วิธีการกระทำผิด การกระทำความผิดว่าด้วยยาเสพติด เป็นการกระทำที่เกิดจากค่านิยม และ พฤติกรรมเลียนแบบทางสังคมในลักษณะที่เบี่ยงเบนต่อกฎเกณฑ์ทางสังคม โดยผ่านกลุ่มเพื่อนเป็น หลัก ซึ่งผู้เข้ารับบริการหรือผู้กระทำความผิดมีพื้นฐานการกระทำความผิดที่แตกต่างกัน บางกรณีมี สาเหตุของครอบครัวแตกแยกเป็นปัจจัยผลักดันให้เข้าคบหาเพื่อที่ติดยาเสพติด หรือกรณีหลักก็เพื่อค่า นิยมทางสังคมในขณะนั้นที่ยาเสพติดได้รับความนิยม และสามารถหามาเสพได้โดยง่าย ประกอบกับ ความอ่อนแอของสถาบันสังคมที่ไม่สามารถควบคุมการแพร่ระบาดของยาเสพติดได้ ทำให้กลุ่มวัยรุ่น หรือแม้แต่กลุ่มผู้ใหญ่เองก็หันมาเรียนรู้ในการเสพยาเสพติดผ่านกลุ่มเพื่อน การปรับตัวในบ้านกึ่งวิถี จากสภาพข้อมูลของผู้เข้ารับบริการทั้ง 4 คน/รูป ได้ปรากฎผลที่ชัดเจน ระหว่างบุคคลสองประเภท คือ บุคคลที่บวชพระ และบุคคลที่นุ่งขาวห่มขาว โดยลักษณะการปรับตัว ให้เข้ากับบ้านกึ่งวิถีในรูปแบบพุทธสถาน วัดป่าหนองดินดำนั้นแตกต่างกันอย่างสิ้นเชิง กลุ่มที่บวช พระจะไม่ใส่ใจในการดำรงชีพแบบโลกียวิสัย แต่ในทางกลับกันกลุ่มที่นุ่งขาวห่มขาวกลับยังยึดติดใน โลกียวิสัย คือ ความสะดวกสบายในทางโลก การบวชพระถือว่าเป็นการปรับตัวที่ดีอย่างหนึ่ง เพราะ จากกรณีของบุคคลทั้งสองกลุ่มชี้ให้เห็นถึงการปรับตัวในบ้านกึ่งวิถีเอง และสังคมได้อย่างชัดเจน ซึ่ง การปรับตัวในสังคม5 ของ นิภา นิธิยายนมีสาเหตุ ดังนี้ (1) สิ่งเร้าภายใน (Internal force) เป็นความต้องการทางจิตใจ ได้แก่ ความรัก ความอบอุ่น ความปลอดภัย การยอมรับของสังคม การยกย่องและนับถือ และความสำเร็จในชีวิต เป็น สิ่งที่ทำให้บุคคลต้องปรับตัว : ซึ่งในกลุ่มของบุคคลที่บวชพระมีความต้องการในการปรับตัวให้เป็นที่ ยอมรับของสังคม ต่างจากกลุ่มนุ่งขาวห่มขาวที่ขาดการกระตุ้นในจุดนี้ 2) สิ่งเร้าภายนอก (External force) เป็นความต้องการของสังคมและสภาพ ของสิ่งแวดล้อม ได้แก่ วัฒนธรรม จารีตประเพณี ค่านิยม ศาสนา กฎระเบียบ และข้อบังคับของสังคม ซึ่งสิ่งเหล่านี้จะเป็นแรงผลักดันให้บุคคลต้องปรับตัว เพื่อสนองตอบความต้องการต่างๆ : ซึ่งทั้งสอง กลุ่มบุคคลทั้งกลุ่มที่บวชพระ และกลุ่มที่นุ่งขาวห่มขาวมีสิ่งเร้าภายนอกร่วมกัน คือ กฎระเบียบทาง สังคมในการสร้างเงื่อนไขให้อยู่ภายใต้การสงเคราะห์ของบ้านกึ่งวิถี ค่านิยมของสังคมให้คนเป็นคนดี (3) ความคับข้องใจ (Frustration) เป็นกระบวนการที่ถูกกีดกันด้วยอุปสรรค ทำให้บุคคลไม่สามารถดำเนินการให้บรรลุเป้าหมายได้ จึงทำให้บุคคลนั้นเกิดภาวะคับข้องใจ : ซึ่ง ปัจจัยสุดท้ายนี้แสดงให้เห็นผลลัพธ์ของบุคคลสองกลุ่ม คือกลุ่มที่บวชพระมีทั้งสิ่งเร้าภายใน และ ภายนอกทำให้บรรลุเป้าหมายในการอยู่ภายใต้เงื่อนไขการสงเคราะห์ของบ้านกึ่งวิถี และสังคมได้ส่วน 5
นิภา นิธิยายน. การปรับตัวและบุคลิกภาพ. กรุงเทพฯ: โอเดียนสโตร์, 2520, หน้า 108 – 109.
ปีที่ 7 ฉบับที่ 1 เดือนกรกฎาคม 2555
72