Leeuwarder Courant Tabloid

Page 1

maandag 23 juli 2012

www.lc.nl

in het nieuws

fryslân

FinanciĂŤle ramp dreigt p.2

De bijbaantjes van onze politici p.11

sinds 1752

Lichtpunten na de langste dag

binnenland

Superzaterdag in Den Haag p.4 sport

Blije rabo’s in de Tour p.14 cultuur

De Wadden hadden meer zonuren dan de rest van Friesland.

NICO HYLKEMA

LEEUWARDEN - Op de langste dag van het jaar, de dag dat in het verre Noorden de midzomernachtfeesten worden gehouden, is Nederland ten prooi gevallen aan loodzware somberte. Het weer was in het generaal pet en het wordt vooralsnog eerder kouder dan warmer. Metereoloog Rob Sluijter van het KNMI bevestigt dat het in ieder geval in juni behoorlijk fris is geweest met een gemiddeld 2 graden te lage temperatuur. Ook was het natter dan gemiddeld en wat echt ontbreekt is een warme dag. Friesland mag overigens niet kla-

FOTO NEEK SMIT

gen, want er viel zo’n beetje de helft minder neerslag dan in het Zuiden. Op de Wadden en langs de IJsselmeerkust hadden we ook nog eens veel meer zonnige uren. Maar het is niet alleen het weer, dat onze stemming bederft. Immers vorig jaar was juni ook niet best. Het zit hem in verwachtingen. De broodnodige opkikker van een feestje rond een winnend Oranje is in rook opgegaan. De Europese crisis verdiept zich en, zo geloven we, treft ons het zwaarst. Chagrijnige en bange politici doen weinig om hun kiezers uit de put te helpen. Met bijkans sadistisch genoegen pronken ze met ‘hervormingen’, die de afbraak van het laatste

Nederlanders creĂŤren hun eigen teleurstelling restje sociale zekerheid betekenen. Ouderen worden murw gepraat met verhalen over lagere en latere penisoenen en afbraak van ontslagbescherming, jongeren hebben weinig om zich aan op te trekken met een aanzwellende werkloosheid. Zoek de logica, of geef Europa de schuld.

En dit alles in een van de rijkste landen van de wereld. Een land waar de rest van de wereld ooit met bewondering en nu met verwondering naar kijkt. Waarvan bekend is, dat het klimaat hier niet altijd plezierig is, maar waar de daarmee gepaard gaande wolkenpartijen tot de mooiste schilderingen hebben geleid. Bijna zou je pleiten voor het toevoegen van antidepressiva aan het drinkwater, ware het niet dat we net te horen hebben gekregen, dat ook deze middelen niet meer helpen. Psychologen die ons gemakkelijk optimisme voorspiegelden zijn ontmaskerd als oplichters. > pagina 9

ADVERTENTIES

Last dance voor Parnas p.17 het weer

15° - 23°

laatste nieuws > www.lc.nl

@KLZ_ĸ

ņņ

Ăš

inhoud

Uitgebreide dalurenactie 50% korting op auto ĂŠn inzittenden

in het nieuws 2-4 binnenland 6-7 buitenland 8-9 economie 10-11 in het hart 12-13 sport 14-15 podium 21 maar... 24 fryslân 25-37 familieberichten 30,32 cultuur 38-39 uit 43 media&amusement 44-45 service 47

losse nummers ma t/m vr 1,50 za 2,75 Postbus 394, 8901 BD Leeuwarden 261ste jaargang nr. 172 - 16 pagina’s


Leeuwarder Courant - maandag 23 juli 2012 - bibu@lc.nl

2

LC

Leeuwarder Courant - maandag 23 juli 2012 - bibu@lc.nl

in het nieuws

LC

in het nieuws Donkere wolken Duiventil boven de H staatskas

Taekema mag niet naar OS UTRECHT - Hockeyer Taeke Taekema moet de Olympische Spelen van Londen 2012 aan zich voorbij laten gaan. De strafcornerspecialist is niet opgenomen in de definitieve selectie van bondscoach Paul van Ass. Recordinternational Teun de Nooijer, net hersteld van een langdurige achillespeesblessure, mag wel mee. Van Ass zette begin dit jaar De Nooijer (36) en Taekema (32) uit zijn selectie, maar kwam twee maanden later alweer terug op zijn geruchtmakende besluit. Uiteindelijk heeft Van Ass weer een streep gehaald door de naam van Taekema, goed voor 239 interlands en 221 doelpunten.

commentaar

et zijn spannende dagen voor zittende en aspirant kamerleden van de diverse politieke partijen. De conceptkandidatenlijsten leveren altijd veel stof op tot woede, verdriet, roddel, achterklap en pure speculatie. Zo ook nu. Het CDA heeft de grootste klap te verduren gekregen. De partij zet vanwege de desastreuze opiniepielingen in op vernieuwing, maar heeft ook ervaren kamerleden nodig om het vaak ondoorzichtige politieke spel in Den Haag voluit te kunnen meespelen.

Onzekere tijden voor politici Een van hen is Elly Blanksma, alom gerespecteerd financieel woordvoerder en secondant van fractieleider Sybrand van Haersma Buma tijdens de Kunduzonderhandelingen. Ze staat op nummer vier, maar heeft er voor gekozen burgemeester te worden van haar geboorteplaats Helmond. Gezien de zekerheid die deze baan met zich meebrengt, een aanvaardbare persoonlijke keuze. Maar ze had de partijtop wel mogen laten weten dat ze op

deze trein zou springen als die voorbijkwam. Nu staat het CDA toch enigszins in zijn hemd en duikt het woord duiventil weer op in relatie tot de Tweede Kamer. De PvdA kiest vooral voor buitenlandse ervaring. Dat heeft ongetwijfeld te maken met de dikwijls weinig diplomatieke partijleider Diederik Samsom, die recentelijk nog de Indonesisische ambassadeur in Den Haag schoffeerde. Het gevolg is dat enkele ervaren PvdA’ers niet in de Kamer terugkeren en de vuile was buiten hangen. Ook bij GroenLinks is het hommeles. Ineke van Gent, rechterhand van Jolande Sap tijdens ‘Kunduz’, blijkt niet uit zichzelf opgestapt te zijn. Ze is tot haar grote verdriet door de partijtop niet gevraagd na al die jaren in Den Haag terug te keren. Het is een hard vak, politiek. In de grotere fracties is regionale- en genderspreiding een vereiste. Te vaak verliezen partijen echter uit het oog dat dit ten koste gaat van ervaring. En die is vooral in deze tijden van financiële crises en onzekerheid over Europa hard nodig in Den Haag. Daarom mag de Tweede Kamer geen doorgangshuis worden. > joustra@lc.nl

gurbe

Gemiddelde leesduur stijgt

Albayrak mag te veel loon houden Terugvordering is in haar geval niet juridisch af te dwingen. Ze krijgt echter geen ontslagvergoeding van achttien maanden salaris mee, omdat haar vertrek haarzelf te verwijten is. Dat heeft minister Gerd Leers (Integratie) donderdag geschreven in antwoord op 65 vragen die de Tweede Kamer had gesteld. Albayrak kwam vorig najaar in opspraak toen medewerkers publiekelijk over haar en het werkklimaat hadden geklaagd. Volgens Leers ontving Albayrak vorig jaar bijna €211.000, ruim €23.000 boven de zogeheten balkenendenorm van ruim €187.000 per jaar. Bovenop dat salaris kreeg zij ruim €23.000 als compensatie voor de fiscale bijtelling voor het privégebruik van haar dienstauto.

Albayrak heeft onlangs aangekondigd dat ze een procedure tegen de Staat begint om toch een ontslagvergoeding af te dwingen. Ze vindt dat ze onterecht enorme reputatieschade heeft opgelopen. (ANP)

(Bron: The Independent) staatsschuld 347 miljard euro

FOTO ANP

LONDEN - Opnieuw is er een kop gerold in de Barclay-affaire rond de fraude met rentetarieven. Bestuursvoorzitter Bob Diamond stapte vanochtend per direct op bij de Britse bank. President-commissaris Marcus Agius bood maandag al zijn ontslag aan, nadat bekend was geworden dat Barclay een boete van 453 miljoen dollar moet betalen.

staatsschuld 392 miljard euro

Friesland in vizier voor aardwarmte DEN HAAG – Een onbekende partij heeft de grootste opsporingsvergunning ooit aangevraagd in Nederland. Het gaat om aardwarmte. Het onderzoeksgebied beslaat heel Friesland en delen van Groningen, Noord-Brabant, Utrecht, Zuid-Holland, Gelderland en Limburg. In totaal een kwart van Nederland. De onderzoekers ontwikkelen plannen voor opwekking van stroom uit aardwarmte. In de Verenigde Staten, IJsland en Italië draaien al commerciële centrales die stroom opwekken uit heet grondwater. Kenners verwachten dat zulke centrales in Nederland pas in 2020 lucratief kunnen zijn.

Het risico op een financiele ramp is de afgelopen vier jaar flink toegenomen. Dit komt door de vele financiële garanties die de staat heeft afgegeven.

E

en ongeluk komt zelden alleen. Een wijsheid die minister Jan Kees de Jager van financiën zich goed in de oren moet knopen, na de verschijning van een rapport van de Algemene Rekenkamer. De strekking luidt dat Nederland op allerlei terreinen voor €465 miljard garant staat, een bedrag dat in vier jaar tijd bijna is verdubbeld. Stel dat De Jager dit bedrag in één

keer zou moeten ophoesten. De staatsschuld zou meer dan verdubbelen, de rente stijgen en Nederland zou wel eens dezelfde kredietwaardigheid als Spanje of Griekenland kunnen krijgen. De huidige bezuinigingen zouden kinderspel zijn bij de draconische maatregelen die dan noodzakelijk zouden zijn. Dit scenario is niet erg waarschijnlijk. Circa de helft van de garanties heeft betrekking op de woningmarkt. Het gaat dan onder andere om de Nationale Hypotheekgarantie en garanties op leningen van woningbouwcor-

poraties. Het is lastig voorstelbaar dat ineens alle huiseigenaren niet meer hun hypotheeklasten kunnen opbrengen. Dat het bedrag aan garanties zo snel is opgelopen, komt door de economische crisis die in 2008 begon. Onlangs nog behandelde de Tweede Kamer de garantstelling aan het Europese noodfonds EMS van €35 miljard. Nederland heeft ook voor €151 miljard aan garanties verstrekt aan het Internationaal Monetair Fonds. Daarnaast lopen er voor €14 miljard aan exportkredietgaranties.

Hoge energierekening nekt huishoudens met lage inkomens DEN HAAG - Een groeiende groep mensen met lage inkomens is niet of nauwelijks in staat zijn energierekening te voldoen.

Nurten Albayrak.

Koppen rollen in Britse bankrel

delde leesduur bruto De gemid binnenlands product tabloid krant is een euro anmiljard v 603 nt 10% langer dan een kra t op broadsheet formaa

bruto binnenlands product 595 miljard euro

2011

2008 Blommenberend.

DEN HAAG - Nurten Albayrak, de ontslagen directeur van het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers, hoeft te veel gekregen salaris niet terug te betalen.

garanties 465 miljard euro garanties 250 miljard euro

VAN ONZE BINNENLANDREDACTIE INFOGRAPHIC THEO BARTEN

Komend jaar gaat de energierekening per huishouden structureel zo’n €165 per jaar omhoog. Dit is het gevolg van de invoering van nieuwe belastingen. „De marges voor lage inkomens zijn te klein om dit nog te kunnen opvangen. Iemand met een minimuminkomen heeft al snel €550 vaste lasten op een inkomen van €880. Verder bezuinigen gaat niet meer’’, zegt voorzitter Joke de Kock van de NVVK, de belangenorganisatie van schuldhulpverleners.

Volgens De Kock staan energierekeningen nu al in de top vijf van onbetaalde nota’s. Incassobureau Intrum Justitia noemt energienota’s zelfs koploper bij de niet betaalde rekeningen. Het probleem wordt volgens De Kock vergroot doordat particulieren nauwelijks invloed hebben op de energiekosten. „Een groot deel van de nota bestaat uit vaste onderdelen, zoals transportkosten, die nauwelijks te beïnvloeden zijn. Het lager zetten van de verwarming helpt wel wat, maar niet genoeg om de stijging van de belasting te compenseren.’’ Daarbij komt dat de inkomenspo-

3

sitie van lage inkomens alleen maar verslechtert. „De bijstandsuitkering wordt de komende jaren 2 procent per jaar verlaagd, de eigen bijdragen in de zorg gaan omhoog en het is nog onduidelijk wat er met de zorgen huurtoeslagen gebeurt. Het enige waar mensen straks nog op kunnen bezuinigen is voedsel.’’ Ook het Nibud voorziet meer financiële problemen. „Alleen als je erg goed kunt budgetteren én alle mogelijke toeslagen aanvraagt én geen onvermijdbare kosten hebt zoals medicijnen, kun je het redden met een uitkering. Maar er hoeft maar één ding fout te gaan en het loopt mis’’, zegt een woordvoerder.

De Algemene Rekenkamer heeft nu een poging gedaan tot een totaaloverzicht te komen van alle garanties en te becijferen hoe veel geld er mee gemoeid is. Daarin is de Rekenkamer niet geslaagd, staat in het rapport te lezen. Niet alle garantstellingen zijn onderzocht. Gek genoeg heeft de Tweede Kamer nooit een dergelijk overzicht van het ministerie van financiën gekregen. „Belastingbetalers hebben ook recht op een zo volledig mogelijk beeld’’, vindt collegelid Kees Vendrik van de Rekenkamer. ,,Er is trouwens al wel

een garantieoverzicht in de Miljoenennota, en er zijn jaarlijks rapporten over de risico’s van bijvoorbeeld vergrijzing. Wat wij met ons overzicht beogen is dat er een integraal, samenhangend overzicht komt van de minister van financiën.’’ Vendrik, voormalig kamerlid voor GroenLinks, benadrukt de samenhang tussen de risico’s. Als de economie tegenzit, vergroot dat bijvoorbeeld het risico dat Europese leningen niet worden terugbetaald. Als de huizenprijzen dalen, kan dat gevolgen hebben voor banken die hypotheken

Marktpartijen gaan nu hun gang omdat het rijk toch wel betaalt

hebben verstrekt, en als het slecht gaat met banken, heeft de hele economie er last van. Volgens Vendrik is het bij veel regelingen zaak om opnieuw te bekijken waarom de staat zich eigenlijk garant heeft gesteld voor een bepaald krediet. ,,Het is goed om je af te vragen of de getroffen regeling nog bij de tijd is. Er kunnen verkeerde prikkels van uitgaan. Marktpartijen denken dat ze hun gang kunnen gaan, omdat het rijk toch wel betaalt. Dat hebben we gezien bij banken en nu ook bij woningcorporaties.’’

Invoering van nieuwe Onvrede in PvdA politiewet ‘rommeltje’ over kandidatenlijst VAN ONZE BINNENLANDREDACTIE

LEEUWARDEN - De nieuwe nationale politie krijgt geen schoonheidsprijs van de Eerste Kamer. Daarom is deze nu dwars. Nadat de Tweede Kamer eerder akkoord was gegaan met de nieuwe politiewet die nodig is voor de vorming van een groot landelijk politiekorps, kwam minister Ivo Opstelten van justitie en veiligheid met aanpassingen. Die aanpassingen betroffen vooral de macht van de nieuwe nationale politiebaas die het straks voor het zeggen krijgt, en de invloed van bur-

gemeesters op het politiewerk in hun gemeente. „De minister maakt een rommeltje van het wetgevingsproces’’, zegt het Eerste Kamerlid Ruud Koole (PvdA). Critici zijn bang dat de landelijke politiebaas te veel macht zou krijgen. Ook was er onrust onder burgemeesters en officieren van justitie die vreesden dat zij niks meer te zeggen zouden hebben over het politiewerk. Opstelten belooft dat de wet zal worden aangepast zodra de Eerste Kamer groen licht geeft voor de ruwe versie ervan. Vandaag probeert Opstelten de nieuwe politiewet er alsnog doorheen te loodsen.

VAN ONZE BINNENLANDREDACTIE

DEN HAAG - Bij de PvdA is veel onvrede over de samenstelling van de lijst van de kamerverkiezingen op 12 september. Het kersverse kamerlid Jeroen de Lange verdwijnt na 12 september alweer uit de Kamer. Hij volgde eerder dit jaar Hans Spekman op na diens verkiezing tot partijvoorzitter. Hij is nu tot zijn grote teleurstelling door de kandidaatstellingscommissie op een onverkiesbare plaats gezet en trekt zich terug. ,,Het is voor mij – en naar ik weet vele anderen – onbegrijpelijk dat ik op

een onverkiesbare plaats ben gezet’’, twitterde het kamerlid. Kamerlid Metin Çelik heeft zich om dezelfde reden teruggetrokken. ,,Het is balen, maar het leven gaat verder’’, stelt Çelik op Twitter. In de Telegraaf doet hij er een schepje bovenop. ,,Ik voel me met een mes in rug gestoken’’, stelt hij, om hiervoor vervolgens partijleider Diederik Samsom verantwoordelijk te stellen. Anoniem in de fractie klinken volgens de Telegraaf verwijten van vriendjespolitiek en afrekeningen. Friezin Lutz Jacobi staat elfde. Haar Groningse collega Tjeerd van Dekken staat 35ste plek en die biedt weinig kans op een zetel.

Jong talent in Fries Museum LEEUWARDEN - In het nieuwe Fries Museum, dat in september 2013 wordt geopend, blijft ruimte voor jong en innovatief Fries talent. Dat zei directeur Saskia Bak dit weekend bij de sluiting van het oude pand aan de Turfmarkt. Daarbij ging ook De Straat dicht, de ruimte die een jaar lang een podium bood aan jonge Friezen.

ADVERTENTIE


Leeuwarder Courant - maandag 23 juli 2012 - bibu@lc.nl

2

LC

Leeuwarder Courant - maandag 23 juli 2012 - bibu@lc.nl

in het nieuws

LC

in het nieuws Donkere wolken Duiventil boven de H staatskas

Taekema mag niet naar OS UTRECHT - Hockeyer Taeke Taekema moet de Olympische Spelen van Londen 2012 aan zich voorbij laten gaan. De strafcornerspecialist is niet opgenomen in de definitieve selectie van bondscoach Paul van Ass. Recordinternational Teun de Nooijer, net hersteld van een langdurige achillespeesblessure, mag wel mee. Van Ass zette begin dit jaar De Nooijer (36) en Taekema (32) uit zijn selectie, maar kwam twee maanden later alweer terug op zijn geruchtmakende besluit. Uiteindelijk heeft Van Ass weer een streep gehaald door de naam van Taekema, goed voor 239 interlands en 221 doelpunten.

commentaar

et zijn spannende dagen voor zittende en aspirant kamerleden van de diverse politieke partijen. De conceptkandidatenlijsten leveren altijd veel stof op tot woede, verdriet, roddel, achterklap en pure speculatie. Zo ook nu. Het CDA heeft de grootste klap te verduren gekregen. De partij zet vanwege de desastreuze opiniepielingen in op vernieuwing, maar heeft ook ervaren kamerleden nodig om het vaak ondoorzichtige politieke spel in Den Haag voluit te kunnen meespelen.

Onzekere tijden voor politici Een van hen is Elly Blanksma, alom gerespecteerd financieel woordvoerder en secondant van fractieleider Sybrand van Haersma Buma tijdens de Kunduzonderhandelingen. Ze staat op nummer vier, maar heeft er voor gekozen burgemeester te worden van haar geboorteplaats Helmond. Gezien de zekerheid die deze baan met zich meebrengt, een aanvaardbare persoonlijke keuze. Maar ze had de partijtop wel mogen laten weten dat ze op

deze trein zou springen als die voorbijkwam. Nu staat het CDA toch enigszins in zijn hemd en duikt het woord duiventil weer op in relatie tot de Tweede Kamer. De PvdA kiest vooral voor buitenlandse ervaring. Dat heeft ongetwijfeld te maken met de dikwijls weinig diplomatieke partijleider Diederik Samsom, die recentelijk nog de Indonesisische ambassadeur in Den Haag schoffeerde. Het gevolg is dat enkele ervaren PvdA’ers niet in de Kamer terugkeren en de vuile was buiten hangen. Ook bij GroenLinks is het hommeles. Ineke van Gent, rechterhand van Jolande Sap tijdens ‘Kunduz’, blijkt niet uit zichzelf opgestapt te zijn. Ze is tot haar grote verdriet door de partijtop niet gevraagd na al die jaren in Den Haag terug te keren. Het is een hard vak, politiek. In de grotere fracties is regionale- en genderspreiding een vereiste. Te vaak verliezen partijen echter uit het oog dat dit ten koste gaat van ervaring. En die is vooral in deze tijden van financiële crises en onzekerheid over Europa hard nodig in Den Haag. Daarom mag de Tweede Kamer geen doorgangshuis worden. > joustra@lc.nl

gurbe

Gemiddelde leesduur stijgt

Albayrak mag te veel loon houden Terugvordering is in haar geval niet juridisch af te dwingen. Ze krijgt echter geen ontslagvergoeding van achttien maanden salaris mee, omdat haar vertrek haarzelf te verwijten is. Dat heeft minister Gerd Leers (Integratie) donderdag geschreven in antwoord op 65 vragen die de Tweede Kamer had gesteld. Albayrak kwam vorig najaar in opspraak toen medewerkers publiekelijk over haar en het werkklimaat hadden geklaagd. Volgens Leers ontving Albayrak vorig jaar bijna €211.000, ruim €23.000 boven de zogeheten balkenendenorm van ruim €187.000 per jaar. Bovenop dat salaris kreeg zij ruim €23.000 als compensatie voor de fiscale bijtelling voor het privégebruik van haar dienstauto.

Albayrak heeft onlangs aangekondigd dat ze een procedure tegen de Staat begint om toch een ontslagvergoeding af te dwingen. Ze vindt dat ze onterecht enorme reputatieschade heeft opgelopen. (ANP)

(Bron: The Independent) staatsschuld 347 miljard euro

FOTO ANP

LONDEN - Opnieuw is er een kop gerold in de Barclay-affaire rond de fraude met rentetarieven. Bestuursvoorzitter Bob Diamond stapte vanochtend per direct op bij de Britse bank. President-commissaris Marcus Agius bood maandag al zijn ontslag aan, nadat bekend was geworden dat Barclay een boete van 453 miljoen dollar moet betalen.

staatsschuld 392 miljard euro

Friesland in vizier voor aardwarmte DEN HAAG – Een onbekende partij heeft de grootste opsporingsvergunning ooit aangevraagd in Nederland. Het gaat om aardwarmte. Het onderzoeksgebied beslaat heel Friesland en delen van Groningen, Noord-Brabant, Utrecht, Zuid-Holland, Gelderland en Limburg. In totaal een kwart van Nederland. De onderzoekers ontwikkelen plannen voor opwekking van stroom uit aardwarmte. In de Verenigde Staten, IJsland en Italië draaien al commerciële centrales die stroom opwekken uit heet grondwater. Kenners verwachten dat zulke centrales in Nederland pas in 2020 lucratief kunnen zijn.

Het risico op een financiele ramp is de afgelopen vier jaar flink toegenomen. Dit komt door de vele financiële garanties die de staat heeft afgegeven.

E

en ongeluk komt zelden alleen. Een wijsheid die minister Jan Kees de Jager van financiën zich goed in de oren moet knopen, na de verschijning van een rapport van de Algemene Rekenkamer. De strekking luidt dat Nederland op allerlei terreinen voor €465 miljard garant staat, een bedrag dat in vier jaar tijd bijna is verdubbeld. Stel dat De Jager dit bedrag in één

keer zou moeten ophoesten. De staatsschuld zou meer dan verdubbelen, de rente stijgen en Nederland zou wel eens dezelfde kredietwaardigheid als Spanje of Griekenland kunnen krijgen. De huidige bezuinigingen zouden kinderspel zijn bij de draconische maatregelen die dan noodzakelijk zouden zijn. Dit scenario is niet erg waarschijnlijk. Circa de helft van de garanties heeft betrekking op de woningmarkt. Het gaat dan onder andere om de Nationale Hypotheekgarantie en garanties op leningen van woningbouwcor-

poraties. Het is lastig voorstelbaar dat ineens alle huiseigenaren niet meer hun hypotheeklasten kunnen opbrengen. Dat het bedrag aan garanties zo snel is opgelopen, komt door de economische crisis die in 2008 begon. Onlangs nog behandelde de Tweede Kamer de garantstelling aan het Europese noodfonds EMS van €35 miljard. Nederland heeft ook voor €151 miljard aan garanties verstrekt aan het Internationaal Monetair Fonds. Daarnaast lopen er voor €14 miljard aan exportkredietgaranties.

Hoge energierekening nekt huishoudens met lage inkomens DEN HAAG - Een groeiende groep mensen met lage inkomens is niet of nauwelijks in staat zijn energierekening te voldoen.

Nurten Albayrak.

Koppen rollen in Britse bankrel

delde leesduur bruto De gemid binnenlands product tabloid krant is een euro anmiljard v 603 nt 10% langer dan een kra t op broadsheet formaa

bruto binnenlands product 595 miljard euro

2011

2008 Blommenberend.

DEN HAAG - Nurten Albayrak, de ontslagen directeur van het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers, hoeft te veel gekregen salaris niet terug te betalen.

garanties 465 miljard euro garanties 250 miljard euro

VAN ONZE BINNENLANDREDACTIE INFOGRAPHIC THEO BARTEN

Komend jaar gaat de energierekening per huishouden structureel zo’n €165 per jaar omhoog. Dit is het gevolg van de invoering van nieuwe belastingen. „De marges voor lage inkomens zijn te klein om dit nog te kunnen opvangen. Iemand met een minimuminkomen heeft al snel €550 vaste lasten op een inkomen van €880. Verder bezuinigen gaat niet meer’’, zegt voorzitter Joke de Kock van de NVVK, de belangenorganisatie van schuldhulpverleners.

Volgens De Kock staan energierekeningen nu al in de top vijf van onbetaalde nota’s. Incassobureau Intrum Justitia noemt energienota’s zelfs koploper bij de niet betaalde rekeningen. Het probleem wordt volgens De Kock vergroot doordat particulieren nauwelijks invloed hebben op de energiekosten. „Een groot deel van de nota bestaat uit vaste onderdelen, zoals transportkosten, die nauwelijks te beïnvloeden zijn. Het lager zetten van de verwarming helpt wel wat, maar niet genoeg om de stijging van de belasting te compenseren.’’ Daarbij komt dat de inkomenspo-

3

sitie van lage inkomens alleen maar verslechtert. „De bijstandsuitkering wordt de komende jaren 2 procent per jaar verlaagd, de eigen bijdragen in de zorg gaan omhoog en het is nog onduidelijk wat er met de zorgen huurtoeslagen gebeurt. Het enige waar mensen straks nog op kunnen bezuinigen is voedsel.’’ Ook het Nibud voorziet meer financiële problemen. „Alleen als je erg goed kunt budgetteren én alle mogelijke toeslagen aanvraagt én geen onvermijdbare kosten hebt zoals medicijnen, kun je het redden met een uitkering. Maar er hoeft maar één ding fout te gaan en het loopt mis’’, zegt een woordvoerder.

De Algemene Rekenkamer heeft nu een poging gedaan tot een totaaloverzicht te komen van alle garanties en te becijferen hoe veel geld er mee gemoeid is. Daarin is de Rekenkamer niet geslaagd, staat in het rapport te lezen. Niet alle garantstellingen zijn onderzocht. Gek genoeg heeft de Tweede Kamer nooit een dergelijk overzicht van het ministerie van financiën gekregen. „Belastingbetalers hebben ook recht op een zo volledig mogelijk beeld’’, vindt collegelid Kees Vendrik van de Rekenkamer. ,,Er is trouwens al wel

een garantieoverzicht in de Miljoenennota, en er zijn jaarlijks rapporten over de risico’s van bijvoorbeeld vergrijzing. Wat wij met ons overzicht beogen is dat er een integraal, samenhangend overzicht komt van de minister van financiën.’’ Vendrik, voormalig kamerlid voor GroenLinks, benadrukt de samenhang tussen de risico’s. Als de economie tegenzit, vergroot dat bijvoorbeeld het risico dat Europese leningen niet worden terugbetaald. Als de huizenprijzen dalen, kan dat gevolgen hebben voor banken die hypotheken

Marktpartijen gaan nu hun gang omdat het rijk toch wel betaalt

hebben verstrekt, en als het slecht gaat met banken, heeft de hele economie er last van. Volgens Vendrik is het bij veel regelingen zaak om opnieuw te bekijken waarom de staat zich eigenlijk garant heeft gesteld voor een bepaald krediet. ,,Het is goed om je af te vragen of de getroffen regeling nog bij de tijd is. Er kunnen verkeerde prikkels van uitgaan. Marktpartijen denken dat ze hun gang kunnen gaan, omdat het rijk toch wel betaalt. Dat hebben we gezien bij banken en nu ook bij woningcorporaties.’’

Invoering van nieuwe Onvrede in PvdA politiewet ‘rommeltje’ over kandidatenlijst VAN ONZE BINNENLANDREDACTIE

LEEUWARDEN - De nieuwe nationale politie krijgt geen schoonheidsprijs van de Eerste Kamer. Daarom is deze nu dwars. Nadat de Tweede Kamer eerder akkoord was gegaan met de nieuwe politiewet die nodig is voor de vorming van een groot landelijk politiekorps, kwam minister Ivo Opstelten van justitie en veiligheid met aanpassingen. Die aanpassingen betroffen vooral de macht van de nieuwe nationale politiebaas die het straks voor het zeggen krijgt, en de invloed van bur-

gemeesters op het politiewerk in hun gemeente. „De minister maakt een rommeltje van het wetgevingsproces’’, zegt het Eerste Kamerlid Ruud Koole (PvdA). Critici zijn bang dat de landelijke politiebaas te veel macht zou krijgen. Ook was er onrust onder burgemeesters en officieren van justitie die vreesden dat zij niks meer te zeggen zouden hebben over het politiewerk. Opstelten belooft dat de wet zal worden aangepast zodra de Eerste Kamer groen licht geeft voor de ruwe versie ervan. Vandaag probeert Opstelten de nieuwe politiewet er alsnog doorheen te loodsen.

VAN ONZE BINNENLANDREDACTIE

DEN HAAG - Bij de PvdA is veel onvrede over de samenstelling van de lijst van de kamerverkiezingen op 12 september. Het kersverse kamerlid Jeroen de Lange verdwijnt na 12 september alweer uit de Kamer. Hij volgde eerder dit jaar Hans Spekman op na diens verkiezing tot partijvoorzitter. Hij is nu tot zijn grote teleurstelling door de kandidaatstellingscommissie op een onverkiesbare plaats gezet en trekt zich terug. ,,Het is voor mij – en naar ik weet vele anderen – onbegrijpelijk dat ik op

een onverkiesbare plaats ben gezet’’, twitterde het kamerlid. Kamerlid Metin Çelik heeft zich om dezelfde reden teruggetrokken. ,,Het is balen, maar het leven gaat verder’’, stelt Çelik op Twitter. In de Telegraaf doet hij er een schepje bovenop. ,,Ik voel me met een mes in rug gestoken’’, stelt hij, om hiervoor vervolgens partijleider Diederik Samsom verantwoordelijk te stellen. Anoniem in de fractie klinken volgens de Telegraaf verwijten van vriendjespolitiek en afrekeningen. Friezin Lutz Jacobi staat elfde. Haar Groningse collega Tjeerd van Dekken staat 35ste plek en die biedt weinig kans op een zetel.

Jong talent in Fries Museum LEEUWARDEN - In het nieuwe Fries Museum, dat in september 2013 wordt geopend, blijft ruimte voor jong en innovatief Fries talent. Dat zei directeur Saskia Bak dit weekend bij de sluiting van het oude pand aan de Turfmarkt. Daarbij ging ook De Straat dicht, de ruimte die een jaar lang een podium bood aan jonge Friezen.

ADVERTENTIE


VAN ONZE BINNENLANDREDACTIE

/ 9=

67

579=/ 3/

5-

= / 3 / 5 -6 7 9 = / 3

/5

-6

79

]Çľ Ĺ… §Ĺ… = /3/ 5-679 =

/5

/3

79=/3/5-6

5-6

679

$9 $ 7

3/

79

79

-6

=/

/5

=

/3

5-

6

79

/3

3/

=/

-6

9=

4 3/

7 -6 / 5-6 7 9 = / 3 / 5

79

-6

/5

3

79

/5

/5

6

/3

3

-

=

ÇšČ?]Çľ

ALLE DAMES EN HEREN MODESCHOENEN

/5

9=/

=/3

3

9=/3/5-67

=/

5-67

79

/3/

-6

9=

3/5

§ 7$ $9

67

6 79 = / 3 / 5 - 679=/

6

/5-

-

/3

/5

9=

-6 7 9 = / 3 / 5 - 6 7

HARDENBERG – Een 56-jarige brugwachter is maandag bij Hardenberg op een brug over het kanaal Almelo-De Haandrik bekneld geraakt en ter plekke overleden. De man, een inwoner van Emmen, kwam bij het bedienen van de brug vast te zitten in het ophaalmechanisme. De arbeidsinspectie en de politie doen onderzoek naar de toedracht van het ongeval. De man was een ervaren brugwachter. (GPD)

3/5

FOTO ANP

UTRECHT – Cybercriminelen hebben geprobeerd zeker ₏35,6 miljoen van zakelijke rekeningen in Nederland weg te sluizen door een vernieuwde en geautomatiseerde techniek toe te passen. Beveiligingsbedrijven McAfee en Guardian Analytics deden onderzoek naar de omvangrijke bankfraude. De onderzoekers stellen dat de aanvallen in Nederland, gedaan vanaf servers in CaliforniÍ, bijzonder succesvol zijn geweest. (ANP)

ADVERTENTIES

=/

Leden van de SP komen samen in de Brabanthallen.

Brugwachter raakt bekneld

79

Bauke de Groot, Drachten Ook een sterretje schrijven, tot 120 woorden? Mail naar sterretje@lc.nl

Cybercriminelen stelen miljoenen

6

Omdat uit welingelichte bronnen is vernomen dat koningin Beatrix helemaal niet houdt van wat zij ‘schijnheilige netheid’ noemt, gaat men in Balk en omstreken de hele week nog druk bezig om de dorpen in de twee gemeenten die de vorstin zal bezoeken weer een authentieker aanzicht te geven. Met toch weer kuilen in de wegen, pasgeverfde objecten worden smerig gemaakt, hier en daar worden pakketten folders in de bosjes gelegd en in plantsoenen wordt onkruid speels teruggeplant. In Koudum is men vanmorgen begonnen met mos tussen de stoeptegels terug te plaatsen. ,,Er moet nog veel gebeuren, maar wij doen er alles aan om een goede indruk op onze koningin te makenâ€?, aldus Bernhard Spik, voorzitter van het OranjecomitĂŠ.

FOTO ANP

-

*

(Bron: The Independent)

Tarieven voor tandartsen moeten voor het einde van het jaar dalen.

Authentiek

zijn om van elke arts, verpleegkundige en andere zorgverlener na te gaan of die in het verleden ooit door het Medisch Tuchtcollege is veroordeeld voor een medische

Advertenties worden 11% meer gelezen dan wanneer dezelfde advertentie in ee n krant op broadsheet formaat staat

/5-6

De PvdD wil bijvoorbeeld vlees, vis, zuivel en eieren onder het hoge btw-tarief laten vallen, ruimtebelasting invoeren op bouwen in onbebouwd gebied, kilometerheffing invoeren, woon-werkvergoeding voor auto’s belasten en accijnsvoordeel op rode diesel schrappen. Dit blijkt uit het verkiezingsprogramma dat maandag is gepresenteerd. Verder wil ze de renteaftrek van

alle hypotheken in dertig jaar afbouwen en de AOW-leeftijd langzaam verhogen: in 2030 moet die op 67 jaar zijn. De partij verhoogt de WW-uitkering in de eerste maanden, maar beperkt de duur ervan. De PvdD maakt zich niet zo zeer zorgen over het financiĂŤle begrotingstekort als wel over de ‘ecologische staatsschuld’. „We gaan niet mee met het rekenen in de marge van de crisis zoals andere partijen doen. De crisis gaat verder dan Brussel, het gaat om het te snel opsouperen van grondstoffen’’, aldus beoogd lijsttrekker Marianne Thieme. (GPD)

advies van de selectiecommissie. De VVD, die dit weekeinde geen congres heeft, stelde gisteren haar kandidatenlijst definitief vast. De lijst is nagenoeg hetzelfde als de ontwerplijst, al ontbreekt de oorspronkelijke nummer 9: Charlie Aptroot. Hij trok zich deze week terug en wordt waarschijnlijk burgemeester van Zoetermeer. Op de congressen worden ook de verkiezingsprogramma’s vastgesteld. Afdelingen van de partijen hebben de kans gekregen om de conceptprogramma’s van commentaar en amendementen te voorzien. De leden bepalen nu samen welke wijzigingen nog worden aangebracht. Daarmee wordt ook de verkiezingscampagne officieel afgetrapt. De PVV presenteert dinsdag haar definitieve partijprogramma. Omdat de partij geen leden heeft, hoeft er ook niet over de inhoud te worden gestemd.

/

DEN HAAG - De Partij voor de Dieren (PvdD) wil belastinginkomsten verhogen met zo’n â‚Ź15 miljard volgens het principe ‘de vervuiler betaalt’.

Op de verkiezingscongressen van CDA, PvdA, SP, GroenLinks, ChristenUnie en de Partij voor de Dieren worden de kandidatenlijsten officieel vastgesteld. De partijen presenteerden de afgelopen weken allemaal een conceptlijst die geldt als een advies aan de leden die er nu over mogen stemmen. Doorgaans veranderen de lijsten niet meer ingrijpend, maar garanties daarvoor zijn er niet. Duidelijk is bijvoorbeeld al dat CDA-kamerlid Pieter Omtzigt, die op de conceptlijst niet voorkwam, vrijwel zeker toch een plaats op de lijst verovert. Omtzigt zelf en verschillende lokale afdelingen van het CDA voerden er actie voor. Bij GroenLinks hebben de kandidaten de kans gekregen aan te geven of zij een andere plaats op de kandidatenlijst ambiĂŤren. De leden laten vandaag weten of ze in de keuze van de kandidaten meegaan of blind varen op het

‘Ons bezwaar is dat het register niet vriendelijk is’

fout. Artsen en verpleegkundigen kwamen in opstand tegen de nieuwe wet, omdat zij vrezen dat zorgverleners die op de lijst voorkomen, nooit meer van dat stempel afkomen. „Neem een verpleegkundige die dertig jaar lang prima heeft gewerkt en ÊÊn keer in onoplettendheid twee zakjes bloed verwisselt’’, zegt Roedoe. „Dat is een drama, maar maakt haar nog geen slechte verpleegkundige. Als ze hiervoor een berisping krijgt van het Tuchtcollege, is dat vanaf nu dus openbaar en heeft ze voor altijd dat stempel.’’ (GPD)

Tabloid heeft hoger advertentiebereik

=

PvdD: vervuiler moet hoger btw-tarief betalen

Leden mogen nu kiezen

79

Dit is het gevolg van de zogeheten 15-procentsnorm die de gemeente invoert: straten in de hele stad gaan ‘op slot’ voor studenten als 15 procent van de woningen in een straat bestaat uit kamerverhuur. De maatregel houdt in dat bij overschrijding van de norm een kamerverhuurder geen vergunning meer krijgt. De bewoners, of een aantal van hen, moeten dan

vertrekken. Dit is een probleem tussen de huisbaas en de huurders, die hierover onderling afspraken moeten maken. Groningen hanteert de norm omdat studenten relatief veel overlast veroorzaken, zeker als er in bepaalde straten veel wonen. De gemeente wil ze daarom meer over de stad verspreiden. „Het is belangrijk dat er een goed evenwicht is tussen de belangen van de kamerbewoners en de nietstuderende inwoners�, aldus de gemeente. Groningen telt zo’n 30.000 studenten, van wie velen op kamers wonen. (ANP)

Wie in het zogeheten BIG-register kijkt, ziet wel een aantal namen met daarbij of ze gestraft zijn met een schorsing, een gedeeltelijke ontzegging of een ‘doorhaling’ (beroepsverbod), maar nog niet om welke fout het precies gaat. Ook lijkt de lijst, waar slechts 40 namen op staan, niet compleet als

-6

GRONINGEN - Duizenden studenten in Groningen vrezen dat ze tussen nu en een jaar gedwongen worden te verhuizen.

FOTO LC

hoe belangrijk aandacht voor de partij is’’, meent Driessen. „Het is van belang dat de partij de sociale media in de gaten houdt als een soort directe opiniepeiling. Mocht je boodschap verkeerd overkomen, dan kun je nog tijdens het congres bijsturen.’’ Ook moet goed worden nagedacht over de quote waarmee ze het Achtuurjournaal willen halen, adviseert hij. „Laat journalisten van te voren weten wat je gaat zeggen, zodat ze daar alvast op focussen.’’ Bij de SP beheersen ze deze tactiek. „Reken er op dat Roemer stevig de aanval inzet op Rutte�, verklapt een woordvoerder. „Daar heeft Rutte ook wel een beetje om gevraagd, dat heeft hij wel verdiend.’’ Natuurlijk willen wij ook in de belangstelling staan, zegt Gert-Jan Segers, campagneleider bij de ChristenUnie. „Ik hoop dat de speech van lijsttrekker Arie Slob nog wat oplevert. Maar we komen liever niet in het nieuws, dan negatief door intern gedoe.’’ PvdA-voorzitter Hans Spekman is realistisch over de media-aandacht die de PvdA kan te trekken. „Er zijn zaterdag niet alleen nog vier andere partijcongressen aan de gang, maar het is ook de eerste dag van de Tour de France en in Assen is de TT. Er zijn veel mensen die graag naar sport kijken, ik ook, en die niet de hele dag via Politiek 24 volgen wat er op het PvdA-congres gebeurt.� Bovendien gaat de verenigingsdemocratie voor, benadrukt hij. „Of het journaal nu om zes uur begint of niet, de eindspeech van Diederik Samsom zal toch echt moeten wachten tot ons programma en de kandidatenlijst zijn vastgesteld. „Ons programma moet voor zichzelf spreken. We hebben geen uitsmijters’’, zegt een CDA-partijwoordvoerder. Al heeft de partij haar best gedaan in ieder geval zoveel mogelijk leden naar het congres te krijgen. Om hen gerust te stellen: ditmaal heeft de zaal airco.

landse PatiĂŤnten en Consumenten Federatie (NPCF). „Als je openheid wil geven, doe het dan ook goed.’’ Niet alleen staat er op de site ‘overzicht van bevoegheidsbeperkingen’, wat voor de gemiddelde Nederlander al niet erg duidelijk maakt waar het om gaat. Ook termen als ‘doorhaling’ zijn volgens Velthuis niet helder. Ook lijkt haar de lijst met slechts veertig namen niet compleet. Het ministerie kon zondag niet meer zeggen dan dat het ‘waarschijnlijk’ is dat de lijst de komende tijd ‘nog aangevuld moet worden’. Per 1 juli zou het mogelijk moeten

/5

N

ee hoor, GroenLinks heeft geen verrassingen in petto. Er zijn geen acts ingestudeerd en niemand wordt gepaaid met hebbedingetjes om maar zo veel mogelijk aandacht te krijgen voor het congres van vandaag. „We organiseren gewoon een klassiek verkiezingscongres, een feest van de stemkastjes’’, zegt een partijwoordvoerder. Publiekstrekkers heeft de partij dankzij recent intern gesteggel over haar lijsttrekkersverkiezing niet nodig. „We zijn de laatste tijd al aardig in het nieuws.’’ Toch komt de partij dit weekeinde niet zo maar opnieuw in het nieuws. De aandacht moet worden gedeeld met nog vijf andere partijen die ook elk een congres houden. Vandaag

zijn dat PvdA, CDA, SP en ChristenUnie en morgen de Partij voor de Dieren (PvdD). Leden kunnen er, nog net voor de zomervakantie, stemmen over kandidatenlijsten en verkiezingsprogramma’s. „Door de televisiecamera’s in de zaal wordt nogal eens vergeten dat het primaire doel van deze congressen is de eigen achterban te enthousiasmeren’’, zegt campagnestrateeg Jan Driessen. Tijdens de Tweede Kamerverkiezingen van 2006 was hij lid van het campagneteam van de VVD. „Je slaat met hen de heipalen voor de campagne.’’ Hoewel alle partijen benadrukken dat het hen inderdaad om de leden te doen is, weten ze allemaal als geen ander dat de verkiezingstijd al is begonnen. „Met nog maar drie maanden te gaan tot de verkiezingen moet je niet veronachtzamen

DEN HAAG - Het overzicht van zorgverleners die een medische blunder hebben begaan en daarvoor zijn berecht, blijkt nog lang niet compleet.

men bedenkt dat in totaal 400.000 mensen een BIG-registratie hebben. De beroepsvereniging van verpleegkundigen V&VN, die eigenlijk tegen het opnemen van berispingen en boetes in het BIG-register is, mist bovendien de toegezegde, publieksvriendelijke, samenvatting van de uitspraak van het Tuchtcollege, aldus Monique Roedoe. „Anders kunnen zowel patiÍnten als potentiÍle werkgevers te snel conclusies trekken.’’ „Ons bezwaar is dat het register niet publieksvriendelijk is’’, zegt ook Nicole Velthuis van de Neder-

=/3

Met zes verkiezingscongressen in ĂŠĂŠn weekeinde is het vandaag Super zaterdag in de politiek. Voor elke partij is het de kunst de aandacht van de kiezer te trekken. LAURENS KOK EN ANNEMIEKE KOOPER

De gemeente wil studenten meer over de stad verspreiden.

Lijst medische fouten incompleet

679

Studenten Groningen vrezen volksverhuizing

Super zaterdag voor elke politieke partij

5

Tarieven tandartsen fors gestegen; proef met vrije prijzen lijkt te mislukken

=/3

binnenland

binnenland

LC

79

LC

6

4

Leeuwarder Courant - maandag 23 juli 2012 - bibu@lc.nl

-

Leeuwarder Courant - maandag 23 juli 2012 - bibu@lc.nl

058 - 288 24 55 ™ TZa# %*&& " )' &. )& Tel.

?X af Xc `e ;<D fg ĂŠ\ [XXd6

nnn%[\d%ec


VAN ONZE BINNENLANDREDACTIE

/ 9=

67

579=/ 3/

5-

= / 3 / 5 -6 7 9 = / 3

/5

-6

79

]Çľ Ĺ… §Ĺ… = /3/ 5-679 =

/5

/3

79=/3/5-6

5-6

679

$9 $ 7

3/

79

79

-6

=/

/5

=

/3

5-

6

79

/3

3/

=/

-6

9=

4 3/

7 -6 / 5-6 7 9 = / 3 / 5

79

-6

/5

3

79

/5

/5

6

/3

3

-

=

ÇšČ?]Çľ

ALLE DAMES EN HEREN MODESCHOENEN

/5

9=/

=/3

3

9=/3/5-67

=/

5-67

79

/3/

-6

9=

3/5

§ 7$ $9

67

6 79 = / 3 / 5 - 679=/

6

/5-

-

/3

/5

9=

-6 7 9 = / 3 / 5 - 6 7

HARDENBERG – Een 56-jarige brugwachter is maandag bij Hardenberg op een brug over het kanaal Almelo-De Haandrik bekneld geraakt en ter plekke overleden. De man, een inwoner van Emmen, kwam bij het bedienen van de brug vast te zitten in het ophaalmechanisme. De arbeidsinspectie en de politie doen onderzoek naar de toedracht van het ongeval. De man was een ervaren brugwachter. (GPD)

3/5

FOTO ANP

UTRECHT – Cybercriminelen hebben geprobeerd zeker ₏35,6 miljoen van zakelijke rekeningen in Nederland weg te sluizen door een vernieuwde en geautomatiseerde techniek toe te passen. Beveiligingsbedrijven McAfee en Guardian Analytics deden onderzoek naar de omvangrijke bankfraude. De onderzoekers stellen dat de aanvallen in Nederland, gedaan vanaf servers in CaliforniÍ, bijzonder succesvol zijn geweest. (ANP)

ADVERTENTIES

=/

Leden van de SP komen samen in de Brabanthallen.

Brugwachter raakt bekneld

79

Bauke de Groot, Drachten Ook een sterretje schrijven, tot 120 woorden? Mail naar sterretje@lc.nl

Cybercriminelen stelen miljoenen

6

Omdat uit welingelichte bronnen is vernomen dat koningin Beatrix helemaal niet houdt van wat zij ‘schijnheilige netheid’ noemt, gaat men in Balk en omstreken de hele week nog druk bezig om de dorpen in de twee gemeenten die de vorstin zal bezoeken weer een authentieker aanzicht te geven. Met toch weer kuilen in de wegen, pasgeverfde objecten worden smerig gemaakt, hier en daar worden pakketten folders in de bosjes gelegd en in plantsoenen wordt onkruid speels teruggeplant. In Koudum is men vanmorgen begonnen met mos tussen de stoeptegels terug te plaatsen. ,,Er moet nog veel gebeuren, maar wij doen er alles aan om een goede indruk op onze koningin te makenâ€?, aldus Bernhard Spik, voorzitter van het OranjecomitĂŠ.

FOTO ANP

-

*

(Bron: The Independent)

Tarieven voor tandartsen moeten voor het einde van het jaar dalen.

Authentiek

zijn om van elke arts, verpleegkundige en andere zorgverlener na te gaan of die in het verleden ooit door het Medisch Tuchtcollege is veroordeeld voor een medische

Advertenties worden 11% meer gelezen dan wanneer dezelfde advertentie in ee n krant op broadsheet formaat staat

/5-6

De PvdD wil bijvoorbeeld vlees, vis, zuivel en eieren onder het hoge btw-tarief laten vallen, ruimtebelasting invoeren op bouwen in onbebouwd gebied, kilometerheffing invoeren, woon-werkvergoeding voor auto’s belasten en accijnsvoordeel op rode diesel schrappen. Dit blijkt uit het verkiezingsprogramma dat maandag is gepresenteerd. Verder wil ze de renteaftrek van

alle hypotheken in dertig jaar afbouwen en de AOW-leeftijd langzaam verhogen: in 2030 moet die op 67 jaar zijn. De partij verhoogt de WW-uitkering in de eerste maanden, maar beperkt de duur ervan. De PvdD maakt zich niet zo zeer zorgen over het financiĂŤle begrotingstekort als wel over de ‘ecologische staatsschuld’. „We gaan niet mee met het rekenen in de marge van de crisis zoals andere partijen doen. De crisis gaat verder dan Brussel, het gaat om het te snel opsouperen van grondstoffen’’, aldus beoogd lijsttrekker Marianne Thieme. (GPD)

advies van de selectiecommissie. De VVD, die dit weekeinde geen congres heeft, stelde gisteren haar kandidatenlijst definitief vast. De lijst is nagenoeg hetzelfde als de ontwerplijst, al ontbreekt de oorspronkelijke nummer 9: Charlie Aptroot. Hij trok zich deze week terug en wordt waarschijnlijk burgemeester van Zoetermeer. Op de congressen worden ook de verkiezingsprogramma’s vastgesteld. Afdelingen van de partijen hebben de kans gekregen om de conceptprogramma’s van commentaar en amendementen te voorzien. De leden bepalen nu samen welke wijzigingen nog worden aangebracht. Daarmee wordt ook de verkiezingscampagne officieel afgetrapt. De PVV presenteert dinsdag haar definitieve partijprogramma. Omdat de partij geen leden heeft, hoeft er ook niet over de inhoud te worden gestemd.

/

DEN HAAG - De Partij voor de Dieren (PvdD) wil belastinginkomsten verhogen met zo’n â‚Ź15 miljard volgens het principe ‘de vervuiler betaalt’.

Op de verkiezingscongressen van CDA, PvdA, SP, GroenLinks, ChristenUnie en de Partij voor de Dieren worden de kandidatenlijsten officieel vastgesteld. De partijen presenteerden de afgelopen weken allemaal een conceptlijst die geldt als een advies aan de leden die er nu over mogen stemmen. Doorgaans veranderen de lijsten niet meer ingrijpend, maar garanties daarvoor zijn er niet. Duidelijk is bijvoorbeeld al dat CDA-kamerlid Pieter Omtzigt, die op de conceptlijst niet voorkwam, vrijwel zeker toch een plaats op de lijst verovert. Omtzigt zelf en verschillende lokale afdelingen van het CDA voerden er actie voor. Bij GroenLinks hebben de kandidaten de kans gekregen aan te geven of zij een andere plaats op de kandidatenlijst ambiĂŤren. De leden laten vandaag weten of ze in de keuze van de kandidaten meegaan of blind varen op het

‘Ons bezwaar is dat het register niet vriendelijk is’

fout. Artsen en verpleegkundigen kwamen in opstand tegen de nieuwe wet, omdat zij vrezen dat zorgverleners die op de lijst voorkomen, nooit meer van dat stempel afkomen. „Neem een verpleegkundige die dertig jaar lang prima heeft gewerkt en ÊÊn keer in onoplettendheid twee zakjes bloed verwisselt’’, zegt Roedoe. „Dat is een drama, maar maakt haar nog geen slechte verpleegkundige. Als ze hiervoor een berisping krijgt van het Tuchtcollege, is dat vanaf nu dus openbaar en heeft ze voor altijd dat stempel.’’ (GPD)

Tabloid heeft hoger advertentiebereik

=

PvdD: vervuiler moet hoger btw-tarief betalen

Leden mogen nu kiezen

79

Dit is het gevolg van de zogeheten 15-procentsnorm die de gemeente invoert: straten in de hele stad gaan ‘op slot’ voor studenten als 15 procent van de woningen in een straat bestaat uit kamerverhuur. De maatregel houdt in dat bij overschrijding van de norm een kamerverhuurder geen vergunning meer krijgt. De bewoners, of een aantal van hen, moeten dan

vertrekken. Dit is een probleem tussen de huisbaas en de huurders, die hierover onderling afspraken moeten maken. Groningen hanteert de norm omdat studenten relatief veel overlast veroorzaken, zeker als er in bepaalde straten veel wonen. De gemeente wil ze daarom meer over de stad verspreiden. „Het is belangrijk dat er een goed evenwicht is tussen de belangen van de kamerbewoners en de nietstuderende inwoners�, aldus de gemeente. Groningen telt zo’n 30.000 studenten, van wie velen op kamers wonen. (ANP)

Wie in het zogeheten BIG-register kijkt, ziet wel een aantal namen met daarbij of ze gestraft zijn met een schorsing, een gedeeltelijke ontzegging of een ‘doorhaling’ (beroepsverbod), maar nog niet om welke fout het precies gaat. Ook lijkt de lijst, waar slechts 40 namen op staan, niet compleet als

-6

GRONINGEN - Duizenden studenten in Groningen vrezen dat ze tussen nu en een jaar gedwongen worden te verhuizen.

FOTO LC

hoe belangrijk aandacht voor de partij is’’, meent Driessen. „Het is van belang dat de partij de sociale media in de gaten houdt als een soort directe opiniepeiling. Mocht je boodschap verkeerd overkomen, dan kun je nog tijdens het congres bijsturen.’’ Ook moet goed worden nagedacht over de quote waarmee ze het Achtuurjournaal willen halen, adviseert hij. „Laat journalisten van te voren weten wat je gaat zeggen, zodat ze daar alvast op focussen.’’ Bij de SP beheersen ze deze tactiek. „Reken er op dat Roemer stevig de aanval inzet op Rutte�, verklapt een woordvoerder. „Daar heeft Rutte ook wel een beetje om gevraagd, dat heeft hij wel verdiend.’’ Natuurlijk willen wij ook in de belangstelling staan, zegt Gert-Jan Segers, campagneleider bij de ChristenUnie. „Ik hoop dat de speech van lijsttrekker Arie Slob nog wat oplevert. Maar we komen liever niet in het nieuws, dan negatief door intern gedoe.’’ PvdA-voorzitter Hans Spekman is realistisch over de media-aandacht die de PvdA kan te trekken. „Er zijn zaterdag niet alleen nog vier andere partijcongressen aan de gang, maar het is ook de eerste dag van de Tour de France en in Assen is de TT. Er zijn veel mensen die graag naar sport kijken, ik ook, en die niet de hele dag via Politiek 24 volgen wat er op het PvdA-congres gebeurt.� Bovendien gaat de verenigingsdemocratie voor, benadrukt hij. „Of het journaal nu om zes uur begint of niet, de eindspeech van Diederik Samsom zal toch echt moeten wachten tot ons programma en de kandidatenlijst zijn vastgesteld. „Ons programma moet voor zichzelf spreken. We hebben geen uitsmijters’’, zegt een CDA-partijwoordvoerder. Al heeft de partij haar best gedaan in ieder geval zoveel mogelijk leden naar het congres te krijgen. Om hen gerust te stellen: ditmaal heeft de zaal airco.

landse PatiĂŤnten en Consumenten Federatie (NPCF). „Als je openheid wil geven, doe het dan ook goed.’’ Niet alleen staat er op de site ‘overzicht van bevoegheidsbeperkingen’, wat voor de gemiddelde Nederlander al niet erg duidelijk maakt waar het om gaat. Ook termen als ‘doorhaling’ zijn volgens Velthuis niet helder. Ook lijkt haar de lijst met slechts veertig namen niet compleet. Het ministerie kon zondag niet meer zeggen dan dat het ‘waarschijnlijk’ is dat de lijst de komende tijd ‘nog aangevuld moet worden’. Per 1 juli zou het mogelijk moeten

/5

N

ee hoor, GroenLinks heeft geen verrassingen in petto. Er zijn geen acts ingestudeerd en niemand wordt gepaaid met hebbedingetjes om maar zo veel mogelijk aandacht te krijgen voor het congres van vandaag. „We organiseren gewoon een klassiek verkiezingscongres, een feest van de stemkastjes’’, zegt een partijwoordvoerder. Publiekstrekkers heeft de partij dankzij recent intern gesteggel over haar lijsttrekkersverkiezing niet nodig. „We zijn de laatste tijd al aardig in het nieuws.’’ Toch komt de partij dit weekeinde niet zo maar opnieuw in het nieuws. De aandacht moet worden gedeeld met nog vijf andere partijen die ook elk een congres houden. Vandaag

zijn dat PvdA, CDA, SP en ChristenUnie en morgen de Partij voor de Dieren (PvdD). Leden kunnen er, nog net voor de zomervakantie, stemmen over kandidatenlijsten en verkiezingsprogramma’s. „Door de televisiecamera’s in de zaal wordt nogal eens vergeten dat het primaire doel van deze congressen is de eigen achterban te enthousiasmeren’’, zegt campagnestrateeg Jan Driessen. Tijdens de Tweede Kamerverkiezingen van 2006 was hij lid van het campagneteam van de VVD. „Je slaat met hen de heipalen voor de campagne.’’ Hoewel alle partijen benadrukken dat het hen inderdaad om de leden te doen is, weten ze allemaal als geen ander dat de verkiezingstijd al is begonnen. „Met nog maar drie maanden te gaan tot de verkiezingen moet je niet veronachtzamen

DEN HAAG - Het overzicht van zorgverleners die een medische blunder hebben begaan en daarvoor zijn berecht, blijkt nog lang niet compleet.

men bedenkt dat in totaal 400.000 mensen een BIG-registratie hebben. De beroepsvereniging van verpleegkundigen V&VN, die eigenlijk tegen het opnemen van berispingen en boetes in het BIG-register is, mist bovendien de toegezegde, publieksvriendelijke, samenvatting van de uitspraak van het Tuchtcollege, aldus Monique Roedoe. „Anders kunnen zowel patiÍnten als potentiÍle werkgevers te snel conclusies trekken.’’ „Ons bezwaar is dat het register niet publieksvriendelijk is’’, zegt ook Nicole Velthuis van de Neder-

=/3

Met zes verkiezingscongressen in ĂŠĂŠn weekeinde is het vandaag Super zaterdag in de politiek. Voor elke partij is het de kunst de aandacht van de kiezer te trekken. LAURENS KOK EN ANNEMIEKE KOOPER

De gemeente wil studenten meer over de stad verspreiden.

Lijst medische fouten incompleet

679

Studenten Groningen vrezen volksverhuizing

Super zaterdag voor elke politieke partij

5

Tarieven tandartsen fors gestegen; proef met vrije prijzen lijkt te mislukken

=/3

binnenland

binnenland

LC

79

LC

6

4

Leeuwarder Courant - maandag 23 juli 2012 - bibu@lc.nl

-

Leeuwarder Courant - maandag 23 juli 2012 - bibu@lc.nl

058 - 288 24 55 ™ TZa# %*&& " )' &. )& Tel.

?X af Xc `e ;<D fg ĂŠ\ [XXd6

nnn%[\d%ec


Leeuwarder Courant - maandag 23 juli 2012 - economie@lc.nl

6

LC

Stadsboer: uitbreiden met tuin voor koeien

economie watraakt

A

LEEUWARDEN - Mogelijk medio volgend jaar is in Friesland een nieuw staltype te bewonderen: de koeientuin. Siemen Tamminga uit Leeuwarden en dochter Anke zijn de initiatiefnemers.

beursamsterdam

minder op dan op de reguliere markt, zegt directeur Hans van der Ploeg van VBO Makelaars. „Op die executieveilingen acteren alleen huizenhandelaren die onderling deals sluiten en zo tegen een veel te lage prijs eigenaar worden.” „Dan zijn het weer handelaren die afspraken maken, dan weer sjoemelende notarissen. Voor schilderijen of beelden is een veiling prima, maar voor de huizenmarkt

Af van sjoemelende opkopers en notarissen In een jaar drieduizend huizenveilingen Veilingopbrengst slechts 44 procent

blijkt het niet te werken. Daarom zeggen wij gewoon: stop hiermee en laat de verkoop regelen via de makelaar!” Het afgelopen jaar werden in Nederland drieduizend woonhuizen executoriaal geveild, de helft meer dan een jaar eerder. In Friesland ging het om honderd woningen. Op de veiling brachten de Friese woningen gemiddeld slechts 44 procent van de hypotheekinschrijving op.

Ooit was de werkplaats op het hoekje van de Fonteinwei in Oudemirdum. Dat is nu een cafetaria, Rijwielverhuurbedrijf ’t Fietshoekje zit ernaast.

AAN DIRK VAN DER MEULEN

4%

via aanpassing van het hypotheekrecht een einde maakt aan de executieveilingen. De stichting Waarborgfonds Eigen Woningen (WEW) is voor het afschaffen van de executieveilingen. WEW moet de restschuld aanvullen van geveilde woningen die onder de Nationale Hypotheek Garantie (NHG) vallen. Een woning levert op een huizenveiling tussen de 20 en 25 procent

E-Bike is de nieuwe Solex

bedragen af te ronden op 5 cent heel verstandig. Het scheelt de winkeliers jaarlijks €30 miljoen tot €40 miljoen aan kosten. „Het slaan, inzamelen, storten en vervoeren van die vrijwel waardeloze muntjes kost veel geld. Dat kan veel beter worden besteed.’’ Waarom dan de goede doelen er mee opschepen? Die krijgen bulkkortingen en speciale tarieven bij muntstortingen, sust Kok. (GPD)

De industriële output in Friesland viel, met een groei van 4% over de maand juni, hoger uit dan analisten hadden verwacht.

Makelaars: verbied executieveiling

werkplek

Centen tellen kost €30 miljoen

Industriële groei Friesland

7

Banken willen ‘dwanginstrument’ niet kwijt

De lage veilingprijzen duwen huizenbezitters met financiële problemen nodeloos dieper in de malaise. De makelaars stellen dat zij op de reguliere markt een veel betere prijs kunnen krijgen. Daarom wil de brancheorganisatie dat het kabinet

Op een paar uitzonderingen na doen vrijwel alle winkeliers en winkelketens mee aan het afronden op 5 cent. In Finland zijn de 1- en 2 eurocenten zelfs nooit ingevoerd, maar in veel andere eurolanden zijn ze heel gangbaar. Volgens directeur Henk Kok van Detailhandel Nederland is het besluit om

economie

LC

DEN HAAG - Brancheorganisatie VBO-makelaars pleit voor een verbod op de gedwongen verkoop van woningen op executieveilingen.

‘Redt ons van de cent’ l die vakantiegangers, komen die nu straks met zakken vol ZuidEuropese eurocenten terug? Onze winkeliers zitten niet echt te wachten op die miezerige onhandige muntjes. In zonnige oorden als Italië en Spanje, maar ook in het weelderige Duitsland, rekenen ze nog tot ver achter de komma af. Dat betekent dat de kassalades daar vol liggen met euromuntjes van een of twee cent. Detailhandel Nederland roept consumenten op om dit soort muntjes in de collectebussen op de toonbank te deponeren. Zo worden de goede doelen er beter van en het scheelt de winkeliers samen vele tonnen aan kosten voor het tellen en afstorten van al dat grutgeld. In Nederland is het kleingeld nauwelijks nog te vinden. Een jaar of tien geleden is afgesproken om bedragen bij contante betalingen naar boven of beneden af te ronden op 5 cent.

Leeuwarder Courant - maandag 23 juli 2012 - economie@lc.nl

Een soort serrestal met bolle foliedaken, omringd door bomensingels en aangekleed met klim- en bruidsplanten. De koeien kunnen liggen en staan waar ze maar willen op een ruwe, kunststofvloer. Dit vormen de belangrijkste aspecten van de koeientuin waaraan melkveehouder Symen Tamminga (56) en zijn dochter Anke (28) uit Leeuwarden hun hart verpand hebben en waarin ze op termijn 440 koeien willen melken. Zo’n vier jaar zijn ze al bezig met de voorbereidingen. Donderdagavond presenteerden ze de plannen aan de omwonenden in de wijk Westeinde. Projectteam de Nije Pleats, de club van ambtenaren, stallenbouwers en landschapsarchitecten, heeft de plannen al goedge-

Tractoren en vrachtwagens kunnen de wijk Westeinde mijden keurd. De gemeente velt .. het finale oordeel. Het grote voordeel van de koeientuin is volgens de Tamminga’s het dierenwelzijn. Daarmee hopen ze gemiddelde leeftijd van hun veestapel met zo’n 25 procent op te krikken tot minimaal zes jaar. Dat komt ook hun portemonnee ten goede, want daardoor hoeven ze minder jongvee aan te houden. Door het open karakter van de stal, de bomensingels en de begroeiing biedt het onderkomen optimale ventilatie, koelte en schaduw voor de dieren. Daarnaast is in de koeientuin de leefruimte per koe drie keer

groter dan in een traditionele ligboxstal: twintig vierkante meter in plaats van zes. Een ander voordeel is dat de dieren niet meer op beton lopen en in drijfmest. Schuifrobotjes zorgen voortdurend voor de afvoer van de vaste mest en de urine gaat via de drainagebuizen vlak onder de vloer naar een kelder. Dit laatste heeft een groot milieuvoordeel, want door mest en urine te scheiden ontstaat er aanmerkelijk minder ammoniak. Al met al gaat het om een investering van zo’n €2 miljoen, ongeveer net zoveel als een gangbare stal. De Tamminga’s zijn nu echte stadsboeren waar jong en oud uit Westeinde graag een kijkje neemt. Ze zullen straks verder moeten lopen of fietsen, want het voornemen is om de koeientuin een kilometer te verdero te bouwen: langs de Poptawei richting Marsum en nabij de boerderij van installatiebedrijf Dijkstra. Door deze locatie hoeft er minder met gras, kuil, gras, mest en melk gereden worden. Tractoren en vrachtwagens kunnen bovendien de wijk Westeinde mijden.

P AScX-Index 467,35 P Dow Jones 294,05 P DAX 482,54 I EUR-USD 1,5454

AEX 294,05 +3,75 %

2750 2500 2250 2000

Feb. März Apr. Mai Juni Juli

Aegon Ahold, Kon. Air France-KLM Akzo Nobel Aperam ArcelorMittal ASML Holding Boskalis Westm.,Ko. Corio DSM, Kon. Fugro Heineken ING Groep KPN, Kon. Philips, Kon. PostNL Randstad Reed Elsevier Royal D. Shell A SBM Offshore TNT Express TomTom Unibail-Rodamco Unilever cert. Wolters Kluwer

25/06 3,41 9,29 3,61 35,85 9,90 11,37 39,07 24,99 32,42 38,14 45,20 38,80 4,75 7,23 15,09 3,05 22,22 8,62 25,96 10,37 9,22 3,55 138,70 25,48 11,81

22/06 in % WWWWWWWWW -4,26 0,13 W WWWWWWW -3,24 WWW -1,20 WWWWWWW -3,09 WWWWWWWWW -4,49 WWWW -1,65 WWWWW -2,13 WWWWW -2,45 WW -0,69 WWWWW -2,22 WW -0,53 WWWWWWWWWW -5,96 1,13 WWW 0,17 W WWWWWWWWW -4,09 WWWWWWWW -3,73 W -0,13 W -0,42 WWWWW -2,49 W -0,11 WWWWWWWWWW -5,25 WWWW -1,53 WW -0,82 WWWWW -2,03

Voor actuele koersen zie www.lc.nl./koersen

AMX

2750 2500

294,05 -3,75 %

2250 2000

Aegon Ahold, Kon. Air France-KLM Akzo Nobel Aperam ArcelorMittal ASML Holding Boskalis Westm.,Ko. Corio DSM, Kon. Fugro Heineken ING Groep KPN, Kon. Philips, Kon. PostNL Randstad Reed Elsevier Royal D. Shell A SBM Offshore TNT Express TomTom Unibail-Rodamco Unilever cert. Wolters Kluwer

Feb. März Apr. Mai Juni Juli

25/06 3,41 9,29 3,61 35,85 9,90 11,37 39,07 24,99 32,42 38,14 45,20 38,80 4,75 7,23 15,09 3,05 22,22 8,62 25,96 10,37 9,22 3,55 138,70 25,48 11,81

Koersinformatie afkomstig van

22/06 in % WWWWWWWWW -4,26 0,13 W WWWWWWW -3,24 WWW -1,20 WWWWWWW -3,09 WWWWWWWWW -4,49 WWWW -1,65 WWWWW -2,13 WWWWW -2,45 WW -0,69 WWWWW -2,22 WW -0,53 WWWWWWWWWW -5,96 1,13 WWW 0,17 W WWWWWWWWW -4,09 WWWWWWWW -3,73 W -0,13 W -0,42 WWWWW -2,49 W -0,11 WWWWWWWWWW -5,25 WWWW -1,53 WW -0,82 WWWWW -2,03

Gerrit Zalm verbaast VVD met plan voor verplichte aflossing Michiel Hoek verstelt een zadel voordat hij de fiets overdraagt. DEN HAAG - Prominent VVD-lid Gerrit Zalm heeft grote verbazing gewekt in zijn partij door te zeggen dat elke huizenbezitter zijn hypotheek moet aflossen. De ex-minister van Financiën vindt dat starters op de huizenmarkt en mensen die al een hypotheek hebben nu ongelijk worden behandeld. Wie niet aflost, moet van Zalm zijn belastingvoordeel kwijtraken. Die eerste groep moet vanaf volgend jaar in dertig jaar de hypotheek terugbetalen. De tweede groep hoeft dat niet, en kan hypotheekrente af-

trekken zonder af te lossen. De VVD is ,,verrast” over Zalms uitspraken dit weekeinde”, aldus VVD-Kamerlid Helma Neppérus vandaag in het AD. Zalm is bestuursvoorzitter van ABN-Amro. De uitspraak druist in tegen de koers van Zalms eigen partij, die het aflossen van hypotheken vanaf 1 januari alleen wil verplichten voor nieuwe gevallen. Maar het voorstel van de ABN-topman sluit aan bij de standpunten van de Rabobank, De Nederlandsche Bank en ING. Zij wezen al eerder op het grote gevaar van hoge hypotheekschulden en dalen-

de huizenprijzen. Rabobank, die vorig jaar als eerste pleitte voor een terugkeer naar de ouderwetse annuiteitenhypotheek, noemt het voorstel van Zalm ,,interessant.” Ook Vereniging Eigen Huis wil dat er een einde komt aan de ongelijkheid tussen starters en bestaande huiseigenaren, maar denkt dat met name de verzekeraars last zullen krijgen van wijzigingen in de hypotheekregels. De brancheorganisatie vreest zelfs faillissementen als verzekeraars niet langer polissen kunnen verkopen voor spaarhypotheken.

VINCENT SCHUTTE

T

alloze fietsen staan opgesteld in de kleine winkel van Michiel Hoek. Zijn schoenen piepen als hij over het brandschone linoleum loopt. Uit de naastgelegen werkplaats klinkt het gefluit van een papegaai. Het beest, dat naar de naam Soekoe luistert, staat met mooi weer buiten voor de zaak en trekt veel bekijks. ,,Mensen rijden speciaal hier langs om even met

FOTO VINCENT SCHUTTE

hem te praten.” In het voorjaar en de zomer verhuurt Michiel tot wel tweehonderd fietsen per dag. Simpele dames- en herenfietsen, maar ook mountainbikes en elektrische fietsen, de E-bikes. De laatste categorie fietsen wordt niet alleen gehuurd door oudere mensen die een steuntje kunnen gebruiken. ,,E-bikes zijn de nieuwe solexen; er worden zelfs vrijgezellenfeestjes mee gevierd.” Michiel begrijpt wel waarom. ,,Een Solex maakt veel geluid waardoor je niet

makkelijk met elkaar kan praten.” Michiel verhuurt zijn fietsen vooral aan dagjesmensen. Ook gasten van omliggende campings voorziet hij van een rijwiel. Daarnaast levert hij voor een aantal lokale ondernemingen de fietsen. ,,Er liggen hier in de buurt prachtige fietspaden.” Zijn klanten krijgen vaak extra informatie mee voordat ze op hun fiets stappen. Er is een aantal mooie routes die Michiel zijn klanten niet wil onthouden. De meeste

mensen hebben nog geen plan en willen gewoon wat rond fietsen. ,,Dan geef ik ze een kaart mee met een aantal routes.” Michiel bepaalt aan de hand van de lengte van de klanten welke fiets hij meegeeft. Daarna stelt hij het zadel en het stuur goed af. ,,Je moet met de tenen van allebei de voeten net de grond kunnen raken. Dan heb je een lichtgebogen knie als je fietst.” Het stuur wordt afgesteld zoals de klant thuis gewend is. Naast de fietsen verhuurt Michiel

ook steppen, skelters en tandems. En dat al bijna achttien jaar, altijd op dezelfde plek. Onlangs opende hij zijn tweede vestiging in Koudum. Begin volgend jaar gaat hij uitbreiden. Een deel van het cafetaria, dat ook van hem is, komt bij de fietsenwinkel. Daarin komt ook een klein winkeltje voor Alpaca-spullen. Michiel en zijn vrouw houden zelf twaalf van deze kameelachtigen. Michiel lacht: ,,Iets heel anders dan fietsen.”


Leeuwarder Courant - maandag 23 juli 2012 - economie@lc.nl

6

LC

Stadsboer: uitbreiden met tuin voor koeien

economie watraakt

A

LEEUWARDEN - Mogelijk medio volgend jaar is in Friesland een nieuw staltype te bewonderen: de koeientuin. Siemen Tamminga uit Leeuwarden en dochter Anke zijn de initiatiefnemers.

beursamsterdam

minder op dan op de reguliere markt, zegt directeur Hans van der Ploeg van VBO Makelaars. „Op die executieveilingen acteren alleen huizenhandelaren die onderling deals sluiten en zo tegen een veel te lage prijs eigenaar worden.” „Dan zijn het weer handelaren die afspraken maken, dan weer sjoemelende notarissen. Voor schilderijen of beelden is een veiling prima, maar voor de huizenmarkt

Af van sjoemelende opkopers en notarissen In een jaar drieduizend huizenveilingen Veilingopbrengst slechts 44 procent

blijkt het niet te werken. Daarom zeggen wij gewoon: stop hiermee en laat de verkoop regelen via de makelaar!” Het afgelopen jaar werden in Nederland drieduizend woonhuizen executoriaal geveild, de helft meer dan een jaar eerder. In Friesland ging het om honderd woningen. Op de veiling brachten de Friese woningen gemiddeld slechts 44 procent van de hypotheekinschrijving op.

Ooit was de werkplaats op het hoekje van de Fonteinwei in Oudemirdum. Dat is nu een cafetaria, Rijwielverhuurbedrijf ’t Fietshoekje zit ernaast.

AAN DIRK VAN DER MEULEN

4%

via aanpassing van het hypotheekrecht een einde maakt aan de executieveilingen. De stichting Waarborgfonds Eigen Woningen (WEW) is voor het afschaffen van de executieveilingen. WEW moet de restschuld aanvullen van geveilde woningen die onder de Nationale Hypotheek Garantie (NHG) vallen. Een woning levert op een huizenveiling tussen de 20 en 25 procent

E-Bike is de nieuwe Solex

bedragen af te ronden op 5 cent heel verstandig. Het scheelt de winkeliers jaarlijks €30 miljoen tot €40 miljoen aan kosten. „Het slaan, inzamelen, storten en vervoeren van die vrijwel waardeloze muntjes kost veel geld. Dat kan veel beter worden besteed.’’ Waarom dan de goede doelen er mee opschepen? Die krijgen bulkkortingen en speciale tarieven bij muntstortingen, sust Kok. (GPD)

De industriële output in Friesland viel, met een groei van 4% over de maand juni, hoger uit dan analisten hadden verwacht.

Makelaars: verbied executieveiling

werkplek

Centen tellen kost €30 miljoen

Industriële groei Friesland

7

Banken willen ‘dwanginstrument’ niet kwijt

De lage veilingprijzen duwen huizenbezitters met financiële problemen nodeloos dieper in de malaise. De makelaars stellen dat zij op de reguliere markt een veel betere prijs kunnen krijgen. Daarom wil de brancheorganisatie dat het kabinet

Op een paar uitzonderingen na doen vrijwel alle winkeliers en winkelketens mee aan het afronden op 5 cent. In Finland zijn de 1- en 2 eurocenten zelfs nooit ingevoerd, maar in veel andere eurolanden zijn ze heel gangbaar. Volgens directeur Henk Kok van Detailhandel Nederland is het besluit om

economie

LC

DEN HAAG - Brancheorganisatie VBO-makelaars pleit voor een verbod op de gedwongen verkoop van woningen op executieveilingen.

‘Redt ons van de cent’ l die vakantiegangers, komen die nu straks met zakken vol ZuidEuropese eurocenten terug? Onze winkeliers zitten niet echt te wachten op die miezerige onhandige muntjes. In zonnige oorden als Italië en Spanje, maar ook in het weelderige Duitsland, rekenen ze nog tot ver achter de komma af. Dat betekent dat de kassalades daar vol liggen met euromuntjes van een of twee cent. Detailhandel Nederland roept consumenten op om dit soort muntjes in de collectebussen op de toonbank te deponeren. Zo worden de goede doelen er beter van en het scheelt de winkeliers samen vele tonnen aan kosten voor het tellen en afstorten van al dat grutgeld. In Nederland is het kleingeld nauwelijks nog te vinden. Een jaar of tien geleden is afgesproken om bedragen bij contante betalingen naar boven of beneden af te ronden op 5 cent.

Leeuwarder Courant - maandag 23 juli 2012 - economie@lc.nl

Een soort serrestal met bolle foliedaken, omringd door bomensingels en aangekleed met klim- en bruidsplanten. De koeien kunnen liggen en staan waar ze maar willen op een ruwe, kunststofvloer. Dit vormen de belangrijkste aspecten van de koeientuin waaraan melkveehouder Symen Tamminga (56) en zijn dochter Anke (28) uit Leeuwarden hun hart verpand hebben en waarin ze op termijn 440 koeien willen melken. Zo’n vier jaar zijn ze al bezig met de voorbereidingen. Donderdagavond presenteerden ze de plannen aan de omwonenden in de wijk Westeinde. Projectteam de Nije Pleats, de club van ambtenaren, stallenbouwers en landschapsarchitecten, heeft de plannen al goedge-

Tractoren en vrachtwagens kunnen de wijk Westeinde mijden keurd. De gemeente velt .. het finale oordeel. Het grote voordeel van de koeientuin is volgens de Tamminga’s het dierenwelzijn. Daarmee hopen ze gemiddelde leeftijd van hun veestapel met zo’n 25 procent op te krikken tot minimaal zes jaar. Dat komt ook hun portemonnee ten goede, want daardoor hoeven ze minder jongvee aan te houden. Door het open karakter van de stal, de bomensingels en de begroeiing biedt het onderkomen optimale ventilatie, koelte en schaduw voor de dieren. Daarnaast is in de koeientuin de leefruimte per koe drie keer

groter dan in een traditionele ligboxstal: twintig vierkante meter in plaats van zes. Een ander voordeel is dat de dieren niet meer op beton lopen en in drijfmest. Schuifrobotjes zorgen voortdurend voor de afvoer van de vaste mest en de urine gaat via de drainagebuizen vlak onder de vloer naar een kelder. Dit laatste heeft een groot milieuvoordeel, want door mest en urine te scheiden ontstaat er aanmerkelijk minder ammoniak. Al met al gaat het om een investering van zo’n €2 miljoen, ongeveer net zoveel als een gangbare stal. De Tamminga’s zijn nu echte stadsboeren waar jong en oud uit Westeinde graag een kijkje neemt. Ze zullen straks verder moeten lopen of fietsen, want het voornemen is om de koeientuin een kilometer te verdero te bouwen: langs de Poptawei richting Marsum en nabij de boerderij van installatiebedrijf Dijkstra. Door deze locatie hoeft er minder met gras, kuil, gras, mest en melk gereden worden. Tractoren en vrachtwagens kunnen bovendien de wijk Westeinde mijden.

P AScX-Index 467,35 P Dow Jones 294,05 P DAX 482,54 I EUR-USD 1,5454

AEX 294,05 +3,75 %

2750 2500 2250 2000

Feb. März Apr. Mai Juni Juli

Aegon Ahold, Kon. Air France-KLM Akzo Nobel Aperam ArcelorMittal ASML Holding Boskalis Westm.,Ko. Corio DSM, Kon. Fugro Heineken ING Groep KPN, Kon. Philips, Kon. PostNL Randstad Reed Elsevier Royal D. Shell A SBM Offshore TNT Express TomTom Unibail-Rodamco Unilever cert. Wolters Kluwer

25/06 3,41 9,29 3,61 35,85 9,90 11,37 39,07 24,99 32,42 38,14 45,20 38,80 4,75 7,23 15,09 3,05 22,22 8,62 25,96 10,37 9,22 3,55 138,70 25,48 11,81

22/06 in % WWWWWWWWW -4,26 0,13 W WWWWWWW -3,24 WWW -1,20 WWWWWWW -3,09 WWWWWWWWW -4,49 WWWW -1,65 WWWWW -2,13 WWWWW -2,45 WW -0,69 WWWWW -2,22 WW -0,53 WWWWWWWWWW -5,96 1,13 WWW 0,17 W WWWWWWWWW -4,09 WWWWWWWW -3,73 W -0,13 W -0,42 WWWWW -2,49 W -0,11 WWWWWWWWWW -5,25 WWWW -1,53 WW -0,82 WWWWW -2,03

Voor actuele koersen zie www.lc.nl./koersen

AMX

2750 2500

294,05 -3,75 %

2250 2000

Aegon Ahold, Kon. Air France-KLM Akzo Nobel Aperam ArcelorMittal ASML Holding Boskalis Westm.,Ko. Corio DSM, Kon. Fugro Heineken ING Groep KPN, Kon. Philips, Kon. PostNL Randstad Reed Elsevier Royal D. Shell A SBM Offshore TNT Express TomTom Unibail-Rodamco Unilever cert. Wolters Kluwer

Feb. März Apr. Mai Juni Juli

25/06 3,41 9,29 3,61 35,85 9,90 11,37 39,07 24,99 32,42 38,14 45,20 38,80 4,75 7,23 15,09 3,05 22,22 8,62 25,96 10,37 9,22 3,55 138,70 25,48 11,81

Koersinformatie afkomstig van

22/06 in % WWWWWWWWW -4,26 0,13 W WWWWWWW -3,24 WWW -1,20 WWWWWWW -3,09 WWWWWWWWW -4,49 WWWW -1,65 WWWWW -2,13 WWWWW -2,45 WW -0,69 WWWWW -2,22 WW -0,53 WWWWWWWWWW -5,96 1,13 WWW 0,17 W WWWWWWWWW -4,09 WWWWWWWW -3,73 W -0,13 W -0,42 WWWWW -2,49 W -0,11 WWWWWWWWWW -5,25 WWWW -1,53 WW -0,82 WWWWW -2,03

Gerrit Zalm verbaast VVD met plan voor verplichte aflossing Michiel Hoek verstelt een zadel voordat hij de fiets overdraagt. DEN HAAG - Prominent VVD-lid Gerrit Zalm heeft grote verbazing gewekt in zijn partij door te zeggen dat elke huizenbezitter zijn hypotheek moet aflossen. De ex-minister van Financiën vindt dat starters op de huizenmarkt en mensen die al een hypotheek hebben nu ongelijk worden behandeld. Wie niet aflost, moet van Zalm zijn belastingvoordeel kwijtraken. Die eerste groep moet vanaf volgend jaar in dertig jaar de hypotheek terugbetalen. De tweede groep hoeft dat niet, en kan hypotheekrente af-

trekken zonder af te lossen. De VVD is ,,verrast” over Zalms uitspraken dit weekeinde”, aldus VVD-Kamerlid Helma Neppérus vandaag in het AD. Zalm is bestuursvoorzitter van ABN-Amro. De uitspraak druist in tegen de koers van Zalms eigen partij, die het aflossen van hypotheken vanaf 1 januari alleen wil verplichten voor nieuwe gevallen. Maar het voorstel van de ABN-topman sluit aan bij de standpunten van de Rabobank, De Nederlandsche Bank en ING. Zij wezen al eerder op het grote gevaar van hoge hypotheekschulden en dalen-

de huizenprijzen. Rabobank, die vorig jaar als eerste pleitte voor een terugkeer naar de ouderwetse annuiteitenhypotheek, noemt het voorstel van Zalm ,,interessant.” Ook Vereniging Eigen Huis wil dat er een einde komt aan de ongelijkheid tussen starters en bestaande huiseigenaren, maar denkt dat met name de verzekeraars last zullen krijgen van wijzigingen in de hypotheekregels. De brancheorganisatie vreest zelfs faillissementen als verzekeraars niet langer polissen kunnen verkopen voor spaarhypotheken.

VINCENT SCHUTTE

T

alloze fietsen staan opgesteld in de kleine winkel van Michiel Hoek. Zijn schoenen piepen als hij over het brandschone linoleum loopt. Uit de naastgelegen werkplaats klinkt het gefluit van een papegaai. Het beest, dat naar de naam Soekoe luistert, staat met mooi weer buiten voor de zaak en trekt veel bekijks. ,,Mensen rijden speciaal hier langs om even met

FOTO VINCENT SCHUTTE

hem te praten.” In het voorjaar en de zomer verhuurt Michiel tot wel tweehonderd fietsen per dag. Simpele dames- en herenfietsen, maar ook mountainbikes en elektrische fietsen, de E-bikes. De laatste categorie fietsen wordt niet alleen gehuurd door oudere mensen die een steuntje kunnen gebruiken. ,,E-bikes zijn de nieuwe solexen; er worden zelfs vrijgezellenfeestjes mee gevierd.” Michiel begrijpt wel waarom. ,,Een Solex maakt veel geluid waardoor je niet

makkelijk met elkaar kan praten.” Michiel verhuurt zijn fietsen vooral aan dagjesmensen. Ook gasten van omliggende campings voorziet hij van een rijwiel. Daarnaast levert hij voor een aantal lokale ondernemingen de fietsen. ,,Er liggen hier in de buurt prachtige fietspaden.” Zijn klanten krijgen vaak extra informatie mee voordat ze op hun fiets stappen. Er is een aantal mooie routes die Michiel zijn klanten niet wil onthouden. De meeste

mensen hebben nog geen plan en willen gewoon wat rond fietsen. ,,Dan geef ik ze een kaart mee met een aantal routes.” Michiel bepaalt aan de hand van de lengte van de klanten welke fiets hij meegeeft. Daarna stelt hij het zadel en het stuur goed af. ,,Je moet met de tenen van allebei de voeten net de grond kunnen raken. Dan heb je een lichtgebogen knie als je fietst.” Het stuur wordt afgesteld zoals de klant thuis gewend is. Naast de fietsen verhuurt Michiel

ook steppen, skelters en tandems. En dat al bijna achttien jaar, altijd op dezelfde plek. Onlangs opende hij zijn tweede vestiging in Koudum. Begin volgend jaar gaat hij uitbreiden. Een deel van het cafetaria, dat ook van hem is, komt bij de fietsenwinkel. Daarin komt ook een klein winkeltje voor Alpaca-spullen. Michiel en zijn vrouw houden zelf twaalf van deze kameelachtigen. Michiel lacht: ,,Iets heel anders dan fietsen.”


Leeuwarder Courant - maandag 23 juli 2012 - fryslan@lc.nl

8

fryslân stadse fratsen

Tijdelijk

H

ij is, naar eigen zeggen, wereldberoemd in Leeuwarden, oudondernemer Inne (82). ,,Elkeneen kent my.’’ Van de stomerij/wasserij aan de Schrans natuurlijk. ,,Edelstomerij’’, aldus Inne. Dat klinkt toch net even anders. Een benaming die hij ooit zelf bedacht. ,,Je mutte je un bitsie onderskiede.’’ Het heeft gewerkt, want het bedrijf, dat hij op zijn 37ste begon, bestaat nog steeds, terwijl andere stomerijen het loodje legden. Zijn zoon Remmie en schoondochter Pita (‘un donders handige meid’) hebben nu de leiding, maar Inne geeft nog graag advies als mede-eigenaar.

Oogcontact is erg belangrijk Persoonlijk contact met de klant stond voor hem altijd hoog in het vaandel. Oogcontact ook. ,,Dat is freeslek belangryk. En nyt loslate.’’ Dat leerde Inne al als vertegenwoordiger bij Unilever, nog voordat hij zijn eigen zaak had. Een klant direct in de ogen kijken als je binnenwandelt. En vooral niet omdraaien om de deur te sluiten. Nee, een echte verkoper mag de blik van de klant niet te verliezen. ,,Dat ken beslissend weze.’’

Sinds 1 december verblijft hij in wijkzorgcentrum Sint Jozef. De familie besloot dat dat beter was nadat Inne door verschillende epileptische aanvallen was getroffen. Deze laatste vrijdagochtend van de maand zit hij in een rolstoel tussen Henk (74) en Ellie (87) en deint mee op de muziek van keyboardspeler Aldert Jan. ,,Ik pas my wel an’’, zegt Inne. Het is maar tijdelijk, verwacht hij. Samen met zijn vrouw Gretha (77) had Inne net een nieuw appartement gekocht tegenover natuurgebied de Froskepolle. Daar geniet zij nu alleen van het uitzicht. Ze redt zich prima, weet Inne, is heel zelfstandig. ,,Mar toch hew ik ut gefoël dat ik foar hur sòrge mut. Dit is nyt myn eindbestemming.’’ Intussen zingen Henk, Ellie en de andere vaste bewoners uit volle borst: ,,Ik kan van uw schoonheid niet scheiden, maar ’t gaat voorbij, voorbij.’’ Het concert is afgelopen. Inne houdt zijn tweede glaasje witte wijn stevig vast. Lacht. ,,Anders pikke se ut oek noch in.’’ Ellie kijkt ondeugend naar haar buurman. Zij heeft haar twee borreltjes alweer achter de kiezen. ,,Gelukkig heb ik thuis nog een fles staan.’’

LC

Leeuwarder Courant - maandag 23 juli 2012 - fryslan@lc.nl

fryslân

LC

9

Plan voor Burger King in Leeuwarden Leeuwarden krijgt een Burger King. Een groep ondernemers wil de fastfoodketen een plek geven op industrieterrein De Hemrik.

H

et restaurant met drive-in biedt werk aan zo’n dertig mensen en komt pal naast een nieuwe garage te staan van autobedrijf Haaima op de voormalige velden van voetbalclub FVC. Het moet de eerste Burger King in Friesland worden. Architect Grietzen Bergsma presenteerde het ontwerp deze week in welstandscommissie Hûs en Hiem. Wanneer het plan doorgaat, is vlak na de brug bij de Planetenlaan aan de rechterzijde een donkerblauw gebouw te zien met hierin een Peugeot-dealer. Tussen dit gebouw en de bestaande Praxis moet de Burger King verrijzen. De nieuwbouw wordt bereikbaar via een nieuwe invalsweg naar het zuidelijk deel van de Hemrik.

‘Wij gaan er alleen aan het werk’ Het industrieterrein aan de zuidoostkant van Leeuwarden kan wel een trekker gebruiken, zegt Arne Brouwers, directeur van zowel Haaima als van franchisenemer Burger King Noord Nederland. De locatie, langs de drukke stadsring tussen Camminghaburen en het Drachtsterplein, biedt volgens hem genoeg kansen. Brouwers: ,,Als

Hoger paginabereik

de nieuwe Drachtsterweg en de Centrale As klaar zijn, verwacht ik dat het alleen maar drukker wordt.” Nog dit jaar hoopt Brouwers te starten met de bouw van de nieuwe showroom, begin volgend jaar volgt de eerste paal voor de Burger King. ,,In juni volgend jaar hoop ik alles onder dak te hebben. Gezien de medewerking van de gemeente denk ik dat we een heel eind komen.” De bouwvergunning is nog niet afgegeven. Het voormalige FVC-terrein is eigenlijk bedoeld voor bedrijfspanden met woonfunctie. ,,Wij gaan er alleen aan het werk”, zegt Brouwers. Zijn panden kunnen echter goed als geluidswering fungeren tegen het lawaai van scheepswerf Welgelegen aan de Neptunusweg, denkt hij.

Het gemiddelde paginabe reik stijgt van 68% naar 72%

(Bron: Veldkamp)

ANDRÉ HORJUS Tips? stadsefratsen@lc.nl Op de monumentale scheepswerf De Hoop wordt de blazer TX11 te water gelaten.

FOTO LC/WIETZE LANDMAN

Schoonheid te water in Workum JOSÉ HULSING

Kollumer wethouder Rik Schaafstal weg KOLLUM - Rik Schaafstal, wethouder sociale zaken in Kollumerland, heeft donderdag tijdens de raadsvergadering ontslag genomen. Schaafstal (PvdA, 63) was zelf afwezig. Zijn ontslagbrief werd door burgemeester Bearn Bilker voorgelezen. De PvdA-wethouder zegt zich niet gesteund te voelen door zijn collegepartners, in het bijzonder het CDA. In de meerjarenraming, die donderdag werd besproken, zijn geen bezuinigingen op sociale zaken opgenomen. ,,Daar is stevig over gediscussieerd binnen het college, maar uiteindelijk hebben we samen besloten dat we het zo gaan doen. Met zulke

bezuinigingen tref je de zwakkeren, en dat willen we niet.’’ Toch kwam het Schaafstal ter ore dat collega-wethouder Hilbrand Visser (CDA) het oneens was met het ontzien van sociale zaken in de bezuinigingen. ,,Dat deed voor mij de deur dicht.’’ Volgens de PvdA’er zit zijn relatie met het CDA ,,al een tijdje niet goed’’. Visser wil niet reageren op de lezing van Schaafstal. Rik Schaafstal was sinds 2002 wethouder in Kollumerland. Hij laat weten geen nieuwe baan te gaan zoeken. ,,Het is mooi geweest.’’ Schaafstal is de tweede Kollumer wethouder die binnen korte tijd vertrekt; eerder liet Hilbrand Visser weten per juli te vertrekken.

50 jaar geleden Siete Meeter Bij het skûtsjesilen zal dit jaar ook het nieuwe schip van Siete Meeter uit Leeuwarden meevaren. Siete Meeter, die tot nu toe steeds als fokkenist van zijn broer Lodewijk Meter is opgetreden, is er in geslaagd zelf een schip te verwerven in samenwerking met enkele andere schippers. Siete Meeter vergelijkt zijn skûtsje graag met dat van de oude matador Jan Sietema. Het schip is op het oog een aanwinst voor de skûtsjevloot. Hetzelfde geldt voor het schip, dat de Snekers in de vaart hebben gebracht. Jan van Akker zal dit jaar op een nieuwe Sneker Pan varen.

WORKUM - Op scheepstimmerwerf De Hoop in Workum is zaterdagmiddag de gerestaureerde blazer TX11 te water gelaten. ,,Het is een beauty, een lady.’’ Glimmend en glanzend stond de blazer TX11 zaterdagmiddag bovenop de helling van de historische scheepstimmerwerf De Hoop in Workum. Eén keer de Waddenzee over en het hout slaat grijs uit. Na een renovatie van een jaar is de platbodem weer zeewaardig. ,,Het is een beauty, een lady. Bijna geen vissersschip meer, maar een jacht’’, stelt de voorzitter van de Burger King Leeuwarder groot succes. ADVERTENTIE

Rechter bestraft beplakken verkiezingsborden Leeuwarden LEEUWARDEN - Voor het beplakken van verkiezingsborden met oude kranten, moet Leeuwarder Dikkie Smids een geldboete betalen van €500. Smids beplakte in februari vorig jaar acht verkiezingsborden met kranten uit boosheid op de gemeente Leeuwarden. Die deed aangifte wegens vernieling. Maandag stond Smids voor de rechter. Smids voelde zich tekort gedaan door de gemeente Leeuwarden: jarenlang runde hij een bedrijfje dat zich bezighield met het beplakken en reinigen van reclameborden en tegengaan van illegaal plakwerk. In 2005 was er de klad in gekomen omdat zijn grootste opdrachtgever, de gemeente,

wegviel. En dat terwijl hij al die jaren nooit klachten had gehad. Officier van justitie Sierd Eijzenga eiste voor het beplakken van de verkiezingsborden een schadevergoeding van bijna €1900. Smids’ advocaat, Amrah Hertogs, vroeg zich af of wel kon worden gesproken van een strafbaar feit bij het beplakken van de borden. Volgens haar heeft het OM er niet over nagedacht welke belangen hierbij geschaad zijn. ,,Er zijn geen klachten gekomen van politieke partijen.’’ De gemeente had het conflict met Smids zelf kunnen oplossen zonder dat politie en justitie erbij werden betrokken, stelde zij. Hertogs sprak van ,,een flitsfeit’’ en betoogde dat de rechter het OM niet-

ontvankelijk had moeten verklaren. Zij bestreed verder dat er sprake was van vernieling. ,,De borden zijn niet kapot gemaakt, niet beschadigd. Ze zijn bestemd om er een mening op te uiten, en dit was ook een mening.’’ Ook konden de borden daarna gewoon gebruikt worden voor hun oorspronkelijke doel. ,,De kranten hadden helemaal niet verwijderd hoeven te worden, ze zaten er netjes op.’’ Rechter Kees Post vond geenszins dat sprake was van een ‘flitsfeit’. ,,De borden zijn onbruikbaar gemaakt. Oude kranten plakken is geen meningsuiting, dat is het bewust opwerpen van een barrière voor een politiek proces in verkiezingstijd. Het OM had het volste recht om te vervolgen, dat had ik ook gedaan.’’

scheepshelling Miks van Schelven tijdens de feestelijke tewaterlating. Scheepsbouwers Harold de Lange en Jorrit Zewald hebben samen met vele vrijwilligers ,,een proeve van meesterschap afgelegd’’. De TX11 is een van de twee blazers die nog in de vaart zijn. De oorspronkelijke TX11 is in 1892 op scheepswerf De Hoop gebouwd voor een visser uit het Texelse Oosterend. Die kocht de blazer voor ƒ2075. ’s Zomers voer hij op de Noordzee op platvis, ’s winters op de Wadden- en Zuiderzee op ansjovis, haring, mosselen en garnalen. De blazer wisselde vele malen van eigenaar. De laatste bezitter, het Zuiderzeemuseum in Enkhuizen, be-

sloot in 1980, toen er bijna niets meer van het schip over was, tot het bouwen van een replica op scheepswerf ’t Kromhout in Amsterdam. Het originele wrak is nog altijd te bewonderen in het Juttersmuseum in Oudeschild op Texel. Lange tijd was de nieuwe TX11 het vlaggenschip van het Zuiderzeemuseum. Bezoekers konden er van 1981 tot 2006 een tochtje mee maken. Toen het weer tijd werd voor groot onderhoud stalde het museum de vissersboot in de haven. Hier lag de blazer te verpieteren, totdat liefhebbers uit Workum hun oog erop lieten vallen. De Stichting Behoud TX11 in Workum kreeg het schip in bruikleen. Sa-

‘Het is bijna geen vissersschip meer, maar een jacht’ men met het museum zorgde het voor sponsors, waardoor een grondige renovatie mogelijk was. Als eerste zijn de deken, de achtersteven en het vlak gerepareerd. Ook zijn het berghout, de spanten en de huidgangen aangepakt. De motor en de zeilen zijn vervangen.

De tewaterlating ging niet zonder slag of stoot. Het kostte Harold de Lange, die sinds 1 juli de nieuwe hellingbaas is, enige moeite om de platbodem van de helling af te krijgen. De blazer lag vast in het houten bed. Na een half uur duwen en wrikken gleed het schip alsnog het water in. ,,Dit heb ik nog nooit meegemaakt’’, aldus De Lange. Zijn pronkstuk blijft in de buurt. In het hoogseizoen zal de TX11 zo nu en dan weer gasten van het Zuiderzee Museum rondvaren. De rest van de tijd ligt de platbodem in de nieuwe Blazerhaven van Workum. Vrijwilligers van de stichting zullen er wekelijks toeristische tochtjes mee maken.


Leeuwarder Courant - maandag 23 juli 2012 - fryslan@lc.nl

8

fryslân stadse fratsen

Tijdelijk

H

ij is, naar eigen zeggen, wereldberoemd in Leeuwarden, oudondernemer Inne (82). ,,Elkeneen kent my.’’ Van de stomerij/wasserij aan de Schrans natuurlijk. ,,Edelstomerij’’, aldus Inne. Dat klinkt toch net even anders. Een benaming die hij ooit zelf bedacht. ,,Je mutte je un bitsie onderskiede.’’ Het heeft gewerkt, want het bedrijf, dat hij op zijn 37ste begon, bestaat nog steeds, terwijl andere stomerijen het loodje legden. Zijn zoon Remmie en schoondochter Pita (‘un donders handige meid’) hebben nu de leiding, maar Inne geeft nog graag advies als mede-eigenaar.

Oogcontact is erg belangrijk Persoonlijk contact met de klant stond voor hem altijd hoog in het vaandel. Oogcontact ook. ,,Dat is freeslek belangryk. En nyt loslate.’’ Dat leerde Inne al als vertegenwoordiger bij Unilever, nog voordat hij zijn eigen zaak had. Een klant direct in de ogen kijken als je binnenwandelt. En vooral niet omdraaien om de deur te sluiten. Nee, een echte verkoper mag de blik van de klant niet te verliezen. ,,Dat ken beslissend weze.’’

Sinds 1 december verblijft hij in wijkzorgcentrum Sint Jozef. De familie besloot dat dat beter was nadat Inne door verschillende epileptische aanvallen was getroffen. Deze laatste vrijdagochtend van de maand zit hij in een rolstoel tussen Henk (74) en Ellie (87) en deint mee op de muziek van keyboardspeler Aldert Jan. ,,Ik pas my wel an’’, zegt Inne. Het is maar tijdelijk, verwacht hij. Samen met zijn vrouw Gretha (77) had Inne net een nieuw appartement gekocht tegenover natuurgebied de Froskepolle. Daar geniet zij nu alleen van het uitzicht. Ze redt zich prima, weet Inne, is heel zelfstandig. ,,Mar toch hew ik ut gefoël dat ik foar hur sòrge mut. Dit is nyt myn eindbestemming.’’ Intussen zingen Henk, Ellie en de andere vaste bewoners uit volle borst: ,,Ik kan van uw schoonheid niet scheiden, maar ’t gaat voorbij, voorbij.’’ Het concert is afgelopen. Inne houdt zijn tweede glaasje witte wijn stevig vast. Lacht. ,,Anders pikke se ut oek noch in.’’ Ellie kijkt ondeugend naar haar buurman. Zij heeft haar twee borreltjes alweer achter de kiezen. ,,Gelukkig heb ik thuis nog een fles staan.’’

LC

Leeuwarder Courant - maandag 23 juli 2012 - fryslan@lc.nl

fryslân

LC

9

Plan voor Burger King in Leeuwarden Leeuwarden krijgt een Burger King. Een groep ondernemers wil de fastfoodketen een plek geven op industrieterrein De Hemrik.

H

et restaurant met drive-in biedt werk aan zo’n dertig mensen en komt pal naast een nieuwe garage te staan van autobedrijf Haaima op de voormalige velden van voetbalclub FVC. Het moet de eerste Burger King in Friesland worden. Architect Grietzen Bergsma presenteerde het ontwerp deze week in welstandscommissie Hûs en Hiem. Wanneer het plan doorgaat, is vlak na de brug bij de Planetenlaan aan de rechterzijde een donkerblauw gebouw te zien met hierin een Peugeot-dealer. Tussen dit gebouw en de bestaande Praxis moet de Burger King verrijzen. De nieuwbouw wordt bereikbaar via een nieuwe invalsweg naar het zuidelijk deel van de Hemrik.

‘Wij gaan er alleen aan het werk’ Het industrieterrein aan de zuidoostkant van Leeuwarden kan wel een trekker gebruiken, zegt Arne Brouwers, directeur van zowel Haaima als van franchisenemer Burger King Noord Nederland. De locatie, langs de drukke stadsring tussen Camminghaburen en het Drachtsterplein, biedt volgens hem genoeg kansen. Brouwers: ,,Als

Hoger paginabereik

de nieuwe Drachtsterweg en de Centrale As klaar zijn, verwacht ik dat het alleen maar drukker wordt.” Nog dit jaar hoopt Brouwers te starten met de bouw van de nieuwe showroom, begin volgend jaar volgt de eerste paal voor de Burger King. ,,In juni volgend jaar hoop ik alles onder dak te hebben. Gezien de medewerking van de gemeente denk ik dat we een heel eind komen.” De bouwvergunning is nog niet afgegeven. Het voormalige FVC-terrein is eigenlijk bedoeld voor bedrijfspanden met woonfunctie. ,,Wij gaan er alleen aan het werk”, zegt Brouwers. Zijn panden kunnen echter goed als geluidswering fungeren tegen het lawaai van scheepswerf Welgelegen aan de Neptunusweg, denkt hij.

Het gemiddelde paginabe reik stijgt van 68% naar 72%

(Bron: Veldkamp)

ANDRÉ HORJUS Tips? stadsefratsen@lc.nl Op de monumentale scheepswerf De Hoop wordt de blazer TX11 te water gelaten.

FOTO LC/WIETZE LANDMAN

Schoonheid te water in Workum JOSÉ HULSING

Kollumer wethouder Rik Schaafstal weg KOLLUM - Rik Schaafstal, wethouder sociale zaken in Kollumerland, heeft donderdag tijdens de raadsvergadering ontslag genomen. Schaafstal (PvdA, 63) was zelf afwezig. Zijn ontslagbrief werd door burgemeester Bearn Bilker voorgelezen. De PvdA-wethouder zegt zich niet gesteund te voelen door zijn collegepartners, in het bijzonder het CDA. In de meerjarenraming, die donderdag werd besproken, zijn geen bezuinigingen op sociale zaken opgenomen. ,,Daar is stevig over gediscussieerd binnen het college, maar uiteindelijk hebben we samen besloten dat we het zo gaan doen. Met zulke

bezuinigingen tref je de zwakkeren, en dat willen we niet.’’ Toch kwam het Schaafstal ter ore dat collega-wethouder Hilbrand Visser (CDA) het oneens was met het ontzien van sociale zaken in de bezuinigingen. ,,Dat deed voor mij de deur dicht.’’ Volgens de PvdA’er zit zijn relatie met het CDA ,,al een tijdje niet goed’’. Visser wil niet reageren op de lezing van Schaafstal. Rik Schaafstal was sinds 2002 wethouder in Kollumerland. Hij laat weten geen nieuwe baan te gaan zoeken. ,,Het is mooi geweest.’’ Schaafstal is de tweede Kollumer wethouder die binnen korte tijd vertrekt; eerder liet Hilbrand Visser weten per juli te vertrekken.

50 jaar geleden Siete Meeter Bij het skûtsjesilen zal dit jaar ook het nieuwe schip van Siete Meeter uit Leeuwarden meevaren. Siete Meeter, die tot nu toe steeds als fokkenist van zijn broer Lodewijk Meter is opgetreden, is er in geslaagd zelf een schip te verwerven in samenwerking met enkele andere schippers. Siete Meeter vergelijkt zijn skûtsje graag met dat van de oude matador Jan Sietema. Het schip is op het oog een aanwinst voor de skûtsjevloot. Hetzelfde geldt voor het schip, dat de Snekers in de vaart hebben gebracht. Jan van Akker zal dit jaar op een nieuwe Sneker Pan varen.

WORKUM - Op scheepstimmerwerf De Hoop in Workum is zaterdagmiddag de gerestaureerde blazer TX11 te water gelaten. ,,Het is een beauty, een lady.’’ Glimmend en glanzend stond de blazer TX11 zaterdagmiddag bovenop de helling van de historische scheepstimmerwerf De Hoop in Workum. Eén keer de Waddenzee over en het hout slaat grijs uit. Na een renovatie van een jaar is de platbodem weer zeewaardig. ,,Het is een beauty, een lady. Bijna geen vissersschip meer, maar een jacht’’, stelt de voorzitter van de Burger King Leeuwarder groot succes. ADVERTENTIE

Rechter bestraft beplakken verkiezingsborden Leeuwarden LEEUWARDEN - Voor het beplakken van verkiezingsborden met oude kranten, moet Leeuwarder Dikkie Smids een geldboete betalen van €500. Smids beplakte in februari vorig jaar acht verkiezingsborden met kranten uit boosheid op de gemeente Leeuwarden. Die deed aangifte wegens vernieling. Maandag stond Smids voor de rechter. Smids voelde zich tekort gedaan door de gemeente Leeuwarden: jarenlang runde hij een bedrijfje dat zich bezighield met het beplakken en reinigen van reclameborden en tegengaan van illegaal plakwerk. In 2005 was er de klad in gekomen omdat zijn grootste opdrachtgever, de gemeente,

wegviel. En dat terwijl hij al die jaren nooit klachten had gehad. Officier van justitie Sierd Eijzenga eiste voor het beplakken van de verkiezingsborden een schadevergoeding van bijna €1900. Smids’ advocaat, Amrah Hertogs, vroeg zich af of wel kon worden gesproken van een strafbaar feit bij het beplakken van de borden. Volgens haar heeft het OM er niet over nagedacht welke belangen hierbij geschaad zijn. ,,Er zijn geen klachten gekomen van politieke partijen.’’ De gemeente had het conflict met Smids zelf kunnen oplossen zonder dat politie en justitie erbij werden betrokken, stelde zij. Hertogs sprak van ,,een flitsfeit’’ en betoogde dat de rechter het OM niet-

ontvankelijk had moeten verklaren. Zij bestreed verder dat er sprake was van vernieling. ,,De borden zijn niet kapot gemaakt, niet beschadigd. Ze zijn bestemd om er een mening op te uiten, en dit was ook een mening.’’ Ook konden de borden daarna gewoon gebruikt worden voor hun oorspronkelijke doel. ,,De kranten hadden helemaal niet verwijderd hoeven te worden, ze zaten er netjes op.’’ Rechter Kees Post vond geenszins dat sprake was van een ‘flitsfeit’. ,,De borden zijn onbruikbaar gemaakt. Oude kranten plakken is geen meningsuiting, dat is het bewust opwerpen van een barrière voor een politiek proces in verkiezingstijd. Het OM had het volste recht om te vervolgen, dat had ik ook gedaan.’’

scheepshelling Miks van Schelven tijdens de feestelijke tewaterlating. Scheepsbouwers Harold de Lange en Jorrit Zewald hebben samen met vele vrijwilligers ,,een proeve van meesterschap afgelegd’’. De TX11 is een van de twee blazers die nog in de vaart zijn. De oorspronkelijke TX11 is in 1892 op scheepswerf De Hoop gebouwd voor een visser uit het Texelse Oosterend. Die kocht de blazer voor ƒ2075. ’s Zomers voer hij op de Noordzee op platvis, ’s winters op de Wadden- en Zuiderzee op ansjovis, haring, mosselen en garnalen. De blazer wisselde vele malen van eigenaar. De laatste bezitter, het Zuiderzeemuseum in Enkhuizen, be-

sloot in 1980, toen er bijna niets meer van het schip over was, tot het bouwen van een replica op scheepswerf ’t Kromhout in Amsterdam. Het originele wrak is nog altijd te bewonderen in het Juttersmuseum in Oudeschild op Texel. Lange tijd was de nieuwe TX11 het vlaggenschip van het Zuiderzeemuseum. Bezoekers konden er van 1981 tot 2006 een tochtje mee maken. Toen het weer tijd werd voor groot onderhoud stalde het museum de vissersboot in de haven. Hier lag de blazer te verpieteren, totdat liefhebbers uit Workum hun oog erop lieten vallen. De Stichting Behoud TX11 in Workum kreeg het schip in bruikleen. Sa-

‘Het is bijna geen vissersschip meer, maar een jacht’ men met het museum zorgde het voor sponsors, waardoor een grondige renovatie mogelijk was. Als eerste zijn de deken, de achtersteven en het vlak gerepareerd. Ook zijn het berghout, de spanten en de huidgangen aangepakt. De motor en de zeilen zijn vervangen.

De tewaterlating ging niet zonder slag of stoot. Het kostte Harold de Lange, die sinds 1 juli de nieuwe hellingbaas is, enige moeite om de platbodem van de helling af te krijgen. De blazer lag vast in het houten bed. Na een half uur duwen en wrikken gleed het schip alsnog het water in. ,,Dit heb ik nog nooit meegemaakt’’, aldus De Lange. Zijn pronkstuk blijft in de buurt. In het hoogseizoen zal de TX11 zo nu en dan weer gasten van het Zuiderzee Museum rondvaren. De rest van de tijd ligt de platbodem in de nieuwe Blazerhaven van Workum. Vrijwilligers van de stichting zullen er wekelijks toeristische tochtjes mee maken.


Leeuwarder Courant - maandag 23 juli 2012 - fryslan@lc.nl

E E N P OË T ISCH E TO C H T D O O R N O O R D O OS T- F R I E S L A N D

Jaap Mellink speelt met beelden en woorden

fryslân

LC

11

Een poëtische tocht in foto’s en gedichten door het prachtige landschap van NoordoostFriesland. De wind is hierin een vast onderdeel en regelmatig de vaste metgezel van Jaap Mellink op zijn tochten te voet of per fiets door dit fraaie gebied. Langs wiegend water, groene weiden, wadden, akkers, dijken, stad, dorpen en gehuchten. Zoals dit element speelt met natuur

Te bestellen met de bon, via internet of telefonisch

en landschap, speelt Jaap Mellink

(9- 12 uur): 0344- 637085. 96 pagina’s, geïllustreerd. Prijs

12,50

met beelden en woorden. B

De rust en schoonheid van zijn naaste omgeving inspireren hem om

Naam:

zijn gevoelens te vertalen tot een

Adres:

bijzonder samenspel van fraaie foto’s en gedichten. Foto’s om steeds opnieuw te bekijken en gedichten

S

T

E

L

B

O

N

Postcode / Plaats: Telefoon:

Handtekening:

bestelt hierbij

ex. van ‘Gedragen door de wind’ à € 12,50

(03165)

Portobijdrage € 1,95 per zending. Stuur deze bon in een envelop zonder postzegel naar:

Friese Pers Boekerij, Antwoordnummer 379, 4000 VB Tiel

laag prijsgeven.

die bij het herlezen een nieuwe

E

Het boek wordt dan samen met een acceptgirokaart zo snel mogelijk bij u thuisbezorgd.

TE KOOP IN DE BOEKHANDEL EN VIA WWW.FRIESEPERSBOEKERIJ.NL

VVD’er Anne Mulder werd getrakteerd op een reisje naar het WK Afstanden.

Superdeal huis aan huis aanbieding voor de lezers van dit blad

Trips, bonbons en bijbanen

bel

& 120 sms

& 300 mb*

+ iPhone 3Gs

UNIEK:

24 MAANDEN VAN €40,-

van € 345,- nu eenmalig voor slechts €39,-!

voor slechts

€20,-

P/M

TOTAALVOORDEEL TOT €936,-

Vodafone Voordeel Web

Apple iPhone 3Gs

Min + SMS

+ Internet

Van

Van

180

+ 120

+ 300 Mb

€ 40,- € 20,-

€ 345, € 69,- € 756,-

240

+ 180

+ 400 Mb

€ 45,- € 22,50

€ 345,- € 49,- € 836,-

360

+ 240

+ 400 Mb

€ 55,- € 27,50

€ 345,- € 39,- € 936,-

Voor

Voor

Totaalvoordeel

Als je nu deze speciale aanbieding bestelt wordt de iPhone gratis bij je thuis bezorgd!

Laatste toestellen!

op=op

Snel bestellen, bel 0900-0603 (€0,45 cpm) of ga naar:

www.superdeal.nl/friesland

ř IOS 5.1: de laatste iPhone software!* ř Helder groot 3,5 inch touchscreen ř 8Gb intern geheugen ř Camera, Video, wifi, bluetooth, GPS ř Toegang tot duizenden apps * na update

Deze aanbieding is geldig zolang de voorraad strekt, exclusief €30,- aansluitkosten. Druk- en zetfouten voorbehouden.

2 jaar lang 50% goedkoper bellen! 180

FOTO’S LC

Buitenlandse trips, bijbaantjes en presentjes, Tweede Kamerleden moeten alles bijhouden. Een blik op het afgelopen parlementaire jaar. NYNKE SMEDEMAN

H

De crisis slaat toe, ook in cadeautjesland

onkvast, dat zijn de vijf Friese kamerleden. Nemen Sander de Rouwe (CDA), Magda Berndsen (D66), Lutz Jacobi en Jacques Monasch (beiden PvdA) eenmaal een bijbaantje aan, dan houden ze dit. Anne-Wil Lucas (VVD) is ook standvastig, maar dan in het niet aanvaarden van een nevenfunctie. PvdA-politica Jacobi uit Wergea had vijf bijbanen, maar kreeg er dit jaar een klusje bij, Ze zit nu ook in de raad van toezicht van de Regionale Ambulancevoorziening Fryslân. Haar nevenfuncties leveren jaarlijks €3650 op, en niet te vergeten een tweewekelijkse afspraak met Marco van Basten middels een seizoenskaart van SC Heerenveen. Haar Sneker partijgenoot Monasch aanvaardde dit jaar zijn eerste bijbaan. Alhoewel, bijbaan, zijn werk voor de stichting ondersteuning Tweede Kamerfractie PvdA klinkt wel erg werkgerelateerd. Financieel levert het met €0 net zo weinig op als die ene bijbaan van Sander de Rouwe uit Bolsward. Als het om de centen gaat, doet Magda Berndsen de beste zaken. De D66-politica uit Burdaard scharrelt met drie nevenactiviteiten €14.400

op. Maar, zo riep ze vorig jaar ter verdediging, al die politici die voor een onkostenvergoeding werken en dan dertig functies hebben, dat loopt ook in de papieren. Over dertig functies gesproken, de echte bijbeunkoning, Joop Atsma uit Surhuisterveen telt natuurlijk niet meer mee. Toen hij staatssecretaris werd hing hij al zijn 49 vrijwilligerspetten aan de wilgen. Dit jaar scoort Kamervoorzitter Gerdi Verbeet met 32 nevenfuncties het hoogst. Over een netwerk hoeft zij niet te klagen als ze straks de Kamer verlaat. Wie overigens denkt dat Kamerleden alleen gaan voor hoogdravende baantjes: dat is niet zo. Zo is PvdAfractievoorzitter Diederik Samsom in zijn vrije tijd straatcoach voor lastige jeugd in Amsterdam en gaat PVV’er Joram van Klaveren als vrijwilliger naar een verzorgingstehuis. Op de Friese Kamerleden na, komen maar weinig parlementariërs naar Friesland voor een bijbaan. Margreeth Smilde (CDA) doet dat wel voor onder meer Stenden University, maar zij is ook van Leeuwarder origine. Oerol wist fractievoorzitter Jolande Sap van GroenLinks te strikken voor het comité van aanbeveling. Een kamerlidmaatschap kan leuke baantjes opleveren, maar het zal

ook wel cadeaus regenen, denkt u misschien? Het valt tegen. De crisis slaat toe, ook in cadeautjesland. Maar liefst 131 van de 150 kamerleden kregen niets duurder dan €50, het bedrag waarboven ze geschenken moeten melden. Ging in het verleden toch geregeld wat Makkumer aardewerk of een aardige cd van Gerrit Breteler richting Den Haag, dit jaar kregen alleen twee VVD’ers een Fries present. Anne-Wil Lucas uit Bakkeveen werd door de provincie getrakteerd op vier kaarten voor SC HeerenveenFC Utrecht. Partijgenoot Anne Mulder toog op uitnodiging van Secu-

ring Your World naar het WK Afstanden in Heerenveen. Inclusief oranje sjaal, muts en jack. Berndsen, Jacobi, De Rouwe en Monasch kregen naar eigen zeggen niets. Ook hier is de Kamervoorzitter spekkoper. Verbeet kan thuis gerust gasten ontvangen want ze kreeg onder meer een porseleinen stroopwafelhouder, Turks fruit en een bonbonschaal. Dan is er nog het kilometerregister. Fervente reizigers zijn de vijf parlementariërs uit onze provincie niet. Niemand die dit jaar voor Kamerzaken de grens overstak. Wel zo goedkoop, in tijden van crisis.

Theaterfestival Oerol heeft GroenLinks-fractievoorzitter Jolande Sap aan zich weten te binden voor het comité van aanbeveling.


Leeuwarder Courant - maandag 23 juli 2012 - fryslan@lc.nl

E E N P OË T ISCH E TO C H T D O O R N O O R D O OS T- F R I E S L A N D

Jaap Mellink speelt met beelden en woorden

fryslân

LC

11

Een poëtische tocht in foto’s en gedichten door het prachtige landschap van NoordoostFriesland. De wind is hierin een vast onderdeel en regelmatig de vaste metgezel van Jaap Mellink op zijn tochten te voet of per fiets door dit fraaie gebied. Langs wiegend water, groene weiden, wadden, akkers, dijken, stad, dorpen en gehuchten. Zoals dit element speelt met natuur

Te bestellen met de bon, via internet of telefonisch

en landschap, speelt Jaap Mellink

(9- 12 uur): 0344- 637085. 96 pagina’s, geïllustreerd. Prijs

12,50

met beelden en woorden. B

De rust en schoonheid van zijn naaste omgeving inspireren hem om

Naam:

zijn gevoelens te vertalen tot een

Adres:

bijzonder samenspel van fraaie foto’s en gedichten. Foto’s om steeds opnieuw te bekijken en gedichten

S

T

E

L

B

O

N

Postcode / Plaats: Telefoon:

Handtekening:

bestelt hierbij

ex. van ‘Gedragen door de wind’ à € 12,50

(03165)

Portobijdrage € 1,95 per zending. Stuur deze bon in een envelop zonder postzegel naar:

Friese Pers Boekerij, Antwoordnummer 379, 4000 VB Tiel

laag prijsgeven.

die bij het herlezen een nieuwe

E

Het boek wordt dan samen met een acceptgirokaart zo snel mogelijk bij u thuisbezorgd.

TE KOOP IN DE BOEKHANDEL EN VIA WWW.FRIESEPERSBOEKERIJ.NL

VVD’er Anne Mulder werd getrakteerd op een reisje naar het WK Afstanden.

Superdeal huis aan huis aanbieding voor de lezers van dit blad

Trips, bonbons en bijbanen

bel

& 120 sms

& 300 mb*

+ iPhone 3Gs

UNIEK:

24 MAANDEN VAN €40,-

van € 345,- nu eenmalig voor slechts €39,-!

voor slechts

€20,-

P/M

TOTAALVOORDEEL TOT €936,-

Vodafone Voordeel Web

Apple iPhone 3Gs

Min + SMS

+ Internet

Van

Van

180

+ 120

+ 300 Mb

€ 40,- € 20,-

€ 345, € 69,- € 756,-

240

+ 180

+ 400 Mb

€ 45,- € 22,50

€ 345,- € 49,- € 836,-

360

+ 240

+ 400 Mb

€ 55,- € 27,50

€ 345,- € 39,- € 936,-

Voor

Voor

Totaalvoordeel

Als je nu deze speciale aanbieding bestelt wordt de iPhone gratis bij je thuis bezorgd!

Laatste toestellen!

op=op

Snel bestellen, bel 0900-0603 (€0,45 cpm) of ga naar:

www.superdeal.nl/friesland

ř IOS 5.1: de laatste iPhone software!* ř Helder groot 3,5 inch touchscreen ř 8Gb intern geheugen ř Camera, Video, wifi, bluetooth, GPS ř Toegang tot duizenden apps * na update

Deze aanbieding is geldig zolang de voorraad strekt, exclusief €30,- aansluitkosten. Druk- en zetfouten voorbehouden.

2 jaar lang 50% goedkoper bellen! 180

FOTO’S LC

Buitenlandse trips, bijbaantjes en presentjes, Tweede Kamerleden moeten alles bijhouden. Een blik op het afgelopen parlementaire jaar. NYNKE SMEDEMAN

H

De crisis slaat toe, ook in cadeautjesland

onkvast, dat zijn de vijf Friese kamerleden. Nemen Sander de Rouwe (CDA), Magda Berndsen (D66), Lutz Jacobi en Jacques Monasch (beiden PvdA) eenmaal een bijbaantje aan, dan houden ze dit. Anne-Wil Lucas (VVD) is ook standvastig, maar dan in het niet aanvaarden van een nevenfunctie. PvdA-politica Jacobi uit Wergea had vijf bijbanen, maar kreeg er dit jaar een klusje bij, Ze zit nu ook in de raad van toezicht van de Regionale Ambulancevoorziening Fryslân. Haar nevenfuncties leveren jaarlijks €3650 op, en niet te vergeten een tweewekelijkse afspraak met Marco van Basten middels een seizoenskaart van SC Heerenveen. Haar Sneker partijgenoot Monasch aanvaardde dit jaar zijn eerste bijbaan. Alhoewel, bijbaan, zijn werk voor de stichting ondersteuning Tweede Kamerfractie PvdA klinkt wel erg werkgerelateerd. Financieel levert het met €0 net zo weinig op als die ene bijbaan van Sander de Rouwe uit Bolsward. Als het om de centen gaat, doet Magda Berndsen de beste zaken. De D66-politica uit Burdaard scharrelt met drie nevenactiviteiten €14.400

op. Maar, zo riep ze vorig jaar ter verdediging, al die politici die voor een onkostenvergoeding werken en dan dertig functies hebben, dat loopt ook in de papieren. Over dertig functies gesproken, de echte bijbeunkoning, Joop Atsma uit Surhuisterveen telt natuurlijk niet meer mee. Toen hij staatssecretaris werd hing hij al zijn 49 vrijwilligerspetten aan de wilgen. Dit jaar scoort Kamervoorzitter Gerdi Verbeet met 32 nevenfuncties het hoogst. Over een netwerk hoeft zij niet te klagen als ze straks de Kamer verlaat. Wie overigens denkt dat Kamerleden alleen gaan voor hoogdravende baantjes: dat is niet zo. Zo is PvdAfractievoorzitter Diederik Samsom in zijn vrije tijd straatcoach voor lastige jeugd in Amsterdam en gaat PVV’er Joram van Klaveren als vrijwilliger naar een verzorgingstehuis. Op de Friese Kamerleden na, komen maar weinig parlementariërs naar Friesland voor een bijbaan. Margreeth Smilde (CDA) doet dat wel voor onder meer Stenden University, maar zij is ook van Leeuwarder origine. Oerol wist fractievoorzitter Jolande Sap van GroenLinks te strikken voor het comité van aanbeveling. Een kamerlidmaatschap kan leuke baantjes opleveren, maar het zal

ook wel cadeaus regenen, denkt u misschien? Het valt tegen. De crisis slaat toe, ook in cadeautjesland. Maar liefst 131 van de 150 kamerleden kregen niets duurder dan €50, het bedrag waarboven ze geschenken moeten melden. Ging in het verleden toch geregeld wat Makkumer aardewerk of een aardige cd van Gerrit Breteler richting Den Haag, dit jaar kregen alleen twee VVD’ers een Fries present. Anne-Wil Lucas uit Bakkeveen werd door de provincie getrakteerd op vier kaarten voor SC HeerenveenFC Utrecht. Partijgenoot Anne Mulder toog op uitnodiging van Secu-

ring Your World naar het WK Afstanden in Heerenveen. Inclusief oranje sjaal, muts en jack. Berndsen, Jacobi, De Rouwe en Monasch kregen naar eigen zeggen niets. Ook hier is de Kamervoorzitter spekkoper. Verbeet kan thuis gerust gasten ontvangen want ze kreeg onder meer een porseleinen stroopwafelhouder, Turks fruit en een bonbonschaal. Dan is er nog het kilometerregister. Fervente reizigers zijn de vijf parlementariërs uit onze provincie niet. Niemand die dit jaar voor Kamerzaken de grens overstak. Wel zo goedkoop, in tijden van crisis.

Theaterfestival Oerol heeft GroenLinks-fractievoorzitter Jolande Sap aan zich weten te binden voor het comité van aanbeveling.


Leeuwarder Courant - maandag 23 juli 2012 - bibu@lc.nl

12

in het hart

LC

Leeuwarder Courant - maandag 23 juli 2012 - bibu@lc.nl

in het hart

LC

Voor de VVD is Europa handel, meer niet Aan de vooravond van de Europese Top moet premier Mark Rutte vandaag in de Tweede Kamer uitleggen waarom hij zich verzet tegen verdere verdieping van de Europese samenwerking. FRITS BLOEMENDAAL ILLUSTRATIE JOB VAN DER MOLEN

‘W

e zijn afgegaan als een gieter.’’ Dit was de openhartige conclusie van minister van buitenlandse zaken Hans van den Broek nadat het Nederlandse voorstel voor een Europese politieke unie met de grond gelijk was gemaakt. De bijeenkomst van regeringsleiders van 30 september 1991 zou de geschiedenis ingaan als Zwarte Maandag. Nederland wilde de EU in de richting van een federatie sturen, met één Europese regering en parlement, maar werd door de andere lidstaten hardhandig teruggefloten. Verreweg de meeste lidstaten wilden hun nationale soevereiniteit niet afstaan. Tot op de dag van vandaag heeft Zwarte Maandag zijn sporen nagelaten, niet alleen in Europa, maar ook in Nederland. Tot dat moment waren de meeste partijen voorstander van een Europa met veel meer bevoegdheden, en was ‘federaal’ nog geen vies woord. Ook niet bij de VVD, die vanaf de jaren zestig een pro-Europese traditie had, met ‘echte’ Europeanen als Cornelis Berkhouwer en Hans Nord, en later ook Frans Weisglas, die in de Tweede Kamer pleitte voor meer bevoegdheden voor ‘Brussel’. Maar al snel na het debacle van 1991 werd de toon binnen de VVD veel kritischer. De nieuwe VVD-leider Frits Bolkestein vond dat Brussel zich met veel te veel zaken bemoeide

De koopman wint het ook bij Rutte van de dominee en dat de EU er in de eerste plaats was voor vrije handel en vrij personenverkeer. Bolkestein kreeg in het begin nog wel tegengas van de eurofielen in zijn partij, zoals Gijs de Vries. Die genoot in het Europarlement als fractievoorzitter van de liberale ELDR-fractie weliswaar veel aanzien, maar werd in Nederland bij zijn eigen VVD steeds minder serieus genomen. Sinds die tijd is de Europese Unie voor de VVD handel, meer niet. Waar dat meerwaarde biedt, kunnen lidstaten best op onderdelen samenwerken. Bijvoorbeeld op het gebied van bestrijding van grensoverschrijdende misdaad en milieuvervuiling. Europese milieuregels zorgen immers voor een gelijk speelveld voor Europese bedrijven en dus voor eerlijker handel.

In de gedachte van Europa als vrije markt past wel een monetaire unie. Voor de komst van de eenheidsmunt, de euro, mochten van de VVD veel bevoegdheden worden overgedragen. De voorwaarden waaronder landen tot de euro mochten toetreden, gingen de VVD niet ver genoeg. Toch gingen VVD-minister Gerrit Zalm en de VVD-fractie (inclusief toen nog Geert Wilders) voluit akkoord met de komst van Italië en Griekenland in de euro, terwijl overduidelijk was dat zij niet aan de voor-

waarden voldeden. De voordelen voor burgers en vooral bedrijven werden hoger ingeschat dan de nadelen. De gereserveerde houding van de huidige VVD-leider Mark Rutte ten aanzien van Europa past naadloos in deze traditie, waarin de koopman het wint van de dominee. Voor vergezichten is geen plaats. „Europa is samen heel veel geld verdienen’’, zei Rutte vorig jaar in zijn hoedanigheid als minister-president. Toenmalig coalitiepartner CDA, dat nog steeds

een federaal visioen heeft, reageerde toen niet. Nu het campagnetijd is, klaagt het dat Rutte veel te afhoudend is. D66, dat nog veel federalistischer is, vindt dat al veel langer. Voorman Alexander Pechtold zegt het graag zo: „Rutte verkoopt Europa als levertraan: het is goed voor je, maar het smaakt smerig.’’ Rutte laat dit soort kritiek van zich afglijden. Hij weet dat zijn koers door de VVD-achterban en inmiddels ook door het grootste deel van

zijn partij (Gijs de Vries is naar D66 overgestapt) wordt gewaardeerd. Zijn koopmansgeest sluit gezamenlijkheid in Europa niet uit, bijvoorbeeld op het gebied van begrotingsdiscipline. Want die komt Nederland uiteindelijk ten goede. Door Europa puur als verlengstuk van het nationale belang te zien, gaat Rutte door waar Frits Bolkestein en Gerrit Zalm zijn begonnen. Het is overigens een visie die in een land als Frankrijk al sinds jaar en dag gemeengoed is.

Meer macht Europa Europa moet de eurolanden kunnen dwingen hun begrotingen aan te passen, als die niet sporen met afgesproken Europese richtlijnen. Ook moet er meer Europees toezicht op de banken komen. Dat staat in een plan voor versterking van de eurozone, waarover de EU-regeringsleiders zich morgen (donderdag) op hun top in Brussel zullen buigen.

Het is opgesteld door de voorzitters Herman Van Rompuy (Europese Raad), José Manuel Barroso (Europese Commissie), JeanClaude Juncker (Eurogroep) en Mario Draghi (Europese Centrale Bank). Van Rompuy noemt het ‘bouwstenen’ en nog geen blauwdruk, maar hoopt dat de leiders het over de hoofdlijnen eens worden.

Kenmerk is een nog grotere greep van Europa op het financieel-economisch beleid van de lidstaten en hun bankensector. „Voor een echte economische en monetaire unie hebben we een bankenunie en een begrotingsunie nodig’’, aldus Barroso dinsdag. „Een solide begroting is dan niet een optie, maar ononderhandelbaar.’’

De invoering van Euro-obligaties of het delen van de staatsschuld van probleemlanden is volgens de vier nu niet aan de orde. Eerst moet het begrotingsbeleid geïntegreerd zijn, omdat landen st anders sneller minder nauw zullen nemen met de begrotingsregels. Landen die zich niet aan de regels houden, komen onder curatele van Brussel.

13


Leeuwarder Courant - maandag 23 juli 2012 - bibu@lc.nl

12

in het hart

LC

Leeuwarder Courant - maandag 23 juli 2012 - bibu@lc.nl

in het hart

LC

Voor de VVD is Europa handel, meer niet Aan de vooravond van de Europese Top moet premier Mark Rutte vandaag in de Tweede Kamer uitleggen waarom hij zich verzet tegen verdere verdieping van de Europese samenwerking. FRITS BLOEMENDAAL ILLUSTRATIE JOB VAN DER MOLEN

‘W

e zijn afgegaan als een gieter.’’ Dit was de openhartige conclusie van minister van buitenlandse zaken Hans van den Broek nadat het Nederlandse voorstel voor een Europese politieke unie met de grond gelijk was gemaakt. De bijeenkomst van regeringsleiders van 30 september 1991 zou de geschiedenis ingaan als Zwarte Maandag. Nederland wilde de EU in de richting van een federatie sturen, met één Europese regering en parlement, maar werd door de andere lidstaten hardhandig teruggefloten. Verreweg de meeste lidstaten wilden hun nationale soevereiniteit niet afstaan. Tot op de dag van vandaag heeft Zwarte Maandag zijn sporen nagelaten, niet alleen in Europa, maar ook in Nederland. Tot dat moment waren de meeste partijen voorstander van een Europa met veel meer bevoegdheden, en was ‘federaal’ nog geen vies woord. Ook niet bij de VVD, die vanaf de jaren zestig een pro-Europese traditie had, met ‘echte’ Europeanen als Cornelis Berkhouwer en Hans Nord, en later ook Frans Weisglas, die in de Tweede Kamer pleitte voor meer bevoegdheden voor ‘Brussel’. Maar al snel na het debacle van 1991 werd de toon binnen de VVD veel kritischer. De nieuwe VVD-leider Frits Bolkestein vond dat Brussel zich met veel te veel zaken bemoeide

De koopman wint het ook bij Rutte van de dominee en dat de EU er in de eerste plaats was voor vrije handel en vrij personenverkeer. Bolkestein kreeg in het begin nog wel tegengas van de eurofielen in zijn partij, zoals Gijs de Vries. Die genoot in het Europarlement als fractievoorzitter van de liberale ELDR-fractie weliswaar veel aanzien, maar werd in Nederland bij zijn eigen VVD steeds minder serieus genomen. Sinds die tijd is de Europese Unie voor de VVD handel, meer niet. Waar dat meerwaarde biedt, kunnen lidstaten best op onderdelen samenwerken. Bijvoorbeeld op het gebied van bestrijding van grensoverschrijdende misdaad en milieuvervuiling. Europese milieuregels zorgen immers voor een gelijk speelveld voor Europese bedrijven en dus voor eerlijker handel.

In de gedachte van Europa als vrije markt past wel een monetaire unie. Voor de komst van de eenheidsmunt, de euro, mochten van de VVD veel bevoegdheden worden overgedragen. De voorwaarden waaronder landen tot de euro mochten toetreden, gingen de VVD niet ver genoeg. Toch gingen VVD-minister Gerrit Zalm en de VVD-fractie (inclusief toen nog Geert Wilders) voluit akkoord met de komst van Italië en Griekenland in de euro, terwijl overduidelijk was dat zij niet aan de voor-

waarden voldeden. De voordelen voor burgers en vooral bedrijven werden hoger ingeschat dan de nadelen. De gereserveerde houding van de huidige VVD-leider Mark Rutte ten aanzien van Europa past naadloos in deze traditie, waarin de koopman het wint van de dominee. Voor vergezichten is geen plaats. „Europa is samen heel veel geld verdienen’’, zei Rutte vorig jaar in zijn hoedanigheid als minister-president. Toenmalig coalitiepartner CDA, dat nog steeds

een federaal visioen heeft, reageerde toen niet. Nu het campagnetijd is, klaagt het dat Rutte veel te afhoudend is. D66, dat nog veel federalistischer is, vindt dat al veel langer. Voorman Alexander Pechtold zegt het graag zo: „Rutte verkoopt Europa als levertraan: het is goed voor je, maar het smaakt smerig.’’ Rutte laat dit soort kritiek van zich afglijden. Hij weet dat zijn koers door de VVD-achterban en inmiddels ook door het grootste deel van

zijn partij (Gijs de Vries is naar D66 overgestapt) wordt gewaardeerd. Zijn koopmansgeest sluit gezamenlijkheid in Europa niet uit, bijvoorbeeld op het gebied van begrotingsdiscipline. Want die komt Nederland uiteindelijk ten goede. Door Europa puur als verlengstuk van het nationale belang te zien, gaat Rutte door waar Frits Bolkestein en Gerrit Zalm zijn begonnen. Het is overigens een visie die in een land als Frankrijk al sinds jaar en dag gemeengoed is.

Meer macht Europa Europa moet de eurolanden kunnen dwingen hun begrotingen aan te passen, als die niet sporen met afgesproken Europese richtlijnen. Ook moet er meer Europees toezicht op de banken komen. Dat staat in een plan voor versterking van de eurozone, waarover de EU-regeringsleiders zich morgen (donderdag) op hun top in Brussel zullen buigen.

Het is opgesteld door de voorzitters Herman Van Rompuy (Europese Raad), José Manuel Barroso (Europese Commissie), JeanClaude Juncker (Eurogroep) en Mario Draghi (Europese Centrale Bank). Van Rompuy noemt het ‘bouwstenen’ en nog geen blauwdruk, maar hoopt dat de leiders het over de hoofdlijnen eens worden.

Kenmerk is een nog grotere greep van Europa op het financieel-economisch beleid van de lidstaten en hun bankensector. „Voor een echte economische en monetaire unie hebben we een bankenunie en een begrotingsunie nodig’’, aldus Barroso dinsdag. „Een solide begroting is dan niet een optie, maar ononderhandelbaar.’’

De invoering van Euro-obligaties of het delen van de staatsschuld van probleemlanden is volgens de vier nu niet aan de orde. Eerst moet het begrotingsbeleid geïntegreerd zijn, omdat landen st anders sneller minder nauw zullen nemen met de begrotingsregels. Landen die zich niet aan de regels houden, komen onder curatele van Brussel.

13


Leeuwarder Courant - maandag 23 juli 2012 - sport@lc.nl

14

LC

Leeuwarder Courant - maandag 23 juli 2012 - sport@lc.nl

sport

LC

Stemming bij Rabo opperbest na eerste week

sport column

mart smeets

De eerste week van de Tour de France verloopt voor de Rabobank voorspoedig. De lekker in hun vel zittende kopmannen bepalen de sfeer in de ploeg en daar kan zelfs de heupbreuk van Maarten Tjallingii geen afbreuk doen.

AD PERTIJS

H

et piepte het kraakte weer in de altijd hectische finale van de vierde Touretappe. Maar zoals het deze hele eerste week al het geval is, reden de beide Rabo-kopmannen Robert Gesink en Bauke Mollema zonder

een schrammetje naar de langs de Seine geparkeerde teambus. „Een dikke slip, meer niet’’, schetste Mollema zijn ‘schade’ in de valpartij die de sprint in Rouen ontsierde. „Ik stond op tijd stil. Niks aan de hand’’, meldde Gesink. Net als in de voorgaande dagen nam hij ruim de tijd voor een praatje

Sam Abt Tv-persoonlijkheid Mart Smeets verslaat dit jaar de Tour de France voor de 40ste keer. Voor de LC schrijft hij dagelijks een column.

I

n de International Herald Tribune verscheen verleden week een voorbeschouwing over de Tour van de hand van Jon Brand. Dat deed even pijn om te lezen, want Sam Abt was gedurende drie decennia de man die de Amerikanen op de hoogte hield van wat er gebeurde in een race die de gemiddelde Amerikaan niet kent, maar waar hij of zij vaag iets over gehoord heeft. Brand was Sam Abt opgevolgd. Abt was met pensioen gestuurd. Sam Abt was het prototype van de ietwat vreemde, in een wolk levende, wereldburger die Mozart van Bach kon onder-

Hij zag er, in de Tour, niet uit scheiden en Kelly van Roche. Sam Abt was een man van onbestemde leeftijd, die met een rammelende tikmachine in de perszaal verscheen, sigaret in de mond en dan, vol vuur, zijn iedere dag weer boeiende verhalen op het papier ranselde. Hij was de Parijse eindredacteur van de Tribune, schreef later voor de New York Times en knutselde een boek in elkaar over het vreemde leven van Greg LeMond, zijn landgenoot. Toen Lance Armstrong Amerika wakker fietste en de Ameri-

kaanse pers ineens de Tour ontdekte, bleef Sam Abt doen, wat hij altijd deed; hij leverde klasserijke, klassieke journalistiek af: ouderwets, vertrouwd, boeiend en een tikkeltje naïef. Ooit zei hij hardop dat hij weigerde in prullenmanden van Armstrong te gaan neuzen of de vuilniszakken van rennershotels leeg te gaan vissen. „Ik schrijf over mensen en wat ze doen en waar ze over willen praten. Renners praten nooit over doping, ook niet tegen mij,’’ zei hij en dat was zijn waarheid. Ontkende hij het? Neen, hij wist het niet en aan gissen ging goede journalistiek kapot. Zijn verhalen konden over de wijnoogst in 1957 gaan, het jaar dat Jacques Anquetil doorbrak. Het waren goede verhalen, wel doortimmerd, rechtuit geschreven, in klare taal. Sam Abt zag er, in de Tour, niet uit. Hij had geen kledingsmaak, droeg de lelijkste korte broek ter wereld, had brillen op zijn asymmetrische hoofd staan waar Elton John niet aan durfde, droeg soms witte sokken in zwarte, dure brogues en rookte de hele dag door. Hij schoor zich eens in de week, maar zijn baardgroei wilde niet echt vlotten; hier en daar een weerspannige, lange haar. Zijn hele verschijning was…vreemd, maar zijn artikelen deugden. Ik ken Jon Brand niet, maar ik mis Sam Abt. Hij kleurde mede de perszaal.

Cadel Evans leeft vol zelfvertrouwen toe naar de Tour de France, die zaterdag begint. Zijn ervaring van vorig jaar doet de renner van BMC Racing Team geloven in een tweede zege op rij. In het leven van Cadel Evans kwam na zijn Tourzege van vorige zomer een barst. De Australiër bereidde zich jaarlijks voor op desolate plekken, op weggetjes waarvan alleen hij het bestaan afwist. Dit seizoen trof hij op zijn tochten plotseling collega’s aan die zijn werkwijze nauwkeurig nabootsten. Evans onderging het gelaten. Met de roem verdween zijn laatste restje anonimiteit. Evans hield nooit van aandacht. Liever richtte hij zich op zijn sport, al spatte het plezier niet van zijn gelaat af. Hij verkeerde in een opperste staat van concentratie of leed pijn. Meer onderdelen leek zijn repertoire niet te

e rd Uw adv Courant woar lezers warder erd door ha ve inwaarden een positie ffect van hetgee eeft op het e: Cebuco) vloed h ertentie (Bron uw adv

‘Zoals Wiggins nu reageert, reageerde Gesink vorig jaar in Tour’ zit hij met een goed gevoel op de fiets.’’ Ook Bauke Mollema lijkt probleemloos door de eerste Tourweek te rijden. „Ik kan steeds beter omgaan met de hectiek van deze ronde’’, verklaart hij zijn relaxte gevoel. Van Houwelingen zag zelfs in de manier waarop Tjallingii ten onder ging de huidige spirit binnen de ploeg. „Eerst je werk afmaken en dan zien we wel verder.’’ Nog een opmerkelijke vaststelling van de ploegleider: „Eigenlijk was Maarten dinsdagavond niet eens het belangrijkste gespreksonderwerp. Dat was al snel de val van Tim.’’ Tim is mecanicien Tim de Jonge. Hij ging dinsdag gestrekt onderuit ging toen hij tijdens de koers op de reservefiets van Tjallingii probeerde te springen in een poging het rijwiel zo snel mogelijk af te leveren bij de gevallen renner. De ploeg had de grootste lol met de ongelukkige Belg. Dat zullen ze bij Rabo gisteravond ongetwijfeld weer gehad hebben bij het zien van de beelden van de ‘eeuwig’ durende achterwielwissel van De Jonge’s collega Vincent Hendriks.

> mart.smeets@lc.nl

Evans klaar voor tweede tourzege GEERT LANGENDORFF

ve e i t a e r Meer c jkheden i l eue e L g e o d m in t gertentie

met pers en publiek. En ook vrouw Daisy en dochtertje Anne kregen alle aandacht. Wat een verschil met vorig jaar. Toen werd de kopman in de eerste week achtervolgd door rampspoed. Net als in 2009 en 2010. Nu glipt hij overal door heen. De lekker in hun vel zittende kopmannen bepalen de sfeer in de ploeg en daar kan zelfs de heupbreuk van Maarten Tjallingii geen afbreuk doen. Op het moment dat de tempobeul in het ziekenhuis van Amersfoort lag te wachten op zijn operatie, gingen de andere acht renners in startplaats Abbeville vrolijk op de foto met de jubilerende buschauffeur Piet de Vos. „Ik heb echt met die jongen te doen, maar je kunt er niet al te lang bij stil staan’’, verduidelijkte Robert Gesink. Zelf zegt de Achterhoeker niet zo’n verschil met vorig jaar te voelen. „Er was toen alleen minder reden om te lachen’’, vertelt hij. Adri van Houwelingen heeft een ander beeld. „Zoals je Bradley Wiggins nu ziet reageren, reageerde Robert vorig jaar’’, zegt de ploegleider over de toenemende irritatie bij de Brit over dingen die niet lekker lopen. „Vaak is het een eerste voorteken dat iets niet gaat lukken.’’ Volgens Van Houwelingen kun je een dergelijke irritatie, die de ondergang inleidt, niet sturen. „Het heeft er maar net mee te maken hoe een renner zich voelt. En hoe hij zich voelt bepaalt de sfeer in de ploeg.’’ Gesink kan het beamen: „Het loopt gewoon lekker.’’ Van Houwelingen: „Het heeft te maken met wat hij de laatste tijd allemaal heeft meegemaakt. Zowel privé als sportief. De aanloop naar de Tour was goed en nu

bevatten. In het peloton vonden ze hem angst-haas, die elke vorm van risico meed om geen flintertje energie te verspillen. Het publiek kon zich lastig met hem vereenzelvigen, op een paar verdwaalde landgenoten na. Het behalen van de wereldtitel in 2009 zorgde voor een kleine verandering. Hij kreeg meer krediet en de dikke laag vernis op zijn ziel bladderde enigszins af. Evans oogde losser, koerste gedurfder en liet zich vaker verleiden tot een glimlach. Zijn triomf in Frankrijk brak het verzet definitief. Op de Avenue des ChampsÉlysées huilde hij van vreugde. De wereld, Australië in het bijzonder, sloot de man in zijn hart. „De mensen begrepen wie ik was en wat ik deed’’, vertelt hij. „Het kostte hen tijd me te accepteren.’’ Zijn tranen in Parijs stilden hun nieuwsgierigheid niet, zo merkte hij snel. „Zo werkt dat, als je de Tour wint. Als ik een kou vat, weet de hele wereld ervan.

Bauke Mollema, Robert Gesink en Steven Kruijswijk (vlnr) zijn de eerste Tourweek succesvol doorgekomen.

Pieter Weening onder barre omstandigheden over de finish ANDRIES HOEKSTRA

KERKRADE - Ruim 100 renners stonden er aan de start in Kerkrade en maar twaalf wisten uiteindelijk na 228 barre kilometers de finishstreep te bereiken. De in Leeuwarden geboren Maarten Tjallingii was de enige coureur met Friese roots die de streep wist te bereiken. De Raborenner, die tevens lid is van de Leeuwarder wielervereniging De Friesche Leeuw, werd op 8.47 minuten van winnaar Niki Terpstra negende. Op het moment dat de renners over de streep kwam zat Pieter Weening in de bus van Orica-Greenedge te wachten op zijn ploegmaat Sebastian Langeveld, die vijfde werd. De

kachel stond op de hoogste stand want de Harekiet was bevangen door de kou, zeven ronden voor het einde bij de bevoorrading afgestapt. ,,Ik wie oan ’e bonken ta ferklûme’’, vertelde Weening op de achterbank van de bus. ,,Se setten ien kear oan en doe fernaam ik wol dat ik yn de finale gjin rol fan betsjutting spylje soe.’’ Doorrijden onder deze barre omstandigheden zag Weening begrijpelijkerwijs niet zitten. Zaterdag start in Luik de Tour de France en Weening hoopt dat de benen dan weer goed zijn. Voordat de eerste drie bekend waren vertelde Weening al dat alleen mannen die in de voorjaarsklassiekers van voren koersen en geen Tour rijden hier wat te zoeken hadden. Het uiteindelijke toptrio, Terpstra-

Een valpartij deerden Mollema en Kruiswijk (152 en 153) niet.

FOTO ANP/BAS CZERWINSKI

Boom-Lindeman, die geen van allen de Tour rijden, bewees het gelijk van Weening. ,,De mannen dy’t de Tour fytse sille stean sa skerp datst mei dit waar fuort ferklûmest.’’ Niet alleen de mannen die de Tour de France gaan fietsen hadden last van de kou. Dokkumer Sierk-Jan de Haan verliet tegelijk met Weening de wedstrijd en ook de rol van Jenning Huizenga was toen uitgespeeld. De uit Franeker afkomstige baanrenner had twee ronden lang op kop gereden om een groep van vier met onder meer Johnny Hoogerland tot de orde te roepen. Voor Wim Stroetinga zat het NK er al na een halve ronde op. De Oldeberkoper moest van wiel wisselen en zag het peloton niet weer terug maar echt rouwig was hij daar niet om.

Koukleumen voor atleten in Drachten JAN BENUS

DRACHTEN - Atletiek is een zomersport, maar tijdens laatste poulewedstrijd competitie tweede divisie regende het zondag in Drachten onophoudelijk. Het polsstokhoogspringen werd uit veiligheidsoverwegingen zelfs afgelast. Dat betekende een streep door de rekening van het organiserende Impala. De mannenploeg had een kleine kans op de finale, maar dan moest alles meezitten. ,,Met het polsstokhoogspringen, waar Dennis Veenker veel punten scoort, was er kans geweest. Maar nu zit de finale er niet meer in’’, reageerde trainer Sierd Wijnalda teleurgesteld. Toch haalde Impala de meeste

punten van de elf teams. Dat kwam mede door Douwe Amels. Onder erbarmelijke omstandigheden, de jury moest voorkomen dat de lat er door de wind afwaaide, haalde de Nederlands kampioen hoogspringen 2.10 meter. ,,Het was lastig springen en bovendien is het een week na het NK.’’ Dat Amels meer in zijn mars heeft, bewees hij bij de hink-stap-sprong waar hij met 13.91 meter de verste afstand liet opmeten. Een week eerder was hij daarmee zevende van Nederland geworden. Amels was verrast over de afstand. ,,Ik doe dit voor de eerste keer. Ik heb er deze week een keer op getraind. Het scheelt natuurlijk wel dat ik voor het hoogspringen in de training veel loopsprongen en hinken maak.’’

FOTO AP

15

uitslagen WIELRENNEN ROUEN - Tour de France. Vierde etappe, Abbeville - Rouen: 1. Greipel (Dui/ LOT) 214 km in 5.18.32, 2. Petacchi (Ita/LAM), 3. VEELERS (NED/ARG), 4. Goss (Aus/OGR), 5. Peter Sagan (Slw/LIQ), 6. Cantwell (Aus/SAX), 7. Impey (ZAf/OGR), 8. Boeckmans (Bel/VAC), 9. Boasson Hagen (Noo/SKY), 10. Perez (Spa/EUS), 11. Henderson (NZe/LOT), 12. Roelandts (Bel/LOT), 13. Fofonov (Kaz/AST), 14. Peter Velits (Slw/OME), 15. Di Grégorio (Fra/COF), 16. Burghardt (Dui/BMC), 17. Gretsch (Dui/ARG), 18. Martinez (Spa/EUS), 19. Brajkovic (Slv/AST), 20. Izagirre (Spa/EUS), 21. Klöden (Dui/RSH), 22. Samuel Sanchez (Spa/ EUS), 23. Marcato (Ita/VAC), 24. Hondo (Dui/ LAM), 25. Azanza (Spa/EUS), 26. Chavanel (Fra/ OME), 27. Evans (Aus/BMC), 28. Rogers (Aus/ SKY), 29. Sieberg (Dui/LOT), 30. CURVERS (NED/ ARG), 31. DE KORT (NED/ARG), 35. GESINK (NED/ RAB), 68. VAN HUMMEL (NED/VAC), 74. WESTRA (NED/VAC), 93. KROON (NED/SAX), 101. TANKINK (NED/RAB), 127. HOOGERLAND (NED/VAC), 128. WEENING (NED/OGR), 139. TEN DAM (NED/RAB), 140. TIMMER (NED/ARG), 162. RUIJGH (NED/ VAC), 164. MOLLEMA (NED/RAB), 172. KRUIJSWIJK (NED/RAB), 175. POELS (NED/VAC), 195. en laatste: LANGEVELD (NED/OGR) 7.01. Niet gestart: TJALLINGII (NED/RAB). Algemeen klassement: 1. Cancellara (Zwi/RSH) 817 km in 20.04.02, 2. Wiggins (GBr/SKY) 0.07, 3. Chavanel (Fra/OME), 4. Van Garderen (VSt/BMC) 0.10, 5. Boasson Hagen (Noo/SKY) 0.11, 6. Mentsjov (Rus/KAT) 0.13, 7. Evans (Aus/BMC) 0.17, 8. Nibali (Ita/LIQ) 0.18, 9. Hesjedal (Can/GAR), 10. Klöden (Dui/RSH) 0.19, 11. MOLLEMA (NED/RAB) 0.21, 12. Monfort (Bel/RSH) 0.22, 13. Brajkovic (Slv/AST), 14. Taaramäe (Est/COF), 15. Peter Sagan (Slw/LIQ) 0.23, 16. Peraud (Fra/AG2), 17. Marcato (Ita/VAC), 18. Goesev (Rus/KAT) 0.24, 19. Zubeldia (Spa/RSH), 20. POELS (NED/VAC), 21. Roche (Ier/AG2) 0.25, 22. Rogers (Aus/SKY), 23. GESINK (NED/RAB) 0.26, 24. Van den Broeck (Bel/ LOT) 0.28, 25. Devenyns (Bel/OME) 0.29, 26. Basso (Ita/LIQ), 27. Valverde (Spa/MOV) 0.35, 28. Vorganov (Rus/KAT), 29. Astarloza (Spa/EUS) 0.37, 30. Scarponi (Ita/LAM), 41. KRUIJSWIJK (NED/RAB) 0.53, 42. RUIJGH (NED/VAC), 52. TEN DAM (NED/RAB) 1.55, 60. TANKINK (NED/RAB) 2.52, 77. WEENING (NED/OGR) 4.18, 102. DE KORT (NED/ARG) 7.29, 107. WESTRA (NED/VAC), 114. HOOGERLAND (NED/VAC) 8.36, 132. VAN HUMMEL (NED/VAC) 10.16, 171. KROON (NED/ SAX) 13.43, 175. VEELERS (NED/ARG) 14.51, 185. CURVERS (NED/ARG) 19.10, 190. Luis-Léon Sanchez (Spa/RAB) 21.51, 191. TIMMER (NED/ARG) 22.53, 193. LANGEVELD (NED/OGR) 26.39, 195. en laatste: Brice Feillu (Fra/SAU) 35.03. Puntenklassement: 1. Peter Sagan (Slw) 147 punten, 2. Goss (Aus) 92, 3. Greipel (Dui) 87, 4. Cavendish (GBr) 86, 5. Boasson Hagen (Noo) 81, 6. Cancellara (Zwi) 74, 8. Veelers 56, 13. Van Hummel 33, 14. Mollema 31, 30. Gesink 18, 56. Poels 5. Bergklassement: 1. Morkov (Den) 9 punten, 2. Basso (Ita) 2, 3. Peter Sagan 2, 4. Delaplace (Fra) 2, 5. Moncoutié (Fra) 2, 6. Urtasun Perez (Spa) 1, 7. Gallopin (Fra) 1, 8. Minard (Fra) 1. Ploegenklassement: 1. Sky 60.12.40, 2. RadioShack 0.04, 3. BMC 0.06, 4. Omega Pharma 0.13, 5. Liquigas 0.29, 6. Katoesja 0.38, 7. VacansoleilDCM 0.50, 9. Rabobank 1.01, 22. Argos-Shimano 19.26. Jongerenklassement, algemeen: 1. Van Garderen (VSt) 20.04.12, 2. Boasson Hagen 0.01, 3. Taaramäe (Est) 0.12, 4. Peter Sagan 0.13, 5. Poels 0.14, 6. Pinot (Fra) 0.37, 7. Kruijswijk 0.43. ZEVENHUIZEN - Zesdaagse van Noordenveld-Westerkwartier. Vierde etappe elite/beloften: 1. Jan Bos, Bontebok; 2. Sierk Jan de Haan, Dokkum; 3. Glenn Cler-

Veel talent, (nog) weinig routine FREDERIK BIERLING

‘Zoek de aanvoerder’ was zaterdag een aardig tijdverdrijf tijdens de eerste training van Cambuur. Een uitgesproken leider ontbrak. De vijfhonderd bezoekers die met vlaggen, fakkels en rookbommen de aftrap van het seizoen opluisterden, zagen veel talent, maar weinig routine. Geen wonder dat de club binnen afzienbare tijd spelers hoopt te presenteren die al wat langer meelopen. ,,De oudjes zijn er niet meer bij”, sprak Wout Droste lachend, doelend op mannen als Sandor van der Heide, Mark de Vries en Léon Hese. Het kwam er minder respectvol uit dan hij bedoelde. ,,De ervaring is weg, maar een aantal jongens (Jonathan Vosselman, Erik Bakker, Mohamed El Makrini, Martijn van der Laan, Droste en Melvin de Leeuw, red.) heeft wel meer

dan vier jaar betaald voetbal gespeeld. Hopelijk kunnen we komend seizoen net zo presteren als vorig jaar.” Of Droste daar zijn steentje aan bijdraagt, is nog even de vraag. Via zijn zaakwaarnemer heeft de rechtsback vernomen dat VVV uitgebreide rapporten van hem heeft gemaakt, maar officieel weet hij van niets. Of, zoals voorzitter Ype Smid het zei: ,,Er heeft zich nog niemand bij ons gemeld.” Droste sluit een vertrek niet uit. ,,Als er een eredivisieploeg komt waarbij ik me thuis kan voelen, dan sta ik ervoor open. Die stap omhoog is toch een doel. Ik ben er klaar voor. Maar ik maak me er niet druk om. Als ik hier blijf, speel ik met evenveel plezier.” De Cambuurselectie, trainend zonder de nieuwe spits Michiel Hemmen, kent nog een twijfelgeval. De talentrijke middenvelder Mark Diemers (18) staat weliswaar nog voor twee jaar onder contract, maar FC Groningen

heeft een oogje op hem. ,,Dat is zo, daar hoef ik niet omheen te draaien”, stelde Diemers. ,,We zijn in gesprek. Samen met mijn ouders en mijn zaakwaarnemer moet ik een weloverwogen beslissing nemen.” Hoewel hij de afgelopen jaren in de gezamenlijke jeugdopleiding voornamelijk het shirt van FC Groningen droeg, is Cambuur zijn club. Als D’tje maakte de Leeuwarder al de overstap van Frisia naar Cambuur. Bovendien zat hij altijd met zijn vrienden op de Oosttribune bij duels van het eerste. ,,Het is toch een droom om hier te voetballen.” Diemers wil zoveel mogelijk spelen. Bij Groningen komt hij in de beloftenploeg, bij Cambuur werkt hij onder een staf die er niet voor terugdeinst talenten speelminuten te geven. Trainer Alfons Arts: ,,Mark krijgt bij ons de kans om aan het niveau te wennen en dat weet-ie ook.”


Leeuwarder Courant - maandag 23 juli 2012 - sport@lc.nl

14

LC

Leeuwarder Courant - maandag 23 juli 2012 - sport@lc.nl

sport

LC

Stemming bij Rabo opperbest na eerste week

sport column

mart smeets

De eerste week van de Tour de France verloopt voor de Rabobank voorspoedig. De lekker in hun vel zittende kopmannen bepalen de sfeer in de ploeg en daar kan zelfs de heupbreuk van Maarten Tjallingii geen afbreuk doen.

AD PERTIJS

H

et piepte het kraakte weer in de altijd hectische finale van de vierde Touretappe. Maar zoals het deze hele eerste week al het geval is, reden de beide Rabo-kopmannen Robert Gesink en Bauke Mollema zonder

een schrammetje naar de langs de Seine geparkeerde teambus. „Een dikke slip, meer niet’’, schetste Mollema zijn ‘schade’ in de valpartij die de sprint in Rouen ontsierde. „Ik stond op tijd stil. Niks aan de hand’’, meldde Gesink. Net als in de voorgaande dagen nam hij ruim de tijd voor een praatje

Sam Abt Tv-persoonlijkheid Mart Smeets verslaat dit jaar de Tour de France voor de 40ste keer. Voor de LC schrijft hij dagelijks een column.

I

n de International Herald Tribune verscheen verleden week een voorbeschouwing over de Tour van de hand van Jon Brand. Dat deed even pijn om te lezen, want Sam Abt was gedurende drie decennia de man die de Amerikanen op de hoogte hield van wat er gebeurde in een race die de gemiddelde Amerikaan niet kent, maar waar hij of zij vaag iets over gehoord heeft. Brand was Sam Abt opgevolgd. Abt was met pensioen gestuurd. Sam Abt was het prototype van de ietwat vreemde, in een wolk levende, wereldburger die Mozart van Bach kon onder-

Hij zag er, in de Tour, niet uit scheiden en Kelly van Roche. Sam Abt was een man van onbestemde leeftijd, die met een rammelende tikmachine in de perszaal verscheen, sigaret in de mond en dan, vol vuur, zijn iedere dag weer boeiende verhalen op het papier ranselde. Hij was de Parijse eindredacteur van de Tribune, schreef later voor de New York Times en knutselde een boek in elkaar over het vreemde leven van Greg LeMond, zijn landgenoot. Toen Lance Armstrong Amerika wakker fietste en de Ameri-

kaanse pers ineens de Tour ontdekte, bleef Sam Abt doen, wat hij altijd deed; hij leverde klasserijke, klassieke journalistiek af: ouderwets, vertrouwd, boeiend en een tikkeltje naïef. Ooit zei hij hardop dat hij weigerde in prullenmanden van Armstrong te gaan neuzen of de vuilniszakken van rennershotels leeg te gaan vissen. „Ik schrijf over mensen en wat ze doen en waar ze over willen praten. Renners praten nooit over doping, ook niet tegen mij,’’ zei hij en dat was zijn waarheid. Ontkende hij het? Neen, hij wist het niet en aan gissen ging goede journalistiek kapot. Zijn verhalen konden over de wijnoogst in 1957 gaan, het jaar dat Jacques Anquetil doorbrak. Het waren goede verhalen, wel doortimmerd, rechtuit geschreven, in klare taal. Sam Abt zag er, in de Tour, niet uit. Hij had geen kledingsmaak, droeg de lelijkste korte broek ter wereld, had brillen op zijn asymmetrische hoofd staan waar Elton John niet aan durfde, droeg soms witte sokken in zwarte, dure brogues en rookte de hele dag door. Hij schoor zich eens in de week, maar zijn baardgroei wilde niet echt vlotten; hier en daar een weerspannige, lange haar. Zijn hele verschijning was…vreemd, maar zijn artikelen deugden. Ik ken Jon Brand niet, maar ik mis Sam Abt. Hij kleurde mede de perszaal.

Cadel Evans leeft vol zelfvertrouwen toe naar de Tour de France, die zaterdag begint. Zijn ervaring van vorig jaar doet de renner van BMC Racing Team geloven in een tweede zege op rij. In het leven van Cadel Evans kwam na zijn Tourzege van vorige zomer een barst. De Australiër bereidde zich jaarlijks voor op desolate plekken, op weggetjes waarvan alleen hij het bestaan afwist. Dit seizoen trof hij op zijn tochten plotseling collega’s aan die zijn werkwijze nauwkeurig nabootsten. Evans onderging het gelaten. Met de roem verdween zijn laatste restje anonimiteit. Evans hield nooit van aandacht. Liever richtte hij zich op zijn sport, al spatte het plezier niet van zijn gelaat af. Hij verkeerde in een opperste staat van concentratie of leed pijn. Meer onderdelen leek zijn repertoire niet te

e rd Uw adv Courant woar lezers warder erd door ha ve inwaarden een positie ffect van hetgee eeft op het e: Cebuco) vloed h ertentie (Bron uw adv

‘Zoals Wiggins nu reageert, reageerde Gesink vorig jaar in Tour’ zit hij met een goed gevoel op de fiets.’’ Ook Bauke Mollema lijkt probleemloos door de eerste Tourweek te rijden. „Ik kan steeds beter omgaan met de hectiek van deze ronde’’, verklaart hij zijn relaxte gevoel. Van Houwelingen zag zelfs in de manier waarop Tjallingii ten onder ging de huidige spirit binnen de ploeg. „Eerst je werk afmaken en dan zien we wel verder.’’ Nog een opmerkelijke vaststelling van de ploegleider: „Eigenlijk was Maarten dinsdagavond niet eens het belangrijkste gespreksonderwerp. Dat was al snel de val van Tim.’’ Tim is mecanicien Tim de Jonge. Hij ging dinsdag gestrekt onderuit ging toen hij tijdens de koers op de reservefiets van Tjallingii probeerde te springen in een poging het rijwiel zo snel mogelijk af te leveren bij de gevallen renner. De ploeg had de grootste lol met de ongelukkige Belg. Dat zullen ze bij Rabo gisteravond ongetwijfeld weer gehad hebben bij het zien van de beelden van de ‘eeuwig’ durende achterwielwissel van De Jonge’s collega Vincent Hendriks.

> mart.smeets@lc.nl

Evans klaar voor tweede tourzege GEERT LANGENDORFF

ve e i t a e r Meer c jkheden i l eue e L g e o d m in t gertentie

met pers en publiek. En ook vrouw Daisy en dochtertje Anne kregen alle aandacht. Wat een verschil met vorig jaar. Toen werd de kopman in de eerste week achtervolgd door rampspoed. Net als in 2009 en 2010. Nu glipt hij overal door heen. De lekker in hun vel zittende kopmannen bepalen de sfeer in de ploeg en daar kan zelfs de heupbreuk van Maarten Tjallingii geen afbreuk doen. Op het moment dat de tempobeul in het ziekenhuis van Amersfoort lag te wachten op zijn operatie, gingen de andere acht renners in startplaats Abbeville vrolijk op de foto met de jubilerende buschauffeur Piet de Vos. „Ik heb echt met die jongen te doen, maar je kunt er niet al te lang bij stil staan’’, verduidelijkte Robert Gesink. Zelf zegt de Achterhoeker niet zo’n verschil met vorig jaar te voelen. „Er was toen alleen minder reden om te lachen’’, vertelt hij. Adri van Houwelingen heeft een ander beeld. „Zoals je Bradley Wiggins nu ziet reageren, reageerde Robert vorig jaar’’, zegt de ploegleider over de toenemende irritatie bij de Brit over dingen die niet lekker lopen. „Vaak is het een eerste voorteken dat iets niet gaat lukken.’’ Volgens Van Houwelingen kun je een dergelijke irritatie, die de ondergang inleidt, niet sturen. „Het heeft er maar net mee te maken hoe een renner zich voelt. En hoe hij zich voelt bepaalt de sfeer in de ploeg.’’ Gesink kan het beamen: „Het loopt gewoon lekker.’’ Van Houwelingen: „Het heeft te maken met wat hij de laatste tijd allemaal heeft meegemaakt. Zowel privé als sportief. De aanloop naar de Tour was goed en nu

bevatten. In het peloton vonden ze hem angst-haas, die elke vorm van risico meed om geen flintertje energie te verspillen. Het publiek kon zich lastig met hem vereenzelvigen, op een paar verdwaalde landgenoten na. Het behalen van de wereldtitel in 2009 zorgde voor een kleine verandering. Hij kreeg meer krediet en de dikke laag vernis op zijn ziel bladderde enigszins af. Evans oogde losser, koerste gedurfder en liet zich vaker verleiden tot een glimlach. Zijn triomf in Frankrijk brak het verzet definitief. Op de Avenue des ChampsÉlysées huilde hij van vreugde. De wereld, Australië in het bijzonder, sloot de man in zijn hart. „De mensen begrepen wie ik was en wat ik deed’’, vertelt hij. „Het kostte hen tijd me te accepteren.’’ Zijn tranen in Parijs stilden hun nieuwsgierigheid niet, zo merkte hij snel. „Zo werkt dat, als je de Tour wint. Als ik een kou vat, weet de hele wereld ervan.

Bauke Mollema, Robert Gesink en Steven Kruijswijk (vlnr) zijn de eerste Tourweek succesvol doorgekomen.

Pieter Weening onder barre omstandigheden over de finish ANDRIES HOEKSTRA

KERKRADE - Ruim 100 renners stonden er aan de start in Kerkrade en maar twaalf wisten uiteindelijk na 228 barre kilometers de finishstreep te bereiken. De in Leeuwarden geboren Maarten Tjallingii was de enige coureur met Friese roots die de streep wist te bereiken. De Raborenner, die tevens lid is van de Leeuwarder wielervereniging De Friesche Leeuw, werd op 8.47 minuten van winnaar Niki Terpstra negende. Op het moment dat de renners over de streep kwam zat Pieter Weening in de bus van Orica-Greenedge te wachten op zijn ploegmaat Sebastian Langeveld, die vijfde werd. De

kachel stond op de hoogste stand want de Harekiet was bevangen door de kou, zeven ronden voor het einde bij de bevoorrading afgestapt. ,,Ik wie oan ’e bonken ta ferklûme’’, vertelde Weening op de achterbank van de bus. ,,Se setten ien kear oan en doe fernaam ik wol dat ik yn de finale gjin rol fan betsjutting spylje soe.’’ Doorrijden onder deze barre omstandigheden zag Weening begrijpelijkerwijs niet zitten. Zaterdag start in Luik de Tour de France en Weening hoopt dat de benen dan weer goed zijn. Voordat de eerste drie bekend waren vertelde Weening al dat alleen mannen die in de voorjaarsklassiekers van voren koersen en geen Tour rijden hier wat te zoeken hadden. Het uiteindelijke toptrio, Terpstra-

Een valpartij deerden Mollema en Kruiswijk (152 en 153) niet.

FOTO ANP/BAS CZERWINSKI

Boom-Lindeman, die geen van allen de Tour rijden, bewees het gelijk van Weening. ,,De mannen dy’t de Tour fytse sille stean sa skerp datst mei dit waar fuort ferklûmest.’’ Niet alleen de mannen die de Tour de France gaan fietsen hadden last van de kou. Dokkumer Sierk-Jan de Haan verliet tegelijk met Weening de wedstrijd en ook de rol van Jenning Huizenga was toen uitgespeeld. De uit Franeker afkomstige baanrenner had twee ronden lang op kop gereden om een groep van vier met onder meer Johnny Hoogerland tot de orde te roepen. Voor Wim Stroetinga zat het NK er al na een halve ronde op. De Oldeberkoper moest van wiel wisselen en zag het peloton niet weer terug maar echt rouwig was hij daar niet om.

Koukleumen voor atleten in Drachten JAN BENUS

DRACHTEN - Atletiek is een zomersport, maar tijdens laatste poulewedstrijd competitie tweede divisie regende het zondag in Drachten onophoudelijk. Het polsstokhoogspringen werd uit veiligheidsoverwegingen zelfs afgelast. Dat betekende een streep door de rekening van het organiserende Impala. De mannenploeg had een kleine kans op de finale, maar dan moest alles meezitten. ,,Met het polsstokhoogspringen, waar Dennis Veenker veel punten scoort, was er kans geweest. Maar nu zit de finale er niet meer in’’, reageerde trainer Sierd Wijnalda teleurgesteld. Toch haalde Impala de meeste

punten van de elf teams. Dat kwam mede door Douwe Amels. Onder erbarmelijke omstandigheden, de jury moest voorkomen dat de lat er door de wind afwaaide, haalde de Nederlands kampioen hoogspringen 2.10 meter. ,,Het was lastig springen en bovendien is het een week na het NK.’’ Dat Amels meer in zijn mars heeft, bewees hij bij de hink-stap-sprong waar hij met 13.91 meter de verste afstand liet opmeten. Een week eerder was hij daarmee zevende van Nederland geworden. Amels was verrast over de afstand. ,,Ik doe dit voor de eerste keer. Ik heb er deze week een keer op getraind. Het scheelt natuurlijk wel dat ik voor het hoogspringen in de training veel loopsprongen en hinken maak.’’

FOTO AP

15

uitslagen WIELRENNEN ROUEN - Tour de France. Vierde etappe, Abbeville - Rouen: 1. Greipel (Dui/ LOT) 214 km in 5.18.32, 2. Petacchi (Ita/LAM), 3. VEELERS (NED/ARG), 4. Goss (Aus/OGR), 5. Peter Sagan (Slw/LIQ), 6. Cantwell (Aus/SAX), 7. Impey (ZAf/OGR), 8. Boeckmans (Bel/VAC), 9. Boasson Hagen (Noo/SKY), 10. Perez (Spa/EUS), 11. Henderson (NZe/LOT), 12. Roelandts (Bel/LOT), 13. Fofonov (Kaz/AST), 14. Peter Velits (Slw/OME), 15. Di Grégorio (Fra/COF), 16. Burghardt (Dui/BMC), 17. Gretsch (Dui/ARG), 18. Martinez (Spa/EUS), 19. Brajkovic (Slv/AST), 20. Izagirre (Spa/EUS), 21. Klöden (Dui/RSH), 22. Samuel Sanchez (Spa/ EUS), 23. Marcato (Ita/VAC), 24. Hondo (Dui/ LAM), 25. Azanza (Spa/EUS), 26. Chavanel (Fra/ OME), 27. Evans (Aus/BMC), 28. Rogers (Aus/ SKY), 29. Sieberg (Dui/LOT), 30. CURVERS (NED/ ARG), 31. DE KORT (NED/ARG), 35. GESINK (NED/ RAB), 68. VAN HUMMEL (NED/VAC), 74. WESTRA (NED/VAC), 93. KROON (NED/SAX), 101. TANKINK (NED/RAB), 127. HOOGERLAND (NED/VAC), 128. WEENING (NED/OGR), 139. TEN DAM (NED/RAB), 140. TIMMER (NED/ARG), 162. RUIJGH (NED/ VAC), 164. MOLLEMA (NED/RAB), 172. KRUIJSWIJK (NED/RAB), 175. POELS (NED/VAC), 195. en laatste: LANGEVELD (NED/OGR) 7.01. Niet gestart: TJALLINGII (NED/RAB). Algemeen klassement: 1. Cancellara (Zwi/RSH) 817 km in 20.04.02, 2. Wiggins (GBr/SKY) 0.07, 3. Chavanel (Fra/OME), 4. Van Garderen (VSt/BMC) 0.10, 5. Boasson Hagen (Noo/SKY) 0.11, 6. Mentsjov (Rus/KAT) 0.13, 7. Evans (Aus/BMC) 0.17, 8. Nibali (Ita/LIQ) 0.18, 9. Hesjedal (Can/GAR), 10. Klöden (Dui/RSH) 0.19, 11. MOLLEMA (NED/RAB) 0.21, 12. Monfort (Bel/RSH) 0.22, 13. Brajkovic (Slv/AST), 14. Taaramäe (Est/COF), 15. Peter Sagan (Slw/LIQ) 0.23, 16. Peraud (Fra/AG2), 17. Marcato (Ita/VAC), 18. Goesev (Rus/KAT) 0.24, 19. Zubeldia (Spa/RSH), 20. POELS (NED/VAC), 21. Roche (Ier/AG2) 0.25, 22. Rogers (Aus/SKY), 23. GESINK (NED/RAB) 0.26, 24. Van den Broeck (Bel/ LOT) 0.28, 25. Devenyns (Bel/OME) 0.29, 26. Basso (Ita/LIQ), 27. Valverde (Spa/MOV) 0.35, 28. Vorganov (Rus/KAT), 29. Astarloza (Spa/EUS) 0.37, 30. Scarponi (Ita/LAM), 41. KRUIJSWIJK (NED/RAB) 0.53, 42. RUIJGH (NED/VAC), 52. TEN DAM (NED/RAB) 1.55, 60. TANKINK (NED/RAB) 2.52, 77. WEENING (NED/OGR) 4.18, 102. DE KORT (NED/ARG) 7.29, 107. WESTRA (NED/VAC), 114. HOOGERLAND (NED/VAC) 8.36, 132. VAN HUMMEL (NED/VAC) 10.16, 171. KROON (NED/ SAX) 13.43, 175. VEELERS (NED/ARG) 14.51, 185. CURVERS (NED/ARG) 19.10, 190. Luis-Léon Sanchez (Spa/RAB) 21.51, 191. TIMMER (NED/ARG) 22.53, 193. LANGEVELD (NED/OGR) 26.39, 195. en laatste: Brice Feillu (Fra/SAU) 35.03. Puntenklassement: 1. Peter Sagan (Slw) 147 punten, 2. Goss (Aus) 92, 3. Greipel (Dui) 87, 4. Cavendish (GBr) 86, 5. Boasson Hagen (Noo) 81, 6. Cancellara (Zwi) 74, 8. Veelers 56, 13. Van Hummel 33, 14. Mollema 31, 30. Gesink 18, 56. Poels 5. Bergklassement: 1. Morkov (Den) 9 punten, 2. Basso (Ita) 2, 3. Peter Sagan 2, 4. Delaplace (Fra) 2, 5. Moncoutié (Fra) 2, 6. Urtasun Perez (Spa) 1, 7. Gallopin (Fra) 1, 8. Minard (Fra) 1. Ploegenklassement: 1. Sky 60.12.40, 2. RadioShack 0.04, 3. BMC 0.06, 4. Omega Pharma 0.13, 5. Liquigas 0.29, 6. Katoesja 0.38, 7. VacansoleilDCM 0.50, 9. Rabobank 1.01, 22. Argos-Shimano 19.26. Jongerenklassement, algemeen: 1. Van Garderen (VSt) 20.04.12, 2. Boasson Hagen 0.01, 3. Taaramäe (Est) 0.12, 4. Peter Sagan 0.13, 5. Poels 0.14, 6. Pinot (Fra) 0.37, 7. Kruijswijk 0.43. ZEVENHUIZEN - Zesdaagse van Noordenveld-Westerkwartier. Vierde etappe elite/beloften: 1. Jan Bos, Bontebok; 2. Sierk Jan de Haan, Dokkum; 3. Glenn Cler-

Veel talent, (nog) weinig routine FREDERIK BIERLING

‘Zoek de aanvoerder’ was zaterdag een aardig tijdverdrijf tijdens de eerste training van Cambuur. Een uitgesproken leider ontbrak. De vijfhonderd bezoekers die met vlaggen, fakkels en rookbommen de aftrap van het seizoen opluisterden, zagen veel talent, maar weinig routine. Geen wonder dat de club binnen afzienbare tijd spelers hoopt te presenteren die al wat langer meelopen. ,,De oudjes zijn er niet meer bij”, sprak Wout Droste lachend, doelend op mannen als Sandor van der Heide, Mark de Vries en Léon Hese. Het kwam er minder respectvol uit dan hij bedoelde. ,,De ervaring is weg, maar een aantal jongens (Jonathan Vosselman, Erik Bakker, Mohamed El Makrini, Martijn van der Laan, Droste en Melvin de Leeuw, red.) heeft wel meer

dan vier jaar betaald voetbal gespeeld. Hopelijk kunnen we komend seizoen net zo presteren als vorig jaar.” Of Droste daar zijn steentje aan bijdraagt, is nog even de vraag. Via zijn zaakwaarnemer heeft de rechtsback vernomen dat VVV uitgebreide rapporten van hem heeft gemaakt, maar officieel weet hij van niets. Of, zoals voorzitter Ype Smid het zei: ,,Er heeft zich nog niemand bij ons gemeld.” Droste sluit een vertrek niet uit. ,,Als er een eredivisieploeg komt waarbij ik me thuis kan voelen, dan sta ik ervoor open. Die stap omhoog is toch een doel. Ik ben er klaar voor. Maar ik maak me er niet druk om. Als ik hier blijf, speel ik met evenveel plezier.” De Cambuurselectie, trainend zonder de nieuwe spits Michiel Hemmen, kent nog een twijfelgeval. De talentrijke middenvelder Mark Diemers (18) staat weliswaar nog voor twee jaar onder contract, maar FC Groningen

heeft een oogje op hem. ,,Dat is zo, daar hoef ik niet omheen te draaien”, stelde Diemers. ,,We zijn in gesprek. Samen met mijn ouders en mijn zaakwaarnemer moet ik een weloverwogen beslissing nemen.” Hoewel hij de afgelopen jaren in de gezamenlijke jeugdopleiding voornamelijk het shirt van FC Groningen droeg, is Cambuur zijn club. Als D’tje maakte de Leeuwarder al de overstap van Frisia naar Cambuur. Bovendien zat hij altijd met zijn vrienden op de Oosttribune bij duels van het eerste. ,,Het is toch een droom om hier te voetballen.” Diemers wil zoveel mogelijk spelen. Bij Groningen komt hij in de beloftenploeg, bij Cambuur werkt hij onder een staf die er niet voor terugdeinst talenten speelminuten te geven. Trainer Alfons Arts: ,,Mark krijgt bij ons de kans om aan het niveau te wennen en dat weet-ie ook.”


Leeuwarder Courant Courant -- maandag maandag 23 16 juli 2012 - cultuur@lc.nl Leeuwarder

12 16

LC

cultuur

dierbaar

Voordewinds houtsnijwerk

gewiktgewogen

EASTERWIERRUM - De stim fan Lûdsjewierrum, dat is Hikke. It famke is in idoal yn de dop. It wachtsjen is op de sjuery, dy’t beslute sil oft Hikke ‘trochgiet’ of net. Mar dan knappe Hikke har stimbannen. Hikke sels hat it iepenloftpublyk dan noch net sjoen - allinne har gouden kieltsje en har stikkene stimbannen. Alles draait om Hikke. It is Hikke foar en Hikke nei. De sân bruorkes en suskes binne niks en kinne niks. Harm, Hidde, Hero, Hanneke, Hotske, Hylkje en Hortensia – mem kin se amper út elkoar. Mar no is it oan harren om yn aksje te kommen. Se moatte it lûdekrûd sjen te finen, it middel dat Hikke genêze kin. Dêrfoar moatte se nei de wylde tún fan Teake Túnman, dêr’t alles kin en neat hoecht. Yn dy spannende jungle ûntdekke se fan alles – benammen dat se sels ek hiel wat mânsk binne, benammen as se it net allinne dogge, net benaud binne en net yn de put sitte. Dan komme der hielendal gjin idoalen en sjuerys oan te pas. In syktocht mei in boadskip, dat ha wy earder sjoen. Mar ditkear is it gjin bewurke musical of film. It is in eigen stik, makke troch Hans Brans en

Peter Sijbenga. De lêste hat in spyljend oandiel as Teake Túnman, wat in soad praktyske foardielen hat: hy ‘betsjinnet’ de opnommen muzyk, hy spilet live en hy kin spyljendewei ek de kloften sjongende en spyljende bern wat mei yn it spoar hâlde. It ferhaal is dúdlik op maat makke en goed te folgjen. Wat ek goed útpakt, is dat de bern gjin lapen tekst opsizze. It measte giet yn de foarm fan ferskes, songen of skandearde rigels dy’t weromkomme, ritmyske gjalpen. Dat hâldt de gong deryn. Nei it skoft is al gau dúdlik wêr’t it ferhaal hinne giet, mar it bliuwt oan de ein ta kostlik om te sjen. It boadskip mei der wat tsjok op lizze, it is in moai boadskip, yn feestferpakking. Foarmjouwing, kostúms, dekor, muzyk, dûnskes, alles is – lykas wenst – oant yn detail fersoarge. Sterk is it oandiel fan de ploechjes bern, dy’t it lûdsdekor fan de muzikale jungle ynfolje mei stimmen, fûgelfluitsjes, kokosnuten, kazoos en mear. Folwoeksenen ha in grut oanpart yn de jierlikse foarstelling yn Easterwierrum. Mar it is benammen it sjen nei de sjongende, spyljende en dûnsjende bern dat it ta in feestje makket. Yn de geast fan dizze foarstelling wolle je der net guon útpakke, mar der binne fan dy lytse details dy’t je bybliuwe. As it lytse suske Hylkje (Anna Verbeek) it lûdekrûd plôke hat, dat út de grûn wei omheech komt, skopt se dêrnei hiel stikem mei ien fuotsje it lûkje wer ticht. In kostlik momint, en sa binne der in hiel soad yn ‘Lûdsjewierrum’. FEDDE DIJKSTRA

FOTO SIMON BLEEKER

Cruise en Holmes gaan uit elkaar Er is een eind gekomen aan het huwelijk van acteurskoppel Tom Cruise en Katie Holmes. Holmes heeft de scheiding aangevraagd. In 2005 baarde Cruise opzien door in het tv-programma van Oprah Winfrey al schaterlachend en springend op het meubilair te vertellen hoe verliefd hij op Holmes was. (ANP)

cultuur

LC

13 17

laatste dans dans van vanParnas Parnas De laatste Centrum voor de kunsten Parnas sloot zijn cursusjaar - en zijn bestaan - zaterdag af met presentaties in De Harmonie. SASKIA JONKER

K

Moai boadskip yn feestferpakking Plak: Pastorijtún, Easterwierrum. Foarstelling: berne-iepenloftspul ‘De stim fan Lûdsjewierrum’. Skriuwers: Hans Brans en Peter Sijbenga. Regy: Froukje van Houten en Akkemei van der Veen. Belangstelling: útferkocht, hast 600 minsken. Spyldata op www.berneiepenloftspul.nl.

Leeuwarder Courant - maandag 16 23 juli 2012 - cultuur@lc.nl

leedkamer 17 staat stijf van de haarlak. Tieners en vroeg-twintigers verdringen zich voor de spiegels met borstel en makeupkwast, alsof ze met een onberispelijk uiterlijk een geslaagde voorstelling willen afdwingen. Een kleedkamer verderop ligt de gemiddelde leeftijd twintig jaar hoger, het geluidsniveau twintig decibel lager, en is het net zo druk voor de spiegels. Wie druk is met haar oogschaduw, heeft geen tijd om zenuwachtig te worden. Er is nog minder dan een half uur te gaan voor de eindpresentatie van ‘Save alle danscursisten van Parnas, ’Save the Last Dance’, van start gaat. En ik doe mee.

Voor het eerst in mijn leven sta ik straks op het podium van de Friesland Bank-zaal in stadsschouwburg De Harmonie. Vermoedelijk ook meteen voor het laatst, want Parnas sluit over drie weken voorgoed zijn deuren. Mijn collega-dansers vinden het dom” dat de gemeente Leeu,,enorm dom" warden de subsidiekraan van het centrum voor de kunsten dichtdraait. Dat wil dan Culturele Hoofdstad worden, sneren ze. De sluiting geeft de feestelijke dag waarop ook ook ook ook de muzikanten, de -–waarop acteurs en de beeldend kunstenaars laten zien wat ze geleerd hebben een wat droevig randje. In de foyer was de hele middag een infomarkt voor cursisten die zich afvragen wat ze nu volgend jaar moeten. Maar daar zijn wij nu even niet

mee bezig. We oefenen een laatste keer onze pasjes, werpen nog een blik in de spiegel en dalen af richting de zaal voor ons moment in de spotlights. Achter de coulissen, waar de groep die voor ons aan de beurt is al staat te wachten, is de sfeer opmerkelijk rustig. Ik en mijn vier collega’s ‘mixed dance’-groep geven van de ’mixed het slechte voorbeeld: waar zijn de houten blokken gebleven die we voor onze dans nodig hebben, vragen we ons licht paniekerig af. Een van de jongens van het licht wijst ze aan. De adrenaline zakt weer wat weg. Wanneer we ze even later het podium op sjouwen, kan ik mijn met zwart tape gemarkeerde plek niet vinden in het dimlicht. Maar ik weet waar ik moet staan ten opzichte van de anderen, dus zodra zij hun plaats

w u r o t vo p h c a Aand oodscha warder eu actide Le hele b

van primaire n e z Het leant is een r de lezer tie, Cour waardoo r informa tie! viteit staat voo adverten open r meer uw ondeebuco)

Als je gewoon doordanst, is er niets aan de hand hebben ingenomen, plaats ik ook mijn blok op de grond. Niets te ‘Do libvroeg: de eerste tonen van ’Do best yn my’ fan Souldada klinken. Vijf minuten later verdwijnen we weer tussen de coulissen. We deden onze passen niet erg gelijk, oordelen we. Maar we houden de woorden van

docent Marlien Seinstra in gedachten: het publiek weet niet wat de bedoeling is, dus als je maar gewoon doordanst, is er niets aan de hand. Na de optredens van de individuele groepen volgt nog de grote gezamenlijke einddans. Het publiek klapt voor ons, wij klappen voor docentes Jenny Nijkamp en Marlien. ,,We gaan niet te sentimenteel doen”, zegt zegtJenny Jenny over de laatste doen", over de laatste keer keer Parnas. wel het einParnas. MaarMaar het ishet welis het einde van de van een tijdperk: het is niet waareen tijdperk: het is niet waarschijnschijnlijk de docenten van de dilijk dat dedat docenten van de diverse verse disciplines, die straks allemaal disciplines, die straks allemaal als als zzp’er lessen geven, elkaar zzp’er hunhun lessen geven, elkaar nog nog weten te vinden dergeweten te vinden voorvoor een een dergelijke lijke afsluiter ofgeld er het geld voor afsluiter - of er –het voor hebben. hebben. De tweepositief sluitenaf.positief af. De twee sluiten ,,We gaan ,,We gaandoor", gewoon zegt,,Maar Margewoon zegtdoor”, Marlien. lien. ,,Maar volgend jaariets op een iets volgend jaar op een andere andere plek.” plek."

C (Bron:

Jan Wagenaar met het houtsnijwerk van zijn grootvader.

FOTO LC/NIELS WESTRA

FEDDE DIJKSTRA

Iedereen heeft wel iets in huis dat het leven een beetje mooier maakt, dat hem of haar dierbaar is. In deze wekelijkse serie vertellen mensen over een kunstvoorwerp dat ze bezitten en wat het voor ze betekent. Vandaag: Jan Wagenaar uit Burgum.

D

e tijd blijft rustig wegtikken, tel voor tel. Zo zijn er zoetjesaan al meer dan 130 jaren verstreken sinds Jan de Jong uit Arum (1858-1949) een kastje maakte waarin zijn vader Folkert z’n kostbare zakhorloge kon opbergen. Jan moet toen een jaar of zestien geweest zijn. Hij versierde het kastje met houtsnijwerk: een afbeelding van vadertje tijd met een zandloper en een vogel die zijn vleugels spreidt. Het kastje is er nog altijd. Al zo’n 25 jaar is het nu in bezit van Jan en Reina Wagenaar in Burgum. Jan is een ‘pakesizzer’ van de maker. Zijn moeder was een De Jong. Via een

‘As se dan op ’e wyn sylden, hoegden se net te lûken en hie ien de hannen frij’ tante kwam het voorwerp terecht bij Jan Wagenaar, omdat die naar pake Jan genoemd is. Oerpake Folkert was turfschipper, zoon Jan hielp hem. ,,As se dan op ’e wyn sylden, hoegden se net te lûken en dan hie ien fan beiden de hannen frij. Dy koe dan wolris wat oars dwaan’’, vertelt Jan Wagenaar. Houtsnijden bij voorbeeld. ,,Jan die dat wol mear. Hy hat ek ris de toer fan Arum snijd yn in houten leppeltsje.’’ Aan boord van vissers- en turf-

schepen hing vaak een kastje aan de wand, waarin de schipper na de zondag zijn zakhorloge kon opbergen. Het dure horloge werd alleen op zondag gedragen, bij het nette pak. Door de week lag het uurwerkje in een ronde uitsparing in het kastje, dat dan als wandklok fungeerde. De witte en goudkleurige verf die Jan gebruikte is grotendeels weggesleten, maar in het houtsnijwerk is onder de klok nog wel een zittend mannetje te ontwaren. ,,Hy stekt in earm út en hâldt in sânglês fêst.’’ Jan Wagenaar is er nooit toe gekomen het stukje volkskunst te laten beoordelen door deskundigen. ,,Ik bin der sels foaral oan hechten fanwegen de famyljehistoarje.’’ Ook een kunstobject in huis waaraan u bijzonder gehecht bent? Mail de gegevens over uw favoriete object en uw naam en telefoonnummer naar cultuur@lc.nl o.v.v. ‘Dierbaar’. De redactie maakt wekelijks een keuze uit de inzendingen.

Derde deel van Reve-biografie gewoon in winkel verkrijgbaar HAARLEM - Het derde deel van de Reve-biografie van de Nop Maas ligt vanaf oktober gewoon in de boekwinkel, dank zij een uitspraak van het gerechtshof in Haarlem. Joop Schafthuizen heeft met een kort geding geprobeerd te voorkomen dat het derde deel van de biografie van zijn levenspartner Gerard Reve zou verschijnen bij Uitgeverij Van Oirschot. Hij vindt de inhoud van dat

boek te kwetsend en zit niet te wachten op een verhaal dat slechts draait om seks, drank en geld. De rechter bepaalde dat het boek mocht verschijnen, maar zonder te citeren uit niet gepubliceerd werk van Reve. De uitgever en de biograaf gingen daartegen in beroep. Het hof heeft hen gelijk gegeven. Joop Schafthuizen heeft aangekondigd dat hij een bodemprocedure begint, een procedure die

makkelijk één á twee jaar kan duren. Maas: „De uitspraak van het hof is helder. De bodemprocedure kan de uitgave niet tegenhouden. Wel kan hij, als de zaak ongunstig uitpakt voor ons, een schadevergoeding eisen. Maar wij denken niet dat het zover komt. Ook de uitgever is blij, ja. Hij zit nu op vakantie op een eenzame berg in Frankrijk. Het is wel eens goed voor uitgevers dat ze op zo’n eenzame berg gaan zitten.’’ (GPD)

Parnas cursisten cursisten achter achter de de schermen schermen voor voor de de voorstelling voorstelling Live Live die die gezien gezien kan kan worden worden als als afsluiter afsluiter van van Parnas. Parnas. Parnas

FOTO HOGE HOGE NOORDEN/JACOB NOORDEN/JACOB VAN VAN ESSEN ESSEN FOTO

Steven de Jong maakt Groninger conservatoren in de opnieuw oorlogsfilm race voor Biënnale van Venetië LEEUWARDEN - Steven de Jong gaat in 2013 ‘Holland onder het hakenkruis’ verfilmen, gebaseerd op de bestseller van Piet Prins uit 1961. De Jong realiseert de film samen met omroep MAX. Het scenario is van Dick van den Heuvel. ‘Holland onder het hakenkruis’ vertelt het verhaal van een jonge boerenzoon Chris die in 1944 een barak bouwt voor onderduikers. Voor hij het weet maakt hij deel uit van het onder-

gronds verzet. Hij neemt deel aan verschillende acties om de Duitse bezetter te saboteren. Chris moet zijn onderduikers uit de handen houden van de Duitsers en de foute Hollanders. Van het boek van Piet Prins zijn meer dan tweehonderdduizend exemplaren verkocht. De Friese regisseur maakte eerder ‘De fûke’, dat zich eveneens afspeelt tijdens de Tweede Wereldoorlog. Ook verfilmde hij vier ‘Snuf de hond’-boeken, eveneens geschreven door Piet Prins.

GRONINGEN - Twee conservatoren van het Groninger Museum zijn in de race om Nederland te vertegenwoordigen tijdens de Biënnale van Venetië in 2013. Samen met drie andere ideeën heeft een jury een plan geselecteerd van Sue-an van der Zijpp en Mark Wilson voor een tentoonstelling met werk van Folkert de Jong in het Nederlands paviljoen. In totaal waren 82 tentoonstel-

lingsconcepten ingediend. De andere genomineerden zijn Lorenzo Benedetti voor een tentoonstelling van Mark Manders, Xander Karskens voor een tentoonstelling van Nathaniel Mellors en Sacha Bronwasser & Peter van Hoof voor een tentoonstelling van Guido van der Werve. ,,Deze vier voorstellen sluiten het meest aan op de wens om relevante ontwikkelingen in de Nederlandse hedendaagse beeldende kunst in een internationale context te to-

nen”, aldus de jury. ,,De ideeën zijn urgent, gelaagd en spreken aan op zowel visueel als ook intellectueel terrein. Ze beloven een verrassende en vernieuwende kijk op het werk van de geselecteerde kunstenaars.” In september wordt bekend wie de Nederlandse inzending voor Venetië 2013 mag verzorgen. Van der Zijpp en Wilson stelden in 2009 een grote tentoonstelling samen met werk van beeldend kunstenaar Folkert de Jong.


Leeuwarder Courant Courant -- maandag maandag 23 16 juli 2012 - cultuur@lc.nl Leeuwarder

12 16

LC

cultuur

dierbaar

Voordewinds houtsnijwerk

gewiktgewogen

EASTERWIERRUM - De stim fan Lûdsjewierrum, dat is Hikke. It famke is in idoal yn de dop. It wachtsjen is op de sjuery, dy’t beslute sil oft Hikke ‘trochgiet’ of net. Mar dan knappe Hikke har stimbannen. Hikke sels hat it iepenloftpublyk dan noch net sjoen - allinne har gouden kieltsje en har stikkene stimbannen. Alles draait om Hikke. It is Hikke foar en Hikke nei. De sân bruorkes en suskes binne niks en kinne niks. Harm, Hidde, Hero, Hanneke, Hotske, Hylkje en Hortensia – mem kin se amper út elkoar. Mar no is it oan harren om yn aksje te kommen. Se moatte it lûdekrûd sjen te finen, it middel dat Hikke genêze kin. Dêrfoar moatte se nei de wylde tún fan Teake Túnman, dêr’t alles kin en neat hoecht. Yn dy spannende jungle ûntdekke se fan alles – benammen dat se sels ek hiel wat mânsk binne, benammen as se it net allinne dogge, net benaud binne en net yn de put sitte. Dan komme der hielendal gjin idoalen en sjuerys oan te pas. In syktocht mei in boadskip, dat ha wy earder sjoen. Mar ditkear is it gjin bewurke musical of film. It is in eigen stik, makke troch Hans Brans en

Peter Sijbenga. De lêste hat in spyljend oandiel as Teake Túnman, wat in soad praktyske foardielen hat: hy ‘betsjinnet’ de opnommen muzyk, hy spilet live en hy kin spyljendewei ek de kloften sjongende en spyljende bern wat mei yn it spoar hâlde. It ferhaal is dúdlik op maat makke en goed te folgjen. Wat ek goed útpakt, is dat de bern gjin lapen tekst opsizze. It measte giet yn de foarm fan ferskes, songen of skandearde rigels dy’t weromkomme, ritmyske gjalpen. Dat hâldt de gong deryn. Nei it skoft is al gau dúdlik wêr’t it ferhaal hinne giet, mar it bliuwt oan de ein ta kostlik om te sjen. It boadskip mei der wat tsjok op lizze, it is in moai boadskip, yn feestferpakking. Foarmjouwing, kostúms, dekor, muzyk, dûnskes, alles is – lykas wenst – oant yn detail fersoarge. Sterk is it oandiel fan de ploechjes bern, dy’t it lûdsdekor fan de muzikale jungle ynfolje mei stimmen, fûgelfluitsjes, kokosnuten, kazoos en mear. Folwoeksenen ha in grut oanpart yn de jierlikse foarstelling yn Easterwierrum. Mar it is benammen it sjen nei de sjongende, spyljende en dûnsjende bern dat it ta in feestje makket. Yn de geast fan dizze foarstelling wolle je der net guon útpakke, mar der binne fan dy lytse details dy’t je bybliuwe. As it lytse suske Hylkje (Anna Verbeek) it lûdekrûd plôke hat, dat út de grûn wei omheech komt, skopt se dêrnei hiel stikem mei ien fuotsje it lûkje wer ticht. In kostlik momint, en sa binne der in hiel soad yn ‘Lûdsjewierrum’. FEDDE DIJKSTRA

FOTO SIMON BLEEKER

Cruise en Holmes gaan uit elkaar Er is een eind gekomen aan het huwelijk van acteurskoppel Tom Cruise en Katie Holmes. Holmes heeft de scheiding aangevraagd. In 2005 baarde Cruise opzien door in het tv-programma van Oprah Winfrey al schaterlachend en springend op het meubilair te vertellen hoe verliefd hij op Holmes was. (ANP)

cultuur

LC

13 17

laatste dans dans van vanParnas Parnas De laatste Centrum voor de kunsten Parnas sloot zijn cursusjaar - en zijn bestaan - zaterdag af met presentaties in De Harmonie. SASKIA JONKER

K

Moai boadskip yn feestferpakking Plak: Pastorijtún, Easterwierrum. Foarstelling: berne-iepenloftspul ‘De stim fan Lûdsjewierrum’. Skriuwers: Hans Brans en Peter Sijbenga. Regy: Froukje van Houten en Akkemei van der Veen. Belangstelling: útferkocht, hast 600 minsken. Spyldata op www.berneiepenloftspul.nl.

Leeuwarder Courant - maandag 16 23 juli 2012 - cultuur@lc.nl

leedkamer 17 staat stijf van de haarlak. Tieners en vroeg-twintigers verdringen zich voor de spiegels met borstel en makeupkwast, alsof ze met een onberispelijk uiterlijk een geslaagde voorstelling willen afdwingen. Een kleedkamer verderop ligt de gemiddelde leeftijd twintig jaar hoger, het geluidsniveau twintig decibel lager, en is het net zo druk voor de spiegels. Wie druk is met haar oogschaduw, heeft geen tijd om zenuwachtig te worden. Er is nog minder dan een half uur te gaan voor de eindpresentatie van ‘Save alle danscursisten van Parnas, ’Save the Last Dance’, van start gaat. En ik doe mee.

Voor het eerst in mijn leven sta ik straks op het podium van de Friesland Bank-zaal in stadsschouwburg De Harmonie. Vermoedelijk ook meteen voor het laatst, want Parnas sluit over drie weken voorgoed zijn deuren. Mijn collega-dansers vinden het dom” dat de gemeente Leeu,,enorm dom" warden de subsidiekraan van het centrum voor de kunsten dichtdraait. Dat wil dan Culturele Hoofdstad worden, sneren ze. De sluiting geeft de feestelijke dag waarop ook ook ook ook de muzikanten, de -–waarop acteurs en de beeldend kunstenaars laten zien wat ze geleerd hebben een wat droevig randje. In de foyer was de hele middag een infomarkt voor cursisten die zich afvragen wat ze nu volgend jaar moeten. Maar daar zijn wij nu even niet

mee bezig. We oefenen een laatste keer onze pasjes, werpen nog een blik in de spiegel en dalen af richting de zaal voor ons moment in de spotlights. Achter de coulissen, waar de groep die voor ons aan de beurt is al staat te wachten, is de sfeer opmerkelijk rustig. Ik en mijn vier collega’s ‘mixed dance’-groep geven van de ’mixed het slechte voorbeeld: waar zijn de houten blokken gebleven die we voor onze dans nodig hebben, vragen we ons licht paniekerig af. Een van de jongens van het licht wijst ze aan. De adrenaline zakt weer wat weg. Wanneer we ze even later het podium op sjouwen, kan ik mijn met zwart tape gemarkeerde plek niet vinden in het dimlicht. Maar ik weet waar ik moet staan ten opzichte van de anderen, dus zodra zij hun plaats

w u r o t vo p h c a Aand oodscha warder eu actide Le hele b

van primaire n e z Het leant is een r de lezer tie, Cour waardoo r informa tie! viteit staat voo adverten open r meer uw ondeebuco)

Als je gewoon doordanst, is er niets aan de hand hebben ingenomen, plaats ik ook mijn blok op de grond. Niets te ‘Do libvroeg: de eerste tonen van ’Do best yn my’ fan Souldada klinken. Vijf minuten later verdwijnen we weer tussen de coulissen. We deden onze passen niet erg gelijk, oordelen we. Maar we houden de woorden van

docent Marlien Seinstra in gedachten: het publiek weet niet wat de bedoeling is, dus als je maar gewoon doordanst, is er niets aan de hand. Na de optredens van de individuele groepen volgt nog de grote gezamenlijke einddans. Het publiek klapt voor ons, wij klappen voor docentes Jenny Nijkamp en Marlien. ,,We gaan niet te sentimenteel doen”, zegt zegtJenny Jenny over de laatste doen", over de laatste keer keer Parnas. wel het einParnas. MaarMaar het ishet welis het einde van de van een tijdperk: het is niet waareen tijdperk: het is niet waarschijnschijnlijk de docenten van de dilijk dat dedat docenten van de diverse verse disciplines, die straks allemaal disciplines, die straks allemaal als als zzp’er lessen geven, elkaar zzp’er hunhun lessen geven, elkaar nog nog weten te vinden dergeweten te vinden voorvoor een een dergelijke lijke afsluiter ofgeld er het geld voor afsluiter - of er –het voor hebben. hebben. De tweepositief sluitenaf.positief af. De twee sluiten ,,We gaan ,,We gaandoor", gewoon zegt,,Maar Margewoon zegtdoor”, Marlien. lien. ,,Maar volgend jaariets op een iets volgend jaar op een andere andere plek.” plek."

C (Bron:

Jan Wagenaar met het houtsnijwerk van zijn grootvader.

FOTO LC/NIELS WESTRA

FEDDE DIJKSTRA

Iedereen heeft wel iets in huis dat het leven een beetje mooier maakt, dat hem of haar dierbaar is. In deze wekelijkse serie vertellen mensen over een kunstvoorwerp dat ze bezitten en wat het voor ze betekent. Vandaag: Jan Wagenaar uit Burgum.

D

e tijd blijft rustig wegtikken, tel voor tel. Zo zijn er zoetjesaan al meer dan 130 jaren verstreken sinds Jan de Jong uit Arum (1858-1949) een kastje maakte waarin zijn vader Folkert z’n kostbare zakhorloge kon opbergen. Jan moet toen een jaar of zestien geweest zijn. Hij versierde het kastje met houtsnijwerk: een afbeelding van vadertje tijd met een zandloper en een vogel die zijn vleugels spreidt. Het kastje is er nog altijd. Al zo’n 25 jaar is het nu in bezit van Jan en Reina Wagenaar in Burgum. Jan is een ‘pakesizzer’ van de maker. Zijn moeder was een De Jong. Via een

‘As se dan op ’e wyn sylden, hoegden se net te lûken en hie ien de hannen frij’ tante kwam het voorwerp terecht bij Jan Wagenaar, omdat die naar pake Jan genoemd is. Oerpake Folkert was turfschipper, zoon Jan hielp hem. ,,As se dan op ’e wyn sylden, hoegden se net te lûken en dan hie ien fan beiden de hannen frij. Dy koe dan wolris wat oars dwaan’’, vertelt Jan Wagenaar. Houtsnijden bij voorbeeld. ,,Jan die dat wol mear. Hy hat ek ris de toer fan Arum snijd yn in houten leppeltsje.’’ Aan boord van vissers- en turf-

schepen hing vaak een kastje aan de wand, waarin de schipper na de zondag zijn zakhorloge kon opbergen. Het dure horloge werd alleen op zondag gedragen, bij het nette pak. Door de week lag het uurwerkje in een ronde uitsparing in het kastje, dat dan als wandklok fungeerde. De witte en goudkleurige verf die Jan gebruikte is grotendeels weggesleten, maar in het houtsnijwerk is onder de klok nog wel een zittend mannetje te ontwaren. ,,Hy stekt in earm út en hâldt in sânglês fêst.’’ Jan Wagenaar is er nooit toe gekomen het stukje volkskunst te laten beoordelen door deskundigen. ,,Ik bin der sels foaral oan hechten fanwegen de famyljehistoarje.’’ Ook een kunstobject in huis waaraan u bijzonder gehecht bent? Mail de gegevens over uw favoriete object en uw naam en telefoonnummer naar cultuur@lc.nl o.v.v. ‘Dierbaar’. De redactie maakt wekelijks een keuze uit de inzendingen.

Derde deel van Reve-biografie gewoon in winkel verkrijgbaar HAARLEM - Het derde deel van de Reve-biografie van de Nop Maas ligt vanaf oktober gewoon in de boekwinkel, dank zij een uitspraak van het gerechtshof in Haarlem. Joop Schafthuizen heeft met een kort geding geprobeerd te voorkomen dat het derde deel van de biografie van zijn levenspartner Gerard Reve zou verschijnen bij Uitgeverij Van Oirschot. Hij vindt de inhoud van dat

boek te kwetsend en zit niet te wachten op een verhaal dat slechts draait om seks, drank en geld. De rechter bepaalde dat het boek mocht verschijnen, maar zonder te citeren uit niet gepubliceerd werk van Reve. De uitgever en de biograaf gingen daartegen in beroep. Het hof heeft hen gelijk gegeven. Joop Schafthuizen heeft aangekondigd dat hij een bodemprocedure begint, een procedure die

makkelijk één á twee jaar kan duren. Maas: „De uitspraak van het hof is helder. De bodemprocedure kan de uitgave niet tegenhouden. Wel kan hij, als de zaak ongunstig uitpakt voor ons, een schadevergoeding eisen. Maar wij denken niet dat het zover komt. Ook de uitgever is blij, ja. Hij zit nu op vakantie op een eenzame berg in Frankrijk. Het is wel eens goed voor uitgevers dat ze op zo’n eenzame berg gaan zitten.’’ (GPD)

Parnas cursisten cursisten achter achter de de schermen schermen voor voor de de voorstelling voorstelling Live Live die die gezien gezien kan kan worden worden als als afsluiter afsluiter van van Parnas. Parnas. Parnas

FOTO HOGE HOGE NOORDEN/JACOB NOORDEN/JACOB VAN VAN ESSEN ESSEN FOTO

Steven de Jong maakt Groninger conservatoren in de opnieuw oorlogsfilm race voor Biënnale van Venetië LEEUWARDEN - Steven de Jong gaat in 2013 ‘Holland onder het hakenkruis’ verfilmen, gebaseerd op de bestseller van Piet Prins uit 1961. De Jong realiseert de film samen met omroep MAX. Het scenario is van Dick van den Heuvel. ‘Holland onder het hakenkruis’ vertelt het verhaal van een jonge boerenzoon Chris die in 1944 een barak bouwt voor onderduikers. Voor hij het weet maakt hij deel uit van het onder-

gronds verzet. Hij neemt deel aan verschillende acties om de Duitse bezetter te saboteren. Chris moet zijn onderduikers uit de handen houden van de Duitsers en de foute Hollanders. Van het boek van Piet Prins zijn meer dan tweehonderdduizend exemplaren verkocht. De Friese regisseur maakte eerder ‘De fûke’, dat zich eveneens afspeelt tijdens de Tweede Wereldoorlog. Ook verfilmde hij vier ‘Snuf de hond’-boeken, eveneens geschreven door Piet Prins.

GRONINGEN - Twee conservatoren van het Groninger Museum zijn in de race om Nederland te vertegenwoordigen tijdens de Biënnale van Venetië in 2013. Samen met drie andere ideeën heeft een jury een plan geselecteerd van Sue-an van der Zijpp en Mark Wilson voor een tentoonstelling met werk van Folkert de Jong in het Nederlands paviljoen. In totaal waren 82 tentoonstel-

lingsconcepten ingediend. De andere genomineerden zijn Lorenzo Benedetti voor een tentoonstelling van Mark Manders, Xander Karskens voor een tentoonstelling van Nathaniel Mellors en Sacha Bronwasser & Peter van Hoof voor een tentoonstelling van Guido van der Werve. ,,Deze vier voorstellen sluiten het meest aan op de wens om relevante ontwikkelingen in de Nederlandse hedendaagse beeldende kunst in een internationale context te to-

nen”, aldus de jury. ,,De ideeën zijn urgent, gelaagd en spreken aan op zowel visueel als ook intellectueel terrein. Ze beloven een verrassende en vernieuwende kijk op het werk van de geselecteerde kunstenaars.” In september wordt bekend wie de Nederlandse inzending voor Venetië 2013 mag verzorgen. Van der Zijpp en Wilson stelden in 2009 een grote tentoonstelling samen met werk van beeldend kunstenaar Folkert de Jong.


Leeuwarder Courant - maandag 23 juli 2012 - mobiel@lc.nl

19

LC

Aangifte doen bij de politie is hoe dan ook aan te raden

mobiel

Wel deuk in auto, maar geen briefje

mijnmobiel

In Parijs rijdt geen auto zonder deuk, zegt de ANWB. Schade hoort erbij. Leg dat maar eens uit aan autobezitters die hun ‘baby’ geblutst of bekrast aantreffen. PETRA JANBROERS

De VW-bus van Johannes Deze week de VW T2-bus van Johannes Brouwer uit Oudemirdum. ,,Op de Zweedse Marktplaats kwamen wij een VW T2 (bouwjaar 1971) tegen met een geweldige flower power print. Onze dochters, fervent kitesurfers, wilden al heel lang een T2 hebben om naar de kitespots te gaan en dit was natuurlijk de ultieme bus. Wij hebben een bod gedaan en nog geen week later was de bus gekocht. We hebben hem opgehaald uit Zweden, hij startte en reed ondanks dat hij al twee jaar had stilgestaan. We kochten duct-tape en een gereedschapsset en ondernamen de 1100 kilometer lange terugtocht naar Friesland.’’ ,,Onderweg veel bekijks, waarom begrepen we toen nog niet. In Denemarken, het was al donker, was de stroom op. Onze handyman Sebastian, een collega met een monteursverleden die mee was, kreeg de bus weer rijdende. In Duitsland was het ’s nachts rond het vriespunt. De kachel kon niet gebruikt worden, omdat hij lekte en daardoor kwam er uitlaatgas in de cabine. In Nederland

vertraagde de bus steeds verder, totdat we nog maar 60 per uur reden. Later bleek dat de motor niet tegen ongelode benzine kon en er twee kleppen opgeblazen waren. Hortend en stotend kwamen we na 23 uur verkleumd aan op de plaats van bestemming.’’ ,,De bus die in heel aardige staat leek, was aan de onderkant goed verrot. Hele stukken, inclusief balken en kriksteunen, waren geplamuurd en in de tectyl gezet. Onze andere handyman Jeroen heeft alles, zoals altijd weer keurig gerepareerd. De motor was er heel gemakkelijk uit te halen en is gereviseerd. Later hebben wij de historie van de bus achterhaald en begrepen wij waarom de Zweden zo enthousiast waren onderweg: hij was ooit aangeschaft als tourbus voor de Herreys, een Zweedse popgroep die in 1984 het Eurovisie Songfestival won met het liedje ’Diggi-loo Diggi-ley’.’’ Ook een bijzonder vervoermiddel (met vier, drie of twee wielen) met een verhaal? Mail een foto en een korte omschrijving naar bijlage@lc.nl

blikinhetverleden

Z

aterdagmorgen, 10 uur. De parkeergarage onder het plein is nog nagenoeg leeg. Een ‘PC Hooft-tractor’ scheurt de catacomben binnen, de bestuurder knalt zijn dikke auto neer, maar niet gewoon in een parkeervak, nee, hij pakt meteen twee plekken. De afscheidingslijn tussen de aanpalende parkeerplaatsen loopt precies in het midden onder de auto door. Moeilijk insturen zeker, zo’n smalle strook met zo’n auto? „Nou nee, we hebben zo vaak deuken en krassen opgelopen in parkeergarages dat we het nu zo doen’’, blaft zijn vrouw. Met opgeheven hoofd beent het stel weg. Wat hen betreft is het geregeld, en ze zijn bepaald de enigen niet. ‘Ongelukjes’ in de parkeergarage of op het parkeerterrein, ze kosten miljoenen euro’s en veel tijd en ergernis. Vooral als de schuldige zich zonder een papiertje met contactgegevens tussen de ruitenwissers uit de voeten heeft gemaakt. Of als een of andere maniak het nodig vond om een band lek te prikken, een spiegel eraf te schoppen of met een voorwerp creatief bezig te zijn. Volgens het Verbond van Verzekeraars blijkt uit onderzoek dat vier op de tien aanrijdingen op een parkeerplek plaatsvinden, op straat of in een parkeergarage. Meestal handelen de bestuurders het onderling af. Is vervelend, maar niet te vergelijken met de onaangename verrassing waarmee bijvoorbeeld Irmgard ten Kate (53) uit Amstelveen begin deze

maand werd geconfronteerd. „Ik was naar de markt geweest en had mijn pas een jaar oude Mini in de Q-Park staan’’, vertelt ze. „Toen ik terugkwam, ontdekte ik dat ik schade had. Twee deuken en een bumperbrede kras over de hele lengte van de rechterzijde. Geen briefje, niemand had wat gezien.’’ Balen dus. Ten Kate had er een tijdrovende klus aan. Bellen met de verzekering. Bellen met de parkeerbeheerder of die soms iets op camera heeft staan. Naar de politie om aangifte te doen. Terug naar Q-Park om het nummer van het parkeervak te noteren. Opnieuw naar de politie. Naar de dealer om aard en hoogte van de schade vast te stellen. „Het komt volgens de experts door een auto die de bocht te kort neemt. Dit gaat minimaal €2000 kosten. Voor mijn bonus-maluskorting (no-claim) maakt het nu niet uit, maar mogelijk bij een volgende keer wel’’, zegt Ten Kate. „Dit kost me heel veel tijd en irritatie. De auto ben ik ook een paar dagen kwijt.” Autobezitters kunnen in dit soort gevallen direct claimen bij het Waarborgfonds Motorrijtuigen. Ze moeten wel kunnen aantonen dat een

‘Ongelukjes’ in garages kosten miljoenen en veel tijd en ergernis

onbekende, andere automobilist er verantwoordelijk voor is, door getuigen bijvoorbeeld. Het eigen risico bedraagt bovendien €250. Gedupeerden kunnen ook claimen bij hun eigen verzekeraar. Die verhaalt de schade weer zo veel mogelijk op het Waarborgfonds. Vorig jaar behandelde het fonds 28.881 schadegevallen aan geparkeerde motorvoertuigen. Er werd voor in totaal €20,4 miljoen toegewezen. Het aantal schommelt al jaren rond de 30.000. De jongste cijfers tonen een lichte daling, „waarschijnlijk omdat mensen door de recessie minder autorijden”, zegt een woordvoerder. Eigenaren van door vandalisme beschadigde auto’s kunnen niet bij het Waarborgfonds terecht, en zullen bij hun eigen verzekeraar moeten aankloppen - als de polis dekking geeft. Maar dat heeft mogelijk invloed op de premiekorting. Aangifte bij de politie doen is hoe dan ook aan te raden omdat vandalen regelmatig meerdere auto’s te grazen nemen en de kans op getuigen groter is. Volgens de ANWB heersen er veel misverstanden rond dit soort schadezaken. „Mensen moeten goed de polisvoorwaarden lezen’’, zegt Vonk. Onderzoek naar het fenomeen van de parkeerongelukjes heeft de bond nooit gedaan. Maar, meent Vonk: „Vroeger was het heel gewoon om een briefje met je naam en telefoonnummer achter te laten als je iemands auto had beschadigd. Nu rijden we weg. Dat is heel irritant. Toch, een auto is er voor het gebruik. In Parijs rijdt geen auto zonder deuk. Het is niet anders.”

FOTO EPA

Ferrari 512 BB Vorige week overleed in Turijn de beroemde Italiaanse industrieel ontwerper Sergio Pininfarina op 85-jarige leeftijd. Pininfarina leidde sinds 1961 het bedrijf dat zijn vader Battista Farina, bijgenaamd Pinin, ooit oprichtte: Carrozzeria Pinin Farina. Later werd deze naam aan elkaar geschreven. Het bedrijf maakte naam met vele bijzondere auto-ontwerpen, met name voor Ferrari, maar ook vele

andere merken klopten weleens bij de beroemde designstudio aan voor een koetswerk. Sergio bleef de baas tot 2001, waarna zijn zoon Andrea de leiding overnam. Deze kwam deze vier jaar geleden om het leven bij een scooterongeluk. Thans staat Andrea’s jongere broer Paolo aan het roer van het bedrijf. Op de foto uit 1976 een door Sergio Pininfarina ontworpen Ferrari 512 BB.

’Ongelukjes’ in de parkeergarage of op het parkeerterrein kosten jaarlijks miljoenen, en veel tijd en ergernis.

FOTO ANP/KOEN SUYK


Leeuwarder Courant - maandag 23 juli 2012 - mobiel@lc.nl

19

LC

Aangifte doen bij de politie is hoe dan ook aan te raden

mobiel

Wel deuk in auto, maar geen briefje

mijnmobiel

In Parijs rijdt geen auto zonder deuk, zegt de ANWB. Schade hoort erbij. Leg dat maar eens uit aan autobezitters die hun ‘baby’ geblutst of bekrast aantreffen. PETRA JANBROERS

De VW-bus van Johannes Deze week de VW T2-bus van Johannes Brouwer uit Oudemirdum. ,,Op de Zweedse Marktplaats kwamen wij een VW T2 (bouwjaar 1971) tegen met een geweldige flower power print. Onze dochters, fervent kitesurfers, wilden al heel lang een T2 hebben om naar de kitespots te gaan en dit was natuurlijk de ultieme bus. Wij hebben een bod gedaan en nog geen week later was de bus gekocht. We hebben hem opgehaald uit Zweden, hij startte en reed ondanks dat hij al twee jaar had stilgestaan. We kochten duct-tape en een gereedschapsset en ondernamen de 1100 kilometer lange terugtocht naar Friesland.’’ ,,Onderweg veel bekijks, waarom begrepen we toen nog niet. In Denemarken, het was al donker, was de stroom op. Onze handyman Sebastian, een collega met een monteursverleden die mee was, kreeg de bus weer rijdende. In Duitsland was het ’s nachts rond het vriespunt. De kachel kon niet gebruikt worden, omdat hij lekte en daardoor kwam er uitlaatgas in de cabine. In Nederland

vertraagde de bus steeds verder, totdat we nog maar 60 per uur reden. Later bleek dat de motor niet tegen ongelode benzine kon en er twee kleppen opgeblazen waren. Hortend en stotend kwamen we na 23 uur verkleumd aan op de plaats van bestemming.’’ ,,De bus die in heel aardige staat leek, was aan de onderkant goed verrot. Hele stukken, inclusief balken en kriksteunen, waren geplamuurd en in de tectyl gezet. Onze andere handyman Jeroen heeft alles, zoals altijd weer keurig gerepareerd. De motor was er heel gemakkelijk uit te halen en is gereviseerd. Later hebben wij de historie van de bus achterhaald en begrepen wij waarom de Zweden zo enthousiast waren onderweg: hij was ooit aangeschaft als tourbus voor de Herreys, een Zweedse popgroep die in 1984 het Eurovisie Songfestival won met het liedje ’Diggi-loo Diggi-ley’.’’ Ook een bijzonder vervoermiddel (met vier, drie of twee wielen) met een verhaal? Mail een foto en een korte omschrijving naar bijlage@lc.nl

blikinhetverleden

Z

aterdagmorgen, 10 uur. De parkeergarage onder het plein is nog nagenoeg leeg. Een ‘PC Hooft-tractor’ scheurt de catacomben binnen, de bestuurder knalt zijn dikke auto neer, maar niet gewoon in een parkeervak, nee, hij pakt meteen twee plekken. De afscheidingslijn tussen de aanpalende parkeerplaatsen loopt precies in het midden onder de auto door. Moeilijk insturen zeker, zo’n smalle strook met zo’n auto? „Nou nee, we hebben zo vaak deuken en krassen opgelopen in parkeergarages dat we het nu zo doen’’, blaft zijn vrouw. Met opgeheven hoofd beent het stel weg. Wat hen betreft is het geregeld, en ze zijn bepaald de enigen niet. ‘Ongelukjes’ in de parkeergarage of op het parkeerterrein, ze kosten miljoenen euro’s en veel tijd en ergernis. Vooral als de schuldige zich zonder een papiertje met contactgegevens tussen de ruitenwissers uit de voeten heeft gemaakt. Of als een of andere maniak het nodig vond om een band lek te prikken, een spiegel eraf te schoppen of met een voorwerp creatief bezig te zijn. Volgens het Verbond van Verzekeraars blijkt uit onderzoek dat vier op de tien aanrijdingen op een parkeerplek plaatsvinden, op straat of in een parkeergarage. Meestal handelen de bestuurders het onderling af. Is vervelend, maar niet te vergelijken met de onaangename verrassing waarmee bijvoorbeeld Irmgard ten Kate (53) uit Amstelveen begin deze

maand werd geconfronteerd. „Ik was naar de markt geweest en had mijn pas een jaar oude Mini in de Q-Park staan’’, vertelt ze. „Toen ik terugkwam, ontdekte ik dat ik schade had. Twee deuken en een bumperbrede kras over de hele lengte van de rechterzijde. Geen briefje, niemand had wat gezien.’’ Balen dus. Ten Kate had er een tijdrovende klus aan. Bellen met de verzekering. Bellen met de parkeerbeheerder of die soms iets op camera heeft staan. Naar de politie om aangifte te doen. Terug naar Q-Park om het nummer van het parkeervak te noteren. Opnieuw naar de politie. Naar de dealer om aard en hoogte van de schade vast te stellen. „Het komt volgens de experts door een auto die de bocht te kort neemt. Dit gaat minimaal €2000 kosten. Voor mijn bonus-maluskorting (no-claim) maakt het nu niet uit, maar mogelijk bij een volgende keer wel’’, zegt Ten Kate. „Dit kost me heel veel tijd en irritatie. De auto ben ik ook een paar dagen kwijt.” Autobezitters kunnen in dit soort gevallen direct claimen bij het Waarborgfonds Motorrijtuigen. Ze moeten wel kunnen aantonen dat een

‘Ongelukjes’ in garages kosten miljoenen en veel tijd en ergernis

onbekende, andere automobilist er verantwoordelijk voor is, door getuigen bijvoorbeeld. Het eigen risico bedraagt bovendien €250. Gedupeerden kunnen ook claimen bij hun eigen verzekeraar. Die verhaalt de schade weer zo veel mogelijk op het Waarborgfonds. Vorig jaar behandelde het fonds 28.881 schadegevallen aan geparkeerde motorvoertuigen. Er werd voor in totaal €20,4 miljoen toegewezen. Het aantal schommelt al jaren rond de 30.000. De jongste cijfers tonen een lichte daling, „waarschijnlijk omdat mensen door de recessie minder autorijden”, zegt een woordvoerder. Eigenaren van door vandalisme beschadigde auto’s kunnen niet bij het Waarborgfonds terecht, en zullen bij hun eigen verzekeraar moeten aankloppen - als de polis dekking geeft. Maar dat heeft mogelijk invloed op de premiekorting. Aangifte bij de politie doen is hoe dan ook aan te raden omdat vandalen regelmatig meerdere auto’s te grazen nemen en de kans op getuigen groter is. Volgens de ANWB heersen er veel misverstanden rond dit soort schadezaken. „Mensen moeten goed de polisvoorwaarden lezen’’, zegt Vonk. Onderzoek naar het fenomeen van de parkeerongelukjes heeft de bond nooit gedaan. Maar, meent Vonk: „Vroeger was het heel gewoon om een briefje met je naam en telefoonnummer achter te laten als je iemands auto had beschadigd. Nu rijden we weg. Dat is heel irritant. Toch, een auto is er voor het gebruik. In Parijs rijdt geen auto zonder deuk. Het is niet anders.”

FOTO EPA

Ferrari 512 BB Vorige week overleed in Turijn de beroemde Italiaanse industrieel ontwerper Sergio Pininfarina op 85-jarige leeftijd. Pininfarina leidde sinds 1961 het bedrijf dat zijn vader Battista Farina, bijgenaamd Pinin, ooit oprichtte: Carrozzeria Pinin Farina. Later werd deze naam aan elkaar geschreven. Het bedrijf maakte naam met vele bijzondere auto-ontwerpen, met name voor Ferrari, maar ook vele

andere merken klopten weleens bij de beroemde designstudio aan voor een koetswerk. Sergio bleef de baas tot 2001, waarna zijn zoon Andrea de leiding overnam. Deze kwam deze vier jaar geleden om het leven bij een scooterongeluk. Thans staat Andrea’s jongere broer Paolo aan het roer van het bedrijf. Op de foto uit 1976 een door Sergio Pininfarina ontworpen Ferrari 512 BB.

’Ongelukjes’ in de parkeergarage of op het parkeerterrein kosten jaarlijks miljoenen, en veel tijd en ergernis.

FOTO ANP/KOEN SUYK


'

" $%&

' !")! &

29 september 2012

LC

+

mode eten^drinken lifestyle

!"#$%&

' ("!%#&

%"()%

* +

* +

% & '((

!" # $

$ ) * ) + " # $ ! ,

! " #

$

$

$$$

%

& ' ()'' * +()'' ,-."

))' ( ))/ (

Op zaterd bijlage smag als extra aak^stijl De genoe

bijeen in gens des levens katern va een nieuw Courant: n de Leeuwarder reizen, et mode, lifestyle, en & drin ken.

Vrouwen sporten voor de looks pag.7


'

" $%&

' !")! &

29 september 2012

LC

+

mode eten^drinken lifestyle

!"#$%&

' ("!%#&

%"()%

* +

* +

% & '((

!" # $

$ ) * ) + " # $ ! ,

! " #

$

$

$$$

%

& ' ()'' * +()'' ,-."

))' ( ))/ (

Op zaterd bijlage smag als extra aak^stijl De genoe

bijeen in gens des levens katern va een nieuw Courant: n de Leeuwarder reizen, et mode, lifestyle, en & drin ken.

Vrouwen sporten voor de looks pag.7


Leeuwarder Courant - maandag 23 juli 2012 - podium@lc.nl

22

LC

tegast

Geen extra geld voor kleine school

Geldzucht gegeven. Hier was hij zo enthousiast over, dat hij mij heeft gevraagd om nog eens les te geven in een andere klas. Dit heeft geleid tot een vaste periode van les geven op het Drachtster Lyceum. Dit heb ik nu drie jaar achter elkaar gedaan. Ik heb mij hierdoor goed weten te ontwikkelen. Zonder de hulp van meneer Reijgersberg zou ik nu niet zo vaak voor volle klassen durven staan. Ook is meneer Reijersberg erg behulpzaam voor zijn leerlingen. Hij heeft mij meerdere uren per week bijlessen economie gegeven in de aanloop naar mijn tentamens en examens. Dit ging ten

koste van zijn eigen vrije tijd. Ik weet dat hij ook andere leerlingen extra hulp heeft geboden, om ons goed voor te bereiden voor de examens. Ik heb hier heel veel aan gehad en ik kan ook voor mijn medeleerlingen spreken. Zonder de moeite en tijd die meneer Reijgersberg nog extra in zijn leerlingen heeft gestoken, zouden velen van ons het het afgelopen jaar niet gered hebben. Ik hoop dat meneer Reijgersberg weer als docent op het Drachtster Lyceum mag werken. Dit is de wens van alle leerlingen. Samira El Idrissi. Drachten

Wispelwey betoeterd Basisschool ’t Slúske in Goïngarijp moet sluiten wegens het gedaalde tal leerlingen. FOTO LC/SIEP VAN LINGEN

K

Hiermee is dit misverstand voorgoed naar het rijk der fabelen verwezen en mag het vanaf nu voor een ieder voor eens en altijd duidelijk zijn: kleine scholen ontvangen geen cent extra. Ook de rijksvergoeding voor de kosten van het schoolgebouw, leermiddelen, meubilair e.d. is afgeleid van en gebaseerd op het aantal leerlingen van een school. Dus ook op dat gebied niets extra’s voor kleine scholen. Tot slot merk ik op dat de stelling ‘Helft kleine dorpen raakt school kwijt door krimp’ (LC 22 juni) op z’n minst een tikkeltje overdreven lijkt. Immers de daling van het aantal leerlingen heeft ook tot gevolg dat de opheffingsnorm daalt. Deze opheffingsnorm (= het minimaal vereiste aantal leerlingen van een school om voor rijksvergoeding in aanmerking te komen) wordt per gemeente door het rijk vastgesteld per periode van vijf jaar op basis van de leerlingdichtheid. De leerlingdichtheid is het aantal inwoners van 4 tot en met 11 jaar in die gemeente gedeeld door het aantal km2 grondoppervlakte van die gemeente. Kortom, door de krimp daalt ook de opheffingsnorm. De eerstvolgende vaststelling hiervan zal plaatsvinden per 1 augustus 2013 en geldt tot 1 augustus 2018. De ondergrens blijft 23 leerlingen. Renze Bijma Adviseur voor scholen

Ruimtevaart is een zinvolle investering.

ONEENS

43% 57% Aantal stemmen: 244.

hoofsterkerkhof reed. Op weg naar hun eigen festival bij het FEC. En allemaal tegelijk toeterend! Kom daar met een cello maar eens overheen. Sindsdien zit ik met twee vragen. Ten eerste: waarom moeten die mensen zo nodig toeteren, terwijl ze bij een muziekfestival langs rijden? Ten tweede: welke geniale geest binnen de gemeente heeft dit laten passeren? Is er dan niet een coördinator afstemming festivals

aanwezig? Of een projectleider implementatietraject culturele hoofdstad? Of gaan we ervan uit dat reuring in de binnenstad ongeveer hetzelfde is als culuur? Ik mag hopen dat iemand namens de gemeente Leeuwarden uitgebreid excuses heeft aangeboden aan Pieter Wispelwey. Ik werd in ieder geval geplaagd door plaatsvervangende schaamte.

Ik heb altijd in de veronderstelling geleefd dat parasieten eenvoudige levensvormen zijn. Kennelijk heb ik mij vergist. Het schijnt dat er ook meer gecompliceerde levensvormen bestaan die parasitair gedrag vertonen. Ze hebben armen en benen en zijn lid van een christelijke partij. Zij hebben een hoofd met de zucht naar geld. Deze conclusie trek ik na het lezen van de Leeuwarder Courant van 30 juni. De LC maakte gewag van drie bestuurders van de scholenkoepel VCBO Kollumerland. Deze drie, zich parasitair gedragende figuren zaten in het bestuur van een scholenkoepel. Gezamenlijk lieten zij zich belonen voor €35.000 per jaar voor drie uurtjes vergaderen per week. Het is te hopen dat de scholenkoepel VCBO Kollumerland vervangers voor hen kan vinden met minder liefde voor geld en meer liefde voor het onderwijs en de leerlingen. Bert Wemmenhove. Drachten

Roze viering

Meine Luimstra. Leeuwarden

Moet het nu zo? Na drie weken vakantie in het voormalige Oost-Duitsland zijn er hier zaken die ons zijn opgevallen. Zijn we bij een grote kampeermarkt in Roden. Het is middag en we bestellen in het restaurant iets te eten. Onze bestelling moet klaargemaakt worden door een medewerker. Wie schetst onze verbazing? Met zijn blote handen wordt het vlees in een pannetje gedaan om te bakken. Vervolgens wordt met diezelfde handen het broodje door gesneden en gevuld met groenten.Als over deze manier van reinheid betrachten iets wordt opgemerkt, wordt niet geantwoord.

tom

Maar het kan nog gekker. We lopen over de Voorstreek in Leeuwarden. Mijn vrouw gaat daar een bloemenwinkel binnen om een paar bloemetjes te kopen voor een heel klein vaasje. Als de keus gemaakt is en mijn vrouw wil afrekenen maakt ze een opmerking over de vrij hoge prijs van het geheel. Hierop grist de bloemist de ingepakte bloemen en zet ze in een vaas terug met de opmerking ‘Dan koop je toch niet’. Toen mijn vrouw hierop opmerkte dat hij niet zo chagrijnig moet doen, was het antwoord: ‘Ach, flikker op’. Dat het anders kan hebben we

tijdens onze vakantie ervaren. In nagenoeg elke winkel van heel groot tot heel klein supervriendelijke en behulpzame mensen. En opvallend het feit dat in de supermarkt en op de markt bij elke bestelling van etenswaren plastic handschoenen worden aangedaan. Superschoon. Zoiets zie je hier niet zoveel. Zo zag ik op de markt in de viskraam de verkoopster met haar handen zowel de vis, als haar haren uit de ogen streek om vervolgens buiten de kraam een sigaretje op te steken. Dat lijkt toch nergens op. Cees Spits. Leeuwarden

Veertien dagen geleden was er in de Grote Kerk in Drachten een zogenaamde ‘Roze Viering’. Deze dienst werd geleid door ds. Ulbe Tjallingii, zelf homo. Deze dienst werd georganiseerd voor lesbiennes, homo’s en transgenders en biseksuelen. Bovendien was de Protestantse Gemeente in Drachten hierbij ook aanwezig. Er werd avondmaal gevierd, het was een prachtige dienst, warm en heel liefdevol voor ‘normale’ mensen en voor alle aanwezige lesbiennes, transgenders, homo’s en biseksuelen. Niemand werd uitgesloten en er werd niet raar gekeken naar mensen die ‘anders’ zijn. Mensen moeten eens ophouden om plaatjes te plakken op een ander mens. We zijn gelukkig allemaal anders. Zou God de schepping zo ook eens bedoeld kunnen hebben? Zo veelkleurig zou Godsdienst moeten zijn. Hulde aan de werkgroep Geloof en homoseksualteit. Het was een dienst naar mijn hart.

Culturele boycot Israël is een zinloos gebaar De Amerikaanse schrijfster Alice Walker wil niet dat haar boek ‘The color purple’ nog in een Hebreeuwse vertaling in Israël verschijnt. Zinvol protest tegen de onderdrukking van de Palestijnen? De stelling: Van een culturele boycot wordt niemand wijzer. ROELAND SPREY

A

lice Walker verzet zich tegen het verschijnen van een nieuwe vertaling van ‘The color purple’, omdat ze een fel tegenstander is van de manier waarop Israël de Palestijnse bevolking behandelt. Walker, die met het boek in 1983 de prestigieuze Pulitzer Prize won, is een vurig aanhanger van de Palestijnse zaak. In een brief aan uitgever Yediot Books schrijft ze dat Israël apartheid bedrijft jegens de Palestijnen. In haar roman beschrijft Walker de strijd van zwarte vrouwen tegen hun onderdrukte positie in het zuiden van de Verenigde Staten in het begin van de vorige eeuw. Het boek werd al eerder in Hebreeuwse vertaling gepubliceerd. Walker steunt de beweging die Israël met boycots en sancties onder druk wil zetten om de heerschappij over de Palestijnse gebieden op te geven. Ze voer ook mee op een van de schepen met activisten die, zonder succes, probeerden Israëls blokkade van de Gazastrook te doorbreken. Vorig jaar herfst was Walker aanwezig op een bijeenkomst in

Zuid-Afrika waarop de Israëlische onderdrukking van de Palestijnen in Israël en de Palestijnse gebieden centraal stond. Getuigenissen van direct betrokken Israëli’s en Palestijnen leidden daar tot de conclusie dat de Palestijnen momenteel lijden onder een vorm van apartheid die onderdrukkender is dan de zwarten in het zuiden van de Verenigde Staten en in Zuid-Afrika ooit hebben moeten doorstaan. Walker haalt in haar brief aan Yediot Books het voorbeeld aan van de verfilming van haar roman in 1985 door Steven Spielberg, met in de hoofdrol Whoopie Goldberg. Toen de regisseur overwoog zijn rolprent ook te laten draaien in Zuid-Afrika, waar op dat moment

‘Stil maar, wacht maar, alles wordt nieuw’

de blanke minderheid nog de touwtjes in handen had, besloot Walker zich daar tegen te verzetten. Het toenmalige Zuid-Afrika was, net als het huidige Israël, een apartheidsstaat. Hoewel Walker de film graag in Zuid-Afrika had laten zien om de antiapartheidsbeweging een hart onder de riem te steken, bleef ze bij haar besluit om het Zuid-Afrikaanse publiek vertoning van ‘The color purple’ te onthouden. Vijf jaar later begon het blanke regime in ZuidAfrika door de knieën te gaan. Pas toen achtte Walker de tijd rijp om de verfilming van haar boek ook in Zuid-Afrikaanse bioscopen toe te staan. Nog altijd klopt de Amerikaanse schrijfster zich op de borst voor dit staaltje van ‘passieve compassie op afstand’. ,,Tot op de dag van vandaag kan ik, als ik in Zuid-Afrika ben, mijn rug recht houden en niets staat de liefde in de weg die stroomt tussen mij en de bevolking van dat land’’, schrijft Walker aan haar Israëlische uitgever. ,,Ik zou zo graag weten dat mijn boeken worden gelezen door mensen in uw land”, vervolgt ze. ,,Vooral door jongeren en door dappere

Israëlische activisten (Joodse en Palestijnse) die zich inzetten voor rechtvaardigheid en vrede. Ik hoop dat dit op een dag, misschien binnenkort, zal gebeuren. Maar nu is niet de juiste tijd. We moeten hiermee aan de slag, en geduld hebben.’’ Walker eindigt haar brief in het vertrouwen ,,dat een rechtvaardige toekomst vorm mag krijgen in kleine feiten’’. Haar redenering klinkt prachtig, maar doet toch vooral denken aan het aloude liedje ‘Stil maar, wacht maar, alles wordt nieuw’. Walker gaat in haar brief helemaal voorbij aan het feit dat boeken, films en andere kunstuitingen mensen, hoe verstard ook, in het hart kunnen raken, en zo op andere gedachten kunnen brengen. Door als schrijfster de kracht van het woord (of van beelden, klanken, kleuren) te negeren, maakt Walker haar pleidooi om de Israëli’s haar pennevrucht te onthouden wel erg ongeloofwaardig. Juist zij moet weten dat ieder mens door woorden, beelden, klanken en kleuren in het hart geraakt kan worden. Wie een culturele boycot bepleit, kapt die mogelijkheid tot verandering af.

Geweldig bereik Het totale bereik van de nieuwe LC (print en online) bedraagt 370.000 personen

Mattie van Dijk. Emmeloord

(Bron: NOM/STIR 2011)

De redactie stelt reacties van lezers op de inhoud van de krant op prijs. U kunt ze sturen per brief, per fax of per e-mail.

destemming

EENS

Zaterdagochtend stond een groep liefhebbers te genieten van de eerste cellosuite van Bach. Een hoogtepunt van het festival City Proms, in de muziekkoepel van de Prinsentuin. Uitvoering: Pieter Wispelwey, internationaal vermaard cellist. Tot mijn verbijstering en die van de overige omstanders werd het vierde deel van de suite, de sarabande, onmogelijk gemaakt doordat net op dat moment een kolonne truckers langs het Olde-

Meer stemming op LC.nl

23

dagstelling

Goede docent Het ontslag van meneer Reijgersberg van het Drachtster Lyceum vind ik geheel onterecht, omdat mijn ervaringen met hem erg positief zijn. Hij is een uitermate goede docent, omdat hij de lessen altijd goed voorbereidt en doelgericht verzorgt. Maar vooral ook omdat hij alle leerlingen persoonlijk stimuleert om het positieve overal uit te halen, en nooit op te geven. Dit heb ik zelf ervaren. Dankzij meneer Reijgersberg heb ik een bijzonder talent van mij ontdekt en weten te ontwikkelen. Tijdens een sportles heb ik voor een opdracht mijn klas les

podium

LC

ingezonden

podium

leine scholen in Friesland doen een groot beroep doen op de toeslag voor kleine scholen, waarin de rijksoverheid extra geld geeft aan basisscholen met minder dan 145 leerlingen (LC 22 juni). Daarbij werd geconcludeerd dat het merendeel van deze kleine scholen overeind blijft door deze toeslag en dat zonder dit soort extra’s kleine scholen voor een bestuur gauw te kostbaar zijn. Dit berust op een hardnekkig misverstand. In de vorige eeuw heeft het rijk de ingewikkelde formule voor het berekenen van de vergoeding voor personeelskosten sterk vereenvoudigd. Deze vereenvoudiging mocht uiteraard noch voordelige noch nadelige financiële gevolgen hebben voor de scholen. Omdat uit de berekeningen bleek dat scholen met minder dan 136 leerlingen er toch financieel op achteruit zouden gaan, heeft het rijk besloten om dit ongewenste nadelige effect ongedaan te maken door middel van een toeslag. Kortom, kleine scholentoeslag is slechts een correctie om er voor te zorgen dat alle scholen dezelfde vergoeding als voorheen bleven ontvangen en niet de dupe werden van een versimpelde berekeningssystematiek. Blijkbaar heeft iemand op enig moment aan de term ‘kleine scholentoeslag’ een onjuiste conclusie verbonden en is dit een eigen leven gaan leiden.

Leeuwarder Courant - maandag 23 juli 2012 - podium@lc.nl

adressen: Postbus 394, 8901 BD, Leeuwarden fax: 058- 2845419 e-mail: ingezonden@leeuwardercourant.nl Vergeet niet uw naam en volledig adres te vermelden. Ingezonden brieven mogen maximaal 150 woorden tellen, bijdragen voor Te Gast maximaal 400. Inzendingen kunnen worden ingekort. De uitgever van de LC mag geplaatste bijdragen eventueel in een databank bestemd voor elektronische uitgaven opnemen.

Alice Walker.

FOTO AP

Reageren op het nieuws? ingezonden@lc.nl of www.lc.nl


Leeuwarder Courant - maandag 23 juli 2012 - podium@lc.nl

22

LC

tegast

Geen extra geld voor kleine school

Geldzucht gegeven. Hier was hij zo enthousiast over, dat hij mij heeft gevraagd om nog eens les te geven in een andere klas. Dit heeft geleid tot een vaste periode van les geven op het Drachtster Lyceum. Dit heb ik nu drie jaar achter elkaar gedaan. Ik heb mij hierdoor goed weten te ontwikkelen. Zonder de hulp van meneer Reijgersberg zou ik nu niet zo vaak voor volle klassen durven staan. Ook is meneer Reijersberg erg behulpzaam voor zijn leerlingen. Hij heeft mij meerdere uren per week bijlessen economie gegeven in de aanloop naar mijn tentamens en examens. Dit ging ten

koste van zijn eigen vrije tijd. Ik weet dat hij ook andere leerlingen extra hulp heeft geboden, om ons goed voor te bereiden voor de examens. Ik heb hier heel veel aan gehad en ik kan ook voor mijn medeleerlingen spreken. Zonder de moeite en tijd die meneer Reijgersberg nog extra in zijn leerlingen heeft gestoken, zouden velen van ons het het afgelopen jaar niet gered hebben. Ik hoop dat meneer Reijgersberg weer als docent op het Drachtster Lyceum mag werken. Dit is de wens van alle leerlingen. Samira El Idrissi. Drachten

Wispelwey betoeterd Basisschool ’t Slúske in Goïngarijp moet sluiten wegens het gedaalde tal leerlingen. FOTO LC/SIEP VAN LINGEN

K

Hiermee is dit misverstand voorgoed naar het rijk der fabelen verwezen en mag het vanaf nu voor een ieder voor eens en altijd duidelijk zijn: kleine scholen ontvangen geen cent extra. Ook de rijksvergoeding voor de kosten van het schoolgebouw, leermiddelen, meubilair e.d. is afgeleid van en gebaseerd op het aantal leerlingen van een school. Dus ook op dat gebied niets extra’s voor kleine scholen. Tot slot merk ik op dat de stelling ‘Helft kleine dorpen raakt school kwijt door krimp’ (LC 22 juni) op z’n minst een tikkeltje overdreven lijkt. Immers de daling van het aantal leerlingen heeft ook tot gevolg dat de opheffingsnorm daalt. Deze opheffingsnorm (= het minimaal vereiste aantal leerlingen van een school om voor rijksvergoeding in aanmerking te komen) wordt per gemeente door het rijk vastgesteld per periode van vijf jaar op basis van de leerlingdichtheid. De leerlingdichtheid is het aantal inwoners van 4 tot en met 11 jaar in die gemeente gedeeld door het aantal km2 grondoppervlakte van die gemeente. Kortom, door de krimp daalt ook de opheffingsnorm. De eerstvolgende vaststelling hiervan zal plaatsvinden per 1 augustus 2013 en geldt tot 1 augustus 2018. De ondergrens blijft 23 leerlingen. Renze Bijma Adviseur voor scholen

Ruimtevaart is een zinvolle investering.

ONEENS

43% 57% Aantal stemmen: 244.

hoofsterkerkhof reed. Op weg naar hun eigen festival bij het FEC. En allemaal tegelijk toeterend! Kom daar met een cello maar eens overheen. Sindsdien zit ik met twee vragen. Ten eerste: waarom moeten die mensen zo nodig toeteren, terwijl ze bij een muziekfestival langs rijden? Ten tweede: welke geniale geest binnen de gemeente heeft dit laten passeren? Is er dan niet een coördinator afstemming festivals

aanwezig? Of een projectleider implementatietraject culturele hoofdstad? Of gaan we ervan uit dat reuring in de binnenstad ongeveer hetzelfde is als culuur? Ik mag hopen dat iemand namens de gemeente Leeuwarden uitgebreid excuses heeft aangeboden aan Pieter Wispelwey. Ik werd in ieder geval geplaagd door plaatsvervangende schaamte.

Ik heb altijd in de veronderstelling geleefd dat parasieten eenvoudige levensvormen zijn. Kennelijk heb ik mij vergist. Het schijnt dat er ook meer gecompliceerde levensvormen bestaan die parasitair gedrag vertonen. Ze hebben armen en benen en zijn lid van een christelijke partij. Zij hebben een hoofd met de zucht naar geld. Deze conclusie trek ik na het lezen van de Leeuwarder Courant van 30 juni. De LC maakte gewag van drie bestuurders van de scholenkoepel VCBO Kollumerland. Deze drie, zich parasitair gedragende figuren zaten in het bestuur van een scholenkoepel. Gezamenlijk lieten zij zich belonen voor €35.000 per jaar voor drie uurtjes vergaderen per week. Het is te hopen dat de scholenkoepel VCBO Kollumerland vervangers voor hen kan vinden met minder liefde voor geld en meer liefde voor het onderwijs en de leerlingen. Bert Wemmenhove. Drachten

Roze viering

Meine Luimstra. Leeuwarden

Moet het nu zo? Na drie weken vakantie in het voormalige Oost-Duitsland zijn er hier zaken die ons zijn opgevallen. Zijn we bij een grote kampeermarkt in Roden. Het is middag en we bestellen in het restaurant iets te eten. Onze bestelling moet klaargemaakt worden door een medewerker. Wie schetst onze verbazing? Met zijn blote handen wordt het vlees in een pannetje gedaan om te bakken. Vervolgens wordt met diezelfde handen het broodje door gesneden en gevuld met groenten.Als over deze manier van reinheid betrachten iets wordt opgemerkt, wordt niet geantwoord.

tom

Maar het kan nog gekker. We lopen over de Voorstreek in Leeuwarden. Mijn vrouw gaat daar een bloemenwinkel binnen om een paar bloemetjes te kopen voor een heel klein vaasje. Als de keus gemaakt is en mijn vrouw wil afrekenen maakt ze een opmerking over de vrij hoge prijs van het geheel. Hierop grist de bloemist de ingepakte bloemen en zet ze in een vaas terug met de opmerking ‘Dan koop je toch niet’. Toen mijn vrouw hierop opmerkte dat hij niet zo chagrijnig moet doen, was het antwoord: ‘Ach, flikker op’. Dat het anders kan hebben we

tijdens onze vakantie ervaren. In nagenoeg elke winkel van heel groot tot heel klein supervriendelijke en behulpzame mensen. En opvallend het feit dat in de supermarkt en op de markt bij elke bestelling van etenswaren plastic handschoenen worden aangedaan. Superschoon. Zoiets zie je hier niet zoveel. Zo zag ik op de markt in de viskraam de verkoopster met haar handen zowel de vis, als haar haren uit de ogen streek om vervolgens buiten de kraam een sigaretje op te steken. Dat lijkt toch nergens op. Cees Spits. Leeuwarden

Veertien dagen geleden was er in de Grote Kerk in Drachten een zogenaamde ‘Roze Viering’. Deze dienst werd geleid door ds. Ulbe Tjallingii, zelf homo. Deze dienst werd georganiseerd voor lesbiennes, homo’s en transgenders en biseksuelen. Bovendien was de Protestantse Gemeente in Drachten hierbij ook aanwezig. Er werd avondmaal gevierd, het was een prachtige dienst, warm en heel liefdevol voor ‘normale’ mensen en voor alle aanwezige lesbiennes, transgenders, homo’s en biseksuelen. Niemand werd uitgesloten en er werd niet raar gekeken naar mensen die ‘anders’ zijn. Mensen moeten eens ophouden om plaatjes te plakken op een ander mens. We zijn gelukkig allemaal anders. Zou God de schepping zo ook eens bedoeld kunnen hebben? Zo veelkleurig zou Godsdienst moeten zijn. Hulde aan de werkgroep Geloof en homoseksualteit. Het was een dienst naar mijn hart.

Culturele boycot Israël is een zinloos gebaar De Amerikaanse schrijfster Alice Walker wil niet dat haar boek ‘The color purple’ nog in een Hebreeuwse vertaling in Israël verschijnt. Zinvol protest tegen de onderdrukking van de Palestijnen? De stelling: Van een culturele boycot wordt niemand wijzer. ROELAND SPREY

A

lice Walker verzet zich tegen het verschijnen van een nieuwe vertaling van ‘The color purple’, omdat ze een fel tegenstander is van de manier waarop Israël de Palestijnse bevolking behandelt. Walker, die met het boek in 1983 de prestigieuze Pulitzer Prize won, is een vurig aanhanger van de Palestijnse zaak. In een brief aan uitgever Yediot Books schrijft ze dat Israël apartheid bedrijft jegens de Palestijnen. In haar roman beschrijft Walker de strijd van zwarte vrouwen tegen hun onderdrukte positie in het zuiden van de Verenigde Staten in het begin van de vorige eeuw. Het boek werd al eerder in Hebreeuwse vertaling gepubliceerd. Walker steunt de beweging die Israël met boycots en sancties onder druk wil zetten om de heerschappij over de Palestijnse gebieden op te geven. Ze voer ook mee op een van de schepen met activisten die, zonder succes, probeerden Israëls blokkade van de Gazastrook te doorbreken. Vorig jaar herfst was Walker aanwezig op een bijeenkomst in

Zuid-Afrika waarop de Israëlische onderdrukking van de Palestijnen in Israël en de Palestijnse gebieden centraal stond. Getuigenissen van direct betrokken Israëli’s en Palestijnen leidden daar tot de conclusie dat de Palestijnen momenteel lijden onder een vorm van apartheid die onderdrukkender is dan de zwarten in het zuiden van de Verenigde Staten en in Zuid-Afrika ooit hebben moeten doorstaan. Walker haalt in haar brief aan Yediot Books het voorbeeld aan van de verfilming van haar roman in 1985 door Steven Spielberg, met in de hoofdrol Whoopie Goldberg. Toen de regisseur overwoog zijn rolprent ook te laten draaien in Zuid-Afrika, waar op dat moment

‘Stil maar, wacht maar, alles wordt nieuw’

de blanke minderheid nog de touwtjes in handen had, besloot Walker zich daar tegen te verzetten. Het toenmalige Zuid-Afrika was, net als het huidige Israël, een apartheidsstaat. Hoewel Walker de film graag in Zuid-Afrika had laten zien om de antiapartheidsbeweging een hart onder de riem te steken, bleef ze bij haar besluit om het Zuid-Afrikaanse publiek vertoning van ‘The color purple’ te onthouden. Vijf jaar later begon het blanke regime in ZuidAfrika door de knieën te gaan. Pas toen achtte Walker de tijd rijp om de verfilming van haar boek ook in Zuid-Afrikaanse bioscopen toe te staan. Nog altijd klopt de Amerikaanse schrijfster zich op de borst voor dit staaltje van ‘passieve compassie op afstand’. ,,Tot op de dag van vandaag kan ik, als ik in Zuid-Afrika ben, mijn rug recht houden en niets staat de liefde in de weg die stroomt tussen mij en de bevolking van dat land’’, schrijft Walker aan haar Israëlische uitgever. ,,Ik zou zo graag weten dat mijn boeken worden gelezen door mensen in uw land”, vervolgt ze. ,,Vooral door jongeren en door dappere

Israëlische activisten (Joodse en Palestijnse) die zich inzetten voor rechtvaardigheid en vrede. Ik hoop dat dit op een dag, misschien binnenkort, zal gebeuren. Maar nu is niet de juiste tijd. We moeten hiermee aan de slag, en geduld hebben.’’ Walker eindigt haar brief in het vertrouwen ,,dat een rechtvaardige toekomst vorm mag krijgen in kleine feiten’’. Haar redenering klinkt prachtig, maar doet toch vooral denken aan het aloude liedje ‘Stil maar, wacht maar, alles wordt nieuw’. Walker gaat in haar brief helemaal voorbij aan het feit dat boeken, films en andere kunstuitingen mensen, hoe verstard ook, in het hart kunnen raken, en zo op andere gedachten kunnen brengen. Door als schrijfster de kracht van het woord (of van beelden, klanken, kleuren) te negeren, maakt Walker haar pleidooi om de Israëli’s haar pennevrucht te onthouden wel erg ongeloofwaardig. Juist zij moet weten dat ieder mens door woorden, beelden, klanken en kleuren in het hart geraakt kan worden. Wie een culturele boycot bepleit, kapt die mogelijkheid tot verandering af.

Geweldig bereik Het totale bereik van de nieuwe LC (print en online) bedraagt 370.000 personen

Mattie van Dijk. Emmeloord

(Bron: NOM/STIR 2011)

De redactie stelt reacties van lezers op de inhoud van de krant op prijs. U kunt ze sturen per brief, per fax of per e-mail.

destemming

EENS

Zaterdagochtend stond een groep liefhebbers te genieten van de eerste cellosuite van Bach. Een hoogtepunt van het festival City Proms, in de muziekkoepel van de Prinsentuin. Uitvoering: Pieter Wispelwey, internationaal vermaard cellist. Tot mijn verbijstering en die van de overige omstanders werd het vierde deel van de suite, de sarabande, onmogelijk gemaakt doordat net op dat moment een kolonne truckers langs het Olde-

Meer stemming op LC.nl

23

dagstelling

Goede docent Het ontslag van meneer Reijgersberg van het Drachtster Lyceum vind ik geheel onterecht, omdat mijn ervaringen met hem erg positief zijn. Hij is een uitermate goede docent, omdat hij de lessen altijd goed voorbereidt en doelgericht verzorgt. Maar vooral ook omdat hij alle leerlingen persoonlijk stimuleert om het positieve overal uit te halen, en nooit op te geven. Dit heb ik zelf ervaren. Dankzij meneer Reijgersberg heb ik een bijzonder talent van mij ontdekt en weten te ontwikkelen. Tijdens een sportles heb ik voor een opdracht mijn klas les

podium

LC

ingezonden

podium

leine scholen in Friesland doen een groot beroep doen op de toeslag voor kleine scholen, waarin de rijksoverheid extra geld geeft aan basisscholen met minder dan 145 leerlingen (LC 22 juni). Daarbij werd geconcludeerd dat het merendeel van deze kleine scholen overeind blijft door deze toeslag en dat zonder dit soort extra’s kleine scholen voor een bestuur gauw te kostbaar zijn. Dit berust op een hardnekkig misverstand. In de vorige eeuw heeft het rijk de ingewikkelde formule voor het berekenen van de vergoeding voor personeelskosten sterk vereenvoudigd. Deze vereenvoudiging mocht uiteraard noch voordelige noch nadelige financiële gevolgen hebben voor de scholen. Omdat uit de berekeningen bleek dat scholen met minder dan 136 leerlingen er toch financieel op achteruit zouden gaan, heeft het rijk besloten om dit ongewenste nadelige effect ongedaan te maken door middel van een toeslag. Kortom, kleine scholentoeslag is slechts een correctie om er voor te zorgen dat alle scholen dezelfde vergoeding als voorheen bleven ontvangen en niet de dupe werden van een versimpelde berekeningssystematiek. Blijkbaar heeft iemand op enig moment aan de term ‘kleine scholentoeslag’ een onjuiste conclusie verbonden en is dit een eigen leven gaan leiden.

Leeuwarder Courant - maandag 23 juli 2012 - podium@lc.nl

adressen: Postbus 394, 8901 BD, Leeuwarden fax: 058- 2845419 e-mail: ingezonden@leeuwardercourant.nl Vergeet niet uw naam en volledig adres te vermelden. Ingezonden brieven mogen maximaal 150 woorden tellen, bijdragen voor Te Gast maximaal 400. Inzendingen kunnen worden ingekort. De uitgever van de LC mag geplaatste bijdragen eventueel in een databank bestemd voor elektronische uitgaven opnemen.

Alice Walker.

FOTO AP

Reageren op het nieuws? ingezonden@lc.nl of www.lc.nl


Leeuwarder Courant - maandag 23 juli 2012 - maar@lc.nl

24

LC

kopop

zogingdattoen

Van Aerle? Die werd postbode Veel nieuws is van alle tijden. In ‘Zo ging dat toen’ duiken we wekelijks via www.dekrantvantoen.nl in het rijke verleden van deze krant.

Meestal verzinnen wij de krantenkoppen, maar nu bent u aan de beurt. U krijgt maximaal zeven woorden om te schetsen wat er op de foto hieronder gebeurt. Iedere week geven we een oerdegelijke LC-zeiltas weg. Stuur uw suggestie naar maar@lc.nl en vergeet niet uw naam en adres te vermelden. Of doe mee via www.facebook.com/leeuwardercourant.

Vrije uitloop eieren niet geschikt voor pannenkoeken De relatie tussen Marco van Basten en pannenkoek werd door nogal wat lezers gelegd. Facebookdeelnemers Geer en Greetje uit Leeuwarden konden rekenen op de hardste lach van de jury. De tas komt er aan.

aldus Grote smurfen bestaan

‘T

orres in spoor Van Aerle’, kopte de Telegraaf maandag. Een geinige kop, eentje die aanzet tot lezen. Een superster in de spits in het spoor van een waterdrager die rechtsback was. Het artikel ging, uiteraard, over de EK-winst van Spanje. Voetbal dus. Sterspeler Fernando Torres - en trouwens ook Juan Mata, zijn landgenoot en teamgenoot bij de Engelse club Chelsea – veroverde dit seizoen zowel met zijn club als met zijn land de hoogst haalbare prijs: de Champions League en de Europese titel. De eerste die dit deed, was Luis Suarez Miramontes. Deze landgenoot van Torres en Mata wordt wel gezien als de beste Spaanse voetballer aller tijden. Hij won in 1964 met het Italiaanse Inter de Europa Cup I en met Spanje het EK. In 1988 deed Berry van Aerle hetzelfde met zijn club PSV en met het Nederlands elftal, net als Ronald Koeman, Gerald Vanenburg en Hans van Breukelen. Maar hoe ging het verder met Luis Suarez Miramontes na 1964? De Spanjaard werd in 1965 derde bij

de verkiezing van Europees voetballer van het jaar. Hij eindigde achter ,,de Portugese international Eusebio van Benfica uit Lissabon’’ en verdediger Facchetti van Inter, zo stond in de Leeuwarder Courant van 28 december 1965. In 1960 had Suarez de prijs al gewonnen als speler van Barcelona. In 1961 werd hij de duurste voetballer ter wereld. ,,Nu de transferperiode in het Italiaanse voetbal is afgesloten, waarin dit jaar kapitalen zijn omgegaan als nooit tevoren, geeft de ranglijst van de duurste voetballers ter wereld onder de eerste 30 niet minder dan 24 spelers aan, die uitkomen voor Italiaanse clubs’’, schreef deze krant op 28 juli 1961. ,,’s Werelds duurste voetballer is de Spanjaard Luis Suarez, die voor fl 1.350.000 van Barcelona overging naar het Milanese Internazionale. De Braziliaanse wondervoetballer Pele komt echter niet op de lijst voor, daar zijn vereniging, FC Santos, hem niet vrij gaf, ondanks de fabelachtige bedragen, die voor hem zijn geboden en die de drie miljoen naderen.’’ Suarez verkaste in 1970 van Inter

naar Sampdoria. Hier sloot hij in 1973 zijn carrière af. In 1974 werd Suarez trainer. Eerst bij Italiaanse clubs, in de jaren tachtig onder meer bij Jong Spanje. Later dat decennium werd hij bondscoach van het grote Spanje. Suarez volgde Miguel Munoz op, ,,die de post van nationaal keuzeheer sinds 1982 bekleedde’’, aldus de LC van 19 augustus 1988. Het artikel ging verder: ,,De 53jarige Suarez was vroeger een uitstekende voetballer. Hij was de eerste Spanjaard die een transfer verdiende naar een club in het buitenland. In 1961 vertrok hij naar Internazionale uit Milaan. Hij stopte in 1973 op 38-jarige leeftijd, toen hij in Italië de kleuren van Sampdoria droeg.’’ En hoe het PSV’er Berry van Aerle verging na 1988? Die ging uiteindelijk voetballen voor Helmond Sport en werd vervolgens postbode. ROBERT JAN SPEERSTRA Zelf op zoek naar oud nieuws? Kijk op www.dekrantvantoen.nl.

S!NGLE

In Galerie Horta in Brussel is de eerste smurfenwinkel ter wereld geopend. Ruud Deelman, oprichter van de Stichting van Smurfenverzamelaars, vertelt. Waar komen de smurfen toch vandaan? „Dat weet niemand. Ze zijn een schepping van tekenaar Peyo.’’

RABENAU

Kunnen ze door een waterkraan? „Als de kraan groot genoeg is.’’ Bij de winkel is een standbeeld onthuld van een smurf van vijf meter. Kan zo’n grote smurf wel? „Grote smurfen bestaan. Bij een filmfestival stond er ooit één van wel vijftien meter. Opblaasbaar.’’ Gaat u naar die winkel in Brussel? „Nee, ik ben gestopt.’’ Waarom? „Ik was het zat. Ik heb twintig jaar de stichting gedaan. U moet eigenlijk bij het nieuwe bestuur zijn.’’ Wat doet u met uw smurfen? „Die blijven staan.’’ De liefde voor de smurf is niet voorbij? „Nog niet.’’ Hoeveel smurfen bestaan er? „Verschillende modellen en met alle kleurverschillen? Zo’n drietot drieënhalf duizend.’’ Hoeveel heeft u er?

„Genoeg. ‘’ Wat is er bijzonder aan de smurf? „Daar wil ik niet te veel over kwijt. U moet bij het nieuwe bestuur zijn.’’ U bent wel de nestor onder de smurfenverzamelaars. „Twintig jaar lang de stichting en vier beurzen per jaar.’’ Voor hoeveel werd de duurste smurf ooit verkocht? „3000 tot 3500 euro.’’ Welke smurf was dat? „Voor al dat soort vragen moet u bij het nieuwe bestuur zijn.’’ Smurfen lijken op mensen. Op welke smurf lijkt u? „Geen idee.’’ Wat is uw lievelingssmurf? „Mijn vrouw.’’ ROB ROMBOUTS

BUORREN TWA IK WOE DE BESTRIDINGSTSJINST MAR BELJE. DER SIET IN SPIN YN MYN WASKBAK.

IT MOAT DOCHS NET GEKKER.


Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.