Principles For The Protection Of Persons With Mental Illness - Sinhala

Page 1

භානසි඗ රයෝ඙ ඼ැශඳී ඇති පුද්඙රයින් ආයක්඾ා ර඗ොට භානසි඗ ර඿ෞඛ්ඹඅ ඿ත්඗ායඹ ප්යා඼ර්ධනඹ කිරීභ ඿඲වා ඼න මුරධර්භ

ම෕රධර්භ 1 : ම෕ලි඗ නිදව඿ ඿ව අයිති඼ාසි඗ම් 01. උඳරිභ භානසි඗ ර඿ෞඛ්ඹර ඿ත්඗ායඹ රඵා ඙ැනීභට සිඹලුභ රයෝගීන්ට අයිතිඹක් ඇත. 02. භානසි඗ රයෝ඙ඹක් ඇතැයි ඿ර඗නු රඵන පුද්඙රයින්ට භනු඾්ඹරත්඼රඹන් ඿ව ර඙ෞය඼රඹන් ඿ැරකිඹ යුතුඹ. 03. එ඼ැනි රයෝ඙ඹක් ඇතැයි ඿ර඗නු රඵන සිඹලු පුද්඙රයින්ට ආර්ථි඗, ලි​ිංගි඗ ඿ව අරනකුත් ආ඗ායරේ අඳරඹෝජනඹන්ර඙න් ආයක්඾ා වීභට අයිතිඹක් ඇත. 04. භානසි඗ රයෝ඙ඹකින් රඳලීභ රවේතුර඗ොටර඙න ඔවුන් කිසිදු ර඗ොන් කිරීභ඗ට රක් රනො඗ශ යුතුඹ. 05. ඿ෑභ භානසි඗ රයෝගිරඹකුටභ භාන඼ අයිති඼ාසි඗ම් පිළිඵ඲ විල්඼ ප්ය ඗ාලනරේ සිවිල් ඿ව රද්ලඳාරන අයිතීන් පිළිඵ඲ ජාත්ඹනන්තය ඿ම්මුතිරේ පිළි඙ත් ආ඗ායඹට ඿ැරකිඹ යුතුඹ. 06. භානසි඗ රයෝගිරඹකුට නීතිඹ පිළිඵ඲ අ඼රඵෝධඹක් රනොභැති විට඗දී ඒ ර඼නුර඼න් ඗ටයුතු කිරීභට නිරඹෝජිතරඹකු ඳත්඗ශ වැ඗. 07. කිසිඹම් භානසි඗ රයෝගිරඹකුට සිඹ ඗ටයුතු ඗ය ඙ැනීභට රනොවැකිඹයි අධි඗යණඹ භගින් තීයණඹ ඗යනු රඵන්රන් නම් ඔහුරේ අයිති඼ාසි඗ම් ආයක්඾ා ඗ය දීභට ඗ටයුතු ඗ශ යුතුඹ. ම෕රධර්භ 2 : ඵාර඼ඹ඿්඗රු඼න් සුරැකීභ ඵාර඼ඹ඿්඗රු඼න් රැකීභ වා ඵාර඼ඹ඿්඗රු඼න්රේ අයිතීන් සුරැකීභට රද්ශීඹ නීතිරේ විරලේ඾ ඿ැරකිල්රක් දක්඼නු රැරේ. ම෕රධර්භ 3 : ප්යඅජා඼ තුර ජී඼ත්වීභ ඿ෑභ භානසි඗ රයෝගිරඹකුටභ ඿භාජඹ තුශ ජී඼ත්වීභට ඿ව ජී඼න ඼ෘත්තිඹ඗ රඹදීරම් අයිතිඹ ඇත. ම෕රධර්භ 4 : භානසි඗ රයෝ඙ඹ නිල්චඹ කිරීභ 01. කිසිර඼කුට භානසි඗ රයෝ඙ඹක් ඇතැයි තීයණඹ ඗ශ යුත්රත් ජාත්රඹන්තය භට්ටරම් පිළි඙ත් ඼ර්඙ කිරීභ඗ට අනුක෕ර඼ඹ. 02. කිසිර඼කුට භානසි඗ රයෝ඙ඹක් ඇතැයි තීයණඹ කිරීරම්දී කිසිවිරට඗ත් රද්ලඳාරන, ආර්ථි඗, ආ඙මි඗ වා ඿ාභාජීඹ ඼ැනි තත්ත්඼ඹන් ඳදනම් ඗ය රනො඙ත යුතුඹ. 03. ඳවුරට රවෝ ඼ෘත්තිඹට අදාර ඙ැටුභක් ඿භාජීඹ සිදුවීභක් රවෝ ආ඙මි඗ ඇදහිලි රයෝ඙ විනිල්චරේදී කිසිවිරට඗ත් තීයණාත්භ඗ ඿ාධ඗ඹක් රනොවිඹ යුතුඹ.


04. රයෝගිරඹකු ඼ලරඹන් ඙ත් අතීත ප්ය඗ති඗ාය රවෝ රයෝවල් ඙ත කිරීම් ඼ර ඳසුබිභ, ඼ර්තභාන රවෝ අනා඙ත භානසි඗ රයෝ඙ඹක් තීයණඹ කිරීභ ඿඲වාභ ඵරඳාන ඿ාධායණ රවේතු඼ක් රනොවිඹ යුතුඹ. 05. භානසි඗ රයෝ඙ඹක් රවෝ එහි ප්යණතිපරඹක් රර඿ වට඙ත් ඗රුණු , පිළිඵ඲඼ වැය, අන් ඗රුණ඗දී කිසිර඼කු භානසි඗ රයෝගිරඹකු ඹයි ඼ර්඙ රනො඗ර යුතුඹ. ම෕රධර්භ 5 : ව඼ද්ඹඳ ඳරීක්඾ණඹ රද්ශීඹ නීතිරඹන් අ඼඿යඹ වා අනුභැතිඹ ඇති ක්රිඹඹා ඳටිඳාටිඹ඗ට අනු඼ වැරයන්නට ර඼නත් කිසිඳු රවේතු඼ක් භත පුද්඙රරඹකුට භානසි඗ රයෝ඙ඹක් ඼ැශඳී තිරේද නැද්ද ඹන්න ඳරීක්඾ා කිරීභ ඿඲වා ව඼ද්ඹන ඳරීක්඾ණඹ඗ට රඳනී සිටීභට ඵර රනො඗ර යුතුඹ. ම෕රධර්භ 6 : යව඿්යිබා඼ඹ සිඹලු පුද්඙රයින්ට ඔවුන් වා ඿ම්ඵන්ධ රතොයතුරු යවසි඙ත඼ තඵා ඙ැනීරම් අයිතිඹ ඇත. ම෕රධර්භ 7 : ප්යනජා඼රේ ඿ව ඿ිං඿්඗ෘතිරේ ඗ාර්ඹබායඹ 01. ඿ෑභ පුද්඙රරඹකුටභ තභන් ජී඼ත්඼න ප්රර්ජා඼ තුර වැකිතාක් දුයට ප්රැති඗ාය වා ඿ත්඗ාය රඵා ඙ැනීභට අයිතිඹ ඇත. 02. භානසි඗ ර඿ෞඛ්ඹ඗ ඿ත්඗ාය ඿ඳඹනු රඵන ආඹතනඹකින් ප්යදති඗ාය රඵා඙න්නා විට වැකි ඿ෑභ විට඗භ තභන් ඳදිංචි ඿්ථානඹට ආ඿න්න ඿්ථානඹකින් රඵා ඙ැනීභටත්, වැකිතාක් ඉක්භනින් ප්යයජා඼ තුශට ආඳසු ඹාභටත් ඔවුනට අයිතිඹක් ඇත. 03. ඿ෑභ පුද්඙රරඹකුටභ තභ ඿ිං඿්඗ෘති඗ ඳසුබිභට ඙ැරරඳන අයුරින් ප්යයති඗ාය රඵා ඙ැනීභට අයිතිඹක් ඇත. ම෕රධර්භ 8 : ප්ය ති඗ාය඼ර ප්යරමිතිඹ 01. ඿ෑභ භානසි඗ රයෝගිරඹකුටභ අරනකුත් රයෝගීන්ට රභන්භ එභ ප්යයමිතීන්ට අදාශ඼ ප්යඅති඗ාය රඵා඙ැනීභට අයිතිඹක් ඇත. 02. අයුතු රර඿ ඖ඾ධ නිඹභ කිරීභ, අරනකුත් රයෝගීන්ර඙න් වා ර඿ේ඼඗යින්ර඙න් රවෝ ර඼නත් පුද්඙රයින්ර඙න් සිදු඼න ඗ායි඗ වා භානසි඗ පීඩා඼ලින් භානසි඗ රයෝගීන් ආයක්඾ා ඗ශ යුතුඹ. ම෕රධර්භ 9 : ප්ය඗ති඗ාය 01. රයෝගිඹාට ප්යනති඗ාය කිරීරම්දී නිදව඿ වා අ඼භ සීභා඗ාරීත්඼රඹන් වා රයෝගිඹාරේ ඿්඼ාධීනත්඼ඹ රැර඗න ඳරිදත් රයෝගී තත්඼ඹට ප්රිති඗ාය ඗ශ යුතුඹ. 02. ඿ෑභ රයෝගිරඹකුටභ ඿ඳඹනු රඵන ප්ය඗ති඗ාය ඿ව ඿ත්඗ාය එක් එක් රයෝගිඹා ර඼නුර඼න් නිඹභ ඗යනු රඵන ඿ැරැ඿්භ඗ට අනු඼ රයෝගිඹා ඿භඟ ඿ා඗ච්ඡා ර඗ොට සිදු ඗ශ යුතු අතය, ඒ඼ා නිතිඳතා ඿භාරරෝචනඹ ර඗ොට අ඼ල්ඹ විට඗ ර඼න඿් ඗ශ යුතුඹ. 03. භානසි඗ ර඿ෞඛ්ඹ. ඿ත්඗ාය රඵාදඹ යුත්රත් අදාර ආචාය ධර්භ වා ප්යඹමිතීන්ට අනුක෕ර඼යි. භානසි඗ ර඿ෞඛ්ඹ දැනුභ ඿ව වැකිඹා඼න් කිසිවිරට඗ත් අනිසි රර඿ බාවිතා රනො඗ර යුතුඹ. 04. ඿්඼ඹිං ඳාරනඹ ආයක්඾ා඼න අයුරින් වා ඼ැඩිදයුණු ඼න අයුරින් ඿ෑභ රයෝගිරඹකුටභ ප්ය඗ති඗ාය ඗ශ යුතුඹ.


ම෕රධර්භ 10 : ඖ඾ධ රඹදීභ 01. දඩු඼ම් රඵාදීභ රවෝ අන් අඹට ඳවසු඼ රඵාදීරම් අයමුණින් ඖ඾ද බාවිතා රනො඗ශ යුතු ර඿ේභ ඗ාර්ඹක්඾භතා඼ඹ රනොදත් ඖ඾ධ බාවිතා රනො඗ශ යුතු ඹ . 02. සිඹලුභ ඖ඾ධ නීතිරඹන් අ඼඿ය රඵා දී ඇති ව඼ද්ඹභ ඼ෘත්තිඹක෕ විසින් නිඹභ ඗ශ ය෕ත෕ අතය එභ ඖ඾ධ රයෝගීන්රේ ඼ර්තා ඼ර ඿ටවන් ඗ශ යුතු යි.

ම෕රධර්භ 11 : ප්ය඿ ති඗ාය ඿දවා ඗ැභැත්ත ප්රි඗ාල කිරීභ 01. රයෝගිඹාරේ ප්ය:඗ාශිත ඗ැභැත්රතන් රතොය඼ කිසිභ ප්යතති඗ායඹක් රඵාදඹ රනොවැ඗ . එරවත් 6,7,8,13 ඿ව 15 ඹන රේදඹන්ට රභඹ අඹත් රනොරේ . 02. රයෝගිඹාට රත්රුම්඙ත වැකි ආ඗ායඹකින් රයෝ඙ විනිල්චඹ රඹෝජිත ප්යතති඗ාය ඼ර ප්ය඗රඹෝජනඹද ඇති විඹ වැකි අතුරු අඵාධ ඿ම්ඵන්දරඹන් ප්රර්භණ඼ත් වා රත්රුම්඙ත වැකි රතොයතුරු උචිත රර඿ රවලි කිරීරම්න් ඳසු අනිසි ඵරඳැභකින් රතොය඼ නිදවර඿ේ රඵා඙න්නා ප්ය ඗ාශිත ඗ැභැත්ත රඵා ඙ැනිරභන් ඳසු ප්රිති඗ාය රඵා දඹ යුතුඹ. 03. රයෝගිඹාට ප්ය ති඗ාය ඿දවා ඔහුරේ අ඗ැභැත්ත ප්ය ඗ාල ඗ර වැ඗. එරවත් ඳවත 6,7,8,13 ඿ව 15 දී රභඹ ඼රිංගූ රනොරේ. 04. රභහිදී රයෝගිඹාට තභා ඗ැභති පුද්඙රඹකු රවෝ පුද්඙රයින් තභා ශ඙ සිටිඹ යුතු ඵ඼ට ඉල්රා සිටිඹ වැකිඹ. 05. ප්රි඗ාශිත ඗ැභැත්ත ඿දවා රයෝගිඹාට ඇති අයිතිඹ අත්වරින රර඿ ඉල්රා සිටීභ රවෝ රඳශමවීභ රනො඗ශ යුතුයි. එරවත් ප්ය ති඗ාය ප්යාතික්ර඾ේ඿ඳ කිරීරභන් රවෝ නතය කිරීරභන් අත්඼න ප්යටතිපරඹ රයෝගිඹාට ඳැවැදලි ඗ය දඹ යුතුඹ. 06. ඳවත 7 , 8, 12, 13, 14 ඿ව 15 වැය ඳවත ඿දවන් විරලේෂිත අ඼඿්ථා඼න් ඼රද ප්යද඗ාශිත ඗ැභැත්ත රනොභැති඼ද ප්යතති඗ාය කිරිභට වැකී඼න්රන්ඹ. (අ) අදාර අ඼඿්ථාරේදී රයෝගිඹා ඿්ර඼ච්ඡා රනො඼න රයෝගිඹකු රර඿ ඿ැරකිභ. (ආ) අදාර අ඼඿්ථාරේදී රයෝගිඹාට රඹෝජිත ප්රයොති඗ාය ඿ැරැ඿්භට ප්යත඗ාශිත ඗ැභැත්ත රඵාදීභට රනොවැකි තත්඼ඹ඗ රයෝගිඹා සිටින ඵ඼ට වා රයෝගිඹාරේ ර඿ෞඛ්යි අ඼ල්ඹනතා ඿පුයාලීභ ඿දවා ක්රි​ි​ිඹාත්භ඗ ඗යන්නක් ඵ඼ට ඿්඼ාධීන ඵරධාරිරඹකු ඿ෑහීභ඗ට ඳත්වීභ. 07. ප්යට඗ාශිත ඗ැභැත්රත් ඿දවන් ඗රුණු රඳෞද්඙ලි඗ නිරඹෝජිතඹා විසින් රත්රුම් ඙ැනීරභන් අනත෕රැ඼ රයෝගිඹා ර඼න෕ර඼න් ඔහු ඗ැභැත්ත ප්ය඗඗ල ඗යන්රන් නම් ඉවත 6 රේදඹ රනොභැති඼ ප්යඹති඗ාය රඵා දඹ වැ඗. 08. ඳවත රේද 12, 13, 14, වා 15 වැය රයෝගිඹාට වා අරනකුත් පුද්඙රයින්ට ක්඾ ණි඗඼ සිද෕විඹ වැකි හි​ිං඿ා඼ක් රවෝ වානිඹක් ඼ැශැක්වීභ ඿දවා භරනෝ ව඼ද්ඹය඼යඹකු විසින් ප්රයො඗ාශිත ඗ැභැත්ත රනොභැති඼ රයෝගිඹාට ප්යඅති඗ාය ඗ර වැකි නමුත් එභ ප්ය ති඗ාය ඍජු඼භ අ඼ල්ඹය ඗ාරසීභා඼ ඉක්භ඼ා රනො඗ශ යුතුඹ 09. රයෝගිඹාරේ ප්යය඗ාශිත ඗ැභැත්ත රනොභැති඼ ඗඼ය රවෝ ප්ය ති඗ායඹක් අනුභත ඗යණු රඵන විට඗ එභ ප්යරති඗ාය ඼ර ඿්඼බා඼ඹ දැනුම් දීභ ඿දවා ඿ැභ ප්යතඹත්නඹක්භ දැරිඹ යුතුඹ 10. රභර඿ේ රදනු රඵන ප්රීති඗ාය ඼වාභ ව඼ද්ඹඹ ඼ාර්තා඼ර ඿දවන් ඗ර යුතුඹ 11. රයෝගිඹකුට ඗ායි඗ ඼ලරඹන් ඗යනු රඵන අ඼හිය඗ම් රවෝ ඿්ර඼ච්ඡා රනො඼න හුද඗රා කිරීම් භානසි඗ ර඿ෞඛ්ඹන ඿ම්ඵන්ධරඹන් අනුභත කිඹා ඳටිඳාටින් අනු඼ මි඿ ර඼නත් අ඗ායඹකින් රනො඗ශ ය෕තුඹ. එඹ රයෝගිඹාට රවෝ අන් අඹට ක්඾ණි඗ සිද෕විඹ වැකි වානිඹක් ඼ැරැක්වීභ ඿දවා ඳභණක් සිද෕඗ශ ය෕තුයි. නමුත් ඿ෘජු඼භ අ඼ල්ඹ ඗ාරසීභා඼ ඉක්භ඼ා රනො඗ශ යුත෕යි. රම් පිළිඵද ඿වි඿්තයාත්භ඗ ඿ටවනක් රයෝගිඹාරේ ව඼ද්ඹ ඼ාර්තාර඼ තැඛිඹ යුතුරේ. එ඼න් රයෝගිඹකු භානුෂි඗ රර඿ත්, ඗ාර්ඹ භණ්ඩරරේ අඹකුරේ ඿මීඳ ආයක්඾ා඼ වා අඵණ්ඩ අධීක්඾ණඹ ඹටරත්ත් තැබිඹ යුතුයි. රයෝගිඹාරේ රඳෞද්඙ලි඗ නිරඹෝජිතරඹකු සිටී නම් වැකි ඉක්භනින් ඔහුට දැනුමි දඹයුතුඹ. 12. භානසි඗ රයෝගිඹකුට ප්ය඼ති඗ායඹක් ඼ලරඹන් කිසිඳු අ඼඿්ථා඼඗ ඼න්ධ්ේ඗යණඹ සිදු රනො඗ර යුතුඹ. 13. භානසි඗ රයෝගිරඹකුට ඵයඳතර ව඼ද්ඹය රවෝ ලල්යි ප්රීති඗ායඹක් ඗යනු රඵන්රන් නමි එඹ රද්ශිඹ නිතිරඹන් අ඼඿ය රැර඘න ආ඗ායඹ අනු඼ රයෝගිඹාරේ ප්රු඗ාශිත ඗ැභැත්ත භත සිදු ඗ශ යුතුයි.


රයෝගිඹාරේ ප්යඅ඗ාශිත ඗ැභැත්ත රඵාදීභට රනොවැකි අ඼඿්ථා඼඗ නමි ඿්඼ාධීන ඿භාරරෝචනඹක් සිදු කිරීරභන් ඳසු඼ ඳභණක් එඹ අනුභත ඗ශ යුතුඹ. 14. ප්ය඗඗ාශිත ඗ැභැත්ත රයෝගිඹා විසින් රඵාදී ඇති ඵ඼ට වා එභ ප්යදති඗ාය ක්යනභ රයෝගිඹා ඿දවා අත්ඹ඼඼ල්යි ඘඼ට ඘ාහිය ඿්඼ාධින භණ්ඩරඹක් විසින් ඿ෑහීභ඗ට ඳත්඼න්රන් නමී ඳභණක් භරනෝ ලල්ඹද඗ර්භ ඿ව අරනකුත් ර඼න඿් රනො඗ශ වැකි ප්යභති඗ාය ඗ශ වැ඗. 15. රයෝගිඹ඗රේ ප්යශ඗ාශිත ඗ැභැත්ත රනොභැති඼ ව඼දය ඳරීක්඾ණ රවෝ ඳර්රේ඾ණ ප්රයොති඗ර්භ කිසිදු විරට඗දී සිදු රනො඗ර ය෕තුඹ. 16. ඉවත රේද 6,7,8,13,14 වා 15 ඼රට විරුද්ධ඼ උ඿ාවිඹ඗ට රවෝ ඿්඼ාධින භණ්ඩරඹ඗ට ඇඹද සිටිඹ වැ඗. ම෕රධර්භ 12 අයිතීන් ඿ව හිමි඗මි පිළිඵ඲ දැනුමි දීභ 01. භානසි඗ ර඿ෞේඹඅ ආඹතනඹ඗ට ඇතුළුව෕ ඼වාභ එභ රයෝගීන්ට රත්රැමී඙ත වැකි ආ඗ායඹකින් ඔවුන්රේ අයිතීන් පිළි඘ද඼ දැනු඼ත් ඗ර යුතුඹ. 02. ඔවුන් එඹ රත්රුම්඙ත රනොවැකි අ඼඿්ථා඼඗දී එභ අයිතීන් පිළිඵ඲඼ ඔවුන්රේ නිරඹෝඡිතඹන් දැනු඼ත් ඗ශ යුතුඹ. 03. ඔවුන්ට වැකිඹා඼ ඇති අ඼඿්ථා඼රදී ඔවුන් ර඼නුර඼න් වා ඔවුන්රේ අයිතීන් නිරඹෝඡනඹ කිරීභට නිරඹෝඡිතරඹකු ඳත් කිරීරභ අයිතිඹක් ඇත. ම෕රධර්භ 13 භානසි඗ ර඿ඛ්ඹා ආඹතන඼ර අයිතීන් ඿ව තත්඼ඹන් 01. භානසි඗ ර඿ඛ්ඹභ ආඹතනඹ඗ සිටින ඿ෑභ රයෝගිරඹකුටභ ඳවත ඿දවන් ඗රැණු ඼රට ඿මිප෕ර්ණ අයිතිඹ තිරේ  පුද්඙රරඹකු ඼ලරඹන් පිළි඙ැනීභ  යව඿්ඹරබා඼ඹ රැ඗඙ැනීභ ඿දවා ඼න නිදව඿  ඳණිවිඩ හු඼භාරු ඗ය ඙ැනීරම් නිදව඿  ආ඙භ ඇදහීරම් නිදව඿ 02. භානසි඗ ර඿ෞඛ්රේ ආඹතනඹ඗ ඳරි඿යඹ වා ජී඼න තත්ත්඼ඹ ඿භාන ඼ඹ඿් ඗ාණ්ඩ ඼ර ඿ාභාන්ඹත පුද්඙රයින්රේ ඳරි඿යඹට වා ජී඼න තත්ත්඼ඹට වැකිතාක් දුයට ඿මීඳ විඹයුතු අතය, එඹට විරලේ඾රඹන් ඳවත ඿දවන් දෑ ඇතුශත් විඹ යුතුඹ.  විරනෝද ක්රීනඩා ඿ව විරේ඗ ඗ටයුතු ඿දවා ඳවසු඗ම්  අධ්ඹා ඳන ඳවසු඗ම්  වදනි඗ අ඼ල්ඹ තා ඿ව ඳණිවිඩ හු඼භාරු ආදඹ රඵා඙ැනීරම් රවෝ මිරද ඙ැනීරම් ඳවසු඗ම්  එභ ඳවසු඗ම් බාවිතා කිරීභට දරි඙ැන්වීම් ඿ව ප්යයජා඼ ඿භ඙ ඒ඗ාඵද්ධවීභ ප්යභ඼ර්ධනඹ කිරීභ ඿දවා උචිත ඼ෘත්තීඹ පුනරුත්ථාඳන ඗ටයුතු. 03. කිසිදු අ඼඿්ථා඼඗ රයෝගිඹකු ඵරරන් ඼ැරඩහි රඹදීභ රනො඗ශ යුතුයි. 04. භානසි඗ ර඿ෞඛ්ඹා ආඹතනඹ඗ රයෝගිඹකුරේ ල්ය඗භඹ අනිසි රර඿ ප්ය඼රඹෝජනඹට රනො඙ත යුතුයි. ම෕රධර්භ 14 : භානසි඗ ර඿ෞඛ්ඹඹ ආඹතන ඼රට ඿ම්ඳත් 01. භානසි඗ ර඿ෞඛ්ඹ: ආඹතනඹ඗ අරනකුත් ර඿ෞඛ්ඹආ ආඹතනඹ඗ රභන් ඿භාන ඿ම්ඳත් ඳැ඼තිඹ යුතු අතය එඹට විරලේ඾රඹන්,  සුදුසු඗ම් රත් ව඼ද්ඹඹ ඿ව අරනකුත් අදාශ ඼ෘත්තීඹ ඗ාර්ඹ භණ්ඩර ප්ය඿භාණ඼ත් ඿ිංඛ්ඹා඼඼ක් ඿ව එක් එක් රයෝගිඹාරේ රඳෞද්඙ලි඗ නිදව඿ ඿ව චිකිත්සීඹ ඗ටයුතු පිළිඵද ඼ැඩ඿ටවන් ක්රි඗ඹාත්භ඗ කිරීභ ඿දවා ප්ය භාණ඼ත් ඉඩඳවසු඗ම්.  රයෝගීන් ඿දවා රයෝ඙ විනිල්චඹ ඿ව චිකිත්සීඹ උඳ඗යණ  උචිත ඼ෘත්තීඹභඹ ඿ත්඗ාය  ප්යතභාණ඼ත් රර඿ ඿ව අ඘ණ්ඩ඼ ඖ඾ධ රඵාදීභ වා පුළුල් ප්යයති඗ාය රඵාදීභ. 02. ඿ෑභ භානසි඗ ර඿ෞඛ්ඹ඿ ආඹතනඹක්භ ඵරඹ රත් නිරධාරිඹකු විසින් නියන්තයරඹන් ඳරීක්඾ා ඗ශ යුතුඹ.


ම෕රධර්භ 15 : ඇතුශත් කිරීරම් ප්යඹතිඳත්ති 01. භානසි඗ ර඿ෞඛ්ඹ: ආඹතනඹකින් ප්ර්ති඗ාය රඵා඙ැනීභට රයෝගිඹකුට අ඼ල්යී ව෕ විට ඿්ර඼ච්ඡා රනො඼න ඇතුශත්වීම් ඼ර඗ාලීභට ඿ෑභ ප්රිඹත්නඹක්භ දැරිඹ යුතුඹ. 02. ප්යයති඗ාය ඿දවා භානසි඗ ර඿ෞඛ්ඹඹ ආඹතනඹ඗ට ඇතුශත් කිරීරම්දී වැකි ඿ෑභ අ඼඿්ථා඼඗දීභ ර඼නත් රයෝ඙ඹක් ඿දවා ර඼නත් ආඹතන ඼රට ඇතුළු඗යන අන්දභටභ විඹ යුතුඹ. 03. ඿්ර඼ච්ඡාර඼න් භානසි඗ ර඿ෞඛ්යු ආඹතනඹ඗ට ඇතුශත් ඼න ඿ෑභ රයෝගිඹකුටභ ඔහු එභ ආඹතනරේ යද඼ා ඙නු රඵන මිනුම් දණ්ඩ ඿්ර඼ච්ඡාර඼න් රනො඼න රයෝගිඹකු ඼ලරඹන් ඹන්න අදාශ රනො඼න්රන් නම් එභ රයෝගිඹාට ඕනෑභ අ඼඿්ථා඼඗ එභ ආඹතනරඹන් පිට඼ ඹාභට අයිතිඹක් තිරඵන අතය එභ අයිතිඹ පිළිඵද඼ රයෝගිඹාට දැනුම් දඹ යුතුඹ. ම෕රධර්භ 16 : ඿්ර඼ච්ඡාර඼න් රනො඼න ඇතුලු කිරීම් පුද්඙රඹකු භානසි඗ ර඿ෞඛ්රඹ ආඹතනඹ඗ට ඿්ර඼ච්ඡාර඼න් රනො඼න රයෝගිඹකු ඼ලරඹන් ඇතුළුකිරීභට රවෝ එර඿ේ රනොභැති නම් ඿්ර඼ච්ඡාර඼න් ඇතුළු඼න රයෝගිඹකු ඼ලරඹන් ඇතුළුවී ඿්ර඼ච්ඡාර඼න් රනො඼න පුද්඙රඹකු ඼ලරඹන් යද඼ා තඵා඙ැනිභටද වැකිඹා඼ තිරඵන අතය එරවත් එඹ එර඿ේ ඗ශ වැකි඼නුරේ සුදුසු඗ම් රත් භානසි඗ ර඿ෞඛ්යු ව඼ද්ඹන ඼ෘත්ති඗ඹකු විසින් එභ පුද්඙රඹාට භානසි඗ රයෝ඙ඹක් තිරඵන ඵ඼ට තීයණඹ ඗යනු රඵන්රන් නම් ඿ව  

එභ භානසි඗ රයෝගී තත්ත්඼ඹ නි඿ා එභ පුද්඙රඹාට රවෝ අරනකුත් පුද්඙රයින්ට ක්඾ණි඗඼ පීඩා඼ක් රවෝ හි​ිං඿ා඼ක් සිදුවීරම් දැඩි අ඼ධානභක් ඳ඼තින ඵ඼ට රවෝ පුද්඙රඹකුරේ භානසි඗ රයෝගීබා඼ඹ ඉතා උේය ඵ඼ට ඳත්඼ තිරේනම් ඿ව දැඩිරර඿ ඳරිවානිඹට ඳත්ර඼මින් තිරඵන ඵැේ පිළි඙ැනීභට රවෝ අ඼රඵෝධ ඗ය඙ැනීභට රනොවැකි තයම් භානසි඗ ඼ලරඹන් වි඗ෘති බා඼ඹට ඳත්඼ තිරේනම්ඹ.

ම෕රධර්භ 17 : ඿භාරරෝචන භණ්ඩරඹ 01. ඿භාරරෝචන භණ්ඩරඹ ඹනු රද්ශීඹ නීතිඹ ඹටරත් පිහිට඼නු රඵන ඿්඼ාධීන අඳක්඾ඳාතී භණ්ඩරඹකි. 02. පුද්඙රඹකු ඿්ර඼ච්ඡා රනො඼න රයෝගිඹකු ඼ලරඹන් ඇතුළු කිරීභ රවෝ යද඼ා තඵා඙ැනීභ පිළිඵද තීයණඹ ඿ම්ඵන්ධරඹන් ඿භාරරෝචන භණ්ඩරඹ ප්ය ථභ ඿භාරරෝචනඹ එභ තීයණඹ ඙ැනීරභන් ඳසු වැකිතාක් ඉක්භණින් සිදු඗ශ යුතු අතය, එර඿ේභ රද්ශීඹ නීතිරඹන් නිඹභ ඗ය ඇති ආ඗ායඹට ඿යර වා රේ඙඼ත් ක්රි​ි​ිඹාඳටිඳාටිඹ඗ට අනු඼ සිදු඗ශ යුතුඹ. 03. ඿භාරරෝචන භණ්ඩරඹ විසින් රද්ශීඹ නීතිඹ භගින් නිඹභ ඗ය ඇති ආ඗ායඹට ඿ාධායණ ඗ාර ඳයා඿ඹක් තුශ ඿්ර඼ච්ඡා රනො඼න රයෝගීන් ඿ම්ඵන්ධරඹන් ඗ාරරඹන් ඗ාරඹට ඿භාරරෝචන ඗ටයුතු සිදු඗ශ යුතුඹ. 04. ඿්ර඼ච්ඡා රනො඼න රයෝගිඹකුට රද්ශීඹ නීතිඹ භගින් නිඹභ ඗ය ඇති ආ඗ායඹට ඿ාධායණ ඗ාර ඳයා඿ඹක් තුශ මුදාවැරීභට රවෝ ඿්ර඼ච්ඡා තත්ත්඼ඹ ප්ය දානඹ ඗යන රර඿ට ඿භාරරෝචන භණ්ඩරරඹන් ඉල්රා සිටීභට පිළි඼න. 05. ඿්ර඼ච්ඡා රනො඼න ඇතුළුකිරීම් පිළිඵද මිනුම් දන්ඩ ඿තුටුදාඹ඗ තත්ත්඼ඹ඗ ඳ඼තීද ඹන්න පිළිඵද ඿භාරරෝචනඹ ඗ශ යුතු අතය, එඹ එර඿ේ රනො඼න්රන් නම් රයෝගිඹා ඿්ර඼ච්ඡා රනො඼න රයෝගිඹකු තත්ත්඼රඹන් නිදව඿් ඗ශ යුතුඹ. 06. රයෝගිඹකු භානසි඗ ර඿ෞඛ්ඹන ආඹතනඹ඗ට ඇතුලු කිරීභට රවෝ එහි යද඼ා තඵා඙ැනීභට තියණඹ රඵා඙ැනීභ ඿දවා ඉවශ අධි඗යණඹට අභිඹාචනඹක් ඉදරිඳත් කිරීභට රයෝගිඹාට රවෝ රයෝගිඹාරේ රඳෞද්඙ලි඗ නිරඹෝජිතඹකුට රවෝ ඒ ඙ැන උනන්දු඼ක් දක්඼න පුද්඙රඹකුට පිළි඼න. ම෕රධර්භ 18 : ආයක්ෂිත ක්රි ඹා ඳටිඳාටිඹ 01. රයෝගිඹා නිරඹෝජනඹ කිරීභට උඳරද්ල඗ඹකු ඳත්඗ය ඙ැනීභට රයෝගිඹාට අයිතිඹක් තිරේ. 02. අ඼ල්ඹා නම් බා඾ා ඳරි඼ර්ථ඗ඹකුරේ ඿වාඹ රඵා඙ැනීභට රයෝගිඹාට අයිතිඹක් තිරේ. 03. කුභන රවෝ ඳරීක්඾ණඹක් ඿්඼ාධීන භානසි඗ ර඿ෞ඘ඹ ඼ාර්තා඼ක් භත සිදු඗යන රර඿ට රයෝගිඹාට රවෝ රයෝගිඹාරේ උඳරද්ල඗඼යඹාට ඉල්රා සිටිඹ වැ඗. 04. රයෝගිඹාරේ සුවිරලේ඾ රයෝ඙ තත්ත්඼ඹන් රයෝගිඹාට රවළිකිරීරභන් රයෝගිඹාට රවෝ අන්අඹරේ ආයක්඾ා඼ට අ඼දානම් තත්ත්඼ඹක් ඇතිරේ ඹයි රනොවැර඙න අ඼඿්ථා඼න්හිදී ව඼ද්ඹ඗ ඼ාර්තා වා අරනකුත් ලිපිරල්඘ණ ආදඹ රයෝගිඹාට රවෝ රයෝගිඹාරේ උඳරද්ල඗඼යඹාට රඵාදඹ වැකිඹ.


05. රයෝගිඹාට වා ඔහුරේ රඳෞද්඙ලි඗ නිරඹෝජිත඼යඹාටත් එරභන්භ රයෝගිඹාරේ උඳරද්ල඗ ඼යඹාටත් ඕනෑභ ඳරීක්඾ණඹ඗දී පුද්඙ලි඗඼භ ඳැමිණ ඿වබාගි වීභට හිමි඗ම් තිරේ. 06. කිසිඹම් ඳරීක්඾ණඹ඗දී ඒ ඿දවා ඹම් පුද්඙රඹකුරේ රඳනී සිටීභ අ඼ල්ඹදයි රයෝගිඹා රවෝ රඳෞද්඙ලි඗ නිරඹෝජිතඹ රවෝ උඳරද්ල඗඼යඹා විසින් ඉල්රා සිටිඹරවොත් එඹ රයෝගිඹාරේ ර඿ෞඛ්ඹ ඹට තර්ජනඹක් රවෝ අරනක් අඹරේ ආයක්඾ා඼ට අ඼දානභක් රනො඼න්රන් ඹයි තීයණඹ ඗යනු රඵන්රන් නම් ඒ ඿දවා අ඼඿ය රඵාදභට පිළි඼න. 07. කිසිඹම් ඳරීක්඾ණඹක් රවෝ එහි ර඗ොට඿ක් ප්යනසිද්ධිරේ රවෝ යවසි඙ත඼ ඳ඼ත්඼න්රන්ද නැතරවොත් ප්යරසිද්ධිරේ ඼ාර්තා ඗යන්රන්ද ඹන්න තීයණඹ කිරීරම්දී රයෝගිඹාරේ ඗ැභැත්තට රභන් රයෝගිඹාරේ ඿ව අරනකුත් පුද්඙රයින්රේ රඳෞද්඙ලි඗ත්඼ඹ ආයක්඾ා කිරීභටත්, රයෝගිඹාරේ ර඿ෞඛ්යිඹට එල්රවිඹ වැකි ඵයඳතර පීඩා ඼ැශැක්වීභටත්, අන් අඹරේ ආයක්඾ා඼ ර඗රයහිත් ඿ම්ප෕ර්ණ ඿ැරකිල්ර රඹොමු඗යනු රැරේ. 08. ඳරීක්඾ණරඹන් රැරඵන තීයණඹ ඿ව ඊට රවේතු ඿ාධ඗ ව෕ ඗රුණු ලිඛිත඼ ප්ය ඗ාල ඗යනු රැරේ. ම෕රධර්භ 19 : රතොයතුරු රඵා඙ැනීභ 01. භානසි඗ ර඿ෞඛ්ඹර ආඹතනඹ඗ ඗ලින් සිට රයෝගිඹකුට එභ ආඹතනඹ භගින් එභ රයෝගිඹා ඿ම්ඵන්ධ඼ ඳ඼ත්඼ාර඙න ඹන රද ර඿ෞඛ්ඹ඼ වා රඳෞද්඙ලි඗ ඼ාර්තා පිළිඵද රතොයතුරු රඵා඙ැනිභට අයිතිඹක් තිරඵන අතය, රයෝගිඹාරේ ර඿ෞඛ්ඹ ඹට සිදුවිඹ වැකි ඵයඳතර වානි ඼ැශැක්වීභ ඿දවා රභභ අයිතිඹ සීභා඼න්ට ඹටත්඼ ඳ඼ත්඼ාර඙න ඹා යුතුයි. 02. රයෝගිඹා රවෝ රයෝගිඹාරේ රඳෞද්඙ලි඗ නිරඹෝජිත඼යඹා රවෝ උඳරද්ල඗඼යඹා විසින් ඉදරිඳත් ඗යනු රඵන කුභන රවෝ ලිඛිත ඿ටවනක් රේ නම් එඹ ඉල්ලීභ ඳරිද රයෝගිඹාරේ රඳෞද්඙ලි඗ ලිපිර඙ොනු඼ට ඇතුශත් ඗ශ යුතුඹ. ම෕රධර්භ 20 : ඿ාඳයාධී ඼යද඗රු඼න් 01. ඿ාඳයාධී ඼යද඼ල් රයෝගීබා඼ඹ රවේතුර඗ොට දැනට සිය඙ත඼ දඩු඼ම් විදන පුද්඙රයින්ට ද රභභ ප්ය තිඳත්ති අදාශ රේ. 02. ඉවත ප්ය තිඳත්ති 01 හි විධිවිධාන ඼රට අනු඼ සිඹළුභ පුද්඙රයින්ට රඵාදඹ වැකි ඉවශභ භානසි඗ ර඿ෞඛ්ඹ඙ ඿ත්඗ායඹ රඵාදඹ යුතුඹ. 03. එ඼ැනි පුද්඙රයින් භානසි඗ ර඿ෞඛ්රඹො ආඹතනඹ඗ට ඇතුළු කිරීභට නිරඹෝ඙ කිරීභ, රද්ශීඹ නීතිඹ අනු඼ අධි඗යණඹට රවෝ ර඼නත් ඵරඹ රත් ආඹතනඹ඗ට පිළි඼න. 04. භානසි඗ රයෝ඙ඹක් ඼ැශදී ඇති ඵ඼ට තීයණඹ ඗යනු රඵන සිඹලුභ පුද්඙රයින්ට ප්යභති඗ාය කිරීභ සිඹලු අ඼඿්ථා඼න්හිදී ඉවත ප්ර්තිඳත්ති 11 අනු඼ සිදුවිඹ යුතුයි. ම෕රධර්භ 21 : ඳැමිණිලි 01. ඿ෑභ රයෝගිඹකුට රභන්භ ඗ලින් රයෝගිඹකු඼ සිටි පුද්඙රයින්ටද ඳැමිණිලි කිරීභට අයිතිඹක් තිරේ. ම෕රධර්භ 22 : ඳරීක්඾ාකිරීභ වා ප්යඳති඗ර්භ භානසි඗ ර඿ෞඛ්ඹ඗ ආඹතන ඳරීක්඾ා කිරීභටත්, ඳැමිණිලි ඉදරිඳත් කිරීභට, එ඼ා විභර්ලණඹ කිරීභ වා වි඿දීභට රභන්භ ඼ෘත්තීඹ ආචායධර්භ රවෝ රයෝගීන්රේ අයිති඼ාසි඗ම් ඗ඩකිරීභ ඿ම්ඵන්ධරඹන් උචිත විනඹ රවෝ අධි඗යණ ක්රිභඹාභාර්඙ ඙ැනීභටත්, රභභ ප්රර්තිඳත්ති ඼රට අනු඼ ක්රිරිඹාත්භ඗ වී ප්යය඼ර්ධනඹ කිරීභ ඿දවා රඹෝේඹභ ක්රිභඹාභාර්඙ ඙ැනීභටත් යජඹ ඿වති඗ රේ.


ම෕රධර්භ 23 : ක්රියඹාත්භ඗ කිරීභ 01. යජඹ විසින් රභභ ප්යඹතිඳත්ති ඼රින් ඼ය ඿භාරරෝචනනඹ ඗යනු රඵන අතය උචිත ේයි඼඿්ථාභඹ, අධි඗යණ, ඳරිඳාරන, අධ්ඹාි් ඳනි඗ ඿ව අරනකුත් ක්ර්භ භගින් ක්රි ඹාත්භ඗ ඗ශ යුතුඹ. 02. උචිත ක්රි ඹා඗ාරී ක්යයභ උඳරඹෝගී ඗ය඙නිමින් යජඹ විසින් රභභ ප්යඹතිඳත්ති඼රට පුළුල් ප්ය඼චායඹක් රඵාදඹ යුතුඹ.

ම෕රධර්භ 24 : ඳයා඿ඹ රභභ ප්ය තිඳත්ති භානසි඗ ර඿ෞඛ්ඹ඗ ආඹතනඹ඗ට ඇතුරත් ඗යනු රඵන සිඹළුභ පුද්඙රයින්ට අදාශ රේ.

ම෕රධර්භ 25 : දැනට ඇති අයිති඼ාසි඗ම් සුරැකීභ රවෝ ඳැ඼ත්භ අදාශ ජාත්ඹාන්තය රවෝ රද්ශීඹ නීතිරේ ප්යතති඿ිංවිධානඹ ඗යන රද අයිති඼ාසි඗ම් ඇතුළු඼ රයෝගීන්රේ දැනට ඳ඼ත්නා අයිති඼ාසි඗ම් සීභාකිරීභක් රවෝ ඒ඼ාරේ අඩුකිරීභක් රවෝ සිදුරනොවිඹ යුතුයි.


Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.