16 minute read
Uit de vereniging
Vrijwilliger in de spotlight
Wie?
Wien Gerards (66) uit Enschede
Wat doe je voor het Nivon?
Een heleboel, met name voor Den Broam. Ik ben daar PRfunctionaris, ik doe de website, facebook en instagram, samen met onze secretaris Reini Smit. We verdelen de taken en dat samen sparren is heel prettig. Ook probeer ik de plaatselijke pers in te schakelen, zoals bij ons 90jarig bestaan en toen we de gouden Green Key kregen. Verder zet ik activiteiten op zoals de midweken en dan is er natuurlijk de tweede fase van het smulpad en het belevingsbos. In het voorjaar lukte het vanwege de droogte niet om te planten, nu gaan we dat doen met een aantal vrijwiligers. Wat we planten is een beetje afhankelijk van schaduw en vocht. Daarnaast ben ik af en toe huiswacht en zit ik in het dagelijks bestuur.
Hoeveel tijd kost dat allemaal?
Bijna een halve dagtaak, dus twintig uur per week ben ik wel bezig.
Vertel eens iets over de gouden Green Key?
In mijn werk was ik altijd al bezig met gezondheid en milieu, dat loopt als een rode draad door mijn leven. Nu ben ik daar ook druk mee voor Den Broam. Dat Green Key-certificaat is belangrijk, maar ook blok aan het been. Je moet overal op letten, maar wij hebben een klein huis en weinig geld om te investeren. De vrijwilligers moeten het allemaal zelf doen. Dat is lastig manoeuvreren, want weinig geld betekent keuzes maken en soms vinden mensen het niet zo belangrijk. Dan ben ik vaak de zeurkous die dingen toch gedaan wil hebben. Bijkomend probleem is dat wij gezien worden als bedrijf en dat zijn we eigenlijk niet. We willen alles professionaliseren in de toekomst, maar we zijn er nog niet. Green Key is belangrijk voor een organisatie als Nivon, we willen netjes en maatschappelijk verantwoord omgaan met het milieu. Het certificaat moet je telkens weer verdienen en de normen worden steeds aangescherpt. Voor een organisatie zonder winstoogmerk met een krappe beurs blijft dat een uitdaging.
Doe je nog meer vrijwilligerswerk?
In de bibliotheek ben ik actief bij de Voorleesexpres: je leest dan ongeveer twintig keer voor bij een gezin, als voorbeeld voor de ouders en om kinderen te leren dat lezen leuk is. Ook doen we aan taalontwikkeling aan de hand van spelletjes. Op dit moment ben ik coördinator en ga ik met een voorlezer mee naar een gezin om te kijken of er extra hulp nodig is bij de taalontwikkeling.
Heb je nog tijd voor hobby’s?
Ik onderhoud een tuin, die ligt op vijf minuten fietsen in Gronau. Een deel van de tuin is moestuin en een deel is voor groente, fruit en bloemen.
Wat is nog meer belangrijk in je leven?
Mijn man en mijn twee dochters. Een van mijn dochters heeft extra begeleiding nodig en ik heb me ingezet voor een goede woonvoorziening voor haar.
In deze rubriek zetten we elke keer een Nivon-vrijwilliger in het zonnetje. Wil je iemand aanmelden? Mail een korte toelichting naar toorts@nivon.nl•
Nivon Gouda sluit aan bij Climate Miles
Urgenda wandelde in oktober de Climate Miles: van Groningen naar de VN-klimaattop in Glasgow. Op 22 oktober liep de groep van Woerden naar Gouda. Nivonafdeling Gouda sloot zich bij deze etappe aan. Daarna vervolgde de groep haar route naar Rotterdam, vanaf Rotterdam met de trein naar Edinburgh en weer doorlopend naar Glasgow.•
Begeleiders Sociale Groepsvakantie gezocht
Wil je deze zomer iets waardevols betekenen voor een ander? Ga mee als begeleider van een week Sociale Groepsvakantie voor vluchtelingkinderen met één van hun ouders of een week voor alleengaande volwassenen (minima). De weken zijn tussen 20 juli en 25 aug. 2022. Zoals het er nu naar uitziet vinden de weken plaats in De Bosbeek, De Kleine Rug, Het Hunehuis, Morgenrood, Allardsoog en Krikkenhaar. Je kunt je talenten inzetten in de kookstaf of in de begeleiding van volwassenen of kinderen, om deze week ook voor anderen een geweldige ervaring te laten zijn. Je krijgt een introductieweekeind om je als team voor te bereiden en er is steeds een budgetje aanwezig om leuke dingen te kunnen doen. Laat je sociale hart spreken, zet je in en ervaar een week die je niet had willen missen.
In memoriam
Jopie van Vilsteren-Koeslag
In september bereikte ons het droeve bericht dat Jopie van Vilsteren-Koeslag op 83jarige leeftijd is overleden. We konden het nauwelijks geloven; de verslagenheid was groot.
Elke woensdag, week in, week uit, jaar in, jaar uit, kwam zij met haar man Henny – Nivonleden van het eerste uur – vanuit Zwolle naar Het Hunehuis. Henny, voormalig voorzitter van de beheercommissie, voor het kluswerk; Jopie voor de huishoudelijke taken. Jarenlang was zij coördinator van de huishoudelijke dienst en gaf zij leiding aan de halfjaarlijkse werkweek, waarin het huis door een groot aantal vrijwilligers spic en span wordt gemaakt.
Het Hunehuis was haar tweede familie, zó thuis voelde zij zich daar. We zijn Jopie veel dank verschuldigd en gedenken haar in liefdevolle herinnering. — Henk Zwaanswijk
Een beter milieu
— begint dat bij jezelf?
Tekst: Hester Schaaf Foto’s: privé-archief Esle en Isa Demonstreren, laten zien waar je voor staat, heeft zin, vinden Nivonners. In november liep er een Nivonblok mee bij de landelijke klimaatdemonstratie in Amsterdam. Ook onder jonge Nivonners is activisme springlevend. Esle en Isa vertellen over hun motivatie.
Op haar zestiende liep Esle voor het eerst mee in een kraakdemonstraties, in de tijd dat de wet kraak- en leegstand werd opgesteld, om het woonrecht voor krakers te behouden. Zo rolde ze in het activisme. “Ik maak me nu hard voor de antiracismebeweging, al vind ik niet dat ik, als witte vrouw, daar een boegbeeld voor moet zijn. Daarnaast doe ik veel aan milieuactivisme. Er speelt veel rond chemiebedrijf Chemours, in Dordrecht, waar ik woon. Zij dumpen de schadelijke stof GenX in het water, daar hebben we met banners tegen geprotesteerd bij de Dordrecht Pride een beetje controversieel, want Chemours was de hoofdsponsor- en Wantijpop. Bij een optreden van Merol hebben we helemaal vooraan een banner uitgerold waardoor niemand meer iets kon zien. Toen heeft de security ons weggestuurd. Verder loop ik mee in klimaatdemonstraties en in de Women’s March. Wat ik aan die laatste heel fijn vind, is dat het echt inclusief is. Dus het streven is niet dat alle witte, hoogopgeleide vrouwen een goede baan hebben, maar dat het pas klaar is als iederéén gelijke kansen heeft. Inclusiviteit komt steeds meer naar voren bij demonstraties en verdient echt aandacht. Dat gaat om bijvoorbeeld inclusief taalgebruik, maar ook over de toegankelijkheid van een locatie voor mindervaliden. Zo is een park niet prettig voor rolstoelgebruikers. Verder: zorg voor diverse sprekers; zorg voor toegankelijkheid, dat je bijvoorbeeld online kunt meekijken of dat er een gebarentolk aanwezig is. Het idee heerst dat toegankelijkheid een luxe is, terwijl het een recht is. Dat is bizar. Ik weeg mijn keuzes af. Ik zeg niet altijd overal wat van, maar als ik ergens niet achter sta, maak ik er geen gebruik van. Als ik een zwarte piet in een etalage zie, ga ik niet naar binnen. Of als mijn favoriete restaurant zegt: ‘Die corona QR-code, daar doen we niet aan mee’, dan ga ik daar, met pijn in mijn hart, niet naar binnen. Maar dat is puur persoonlijk. Het zet geen zoden aan de dijk, maar ík voel me er beter bij als ik mijn geld er niet heen breng. Een heel systeem verander je niet door veganistisch te eten of ervoor te kiezen niet te vliegen. Zelfs niet als al mijn vrienden en familie hetzelfde zouden doen. ‘Een beter milieu begint bij jezelf’ klopt niet, het begint bij de grote bedrijven. Daar zou je boos naar moeten kijken, in plaats van naar elkaar. Je moet een beetje mild zijn voor elkaar, en voor jezelf.
Tip voor Nivon: Alle toiletten zijn m/v. Terwijl er volgens mij geen Nivonmensen die daar waarde aan hechten. Als je dat afschaft heeft niemand het gevoel dat-ie ergens is waar hij niet mag zijn. Bij JUMP bijvoorbeeld hebben we meerdere gemengde tenten: zo kunnen kinderen kiezen waar ze zich thuisvoelen, ongeacht of dat jongens, meisjes of mensen daarbuiten zijn. Op kampen van JUMP eten we al drie jaar vegetarisch. Dan ben je toegankelijk voor iedereen die een bepaald dier niet mag of wil eten. Maar bij veel Nivonbijeenkomsten wordt er nog veel vlees gegeten. Ik denk dat het een eenvoudige aanpassing is om te zeggen: ‘Wij geven bij Nivon, als natuurorganisatie, geen geld meer uit aan vlees.’ Esle Schrauwen (29 jaar) is begeleider bij JUMP en welzijnswerker.•
“Volgens mij is het grootste probleem van deze tijd de klimaatcrisis. Ik zet mij in voor klimaatgerechtigheid sinds 2019; dit was het begin van mijn activistenbestaan. Ik had erover gelezen op social media en dacht: ‘Dit vind ik belangrijk.’ Toen ben ik met wat vrienden naar de grote Klimaatmars in Den Haag gegaan. Ik zit nu bij verschillende organisaties die zich inzetten voor het klimaat, zoals Extinction Rebellion en MBO for Climate. Laatstgenoemde heb ik dit jaar met een vriend en wat andere mensen opgericht en daar ben ik nu het actiefst mee bezig. Om meer bekendheid te krijgen en om ervoor te zorgen dat meer MBO’ers zich inzetten voor het klimaat, gaan we bijvoorbeeld naar conferenties en zoeken we contact met docenten op MBO’S. Laatst waren we bij het MBO Green ConFest in Lelystad, waar MBO’ers heen kwamen die een groenproject op school hadden gedaan. Ook doe ik mee aan acties van Extinction Rebellion; een organisatie die zich met non-violent acties inzet voor het klimaat. Om de overheid wakker te schudden en ervoor te zorgen dat zij actie gaat ondernemen. Een maand geleden zat ik bijvoorbeeld nog op een kruispunt in Den Haag voor het Ministerie van Economische zaken en Klimaat. Ik heb wel vrienden die zich niet zo inzetten als ik doe, maar voor zover ik weet vinden ze het allemaal goed wat ik doe. Ik zou het moeilijk vinden als zij het er totaal niet mee eens zouden zijn. Het onderwerp is voor mij heel belangrijk, sinds ik weet dat de klimaatcrisis bestaat ben ik er constant mee bezig. Dat zou eigenlijk iedereen van mijn generatie moeten doen. Het gaat over onze toekomst op deze aarde. Mijn moeder is ook actief klimaatactivist, daar ben ik heel dankbaar voor. Ik ken genoeg mensen van wie de ouders het totaal niet met ze eens zijn over dit onderwerp.
Tip voor Nivon: Aan Nivonners zou ik willen meegeven: kom ook zelf in actie! Als je hiervoor niet de straat op wil, mobiliseer dan andere mensen om dit te doen of op een andere manier in actie te komen. Ze zeggen vaak ‘begin bij jezelf’. Dit kan door bijvoorbeeld minder of geen vlees te eten en je afval te scheiden. Stap over naar een groene bank, zoals ASN of Triodos. En het allerbelangrijkste, naar mijn mening: koop kleding tweedehands en niet alles nieuw (fast fashion).
Isa Opheikens (20 jaar) is begeleider bij JUMP en loopt stage als onderwijsassistent op een vrije school.•
Groen-prijs voor Den Broam
De vrijwilligers van Den Broam hebben in november de vrijwilligersprijs ‘Groen’ van de provincie Overijssel uitgereikt gekregen. De nominatie gold voor de vele werkzaamheden die zij hebben verricht in de coronatijd, waarbij zowel binnen als buiten vele veranderingen hebben plaatsgevonden. Zoals de bouw van de twee Broamhutten, twee tipi's, het Jannapad, twee klimparcours voor jonge en oudere kinderen, een theater en binnen modernisering van de kamers, huiskamer en het sanitair.•
— Bert van Eekelen
Toch een speldje voor 60 jaar Nivonlid
De Nivon-afdeling Heiloo is verleden jaar samengevoegd met Nivon-Zaanstreek. Voor de jubilarishuldeging op de jaarvergadering wordt de ledenlijst bekeken. De secretaris komt daarbij een Nivonner tegen die al 60 jaar lid is. Hij krijgt een uitnodiging om tijdens de jaarvergadering in het zonnetje te worden gezet. Maar Bauke Douwe Bark uit Heiloo is 94 en kan niet komen. Hij is altijd een actieve Nivonner geweest en het bestuur vindt dat we het speldje dan maar naar hem moeten brengen. Een week later brengen de penningmeester Henk Evenaar (91) en de secretaris, Martinel de Lange (71), het speldje en een bos bloemen bij hem thuis.
‘Het was een gezellige bijeenkomst’ zegt Henk, ‘waarbij we over van alles hebben gepraat. Heer Bark en ik hebben beiden de jaren ’30 meegemaakt. Veel woningen te huur, loonsverlaging in plaats van loonsverhoging en allebei raapten we verloren centen van de grond en wisselden we die in bij de ijsverkoper voor een ijsje van één cent.’•
Workshop vogelhuisjes timmeren erg in trek
Al een aantal jaren bestaat bij Nivon de ‘Kinderen Gratis’aanbieding, bedacht door het Centraal Bestuur. Ook in 2022 blijft de actie bestaan. Sinds twee jaar wordt deze actie ondersteund door activiteiten voor kinderen. Een van deze activiteiten is de (gratis!) workshop ‘vogelhuisjes timmeren en vogelfiguurzagen’. Al heel wat kinderen hebben in verschillende natuurvriendenhuizen genoten van de workshop. ,,Het is een enorm succes en ik zou het geweldig vinden als meerdere huizen gebruik gaan maken van het aanbod”, zegt Centraal Bestuurslid Herbert Boerendonk.
Janwillem Retera, een natuurmens bij uitstek, organiseert de workshops. Hij noemt zichzelf ‘de Vogeltimmerman’, omdat hij als artiest en timmerdocent de medemens vermaakt en verrijkt met zijn educatieve en creatieve activiteiten. Zijn timmerworkshops zijn veel meer dan figuurzagen en timmeren. ,,Ik begin altijd met een stukje natuureducatie en vertel dan iets over de vogels Joep en Pim. Over hun kleur, hun gedrag, hoeveel eieren ze leggen en dat soort dingen. Het is een interactief gebeuren waarbij de kinderen zelf ook veel vertellen”, aldus Janwillem, die voorheen in het onderwijs heeft gezeten. Nu is hij zzp’er met een eigen praktijk voor natuureducatieve timmerworkshops en talentontwikkeling. Tevens is hij gepassioneerd natuurvrijwilliger.
Leuk voor iedereen
Iedereen van 6 tot 90 jaar kan deelnemen aan de workshops, meestal zijn het kinderen tussen 6 en 12 jaar. Nadrukkelijk vraagt Janwillem ouders en begeleiders om erbij te zijn, want een paar extra helpende handen zijn meer dan welkom. Deelnemers kunnen ervoor kiezen om een vogelhuisje te timmeren of een voorbeeldvogel na te tekenen en daarna met een figuurzaag in de weer te gaan. Ook kunnen alle werkstukken worden beschilderd. ,,Kinderen vinden het fantastisch, ze doen iets wat ze nooit gedaan hebben, want handvaardigheid op een basisschoool is tegenwoordig beperkt. Ze nemen iets tastbaars mee naar huis en genieten van het met elkaar bezig zijn in een ontspannen sfeer”, weet Janwillem inmiddels. Uiteraard wordt er gewerkt met duurzaam hout, dat heel goed te figuurzagen is.
Insectenhotel
In augustus heeft Janwillem op De Bosbeek met deelnemers van de Sociale Groepsvakanties een groot insectenhotel gemaakt. Daarna heeft hij nog twee weken met diverse groepjes gasten gewerkt aan dit insectenhotel. Het was een heel experiment, want er moest een vorm worden bedacht; gaatjes geboord in bussen en boomstammen; bamboestokken uitgeschuurd en over materiaal voor de inhoud worden nagedacht. ,,Het was een heel sociaal gebeuren, iedereen dacht mee. Al doende kwamen we erachter wat wel en wat niet werkte”, aldus Janwillem. Het resultaat is te bewonderen in de tuin van De Bosbeek achter de keuken. Foto’s: Janwillem Retera Tekst: Jet Kooderings
Meer info over Kinderen Gratis: nivon.nl/kinderen-gratis•
Wie wil meedoen aan de workshop ‘Vogelhuisjes timmeren en vogelfiguurzagen’, moet zich van tevoren opgeven bij het natuurvriendenhuis waar de workshop plaatsvindt, meestal in de schoolvakanties. Accomodaties die zich willen aanmelden voor het project kunnen zich melden bij h.boerendonk.cb@nivon.nl.
Repair Café Assen
voorziet in een behoefte
In Nederland wordt heel veel weggegooid, ook dingen waar bijna niets mis mee is en die na een eenvoudige reparatie weer prima bruikbaar zijn. De opkomst van Repair Café’s brengt daar verandering in. Onder het motto ‘Weggooien? Mooi niet!’ krijgen heel wat spullen een tweede leven. Het principe is eenvoudig: alle kapotte gebruiksvoorwerpen die per fiets of per bus vervoerd kunnen worden, zijn welkom in het Repair Café. Vrijwilligers buigen zich ter plekke over de voorwerpen om deze zo mogelijk repareren te repareren.
Vrijwilligers Henk Oldenbeuving en Wim de Morree (rechts) buigen zich over een niet te repareren apparaat
Tekst: Jet Kooderings en Wim de Morree Foto’s: Repair café In 2012 begon een klein groepje Nivonleden van de afdeling GroningenAssen, aangevuld met enkele wijkbewoners, het Repair Café Assen, met de bedoeling om een nieuwe, lokale invulling te geven aan het thema “Eerlijk en Groen”. Dat bleek al snel te vooorzien in een behoefte. In de afgelopen jaren is het beginclubje van zes vrijwilligers uitgegroeid tot een groep van bijna twintig enthousiaste, deskundige vrijwilligers.
In het begin kwam de groep eens per maand bij elkaar in een ‘hok’ van de kinderboerderij in het stadspark, nu wordt er iedere eerste zaterdag van de maand zitting gehouden in de Multi Functionele Accomodatie (MFA) Kloosterveste in Assen. Inmiddels is het aantal Nivonners in deze groep in de minderheid, maar het enthousiasme is er niet minder om. De vrijwilligers hebben nu een bijna professionele uitrusting, ze hebben veel gereedschap en twee prima naaimachines tot hun beschikking, ook reservemateriaal is aanwezig. Dat alles wordt permanent opgeslagen in twee verrijdbare, afsluitbare kasten die steeds in MFA Kloosterveste mogen blijven staan.
Succes
Dat het Repair Café een succes is, blijkt wel uit de aanloop. ,,In ‘normale’ tijden konden we op een dag soms wel zestig mensen helpen met het weer bruikbaar maken van hun meegebrachte kapotte spullen. We halen daarbij gemiddeld een successcore van ongeveer 70% van de aangeboden reparaties. Zo laten we zien dat het de moeite loont om dingen die het ‘niet meer doen’ een tweede kans te geven”, aldus Wim de Morree, een van de eerste betrokkenen bij het Repair Café. Voor het reparatieteam is het ook elke keer weer een gezellige dag door de leuke contacten met elkaar en met de klanten. Gelukkig kunnen de investeringen en overige kosten nog steeds worden gedekt uit de vrijwillige bijdragen van de klanten.
Roet in het eten
Jammer genoeg heeft corona de afgelopen anderhalf jaar nogal wat roet in het eten gegooid, zodat heel wat zittingen niet konden doorgaan. Maar sinds juni kunnen ze weer maandelijks met een kleine bezetting aan de slag. Mensen moeten zich dan vooraf per e-mail melden met een korte beschrijving van de reparatiewens. Ze mogen de te repareren spullen op de zittingsdag op een voorgesteld tijdstip afgeven in de MFA en krijgen dan later op de dag bericht hoe laat ze die weer mogen ophalen.
Ondanks de kleine bezetting lukt het om op zo’n dag toch nog rond de twintig reparaties uit te voeren. “We missen wel het gezellige contact met de reparateurs die er niet bij kunnen zijn en met onze klanten. We gaan ervan uit dat de situatie in 2022 weer in zoverre normaal is dat we weer voluit aan de slag kunnen.” zegt Wim de Morree.
“Al met al zijn er zo in de loop van de jaren heel wat bruikbare spullen gered, die zonder onze inspanning reddeloos in het afvalcircuit zouden zijn beland en hebben we heel wat mensen blij gemaakt. We zien al reikhalzend uit naar het komende tienjarige jubileum!”
Dit jaar is de eigen website ondergebracht bij de landelijke Repair Café organisatie:
repaircafe.org/cafe/?Repair_Café_Assen
Voor meer info: repaircafe.org•
Het Repair Café is geen klussendienst, maar een ontmoetingsplaats waar mensen gezamenlijk hun spullen kunnen repareren. Wel kun je, tijdens een bezoek aan een Repair Café in jouw buurt, contact leggen met een van de aanwezige reparateurs en je vraag stellen. Wie weet vindt iemand het leuk om je te helpen.
Wil je zeker weten dat er voor jouw kapotte voorwerp een reparateur met specifieke kennis aanwezig is, neem dan contact op met de organisatoren van het Repair Café bij jou in de buurt. Vooral als het om computers, smartphones en tablets gaat, is het verstandig van tevoren te informeren of het Repair Café een deskundige voor deze apparaten heeft.
