NP Blankenberge

Natuurpunt Blankenberge In memoriam: Roland Hooghuys

Op 1 mei overleed Roland Hooghuys, een van de oudste en eerste natuurgidsen van afdeling Blankenberge. Roland is 87 jaar geworden.

De Fonteintjes waren zijn vaste stek als natuurgids en zijn specialiteit waren de plantjes. Op zijn eigen, rustige manier kon hij er boeiende verhalen over vertellen. Later werd hij ook lid van de gidsenwerkgroep, jarenlang kwam hij met de fiets vanuit Zeebrugge naar de vergaderingen in het bezoekerscentrum, tot hij helaas wegens gezondheidsproblemen moest afhaken. We zullen hem missen, als natuurgids en als zachte, immer vriendelijke mens.

Natuurherstel in de Uitkerkse Polder:

Hefboomproject Natte Natuur afgerond

John Van Gompel John Van Gompel

Door de toenemende droogte van de laatste jaren, gecombineerd met de versnelde waterafvoer in het voorjaar via het netwerk van sloten en de Blankenbergse vaart door het polderbestuur, vallen de percelen vroegtijdig droog. Hierdoor verlaten de weidevogels hun broedplaatsen, verdwijnt de vegetatie in de droogvallende laagten en is er een toenemende verruiging met voornamelijk riet. De Uitkerkse Polder is het belangrijkste weidevogelgebied van Vlaanderen, maar de laatste jaren zien we een voortschrijdende daling van de aantallen weidevogels: er groeien te weinig jongen op om de natuurlijke sterfte te compenseren. Wanneer dit eenmalig is, is dat niet zo erg: weidevogels leven lang en kunnen dit de volgende jaren compenseren. Wanneer dit echter meerdere jaren na elkaar gebeurt, zoals nu het geval is, gaat de populatie in aantal dalen. Dat is wat we nu zien.

In 2020 maakten wij tijdens een 8-tal beheerexcursies van het Beheerteam een grondige update van de toestand van het gebied. Daaruit bleek dat meerdere percelen sterk verdroogd en verruigd waren tot dichtgeslibde poelen en sloten met uitdeinende rietvegetaties, waardoor ze ook niet meer geschikt waren als broedgebied voor weidevogels. De meeste weidevogels houden immers van een open landschap met een goed zicht op de omgeving, waar ze niet kunnen verrast worden door roofdieren. De verruiging heeft meerdere oorzaken: in de eerste plaats de toenemende droogte in het voorjaar en de zomer ten gevolge van de klimaatsverandering en het niet aangepaste waterpeilbeheer. In de tweede plaats schakelden veel landbouwers over van begrazing naar maaibeheer. Vooral op grotere perceelsblokken gingen sommigen daarbij nogal selectief te werk en werden alleen de gemakkelijkste stukken gemaaid. Een derde oorzaak is dat op sommige percelen gedurende 10 tot 15 jaar geen onderhoudswerken meer werden uitgevoerd. Die onderhoudswerken waren vroeger wél gepland, nl. in de periode van het derde Life-project tussen 2013 en 2019, tot bleek dat we met die Europese subsidies enkel natuurontwikkelingswerken mochten uitvoeren op de tijdens die periode nieuw aangekochte percelen. De onderhoudswerken op de oudere percelen werden daardoor uitgesteld. Eind 2020 verscheen dan plots een oproep voor het indienen van projecten in het kader van de zogenaamde Blue Deal van

Vlaams Minister voor Leefmilieu Demir, gericht op vernatting van natuurgebieden. Dat kwam dus als geroepen, maar we hadden maar een maand tijd om een project in te dienen. Dat deden we in samenwerking met het stadsbestuur van Blankenberge. Eind december 2020 werd onze aanvraag goedgekeurd.

Voor dat vernattingsproject selecteerden we 15 percelen met een totale oppervlakte van 80 hectare, waarop herstellings- en vernattingswerken het meest dringend waren. Op de eerste 6 percelen werden de werken al meteen uitgevoerd in februari en de eerste helft van maart 2021, voor het eerstvolgende broedseizoen. Een tweede reeks van 6 percelen werd van oktober tot december 2021 aangepakt en de laatste 3 volgden in januari en februari 2022.

Op die 80 ha werden gedurende 56 dagen kraanwerken uitgevoerd, dagelijks begeleid door de conservators Dirk en John. Er werden in totaal 3000 meter grote en kleine slotjes hersteld, dat wil zeggen uitgediept door het slib te verwijderen. Daarbij werden ook de oevers hergeprofileerd tot brede, zacht hellende oevers. Die maken niet alleen het maaien ervan mogelijk waardoor verruiging wordt tegengegaan, ze creëren ook ruimte voor pioniersvegetaties die op zich dan weer nestplaatsen en een geschikt voedselgebied vormen voor waadvogels. Op enkele plaatsen werden sloten ook afgedamd om een hoger waterpeil in het voorjaar te behouden. Ook werden er een 15-tal sterk verlande veedrinkpoelen hersteld en uitgediept. Veedrinkpoelen zijn belangrijk in de zilte polders, omdat ze opslagplaatsen zijn van zoet regenwater. Naast drinkwaterbron voor het vee zijn ze dus ook het leefgebied voor amfibieën en tal van insecten als libellen, waterkevers en waterwantsen. Tenslotte werden op een twintigtal plaatsen ook zones geplagd. Dat zijn laagten waarvan de oppervlaktelaag tot op 10 à 15 cm diepte wordt afgeschraapt om verruiging tegen te gaan en de vegetatie te verjongen.

Met deze onderhoudswerken is een belangrijke eerste stap gezet voor de ge-

“Eind december werd

onze aanvraag goedgekeurd.”

wenste vernatting en ondersteuning van het reguliere beheer. Samen met de zonnepaneelpompen moeten ze een antwoord bieden op de toenemende druk op de populatie weidevogels. Het monitoren van de weidevogels door de jaarlijkse broedvogeltellingen zal uitwijzen wat de resultaten zijn. Dat betekent niet dat we nu op onze lauweren kunnen gaan rusten: in de volgende jaren zullen nieuwe, aanvullende en vooral meer grootschaliger maatregelen noodzakelijk zijn. Die zijn we nu al aan het voorbereiden, zowel inhoudelijk als wat de financiering betreft. Het is een boeiende en tevens noodzakelijke taak voor het Beheerteam en de afdeling. Via verslagen in De Spille zullen onze leden de verdere evolutie en de resultaten kunnen volgen.

John Van Gompel

Ruit gebroken?

Geen probleem... Wij leveren:

- GEWApEnd GlAs - MAt GlAs - GEWoon GlAs - GElAAGd GlAs - GlAs in lood - duBBElE BEGlAZinG

Algemene Glasonderneming E. Blomme en Zonen

Ontmijnerstraat 7 8370 Blankenberge Tel. 050 41 40 31

Alle glaswerk aan uurlonen

Marktverkoop: woe en za: Knokke vrij: Biomarkt Gent zon: Veemarkt Brugge Thuisverkoop: woe en za: 14u-18u