Time for Music

What’s up?

03 Column: Dag reputatie!

04 WORKSONGS & GOSPEL 10 De X-factor van Talentenjachten 14 Blues & Jazz 18 Interview: Doctor Jazz 20 Column: Opa’s zolder 21 Country 26 Rock ’n Roll & R&B 30 Musicals 32 DE GESCHIEDENIS VAN PINKPOPPOSTERS 34 Pop & Protest 38 Muziek en Oorlog 42 Punk 46 Column: W van Waarom?

47 New Wave 51 Muziekdragers 54 Boy/Girl bands 58 FEESTEN MET DOVE MENSEN 60 Downloaden 64 Column: 24 uur jammen

04

32

58

Voorwoord Beste muziekliefhebbers, Voor jullie ligt de 1e editie van het tijdschrift ‘Time for Music’. Music wordt belicht in de brede zin van het woord. Het is als het ware een tijdschrift dat je meeneemt in de muziek door de jaren heen. Welke muziekstijlen er opvallend of in waren in een bepaalde tijd, welke artiesten toen hot waren, hoe het zit met de evolutie van de muziekdragers en ga zo maar door.

Het begint in 1860 en de tijdlijn loopt door tot het heden. Je zult geïnformeerd en geamuseerd worden tijdens het lezen. Misschien wordt je wel ontzettend geïnspireerd door een bepaalde artiest of leer je een nieuw muziekgenre kennen waar je eerder nog niks tot bijna niks van had gehoord.

Wij hebben in ieder geval met veel plezier en enthousiasme aan dit tijdschrift gewerkt en hopen dit gevoel op jullie te kunnen overbrengen. Wij wensen jullie heel veel plezier met het lezen. Geniet ervan!

Groetjes, Anouk, Lieke, Nikki & Kris

Dag reputatie!

Haar status als rockchick is niet meer veilig. Ik denk dat u nu al weet waar het over gaat. Zangeres Anouk die het songfestival gaat vertegenwoordigen voor Nederland. Ik kan er niet bij dat zo een stoere vrouw zich verlaagd tot zo een niveau.

Eerst Sieneke met haar fantastisch vrolijke liedje. Iedereen kan toch ‘Shalalie’ zingen.

Of de toppers die met hun glitterpakjes de bühne betreden en ‘shinen’ als nooit te voren. Je moet er maar van houden. Over de 3 J’s heb ik niks negatiefs te zeggen. Dat wij al zoveel jaren niet door de eerste rondes komen heeft niet aan hun gelegen, maar aan de gunfactor van Nederland. Die dan toch blijkbaar niet zo hoog ligt. Ze hebben echt laten zien dat ze kunnen zingen en dat hebben veel Nederlanders gewaardeerd.

Maar dan niet te spreken over ons indiaantje dat zich ook nog even wilde laten zien na de gemengde reacties van The Voice of Holland. Verkleed met een tooi op haar hoofd vind ik het niet gek dat ze er niet met de winst vandoor ging. Natuurlijk heeft de Zweedse zangeres super gepresteerd en laten zien dat zij de echt winnaar was van 2012, een van de weinige waarvan ik zeg: ‘Ik ben fan!’

Maar terug naar Anouk. Een liedje dat niet matcht met haar imago. Het zou verboden moeten worden. Niet eerlijk dat ze nu zo een kans krijgt en dat die kans er helaas is bij het songfestival. Geen goed woord kan ik er over kwijt. Het zegt ook veel over de zangeres zelf. Ze hoeft het niet te doen. Alsof we ineens wel doorstromen tot de finale van de avond. Dat is ons koude kikkerlandje toch niet gegund. Een en al samenspanning en afgesproken deals met buurlanden.

Nederland ligt inderdaad een beetje uit de richting, maar we gunnen het de Belgen altijd met 12 punten. Die zegen krijgen we helaas nooit terug.

Zou Anouk dit liedje zelf gekozen hebben?

Of is het allemaal doorgestoken kaart en wordt het haar zowat gedwongen? Ze laat met dit lied niet horen wat ze kan. De meningen zijn verdeeld, maar met dit lied gaat het ons geen winst opleveren. Ook al wordt er vaag gespeculeerd dat Anouk helemaal niet mee doet voor de winst, alleen voor de ervaring. Maar is dat nu niet waar het allemaal om draait? Winst! Nederland op de kaart zetten en laten zien wat het kleine landje allemaal in haar mars heeft.

Misschien dat het liedje persoonlijk niet zo goed valt, maar dit is ook niet hoe de meeste mensen Anouk muzieksmaak kennen.

Toch is het liedje ‘Birds’ op nummer 1 in de hitlijsten binnengekropen. Haar Zweedse muziekproducent waarmee ze het liedje schreef, laat zelf ook weten dat hij niet zeker is van de winst, hij zei: “We maken geen kans om te winnen. Het liedje is prachtig, maar te gecompliceerd.”

Je hoort het zelf, weinig vertrouwen in de Nederlandse songs. Hoe dit verhaal ook afloopt, ik zal er zelf niet achterkomen.

Kijken doe ik dus echt niet!

Lieke Dielissen

Worksongs & Gospel

Worksongs, hĂŠt begin van de muziek.

Het verre begin van de huidige DJ´s van nu. Wat waren we zonder geweest? Een muziekstroming waar niet veel over bekend is, maar daarom niet minder belangrijk.

Worksongs Worksongs zijn het begin geweest van de blues. De verre voorloper dus. De eerste bluesmuziek stamt af uit 1903 van Henry Sloan geboren in 1870. Hij was een Afrikaans-Amerikaans muzikant die als een van de eerste bekend werd in de geschiedenis van de Delta blues. Verder is er erg weinig over zijn leven bekend er zijn zover bekent ook geen opnames van hem gemaakt. Hij werd ontdekt door WC Handy. Henry Sloan, die volgens bronnen de legendarische Charlie Patton gitaar leerde spelen, is tot op de dag van vandaag een raadsel.

De worksongs is een genre dat ontstaan is onder de Afro-Amerikanen. Het waren negers die als slaven naar Noord-Amerika werden overgebracht.

Voor de slaven was dit hun eigen muzikale traditie die ze toepasten tijdens het werken. In Afrika gaat werken gepaard met samen zingen, dit deden ze om de moed erin te houden tijdens het harde werk. Het waren werkliederen die de slaven zongen tijdens hun zware werk op plantages. Het wordt ook de ‘planation song’genoemd. Teksten en ritmes werden aangepast aan het werk in Amerika: houthakken, stenen bikken en katoen plukken. Ook werden deze liedjes gezongen bij wegenbouw, scheepvaart en spoorwegaanlegging.

Het laatste wordt ook ‘railroad song’genoemd. Het ritme en tempo van de liederen werden bepaald door de lichaamsbewegingen van de slaven, zodat ze makkelijk te zingen waren onder het werk. De teksten en melodieën waren erg eenvoudig. Het werd gezongen door een voorzanger, een lead singer, die werd afgewisseld door het koor. De eerste zong een stuk van het liedje en het koor herhaalde dit in samenzang. Worksongs zij tijdens het werk al improviserend ontstaan, vaak door call en response wat in het Nederlands voor- en nazang bekent. Worksongs worden nu nog gezongen door de zwarte dwangarbeiders in de gevangenis.

1860-1900

De twee meest opvallende soorten worksongs zijn de plantation songs van de zuidelijke katoenplantages en de railroad songs, die zoals eerder vermeld, werden gezongen bij de aanleg van spoorwegen. Het ritme van de arbeid is bij deze laatste groep duidelijk te herkennen aan het zware werken wat deze arbeiders moesten verrichten. Veel bewegingen van de arbeiders moesten gelijktijdig worden uitgevoerd. Dit kon makkelijker als ze tegelijk de beweging maakten op het ritme van deze arbeidsliederen. De plantation songs hielpen soms het een etonige katoenplukken minder vervelend te maken, maar dit is natuurlijk niet altijd zo.

Zwaar werk was het zeker, maar verveling en hitte werden hierdoor vergeten. Door te zingen werden soms sterke verhalen verteld een voorbeeld hiervan is: ‘Pick a bale o’cotton in a day’. Maar zoiets is onmogelijk, aangezien één baal katoen 750 kilo weegt.

“Do not be afraid. Do not be satisfied with mediocrity. Put out into the deep and let down your nets for a catch.” - John Paul II

1860-1900 Het zingen van liedjes tijdens het werk kwam ook voor in Afrika. Maar er was nu een verschuiving van de situatie. Het ging niet langer om vrij werk verrichten, maar wel om slavenwerk waar veel dwang bij kwam kijken. Voorbeelden van Afrikaanse teksten zijn bijvoorbeeld: ‘Na het planten, wanneer de goden regen brengen, zal mijn familie zo rijk zijn als ze nu schoon is…’

Deze teksen komen cynisch over in de Amerikaanse situatie. Een slaaf uit Georgia in Amerika werd op de plantage geboren, leefde hier en stierf op dezelfde plaats, tenzij hij verkocht werd, want dat is ook vaak het geval bij slaven.

Aanvankelijk zong men de Afrikaanse liederen.

Maar er ontstonden ook nieuwe worksongs.

Muziek was een van de weinige communicatiemiddelen die de slaven hadden. Het is daarom ook niet gek dat sommige delen uit die liederen betrekking hadden op mogelijke ontsnappingsroutes of aanspoorden tot protest bij de slaven. De organisatie van de ontsnappingen

werden door deze songs doorgegeven wanneer de slaven onderdeel waren van legale treinreizen. Soms werden deze delen vervangen door onschuldige zinnen, die ook wel ‘masked’ of ‘gemaskeerde worksongs’ werden genoemd. Werd de code doorbroken, dan zongen ze de volledige tekst en is er spraak van ‘unmasked worksongs’.

Doordat de het vaak onbekende klanken waren, wisten de slavenhandelaars niet waar de arbeiders het over hadden. Na verloop van tijd wisten de slaven hoogstwaarschijnlijk zelf ook niet meer wat de oorspronkelijke tekst bedoelde en werden er nieuwe songs gemaakt.

Gospel

1860-1900

Wie kent het nou niet? Swingende zusters in gekleurde gewaden. Galmende klanken die zich door de ruimte verspreiden. Dit kan maar één ding betekenen, een gospelkoor. Rond 1900 was dit een heel populaire muziekstijl.

Gospel is een muziekstijl die al eeuwenoud bekend is. Maar bij welk muziekgenre het nu eigenlijk hoort, zijn veel discussies over. De een vindt het passen bij de evangelische muziek en de ander vindt het een verzamelnaam voor alle evangelische muziek, deze verzamelnaam wordt ook wel ‘Comtemporary Christian Music’ (CCM) genoemd wat eigentijdse Christelijke muziek bekend. Een andere naam is ‘relipop’. Deze benaming wordt meer gebruikt bij het genre ‘black gospel’ en ‘southern gospel’. Wanneer een van de verzamelnamen voor gospel wordt gebruikt is het genre erg breed. Dan zou deze stijl lopen van jazz tot rock en van country tot hardcore. Daarom geven kenners het meestal weer in het genre evangelische muziek.

Gospel betekent letterlijk ‘evangelie’. Het is zwarte religieuze muziek die sterk beïnvloed werd door zowel de ritmische muziek en de manier van geloven van de blanken. Van gelijke rechten waren in die tijd nog geen spraken. Maar de slaven konden niet anders dan gehoorzamen en heel hard werken.

Het is religieuze popmuziek die de slaven meebrachten uit Afrika en die tot stand is gekomen door zwarte slaven die hun geloof wilde uitten.

Dit begon als samenzang om elkaar een hart onder de riem te steken tijdens het werk op de katoenplantages in 1900. Veel slaven hadden veel vragen door alles wat ze mee hadden gemaakt.

Wat is er na de dood? Is er leven na de dood? Dit onderwerp werd vaak aangeduid door te zingen over het oversteken van de rivier de Jordaan.

Het is een thema dat heel vaak terugkeerde als muziek op de katoenvelden. De term gospelmuziek is ontstaan rond de jaren 20, maar een precieze tijd kunnen wetenschappers hier niet aan geven.

Het is een vorm van Amerikaanse muziek die voornamelijk uit de zwarte gebieden van Amerika stamt waar veel plantages aanwezig waren. Het komt uit de traditionele tijd van de zwarte slaven.

Sinds de tijd van de slavernij, in ongeveer het einde van de 19de eeuw, werd deze muziekstijl van generatie op generatie doorgegeven. Op de katoenvelden was het namelijk niet toegestaan voor de zwarte slaven om met elkaar te praten of te gebaren, zingen mochten ze namelijk wel en zo ontstonden eerst klanken en later liedjes van hoop, bemoediging en gelijke rechten. Deze liedjes en klanken werden verrijkt met ritmische invloeden en bewegingen uit de blues en jazzmuziek van vroeger. Uit de gospelmuziek kwam later (rond de jaren 50 en 60) de soul voort, met invloeden uit de rhythm & blues. Het religieuze karakter was hierbij weggevallen,

1860-1900 Strenge christenen hebben vaak bezwaar tegen gospelmuziek (gereformeerde christenen) omdat dit te sterk zou neigen naar popmuziek. Je vraagt je misschien af waarom het altijd een gospelkoor is. Slaven konden natuurlijk niet lezen of schrijven, dus één iemand zong dan de tekst en de rest van het koor herhaalde het of zong alleen de refreinen mee. Er zijn verschillende soorten genres gospelmuziek: - Traditionele gospel (begintijdperk van gospel) - Eigentijdse gospel (combinatie van traditionele gospel met moderne muziekstijlen zoals hiphop en r&b) - Praise (gospel die vooral gaat over het ophemelen van god en zijn daden) Michael W Smith is hierom erg beroemd in Amerika.

vEr zijn beroemd heden die een belangrijke rol spelen van de oervorm van de (zwarte) gospel.

Het zijn bekende vertolkers van de gospel. Voorbeelden hiervan zijn Mahalia Jackson, de Staples Singers en The Five Blind Boys of Alabama.

Mahalia Jackson wordt zelfs als ‘de koningin van de gospelmuziek’ beschouwd. Het hoogtepunt in haar zangcarrière beleefde ze tijdens een massademonstratie tegen rassendiscriminatie bij het Lincoln Memorial in Washington. Mahalia stierf in 1972. Ook Elvis Presley zong veel gospel. Hij deed dit vooral met vrienden, maar soms ook tijdens optredens. Sam Cooke, Jackie Wilson en John Legend hebben invloeden gevonden in gospelmuziek hebben dit in hun eigen muziek laten terugkomen.

HITLIJST

1800-1900

1. Good Morning to All (Happy Birthday To You) - 1893 2. Amazing Grace - 1800 3. Jingle Bells - 1857 (by James Pierpont) 4. Old MacDonald Had A Farm - 1859 5. Camptown Races - 1850 (Stephen Foster) 6. Mary Had a Little Lamb - (1830 Lyrics) 7. Rock-a-bye Baby - 1884 (by Effie I. Canning) 8. Alphabet Song - 1834 (copyrighted by C. Brad lee, it’s probably older) 9. Wedding March - 1844 (by Felix Mendelssohn, from A Midsummer Night’s Dream) 10. William Tell Overture - 1829 11. Semper Fidelis - 1886 (by John Philip Sousa) 12. (Oh Dem) Golden Slippers - 1879 13. Stars and Stripes Forever - 1897 (by Sousa) 14. When Johnny Comes Marching Home Again - 1863 (by Louis Lambert & Patrick Gilmore) 15. Chopsticks - 1877 16. The Battle Hymn of the Republic - 1862 (by Julia Ward Howe) 17. While Strolling Through The Park One Day - 1884 (by Ed Haley) 18. Can Can - 1858 (by Offenbach) 19. When The Saints Go Marching In - 1896 (by Katherine E. Purvis & James M. Black) 20. Row Row Row Your Boat - 1881 21. Funeral March (Pray For The Dead and the Dead Will Pray For You...) - 1840 22. Fur Elise - 1810 (by Beethoven) 23. I’ve Been Working on the Railroad - 1894 24. She’ll Be Comin’ ‘Round the Mountain - 1899 25. Oh! Susanna - 1848 (by Stephen Foster)

26. Glory! Glory! Hallelujah! - 1861 27. America (God Shed His Grace On Thee) words - 1832 28. I’ve Been Working On The Railroad - 1894 (copyright, is probably older) 29. Dixie’s Land (aka Dixie) - 1860 30. Home, Sweet Home - 1823 (by John Howard Payne) 31. Joy to the World - 1839 (by Handel) 32. A Hot Time in the Old Town Tonight - 1896 33. Alouette -1879 34. O Where O Where Has My Little Dog Gone - 1864 (by James Bland) 35. Turkey In De Straw - 1834 36. Funiculi Funicula - 1880 37. Polly Wolly Doodle (All The Day) - 1883 (copy right, is probably older) 38. Reveille - 1890 39. Gloria - 1890 (by Mozart) 40. (Oh My Darling) Clementine - 1863 (by Percy Montrose & H S. Thompson) 41. Swing Low, Sweet Chariot - 1872 42. Onward, Christian Soldiers - 1871 (by Rev. Sabine Baring-Gould & Sir Arthur Sullivan) 43. The Yellow Rose of Texas - 1858 44. O Little Town of Bethlehem - 1868 45. Buffalo Gals - 1844 (heard in film, It’s a Won derful Life. Malcom McClaren did it in the 1980s too) 46. My Bonnie Lies over the Ocean - 1881 47. Blue Danube Waltz - 1867 (by J.S. Strauss) 48. Shoo Fly Don’t Bother Me - 1869 49. Rock of Ages - 1832 (by Hastings) 50. Au Clair de la Lune - 1811

De X-factor van Idols, X-factor, Popstars, The Voice en ga zo maar door. Is het ene programma afgelopen dan begint het volgende alweer. Talentenjachten, ze zijn helemaal hot. Moest je vroeger een heel traject af leggen om in aanmerking te komen met een platenmaatschappij om bekend te worden, hoef je nu alleen maar een liedje voor de jury te zingen en heel Nederland hoort je. Heel wat makkelijker zou je zeggen. Maar hoe komt het dan dat je na de uitzendingen bijna niks tot niks meer van deze ‘’talenten’’ hoort? Zijn talentenjachten wel zo succesvol?

‘Lost in this world, I even get lost in this song…’ klinkt het door de auditie ruimte.

Gordon staat op en geeft deze kandidaat een daverend applaus. ‘Je bent door!’ zegt hij vol overtuiging. De deelnemer springt een gat in de lucht. En weer is er een door naar de volgende ronde. En zo gaat het de hele talentenjacht door. Roemgeilers die doorgaan en afvallen. Ergens hiertussen zit de winnaar. Degene die er met het platencontract vandoor gaat. Degene die de kans loopt om wereldberoemd te worden. Of wel, dat is de bedoeling..

In het begin, toen Idols 1 werd uitgezonden, keken 2,3 miljoen mensen hierna. Het was een nieuw programma, dat met muziek te maken had, iets waar iedereen van houdt.

Het 2e seizoen werd nog beter bekeken, maarliefst door 2,5 miljoen Nederlanders.

Maar de jaren daarna liep het aantal kijkers steeds verder terug. Zo ver, dat Idols helemaal van de buis verdween. Maar hiervoor in de plaats kwam al de volgende talentenshow, the X-factor. Hier keken gemiddeld 1,5 miljoen mensen naar. Het enthousiasme van talentenshows was dus al sterk verminderd.

Toch bleven RTL en SBS steeds met nieuwe talentenjachten aan komen zetten. Tot op vandaag de dag worden ze uitgezonden, ondanks het teruglopende kijkers aantal.

Dit teruglopende kijkers aantal heeft natuurlijk zijn redenen. Op een forum vliegen de commentaren van klagende mensen je om de oren. ‘Ik ben het meer dan zat, die talentenjachten!!! Laat ze weer eens leuke films uitzenden!’ zegt de ene. Een ander roept weer, ‘Ik heb er genoeg van, het kom mijn strot uit, het is net of de hele wereld om talentenshows draait.’

Nederland is het onderhand gewoon zat. De enige rede dat ze het nog kijken is omdat er een bekend iemand van hen mee doet of omdat er niks anders meer op tv komt. Zoals je ziet kijken de mensen veel liever een goede film, maar door al deze talentenshows is daar geen plaats meer voor.

Wat nog een rede is dat mensen de shows helemaal zat zijn, en dit is misschien wel een van de belangrijkste, is het gene wat Elise te Pas meldt, felle tegenstander van talentenjachten. ‘Een hoop poeha en hysterie tijdens de shows en daarna horen we niks meer van de “winnaars’’. Dat is waar, want vaak brengen ze 1 singletje uit en daarmee is het klaar. Zo vertrouwt het publiek het succes van deze shows niet meer. Ze beloven dat de winnaar wereldberoemd kan worden, maar van 9 van de 10 hoor je nooit iets meer.

Dit is ook niet voor niks, dat de winnaar achteraf toch niet zo een populaire artiest blijkt te zijn. In het begin worden de kandidaten namelijk maar door 3 tot 4 mensen beoordeeld en geselecteerd, de jury. Als de live shows aangebroken zijn, mag het publiek, dus heel Nederland stemmen, maar hier geld, de meeste stemmen gelden. Aangezien er de laatste jaren gemiddeld nog maar zo’n 1,5 miljoen mensen kijken, dus lang niet heel Nederland, en dat er maar 2/3 deel hiervan echt stemt, en dat daarvan ook nog de stemmen over 3 personen, de finalisten worden verdeeld, valt de winnaar dus nooit bij heel Nederland in de smaak. En al helemaal niet bij heel de wereld.

talentenjachten Toch zijn er ook mensen die erg genieten van deze talentenjachten. Zanglerares Rita van Muziekschool Rick in Weert heeft er bijvoorbeeld alleen maar voordelen van. Ze zegt: ‘’Ik vind het niet erg hoor al die shows! Er komen steeds meer aanmeldingen van mensen die zich ingeschreven hebben voor een van de talentenjachten en die extra zanglessen willen hebben om meer kans te maken om te winnen. Dat betekend dat er meer inkomsten zijn voor onze muziekschool. Dat is alleen maar positief. En stiekem, heel stiekem vind ik het ook wel leuk om naar te kijken. Vooral als ik een van mijn leerlingen voorbij zie komen.’’

Ook Marco van Vliet, medewerker van de muziekzaak Gearpro in Nederweert vindt het niet erg dat er steeds meer verschillende talentenjachten op tv komen. ‘’De microfoons en toebehoren vliegen de deur uit. Ook de versterkers lopen steeds beter. Je merkt echt dat deze stijging van de verkoop begon sinds er steeds meer van deze shows op tv kwamen. Dus wij lachen er alleen maar om, onze omzet stijgt lekker!’’

Nu hebben we denk ik de belangrijkste puntjes op een rijtje staan. Dat het kijkende publiek van een talentenjacht de winnaar mag kiezen is geen succes. Er is maar een heel beperkt deel dat deze persoon echt interessant vindt en er een plaat van zou kopen. Maar zo kom je er niet in de muziekwereld. Daar komt heel wat meer bij kijken dan alleen de meeste stemmen krijgen. Iets wat misschien niet veel mensen beseffen als ze aan een talentenjacht beginnen. Zij associëren winnen met wereldberoemd worden. Fout!

Als je echt de top wilt bereiken, moet je daar keihard voor werken en

het echt verdienen.

Maar voor de economie hebben talentenjachten wel weer veel voordelen. Zo zien muziekleraren dat het aantal aanmeldingen toeneemt en ook in muziekwinkels wordt steeds meer apparatuur verkocht die gebruikt worden voor zang. Ook de makers van de shows verdienen door het sms’en en de ‘speeltjes’ die je kunt kopen veel geld.

Deels kan dus gezegd worden dat talentenjachten zeker een succes zijn. De muziekindustrie ziet hun omzetten stijgen. En sommige mensen vinden het nog steeds echt leuk om naar deze shows te kijken.

Maar een groot deel van het Nederlandse volk heeft het er ook echt mee gehad. Ze zijn het helemaal zat dat deze talentenshows alle plaats op tv innemen zodat er geen goede films meer worden gedraaid. Ook geloven niet veel mensen meer in de roem die er beloofd wordt als je winnaar bent geworden.

Van veel van deze kanjers hoor je na de show weinig tot niks meer. Op dit gebied zijn de shows dus alles behalve succesvol!

Dus een groot succes zijn talentenjachten tegenwoordig niet meer. Ze worden nog wel uitgezonden, voor een klein deel van de bevolking dat er wel van geniet, en voor de financiële voordelen, maar of ze nog vele jaren zullen blijven bestaan, dat is nog maar de vraag.

Anouk van Dijk

Blues en jazz zijn geworteld in de enorme maatschappelijke en technologische veranderingen in de V.S. en West-Europa rond het begin van de 20ste eeuw. Geld, snelheid, mobiliteit en jeugd waren in opkomst - blues en jazz zongen hun lof.

Blues & Jazz

Blues

De blues als aparte muziekstroming ontstond pas 40 jaar na de afschaffing van de slavernij en enkele generaties verwijderd van het vaderland, Afrika. Toch hoor je in de bluesmuziek veelal de ervaring van de slaven op de plantages en de beleving van de Afrikaanse cultuur. De teksten laat vaak horen dat er behoefte is om te verhuizen naar een beter ‘oord’ of partner. De liederen die over verloren liefde en mishandeling gingen, hadden vaak een dubbele bodem en waren heimelijk gericht op de ‘blanke baas’. Toch was het niet de bedoeling dat de bluesmuziek ellendig en vol pijn klonk. De artiesten wilde juist proberen de geest te verheffen door de problemen met humor of ironie over te brengen. De blues ontstond in verscheidende zuidelijke staten van de V.S. zoals Texas, Georgia en Mississippi.

Door de fors toenemende migratie naar het noorden, bereikte de blues uiteindelijk Chicago. Chicago zou laten ook uitgroeien tot blueshoofdstad, maar in de vroege jaren waren St. Louis en Memphis belangrijkere centra voor de blues.

Blues begon als dansmuziek, gespeeld op banjo, gitaar, mondharmonica en vooral de piano. De meeste bluesartiesten verdiende in de beginjaren hun brood niet door het maken van muziek. Ze werkte overdag in fabrieken of op het veld en in hun vrije tijd schonken ze

aandacht aan de muziek. Toch waren er een enkele artiesten die wel konden leven van de muziek. Ze zwierven van stad naar stad en speelde daar in boerderijen en op de plantage. Ze traden op tijdens carnaval of in het circus, alleen of met vrienden. In steden was er de mogelijkheid om je als artiest aan te sluiten bij een brassband, zangkwartet of dansorkest.

Er werden maar weinig opnames van zwarte muzikanten gemaakt in de begintijd. Uitgezonderd van de aller populairste liederen, vond de verspreiding van de muziek veelal plaats via bladmuziek en openbare optredens. Op 10 augustus 1920 dook nachtclubzangeres Mamie Smith een New-Yorkse opnamestudio in om daar de song ‘Crazy Blues’ op te nemen.

Dit was de eerste officiële opname van een Amerikaanse zwarte vrouw die gezien werd als pure blues. De single van Smith werd het eerste half jaar maar liefst één miljoen keer verkocht, het was het begin van een nieuw genre; classic blues.

Of de blues nu word gespeeld in een groot theater of in een klein schuurtje, de blues geeft uitdrukking aan de diepste emotionele gevoelens van de artiest, zowel als individu als in een groep.

Mamie Smith

“In den beginne had Adam de blues, want hij was alleen. Dus God hielp hem en maakte een vrouw. Nu heeft iedereen de blues.” - Willie Dixon

1900-1930

1900-1930

Jazz er zelf Europese invloeden van de opera en volksliederen in, maar alles bleef in het jazztempo. Veel van de latere sterren van de blanke jazz bereikten succes dankzij de bands van Laine. Binnen de bands wisselde muzikanten muzikale ideeën uit en legden ze de stijl vast die de eerste jazz op de plaat bracht.

Op naar Chicago

‘Jazz is begonnen in New Orleans’ beweerde Jelly Roll Morton stellig in zijn gesproken autobiografie uit 1938. Jazz is ook begonnen in veel andere steden in Amerika. Het was een nieuwe muzikale golf dat voort kwam uit de ragtime en blues. Echter, New Orleans was wel dé smeltkroes voor de verschillende culturen uit het hele zuiden en heeft dan ook een belangrijke bijdrage gehad aan de jazz hoe we het nu kennen.

Jazzmuziek werd sterk ontwikkeld in de jaren 20.

Er ontstonden verschillende stijlen zoals de snelle, harde ritmes van de Be-Bop, de Free Jazz, het ietwat relaxte Cool Jazz en de Soul Jazz.

Toch hoor je bij elke stijl de basis principes van de bluesmuziek terug.

De vroege jazz had evenveel te danken aan bladmuziek als aan verzonnen en gehoorde muziek. In de stad maakte muzikanten onderscheid tussen lezers en improvisatoren. Niettemin werd iedereen gelijk en met respect behandeld. Zelfs als je naast het muziek maken dingen moest doen als stelen of pooieren om brood op de plank te krijgen.

‘Papa’ Jack Laine Een blanke ondernemer, agent en ritselaar van de jazz was ‘Papa’ Jack Laine. Hij was een voormalig drummer die voor een hele stal brassbands dansgroepen in de blanke jazzgemeenschap van New Orleans zorgde. Deze blanke muzikanten gingen om met de zwarten muzikanten en namen als snel hun tradities en muziekstijl over. Ze brachten

In de jaren 20 werd het muzikaal epicentrum verlegd toen menig veelbelovende jazzmuzikanten vertrokken uit New Orleans en verder reisde naar het noorden; Chicago. Chicago hield de belofte in van een nieuw leven voor de zuidelijke zwarte bevolking. Die graag de plantages verruilde voor de fabrieken en hoogovens. Verder was Chicago erg aantrekkelijk omdat het als doorganspunt diende tussen Los Angeles en New York. In Chicago kwam de jazz in aanraking met de beste componisten en uitvoerders van die tijd. Denk aan Ory, Becket, Morton, Louis Armstrong en vele anderen.

De massieve emigratie van zwarten uit het zuiden zorgde er ook voor dat de bevolking van Harlem sterk groeide. Deze enorme instroom van mensen bracht de ‘Harlem Renaissance’ op gang. Een periode die wordt gezien als een ongekende creatieve tijd onder de zwarten Amerikanen op alle gebied van kunst, dus ook op het gebied van muziek.

Eind jaren 20 was het centrum van de jazz al weer verlegd naar een andere grote stad; New York. De economische crisis kwam de hoek om kijken en de Amerikaanse bevolking zou zich al gauw gaan troosten met de dansmuziek van de swingtijd.

‘Papa’ Jack Laine (zittend)

Ben Kragting Ben Kragting is geschiedenisleraar aan het College in Weert en tevens redacteur van het jazz magazine Doctor Jazz. Hij is van kleins af aan al fan van jazz muziek en heeft veel over de muziek geschreven. Ik interviewde hem over Doctor en Jazz en over de rol van Jazz muziek in zijn leven.

Wat is Doctor Jazz voor een blad?

Doctor jazz is een jazz magazine dat één keer in het kwartaal uitkomt. Het kijkt vooral naar de historie en gaat dieper in op verhalen. We proberen altijd informatie uit de eerste hand te krijgen, bijvoorbeeld van de artiest zelf. Zo willen we onze verhalen en artikelen zo betrouwbaar mogelijk maken. We streven altijd naar feitelijk kloppende verhalen. Doctor Jazz wordt ook vaak ingedeeld onder literatuur, omdat we echt onderzoek doen voordat we conclusies trekken. Dus we werken met een hele andere insteek dan de commerciëlere bladen. Daarbij moet je denken aan bladen als Jazzism, die zich vooral bezig houden met de trends rondom jazz en de recensies van jazz artiesten. En daarbij wordt ons magazine helemaal gemaakt vanuit vrijwilligers, daaruit blijkt ook dat we het allemaal uit passie doen en niet voor commerciële doeleinden.

Op welke manier proberen jullie dan aan die informatie te komen die net een stapje verder gaat? Interviews alleen zijn niet genoeg dan, toch?

Nee, we interviewen natuurlijk heel veel, maar we moeten ook veel verder kijken. Op dit moment is iemand bezig met een case over de blues muziek. Hiervoor duikt hij ook jaren oude kranten en boeken in om toch zo aan zijn informatie te komen. Daarnaast hebben we mensen die onderzoek doen naar muzikanten, doormiddel van het doorspitten van biografieën en de bestaande bronnen.

Interview je zelf ook muzikanten?

Ja, maar ik probeer me nu steeds meer bezig te houden met de jonge muzikanten en dan vooral de classic jazz. En dat is ook bijna onvermijdelijk, want de oudere generatie jazz muzikanten is bijna allemaal dood. En daarbij is het natuurlijk ook fijn om jongere generaties muzikanten een soort van podium te geven. Omdat we geen commercieel blad zijn, kijken we niet op een paar pagina’s. Jonge muzikanten kunnen bij ons dus uitgebreid hun verhaal doen. Helaas is jazz muziek nou eenmaal niet heel erg populair in Nederland en daardoor is een podium vinden vaak lastig. Natuurlijk is het North Sea Jazz festival in het leven geroepen, maar dat ontwikkelt zich ook steeds commerciëler en is voor de échte (jonge) jazz artiest ook geen optie meer.

Kun je dan ook één artiest noemen die je binnen de jazz muziek groot ziet worden?

Nou, er zijn er zeker die potentie hebben als ze maar op meer festivals etc. mogen spelen. De meeste beginnende artiesten durven het woord jazz al niet meer in de mond te nemen, omdat ze bang zijn dat ze daarop afgewezen worden en dat is eigenlijk best triest. Natuurlijk proberen wij met ons magazine juist wel die beginnende artiesten te promoten. Doormiddel van interviews en artikelen over ze te schrijven.

Als ik dan toch iemand moet noemen, wil ik wel graag even Kevin Russell benoemen. Hij is al wat ouder, maar een hele goede jazz muzikant. Het jammere is alleen dat hij in de zalen verkocht wordt als singer songwriter, terwijl hij dat absoluut niet is. En dat geeft wel aan hoe raar het wereldje in elkaar zit.

Nog zo’n voorbeeld daar van is Micheal Bublé.

Hij is begonnen met Frank Sinatra en The Big Band en dat was in wezen gewoon Classic Jazz.

Natuurlijk wil hij ook een podium krijgen en daarom is hij van dat ‘jazz-imago’ afgestapt. We hebben in Doctor Jazz ook aandacht gegeven aan Michael Bublé, want hij is natuurlijk de manier om jazz over te brengen op een jonger publiek.

Je gaf aan dat het North Sea Jazz festival eigenlijk niet meer alleen voor jazz is.

Is er dan een ander festival in Nederland waar jazz-fans naartoe kunnen?

Ja, dat is er zeker en dat is het jazzfestival in Breda. Zij zijn van huis uit Classic Jazz georiënteerd. Natuurlijk zijn ook zij steeds meer commercieel bezig, maar ze kunnen niet anders.

Je moet iets doen om het hoofd boven water te houden tegenwoordig.

Hoe zit het met abonees? Jullie zullen waarschijnlijk minder aanhang hebben dan Jazzism?

We zitten nu op 1000 betalende abonnees.

En inderdaad, Jazzism is natuurlijk een heel bekend en commercieel blad. Het is landelijke vrij bekend en kan dus ‘leven’ van zijn abonnees. Wij zijn een stuk kleiner, maar wij moeten het vooral hebben van de harde kern. Ons blad bestaat in 2013 al 50 jaar en er zijn ook echt mensen die al 50 jaar abonnee zijn. Het verschil ligt ‘m natuurlijk ook in uiterlijk. Jazzism heeft een professioneler uiterlijk, maar maakt hiervoor ook veel gebruik van kleur en advertenties. Wij proberen wel te werken met advertenties, maar dan wel advertenties die ook echt over de (jazz)muziek gaan.

Werken jullie dan ook met losse verkoop? Of hebben jullie andere middelen om aan geld te komen?

Dat streven we wel na, maar daar zijn we eigenlijk pas een paar jaar mee bezig. Tot nog toe hadden we altijd genoeg abonnees. Maar wij krijgen langzaam ook last van dingen als

bijvoorbeeld de vergrijzing. Verder proberen we ook wat geld binnen te halen via merchandise, zoals het verkopen van cd’s. We hebben nu toevallig een cd uitgebracht ter eren van ons 50-jarige jubileum en daardoor hebben we ook gemerkt dat we wat media aandacht hebben gekregen. Dat is natuurlijk ook goede om nieuwe abonnees te werven.

Zo kunnen we bijvoorbeeld een proefnummer van het tijdschrift meesturen wanneer ze een cd bestellen.

Hoe is die jubileum –cd tot stand gekomen?

Die heb ik helemaal zelf in elkaar gezet en ik heb zelf de nummers uitgekozen. Maar het zijn niet zomaar nummers die je ook even op youtube kunt opzoeken. Het is een dubbel cd geworden met allemaal originele en niet-uitgebrachte platen waarvan de echte verzamelaar ze waarschijnlijk niet heeft. En dat is ook weer een manier om internationaal wat aandacht te krijgen. De cd is pas een paar weken uit, maar ik heb al reacties gehad uit het buitenland en ik verwacht dat het er nog wel meer worden.

Jullie krijgen geen subsidie en die hebben jullie ook nooit gehad, maakt dat het niet lastiger?

Nee, wij hebben vanaf het begin af aan gekozen om niet met subsidies te werken en daar kunnen we nu alleen maar blij mee zijn. Bij veel andere bladen valt nu opeens de subsidie weg door de bezuinigingen en dat is een harde klap in het gezicht dan. Wij zijn altijd gewend om met minder middelen rond te komen, dus wij vangen de klappen nu niet.

Zoals het er nu naar uitziet houden we het nog wel even vol binnen de industrie en daar zal menig jazz liefhebber blij mee zijn.

Er is ook regelmatig de kans om een Doctor Jazz dag te bezoeken. Op deze dag kun je genieten van live muziek en er vind een beurs plaats. Dé ideale plek dus om andere jazzfans te ontmoeten of een kijkje te nemen bij wat Doctor Jazz is en doet. Wil je meer informatie over Doctor Jazz? Of heb je interesse in het magazine of de cd? Kijk dan even op www.docterjazz.nl Kris Derks

HITLIJST1920 1 Al Jolson - Swanee 2 Paul Whiteman - Whispering 3 Ben Selvin - Dardanella 4 Mamie Smith - Crazy Blues 5 Ted Lewis & his Orchestra - When My

Baby Smiles At Me 6 Marion Harris - St Louis Blues 7 Paul Whiteman - The Japanese Sandman 8 John Steel - The Love Nest 9 Al Jolson - I’ve Got My Captain Working

For Me Now 10 Art Hickman - Hold Me 11 Paul Whiteman - Wang Wang Blues 12 Edith Day - Alice Blue Gown 13 Art Hickman - The Love Nest 14 Waller Williams - I Know Where The Flies

Go in Summertime 15 Francisco Alves - Fala Meu Louro 16 Bert Williams - The Moon Shines on the Moonshine 17 Mamie Smith - You Can’t Keep A Good

Man Down 18 Charles Harrison - I’ll Be With You in Apple

Blossom Time 19 Art Hickman - Tell Me, Little Gypsy 20 Art Hickman - Avalon 21 Carl Fenton - Cuban Moon 22 Al Jolson - Tell Me 23 The Kentuckey Serenaders - Rose of

Washington Square 24 Eddie Cantor - You’d Be Surprised 25 Edith Day - Irene

26 Al Jolson - You Ain’t Heard Nothing Yet 27 Paul Whiteman - Anytime, Anyday, Any where 28 Mamie Smith - It’s Right Here for You 29 Al Jolson - Chloe 30 Jascha Heifetz - Nocturne in E Flat 31 Sergei Rachmaninoff - Prelude in G Minor 32 Mayfair Dance Orchestra -Wyoming Lullaby 33 Bahiano & Izaltina - Quem Vem Atras Fe

cha a Porta 34 Nora Bayes - Prohibition Blues 35 Billy Murray - I’ll See You in CUBA 36 Ben Selvin - My Island of Golden Dreams 37 Frank Crumit - Oh! By Jingo! (Oh! By Gee,

By Goosh, By Gun, By Juu) 38 Charles Harrison - Pretty Kitty Kelly 39 Charles Harrison - That Old Irish Mother

of Mine 40 Marion Harris - Sweet Mama (Papa’s Get

ting Mad) 41 Frank Crumit - Lonesome Little Raindrop 42 Ben Selvin - Afghanistan 43 Nora Bayes -Without You 44 John Steel - Girl of My Dreams 45 Frank Crumit - My Little Bimbo Down on

the Bamboo Isle 46 Joseph Smith & his Orchestra - Alexandria 47 The Philadelphia Orchestra - Invitation To

The Waltz 48 John McCormack - Barefoot Trail 49 Eddie Cantor - Palesteena 50 Al Jolson - Wonderful Kid from Madrid

Opa’s zolder Een radio, daarvan heeft iedereen er wel eentje thuis staan, maar sommige mensen hebben een hele zolder vol! Laatst was ik in het radiomuseum(pje) van Hans van Dijk uit Lieshout. Deze gepensioneerde man is een echte muziekliefhebber en houdt tegelijkertijd ook van het sleutelen aan oude elektrische apparaten.

Vandaar dat zijn zolder helemaal vol staat met oude radio’s, waarvan sommige het wel nog doen en sommige ook niet meer. Zo heeft deze plek een museumtintje gekregen.

In het begin wist ik niet wat ik ervan moest verwachten. Een stoffige zolder van een oude man vol radio’s uit het jaar 0? Klinkt niet heel interessant.

Daar heb ik me uiteindelijk duidelijk in vergist. Toen de deur van het museumpje openging wist ik niet wat ik zag. Het was echt een prachtig gezicht om al deze oldschool radio’s in alle soorten en maten verspreid over de kamer te zien staan. Zo veel had ik er nog nooit bij elkaar gezien. Ik had trouwens nog nooit een oude radio in het echt gezien, dus dat was al een hele ervaring op zich.

Ik kon aan Hans elke vraag stellen die ik wilde. Hij vertelde vol passie en met veel trots over zijn museum.

Er was dan ook geen vraag waar hij geen antwoord op had. Ik heb er veel van kunnen leren en ben erachter gekomen dat oude dingen helemaal niet saai hoeven te zijn.

Natuurlijk is dit geen officieel museumpje, dus het is niet toegankelijk voor het openbare publiek, maar als hij dit wel zou doen, zou dat geen verkeerde zet zijn.

Ik weet zeker dat er veel mensen op af zouden komen. Maar natuurlijk snap ik dat het voor deze oude man een hobby is en hij het niet fijn zou vinden als er allemaal vreemden mensen in zijn huis zouden rondlopen en met hun vette vingers aan zijn geweldig mooie radio’s zouden zitten. Dat moet hij dan vooral ook niet doen, anders gaat zijn passie er misschien vanaf, en dat zou zonde zijn. Toch wil ik zeggen dat Opa’s zolder een van de leukste museums is die ik ooit heb bezocht.

Anouk van Dijk

Country

In de jaren 1930 – 1950 was country hÊt muziekgenre. Het is een verzamelnaam voor verschillende muziekstijlen van Amerikaanse muziek. Veel mensen denken bij deze stijl aan cowboys op het platteland. zangstem die wordt begeleid door De stijl wordt vooral als gezellig be- een aantal eenvoudige instrumenschouwd. Het betreft vaak een ten: steel gitaar, viool en akoestiek.

1930-1950 en een persoon die de country echt populair heeft gemaakt en de wereld in heeft gebracht, dan kunnen we zeggen dat de echte grondzetter Jimmie Rodgers is geweest. Hij maakte de eerste countryplaat in 1927, die meteen een groot succes werd. Daardoor werden er meteen meer opnames gemaakt. Helaas overleed Jimmie al in 1933 aan tuberculose. Maar desondanks bleef zijn muziek erg populair en had hij een grote invloed op andere country artiesten. Hij kreeg dan later ook de bijnaam, Father of Country Music.

Voor de country muziek is niet echt een specifiek hoogtepunt aan te geven. Er kan eerder gezegd De country heeft zijn wortels liggen in de Ameworden dat het genre meerdere hoogtepunten rikaanse volkmuziek. Het begon met de sagekend heeft. Het eerste hoogtepunt is eigenlijk mensmelting van alle nationaliteiten die in de al geweest met opkomst van de radio. Dit zorgde 18e eeuw naar de Nieuwe Wereld trokken om ervoor dat de muziek beschikbaar was voor een een nieuw leven te beginnen. Deze emigrangroot publiek. Hierdoor steeg de populariteit van ten die vaak op het platteland werkte door de het genre enorm. Toen Jimmie Rodgers met zijn weeks, kwamen in het weekend samen met al plaat aankwam kreeg de stijl nog meer aanhanhun muziekinstrumenten die ze van thuis hadgers. Ook na zijn overlijden, zoals al benoemd, den meegenomen en maakte hiermee muziek. bleef de country voort leven. De groep de CarHiermee begon de country en western. Dat het ter Family nam het over. Zij ontwikkelde zich ook wel western wordt genoemd komt doordat uiteindelijk tot een van de meest invloedrijke veel van de country nummers in westernfilms groepen in die tijd. Het laatste nummer dat ze werden gebruikt. in de oorspronkelijke bezetting speelde was in 1941, in dat jaar bestonden ze 14 jaar en hadden De country is niet echt uit een andere muziekstijl ze 250 nummers geschreven. Deze band heeft voortgekomen. Het is zoals al eerder benoemd dus ook zeker voor een hoogtepunt in de country een samensmelting van verschillende muziekstij- muziek gezorgd. De laatste artiest die écht veel len uit Amerika. Deze muziekstijlen waren afvoor de country muziek heeft betekend is Hank komstig van mensen die op het platteland werkte Williams, lid van de Grand Ole Opry nadat hij en leefde. Deze mensen hebben het genre dus het nummer Lovesick Blues had uitgebracht. Zijn eigenlijk ook de wereld ingebracht. Ze hebben eerste optreden was zo een succes dat de show het niet afgeleid van een andere stijl, maar het moest worden gestopt omdat het publiek hem kwam uit hun zelf. De muziek die zij van huis maarliefst 3 keer terug riep om Lovesick Blues te uit maakte werd gecombineerd met die van de spelen. Helaas heeft ook Hank maar kort geleefd, andere medewerkers en daar is uiteindelijk de hij stierf in 1953. Toch heeft hij in die korte tijd stijl country uitvoorgekomen. Het is dus echt een een zeer indrukwekkende carrière gehad. Er gecreëerde stijl. is dan ook bijna geen country artiest, die geen nummer van hem op het repertoire heeft staan.

Als we het hebben over de grondzetters van deze Deze gebeurtenissen en artiesten samen hebben stijl kan natuurlijk gezegd worden dat het de emi- voor het grote succes van de country muziek granten zijn. Zij hebben deze stijl ook gecreëerd. gezorgd, dus hun bestaan zijn de hoogtepunten Maar om toch een bekende naam te noemen, van deze stijl.

Over country artiesten of country fans bestaat vaak het clichébeeld dat het mensen zijn die op het platteland wonen tussen de koeien en paarden met een cowboy hoed op. Dit is helemaal niet waar. Dat de oorspronkelijke makers van de muziek op het platteland woonde wil

Dit kwam natuurlijk voor een groot deel doordat de radio nu bestond en de muziek dus over een groot gebied verspreid kon worden.

Maar door dit feit kan dus gezegd worden dat mensen uit die tijd niet op een bepaalde manier getypeerd werden. In die tijd zelf in ieder geval niet. Tegenwoordig is dit dus wel het geval, maar toen hoorde je er gewoon helemaal bij als je ook naar deze geweldige muziek luisterde.

Het mooie aan de country muziek is dat het eigenlijk nooit een einde heeft gehad. Oké, tegenwoordig is het niet meer zo denderend populair als in de jaren 30, maar nog steeds bestaat het genre. Daarbij moet wel gezegd worden dat het genre niet meer zijn originele karakter heeft. Uit de country zijn verschillende andere stijlen voortgekomen, die als variant kunnen worden gezien. Deze stijlen zijn nu in het heden wel nog populair onder bepaald publiek. Waar vroeger alleen eenvoudige, vaak akoestische instrumenten werden gebruikt om de zang te ondersteunen, wordt in de ‘New Country’ ook gebruik gemaakt van de elektrische gitaar en drums. Dit pas beter bij de tijd van nu.

niet zeggen dat mensen in de stad met gewone normale kleding niet naar deze muziek konden luisteren. Dat was dan ook niet het geval. In de jaren 30/40 was de country zo populair dat er juist maar weinig mensen waren die er niet naar luisterde.

Een van de laatste bekende country artiesten is Dolly Parton. Ze is dan misschien wel al in 1959 begonnen met muziek maken, maar toch is ze nog steeds actief en ook populair onder een bepaald publiek. Zij is toch wel het meest geschikte voorbeeld voor een persoon die de country muziek terug heeft

“I don’t know how many will stop for me, but they’ll hear us as they walk by. But I can say for me it’ll be my biggest crowd.” - Jimmie Rodgers

1930-1950

HITLIJST1940 1 Glenn Miller - In the Mood 2 Artie Shaw - Frenesi 3 Tommy Dorsey & Frank Sinatra - I’ll Never

Smile Again 4 Bing Crosby - Only Forever 5 Cliff Edwards (Ukelele Ike) - When You

Wish Upon a Star 6 Glenn Miller - When You Wish Upon a Star 7 Glenn Miller - The Woodpecker Song 8 The Ink Spots - We Three (My Echo, My

Shadow & Me) 9 Jimmy Dorsey - The Breeze & I 10 Coleman Hawkins - Body & Soul 11 Glenn Miller - Tuxedo Junction 12 Glenn Miller - Blueberry Hill 13 Jimmie Davis - You Are My Sunshine 14 Glenn Miller - Pennsylvania 6-5000 15 The Ink Spots - When The Swallows Come

Back to Capistrano 16 The Ink Spots - Whispering Grass (Don’t

Tell the Trees) 17 The Ink Spots - Maybe 18 Bob Wills & his Texas Playboys - New San

Antonio Rose 19 Bing Crosby - Trade Winds 20 Tommy Dorsey - All the Things You Are 21 The Andrews Sisters - Ferryboat Serenade 22 Bing Crosby - Sierra Sue 23 Glenn Miller -Imagination 24 Charlie Barnet - Where Was I? 25 Judy Garland - I’m Nobody’s Baby

26 Bob Crosby & his Orchestra - Down Argen

tina Way 27 Kate Smith - The Woodpecker Song 28 Shep Fields & his Rippling Rhythm

Orchestra - Down Argentina Way 29 Glenn Miller - Fools Rush In (Where An

gels Fear To Tread) 30 Vaughn Monroe - There I Go 31 Glenn Miller - Careless 32 Mitchell Ayres & his Fashions in Music

Make Believe Island 33 Duke Ellington - Ko Ko 34 Joe Loss Orchestra - South of the Border

(Down Mexico Way) 35 Joe Loss Orchestra - Blue Orchid 36 Carson Robison - South of the Border

(Down Mexico Way) 37 Francisco Alves - Dama das Camelias 38 Joe Loss Orchestra - The Spitfire Song 39 Joe Loss Orchestra - Till the Lights of Lon

don Shine Again 40 Joe Loss Orchestra - Beer Barrel Polka

(Roll out the Barrel) 41 Tommy Dorsey & Frank Sinatra - Our Love

Affair 42 Tommy Dorsey - Stardust 43 Will Bradley - Beat Me Daddy, Eight To The Bar 44 Bill Monroe - Mule Skinner Blues 45 Tony Martin - It’s a Blue World 46 Ella Fitzgerald - Five O’Clock Whistle 47 Erskine Hawkins - Dolemite 48 Edith Piaf - L’accordeoniste 49 Charlie Barnet - Pompton Turnpike 50 Tommy Dorsey & Frank Sinatra - We Three

(My Echo, My Shadow & Me)

Rock ‘n’ Roll & R&B

‘Muziek voor de blanken’, dat is wat Rock ‘n’ Roll toen was. Oorspronkelijk uit de R&B ontstaan, maar inmiddels als eigen stijl niet meer weg te denken uit de historie van de muziek.

R&B

1950-1960

Grote groepen zwarte mensen verhuisden van het platteland naar de steden. Er werd een jong publiek gecreëerd met een liefde voor up-tempo en dansbare muziek. Doordat het zo dansbaar was werd het al gauw populair. De liedjes gingen over alledaagse dingen in het leven, zoals werk, seks en drank. Hoewel de vroegere bluesmuziek vooral persoonlijk was, werd R&B de muziek voor een goede tijd en werd het eerste R&B-festival in Los Angeles gehouden.

In de jaren ’50 begon R&B een begin te vormen van rock and roll. R&B is altijd blijven bestaan, er werden alleen sounds toegevoegd waardoor het net allemaal anders klinkt, maar toch als R&B wordt gedefinieerd.

Na 1970 bleef de naam R&B onveranderd, maar deze stijl was over zijn hoogtepunt heen.

Tegenwoordig smelt R&B samen met andere genres, zoals pop en elektronische muziek.

Deze laatste genres hebben geprofiteerd van de invloeden van R&B, maar waren ook op zichzelf een groot succes als genre. De R&B van nu wordt ook wel urbanpop genoemd en is een mix van soul, funk en hiphop. Er worden voornamelijk drumcomputers als beat gebruikt. De R&B van vroeger, de ‘pure’ R&B met jazz en gospel invloeden, is nauwelijks meer te vinden.

“If music be the food of love, play on.”

In iedere regio ontwikkelde R&B zich anders door invloeden van andere genres. In de jaren ’50 was gospel die belangrijke invloed. Denk hierbij aan Ray Charles, Sam Cooke en Aretha Franklin. Zwarte artiesten noemden deze stijl zelf ‘soul’.

- William Shakkespeare

De term R&B, Rythem and Blues, werd eind jaren ’40 als eerste gebruikt door Jerry Wexler van Billboard Magazine. Het was een Afro-Amerikaanse sound die voortkwam uit blues- en jazzmuziek. In die tijd werden verschillende soorten blues populair, met name de dansbare blues. Jump blues was een van die swingende stijlen. Het was uitbundig, hard, ruw en met een krakend stemgeluid.

John Lee Hooker was een van grondleggers van R&B. Hij ontwikkelde een geheel eigen stijl uit delta blues en talking blues.

1950-1960

Rock & Roll

In het begin van de jaren ’50 was er een duidelijke scheiding in de markt tussen blanke- en zwarte muziek. Blanke jongeren luisterden steeds meer naar zwarte radiozenders en zo ontstond een vermenging van muziekstijlen: de Rock and Roll. De muziek kent een aanverwante stijl: de rockabilly.

Rockabilly is een van de eerste stijlen in de Rock and Roll. Het is een samenvoeging van ‘rock’ en ‘hillbilly’, een verwijzing naar de country.

Het is ontstaan in de kleedkamers backstage. Het werd een plek waar muzikanten bijeen kwamen en experimenteerden met het mixen van muziekstijlen als country, gospel, blues en boogie woogie.

Ze leerden elkaar gitaarloopjes en pasten deze weer toe op hun eigen muziek. Zo ontstonden er nieuwe sounds. In die tijd was de term ‘rockabilly’ een belediging voor rockers. Na een aantal jaar kreeg rockabilly meer waardering.

Een bekend platenlabel in die tijd was Sun Records, opgezet door Sam Phillips. Dit platenlabel was oorspronkelijk voor country- en bluesmuziek. Er werd ook mogelijkheid geboden tot het opnemen van platen. Eén van de personen die zijn liedjes wilde opnemen als een verrassing voor zijn moeder was Elvis Presley, een van de meest bekende namen uit de rock and roll. Eerder werden er bijna alleen maar liedjes opgenomen met zwarte mensen, arme mensen en mensen die niemand waren. Daarom paste Elvis Presley er zo goed tussen. Hij was geboren en opgevoed in armoede en leefde met mensen die niet veel te makken hadden.

Later stopte Elvis bij Sun Records en stapte over naar RCA. Dit waren niet de enige platenmaatschappijen toentertijd. Andere maatschappijen zijn onder andere Columbia, King, Mercury en Starday. Onder andere Sun Records begon met het opnemen en uitgeven van nieuwe artiesten, die zij onder hun hoede namen.

Herkenbaar voor de rock and roll-sound is de echo die onder de liedjes zit. Sun Records maakte handig gebruik van technieken, bijvoorbeeld de

vorm van het plafond of de indeling van de studio, om die sound net zo op plaat te kunnen opnemen.

Een andere techniek was om twee tapes te laten draaien, één om het op te nemen en één die al opgenomen was. Door deze een fractie van een seconde later mee te laten spelen werd een echo gecreëerd. Bij RCA, waar Elvis later zijn liedjes opnam, werden microfoons aan de andere kant van de gang gezet om dit zelfde effect te krijgen.

Er zijn meer dan duizend artiesten die liedjes hebben opgenomen in de rockabilly-stijl. In een online database staan al maar liefst 262 muzikanten, alleen nog maar onder de ‘A’. Sommigen hadden grootse successen in de hitlijsten, anderen waren erg belangrijke invloeden voor toekomstige rockartiesten.

Dit genre was in vooral populair in Amerika in 1956 en 1957, maar het werd pas na 1960 overal op de radio gedraaid. In Engeland bleef de rock and roll langere tijd populair. Het werd gezien als een stijl voor jongeren die zich rebels uitten, een opstanding tegen ouders en autoritaire personen.

Het was de eerste stijl die door vooral blanke muzikanten werd geuit. Dit zorgde voor een culturele revolutie die in deze tijd nog steeds rondhangt.

HITLIJST1955 1 Bill Haley & his Comets - Rock Around the Clock 2 Tennessee Ernie Ford - Sixteen Tons 3 The Platters - Only You (And You Alone) 4 Perez Prado - Cherry Pink & Apple Blos

som White 5 Four Aces - Love is a Many Splendoured Thing 6 Al Hibbler - Unchained Melody 7 Four Aces - Mister Sandman 8 Frank Sinatra - Learnin’ the Blues 9 Frank Sinatra - Love & Marriage 10 Chuck Berry - Maybellene 11 Mitch Miller - Yellow Rose of Texas 12 Little Richard - Tutti Frutti 13 Slim Whitman - Rose Marie 14 Les Baxter & his Orchestra - Unchained Melody 15 Four Aces - Stranger in Paradise 16 Dreamweavers - It’s Almost Tomorrow 17 Fats Domino - Ain’t That a Shame 18 Billy Vaughn - Melody of Love 19 Nat King Cole - A Blossom Fell 20 Teresa Brewer - Let Me Go Lover 21 Julie London - Cry Me a River 22 Ruby Murray - Softly Softly 23 Muddy Waters - Mannish Boy 24 Four Aces - Melody of Love 25 Frankie Laine - Cool Water

26 Eddie Calvert - Cherry Pink & Apple Blos

som White 27 Nat King Cole - Darling Je Vous Aime Be aucoup 28 Bo Diddley - Bo Diddley 29 Roger Williams - Autumn Leaves 30 Johnny Desmond - Yellow Rose of Texas 31 Perry Como - Tina Marie 32 Tennessee Ernie Ford - Ballad of Davy

Crockett 33 Eddie and Tania Constantine - L’Homme et

L’Enfant (The Little Boy and the Old Man) 34 Bill Hayes - Ballad of Davy Crockett 35 Jacqueline Francois - Les Lavandieres du Portugal 36 Pat Boone - Ain’t That a Shame 37 Bill Haley & his Comets - Mambo Rock 38 McGuire Sisters - Sincerely 39 Georgia Gibbs - Tweedle Dee 40 Al Hibbler - He 41 Four Aces - A Woman in Love 42 Tennessee Ernie Ford - Give Me Your Word 43 Jimmy Young - Unchained Melody 44 Alma Cogan - Dreamboat 45 Jimmy Young - The Man From Laramie 46 Fess Parker - Ballad of Davy Crockett 47 Dean Martin - Naughty Lady of Shady Lane 48 The Crew-Cuts - Earth Angel 49 Gale Storm - I Hear You Knockin’ 50 Boyd Bennett & his Rockets - Seventeen

Musicals Een middag of een avondje uit om heerlijk te genieten met het gezin. Dat is wat een musical met je doet. Even niet aan je werk of school denken en alle stress aan de kant schuiven. Je neemt plaats in een prachtig theater, je ploft neer in een rode, zachte stoel. Je schakelt je gedachten uit en kijkt ongeveer drie uur naar alle wonderen waarmee je geprikkeld wordt.

De gordijnen gaan open en je geniet.

Bedolven in een wereld van wonderen en magie. Alles klopt gewoon, elk detail, kostuum en vooral de muziek. Prachtige muziek.

Een galmende stem van de acteur met dans op de achtergrond. Een musical... Wat zouden we toch zonder moeten?

Musical is een vorm van theater. Muziek, liedjes, dialogen en dans worden gecombineerd tot een geweldige boodschap. Emoties worden geuit in muziek, beweging en technische aspecten. Hierdoor lijkt het een echte wereld.

Werkelijk waar, aan elk detail is gedacht. Niks ontbreekt en als er dan toch iets fout zou gaan zal het niet opgemerkt worden door de bezoeker. Er is zoveel tijd in gestoken dat elke overgang klopt.

Vanaf de 2000 wordt een theater een musical genoemd en wordt het ook anders beleefd.

Een theater is meestal niet zo goed uitgewerkt als een musical en er zijn dus duidelijk verschillen op te merken. Een theater is ook veel kleiner en minder goed uitgewerkt. Een musical heeft, omdat het zo groot is, een eigen theater. Er wordt twee keer op een dag een voorstelling gedaan en regelmatig wordt een cast vernieuwd. Een uitgewerkt stuk speelt meestal een langere periode, maar vaak zit er in de voorbereiding nog meer tijd en moeite dan in de looptijd van de show.

De prachtige stemmen van de acteurs die het beste in zichzelf naar boven halen om zichzelf zo goed als mogelijk neer te zetten op de bühne. Het klinkt niet als de radio of je favoriete cd die je al vijf weken in je auto afspeelt. Nee! Het is een mix van horen en zien. Een orkest dat onder het podium laten horen wat ze kunnen. Niks klinkt onzuiver en ook hier klopt alles. Zo vaak geoefend en gerepeteerd. De instrumenten die blinken en klinken als goud.

Maar naast al dit moois lopen de bezoekersaantallen bij musicals langzaam terug. En dat is helaas ook te merken. Alleen de eerste voorstellingen zijn uitverkocht, steeds vaker zit je naast een lege stoel. Niet dat het raar is, want door de crisis worden alle uitjes minder bezocht. Het blijft lastig het aanbod gevarieerd te houden, zodat het aantrekkelijk blijft.

Maar met een aanbieding blijft het wel leuk om te gaan.

“Wow, dat is wel duur!”, roept meneer Janssen. “Ik ga daar niet zo veel aan uitgeven.”

Inderdaad, met een goede aanbieding blijft het leuk om naar een musical te gaan. Acties zoals ‘tweede kaartje gratis’ of een spaaractie maakt het nog zeer aantrekkelijk om er een middagje of avondje tussenuit te gaan. Maar duur is het zeker.

Zo veel moois in een paar uurtjes gepropt.

Je valt van de ene verbazing in de andere. Je ziet van alles, helaas ook die lege stoelen die je hier in en daar in de theaterzaal vindt. Een prachtig stuk kunst, wat nog lang niet weg mag, dat is een musical!

Lieke Dielissen

Pinkpop Pinkpop is vanaf zijn begin in 1970 tot vandaag de dag ĂŠĂŠn van de succesvolste festivals in Nederland. Het trekt jaarlijks duizenden bezoekers en probeert elk jaar weer te verbeteren en te vernieuwen. Dit zie je natuurlijk ook terug in hun festivalposteres. Hier een overzicht van alle posters van het allereerste begin in 1970 tot nu.

Na de oorlog werden voor het eerst generaties geboren die een ĂŠchte jeugd hadden. Vroeger ging je na de lagere school werken, flink geld sparen en dan zo snel als je kon trouwen en kinderen krijgen.

Deze generaties maakten deel uit van de eerste zorgeloze jeugd. Voorbereid in de Fifties, made in de Sixties.

Pop & Protest

de tweede single ‘I wanna be your man’ spe ciaal voor The Stones. Echter, drie weken later namen The Beatles het nummer zelf ook op.

Die openstaande deuren werden al snel gebruikt door menig andere artiesten en bands.

Een niet minder bekend voorbeeld daarvan zijn ‘The Rolling Stones’. The Stones waren ruiger dan The Beatles, seks, drugs & rock ’n roll werd hun handelsmerk. In tegenstelling tot de ouders, vond de jeugd het prachtig en al snel hingen de slaapkamers vol met posters van Mick, Keith en Brian. Hoewel The Beatles en The Stones qua muziek veel van elkaar verschilde, gingen ze toch regelmatig een samenwerking aan.

Zo schreven bijvoorbeeld Lennon en McCartney

De protestsong

Bob Dylan

Halverwege de jaren zestig vond er een vernieuwing plaats binnen de folkmuziek. De traditionele volksmelodieën werden gecombineerd met felle teksten die betrekking hadden op de dagelijkse politiek. We zeggen welkom tegen de protestsong. Door de Cubaanse crisis, de moord op Kennedy en de escalatie van de Vietnamoorlog werd de nieuwe generatie wakker geschud.

De burgerrechtenbewegingen grepen bij protesten en sit-ins terug op folks- en gospelsongs.

De Koude Oorlog en de wreedheden in Vietnam zorgden ervoor dat de folkmuziek steeds meer een politieke lading kreeg. Protestsongs waren bijzonder geschikt om vorm te geven aan de onlust. In het buitenland hadden ze Bob Dylan en Donovan. In Nederland en België verhieven Boudewijn de Groot en Jacques Brel hun stem tegen het onrecht in de wereld.

John Lennon en Mick Jagger

‘I think the pop industry is still a young man’s game’

Aan het begin van de jaren zestig was de twist dé grote rage. Vrijwel alle jongeren in die tijd wijde zich aan de uitgelaten dansvorm. De twist sloot nogal goed aan bij de rock ’n roll en was dus niet compleet nieuw. Toch was de twist een stuk uitbundiger en vooral veel vrijer. Het gezelschapsdansen werd geboren en dat heeft veel betekent voor de artiesten en muziek in die tijd. Muzikanten konden vanaf die tijd vernieuwen en vrijer omgaan met de muziek. Ze wisten immers dat het publiek het zou accepteren.

December 1960, in Liverpool treden vier jonge muzikanten voor het eerste op onder de naam ‘The Beatles’: John Lennon, Paul McCartney, George Harrison en Pete Best. Die laatste werd tijdens de serie optredens in de Star Club in Hamburg vervangen door Ringo Starr. Het succes is vanaf het eerste moment tot aan hun laatste optreden ,in 1969 op het dak van hun Apple Studio in Londen, ongekend. The Beatles opende deuren waarvan andere muzikanten het bestaan niet eens wisten.

– Paul McCartney

1960-1970

1960-1970 Radio Veronica

Als een frisse zeebries dreef vanaf 1960 nieuwe commerciële muziek het vasteland op. Een waar geschenk voor de jongeren van die tijd, want op de nationale radio werd niet bepaald muziek gedraaid die ze aansprak. Maar hoe kom je op het idee om muziek te maken vanaf de wateren? Het concept was al eerder toegepast in Denemarken met het station Radio Mercur. Dit bleek een groot succes en op 15 oktober 1959 werd dan ook besloten om in Nederland radio uitzendingen vanaf een schip te starten. Het nieuwe radiostation kreeg de naam Vrije Radio Omroep Nederland, maar werd als snel omgedoopt naar Radio Veronica.

Na een succesvolle testuitzending, start Radio Veronica op 15 mei 1960 met uitzenden vanaf de Noordzee. Het bleek als verwacht enorm aan te slaan bij de jeugd. Eindelijk hadden ze een zender waar gewoon popmuziek werd gedraaid en niet dat degelijke waar de je ouders de hele dag naar luisteren. Radio Veronica vond in deze tijd ook de zogenaamde ‘jingels’ uit. Hierdoor was het meteen herkenbaar welke diskjockey een programma startte. Bekende diskjockeys van Radio Veronica waren; Rob Out, Lex Harding, Ad Bouman en Stan Haag. Het radiostation heeft veel betekent voor de ontwikkeling van de popmuziek in die tijd. Als je nu een popliedje maakte, had je tenminste nog kans om op

Woodstock

Promotie poster van Woodstock

De Norderney, dé boot waar de dj’s dagelijks popmuziek draaide

Jimi Hendrix op Woodstock

‘Three days of Peace, Music and Love’ was het motto tijdens het weekend van 15,16,17 augustus 1969. Het Woodstockfestival werd beschouwd als hét hoogtepunt van de hippiebeweging. Er waren optredens van onder andere; Joan Boaz ,Country Joe and the Fish, Jimi Hendrix , Joe Cocker en Melanie. Het aantal van 300.000 bezoekers overtrof alle verwachtingen van de organisatoren, die op 60.000 gehoopt hadden. Het was dan ook geen verassing dat voorzieningen als eten, drinken en sanitair al snel tekort kwamen. De organisatie schakelde het leger in om de festivalgangers te voorzien van water en brood. Een opvallende beslissing omdat de hippies op het festival zich juist verzetten tegen het leger. Verder zijn er in de drie dagen op Woodstock twee baby’s geboren en hebben drie mensen de dood gevonden. Iemand door een overdosis heroïne, één iemand door een acute blindedarmontsteking en één man is in zijn slaap overreden door een tractor. Afgezien van deze gebeurtenissen was én is Woodstock het meest legendarische festival dat ooit heeft plaats gevonden.

HITLIJST 1.

Marvin Gaye and Tammi Terrell - Ain’t No

Mountain High Enough 2.

Aretha Franklin - Respect 3.

Van Morrison - Brown Eyed Girl 4.

Dionne Warwick - I Say A LIttle Prayer For

You 5.

Martha and the Vandellas - Jimmy Mack 6.

The Beatles - All You Need Is Love 7.

Smokey Robinson and the Miracles - I

Second That Emotion 8.

Spencer Davis Group - Gimme Some Lovin’ 9.

Gladys Knight and the Pips - I Heard it

Through the Grapevine 10.

Doors - Light My Fire 11.

Sam and Dave - Soul Man 12.

Jackie Wilson - (Your Love Keeps Lifting

Me) Higher and Higher 13.

Monkees - Daydream Believer 14.

The 4 Seasons - C’Mon Marianne 15.

Marvin Gaye & Kim Weston - It Takes Two 16.

Box Tops - The Letter 17.

Arthur Conley - Sweet Soul Music 18.

Soul Survivors - Expressway To Your Heart 19.

Beatles - Strawberry Fields Forever 20.

Jimi Hendrix Experience - Purple Haze 21.

Johnny Rivers - Baby, I Need Your Lovin’ 22.

The Who - I Can See For Miles 23.

Frankie Valli - Can’t Take My Eyes Off Of

You 24.

The Beatles - Penny Lane 25.

Rolling Stones - Ruby Tuesday

26.

Spencer Davis Group - I’m A Man 27.

Four Tops - Bernadette 28.

Turtles - Happy Together 29.

The Beatles - Hello Goodbye 30.

Monkees - (I’m Not Your) Steppin’ Stone 31.

Dusty Springfield - The Look of Love 32.

Rolling Stones - Let’s Spend The Night Together 33.

Lulu - To Sir With Love 34.

Otis Redding - Try a Little Tenderness 35.

The Platters - With This Ring 36.

Buckinghams - Kind Of A Drag 37.

Sonny and Cher - The Beat Goes On 38.

Spanky and Our Gang - Sunday Will Never

Be The Same 39.

Tommy James and the Shondells - I Think

We’re Alone Now 40.

Don Ho - Tiny Bubbles 41.

Petula Clark - Don’t Sleep In the Subway 42.

Bee Gees - (The Lights Went Out In) Mas

sachusetts 43.

The Doors - People Are Strange 44.

The Who - Happy Jack 45.

Strawberry Alarm Clock - Incense and Peppermints 46.

Simon and Garfunkle - 59th Street Bridge

Song (Feeling Groovy) 47.

The Music Explosion - Little Bit Of Soul 48.

Turtles - She’s My Girl 49.

Young Rascals - Groovin’ 50.

King Curtis - Memphis Soul Stew

Muziek & oorlog Gaat dat wel samen?

Het is augustus 1969, in een klein Amerikaans dorpje genaamd Bethel hebben zich duizenden alternatieve jongeren verzameld. Hier gaat hét legendarische festival plaatsvinden, allemaal onder het motto van ‘three days of peace and music’. Dat allemaal terwijl aan de andere kant van de wereld Amerikaanse jongens vechten voor hun leven in een land waar ze het bestaan nog niet eens van wisten.

Maar welke betekenis heeft muziek voor die soldaten daar? Weten ze wat er op muzikaal gebied gebeurd in het vaderland? Kortom, wat is de rol van muziek in oorlogstijd?

Hoewel het logisch klinkt dat er in tijden van oorlog totaal niet wordt gedacht aan dingen als muziek, is er juist een sterke verbintenis tussen oorlog en muziek. Muziek kan zorgen voor afleiding van al het geweld dat de soldaten over zich heen krijgen. Het zorgt er ook voor dat ze opgezweept worden voordat ze het slagveld betreden. Muziek geef ook troost, aan de getroffen en overlevenden en aan de familie die in het vaderland wacht op de terugkeer van deze jongens. En zelfs bij terugkeer heeft muziek nog een grote rol. Het geeft de mogelijkheid om oorlogstrauma’s te verwerken en zelfs te overwinnen.

Binnen de popmuziek zijn er ontzettend veel liedjes gemaakt die over de oorlog gaan of daar in ieder geval mee verbonden kunnen worden. Toch hoor je ook in diverse andere geschreven liederen de invloeden van oorlog terug. Denk hierbij bijvoorbeeld aan Dimitri Sjostakovitsj. Dimitri was een Russische pianist en vooral componist, die met zijn Symfonie nr. 7 veel los maakte bij de mensen.

Zijn Symfonie gaat over de gebeurtenissen bij Leningrad in 1941 , waarbij de Duitsers voor het eerst Rusland kwamen binnenvallen. Hij woonde als 12-jarig jongetje zelf in Leningrad en had dus alles zien gebeuren, vanuit die essentie en de beelden die hij toen heeft gezien is hij dit stuk gaan schrijven. Doormiddel van een enorm orkest en alleen instrumentaal geluid krijg je het gevoel alsof je jezelf waant in het Leningrad van toen. Het was een protest, maar ook een stukje verwerking van Sjostakovitsj.

‘‘We gaven de jongens moraal. We zorgden ervoor dat die lui wat minder heimwee hadden’’

Vietnam

Na het beëindigen van de Tweede Wereldoorlog bleven er talloze internationale spanningen gaande tussen verschillende grootmachten in de wereld. Dit mondde uit in een Koude Oorlog tussen het kapitalistische westen en communistische oosten. De spanningen bleven enkele jaren hoog oplopen en vanaf 1964 besloot de Amerikaanse president Lyndon B. Johnson met het grootschalig inzetten van militairen in Vietnam. Dit alles om de uitbreiding van het communisme tegen de gaan. De aanwezigheid van de Amerikaanse jongens in Vietnam was een aanzet voor allerlei protestsongs die vanaf die tijd niet meer weg te denken zouden zijn.

Een van de bekendste protestzangers van die tijd werd Rober Allen Zimmerman, oftewel Bob Dylan. Met zijn liedjes als Blowing in the wind en The times they are a-changing liet hij duidelijk het protest horen tegen het Amerikaanse beleid. Na hem zouden nog duizenden andere bekende en minder bekende artiesten hun protest laten horen via de muzikale weg.

In het vaderland werden dus de protestsongs gedraaid, maar kwamen die ook terecht bij de soldaten in Vietnam, of luisterde zij hele andere muziek? De enige manier waarop zij muziek ontvingen was via de armed forces radio. En die radio was ontzettend belangrijk voor de soldaten daar. Het was een van de weinige mogelijkheden waarop ze enigszins communicatie hadden met thuis. Een van de mensen die de muziek naar Vietnam brengt is Adrian Cronauer, hij is in 1966 gelegerd in Vietnam en wordt legendarisch als dj met zijn ochtend radioprogramma, genaamd Goodmorning Vietnam. Cronauer zegt in een interview met de NTR: ‘’We gaven de jongens moraal. We zorgden ervoor dat die lui wat minder heimwee hadden.’’ Goodmorning Vietnam probeerde dit vooral te doen door zoveel mogelijk te klinken als een radiostation van thuis. Cronauer: ‘’We hadden wat onderzoek gedaan en daaruit bleek dat de meeste luisteraars nog nooit buiten de V.S. waren geweest. Sommigen niet eens buiten hun stad!” De cultuurschok van de vaak nog hele jonge Amerikaanse soldaten was gigantisch, de taak van het radiostation was dan ook om dat beetje vertrouwelijke van thuis over te brengen. Zo kregen ze hoop en troost en maakte het leven daar iets dragelijker. >>>

Sjostakovitsj

Muziek als afleiding

Adrian Cronauer

Bob Dylan

‘‘Het was vreselijk. Mensen die twee of drie ledematen misten...’’

Nog een belangrijk persoon voor de soldaten toen én de veteranen nu is Chris Noel.

Deze dame heeft hedendaags een opvang tehuis voor dakloze veteranen, maar had vroeger een heel bekend item op de armed forces radio; your date with Chris. Chris begon haar carrière als model en later als actrice.

Toen ze dat een beetje gezien had wilde ze zich inzetten voor de soldaten en bezocht daarom hospitals voor gewonden militairen. Noel: ‘’Het was vreselijk, mensen die twee of drie ledematen misten. Maar toen ik naar buiten liep was ik veranderd. Toen wist ik dat ik iets voor mijn land moest doen.” Vanaf die tijd bezocht ze regelmatig het Amerikaanse basiskamp in Vietnam en voor veel Amerikaanse soldaten gaf ze een grote troost omdat ze een stukje van Amerika met zich meebracht.

het lied oorspronkelijk helemaal niet over de oorlog ging. Het gaat over een jongen die samen met zijn vriendinnetje weg wil uit de slechte getto wijken en een bestaan wil opbouwen in een veiligere plaats. Toch is het niet onbegrijpelijk dat juist dit lied de soldaten zo erg aansprak. ‘We gotta get our of this place’ was de enige gedachte die ze al die tijd in Vietnam meedroegen.

Op het gebied van protestsongs zijn ook Nederland en België niet achter gebleven. Denk hierbij aan ‘Welterusten, meneer de president’ van Boudewijn de Groot. Een lied speciaal gericht aan president Johnson, met zinnen als; ‘’Droom maar niet te veel van al die dode mensen, droom maar fijn van overwinning en van macht” en ‘’Denk maar niet aan al die mensen die verrekken, hoeveel vrouwen, hoeveel kinderen zijn vermoord.’’

Het waren vaak pittige teksten, maar het liet wel duidelijk de mening van een groot deel van de Nederlandse bevolking horen. Andere protestsongs van Nederlandse of Belgische bodem zijn: Klein Orkest – Over de muur, Doe maar – De bom en Jacques Brel – Au suivant.

Opvallend is dat als je veteranen vraagt aan welk lied ze moeten denken als ze terug denken aan die tijd, dat ze allemaal hetzelfde liefd noemen; ‘We gotta get out of this place’ van Eric Burdon & the Animals. Veteraan Lonnie Lof verklaart aan de NTR: ‘’Dat was waarschijnlijk hét lijflied van de soldaat in Vietnam.’’ Opvallend is het ook omdat

De rol van muziek in oorlogstijd is dus behoorlijk groot. Niet alleen als troost voor de soldaten, maar ook voor diegene die de soldaten willen helpen door te protesteren tegen de oorlog. De belangrijkste rol van de muziek is dat het vaak verwoord wat je zelf niet kunt zeggen. De muziek spreekt voor je.

Chris Noel

Wist je dat dit ook allemaal protestsongs zijn?

The Rolling Stones – Paint it Black The Who – My Generation Queen- Radio Ga Ga Nena – 99 Luftballons Bruce Springsteen – Born in the USA The Cranberries - Zombie R.E.M. - Losing my Religion

Muziekstijlen die in de jaren 70 heel erg in waren, waren electro, punk/rock en hip/hop. De meest opvallende en misschien wel meest interessante stijl om te belichten is toch wel de punk. Vooral omdat dit is stijl is die niet zomaar door iedereen werd geaccepteerd.

Punk De liefhebbers van de punk werden dan ook al gauw gezien als een ander ras, ze hoorde niet bij het normale volk.

1970-1980 De oorsprong van de punk is heel moeilijk te bepalen. Er is niet echt een vaste tijd dat deze stijl ineens ontstond. Gezegd wordt dat de wortels al in het einde van de jaren 60 liggen toen de band MC5 met het nummer ‘Kick out the jams’ aan kwam zetten. Het was een hard, rommelig en ‘agressief ’ nummer. Vandaar dat dit nummer als het eerste echte punk nummer wordt gezien.

Maar je had ook nog de band The Stooges. Deze band speelde ook erg agressieve muziek en gedroegen zich (vooral op het podium) niet altijd even netjes. Vandaar dat een mix van deze twee bands het beste als het begin van de muziekstijl punk gezien kan worden.

dé band op dat moment, om meerdere redenen.

Het was een band die vooral uit straatschoffies bestond. Door hun manager werd hen muziekinstrumenten in de handen geduwd om zo zelf maar een band op te richten. De jongens zetten zich echter tegen hun manager af en zetten heel het land op zijn kop. Toen ze met hun hit ‘God save te Queen’ aan kwamen zetten werden ze in kranten als staatsvijanden gezien. Het nummer zou zogenaamd ter eren van het 25 jarig jubileum van Koningin Elizabeth geschreven zijn. Dit was niet bepaald het geval, het stond namelijk vol met schandalen zoals, ‘God save the Queen, the facist regime’ en ‘God save the Queen, she ain’t no human being’. Het nummer werd zelfs Doordat er geen duidelijke oorsprong is van deze gezien als een aanval op het koninklijk huis. stroming, is ook niet heel duidelijk aan te geven uit welke stroming die punk is voortgekomen.

Het is een van de standaard muziekgenres, een hoofdgenre. Dus je kan niet net als bij trash metal en heavy metal, die uit metal zijn ontstaan, zeggen waar de punk uit voort is gekomen. Maar als toch ongeveer gekeken moet worden naar een genre wat er enige invloed op heeft gehad, is dat genre de early metal.

Toch kan gezegd worden, om de reden waar iedereen aan denkt bij de muziekstijl punk, dat het begonnen is in Groot-Brittannië. Daarom klopt het ook niet dat de bands MC5, Ramones en The Newyork Dolls als grondzetters van deze stijl worden aangewezen. Dit zijn alle 3 Amerikaanse bands die meeleefde op een hype. Het is waar dat deze bands er als eerste waren, maar als echt gekeken wordt naar de definitie van punk, dan kom je bij bands uit Groot-Brittannië uit. Sex Pistols, The Clash en The Damned zijn qua alles echt punk te noemen. Muziekstijl, kledingstijl en gedrag. Deze bands speelde die agressieve en harde muziek waar punk bekend om staat, terwijl de Amerikaanse bands het nog vaak ‘pop’ hielden.

Het hoogtepunt van deze stroming bevond zich in de jaren tussen 1975-1980. Dit hoogtepunt was te danken en de band Sex Pistols. Dit was

‘Ever got the feeling you’ve been cheated on..?’

- Johnny Rotten (Sex Pistols)

1970-1980

Nog nooit was de punk zo veel in het nieuws geweest, maar dit bleek ook meteen het einde.

Sex Pistols hebben met hun hit wel op nummer 1 gestaan in de top 40, maar deze nummer 1 werd blanco gelaten, dus die week was er geen nummer 1 in de top 40. Na het schandaal mochten Sex Pistols vrijwel nergens meer optreden en de band heeft dan ook maar 26 maanden bestaan. The Clash en The Damned stonden erg in de schaduw van deze band.

The Clash is nog wel doorgegaan met muziek maken alleen is hun genre van punk naar pop/rock geëvolueerd.

Zoals al eerder gezegd werden de mensen die fan waren van punk in die tijd niet als gewoon volk beschouwd. Ze werden als armoedig volk gezien. Mensen keken vaak op hen neer. Dit is echter niet geheel onterecht. Ze gedroegen zich namelijk niet beschaafd in het openbaar.

Ze staken sluitspelden door hun neus en wangen en sommige Punkers liepen zelfs met Swastika’s (hakenkruizen) rond om zo hun politieke voorkeur duidelijk te maken. Maar

met het aftreden van Sex Pistols verdwenen ook langzaam maar zeker de Punkers. Het genre was uit en daarmee stierf het ‘punkras’ ook uit.

In 1994 kwam punk echter weer tot leven.

In dat jaar stierf Kurt Cobain en daarmee de grunge muziek. De Punkpop nam het als overheersend muziekgenre over. De naam Punkpop zegt het al. Het genre had een andere draai gekregen. Het was niet meer zoals de early punk, met de agressieve en politieke teksten. Daar was niet veel meer van over en als bands die muziek nog maakte waren ze al erg underground. Nee, de punk had een zachter karakter gekregen. De fans van deze muziekstijl gedroegen zich dan ook anders dan hun voorgangers. Niet zo onbeschaafd.

De bands die deze stijl terug lieten komen waren: Green Day, Pennywise, The Offspring en Blink 182. Veel van deze bands zijn nu, in deze tijd nog steeds populair, vooral onder het jongere publiek.

HITLIJST1978 1 2

3 4 5 6 7 8 9 10 11

12 13 14 15 16 17 18 19 20

21 22 23 24 25

Bee Gees - Stayin’ Alive John Travolta & Olivia Newton-John You’re the One That I Want The Village People - YMCA Boney M - Rivers of Babylon Bee Gees - Night Fever Bee Gees - Too Much Heaven Gerry Rafferty - Baker Street Bonnie Tyler - It’s a Heartache Exile - Kiss You All Over Kate Bush - Wuthering Heights John Travolta & Olivia Newton-John - Summer Nights The Commodores - Three Times a Lady The Rolling Stones - Miss You Abba - Take a Chance On Me Frankie Valli - Grease Clout - Substitute Andy Gibb - Shadow Dancing Queen - We Will Rock You Boney M - Rasputin Olivia Newton-John - Hopelessly Devoted to You Donna Summer - The Last Dance Eruption - I Can’t Stand the Rain John Paul Young - Love is in the Air Billy Joel - Just the Way You Are Donna Summer - MacArthur Park

26 A Taste of Honey - Boogie Oogie Oogie 27 Boney M - Mary’s Boy Child 28 10CC - Dreadlock Holiday 29 Barbra Streisand & Neil Diamond - You Don’t Bring Me Flowers 30 Samantha Sang - Emotion 31 Player - Baby Come Back 32 Yvonne Elliman - If I Can’t Have You 33 Wings - With a Little Luck 34 Anne Murray - You Needed Me 35 Eric Clapton - Wonderful Tonight 36 Plastic Bertrand - Ca Plane Pour Moi 37 Abba - Summer Night City 38 The Smurfs - The Smurf Song 39 Nick Gilder - Hot Child In The City 40 Genesis - Follow You Follow Me 41 Marshall Hain - Dancing in the City 42 Johnny Mathis & Deniece Williams - Too

Much Too Little Too Late 43 Evelyn ‘Champagne’ King - Shame 44 Meatloaf - Paradise By the Dashboard Light 45 Blondie - Denis 46 The Trammps - Disco Inferno 47 Kansas - Dust in the Wind 48 Roberta Flack & Donny Hathaway - The

Closer I Get To You 49 Alicia Bridges - I Love the Nightlife 50 Dan Hill - Sometimes When We Touch

W van waarom Daar zaten we dan met heel Nederland voor de radio. Wachtend op iets wat blijkbaar heel veel waarde heeft voor ons volk. Sander de Heer heeft dit uur al meerdere malen aangekondigd dat het om half 9 dan toch echt zo ver is. Het officiële koningslied wordt ter gehore gebracht. Het lied dat iedereen op 30 april uit volle borst mee moet zingen voor onze nieuwe Koning Willem. Ook ik zat die vrijdagochtend voor de radio in smacht te wachten naar hét lied. En ik moet toegeven dat bij het horen van de eerste klanken ik kippenvel op mijn armen kreeg. Niet dat de melodie zo prachtig was, maar meer om het feit dat heel Nederland hier naartoe heeft geleefd en dat het dan nu eindelijk zover is.

De elite van het Nederlands lied begint te zingen en het wordt me al snel duidelijk dat niemand dit lied op de feestelijkste dag van het jaar uit volle borst kan meezingen. Als een minuut later ook nog de Nederlandse rap aan bod komt weet ik even niet wat ik moet denken. Is dit hét lied waar we zo lang op hebben gewacht? Waar we zoveel spanning om heen hebben gebouwd? Het lied dat een eerbetoon moet zijn aan Nederland en ons Koningshuis? Wanneer de laatste noot ge-

speeld is blijft het doodstil op de radio. Aan alles merk je dat dit project grandioos mislukt is. De reactie van Sander is dat ook dat hij er ‘even aan moet wennen’. Dat is geen goed teken. En anno 2013 kun je verwachten dat binnen een paar seconden heel Twitter een mening heeft over wat er net gebeurd is. Een enkeling wil nog beweren dat het een prachtig lied is, maar een groot deel van twitterend nederland heeft niets dan kritiek op de parel van John Ewbank. Ik geef ze geen ongelijk.

Over de tekst van het lied hebben we ons al genoeg uitgelaten. De ‘W’ is van alles behalve wat er in het lied genoemd word. De ‘W’ is van waarom. Waarom dit lied? Waarom juist deze artiesten? Waarom zoveel ophef? En ik moet eerlijk zeggen, ik zie mijn oma van 85 op deze feestelijke dag echt geen drie vingers in de lucht steken. Het is leuk bedacht, maar het werkt gewoon niet. Dus daar zitten we dan straks allemaal voor de buis. Te kijken naar de uitvoering van hét koningslied, die we geen van allen uit volle borst mee kunnen zingen. Wat maakt het eigenlijk ook uit.

Maxima zal het prachtig vinden. En daar gaat het om.

Kris Derks

New Wave Het ‘neefje van de punk’, maar dan anders. De belangrijkste stijl van de jaren ‘80 is New Wave. Donker, melodieus en elektronisch. Een belangrijke uitvinding in de muziek.

Without music, life would be a mistake.

- Friedrich Nietzsche

1980-1990 De jaren ’80 werden gedomineerd door muziek die meer elektronisch getint was, ontstaan uit de punk. Het was de periode waarin groepen met synthesizers (Duran Duran, Spandau Ballet, Culture Club etc) het grote publiek bereikten. Het begon met New Wave eind jaren ‘70, waarbij de punk een ommekeer maakte naar een nadruk op het inhoudelijke van liedjes. Er kwam een ‘nieuwe golf’ in de muziekgeschiedenis. Deze New Wave werd gezien als het zwaar melancholische maar toch melodieuze versie van de punk. Daarom wordt het ook wel eens post-punk genoemd.

De grondzetters van deze muziek zijn bijvoorbeeld Joy Devision, The Cure, The Smiths en the Banshees. Duran Duran gaven er een imago aan en mengde de muziek met marketing gericht op tieners en toepasselijke videoclips.

De mentaliteit in deze tijd was dan ook “Laten we nú feest vieren, straks valt er een atoombom en zijn we er allemaal geweest.”

New Wave was vooral in Engeland erg populair. Als tegenhanger hiervan ontstond in Amerika college rock, ook vanuit de punk.

Bands hieruit zijn Pixies en R.E.M. Een experimentele variant hierop wordt noise rock genoemd. Een voorbeeld hiervan is Sonic Youth.

Ook ontstaat de stroming hardrock vanuit Amerika. Dit wordt ook wel Adult Oriented Rock, stadionrock of spottend Poser Rock genoemd, vanwege het bombastische karakter.

Er komen veel make-up en showelementen aan te pas. Voorbeelden zijn Van Halen, Mötley Crue, Bon Jovi en Guns ’n Roses.

De moderne technieken zoals de sampler en de drumcomputer werden steeds populairder en new wave vond een weg naar popliedjes.

Bekende artiesten die toen vooral populair waren zijn Michael Jackson, Madonna, Prince, George Michael, Wham, Culture Club, enzovoort. In de jaren tachtig wisten electronische popacts als Duran Duran & Spandau Ballet wereldwijde sensaties te worden en honderden miljoenen platen en tickets te verkopen.

Daarnaast ontstond in het begin van de jaren tachtig de house / techno muziek, een genre dat tot op de dag van vandaag zeer belangrijk is gebleken. Bekend voor deze stroming zijn de zware beat, het enorme volume en de drug XTC. In Amerika heeft deze stroming eigenlijk pas sinds een aantal jaar de mainstream bereikt, terwijl wij hier in Europa al in de jaren negentig grote commerciele doorbraken hebben gezien. Elektronische muziek is nu groter dan ooit. Amerika is als grootste afzetmarkt massaal gevallen voor David Guetta, Armin van Buuren, Afrojack en andere DJ’s.

Nu zijn er nog steeds bands die zijn gevallen voor de sound van de jaren ’80. Denk hierbij bijvoorbeeld aan Hurts, White Lies en The Killers. Ze maken elektronische popmuziek die hoorbaar 80’s klinkt, maar past in deze tijd.

1980-1990 Eén van de bands die de sound van de jaren 80 naar deze tijd haalt is A Silent Express. Rik Annema (zang/gitaar), Sanne Meems (drums) en de broertjes Henk-Jan (toetsen) en Dirk-Sander Kooistra (basgitaar) komen uit Friesland, maar zijn ondertussen bekend door heel Nederland.

In 2007 wonnen ze de Grolsch Grote Prijs van Nederland Publieksprijs, en in 2011 werden ze bekroond met de Schaal van Rigter, een prijs voor de vaakst gedraaide single op 3FM. Inmiddels zijn ze weer hard aan een nieuw album bezig.

Rik: “Ik hou van synthesizers, nieuwe techniek en muziek die op een andere manier tot stand komt dan materiaal dat op een ‘typische’ bandmanier geschreven is. Dan kom je automatisch uit bij elektronische muziek uit de jaren zeventig en tachtig en zo maak ik ook mijn muziek.

Uiteraard haal ik inspiratie uit artiesten die hun tijd ver vooruit waren. Het is niet zozeer dat ik deze artiesten wil kopiëren. Maar de manier van werken spreekt mij aan en doet je kritisch kijken naar jezelf. “

Een andere band met grote 80s invloeden is The Dance: Quinn, Wout, Rins, Maarten en Ruud uit Utrecht. Ik stelde Wout een paar vragen.

Hoe ben jij in deze stroming ‘terecht gekomen’?

Ik ben erin opgegroeid, dus vormde ook mijn muzikale basis. Ik heb ook in rockbandjes gespeeld, maar op de weg naar huis zat Japan en Duran Duran in mijn walkman. :) Wat vind jij zo tof aan deze stroming?

Ik hou van de uitbundigheid en extravagantie die ermee gepaard gaat samen met de romantiek die eromheen hangt. Synthesizerklanken werken op mijn fantasie, meer dan gitaar, dus dan kun je bijna niet om die stroming heen. Ik vind het ook gaaf dat die invloeden zo veranderen en in toffe combi’s terugkomen.

Hoe haal jij je inspiratie hieruit?

Omdat het mijn muzikale basis vormt vindt die inspiratie z’n eigen weg. Vooral in combinatie met de invloeden van de andere jongens krijgt het zo een hele spannende twist.

HITLIJST1985 1 USA For Africa - We Are the World 2 A-Ha - Take On Me 3 Foreigner - I Want to Know What Love Is 4 Band Aid - Do They Know It’s Christmas?

5 Tears For Fears - Shout 6 Lionel Richie - Say You, Say Me 7 Dire Straits - Money For Nothing 8 Tears For Fears - Everybody Wants to Rule

the World 9 Madonna - Crazy For You 10 Madonna - Into the Groove 11 Paul Hardcastle - 19 12 Duran Duran - A View to a Kill 13 Murray Head One Night in Bangkok 14 Simple Minds - Don’t You (Forget About

Me) 15 Huey Lewis & The News - The Power of Love 16 Tina Turner - We Don’t Need Another

Hero (Thunderdome) 17 Jefferson Starship - We Built This City 18 Elton John - Nikita 19 Don Henley - The Boys of Summer 20 David Bowie & Mick Jagger - Dancing in

the Street 21 Jennifer Rush - The Power of Love 22 Bruce Springsteen - Born in the USA 23 Dead Or Alive - You Spin me ‘round (Like a

Record) 24 Whitney Houston - Saving All My Love For

You 25 Baltimora - Tarzan Boy

26 Kool & The Gang - Cherish 27 Mr Mister - Broken Wings 28 Stevie Wonder - Part-Time Lover 29 Madonna - Material Girl 30 Wham! - I’m Your Man 31 Phil Collins - One More Night 32 Paul Young - Every Time You Go Away 33 Philip Bailey & Phil Collins - Easy Lover 34 Simple Minds - Alive & Kicking 35 Bryan Adams - Heaven 36 Opus - Live Is Life 37 John Parr - St Elmo’s Fire (Man in Motion) 38 Sandra - (I’ll Never Be) Maria Magdalena 39 Fergal Sharkey - A Good Heart 40 Wham! - Everything She Wants 41 Harold Faltermeyer - Axel F 42 REO Speedwagon - Can’t Fight This Feeling 43 Phil Collins & Marilyn Martin -

Separate Lives 44 The Eurythmics - There Must Be an Angel

(Playing With My Heart) 45 UB40 & Chrissie Hynde - I Got You Babe 46 Bruce Springsteen - I’m On Fire 47 Modern Talking - You’re My Heart You’re

My Soul 48 Bryan Adams - Summer of ‘69 49 Glenn Frey - The Heat is On 50 Katrina & The Waves - Walking On Sunshine

Muziekdragers Door de jaren heen zijn er verschillende muziekdragers geweest. Met de technologische ontwikkelingen van deze tijd kunnen veel mensen het niet meer voorstellen dat het vroeger niet zo vanzelf sprekend was om even een liedje van hun favoriete artiest te draaien.

Het begon pas in 1877 dat het naast live optredens mogelijk was om thuis in je huiskamer naar muziek te luisteren. In dit jaar werd de Fonograaf uitgevonden door Thomas Alva Edison.

Met dit apparaat werden via een membraam en een stalen naald geluidstrillingen vastgelegd, doordat de scherpe punt van de naald een groef van wisselende diepte trekt in een metaallaag die om een ronddraaiende cilinder is aangebracht. Als dan alles opgenomen is moest je de naald naar het begin van de cilinder brengen en in het geluidsspoor zetten. Als je dan de cilinder rond liet draaien werden de geluiden die je opgenomen had afgespeeld. Het geluid kwam uit de hoorn van de Fonograaf.

Als opvolger van de Fonograaf vond Emile Berliner in 1887 de Grammofoon uit. Dit was eigenlijk een verbetering van de Fonograaf. Een ander woord voor Grammofoon is ook wel platenspeler. Ze bevatten een opwindmechanisme om de plaat op te laten draaien en een hoorn om de trillingen van de naald te versterken.

Muziekstukken of liedjes werden dus op deze platen opgenomen en door deze dan op de Grammofoon te plaatsen konden de opnames vaker afgespeeld worden.

Van de Grammofoon werd een grote stap genomen. Hierna werd in 1906 de radio uitgevonden. De naam van de uitvinders zijn Marconi, Alexander Stefanovich Popoy en Edouard Branly. Dit was echt een geniale uitvinding.

Mensen konden ineens live opnames en muziek horen. Zo hoefden alleen maar op een knopje te drukken en uit het kastje kwam muziek.

Om nog verder te gaan met de mogelijkheden om muziek af te spelen kwamen J.P. Maxwell en

H.C. Harrison in 1924 met de Juxebox aanzetten. Dit is een grote kast waar 50 tot soms wel 200 plaatjes in staan met muziek van verschillende artiesten erop. Als je er een muntje in gooit kun je een van deze plaatjes kiezen en de Juxebox speelt dit liedje vervolgens voor je af.

Deze muziekdrager was vooral in de discotijd helemaal hot.

De uitvinding van de Walkman in 1979 door Masaru Ibuka samen met Murita-san, de oprichter van Sony, was helemaal het einde. Je kon nu een cassettebandje in een apparaatje stoppen waar een koptelefoon aan aangesloten zat. Nu kon je gewoon rond gaan lopen met je koptelefoontje op en je kon overal ter wereld waar je ook was je favoriete muziek luisteren.

Op een gegeven moment werd het wel irritant met al die cassettebandjes. Je moest ze steeds omdraaien en veel muziek paste er niet op. Gelukkig kwam Sony met de oplossing in 1984. Zij vonden in dit jaar de Discman uit. Dit was een soortgelijk apparaatje als de Walkman, alleen kon je hier CD’s instoppen. Dus je hoefde niks meer om te draaien en er konden veel meer liedjes op.

Maar toch was de Discman nog niet helemaal handig. Je had een groot apparaat bij je wat niet in je broekzak paste. Dus je liep steeds te sjouwen met zo’n ding in je hand. Daarom dacht Karlheinz Brandenburg, dit kan anders! In 1998 vond hij de MP3 speler uit. Je hoefde nu alleen maar bestandjes te downloaden via internet en deze op het kleine apparaatje op te slaan, wat gewoon in je broekzat paste. Heel handig. Nu kon je overal muziek luisteren en tegelijkertijd nog andere dingen doen, want je had allebei je handen vrij.

Als laatste werd in 2008 door Apple de Ipod uitgevonden. Het is een soortgelijk apparaat als de MP3 speler alleen dan uitgebreider en sneller.

Het gaat nu alleen nog maar om de luxe en het design.

Van 1990 tot 2000 was het de tijd van, tja wie kent ze nou niet? De boy- en girlbands natuurlijk. Fantastische tijd toch? Iedereen heeft wel een favoriet.

The backstreetboys, Boyzone, Take That,

Boy/Girlbands Westlife, Spice girls, Destiny’s Child, Sugababes en natuurlijk bekend vanop de dag van vandaag‌ One direction!

Boy/girlbands

1990-2000

Een girlband oftewel meidengroep is een vrouwelijke muzikale groep, bestaande uit jonge zangeressen, die voornamelijk pop- en r&b-nummers zingen. Een girlband is eigelijk de tegenhanger van een boyband.

Er wordt een onderscheid gemaakt tussen de meidengroepen van nu en van vroeger.

De Spice Girls waren één van de meest bekende en invloedrijke groepen van die tijd. Met termen als ‘Girl Power’ maakten ze zichzelf nog veel populairder.

Door brutaliteit werden de rebelse tienermeisjes aangewakkerd. Rond 2000 was er dan ook keuze genoeg aan meidengroepen en jongensgroepen.

Het is moeilijk om het woord girlband als definitie neer te schrijven. Maar toch heeft dit fenomeen een langere geschiedenis dan boybands. Eind jaren 50 en in het begin van de jaren 60 werden meidengroepen gebruikt als presentatie van het nieuwste materiaal van hun tekstschrijvers. Vaak waren deze groepen bekent bij producers of platenmaatschappijen, meestal werd de groep ook door hun samengesteld. Een voorbeeld van zo een samenwerking is het werk van Phil Spector in de beginjaren van Motown. De meidengroepen waren in die tijd zeer populair. Vooral de ‘sisters’ groepen, zoals de Andrews Sisters en de Boswell Sisters. Ze waren eigenlijk zussen van elkaar. Groepen zoals de Boswells en de Keller Sisters & Lynch waren al in de jaren 20 grote beroemdheden.

Tegenwoordig zijn de belangrijkste meidengroepen Amerikaanse bands, zoals Destiny’s Child en Pussycat Dolls en Britse bands, zoals Girls Aloud en de Sugababes. Een meidengroep is niet hetzelfde als een all-femaleband. Het verschil is dat bij een all-femaleband de leden zelf hun instrumenten bespelen.

Het geluid van veel girlbands werden gekenmerkt door Spectors Wall of Sound-productie. Dit waren voornamelijk de vroege rock-’n-roll-meidengroepen.

Instrumenten zoals drums, gitaar, bass, blaasinstrumenten en vaak een exotisch element werden gecombineerd met meisjesachtige vocalen. Ze zongen meestal eenvoudig te begrijpen teksten die gingen over de emoties van tieners in die tijd. Tieners waren vaak ook de grootste groep fans. Andere groepen waren vaak meer bescheiden, een voorbeeld hiervan is The Chiffons uit New York City.

Op de tweede helft van de jaren 60, begint de populariteit van de girlbands af te nemen. In deze tijd waren vooral The Beatles en Bob Dylan bekend. Slechts een paar meidengroepen weten hun succes vast te houden.

In de jaren 90 was er een enorme terugkeer van de meidenbands. Ze waren vaak bedoeld voor een jong publiek dat meestal bestond uit jonge meisjes.

Een boyband of jongensgroep is een popgroep die bestaat uit een aantal mannelijke leden. De nummers die deze bands voortbrengen liggen makkelijk in het gehoor en willen eerder verkocht dan beluisterd worden. Het doelpubliek zijn meestal tiener(meisjes).

Opvallend is dat ondanks het woord ‘band’ de boybands meestal geen muziekinstrumenten bespelen, maar alleen zingen. Een boyband wordt veelal door producers samengesteld uit jonge zangers/performers. Ze zien in hun wel vaak potentie. Er wordt vaak aandacht besteed aan hun danstalent en sexy uitstraling zodat het ook aantrekkelijk is om naar te kijken.

De meeste jongensgroepen bestaan uit ongeveer vijf jongens, dit aantal is handig voor een goede cheografie op te zetten. Maar natuurlijk kan een groep van drie of vier ook heel goed zijn. De samenstelling van de groep kan ook met de jaren veranderen. Clouseau die als vijftal is begonnen en nu als duo verder is gegaan. Nog een voorbeeld is Get Ready! Deze groep is na een tijdje heropgestart, er zijn toen twee nieuwe zangers bijgekomen zodat het viertal weer compeet was. Bij een split wordt de band opgeheven. Ook kan een van de leden solo verder gaan en zal de band verdergaan zonder die persoon of stoppen. Vaak brengt alleen de leadzanger er iets van terecht. Sommige bands blijven voor een hele lange tijd samen, soms zelfs tot ze allang volwassen zijn. Andere bands worden later herenigd, eventueel met een andere samenstelling.

1990-2000

Hardcore

“We came, we saw, we kicked its ass!”

- Dione - Still Here Kicking Ass

Ook een bekende muziekstijl in de jaren 90 is happy hardcore. Stampen op een beat wat veel mensen herrie of lawaai noemen. Mensen in gekleurde trainingspakjes die vrolijk op de kei harde beat van de muziek springen.

Happy hardcore is de vrolijke variant van hardcore house. Je kunt happy hardcore herkennen aan typische pianoriedeltjes. Deze muziekstijl wordt getypeerd door een vrolijke, meestal vrouwelijke zangeres met een man op de achtergrond. Vaak bevatten de liedjes zoetsappige teksten en een tempo tussen 165 en 180 beats per minuut. Happy hardcore houdt de 4/4 beat aan in tegenstelling tot de andere vormen van hardcore. Dit wil zeggen: in een 4/4 maat duurt elke kwartnoot 1 tel, maar een kwartrust duurt dus ook 1 tel. Een halve rust duurt dan twee tellen en een achtste noot duurt een halve tel. Happy hardcore is een zijtak van het Engelse Rave Het wordt vaak gespeeld in clubs of op raves, dit zijn feesten met meer dan honderd bezoekers. Vaak wordt happy hardcore niet via een knopje aangezet. Meestal staat er een dj op de plek die de beats aan elkaar plakt. Ook vindt het zijn weg naar gelegenheden die niet speciaal voor muziek zijn ingericht, zoals cafés, studentensociëteiten en verjaardagsfeesten. In Nederland is happy hardcore immens populair en wordt nog steeds vaak gedraaid. Ook in Groot- Britannië is deze stijl erg populair geweest, maar in minder mate. Een bekende happy hardcore DJ is DJ Paul Elstak Tijdens verschillende house-rages rond 1990 ontstonden herhaaldelijk meer commerciële stromingen, die de house-beats aankleedden met gemakkelijk in het gehoor liggende melodieën en sounds.

Happy hardcore ontwikkelde zich uit de Engelse ravemuziek, de Duitse rave en de hardcore rond 1991-1993. Vanaf 1994 scheidde het zich steeds meer af van deze muziekgenres en werd het een opzichzelfstaand genre. De piek van happy hardcore lag in Nederland tussen 1993 en 1997 en in Groot-Brittannië tussen 1994 en 1998.

Bekende acts van de happy hardcore zijn onder andere Charly Lownoise & Mental Theo, DJ Paul Elstak,

Hakkuhbar, Party Animals, Nakatomi, Critical Mass en Dune die expliciet inspeelden op de in 1996 tot een hoogtepunt gekomen gabberrage. Er zijn na de hoogtijdagen van de happy hardcore verscheidene compilaties van deze muziek verschenen, waarbij men de grenzen van het genre vaak oprekt tot alle harde house die ooit een hitsucces heeft gehad. Zo worden ook liedjes als Poing (van de Rotterdam Termination Source) en het werk van de Euromasters op dergelijke cd’s aangetroffen. In Groot-Brittannië, waar de “UK Hardcore” nog steeds immens populair is, zijn onder andere CLSM, DJ Sharkey, Gammer, Kevin Energy, Darren Styles, Re-Con, Joey Riot, Fracus & Darwin, Breeze, DJ Kicking On en Scott Brown populaire Britse hardcoreartiesten.

Bij deze bekende muziekstroming in de jaren 90 hoorde ook een bepaalde subcultuur, de gabbers.

De term gabber of gappie komt oorspronkelijk uit het Jiddisch en betekent maat. Sinds de jaren 90 van wordt de term gabber ook gebruikt als aanduiding voor de bezoekers van feesten of festivals waarop gabbermuziek, happy hardcore of een andere muziekstijl met een extreem snel ritme, gedraaid wordt. De hakkerige, wilde manier van dansen op gabbermuziek, wordt ook wel hakken genoemd. De stijl ontstond eind jaren 80. Het genre kreeg in 1991 zijn naam door de Nederlandse houseproducer D-Shake, die in een muziekprogramma van de VPRO een oude gabberplaat liet horen en zei: ‘Dit is nu gabberhouse’. Bekende gabberfeesten zijn Thunderdome en Masters of Hardcore.

De stroming werd vanaf 1995 steeds populairder.

Vaak wordt ‘I Wanna be a Hippy’ van Technohead genoemd als eerste echte populaire Happy Hardcore plaat. Dune met ‘Hardcore Vibes’ echter is ook een goed voorbeeld. Daarnaast werd deze stroming door de gabbercultuur als kleinerend ervaren.

Door de vermenging van happy hardcore met de Hardcore en Gabber nam de populariteit van de gabbercultuur enorm af. Aan het einde van de jaren 90 was er zowel van de Happy Hardcore als van de Hardcore House en Gabber House weinig meer over en werd er plaats gemaakt voor een nieuwe muziekstroming

HITLIJST1994 1 Bruce Springsteen - Streets of Philadelphia 2 Ace of Base - The Sign 3 All-4-One - I Swear 4 Boyz II Men - I’ll Make Love to You 5 Bryan Adams, Rod Stewart & Sting - All

For Love 6 Sheryl Crow - All I Wanna Do 7 Mariah Carey - Without You 8 Bon Jovi - Always 9 Wet Wet Wet - Love is All Around 10 Rednex - Cotton Eye Joe 11 Prince - The Most Beautiful Girl in the World 12 Elton John - Can You Feel the Love Tonight 13 Crash Test Dummies - Mmm Mmm Mmm Mmm 14 Enigma - Return to Innocence 15 Big Mountain - Baby, I Love Your Way 16 Lisa Loeb & Nine Stories - Stay (I Missed

You) 17 Ace of Base - Don’t Turn Around 18 Celine Dion - The Power of Love 19 Madonna - I’ll Remember 20 Madonna - Secret 21 Youssou N’Dour & Neneh Cherry - 7 Seconds 22 The Cranberries - Zombie 23 Boyz II Men - On Bended Knee 24 Luther Vandross & Mariah Carey - Endless Love 25 Beck - Loser

26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37

38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50

Counting Crows - Mr Jones MC Sar & The Real McCoy - Another Night Toni Braxton - Breathe Again Warren G & Nate Dogg - Regulate Salt-N-Pepa & En Vogue - Whatta Man Whigfield - Saturday Night East 17 - Stay Another Day Erasure - Always Green Day - Basket Case East 17 - It’s Alright Snoop Dogg - What’s My Name?

John Cougar Mellencamp & Me’Shell Ndegeocello - One Wild Night Corona - Rhythm of the Night Crystal Waters - 100% Pure Love R Kelly - Bump N’ Grind Aaliyah - Back & Forth Gloria Estefan - Turn The Beat Around Elton John - Circle of Life Aerosmith - Crazy Richard Marx - Now & Forever The Pretenders - I’ll Stand By You Reel 2 Real - I Like to Move It REM - What’s the Frequency, Kenneth?

Coolio - Fantastic Voyage The Cranberries - Linger

Feesten met Lekker een avondje stappen met je vrienden. Je optutten van tevoren, misschien nog even een paar drankjes doen thuis, en dan naar het grote feest. De hele avond uit je dak gaan en dansen op de muziek die de DJ voor je draait. Dat je soms een nummer niet tof vindt, vooruit, ga je extra hard los op het volgende. Maar wat als je de muziek niet kan horen? Kunnen dove mensen ook feest vieren?

Je ziet van alles om je heen, dansende mensen, een lichtshow of bellen die door de ruimte zweven. Al je zintuigen zijn belangrijk, maar je gehoor is een van de belangrijkste zintuigen, vooral bij een avondje uit. Je wil de muziek kunnen horen, de beat en het ritme kunnen ontdekken en daarop kunnen dansen en bewegen. De hele avond aan de kant staan of aan de bar blijven zitten is ook niks.

Gelukkig is daar Sencity. Een feest speciaal georganiseerd voor doven en slechthorenden door de Skyway Foundation. Het wordt voor deze mensen mogelijk gemaakt om van een avond uit te genieten op hun eigen manier. Door verschillende technieken kunnen deze mensen ook uit hun dak gaan.

Zo is er de SenseFloor, een grote dansvloer in discostijl die extra vibreert op de beat, zodat de beat voelbaar is in plaats van deze te horen. De lyrics worden op grote schermen geprojecteerd, maar ook vertolkt door een signdancer. Deze signdancer beeldt de teksten dansend op de muziek uit, zodat iedereen weet waar het over gaat en wat er gezongen wordt.

Mariska Bergs is zo’n signdancer. “Ik heb het signdancen al in het 1e jaar van de opleiding Tolk Nederlandse Gebarentaal ontdekt, omdat ik op een feest was waarbij 3 tolken

de liedjes vertaalden. Ze gebruikten gebaren, mimiek, lichaamshouding en bewogen mee met de muziek. Ik vond het fantastisch om te zien en besloot dat ik dat ook wilde doen. Ik vertaal thuis in mijn vrije tijd liedjes en neem het op en zet het op mijn eigen youtube-kanaal. Ik vind het fantastisch mijn 2 grote passies te kunnen combineren.”

“Ik heb tot nu toe 2 “echte” optredens gehad: eentje op Deaf Metal in Arnhem en op Shout for culture in Weert. Bij beide optredens heb ik liedjes van de band vertaald. Ik kreeg van hen de teksten en muziek en heb thuis alles voorbereid. Mijn streven is om de vertaling in gebarentaal kloppend met de muziek te krijgen, dus dat het synchroon loopt, de vertaling zo visueel mogelijk is (zodat het vanaf een afstand nog steeds duidelijk is en eventueel horenden er ook iets van begrijpen) en dat ik specifieke dingen uit de muziek ook terugbreng in de vertaling (vb opbouwende, spannende muziek). En vervolgens kon ik bij de bands een repetitie bijwonen om te oefenen, want live spelen ze het vaak toch iets anders dan op de cd. En ook maakten we afspraken over mijn plek op het podium en de kleding. Het was enorm gaaf om 2x op te kunnen treden. De sfeer, lichtshow, band, publiek: alles klopte en ik was in mijn element. Het kost veel voorbereiding. De positieve reacties van de dove en slechthorende mensen achteraf en mijn eigen gelukmakend gevoel zorgen ervoor dat ik het wil blijven doen. Niet alle dove en slechthorende mensen vinden signdancers leuk. Die keuze respecteer ik. Gelukkig vindt een deel het wel leuk en als ik al een persoon blij heb gemaakt door hen de tekst en muziek van de band mee te geven, is het al de moeite waard geweest.”

dove mensen “Ik vind het fantastisch mijn 2 grote passies te kunnen combineren.”

Zo’n avond bij Sencity gaat verder dan alleen muziek, al je andere zintuigen worden geprikkeld. Zo is er een spectaculaire lichtshow in de flow van de muziek en kun je glow in the dark-tattoo’s laten schilderen. Buiten licht- en geluids-DJ’s zijn er ook geur-DJ’s. Zij laten met behulp van grote ventilators verschillende geuren door de hele zaal zweven. Denk aan lavendel, kaneel, een frisse zomerbries.. Nét genoeg om het niet overheersend te laten zijn, maar net opmerkbaar zodat je andere liedjes of genres herkent. Als je eventjes genoeg van alle drukte hebt kun je lekker ontspannen in één van de kappers- of massagestoelen. Laat je lekker verwennen!

Natuurlijk zijn ook horenden van harte welkom op dit feest. Afgelopen jaar ben ik er zelf ook geweest en ik vond het heel bijzonder.

Overal was er wel iets te doen, te zien, te beleven. Waar ik mijn moeder niet kon verstaan en moest schreeuwen om me verstaanbaar te maken, konden alle niet-horenden de hele avond makkelijk met elkaar communiceren door middel van gebarentaal. Dat maakte het ook speciaal, om als een van de weinige horenden tussen alle gebaren door te lopen.

Als je erlangs moet verstoor je ook meteen het gesprek. De optredende artiesten van die editie waren Handsome Poets, LeLe en Nobody Beats the Drum.

Feesten speciaal georganiseerd voor slechthorenden en doven zijn fijn, maar hoe moet dat dan in het ‘gewone’ uitgaansleven, tussen de mensen die wel kunnen horen, kletsen en schreeuwen? Ik vroeg het Werner, die zelf slechthorend is.

“Ik bezoek heel weinig feesten in de avond voor doven en slechthorenden. Ik ben weleens naar het gebarencafé in Roermond geweest.

Overdag heb ik over het algemeen vaker een bijeenkomst met doofblinden. weliswaar wat rustiger dan een feest, maar het compenseert toch veel. Toch ga ik geregeld naar kroegen waar horenden zitten. Ook bezoek ik altijd het Moulin Blues festival, pinkpop en bospop. Ik hou van goede muziek en kan die goed horen met mijn CI, een apparaat die me helpt om weer iets te horen. Soms bezoek ik ook concerten, ook heel leuk. Als er muziek wordt gedraaid tijdens een concert of festival en de meute is aan het dansen, dan laat ik mezelf ook niet onbetuigd. Maar in een kroeg met alleen horenden om mij heen is het soms lastiger om mij te amuseren. Ik ga dan vaak ook wat eerder weg, aangezien het toch vermoeiend is. Ik laat me er niet van weerhouden om ergens heen te gaan, maar ik zorg er wel voor dat ik mijn energie op een goede manier kwijt kan. Dus niet teveel blijven hangen.”

Muziek downloaden, of alles afzoeken totdat je echt die ene LP hebt gevonden waar je al een jaar naar op zoek bent? Er is een middenweg. En 2000 liedjes in ĂŠĂŠn week draaien, kan dat?

2000 - heden

Downloaden De tijd van betalen voor muziek is voorbij.

Natuurlijk zijn er nog altijd muziekliefhebbers die iets in hun handen willen hebben, die trouw elke CD van hun favoriete band kopen en rommelmarkten afstruinen naar LP’s. Maar het grote publiek wil het allemaal: liedjes, hele albums, alles gratis. Wie betaalt er nu nog voor muziek?

Gewoon lekker downloaden! Illegaal natuurlijk, maar wel gratis. Linkje zoeken op internet en hop, op je computer.

Een andere populaire – maar illegale – mogelijkheid is The Pirate Bay. Als je op The Pirate Bay zoekt naar een Torrent, vind je links naar Torrents. Torrents zijn heel kleine bestandjes waarin gegevens staan over het bestand dat je uiteindelijk wil hebben. Een soort van code. Degene die het bestand ooit als eerste heeft aangeboden heeft die codes ooit aangemaakt, en vanaf dat moment is dat een soort van ID voor dat bestand. Dus als je een Torrent downloadt en opent met een programma, gaat dat programma op zoek naar het bestand. Het bestand staat bij anderen die dat bestand op de computer hebben staan. Bij hen wordt het bestand in heel veel stukjes geknipt, en jij download die stukjes direct vanaf hun computer. Zodra jij een stukje hebt gedownload, begin je ook meteen met het uploaden van dat stukje voor mensen die het bestand ook downloaden. Zo houdt het systeem zichzelf in stand: hoe meer mensen het bestand op hun pc hebben, hoe sneller het te downloaden is. Als de download compleet is, plakt het downloadprogramma alle stukjes weer aan elkaar. Daar merk je niks van. Dus als je een album binnenhaalt, ben je dit in feite van soms wel duizenden mensen hun computers aan het downloaden. En terwijl je dat doet, word je een van de duizenden die het ook aanbiedt.

The Pirate Bay werd in 2004 opgericht door de Zweedse anti-auteurswetorganisatie. Eind 2004

2000-heden

werd de website zelfstandig. In 2006 werden een paar servers in beslag genomen door de Zweedse politie op verdenking van het schenden van auteursrechten. Een paar maanden later kwam The Pirate Bay weer online. In 2012 werd juridisch bepaald dat bepaalde internetproviders The Pirate Bay moesten blokkeren. Deze providers gingen in hoger beroep. Op 25 mei 2012 is The Pirate Bay bij alle Nederlandse internetproviders geblokkeerd. The Pirate Bay probeert deze blokkade te omzeilen door steeds een nieuw IPadres toe te voegen. Stichting Brein moet deze dan ook steeds weer blokkeren dus zo blijven ze bezig.

Maar downloaden is niet altijd slecht. Je hebt namelijk ook nog legale downloads. Liedjes digitaal op je computer in plaats van op CD of LP. Downloads waarbij je de artiest zijn brood gunt, omdat je er gewoon voor betaalt. Een voorbeeld van zo’n platform is iTunes. Een programma waar je je CD’s in kunt laden om ze toch digitaal te hebben, een soort digitale muziekbibliotheek.

In de iTunes Store kun je losse liedjes of hele albums aanschaffen. Goedkoper dan een cd in de winkel, omdat je natuurlijk geen productiekosten hebt van de CD en alles wat er omheen zit.

Mocht je niet willen betalen, maar toch legaal bezig willen zijn, dan is Spotify de oplossing.

Spotify is een gigantisch grote online database vol muziek, waar je de muziek die jij wil luisteren kunt streamen. Spotify bestaat sinds 2006, maar wordt pas sinds 2010 in Nederland aangeboden. Je kunt kiezen uit 3 abonnementen. Spotify Open: gratis, maximaal 10 uur per maand en met reclame-onderbrekingen, Spotify Unlimited: betaald, onbeperkt toegang en Spotify Premium: betaald, onbeperkt toegang en beschikbaar op mobiele apparaten.

Music in the soul can be heard by the universe.

- Lao Tzu

2000-heden

Top 2000

Het klinkt krankzinnig. In één week tijd, dag en nacht, 2000 platen draaien. Toch is dat precies wat Radio 2 deed. Het idee was om de millenniumwisseling op deze manier te vieren. Want hoe kun je nu beter een nieuw millennium ingaan dan starten met de 2000 beste liedjes ooit gemaakt? De liedjes die gedraaid zouden worden werden gekozen door de luisteraar.

Vanaf begin 1999 kregen de luisteraars van Radio 2 de kans om hun favoriete liedje samen met de herinnering aan dat liedje op te sturen naar Radio 2 (via internet of de post). Op deze oproep werd massaal gereageerd en begin november 1999 werden de 2000 meest aangevraagde platen op alfabetische volgorde op internet en teletekst geplaatst. Luisteraars konden vanaf dit moment stemmen om de volgorde van de lijst te bepalen. Dit initiatief bleek zo succesvol te zijn dat Radio 2 besloten heeft om de Top 2000 elk jaar terug te laten komen. Tot de dag van vandaag is de Top 2000 het best beluisterde radioprogramma van Nederland. Het is dan ook niet verassend dat de Top 2000 zich snel uitbreiden met dingen als ; Top 2000 à gogo (tv programma op de NPS, gepresenteerd door Mathijs van Nieuwkerk),

Top 2000 in concert, Top 2000 ‘afkickdag’, Top 2000 quiz en Top 2000 boeken.

De Top 2000 heeft ons één ding duidelijk gemaakt na al die jaren, de stelling ‘er wordt de laatste jaren geen goede muziek meer gemaakt’ is totaal niet waar. Artiesten als Adele en Duffy maken weliswaar muziek die geïnspireerd is op de jaren zestig en zeventig, maar ze laten het helemaal ‘nu’ zijn. Toch zijn het altijd de ‘oudere’ liedjes die de top 3 halen. Van de 14 edities die de Top 2000 heeft gehad, staat Bohemian Rhapsody van Queen 12 keer op nummer 1 gestaan. In 2005 was het nummer Avond van Boudewijn de Groot populairder en in 2010 wist Hotel California van The Eagles de eerste plaats te veroveren. Opvallend is wel dat de laatste twee jaar ook Adele een plaats inneemt in de top tien. Kees Toering (zendermanager Radio 2 en bedenker van de Top 2000) verklaard in de tweede editie van het Top 2000 boek: ‘’De lijst verbroederd generaties en dat is een mooie gedachte die ik niet had kunnen voorzien toen ik de Top 2000 als eenmalig initiatief bedacht.’’

HITLIJST2007 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18

19

20 21 22 23 24 25

Rihanna & Jay-Z - Umbrella Sean Kingston - Beautiful Girls Fergie - Big Girls Don’t Cry Avril Lavigne - Girlfriend Timbaland & OneRepublic - Apologize Beyonce & Shakira - Beautiful Liar Alicia Keys - No One Rihanna - Don’t Stop the Music Kanye West - Stronger Nelly Furtado - Say It Right Timbaland & Keri Hilson - The Way I Are Plain White T’s Hey There Delilah Gwen Stefani & Akon - The Sweet Escape Amy Winehouse - Rehab Mika - Grace Kelly Akon - Don’t Matter The Fray - How to Save a Life Justin Timberlake - What Goes Around Comes Around Timbaland & Nelly Furtado & Justin Timberlake - Give it to Me Maroon 5 - Makes Me Wonder Colbie Caillat - Bubbly Britney Spears - Gimme More James Blunt - 1973 Ne-Yo - Because of You Linkin Park - What I’ve Done

26 50 Cent & Justin Timberlake - Ayo Technology 27 Fall Out Boy - This Ain’t A Scene, It’s An

Arms Race 28 Kylie Minogue - 2 Hearts 29 Gym Class Heroes - Cupid’s chokehold

(Breakfast in America) 30 U2 - Window In The Skies 31 Beyonce - Listen 32 Akon - I Wanna Love You 33 Chris Brown - Kiss Kiss 34 Rihanna - Hate That I Love You 35 Avril Lavigne - When You’re Gone 36 Jeff Buckley - Hallelujah 37 Soulja Boy - Crank That (soulja Boy) 38 The Kaiser Chiefs - Ruby 39 Christina Aguilera - Candyman 40 Mika - Relax, Take It Easy 41 Michael Buble - Everything 42 Fergie - Fergalicious 43 Nickelback - Rockstar 44 Finger Eleven - Paralyzer 45 Jennifer Lopez - Do It Well 46 Rihanna - Shut Up & Drive 47 Daughtry - It’s Not Over 48 Mims - This Is Why I’m Hot 49 T-Pain - Mr Bartender 50 Justin Timberlake - Lovestoned

24 uur jammen Een potje jammen, dat kennen we allemaal. Samen met een tiental verschillende bandjes is alweer een stapje verder. Maar dit 24 uur lang? Audio Adam deed het. In een winkel in Amsterdam, toepasselijk de Opel ‘ADAM-store’, stond Audio Adam om 12 uur ’s middags in de startblokken. Klaar om 24 uur lang te jammen met vrienden, bands die het langzaam aan beginnen te maken in Nederland.

Een slimme zet van zowel Audio Adam als de ADAM-store. Je hoort de muziek al van een afstand uit de winkel komen, dus mensen worden nieuwsgierig.

Nieuwsgierig naar de band die er speelt, nieuwsgierig wat voor winkel dit dan mag zijn. Ze blijven voor het raam staan of komen binnen een kijkje nemen. Zonde alleen dat er een auto (de Opel ADAM) midden in de winkel stond. Tegen de avond stroomde de winkel lekker vol, maar erg druk werd het over het algemeen niet.

Gelukkig werden de jongens van Audio Adam ook ’s nachts niet in de steek gelaten. Tot diep in de nacht kwamen er bands binnen druppelen om zelf te spelen, Audio Adam te coveren of te jammen met z’n allen.

Zelfs Ellen ten Damme kwam een paar liedjes zingen.

Voor Audio Adam was deze 24-uurs-jam bedoeld om 2 bands uit te kiezen die mee komen spelen in Paradiso, in de eindshow van hun tour door Nederland. Milkbar en Arthur Adam zijn de gelukkigen die mee mogen spelen in dé poptempel van Nederland.

Het is lastig om 24 uur wakker te blijven, om de zoveel tijd te spelen en ook nog met een vriendelijk hoofd rond te lopen. Maar Audio Adam flikte het. Een voorbeeld voor de rest van de muziekwereld.

Nikki Oldekamp