PROZESU ERATZAILEA | EGOERAREN AZTERKETA OROKORRA
zuzenean landuko dutenen esku, kanpoko ekoizle batzuen esku baizik. Horrela elikadura kontsumorako produktu bilakatu da eta ez eskubide. Fenomeno honek Araban, Lapurdin, Behe Nafarroan, Zuberoan eta Nafarroan izan du eragin nagusiena, lurralde hauetan errotuagoa egon izan baita lehen sektorea. Lehen sektorearen beherakada honek, herrialde hauetako eremu ezberdinetako demografian eragin handia izan du, despopulazio masiboak sorraraziz. Bigarren sektorearen kasuan aldiz bazterketa selektiboa dela esan daiteke. Hau da, enpresa jakin batzuen eta produkzio jakin batzuen mesedetara jarri dira politikak. Lehiakortasunaren izenean oligopolioen mesedetako politikak bultzatuz, lana, osasuna, Amalurra, eta oro har biziaren prekarizazioa eraginez. Eta hirugarren sektorearen kasuan honen garapena nabarmena izan da gainontzeko biekiko, turistifikazioa eta kontsumoa etengabe bultzatu direlako. Fenomeno honen adierazgarri nagusienetakoa Behe Nafarroa eta Zuberoan gertatzen ari den hustuketa izugarria da. Hauetan lehen sektorearen garrantzia handia izanik etorkizuna kolokan geratzen ari da. Bada, ikus daitekeen bezala, hiru sektoreen eta zero sektorearen arteko oreka ezinbestekoa da. Orain arteko desorekak dependentzian murgiltzen gaitu behar artifizialak sortu eta lurraren esplotazioa areagotuz, guztia gutxiengo jakin baten mesedetara. Baliabide eta beharren araberako politikak sortu behar dira herritarren mesedetara. Guzti honetaz gain ezinbestean aipatu behar da bi estaturen menpe egoteak dakarren zama eta horrek suposatzen duena. Administrazioak nahi bezala ezin erabiltzea herritarren mesedeetara marko juridiko politikoak agertzen dituen mugen ondorioz, edota estatu zapaltzaileei ordaindu beharra eta abar. Euren baldintzak jasan behar izateak Euskal Herria hipotekatzen du menpeko izango den bitartean. Hala ere ikuspegi ekonomikotik harago, jendarte eredu oso bat baldintzatzen du estatuekiko dependentzia inposatuak. Mendeetan jasandako errepresioak izaera eta identitate bat deuseztatu nahi du, Europa zaharreko jatorrizko herri baten asimilazioa. Asimilazio kulturala, hizkuntzaren desagerpena eta oro har izan garena eta garenaren gaineko garbiketa. Honen aurrean gutxi batzuen mesedeetara begirako eta genero zapalkuntzan oinarrituriko “demokrazia� saldu nahi digutelarik. Estatu zapaltzaileek euren existentzia bermatu behar dute eta horretarako Euskal Herria oztopoa izan da. Oztopoa bi aldetatik, Euskal Herriaren aitortzak euren existentzia eta zilegitasuna zalantzan jar dezakeelako baina baita bertan hamarkada luzez ematen ari den nazio askapen borrokak deskolonizazioarekin batera Europaren bihotzean iraultza suposatzen duen bestelako eredu bat aldarrikatzen duelako.