Tournee Australië en Nieuw-Zeeland

reisverslag door JASPER SCHWEPPE

In februari en maart 2020 ging het Nederlands Kamerkoor op tournee in Australië en Nieuw-Zeeland! Tijdens het Adelaide Festival voerden we samen met onze collega’s van de Tallis Scholars, Det Norske Solistkor en het Australische The Song Company onze monumentale ode aan de koormuziek 150 Psalms uit. Later op de reis, in Wellington, gaven we nog twee concerten voor het publiek in Nieuw-Zeeland tijdens het NZ Festival of the Arts. Onze zanger en artistiek coördinator Jasper Schweppe schrijft over de avonturen van het koor en ontmoetingen met koala’s en kangoeroes!

Dag 1

5:00 u in de ochtend opstaan voelt voor mij altijd als een sportieve prestatie. Zeker als de storm over het dak jaagt en de regen met vlagen neerkomt. Ik kan me niet voorstellen dat iemand dan graag opstaat. Maar vandaag is het voor een goede reden. We vliegen vandaag en morgen naar Adelaide. Een hele lange reisdag. Ik wandel rond 6 uur naar het station en ben met de trein ruim op tijd op Schiphol. Op het toilet help ik een oude man. Hij wist niet hoe de automatische kraan werkt. “Al dat moderne gedoe ook hier”, was zijn commentaar. Naast me op rij 55 zitten twee blije knullen. We praten wat en ze vertellen dat ze uit Drachten komen. Het zijn net Hielke en Sietse. Ze zijn 18 jaar en hebben een tussenjaar genomen om te kunnen backpacken in Nieuw-Zeeland en Australië. Ze vinden alles geweldig. Het on-board entertainment wordt uitgebreid getest. Ze filmen het uitzicht en het opstijgen. Ik zie een tas vol gesmeerde witte bolletjes en als de stewardessen langskomen slaan ze eerst alles af. Pas als ik vraag of ze het wel goed begrepen krijgen ze door dat drankjes gratis zijn. Daarna vragen ze steeds om appelsap.

De vlucht naar Melbourne verloopt voorspoedig, maar net als bij de vlucht naar Singapore met ongemakkelijk veel turbulentie. Maar het was verder een prima vlucht. Mooie gelegenheid om de film Casablanca voor het eerst te zien. In Melbourne ga ik zonder problemen door de douane en kan ik mijn koffer halen. Melbourne naar Adelaide is een binnenlandse vlucht, dus ik moet mijn koffer opnieuw droppen. Vanuit de lucht gezien tussen Melbourne en Adelaide valt op dat het ongelooflijk leeg is. Het lijkt een agrarisch gebied. Maar je ziet haast geen boerderijen of nederzettingen.

Op het toilet ontmoet ik het eerste Australische dier. Als plattelandsjongen heb ik me erg verheugd op het zien van een volledig andere flora en fauna, maar de eerste ontmoeting was enigszins teleurstellend. Ik zag een gewone huisvlieg. En die zag er verdomd gewoon uit! Morgen is een jetlag-dag. Dat is een luxe die ons dit keer gegund is, maar na ongeveer 30 uur reizen is het zeker niet overbodig. Mijn doel voor morgen: de stad verkennen en wandelen naar de Botanic Garden.

Dag 2

Eigenlijk was het een prima nacht. Om 8:30 word ik wakker en heb als een blok geslapen. Ik heb een hotel gekregen met een slaapkamer, een ruime zitkamer en kitchenette. De meesten van ons delen zo’n appartement en hebben 2 slaapkamers. Ik ben alleen en hoef dus met niemand rekening te houden. Ik maak wat instantkoffie en doe de immens grote tv aan die aan de wand geschroefd zit. Veel lokale zenders en oude Amerikaanse series. Niet veel soeps, eerlijk gezegd.

Ik neem de dag van vandaag een beetje door en google mijn routes. Ik wil graag naar de Adelaide Central Market. Markten zijn vaak levendig en leuk om rond te hangen. Ik gebruik mijn telefoon voor alles, vandaar dat ik een klein schrikmoment heb als hij niet meer aangaat. Gelukkig heeft de jongen in de Apple-winkel mijn telefoon binnen mum van tijd weer aan de praat. Naast het vinden van de weg krijgen we hier ter plaatse vaak de laatste informatie door via Whatsapp. Of de bus eerder of later vertrekt, of we badges krijgen en mee moeten nemen, waar de ingang van de kerk is, of je je geprinte visum moet meenemen, et cetera; allemaal heel praktische informatie. We hebben daarvoor een groeps-app in WhatsApp. Dat werkt erg goed. Zo goed zelfs dat er nu een 2e groeps-app is aangemaakt om lolligheden met elkaar te delen. Zoals foto’s, grappen of locaties waar er later op de avond nog bier of wijn wordt gedronken.

Op straat is het eigenlijk heel erg leuk. Er zijn hele brede staten met enorm veel auto’s. Dwars daarop smallere straten en ook grote winkelstraten. Ik zie kinderen in schooluniform. Veel Aziatische restaurants en natuurlijk de grote ketens zoals die overal zijn van Nike, H&M, Footlocker enz. Ik wandel door prachtig overdekte 19e-eeuwse passages. Ik zie betrekkelijk veel zwervers en veel daarvan behoren helaas tot de oorspronkelijke bevolking van Australië. Het schijnt hier politiek incorrect te zijn om Aboriginals te zeggen…De markt is een heerlijk tijdverdrijf. Heel veel groente en fruit, maar ook veel luxeartikelen. Ik koop niks, want het lijkt me niet zinnig om hier Franse paté, of Duitse metworst te kopen. De botanische tuin is om de hoek en daar vind ik eindelijk een beetje rust. De tuin is prachtig aangelegd en onderhouden. Ik zie vijvers met waterlelies in bloei. Gazons waar mensen liggen te luieren. Vogels vliegen af en aan en ik hoor geluiden die ik niet ken. Geuren, zoet en kruidig, alles is anders. Ik kneus bladeren van een boom om te checken, en inderdaad, het is eucalyptus. Er is een enorme afwisseling in vegetatie en ik val echt van de ene in de andere verbazing. De spinnen, waar ik toch een beetje bang voor ben, rennen niet achter me aan. En de ene spin die ik zie is zo klein dat ie volledig ongevaarlijk lijkt. Verderop in hoge bomen hoor ik een enorm gekrijs. Ik loop er heen en er zwermt een grote groep vleerhonden boven de boomtoppen. Nog veel meer hangen er ondersteboven aan de takken. Ongelooflijk om dit te zien, zomaar in het park middenin Adelaide.

foto Falco van Loon

Inmiddels heb ik me aangesloten bij een groep collega’s. Heel gezellig lopen we door de tuin en omdat de 5 hier al bijna in de klok zit besluiten we om iets te gaan drinken. We maken plannen voor het eten en gaan voor een uurtje terug naar het hotel. Ik heb al ongeveer 20.000 stappen gezet zegt de iPhone, en ik begin mijn voeten te voelen. We spreken af om Aziatisch te gaan eten en belanden in een heel leuk klein Aziatisch fusion restaurant waar we heel goedkoop een heerlijke kom met rijst, groente en andere aanvullingen eten. Om de dag af te sluiten willen we nog een glas wijn drinken en in de groepsapp worden al een paar locaties gedeeld. Het drinken van een glas wijn is een heerlijke afsluiting van deze geweldige eerste dag. Morgen begint het allemaal echt! Morgenmiddag en avond repetities. We hebben er zin in!

Dag 3

Dag 3 is een zware dag. De meesten van ons zijn moe, en de tweede nacht is een beruchte. Door de reis naar een ander continent ben je meestal zo moe dat je de eerste nacht wel redelijk slaapt. De tweede nacht is vaak problematischer. Ik word zelf rond 5:00 wakker en kan onmogelijk verder slapen. Ik sta op en ga een beetje aan het werk. De meesten van ons hebben besloten een rustige ochtend te houden. We hebben vandaag 2 keer 3 uur repetitie.

Het programma wat we hier brengen is 150 Psalms. We zingen samen met 3 andere koren in totaal 12 concerten met daarin alle 150 psalmen, allemaal gecomponeerd door een andere componist. Geen componist komt 2 keer voor. Het is een herhaling van wat we eerder hebben gedaan tijdens het Festival Oude Muziek in Utrecht en later ook in het White Light festival in New York en Brussel. We zingen dus drie volledig verschillende programma’s met elk ongeveer 12 stukken. Heel veel verschillende bezettingen. Sommige stukken zijn tutti, anderen zijn dubbelkorig en weer anderen zijn in kleine bezetting. Het is eerlijk gezegd behoorlijk uitdagend om alles goed te laten verlopen.

Ik besluit om naar de kapper te gaan. Dat is altijd goed om te doen als je op tournee bent. Mijn ochtend verloopt rustig en ik wandel samen met productieleider Annelot naar de kerk. De mooie kerk staat aan een groot plein met aan weerszijden grote straten. Binnen is het lastig repeteren vanwege het straatgeluid. Omdat deze katholieke kerk heel vaak bezocht wordt door mensen die willen bidden komen er regelmatig mensen binnen tijdens de repetitie. Die gaan dan geknield zitten luisteren terwijl wij psalmen zingen. Het had erger gekund voor die passanten.

Tussen de eerste en de tweede repetitie hebben we tijd om terug naar het hotel te lopen en wat te eten. De bus brengt ons van het hotel naar de andere kerk. We repeteren ‘s avonds in de kathedraal omdat we daar morgen het eerste concert hebben. De kathedraal klinkt mooier dan de eerste kerk. Hij staat op een heuvel achter het enorme sportstadion. Het is er veel rustiger dan in de stad. Na het eten zijn we allemaal wat opgeknapt, lijkt het. Ik in ieder geval! Ik hoef niet meer steeds te gapen, en mijn stem zit eigenlijk best goed. We werken tot 22:00 en bijna iedereen is kapot en gaat met de bus naar het hotel. Bijna iedereen… Deze avond is de opening van het Adelaide Festival, en in een park is er een openingsreceptie. Ik besluit met een paar anderen er even langs te lopen en misschien een glas wijn te drinken. Natuurlijk was het erg leuk. Er waren behoorlijk veel collega’s van de andere koren die we kennen die daar ook naartoe gekomen waren – uiteindelijk leek het wel een reünie. We hebben ons goed gedragen en we zijn betrekkelijk vroeg terug naar het hotel gewandeld. De bus gaat om 9:30 morgen – we repeteren eerst, dan om 12:00 het eerste concert.

Dag 4 en 5

De wekker stond om 8 uur, en dat was maar goed ook. Ik lag nog in diepe slaap, maar het is echt beter om op te staan. Repetitie om 9:45 is altijd een beetje vroeg, en zeker nu. Ik besluit om een ‘big breakfast’ te nemen beneden in het cafetaria. Later hebben we geen gelegenheid om te eten, en het concert is al om 12:00. We moeten dus straks pieken tijdens lunchtijd.

We repeteren geconcentreerd en zingen een prachtig concert in een bomvolle kerk. Al in Nederland, voordat we vertrokken, was er een Whatsappgroep in het leven geroepen met de naam ‘Day Off ’. We zijn de dag na het concert een hele dag vrij en die komt eerlijk gezegd als een geschenk. Vanwege de reis en het tijdsverschil zijn we er allemaal wel aan toe. We hebben besloten om de stad uit te trekken. We willen graag wat zien en er is in de buurt een wildlife park waar we de Australische dieren kunnen bekijken. We gaan een auto huren.

Foto: Donald Bentvelsen

Het is voor mij de eerste keer dat ik aan de linkerkant van de weg moet rijden en ik heb mijn volle concentratie nodig om door de drukke stad de weg te vinden. Het gaat na een paar straten eigenlijk behoorlijk goed. Het enige wat ik fout blijf doen is richting aangeven. Telkens doe ik de ruitenwissers aan als ik de richting wil aangeven… We bereiken het park en het is heerlijk om daar rond te lopen. Het park ligt hoog en uitgestrekt op een heuvel en we hebben een prachtig uitzicht op Adelaide en in de verte de oceaan. Er is behoorlijk veel wind en met ongeveer 21 °C voelt het frisjes aan. Maar oh, wat is het heerlijk op die heuvel. We zien kangoeroes in alle maten. Kleintjes die heel snel weghoppen, maar ook grotere en zelfs een reusachtige die erg gespierd is en op een bokser lijkt. We zien een moeder met een jong in de buidel. We zien koala’s en twee slapende wombats. Heel veel prachtige vogels en emoes. We besluiten naar de kust te rijden. Naar Henley Beach, een rustig gebied. Het is daar inderdaad heerlijk rustig en we wandelen wat langs het strand. We lopen de prachtige pier op en voelen de wind in onze haren. We ontmoeten daar Peter Dijkstra en hij gaat met ons mee eten. We eten gezellig in een Italiaans restaurant en zien de zon weer naar links ondergaan.

Morgen is weer een belangrijke dag. We repeteren morgen een beetje langer om het 3e programma verder af te werken. En een aantal van onze zangers repeteren samen met de Noren, Engelsen en de Australiërs aan het 40-stemmige motet Spem in Alium, het afsluitende stuk van het festival. En dan zingen we ‘s avonds ons laatste concert in een uitverkochte Town Hall. De rest van de groep vliegt door naar Nieuw-Zeeland voor twee andere concerten, maar voor mij is de tournee afgelopen omdat ik in Nederland andere concerten moet zingen. Ik vlieg met een tevreden gevoel terug naar huis en hoor later dat de concerten in Nieuw-Zeeland fantastisch zijn ontvangen daar.

Foto: Donald Bentvelsen