‬ ‫گۆشه‌گیر‪.‬‬

‫ی ژن‌و‬ ‫ی جیابوونه‌و‌ه ‌‬ ‫ی دیارد‌ه ‌‬ ‫بوون ‌‬ ‫مێرد ده‌كات له‌نێو سه‌رجه‌م كۆمه‌ڵگا‬ ‫جیاوازه‌كاندا‪ ،‬به‌اڵم "له‌كۆمه‌ڵگای‬ ‫ئێمه‌دا پرس������ی جیابونه‌و‌ه بۆ ژنان‬ ‫گران‌ه به‌تایبه‌تی ئه‌گ������ه‌ر ئه‌و ژن‌ه‬ ‫بێده‌ره‌تان بێت"‪ ،‬هه‌ربۆی‌ه ناوبراو‬ ‫ی‬ ‫ئ������ه‌و‌ه ڕوون ده‌كاته‌و‌ه ك‌ه گرفت ‌‬ ‫جیابوون������ه‌و‌ه ته‌نه������ا په‌یوه‌س������ت‬ ‫نیی‌ه به‌پی������اوه‌وه‌‪ ،‬چونك‌ه هه‌ندێك‬ ‫ی‬ ‫له‌ژنانیش به‌ش������ێكن له‌و كێشان‌ه ‌‬ ‫له‌خێزانه‌كاندا ڕووده‌دات‪.‬‬ ‫ئه‌و توێژه‌ر‌ه ئاماژ‌ه به‌و‌ه ده‌دات ك‌ه‬ ‫ی‬ ‫جیابوونه‌و‌ه بۆ هه‌ردوو ال گرفت ‌‬ ‫ی دروس������ت‬ ‫ده‌روونی‌‌و كۆمه‌اڵیه‌ت ‌‬ ‫ده‌كات‪ ،‬ب������ه‌اڵم "پی������اوان زیاتر‬ ‫له‌ژنان له‌دوای جیابونه‌و‌ه دووچاری‬ ‫تێكچون������ی ب������اری ده‌روون������ی‌و‬ ‫ی ده‌بنه‌وه‌‪ ،‬له‌هه‌مان كاتدا‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌ت ‌‬ ‫دیارده‌ی خۆكوشتن تیایاندا دوو‬ ‫ئه‌وه‌نده‌‌و نیوی ژماره‌ی ئه‌و پیاوانه‌ی‌ه‬ ‫ك‌ه له‌ژیانی هاوسه‌ریی دان"‪.‬‬

‫هه‌وڵ بد‌ه ڕۆژان ‌ه‬ ‫ی‬ ‫په‌یوه‌ند ‌‬ ‫بكه‌یت به‌یه‌كێك ‬ ‫له‌هاوڕێكانته‌وه‌‪،‬‬ ‫چونك‌ه توێژینه‌وه‌كان‬ ‫سه‌لماندویان‌ه به‌راورد‬ ‫به‌كه‌سان ‌ی ته‌نیاو‬ ‫ی‬ ‫گۆشه‌گیر ئه‌وان ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫په‌یوه‌ند ‌ی كۆمه‌اڵیه‌ت ‌‬ ‫پته‌ویان هه‌ی‌ه ته‌مه‌نییان‬ ‫درێژتره‌و ته‌ندروستیان‬ ‫باشتره‌‬


‫‪4‬‬

‫یه‌کشه‌ممه‬

‫‪2010 /7/18‬‬

‫ژماره ‪33‌:‬‬

‫ی كچان ده‌كه‌ن تا ئاوڕێكیان لێ بده‌نه‌وه‌!!‬ ‫كوڕان خۆیان به‌ساقه‌و قوربان ‌‬ ‫به‌قوربان ‌ی كچێك بووم له‌سه‌ر ڕێگ‌ه ‌ی‬ ‫مه‌كته‌ب‪ ،‬ئێست‌ه نزیكترین هاوڕێمه‌"‪.‬‬ ‫كاروان گه‌نجێك ‌ی ته‌مه‌ن ‪27‬س������اڵ‌و‬ ‫به‌وت‌ه ‌ی خۆ ‌ی هێش������تا هاوسه‌رگیر ‌ی‬ ‫نه‌كردوو‌ه‌و له‌شه‌قامێك قه‌ره‌باڵغ ‌ی شار ‌ی‬ ‫سلێمانی كار ‌ی سه‌وزه‌فرش ‌ی ده‌كات‌و‬ ‫ئاماژ‌ه به‌و‌ه ده‌دات ك‌ه ڕۆژان‌ه چه‌ندین‬ ‫كچ ‌ی جوان به‌به‌رده‌میدا تێده‌په‌ڕێت‌و‬ ‫ئه‌ویش توانجیان لێ������ده‌دات‪" ،‬ڕۆژان‌ه‬ ‫سه‌دان جار به‌ساقه‌و به‌قوربانیان ده‌بم"‪.‬‬

‫زۆرێك له‌و كچان‌ه ‌ی به‌بازاڕو‬ ‫شوێن‌ه گش������تیه‌كاندا ده‌ڕۆن‬ ‫له‌الیه‌ن كوڕانه‌و‌ه توانجییان‬ ‫لێده‌درێ������ت‌و توێژه‌رێك������ ‌ی‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تیش ئ������ه‌و دیارده‌ی‌ه‬ ‫بۆ كه‌پت ‌ی سێكس ‌ی گه‌نجان‬ ‫ده‌گه‌ڕێنێته‌وه‌‪.‬‬

‫ دیمه‌ن بورهان له‌سلێمانی‌‬ ‫ی‬ ‫سۆزیار ش������ه‌ریف خوێندكارێك ‌‬ ‫ی ئاماده‌یی‌ه‌و زۆرب‌ه ‌ی كات‬ ‫چواره‌م ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌ڕێگا ‌ی خوێندنگادا ڕووبه‌ڕوو ‌‬ ‫ی كوڕان بۆته‌و‌ه‌و‬ ‫توانج‌و سه‌رڕێگرتن ‌‬ ‫ی‬ ‫ئاماژ‌ه ب������ه‌و‌ه ده‌دات ك������‌ه به‌هۆ ‌‬ ‫زۆر ‌ی توان������ج‌و قس������‌ه ‌ی كوڕانه‌و‌ه‬ ‫ی‬ ‫ناچار بوو‌ه ئه‌و ڕۆژ‌ه ‌ی هاوڕێك‌ه ‌‬ ‫ی گه‌یاندویه‌تیی‌ه‬ ‫نه‌هاتب������ ‌ێ دایك������ ‌‬ ‫ی‬ ‫خوێندنگا‪ ،‬چونك‌ه "س������ه‌ر ڕێگ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫خوێندنگاكه‌م������ان ك������وڕ ‌ی زۆر ‌‬ ‫ی ناشیرینمان‬ ‫لێده‌وه‌ستێت‌و توانج ‌‬ ‫لێده‌ده‌ن"‪.‬‬

‫هه‌ندێ ل‌ه کچان توانج تێگرتنی کوڕانیان پێخۆشه‌‬ ‫ئه‌و‪ ،‬ئام������اژ‌ه ‌ی به‌وه‌دا ك‌ه زۆرجار ئه‌و هۆكار ‌ی ئه‌وه‌ش ده‌گه‌ڕێنێته‌و‌ه بۆئه‌و‌ه ‌ی‬ ‫به‌ساقه‌و به‌قوربانیان ده‌بێت‬ ‫س������ۆران ‌ی ته‌مه‌ن ‪18‬س������اڵ له‌شه‌قام ‌ی كچان‌ه ‌ی به‌الیدا تێپه‌ڕ ده‌بن توانجیان ك‌ه ئه‌گه‌ر كچان به‌وشێو‌ه سه‌رنجڕاكێش‌ه‬ ‫مه‌وله‌و ‌ی وه‌س������تابوو تا سه‌رنج ‌ی ئه‌و لێده‌دات‪ ،‬به‌اڵم "من قس‌ه ‌ی ناشیریینان خۆیان جوان نه‌كه‌ن‪ ،‬ئه‌ویش به‌و شێوه‌ی‌ه‬ ‫سه‌یرییان ناكات‪" ،‬دووساڵ به‌ساقه‌و‬ ‫كچان‌ه ڕاكێش ‌ێ ك‌ه به‌الیدا تێپه‌ڕ ده‌بن‪ .‬پێناڵێم‪ ،‬به‌ساقه‌و به‌قوربانیان ده‌بم"‪.‬‬

‫توانج ‌ی كوڕان ‌ی پێناخۆش نیی‌ه‬ ‫به‌ش������ێك له‌و كچان‌ه ‌ی ڕۆژان‌ه تووش ‌ی‬ ‫توانج ‌ی ك������وڕان ده‌بن‪ ،‬ئه‌و توانجانه‌یان‬ ‫پێ ناخۆش نییه‌و به‌هۆكارێك ‌ی گرنگ ‌ی‬ ‫پێدان‌و سه‌رسامبوون ‌ی كوڕان به‌كچان ‌ی‬ ‫ده‌گێڕنه‌وه‌‪.‬‬ ‫گواڵن كچێك ‌ی جوان‌و سه‌ره‌نجڕاكێشه‌‪،‬‬ ‫ن������او ‌ی هه‌موو ئه‌و كوڕان������‌ه ‌ی ك‌ه پێ ‌ی‬ ‫سه‌رسامن له‌ده‌فته‌رێكدا تۆماركردوو‌ه‬ ‫ك‌ه خۆشه‌ویست ‌ی بۆ ده‌ربڕیون‪" ،‬ناڵێم‬ ‫جوانم‪ ،‬به‌اڵم ئه‌م‌ه قس������‌ه ‌ی كوڕان‌ه له‌و‬ ‫توانجان‌ه ‌ی لێم ده‌ده‌ن"‪.‬‬ ‫ئه‌و كچ������‌ه به‌وت‌ه ‌ی خ������ۆی‌‪ ،‬ڕۆژان‌ه ك‌ه‬ ‫ده‌گه‌ڕێت������ه‌و‌ه بۆماڵ������ه‌و‌ه چه‌ندان كوڕ‬ ‫توانج ‌ی لێده‌د‌هن‌و توانج ‌ی كوڕه‌كانیش ‌ی‬

‫پێ ناخۆش نییه‌‪" ،‬من به‌توانج ‌ی دانانێم‪،‬‬ ‫چونك‌ه جوان ‌ی به‌هره‌یه‌كه‌و خوا نایدات‬ ‫به‌هه‌موو كه‌سێك‪ ،‬بۆی‌ه كوڕانیش توانجم‬ ‫لێده‌ده‌ن"‪ ،‬هه‌ربۆی‌ه له‌ماو‌ه ‌ی ساڵێكدا ‪94‬‬ ‫كوڕ پێی سه‌رسام بوون‌و پێیان وتووه‌‪،‬‬ ‫"ئه‌و كوڕان‌ه ‌ی پێم سه‌رس������امن زۆرن‪،‬‬ ‫كچ ‌ی جوان ده‌بێت كوڕ خۆ ‌ی به‌قوربان‬ ‫بكات"‪.‬‬

‫كه‌پت ‌ی گه‌نجان هۆكاره‌‬ ‫الن‌ه عیزه‌دین توێژه‌رێك ‌ی كۆمه‌اڵیه‌تییه‌و‬ ‫باس ل������ه‌و‌ه ده‌كات ك‌ه له‌كۆمه‌ڵگایه‌كی‬ ‫داخراوی وه‌ك كوردس������تاندا به‌هۆی‬ ‫داب‌و نه‌ریت‌و ئایینه‌و‌ه هه‌موو شتێك‬ ‫ڕووبه‌ڕووی عه‌یبه‌و ش������ه‌رمه‌و حه‌رام‌ه‬ ‫ده‌بێته‌وه‌‪" ،‬من له‌گه‌ڵ ئازاد ‌ی سێكسدا‬ ‫نییم‪ ،‬به‌اڵم پێویست‌ه كۆمه‌ڵگا بگات‌ه ئه‌و‬ ‫ئاسته‌ی تێكه‌اڵوبوونی كوڕو كچ له‌ڕووی‬ ‫هاوڕێیه‌تییه‌و‌ه ئاسایی وه‌ر بگرێت‪ ،‬تا‬ ‫گه‌نجان به‌و شێواز‌ه تامه‌زرۆی بینینی‬ ‫كچان نه‌بن‌و به‌توانج وه‌اڵمی بداته‌وه‌"‪.‬‬ ‫ئه‌وتوێژه‌ره‌‪،‬پێویستییهۆشیاركردنه‌و‌ه ‌ی‬ ‫گه‌نجان له‌الی������ه‌ن ده‌زگا په‌روه‌رده‌یی‌و‬ ‫میدیاییه‌كانه‌و‌ه دوپات ده‌كاته‌وه‌‪ ،‬بۆئه‌و‌ه ‌ی‬ ‫گه‌نج������ان " تا له‌م دیارد‌ه ناش������رین‌و‬ ‫دزێوان‌ه ڕزگاریان بێت"‪.‬‬

‫ی ژێره‌وه‌یان ده‌كڕن‬ ‫له‌كوردستان خانمان به‌ترسه‌و ‌ه جل ‌‬

‫له‌کوردستان جل‌و به‌رگی ژێره‌وه‌ی ژنان له‌الیه‌ن پیاوانه‌و‌ه ده‌فرۆشرێت‌و خانمان ب‌ه حه‌زه‌ره‌و‌ه پێداویستییه‌کانیان ده‌کڕن فۆتۆ‪ :‬شاخه‌وان مه‌حمود‬ ‫ی‬ ‫ی فرۆشیاران ‌‬ ‫زۆرین ‌ه ‌‬ ‫پۆشاكی‌ ئافره‌تان‬ ‫پیاوانن‌و به‌و هۆیه‌و‌ه‬ ‫ی‬ ‫به‌شێك له‌ئافره‌تان له‌كات ‌‬ ‫ی‬ ‫كڕینی‌ پۆشاكه‌كان ‌‬ ‫ژێره‌وه‌یان ناتوانن‬ ‫ی‬ ‫به‌ئاره‌زووی‌ خۆیان جل ‌‬ ‫ژێره‌وه‌ تایقیبكه‌نه‌وه‌و‬ ‫بیكڕن‪.‬‬

‫ سه‌نگه‌ر حه‌سه‌ن له‌چه‌مچه‌ماڵ‬ ‫فاتم������‌ه عه‌زیز هاتب������وو‌ه بازاڕ بۆ‬ ‫كڕین������ ‌ی پۆش������اك ‌ی كچه‌كان ‌ی‌و‬ ‫ئاماژ‌ه ‌ی به‌و‌ه ده‌دات ك‌ه زۆر كات‬ ‫ناتوان ‌ێ پۆشاك ‌ی ژێره‌و‌ه ‌ی خۆی ‌ی‌و‬

‫كچه‌كان������ ‌ی له‌دووكان������ ‌ی پیاوان‬ ‫بكڕێت‪.‬‬ ‫ئه‌و خاتونه‌ت ته‌مه‌ن ‌ی ‪48‬س������اڵ‌ه‌و‬ ‫ی‬ ‫به‌وت‌ه ‌ی خ������ۆ ‌ی به‌درێژایی ته‌مه‌ن ‌‬ ‫ی‬ ‫ڕوو ‌ی نه‌هاتوو‌ه پۆشاك ‌ی ژێره‌و‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌كات ‌ی شۆردندا له‌ته‌نافێك هه‌ڵ ‌‬ ‫ی‬ ‫بخ������ات‪" ،‬ئیتر چ������ۆن له‌پیاوان ‌‬ ‫بكڕم"‪.‬‬ ‫ش������ه‌هل‌ه كاروان‪ ،‬كچێك ‌ی ته‌مه‌ن‬ ‫‪23‬س������اڵه‌و ئاماژ‌ه ب������ه‌و‌ه ده‌دا ك‌ه‬ ‫ی‬ ‫هه‌ر جارێك پێویست ‌ی به‌پۆشاك ‌‬ ‫ی‬ ‫ژێره‌و‌ه ‌ی بێت دایك ‌ی ده‌نێرێت بۆ ‌‬ ‫بكڕێت‪ ،‬چونك‌ه "ل������ه‌ڕووم نایات‬ ‫داوا ‌ی پۆشاك ‌ی ژێره‌ره‌وه‌م له‌پیاوان‬ ‫بك‌هم‌و له‌دوكان������دا خۆم بگۆڕم"‪،‬‬ ‫ی‬ ‫له‌به‌رئ������ه‌و‌ه ‌ی ڕۆژێ������ك له‌كات ‌‬ ‫كڕین ‌ی پۆش������اكدا له‌دوكانێكدا‬ ‫ی‬ ‫ویستویه‌ت ‌ی تاقی بكاته‌وه‌و له‌به‌ر ‌‬

‫بكات‪ ،‬به‌اڵم هه‌ست ‌ی به‌و‌ه كردوو‌ه‬ ‫ك‌ه مێردمنداڵێ������ك له‌دوكانه‌كه‌دا‬ ‫ویستویه‌ت ‌ی به‌مۆبایل وێن‌ه ‌ی بگرێت‪،‬‬ ‫هه‌ربۆی‌ه "لێ������ ‌ی توڕه‌بووم‌و دواتر‬ ‫دوكانه‌كه‌م به‌جێهێشت"‪.‬‬ ‫هاوسه‌ره‌ك‌ه ‌ی له‌گه‌ڵ ‌ی ناچێت‌ه بازاڕ‬ ‫به‌ش������ێك له‌ئافره‌ت������ان به‌الیانه‌و‌ه‬ ‫ئاس������ایی‌ه‌و هه‌ست ب‌ه شه‌رم ناكه‌ن‬ ‫ی‬ ‫پۆش������اك ‌ی ژێره‌وه‌ی������ان ل������ه‌ال ‌‬ ‫فرۆشیار ‌ی پیاوان بكڕن‪.‬‬ ‫هه‌ن������ار جه‌مال‪ ،‬كچێك������ ‌ی ته‌مه‌ن‬ ‫‪19‬ساڵه‌و به‌وت‌ه ‌ی خۆ ‌ی هه‌موو جۆر‌ه‬ ‫پۆش������اكێك ‌ی ژێره‌و‌هی‌ له‌ال ‌ی ئه‌و‬ ‫دوكانان‌ه ده‌كڕێ ك‌ه خاوه‌نه‌كه‌یان‬ ‫پیاوه‌و زۆریش������ ‌ی به‌الو‌ه ئاساییه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ئه‌گه‌رچ ‌ی هه‌نار له‌ئێستادا ژیان ‌‬ ‫ی‬ ‫هاوس������ه‌ریی پێكه‌وه‌ناو‌ه‌و زۆرب‌ه ‌‬

‫ی‬ ‫كات ك‌ه ده‌چێت‌ه بازاڕ هاوسه‌ره‌ك‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌گه‌ڵ ‌ی ده‌چێت‪ ،‬به‌اڵم "بۆ كڕین ‌‬ ‫پۆشاك ‌ی ژێره‌و‌ه ده‌ڵێت به‌من مه‌ڵ ‌ێ‌و‬ ‫بۆخۆت بڕۆ"‪.‬‬ ‫به‌اڵم به‌پێچه‌وان‌ه ‌ی ئ������ه‌و خاتونه‌‪،‬‬ ‫ی‬ ‫هه‌وار بورهان ك‌ه كچێك ‌ی دیك‌ه ‌‬ ‫ته‌مه‌ن ‪19‬ساڵ‌ه ئاماژ‌ه به‌و‌ه ده‌دات‬ ‫ی‬ ‫ك‌ه كڕین ‌ی پۆش������اك ‌ی ژێره‌و‌ه ال ‌‬ ‫فرۆشیار ‌ی نێر له‌ناوچه‌یه‌كه‌و‌ه بۆ‬ ‫ناوچه‌یه‌ك ‌ی تر ده‌گۆڕێت‪ ،‬چونك‌ه‬ ‫ی‬ ‫ێ له‌كچان شه‌رم ده‌كه‌ن ال ‌‬ ‫هه‌ند ‌‬ ‫پیاوان جل ‌ی ژێره‌و‌ه بكڕن‪.‬‬ ‫ناوبراو‪ ،‬ترس‌و ش������ه‌رم ‌ی هه‌ندێ‬ ‫ی‬ ‫له‌كچان ده‌گه‌ڕێنێته‌و‌ه بۆ نه‌بوون ‌‬ ‫متمانه‌یان به‌فرۆشیاره‌كان‪ ،‬چونك‌ه‬ ‫هاوڕێیه‌ك������ ‌ی خ������ۆ ‌ی نیوه‌ڕۆیه‌ك‬ ‫ی‬ ‫ێ جل ‌‬ ‫چوبوو‌ه دوكانێك تا هه‌ند ‌‬ ‫ژیره‌و‌ه بكڕێت‪ ،‬به‌اڵم دوكانداره‌ك‌ه‬

‫ی‬ ‫ده‌ست ‌ی گرتبوو داوا ‌ی ڕابواردن ‌‬ ‫لێكردبوو‪" ،‬به‌اڵم ڕه‌د ‌ی كردبۆوه‌و‬ ‫هاتبوو‌ه ده‌ره‌و‌ه ‌ی دوكانه‌كه‌"‪.‬‬ ‫پێویست‌ه پیاوان‬ ‫جل ‌ی ژێره‌و‌ه ‌ی ژنان نه‌فرۆشن‬ ‫سۆما عوس������مان‪ ،‬كچێك ‌ی ته‌مه‌ن‬ ‫‪20‬ساڵه‌و جه‌خت له‌و‌ه ده‌كاته‌و‌ه ك‌ه‬ ‫ئه‌گه‌رچ ‌ی گۆڕانكارییه‌كان زۆرو‬ ‫خێران‪ ،‬به‌اڵم ب������ه‌رده‌وام گرفت‌و‬ ‫كێش‌ه ‌ی به‌دوا ‌ی خۆیاندا دێنن‪.‬‬ ‫ناوب������راو‪ ،‬ئام������اژ‌ه ‌ی ب������ه‌وه‌دا ك‌ه‬ ‫له‌نێو خێزان������ ‌ی كوردیدا ته‌نانه‌ت‬ ‫ی‬ ‫له‌نێ������و ماڵه‌كانیش������دا جێ������گا ‌‬ ‫دانان ‌ی پۆش������اك ‌ی ژنان جیاواز‌ه‬ ‫له‌گ‌ه‌ڵ پیاوان������دا‪" ،‬من جارێكیان‬ ‫پارچه‌یه‌ك پۆشاك ‌ی ژێره‌وه‌م تێك‌ه ‌ڵ‬ ‫ی‬ ‫به‌جل ‌ی براكه‌م ببوو ك‌ه چاو ‌ی پێ ‌‬

‫كه‌وت قس‌ه ‌ی پێم گوت"‪ ،‬هه‌ربۆی‌ه‬ ‫به‌پێویس������ت ‌ی ده‌زانێت ك‌ه پیاوان‬ ‫له‌بازاڕیش جل������ ‌ی ژێره‌و‌ه ‌ی ژنان‬ ‫نه‌فرۆشن‪.‬‬ ‫له‌الیه‌ك ‌ی دیك������ه‌و‌ه دالوه‌ر حه‌كیم‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ك‌ه فرۆشیارێك ‌ی ته‌مه‌ن ‪29‬ساڵ ‌‬ ‫جل‌و به‌رگ ‌ی ژنان������‌ه ئاماژ‌ه به‌و‌ه‬ ‫ده‌دا ك‌ه له‌ئێس������تادا مامه‌ڵه‌كردن‬ ‫ی‬ ‫به‌ج������ل‌و به‌رگ ‌ی ژێره‌و‌ه بازاڕێك ‌‬ ‫زۆر ‌ی هه‌یه‌‪ ،‬چونك‌ه كچان‌و ژنان‬ ‫زۆرتر ئاره‌زوو ‌ی پۆش������اك ‌ی تازه‌و‬ ‫ێ ده‌كه‌ن‪ ،‬به‌تایبه‌ت جل ‌ی ژێره‌وه‌‪،‬‬ ‫نو ‌‬ ‫هه‌ربۆی������‌ه دالوه‌ر له‌دوكانه‌كه‌یدا‬ ‫ی‬ ‫ش������وێن ‌ی تایبه‌ت ‌ی بۆتاقیكردنه‌و‌ه ‌‬ ‫ێ‬ ‫جله‌كان دابینكردووه‌‪ ،‬به‌اڵم"هه‌ند ‌‬ ‫كات ئافره‌ت هه‌ی‌ه شه‌رم ده‌كات‌و‬ ‫زۆر به‌خێرای ‌ی ده‌یكڕێت‪ ،‬ئافره‌تیش‬ ‫هه‌ی‌ه به‌دڵ ‌ی خۆ ‌ی تاق ‌ی ده‌كاته‌وه‌"‪.‬‬


‫ژماره ‪33‌:‬‬

‫یه‌کشه‌ممه‬

‫‪2010/ 7/18‬‬

‫‪7‬‬

‫دوابه‌دوای به‌ڕێکردنی نۆ مانگی خوێندن‌و ئه‌نجامدانی تاقیکردنه‌وه‌کان ئه‌و قوتابی‌و خوێندکارانه‌ی توانیان پله‌ی یه‌که‌می له‌سه‌ر ئاستی قوتابخانه‌و شارو‬ ‫هه‌رێمه‌که‌یان به‌ده‌ست بێنن‪ ،‬چیرۆکی شه‌ونخونی‌و چۆنێتی سه‌رکه‌وتنیان بۆ رۆژنامه‌ی نم نم ده‌گێڕنه‌و‌ه تا وه‌کو خوێندکارانی دیکه‌ش چاویان لێبکه‌ن‬

‫سه‌روه‌ر سه‌عید‬

‫هاوكار خه‌لیل‬ ‫(‪:)%98.71‬‬ ‫زۆرب‌ه ‌ی كاته‌كانی‬ ‫سه‌عیكردنی‬ ‫من رۆژانه‌‬ ‫له‌مزگه‌وتێكی‌‬ ‫نزیك ماڵی‌‬ ‫خۆمان بوو‪،‬‬ ‫شه‌وانیشم بۆ‬ ‫پشوو دانابوو‬

‫الڤ‌ه عه‌ل ‌ی خوێندكار ‌ی دواناوه‌ند ‌ی‬ ‫ئااڵ ‌ی نمونه‌یی‌ه له‌ش������اری دهۆك‌و‬ ‫ی‬ ‫یه‌كه‌م ‌ی س������ه‌ر ئاس������تی هه‌رێم ‌‬ ‫كوردس������تان‌ه له‌به‌ش������ی زانستی‬ ‫شه‌ش������ه‌می ئاماده‌ی������ی‪ ،‬ئاماژ به‌و‌ه‬ ‫ی‬ ‫ده‌دات ك������‌ه ش������ه‌وان گرنگییه‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫زۆر ‌ی به‌سه‌عیكردن داو‌ه له‌كات ‌‬ ‫تاقیكردنه‌وه‌كاندا‪" ،‬شه‌وان زۆرتر‬ ‫ده‌خه‌وتم‪ ،‬ب������ه‌اڵم به‌یانیان زووتر‬ ‫هه‌ڵده‌ستام بۆ سه‌عیكردن"‪.‬‬ ‫الڤ������‌ه ته‌مه‌نی ‪18‬س������اڵه‌‌و بۆ هه‌ر‬ ‫وانه‌یه‌ك ‪99‬نمره‌ی به‌ده‌ستهێناوه‌‪،‬‬ ‫ی‬ ‫"بۆئه‌و‌ه خوێندم ك‌ه ببم‌ه یه‌كه‌م ‌‬ ‫هه‌رێم ‌ی كوردس������تان‪ ،‬مامۆستاو‬ ‫قوتابخانه‌كه‌م زۆر ڕۆڵیان هه‌بوو‌ه‬ ‫له‌س������ه‌ركه‌وتنم"‪ ،‬ب������ه‌ده‌ر له‌وه‌ش‬ ‫دایك������ی‌و باوكی الڤ������‌ه دكتۆرن‪،‬‬ ‫هه‌ربۆی‌ه خۆیشی ده‌یه‌وێت به‌ڕێگا ‌ی‬ ‫دایك‌و باوكیدا بڕوات‌و له‌بوار ‌ی‬ ‫پزیشكییدا درێژ‌ه به‌خوێندن بدات‪.‬‬ ‫له‌دوو پۆلدا دووساڵ‌ه بوو‌ه‬ ‫ده‌رون نه‌جی������ب خوێندكارێكی‬ ‫ته‌مه‌ن ‪20‬ساڵ‌ه ‌ی شه‌شه‌می وێژه‌یی‌ه‬ ‫ی‬ ‫له‌ئاماده‌ی ‌ی ئه‌زمڕ ‌ی كوڕان‌و یه‌كه‌م ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌ش ‌ی وێژه‌یی بوو‌ه له‌سه‌ر ئاست ‌‬ ‫هه‌رێم ‌ی كوردستان‪ ،‬بۆهه‌ر وانه‌یه‌ك‬ ‫‪97.7‬نمر‌ه ‌ی به‌رده‌كه‌وێت‪.‬‬ ‫ناوب������راو‪ ،‬جه‌خت ل������ه‌و‌ه ده‌كاته‌و‌ه‬ ‫ی‬ ‫ك‌ه ه������ه‌ر له‌س������ه‌ره‌تا ‌ی خوێندن ‌‬

‫ئه‌مساڵییه‌و‌ه بڕیار ‌ی دابوو ك‌ه ببێت‌ه‬ ‫یه‌كه‌می هه‌رێم ‌ی كوردستان‪ ،‬هه‌ربۆی‌ه‬ ‫له‌سه‌ره‌تاو‌ه تا تاقیكردنه‌وه‌كانیش‬ ‫ته‌واوبوو‌ه به‌یه‌ك ش������ێواز سه‌عی‬ ‫ك������ردووه‌‪" ،‬كات������ ‌ی تاقیكردنه‌و‌ه‬ ‫نزیك‌ه ‌ی ‪13-10‬س������ه‌عات سه‌عیم‬ ‫ده‌كرد"‪ ،‬به‌اڵم ئه‌وه‌ش ناشارێته‌و‌ه‬ ‫ك‌ه له‌هه‌ردوو پۆلی دوو‌هم‌و سێیه‌می‬ ‫ناوه‌ندیدا به‌دووساڵ‌ه ده‌رچووه‌‪" ،‬ئه‌و‬ ‫شكس������تانه‌م كرد‌ه كه‌ره‌سته‌ی‌هك‌و‬ ‫بۆبه‌دیهێن������ا ‌ی‬ ‫هانده‌رێ������ك‬ ‫ئامانجه‌كانم"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫به‌وته‌ی خ������ۆی زۆرب‌ه ‌ی كاته‌كان ‌‬ ‫سه‌عیكردن ‌ی له‌شه‌ودا بووه‌‪" ،‬شه‌وان‬ ‫دره‌نگ ده‌خه‌وتم‌و س������ه‌عیم ده‌كرد‬ ‫ی‬ ‫بۆی‌ه بوم‌ه یه‌كه‌م‪ ،‬ئێستاش خه‌ریك ‌‬ ‫كارو خوێندنه‌وه‌و وه‌رزشم"‪.‬‬ ‫ئه‌و قوتابیی‌ه ئاماژ‌ه به‌و‌ه ده‌دات ك‌ه‬ ‫خولی گه‌شه‌پێدانی مرۆیی له‌سه‌عی‬ ‫زیاتر كاریگه‌ر ‌ی هه‌یه‌‪ ،‬چونك‌ه پێش‬ ‫ده‌س������تپێكردن ‌ی خوێندن ده‌بێت‬ ‫قوتابی له‌ڕوو ‌ی ده‌روونیه‌و‌ه خۆ ‌ی‬ ‫به‌هێز بكات‪.‬‬ ‫له‌مزگه‌وتدا سه‌عی ده‌كرد‬ ‫ی‬ ‫هاوكار خه‌لی������ل‪ ،‬خوێندكارێك ‌‬ ‫ته‌م������ه‌ن ‪18‬س������اڵه‌و یه‌كێكی تر‌ه‬ ‫له‌یه‌كه‌مه‌كان������ ‌ی هه‌رێ������م‌و جه‌خت‬ ‫له‌و‌ه ده‌كاته‌و‌ه ك������‌ه زۆربه‌ی كاتی‬ ‫سه‌عیكردنی له‌مزگه‌وتدا بووه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ناوبراو خوێن������دكاری ئاماده‌ی ‌‬ ‫سه‌یدسادق بووه‌‌و له‌به‌شی زانستیدا‬

‫خه‌ند‌ه که‌مال (‪:)%88.38‬‬ ‫شه‌وانی ئیمتیحان سه‌عیم نه‌ده‌كرد‪،‬‬ ‫به‌اڵم به‌یانیان زوو سه‌عیم ده‌كرد‬

‫ی‬ ‫سێیه‌م ‌ی سه‌ر ئاست ‌ی هه‌رێم‌و یه‌كه‌م ‌‬ ‫شار ‌ی سلێمانیه‌‪ ،‬بۆ هه‌ر وانه‌یه‌ك‬ ‫‪ 98.71‬نمره‌ی به‌ده‌ستهێناوه‌‪.‬‬ ‫به‌وت‌ه ‌ی خۆ ‌ی ئ������ه‌و كات‌ه ‌ی مۆڵه‌ت‬ ‫دراو‌ه بۆسه‌عیكردن ڕۆژان‌ه له‌شه‌ش‬ ‫سه‌عات كه‌متر سه‌عی نه‌كردووه‌‪،‬‬ ‫"زۆرب‌ه ‌ی كاته‌كانی سه‌عیكردنی‬ ‫من رۆژان������‌ه له‌مزگه‌وتێك ‌ی نزیك‬ ‫ماڵ ‌ی خۆمان بوو‪ ،‬ش������ه‌وانیش بۆ‬ ‫پشوو دامنا بوو"‪.‬‬ ‫ه������اوكار له‌قۆناغه‌كان ‌ی تردا زۆر‬ ‫سه‌ركه‌وتوو بووه‌‪ ،‬بۆی‌ه هیوا ‌ی ئه‌و‌ه ‌ی‬ ‫ی‬ ‫خواستوو‌ه ك‌ه ببێت‌ه یه‌كه‌م ‌ی هه‌رێم ‌‬ ‫كوردس������تان‪"،‬حه‌زم ده‌كه‌م بچم‌ه‬ ‫به‌ش ‌ی پزیشك ‌ی گشتی‌"‪.‬‬ ‫به‌س ‌ێ سفره‌و‌ه بوو‌ه یه‌كه‌م‬ ‫به‌ختیار ئه‌بوبه‌كری ته‌مه‌ن ‪25‬ساڵ‪،‬‬ ‫یه‌كه‌م������ ‌ی ئاماده‌ی������ی بازرگانیی‌ه‬ ‫له‌سه‌ر ئاست ‌ی هه‌رێم‌و خوێندكاری‬ ‫ی‬ ‫ئاماده‌ی������ ‌ی بازرگان ‌ی س������لێمان ‌‬ ‫ئێوارانه‌‪.‬‬ ‫ئه‌و باس ل������ه‌و‌ه ده‌كات ك‌ه ماو‌ه ‌ی‬ ‫ساڵێك‌ه ژیان ‌ی هاوسه‌ر ‌ی پێكهێناوه‌‌و‬ ‫هاوكات خه‌ریك ‌ی كار ‌ی ژمێریاریی‌ه‬ ‫له‌كۆمپانیایه‌ك‪" ،‬به‌س������ ‌ێ سفره‌و‌ه‬ ‫داخڵ كرام‪ ،‬به‌اڵم به‌هه‌وڵ ‌ی زۆره‌و‌ه‬ ‫توانمیم سه‌ركه‌وتن به‌ده‌ست بهێنم"‪.‬‬ ‫له‌الیه‌ك ‌ی دیكه‌و‌ه یاسر موحسین‪،‬‬ ‫ته‌مه‌ن ‪18‬س������اڵ‪ ،‬خوێن������دكاری‬ ‫ئاماده‌ی ‌ی ئه‌حمه‌د موختارجاف بوو‌ه‬ ‫له‌هه‌ڵه‌بج‌ه ‌ی شه‌هید‪ ،‬دووه‌می سه‌ر‬

‫ئاستی هه‌رێم بوو‌ه له‌به‌شی وێژه‌یی‌و‬ ‫بۆهه‌ر وانه‌یه‌ك ‪ %96.429‬نمره‌ی‬ ‫به‌ده‌ستهێناوه‌‪.‬‬ ‫ئ������ه‌و خوێندكار‌ه جه‌خ������ت له‌و‌ه‬ ‫ده‌كاته‌و‌ه ك‌ه رۆژان‌ه چوار كاژێر‬ ‫س������ه‌ع ‌ی كردووه‌‪ ،‬ش������ه‌وان ته‌نها‬ ‫كاژێرێ������ك س������ه‌عی ك������ردووه‌و‬ ‫ئه‌ویت������ر ‌ی ب������ۆ پش������وودان بووه‌‪،‬‬ ‫هه‌ربۆی‌ه به‌بڕوایه‌ك ‌ی زۆره‌و‌ه سه‌عی‬ ‫كردوو‌ه تا نمره‌ره‌كی زۆر به‌ده‌ست‬ ‫بهێنێت‪" ،‬هه‌رچه‌ند‌ه هێشتا بڕیارم‬ ‫نه‌داوه‌‪ ،‬به‌اڵم خۆم حه‌زده‌كه‌م بچم‌ه‬ ‫زمان ‌ی ئینگلیزی‌"‪.‬‬

‫شه‌وان‌ه سه‌ع ‌ی نه‌ده‌كرد‬ ‫خه‌ن������د‌ه كه‌م������ال خوێندكاری‬ ‫ئاماده‌ی ‌ی كشتوكاڵی به‌كره‌جۆیه‌و‬ ‫یه‌كه‌می ئاماده‌یی‌ه كشتوكاڵیه‌كان‬ ‫بوو‌ه له‌س������ه‌ر ئاس������ت ‌ی هه‌رێمی‌‬ ‫كوردستان‪.‬‬ ‫ئه‌و خوێندكار‌ه ته‌مه‌نی ‪18‬ساڵه‌و‬ ‫‪%88.38‬ی به‌رده‌که‌وێ������ت‌و باس‬ ‫له‌و‌ه ده‌كات ك‌ه ئه‌و مانگه‌ی دراوه‌‬ ‫پێیان بۆسه‌عیكردن سه‌عییه‌كی‬ ‫زۆری ك������ردووه‌‪" ،‬ش������ه‌وانی‬ ‫ئیمتیحان سه‌عیم نه‌ده‌كرد‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫به‌یانیان زوو س������ه‌عیم ده‌كرد"‪،‬‬ ‫هه‌ربۆی������‌ه خه‌ند‌ه ح������ه‌زده‌كات‬ ‫ب������ۆ خوێن������دن بچێت������‌ه زانكۆ‪،‬‬ ‫ب������ه‌اڵم "تائێس������تا نازانم ده‌چمه‌‬ ‫چ كۆلیژێ������ك‪ ،‬چونك‌ه رێنمایی‬ ‫ده‌رنه‌كراوه‌"‪.‬‬

‫ده‌روون نه‌جیب (‪:)%97.7‬‬ ‫له‌هه‌ردوو پۆلی دوو‌هم‌و سێیه‌می‬ ‫ناوه‌ندیدا به‌دووساڵ‌ه ده‌رچووم‌‬

‫فۆتۆ‪ :‬کاو‌ه شێخ عه‌بدواڵ‬

‫یه‌كه‌مه‌كانی‬ ‫هه‌رێم‬ ‫چیرۆكی‬ ‫سه‌ركه‌وتنیان‬ ‫ده‌گێڕنه‌وه‌‬

‫الڤ‌ه عه‌ل ‌ی‬ ‫(‪:)%99‬‬ ‫ئه‌وه‌ی‬ ‫ده‌خوێنێت نابێت‬ ‫بترسێت‪ ،‬ئه‌گه‌ر‬ ‫ترسا ناتوانێ‌‬ ‫سه‌ركه‌وتوو‬ ‫ببێت‪.‬‬


‫‪6‬‬

‫یه‌کشه‌ممه‬

‫‪2010 /7/11‬‬

‫ژماره ‪32‌:‬‬

‫ی منداڵ"‬ ‫"لێدان میكانیزمێك ‌ه بۆ كۆنترۆڵكردن ‌‬

‫د‪.‬نه‌جات محه‌مه‌د پسپۆڕ ‌ی كۆمه‌ڵناس ‌ی گشت ‌ی بۆ نم نم‬ ‫ی‬ ‫پسپۆرێكی كای ‌ه ‌‬ ‫كۆمه‌ڵناسی له‌سه‌ر‬ ‫هۆكاره‌كانی توندوتیژی‌و‬ ‫روبه‌ڕووبوونه‌وه‌ی مندااڵن‬ ‫ده‌دوێت‌و ئاماژه‌ به‌وه‌ ده‌دات‬ ‫ك ‌ه مرۆڤ به‌سروشت به‌شێك‬ ‫ی‬ ‫له‌شه‌ڕو به‌شێك له‌چاك ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫تێدایه‌‌و هه‌وڵی‌ كه‌مكردنه‌و‌ه ‌‬ ‫ده‌دات‪.‬‬

‫ سازدان ‌ی ڕێباز سۆڵه‌یی‌‬

‫د‪ .‬نه‌جات محه‌مه‌د‪:‬‬ ‫مرۆڤ به‌سروشت‬ ‫ی به‌شێك‬ ‫بۆخۆ ‌‬ ‫له‌شه‌ڕو به‌شێك‬ ‫ی تێدایه‌‪،‬‬ ‫له‌چاك ‌ه ‌‬ ‫به‌اڵم ئێم ‌ه هه‌وڵی‌‬ ‫كه‌مكردنه‌و‌هی‌‬ ‫ده‌ده‌ین‬

‫د‪ .‬نه‌جات محه‌مه‌د خاوه‌نی بڕوانامه‌ی‬ ‫ی‬ ‫ماسته‌ر له‌هۆكاره‌كان ‌ی كاركردن ‌‬ ‫من������داڵ‌و بڕوانام������ه‌ی دكت������ۆرا‬ ‫له‌كۆمه‌ڵناس ‌ی گشتی‌‪ ،‬له‌دیمانه‌یه‌كیدا‬ ‫بۆ ن������م نم ئاماژ‌ه ب������ه‌و‌ه ده‌دات ك‌ه‬ ‫به‌ش������ێوه‌یه‌ك ‌ی گش������ت ‌ی من������دااڵن‬ ‫توندوتیژ ‌ی جه‌سته‌ی ‌ی‌و ده‌روونیان‬ ‫ی‬ ‫هه‌ی‌ه له‌نێو كۆمه‌ڵگادا‌و به‌شێوه‌یه‌ك ‌‬ ‫به‌رامبه‌ر ده‌كرێت‪.‬‬ ‫ی‬ ‫س������ه‌ره‌ك ‌ی ه������ۆ ‌ی توندوتی������ژ ‌‬ ‫ده‌گه‌ڕێته‌و‌ه بۆ نه‌ناساندن ‌ی منداڵ‪،‬‬ ‫ڕێباز‪ :‬ئه‌و توندوتیژیانه‌ی‬ ‫ی‬ ‫ك‌ه زۆر خێ������زان نازانین قۆناغ ‌‬ ‫له‌ناو خوێندنگه‌و خێزانه‌كاندا‬ ‫ی‬ ‫منداڵێت ‌ی چییه‌و چۆنه‌‪ ،‬له‌ئه‌نجام ‌‬ ‫به‌رامبه‌ر مندااڵن ده‌كرێت‪ ،‬بۆچی‬ ‫ئه‌مان������ه‌دا توندوتی������ژ ‌ی به‌رامبه‌ر‬ ‫ده‌گه‌ڕێته‌وه‌؟‬ ‫ی به‌منداڵ ئه‌نجام ده‌درێت‌و خێزانیش‬ ‫د‪.‬نه‌ج������ات‪ :‬له‌و جۆر‌ه كۆمه‌ڵگایان‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی نه‌شاره‌زای‌ه به‌فه‌لسه‌ف‌ه ‌ی پێگه‌یاندن ‌‬ ‫وه‌ك كۆمه‌ڵگه‌ی كوردین‪ ،‬به‌گشت ‌‬ ‫توندوتیژ ‌ی به‌رامبه‌ر منداڵ‌و پیر‌و مندااڵن له‌ڕووی كۆمه‌اڵیه‌تیه‌وه‌‪.‬‬

‫توانجان‌ه ‌ی ك‌ه ل������ه‌زاره‌و‌ه ده‌رده‌چن‌و‬ ‫منداڵه‌ك‌ه ‌ی پێ نیگه‌ران‌و ناڕه‌حه‌ت‬ ‫ده‌كات‪ ،‬توندوتیژ ‌ی جه‌سته‌یی وات‌ه‬ ‫ی‬ ‫به‌كارهێنان������ ‌ی هێ������ز‪ ،‬توندوتیژ ‌‬ ‫سێكسی‌‪ ،‬سیاس ‌ی‌و ئاین ‌ی‌و ده‌روون ‌ی‌و‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌ت������ ‌ی ئاب������ور ‌ی هه‌یه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ی‬ ‫من������دااڵن به‌گش������ت ‌ی توندوتیژ ‌‬ ‫زاره‌ك������ی‌و جه‌س������ته‌ییان به‌رامبه‌ر‬ ‫ده‌كرێت‪.‬‬

‫ڕێباز‪ :‬ئه‌و جۆر‌ه توندوتیژیان‌ه‬ ‫كامانه‌ن ك‌ه راسته‌وخۆ كاریگه‌ریان‬ ‫ی‬ ‫له‌سه‌ر الیه‌ن ‌ی ده‌روون ‌ی‌و جه‌سته‌ی ‌‬ ‫منداڵ ده‌بێت؟‬ ‫ی‬ ‫د‪.‬نه‌جات‪ :‬توندوتیژ ‌ی وات‌ه نواندن ‌‬ ‫س������لوكێك له‌به‌رامبه‌ر كه‌س������ێك‬ ‫جه‌س������ته‌ی ‌ی بێت ی������ان ده‌روونی‌‪،‬‬ ‫جۆره‌كان ‌ی توندوتیژ ‌ی زۆرن وه‌ك‬ ‫ی‬ ‫توندوتی������ژ ‌ی زاره‌ك������ی ك‌ه خۆ ‌‬ ‫له‌گوفتاردا ده‌بینێته‌و‌ه‌و ئه‌و قس������ه‌و‬

‫ڕێباز‪ :‬سیستم ‌ی په‌روه‌رد‌ه چۆن‬ ‫چاره‌سه‌ر ‌ی دیارده‌ی توندوتیژی‬ ‫ده‌كات؟‬ ‫د‪.‬نه‌ج������ات‪ :‬توندوتی������ژ ‌ی له‌گ������ه‌ڵ‬ ‫دروس������تبوون ‌ی مرۆڤ������دا هه‌بووه‌و‬ ‫هه‌رده‌شمێنێت‪ ،‬له‌به‌رئه‌و‌ه ‌ی مرۆڤ‬ ‫به‌سروشت بۆخۆ ‌ی به‌شێك له‌شه‌ڕو‬ ‫به‌ش������ێك له‌چاك������‌ه ‌ی تێدایه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ئێم‌ه هه‌وڵ ‌ی كه‌مكردنه‌و‌ه ‌ی ده‌ده‌ین‪،‬‬ ‫ی‬ ‫بۆ ئ������ه‌و‌ه ‌ی بتوانین سیس������ته‌مێك ‌‬

‫ئافره‌ت ئه‌نجام ده‌درێت‪ .‬منداڵ هه‌ر‬ ‫ی‬ ‫له‌وكاته‌و‌ه ‌ی ك‌ه دایكه‌ك‌ه منداڵه‌ك‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌س������كیدای‌ه به‌ئیهمالكردن������ ‌‬ ‫ی‬ ‫توندوتیژ ‌ی به‌رامبه‌ر ده‌نوێنێت‪ ،‬دوا ‌‬ ‫ئه‌وه‌ش ك������‌ه منداڵه‌ك‌ه دێت‌ه دونیاو‌ه‬ ‫ی‬ ‫ش������ێوه‌كان ‌ی دیك������‌ه ‌ی توندوتیژ ‌‬ ‫به‌رامبه‌ر ئه‌نجام ده‌درێت‪.‬‬ ‫له‌الیه‌ك������ ‌ی دیكه‌و‌ه وش������‌ه ‌ی منداڵ‬ ‫بۆخۆ ‌ی له‌نێو كۆمه‌ڵگه‌دا وه‌ك ئه‌و‌ه‬ ‫وای‌ه بڵێیت الواز‌ه یاخود كه‌م توانا‪،‬‬ ‫ی‬ ‫چونك‌ه من������داڵ پێگه‌یه‌ك ‌ی الواز ‌‬

‫په‌روه‌رده‌یی ناتوندوتیژ دروس������ت‬ ‫بكه‌ین‪ .‬ده‌بێت پێش هه‌موو شتێك‬ ‫توندوتی������ژ ‌ی بناس������ێنین‌و بزانین‬ ‫ی‬ ‫مانای چییه‌‪ ،‬پاش������ان ناس������اندن ‌‬ ‫ی‬ ‫كاریگه‌رییه‌كان تا بزانین به‌ڕاست ‌‬ ‫ئه‌رك ‌ی پ������ه‌روه‌رد‌ه خ������ۆ ‌ی چییه‌؟‬ ‫ئه‌گه‌ر ئێم‌ه توندوتیژیمان ناس������ ‌ی‌و‬ ‫ئه‌رك ‌ی دامه‌زاراو‌ه ‌ی په‌روه‌رده‌ییمان‬ ‫ی‬ ‫زانی‌‪ ،‬ئه‌وكات‌ه ده‌توانین سیسمێك ‌‬ ‫په‌روه‌ده‌ی������ ‌ی ناتوندوتی������ژ به‌رهه‌م‬ ‫بهێنین‪.‬‬

‫ڕێباز‪ :‬هه‌رچه‌ند‌ه توندنوتیژی‬ ‫له‌قوتابخانه‌كاندا قه‌ده‌غه‌یه‌‪ ،‬كه‌چی‬ ‫له‌هه‌ندێ شوێن به‌رده‌وامه‌‪ ،‬ئایا‬ ‫وه‌زاره‌تی په‌روه‌رد‌ه كه‌مته‌رخه‌م نییه‌؟‬ ‫د‪.‬نه‌جات‪ :‬ئه‌م‌ه هۆكار ‌ی زۆر‌ه یه‌كێك‬ ‫له‌و هۆكاران‌ه كاتێك گۆڕانكارییه‌ك‬ ‫له‌هه‌ر سیس������تمێك ‌ی كۆمه‌اڵیه‌تیدا‬ ‫ده‌كرێت‪ ،‬نابێت به‌ته‌نها ئه‌و سیستم‌ه‬ ‫ئه‌و گۆڕانكاریی������‌ه بگرێته‌و‌ه به‌ڵكو‬ ‫ی‬ ‫ده‌بێت سیس������ت‌هم‌و دامه‌زاراوه‌كان ‌‬ ‫دیك������ه‌ش گۆڕان ‌ی تێ������دا بكرێت‪،‬‬ ‫چونك‌ه په‌یوه‌ندیه‌ك������ ‌ی به‌هێز نیی‌ه‬ ‫له‌نێوان هه‌م������وو دامه‌زراوه‌كان ‌ی نێو‬ ‫كۆمه‌ڵگادا‪.‬‬ ‫بڕی������ار ده‌رده‌كه‌ن ك‌ه نابێت لێدان‬ ‫به‌كاربهێنرێ������ت‪ ،‬باش������‌ه تۆ لێدان‬ ‫ناهێڵیت ئ‌ه ‌ی چ ‌ی ئه‌كه‌یت‌ه به‌دیلی‌؟‬ ‫ی‬ ‫ج������اران لێ������دان به‌هۆكارێك������ ‌‬ ‫ی‬ ‫كۆنترۆڵك������ردن داده‌ن������را‪ ،‬چ������ ‌‬ ‫ی‬ ‫میكانیزمێك ‌ی دیكه‌ت دانا‪ .‬له‌الیه‌ك ‌‬ ‫دیكه‌ش������ه‌و‌ه ئه‌و مندااڵن‌ه زۆربه‌یان‬ ‫له‌خێزانه‌كانیان������ه‌و‌ه توندوتیژیان‬ ‫به‌رامبه‌ر ئه‌نجام ده‌درێت‪ ،‬وات‌ه به‌لێدان‬ ‫كۆنترڵ ده‌كرێن‪ ،‬له‌كۆمه‌ڵگ‌ه ‌ی ئێمه‌دا‬ ‫ی‬ ‫لێ������دان میكانیزمێك‌ه بۆ كۆنترۆڵ ‌‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تی‌‪.‬‬ ‫ئه‌و منداڵ‌ه له‌ماڵ������ه‌و‌ه فێر‌ه به‌لێدان‬ ‫ملكه‌چ بێت‪ ،‬ك‌ه ده‌چێت‌ه قوتابخان‌ه‬

‫لێدان نییه‌‪ ،‬منداڵه‌ك������‌ه گوێڕایه‌ڵ‬ ‫نابێت بۆ مامۆس������تاكانی‌‪ ،‬چونك‌ه‬ ‫واهه‌ست ده‌كات ئه‌و نیزام‌ه زه‌بت‌و‬ ‫ره‌بت ‌ی نیی‌ه كه‌وات‌ه سه‌رپێچ ‌ی ده‌كات‪،‬‬ ‫هاوكات ڕێز ‌ی كه‌سێكیش ده‌گرێت‬ ‫ك‌ه توندوتی������ژی به‌رامبه‌ر ئه‌نجام‬ ‫بدات‪ ،‬چونك‌ه له‌بنه‌ڕه‌تدا ئه‌و منداڵ‌ه‬ ‫فێرنه‌بوو‌ه بێ توندوتیژ ‌ی گوێڕایه‌ڵ‬ ‫بێت‪ ،‬ئه‌م‌ه كێش������‌ه دروست ده‌كات‪،‬‬ ‫ی‬ ‫بۆی‌ه ده‌بێت هه‌موو سیس������تمه‌كان ‌‬ ‫دیكه‌ش هاوكار ‌ی ئه‌و سیستم‌ه بن‌و‬ ‫له‌گه‌ڵیدا بگۆڕدرێن‪ ،‬به‌اڵم ئه‌م‌ه ئه‌و‌ه‬ ‫ناگه‌یه‌نێت ك‌ه ئیت������ر وازبهێنین‪،‬‬ ‫چونك‌ه سیستمه‌كان ‌ی دیك‌ه هاوكار‬ ‫نین‪.‬‬ ‫ڕێباز‪ :‬باس له‌كردنه‌وه‌ی هێڵێكی‬ ‫ته‌له‌فۆنی تایبه‌ت به‌مندااڵن ده‌كرێت‪،‬‬ ‫ك‌ه مندااڵن له‌كاتی كێشه‌كاندا‬ ‫په‌یوه‌ندی پێوه‌ی بكه‌ن‪ ،‬ئایا‬ ‫ی‬ ‫ئه‌و‌ه هۆكارێك‌ه بۆ چاره‌سه‌ر ‌‬ ‫توندوتیژ ‌ی یان كێشه‌كان ئاڵۆزتر‬ ‫ده‌كات؟‬ ‫د‪.‬نه‌ج������ات‪ :‬ئه‌گ������ه‌ر ئه‌م������‌ه ته‌نها‬ ‫ی‬ ‫واڵتان������ ‌‬ ‫الس������اییكردنه‌و‌ه ‌ی‬ ‫خۆرئاوابێت‪ ،‬ك‌ه ئه‌و ش������ێوازه‌یان‬ ‫هه‌یه‌و به‌پێ ‌ی ئه‌و‌ه توندوتیژ ‌ی بنه‌بڕ‬ ‫ده‌كه‌ن‪ ،‬ئه‌گ������ه‌ر به‌بێ به‌دواداچوون‬ ‫ك‌ه ئه‌و شت‌ه بكرێت‪ ،‬ئه‌و‌ه بێگومان‬ ‫ئه‌نجامی‌ زۆر زۆر خراپ ‌ی ده‌بێت‌و‬ ‫ئه‌وه‌ند‌ه ‌ی تر لێكترازان دروس������ت‬ ‫ده‌كات‪.‬‬ ‫ئه‌گه‌ر هات‌و ئه‌م‌ه به‌دیراس‌ه كرابێت‌و‬ ‫ی‬ ‫له‌سه‌ر ئاس������ته‌كان ‌ی دیكه‌ش كار ‌‬ ‫بۆكرابێت‪ ،‬نه‌بێته‌ی هۆی لێكترازان‌و‬ ‫یاخیبوونی منداڵ له‌دایك‌و باوكی‌‪،‬‬ ‫ئه‌و‌ه دامه‌زراو‌ه ‌ی ك‌ه ئه‌و ش������ێوه‌ی‌ه‬ ‫له‌میكانیزم به‌ڕێ������و‌ه ده‌بات‪ ،‬ده‌بێت‬ ‫به‌ته‌واو ‌ی له‌توانا ‌ی هه‌ڵگرتن ‌ی ئه‌وه‌دا‬ ‫بێت‌و ده‌توانین بڵێین به‌سووده‌‪.‬‬

‫ڕێباز‪ :‬كه‌وات‌ه ئه‌گه‌ر هه‌ر‬ ‫ی نوێ ك‌ه ده‌یهێنین‌ه‬ ‫میكانزمێك ‌‬ ‫ناو كۆمه‌ڵگاوه‌‪ ،‬له‌گه‌ڵ خۆیدا‬ ‫پێویستی به‌چه‌ند گۆرانكاریه‌كی‬ ‫تر هه‌یه‌؟‬ ‫ی به‌دڵنیاییه‌و‌ه وایه‌‪،‬‬ ‫د‪.‬نه‌جات‪ :‬به‌ڵ ‌‬ ‫ی بۆبكرێت‪،‬‬ ‫یه‌كه‌م ده‌بێت دیراس‌ه ‌‬ ‫دووه‌م ده‌بێ������ت خێزان������ه‌كان‬ ‫ی ئه‌و‬ ‫هۆشیار بكه‌ینه‌وه‌‪ ،‬ده‌ربار‌ه ‌‬ ‫خزمه‌تگوزارییه‌‪ ،‬ده‌بێـت منداڵیش‬ ‫ی له‌چ‬ ‫هۆش������یار بكه‌یه‌نه‌و‌ه ل������ه‌و‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫كاتێكدا‌و له‌چ حاڵه‌تێكدا به‌كار ‌‬ ‫بهێنێت‪ .‬ئه‌گه‌ر ئێم‌ه ئه‌و ئاسته‌مان‬ ‫ی كه‌سه‌كان دروستكرد‪،‬‬ ‫له‌هۆشیار ‌‬ ‫ئه‌وا ده‌توانین ئه‌نجامێكی باشیمان‬ ‫ی ده‌س������ت بكه‌وێ������ت‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫لێو‌ه ‌‬ ‫ی بۆ‬ ‫ئه‌گه‌ر به‌و شێوه‌ی‌ه ئاماده‌ساز ‌‬ ‫ی‬ ‫نه‌كرا‪ ،‬هه‌موو ئه‌و میكانیزمان‌ه ‌‬ ‫دیك������‌ه ك‌ه خوازرابێ������ت‌و له‌گه‌ڵ‬ ‫ئێم������‌ه نه‌گونجاوبێ������ت‪ ،‬ناچ������ار‬ ‫ره‌تكراونه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫ڕێباز‪ :‬كه‌مكردنه‌و‌ه‌و چاره‌سه‌ری‬ ‫ی چ میكانیزمێك‬ ‫توندوتیژ ‌‬ ‫به‌پێویست ده‌زانن بگیرێته‌به‌ر؟‬ ‫د‪.‬نه‌ج������ات‪ :‬ده‌بێ������ت پش������ت‬ ‫به‌توێژینه‌و‌ه‌و دیراس‌ه ببه‌سترێت‪،‬‬ ‫ی پیاد‌ه‬ ‫بزانین كام جۆر توندوتیژ ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌كرێت‪ ،‬پاش������ان هۆكاره‌كان ‌‬ ‫ده‌ستنیش������ان بكه‌ین‪ .‬هه‌ركاتێك‬ ‫په‌نامان برد‌ه به‌ر سیس������ته‌مێك‬ ‫ی كێشه‌یه‌ك‪ ،‬ده‌بێت‬ ‫بۆچاره‌سه‌ر ‌‬ ‫ی‬ ‫ی گشتگیر بۆسیستمه‌كان ‌‬ ‫پالنێك ‌‬ ‫دیك‌ه دابنرێ������ت‪ ،‬چونك‌ه هه‌موو‬ ‫ی نێ������و كۆمه‌ڵگا‪،‬‬ ‫سیس������تمه‌كان ‌‬ ‫ی یه‌كتری������ن‌و ئه‌ویش‬ ‫ته‌واوك������ه‌ر ‌‬ ‫به‌نه‌خشه‌كێش������ان ده‌بێت‪ .‬ئه‌گه‌ر‬ ‫گۆڕان ته‌نها له‌یه‌ك دامه‌زراوه‌دا‬ ‫ی‬ ‫ی پێویست ‌‬ ‫بوو به‌دڵنیاییه‌و‌ه ئه‌نجام ‌‬ ‫نابێت‪.‬‬

‫چۆن‬ ‫وا له‌منداڵه‌كه‌ت ده‌كه‌یت‬ ‫جنێو نه‌دات؟‬ ‫ ئا‪ :‬سه‌وسه‌ن‬ ‫جنێودان‌و ده‌ڕبرینی‌ وته‌ی‌ نه‌ش������یاو‬ ‫له‌الی‌ منداڵ‪ ،‬یه‌كێكه‌ له‌و كێش������انه‌ ‌ی‬ ‫زۆر له‌خێزان������ه‌كان به‌ده‌س������تیه‌وه‌‬ ‫ده‌ناڵێنن‪ ،‬ب������ه‌اڵم هۆكار زۆره‌ بۆهانی‌‬ ‫منداڵ بۆئه‌وه‌ی‌ فێری‌ جنێودان بێت‌و‬ ‫له‌سه‌ر به‌كارهێنانی‌ ڕابێت كه‌ ئه‌وه‌ش‬ ‫له‌س������ه‌ره‌تای‌ قۆناغ������ی‌ یاریكردنییه‌وه‌‬ ‫س������ه‌رهه‌ڵده‌دات‪ ،‬به‌تایب������ه‌ت كاتێك‬ ‫له‌ش������تێك ناڕازی بێت‪ ،‬ئاره‌زوویه‌كی‌‬ ‫تی������ا دروس������ت ده‌بێت‌و به‌ش������ێوه‌ی‌‬

‫جنێ������ودان ده‌ری‌ ده‌بڕێت‪ .‬له‌دیارترین‬ ‫ئه‌و هۆكارانه‌ی‌ هان������ی‌ منداڵ ده‌ده‌ن‬ ‫بۆجنێودان‪ ،‬بریتین له‌‪:‬‬ ‫‪ .1‬گوزارش������تكردنه‌ له‌توڕه‌ب������وون‌و‬ ‫بێزاریی زۆر‪.‬‬ ‫‪ .2‬سه‌رنجڕاكێشانی‌ كه‌سانی‌ تر بۆالی‌‬ ‫خ������ۆی‌‪ ،‬له‌چوارچێ������وه‌ی‌ گاڵته‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫كردنیان‪.‬‬ ‫‪ .3‬منداڵ واهه‌س������ت ده‌كات جنێودان‬ ‫شتێكی‌ باش������ه‌و هه‌ركات پێیخۆشبێت‬ ‫ئه‌توانێ‌ دووباره‌ی‌ بكاته‌وه‌‪.‬‬ ‫بۆچاره‌سه‌ركردنی‌ كێشه‌ی‌ جنێودان‪،‬‬

‫پێویس������ته‌ دایك‌و باوك له‌وه‌ تێبگه‌ن‬ ‫كه‌ گۆڕینی‌ ڕه‌وش������تی‌ منداڵ له‌كات ‌ی‬ ‫په‌روه‌رده‌كردندا كارێكی‌ زۆرقورسه‌‪،‬‬ ‫له‌به‌ر ئه‌وه‌ پێویس������ته‌ قۆن������اغ به‌قۆناغ‬ ‫جێبه‌جێ بكرێت هه‌روه‌ها پێویس������تی‌‬ ‫به‌ئارامگرتن‌و هێمن������ی‌ هه‌یه‌‪ ،‬هه‌ربۆیه‌‬ ‫چاره‌سه‌ركردنی‌ ئه‌م كێشه‌یه‌ پێویستی‌‬ ‫به‌ره‌چاوكردن������ی‌ ئ������ه‌م چه‌ند خاڵه‌ی‌‬ ‫خواره‌وه‌ هه‌یه‌‪:‬‬ ‫‪ .1‬گوێ‌ بۆ منداڵه‌كه‌ بگره‌و بزانه‌ چی‌‬ ‫پاڵی‌ پێوه‌ده‌نێت جنێوبدات‌و دووباره‌ی‌‬ ‫بكات������ه‌وه‌‪ ،‬پاش������ان تێ������ی بگه‌یه‌نه‌ كه‌‬

‫به‌كارهێنانی‌ ئه‌م جۆره‌ وتانه‌ كارێكی‌‬ ‫نه‌ش������یاوه‌و ده‌بێته‌ هۆی‌ بێزاركردن ‌ی‬ ‫خه‌ڵك‪.‬‬ ‫‪ .2‬گه‌ڕان به‌دوای‌ ئه‌و س������ه‌رچاوه‌یه‌دا‬ ‫كه‌ هان������ی‌ منداڵه‌ك������ه‌ ده‌دات فێری‌‬ ‫جنێ������و ببێت‌و ودورخس������تنه‌وه‌ی‌ له‌و‬ ‫س������ه‌رچاوه‌یه‌ هه‌روه‌ها دورخستنه‌وه‌ی‌‬ ‫له‌هاوڕێی‌ خراپ‪.‬‬ ‫‪ .3‬له‌الیه‌نی‌ ئایینیش������ه‌وه‌ بۆی‌ ڕوون‬ ‫بك������ه‌ره‌وه‌ ك������ه‌ جنێ������ودان كارێكی‌‬ ‫نه‌شیاوه‌و خوا پێی‌ ناخۆشه‌‪.‬‬ ‫‪ .4‬منداڵ فێری‌ ئارامگرتن بكه‌و فێری‌‬

‫ئه‌وه‌شی‌ بكه‌ هه‌ركات شتێك بێزاری‌‬ ‫كرد به‌ش������ێوازێكی‌ جوان‌و به‌ڕێزه‌و‌ه‬ ‫گوزارشت له‌توڕه‌بونه‌كه‌ی‌ بكات‪.‬‬ ‫‪ .5‬كاتێ������ك به‌ش������ێوه‌یه‌كی‌ ج������وان‬ ‫هه‌ڵس������وكه‌وتی‌ ك������ردو به‌ڕێ������زه‌وه‌‬ ‫گوزارشتی‌ له‌توڕه‌بوونی‌ كرد خه‌اڵتی‌‬ ‫بكه‌و هانی‌ بده‌ بۆبه‌ره‌وه‌ باشتربوون‪.‬‬ ‫‪ .6‬هه‌رگیز له‌پێش چاوی‌ منداڵ توره‌‬ ‫مه‌به‌و وته‌ی‌ نه‌شیاو به‌كارمه‌هێنه‌‪.‬‬ ‫‪ .7‬به‌رامب������ه‌ر ب������ه‌كاری‌ نابه‌ج������ێ‌‌و‬ ‫ناشیرین وته‌و ده‌سته‌واژه‌ی‌ قبوڵكراو‬ ‫به‌كاربهێنه‌ له‌به‌رده‌م منداڵه‌كانتدا‪.‬‬

‫‪ .8‬ئه‌گه‌ر منداڵ جنێوی‌ داو به‌رده‌وام‬ ‫بوو له‌سه‌ری‌‪ ،‬پاش ئه‌وه‌ی‌ ‪ 5 – 4‬جار‬ ‫ئاگادارت كرده‌وه‌و به‌قسه‌ی‌ نه‌كردیت‪،‬‬ ‫س������زای‌ بده‌ به‌دانان������ی‌ له‌جێگه‌یه‌كی‌‬ ‫ماڵه‌كه‌دا به‌ته‌نیا بۆماوه‌ی‌ ‪2-1‬خوله‌ك‪،‬‬ ‫ب������ه‌اڵم نه‌كه‌ی‌ هه‌رگی������ز لێی بده‌یت‪،‬‬ ‫چونكه‌ كه‌سایه‌تی‌ منداڵ تێكده‌دات‌و‬ ‫به‌ره‌و توندوتیژی‌ ده‌بات‪.‬‬ ‫‪ .9‬كاتێ������ك جنێ������وی‌ دا جنێوه‌كه‌ی‌‬ ‫پێببڕه‌ ت������ا داوای‌ لێبوردن بكات‪ ،‬ئه‌م‬ ‫كاره‌ش پێویس������تی‌ به‌هه‌ندێك كات‌و‬ ‫به‌به‌رده‌وامبوون هه‌یه‌‪.‬‬


‫ژماره ‪33‌:‬‬

‫ی‬ ‫ی زۆر بڕیار ده‌ده‌ن ك‌ه ده‌ست به‌كه‌مكردنه‌و‌ه ‌‬ ‫رۆژان‌ه كه‌سانێك ‌‬ ‫ی ئامۆژگاری‬ ‫ی خۆیان بك������ه‌ن‪ ،‬به‌اڵم به‌ه������ۆ ‌ی نه‌بوون������ ‌‬ ‫كێش������ ‌‬ ‫پزیشكییه‌و‌ه رووبه‌روو ‌ی گرفت ده‌بنه‌وه‌‪ ،‬له‌وباره‌و‌ه د‪.‬هۆدیۆ جان‬ ‫ی‬ ‫ی پزیشك ‌‬ ‫ی قه‌ڵه‌و ‌ی له‌زانكۆ ‌ی نێود‌هو‌ڵه‌ت ‌‬ ‫پس������پۆڕ له‌هۆكاره‌كان ‌‬ ‫ی زۆر له‌هاوواڵتیان به‌ده‌س������ت‬ ‫ئام������اژ‌ه به‌و‌ه ده‌دات ك‌ه ژماره‌یه‌ك ‌‬ ‫ی به‌رنامه‌یه‌ك بۆخۆالوازكردن‪ ،‬بووه‌ت‌ه‬ ‫قه‌ڵه‌وییه‌و‌ه ده‌ناڵێنن‌و نه‌بوون ‌‬ ‫ی كۆمه‌ڵێك نه‌خۆشی‌‪ ،‬هه‌ربۆی‌ه د‪.‬هۆدیۆ‪،‬‬ ‫سه‌رچاو‌ه ‌ی سه‌رهه‌ڵدان ‌‬ ‫ێ خۆیان الواز بكه‌ن‪ ،‬ئه‌م‬ ‫له‌ئامۆژگارییه‌كدا بۆئه‌وان������‌ه ‌ی ده‌یانه‌و ‌‬ ‫پێشنیازان‌ه ‌یخستۆته‌ڕوو‪:‬‬ ‫ی ش������ه‌و نان‬ ‫ی خۆیدا بخۆ‪ ،‬هه‌رگیز دره‌نگان ‌‬ ‫‪ .1‬ژه‌مه‌كان له‌كات ‌‬ ‫مه‌خۆن‪.‬‬ ‫ی پڕه‌و‌ه بچۆ بۆ شت كڕین‪.‬‬ ‫‪ .2‬هه‌میش‌ه به‌سك ‌‬ ‫‪ .3‬كه‌م خۆر ‌ی هه‌میش‌ه نان خۆر به‌‪.‬‬ ‫‪ .4‬له‌سه‌ر مێز نان بخۆو فێر ‌ی زیاده‌خۆر ‌ی مه‌به‌‪.‬‬ ‫‪ .5‬به‌ر له‌و‌ه ‌ی تێر بخۆی‌‪ ،‬ده‌ست له‌نان خواردن هه‌ڵبگره‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫‪ .6‬له‌سه‌رخۆ نان بخۆ‪ ،‬هه‌ر پاروویه‌ك باش بجوو چێژ ‌ی تایبه‌ت ‌‬ ‫لێوه‌ربگره‌‪.‬‬ ‫ی نان خواردندا‪ ،‬له‌به‌رده‌م ته‌له‌ڤزیۆن دامه‌نیشه‌‪.‬‬ ‫‪ .7‬له‌كات ‌‬ ‫ی دوور بخه‌ره‌وه‌‪.‬‬ ‫‪ .8‬خۆت له‌شیرینه‌مه‌ن ‌‬ ‫‪ .9‬به‌یانیان تێر نان بخۆ‪ ،‬نیوه‌ڕۆیان كه‌مترو ئێوارانیش نان مه‌خۆ‪.‬‬ ‫‪ .10‬میو‌ه خواردن بك‌ه به‌پیشه‌‪.‬‬

‫‪9‬‬

‫لێكۆڵینه‌و‌ه پزیشكییه‌كان‬ ‫ئه‌و‌ه ئاشكرا ده‌كه‌ن ك‌ه‬ ‫خواردن ‌ی سه‌وزه‌‌و میو‌ه ك‌ه‬ ‫ی‬ ‫سه‌رچاوه‌یه‌ك ‌ی ده‌وڵه‌مه‌ند ‌‬ ‫ئه‌نتی ئۆكسیده‌‪ ،‬ڕێگ‌ه‬ ‫له‌خراپبوون ‌ی خانه‌كان ‌ی مێشك‬ ‫ده‌گرێت‌و توانستی مێشك به‌هێزتر‬ ‫ده‌كات‪.‬‬ ‫ی‬ ‫گروپ ‌ی پزیشكان ‌ی بێسنور دوا ‌‬ ‫ی‬ ‫چه‌ندین لێكۆڵینه‌وه‌‪ ،‬ئاشكرا ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌كه‌ن ك‌ه ئه‌و ئه‌نت ‌‬ ‫ئۆكسیدان‌ه ‌ی له‌ناو سه‌وزه‌و‬ ‫ێ له‌و ڤایرۆس‌ه‬ ‫میوه‌دا هه‌ن‪ ،‬هه‌ند ‌‬ ‫ی‬ ‫ژه‌هراوییان‌ه ده‌كوژن ك‌ه هه‌وڵ ‌‬ ‫تێكدان ‌ی خانه‌كان ‌ی مێشك‬ ‫ده‌ده‌ن‪ ،‬هاوكات ڕێگر‌ه له‌به‌رده‌م‬ ‫توشبوون ‌ی مرۆڤ به‌نه‌خۆشیی‌ه‬ ‫جۆراوجۆره‌كان ‌ی شێرپه‌نجه‌‪.‬‬ ‫سه‌باره‌ت به‌كاریگه‌رییه‌كانی‬ ‫تر ‌ی میوه‌و سه‌وزه‌ش‪ ،‬ئه‌و گروپ‌ه‬ ‫رایده‌گه‌یه‌نن ك‌ه ئه‌نتی ئۆكسیدو‬ ‫فیتۆكۆمیكاڵ ك‌ه له‌ناو سه‌وزه‌و‬ ‫میوه‌دا هه‌ن‪ ،‬ده‌بێت‌ه مای‌ه ‌ی به‌هێزكردن‌و‬ ‫زیادكردن ‌ی توانست ‌ی هۆشیار ‌ی مێشك‪،‬‬ ‫هه‌ربۆی‌ه پێویست‌ه رۆژان‌ه النیكه‌م ‪750 .250‬غم‬ ‫میوه‌و سه‌وز‌ه له‌گ‌ه‌ڵ خۆراكدا بخورێت‪.‬‬

‫مه‌هێڵ ‌ه پیر بی‬

‫ی زۆر‬ ‫ی گه‌نجی‌‪ ،‬نیگه‌رانییه‌ك ‌‬ ‫ی قۆناغ ‌‬ ‫پیری‌‌و كۆتایهاتن ‌‬ ‫ی ئه‌و مرۆڤان‌ه دروست ده‌كات ك‌ه به‌م قۆناغه‌دا‬ ‫ال ‌‬ ‫ی دوابخه‌یت‪،‬‬ ‫ی پیرێت ‌‬ ‫ی قۆناغ ‌‬ ‫تێده‌په‌ڕن‪ ،‬به‌اڵم ده‌توان ‌‬ ‫ی كالیفرۆنیا‬ ‫ی سایكۆلۆژیا له‌زانكۆ ‌‬ ‫له‌وباره‌و‌ه د‪.‬ئه‌لیسا ئه‌پیل پسپۆڕ ‌‬ ‫ی زوورتر گه‌یشتن‬ ‫ی كرد ك‌ه كۆمه‌ڵ‌ه هۆكارێك ده‌بن‌ه مای‌ه ‌‬ ‫ئاشكرا ‌‬ ‫ی پیری‌‪ ،‬گرنگترین ئه‌و هۆكارانه‌ش بریتین له‌دڵه‌ڕاوكێ‌و‬ ‫به‌قۆناغ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی زۆر‪ ،‬خوگرتن به‌مادد‌ه كحولییه‌كان‪ ،‬جوڵه‌و وه‌رزش ‌‬ ‫خه‌مۆك ‌‬ ‫ی ئاڵوده‌و‬ ‫ی چه‌وری‌‪ ،‬جگه‌ره‌كێشان‪ ،‬هه‌وا ‌‬ ‫كه‌م‪ ،‬زۆر خواردن ‌‬ ‫ی‬ ‫ی هه‌تاو‪ ،‬قه‌ڵه‌وی‌‪ ،‬زۆر خواردن ‌‬ ‫ی پیس‪ ،‬زۆر چوون‌ه به‌رده‌م تیشك ‌‬ ‫ژینگ‌ه ‌‬ ‫شیرینه‌مه‌نی‌‌و كه‌م خه‌وی‌‪.‬‬ ‫بۆ ڕێگه‌گرتن له‌زوو پیربوون‪ ،‬ئه‌و پسپۆڕ‌ه داوا ده‌كات كحول‌و جگه‌ره‌كێشان‬ ‫ی خاوێندا بكه‌ین‬ ‫كه‌م بكه‌ینه‌وه‌‌و النیكه‌م رۆژان‌ه كاژێرێك وه‌رزش له‌هه‌وایه‌ك ‌‬ ‫تا خۆمان له‌پیربوون بپارێزین‪.‬‬

‫بیل گیتس بنێش ‌تو شیرینی‬ ‫د‬ ‫ژ‬ ‫‌‬ ‫ه‬ ‫م‬ ‫‌‬ ‫ه‬ ‫ال‬ ‫ری‬ ‫ا‬ ‫ب‬ ‫‌‬ ‫ه‬ ‫ر‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫ه‬ ‫م‬ ‫دێ‬ ‫ن‬ ‫ێ‬ ‫ت!‬

‫‪2010 /7/18‬‬

‫خواردن ‌ی سه‌وزه‌و میو‌ه مێشك ده‌كاته‌وه‌‬

‫كێش ‌ی كه‌متر ‪ ...‬ته‌ندروست ‌ی باشتر‬

‫یه‌کشه‌ممه‬

‫چۆن ئاسود‌ه د‌هبیت؟‬

‫ته‌ندروست ‌‬ ‫ی د‌هروون ‌‬ ‫یج‬ ‫ۆر‬ ‫ێك‬ ‫‌‬ ‫ه‬ ‫ل‬ ‫ه‬ ‫‌ه‬ ‫‌‬ ‫ه‬ ‫وڵ‬ ‫د‬ ‫ان‬ ‫بۆ‬ ‫له‌ن‌هخۆشیی‌ه‬ ‫خۆدوورخستنه‌و‌ه‬ ‫بێئاگان له‌ت د‌هروونیی‌هكان‪ ،‬زۆر‬ ‫ین‬ ‫‌‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫ی‬ ‫ت‬ ‫اك‬ ‫‌‬ ‫ه‬ ‫كان‬ ‫‌‬ ‫ی‬ ‫ك‬ ‫ۆمه‌ڵگا‬ ‫ه‌ندروست ‌‬ ‫ی د‌هروون ‌‬ ‫ی خۆیان‬ ‫ل‬ ‫ی ته‌ندروست ‌و متمان‌هشیان پێی نییه‌‪،‬‬ ‫‌هكاتێكدا د‌هروونێك ‌‬ ‫بونیاد ‌‬ ‫ی‬ ‫مر‬ ‫ۆڤ‬ ‫ێك‬ ‫‌‬ ‫ی‬ ‫د‬ ‫‌‬ ‫ه‬ ‫ت‬ ‫بیل‌و ملیندا گیتس بڕ‬ ‫خوڵقێنێ‬ ‫‌‬ ‫ی‬ ‫ت‪،‬‬ ‫س‬ ‫ه‬ ‫ه‌ندروستیش‬ ‫‌د‬ ‫ل‬ ‫‌‬ ‫ه‬ ‫ه‬ ‫وب‬ ‫‌‬ ‫ه‬ ‫ار‬ ‫زار‬ ‫ه‬ ‫‌و‬ ‫‌‬ ‫ه‬ ‫دۆ‬ ‫الر‬ ‫س‬ ‫‌‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫ه‬ ‫نته‌ر ‌‬ ‫ب‌هخش ‌‬ ‫ی‬ ‫ب‌هپزیشكێك ك‌ه ده‌رمان ‌‬ ‫ی مه‬ ‫‌ال‬ ‫له‌له‌نده‌نه‬ ‫‌‪،‬‬ ‫ریا‬ ‫ی د‌هرووندروست ‌‬ ‫‌‬ ‫ی‬ ‫بۆ‬ ‫ل‬ ‫ه‬ ‫ی ك‌ه‬ ‫‌ش‬ ‫خ‬ ‫ێو‬ ‫‌‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫ی‬ ‫ۆپا‬ ‫را‬ ‫بن‬ ‫ێش‬ ‫ست‬ ‫ن‬ ‫ت‬ ‫داهێناوه‌‌و گیت‬ ‫‌و شیرینیدا‬ ‫له‌هه‌ر كێشه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی د‌هروونی‌‪،‬‬ ‫ئه‌م بونیاد‌ه س ئه‌م داهێنان‌ه پێشك‌هش ب‌ه‬ ‫كۆمه‌ڵێك مه‌رج‌و‬ ‫من‬ ‫ڕ‬ ‫دا‬ ‫ێن‬ ‫اڵن‬ ‫‌‬ ‫ی‬ ‫مای‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫ه‬ ‫ب‬ ‫ژار‬ ‫اڵ‬ ‫د‬ ‫‌‬ ‫ه‬ ‫وك‬ ‫كا‬ ‫ت‪.‬‬ ‫رد‬ ‫ۆت‬ ‫ك‌ه به‌ی‌هكێك‬ ‫ه‌و‌ه ك‌ه بریتین له‌‪:‬‬ ‫جیهان داده‌ندرێت‪ ،‬رایگ‌ه له‌گ‌هور‌هترین ده‌زگا خێر‬ ‫خوا‬ ‫زیی‬ ‫‌‬ ‫ه‬ ‫كان‬ ‫‌‬ ‫ی‬ ‫‪1‬‬ ‫‪.‬‬ ‫ب‬ ‫یر‬ ‫ی كال یاند‪ :‬پزیشكێك به‌ناو ‌‬ ‫پ‬ ‫‪ .2‬كردنه‌و‌ه ب‌هشێوازێك ‌‬ ‫ی ئ‌هندرۆ فانگ ك‌ه‬ ‫ی ئارام‌و پۆز‌هتیڤانه‌‪.‬‬ ‫خ‬ ‫مسپۆڕ‌ه ل‌هزانكۆ ‌ یفۆرنیا‬ ‫ل‬ ‫ه‬ ‫ۆپا‬ ‫‌لۆ‬ ‫را‬ ‫س‬ ‫ست‬ ‫ئ‬ ‫ه‬ ‫ن‬ ‫‌ن‬ ‫ل‬ ‫جل‬ ‫‌‬ ‫ه‬ ‫دڵ‬ ‫س‪،‬‬ ‫‌‬ ‫ه‬ ‫ت‬ ‫ڕا‬ ‫وان‬ ‫وك‬ ‫یوی‬ ‫ه‬ ‫ه‬ ‫‌ت ‌‬ ‫ی ده‌رمان ‌‬ ‫ی‬ ‫‌الریا له‌شێو‌ه ‌‬ ‫ی بنێشت‬ ‫ێ‌‌و ئه‌و م‌هس‌هالن‌ه ‌‬ ‫خه‌مۆكی‌‪.‬‬ ‫ی د‌هبن‌ه هۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی سه‌د ه‌هزار دۆ ‌و شیره‌مه‌نیدا ب‌هرهه‌م بهێنێ‬ ‫ت‬ ‫‌و‬ ‫ل‬ ‫ه‬ ‫‌ب‬ ‫بڕ ‌‬ ‫ه‬ ‫‌را‬ ‫ماب‬ ‫‌‬ ‫ه‬ ‫ردا‬ ‫‪ .3‬قه‌درناس ب‌ه‬ ‫الر پاداشت كراوه‬ ‫‌‪،‬‬ ‫ل‬ ‫ه‬ ‫ب‬ ‫‌‬ ‫ه‬ ‫‌ه‬ ‫‌‬ ‫ه‬ ‫ره‬ ‫ه‬ ‫مب‬ ‫‌م‬ ‫ه‬ ‫ه‬ ‫‌ر‬ ‫‌ك‬ ‫‌‬ ‫ه‬ ‫ئ‬ ‫ه‬ ‫ش‬ ‫بۆ‬ ‫‌و‬ ‫ب‬ ‫ه‬ ‫بن‬ ‫ش‬ ‫‌م‬ ‫ه‬ ‫‌ب‬ ‫تان‬ ‫ڕك‬ ‫زو‬ ‫‌‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫ی‬ ‫وان‌ه‬ ‫ردن ‌‬ ‫ی نه‌خۆش ‌‬ ‫كردوون‪.‬‬ ‫ی مه‌الریا‬ ‫‌‬ ‫ی‬ ‫من‬ ‫ك‌ه ئێستا د‌هسته‌به‌رت‬ ‫دا‬ ‫اڵن‬ ‫د‬ ‫ه‬ ‫‌ن‬ ‫ێر‬ ‫ه‬ ‫درێ‬ ‫ه‬ ‫ت‬ ‫ژار‬ ‫ه‬ ‫بۆ واڵت‌ه‬ ‫‌ ‌كان به‌تایب‌هت واڵتان ‌‬ ‫‪ .4‬ه‌ه‬ ‫ی ئه‌ف‬ ‫وڵ‬ ‫ری‬ ‫ب‬ ‫د‬ ‫قا‪.‬‬ ‫‌‬ ‫ه‬ ‫ل‬ ‫‌‬ ‫ه‬ ‫سات‬ ‫‌‬ ‫ی‬ ‫ئێ‬ ‫س‬ ‫تا‬ ‫دا بژیت‪.‬‬ ‫پێویست‌ه بوتر ‌‬ ‫ێ بیل‬ ‫گی‬ ‫‪ .5‬ك‬ ‫تس‬ ‫ۆن‬ ‫‌‬ ‫ی‬ ‫تڕ‬ ‫ۆڵ‬ ‫دام‬ ‫‌‬ ‫ی‬ ‫ه‬ ‫‌ز‬ ‫ژ‬ ‫رێن‬ ‫‌‬ ‫ه‬ ‫یان‬ ‫رو‬ ‫ت‬ ‫خ‬ ‫بك‬ ‫او‬ ‫‌‬ ‫ه‬ ‫ه‌ن ‌‬ ‫ی كۆمپانیا ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌ب‌هرامبه‌ر ئ‬ ‫مایكرۆسۆفت‪ ،‬خاوه‌ن ‌‬ ‫ی گ‌هور‌هترین ناو‌ه‬ ‫ه‌و شه‌پۆل‌ه ن‌هستیان‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ند‬ ‫‌‬ ‫ی‬ ‫ژیانت تاڵ ده‌ك‌هن‪.‬‬ ‫خ‬ ‫ێر‬ ‫خوا‬ ‫زیی‬ ‫ه‬ ‫‌و‬ ‫ب‬ ‫ڕی‬ ‫ار‬ ‫‌‬ ‫ه‬ ‫به‌م‬ ‫زووان‌ه ده‌رمان ‌‬ ‫ی دژ‌ه ئایدزو سیل به‬ ‫‪ .6‬دڵنیاب‌ه ه‬ ‫‌ش‬ ‫ه‬ ‫‌م‬ ‫ێو‬ ‫‌‬ ‫ه‬ ‫وو‬ ‫‌‬ ‫ی‬ ‫شی‬ ‫كێ‬ ‫ری‬ ‫ش‬ ‫ه‬ ‫‌ی‬ ‫نی‬ ‫‌‬ ‫ه‬ ‫‌‌و‬ ‫بن‬ ‫ك‬ ‫ێش‬ ‫شی‬ ‫ت‬ ‫بهێنێت‪.‬‬ ‫او ‌‬ ‫ب‌هرهه‌م‬ ‫ی چار‌هسه‌ركردنه‌‪.‬‬ ‫‪ .7‬ب‌هشێو‬ ‫از‬ ‫ێك‬ ‫‌‬ ‫ی‬ ‫گ‬ ‫‌‬ ‫ه‬ ‫ش‬ ‫بی‬ ‫نان‬ ‫‌‬ ‫ه‬ ‫بن‬ ‫‪ .8‬متمانه‌ب‌هخۆبوون ده‌بێت‌ه ۆڕ‌ه گیروگرفت‌هكانت‪.‬‬ ‫هۆ ‌‬ ‫ی ئارام ‌‬ ‫‪ .9‬ڕ‬ ‫ی د‌هروونی‌‪.‬‬ ‫ئیره‌ی ێگه‌مه‌د‌هن ه‌هست‌هكان ‌‬ ‫ی‬ ‫و‬ ‫‌‬ ‫ه‬ ‫ك‬ ‫تر‬ ‫س‪،‬‬ ‫ت‬ ‫وڕ‬ ‫ه‬ ‫‌ی‬ ‫ی‌‪ ،‬ع‌هشق‪،‬‬ ‫ی‌‌و گوناه س‌هرتاپا ‌‬ ‫ید‬ ‫ی باشت ب‌ه ‌هروونت داگیر بك‌هن‪.‬‬ ‫‪ .10‬ه‌هستێك ‌‬ ‫‪ .11‬له‌بڕیارداندا س‌هرب‌ه رامبه‌ر ب‌هخۆت ه‌هبێت‪.‬‬ ‫خۆ به‌‪.‬‬ ‫‪ .12‬له‌گ‌ه‌ڵ بوون ‌‬ ‫ی جیاواز ‌‬ ‫یب‬ ‫یر‬ ‫وب‬ ‫او‬ ‫‌‬ ‫ه‬ ‫ڕ‪،‬‬ ‫ر‬ ‫ێز‬ ‫ل‬ ‫‌‬ ‫ه‬ ‫جی‬ ‫او‬ ‫ازیی‌هكان‌و‬ ‫چوارد‌هورت بگره‌‪.‬‬ ‫‪ .13‬توانا ‌‬ ‫ی قبوڵكردن ‌‬ ‫ی‬ ‫كێ‬ ‫ش‬ ‫ه‬ ‫‌و‬ ‫ن‬ ‫اك‬ ‫ام‬ ‫یی‬ ‫‌‬ ‫ه‬ ‫كان‬ ‫‌‬ ‫‪ .14‬ه‌همیش‌ه‬ ‫ی ژیانت ه‌هبێت‪.‬‬ ‫به‌ده‌م ژیانه‌و‌ه پێبكه‌نه‌!‬

‫شه‌ش خۆراك ته‌ندروستیت ده‌فڕێنێت‬ ‫ی ڕێنمایی‌ه پزیشكییه‌كان‬ ‫ناوه‌ند ‌‬ ‫ی‬ ‫ی له‌واشنتۆن ‌‬ ‫ی سه‌ره‌ك ‌‬ ‫ك‌ه باره‌گا ‌‬ ‫ئه‌مریكایه‌‪ ،‬له‌ئامۆژگارییه‌كدا داوا‬ ‫ده‌كه‌ن هه‌ر مرۆڤێك النیكه‌م شه‌ش‬ ‫جۆر خۆراك بخوات ك‌ه بۆجه‌ست‌ه‬ ‫سودمه‌نده‌‪ ،‬ئه‌و خۆراكانه‌ش بریتین‬ ‫له‌‪:‬‬ ‫ی‬ ‫ی ساردین ك‌ه بۆ ته‌ندروست ‌‬ ‫‪ .1‬ماس ‌‬ ‫دڵ پێویسته‌‪.‬‬ ‫ی بۆ ڕێگه‌گرتن ل‌ه‬ ‫ی كێو ‌‬ ‫‪ .2‬بادام ‌‬ ‫ی پرۆستات زۆر‬ ‫شێرپه‌نج‌ه ‌‬

‫سودمه‌نده‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی تاز‌ه به‌تایبه‌ت لۆبیا ‌‬ ‫‪ .3‬سه‌وز‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئارامی‌‌و ئاسوده‌ی ‌‬ ‫سه‌وز‪ ،‬ئاست ‌‬ ‫ده‌روونیت به‌رز ده‌كاته‌وه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫‪ .4‬ده‌نك‌ه كوله‌ك‌ه بخۆ تا هێز ‌‬ ‫سێكسیت به‌هێز ببێت‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی توانا ‌‬ ‫‪ .5‬میو‌ه بۆ به‌هێزكردن ‌‬ ‫ی مێشك گرنگه‌‪.‬‬ ‫یاده‌وه‌ری ‌‬ ‫ی هه‌ناره‌و‌ه‬ ‫‪ .6‬سیرو پیاز به‌سرك‌ه ‌‬ ‫بخۆ تا جه‌سته‌ت له‌ڤایرۆس خاوێن‬ ‫بێت‪.‬‬

‫پیسبوون ‌ی ژینگ ‌ه ڕێژ‌ه ‌ی‬ ‫ل ‌هبیرچوونه‌و‌هت زیاتر د‌هكات‬

‫لێكۆڵینه‌و‌ه نوێی‌هكان ئاشكرا ‌‬ ‫ی ده‌كه‌ن ك‌ه پیسبوون ‌‬ ‫ی ژینگ‌ه به‌هۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫دووكه‌ڵ ‌‬ ‫ی كارگه‌و ئۆتۆ‬ ‫یاخود له‌بیرچوونه‌و‌ه مبێل‌و هۆكاره‌كانی تره‌وه‌‪ ،‬نه‌خۆش ‌‬ ‫ی ئه‌لیزایمر‬ ‫زیاتر ده‌كات‪.‬‬ ‫لێكۆڵیاران ‌‬ ‫ی ئه‌ڵمانی ل‌هڕ‌اگه‌یاندنێ‬ ‫ی له‌هه‌وا ب كدا داوا ده‌كه‌ن له‌ب‌هرامبه‌ر پیسبوون ‌‬ ‫ی‬ ‫ژینگه‌دا‪ ،‬پارێزگاری ‌‬ ‫كرێت ب‌هتایبه‌ت ل‌هڕوو ‌‬ ‫ی دانان ‌‬ ‫ی فلته‌ر‬ ‫بۆدووكه‌ڵ ‌‬ ‫ی كارگه‌كان‌و سزادان ‌‬ ‫ی ئه‌و ئۆتۆمبێالن‌ه ‌‬ ‫ی دووكه‌ڵ ‌‬ ‫ی ژه‌هراویان‬ ‫ه‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬هه‌رو‌ها پشتێن‌ه ‌‬ ‫ی سه‌وز ‌‬ ‫ی به‌ده‌ور ‌‬ ‫ی شارو گه‌ڕه‌كه‌كاندا دروست‬ ‫بكرێت له‌پێناو پاراستن‌و راگرتن ‌‬ ‫ی هاوسه‌نگ ‌‬ ‫ی هه‌وا ‌‬ ‫ی پاكژدا‪.‬‬ ‫هه‬ ‫‌ر له‌و راگه‌یاندنه‌دا هاتووه‌‪ :‬پیسبوون ‌‬ ‫ی ژینگ‌ه هۆكار ‌‬ ‫ی ب‌هرزبوونه‌و‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ڕێژ‌ه ‌‬ ‫ی توشبووان ‌‬ ‫ی نه‌خۆش ‌‬ ‫ی ئه‌لیزایمره‌‪ ،‬ته‌نانه‌ت ڕێژ‌ه ‌‬ ‫ی له‌بیرچوونه‌و‌هش‬ ‫ل‌هناو‬ ‫م‬ ‫رۆڤ‬ ‫‌‬ ‫ه‬ ‫ته‌ندروسته‬ ‫ی ‌كاندا دروست ده‌كه‌ن‪ ،‬كۆرپه‌ل‌ه ‌‬ ‫ی ژنان ‌‬ ‫ی‬ ‫پڕی‬ ‫سك ش رووب‌هروو ‌ كه‌مئه‌ندام ‌‬ ‫ی زگماك ‌‬ ‫ی د‌هكاته‌وه‌‪.‬‬

‫هه‌موو کێشه‌یه‌ک چاره‌سه‌رێکی هه‌یه‌‪ ،‬بێهیوا مه‌به ل‌ه دۆزینه‌و‌هی‌‬


‫‪8‬‬

‫یه‌کشه‌ممه‬

‫‪2010 /7/18‬‬

‫ژماره ‪33‌:‬‬

‫گه‌نجان له‌رێی بلوتوسه‌و ‌ه‬ ‫وێنه‌ی سێكسی بۆ هاوڕێكانیان ده‌نێرن‬ ‫به‌هۆی پپێشكه‌وتنی بواری‬ ‫مۆبایله‌وه‌ هه‌ندێك له‌گه‌نجانی‬ ‫هه‌رێمی كوردستان‪ ،‬وێنه‌ی‬ ‫سێكسی بۆ یه‌كتری ده‌نێرن‌و‬ ‫توێژه‌رێكی كۆمه‌اڵیه‌تیش جه‌خت‬ ‫له‌وه‌ ده‌كاته‌وه‌ كه‌ گه‌نجانی هه‌رێم‬ ‫به‌هۆی خراپی باری ئابورییانه‌و‌ه‬ ‫ناتوانن هاوسه‌رگیری بكه‌ن‌و بۆ‬ ‫كات به‌سه‌ربردن په‌نا ده‌به‌نه‌ به‌ر‬ ‫په‌یوه‌ندی خۆشه‌ویستی‪.‬‬

‫ به‌ڕێز عه‌بدولكه‌ریم‬ ‫هوما خوێندكارێك ‌ی ته‌مه‌ن ‪19‬ساڵی په‌یمانگای‌ه‌و‬ ‫باس ل������ه‌و‌ه ده‌كات ك‌ه ڕۆژێك له‌گه‌ڵ هاوڕێكان ‌ی‬ ‫له‌كافتریایه‌ك دانیشتبوون‌و وێنه‌یان ده‌گۆڕییه‌وه‌‪،‬‬ ‫له‌ناكاو "به‌هه‌ڵه‌" بلوتوس������ی كه‌س������ێك ‌ی دیكه‌یان‬ ‫وه‌رگرت ك‌ه گرته‌یه‌كی ڤیدیۆیی سێكس������ی بوو‪،‬‬ ‫"هه‌ندێك له‌خوێندكاران له‌زانكۆو په‌یمانگاكان‬ ‫خه‌ریكی باڵوكردنه‌وه‌ی وێنه‌ی سێكسین"‪.‬‬ ‫"كوڕان وێن‌ه ‌ی سێكسیمان بۆ ده‌نێرن"‬ ‫كچان باس له‌و‌ه ده‌كه‌ن ك‌ه به‌هۆی مۆبایله‌و‌ه كوڕان‬ ‫وێنه‌ی سێكسییان بۆ ده‌نێرن‌و داوای هاوڕێیه‌تیان‬ ‫لێده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫ن������ازدار كچێكی ته‌مه‌ن ‪23‬س������اڵه‌و جه‌خت له‌و‌ه‬

‫ده‌كاته‌و‌ه ك‌ه له‌الیه‌ن چه‌ن������د كوڕێكی هاورێیه‌و‌ه‬ ‫رۆژان‌ه وێنه‌ی سێكسی بۆ ده‌نێرێت‪" ،‬هه‌ركاتێك‬ ‫بزانن بلوتوس������ی مۆبایله‌ك������ه‌م كراوه‌ته‌وه‌‪ ،‬وێنه‌ی‬ ‫ڤیدیۆیی سێكس������یم بۆده‌نێ������رن"‌و هه‌ندێجاریش‬ ‫له‌رێگه‌ی بلوتوسه‌و‌ه نامه‌ی ده‌نگی بۆ ده‌نێرن‌و داوای‬ ‫هاوڕێیه‌تی لێده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫ئه‌و خاتون‌ه ئه‌وه‌ش ناشارێته‌و‌ه ك‌ه زۆرینه‌ی كوڕان‬ ‫خه‌ریكی نادرنی ئه‌و جۆر‌ه نامانه‌ن بۆئه‌وه‌ی كچان‬ ‫رازی بكه‌ن بۆ كات به‌سه‌ر بردن‌و كاری سێكسی‪،‬‬ ‫په‌یوه‌ندیان له‌گه‌ڵ ببه‌ستن‪" ،‬دوو هاوڕێی كچم هه‌ی‌ه‬ ‫په‌یوه‌ندیان له‌گه‌ڵ دووو كوڕدا هه‌یه‌‪ ،‬خۆیان چاك‬ ‫ده‌زانن په‌یوه‌ندییه‌كه‌یان بۆ كات به‌سه‌ربردنه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫واز له‌كوڕه‌كان ناهێنن‪ ،‬بۆی‌ه كچانیش خه‌تابارن"‪.‬‬ ‫"ته‌نها داوای خۆشه‌ویستی ده‌كه‌ین"‬ ‫هه‌ندێك له‌كوڕان به‌پێچه‌وانه‌ی كچانه‌و‌ه ده‌دوێن‌و‬ ‫باس له‌و‌ه ده‌كه‌ن ك‌ه ئه‌وان به‌ش������ێوه‌یه‌كی ئاشكرا‬ ‫داوای هاوڕێیه‌تی‌و خۆشه‌ویستی ده‌ك‌هن‌و ناردنی‬ ‫وێنه‌ی سێكسیش به‌كاری كچان خۆیان ده‌زانن‪.‬‬ ‫الوك ئارام كوڕێكی ته‌مه‌ن ‪26‬س������اڵ‌ه‌و ئاماژ‌ه به‌و‌ه‬ ‫ده‌دات ك‌ه خۆی‌و چه‌ند كوڕێكی هاوڕێی تائێستا‬ ‫په‌یوه‌ندیان له‌گه‌ڵ چه‌ند كچێكدا به‌س������تووه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫وێنه‌ی سێكس������یان بۆ نه‌ناردون‪" ،‬ئه‌و‌ه ناشارمه‌و‌ه‬ ‫ك‌ه په‌یوه‌ندیم له‌گه‌ڵ دوو تا سێ كچدا هه‌یه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫هه‌رگیز وێنه‌ی سێكسیم بۆ نه‌ناردن‌و نه‌مبیستوو‌ه‬ ‫هاورێكانیش ئه‌و كاره‌یان كردبێت"‪.‬‬ ‫ئه‌و گه‌نج������‌ه جه‌خت له‌و‌ه ده‌كات������ه‌و‌ه ك‌ه زۆرێك‬ ‫له‌كچان له‌ناو یه‌كدا به‌رده‌وام خه‌ریكی ئاڵوگۆڕی‬

‫نامه‌ی بلوتووسن‪" ،‬كچان وێنه‌ی ڤیدیۆیی بۆیه‌كتر‬ ‫ده‌نێرن‌و پیش������انی هاوڕێكانیان������ی ده‌ده‌ن‪ ،‬ئه‌گه‌ر‬ ‫هاوڕێیه‌كی������ان ئه‌و كاره‌ی پ������ێ باش بێت‪ ،‬ده‌ڵێن‬ ‫كوڕان به‌هه‌ڵ‌ه بۆمان ده‌نێرن"‪.‬‬ ‫گه‌نجان ئالود‌ه ‌ی مۆبایل بوون‬ ‫توێژه‌رێكی كۆمه‌اڵتی باس له‌و‌ه ده‌كات ك‌ه گه‌نجانی‬ ‫هه‌رێمی كوردس������تان به‌به‌كارهێنان������ی مۆبایله‌و‌ه‬ ‫په‌یوه‌ستبوون‌و زۆرجار بۆ كاری نه‌شیاو به‌كاری‬ ‫ده‌هێنن‪.‬‬ ‫په‌روین حه‌سه‌ن توێژه‌ری كۆمه‌اڵیه‌تییه‌و ئاماژ‌ه به‌و‌ه‬ ‫ده‌دا ك‌ه گه‌نجانی هه‌رێمی كوردستان له‌كۆمه‌ڵگه‌یه‌كی‬ ‫داخراودا ده‌ژین‌و هیچ ته‌كنه‌لۆژیایه‌ك نه‌بوو‌ه تاوه‌كو‬ ‫خۆیان هۆشیار بكه‌ن‪ ،‬كاتێكیش له‌پڕ ته‌كنه‌لۆژیای‬ ‫ن������وێ هات‌ه كایه‌وه‌‪ ،‬وه‌كو كۆمپیوت‌هر‌و ئینته‌رنێت‌و‬ ‫مۆبایل گه‌نجان هیچ زانیارییه‌كیان له‌سه‌ر ‌ی نه‌بوو‌ه‌و‬ ‫"به‌شێوه‌یه‌كی خراپ به‌كاری ده‌هێنن"‪ ،‬هه‌ربۆی‌ه‬ ‫په‌روین جه‌خت ل������ه‌و‌ه ده‌كاته‌و‌ه ك‌ه كچانی هه‌رێم‬ ‫ئه‌وه‌ن������د‌ه به‌ندن له‌الیه‌ن خێزانه‌كانه‌وه‌‪ ،‬ناچار په‌نا‬ ‫ده‌به‌ن‌ه به‌ر به‌كارهێنانی مۆبایل‌و په‌یوه‌ندی ده‌به‌ستن‪،‬‬ ‫"له‌واڵت������ی ئێم‌ه ب������اری ئابوری ئه‌وه‌ن������د‌ه گرانه‌‪،‬‬ ‫گه‌نجان ناتوانن هاوس������ه‌رگیری بكه‌ن‪ ،‬بۆی‌ه په‌نا‬ ‫ده‌به‌ن‌ه به‌ر كۆچكردن یان ته‌نها بۆ كات به‌س������ه‌ر‬ ‫بردن په‌یوه‌ندی خۆشه‌ویستی ده‌به‌ستن‌و به‌ئاشكرا‬ ‫نایبه‌ستن"‪.‬‬ ‫ئه‌و توێ������ژه‌ر‌ه رێنمایی گه‌نجان ده‌كات ك‌ه خۆیان‬ ‫هۆشیار بكه‌نه‌و‌ه له‌به‌كارهێنانی ته‌كنه‌لۆژیاو له‌الیه‌ن‌ه‬ ‫خراپه‌كانی دوور بكه‌ونه‌وه‌‪.‬‬

‫یوتیوب یه‌ك رۆژ‬ ‫له‌ته‌مه‌نتان ده‌كات ‌ه فیلم‬

‫هه‌ندێک له‌گه‌نجان ب‌ه شێوه‌یه‌کی نادروست که‌ڵک له‌مۆبایل وه‌رده‌گرن فۆتۆ‪ :‬کاو‌ه شێخ عه‌بدواڵ‬

‫چۆن ده‌توان ‌ی به‌چه‌ند چركه‌یه‌ك پاترییه‌كه‌ت شه‌حن بكه‌یته‌وه‌؟‬ ‫ی وه‌ك‬ ‫ئامێر‌ه ئه‌لكترۆنیكیی‌ه هه‌ڵگره‌كان ‌‬ ‫الپ تۆپ‌و نێت بوك‌و تابلێته‌كان سود‬ ‫له‌پاتری لیتیۆمی‪-‬یۆنی وه‌رده‌گرن‪،‬‬ ‫چونك‌ه ئه‌و پاتریان‌ه ده‌توانن قه‌باره‌یه‌كی‬ ‫زۆری وز‌ه له‌خۆیاندا خه‌زن بكه‌ن‪،‬‬ ‫به‌اڵم كێشه‌ك‌ه له‌وه‌دای‌ه ك‌ه ئه‌و پاتریان‌ه‬ ‫بۆ شه‌حنبوونه‌وه‌ی دووبار‌ه پێویستیان‬ ‫به‌چه‌ند كاژێرێك كات هه‌ی‌ه ك‌ه ئه‌و‬ ‫حاڵه‌ت‌ه بۆ ئه‌و به‌كارهێنه‌رانه‌ی ك‌ه‬ ‫له‌سه‌ف‌هر‌و رۆیشتندان كێشه‌ی زۆر‬ ‫درووست ده‌كات‌و كاتب‌هر‌و ناخۆشه‌‪.‬‬ ‫ئێستا گروپێك له‌پسپۆرانی زانكۆی‬

‫‪ MIT‬به‌سه‌رپه‌رشتی پرۆفیسۆر‬ ‫گه‌ربراند كه‌دار بۆیان ده‌ركه‌وتوو‌ه‬ ‫ك‌ه ئه‌گه‌ر لیتۆیۆم ‪-‬یۆنه‌كانی ك‌ه وزه‌ی‬ ‫ئه‌لكتریسیت‌ه له‌پاترییه‌كانیاندا خه‌زن‬ ‫ده‌كه‌ن له‌تونه‌لێكدا ك‌ه له‌سه‌ر رووی‬ ‫پاترییه‌كه‌و‌ه درووستكراوه‌‪ ،‬له‌یه‌ك ریزدا‬ ‫بڕ‌ون‪ ،‬ده‌توانن زۆر خێراتر بجوڵێنه‌وه‌‪.‬‬ ‫ئه‌و شێوه‌ی له‌الیه‌ن كه‌دار‌و‬ ‫خوێندكارێك به‌ناوی بیۆنگۆڤ‬ ‫كانگ ك‌ه به‌مدواییان‌ه له‌ژێر ده‌ستی‬ ‫خۆیدا خوێندنه‌كه‌ی ته‌واوكردووه‌‪،‬‬ ‫پێشنیازكراو‌ه ك‌ه رێگ‌ه به‌لیتۆیۆم‬

‫یۆنه‌كان ده‌دات تا له‌سه‌ر ئاستی‬ ‫پاترییه‌ك‌ه به‌خێرایی زیاتر هاتوچۆ‬ ‫بك‌هن‌و كۆمه‌ڵێك كه‌ناڵیان بۆ گواستنه‌و‌ه‬ ‫بۆ ناو تونه‌له‌كان ئاماده‌كراوه‌‪.‬‬ ‫‌رانی زانكۆی ‪،MIT‬‬ ‫به‌وته‌ی ئه‌و لێكۆڵه‬ ‫ئێستا ڤێرژنی سه‌ره‌تایی ئه‌و پاتریی‌ه‬ ‫به‌و ته‌كنۆلۆژیای له‌سه‌ره‌و‌ه باسكرا‬ ‫درووستكراو‌ه ك‌ه ده‌توانێت له‌ماوه‌ی‬ ‫‪ 20‬چرك‌ه یان كه‌متردا شه‌حن بێته‌وه‌‪،‬‬ ‫ئه‌وه‌ش له‌كاتێكدای‌ه ك‌ه ئه‌و كات‌ه بۆ‬ ‫ئه‌و پاتریانه‌ی ئه‌و ته‌كنۆلۆژیایه‌ی تێدا‬ ‫به‌كارنه‌هاتووه‌‪ ،‬شه‌ش خوله‌ك بووه‌‪.‬‬

‫به‌ڵێنی مایكرۆسۆفت بۆ تابلێتی وینده‌وزی ‪7‬‬ ‫سایتی نمایشی فلیم‌و ڤیدیۆی یوتیوب‪ ،‬به‌هاوكاری‬ ‫دوو كه‌س له‌باشترین ده‌رهێنه‌ره‌كانی ك‌ه خه‌اڵتی‬ ‫ئۆسكارییان وه‌رگرتووه‌‪ ،‬به‌كارهێنه‌ران هان ده‌دات‬ ‫بۆئه‌وه‌ی فیلمێكی دیكۆمێنتی سه‌باره‌ت به‌یه‌ك رۆژ‬ ‫له‌ژیانی خۆیان درووست بكه‌ن‪.‬‬ ‫به‌پێی راپۆرت������ی ‪ ،PC World‬ئامانج له‌و پرۆژه‌‬ ‫نوێی‌ه ك‌ه به‌ناوی ژیانی ی������ه‌ك رۆژ یان ‪Life in‬‬ ‫‪ a Day‬ل‌ه ‪24‬ی ئ������ه‌م مانگه‌و‌ه ئه‌كتیڤ ده‌بێت‬ ‫بۆوه‌رگرتن‌و نمایشكردنی ملیۆنان وێن‌ه‌و ڤیدیۆ‬ ‫له‌ژیانی خه‌ڵكی جیاواز له‌سه‌رانسه‌ری جیهانه‌وه‌‪.‬‬ ‫یوتیۆب س������ه‌باره‌ت به‌و بیرۆك‌ه سه‌رنجڕاكێشه‌ی‬ ‫ئاشكرایكرد هه‌موو خه‌ڵكی جیهان ك‌ه ژماره‌یان‬ ‫ده‌گات������‌ه ‪6.7‬ملیار كه‌س هه‌م������وو رۆژێك ژیان‬ ‫به‌جۆرێ������ك ده‌بینن‪" ،‬ئێس������تا بیهێن‌ه به‌رچاوت‬ ‫ئه‌گه‌ر هه‌موو ئه‌و تێڕوانینان‌ه بۆ درووس������تكردنی‬ ‫چیرۆكێكی یه‌كپارچ‌ه له‌ژیانی خه‌ڵكی گۆی زه‌وی‬ ‫به‌كاربهێنرێت‌و هه‌مووان بتوانن سه‌یری بكه‌ن‪،‬‬ ‫تاچه‌ند ده‌توانێت داهێنه‌رانه‌و‌ه‌و س������ه‌رنجراكێش‬ ‫بێت"‪.‬‬ ‫له‌مڕۆو‌ه ت������ۆش چه‌ند رۆژێ������ك كاتت هه‌ی‌ه تا‬ ‫رووداوه‌كانی یه‌ك رۆژی ژیانی خۆت له‌ئاساییترین‬

‫رووداوه‌كانییه‌و‌ه تا سه‌یرترین كاره‌كانی رۆژانه‌ی‬ ‫خۆتی تیا بكه‌یت‌ه فلی������م‪ ،‬ئه‌و فلیم‌ه دیكۆمێنتیی‌ه‬ ‫ده‌توانێ������ت گرت������ه‌ی ڤیدیۆیی بێت له‌ش������وێنه‌‬ ‫جیاوازه‌كان ك‌ه رۆژان‌ه سه‌روكارت له‌گه‌ڵیان هه‌یه‌‪،‬‬ ‫یان ته‌نیا گفتوگۆیه‌ك بێت له‌به‌رامبه‌ر كامێرادا‪،‬‬ ‫پاشتر ده‌توانن ئه‌و فلیم‌ه دیكۆمێنتی‌ه ڤیدیۆییه‌ی‬ ‫خۆت ل‌ه‪31‬ی ئه‌م مانگه‌وه‌و له‌رێگه‌ی تۆڕی ‪Life‬‬ ‫‪in a Day‬ی یوتیوبه‌و‌ه بخه‌ن‌ه سه‌ر ئه‌و سایته‌‪.‬‬ ‫باشترین تایتڵ بۆ فیلمه‌كه‌تان هه‌ڵده‌بژێردرێت‌و‬ ‫له‌ناو فیلمی دواهه‌مین پاش������ای س������كۆتله‌ندادا‬ ‫ك������‌ه به‌ده‌رهێنه‌ری مه‌ك دۆناڵد درووس������تكراوه‌‪،‬‬ ‫داده‌نرێت‌و دوای ئه‌و له‌فستیڤاڵی ‪ Sundance‬كه‌‬ ‫له‌سه‌ره‌تا ‌ی ساڵ ‌ی داهاتوودا به‌ڕێوه‌ده‌چێت‪ ،‬باشترین‬ ‫‪ 20‬فیلم له‌نێوان ئه‌و به‌رهه‌مانه‌دا هه‌ڵده‌بژێردرێن‌و‬ ‫نمایشده‌كرێن‪.‬‬ ‫مه‌رجه‌كانی به‌ش������داری له‌و پرۆژ‌ه داهێنه‌رانه‌یه‌ی‬ ‫یوتیوبدا بۆ هه‌موو خه‌ڵكی جیهان بریتیی‌ه له‌‪:‬‬ ‫‪ .1‬ته‌مه‌ن ‌ی به‌شداربوو ‌ی ل‌ه ‪13‬ساڵ كه‌متر نه‌بێت‪.‬‬ ‫‪.2‬ئیشتراكی یوتیوب ‌ی هه‌بێت‪.‬‬ ‫‪ .3‬پابه‌ندب������ێ به‌یاس������اكانی كۆمه‌ڵگه‌ی مه‌جازی‬ ‫سایتی یوتیوب‪.‬‬

‫س������تیڤ بالمێر‪ ،‬به‌ڕێوه‌به‌ری جێبه‌جێكاری‬ ‫مایكرۆس������ۆفت له‌كۆنفرانس������ی كۆمپانیا‬ ‫جیهانییه‌كان روو به‌به‌شداربووان رایگه‌یاند‬ ‫ك‌ه كۆمپیوته‌ری تابلێت ك‌ه به‌وینده‌وزی ‪7‬‬ ‫كارده‌كات‪ ،‬تاچه‌ند مانگی داهاتوو له‌الیه‌ن‬ ‫ئه‌و كۆمپانیای‌ه‌و كۆمپانیا هاوبه‌ش������ه‌كان ‌ی‬ ‫ده‌خرێت‌ه بازاڕه‌وه‌‪.‬‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری جێبه‌جێكاری مایكرۆس������ۆفت‬ ‫له‌وت������اری كردن������ه‌وه‌ی ئه‌و رێوره‌س������مه‌دا‬ ‫له‌واشینتۆن دی س������ی وتی كۆمپانیاكه‌ی‬ ‫له‌گ‌ه‌ڵ كۆمپانیاكانی دێل‪ ،‬سامس������ۆنگ‌و‬ ‫توش������یبا بۆدیزاینی تابلێتێكی هاوشێوه‌ی‬ ‫ئامێری ئایپه‌دی كۆمپانیای ئه‌پڵ‪ ،‬هاوكاری‬ ‫ئه‌نجام داوه‌‪ ،‬هاوكات مایكرۆسۆفت له‌گ‌ه ‌ڵ‬ ‫هیولیت پاكارد له‌س������ه‌ر ئه‌و ئامێر‌ه كاری‬ ‫كردبوو‪ ،‬ب������ه‌اڵم له‌وكاته‌و‌ه ك‌ه‬ ‫پالم له‌الیه‌ن هیولیت پاكارده‌و‌ه‬ ‫كردراوه‌‪ ،‬ئه‌و پرۆژه‌ی‌ه به‌گشتی‬ ‫كۆتایی پێهات������وو‌ه‌و له‌وباره‌و‌ه‬ ‫بالمێر رایگه‌یاند ك‌ه وینده‌وزی‬ ‫فۆن س������ێڤن ك‌ه ئۆپه‌ریتینگ‬ ‫سیس������تمی نوێی ئه‌و‬ ‫كۆمپانیایه‌ی‌ه بۆ هاند‌ه‬ ‫هۆشمه‌نده‌كان‪ ،‬دووبار‌ه‬

‫پێداچوونه‌وه‌ی به‌س������ه‌ردا كراو‌ه‌و تا چه‌ند ئه‌گه‌رچ ‌ی مایكرۆس������ۆفت له‌ریز ‌ی سێی‌هم‌و‬ ‫چواره‌می������ن به‌رهه‌مهێن������ه‌ری گ������ه‌وره‌ی‬ ‫مانگی داهاتوو ده‌خرێت‌ه به‌رده‌ست‪.‬‬ ‫ناوبراو دانی به‌و كێش������‌ه جیدیان‌ه دانا ك‌ه ئۆپه‌ریتینگ سیس������تمی هاندی هۆشمه‌ند‌ه‬ ‫ل‌ه گروپی مۆبایلی ئه‌و كۆمپانیایه‌دا هه‌یه‌‪ ،‬له‌جیهان������دا‪ ،‬به‌اڵم له‌س������اڵی راب������ردوودا‬ ‫به‌شێوه‌یه‌ك ‌ی به‌رده‌وام پشكی خۆی له‌ده‌ست‬ ‫به‌اڵم ئه‌وه‌ش ‌ی ئاشكراكرد ك‌ه خۆی له‌و‬ ‫داوه‌‪.‬‬ ‫ئۆپه‌ریتینگ سیستم‌ه نوێی‌ه‬ ‫رازییه‌‪.‬‬

‫پشته‌و ده‌بێت به‌وریایه‌و‌ه به‌كار ‌ی بهێنین‬ ‫بێزاركردن ‌ی هاوواڵتیان ل‌ه رێگ‌ه ‌ی مۆبایله‌و‌ه سزا ‌ی یاسای ‌ی ل‌ه ‌‌‬


‫په‌نگوین‬

‫په‌نگوین(به‌تریق)توانا ‌یفڕین ‌ینییه‌وباڵه‌كان ‌یبۆمه‌له‌كردنبه‌كارده‌هێنێت‌و‬ ‫مه‌له‌وانێك ‌ی باشن‌و پێویستیان به‌فڕین نییه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫په‌نگوین له‌ناوچ‌ه زۆر سارده‌كاندا ده‌ژین‪ ،‬هه‌ربۆی‌ه هیچ ئاژه‌ڵێك ‌ی تر ‌ی خاك ‌‬ ‫ناتوانێت له‌و ناوچه‌یه‌دا ژیان به‌سه‌ر به‌رێت‪.‬‬ ‫ژماره ‪33‌:‬‬

‫یه‌کشه‌ممه‬

‫‪2010 /7/18‬‬

‫ی له‌رێ‌‬ ‫ه ‌‬ ‫باخچه‌ك ‌‬

‫ماڵێك ‌ی گه‌ور‌ه هه‌بوو خێزانێك ‌ی خنجیالن‌ه ‌ی‬ ‫تێدا ده‌ژیا‪ ،‬خێزانه‌ك‌ه پێكهاتبوو له‌دایكێك‌و‬ ‫باوكێك‌و كچه‌كه‌یان ك‌ه ناو ‌ی له‌ر ‌ێ بوو‪.‬‬ ‫له‌ر ‌ێ كچێك ‌ی جوان‌و ئاقڵ‌‌و هێمن بوو‪ ،‬زۆر‬ ‫ح������ه‌ز ‌ی ده‌كرد باخچه‌یه‌ك ‌ی جوان ‌ی پڕ گوڵ‌و‬ ‫دارو دره‌خت ‌ی هه‌بێ‌‪ ،‬هه‌میش‌ه له‌ر ‌ێ ك‌ه له‌باخچ‌ه ‌ی‬ ‫س������اوایان ده‌هاته‌و‌ه له‌گه‌ڵ دایك ‌ی ده‌چوون بۆ‬ ‫باخچ‌ه گه‌وره‌ك‌ه ‌ی ته‌نیشت خۆیان‪.‬‬ ‫ڕۆژێكیان له‌ر ‌ێ له‌دایك ‌ی پرسی‌‪ :‬دای‌ه بۆچ ‌ی‬ ‫ناب ‌ێ ئه‌م باخچه‌ی‌ه ته‌نها بۆ من بێت‌و له‌س������ه‌ر‬ ‫ده‌رگاك‌ه ‌ی بنووسم باخچه‌ك‌ه ‌ی له‌رێ‌؟‬ ‫دایك ‌ی وتی‌‪ :‬نا كچم نابێ‌‪ ،‬چونك‌ه ئه‌م باخ‌ه بۆ‬

‫ی هاتوچۆ‬ ‫پۆلیس ‌‬ ‫هاوڕێی ‌ه له‌گه‌ڵ هه‌مووان‬ ‫له‌شه‌قام‌و ڕێگاكان‬ ‫ئه‌و پۆلیس ‌ه‌و هاوكاره‌‬ ‫په‌رۆشه‌و زۆر به‌ختیاره‌‬ ‫ی ڕێساو ڕێنمایی‌‬ ‫به‌پێ ‌‬ ‫ی به‌بینایی‌‬ ‫به‌ورد ‌‬ ‫ی كارو هاتوچۆ‬ ‫پیاد‌ه ‌‬ ‫ئاسان ده‌كات‌و‬ ‫تۆش بڕۆ‬ ‫به‌هێماو ڕێساو‬ ‫ترافیك‬ ‫ی ده‌نگ‬ ‫هه‌ڵگر ‌‬ ‫فیكه‌فیك‬ ‫وریاو چاالك له‌شه‌قام‬ ‫له‌كاریدا به‌رده‌وام‬ ‫خزمه‌ت ده‌كات‬ ‫به‌هاوواڵتی‌‬ ‫بۆ گه‌ل ‌ه ئه‌و خه‌باتی‌‬ ‫زریان ئیبراهیم ‪14‬ساڵ‬ ‫محه‌مه‌د ئیبراهیم ‪ 5‬ساڵ له‌پێنجوێن‬

‫هه‌مووانه‌‌و گشتیی‌ه ناب ‌ێ به‌س بۆ تۆ بێ‌‪.‬‬ ‫دوا ‌ی هه‌فته‌یه‌ك ل������ه‌ر ‌ێ جه‌ژن ‌ی له‌دایكبوون ‌ی‬ ‫بوو‪ ،‬به‌اڵم نه‌یده‌زان ‌ی ك‌ه ڕۆژ ‌ی له‌دایكبونیه‌تی‌‪،‬‬ ‫چونك‌ه هه‌ر خه‌یاڵ ‌ی ال ‌ی باخچه‌ك‌ه بوو‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫دایك ‌ی بۆ دڵخۆشكردن ‌ی له‌ر ‌ێ په‌یوه‌ند ‌ی كرد‬ ‫به‌هه‌موو هاوڕێكانییه‌و‌ه ك‌ه هه‌ریه‌كه‌یان نه‌مامێك‬ ‫بێن������ن بۆ جه‌ژن ‌ی له‌دایكبوون������ ‌ی له‌رێ‌‪ ،‬بابه‌‌و‬ ‫دایه‌ش ده‌ستیان كرد به‌چاككردن ‌ی باخچه‌ك‌ه ‌ی‬ ‫خۆی������ان‌و ڕازاندنیان������ه‌وه‌‌و له‌س������ه‌ر ده‌رگا ‌ی‬ ‫باخچه‌كه‌ش نووسیان باخچه‌ك‌ه ‌ی له‌رێ‌‪ ،‬ئیتر‬ ‫جه‌ژن ‌ی له‌دایكبوون ‌ی له‌رێ له‌و باخچ‌ه جوانه‌دا‬ ‫كرد‪ ،‬به‌اڵم له‌رێ نه‌یده‌زان ‌ی له‌خۆشیاندا چ ‌ی‬

‫ب������كات ك‌ه كاتێك هاوڕێكان ‌ی بین ‌ی هه‌ریه‌ك‌ه‬ ‫نه‌مامێك ‌ی هێناوه‌‪ ،‬ئه‌وه‌ند‌ه ‌ی تریش هه‌س������ت ‌ی‬ ‫به‌خۆش ‌ی كردو ده‌ست ‌ی دای‌ه قاقا ‌ی پێكه‌نین‌و‬ ‫سوپاس ‌ی دایك‌و باوك‌و هه‌موو هاوڕێكانیش ‌ی‬ ‫كرد‪.‬‬

‫ی هۆشیار‬ ‫كه‌روێشك ‌‬

‫كازیو‌ه صابر‬

‫له‌ده‌شتێك ‌ی پان‌و به‌ریندا ك‌ه پڕ بوو له‌دار ‌ی به‌رزو گوڵ‌و گژو گیاو دره‌خت ‌ی به‌ردار‪،‬‬ ‫به‌ناوه‌ڕاست ‌ی ئه‌م ده‌شت‌ه به‌رینه‌دا چه‌مێك ‌ی گه‌ور‌ه هه‌بوو ك‌ه ئاوێك ‌ی به‌خوڕو تیژ پێیدا‬ ‫تێپه‌ڕ ‌ی ده‌كرد‪ ،‬كۆمه‌ڵێك گیاندار ژیانیان به‌ئاسووده‌ی ‌ی به‌سه‌رده‌برد‪.‬‬ ‫یه‌كێك له‌و كۆمه‌ڵ‌ه گیانداران‌ه كه‌روێشكه‌كان بوون ك‌ه به‌چك‌ه ‌ی زۆریان ده‌كرد و ده‌هاتنه‌‬ ‫ژیانه‌وه‌‌وساڵیان به‌ڕ ‌ێ ده‌كرد‪ .‬س������ااڵن‌ه چه‌ند گرفتێك ده‌هات‌ه ڕێیان‌و ئه‌و گرفتانه‌ش‬ ‫هه‌موو ‌ی ده‌بوو‌ه هۆ ‌ی كه‌مبوونه‌وه‌یان‪ ،‬ئه‌و‌ه جگه‌له‌و‌ه ‌ی ك‌ه گیاندار‌ه دڕنده‌كان په‌الماریان‬ ‫ده‌دان‪.‬‬ ‫ڕۆژێكیان له‌الیه‌ن پیرترین كه‌روێشكه‌و‌ه كۆبوونه‌وه‌یه‌ك پێكهێنرا‌و بیریان له‌رێگه‌یه‌ك‬ ‫كرده‌و‌ه بۆ چاره‌س������ه‌ركردن ‌ی ئ������ه‌و گیروگرفتانه‌‪ .‬له‌ئاكام������ ‌ی كۆبوونه‌وه‌كه‌دا یه‌كێك‬ ‫له‌كه‌روێشكه‌كان چاره‌سه‌ر ‌ی ئه‌و گرفت‌ه ‌ی به‌و‌ه كرد ك‌ه ده‌ب ‌ێ گه‌وره‌ترین داری‌‬ ‫ڕۆخ ‌ی چه‌مه‌ك‌ه كلۆر بكات‌و به‌ددانه‌كان ‌ی كون ‌ی بكات تا سه‌ری‌‬ ‫داره‌ك‌ه بگات‌ه ئه‌و س������ه‌ر ‌ی چه‌مه‌ك‌ه بۆئه‌و‌ه ‌ی كه‌روێشكه‌كان‬ ‫بتوانن هاتوچۆ ‌ی به‌س������ه‌ردا بكه‌ن‪ ،‬ب������ه‌م كاره‌ش یه‌كێك‬ ‫له‌گرفته‌كانیان چاره‌سه‌ر كرد‪ ،‬ك‌ه ده‌بێت‌ه هۆ ‌ی دڵخۆشی‌‬ ‫خۆیان‌و گیانداران ‌ی ده‌وروبه‌ریان‪.‬‬ ‫گرفت ‌ی دووه‌میش������یان له‌الیه‌ن پیر‌ه كه‌روێش������كی باپیره‌یانه‌وه‌‬ ‫چاره‌سه‌ركرا به‌و‌ه ‌ی ڕۆژان‌ه چه‌ند كه‌روێشكێك ‌ی به‌توانا خۆراك‬ ‫كۆبكه‌نه‌و‌ه بۆ به‌چك‌ه ‌ی ناو كونه‌كان تاكو ده‌م ‌ی دڕنده‌یان نه‌گاتێ‌‪،‬‬ ‫به‌م شێوه‌ی‌ه گرفته‌كانیان به‌هۆشیار ‌ی چاره‌سه‌ر كرد‪.‬‬ ‫سێو‌ه عه‌باس‬


‫وشترمرغ (نه‌عامه‌) ئه‌گه‌رچ ‌ی باڵ ‌ی هه‌یه‌‪ ،‬به‌اڵم باڵه‌كان ‌ی له‌و‌ه بچووكترن ك‌ه بتوانێت‬ ‫له‌هه‌وادا به‌رزیان بكاته‌وه‌‪ ،‬هه‌ربۆی‌ه له‌كات ‌ی مه‌ترسییدا راده‌كات‪.‬‬ ‫خێرای ‌ی راكردن ‌ی وشترمرغ له‌خێرایی شێر زیاتر‌ه‌و گه‌وره‌ترین باڵنده‌ی‌ه له‌جیهاندا‌و‬ ‫له‌مرۆڤ به‌رزتره‌‪ .‬‬ ‫یه‌کشه‌ممه‬

‫‪2010 /6/20‬‬

‫ژماره ‪33‌:‬‬

‫ی باوك‬ ‫دڵ ‌‬ ‫ی به‌پردێكدا ده‌په‌ڕینه‌وه‌‪ ،‬باوكه‌ك ‌ه ده‌ترسا‬ ‫ی بچوك له‌گ ‌ه ‌ڵ باوك ‌‬ ‫كچێك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی وت‪ :‬ئازیزه‌كه‌م تكای ‌ه ده‌ستم بگر‌ه بۆئه‌و‌ه ‌‬ ‫بۆی ‌ه به‌كچ ‌ه بچوكه‌ك ‌ه ‌‬ ‫نه‌كه‌وم ‌ه ناو ڕووباره‌كه‌وه‌‪.‬‬ ‫ی من‬ ‫كچه‌كه‌ش له‌وه‌اڵمدا وتی‌‪ :‬نه‌خێر باوك ‌ه پێویست ‌ه تۆ ده‌ست ‌‬ ‫ی چییه‌؟‬ ‫بگریت‪ .‬باوكه‌ك ‌ه وتی‌‪ :‬ئینجا جیاواز ‌‬ ‫ی تۆ بگرم پاشان هه‌ر شتێك‬ ‫ی زۆر گه‌ور‌ه هه‌یه‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر من ده‌ست ‌‬ ‫كچه‌كه‌ش وتی‌‪ :‬جیاوازییه‌ك ‌‬ ‫ی من بگریت هه‌ر‬ ‫ی ئه‌و‌ه هه‌ی ‌ه من ده‌ستت به‌ربده‌م‪ ،‬به‌اڵم ئه‌گه‌ر تۆ ده‌ست ‌‬ ‫ڕووبدات ئه‌گه‌ر ‌‬ ‫كێشه‌یه‌ك ڕووبدات هه‌رگیز ده‌ستم به‌رناده‌یت‪.‬‬ ‫وه‌رگێڕانی‌‪ :‬له‌نیا ئیبراهیم‬

‫‪ .1‬ناو ‌ی كام ره‌نگ ئه‌گه‌ر‬ ‫دوو حه‌رف ‌ی كۆتای ‌ی‬ ‫البه‌ریت ده‌بێت‌ه ناو ‌ی یه‌كێك‬ ‫له‌خواردنه‌وه‌كان؟‬ ‫‪ .2‬كام هاڕه‌و‌ه ‌ی سه‌وز‬ ‫بخرێت‌ه ناو ئاو ره‌نگه‌ك‌ه ‌ی‬ ‫سوورده‌بێت؟‬ ‫‪ .3‬هه‌تا لێ ‌ی ده‌ربهێن ‌ی‬ ‫گه‌وره‌تر ده‌بێت؟‬ ‫‪ .4‬ئه‌وه‌چی‌ه هه‌میش‌ه ده‌ست ‌ی‬ ‫به‌ده‌موو چاویه‌وه‌یه‌؟‬ ‫وه‌اڵمه‌كان‪:‬‬ ‫‪ .1‬قاوه‌‪.‬‬ ‫‪ .2‬خه‌نه‌‪.‬‬ ‫‪ .3‬چاڵ‪.‬‬ ‫‪ .4‬سه‌عات‪.‬‬

‫درێژترین ته‌مه‌ن ‌ی ئاژه‌اڵن چه‌نده‌؟‬

‫سه‌یر ‌ی ئه‌م وێنانه‌ی خواره‌و‌ه بكه تا بزانیت چ ئاژه‌ڵێك ته‌مه‌ن ‌ی له‌هه‌مووان درێژتره‌‪:‬‬

‫که‌روێشک‬ ‫‪ 5‬ساڵ‬

‫مریشک‬ ‫‪ 12‬ساڵ‬

‫هاوڕێیانی‬ ‫نم نم‬ ‫مه‌رزه‌نگ محه‌مه‌د له‌سلێمانی‬

‫مه‌رزه‌نگ محه‌مه‌د له‌سلێمانی‬


‫چۆن چێژ له‌ئینته‌رنێتی‬ ‫ئۆتۆمبێله‌كه‌تانوه‌رده‌گرن؟‬ ‫‪C3، C3‬‬

‫كۆمپانیای س������یترۆین رایگه‌یاند ته‌واوی ئۆتۆمبێل‌ه نوێیه‌كانی‬ ‫ی پیكاسۆ‪ C4، C4 ،‬ی پیكاس������ۆ‪ C6 ،‬و‪DS3‬ی به‌رهه‌می ئه‌و كۆمپانیا‬ ‫سیس������تمێكی ئینته‌رنێتی وایه‌رلێس������ی ‪WiFi‬یان له‌س������ه‌ر ده‌بێت‌و رێگ‌ه‬ ‫به‌دانیش������توانی ناو ئۆتۆمبێله‌ك‌ه ده‌دات تا له‌كاتی راوه‌ستان یان رۆیشتنی‬ ‫ئۆتۆمبێله‌كه‌‪ ،‬چه‌ندین ئامێر وه‌ك الپ تۆپ‌و هاندی مۆبایل له‌ئینته‌رنێته‌و‌ه‬ ‫په‌یوه‌ند ‌ی بكه‌ن‪.‬‬ ‫بۆكسێكی وای فای له‌ناو ئه‌و ئۆتۆمبێالنه‌دا دانراو‌ه ك‌ه بۆ كاركردن پێویستی‬ ‫به‌سیمكارتێكی ‪ G3‬یان ‪G+3‬ی بخرێت‌ه سه‌ر‪ ،‬ئه‌وكات ده‌توانێت تۆڕێكی‬ ‫وایه‌رلێس له‌ناو خۆیدا دروست بكات‌و ئامێره‌كانی وه‌ك الپ تۆپ‪ ،‬هاندی‬ ‫مۆبایل‪ ،‬كۆنسولی هه‌ڵگری یاری‌و ‪..‬هتد‪ ،‬به‌ئینته‌رنێته‌و‌ه په‌یوه‌ند بكات‪.‬‬ ‫ئه‌و كه‌س������انه‌ی له‌ناو ئۆتۆمبێله‌كه‌دان ده‌توانن ته‌نانه‌ت له‌ماوه‌ی سه‌فه‌رێكی‬ ‫دوورو درێژدا به‌ئاسانی ئینته‌رنێت به‌كاربهێنن‌و كاته‌كانی خۆیان به‌باشی‬ ‫به‌كاربهێنن‪ ،‬هاوكات به‌مه‌به‌س������تی كه‌مكردنه‌وه‌ی تێچ������وی په‌یوه‌ندبوون‬ ‫به‌ئینته‌رنێته‌و‌ه له‌سه‌فه‌ر‌ه ده‌ركییه‌كاندا پرۆگرامی ئه‌و ئامێر‌ه توانای ئه‌وه‌ی‬ ‫ده‌بێت له‌ڕێگه‌ی رێكخستن‌ه پێش فه‌رزه‌كانییه‌و‌ه خۆی له‌گ‌ه‌ڵ تۆڕی ئینته‌رنێتی‬ ‫ناوچ‌ه یان واڵته‌كانی دیك‌ه هاوئاهه‌نگ بكات‌و سیستمی رۆمینگی خۆی‬ ‫ئه‌كتیڤ بكات‪.‬‬ ‫ئه‌و سیستم‌ه تاپێش كۆتایی ئه‌مساڵ له‌سه‌ر ته‌واوی ئه‌و ئۆتۆمبێالنه‌ی له‌سه‌ره‌و‌ه‬ ‫ناویان هاتووه‌‪ ،‬داده‌نرێت‪.‬‬

‫خێراترین ئۆتۆمبێلی جیهان بناسه‌‬ ‫ئۆتۆمبێلی نوێی ‪ Bugatti Veyron‬به‌خێرایی ‪ 431.304‬كیلۆمه‌تر له‌كاژێرێكدا‬ ‫ناونیشانی خێراترین ئۆتۆمبێلی جیهانی بۆخۆی دابینكرد‪.‬‬ ‫به‌پێی راپۆرتی تیلگراف‪ ،‬مۆدێلی نوێی ئه‌و ئۆتۆمبێل‌ه ك‌ه ناوی ‪Super Sport‬‬ ‫ه‌‪ ،‬ریكۆردی پێشووی خێرایی جیهانی ك‌ه له‌ساڵی ‪2007‬دا ئۆتۆمبێلی ‪SSC‬‬ ‫‪ Ultimate Aero‬به‌خێرایی ده‌وروبه‌ری ‪411‬كیلۆمه‌تر له‌كاژێرێكدا تۆماری‬ ‫كردبوو‪ ،‬شكاند‪.‬‬ ‫ئۆتۆمبێلی نوێ������ی بوگاتی له‌تاقیكردنه‌وه‌یه‌كدا باش������تر له‌چاوه‌ڕوانییه‌كانی‬ ‫ئه‌ندازیاره‌كانی كۆمپانیا به‌رهه‌مهێنه‌ره‌كه‌ی بوو و نیشانیدا چاكسازییه‌كانی‬ ‫ك‌ه له‌و ئۆتۆمبێل‌ه پێش������بركێیه‌دا ئه‌نجامدراو‌ه كاریگه‌ری به‌رچاوی له‌س������ه‌ر‬

‫خێراییه‌كه‌ی داناوه‌‪ .‬گۆڕانكاریی‌ه جیدیییه‌كانی ك‌ه له‌و مۆدێله‌دا به‌نیس������به‌ت‬ ‫مۆدێله‌كه‌ی پێشووی ئه‌نجامدراوه‌‪ ،‬توانیویه‌تی هێزه‌كه‌ی له‌هه‌زار‌و یه‌ك ئه‌سپه‌و‌ه‬ ‫بگه‌یه‌نێت‌ه هه‌زار‌و ‪200‬ئه‌سپ‪ ،‬له‌هه‌مانكاتدا له‌قه‌پاغی ئه‌و ئۆتۆمبێله‌دا فایبه‌ری‬ ‫كاربۆنی به‌كارهاتوو‌ه تا كێشه‌كه‌ی كه‌متر بێت‪.‬‬ ‫به‌وته‌ی ئه‌ندازیارانی كۆمپانیای بوگاتی‪ ،‬سه‌ره‌تا چاوه‌ڕوانده‌كرا خێرایی ئه‌و‬ ‫ئۆتۆمبێل‌ه ‪424‬كیلۆمه‌تر له‌كاژێرێكدا بێت‪ ،‬به‌اڵم دوای ئه‌نجامدانی تێس������ت‬ ‫خێراییه‌كه‌ی ل������ه‌و چاوه‌ڕوانیی‌ه زیاتر بوو‪ ،‬ه������اوكات به‌رهه‌مهێنانی زۆری‬ ‫ئۆتۆمبێلی ‪ Super Sport‬له‌گ‌ه‌ڵ مۆدێلی ‪ Veyron‬له‌پایزی ئه‌مساڵه‌و‌ه ده‌ست‬ ‫پێده‌كات‪.‬‬

‫سندوقی ره‌ش بۆ ئۆتۆمبێل ‌ه هۆشمه‌نده‌كان‬ ‫ئۆتۆمبێل������‌ه هۆش������مه‌نده‌كان ك‌ه‬ ‫س������ندۆقی ره‌ش������ی وه‌ك ئه‌وه‌ی‬ ‫فڕۆكه‌یان له‌سه‌ره‌‪ ،‬ده‌توانن گرته‌ی‬ ‫ڤیدیۆیی‌و زانیاری س������ه‌باره‌ت‬ ‫به‌هه‌ڵسوكه‌وتی شۆفێریی له‌كاتی‬ ‫رووداوی هاتوچۆدا بنێرێت بۆ‬ ‫پۆلیس‌و كۆمپانیاكانی دڵنیایی‪،‬‬ ‫ئه‌وه‌ش له‌الیه‌ن پسپۆرانی بواری‬ ‫كۆمپیوته‌ره‌و‌ه دیزاین كراوه‌‪.‬‬ ‫له‌ئۆتۆمبێلێك������دا ك������‌ه له‌الیه‌ن‬ ‫لێكۆڵه‌رانی كۆمپانیای ئینته‌له‌و‌ه‬ ‫دیزاین كراوه‌‪ ،‬داتاكان سه‌باره‌ت‬ ‫به‌خێرایی‌و س������تۆپ له‌گ‌ه‌ڵ گرت‌ه‬

‫ڤیدیۆییه‌كان له‌ن������اوه‌و ده‌ره‌وه‌ی‬ ‫ئۆتۆمبێله‌ك������‌ه تۆمارده‌كرێ������ت‪.‬‬ ‫ئ������ه‌و داتایان������‌ه ده‌توانێت دوای‬ ‫رووداوی هاتووچۆ به‌ش������ێوه‌ی‬ ‫ئۆتۆماتیك بنێردرێت بۆ پۆلیس‌و‬ ‫كۆمپانیاكانی دڵنیایی‪ ،‬تا هۆكاری‬ ‫رووداوه‌ك‌ه ده‌ربكه‌وێت‌و الیه‌نی‬ ‫به‌رپرس ئاسانتر دیاری بكرێت‪.‬‬ ‫س������ندوقی ره‌ش به‌ش������ێك‬ ‫له‌ئۆتۆمبێله‌ك‌ه ده‌بێت ك‌ه له‌الیه‌ن‬ ‫لێكۆڵه‌رانه‌و‌ه له‌گه‌ور‌ه كۆمپانیای‬ ‫ئینته‌ل له‌به‌رچاو گیراوه‌‪ ،‬هاوكات‬ ‫چه‌ندی������ن ته‌كنۆلۆژی������ای نوێ‬

‫به‌ڕێوه‌ن ك‌ه ئۆتۆمبێله‌كان ده‌كه‌ن‌ه‬ ‫ئامێریكی هۆشمه‌ند ك‌ه توانای‬ ‫ئه‌وه‌ی ده‌بێت تا مه‌ترسییه‌كانی‬ ‫ناو ش������ه‌قامه‌كان ده‌ستنیش������ان‬ ‫بكات‌و كۆنترۆڵی شۆفێره‌كانیش‬ ‫به‌ده‌س������ته‌و‌ه بگرێ������ت‪ ،‬هه‌روه‌ها‬ ‫كۆمه‌ڵێ������ك دانوس������تان له‌گ‌ه ‌ڵ‬ ‫به‌رهمهێنه‌رانی ئه‌و ئۆتۆمبێالن‌ه‬ ‫به‌به‌كارهێنان������ی ته‌كنۆلۆژی������ای‬ ‫ی به‌ستنیان‬ ‫وایه‌رلێس‌و په‌یوه‌ند ‌‬ ‫به‌ئینته‌رنێت������ه‌و‌ه ئه‌نجام������دراوه‌‪،‬‬ ‫بۆنمون‌ه كۆمه‌ڵێك له‌سیستمه‌كانی‬ ‫كامێ������را دیزاین ك������راون ك‌ه‬

‫ده‌توانن هێماكانی ناو شه‌قامه‌كان‬ ‫بناس������نه‌وه‌‌و ئه‌گه‌ر ش������ۆفێره‌ك‌ه‬ ‫بیه‌وێت س������ه‌رپێچی له‌یاساكانی‬ ‫هاتوچ������ۆ ب������كات‪ ،‬كۆنترۆڵ������ی‬ ‫ئۆتۆمبێله‌ك‌ه به‌ده‌سته‌و‌ه بگرن‪.‬‬ ‫هه‌سته‌وه‌ره‌كانی ناو ئۆتۆمبێله‌ك‌ه‬ ‫ده‌توانێت چاڵه‌كانی ناو شه‌قامه‌كان‬ ‫بناس������ێته‌وه‌‪ ،‬ئه‌وه‌ش له‌كاتێكدا‬ ‫ك‌ه ئۆتۆمبێله‌ك‌ه له‌ڕۆیش������تندای‌ه‬ ‫ش������وێنه‌كه‌ی به‌به‌رپرس������انی‬ ‫چاككردن������ه‌وه‌‌و چاودێ������ری‬ ‫جاده‌كان رابگه‌یه‌نێت‪ ،‬هه‌روه‌ها‬ ‫ئه‌و ئۆتۆمبێالن‌ه ده‌توانن شوێنی‬

‫چۆن چێژ له‌ئینته‌رنێتی ئۆتۆمبێله‌كه‌تان وه‌رده‌گرن؟‬ ‫بازاڕی ئۆتۆمبێلی یه‌كێتی ئه‌وروپا‬ ‫گیانێكی تر ‌ی به‌به‌ردا ده‌كرێته‌وه‌‬ ‫ئه‌نجومه‌ن������ی ئۆتۆمبێلس������ازانی‬ ‫ئه‌وروپا (‪ )ACEA‬ئاشكرایكرد‬ ‫ك������‌ه به‌رهه‌مهێن������ان‌و داوا ب������ۆ‬ ‫جۆره‌كانی ئۆتۆمبێلی قه‌مه‌ر‌ه له‌نیوه‌ی‬ ‫ئه‌مساڵدا له‌ناوچه‌ی یه‌كێتی ئه‌وروپا‬ ‫زیادبوونێكی باش������ی له‌چاو ماوه‌ی‬ ‫هاوشێوه‌ی س������اڵی رابردوو هه‌بووه‌‪،‬‬ ‫"ئه‌گه‌رچی به‌هۆی هه‌ندێك هۆكاری‬ ‫كاریگه‌ر وه‌ك راگرتنی پش������تیوانی‬ ‫حكومی له‌ڕێژه‌ی خێرایی ئه‌و گه‌شه‌ی‌ه‬ ‫كه‌مبووه‌ت������ه‌وه‌‪ ،‬ب������ه‌اڵم به‌به‌رده‌وامی‬ ‫گه‌شه‌یه‌كی شیاوی هه‌یه‌"‪.‬‬ ‫به‌پێ������ی ئام������اره‌كان به‌رهه‌مهێنانی‬ ‫ئۆتۆمبێلی قه‌مه‌ره‌ی نوێ له‌ماوه‌ی سێ‬ ‫مانگی یه‌كه‌می ئه‌مس������ال له‌ناوچه‌ی‬ ‫یه‌كێتی ئه‌وروپادا ‪ 34%‬له‌چاوی سێ‬

‫مانگی یه‌كه‌می ساڵی رابردوو گه‌شه‌ی‬ ‫كردووه‌‪ ،‬هه‌ڵبه‌ت ئه‌وه‌ش له‌كاتێكدای‌ه‬ ‫ك‌ه ئه‌و رێژه‌ی‌ه هێشتا ‪ 23%‬نزمتر‌ه‬ ‫له‌كۆی به‌رهه‌مهێنانی قه‌مه‌ر‌ه له‌سێ‬ ‫مانگی یه‌كه‌می ساڵی ‪ ،2008‬هاوكات‬ ‫ئه‌و رێژان‌ه بۆبه‌رهه‌مهێنانی پاس������ی‬ ‫بچوكیش هه‌ر به‌و شێوه‌یه‌یه‌‪.‬‬ ‫ل������ه‌و ماوه‌یه‌دا ئه‌گه‌رچ������ی ناوچه‌ی‬ ‫یه‌كێتی ئه‌وروپا گه‌ش������ه‌ی ‪51%‬ی‬ ‫له‌چاو س������ێ مانگی یه‌كه‌می ساڵی‬ ‫رابردوو هه‌بووه‌‪ ،‬به‌اڵم به‌رده‌وام كۆی‬ ‫گش������تی به‌رهه‌مهێنان له‌چاو ماوه‌ی‬ ‫هاوش������ێوه‌ی پێش قه‌یرانی دارایی‬ ‫جیهانی ساڵی ‪ 2008‬كه‌مبوه‌ته‌و‌ه بۆ‬ ‫‪ ،35%‬هه‌روه‌ها له‌ماوه‌ی سێ مانگی‬ ‫رابردوودا ته‌نیا به‌رهه‌مهێنان ‌ی لۆری‌و‬ ‫ئۆتۆمبێلی بارهه‌ڵگری گه‌وره‌‪ ،‬بۆ ‪5%‬‬ ‫كه‌مبووه‌ته‌وه‌‪.‬‬

‫ئۆتۆمبێله‌كانی ده‌وروبه‌ری خۆیان‬ ‫ده‌ستنیشان بك‌هن‌و ئه‌گه‌ر لێیانه‌و‌ه‬ ‫ی‬ ‫نزیك بووه‌وه‌‪ ،‬بۆدووركه‌وتنه‌و‌ه ‌‬ ‫ی بدات‌ه شۆفێره‌كه‌ی‪.‬‬ ‫هۆشدار ‌‬ ‫ده‌توانێ������ت‬ ‫ئۆتۆمبێله‌ك������‌ه‬ ‫‌الیتی ‪LED‬‬ ‫به‌س������وودوه‌گرتن له‬ ‫ی دواوه‌‌و پێش������و‌ه ك‌ه به‌گشتی‬ ‫له‌ئۆتۆمبێل‌ه پێش������كه‌وتووه‌كاندا‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬ش������وێنی ئۆتۆمبێله‌كانی‬ ‫ده‌وروبه‌ری ده‌ستنیشان بكات‌و‬ ‫له‌سه‌ر نه‌خشه‌ی مانگی ده‌سكرد‬ ‫ی ب������كات‪ ،‬هه‌روه‌ه������ا‬ ‫نمایش������ ‌‬ ‫شۆفێره‌كان ده‌توانن له‌مۆبایل یان‬

‫كۆمپیوته‌ره‌كه‌ی������ان بۆ قفڵكردن‬ ‫یان كردنه‌وه‌ی قفڵه‌كان له‌رێگه‌ی‬ ‫دووره‌وه‌‪ ،‬ئه‌كتیڤ كردنی هۆڕنی‬ ‫هۆش������دار‌و ته‌نانه‌ت هه‌ڵكردنی‬ ‫مه‌كینه‌ك������ه‌ی ب������ۆ گه‌رمب������وون‬ ‫له‌به‌یانیاندا سوودوه‌ربگرن‪.‬‬ ‫ئه‌و ته‌كنۆلۆژیای‌ه هه‌فته‌ی رابردوو‬ ‫له‌نمایشێكیلێكۆڵینه‌وه‌یه‌داله‌ئینته‌ل‬ ‫نمایشكرا‪ ،‬هاوكات ئه‌و كۆمپانیای‌ه‬ ‫سه‌رقاڵی دانوستان‌ه له‌گ‌ه‌ڵ گه‌ور‌ه‬ ‫به‌رهه‌مهێنه‌ران������ی ئۆتۆمبێل بۆ‬ ‫دانانی ئه‌و ته‌كنۆلۆژیای‌ه له‌س������ه‌ر‬ ‫ئۆتۆمبێل‌هنوێیه‌كان‪.‬‬

‫ڤۆڵڤۆ ده‌درێت ‌ه جیلی‬

‫كۆمپانیای چین������ی جیلی به‌هیوای‌ه‬ ‫تا كۆتایی وه‌رزی سێیه‌می ئه‌مساڵ‬ ‫بتوانێت ڤۆڵڤۆ به‌ته‌واوه‌تی وه‌ربگرێت‪.‬‬ ‫دوای ئ������ه‌وه‌ی یه‌كێت������ی ئه‌وروپ������ا‬ ‫رایگه‌یاند فرۆشی ئۆپڵ به‌كۆمپانیای‬ ‫چینی جیلی له‌روانگ������ه‌ی ئه‌وانه‌و‌ه‬ ‫هیچ كێش������ه‌یه‌كی تێیدا نییه‌‪ ،‬ئه‌و‬ ‫كۆمپانیای‌ه هیوادارب������وو‌ه بتوانێت‬ ‫له‌سێ مانگی س������ێیه‌می ئه‌مساڵدا‬ ‫ڤۆڵڤ������ۆ به‌ته‌واوه‌ت������ی وه‌ربگرێت‌و‬ ‫بیخات������‌ه ژێر كۆنترۆڵ������ی خۆیه‌وه‌‪،‬‬ ‫هاوكات جیل������ی به‌باڵوكردنه‌وه‌ی‬ ‫به‌یاننامه‌یه‌ك ئاش������كرایكرد ك‌ه‬ ‫له‌دڵنیایی یه‌كێتی ئه‌وروپا‬ ‫به‌و كۆمپانیای‌ه خۆشحاڵه‌‌و‬ ‫هه‌ست به‌لوتبه‌رزی ده‌كات‪.‬‬ ‫به‌پێی راپۆرتی ئاژانسی‬

‫هه‌واڵ������ی فه‌ره‌نس������ا‪ ،‬كۆمپانی������ای‬ ‫جیلی به‌ب������ڕی ‪ 2.7‬ملیار دۆالر‬ ‫به‌كۆمپانیای فۆردی ئه‌مریكا‪ ،‬ڤۆڵڤۆی‬ ‫له‌و كۆمپانی������ا ئه‌مریكیی‌ه كڕییه‌وه‌‪،‬‬ ‫ئه‌وه‌ش له‌كاتێكدای‌ه ك‌ه فۆرد له‌ساڵی‬ ‫‪1999‬دا ڤۆڵڤۆی به‌نرخی زیاتر‬ ‫له‌شه‌ش ملیار دۆالر كڕیوه‌ته‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫به‌هۆی كێشه‌ی مادی دوای قه‌یران‌ه‬ ‫داراییه‌ك������ه‌ی جیهان‪ ،‬ناچاربوو بۆ‬ ‫گه‌ڕاندنه‌وه‌ی هه‌ندێك له‌قه‌رزه‌كانی‬ ‫ڤۆڵڤۆ بفرۆشێته‌وه‌‪.‬‬

‫شۆفێر ‌ی خۆشه‌ویست رێز ل‌ه كه‌مئه‌ندامان بگره‌و ئۆتۆمبێله‌كه‌ت له‌و شوێنانه رامه‌گر‌ه ک‌ه بۆ ئه‌وان ته‌رخان كراوه‌‬


‫‪12‬‬

‫یه‌کشه‌ممه‬

‫ژماره ‪33:‬‬

‫‪2010 /7/18‬‬

‫ی سێكسكردن یه‌كاو یه‌كه‌‬ ‫ی دوا ‌‬ ‫خه‌و ‌‬ ‫ی‬ ‫ی هه‌ر كردارێك ‌‬ ‫ی پیاوان نیگه‌رانن ك‌ه له‌دوا ‌‬ ‫زۆرب‌ه ‌‬ ‫ی خه‌ویان لێده‌كه‌وێت‪ ،‬به‌اڵم پزیشكه‌كان‬ ‫سێكس������ ‌‬ ‫ی ته‌ندروسته‌‪.‬‬ ‫دڵنیامان ده‌كه‌نه‌و‌ه كارێك ‌‬ ‫ی نه‌خۆشیی‌ه‬ ‫ی به‌ناوبانگ ‌‬ ‫ی پسپۆڕ ‌‬ ‫ی گۆڵدبێرگ ‌‬ ‫د‪.‬بێل ‌‬ ‫ی‬ ‫سێكسییه‌كان رایگه‌یاند ك‌ه هه‌موو پیاوێك له‌دوا ‌‬ ‫ی سێكس������ی‌‪ ،‬هێند‌ه ش������ه‌كه‌ت ده‌بێت ك‌ه‬ ‫كردار ‌‬ ‫ی قوڵه‌وه‌‪،‬‬ ‫ی ده‌چێت‌ه خه‌وێك ‌‬ ‫راسته‌وخۆ له‌سه‌ر بالیفه‌ك‌ه ‌‬ ‫ی ئه‌م خه‌وه‌‪ ،‬له‌كاتێكدا‬ ‫به‌اڵم نیگه‌رانیش‌ه له‌زیانه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی هۆرمۆنه‌كان ‌‬ ‫ی ته‌ندروسته‌و هۆكاره‌كه‌ش ‌‬ ‫خه‌وێك ‌‬

‫ی تۆسین‌و پرۆالكتین‌و (‪ )BABA‬ك‌ه‬ ‫ی ئه‌كس ‌‬ ‫نمون‌ه ‌‬ ‫ی پیاودا‬ ‫ی به‌جه‌ست‌ه ‌‬ ‫ی سێكس ‌‬ ‫ی هه‌ر پرۆسه‌یه‌ك ‌‬ ‫له‌دوا ‌‬ ‫ی قوڵ‌و خۆش‪.‬‬ ‫ی خه‌وێك ‌‬ ‫باڵوده‌بنه‌وه‌و ده‌بێت‌ه مای‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ئه‌و پزیشك‌ه پیاوان له‌و‌ه دڵنیا ده‌كاته‌و‌ه ك‌ه له‌دوا ‌‬ ‫ی‬ ‫ی له‌جه‌س������ت‌ه ‌‬ ‫ی فیزیك ‌‬ ‫ئۆرگازم‪ ،‬كۆمه‌ڵێك گۆڕان ‌‬ ‫پیاودا رووده‌ده‌ن ك‌ه خه‌و له‌گه‌ڵ خۆیاندا ده‌هێنن‪،‬‬ ‫ی پیاوان‪ ،‬هاوكات‬ ‫ئه‌مه‌ش سودبه‌خش‌ه بۆئاسوده‌بوون ‌‬ ‫ی وای‌ه‬ ‫تاوه‌كو خه‌وه‌كه‌ش قوڵترو خۆشتر بێت مانا ‌‬ ‫له‌سێكسه‌كه‌شدا سه‌ركه‌وتووتر بوون!‪.‬‬

‫ی كار بۆ‬ ‫چۆن ژینگ ‌ه ‌‬ ‫ی كێش‬ ‫كه‌مكردنه‌و ‌ه ‌‬ ‫به‌كاربهێنین؟‬

‫ی ئ������ه‌و كارمه‌ندو‬ ‫زۆرین������‌ه ‌‬ ‫ی ل‌ه پشت مێزه‌و‌ه‬ ‫فه‌رمانبه‌ران‌ه ‌‬ ‫كاره‌كانی������ان راده‌په‌ڕێن������ن‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ی قه‌ڵه‌و ‌‬ ‫ی كێش������‌ه ‌‬ ‫دووچار ‌‬ ‫ده‌بن������ه‌وه‌‪ ،‬ب������ه‌اڵم ئه‌م������ه‌ش‬ ‫ی‬ ‫ی تایبه‌ت به‌خۆ ‌‬ ‫چاره‌س������ه‌ر ‌‬ ‫هه‌یه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی لوین له‌مایۆ كلینك ‌‬ ‫د‪.‬جیمزا ‌‬ ‫ئه‌مریك������ی‌‪ ،‬له‌ڕێنماییه‌ك������دا‬ ‫ی‬ ‫ده‌ڵێ������ت‪ :‬ئ������ه‌و فه‌رمانبه‌ران‌ه ‌‬ ‫رۆژان‌ه هه‌شت كاژێر له‌پشت‬ ‫مێزێكه‌و‌ه داده‌نیشن‌و كاروبار‬ ‫ی‬ ‫ی نه‌بوون ‌‬ ‫به‌ڕێوه‌ده‌به‌ن‪ ،‬به‌هۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌وتۆو‌ه دووچار ‌‬ ‫جوڵه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی وه‌ك قه‌ڵه‌و ‌‬ ‫چه‌ندین نه‌خۆش ‌‬ ‫ده‌بنه‌وه‌‪ ،‬له‌كاتێكدا واپێویست‌ه‬ ‫یكاریشداشوێنه‌كه‌مان‬ ‫له‌ژینگ‌ه ‌‬ ‫بۆ جۆرێك له‌وه‌رزش بگۆڕین‬

‫تا جه‌سته‌مان ته‌ندروستتر بێت‪.‬‬ ‫ی ئه‌و‬ ‫ئه‌و پزیشك‌ه بۆ چاره‌سه‌ر ‌‬ ‫ی‬ ‫دۆخه‌‪ ،‬به‌م چه‌شن‌ه ئامۆژگاری ‌‬ ‫فه‌رمانب������ه‌ران ده‌كات‌و ده‌ڵێ‪:‬‬ ‫ی به‌یانی‬ ‫هه‌وڵ بد‌ه س������پێد‌ه ‌‬ ‫زووتر له‌خه‌و ڕاببێت تا كه‌مێ‬ ‫ی فه‌رمانگه‌كه‌ت‬ ‫دوورتر له‌شوێن ‌‬ ‫ی‬ ‫داببه‌زیت‌و به‌پێ بڕۆیت‪ ،‬له‌كات ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌وامیشدا هه‌میش‌ه له‌جوڵ‌ه ‌‬ ‫به‌رده‌وامدا به‌‪ ،‬هه‌رگیز س������ود‬ ‫ی وه‌رمه‌گره‌و‬ ‫ی كاره‌بای ‌‬ ‫له‌قادرم‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫پلیكان‌ه به‌كاربهێنه‌‪ ،‬ش������وێن ‌‬ ‫ی‬ ‫پێداویس������تییه‌كانت له‌وسه‌ر ‌‬ ‫ژوور یاخود هۆڵه‌كه‌و‌ه دابنێ‬ ‫ی بچیت‪،‬‬ ‫تا ناچار بی������ت بۆ ‌‬ ‫ی هه‌تا جوڵه‌ت زیاتر‬ ‫به‌كورت������ ‌‬ ‫ی قه‌ڵه‌ویت كه‌متر‬ ‫بێ هه‌ڕه‌ش‌ه ‌‬ ‫ده‌بێت!‪.‬‬

‫ی‬ ‫ی سه‌ره‌ك ‌‬ ‫مۆبایل هۆكار ‌‬ ‫یمێشكه‌‬ ‫نه‌خۆشییه‌كان ‌‬

‫له‌كات������ ‌ی به‌كارهێنان������ ‌ی مۆبایلدا‪،‬‬ ‫كۆمه‌ڵێ������ك له‌ره‌ل������ه‌ر ‌ی زیانبه‌خش‬ ‫ی‬ ‫دروس������ت ده‌بن ك‌ه توانا ‌ی مێشك ‌‬ ‫ی‬ ‫مرۆڤ ك������ه‌م ده‌كه‌نه‌وه‌و مه‌ترس������ ‌‬ ‫تووش������بوون به‌چه‌ندین نه‌خۆشیش‬ ‫ده‌هێنێت‌ه ئاراوه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫د‪.‬ڤانتین ئه‌نتۆنیۆ س������ه‌رۆك ‌ی تیم ‌‬ ‫لێكۆڵین������ه‌و‌ه له‌زیانه‌كان������ ‌ی مۆبایل‬ ‫له‌به‌ریتانیا رایگه‌یاند ك‌ه په‌یوه‌ندیی‌ه‬ ‫ته‌له‌فۆنییه‌كان له‌ڕێ������گا ‌ی مۆبایله‌وه‌‪،‬‬ ‫كۆمه‌ڵێك له‌ره‌ل������ه‌ر ‌ی زیانبه‌خش بۆ‬ ‫ی‬ ‫مێشك دروست ده‌كات ك‌ه توانست ‌‬ ‫فێرب������وون‌و یاده‌وه‌ری������ ‌ی له‌مرۆڤدا‬ ‫كه‌م ده‌كاته‌وه‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر ‌ی توش������بوون‬ ‫ی‬ ‫به‌جه‌ڵت������‌ه ‌ی ده‌م������اغ‌و سس������تبوون ‌‬ ‫ی‬ ‫كۆئه‌ندام ‌ی ده‌ماریش له‌ئاس������تێك ‌‬ ‫به‌رزدای‌ه به‌تایبه‌ت له‌و س������اتان‌ه ‌ی ك‌ه‬

‫سیگناڵ ‌ی ئه‌نتێن ‌ی مۆبایله‌ك‌ه یاخود‬ ‫تۆڕ ‌ی په‌یوه‌ندییه‌ك������‌ه الوازه‌‪ ،‬هه‌وڵ‬ ‫بد‌ه له‌شوێنێك ‌ی گونجاودا ته‌له‌فۆنه‌ك‌ه‬ ‫ئه‌نجام بده‌یت‪.‬‬ ‫ئه‌و پزیش������ك‌ه ئاماژ‌ه بۆ ئه‌و‌ه ده‌كات‬ ‫ك‌ه هێدفۆنی مۆبایل زیانبه‌خش������ه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم له‌كات ‌ی به‌كارهێنانیدا هه‌وڵ بد‌ه‬ ‫ڕێ������ژ‌ه ‌ی ‪ SAR‬واتا به‌رزی‌‌و نزمی‌‌و‬ ‫ڕێ������ژ‌ه ‌ی ده‌نگه‌ك‌ه ‌ی له‌دوو وات زیاتر‬ ‫نه‌بێت‪ ،‬پێویس������ت‌ه به‌هیچ شێوه‌یه‌ك‬ ‫مندااڵن������ ‌ی خوار ته‌مه‌ن ‪12‬س������اڵ‌و‬ ‫ژنان ‌ی س������كپڕ مۆبایل به‌كارنه‌هێنن‪،‬‬ ‫چونك‌ه زیان ‌ی زۆریان پێده‌گه‌یه‌نێت‪،‬‬ ‫ی‬ ‫واباش‌ه مۆبایل له‌كات ‌ی شه‌حنكردن ‌‬ ‫ی‬ ‫پاترییه‌كه‌یدا به‌كارنه‌هێنرێت‪ ،‬له‌كات ‌‬ ‫ی‬ ‫ته‌له‌فۆنكردنیش������دا مۆبایله‌ك‌ه به‌پێ ‌‬ ‫توانا دوور له‌سه‌رت ڕایبگره‌‪.‬‬

‫ی ئایدز‬ ‫‪ 18‬بیلیۆن دۆالر بۆ بنه‌بڕكردن ‌‬ ‫باڵوبوونه‌و‌ه ‌ی نه‌خۆش������ ‌ی ئایدز له‌ناو‬ ‫هاوواڵتیان ‌ی هه‌رسێ قاڕ‌ه ‌ی ئه‌مریكا‪،‬‬ ‫ئه‌وروپاو ئه‌فریق������ا به‌ته‌واوه‌ت ‌ی الیه‌ن‌ه‬ ‫په‌یوه‌ندیداره‌كان ‌ی نیگه‌ران كردووه‌‪،‬‬ ‫واش������نتۆنیش بودجه‌یه‌ك ‌ی گه‌ور‌ه بۆ‬ ‫به‌گژداچوون������ه‌و‌ه ‌ی ئه‌و نه‌خۆش������یی‌ه‬ ‫داده‌نێت‪.‬‬ ‫ناوه‌ند ‌ی پزیشك ‌ی واشنتۆن رایگه‌یاند‬ ‫ك‌ه له‌س������ه‌ر پێش������نیاز ‌ی كۆمه‌ڵێك‬ ‫پزیشك ‌ی ئه‌مریكی‌‪ ،‬ئۆباما ‌ی سه‌رۆك ‌ی‬ ‫ئه‌مری������كاو ئه‌ندامان������ ‌ی كۆنگریس‪،‬‬ ‫ڕه‌زامه‌ندبوون له‌س������ه‌ر ته‌رخانكردن ‌ی‬ ‫بودجه‌یه‌ك ‌ی ‪18‬بیلی������ۆن دۆالر ‌ی بۆ‬

‫ڕێگه‌گرتن له‌توش������بوون ‌ی هاوواڵتیان‬ ‫به‌ئایدزو دۆزینه‌و‌ه ‌ی ڤاكس������ین ‌ی نوێ‬ ‫له‌پێناو چاره‌سه‌ر ‌ی ئه‌و نه‌خۆشییه‌دا‪.‬‬ ‫به‌پێ������ ‌ی زانیارییه‌كان������ ‌ی ناوه‌نده‌كه‌‪،‬‬ ‫ش������ێواز ‌ی بودجه‌ك������‌ه به‌م چه‌ش������ن‌ه‬ ‫ده‌بێت‪ :‬به‌ڕێژ‌ه ‌ی ‪ 68%‬بۆچاودێری‌‌و‬ ‫ی توش������بووان‪15% ،‬‬ ‫چاره‌س������ه‌ر ‌‬ ‫بۆدۆزین������ه‌و‌ه ‌ی ڤاكس������ین ‌ی ن������وێ‪،‬‬ ‫ی توش������بووان‌و ‪7%‬‬ ‫‪ 10%‬هاریكاری ‌‬ ‫بۆڕێگه‌گرتن له‌تووش������بوون‪ ،‬داواش‬ ‫له‌هاواڵتیان ده‌كه‌ن خۆیان له‌سێكس ‌ی‬ ‫ناته‌ندروست بپارێزن‪ ،‬له‌كات ‌ی كردار ‌ی‬ ‫سێكسیشدا كۆندۆمیش به‌كاربهێنن‪.‬‬

‫ی ئارامبه‌خش‪،‬‬ ‫موزیك ‌‬ ‫ی جه‌سته‌‬ ‫گه‌ش ‌ه ‌‬

‫خێراتر ده‌كات‬

‫گروپ ‌ی ‪ Health D‬له‌ئه‌مریكا جه‌خت‬ ‫له‌س������ه‌ر كاریگه‌ری ‌ی موزیك له‌سه‌ر‬ ‫گه‌ش‌ه ‌ی جه‌س������ت‌ه به‌تایبه‌ت له‌قۆناغ ‌ی‬ ‫منداڵی‌‌و هه‌رزه‌كاریی������دا ده‌كاته‌وه‌‪،‬‬ ‫هاوكات پارچ‌ه موزیكه‌كان ‌ی مۆزارت‬ ‫باشترینن‪.‬‬ ‫ئه‌و گروپ‌ه دوا ‌ی چه‌ندین تاقیكردنه‌و‌ه‬ ‫گه‌یش������توونه‌ت‌ه ئه‌و ده‌ره‌نجام‌ه ‌ی ك‌ه‬ ‫پارچ‌ه موزیكه‌كان ‌ی مۆزارت به‌هۆ ‌ی‬ ‫به‌خشین ‌ی وزه‌یه‌ك ‌ی ئارامه‌وه‌‪ ،‬ڕێژ‌ه ‌ی‬ ‫گه‌شه‌كردن ‌ی مێشك‌و جه‌ست‌ه ‌ی منداڵ‬ ‫خێراترو كامڵتر ده‌كات‪ ،‬كاریگه‌ری‬ ‫ئه‌م موزیكه‌ش له‌الیه‌ن پزیشكانه‌و‌ه ب‌ه‬ ‫دیارد‌ه ‌ی كاریگه‌ری ‌ی مۆزارت ناوزه‌د‬ ‫كراوه‌‪.‬‬ ‫به‌پێ ‌ی تاقیكردنه‌و‌ه ‌ی ئه‌و پزیشكان‌ه‬ ‫‪100‬منداڵ������ ‌ی ته‌مه‌ن ‪2-7‬س������اڵ‌و‬ ‫ی ته‌م������ه‌ن ‪13-‬‬ ‫‪100‬ه������ه‌رزه‌كار ‌‬ ‫‪18‬س������اڵ دوا ‌ی ئه‌و‌ه ‌ی رۆژان‌ه‬ ‫بۆماو‌ه ‌ی دوو مانگ گوێیان‬ ‫له‌چه‌ند پارچ‌ه موزیكێك ‌ی‬ ‫مۆزارت‌و موزیكێك ‌ی‬ ‫ئارامبه‌خش������ ‌ی‬ ‫پ������ۆ پ‬

‫بووه‌‪ ،‬كاریگه‌ری ‌ی به‌رچاو ‌ی له‌س������ه‌ر‬ ‫گه‌ش������ه‌كردن ‌ی پل ‌ی چه‌پ ‌ی مێشكیان‬ ‫هه‌بوو‪ ،‬هه‌ست ‌ی س������ۆزداری‌‌و ڕێژ‌ه ‌ی‬ ‫یاده‌وه‌ریی‌‌و گه‌ش������‌ه ‌ی ئه‌قڵ‌و ته‌نانه‌ت‬ ‫كامڵێت ‌ی له‌ئه‌ندامه‌كان ‌ی جه‌سته‌یاندا‬ ‫ده‌ركه‌وت‪ ،‬هه‌ربۆی‌ه رۆژان‌ه پێویست‌ه‬ ‫چه‌ند س������اتێك گ������وێ بۆموزیك ‌ی‬ ‫ئاسوده‌به‌خش ڕادێرین‪.‬‬

‫ی ده‌ماغ‌و‬ ‫ی جه‌ڵد ‌ه ‌‬ ‫ی ده‌بێت ‌ه هۆ ‌‬ ‫چ‌‬ ‫ی دڵ؟‬ ‫نه‌خۆشییه‌كان ‌‬

‫ی خوێن‬ ‫نه‌خۆشی دڵ‌و بۆرییه‌كان ‌‬ ‫ی جۆراوجۆر‬ ‫ك‌ه چه‌ند نه‌خۆشیه‌ك ‌‬ ‫له‌خۆده‌گرێ������ت‪ ،‬ح������ه‌وت هۆكار‬ ‫ی‬ ‫وا له‌مرۆڤ ده‌ك������ه‌ن رووبه‌روو ‌‬ ‫ی توش������بوونیان ببێته‌وه‌‪،‬‬ ‫مه‌ترس ‌‬ ‫له‌هه‌مانكات������دا ده‌توانیت خۆ له‌م‬ ‫نه‌خۆشیی‌ه كوشندانه‌ش بپارێزیت‪.‬‬ ‫ی پزیش������كی‬ ‫ل������‌ه لێكۆڵینه‌وه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی تایواندا هات������وو‌ه ك‌ه‬ ‫زانك������ۆ ‌‬ ‫ی ده‌بن‌ه‬ ‫ی ئ������ه‌و هۆكاران‌ه ‌‬ ‫زۆرب‌ه ‌‬ ‫ی دڵ‌و بۆرییه‌كان‬ ‫ی نه‌خۆش ‌‬ ‫مای‌ه ‌‬ ‫ی ‪ 50%-60%‬ده‌توانرێت‬ ‫به‌رێژ‌ه ‌‬ ‫گۆڕانكاریان به‌سه‌ردا بهێنرێت‪،‬‬ ‫ی پابه‌ندبوون‬ ‫ئه‌وی������ش له‌رێ������گا ‌‬ ‫ی‬ ‫ی خۆپاراستن ‌‬ ‫به‌چه‌ند ڕێگایه‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫گونج������اوه‌وه‌‌و ئه‌م������ه‌ش كارێك ‌‬ ‫سودبه‌خش‌و دڵخۆشكه‌ره‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌و پزیشكان‌ه ‌‬ ‫ی تێڕوانین ‌‬ ‫به‌پێ ‌‬ ‫كاریان له‌م لێكۆڵینه‌وه‌یه‌دا كردووه‌‪،‬‬

‫ی ده‌ره‌نجام������ه‌كان ئاماژ‌ه‬ ‫زۆرب������‌ه ‌‬ ‫ی رێخۆشكه‌ر‬ ‫ی حه‌وت هۆكار ‌‬ ‫به‌بوون ‌‬ ‫ی دڵ‌و‬ ‫ی جه‌ڵت‌ه ‌‬ ‫ده‌ده‌ن ك‌ه ده‌بن‌ه هۆ ‌‬ ‫ده‌ماغ‪ ،‬ئه‌وانیش بریتین له‌‪:‬‬

‫ی‬ ‫‪ .1‬جگه‌ره‌كێش������ان‪ :‬ه������ۆكار ‌‬ ‫ی‬ ‫ی نه‌خۆش������ ‌‬ ‫زیادبوون‌و ده‌ركه‌وتن ‌‬ ‫دڵ‌و بۆرییه‌كان������ه‌‪ ،‬له‌هه‌مان كاتدا‬ ‫ی ئه‌م نه‌خۆشییه‌و‌ه‬ ‫ی مردن به‌هۆ ‌‬ ‫ڕێژ‌ه ‌‬ ‫زیاد ده‌كات‪.‬‬ ‫ی خوێن‪:‬‬ ‫ی گوشار ‌‬ ‫‪ .2‬به‌رزبوونه‌و‌ه ‌‬ ‫ی خوێن‬ ‫ی كوش������ار ‌‬ ‫به‌رزبوون������ه‌و‌ه ‌‬ ‫ی به‌رچاو داده‌نرێت ك‌ه‬ ‫به‌هۆكارێك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی بار ‌‬ ‫ی له‌سه‌ر خراپكردن ‌‬ ‫كاریگه‌ر ‌‬ ‫ی‬ ‫ی دڵ‌و بۆرییه‌كان ‌‬ ‫نه‌خۆش������ییه‌كان ‌‬ ‫خوێن هه‌یه‌‪.‬‬ ‫ی له‌س������ه‌ر‬ ‫‪ .3‬چ������ه‌وری‌‪ :‬كاریگه‌ر ‌‬ ‫ی دڵ‌و‬ ‫ی نه‌خۆشیه‌كان ‌‬ ‫ی ڕێژ‌ه ‌‬ ‫گۆڕان ‌‬ ‫بۆریی‌ه خوێنه‌كان هه‌یه‌‪.‬‬

‫ی‬ ‫‪ .4‬مادد‌ه كحولییه‌كان‪ :‬به‌كارهێنان ‌‬ ‫ی‬ ‫م������ادد‌ه كحولیی������ه‌كان‪ ،‬ئه‌گه‌ر ‌‬ ‫ی‬ ‫دووچاربوونیان به‌نه‌خۆش������یه‌كان ‌‬ ‫ی خوێ������ن زیاتر‬ ‫دڵ‌و بۆرییه‌كان������ ‌‬ ‫ده‌كات‪.‬‬ ‫‪ .5‬دووركه‌وتنه‌و‌ه له‌وه‌رزش‪ :‬نه‌بوونی‬ ‫ی ل‌هش‌و وه‌رزش‬ ‫ی ڕۆژان������‌ه ‌‬ ‫چاالك ‌‬ ‫ی به‌رده‌وام‪،‬‬ ‫یاخود نه‌بوون������ی جوڵ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی نه‌خۆشییه‌كان ‌‬ ‫مرۆڤ دووچار ‌‬ ‫ی ده‌ماغ ده‌كات‪.‬‬ ‫دڵ‌و جه‌ڵت‌ه ‌‬ ‫ی به‌یه‌كێك‬ ‫‪ .6‬قه‌ڵ������ه‌وی‌‪ :‬قه‌ڵ������ه‌و ‌‬ ‫له‌هۆكار‌ه مه‌ترسیداره‌كان داده‌نرێت‬ ‫ی‬ ‫بۆ تووشبوون به‌نه‌خۆشی گیران ‌‬ ‫ی‬ ‫ی چه‌ور ‌‬ ‫خوێنبه‌ره‌كان به‌م������ادد‌ه ‌‬ ‫ی دڵ‪.‬‬ ‫له‌گه‌ڵ نه‌خۆشیه‌كانی تر ‌‬ ‫ی شه‌كره‌‪ :‬خۆ نه‌پاراستن‌و‬ ‫‪ .7‬نه‌خۆش ‌‬ ‫ی خوێن‪،‬‬ ‫ی شه‌كر‌ه ‌‬ ‫كۆنترۆڵ نه‌كردن ‌‬ ‫ی خراپی له‌سه‌ر بۆریه‌كانی‬ ‫كاریگه‌ر ‌‬ ‫خوێن هه‌یه‌‪.‬‬


‫ی پێنج مه‌له‌وانگ ‌ه داده‌خرێن‬ ‫له‌سلێمان ‌‬ ‫به‌رزبوونه‌وه‌ی پله‌ی‬ ‫گه‌رما مه‌له‌وانگه‌كان‬ ‫قه‌ره‌باڵخ ده‌كات‌و‬ ‫به‌رپرسانی ته‌ندروستیش‬ ‫جه‌خت له‌وه‌ ده‌كه‌نه‌و‌ه‬ ‫كه‌ به‌هۆی نه‌بوونی‬ ‫مه‌رجی ته‌ندروستیه‌و‌ه‬ ‫له‌كۆی ‪14‬مه‌له‌وانگ ‌ه‬ ‫پێنجیان داده‌خرێن‪.‬‬ ‫رێبازسۆڵه‌یی له‌سلێمانی‬ ‫"ئه‌گه‌ر به‌رده‌وام مه‌له‌م نه‌كردایه‌‪ ،‬كێشم‬ ‫دووهێنده‌ی ئێستا ده‌بوو‪ ،‬هه‌فت‌ه ‌ی سێ‬ ‫جار له‌مه‌له‌وانگه‌كان مه‌له‌ده‌كه‌م"‪ ،‬ئه‌مه‌‬ ‫وت‌ه ‌ی شوان سه‌مه‌د ‌ی ته‌مه‌ن ‪15‬ساڵه‌‬ ‫ك‌ه دوا ‌ی ئ������ه‌و‌ه ‌ی له‌ئاوه‌ك‌ه هاته‌ده‌ر‬ ‫وتی‪" :‬من ش������ه‌وو ڕۆژ له‌ناو ئاودابم‬ ‫تێر ناخۆم‪ ،‬له‌قاز زیاتر حه‌زم له‌ئاوه‌‪،‬‬ ‫چونك‌ه وه‌رزشێك ‌ی زۆر خۆشه‌"‪.‬‬ ‫هه‌ندێ������ك له‌وان������ه‌ی س������ه‌ردانی‬ ‫مه‌له‌وانگه‌كان ده‌كه‌ن گله‌ییان له‌گرانی‬ ‫نرخی مه‌له‌وانگه‌كان هه‌یه‌‪.‬‬ ‫ڕێبین به‌كر‪33 ،‬س������اڵ‪ ،‬فه‌رمانبه‌ری‬ ‫یه‌كێك له‌فه‌رمانگه‌كانه‌و جه‌خت له‌وه‌‬ ‫ده‌كاته‌و‌ه ك‌ه نرخ������ی مه‌له‌وانگه‌كان‬ ‫گرانه‌‪ ،‬ئه‌ویش به‌هۆ ‌ی كه‌میی ژمار‌هی‌‬ ‫مه‌له‌وانگ������ه‌كان‌و زۆری������ی ژمار‌هی‌‬ ‫هاتوچۆكه‌ران������ه‌و‌ه ك������‌ه له‌به‌ر گه‌رما‬ ‫روو ‌ی تێده‌ك������‌هن‌و "نرخیان گران‬ ‫كردووه‌"‪.‬‬ ‫به‌وته‌ی خۆی‪ ،‬مووچه‌یه‌كی كه‌می هه‌یه‌و‬ ‫پاره‌یه‌كی زۆریش ده‌دات‌ه مه‌له‌وانگه‌‪،‬‬ ‫چونك‌ه هه‌روه‌ك رێبین ده‌یوت‪" :‬من‬ ‫موچه‌خۆرم ئه‌گه‌ر ڕۆژ ناڕۆژێكیش‬ ‫بێم ده‌بێت به‌شێك ‌ی زۆر ‌ی موچه‌كه‌م‪،‬‬ ‫بده‌م‌ه حه‌ق ‌ی مه‌له‌كردن‪ ،‬ئه‌گه‌ر سێ‬ ‫تا چوار هه‌زار دینار بوایه‌‪ ،‬ده‌متوانی‬ ‫منداڵه‌كانیشم بهێنم"‪ ،‬هاوكات هێمن‬ ‫عه‌لی ته‌مه‌ن ‪20‬س������اڵ ك‌ه گه‌نجێكی‬ ‫ئیشكه‌ره‌و ده‌پرسێ گه‌نجان له‌كوێیان‬ ‫بوو د‌ه هه‌زار دینار یان هه‌شت هه‌زار‬ ‫دینار بۆدوو سه‌عات مه‌له‌كردن بده‌ن‪.‬‬ ‫دڵنیانین له‌پاكی مه‌له‌وانگه‌كان‬ ‫چه‌ند مه‌له‌وانێكی مه‌له‌وانگه‌كان باس‬ ‫له‌و‌ه ده‌كه‌ن ك‌ه دڵنیا نین له‌پاكی ئاوی‬ ‫مه‌له‌وانگه‌كان‪.‬‬ ‫ئ������ار ‌ی عوس������مان‪ ،‬گه‌نجێك ‌ی ته‌مه‌ن‬ ‫‪18‬س������اڵه‌و ئاماژ‌ه ب������ه‌و‌ه ده‌دات كه‌‬ ‫مه‌له‌كردن وه‌رزش ‌ی جیهانییه‌و ئه‌گه‌ر‬ ‫له‌به‌ر ترس ‌ی نه‌خۆش ‌ی نه‌بێت "هه‌موو‬ ‫ڕۆژێك دێم ب������ۆ ئێر‌ه بۆمه‌له‌كردن‪،‬‬

‫به‌هۆی نه‌بوونی مه‌رجی ته‌ندروستییه‌و‌ه به‌شێک له‌مه‌له‌وانگه‌کان داده‌خرێن‬ ‫كاتێك ك‌ه به‌باڵه‌كانم شه‌پۆل به‌ئاوه‌كه‌‬ ‫لێده‌ده‌م هه‌س������ته‌كه‌م س������ه‌ما ده‌كه‌م‬ ‫له‌گه‌ڵ ئاوه‌كه‌دا"‪ ،‬هه‌ربۆی‌ه ئه‌و گه‌نجه‌‬ ‫خۆزگ‌ه ‌ی ئه‌و‌ه ده‌خوازێت ك‌ه رۆژێك‬ ‫بهاته‌ی������‌ه له‌گه‌ڵ خۆشه‌ویس������ته‌ك‌هی‌‪،‬‬ ‫له‌ئاوێك������ی ته‌ندروس������تدا مه‌له‌یان‬ ‫بكردایه‌‪.‬‬ ‫هۆگ������ر س������ه‌ردار‪15 ،‬س������اڵ‪ ،‬دوای‬ ‫ئه‌وه‌ی ئیش������ی عه‌ره‌بانه‌ك������‌ه ‌ی ته‌واو‬ ‫ده‌كات‪ ،‬ب������ۆ مه‌له‌ك������ردن رووده‌كاته‌‬ ‫مه‌له‌وانگه‌یه‌ك‪" ،‬هه‌رچه‌ند‌ه كاتێكی‬ ‫خ������ۆش به‌س������ه‌رده‌به‌م‪ ،‬ب������ه‌اڵم زۆر‬ ‫به‌دوودڵیی������ه‌و‌ه مه‌له‌ده‌ك������ه‌م‪ ،‬چونكه‌‬ ‫دڵنیانی������م له‌پاكی ئاوه‌كه‌ی"‪ ،‬چونكه‌‬ ‫له‌مه‌له‌وانگ‌ه هه‌رزانه‌كان مه‌ل‌ه ده‌كات‌و‬ ‫له‌ئێستادا ده‌چێت بۆ ئه‌و مه‌له‌وانگان‌هی‌‬ ‫نرخه‌كانیان له‌خوار پێنج هه‌زاره‌وه‌یه‌‪،‬‬ ‫"ئه‌زانین پاك‌و خاوێن نین‪ ،‬به‌اڵم ئێمه‌‬ ‫هه‌موو ڕۆژێك له‌كۆاڵن‌و بازاڕه‌كاندا‬ ‫ئیش ده‌كه‌ین‪ ،‬ناتوانین پاره‌یه‌كی زۆر‬ ‫بده‌ین"‪.‬‬ ‫مه‌له‌وانگه‌كان هه‌فت‌ه ‌ی جارێك بۆ‬ ‫دووجار ئاو ده‌گۆڕن‬ ‫مس������ته‌فا كاو‌ه سه‌رپه‌رش������تیاری‌‬ ‫مه‌له‌وانگ‌ه ‌ی میهراكۆ له‌سلێمانی‌‪ ،‬باس‬ ‫له‌و‌ه ده‌كات ك������‌ه نرخی مه‌له‌كردن‬ ‫گونجاوه‌‪ ،‬بۆ گه‌ور‌ه هه‌ش������ت هه‌زار‬ ‫دیناره‌و بۆ منداڵی������ش پێنج هه‌زار‬

‫دیناره‌‌و ده‌توانن ماوه‌ی چوار سه‌عات‬ ‫مه‌ل‌ه بكه‌ن‪" ،‬ئه‌و كه‌س������‌ه ‌ی نه‌خۆشی‌‬ ‫پێس������ت ‌ی هه‌بێ������ت رێگه‌ناده‌ین مه‌له‌‬ ‫بكات‪ ،‬به‌پێی ئه‌و ئه‌زمونه‌ی هه‌شمانه‌‬ ‫ده‌زانین كێ نه‌خۆشی پێستی هه‌یه‌"‪،‬‬ ‫هاوكات مسته‌فا ئه‌وه‌ش ناشارێته‌وه‌‬ ‫ك‌ه هه‌م������وو ڕۆژێك فلت������ه‌ر ئیش‬ ‫ده‌كات‪ ،‬به‌اڵم هه‌فت‌ه ‌ی یه‌ك جار ئاوی‌‬ ‫مه‌له‌وانگه‌كه‌یان ده‌گۆڕن‪.‬‬ ‫له‌الیه‌ك������ی ت������ره‌و‌ه ش������ڤان فه‌ره‌ج‬ ‫لێپرسراو ‌ی مه‌له‌وانگ‌ه ‌ی سالم‪ ،‬ئاماژه‌‬ ‫به‌و‌ه ده‌دات ك‌ه ل������ه‌وه‌رز ‌ی هاویندا‬ ‫خه‌ڵكێكی زۆر س������ه‌ردانیان ده‌كه‌ن‪،‬‬ ‫ب������ه‌اڵم له‌وه‌رزه‌كانی تردا رێژه‌كه‌یان‬ ‫كه‌م ده‌بێت������ه‌وه‌‪" ،‬له‌ڕۆژان ‌ی هه‌ینیدا‬ ‫‪150 -100‬كه‌س سه‌ردانمان ده‌كه‌ن‪،‬‬ ‫ب������ه‌اڵم رۆژانی ت������ر ره‌نگ‌ه ‪50‬كه‌س‬ ‫سه‌ردانمان بكه‌ن"‪ ،‬هه‌ربۆی‌ه ناوبراو‬ ‫جه‌خت ل������ه‌و‌ه ده‌كات������ه‌و‌ه ك‌ه له‌چاو‬ ‫ئ������ه‌و خه‌رجییه‌ی ده‌یك������ه‌ن نرخی‬ ‫مه‌له‌كردنی������ان گ������ران نییه‌‪ ،‬چونكه‌‬ ‫هه‌شت هه‌زار دینار بۆ كه‌سی گه‌وره‌و‬ ‫ش������ه‌ش هه‌زار دینار ب������ۆ مندااڵنه‌‬ ‫بۆماوه‌ی دوو س������ه‌عات مه‌له‌كردن‪،‬‬ ‫"له‌به‌رئ������ه‌وه‌ی مانگان������‌ه زیاتر‌ه له‌ده‌‬ ‫هه‌زار دۆالر ك������رێ مه‌له‌وانگه‌كه‌یه‌و‬ ‫نزیكه‌ی د‌ه هه‌زار دۆالریش خه‌رجی‬ ‫مه‌له‌وانگه‌كه‌یه‌"‪.‬‬ ‫شڤان له‌بار‌ه ‌ی پاك‌و خاوێنی ئاوی‬

‫مه‌ساجكردن ‌ی منداڵ‬

‫مه‌ساج به‌هۆیه‌ك داده‌نرێت بۆ دڵشادكردن ‌ی تۆو منداڵه‌كه‌ت‪ .‬بۆئه‌و مه‌به‌ست‌ه چه‌ند دڵۆپێك زه‌یت ‌ی‬ ‫منداڵ بكه‌ر‌ه سه‌ر ده‌سته‌كانت‌و به‌به‌ریه‌ككه‌وتنێك ‌ی نه‌رم‌و نیانان‌ه له‌پێیه‌كانییه‌و‌ه مه‌ساج ‌ی بۆبك‌ه تا‬ ‫هه‌ردووقاچ ‌ی ته‌واو ده‌كه‌یت‪،‬‬

‫فۆتۆ‪ :‬رێباز سۆڵه‌یی‬ ‫مه‌له‌وانگه‌كه‌یانه‌و‌ه ئام������اژ‌ه ‌ی به‌وه‌دا‬ ‫ك‌ه سیستم ‌ی فلته‌ر ‌ی كۆئۆته‌ره‌یشن‬ ‫به‌كارده‌هێن������ن‌و هه‌فت������‌ه ‌ی دووجار‬ ‫ئاو ‌ی مه‌له‌وانگه‌ك‌ه به‌ته‌واو ‌ی ده‌گۆڕن‪،‬‬ ‫"هه‌م������وو ڕۆژێ������ك ‪16‬س������ه‌عات‬ ‫فلته‌ره‌یش������ن كارپێده‌كه‌ین‪ ،‬ئه‌وه‌ش‬ ‫واتا ‌ی ئه‌وه‌ی‌ه ئه‌و ئ������او‌ه ‌ی ك‌ه ئه‌مڕۆ‬ ‫به‌كارهاتوو‌ه سبه‌ینێ ئه‌و‌ه نییه‌‌و پاكی‌‬ ‫ده‌كاته‌وه‌‪ ،‬بۆبه‌رگرتن له‌نه‌خۆش ‌ی ئێمه‌‬ ‫ئه‌و ده‌رمانان‌ه ‌ی ب������ه‌كار ‌ی ده‌هێنین‬ ‫ش������ه‌ش جۆر ده‌رمان‌ه بۆ كوش������تنی‌‬ ‫ڤایرۆس‌و ڕاگرتن ‌ی حه‌ساسییه‌ت"‪.‬‬ ‫له‌كۆی ‪ 14‬مه‌له‌وانگه‌‬ ‫پێنج دانه‌یان داده‌خرێت‬ ‫رزگاری عه‌ل������ی به‌رێوه‌ب������ه‌ری‬ ‫به‌رێوه‌به‌رایه‌ت������ی خۆپاراس������تنی‬ ‫ته‌ندروستی س������لێمانی‪ ،‬ئاماژ‌ه به‌وه‌‬ ‫ده‌دات ك‌ه ئ������ه‌وان مۆڵ������ه‌ت ده‌ده‌نه‌‬ ‫ئه‌و مه‌له‌وانگانه‌ی ك������‌ه مه‌رجه‌كانی‬ ‫مه‌له‌وانگه‌یان تێدابێت‪.‬‬ ‫به‌پێ������ی وت������ه‌ی ناوبراو پێویس������ته‌‬ ‫مه‌له‌وانگه‌كان چه‌ن������د مه‌رجێكیان‬ ‫تێدابێت له‌وانه‌‪:‬‬ ‫‪ .1‬پێویست‌ه پێویست‌ه ئامێری كلۆرو‬ ‫پاكژك������ه‌ره‌وه‌ی تێدا بێ������ت‪ ،‬ئاوه‌كه‌‬ ‫بپاڵێوێت‪.‬‬ ‫‪ .2‬هه‌فتان������‌ه دوو تاس������ێ جار ئاوی‬ ‫مه‌له‌وانگه‌ك‌ه بگۆڕدرێت‪.‬‬

‫‪ .3‬حه‌مام‌و ده‌ستشۆرو ناو مه‌له‌وانگه‌كه‌‬ ‫كاشی بێت‪.‬‬ ‫‪ .4‬نابێت له‌ناو مه‌له‌وانگه‌كاندا لفكه‌و‬ ‫ش������ۆرت بفرۆش������رێت یان بۆچه‌ند‬ ‫كه‌سێكبه‌كاربهێنریت‪.‬‬ ‫‪ .5‬پێویس������ت‌ه پش������كنین بۆ هه‌موو‬ ‫كارمه‌ندانی مه‌له‌وانگه‌كان كرابێت‌و‬ ‫هیچ نه‌خۆشییه‌كیان نه‌بێت‪.‬‬ ‫‪ .6‬پێویست‌ه راهێنه‌ره‌كان ئاگاداری‬ ‫ئه‌و مه‌له‌وانان‌ه بن ك‌ه نه‌خۆشی پێستیان‬ ‫هه‌یه‌‌و نزیكترین بنكه‌ی ته‌ندورستیان‬ ‫لێ ئاگادار بكه‌نه‌وه‌‪.‬‬ ‫رزگار ع‌ه لی ئه‌وه‌ی نه‌ش������ارده‌و‌ه كه‌‬ ‫له‌به‌ر نه‌بوونی مه‌رجی ته‌ندروس������تی‬ ‫له‌ك������ۆی ‪14‬مه‌له‌وانگ������ه‌‪ ،‬پێنجی������ان‬ ‫داخس������توون‌و تائێستا نه‌كراونه‌ته‌وه‌‪،‬‬ ‫چونك������‌ه "خه‌ریكی چاكس������ازین‬ ‫تیایدا"‪.‬‬ ‫ده‌رب������اره‌ی ج������ۆری س������زاكانیش‪،‬‬ ‫به‌رێوه‌به‌رایه‌ت������ی‬ ‫به‌رێوه‌ب������ه‌ری‬ ‫خۆپاراستنی ته‌ندروستی سلێمانی‬ ‫ئاماژ‌ه ‌ی ب������ه‌وه‌دا ك‌ه به‌پێی رێنمایی‬ ‫وه‌زاره‌تی دارایی‪ ،‬ل‌ه ‪15‬هه‌زار دیناره‌وه‌‬ ‫تا ‪500‬ه������ه‌زار دینار ده‌توانن غه‌رامه‌‬ ‫بكه‌ن‪" ،‬به‌پێی یاس������ای ته‌ندروستی‬ ‫عێراق������ی ده‌توانی������ن مه‌له‌وانگه‌كان‬ ‫بۆماوه‌ی س������ێ رۆژ دابخرێن‪ ،‬یان‬ ‫ماوه‌كه‌ی درێ������ژ بكرێته‌و‌ه تا ك‌هم‌و‬ ‫كوڕییه‌كان چاره‌سه‌ر ده‌كرێن"‪.‬‬

‫گۆڕین ‌ی دایب ‌ی منداڵ‬

‫پاشان بۆبه‌ش ‌ی سه‌ره‌و‌ه ‌ی له‌ش ‌ی بڕۆو به‌پێ ‌ی وێنه‌کان ‌ی سه‌ره‌و‌ه مه‌ساجه‌ك‌ه ئه‌نجام بده‌‪،‬‬

‫زۆرگرنگ‌ه سه‌رجه‌م پێداویستییه‌كان ‌ی گۆڕین ‌ی منداڵه‌ك‌ه له‌به‌رده‌ستتدابێت‌و هه‌وڵبد‌ه‬ ‫كات ‌ی گۆڕین ‌ی منداڵه‌كه‌ت قس‌ه ‌ی له‌گه‌ڵ بكه‌یت‌و گۆران ‌ی بۆبڵێیت‪ .‬منداڵه‌ك‌ه له‌پێشه‌و‌ه‬ ‫بۆدوواو‌ه پاك بكه‌ره‌و‌ه به‌به‌كارهێنان ‌ی كرێم ‌ی پاككه‌ره‌وه‌‪.‬‬

‫پاشان سه‌رو پشت ‌ی مه‌ساج بكه‌‪ ،‬به‌اڵم ئاگادارب‌ه چونك‌ه پێویست‌ه زۆر به‌نه‌رم ‌ی مه‌ساجه‌ك‌ه بكه‌یت‪،‬‬ ‫له‌بارێكیشدا ئه‌گه‌رهاتوو منداڵه‌ك‌ه هه‌ست ‌ی به‌جۆر‌ه بێزارییه‌ك كرد ده‌ستبه‌ج ‌ێ مه‌ساجه‌ك‌ه بووه‌ستێنه‌‪.‬‬

‫پاش ته‌واو بوون ده‌سته‌كانت به‌ئاووسابوون بشۆ‌و ئاگادارب‌ه هه‌رگیز منداڵه‌ك‌ه له‌سه‌ر‬ ‫مێز ‌ی پاككردنه‌وه‌ك‌ه به‌ج ‌ێ مه‌هێڵه‌‪.‬‬

‫ژماره ‪33‌:‬‬

‫یه‌کشه‌ممه‬

‫‪2010 /7/18‬‬

‫‪15‬‬

‫کۆد‬

‫گۆشه‌یه‌ک‌ه هه‌فتان‌ه ئاری ئەبوبەکر ده‌ینوسێت‬

‫خەمی ژینگەپارێزی‬

‫لەدونیای ئەمڕۆدا‪ ،‬هەموو سیس������تمێکی سیاسی‪،‬‬ ‫هەموو حیزبێ������ک‪ ،‬تەنانەت هەموو سیاس������ییەک‪،‬‬ ‫بەش������ێکی پەێرەوو پرۆگرام������ی خۆیان بۆ ژینگەو‬ ‫ژینگەپارێزی یان راستتر سیاسەتی ژینگە‪ ،‬تەرخان‬ ‫دەکەن‪ ،‬ئەویش بەهۆی ئەوەی کە ژینگەپارێزی بووە‬ ‫بەپێویستییەکی س������ەردەم‌و کۆمەڵگا‪ ،‬وەک هەموو‬ ‫جومگە کۆمەاڵیەتی‌و سیاسییەکانی تر گرنگە‪ ،‬تا ئەو‬ ‫ئاستەی کە لەهەندێک واڵت هیزگەلێک هەن کە‬ ‫ناوی ژینگەیان لەخۆیان ناوە‪.‬‬ ‫لێرەوەیە ئەبێت تێبگەین کە كولتوری ژینگەپارێزی‬ ‫بووەتە پێویس������تییەک بۆ کوردستان‌و دانیشتوانی‬ ‫ناوی وەک هەموو واڵتانێک������ی تر‪ .‬ناکرێت هیزە‬ ‫سیاسییەکانمان لە خەمی ژینگەدا نەبن‌و سیاسەتێکی‬ ‫روون‪ ،‬دیاریک������راوو کۆنکرێتیی������ان نەبێ������ت بۆ‬ ‫ژینگە‪ ،‬چونکە ئەگەر واڵتان یەکجار پێویس������تییان‬ ‫بەژینگەپاریزی هەبێت‪ ،‬ئەوا ئەوەی ئەمڕۆ بەچاوێکی‬ ‫وردبینانەوە سەیری کوردستان بکات‪ ،‬لەوە تێدەگات‬ ‫کە کوردستان سەد جار پێویستی بەسیاسەتێکی‬ ‫کۆنکرێتی ژینگەپارێزی هەیە‪.‬‬ ‫هەڵب������ەت ل������ەوە تێدەگ������ەم ک������ە لەریزبەندی‬ ‫پێداویس������تییەکانی کوردستان هێشتا خاڵی زۆر‬ ‫گرنگ‌و جەوهەری ماوە‪ ،‬بەاڵم بەس������ەیرکردنێکی‬ ‫وردی ئاس������مانی کوردس������تان‪ ،‬چون������ە ش������وێنە‬ ‫گەش������تیارییەکان (وەک دوو نمون������ە) ئەوەمان بۆ‬ ‫دەردەکەوێ������ت‪ ،‬ک������ە ژینگەی کوردس������تان بەرەو‬ ‫خراپبوونێکی سەرس������وڕهێنەر سەردەکێش������ێت‪،‬‬ ‫پێموابێت گرنگی نەدان بەژینگە لەسااڵنی ڕابردوودا‬ ‫یەکێکە لەو هۆیانەی کە وایکردووە‪ ،‬پیس������بوونی‬ ‫ژینگەی کوردس������تان بەم ئاستەی ئێستای بگات‪،‬‬ ‫خۆ ئەگەر بێتو لەئێستاوە پیالنێکی وردو درشت‬ ‫دانەنرێت‪ ،‬ئەوا کارەس������اتێکی مرۆیی‪ ،‬سیاس������ی‬ ‫چاوەڕوانی ژینگەی کوردستان دەکات‪.‬‬ ‫دی������ارە کە باس������ی ژینگەپارێ������زی دەکەین‪ ،‬هەر‬ ‫لەکەمکردنەوەیئۆتۆمبیل‌وچۆنێتی‌وچەندێتیئاستی‬ ‫بەنزین بەکارهێنان‪ ،‬تا هەوڵدان بۆ کەمکردنەوەی‬ ‫دوکەڵ‌و گازە ژەهراوییەکانی کارگەو کارخانەکان‪،‬‬ ‫تا دەگاتە بەرگرتن بەپیسبوونی شوێنە گەشتیاری‌و‬ ‫سروشتییەکانو فراوانکردنی سەوزایی باخو باخات‪،‬‬ ‫ئەمانە کارە سەرەتاییەکانی پاکڕاگرتنی ژینگەن‪،‬‬ ‫ئەگەر نا‪ ،‬ئەوا خ������اڵ زۆرە بۆ ژینگەپارێزی‪ ،‬بەاڵم‬ ‫بۆ ئەوەی خاڵێکمان بۆ دەستپێکردن هەبێت‪ ،‬ئەوا‬ ‫لەسەر سیستمی سیاسی کوردستان کە بەهەند لەم‬ ‫خااڵنەی خوارەوە بروانیت‪:‬‬ ‫‪ .١‬گرنگی������دان بەهۆش������یاری ژینگەپارێزی������و‬ ‫دروستکردنی خەمخۆری ژینگە الی هاوواڵتییان‪،‬‬ ‫بەش������یوەیەک کە پاراس������تنی ژینگە ببێتە یەکێک‬ ‫لەخەمەکانی تاکی کۆمەڵگای کوردی‪.‬‬ ‫‪ .٢‬گرتنی کۆڕوسیمیناری تایبەت بەژینگەپارێزی‪،‬‬ ‫کردن������ەوەی دەورات بۆکارمەندان������ی تایب������ەت‬ ‫لەوەزارەتەکانی ژینگەو گەشتوگوزار لەدەروەی واڵت‪،‬‬ ‫بەکارهێنانی ئەزموونی واڵتانی ژینگەپارێز‪.‬‬ ‫‪ .٣‬پیالندانان بۆ ڕێگەگرتن لەپیس������بوونی ژینگەو‬ ‫فراوانکردنی سەوزاییو باخو باخچە لەگشت سووچو‬ ‫قوژبنی واڵتدا‪.‬‬ ‫‪ .٤‬کەمردنەوەی ئۆتۆمۆبیل یان سەپاندنی جۆرێک‬ ‫لەباجی سااڵنە بۆ ئەو ئۆتۆمبیالنەی کە بەنزین زۆر‬ ‫سەرفدەکەن‪ ،‬کاراکردنی ئامڕازەکانی گواستنەوە‪،‬‬ ‫وەک پ������اس‪ ،‬قیتار‪ ،‬میترۆو ‪ ...‬هتد‪ ،‬بەش������ێوەیەک‬ ‫ک������ە بتوانرێت بوونی ئۆتۆمبیل������ی تایبەتی نەبێتە‬ ‫پێویستییەکیسەرەکی‪.‬‬ ‫‪ .٥‬ژینگەو سروشت بکرێتە ناو سیستمی خوێندن‪،‬‬ ‫بەتایبەتی لەقۆناغی سەرەتایی خوێندن‪ ،‬کە وابکات‬ ‫مندااڵن فێری ژینگەپارێزی‌و سروشت خۆشویستن‬ ‫ببن‪.‬‬ ‫‪ .٦‬گرنگیدان بەشوێنی گەشتوگوزار‪ ،‬دانانی کیسە‬ ‫بۆ پاشەرۆی گەشتیاران‪ ،‬دانانی تابلۆی ڕێنمایی لەو‬ ‫شوێنانە بۆ پاراستنی ژینگە‪.‬‬ ‫‪ .٧‬ریکالمک������ردن ب������ۆ ژینگەپارێزی لەش������وێنە‬ ‫گشتییەکان‪ ،‬رادیۆ‪ ،‬ڕۆژنامەو تەلەڤزیۆن‪ ،‬لەمەشدا‬ ‫دەتوانرێت سوود لەکەسایەتییەکان ببینرێت‪ ،‬وەک‬ ‫کەسایەتیی سیاسی‪ ،‬ڕۆشنبیر‪ ،‬ناسراو‪ ،‬وەرزشەوان‪،‬‬ ‫هونەرمەند‪ ،‬وەک سەرمەشقێک لەژینگەپاریزی دا‪.‬‬ ‫خاڵی تر زۆرە‪ ،‬بەاڵم بۆ س������ەرەتا ئەمانە پیویستن‪،‬‬ ‫بەئومێدی ئەوەی خەمی ژینگەپارێزی ببێتە خەمێکی‬ ‫گشتی هەمووالیەک‪.‬‬

‫ی بپارێزه‌‬ ‫ی بگره‌و هێمن ‌‬ ‫ی ته‌ندروست ‌‬ ‫ی نه‌خۆشخانه‌كاندا رێز ل‌ه پزیشك‌و كارمه‌ندان ‌‬ ‫ی سه‌ردان ‌‬ ‫له‌كات ‌‬


‫‪14‬‬

‫یه‌کشه‌ممه‬

‫‪2010 /7/18‬‬

‫ژماره ‪33‌:‬‬

‫دایكان ده‌بێ چۆن شیر به‌منداڵه‌كانیان بده‌ن؟‬

‫ڕێگه‌كان ‌ی شیرپێدان به‌شێوه‌یه‌ك ‌ی ته‌ندروست‬ ‫پێویست‌ه ئه‌و‌ه بزانرێت ك‌ه شیر ‌ی دایك چه‌ند به‌سود‌ه بۆ كۆرپه‌و بۆدایكیش‪ ،‬جا بۆئه‌و‌ه ‌ی ئه‌م كار‌ه سه‌ركه‌وتوو‬ ‫بێت پێویست‌ه زۆر به‌ئاسوده‌ی ‌ی‌و به‌شێوه‌یه‌ك ‌ی ته‌ندروست شیر بدرێت به‌منداڵه‌كه‌‪ ،‬ئه‌م وێنان‌ه ‌ی خواره‌و‌ه به‌كورت ‌ی‬ ‫چۆنێت ‌ی شیرپێدانێك ‌ی سروشت ‌ی ته‌ندروست ڕوونده‌كه‌نه‌وه‌‪.‬‬

‫شیر ‌ی خۆت بد‌ه به‌منداڵه‌كه‌ت له‌مه‌مك ‌ی یه‌كه‌م پاشان لێیگه‌ڕ ‌ێ تاقرقێن‌ه ئه‌داته‌و‌ه دواتر شیر ‌ی مه‌مكه‌ك‌ه ‌ی تر ‌ی بده‌رێ‌‬

‫ هه‌وڵبد‌ه به‌شێوه‌یه‌ك ‌ی ته‌ندروست منداڵه‌ك‌ه له‌ئامێزتدا دابنێیت له‌سه‌ره‌تا ‌ی شیر پێداندا‪ ،‬به‌جۆرێك سنگ ‌ی به‌سنگته‌وه‌بێت‌و‬ ‫لووت ‌ی ته‌ریب به‌گۆ ‌ی مه‌مكت بێت‪.‬‬ ‫ئه‌گه‌ر هاتوو له‌كات ‌ی شیرپێداندا هه‌ستت كرد منداڵه‌كه‌ت ناڕه‌حه‌ته‌‪ ،‬یان خۆت هه‌ستت به‌ناڕه‌حه‌ت ‌ی كرد یه‌كسه‌ر بووه‌ست‌ه‬ ‫له‌شیرپێدان‪ ،‬چونك‌ه نیشان‌ه ‌ی ئه‌وه‌ی‌ه ك‌ه منداڵه‌ك‌ه به‌ڕێگه‌یه‌ك ‌ی ناڕاست شیره‌ك‌ه ده‌خوات‪ ،‬كه‌مێك بووه‌ست‌ه پاشان جارێك ‌ی‬ ‫ترهه‌وڵ بده‌ره‌وه‌‪.‬‬

‫پاراستن ‌ی منداڵ‬ ‫چه‌ندین هه‌نگاو هه‌ی‌ه ك‌ه پێویست‌ه دایك ئاگادار ‌ی بێت بۆئه‌و‌ه ‌ی جێگ‌ه ‌ی نوستن ‌ی كۆرپ‌ه پارێزراوبێت‬

‫ش������تێك ‌ی زۆر سروشتیی‌ه ئه‌گه‌ر له‌سه‌ره‌تا ‌ی شیرپێداندا هه‌ست به‌ئازارێك ‌ی كه‌م بكه‌یت‪ ،‬به‌اڵم ئه‌گه‌ر ئازاره‌ك‌ه درێژ‌ه ‌ی‬ ‫كێشاو توندتربوو ئه‌و‌ه بزان‌ه ڕێگ‌ه ‌ی شیرپێدانه‌كه‌ت هه‌ڵه‌یه‌‪.‬‬ ‫پاش ئه‌و‌ه ‌ی ش������یرت دا به‌منداڵه‌كه‌ت به‌هێمن ‌ی په‌نج‌ه بچوكت بك������‌ه به‌ده‌م ‌ی منداڵه‌كه‌داو گۆ ‌ی مه‌مكت ده‌ربهێنه‌‪ ،‬دوا ‌ی‬ ‫شیرپێدان زۆرگرنگ‌ه ك‌ه منداڵ قرقێن‌ه بداته‌وه‌‪.‬‬

‫باشترین جۆر ‌ی نوستن ‌ی كۆرپ‌ه ئه‌وجۆره‌ی‌ه ك‌ه له‌سه‌ر پشت بنوێت‬

‫چۆنێت ‌ی پێچانه‌و‌ه ‌ی منداڵ‬ ‫پێویست‌ه منداڵه‌ك‌ه به‌جۆرێك دابنرێت ك‌ه قاچه‌كان ‌ی له‌ئاست ‌ی قه‌راغ ‌ی سیسه‌مه‌كه‌بێت تا سه‌ر سنگ ‌ی دابپۆشرێت‪.‬‬ ‫یار ‌ی له‌ته‌نیشته‌و‌ه دانه‌نرێت‪ ،‬هه‌روه‌ها پشتیش ‌ی بۆدانه‌نرێت‪.‬‬

‫ئه‌گه‌ر ك‌هش‌و هه‌وا گه‌رم بوو پێویست‌ه له‌ژێر قوماته‌كه‌و‌ه پۆشاك ‌ی سووك له‌به‌ر ‌ی منداڵ بكرێت‪ ،‬به‌اڵم ئه‌گه‌ر ك‌هش‌و هه‌وا‬ ‫ساردبوو ئه‌وا جل ‌ی زۆر له‌به‌ربكه‌‪.‬‬ ‫پێویست‌ه ئه‌و‌ه بزانرێت ك‌ه نابێت به‌قوماته‌ك‌ه سه‌ر ‌ی منداڵه‌ك‌ه یان گوێیه‌كان ‌ی یان چه‌ناگ‌ه ‌ی بپێچرێت بۆئه‌و‌ه ‌ی زۆر گه‌رما ‌ی‬ ‫نه‌بێت‌و له‌مه‌ترس ‌ی خنكاندن بپارێزرێت‪.‬‬

‫زیاد له‌پێویست ژوور ‌ی منداڵه‌ك‌ه گه‌رم مه‌كه‌و به‌هیچ جۆرێكیش جگه‌ر‌ه له‌شوێن ‌ی نوستن ‌ی منداڵ مه‌كێشه‌‪.‬‬

‫شتن ‌ی منداڵ‬

‫ئاو بكوڵێنه‌و پاش ساردكردنه‌و‌ه (چاو‪ ،‬ده‌م‪ ،‬گوێ‌‪ ،‬ڕوخسار) ‌ی پاك بكه‌ره‌وه‌‪ ،‬چونك‌ه ئاو ‌ی كوڵهاتوو ده‌بێت‌ه هۆ ‌ی‬ ‫له‌ناوبردن ‌ی به‌كتریا‪ ،‬له‌سه‌ر ئه‌م شتن‌ه به‌رده‌وام ب‌ه تا منداڵه‌ك‌ه ته‌مه‌ن ‌ی شه‌ش مانگ ‌ی تێده‌په‌ڕێنیت‪.‬‬

‫ته‌نها ئه‌و شوێنان‌ه بشۆ ك‌ه به‌ده‌ره‌وه‌یه‌‪ ،‬نه‌ك‌ه ‌ی كونه‌لووت ‌ی‌و كون ‌ی گوێچك‌ه ‌ی بشۆیت‪ .‬ته‌نها هه‌وڵبد‌ه به‌لۆكه‌یه‌ك ‌ی‬ ‫ته‌ڕ به‌هێمن ‌ی ئه‌و شوێنان‌ه پاك بكه‌یته‌و‌ه ‪.‬‬

‫ی رێگه‌پێنه‌دراو له‌گه‌ڵ خۆت مه‌به‬ ‫ی نه‌خۆش چ‌هك‌و كه‌لوپ‌هل‌و خۆراك ‌‬ ‫ی سه‌ردان ‌‬ ‫له‌كات ‌‬


‫ژماره ‪33‌:‬‬

‫یه‌کشه‌ممه‬

‫‪2010 /7/18‬‬

‫‪17‬‬

‫فرمێسك ڕزگار براو‌ه ‌ی خه‌اڵت ‌ی یه‌كه‌م ‌ی گوڵه‌هه‌نار‪:‬‬

‫ی زۆرو بۆر نییه‌‬ ‫حه‌زم له‌شعر ‌‬ ‫ی‬ ‫ی خه‌اڵتی‌ یه‌كه‌م ‌‬ ‫براو ‌‬ ‫ی‬ ‫چواره‌مین فیستیڤاڵ ‌‬ ‫گوڵه‌هه‌نار‪ ،‬جه‌خت له‌و‌ه‬ ‫ده‌كاته‌وه‌ ك ‌ه شیعر ئارامی‬ ‫ی‬ ‫پێده‌به‌خشێت‌و بڕواش ‌‬ ‫ی زۆرو بۆر نییه‌‪.‬‬ ‫به‌كار ‌‬

‫میهره‌بان سه‌الم له‌هه‌ڵه‌بجه‌‬ ‫رۆژان������ ‌ی ‪ 13‬بۆ ‪‌ 15‬ی ئ������ه‌م مانگه‌‪،‬‬ ‫چواره‌مین ڤیستیڤاڵ ‌ی گوڵه‌هه‌نار بۆ‬ ‫شیعر ‌ی الوان له‌هه‌ڵه‌بج‌ه به‌ڕێوه‌چوو‪،‬‬ ‫تێیدا ‪ 18‬شاعیر ‌ی الو به‌شدارییان‬ ‫كردوو له‌الیه‌ن لیژنه‌یه‌ك ‌ی تایبه‌ته‌و‌ه‬

‫یه‌ك‌هم‌و دوو‌هم‌و س������ێه‌م دیاریكران‌و‬ ‫ی‬ ‫خ������ه‌اڵت به‌س������ه‌ر به‌ش������داربوان ‌‬ ‫ڤیستیڤاڵه‌كه‌دادابه‌شكرا‪.‬‬ ‫فرمێسك ڕزگار‪ ،‬خه‌اڵت ‌ی یه‌كه‌م ‌ی ئه‌و‬ ‫فیستیڤاڵ‌ه ‌ی پێبه‌خشرا ك‌ه به‌شعرێك‬ ‫به‌شدار ‌ی كردبوو به‌ناو ‌ی ڕۆمیۆكه‌م‬ ‫ی‬ ‫غه‌ریبه‌‪ .‬ناوب������راو‪ ،‬دوا ‌ی وه‌رگرتن ‌‬ ‫خه‌اڵته‌ك������ه‌ی‌‌و له‌لێدوانێكیدا بۆ نم‬ ‫نم ئاماژ‌ه ‌ی به‌و‌ه دا ك‌ه له‌و بڕوایه‌دا‬ ‫نه‌بوو‌ه خه‌اڵت ‌ی یه‌ك������ه‌م وه‌ربگرێت‪،‬‬ ‫به‌اڵم "هه‌س������تم به‌خۆشییه‌ك ‌ی زۆر‬ ‫ی‬ ‫كرد كاتێ������ك خه‌اڵت������ ‌ی یه‌كه‌م ‌‬ ‫فیستیڤاڵه‌كه‌م پێبه‌خشرا"‪.‬‬ ‫فرمێس������ك ڕزگار حه‌مه‌ئه‌می������ن‬ ‫له‌دایكبوو ‌ی س������اڵ ‌ی ‪‌ 1986‬ی شار ‌ی‬

‫ی‬ ‫سلێمانییه‌و ماو‌ه ‌ی پێنج ساڵ‌ه ده‌ست ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌نوسین ‌ی ش������یعر كردووه‌و پێو‌ه ‌‬ ‫س������ه‌رقاڵه‌‪ ،‬هاوكات جگه‌له‌هۆنراو‌ه‬ ‫نووسین وه‌ك توێژه‌رێك ‌ی ده‌روونییش‬ ‫توانیویه‌ت ‌ی خ‌هم‌و ئازاره‌كان ‌ی بخات‌ه‬ ‫س������ه‌ر كاغ‌هز‌و به‌شعر گوزارشتیان‬ ‫ی‬ ‫لێ ب������كات‪ ،‬هه‌ربۆی������‌ه وه‌رگرتن ‌‬ ‫ی‬ ‫ئ������ه‌و خه‌اڵت������‌ه ‌ی به‌پاڵپش������ت زان ‌‬ ‫بۆ به‌ش������داریكردن له‌فیس������تیڤاڵ‌ه‬ ‫هاوش������ێوه‌كان ‌ی دیك‌ه ‌ی وه‌ك گوڵ‌ه‬ ‫ی‬ ‫هه‌نار‪ ،‬چونك������‌ه "ئه‌م‌ه ئه‌زموونێك ‌‬ ‫گه‌ور‌ه بوو بۆ من"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫باڵونه‌كردن������ه‌و‌ه ‌‬ ‫له‌ب������ار‌ه ‌ی‬ ‫به‌رهه‌مه‌كانی‌‪ ،‬فرمێس������ك رزگار‬ ‫ئام������اژ‌ه ‌ی به‌وه‌دا ك‌ه ح������ه‌زده‌كات‬

‫باریا ‪ ...‬هاوارێك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی فاشیزمدا‬ ‫چه‌پڕه‌وان ‌ه به‌ڕوو ‌‬

‫به‌رهه‌م������ ‌ی ب������اش پێشكه‌ش������‌ه ب‌ه‬ ‫خوێنه‌ربكات‌و پێی خۆش������‌ه جێگ‌ه‬ ‫ده‌س������ت ‌ی دیاربێت تاوه‌كو بتوانێ‬ ‫خزمه‌تێك بگه‌یه‌نێت‌ه خوێنه‌ره‌كانی‌‪،‬‬ ‫"چونك‌ه حه‌زم له‌به‌رهه‌م ‌ی زۆر‌و بۆر‬ ‫ی‬ ‫نییه‌"‪ .‬ئه‌و كچ‌ه الو‌ه شاعیر‌ه له‌بار‌ه ‌‬ ‫گونجاندن������ ‌ی كار ‌ی توێژه‌رایه‌تی‌‌و‬ ‫س������ه‌رقاڵبوون ‌ی به‌ش������یعر نووسین‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ئاماژ‌ه ‌ی به‌و‌ه دا ك‌ه كار ‌ی توێژه‌ر ‌‬ ‫ده‌روونی ‌ی كار ‌ی ئینسانی‌‌و پیشه‌ییه‌و‬ ‫ی‬ ‫له‌هه‌مان كاتدا هۆكار‌ه بۆ نوسین ‌‬ ‫ش������یعره‌كانی‌‪ ،‬هاوكات "شیعریش‬ ‫ئارامیم پێده‌به‌خشێت‌و هۆكارێكیش‌ه‬ ‫ی‬ ‫بۆ كۆكردنه‌و‌ه ‌ی شت‌ه په‌رتبووه‌كان ‌‬ ‫ناو ژیان"‪.‬‬

‫جولیان مۆر‬ ‫مونا شه‌له‌ب ‌ی‬ ‫له‌سه‌نته‌ر ‌ی‬ ‫ به‌گرت ‌ه سێكسییه‌كان ‌‬ ‫ی سه‌رسامه‌ بازرگانی ‌ی‬ ‫ئه‌كته‌ر ‌ی س������ینه‌مای ‌ی ئه‌مریكا جۆلیان مۆر ئاشكرایكرد‬ ‫ك‌ه به‌بینین ‌ی گرته‌و دیمه‌ن‌ه سێكسییه‌كان ‌ی خۆ ‌ی له‌گه‌ڵ‬ ‫جیهانی‬ ‫خانم‌ه ئه‌كته‌ر ئاننێت بێنینگ‪ ،‬له‌فیلم ‌ی‬ ‫‪The Kids‬‬

‫ی با‪ ،‬یه‌كێك‌ه‬ ‫ی باریا یان ده‌روازه‌كان ‌‬ ‫فیلم ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئیتاڵیای ‌‬ ‫ی خانم‌ه ده‌رهێنه‌ر ‌‬ ‫له‌شاكاره‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ك������‌ه وێنه‌گرتن ‌‬ ‫ی تۆرناتۆر ‌‬ ‫جیۆزێب������ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی له‌واڵت ‌‬ ‫ی دیمه‌نه‌كان������ ‌‬ ‫ی زۆر ‌‬ ‫به‌ش������ێك ‌‬ ‫ی‬ ‫توونس ئه‌نجامدراوه‌و بریتیی‌ه له‌گێڕانه‌و‌ه ‌‬ ‫ی ده‌رهێنه‌ر‪.‬‬ ‫ی ژیان ‌‬ ‫سه‌ربورد‌ه ‌‬ ‫له‌و میانه‌دا باس له‌گرنگترین ئه‌و قۆناغان‌ه‬ ‫ی "سیشیلیا" له‌نێوان‬ ‫ده‌كات ك‌ه شاره‌ك‌ه ‌‬ ‫ی س������ییه‌كان بۆ په‌نجاكان پێیاندا‬ ‫سااڵن ‌‬ ‫ی‬ ‫ی رژێم ‌‬ ‫ی كردووه‌‪ ،‬هه‌ر له‌ده‌سه‌اڵت ‌‬ ‫گوزه‌ر ‌‬ ‫ی مافیا تا‬ ‫ی گرووپه‌كان ‌‬ ‫فاشیست‌و جموجۆڵ ‌‬ ‫ی كۆمۆنیسته‌كان‬ ‫ی ده‌سه‌اڵت ‌‬ ‫ده‌گات‌ه سه‌رده‌م ‌‬ ‫ی ل‌ه‬ ‫ی سیشیلیا ك‌ه ده‌كات‌ه شوێن ‌‬ ‫له‌دوورگ‌ه ‌‬ ‫ی ده‌رهێنه‌ر‪.‬‬ ‫دایكبوون ‌‬ ‫ی "بیبینۆ"‬ ‫ی خانه‌واد‌ه ‌‬ ‫ێ نه‌و‌ه ‌‬ ‫فیلمه‌ك‌ه س ‌‬ ‫ی‬ ‫ی پاش������ان قۆناغ ‌‬ ‫ده‌گرێته‌و‌ه ك‌ه منداڵی ‌‬ ‫ی به‌س������ااڵچوون‌و‬ ‫الوێتی‌‌و دواتر قۆناغ ‌‬ ‫باوكایه‌تی‌‪ .‬بیبینۆ ئه‌و منداڵه‌ی‌ه ك‌ه سه‌ر‬ ‫ی ه������ه‌ژاره‌و وه‌ك ئه‌و‬ ‫به‌خانه‌واده‌یه‌ك������ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی سیشیلیا له‌ژێر زه‌برو زۆر ‌‬ ‫ی تر ‌‬ ‫خه‌ڵك‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی فاشیسته‌كان‌و ده‌سه‌اڵت ‌‬ ‫هه‌ژاری‌‌و سته‌م ‌‬ ‫ی س������ه‌ره‌كیی‌‌و‬ ‫مافیادای‌ه هه‌روه‌ها پاڵه‌وان ‌‬ ‫ی ده‌رهێنه‌ره‌كه‌ی‌ه ك‌ه له‌زه‌مه‌نێكه‌و‌ه‬ ‫دی������د ‌‬ ‫ی ترمان ده‌بات‪.‬‬ ‫بۆزه‌مه‌نێك ‌‬ ‫"سیاس������ه‌ت هونه‌ره‌" وش������ه‌یه‌ك‌ه بیبینۆ‬ ‫ی ماوه‌ته‌وه‌و له‌فیلمه‌كه‌دا‬ ‫له‌باوكییه‌و‌ه ب������ۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی هه‌یه‌و داینه‌مۆ ‌‬ ‫ی به‌هێز ‌‬ ‫ئاماده‌گییه‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫كرده‌كان‌ه ك‌ه دواتر ئه‌میش بۆ منداڵه‌كان ‌‬ ‫جێیده‌هێڵێت‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی گه‌نده‌ڵی ‌‬ ‫ی منداڵ ك‌ه له‌قۆناغ ‌‬ ‫بیبینۆ ‌‬

‫ی فاشیس������ته‌كان ژیاوه‌و‬ ‫سیاسی‌‌و سته‌م ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئیتاڵ ‌‬ ‫ی مافیا ‌‬ ‫كار‌ه تیرۆریس������تییه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی الوێتییدا په‌یوه‌ندی ‌‬ ‫بینیوه‌‪ ،‬له‌هه‌ڕه‌ت������ ‌‬ ‫ی چه‌پڕه‌وه‌كان������ه‌و‌ه ده‌كات‌و‬ ‫به‌ریزه‌كان������ ‌‬ ‫ی نێو بزووتنه‌وه‌كه‌‪.‬‬ ‫ی دیار ‌‬ ‫ده‌بێت‌ه كه‌سێك ‌‬ ‫ی سیاس������‌هت‌و‬ ‫بیبین������ۆ هه‌وڵده‌دات حه‌ز ‌‬ ‫ی‬ ‫ی تێڕوانین ‌‬ ‫ی به‌پێ ‌‬ ‫گۆڕان‌و چاكس������ازی ‌‬ ‫ی چێ‬ ‫ی منداڵه‌كان ‌‬ ‫كۆمۆنیس������ته‌كان له‌ال ‌‬ ‫ی‬ ‫بكات‪ .‬ناوب������راو‪ ،‬له‌دیمه‌نێكداو له‌وه‌اڵم ‌‬ ‫ی‬ ‫ی سه‌باره‌ت به‌چه‌مك ‌‬ ‫ی كوڕه‌ك‌ه ‌‬ ‫پرسیار ‌‬ ‫ی چاكساز ده‌ڵێت‪:‬‬ ‫چاكسازیی‌‌و كه‌س������ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی لۆژیكێك ‌‬ ‫"چاكساز ده‌خوازێت ب‌ه پێ ‌‬ ‫درووس������ت جیهان رزگاربكات‪ ،‬چونك‌ه‬ ‫ی‬ ‫ئه‌و ده‌زانێ������ت ئه‌گه‌ر مرۆڤ رووبه‌ڕوو ‌‬ ‫ی‬ ‫ی تووش ‌‬ ‫ی جیهان ببێته‌و‌ه ئه‌وا خۆ ‌‬ ‫تێكڕا ‌‬ ‫زیان ده‌كاته‌وه‌"‪.‬‬ ‫ی مرۆڤایه‌تی‌‌و‬ ‫فیلمه‌ك‌ه به‌ده‌ر نیی‌ه له‌الیه‌ن ‌‬ ‫ی‬ ‫یخۆشه‌ویست ‌‬ ‫ی به‌تایبه‌ت ‌‬ ‫سۆز‌وخۆشه‌ویست ‌‬ ‫ی تره‌و‌ه‬ ‫ی له‌الیه‌ك‪ ،‬له‌الیه‌ك ‌‬ ‫بیبینۆ بۆژنه‌ك‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ك‌ه بۆ دانیشتوان ‌‬ ‫ئه‌و خۆشه‌ویستیی‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫سیش������یلیا هه‌یه‌تی‌‪ .‬ده‌رهێنه‌ر له‌كۆتای ‌‬ ‫فیلمه‌كه‌دا له‌گه‌ڵ بین������ه‌ردا موفاره‌قه‌یه‌ك‬ ‫درووس������تده‌كات‪ ،‬بیبینۆ نووستووه‌و ك‌ه‬ ‫ی په‌نجا‬ ‫ی له‌س������ه‌روو ‌‬ ‫به‌ئاگادێته‌و‌ه ته‌مه‌ن ‌‬ ‫ساڵه‌وه‌یه‌‌و ده‌ره‌نجام بۆمان ده‌رده‌كه‌وێت‬ ‫ی خه‌وبینینه‌و‌ه‬ ‫ی رووداوه‌كان له‌رێ ‌‬ ‫ك‌ه ته‌واو ‌‬ ‫پێمان گه‌یشتوون‪.‬‬ ‫سه‌رچاوه‌‪:‬‬ ‫ی ئیالف‬ ‫ی ئه‌لكترۆن ‌‬ ‫پێگ‌ه ‌‬

‫‪( Are All Right‬منداڵه‌كان باش������ن) سه‌رس������امه‌و‬ ‫دووچار ‌ی شۆكیان كردووه‌‪ ،‬هه‌روه‌ك وتی‪" :‬بیرم‬ ‫نایات ئه‌و چه‌ند دیمه‌ن‌ه چۆن وێن‌ه گیراون؟"‪.‬‬ ‫م������ۆر ئاماژ‌ه ‌ی ب������ه‌و‌ه كردوو‌ه ك‌ه ئ������ه‌و‌ه ‌ی له‌یادی‌‬ ‫ماو‌ه له‌گه‌ڵ كچ‌ه هاوڕێك‌ه ‌ی له‌فیلمه‌كه‌دا له‌س������ه‌ر‬ ‫جێ ‌ی نووس������تن چه‌ند جوڵه‌یه‌ك ‌ی ئه‌نجامداو‌ه وه‌ك‬ ‫ماچكردن‌و هه‌ندێك جوڵ‌ه ‌ی تر‪ ،‬به‌اڵم پێی ‌ی سه‌یره‌‬ ‫ك‌ه دیمه‌نێك ‌ی سێكس ‌ی درێژخایه‌ن ‌ی لێده‌رچووه‌‪.‬‬ ‫چیرۆك ‌ی فیلمه‌ك‌ه ك‌ه چه‌ن������د رۆژێك له‌مه‌وبه‌ر‬ ‫نمایش������كرا‪ ،‬باس له‌دوو ژن ده‌كات ك‌ه سااڵنێكه‌‬ ‫پێكه‌و‌ه ژیان به‌س������ه‌ر ده‌ب������‌هن‌و هه‌ریه‌كه‌و چه‌ند‬ ‫منداڵێكیان هه‌ی‌ه ك‌ه باوكیان نادیاره‌‪ ،‬به‌اڵم دوای‌‬ ‫ئه‌و‌ه ‌ی منداڵه‌كان بڕی������ارده‌ده‌ن هه‌ریه‌كه‌و باوكی‌‬ ‫راسته‌قین‌ه ‌ی خۆ ‌ی بدۆزێته‌وه‌‪ ،‬دایكه‌كان ناچارده‌بن‬ ‫راستییه‌كانئاشكرابكه‌ن‪.‬‬ ‫جۆلیان مۆر ‌ی ته‌مه‌ن ‪49‬ساڵ‪ ،‬به‌كه‌سێك ‌ی بوێر ناسراوه‌‬ ‫له‌به‌رجه‌سته‌كردن ‌ی هه‌ندێك رۆڵ‌و به‌شدارییكردن‬ ‫له‌و فیلمان‌ه ‌ی ك‌ه تێچووه‌كانیان كه‌مه‌‪.‬‬

‫خه‌ونه‌ك ‌ه ‌ی دیكابریۆ‬ ‫لیۆناردۆ دیكابریۆ ئه‌س������تێر‌ه ‌ی سینه‌مای ‌ی ئه‌مریكا دووپاتیكرده‌و‌ه ك‌ه‬ ‫وێڕا ‌ی س������ه‌ركه‌وتن‌ه مه‌زنه‌كانی‌‪ ،‬خه‌ون به‌به‌رجه‌سته‌كردن ‌ی رۆڵێكه‌و‌ه‬ ‫ده‌بینێت ئه‌ویش (فایكنگ)ه‌‪.‬‬ ‫ماڵپه‌ڕ ‌ی ئێم تیڤ ‌ی له‌زار ‌ی دیكابریۆو‌ه ئاش������كرایكرد ك‌ه هه‌میش‌ه‬ ‫خه‌ون ‌ی به‌فایكنگه‌و‌ه بینیوه‌و حه‌ز ‌ی له‌مێژوو بووه‌‪ ،‬هه‌ربۆی‌ه "پێموانیی‌ه‬ ‫ی‬ ‫تائێستا فیلمێك ‌ی مه‌زن له‌وباره‌یه‌و‌ه به‌رهه‌م هێنرابێت‪ ،‬ئه‌و فیلمان‌ه ‌‬ ‫له‌بار‌ه ‌ی گ������‌هل‌و نه‌ته‌و‌ه به‌ربه‌رییه‌كانه‌و‌ه به‌رهه‌مهێنراون ژماره‌یان‬ ‫كه‌مه‌"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫به‌پێ ‌ی زانیارییه‌كان ‌ی ماڵپه‌ڕه‌ك‌ه پێده‌چێت به‌م نزیكان‌ه خه‌ونه‌ك‌ه ‌‬ ‫دیكابری������ۆ بێت������ه‌دی‌‌و له‌فیلمێك������ ‌ی نوێدا ك‌ه‬ ‫میل گابس������ن كار ‌ی ده‌رهێنان ‌ی بۆ ده‌كات‬ ‫كاره‌كته‌ر ‌ی فایكینگ به‌رجه‌س������ته‌بكات‌و‬ ‫ل������ه‌و رووه‌و‌ه دیكابریۆ وت������ی‌‪" :‬خوازیارم‬ ‫سیناریۆك‌ه ‌ی گیبس������ن ببینم‪ ،‬چونك‌ه دڵنیام‬ ‫دوا ‌ی ده‌رهێنان������ ‌ی فیلمه‌كان ‌ی ئابۆكالیبتۆو‬ ‫چه‌ندین فیلم ‌ی دیكه‌‪ ،‬له‌توانایدای‌ه بمگه‌ڕێنێته‌و‌ه‬ ‫بۆئه‌و مێژوو‌ه ك‌ه زۆرێك له‌ده‌رهێنه‌ره‌كان ئه‌و‬ ‫توانایه‌یان نییه‌"‪.‬‬ ‫فایكین������گ نازن������او ‌ی ئه‌و كه‌ش������تیه‌وان‌و‬ ‫ی‬ ‫ب������ازرگان‌و جه‌نگاوه‌رانه‌ی‌ه ك‌ه له‌ناوچه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫ئیسكه‌نده‌نافیادا ژیاون‌و له‌كۆتاییه‌كان ‌ی سه‌د‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫هه‌ژده‌و‌ه هێرشیان كردووه‌ت‌ه سه‌ر كه‌ناره‌كان ‌‬ ‫بریتانیاو فه‌ره‌نساو ناوچه‌كان ‌ی تر ‌ی ئه‌وروپا‪.‬‬

‫له‌ئێس������تادا هونه‌رمه‌ن������د مونا‬ ‫ش������ه‌له‌ب ‌ی له‌خۆئاماده‌كردندای‌ه‬ ‫ی‬ ‫بۆوێنه‌گرتن������ ‌ی دیمه‌نه‌كان������ ‌‬ ‫ی‬ ‫فیلم ‌ی س������ه‌نته‌ر ‌ی بازرگانی ‌‬ ‫جیهانی‌‪ ،‬ك‌ه بۆیه‌كه‌مجار‌ه له‌گه‌ڵ‬ ‫ی‬ ‫هه‌ریه‌ك له‌ده‌رهێنه‌ر یوسر ‌‬ ‫نه‌س������رولاڵو سیناریس������ت‬ ‫ی‬ ‫ناسرعه‌بدولڕه‌حمانله‌كارێك ‌‬ ‫سینه‌ماییداكۆبێته‌وه‌‪.‬‬ ‫ووداوه‌كان������ ‌ی فیلمه‌ك‌ه باس له‌و‬ ‫ی‬ ‫تۆڕو گرووپان‌ه ده‌كه‌ن ك‌ه به‌پێ ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌رنامه‌رێژی ‌ی خۆیان سه‌رقاڵ ‌‬ ‫ی‬ ‫بازرگانیكردنن به‌جه‌س������ت‌ه ‌‬ ‫ئافره‌تانه‌وه‌و به‌ملیۆنه‌ها كه‌سیش‬ ‫له‌و كاره‌دا تێوه‌گالون‪.‬‬


‫‪16‬‬

‫یه‌کشه‌ممه‬

‫‪2010 /7/18‬‬

‫ژماره ‪33‌:‬‬

‫ێ تۆ بنالدن‬ ‫به‌ب ‌‬

‫‪HUNGER‬‬ ‫ئا‪ :‬بێساران فه‌یرۆز حه‌سه‌ن‬ ‫ده‌رهێنه‌ر‪ :‬ستیڤ مه‌ك كوین‬ ‫سێناریۆ‪ :‬ستیڤ مه‌ك كوین‪،‬‬ ‫ئێدێنا واڵش‬ ‫ئه‌كته‌ره‌كان‪ :‬مایكڵ فاسبنده‌ر‪،‬‬ ‫ستیوارت گرام‪ ،‬هێلێنا بێرین‪،‬‬ ‫له‌ر ‌ی كۆوان‪ ،‬لیام كه‌نیگه‌هم‌و‪...‬‬ ‫به‌رهه‌م ‌ی به‌ریتانیا‪ ،‬ئایرله‌ندا‬ ‫‪.2008‬‬ ‫ڕۆبه‌رت جێرارد سه‌ندز (بۆبی‌)‬ ‫ك‌ه له‌ڕۆژ ‌ی پێنج ‌ی مانگ ‌ی پێنج ‌ی‬ ‫‪ 1981‬له‌گرتووخان‌ه ‌ی مه‌یز پاش‬ ‫شه‌ست‌و شه‌ش ڕۆژ مانگرتن‬ ‫له‌خۆراك كۆچ ‌ی دوای ‌ی كرد‪،‬‬ ‫پیاوێك بوو ك‌ه بڕوا ‌ی وابوو‬ ‫له‌پێناو گه‌یشتن به‌ئامانج‌ه‬ ‫مه‌زنه‌ك‌ه ‌ی پێ ‌ی خستووه‌ت‌ه‬ ‫زیندانه‌وه‌‌و بۆ به‌ده‌ستهێنان ‌ی‬ ‫ماف ‌ی زیندانیی‌ه سیاسیه‌كان‬ ‫خۆی ده‌سته‌ویه‌خ‌ه ‌ی كارێك ‌ی‬ ‫مه‌ترسیدار كرد‪.‬‬ ‫بۆب ‌ی ل‌ه ‪27‬ساڵیدا گیان ‌ی‬ ‫له‌ده‌ست دا‌و پاش ئه‌ویش‬ ‫نۆ ئه‌ندام ‌ی تر ‌ی سوپا ‌ی‬ ‫ڕزگاریخواز ‌ی ئایرله‌ندا ك‌ه‬ ‫له‌مانگرتندا به‌شدارییان كردبوو‬ ‫كۆچ ‌ی دواییان كرد‪ .‬هه‌تا ئه‌مڕۆ‬ ‫س ‌ێ فیلم ‌ی سینه‌مای ‌ی سه‌باره‌ت‬ ‫به‌كه‌سایه‌ت ‌ی شۆڕشگێڕان‌ه ‌ی‬ ‫(بۆب ‌ی سه‌ندز) دروستكراوه‌‪،‬‬ ‫یه‌كه‌میان فیلم ‌ی (كوڕ ‌ی‬ ‫دایكان ‪ )1996‬دووه‌میان‬ ‫(‪‌)H32000‬و سێیه‌میشیان‬ ‫فیلمێك ‌ی ئیتاڵ ‌ی بوو به‌ناونیشان ‌ی‬ ‫(بولبول) له‌ده‌رهێنان ‌ی ده‌یڤید‬ ‫بالێرینی‌‪.‬‬ ‫له‌فیلم ‌ی برسێت ‌ی دا ده‌رهێنه‌ر بۆ‬ ‫نزیكبوونه‌و‌ه ‌ی له‌ك‌هش‌و هه‌وا ‌ی‬ ‫زیندان سوود ‌ی له‌بڕگ‌ه ‌ی كورت‌و‬ ‫نزیك‌و داخراو ‌ی ب ‌ێ دیالۆگ‌و‬ ‫هه‌ندێجار ب ‌ێ په‌خش ‌ی مۆزیك‬ ‫وه‌رگرتووه‌‪ ،‬له‌س ‌ێ به‌ش ‌ی تر ‌ی‬ ‫فیلمه‌كه‌دا هه‌وڵ ‌ی خۆ ‌ی له‌سه‌ر‬ ‫مانگرتنه‌كان‌و ده‌سته‌ویه‌خه‌بوون‬ ‫له‌گه‌ڵ پاسه‌وانا ‌ی زینداندا‬ ‫چڕ كردووه‌ته‌وه‌‪ .‬سێكانس ‌ی‬ ‫گفتوگۆ ‌ی بۆب ‌ی ساندز له‌گه‌ڵ‬ ‫قه‌شه‌دا سه‌باره‌ت به‌ڕاست‌و‬ ‫مانگرتن‬ ‫دروستبوون ‌ی‬ ‫له‌خۆراك‌و مردن له‌ده‌ره‌نجام ‌ی‬ ‫مانگرتنه‌كه‌دا‪ ،‬نزیك‌ه ‌ی حه‌ڤد‌ه‬ ‫خوله‌ك ده‌خایه‌نێت ك‌ه‬

‫به‌درێژترین سێكانس له‌مێژوو ‌ی‬ ‫سینه‌مادا ناوبانگ ‌ی ده‌ركردووه‌‪.‬‬ ‫فیلم ‌ی برسێت ‌ی یه‌كه‌مین‬ ‫به‌رهه‌مێن مه‌ك كوین ‌ی ته‌مه‌ن‬ ‫‪40‬ساڵ‌ه ‌ی خاوه‌ن خه‌اڵت ‌ی‬ ‫(تێرنه‌ر – ‪‌)1999‬ه ك‌ه‬ ‫له‌باشترین كۆلێژ ‌ی هونه‌ر ‌ی‬ ‫نیۆیۆرك (‪ )Tisch‬خوێندن ‌ی‬ ‫ته‌واوكردووه‌‪.‬‬ ‫فیلم ‌ی برسێت ‌ی وه‌ك یه‌كه‌مین‬ ‫به‌رهه‌می مه‌ك كوین‪ ،‬هه‌واڵ ‌ی‬ ‫له‌دایكبوون ‌ی ده‌رهێنه‌رێك ‌ی‬ ‫هۆشیارو خوازیار ‌ی ماف ‌ی‬ ‫مرۆڤمان پ ‌ێ ڕاده‌گه‌یه‌نێت ك‌ه‬ ‫تامه‌زرۆ ‌ی بینین ‌ی به‌رهه‌م ‌ی‬ ‫داهاتوویمان ده‌كات‪.‬‬ ‫ئه‌م فیلم‌ه خاوه‌ن ‌ی زیاتر ل‌ه‬ ‫‪ 30‬خه‌اڵت ‌ی بوا‌ر ‌ی سینه‌مایه‌‪،‬‬ ‫له‌وانه‌‪ :‬خه‌اڵت ‌ی كامێرا ‌ی زێڕین‬ ‫له‌فێستیڤاڵ ‌ی كان‪ ،‬خه‌اڵت ‌ی‬ ‫هۆگۆ ‌ی زێڕین له‌فێستیڤاڵ ‌ی‬ ‫ی ‪coup de‬‬ ‫شیكاگۆ‪ ،‬خه‌اڵت ‌‬ ‫‪ Coeur‬له‌فێستیڤاڵ ‌ی فالنده‌ر‪،‬‬ ‫خه‌اڵت ‌ی نه‌و‌ه ‌ی نو ‌ێ له‌مه‌راسیم ‌ی‬ ‫ئه‌نجومه‌ن ‌ی ڕه‌خنه‌گران ‌ی لۆس‬ ‫ئه‌نجلێس‪ ،‬خه‌اڵت ‌ی باشترین‬ ‫ئه‌كته‌ر له‌فێستیڤاڵ ‌ی سینه‌ما ‌ی‬ ‫نوێ ‌ی مۆنتراڵ‪ ،‬خه‌اڵت ‌ی باشترین‬ ‫ئه‌كته‌رو باشترین ده‌رهێنان‬ ‫له‌فێستیڤاڵ ‌ی ستۆكهۆڵم‪ ،‬خه‌اڵت ‌ی‬ ‫سه‌ره‌ك ‌ی به‌ش ‌ی پێشبڕك ‌ێ‬ ‫له‌فێستیڤاڵ ‌ی سیدنی‌‪ ،‬خه‌اڵت ‌ی‬ ‫گه‌ور‌ه ‌ی باشترین فیلم ‌ی‬ ‫ئۆراسیایی‌‌و باشترین فیلم‬ ‫له‌فێستیڤاڵ ‌ی تۆلین بله‌ك نایتز‪،‬‬ ‫خه‌اڵت ‌ی باشترین داهێنان‬ ‫له‌فێستیڤاڵ ‌ی تۆرنتۆ ‪،2008‬‬ ‫خه‌اڵت ‌ی گوچ ‌ی له‌فێستیڤاڵ ‌ی‬ ‫ڤینیسیا‪ ،‬هه‌روه‌ها پاڵێوراو‌ه بۆ‬ ‫پتر ل‌ه ‪15‬خه‌اڵت ‌ی تر‪.‬‬ ‫سه‌رچاوه‌‪:‬‬

‫‪Roozonline.com‬‬

‫ی‬ ‫ێ تۆ بنالدن ك‌ه به‌رهه‌مێك ‌‬ ‫ی به‌ب ‌‬ ‫ی فیلم ‌‬ ‫ی نمایشتكردن ‌‬ ‫له‌گه‌ڵ ده‌نگۆ ‌‬ ‫ی به‌رچاو‬ ‫ی ئه‌و واڵت‌ه به‌ش������ێوه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی هیندس������تانه‌‪ ،‬رۆژنامه‌كان ‌‬ ‫واڵت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كۆمیدی ‌‬ ‫ی ب‌ه شێوازێك ‌‬ ‫رووناكیان خس������ت‌ه سه‌ر فیلمه‌ك‌ه به‌وپێی‌ه ‌‬ ‫ی قاعید‌ه‬ ‫ی رێكخراو ‌‬ ‫ی سه‌ركرد‌ه ‌‬ ‫ی ئوسام‌ه بنالدن ‌‬ ‫باس له‌كاره‌كته‌ر ‌‬ ‫ی جیاوازه‌و دوور‌ه‬ ‫ی هندستاندا هه‌وڵێك ‌‬ ‫ده‌كات‪ ،‬ئه‌مه‌ش له‌س������ینه‌ما ‌‬ ‫ی خۆشه‌ویستی‌‌و دابڕان‌و ئه‌كشن‪.‬‬ ‫له‌چیرۆك ‌‬ ‫ی ده‌كات ك‌ه‬ ‫ی پاكس������تان ‌‬ ‫ی گه‌نج ‌‬ ‫فیلمه‌ك‌ه باس له‌رۆژنامه‌نووس������ێك ‌‬ ‫هه‌وڵده‌دات كۆچ بۆ ئه‌مریكا بكات‌و له‌و سه‌رو به‌نده‌دا له‌شه‌قامێكدا‬ ‫ی زۆر ئه‌چێته‌و‌ه سه‌ر بنالدن‪ ،‬بۆی‌ه‬ ‫كه‌س������ێك ده‌بینێت ك‌ه ش������ێو‌ه ‌‬ ‫ێ‬ ‫یپ‌‬ ‫ی ئه‌مریكای ‌‬ ‫ی له‌گه‌ڵ س������از بدات‌و میدیا ‌‬ ‫بڕیارئه‌دات دیمانه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی داواكراوه‌‪ ،‬هاوكات‬ ‫ی بنالدن ‌‬ ‫چه‌واشه‌بكات ك‌ه گوای‌ه ئه‌و كه‌س‌ه خود ‌‬ ‫ی‬ ‫ی هه‌ر كارێك ‌‬ ‫ی ئه‌نجامدان ‌‬ ‫ی پاكس������تان بۆ رێگه‌گرتن له‌ئه‌گه‌ر ‌‬ ‫واڵت ‌‬ ‫ی بنالدن له‌سه‌ر فیلمه‌ك‌ه‬ ‫ی فیلمه‌كه‌و‌ه بڕیاری دا ناو ‌‬ ‫ی به‌هۆ ‌‬ ‫توندوتیژی ‌‬ ‫البه‌رێت‪.‬‬

‫ی‬ ‫كریستین ستیوارت‪ :‬جۆد ‌‬ ‫فۆسته‌ر كۆپییه‌ك ‌ه له‌خۆم‬

‫ی هۆلیوود‬ ‫ئینسێپشن بۆمب ‌‬ ‫ئا‪ :‬كاردۆ‬ ‫رۆژ ‌ی ‪‌ 16‬ی ئه‌م مانگ‌ه یه‌كه‌مین‬ ‫نمایش������ت ‌ی فیلم ‌ی ئینسێپشن‬ ‫‪ Inception‬ده‌س������ت ‌ی پێكرد‬ ‫ك������‌ه چه‌ن������د هه‌فته‌ی������ه‌ك به‌ر‬ ‫ی‬ ‫له‌نمایش������تكردن ‌ی ناوبانگێك ‌‬ ‫ی‬ ‫باش������ ‌ی ده‌ركردو ره‌خنه‌گر ‌‬ ‫س������ینه‌مای ‌ی پیته‌ر تریفێرز ك‌ه‬ ‫پێش������وه‌خت فیلمه‌ك‌ه ‌ی بینیو‌ه‬ ‫ی‬ ‫به‌بۆمب������ ‌ی هاوین ‌ی ئه‌مس������اڵ ‌‬ ‫هۆلیوود ‌ی ناوده‌بات‪.‬‬ ‫تریفێیرز پێیوای‌ه ئه‌م فیلم‌ه ك‌ه‬ ‫له‌ده‌رهێنان ‌ی كریستۆڤه‌ر نۆالن‌ه‬ ‫چه‌ندین ن������او ‌ی تر ‌ی لێبنرێت‪،‬‬ ‫به‌و پێی‌ه ‌ی ئینسێپشن تێكه‌ڵه‌یه‌ك‌ه‬ ‫له‌جێم������س بۆن������دو ماتریكس‪،‬‬ ‫هه‌روه‌ها به‌شێك له‌فیلم ‌ی بلید‬ ‫ی‬ ‫رانه‌ر ‌ی ده‌رهێنه‌ر ریدل ‌ی سكوت ‌‬ ‫ی‬ ‫تێدایه‌‪ ،‬روداو ‌ی فیلمه‌كان ‌ی شه‌و ‌‬ ‫تاریك‌و سوارچاك ‌ی ره‌ش ك‌ه‬ ‫ی‬ ‫به‌شێك‌ه ل‌ه زنجیر‌ه فیلمه‌كان ‌‬

‫باتمان له‌ئینسیپشندا ئاماده‌گیان‬ ‫ی‬ ‫هه‌ی������ه‌‪ ،‬ب������ه‌اڵم تایبه‌تمه‌ندی������ ‌‬ ‫ی‬ ‫ئینسێپشن له‌وه‌دای‌ه ك‌ه هه‌ڵگر ‌‬ ‫كڵپه‌یه‌ك������ ‌ی ش������ینه‌‪ ،‬له‌وباره‌و‌ه‬ ‫تریفێرز ئاماژ‌ه به‌و‌ه ده‌دات ك‌ه‬ ‫ئه‌م فیلم‌ه داستانێك ‌ی سینه‌ماییه‌‪،‬‬ ‫"نۆالن دنیایه‌ك ‌ی خه‌یااڵوییمان‬ ‫بۆئافه‌رید‌ه ده‌كات بۆئه‌و‌ه ‌ی لێوان‬ ‫لێو ‌ی بكه‌ین له‌نهێنییه‌كانمان"‪،‬‬ ‫هاوكات لیۆناردۆ دیكابریۆ ك‌ه‬ ‫رۆڵ ‌ی پاڵه‌وان ‌ی فیلمه‌ك‌ه ده‌گێڕێت‬ ‫ئه‌و‌ه ‌ی خس������ته‌روو ك‌ه فیلمه‌ك‌ه‬ ‫ی‬ ‫سه‌رنج ‌ی راكێش������اوه‌و له‌كات ‌‬ ‫بینینی������دا به‌هۆ ‌ی ئ������ه‌و هه‌موو‬ ‫ی‬ ‫رووداو‌ه چاوه‌ڕوان نه‌كراوان‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫دێن������‌ه پێ������ش‪ ،‬خ������ود ‌ی خۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫نه‌یزانیو‌ه له‌دیمه‌ن ‌ی داهاتوودا چ ‌‬ ‫ی‬ ‫رووده‌دات‪ ،‬ئه‌م������ه‌ش هۆكارێك ‌‬ ‫سه‌ركه‌وتووی ‌یفیلمه‌كه‌یه‌‪.‬‬ ‫لۆكه‌یشنه‌كان ‌ی فیلمه‌ك‌ه دابه‌ش‬ ‫بوون به‌س������ه‌ر ش������ه‌ش واڵت‌و‬ ‫‪160‬ملیۆن دۆالر ‌ی تێچووه‌‪.‬‬

‫ئه‌كته‌ر ‌ی سینه‌مای ‌ی ئه‌مریكا كریستین‬ ‫ستیوارت دوا ‌ی به‌شدارییكردن ‌ی وه‌ك‬ ‫پاڵه‌وانێكله‌زنجیر‌هفیلمه‌كان ‌یتوایالیت‬ ‫ك‌ه باس له‌خوێنمژه‌كان ده‌كه‌ن‪ ،‬له‌دنیا ‌ی‬ ‫سینه‌مادا ناوبانگێك ‌ی باش ‌ی په‌یداكردو‬ ‫له‌بار‌ه ‌ی ناوبانگه‌كه‌یه‌و‌ه رایگه‌یاند ك‌ه‬ ‫ئه‌وكات‌ه ‌ی كه‌س������ێك ده‌بێت‌ه به‌شێك‬ ‫له‌هۆڵیوود‪ ،‬پێویست‌ه زیاتر به‌ئاگابێت‪،‬‬ ‫"ئه‌مه‌ش مانا ‌ی ئه‌و‌ه نیی‌ه من بێئاگام‪،‬‬ ‫به‌اڵم كاتێك له‌ناوه‌ند ‌ی را ‌ی گشتیدا‬ ‫خۆم ده‌بینمه‌و‌ه هه‌وڵ������ده‌ده‌م له‌ودیو ‌ی‬ ‫كاره‌كته‌ر ‌ی فیلمه‌كانمه‌وه‌بم‪ ،‬بۆئه‌و‌ه ‌ی‬ ‫بتوانم خۆم درووستبكه‌م‪ ،‬ئه‌مكاره‌ش‬ ‫به‌مه‌به‌سته‌و‌ه ده‌كه‌م‪ ،‬به‌اڵم له‌رابردوودا‬ ‫كه‌سێك ‌ی شه‌رمن بووم"‪.‬‬ ‫له‌وه‌اڵم ‌ی پرسیارێكدا له‌بار‌ه ‌ی چۆنێت ‌ی‬ ‫خۆپاراس������تن ‌ی له‌خاڵ‌ه نێگه‌تیڤه‌كان ‌ی‬ ‫ناوبانگده‌ركردن ك‌ه ئه‌س������تێره‌كان ‌ی‬ ‫وه‌ك گۆرانیبێ������ژ ‌ی ئه‌مریكای������ ‌ی‬ ‫بریتن ‌ی سپێرزو ئه‌كته‌ر ‌ی سینه‌مای ‌ی‬ ‫لین������ز ‌ی لۆه������ان دووچ������ار ‌ی بوون‪،‬‬

‫كریستین س������تیوارت وتی‌‪ :‬كاره‌كانم‬ ‫به‌خۆشه‌ویس������تییه‌ك ‌ی راس������ته‌قینه‌و‌ه‬ ‫ئه‌نجامده‌ده‌م‪ ،‬ئه‌مه‌یش مای‌ه ‌ی شانازیی‌ه‬ ‫بۆمن ‪ ...‬خه‌ڵك ‌ی هه‌ڵه‌ده‌كه‌ن‪ ،‬بێگومان‬ ‫منیش به‌ده‌رنی������م له‌هه‌ڵه‌كردن‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫كاتێ������ك مرۆڤ له‌گ������ه‌ڵ كاره‌كه‌یدا‬ ‫به‌راستگۆییه‌و‌ه مامه‌ڵ‌ه ده‌كات ئه‌وكات‬ ‫دووچ������ار ‌ی دۆخێك نابێت ك‌ه بۆ ‌ی‬ ‫ببێت‌ه مای‌ه ‌ی شه‌رم‪.‬‬ ‫س������تیوارت له‌ته‌مه‌ن ‌ی ‪10‬ساڵیدا له‌گه‌ڵ‬ ‫ئه‌كه‌ته‌ر ‌ی به‌ناوبانگ جۆد ‌ی فۆسته‌ر‬ ‫به‌ش������داری ‌ی له‌فیلمێكدا كردووه‌‌و ل‌ه‬ ‫بار‌ه ‌ی فۆسته‌ره‌و‌ه ئاماژ‌ه ‌ی به‌وه‌كرد ك‌ه‬ ‫له‌دنیا ‌ی سینه‌مادا فۆسته‌ر به‌نموون‌ه ‌ی‬ ‫خۆ ‌ی ده‌زانێت‌و یه‌كه‌مین ئه‌كته‌رێك‌ه‬ ‫ك‌ه به‌درووست ‌ی لێی تێده‌گات‪" ،‬به‌ال ‌ی‬ ‫منه‌و‌ه نموونه‌ی‌ه بۆگه‌یشتن به‌چۆنێت ‌ی‬ ‫هه‌ڵس������وكه‌وتكردن وه‌ك ئه‌كته‌رێك‬ ‫له‌گه‌ڵ ده‌وروبه‌ردا له‌شوێن ‌ی وێنه‌گرتن ‌ی‬ ‫فیلمه‌كان‪ ،‬بۆی‌ه خۆم به‌قه‌رزاربار ‌ی ئه‌و‬ ‫ده‌زانم"‪.‬‬

‫فیلمی میوان ل ‌ه گه‌له‌ری سه‌رده‌م نمایش ده‌كرێت‬

‫فێ������ری پیانۆ بێت‪ ،‬به‌اڵم تووش������ی‬ ‫شكستییه‌كی گه‌ور‌ه ده‌بێت‪.‬‬ ‫‪ .2‬تاریق كوڕێكی خه‌ڵكی سوریایه‌و‬ ‫پاش زیندانی كردنی باوكی له‌الیه‌ن‬ ‫ده‌س������ه‌اڵته‌و‌ه بۆماوه‌ی حه‌وت س������ا ‌ڵ‬ ‫رووده‌كات‌ه ئه‌مه‌ریكاو ده‌یه‌وێت له‌وێ‬ ‫بژی‌و ببێت‌ه هونه‌رمه‌ند‪.‬‬ ‫‪ .3‬دایكی تاریق ژنێكی خوێنگه‌رمی‬ ‫خۆرهه‌اڵتیی������ه‌و دوور له‌كوڕه‌ك‌هی‌و‬ ‫له‌ش������ارێكی تری ئه‌مه‌ری������كا ئه‌ژی‪،‬‬ ‫چاوه‌ڕێی ئه‌و‌ه ده‌كات وه‌ك په‌ناهیند‌ه‬ ‫وه‌ریبگرن‪.‬‬ ‫‪ .4‬زه‌ین������ه‌ب خۆشه‌ویس������تی تاریق‌ه‬ ‫كچێكی موسڵمانه‌و ده‌یه‌وێت له‌گه‌ڵ‬ ‫تاریقدا ژیانێكی س������اده‌و س������اكار‬ ‫به‌رنه‌سه‌ر‪.‬‬ ‫له‌راس������تیدا ئه‌م������‌ه خوێندنه‌وه‌یه‌كی‬ ‫سه‌رپێیانه‌بوو‪ ،‬به‌به‌ركه‌وتنی ئه‌و چوار‬ ‫كارئه‌كته‌ران‌ه فیلمه‌ك‌ه ئاراسته‌یه‌كی‬ ‫ت������ر وه‌رئه‌گرێت‪ ،‬به‌اڵم ئ������ه‌م فیلم‌ه‬ ‫پاڵێوراو‌ه بۆ یه‌ك خه‌اڵتی ئۆس������كار‬ ‫وه‌ك باشترین ئه‌كته‌ری پیاو هه‌روه‌ها‬ ‫خاوه‌ن������ی ‪ 13‬خه‌اڵتی جیهانی تره‌‪،‬‬ ‫له‌وانه‌‪ :‬ئیندیپیندیت‪ ،‬مۆسكۆ‪ ،‬سان‬ ‫دیگۆ‪.‬‬

‫ئا ‪:‬كاو‌ه حه‌سه‌ن‬

‫فیلمی می������وان ‪The Visitor .‬‬ ‫له‌ده‌رهێنانی تۆم مه‌كارسی‪.‬یه‌و ساڵی‬ ‫‪ 2007‬له‌ئه‌مه‌ری������كا به‌رهه‌مهێنراوه‌و‬ ‫ریچارد جێنگیزو هیام عه‌باس‌و هاز‬ ‫س������لێمان‌و دانیا جێریرا رۆڵی تێدا‬ ‫ده‌بینن‌و ماوه‌كه‌ی ‪99‬خوله‌كه‌‪.‬‬ ‫له‌دوای رووداوه‌كانی ‪11‬ی سێپته‌مبه‌ر‬ ‫جیهان دابه‌شكرا به‌سه‌ر دوو به‌ره‌دا‪،‬‬ ‫به‌ره‌یه‌ك ‌ی فریشت‌ه ك‌ه خۆی له‌خۆرئاوا‬ ‫ده‌بینێته‌وه‌‌و به‌ره‌یه‌ك ‌ی ئه‌هریمه‌ن ك‌ه‬ ‫خۆی له‌ئیسالم‌و به‌تایبه‌ت خۆرهه‌اڵت‬ ‫ده‌بینێت������ه‌وه‌‪ ،‬هه‌ر ك������ه‌س به‌رگری‬ ‫له‌ئیس���ل��امی بكردای‌ه خۆی ئه‌خست‌ه‬ ‫خانه‌ی تیرۆریس������تانه‌وه‌‪ ،‬جا ئه‌گه‌ر‬ ‫ئه‌و كه‌س‌ه خه‌ڵكی هه‌ر كوێیه‌ك بوای‌ه‬ ‫جیاوازی نه‌بوو‪ ،‬جیهانی سینه‌ماش‬ ‫بێبه‌ش نه‌بوو له‌م حاڵه‌ته‌‪ ،‬ده‌بوو هه‌موو‬ ‫ده‌رهێنه‌ره‌كان به‌رگرییان له‌جیهانی‬ ‫خۆرئاوا بكردای������ه‌‪ ،‬به‌جۆرێك كه‌م‬ ‫كه‌س هه‌ب������وو بتوانێت ده‌نگی خۆی‬ ‫به‌رز بكات������ه‌وه‌و بڵێت كاك‌ه وانییه‌و‬ ‫دونیا به‌چاویلكه‌ی ئێو‌ه وایه‌‪ ،‬هه‌موو‬ ‫شتێك ر‌هش‌و سپی نییه‌و بچیت‌ه هه‌ر‬ ‫شوێنێك مرۆڤی چاكه‌كارو مرۆڤی‬ ‫به‌دكاریش هه‌یه‌‪.‬‬ ‫یه‌كێ������ك له‌و كه‌س������انه‌ی ك‌ه توانی‬ ‫ده‌نگی خۆی به‌رز بكاته‌و‌ه به‌س������ه‌ر‬ ‫ده‌سه‌اڵتداران ده‌رهێنه‌ری ئه‌م فیلم‌ه‬ ‫ب������وو‪ ،‬ك‌ه توان������ی وێنه‌یه‌كی جیاواز‬

‫له‌وێنه‌كانی تر پێشكه‌شی بینه‌رانی به‌سه‌ر چوار كه‌سایه‌تیدا‪:‬‬ ‫جیهان بكات‌و زۆر بوێران‌ه ته‌حه‌دای ‪ .1‬د‪.‬واڵته‌ر ك‌ه ش������اره‌زای‌ه له‌بواری‬ ‫ئابوریی‌و پ������اش مردنی خێزانه‌كه‌ی‬ ‫زمانی زبرو ئاسن‌و ئاگری كرد‪.‬‬ ‫رووداوه‌كانی ئه‌م فیلم‌ه دابه‌ش ئه‌بێت تووش������ی خه‌مۆكی ده‌بێت‌و ده‌یه‌وێت‬

‫خوێنه‌ران ‌ی به‌ڕێز ‌ی نم نم‌و هه‌ر‬ ‫كه‌سێك ‌ی دیك‌ه ده‌توانن ئه‌م فیلم‌ه‬ ‫له‌كاژێر ‪‌ 4:30‬ی خوله‌ك ‌ی رۆژی‬ ‫شه‌مم‌ه ‪ 2010/7/24‬له‌گه‌له‌ری‬ ‫سه‌رده‌م ببینن‪.‬‬


‫ژماره ‪33:‬‬

‫ماوه‌ی������‌ه‬ ‫ئ������ه‌م‬ ‫چاوپێكه‌وتنه‌كانت ڕوو‬ ‫له‌زیادبون������ن له‌بوار ‌ی‬ ‫كاره‌كه‌تدا ئه‌توان ‌ی دڵت‬ ‫بكه‌یته‌و‌ه بۆخۆشه‌ویسته‌كه‌ت ئه‌گه‌ر ئه‌و‌ه‬ ‫له‌بیربكه‌یت ك‌ه له‌ڕابردودا ڕویداوه‌‪.‬‬ ‫خ� � ��ۆت زۆر به‌به‌هێ� � ��زی‌‬ ‫ده‌بینی � � �ت‌و ب � � �ه‌م پێیه‌ش‬ ‫ڕای‌‬ ‫هه‌وڵده‌د‌هی� � ��ت‬ ‫خۆت بس � � �ه‌پێنیت به‌سه‌ر‬ ‫به‌رامبه‌ره‌ك‌هت� � ��دا‪ ،‬ب � � �ه‌اڵم‬ ‫خه‌یاڵ ‌ی زۆرمه‌كه‌و پێت وانه‌بێت ك‌ه بارودۆخ‬ ‫هه‌میش � � �‌ه له‌به‌رژه‌وه‌ند ‌ی تۆده‌بێ� � ��ت‪ ،‬ڕه‌نگه‌‬ ‫به‌یه‌كجار ‌ی له‌خۆشه‌ویسته‌كه‌ت داببڕێیت‪.‬‬ ‫تۆكه‌سێكی خاوه‌ن بیرۆك‌هی‌‬ ‫باش������یت‪ ،‬ب������ه‌اڵم نازانیت‬ ‫چۆن سود له‌م‌ه وه‌ربگریت‪،‬‬ ‫پێویس������ت‌ه فێربیت چۆن‌و‬ ‫له‌كه‌ی������دا بڕیار ‌ی گونجاوده‌ده‌ی������ت‪ ،‬له‌بواری‌‬ ‫سۆزداریش������دا كه‌مێك هێم������ن نه‌بیت زیان‬ ‫به‌په‌یوه‌ندییه‌كه‌تده‌گه‌یه‌نیت‪.‬‬ ‫له‌كاره‌كه‌تدا چه‌ند هه‌لێك ‌ی‬ ‫باش دێن‌ه به‌رده‌مت پێویست‌ه‬ ‫بزانیت چ������ۆن ئه‌و هه‌الن‌ه‬ ‫ده‌قۆزیته‌وه‌‪ ،‬هه‌وڵبد‌ه گرنگ ‌ی‬ ‫زیات������ر به‌هاوس������ه‌ره‌كه‌ت‬ ‫بده‌یت‌و هه‌ندێ������ك له‌كاته‌كانت ‌ی بۆته‌رخان‬ ‫بكه‌یت‪.‬‬ ‫ئه‌گ������ه‌ر ب������ه‌دوا ‌ی كاردا‬ ‫ده‌گه‌ڕێی������ت ئ������ه‌م هه‌فته‌یه‌‬ ‫باشترین كات‌ه بۆئه‌و مه‌به‌سته‌‪،‬‬ ‫له‌ب������وار ‌ی سۆزداریش������دا‬ ‫هه‌فته‌یه‌ك������ ‌ی گونجاو‌ه بۆبه‌رجه‌س������ته‌كردنی‌‬ ‫خه‌ونه‌كانت له‌گه‌ڵ خۆشه‌ویس������ته‌كه‌تدا له‌ڕوی‌‬ ‫سۆزداری‌‌و كۆمه‌اڵیه‌تیشه‌وه‌‪.‬‬ ‫بار ‌ی دارای������ ‌ی هه‌ندێكتان‬ ‫ڕوب������ه‌ڕو ‌ی زی������ان ده‌بێته‌وه‌‬ ‫له‌به‌رئه‌و‌ه باشتر‌ه ئه‌م ماوه‌یه‌‬ ‫پرۆژ‌ه ‌ی گه‌ور‌ه ئه‌نجام نه‌ده‌ن‪،‬‬ ‫چاوت به‌كه‌سێك ده‌كه‌وێته‌وه‌‬ ‫له‌مێژ‌ه نه‌تبینیوه‌و بینین ‌ی شادمانت ده‌كات‪.‬‬ ‫پێویس������ت‌ه به‌باش ‌ی خۆت‬ ‫ئاماده‌بكه‌ی������ت‪ ،‬چونك������ه‌‬ ‫پێده‌چێ������ت ڕوب������ه‌ڕوی‌‬ ‫هه‌ڵوێس������ت ‌ی قورس ببیته‌وه‌‬ ‫له‌كاره‌كه‌ت������دا‪ ،‬هه‌ندێ������ك‬ ‫كات به‌ئافره‌تێك سه‌رسام ده‌بیت ته‌نها له‌به‌ر‬ ‫ده‌وڵه‌مه‌ندییه‌ك‌هی‌‪ ،‬ئه‌مه‌ش شتێك ‌ی باش نییه‌‪.‬‬ ‫خێزانه‌ك������ه‌ت گرنگ������ی‌‬ ‫زۆرت پێ������ده‌ده‌ن ئه‌م������ه‌ش‬ ‫زۆرش������ادومانت ده‌كات‌و‬ ‫متمان‌ه به‌خۆبونت له‌ال زیاد‬ ‫ده‌كات‪ ،‬كاتێك به‌كه‌سێك‬ ‫سه‌رسام ده‌بیت هه‌وڵ ‌ی الساییكردنه‌و‌ه ‌ی مه‌ده‌‬ ‫هه‌وڵبد‌ه خۆت چۆنیت ئاوابمێنیته‌وه‌‪.‬‬ ‫توان������ات‬ ‫هه‌م������وو‬ ‫به‌كاردێنی������ت بۆئه‌و‌ه ‌ی‬ ‫پ������ڕۆژ‌ه بازرگانییه‌كانت‬ ‫سه‌ركه‌وتوبن‪ ،‬هه‌فته‌یه‌ك ‌ی‬ ‫گونج������او‌ه بۆب������ه‌ره‌و‬ ‫پێشبردن ‌ی په‌یوه‌ندیی‌ه سۆزدارییه‌كانت یان‬ ‫به‌ستن ‌ی په‌یوه‌ند ‌ی نوێ‌‪.‬‬ ‫بۆئ������ه‌و‌ه ‌ی س������نورێك‬ ‫بۆخه‌رجییه‌كانت دابنێیت‬ ‫پێویس������تت به‌دانان������ی‌‬ ‫به‌رنامه‌یه‌ك������ ‌ی باش هه‌یه‌‪،‬‬ ‫به‌هاوكار ‌ی هاوسه‌ره‌كه‌ت‬ ‫ئه‌توان ‌ی هه‌ندێك گۆڕان������كار ‌ی بنچینه‌یی‌‬ ‫له‌ژیانتدا بكه‌یت‪.‬‬ ‫ئه‌گ������ه‌ر كه‌مێك هێمن‬ ‫وریانه‌بیت ڕه‌نگ‌ه توش ‌ی‬ ‫ڕوداوێك ‌ی هاتوچۆبیت‪،‬‬ ‫هه‌فته‌یه‌ك������ ‌ی گونج������او‌ه‬ ‫بۆب������ه‌ره‌و پێش������بردن ‌ی‬ ‫په‌یوه‌ندیی‌ه كۆمه‌اڵیه‌تییه‌كانت‌و ئه‌نجامدان ‌ی‬ ‫چه‌ند چاوپێكه‌وتنێك ‌ی گرنگ له‌كاره‌كه‌تدا‪.‬‬ ‫ئ������ه‌م هه‌فته‌ی‌ه هه‌س������ت‬ ‫ئه‌كه‌ی������ت به‌خت یاوه‌رت‬ ‫ئه‌بێ������ت ئیت������ر له‌الیه‌ن ‌ی‬ ‫س������ۆزدار ‌ی بێ������ت یان‬ ‫له‌بوار ‌ی كاره‌كه‌تدا بێت‪،‬‬ ‫هه‌لێك ‌ی باش دێته‌پێش������ه‌و‌ه بۆئه‌نجامدان ‌ی‬ ‫پڕۆژه‌یه‌ك������ ‌ی گرنگ‪ ،‬ڕه‌نگ������‌ه هه‌ندێكتان‬ ‫بوارێك بێت������‌ه به‌رده‌م������ ‌ی بۆئه‌نجامدان ‌ی‬ ‫پڕۆس‌ه ‌ی هاوسه‌رگیری‌‪.‬‬

‫ی‬ ‫هه‌ندێك ئامۆژگار ‌‬ ‫ی به‌سوود‬ ‫جوانكار ‌‬

‫ی جوانكاری‌و‬ ‫ی زۆریان له‌بوار ‌‬ ‫خانمان هه‌رچه‌ند شاره‌زای ‌‬ ‫ی ئه‌م الیه‌ن‌ه هه‌بێت‪ ،‬به‌اڵم هێشتا‬ ‫ی پێدان ‌‬ ‫ی گرنگ ‌‬ ‫چۆنێت ‌‬ ‫ی زیاتر‪،‬‬ ‫تینوترو به‌په‌رۆش������ترن بۆ زانین‌و ش������اره‌زابوون ‌‬ ‫ی خواره‌و‌ه چه‌ند ئامۆژگارییه‌ك‌ه له‌سه‌ر ئارایشتكردن‌و‬ ‫ئه‌مان‌ه ‌‬ ‫ی جوانیت‪:‬‬ ‫گرنگیدان به‌م به‌ش‌ه ‌‬ ‫ی لێو سنورداركردن‬ ‫ی قه‌ڵه‌م ‌‬ ‫• ئه‌گه‌ر زۆر به‌په‌ل‌ه بویت له‌بر ‌‬ ‫ی بچووك كه‌مێك لێوه‌كانت ڕه‌نگ بكه‌‪.‬‬ ‫به‌فڵچه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی دژ‌ه خۆر هیچ ‌‬ ‫ی كرێم ‌‬ ‫• پاش به‌كارهێنان������ ‌‬ ‫ترمه‌د‌ه له‌ڕوخس������ارت ی������ان ته‌نها كه‌مێك‬ ‫ی به‌سه‌ردا لێبده‌‪.‬‬ ‫بۆدر‌ه ‌‬ ‫• هه‌ندێك سپرا‬ ‫ب������د‌ه له‌فڵچ������ه‌ی‬ ‫ی‬ ‫تایب‌هت‌و برۆكانت ‌‬ ‫پێ دابهێنه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی ڕه‌نگ������ ‌‬ ‫• بۆئ������ه‌و‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫پالژه‌ره‌ك‌ه (زڵ) سروش������ت ‌‬ ‫ده‌ربكه‌وێ������ت باش������تر وای‌ه‬ ‫ی ئه‌س������اس‬ ‫ی دژه‌خۆر به‌كاربهێنیت‪ ،‬پاش������ان كرێم ‌‬ ‫كرێم ‌‬ ‫به‌كاربهێنه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫• له‌دوچین زیاتر ماسكارا به‌كارمه‌هێن‌ه ئه‌گه‌رنا ده‌بێت‌ه هۆ ‌‬ ‫ی برژانگه‌كانت‪.‬‬ ‫پێكه‌و‌ه نوسان ‌‬ ‫یپیابێن‌ه‬ ‫یپاك ‌‬ ‫•كه‌مێكڤازلینبد‌هله‌لێوه‌كانت‌وپارچ‌هقوماشێك ‌‬

‫‪19‬‬

‫كۆندۆلیزا رایس‌و‬ ‫چیرۆكی‌‬ ‫سه‌ركه‌وتنی‬

‫نوسینی‌‪ :‬ئه‌نتۆنیا فیلیكس‬ ‫ی بۆ عه‌ره‌بی‌‪ :‬سه‌عید ئه‌لحسنیه‌‬ ‫وه‌رگێڕان ‌‬ ‫ی بۆ كوردی‌‪ :‬رێباز زه‌نگه‌نه‌‬ ‫وه‌رگێڕان ‌‬

‫‪10‬‬

‫رایس‪ :‬خه‌ون به‌وه‌و‌ه ده‌بینم پۆست ‌ی‬ ‫كۆمیسار ‌ی یه‌كێت ‌ی تۆپ ‌ی پ ‌ێ وه‌ربگرم‬

‫ی به‌لێوه‌كانته‌وه‌ی‌ه ته‌نها یه‌ك‬ ‫ی ئه‌و پێست‌ه مردوو‌ه ‌‬ ‫بۆلێكردنه‌و‌ه ‌‬ ‫جارو به‌هێمنی‌‪ ،‬دواتر لێوشێداركه‌ره‌وه‌یان لێبده‌‪.‬‬ ‫ی تر ئارایشته‌كانت به‌كاربهێنن‌و‬ ‫• هه‌رگیز ڕێمه‌د‌ه كه‌سان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی تریش به‌كارمه‌هێنه‌‪ ،‬چونك‌ه ده‌بێت‌ه هۆ ‌‬ ‫ی كه‌سان ‌‬ ‫ئارایشت ‌‬ ‫ی پێست یان توشبوون به‌ئاڵۆشی‌‪.‬‬ ‫ی نه‌خۆش ‌‬ ‫گواستنه‌و‌ه ‌‬

‫ی كۆمه‌ڵگه؟‌‬ ‫ه خانم ‌‬ ‫‌ چۆن ده‌بیت ‌‬ ‫ئه‌گه‌ر یه‌كێك له‌خه‌ونه‌كانت بریتین له‌و‌ه ‌ی‬ ‫ببیت‌ه خانمێك ‌ی كۆمه‌ڵگه‌‪،‬پێویست‌ه هه‌ندێك‬ ‫مه‌رج������ت تێداهه‌بێت تابتوان������ ‌ی له‌هه‌موو‬ ‫بۆنه‌یه‌ك������ ‌ی كۆمه‌اڵیه‌ت ‌ی ی������ان ئاهه‌نگێك‬ ‫له‌ئاهه‌نگه‌كان ‌ی كار ئاماده‌بیت‪ ،‬پێویستیش‬ ‫ناكات شپرزه‌ببیت‪ ،‬چونك‌ه ساده‌ی ‌ی سیحر ‌ی‬ ‫تایبه‌ت ‌ی جێدێڵێت له‌سه‌ر ئه‌وان ‌ی تر‪ ،‬ئه‌مه‌ش‬ ‫به‌س ‌ێ به‌ش ‌ی گرنگ دێته‌دی‌‪ ،‬شیك پۆشی‌‪،‬‬ ‫زمان پاراوی‌‪ ،‬ئه‌ته‌كێت‪ .‬له‌شیكپۆش������یدا‬ ‫پێویس������ت‌ه ڕه‌چاو ‌ی ئه‌م خااڵن‌ه ‌ی خواره‌و‌ه‬ ‫بكه‌یت‪:‬‬ ‫‪ .1‬فوستانێك هه‌ڵبژێر‌ه بگونجێت له‌گه‌ڵ‬ ‫ئه‌و ش������وێنه‌دا كه‌بۆ ‌ی ده‌چیت‪ ،‬چونك‌ه ئه‌و‬ ‫فوس������تان‌ه ‌ی بۆئاهه‌نگێك ده‌پۆشرێت ك‌ه‬ ‫له‌هۆڵدا سازده‌كرێت جیاواز‌ه له‌فوستانێك‬ ‫ك‌ه بۆئاهه‌نگ ‌ی نێو باخچ‌ه یان چێشتخان‌ه‬ ‫ده‌پۆشرێت‪.‬‬ ‫‪ .2‬زیاده‌ڕۆی ‌ی مه‌ك������‌ه له‌خۆڕازاندنه‌وه‌دا‪،‬‬ ‫چونك‌ه نهێن ‌ی شیكپۆش������ ‌ی له‌ساده‌ییدایه‌‪،‬‬ ‫ڕه‌نگ‌ه فوستانێك یان كۆسته‌مێك بپۆشیت‌و‬ ‫هه‌ندێ������ك بابه‌ت ‌ی ڕازاندنه‌و‌ه ‌ی ناس������ك‬ ‫دابنێیت به‌وپه‌ڕ ‌ی شیكییه‌و‌ه ده‌ربكه‌ویت‪.‬‬ ‫‪ .3‬ئارایش������ت ‌ی ڕوخس������ارو به‌تایب������ه‌ت‬ ‫چاوه‌كانیش������ت به‌ورد ‌ی بك‌ه له‌به‌رئه‌و‌ه ‌ی‬ ‫ڕوخس������ارت یه‌كه‌مین شوێن‌ه كه‌سه‌رنج ‌ی‬

‫یه‌کشه‌ممه‬

‫‪2010 /7/18‬‬

‫خه‌ڵك ‌ی ڕاده‌كێشێت‪ ،‬باشتروای‌ه پسپۆڕێك ‌ی‬ ‫جوانكار ‌ی ئارایشته‌كه‌ت بۆهه‌ڵبژێرێت‪.‬‬ ‫‪ .4‬به‌ته‌نها ڕوخسارو ڕوكه‌ش گرنگ نین‪،‬‬ ‫به‌ڵكو زمانپاراویش به‌شێك‌ه له‌شیكپۆشیت‪،‬‬ ‫ژیران‌ه بابه‌تێك ‌ی گونجاوو سه‌رنجڕاكێش‬ ‫هه‌ڵبژێ������ر‌ه بۆگفتوگۆك������ردن له‌س������ه‌ر ‌ی‬ ‫به‌هاوبه‌ش ‌ی پێكردن ‌ی ئه‌وان ‌ی تر‪.‬‬ ‫‪ .5‬باقس������ه‌كانت ڕێ������زو خۆشه‌ویس������ت ‌ی‬ ‫له‌خۆبگرێت كاتێك له‌گه‌ڵ به‌رامبه‌ره‌كه‌ت‬ ‫ده‌دوێی������ت‪ ،‬چونك‌ه به‌م ش������ێوه‌ی‌ه له‌ڕوو ‌ی‬ ‫ده‌رونیی������ه‌و‌ه ئ������ه‌و ڕاز ‌ی ده‌كه‌ی������ت‌و‬ ‫له‌به‌رامبه‌ریش������دا هه‌س������تێك ‌ی پۆزه‌تیڤت‬ ‫پێده‌به‌خشێت‪.‬‬ ‫‪ .6‬هه‌وڵم������ه‌د‌ه ئه‌و وش������ان‌ه ده‌رخ بكه‌یت‬ ‫كه‌ده‌ته‌وێت باس ‌ی لێوه‌بكه‌یت‪ ،‬باوشه‌كانت‬ ‫له‌بیرتدا نه‌بن‌و له‌دڵته‌و‌ه بێن‌ه ده‌ره‌وه‌‪.‬‬ ‫‪ .7‬باده‌نگت به‌رزو بێزاركه‌ر نه‌بێ‌‪ ،‬به‌ڵكو‬ ‫به‌ده‌نگێك ‌ی هێمن‌و ئاشكرا بدوێ‌‪.‬‬ ‫‪ .8‬هه‌میش‌ه سه‌یر ‌ی چاو ‌ی ئه‌و كه‌س‌ه بك‌ه‬ ‫كه‌قس������‌ه ‌ی بۆده‌كه‌یت‌و گرنگ ‌ی پێدانت ‌ی‬ ‫بۆده‌ربخه‌‪.‬‬ ‫‪ .9‬ڕه‌خن‌ه له‌كه‌س������ان ‌ی تر مه‌گره‌و لۆمه‌یان‬ ‫مه‌كه‌‪ ،‬هه‌وڵبد‌ه هه‌ڵوێس������ته‌كان وه‌ك خۆ ‌ی‬ ‫وه‌ربگریت‪.‬‬ ‫‪ .10‬فێر ‌ی ئه‌وه‌ب‌ه ببیت‌ه جێمتمان‌ه ‌ی ئه‌وانیتر‪،‬‬

‫ئه‌گه‌ر كه‌سێك متمان‌ه ‌ی پێكردیت هه‌وڵبد‌ه‬ ‫شایان ‌ی ئه‌و متمانه‌ی‌ه بیت‪.‬‬ ‫‪ .11‬كات ‌ی مامه‌ڵه‌كردن له‌گه‌ڵ ئه‌وانیتردا‬ ‫س������نوور ‌ی خۆت بزانه‌‪ ،‬هه‌رچییه‌ك ڕویدا‬ ‫له‌گه‌ڵی������ان پێبكه‌ن‌ه زیاتر ل������ه‌و‌ه ‌ی پێیان‬ ‫پێبكه‌نیت‪.‬‬ ‫‪ .12‬ڕوخۆش ب‌ه له‌بر ‌ی ئه‌و‌ه ‌ی گرژومۆن‬ ‫بیت‪ ،‬هه‌وڵبد‌ه زیاتر گوێگربیت وه‌ك له‌و‌ه ‌ی‬ ‫قسه‌كه‌ر بیت‪.‬‬ ‫‪ .13‬بوێرب������ه‌و دان به‌هه‌ڵه‌كانت������دا بن ‌ێ‬ ‫به‌رله‌و‌ه ‌ی كه‌سێك به‌چرپ‌ه باست بكات‪.‬‬ ‫‪ .14‬گوێگرێك������ ‌ی باش ب‌ه بۆكه‌س������انی‬ ‫به‌س������ااڵچوو‪ ،‬هه‌وڵ������ ‌ی قایلكردنیان مه‌د‌ه‬ ‫بۆشتێك ك‌ه له‌ناخیانه‌و‌ه هه‌ڵقواڵوه‌‪ ،‬چونك‌ه‬ ‫له‌پاش ته‌مه‌ن ‌ی شه‌ست ساڵ ‌ی مرۆڤ زیاتر‬ ‫كه‌لل������‌ه ڕه‌ق ده‌بێت‌و هه‌وڵ ‌ی س������ه‌لماندن ‌ی‬ ‫خود ‌ی خۆ ‌ی ده‌دات‪.‬‬ ‫‪ .15‬قسه‌كه‌ر ‌ی باش هه‌میش‌ه كورت بڕ ‌ی‬ ‫ده‌كات له‌بابه‌ته‌كانی������دا بۆئه‌و‌ه ‌ی ڕوبه‌ڕو ‌ی‬ ‫ڕه‌خنه‌گرتن نه‌بێته‌وه‌‪ ،‬قسه‌كانیش ‌ی په‌سه‌ندو‬ ‫سه‌رنجڕاكێشن‪.‬‬ ‫‪ .16‬هه‌ركاتێ������ك بۆیه‌ك������ه‌م جارچاوت‬ ‫به‌كه‌س������ێك كه‌وت سیفاتێك ‌ی باش ‌ی تێدا‬ ‫هه‌ڵبژێر‌ه تاخۆشت بوێت‪ ،‬به‌مه‌ش هه‌موو‬ ‫خه‌ڵكیت خۆش ده‌وێت‪.‬‬

‫ی گونجاو‬ ‫چۆن شامپۆیه‌ك ‌‬ ‫بۆقژه‌كه‌ت هه‌ڵده‌بژێریت؟‬

‫ی ئارایشت ‌‬ ‫ی‬ ‫بۆپاكردنه‌و ‌ه ‌‬ ‫ی دروست‬ ‫چاوه‌كان به‌شێوه‌یه‌ك ‌‬

‫كاتێك له‌به‌رده‌م ڕه‌ف‌ه ‌ی تایبه‌ت به‌نمایش ‌ی شامپۆكاندا ده‌وه‌ستیت‬ ‫له‌س������وپه‌رماركێت یان ده‌رمانخانه‌كان������دا دودڵ ده‌بیت له‌و‌ه ‌ی‬ ‫كام جۆره‌یان هه‌ڵبژێریت‪ ،‬به‌ئاس������ان ‌ی ناتوان ‌ی شامپۆیه‌ك ‌ی باش‬ ‫ده‌ستنیش������ان بكه‌یت‪ ،‬زۆركات ڕێك كه‌وت������وو‌ه به‌هه‌ڕه‌مه‌ك ‌ی‬ ‫ش������امپۆیه‌كت كڕیوه‌‪ ،‬به‌اڵم باش نه‌بوو‌ه بێگومان هه‌ڵبژاردن ‌ی‬ ‫هه‌ڕه‌مه‌ك ‌ی زیان ‌ی بۆقژ ده‌بێت‪ ،‬ئه‌مان‌ه چه‌ند ئامۆژگارییه‌كن سودت‬ ‫پێده‌گه‌یه‌نن بۆهه‌ڵبژاردن ‌ی شامپۆ به‌ڕێگایه‌ك ‌ی دروست‪:‬‬ ‫‪ .1‬یه‌كه‌م هه‌ن������گاو ‌ی گرنگ زانین ‌ی جۆر ‌ی قژه‌كه‌ته‌‪ ،‬چه‌ور یان‬ ‫وشكه‌‪ ،‬پاشان له‌سه‌ر ئه‌و بنه‌مای‌ه به‌دوا ‌ی شامپۆكه‌دا بگه‌ڕێ‌‪.‬‬ ‫‪ .2‬ئه‌و زانیاریانه‌بخوێنه‌ره‌و‌ه ك‌ه له‌سه‌ر بتڵه‌ك‌ه نوسراوه‌و ڕه‌خنه‌گران‌ه‬ ‫مامه‌ڵ‌ه ‌ی له‌گه‌ڵ بك‌ه له‌ڕوو ‌ی ڕێكالمكردن‌و ڕاست ‌ی زانستییه‌وه‌‪.‬‬ ‫‪ .3‬جۆر ‌ی شامپۆك‌ه هه‌رچییه‌ك بێت‌و چه‌ندیش باش بێت پێویست‌ه‬ ‫به‌باش ‌ی بیشۆیت‌و لێنه‌گه‌ڕێیت هیچ ‌ی به‌قژه‌كه‌ته‌و‌ه بمێنێته‌وه‌‪.‬‬ ‫‪ .4‬زۆرب‌ه ‌ی جۆر ‌ی شامپۆكان ده‌سته‌واژ‌ه ‌ی (‪ )ph‬له‌سه‌ر نوسراوه‌‪،‬‬ ‫ئه‌مه‌ش مانا ‌ی ئه‌وه‌ی‌ه ك‌ه هه‌مان ڕێژ‌ه ‌ی ترش ‌ی قژ له‌خۆده‌گرێت‪.‬‬ ‫ئه‌گه‌ر قژت بۆی‌ه ‌ی پێو‌ه بوو له‌وجۆر‌ه به‌كارهێنه‌‪.‬‬ ‫‪ .5‬یه‌كێك له‌هه‌ڵ‌ه باوه‌كان ‌ی سه‌رشتن ك‌ه زۆر له‌خانمان ده‌یكه‌ن‬ ‫شتن ‌ی قژ‌ه به‌نینۆكه‌كان‪ ،‬چونكه‌ده‌بێت‌ه هۆ ‌ی برینداربون ‌ی پێست ‌ی‬ ‫سه‌رو ئاكام ‌ی خراپ ‌ی لێده‌كه‌وێته‌وه‌‪.‬‬ ‫‪ .6‬قه‌بار‌ه ‌ی قژت چه‌ندبوو ئه‌وه‌ند‌ه شامپۆ به‌كاربهێن‌ه بۆشتنی‌‪،‬‬ ‫چونك‌ه بۆپاككردنه‌و‌ه ‌ی ئاسان ده‌بێت‪.‬‬

‫پێس������ت ‌ی ده‌ور ‌ی چاوه‌كان زۆر هه‌ستیاره‌‪ ،‬له‌هه‌مان كاتیشدا‬ ‫ب������ه‌ده‌روازه‌ی چون������‌ه ژووره‌و‌ه ‌ی جوان ‌ی ڕوخس������ارو جوان ‌ی‬ ‫ناوه‌ك ‌ی داده‌نرێت‪ .‬باش������تر وای‌ه ت������ۆ ‌ی خانمیش ئه‌و جوانیی‌ه‬ ‫فه‌رامۆش نه‌كه‌یت‪ ،‬باش������ترین‌و ته‌ندروستترین ئاماده‌كراو ‌ی‬ ‫بۆبه‌كاربهێنیت‪ .‬هه‌روه‌ها چاوه‌كانیشت زۆر به‌هێمن ‌ی ئارایشت‬ ‫بكه‌یت‌و له‌ئارایشت پاكیان بكه‌یته‌وه‌‪ ،‬نه‌وه‌ك چاوه‌كان توش ‌ی‬ ‫هه‌ستیار ‌ی ببێت یان گرێیان له‌سه‌ر دروست ببێت‪ ،‬هه‌وڵبد‌ه ئه‌م‬ ‫هه‌نگاوان‌ه به‌بایه‌خه‌و‌ه جێبه‌ج ‌ێ بكه‌یت‪:‬‬ ‫‪ .1‬پێویس������تت‌ه پاككه‌ره‌وه‌یه‌ك ‌ی گونج������او ‌ی تایبه‌ت به‌چاوه‌كان‬ ‫هه‌ڵبژێریت‪.‬‬ ‫‪ .2‬پاككه‌ره‌وه‌ك‌ه بكه‌ر‌ه س������ه‌ر پارچه‌یه‌ك لۆك‌ه ‌ی خڕو بۆماو‌ه ‌ی‬ ‫یه‌ك خوله‌ك له‌س������ه‌ر چاوه‌كان دایبن ‌ێ بۆئه‌و‌ه ‌ی ئارایش������ته‌ك‌ه‬ ‫بتوێنێته‌وه‌‪.‬‬ ‫‪ .3‬پارچه‌ی������ه‌ك لۆك‌ه ‌ی پاك له‌ژێر پێڵو ‌ی خ������واره‌وه‌دا دابن ‌ێ‬ ‫به‌شێوه‌یه‌ك ‌ی ستوون ‌ی بیهێن‌ه به‌برژانگه‌كاندا بۆپاككردنه‌وه‌یان‬ ‫له‌ماسكارا‪ ،‬پێویست‌ه لۆكه‌ك‌ه له‌شیر هه‌ڵكێشرابێت‪.‬‬ ‫‪ .4‬چاوه‌كان به‌پارچ‌ه لۆكه‌یه‌ك بش������ۆ كه‌ل������‌ه تۆنیك تایبه‌ت‬ ‫به‌چاوه‌كان هه‌ڵكێشرابێت‪ ،‬دوا ‌ی ئه‌م‌ه ڕوخسارت بشۆو به‌خاول ‌ی‬ ‫تایبه‌ت به‌خۆت‌وشك ‌ی بكه‌ره‌وه‌‪.‬‬ ‫‪ .5‬هه‌رگیز به‌ئارایش������ته‌و‌ه مه‌خه‌وه‌‪ ،‬زۆر گرنگ‌ه پێش نوستن‬ ‫ڕوخسارت به‌ته‌واو ‌ی له‌پاش������ماو‌ه ‌ی ئارایشت پاك كردبێته‌و‌ه‬ ‫تاپارێزگار ‌ی له‌ته‌ندروستی‌‌و گه‌نج ‌ی پێستت بكه‌یت‪.‬‬

‫ی‬ ‫له‌گ������ه‌ڵ به‌ره‌وپێش������چوون ‌ی هه‌ڵمه‌ت������ ‌ی هه‌ڵبژاردن������ ‌‬ ‫ی‬ ‫سه‌رۆكایه‌تیدا‪ ،‬ئه‌و ش������ێواز‌ه نه‌رم‌و نیان‌و كاریگه‌ر‌ه ‌‬ ‫كاركردن ك‌ه جۆرج‪‌ -‬ی كوڕ‌و كۆند ‌ی گرتبوویانه‌به‌ر‪،‬‬ ‫هاوڕێیه‌تی������ی‌‌و رێز ‌ی نێوانیان ‌ی به‌هێزو پته‌وتر ده‌كرد‪،‬‬ ‫ی‬ ‫له‌ئاكام ‌ی ئه‌وه‌ش������دا جۆرج‪‌ -‬ی كوڕ هه‌ست ‌ی به‌متمان‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫پێویس������ت ده‌كرد بۆئه‌و‌ه ‌ی كۆن������د ‌ی له‌چه‌ند بوارێك ‌‬ ‫تر ‌ی هه‌ڵمه‌ته‌كه‌دا به‌شدار ‌ی پێبكات‪ .‬به‌و جۆره‌ش داوا‬ ‫له‌كۆند ‌ی كرا ئاماد‌ه ‌ی چه‌ند كۆبوونه‌وه‌یه‌ك ‌ی ئاشكرا‬ ‫بێت ك‌ه هه‌رگیز پێش������بین ‌ی نه‌كردبوو‪ ،‬كتومت وه‌كو‬ ‫ئه‌و‌ه ‌ی دیبۆرا ‌ی هاوڕێ ‌ی پێشبین ‌ی ده‌كرد‪.‬‬ ‫زۆرب‌ه ‌ی ئه‌و كۆبوونه‌و‌ه ئاشكرایان‌ه باس ‌ی ئه‌و به‌رنامه‌یان‬ ‫ی‬ ‫ده‌كرد ك‌ه بوش له‌پێناو ژناندا دای ڕشتبوو‪ .‬هه‌ڵمه‌ته‌ك‌ه ‌‬ ‫بوش ئامانجێك ‌ی بنه‌ڕه‌ت ‌ی بۆخۆ ‌ی دانابوو ك‌ه بریتبوو‬ ‫له‌راكێشان ‌ی ده‌نگ ‌ی ژنان له‌پارت ‌ی دیموكرات‪ .‬هه‌ریه‌ك‬ ‫ی‬ ‫له‌باربرا ‌ی دایك ‌ی جۆرج‪‌ -‬ی كوڕ‌و لۆرا‪‌ -‬ی هاوس������ه‌ر ‌‬ ‫‌و لین‪‌ -‬ی هاوس������ه‌ر ‌ی ریچارد چین ‌ی به‌شدارییان له‌و‬ ‫سه‌ردان‌و گه‌ڕانانه‌دا كرد ك‌ه بانگه‌ش‌ه ‌ی بۆئه‌و به‌رنامه‌ی‌ه‬ ‫ده‌كرد‪.‬‬ ‫له‌ناوه‌ڕاست ‌ی مانگ ‌ی تشرین ‌ی یه‌كه‌م ‌ی ساڵ ‌ی ‪2000‬دا كاتێك‬ ‫س������ه‌ردان‌و گه‌ڕانه‌كان گه‌یشتن‌ه میچیگان‪ ،‬بنسلڤانیا‌و‬ ‫وسكۆنسن‪ ،‬كۆند ‌ی چوو‌ه ریز ‌ی ئه‌و گرووپه‌وه‌‪.‬‬ ‫به‌رنامه‌ك‌ه ‌ی بوش ك‌ه تایبه‌ت بوو به‌ژنان به‌ش������ێك بوو‬ ‫له‌هه‌نگاوێك ‌ی حیس������اب بۆكراو‪ ،‬بۆراستكردنه‌و‌ه ‌ی ئه‌و‬ ‫ی‬ ‫هه‌ڵه‌ی‌ه ‌ی ك‌ه پێشتر هه‌ڵم‌هت‌و كۆنگر‌ه نه‌ته‌وه‌ییه‌كان ‌ی پارت ‌‬ ‫كۆمار ‌ی تێیكه‌وتبوون‪ ،‬ئه‌ویش خوڵقاندن ‌ی كه‌لێن‌ه له‌نێوان‬ ‫هه‌ردوو ره‌گه‌ز ‌ی جه‌ماوه‌ردا‪.‬‬ ‫باربرا بوش‌و گرووپه‌ك‌ه ‌ی هه‌وڵیان ده‌دا جۆرج‪‌ -‬ی كوڕ‬ ‫وه‌كو پێشه‌نگێك ‌ی نوێ‌‌و چاككراو و پابه‌ند به‌خوێندن‌و‬ ‫هه‌روه‌ها به‌ته‌ندرووست ‌ی ژنان نیشان بده‌ن‪ .‬ئه‌و هه‌ڵوێست‌ه‬ ‫زۆر له‌ئاراس������ت‌ه ‌ی كۆنگره‌كان ‌ی پێشوو ‌ی پارت جیاواز‬ ‫بوو‪ ،‬ك‌ه توڕه‌یی‌‌و داشكان به‌ال ‌ی جه‌نگ‌و پشتیوانیكردن‬ ‫ی‬ ‫له‌كۆكردنه‌و‌ه ‌ی چ‌هك‌و به‌رهه‌ڵستیكردن ‌ی له‌باربردن باڵ ‌‬ ‫به‌سه‌ردا كێش������ابوو‪ ،‬هه‌روه‌ها مۆركێك ‌ی پیاوساالریی‌‌و‬ ‫ده‌مارگیریی بۆ بنه‌چ‌ه ‌ی سپ ‌ی پێو‌ه دیاربوو‪.‬‬ ‫باربرا جه‌ختی ده‌كرده‌و‌ه ك‌ه شته‌كان گۆڕانیان به‌سه‌ردا‬ ‫دێت‪ ،‬به‌هۆ ‌ی ئه‌و‌ه ‌ی جۆرج‪‌ -‬ی كوڕ ژن‌ه به‌هێز‌و خاوه‌ن‬ ‫تواناكان ‌ی به‌دڵه‌‌و خۆش������حاڵ‌ه پێیان‪ .‬له‌و چوارچێوه‌یه‌دا‬ ‫له‌وێستگه‌یه‌ك ‌ی هه‌ڵمه‌ت ‌ی هه‌ڵبژاردن ‌ی سه‌رۆكایه‌تیدا ل‌ه‬ ‫بلۆبل‪‌ -‬ی بنسلڤانیا‪ ،‬باربرا وتی‌‪" :‬هه‌میش‌ه بوش به‌چه‌ند‬ ‫ژنێ������ك ده‌وره‌دراو‌ه ك‌ه به‌هێ������ز‌و زیره‌كن‪ ،‬هه‌ندێجار‬ ‫به‌هه‌ڵبژاردن‌و هه‌ندێجاریش به‌خۆڕسك"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫له‌كۆنگر‌ه ‌ی نه‌ته‌وه‌ی ‌ی پارت ‌ی كۆماریدا له‌بنسلڤانیا بابه‌ت ‌‬ ‫به‌رنام‌ه ‌ی بوش له‌پێناو ژناندا‪ ،‬به‌گوڕو ته‌وژمێك ‌ی زۆره‌و‌ه‬ ‫ده‌ركه‌وت‪ ،‬له‌وباره‌یه‌و‌ه لیست ‌ی وتاربێژ‌ه سه‌ره‌كییه‌كان‪،‬‬ ‫هه‌ریه‌ك له‌لۆرا ب������وش‪ ،‬ئه‌لیزابیس دویل‪ ،‬لین چینی‌‌و‬ ‫كۆندۆلیزا رایس‪‌ -‬ی تێدابوو‪.‬‬ ‫له‌وتاره‌كه‌یدا ك‌ه رووداوگه‌لێك ‌ی كه‌سی ‌ی له‌خۆگرتبوو‪،‬‬ ‫ی‬ ‫كۆند ‌ی باس ‌ی له‌كولتوور ‌ی دێرین ‌ی بنه‌ماڵه‌ك‌ه ‌ی له‌بوار ‌‬ ‫خوێندن له‌زانكۆدا كرد‪ ،‬هه‌روه‌ها باس������ ‌ی له‌و بڕیار‌ه‬ ‫ی‬ ‫كرد ك‌ه باوك ‌ی داوێت ‌ی س������ه‌باره‌ت به‌چوون‌ه نێو ریز ‌‬ ‫ی‬ ‫پارت ‌ی كۆمارییه‌وه‌‪ ،‬هه‌روه‌ك ئاماژ‌ه ‌ی به‌پاك‌و بێگه‌ردی ‌‬ ‫پاڵێوراو كرد ك‌ه به‌باش ‌ی ده‌یناسێت‌و له‌وتاره‌كه‌یدا وتی‌‪:‬‬ ‫"ج������ۆرج بوش‪‌ -‬ی كوڕ‪ ،‬ئه‌و ج������ۆرج ده‌بلیو بوش‪-‬ی‌ه‬ ‫ی‬ ‫ك‌ه به‌باش������ی ‌ی ده‌یناسم‪ ،‬ئه‌و پیاوێك‌ه توانایه‌ك ‌ی بێوێن‌ه ‌‬ ‫هه‌ی‌ه له‌و‌ه ‌ی به‌ش������ێوه‌یه‌ك ‌ی باش حوكم له‌سه‌ر شته‌كان‬ ‫بدات‪ .‬ئه‌و خه‌سڵه‌ته‌كان ‌ی ته‌ركیزكردن‌و جێگیربوون‌و‬ ‫ی‬ ‫چه‌س������پین ‌ی تێدایه‌‌و بڕوا ‌ی به‌وه‌ی������‌ه ئێم‌ه ‌ی ئه‌مریكای ‌‬ ‫له‌باشترین بارودۆخدا ده‌بین‪ ،‬كاتێك ب ‌ێ خۆهه‌ڵكێشان‌و‬ ‫له‌خۆباییبوون پیاد‌ه ‌ی ده‌س������ه‌اڵت‌و هێ������ز بكه‌ین‪ ،‬ئه‌و‬ ‫به‌ڕوونیی‌‌و به‌گیانێك ‌ی پۆزه‌تیفه‌و‌ه قسه‌ده‌كات"‪.‬‬ ‫ئه‌و چاودێر‌ه سیاسییان‌ه ‌ی هاوڕێیه‌تی هه‌ڵمه‌ته‌كه‌یان كرد‪،‬‬ ‫ی‬ ‫تاوتوێ ‌ی پێگ‌ه ‌ی كۆندۆلیزا رایس‪-‬یان ده‌كرد له‌ئیدار‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫نوێ ‌ی بوش‪-‬داو هه‌ردوو پۆست ‌ی راوێژكار ‌ی ئاسایش ‌‬ ‫نه‌ته‌وه‌یی‌‌و وه‌زیر ‌ی ده‌ره‌وه‌یان زیاتر له‌پۆس������ته‌كان ‌ی تر‬ ‫باس ده‌كرد‪.‬‬ ‫ی‬ ‫كۆند ‌ی له‌س������ه‌ر ئ������ه‌و‌ه راهاتبوو خۆ ‌ی له‌پرس������یار ‌‬ ‫رۆژنامه‌نووس������ان البدات‌و به‌وه‌ن������د‌ه كۆتای ‌ی پێده‌هێنا‬ ‫ی‬ ‫ك‌ه خه‌ون به‌وه‌و‌ه ده‌بینێت پۆست ‌ی كۆمیسار ‌ی یه‌كێت ‌‬ ‫نیشتمان ‌ی تۆپ ‌ی پ ‌ێ وه‌ربگرێت‪ ،‬ئه‌وه‌یش ‌ی به‌گاڵت‌ه نه‌بوو‪.‬‬


‫‪18‬‬

‫یه‌کشه‌ممه‬

‫‪2010 /7 /18‬‬

‫ژماره ‪33‌:‬‬

‫ی باڵوده‌كرێته‌وه‌‬ ‫ی لوبنان ‌‬ ‫ی زه‌ین ئه‌تات ‌‬ ‫ئه‌م الپه‌ڕه‌ی ‌ه به‌سپۆنسه‌ر ‌‬

‫ی ئه‌و كه‌سه‌دا‬ ‫ی كێش‌ه ك‌ه له‌گه‌ڵ بااڵو كێش ‌‬ ‫قه‌ڵه‌وی‌‪ ،‬زیادبوون ‌‬ ‫ی بۆیان‪.‬‬ ‫ی ده‌روون ‌‬ ‫ناگونجێت به‌تایبه‌ت گه‌نجان كه‌بوو‌ه به‌گیروگرفت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی دیراسه‌كردن‌و ئه‌زموون وه‌رگرتن له‌واڵت ‌‬ ‫خۆشبه‌ختان‌ه له‌ئه‌نجام ‌‬ ‫ی‬ ‫ی سلێمان ‌‬ ‫ی له‌شار ‌‬ ‫ی لوبنان ‌‬ ‫ی زه‌ین ئه‌تات ‌‬ ‫لوبنان ئێم‌ه وه‌ك سه‌نته‌ر ‌‬ ‫ی‬ ‫ی سروشت ‌‬ ‫ێ ساڵه‌دا باشترین ده‌رمان ‌‬ ‫ی ئه‌م س ‌‬ ‫توانیمان له‌ماو‌ه ‌‬ ‫ی ڕێجیمكردن‌و‬ ‫ی كیمیایی‌‌و كحولی‌‌و كار ‌‬ ‫ێ مادد‌ه ‌‬ ‫ی به‌ب ‌‬ ‫گیای ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ‪ %100‬كێش‌ه ‌‬ ‫ی بهێنین‌ه كوردوستان‌و به‌ڕێژ‌ه ‌‬ ‫نه‌شته‌رگه‌ر ‌‬ ‫ی خانمان‌و پیاوان چاره‌سه‌ربكه‌ین‪.‬‬ ‫قه‌ڵه‌و ‌‬ ‫ی ئه‌م ده‌رمان‌ه سروشتی‌ه گیاییان‌ه چه‌ندین‬ ‫ی به‌كارهێنان ‌‬ ‫له‌ئه‌نجام ‌‬ ‫ی هاوواڵتیمان‬ ‫ی بووه‌‪ .‬نموون‌ه ‌‬ ‫ی ڕزگار ‌‬ ‫ی قه‌ڵه‌و ‌‬ ‫كه‌س له‌گیروگرفت ‌‬ ‫ی سێ مانگدا بوو‌ه ب‌ه ‪105‬كیلۆو‬ ‫ی ل‌ه ‪150‬كیلۆو له‌ماو‌ه ‌‬ ‫الی‌ه ك‌ه كێش ‌‬ ‫ێ ڕێجیمكردن هه‌تا ئێستا به‌رده‌وامه‌‌و بۆئه‌و مه‌به‌سته‌ش دووجۆر‬ ‫به‌ب ‌‬ ‫ی گیایی كێش دابه‌زاندن به‌كاردێنین‪:‬‬ ‫ی سروشت ‌‬ ‫ده‌رمان ‌‬ ‫ی ك‌ه هیچ جۆر‌ه نه‌خۆشییه‌كیان‬ ‫ی یه‌كه‌م تایبه‌ت‌ه به‌و كه‌سان‌ه ‌‬ ‫جۆر ‌‬ ‫ی ‪cellulite‬‬ ‫نیی‌ه ك‌ه بریتین له‌ده‌رمان‌ه سروشتییه‌كان ‌‬ ‫‪ ،cream،fitness‬زهورات ك‌ه بریتین له‌ده‌رمان‌ه گیاییه‌كان‬ ‫ی مانگێكدا ‪15 -7‬كیلۆ كێش داده‌به‌زێنێت‪.‬‬ ‫له‌ماو‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی دووه‌م تایبه‌ت به‌و كه‌سانه‌ی نه‌خۆشییه‌كان ‌‬ ‫جۆر ‌‬ ‫ی‬ ‫ی دڵیان هه‌یه‌‪ .‬سه‌ره‌تا چاره‌سه‌ر ‌‬ ‫شه‌كره‌و زه‌خت‌و نه‌خۆش ‌‬ ‫ی‬ ‫ی سروشت ‌‬ ‫ی ده‌رمان ‌‬ ‫ی به‌كارهێنان ‌‬ ‫نه‌خۆشییه‌كانیان له‌ڕێگ‌ه ‌‬ ‫ی ده‌كه‌ین‪ ،‬دواتر ئه‌م ده‌رمان‌ه سروشتیانه‌یان‬ ‫ی لوبنان ‌‬ ‫پزیشك ‌‬ ‫‪appledren،appledrenslim‬‬ ‫ێ‬ ‫ده‌ده‌ین ‌‬ ‫‪ ،appledrencream‬ك‌ه له‌مانگێكدا ‪10-5‬كیلۆ‬ ‫ێ هیچ مه‌ترسییه‌ك كه‌م ده‌كات‪.‬‬ ‫له‌كێشیان به‌ب ‌‬ ‫ی جیهاندا‬ ‫ی واڵتان ‌‬ ‫ی له‌سه‌رئاست ‌‬ ‫ی لوبنان ‌‬ ‫ی زین ئه‌تات ‌‬ ‫سه‌نته‌ر ‌‬ ‫ی‬ ‫ی خانمان‌و كێشه‌كانیان له‌بوار ‌‬ ‫ناسراو‌ه بۆپێداویستیه‌كان ‌‬ ‫ی جه‌سته‌و ڕوخساردا وه‌ك‪:‬‬ ‫ی تر ‌‬ ‫قه‌ڵه‌وی‌و هه‌موو كێشه‌كان ‌‬ ‫ی په‌ڵه‌و ماڵه‌و شوێنه‌واری‌‬ ‫‌• البردن ‌‬ ‫زیبكه‌‪.‬‬ ‫ی ته‌مه‌ن‪.‬‬ ‫ی چرچی‌‌و خه‌ت ‌‬ ‫• البردن ‌‬ ‫ی له‌ش‪.‬‬ ‫ی په‌ڵه‌و زیبك‌ه ‌‬ ‫• البردن ‌‬ ‫ی به‌رچاو‪.‬‬ ‫ی ره‌ش ‌‬ ‫• البردن ‌‬ ‫ی سنگ‌و ورگ‪.‬‬ ‫• توندكردنه‌و‌ه ‌‬ ‫ی سنگ‪.‬‬ ‫• گه‌وره‌كردن ‌‬ ‫ی برژانگ‌و برۆ‪.‬‬ ‫• به‌هێزكردن ‌‬ ‫ی نینۆك‪.‬‬ ‫• به‌هێزكردن ‌‬ ‫ێ لێزه‌ر‪.‬‬ ‫ی موو به‌ب ‌‬ ‫• بنه‌بڕكردن ‌‬ ‫ی زیبك‌ه به‌شێوه‌یه‌كی‌‬ ‫• بنه‌بڕكردن ‌‬ ‫هه‌میشه‌یی‌‪.‬‬ ‫ی بنباڵ‌و قاچ‌و‬ ‫ی بۆن ‌‬ ‫• بنه‌بڕكردن ‌‬ ‫ده‌م‪.‬‬ ‫ی رومه‌ت‪.‬‬ ‫• به‌رزكردنه‌و‌ه ‌‬ ‫ی لێو‪.‬‬ ‫گه‌وره‌كردن ‌‬ ‫ی بااڵ‪ 7_3 /‬سم‬ ‫• به‌رزكردنه‌و‌ه ‌‬ ‫له‌‪ 45‬رۆژدا‪.‬‬ ‫ی كێش‪ 15_7 /‬كغم‬ ‫• به‌زاندن ‌‬ ‫له‌‪ 30‬رۆژدا‪.‬‬ ‫ی كێش‪ 4 _2 /‬كغم‬ ‫• زیادكردن ‌‬ ‫له‌‪ 30‬رۆژدا‪.‬‬ ‫ی قژوه‌رین‌و‬ ‫• چاره‌سه‌ر ‌‬ ‫به‌هێزكردنی‌‪.‬‬ ‫ی صدفیه‌‪،‬‬ ‫ی نه‌خۆش ‌‬ ‫• چاره‌سه‌ر ‌‬ ‫به‌ڵه‌كی‌‪ ،‬ئه‌كزیما‪.‬‬ ‫ی نه‌خۆش‌ه قۆڵۆن‪.‬‬ ‫• چاره‌سه‌ر ‌‬ ‫ی قاچ‌و‬ ‫ی قڵیشان ‌‬ ‫• چاره‌سه‌ر ‌‬ ‫ورگ‌و ران‪.‬‬ ‫ی ئافره‌تان‌و‬ ‫ی نه‌زۆك ‌‬ ‫• چاره‌سه‌ر ‌‬ ‫پیاوان‪.‬‬ ‫ی پرۆستات‪.‬‬ ‫• چاره‌سه‌ر ‌‬ ‫ی مایه‌سیری‌‪.‬‬ ‫• چاره‌سه‌ر ‌‬ ‫ی (دار‬ ‫ی نه‌خۆش ‌‬ ‫• چاره‌سه‌ر ‌‬ ‫ثعلب) ده‌رده‌ڕێوی‌‪.‬‬ ‫ی هۆرمۆن‌و سوڕی‌‬ ‫• چاره‌سه‌ر ‌‬ ‫مانگانه‌‌و كه‌م خوێنی‌‪.‬‬ ‫ی رۆماتیزمه‌‪.‬‬ ‫• چاره‌سه‌ر ‌‬ ‫ی لێو بۆ هه‌میشه‌یی‌‪.‬‬ ‫• سوركردن ‌‬ ‫ی سوتان‌و‬ ‫ی ئاسه‌وار ‌‬ ‫• البردن ‌‬ ‫نه‌شته‌رگه‌ری‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫چاره‌سه‌ر ‌‬ ‫له‌گه‌ڵ‬ ‫ی تر‪.‬‬ ‫كێشه‌یه‌ك ‌‬

‫چه‌ند‬

‫• ازالة البقع والشامات وأثار حب‬ ‫الشباب‪.‬‬ ‫• ازالة التجاعيد والخطوط الناتجة‬ ‫عن التقدم فى السن‪.‬‬ ‫• ازالة البقع وحب الشباب‬ ‫الموجودة على الجسم‪.‬‬ ‫• ازالة السود حول العينين‪.‬‬ ‫• شد الصدر والبطن‪.‬‬ ‫• تكبير الثدى‪.‬‬ ‫• تقوية الرموش والحواجب‪.‬‬ ‫• تقوية األظافر‪.‬‬ ‫• ازالة الشعر دون استعمال‬ ‫الليزر‪.‬‬ ‫• ازالة حب الشباب بصورة‬ ‫دائيمة‪.‬‬ ‫• ازالة روائح األبطن والقدمين‬ ‫والفم‪.‬‬ ‫• تكبير الخدين‪.‬‬ ‫• تكبير الشفتين‪.‬‬ ‫• اطالة القامة من ‪ 7_2‬سم ‪45‬‬ ‫يوما‪.‬‬ ‫• تخفيف الوزن الزائد من ‪15_7‬‬ ‫كغم خالل ‪ 30‬يوما‪.‬‬ ‫• زيادة الوزن من ‪ 4_2‬كغم‬ ‫خالل ‪ 30‬يو‌ما‪.‬‬ ‫• عالج تساقط وتقوية الشعر‪.‬‬ ‫• عالج أمراض الصدفية والبهاق‬ ‫واألكزيما‪.‬‬ ‫• عالج الدولى وظهور شرايين‪.‬‬ ‫• عالج مرض قولون‪.‬‬ ‫• عالج تشقق القدمين والبطن‬ ‫والفخذ‪.‬‬ ‫• عالج العقم لدى النساء‬ ‫والرجال‪.‬‬ ‫• عالج البروستات‪.‬‬ ‫• عالج البواسير‪.‬‬ ‫• عالج دار ثعلب‪.‬‬ ‫• عالج األختالل الهورمونى‬ ‫والعادة الشهرية وفقر الدم‪.‬‬ ‫• عالج الروماتيزم‪.‬‬ ‫• صبغ الشفتين باللون األ حمر‬ ‫وبصورة دائيمة‪.‬‬ ‫•ازالة أثار الحروق والعمليات‬ ‫الجراحية‪.‬‬ ‫• مع عالج مجموعة أخرى من‬ ‫األمراض‪.‬‬

‫ی تۆفیق‬ ‫سه‌نگه‌ر عه‌ل ‌‬ ‫ی خانمان‬ ‫ی جوانكار ‌‬ ‫ی شاره‌زا له‌بوار ‌‬ ‫ی پسپۆڕ ‌‬ ‫خاوه‌ن ‌‬ ‫ی لوبنانی‬ ‫ی زه‌ین ئه‌تات ‌‬ ‫له‌سه‌نته‌ر ‌‬

‫ی‬ ‫ی فه‌ڕه‌نس ‌‬ ‫شیكپۆشی به‌شێواز ‌‬

‫خانمان ‌ی پاریس داده‌نرێن به‌نمون‌ه‬ ‫ی‬ ‫بۆنیشاندان ‌ی شیكپۆشی‌‌و مۆدێالت ‌‬ ‫سه‌رده‌م‪.‬‬ ‫ی‬ ‫سه‌ره‌ڕا ‌ی ئه‌و‌ه ‌ی گشتاندن شتێك ‌‬ ‫ی‬ ‫نه‌خوازراوه‌‪ ،‬به‌اڵم پایته‌خت ‌ی مۆدێل ‌‬ ‫جیهان ‌ی هه‌ندێك مه‌رج ‌ی بۆخانمان‬ ‫داناو‌ه بۆپاراستن ‌ی شیكپۆش ‌ی له‌سه‌ر‬ ‫ی‬ ‫ش������ێواز ‌ی پاریس ك������‌ه بنه‌ماكان ‌‬ ‫ی‬ ‫بریتین ل������ه‌و‌ه ‌ی ئه‌گ������ه‌ر خاوه‌ن ‌‬ ‫ی‬ ‫بااڵیه‌ك ‌ی ڕێكی������ت‌و تێڕوانینێك ‌‬ ‫س������ه‌رده‌میانه‌ت هه‌یه‌‪ ،‬پێویستت به‌م‬ ‫ی‬ ‫شه‌ش بنه‌ما سه‌ره‌كیی‌ه هه‌ی‌ه بۆئه‌و‌ه ‌‬ ‫له‌كچێك������ ‌ی ئاس������اییه‌و‌ه بگۆڕێیت‬

‫بۆكچێك ‌ی شیك‪:‬‬ ‫بنه‌ما ‌ی یه‌ك������ه‌م‪ :‬ئه‌گه‌ر پارچه‌یه‌كت‬ ‫هه‌یه‌و هه‌تا ئێستا له‌به‌رت نه‌كردوو‌ه‬ ‫پێویست‌ه ده‌ستبه‌ج ‌ێ بیبه‌خشیت‪.‬‬ ‫بنه‌م������ا ‌ی دووه‌م‪ :‬ڕه‌نگێ������ك ی������ان‬ ‫دووڕه‌ن������گ هه‌ڵبژێر‌ه ك������‌ه له‌گه‌ڵ‬ ‫پێستتدا بگونجێت‪ ،‬پاشان كۆمه‌ڵێك‬ ‫پارچ������ه‌ی س������ه‌ره‌ك ‌ی له‌س������ه‌ر ئه‌و‬ ‫دووڕه‌نگ������‌ه بك������ڕه‌‪ ،‬بۆنمون‌ه ئه‌گه‌ر‬ ‫ڕه‌نگ ‌ی په‌س������ه‌ند ‌ی ت������ۆ ڕه‌ش بوو‬ ‫پێویس������ت‌ه النیكه‌م پانتۆڵ‪ ،‬ته‌نوره‌‪،‬‬ ‫شۆرت‪ ،‬كراس ‌ی ڕه‌شت هه‌بێت‪.‬‬ ‫بنه‌ما ‌ی س������ێیه‌م‪ :‬ئه‌گه‌ر پارچه‌یه‌ك‬

‫پۆش������اكت له‌ال جوان ب������وو‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ێ با‬ ‫گۆڕین ‌ی ئاس������ان نه‌بوو لێگه‌ڕ ‌‬ ‫له‌ش������وێن ‌ی خۆ ‌ی بێت‪ ،‬چونك‌ه گه‌ر‬ ‫له‌ئێستادا پێویس������تت پێ ‌ی نه‌بێت‬ ‫دواتر به‌كه‌ڵكت دێت‪.‬‬ ‫ی‬ ‫بنه‌ما ‌ی چواره‌م‪ :‬پێویست‌ه ئه‌نداز‌ه ‌‬ ‫پۆش������اكه‌كانت پڕ به‌جه‌سته‌ت بێت‬ ‫ئه‌گه‌رنا شێوه‌ت ناڕێك ده‌رده‌كه‌وێت‪.‬‬ ‫بنه‌ما ‌ی پێنجه‌م‪ :‬پۆش������اك ‌ی س������اد‌ه‬ ‫ش������تێك ‌ی ج������وان‌و عه‌مه‌لییه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫بۆده‌رخستن ‌ی پێویست ‌ی به‌هه‌ندێك‬ ‫بابه‌ت ‌ی ڕازاندنه‌وه‌یه‌‪ ،‬شاڵ‪ ،‬زیو یان‬ ‫زێڕ یان هه‌ندێك كرستاڵ ‌ی ساد‌ه‬

‫ی پێویسته‌؟‬ ‫ی وه‌ك مانگ چ ‌‬ ‫بۆ ڕووییه‌ك ‌‬ ‫گرنگی������دان به‌ڕوخس������ارو‬ ‫ی‬ ‫مه‌س������اجكردن به‌به‌كارهێنان ‌‬ ‫ئاماده‌كراو ‌ی سروشت ‌ی پێویست‌ه‬ ‫بۆڕیگرت������ن له‌وش������كبونه‌وه‌و‬ ‫دروس������تبوون ‌ی چرچ له‌سه‌ری‌‪،‬‬ ‫چه‌ندین ڕێگا ‌ی جۆراوجۆریش‬ ‫هه‌ی‌ه بۆگه‌یشتن به‌و مه‌به‌سته‌‪ ،‬یه‌ك‬ ‫ی‬ ‫له‌و ڕیگایانه‌ش ئه‌م ئاماده‌كراو‌ه ‌‬

‫خواره‌وه‌ی‌ه ك‌ه ڕێگه‌یه‌ك ‌ی ئاسان‌و‬ ‫به‌س������ووده‌‪ ،‬چونك‌ه پێس������تت‬ ‫ناسك‌و خاوێن‌و له‌هه‌مان كاتدا‬ ‫پرشنگدار ده‌كات‪ ،‬گیراوه‌كه‌ش‬ ‫پێكهاتوو‌ه له‌‪:‬‬ ‫زه‌یت������ ‌ی بادام ‪ +‬گلیس������رین‪+‬‬ ‫ئ������او ‌ی لیمۆ ك‌ه هه‌رس������ێكیان‬ ‫تێكه‌ڵ بكه‌و پێش نوستن بیاند‌ه‬

‫ی‬ ‫له‌ڕووخسارو گه‌ردنت‪ ،‬به‌یان ‌‬ ‫پاش له‌خه‌وهه‌ستان ڕووخسارت‬ ‫ی‬ ‫جوان بش������ۆ‪ .‬ئه‌گه‌ر بۆنه‌یه‌ك ‌‬ ‫تایب������ه‌ت له‌ئارادا بوو پاش ئه‌م‌ه‬ ‫ڕووخس������ارت به‌چا ‌ی س������ه‌وز‬ ‫بشۆ زیاتر ڕه‌ونه‌قدار ده‌بێت‌و‬ ‫ئارایشت جوانتر ده‌رده‌كه‌وێت‬ ‫له‌سه‌ری‌‪.‬‬

‫ی قژ‬ ‫ی سروشتی‌ بۆدرێژبوونه‌و ‌ه ‌‬ ‫ڕه‌چه‌ته‌یه‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫ئه‌مس������اڵ مۆدێل ‌ی قژ ‌‬ ‫ك������ورت هاتن������‌ه‬ ‫ی‬ ‫د و ا و ه‌یه‌ك������ ‌‬ ‫زۆر ‌ی به‌خۆو‌ه‬ ‫بین������ی‌‪ ،‬به‌م‬ ‫هۆ یه‌ش������ه‌و ‌ه‬ ‫خا نم������ا ن‬ ‫ی‬ ‫جا ر ێك������ ‌‬ ‫ت������ر كه‌وتن������‌ه‬ ‫ی‬ ‫درێژكردنه‌وه‌ ‌‬ ‫قژ ه‌كا نی������ا ن ‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ئه ‌ما ن������ه ‌ ‌‬ ‫خواره‌وه‌ش چه‌ند‬ ‫ڕه‌چه‌ته‌یه‌ك������ن بۆ ئه‌و‬ ‫ی‬ ‫كه‌س������ان‌ه ‌ی ئ������اره‌زوو ‌‬ ‫درێژكردن������ه‌و‌ه ‌ی قژه‌كانیان‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬له‌وانه‌‪:‬‬ ‫‪.1‬گی������راو‌ه ‌ی یه‌ك������ه‌م‬

‫پێكهات������وو‌ه له‌تێكه‌ڵ‌ه ‌ی گ������وڵ‪ ،‬زه‌یت ‌ی گه‌رچه‌ك‪،‬‬ ‫زه‌یت������ ‌ی زه‌یتوون‪ ،‬مێخه‌ك‪ ،‬ئه‌مان‌ه هه‌موو ‌ی بكه‌ر‌ه‬ ‫ناو ده‌فرێك ‌ی گه‌وره‌وه‌و بۆماو‌ه ‌ی ‪10‬خوله‌ك له‌سه‌ر‬ ‫ئاگرێك ‌ی هێواش دایبنێ‌‪ ،‬دواتر دایبگره‌و ك‌ه سارد‬ ‫بوه‌و‌ه بۆماو‌ه ‌ی یه‌ك كاژێر بید‌ه له‌قژه‌كه‌ت پاشان‬ ‫ی‬ ‫بیشۆ‪ ،‬بۆسوودوه‌رگرتن ‌ی زیاتر هه‌وڵبد‌ه هه‌فت‌ه ‌‬ ‫دووجار ئه‌م‌ه دووباره‌بكه‌یته‌وه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫‪.2‬گیراو‌ه ‌ی دووه‌م پێكهاتوو‌ه له‌كڵۆیه‌ك س������یر ‌‬ ‫پاككراو ‌ی له‌ڕن������ه‌دراو ‪ +‬زه‌یت ‌ی گوێز ‌ی هندی‌‪+‬‬ ‫زه‌یت ‌ی زه‌یتوون ‪ +‬زه‌یت ‌ی بادام ‪ +‬ڕۆن گه‌رچه‌ك‪،‬‬ ‫هه‌ریه‌ك له‌مانه‌ش به‌بڕ ‌ی كه‌وچكێك یان دووان‬ ‫به‌كاردێت به‌پێ ‌ی درێ������ژ ‌ی قژه‌ك‌ه ‌ی ئه‌وه‌ش بزان‌ه‬ ‫بۆگه‌یشتن به‌ئه‌نجام پێویست‌ه بۆماو‌ه ‌ی شه‌ش هه‌فت‌ه‬ ‫به‌ب ‌ێ وه‌ستان به‌كاربهێنرێت‪.‬‬ ‫‪.3‬پێویست‌ه بێزارنه‌بیت ئه‌گه‌رهاتوو كه‌مێك قژت‬ ‫وه‌ر ‌ی له‌م ماوه‌یه‌دا‪ ،‬چونك‌ه قژ ‌ی نوێ‌‌و ته‌ندروست‬ ‫جێگ‌ه ‌ی ده‌گرێته‌وه‌‪ ،‬باش������تریش وای‌ه له‌م ماوه‌یه‌دا‬ ‫به‌هیچ جۆرێك سشوار به‌كارنه‌هێنرێت‪.‬‬

‫به‌كاربهێنه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫بنه‌ما ‌ی شه‌شه‌م‪ :‬خاتون ‌ی فه‌ڕه‌نس ‌‬ ‫پۆشاكه‌كان ‌ی شیك‌و ده‌ركه‌وتوون‪،‬‬ ‫به‌وپه‌ڕ ‌ی متمانه‌به‌خۆبونه‌و‌ه به‌ڕێدا‬ ‫ده‌ڕوات‪ ،‬له‌به‌رئ������ه‌و‌ه ت������ۆش وه‌ك‬ ‫ئه‌وهه‌میش������‌ه متمان������ه‌ت به‌خ������ۆت‬ ‫به‌هێزبێت‪.‬‬ ‫تێبینی‌‪ :‬به‌ده‌ستهێنان ‌ی گه‌نجینه‌یه‌ك‬ ‫له‌پۆشاك ‌ی فه‌ره‌نس ‌ی كارێك ‌ی ئاسان‌و‬ ‫س������اده‌یه‌‪ ،‬به‌اڵم پێویست ‌ی به‌كات‌و‬ ‫ئارامگرتنه‌‪ ،‬تا خۆت ڕزگاربكه‌یت‬ ‫له‌هه‌موو پارچ‌ه كۆنه‌كان‌و بیانگۆڕیت‬ ‫به‌پارچ‌ه ‌ی نوێ‌‌و ناوازه‌‪.‬‬

‫ی لیمۆ‬ ‫شه‌ربه‌ت ‌‬ ‫به‌نه‌عنا‬

‫كه‌ره‌سته‌كان‪:‬‬ ‫‪ .1‬شه‌ش كه‌وچك ‌ی چێشت شه‌كر‪.‬‬ ‫‪ .2‬چوار كوپ ئاو‪.‬‬ ‫‪ .3‬چاره‌ك‌ه كوپێك شه‌ربه‌ت ‌ی لیمۆ ‌ی تازه‌‪.‬‬ ‫‪ .4‬چاره‌ك‌ه كوپێك گه‌اڵ ‌ی نه‌عنا ‌ی تازه‌‪.‬‬ ‫بۆپێشكه‌ش������كردن‪ ،‬پێویست‌ه پارچ‌ه سه‌هۆڵ‌و‬ ‫گه‌اڵ ‌ی نه‌عنا به‌كاربێت‪.‬‬ ‫چۆنێت ‌ی ئاماده‌كردنی‌‪:‬‬ ‫‪ .1‬ش������ه‌كره‌كه‌و ئاوه‌كه‌و ش������ه‌ربه‌ت ‌ی لیمۆك‌ه‬ ‫پێكه‌و‌ه ده‌كه‌ین‌ه ناو تێكه‌ڵكه‌ر ‌ی كاره‌باییه‌وه‌و‬ ‫دایده‌گیرس������ێنین تا ش������ه‌كره‌ك‌ه به‌باش������ ‌ی‬ ‫ده‌توێته‌وه‌‪ .‬دواتر گه‌اڵ ‌ی نه‌عناك‌ه ‌ی تێده‌كه‌ین‬ ‫وبۆم������او‌ه ‌ی نیوخول������ه‌ك تێكه‌ڵكه‌ره‌ك‌ه ئیش‬ ‫پێده‌كه‌ین تا جوان تێكه‌ڵ به‌یه‌ك ده‌بن‪ ،‬ئیتر‬ ‫شه‌ربه‌ته‌ك‌ه ده‌پاڵێوین‌و له‌به‌فرگردا دایده‌نیین‪.‬‬ ‫پاش ساردبوون ده‌یكه‌ین‌ه ناو كوپه‌وه‌و پارچ‌ه‬ ‫س������ه‌هۆڵه‌كان ‌ی تێده‌كه‌ین‌و به‌گه‌اڵ ‌ی نه‌عناك‌ه‬ ‫ده‌یڕازێنینه‌وه‌‌و پێشكه‌ش ‌ی ده‌كه‌ین‪.‬‬


‫چی ده‌بێته‌ هۆی جه‌ڵده‌ی‬ ‫ده‌ماخ‌و نه‌خۆشییه‌کانی دڵ‬

‫گه‌نجان له‌ڕێی بلوتوسه‌و‌ه‬ ‫وێنه‌ی سێکسی بۆ هاوڕێکانیان ده‌نێرن ‪9‬‬ ‫خاوه‌ن ئیمتیاز‪:‬‬

‫کۆمپانیای رووداو‬

‫به‌ڕێوه‌به‌ری نوسین‪:‬‬

‫شاخه‌وان مه‌حمود‬

‫‪12‬‬

‫ره‌چه‌ته‌یه‌کی سروشتی‬ ‫بۆ درێژکردنه‌وه‌ی قژ‬

‫‪18‬‬

‫خێزانی نم‌نم‬ ‫به‌رزان عه‌لی‌ حه‌مه‬

‫سه‌روه‌ر که‌ریم سه‌عید‬

‫ناونیشان‪ :‬سلێمانى شاڕێی سالم ته‌الرى سلێمانی مۆڵ ‪ -‬نهۆ‌می دووه‌م‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری کارگێڕی‪:‬‬ ‫بۆ په‌یوه‌ندی‪3186176 - 07480151705 - 07710268004 :‬‬ ‫دابان عیزه‌ت‬ ‫‪Nmnmpress@yahoo.com‬‬

‫‪7‬‬

‫‪www.Nnmnm.com‬‬

‫ی ئه‌نجلینا‬ ‫تاتووه‌كه‌ ‌‬ ‫بۆ براد بیته‌‬

‫‪7‬‬

‫‪7‬‬ ‫بو خه‌لک‬ ‫له خه‌لکه‌و ‌ه‬

‫‪33‬‬

‫سه‌رۆكی‌ به‌رازیل به‌سێ‌ دۆالر‬ ‫به‌مه‌به‌ست ‌ی كۆكردنه‌و‌ه ‌ی پاه‌‌و راكێشان ‌ی الیه‌نگران ‌ی نو ‌ێ بۆ هه‌ڵبژاردنه‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌تیه‌كان ‌ی تشرین ‌ی دووه‌م ‌ی داهاتوو‪ ،‬پارت ‌ی كرێكاران ‌ی به‌رازیل ‌ی‬ ‫به‌سه‌رۆكایه‌ت ‌ی لویس ئیناسیۆ لۆال داسیلڤا ‌ی سه‌رۆك ‌ی واڵت بیرۆك‌ه ‌ی فرۆشتنی‌‬ ‫بووكه‌ڵ‌ه ‌ی له‌س������ه‌ر شێو‌ه ‌ی س������ه‌رۆك خس������ته‌ڕوو‪ .‬ده‌بێت پارته‌ك‌ه بۆ دواجار‬ ‫بڕیاربدات له‌سه‌ر ئه‌و بیرۆكه‌ی‌ه ك‌ه نرخ ‌ی هه‌ر بوكه‌ڵه‌یه‌كیش ته‌نها س ‌ێ دۆالر‬ ‫ده‌بێت‌و له‌ئاب ‌ی ئه‌مساڵه‌و‌ه شێواز ‌ی كۆتایی بووكه‌ڵه‌ك‌ه دیاری ده‌كرێت‪ .‬سه‌باره‌ت‬ ‫ب‌ه پۆشاك ‌ی سه‌رۆك له‌و بوكه‌ڵه‌یه‌دا دوو بیرۆك‌ه هه‌یه‌‪ :‬یان ئه‌وه‌تا درێس‌ه زه‌رد‌و‬ ‫سه‌وزه‌ك‌ه ‌ی هه‌ڵبژارد‌ه ‌ی تۆپ ‌ی پێ ‌ی به‌رازیل ده‌پۆشێت‪ ،‬یان ئه‌وه‌تا به‌قات‌و بۆینباعی‌‬ ‫كالسیكییه‌و‌ه ده‌بێت‪.‬‬

‫تاقمی‌ ددانه‌كه‌ ‌ی چه‌رچڵ بۆ فرۆشتن‬

‫ئه‌نجلینا جول ‌ی ئه‌ستێر‌ه ‌ی به‌ناوبانگ ‌ی ئه‌مریك ‌ی ره‌تیكرده‌و‌ه كه‌‬ ‫قس‌ه له‌بار‌ه ‌ی ورده‌كاریی ئه‌و تاتوو‌ه بكات ك‌ه له‌سه‌ر جه‌ست‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫خۆ ‌ی نه‌خشاندوویه‌ت ‌ی ته‌نها ئه‌وه‌ند‌ه نه‌بێت ك‌ه به‌تایبه‌ت بۆ‬ ‫براد بیت ‌ی خۆشه‌ویست ‌ی ئه‌و كار‌ه ‌ی كردووه‌‪.‬‬ ‫له‌دیدارێكیدا له‌گه‌ڵ كه‌ناڵ ‌ی ئێم تیڤی‌‪ ،‬ئه‌نجلینا وتی‌‪ :‬تاتووه‌ك‌ه شتێكی‌‬ ‫تایبه‌ت������‌ه ته‌نها بۆ براد بیت‪ ،‬به‌اڵم هی������چ ورده‌كارییه‌ك ‌ی له‌وباره‌یه‌وه‌‬ ‫نه‌دركاند‪.‬‬ ‫ئه‌و تاتوو‌ه ‌ی ئه‌نجلینا كاتێك ئاشكرابوو ك‌ه هه‌ندێك كه‌س به‌جلێكی‌‬ ‫كورته‌و‌ه بینیبوویان‌و له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ش������دا ئه‌نجلینا وتی‌‪« :‬من كه‌سێكی‌‬ ‫شكستخواردووم له‌شاردنه‌و‌ه ‌ی نهێنییه‌كاندا»‪.‬‬

‫بڕیار‌ه له‌زیادكردنێك ‌ی ئاش������كرادا تاقم ‌ی ددانه‌ك‌ه ‌ی وینستۆن‬ ‫چه‌رچڵ ‌ی سه‌رۆك وه‌زیران ‌ی كۆچكردوو‌ه ‌ی به‌ریتانیا بفرۆشرێت‪.‬‬ ‫به‌گوێر‌ه ‌ی لێدوان ‌ی به‌رپرسان ‌ی خان‌ه ‌ی كیز بۆ زیادكردنه‌كان‪،‬‬ ‫پێش������بین ‌ی ده‌كرێت ئه‌و به‌ش������‌ه ‌ی تاقم ‌ی ددانه‌ك‌ه ‌ی چه‌رچڵ ك‌ه به‌نیازن‬ ‫بیفرۆشن بڕ ‌ی حه‌وت هه‌زار دۆالر بكات‪.‬‬ ‫ئه‌و تاقم ‌ی ددان‌ه ال ‌ی كه‌سێك پارێزراو‌ه ك‌ه كات ‌ی خۆ ‌ی باوك ‌ی ددانساز‬ ‫بووه‌‌و ئه‌و تاقم ‌ی ددان‌ه ‌ی بۆ چه‌رچڵ دروستكردووه‌‪.‬‬

‫خانووه‌كه‌ی‬ ‫‌ مارلین مۆنڕۆ‬ ‫ی ‪3.6‬ملیۆن‬ ‫به‌بڕ ‌‬ ‫ده‌خرێته‌ مه‌زاده‌وه‌‬ ‫ئه‌و ماڵ������‌ه ‌ی ك‌ه له‌ش������اری‌‬ ‫برانتۆرد ‌ی ئه‌مریكا مارلین‬ ‫مۆن������ڕۆ ‌ی ئه‌س������تێر‌ه ‌ی به‌ناوبانگ������ی‌‬ ‫ورووژێنه‌ر ‌ی تێدا مرد‪ ،‬بۆ فرۆش������تن‪.‬‬ ‫رۆژنام������‌ه ‌ی لۆس ئه‌نجل������ۆس تایمز‬ ‫باڵویكرده‌و‌ه ماڵه‌ك������‌ه له‌چوار ژووری‌‬ ‫نوس������تن‌و س������ ‌ێ گه‌رماو پێكهاتووه‌‪،‬‬ ‫خانوویه‌ك ‌ی تابڵێ ‌ی جوانه‌‌و له‌س������اڵی‌‬ ‫‪ 1929‬دروستكراوه‌‌و مه‌له‌وانگه‌یه‌كیش‬ ‫له‌نێو حه‌وشه‌كه‌یدایه‌‪.‬‬ ‫مۆنڕۆ له‌م خانووه‌دا ده‌ژیا‌و له‌س������اڵی‌‬ ‫‪1962‬یش دوا ‌ی ئ������ه‌و‌ه ‌ی ده‌رمانێكی‌‬ ‫زۆر ‌ی خ������وارد‪ ،‬هه‌ر ل������ه‌و خانووه‌دا‬ ‫كۆچ ‌ی دواییكرد‪.‬‬

‫شاكیرایش دز ده‌رچوو!‬ ‫ی‬ ‫ی ‪‌ 2010‬ی باش������وور ‌‬ ‫له‌كاتێكدا زۆركه‌س پێیانوای‌ه مۆندیال ‌‬ ‫ی‬ ‫ئه‌فریقا له‌ئاس������ت ئه‌و پێش������بینییانه‌دا نه‌بوو ك������‌ه له‌بار‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫س������ه‌ركه‌وتنیه‌و‌ه له‌ئارادابوون‌و چوار ساڵیش������‌ه هه‌واداران ‌‬ ‫ی‬ ‫ی هان‌ه سه‌ر! ئه‌ویش ئه‌و گۆرانیی‌ه ‌‬ ‫ی تریش ‌‬ ‫ی ده‌كه‌ن‪ ،‬عه‌یبێك ‌‬ ‫چاوه‌ڕێ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی مۆندیال‪ ،‬به‌اڵم وادیار‌ه گۆرانییه‌ك ‌‬ ‫شاكیرای‌ه ك‌ه كرای‌ه گۆرانی ره‌سم ‌‬ ‫دزراوه‌!‬ ‫ی مۆندیال وه‌ك‬ ‫«واكا واكا» ئ������ه‌و گۆرانیی‌ه بوو ك‌ه به‌درێژایی مانگ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی گۆرانیبێژ ‌ی كۆڵۆمب ‌‬ ‫ی ‪ 2010‬به‌ده‌نگ ‌‬ ‫گۆرانیی ره‌س������میی مۆندیال������ ‌‬ ‫ی ناو ‌ی له‌زمان‌ه‬ ‫ش������اكیرا وترایه‌وه‌‌و ده‌وترا هه‌ندێك له‌وش‌ه سه‌یره‌كان ‌‬ ‫ئه‌فریقییه‌كان������ه‌و‌ه وه‌رگیراو‌ه به‌تایبه‌ت دوا ‌ی ئ������ه‌و‌ه ‌ی ك‌ه بۆیه‌كه‌مجار‬ ‫مۆندیال رێگ‌ه ‌ی كیشوه‌ر‌ه ئه‌سمه‌ره‌ك‌ه ‌ی دۆزییه‌وه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی گۆڵ‪ ،‬بیرۆك‌ه ‌‬ ‫ی س������ایت ‌‬ ‫س������ه‌یره‌ك‌ه له‌وه‌دای‌ه ك‌ه به‌گوێر‌ه ‌ی هه‌واڵێك ‌‬ ‫ی ده‌گه‌ڕێته‌و‌ه بۆ ‪28‬س������اڵ‬ ‫گۆرانییه‌ك‌ه كۆنه‌‌و دزراوه‌‪ ،‬به‌جۆرێك ته‌مه‌ن ‌‬ ‫له‌مه‌وب‌هر‌و به‌وپێیه‌ش بێ شاكیرایش دز ده‌رچوو!!‬

‫پۆلیس ئۆلمه‌رت بانگده‌كاته‌وه‌‬ ‫وته‌بێژ ‌ی پۆلیس ‌ی ئیسرائیل ‌ی ئاشكرایكرد جارێكیتر ئیهۆد‬ ‫ئۆڵمه‌رت ‌ی سه‌رۆك وه‌زیران ‌ی پێش������وو ‌ی ئه‌و واڵت‌ه ‌ی بانگ‬ ‫كردووه‌‪ ،‬ئه‌وه‌ش له‌چوارچێو‌ه ‌ی لێكۆڵینه‌وه‌كان ‌ی په‌یوه‌س������ت‬ ‫به‌دۆس������ی‌ه ‌ی گه‌نده‌ڵیی «هۆلیالند» ‌ی شار ‌ی قودس دێت‪ ،‬چونكه‌‬ ‫گومان ده‌كرێ������ت ئۆڵمه‌رت تێوه‌گالبێت له‌س������پیكردنه‌و‌ه ‌ی پاره‌‌و‬ ‫گه‌نده‌ڵی‌‌و خراپ به‌كارهێنان ‌ی ده‌سه‌اڵت كاتێك سه‌رۆك ‌ی شاره‌وانی‌‬ ‫قودس‌و وه‌زیر ‌ی پیشه‌سازی‌‌و بازرگان ‌ی بووه‌‪.‬‬ ‫به‌گوێر‌ه ‌ی سه‌رچاو‌ه رۆژنامه‌وانییه‌كانیش پێده‌چێت بڕ ‌ی ‪3.5‬ملیۆن‬ ‫ش������یكل (‪700‬هه‌زار دۆالر) به‌رتیل ‌ی وه‌رگرتبێت بۆ په‌سه‌ندكردنی‌‬ ‫پرۆژ‌ه ‌ی «هۆلیالند» ‌ی تایبه‌ت به‌دروس������تكردن ‌ی كۆمه‌ڵگه‌یه‌كی‌‬ ‫نیشته‌جێبوون ‌ی گه‌ور‌ه له‌شار ‌ی قودس‪.‬‬ ‫دوا ‌ی ئ������ه‌و‌ه ‌ی پۆلیس داوا ‌ی ده‌س������تگیركردن ‌ی كرد له‌س������ه‌ر ئه‌و‬ ‫گه‌نده‌ڵیانه‌‪ ،‬ئۆڵمه‌رت له‌ئه‌یلوول ‌ی ‪2008‬دا به‌ناچار ‌ی ده‌ست ‌ی له‌پۆستی‌‬ ‫سه‌رۆك وه‌زیران كێشایه‌وه‌!‬


Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.