Akshardeh web (2013)08 by Navajivan Trust

ÍÜÜÓ´ÜÏÜÜØ ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜß ôÜÜæÆÜÂ³ÜÏÜ êÜ²´Ü íÜÜÑÜÜ íÜßÓÏÜÄÜÜÏÜ ‘å´ÜÃÜ éÆÜåÓÜ ÍÜÜÓ´ÜÃÜß ôíÜÜ´ÜØµÑÜ œÜìíÜìÃÜÜå ôÜÓíÜÜìÜå ÏÜÜØ²íÜÜÏÜÜØ †ÜíÜå ´ÑÜÜÓå 1857ÃÜÜ ÝíÜÆêÜíÜ³Üß ÏÜÜØ²ßÃÜå †Ü”Ü¹ß ÆÜÂÜÆ´Ü ³ÜÑÜÜ ôÜàÁÜß, †ÃÜå‘ ˜ÜØÝ´Ü‘ÜÓß†Üå †ÃÜå ÃÜå´ÜÜ†Üå†å œÜêÜÜíÜåêÜß ÃÜÜÃÜßÏÜÜåüß êÜ²´ÜÜåÃÜÜå ‹êêÜåƒÜ ³ÜÜÑÜ “å. ÏÜÜµÜ †Õ÷ôÜ‘ †ÜØ¹ÜåêÜÃÜÜåÃÜß ÄÜ±Ü´ÜÓß ÏÜØ²ÜÑÜ ´ÑÜÜÓå œÜØÆÜÜÓ±Ü ôÜ´ÑÜÜÄÜÂ÷³Üß ÏÜÜØ²ßÃÜå ƒÜå²Ü ôÜ´ÑÜÜÄÜÂ÷, ËÜÜÓ²ÜåêÜß ôÜ´ÑÜÜÄÜÂ÷, ËÜÜåÓôÜ¹ ôÜ´ÑÜÜÄÜÂ÷, ¹ÜØ²ß‘â œÜ, †ôÜ÷‘ÜÓÃÜß œÜìíÜì, †ÃÜå Õ÷¹ “Üå²Üå †ÜØ¹ÜåêÜÃÜ èåíÜß †ÃÜå‘ œÜìíÜìÜåÃÜÜØ ÃÜÜÏÜ êÜåíÜÜÏÜÜØ †ÜíÜå “å. ÆÜ±Ü †Ü ÑÜÜ¹ßÏÜÜØ ô³ÜÜÝÃÜ‘ ô´ÜÓå ³ÜÑÜåêÜÜØ ™Ü±ÜÜØ †ÜØ¹ÜåêÜÃÜÜå ‘å ôÜ´ÑÜÜÄÜÂ÷Üå êÜÜØËÜå ÄÜÜìå èÃÜÏÜÜÃÜôÜÏÜÜØ³Üß ÝíÜôÜÜÓå ÆÜ²ß ¡ÑÜ “å. ‡Ý´Ü÷ÜôÜÃÜÜØ ÆÜÜÃÜÜØ ÉåÓíÜ´ÜÜØ ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜÜ ÃÜÜÏÜå ÍÜÜÓ´ÜÏÜÜØ ÆÜ÷åêÜÜå ôÜ´ÑÜÜÄÜÂ÷ ÝËÜ÷ÜÓÃÜÜ ÄÜìß ‘ÜÏÜ¹ÜÓÜå ÏÜÜüåÃÜÜ œÜØÆÜÜÓ±Ü ôÜ´ÑÜÜÄÜÂ÷ éÆÜå ÏÜìß †ÜíÜå. ÆÜ±Ü ‡Ý´Ü÷ÜôÜ ‹êÜåœÜ´ÜÜØ ƒÑÜÜêÜ †ÜíÜå “å ‘å ÄÜÜØÁÜß¢†å ÍÜÜÓ´ÜÏÜÜØ ôÜ´ÑÜÜÄÜÂ÷ÃÜÜ †ÃÜå ôíÜ´ÜØµÜ´ÜÜÃÜÜØ ËÜßè íÜßÓÏÜÄÜÜÏÜ ƒÜÜ´Üå ‹™ÜÓÜíÜÜ´Üß è‘Ü´Ü ôÜÜÏÜå êÜ²´Ü †ÜÆÜßÃÜå ÓÜåÆÑÜÜØ ÷´ÜÜØ.

ËÜ¹êÜÜ´ÜÜ ÑÜàÄÜ ôÜÜ³Üå ôÜÜå íÜÓôÜ³Üß ÆÜ±Ü †Üå“Ü èâ ÃÜÜ ïÜË¹

ôíÜß‘ÜÓÜ‰ ÷ÜåÑÜ †åíÜÜ ôÜ´ÑÜÜÄÜÂ÷ÃÜàØ èå ÏÜ÷¶íÜ †Ø‘ÜÑÜ ` ôÜ´ÑÜÜÄÜÂ÷'ÃÜß íÑÜÜƒÑÜÜ ËÜ¹êÜÜ´Üß Ó÷ß “å. ÁÜßÓèÆÜâíÜÚ‘ “å, ´ÜåÃÜÜ ‘Ó´ÜÜØ †Ü Óß´Üå ÏÜìåêÜß ôÜÉì´ÜÜÃÜàØ ÏÜ÷´íÜ ™Üüß †ÃÜå ïÜÜØÝ´ÜÆÜâ±ÜÚ ÆÜÂÝ´Ü‘ÜÓ ‘ÓßÃÜå ôÜÜÏÜß íÑÜÞø´Ü ‘å ÆÜšÜÃÜå ¡ÑÜ? ‡Ý´Ü÷ÜôÜÃÜÜØ ÆÜÜÃÜÜØ ÆÜÓ †ÜíÜàØ †Üå“àØ ‘å ÃÜÝ÷íÜ´ÜÖ ôÜ÷åè ÆÜ±Ü ÃÜà‘ôÜÜÃÜ ÆÜ÷ÜÇœÜÜ²ÒÜ íÜÄÜÓ êÜ²´Ü êÜ²íÜß ÏÜ÷¶íÜ ÏÜëÑÜàØ ÷ÜåÑÜ †ÃÜå “´ÜÜØ ôÜÉì´ÜÜ ÆÜâÓåÆÜâÓß ÏÜìß †ÃÜå ´ÜåÏÜ ´ÜåÃÜÜ ù¹ÑÜÏÜÜØ ÆÜÝÓíÜ´ÜÚÃÜ †Ü±ÜíÜàØ – ôÜ´ÑÜÜÄÜÂ÷ÃÜß ÷ÜåÑÜ †åíÜÜ ôÜ´ÑÜÜÄÜÂ÷ÜåÏÜÜØ íÜßÓÏÜÄÜÜÏÜÃÜÜå è‘Ü´ÜÃÜÜ‘ÜÃÜÜå ôÜ´ÑÜÜÄÜÂ÷ œÜÜå’ôÜÆÜ±Üå †Ü ÍÜÜíÜÃÜÜ ÍÜâêÜÜ‰ Ó÷ß “å. ô³ÜÜÃÜ ÆÜÜÏÜß ïÜ‘å. ¡å‘å, †Ü †åüêÜå ÍÜÜóÜ±Ü ‘ÓÜå, ‹ÆÜíÜÜôÜ ` ôÜ´ÑÜÜÄÜÂ÷' ÄÜÜØÁÜß¢†å ‘ÑÜÜåÚ ‘ÓÜå, èÃÜÏÜå¹ÃÜß èÏÜÜ ‘ÓÜå, ´ÑÜÜÓå ´Üå†Üå `ÄÜÜØÁÜß¢' ÃÜ÷Üå´ÜÜ, ÃÜÜÓÜËÜÜ¢ ‘å ôÜâµÜÜåœœÜÜÓ ‘ÓÜå, ËÜê‘å `ÄÜÜØÁÜßÍÜÜ‰' ÷´ÜÜ. †å è ôÜ´ÑÜÜÄÜÂ÷ †åíÜàØ ôÜÏÜß‘Ó±Ü ¹ÝšÜ±Ü †ÜÝÊ‘Ü³Üß ÃÜíÜÜôÜíÜÜ ËÜåôÜß ÄÜÑÜàØ “å. ôÜíÜÜêÜ †å ³ÜÜÑÜ ‘å ÍÜÜÓ´ÜÏÜÜØ †ÜíÜåêÜÜ ËÜçÝÓôüÓ †ÜÏÜ ‘Ó´ÜÜØ ÆÜ÷åêÜÜØ ôÜÜÏÜÜÃÑÜÆÜ±Üå ÏÜÜå÷ÃÜ¹ÜôÜ ‘ÓÏÜœÜØ¹ ÄÜÜØÁÜß ‘ÓÜ´Üß †åíÜß ‘ÜÄÜì ÆÜÓÃÜß †åüêÜå ‘å ÄÜÜØÁÜßÍÜÜ‰ÃÜÜå †å ÆÜÂÝ˜ÑÜÜ è †åíÜß ÏÜèËÜâ´Ü ‘åÏÜ ôÜÜæÆÜÂ³ÜÏÜ ôÜ´ÑÜÜÄÜÂ÷ ÷´ÜÜå. ÃÜ ÷ÜåÑÜ ‘å ‘÷åíÜÜ´ÜÜå ôÜ´ÑÜÜÄÜÂ÷ 1915ÏÜÜØ ´Üå†Üå ¹ÝšÜ±Ü ‘ÓíÜÜÃÜß èéÓ è ÃÜ ÆÜ²å. ËÜß¡å †ÜÝÊ‘Ü³Üß ÍÜÜÓ´Ü ÆÜÓ´Ü ÉÑÜÜÚ ôÜíÜÜêÜ †å ³ÜÜÑÜ ‘å †ÜÏÜ ‘ÓßÃÜå ÆÜ“ß ÆÜÜÝÓíÜÜÝÓ‘ ‘ÜÓ±ÜÜåôÜÓ ÏÜÜÄÜ±Üß ôÜØ´ÜÜåóÜÜ‰ ¡ÑÜ ´ÜÜå ´ÜåÃÜå íÜ´ÜÃÜ ‘ÜÝ«ÑÜÜíÜÜ² èíÜÜ ÏÜÜüå ôÜ´ÑÜÜÄÜÂ÷ ÃÜ ‘÷åíÜÜÑÜ? ÏÜÜÃÜÜå ` Õ÷¹àô´ÜÜÃÜÏÜÜØ ôÜ´ÑÜÜÄÜÂ÷ÃÜàØ ÝíÜïÜÜì šÜåµÜ “å. ‘å †åÃÜå ôÜ´ÑÜÜÄÜÂ÷ ‘÷åíÜÜÑÜ íÜßÓÏÜÄÜÜÏÜÏÜÜØ è‘Ü´ÜÃÜß ÃÜÜÃÜß ôÜÓƒÜß êÜ²´Ü³Üß ü×åÃÜÏÜÜØ (µÜß¡ íÜÄÜÚÃÜÜ ²ËËÜÜÏÜÜØ è ´ÜÜå íÜìß) ÏÜàôÜÜÉÓß ‘Óß ÓûÜ ´ÜÜåÆÜ±Ü ôÜÜÏÜÜÃÑÜÆÜ±Üå ÏÜÜØÄÜ±Üß ÃÜ ´ÜåÃÜÜå †ÝÃÜíÜÜÑÜÚ ˜ÏÜ ïÜé ³ÜÑÜÜå “å.'

ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷ [†ÜçÄÜôü 2013]

191

ÆÜßüÓÏÜÜÝÓ´”ËÜÄÜÚ ôüåïÜÃÜå ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜå ü×åÃÜÏÜÜØ³Üß ÁÜ’Üå ÏÜÜÓßÃÜå ‹´ÜÜÓß ¹åíÜÜÏÜÜØ †ÜíÑÜÜ. †å ™ÜüÃÜÜ†å ¢íÜÃÜÏÜÜØ ÆÜÝÓíÜ´ÜÚÃÜ †Ü±ÑÜàØ.

÷´ÜÜ ´ÑÜÜÓÃÜß íÜÜ´Ü “å. ´ÑÜÜÓå ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜÜ è ïÜË¹ÜåÏÜÜØ ‘÷ß†å ´ÜÜå `íÜ°íÜÜ±ÜÃÜÜå ôÜÜÁÜàœÜÝÓ´Ü ÆÜÓÄÜèà ¹Ó¢' ÃÜÜÏÜå ÏÜÜå´ÜßêÜÜêÜ ÆÜÜå´ÜÜÃÜß ÃÜÜÃÜß ôÜÓƒÜß üà ‘²ß êÜ‰ÃÜå ´ÜåÏÜÃÜå íÜ°íÜÜ±Ü ôüåïÜÃÜå ÏÜìíÜÜ †ÜíÑÜÜå. ËÜçÝÓôüÓ ÄÜÜØÁÜßÍÜÜ‰ ôÜÏÜšÜ ÆÜÜå´ÜÜÃÜß íÑÜ³ÜÜ «ÜêÜíÜ´ÜÜØ ´Üå±Üå ‘ûàØ": ``†Ü ¹à:ƒÜÃÜÜå ‡êÜÜè ‘ÓÜå. ‘ÜÝ«ÑÜÜíÜÜ²ÏÜÜØ èÃÏÜ êÜßÁÜÜå “å †åÃÜå ôÜÉì ‘ÓÜå.'' ÍÜÜÓå ‘Óß! †åíÜàØ ´Üå ‘åíÜàØ ÷´ÜàØ †å ¹à:ƒÜ ‘å íÜ°íÜÜ±ÜÃÜÜ †Ü ¹Ó¢ÍÜÜ‰†å ÄÜÜØÁÜßÍÜÜ‰ÃÜå ¹ÝšÜ±Ü †ÜÝÊ‘ÜÏÜÜØ Õ÷¹ß†ÜåÃÜÜ †ÝÁÜ‘ÜÓ ÏÜÜüå êÜÜØËÜß êÜ²´Ü êÜ²ß †ÜíÑÜÜ ÆÜ“ßÑÜå †åÏÜÃÜÜ èÃÏÜÃÜå ôÜÉì ‘ÓíÜÜÃÜå ‘÷åíÜàØ ÆÜ²å? íÜÜ´Ü †åÏÜ ÷´Üß ‘å †ØÄÜÂå¢ ïÜÜôÜÃÜÃÜÜ ‘ÜÃÜâÃÜ †ÃÜàôÜÜÓ ‘Üå‰ ÆÜ±Ü íÑÜÞø´Ü íÜßÓÏÜÄÜÜÏÜ ÓåêÜíÜå èØøïÜÃÜ ³Ü‰ÃÜå ‘Üå‰ ÆÜ±Ü ÄÜÜÏÜ-ÃÜÄÜÓ-ïÜ÷åÓÏÜÜØ ¡ÑÜ ´ÜÜå †Ü èØøïÜÃÜ ÆÜÓ ´Üå±Üå è‘Ü´Ü ÍÜÓíÜß ÆÜ²´Üß. íÜßÓÏÜÄÜÜÏÜ †å ôÜÜæÓÜóü×‘œ“ÃÜàØ ÆÜÂíÜåïÜ¿ÜÓ. ÍÜÜÓ´ÜÃÜÜ †ÃÑÜ ÝíÜô´ÜÜÓÃÜÜ êÜÜå‘Üå†å ôÜÜæÓÜóü×-‘œ“ ‘å ôÜÜæÓÜóü×-‘œ“ÃÜÜ êÜÜå‘Üå†å ÍÜÜÓ´ÜÃÜÜ †ÃÑÜ ÍÜÜÄÜÜåÏÜÜØ èíÜÜ ÏÜÜüå íÜßÓÏÜÄÜÜÏÜ ³Ü‰ÃÜå è èíÜàØ 192

ÆÜ²å, †åíÜàØ ´ÜåÃÜàØ ÍÜÜåÄÜÜåÝêÜ‘ ô³ÜÜÃÜ. †åüêÜå è ´ÜÜå †Ü éü `íÜÜÑÜÜ íÜßÓÏÜÄÜÜÏÜ' ‘÷åíÜÜ´ÜÜå. †ØÄÜÂå¡å †ÜíÜÜ ÏÜÜå‘ÜÃÜÜ ô³ÜÜÃÜÃÜÜå ÉÜÑÜ¹Üå ÃÜ ‹«ÜíÜå ´ÜÜå è ÃÜíÜÜ‰! è‘Ü´Ü ÏÜÜµÜ íÜåÆÜÜÓß†Üå†å è ÍÜÓíÜÜÃÜß ÷ÜåÑÜ, †åíÜß †ÜÆÜ±Üß ôÜÏÜè±Ü ÷ÜåÑÜ, ´ÜÜå ´Üå ‘Ø‰ †ØÄÜÂå¡åÃÜß ÏÜàÃÜôÜÉß ôÜÜÏÜå ³ÜÜå²ß œÜÜêÜå? †Ü ‘ôüÏÜ ²ÒâüßÃÜß ‘Üìß ËÜÜèà è †å ÷´Üß ‘å íÜåÆÜÜÓß†Üå ÃÜ ÷ÜåÑÜ ´ÜåíÜÜ ôÜÜÏÜÜÃÑÜ èÃÜÜå†å ÆÜ±Ü è‘Ü´Ü ÍÜÓíÜß ÆÜ²´Üß. ÆÜàÓàóÜÜå ´ÜÜå «ß‘, ÏÜÝ÷êÜÜ†Üå †ÃÜå ËÜÜì‘ÜåÃÜÜ ÏÜÜêÜôÜÜÏÜÜÃÜÃÜß ÆÜ±Ü ÉÓÝèÑÜÜ´ÜÆÜ±Üå íÜßÓÏÜÄÜÜÏÜ èØøïÜÃÜ ÆÜÓ ‘²‘ ´ÜÆÜÜôÜ ³Ü´Üß †ÃÜå †ÝÁÜ‘ÜÓß «ÓÜíÜå †å è‘Ü´Ü ÍÜÑÜÜÚ ÆÜ“ß è ´Üå†Üå †ÜÄÜì è‰ ïÜ‘´ÜÜ. è‘Ü´Ü †ÝÁÜ‘ÜÓßÃÜÜ ÏÜÃÜÏÜÜØ ÄÜÝ±Ü´ÜÃÜÜå ‘Üå‰ ÆÜ±Ü †ÜØ‘²Üå øÑÜÜÓå íÜôÜß ¡ÑÜ †å ÃÜ’ß ÃÜ÷Î. è‘Ü´Ü¹ÓÃÜÜå ÝÃÜÑÜÏÜ ÷ïÜå, ÆÜ±Ü êÜÜå‘Üå †Ü ‘ÜÑÜ¹Ü³Üß è †åíÜÜ ÉÉ²å ‘å ÝÃÜÑÜÏÜ ÆÜâ“íÜÜÃÜßÑÜ Õ÷ÏÜ´Ü ÃÜ œÜÜêÜå. êÜÜå‘Üå ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜ ¹åïÜÏÜÜØ è ÆÜÜå´ÜÜÃÜå ÆÜÜÓ‘Ü †ÃÜàÍÜíÜå †åíÜÜ ÷ÜêÜ ÷´ÜÜ. `íÜßÓÏÜÄÜÜÏÜ ‘ôüÏÜ ‘Üç²ÚÃÜ' ´ÜÓß‘å êÜÜÄÜà ‘ÓÜÑÜåêÜÜ †Ü ‘ÜÑÜ¹ÜÃÜÜ ‘ÜÓ±Üå †ÜÏÜèÃÜ´ÜÜÃÜå †åüêÜß ËÜÁÜß ÷Ü²ÏÜÜÓß ÍÜÜåÄÜíÜíÜß ÆÜ²´Üß [†ÜçÄÜôü 2013] ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷

ÍÜÜÓ´ÜÏÜÜØ †ÜíÑÜÜ ÆÜ“ß ÄÜÜØÁÜß¢ ÏÜÜüå ôÜ´ÑÜÜÄÜÂ÷ÃÜÜØ ËÜßè ÆÜ±Ü ÓåêÜíÜå èØøïÜÃÜ ÆÜÓÃÜß è êÜ²´Ü³Üß íÜíÜÜÑÜÜØ, èå±Üå ÍÜÜÓ´Ü ¹åïÜÃÜÜ ‡Ý´Ü÷ÜôÜÏÜÜØ ÆÜÝÓíÜ´ÜÚÃÜ †Ü±ÑÜàØ.

‘å íÜƒÜ´Ü è´ÜÜØ íÜßÓÏÜÄÜÜÏÜÃÜß è‘Ü´ÜËÜÜÓß `ÃÜÓ‘ËÜÜÓß' ´ÜÓß‘å †ÜåìƒÜÜíÜÜ êÜÜÄÜß. ´ÜÜå ËÜß¢ ËÜÜèà ÄÜàèÓÜ´Ü ‘å ôÜÜæÓÜóü× ËÜ÷ÜÓÃÜÜ ÍÜÜÓ´ÜÃÜàØ ÝœÜµÜ ÝíÜÆÜÓß´Ü †ÜÿÜÑÜÚ ÆÜÂåÓå †åíÜØà ÷´ÜàØ. ¹ÝšÜ±Ü †ÜÝÊ‘Ü³Üß ÍÜÜÓ´Ü †ÜíÑÜÜ ÆÜ“ß ´ÜÓ´ÜÃÜÜ ÄÜÜìÜÏÜÜØ ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜß ÄÜÜåÆÜÜêÜ‘äó±Ü ÄÜÜåƒÜêÜå ôÜÝ÷´ÜÃÜÜ †ÃÜå‘ †ÄÜÂ±Üß†Üå ôÜÜ³Üå ÍÜÜÓ´ÜßÑÜ ÆÜÂ¡ÃÜå ‘ÃÜ²´ÜÜ ÏÜà¼ÜÃÜß œÜœÜÜÚ ³Ü‰ ÷´Üß, ÆÜ±Ü ´ÜåÏÜÜØ íÜßÓÏÜÄÜÜÏÜ ‘ôüÏÜ ‘Üå²ÚÃÜ èåíÜÜ ÝíÜÝœÜµÜ ‘ÜÑÜ¹ÜÃÜÜå ‹êêÜåƒÜ ³ÜÑÜÜÃÜàØ ÁÑÜÜÃÜÏÜÜØ ÃÜ³Üß. †÷Î †ÜÆÜåêÜÜ †ÜØ‘²Ü ÆÜÓ³Üß µÜÜôÜ¹ÜÑÜß ÷‘ß‘´Ü †ÃÜå ïÜÜåóÜ±ÜÃÜÜå ‘Ø‰‘ †Ø¹Üè †ÜíÜß ïÜ‘ïÜå. ÷Ü, †ÜØ‘²ÜÃÜå ôÜÜå†å‘ íÜÓôÜ ÆÜ÷åêÜÜØÃÜÜ ÆÜÝÓÆÜÂåšÑÜÏÜÜØ ¡åíÜÜ èéÓß “å. íÜóÜÚ íÜßÓÏÜÄÜÜÏÜÏÜÜØ ‹™ÜÓÜíÜÜÑÜåêÜ è‘Ü´Ü (é. ÏÜÜØ) 1910 – 11 96,728 1911 – 12 94,835 1912 – 13 99,898 1913 – 14 1,33,369 ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷ [†ÜçÄÜôü 2013]

†Ü ôÜØ¡åÄÜÜåÏÜÜØ ¹Ó¢ ÏÜÜå´ÜßêÜÜêÜ †ÃÜå ÄÜÜØÁÜßÍÜÜ‰ íÜœœÜå èå ôÜØíÜÜ¹ ³ÜÑÜÜå, ´Üå `†å‘ ôÜå ËÜ°‘Ó †å‘' èåíÜÜå “å. êÜÜå‘Üå†å íÜå«íÜß ÆÜ²´Üß ÍÜÑÜÜÃÜ‘ ÷ÜêÜÜ‘ßÃÜß íÜÜ´Ü ÆÜâÓåÆÜâÓß ôÜÜØÍÜìß êÜßÁÜÜ ÆÜ“ß": ÄÜÜØÁÜß¢ : ´ÜÏÜå èåêÜÏÜÜØ èíÜÜ ´ÜæÑÜÜÓ “Üå? ÏÜÜå´ÜßêÜÜêÜ : †ÏÜå ÉÜØôÜß†å èíÜÜ ´ÜæÑÜÜÓ “ß†å. ÄÜÜØÁÜß¢ : ÏÜÃÜå èåêÜ è ËÜôÜ “å, ÆÜ±Ü ¡å¡å ÝíÜòÜÜôÜ™ÜÜ´Ü ÃÜ ³ÜÜÑÜ. ÏÜÜå´ÜßêÜÜêÜ : †å ´ÜÜå †ÃÜàÍÜíÜå ƒÜËÜÓ ÆÜ²ïÜå.

ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜß †ÆÜåšÜÜ³Üß ÝíÜÆÜÓß´Ü ÏÜÜå´ÜßêÜÜêÜÃÜÜå À°´ÜÜÆÜâíÜÚ‘ÃÜÜå †Ü èíÜÜËÜ ÷´ÜÜå. ÏÜÜå´ÜßêÜÜêÜÃÜß †ÜØƒÜÜåÏÜÜØ ÄÜÜØÁÜßÍÜÜ‰†å À°´ÜÜ †ÃÜå ‘Óà±ÜÜ, ËÜØÃÜå ¡åÑÜÜØ. ÄÜÜØÁÜßÍÜÜ‰ÃÜå ÷íÜå ÝíÜòÜÜôÜ ËÜå«Üå. †Ü ÏÜàêÜÜ‘Ü´Ü ´ÑÜÜØ ÆÜâÓß ³Ü‰. ÆÜ“ß ´ÜÜå ÄÜÜØÁÜßÍÜÜ‰ ‘ÜÝ«ÑÜÜíÜÜ²ÏÜÜØ ŸÑÜÜØ ŸÑÜÜØ ÉÑÜÜÚ ´ÑÜÜØ íÜßÓÏÜÄÜÜÏÜÏÜÜØ è‘Ü´ÜÃÜß ´ÜÆÜÜôÜÏÜÜØ ³Ü´Üß ÷Ü²ÏÜÜÓßÃÜß ÉÝÓÑÜÜ¹Üå ôÜÜØÍÜìíÜÜ ÏÜìß. ´ÜåÏÜ±Üå †Ü †ÜÆÜ¹Ü †ØÄÜå ÑÜÜåÄÑÜ ‘ÜÑÜÚíÜÜ÷ß ‘ÓíÜÜÃÜàØ ÃÜ’ß ‘ÑÜàÛ. †å ÏÜÜüå ‘ÜÃÜâÃÜß ÓÜ÷ ÆÜôÜØ¹ ‘ÑÜÜåÚ †ÃÜå ôÜÓ‘ÜÓ ôÜÏÜšÜ ´ÜåÃÜß êÜåÝƒÜ´Ü Óèâ †Ü´ÜÜåÃÜÜå ¹ÜåÓ †ÜÓØÍÑÜÜå. †Ü êÜåÝƒÜ´Ü Óèâ †Ü´Ü 193

‘Üå‰ ¡åïÜÍÜÑÜÜÚ †ÜØ¹ÜåêÜÃÜ‘ÜÓ ¿ÜÓÜ êÜƒÜÜÑÜåêÜÜ ÄÜÜØ²Ü™ÜåêÜÜ †ÜíÜå¹ÃÜÆÜµÜ èåíÜß ÃÜ÷Üå´Üß, ËÜê‘å ËÜçÝÓôüÓ ÏÜÜå. ‘. ÄÜÜØÁÜß ¿ÜÓÜ †Ü ‘ÜÑÜ¹ÜÃÜÜØ ´ÜÏÜÜÏÜ ÆÜÜôÜÜØÃÜå †ÜíÜÓß êÜ‰ÃÜå ´ÜåÃÜÜ ³Ü‘ß ÆÜå¹Ü ³Ü´Üß ÏÜàï‘åêÜß†ÜåÃÜß ÏÜà¼ÜôÜÓ Óèâ †Ü´Ü ÷´Üß. ÆÜÂœÜØ² èÃÜôÜÏÜ³ÜÚÃÜÃÜÜå ‘å †ƒÜËÜÜÓß ÝÃÜíÜå¹ÃÜÜå ÑÜÜ ÃÜÜÇÁÜÜåÃÜÜå ôÜ÷ÜÓÜå êÜåíÜÜÃÜÜå ôÜíÜÜêÜ ÷´ÜÜå ÃÜ÷Î. ÆÜ±Ü †å‘ ÑÜÜåÄÑÜ ÆÜÂþÜÃÜÜå ÑÜÜåÄÑÜ Óß´Üå ‹‘åêÜ †ÜíÜå †å Ý¹ïÜÜÏÜÜØ ´ÜåÏÜÃÜÜå ÆÜÂÑÜ´ÃÜ ÷´ÜÜå. †ÜÃÜàØ ÆÜÝÓ±ÜÜÏÜ ËÜ÷à ”²ÆÜ³Üß ¡åíÜÜ ÏÜëÑÜØà. ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜß ôÜ´Ü´Ü êÜåÝƒÜ´Ü Óèâ †Ü´Ü †ÃÜå éËÜé ÏÜàêÜÜ‘Ü´ÜÃÜå ÆÜÄÜêÜå †ØÄÜÂåè ôÜÓ‘ÜÓå “åíÜüå †Ü ‘ÜÑÜ¹Üå ÃÜÜËÜâ¹ ‘ÓíÜÜÃÜÜå ÝÃÜ±ÜÚÑÜ êÜßÁÜÜå. 1903ÏÜÜØ êÜÜÄÜà ³ÜÑÜåêÜÜå †å ‘ÜÑÜ¹Üå œÜÜæ¹ íÜÓôÜÃÜÜ µÜÜôÜ¹ÜÑÜ‘ †ÏÜêÜ ÆÜ“ß 1917ÃÜÜ ÃÜíÜåÏËÜÓ ÏÜÜôÜÏÜÜØ Ó¹ ³ÜÑÜÜå. 1915³Üß ÄÜÜØÁÜß¢†å †å‘êÜÆÜØ²å ‘ÓåêÜÜ ÆÜÂÑÜÜôÜÜå³Üß è †ÜíÜåêÜàØ †å ÆÜÝÓ±ÜÜÏÜ ÷´ÜàØ. ÄÜÜØÁÜß¢†å †Ü êÜ²´Ü ‹ÆÜÜ²ß ´Üå ÆÜ÷åêÜÜØ íÜßÓ ÝíÜ¬êÜÍÜÜ‰ ÆÜüåêÜ, ÓÜè‘ÜåüÃÜÜ †ÄÜÂ±Üß íÜåÆÜÜÓß ÏÜÃÜÏÜÜå÷ÃÜ¹ÜôÜ ÓÜÏÜ¢, ¡±Üß´ÜÜ ñÜåó«ß êÜêêÜàÍÜÜ‰ ïÜÜÏÜì¹ÜôÜ íÜÄÜåÓå ‹ÆÜÓÜØ´Ü †ÃÜå‘ †ÄÜÂ±Üß†Üå†å †Ü è‘Ü´ÜÃÜÜËÜâ¹ß ÏÜÜüå ÆÜÂÑÜ´ÃÜÜå ‘ÑÜÜÚ ÷´ÜÜ. `‘ÜÝ«ÑÜÜíÜÜ² üÜ‡ÏôÜ' (ÓÜè‘Üåü), ` ôÜÑÜÜ¢ ÝíÜèÑÜ' (ËÜÓÜå²Ü), `ÄÜàèÓÜ´ÜÝÏÜµÜ' (ôÜàÓ´Ü), †ÃÜå ` ÆÜÂ¡ËÜØÁÜà' (†ÏÜ¹ÜíÜÜ¹) èåíÜÜØ †ƒÜËÜÜÓÜå†å ÆÜ±Ü è‘Ü´ÜÃÜÜå †Ü ‘ÜÑÜ¹Üå ¹âÓ ‘ÓÜíÜíÜÜ ÆÜÂïÜØôÜÃÜßÑÜ ÆÜµÜ‘ÜÓ´íÜ ‘ÑÜàÛ ÷´ÜàØ, ÆÜ±Ü ‘Üå‰ÃÜåÑÜ ôÜÉì´ÜÜ ÷Ü³Ü êÜÜÁÜß ÃÜ ÷´Üß. ´ÑÜÜÓå †Ü ôÜÏÜÄÜÂ ™ÜüÃÜÜ˜ÏÜÃÜß ÓôÜÆÜÂ¹ ËÜÜèà †å êÜÜÄÜå ‘å †ÜüêÜÜ ÏÜ÷ÜÃÜàÍÜÜíÜÜå †ÃÜå †ÜüêÜÜØ †ƒÜËÜÜÓÜåÃÜÜ ÆÜÂÑÜ´ÃÜÜå³Üß èå ‘ÜÏÜ ÆÜÜÓ ÃÜ ÆÜ²ÒàØ †å ÍÜÜÓ´ÜÏÜÜØ ÃÜíÜÜôÜíÜÜ ÆÜÁÜÜÓåêÜÜ ÄÜÜØÁÜßÍÜÜ‰³Üß ‘åíÜß Óß´Üå ³Ü‰ ïÜøÑÜàØ! ‘ÜÓ±Ü? ËÜçÝÓôüÓ †åÏÜ. ‘å. ÄÜÜØÁÜßÃÜàØ ÏÜà¼ÜôÜÓ †ÃÜå †ôÜÓ‘ÜÓ‘ ²×ÜÉÖÕüÄÜ èåÃÜÜ ‘ÜÓ±Üå êÜÜå‘ÃÜèÓå ôÜ´ÑÜÜÄÜÂ÷ÃÜÜ œÜÜå‘«ÜÏÜÜØ ÝÉü ËÜåôÜß ¡ÑÜ ´ÜåíÜÜØ ‘Üå‰ ‹ÆÜíÜÜôÜ-†ÜØ¹ÜåêÜÃÜÜå ‘ÓíÜÜÃÜß èéÓ ÃÜ ÆÜ²ß †ÃÜå ¹ÝšÜ±Ü †ÜÝÊ‘ÜÃÜÜ ôÜ´ÑÜÜÄÜÂ÷ÃÜÜ ‡Ý´Ü÷ÜôÜÏÜÜØ ÃÜÜÇÁÑÜàØ “å ´ÜåÏÜ, `íÜßÓÏÜÄÜÜÏÜÃÜß è‘Ü´ÜÃÜß ÃÜÜÃÜß ôÜÓƒÜß 194

êÜ²´Ü³Üß ´ÜåÃÜÜå (Õ÷¹àô´ÜÜÃÜÏÜÜØ ôÜ´ÑÜÜÄÜÂ÷ÃÜÜå †ÝÃÜíÜÜÑÜÚ ˜ÏÜ ïÜé ³ÜÑÜÜå'. †ÃÜå ÝËÜÂüÃÜ è‰ÃÜå ËÜçÝÓôüÓ ËÜÃÜß †ÜíÜåêÜÜ †åÏÜ. ‘å. ÄÜÜØÁÜß†å ÍÜÜÓ´ÜÏÜÜØ ôÜÜæÆÜÂ³ÜÏÜ íÜƒÜ´Ü ÝËÜÂÝüïÜ ôÜÜÏÜÂÜŸÑÜ ôÜÜÏÜå è ÆÜÜå´ÜÜÃÜß ËÜçÝÓôüÓÃÜß Ý²ÄÜÂßÃÜß ÑÜÜåÄÑÜ´ÜÜ ÆÜàÓíÜÜÓ ‘Óß ¹ßÁÜß. †ÃÜå ÏÜÜµÜ ²×ÜÉÖÕüÄÜ íÜ¶ÜÜ ‘åüêÜß‘ ÏÜàêÜÜ‘Ü´ÜÜå³Üß è 14 íÜóÜÚÃÜÜ µÜÜôÜÏÜÜØ³Üß êÜÜå‘ÜåÃÜå “àü‘ÜÓÜå ÏÜëÑÜÜå. †å Óèâ †Ü´Ü ‘åíÜß Ó÷ß ÷ïÜå †å ¡±ÜíÜÜÃÜàØ ‘à ´Üâ÷êÜ ³ÜÜÑÜ †å ôíÜÜÍÜÜÝíÜ‘ “å. †Ü Ó÷ß ´ÜåÃÜß ”êÜ‘.".". †å ÄÜÜìÜÏÜÜØ ‘ÜÝ«ÑÜÜíÜÜ²ß ÆÜÜåïÜÜ‘ÏÜÜØ ôÜèè Ó÷å´ÜÜ ÄÜÜØÁÜß¢†å ÆÜ÷åêÜÜØ ´ÜÜå ÓÜè‘Üåü è‰ÃÜå ´ÑÜÜØÃÜÜ †ÄÜÂ±Üß íÜåÆÜÜÓß “ÜåüÜêÜÜêÜ ´ÜåèÆÜÜêÜ ÆÜÜôÜå³Üß è‘Ü´ÜÃÜß ÉÜ‰êÜÜå ÏÜåìíÜß, ´ÜåÃÜÜå ËÜÓÜËÜÓ †ÍÑÜÜôÜ ‘ÑÜÜåÚ. †Ü †ÍÑÜÜôÜÃÜÜå †ÜÁÜÜÓ êÜ‰ÃÜå ´ÑÜÜÓ ÆÜ“ßÃÜß ôÜÜæÓÜóü×ÃÜß ÏÜàêÜÜ‘Ü´Ü íÜƒÜ´Üå ´Üå ÏÜÜåüß ôÜØƒÑÜÜÏÜÜØ íÜåÆÜÜÓß†Üå †ÃÜå ÏÜàôÜÜÉÓÜåÃÜå ÏÜëÑÜÜ. ôÜÜæÃÜß ôÜÜ³Üå ´ÜåÏÜ±Üå íÜßÓÏÜÄÜÜÏÜÃÜß è‘Ü´ÜÃÜÜ ÏÜà¼å ÝíÜÄÜ´Üå œÜœÜÜÚ ‘Óß. ´Üå ÄÜÜìÜÏÜÜØ è (÷ÜêÜ †ÏÜÓåêÜß ÝèêêÜÜÃÜÜ) ËÜÄÜôÜÓÜ †ÃÜå †ÃÑÜ ÄÜÜÏÜÜåÏÜÜØ †ÜÆÜåêÜÜØ ÍÜÜóÜ±ÜÜåÏÜÜØ íÜßÓÏÜÄÜÜÏÜÃÜß è‘Ü´ÜÃÜÜ ÏÜà¼å ôÜ´ÑÜÜÄÜÂ÷ ‘ÓíÜÜå ÆÜ²å ´ÜÜå ´ÜåÃÜß ÆÜ±Ü ´ÜæÑÜÜÓß ÓÜƒÜíÜÜ ÏÜÜüå ´ÜåÏÜ±Üå êÜÜå‘ÜåÃÜå è±ÜÜíÑÜàØ. ´Üå ÏÜàØËÜ‰ è‰ÃÜå ´ÑÜÜØÃÜÜ ÄÜíÜÃÜÚÓ êÜÜç²Ú ÝíÜÕêÜÄ²ÃÜÃÜå ÏÜëÑÜÜ †ÃÜå †Ü ÏÜà¼ÜÃÜß œÜœÜÜÚ ‘Óß. ¹ÝšÜ±Ü †ÜÝÊ‘ÜÃÜß ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜß êÜ²´Ü³Üß ÏÜÜÝ÷´ÜÄÜÜÓ †åíÜÜ êÜÜç²Ú ÝíÜÕêÜÄ²ÃÜå ÄÜÜØÁÜßÍÜÜ‰ ´ÜÓÉ ÆÜâÓß ôÜ÷ÜÃÜàÍÜâÝ´Ü ¹ÜƒÜíÜß. ÆÜ±Ü ÆÜÜå´ÜÜÃÜß ÏÜèËÜâÓß íÑÜø´Ü ‘Ó´ÜÜØ ‘ûàØ, ` ÏÜÜÓÜ ÷Ü³ÜÏÜÜØ ÷Üå´Ü ´ÜÜå ÏÜÇ øÑÜÜÓÃÜÜåÑÜ †Ü ‘ÜÑÜ¹Üå Ó¹ ‘Óß ¹ßÁÜÜå ÷Üå´Ü. †ÜÏÜÜØ ÷àØ ‘ïÜàØ ‘Óß ïÜ‘à Ø ´ÜåÏÜ ÃÜ³Üß. ´ÜÏÜå ÄÜíÜÃÜÚÏÜåÃü †ÜçÉ ‡ÞÃ²ÑÜÜÃÜÜå ôÜØÆÜ‘Ú ‘ÓÜå.' ³ÜÜå²Ü ôÜÏÜÑÜÄÜÜìÜ ÆÜ“ß ÄÜÜØÁÜß¢ è‘Ü´ÜÃÜÜØ ‘ÜÄÜÝìÑÜÜØÃÜß ÉÜ‰êÜ ôÜÜ³Üå ÄÜíÜÃÜÚÏÜåÃü †ÜçÉ ‡ÞÃ²ÑÜÜÃÜÜ ÃÜíÜÜ è ËÜÃÜåêÜÜ ÄÜíÜÃÜÚÓ èÃÜÓêÜ êÜÜç²Ú œÜåÏôÜÉÜå²ÚÃÜå ÏÜëÑÜÜ. ´ÑÜÜÓå œÜåÏôÜÉÜå²åÚ ôÜÜíÜ ÝÃÜ¹ÜåÚóÜ´ÜÜ³Üß è±ÜÜíÑÜàØ. `†Üå÷Üå, †ÜÏÜ íÜÜ´Ü “å? ÷àØ ´ÜÜå †ÜÏÜÜ ‘ïÜàØ ¡±Ü´ÜÜå ÃÜ³Üß. ÆÜ±Ü ´ÜÏÜÃÜå íÜœÜÃÜ †ÜÆÜàØ “àØ ‘å íÜßÓÏÜÄÜÜÏÜÏÜÜØ êÜåíÜÜ´Üß è‘Ü´Ü ËÜØÁÜ ³ÜÜÑÜ †å ÏÜÜüå ÷àØ ‹ÆÜÓÃÜÜ ÁÜÜåÓ±Üå ÆÜÂÑÜ´ÃÜ ‘ÓßïÜ.' ¡å‘å †Ü ÆÜÂÑÜ´ÃÜÜåÏÜÜØ ´Üå†Üå ´Ü´‘Üì ôÜÉì ÃÜ ³ÜÑÜÜ. ÆÜ±Ü ¹ÝšÜ±Ü †ÜÝÊ‘ÜÏÜÜØ [†ÜçÄÜôü 2013] ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷

ôÜÉì ôÜ´ÑÜÜÄÜÂ÷ ‘ÓßÃÜå †ÜíÜåêÜÜ ÄÜÜØÁÜßÍÜÜ‰ ÏÜÜüå ÝÃÜÓÜïÜ ‘å ÃÜÜôÜßÆÜÜôÜ ³ÜíÜÜÃÜÜå ‘Üå‰ ÆÜÂþÜ ÃÜ ÷´ÜÜå. ´ÜåÏÜ±Üå ÏÜàØËÜ‰ ‡êÜÜ‘ÜÃÜÜ ‘ÜýÄÜÂåôÜß ÃÜå´ÜÜ†ÜåÃÜß ËÜÃÜåêÜß `ËÜÜçÏËÜå ÆÜÂÜåÝíÜÞÃïÜÑÜêÜ ‘ÜçÃÉÓÃôÜ'ÏÜÜØ ‘ÜÝ«ÑÜÜíÜÜ²ÃÜÜ êÜÜå‘ÜåÃÜß ÷ÜêÜÜ‘ß è±ÜÜíÜ´Üß íÜÜ´Ü ÏÜâ‘ß : ``‘ÜÝ«ÑÜÜíÜÜÃÜÜ êÜÜå‘Üå †å‘ ÃÜ÷Î, ÆÜ±Ü ËÜËËÜå ôÜÓ‘ÜÓÃÜÜ ‘ÜÑÜ¹Ü ´Üìå ¢íÜå “å. ƒÜÓåƒÜÓ ´ÜÜå ´Üå†Üå ôÜÜæÆÜ÷åêÜÜØ ÍÜÜÓ´ÜßÑÜ ÓèíÜÜ²ÜØÃÜå èíÜÜËÜ¹ÜÓ “å, †ÃÜå ÆÜ“ß ÝËÜÂÝüïÜ ÄÜíÜÃÜÚÏÜåÃüÃÜå. ËÜßèà Ø ‘å, †ØÄÜÂåè ôÜÓ‘ÜÓå èå è‘Ü´Ü ÃÜÜƒÜß “å ´ÜåÃÜÜå ÏÜâì ‹¼åïÜ ´ÜÜå ¹ÝÓÑÜÜ‘ÜØ«å ³Ü´Üß ¹Ü±ÜœÜÜåÓß †ü‘ÜíÜíÜÜÃÜÜå “å. †åüêÜå èå ¹ÝÓÑÜÜ‘ÜØ«å³Üß †ÜíÜ´ÜÜ-è´ÜÜ ÃÜ³Üß †åíÜÜ ôÜÜÏÜÜÃÑÜ êÜÜå‘Üå ïÜÜ ÏÜÜüå è‘Ü´Ü ÍÜÓå †ÃÜå ÏÜÜêÜôÜÜÏÜÜÃÜÃÜß ´ÜÆÜÜôÜ ‘ÓÜíÜ²ÜíÜßÃÜå µÜÜôÜ ÆÜ±Ü íÜå«å? †ÜÆÜ±Üå ÝËÜÂÝüïÜ ÄÜíÜÃÜÚÏÜåÃüÃÜå êÜƒÜß ÏÜÜå‘êÜíÜàØ ÆÜ²ïÜå ‘å †ÏÜå †Ü ‘ÜÑÜ¹ÜÃÜÜ ‘ÜÓ±Üå “åêêÜÜØ ´ÜåÓ íÜóÜÚ(1916)³Üß ´Ü‘êÜßÉ íÜå«ß ÓûÜ “ß†å. †ÃÜå ÷íÜå †Ü ‘ÜÑÜ¹Üå Ó¹ ³ÜíÜÜå è ¡å‰†å.'' ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜß †Ü Óèâ †Ü´ÜÃÜå ÆÜÄÜêÜå `ËÜÜçÏËÜå ÆÜÂÜåÝíÜÞÃïÜÑÜêÜ ‘ÜçÃÉÓÃôÜå' íÜßÓÏÜÄÜÜÏÜ ÓåêÜíÜå èØøïÜÃÜ ÆÜÓ êÜåíÜÜ´Üß †Ü ÆÜÂ‘ÜÓÃÜß è‘Ü´ÜÃÜå íÜƒÜÜå²´ÜÜå ÆÜµÜ ÝËÜÂÝüïÜ ôÜÓ‘ÜÓÃÜå ÏÜÜå‘êÜß †ÜÆÑÜÜå. ¹ÓÏÑÜÜÃÜ ËÜÄÜôÜÓÜÏÜÜØ ÄÜÜØÁÜß¢†å ‘ÓåêÜÜ è‘Ü´Ü ÝíÜÓÜåÁÜß ÍÜÜóÜ±ÜÃÜß ÝíÜÄÜ´ÜÜå “âÆÜß ÆÜÜåêÜßôÜ ¿ÜÓÜ ôÜÓ‘ÜÓß ¹É´ÜÓå ÆÜ÷ÜÇœÜß ÄÜ‰ ÷´Üß. ôÜÓ‘ÜÓÃÜå ´ÜåÏÜÜØ ÁÜÏÜ‘ßÃÜÜå ôÜâÓ êÜÜÄÑÜÜå. ÏÜàØËÜ‰ ôÜÓ‘ÜÓÃÜÜ ôÜå˜åüÓß †ÃÜå ÄÜÜØÁÜß¢ íÜœœÜå †Ü ÏÜà¼å œÜ‘ÏÜ‘ ÆÜ±Ü ”Óß ÄÜ‰. ôÜå˜åüÓß†å ´ÜÜåÓÏÜÜØ ÆÜâ“ÒàØ. ` ïÜÞø´ÜÏÜÜÃÜ ôÜÓ‘ÜÓ ÁÜÏÜ‘ßÃÜå ÄÜÜØ«å? ' ÄÜÜØÁÜß¢†å èíÜÜËÜÏÜÜØ ÃÜÏÜÂÆÜ±Üå ‘ûàØ, `†ØÄÜÂåè ôÜÓ‘ÜÓ ïÜÞø´ÜÏÜÜÃÜ “å †å ÝíÜïÜå ÏÜÃÜå ïÜØ‘Ü ÃÜ³Üß. ÆÜ±Ü ôÜ´ÑÜÜÄÜÂ÷ ôÜíÜÜåÚÆÜÓß ïÜôµÜ “å †å ÝíÜïÜåÑÜ ÏÜÃÜå ïÜØ‘Ü ÃÜ³Üß.'

†Ü ËÜØÃÜå ™ÜüÃÜÜÃÜß ÁÜÜÓß †ôÜÓ ÃÜßÆÜ¢ †ÃÜå. . . ÃÜíÜåÏËÜÓ, 1917ÏÜÜØ ÝËÜÂÝüïÜ ôÜÓ‘ÜÓå `íÜßÓÏÜÄÜÜÏÜ ‘ôüÏÜ ‘Üç²ÚÃÜ' ôÜØÆÜâ±ÜÚÆÜ±Üå ¹âÓ ‘ÑÜÜåÚ. ÏÜÜå÷ÃÜ¹ÜôÜ ‘ÓÏÜœÜØ¹ ÄÜÜØÁÜßÃÜå ÍÜÜÓ´ÜÏÜÜØ ÏÜìåêÜß †å ÆÜ÷åêÜß ôÜÉì´ÜÜ ‘÷ß ïÜ‘ÜÑÜ. ‡Ý´Ü÷ÜôÜÏÜÜØ ÑÜÜ ÓÜóü×ßÑÜ ‘å †ÜØ´ÜÓÓÜóü×ßÑÜ ô´ÜÓå ÍÜêÜå

ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷ [†ÜçÄÜôü 2013]

íÜßÓÏÜÄÜÜÏÜÃÜÜ è‘Ü´ÜÃÜÜ‘ÜÃÜÜ †Ü ôÜ´ÑÜÜÄÜÂ÷ ‘å ´ÜåÃÜß ôÜÉì´ÜÜÃÜàØ ÆÜâÓ´ÜàØ ÏÜ÷¶íÜ ÃÜ †Ø‘ÜÑÜàØ ÷ÜåÑÜ, ÆÜ±Ü ÄÜàèÓÜ´ÜÏÜÜØ Ó÷ß †å ô´ÜÓÃÜàØ ôÜØïÜÜåÁÜÃÜ ‘ÓÃÜÜÓ ‡Ý´Ü÷ÜôÜ‘ÜÓ ÏÜ‘ÓØ¹ ÏÜ÷å´ÜÜÃÜàØ ôÆÜóüÆÜ±Üå ÏÜÜÃÜíÜàØ “å ‘å, ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜÜ ÆÜÂÜÓØÝÍÜ‘ †ÓôÜÜÏÜÜØ íÜßÓÏÜÄÜÜÏÜÃÜÜ è‘Ü´ÜÃÜÜ‘ÜÃÜÜ ÏÜà¼å ÏÜìåêÜß ôÜÉì´ÜÜ†å è ¹åïÜíÜÜôÜß†ÜåÃÜå ôíÜÜ´ÜØµÑÜ œÜìíÜìÏÜÜØ ¡å²ÜíÜÜ ÏÜÜüåÃÜß ÆÜÂåÓ±ÜÜ †ÜÆÜß ÷´Üß. ¡ÃÑÜà†ÜÓß, 1915ÏÜÜØ ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜå ÆÜ÷åêÜß íÜƒÜ´Ü `íÜßÓÏÜÄÜÜÏÜ ‘ôüÏÜ ‘Üç²ÚÃÜ' ÝíÜïÜå ÏÜìåêÜß ¡±Ü‘ÜÓß †ÃÜå ´ÜåÃÜß ÃÜÜËÜâ¹ß íÜœœÜå ƒÜÜôôÜÜå 22 ÏÜÜôÜÃÜÜå ôÜÏÜÑÜ íÜß´Üß ÄÜÑÜÜå ÷´ÜÜå. êÜ²´Ü ôÜÉì ³Ü´ÜÜØ ¡÷åÓÏÜÜØ ´ÜåÃÜÜå †ÜÃÜØ¹ ÆÜ±Ü ÄÜÜØÁÜß¢ ¿ÜÓÜ íÑÜø´Ü ‘ÓÜÑÜÜå. ¹ÝšÜ±Ü †ÜÝÊ‘ÜÏÜÜØ èÃÜÓêÜ ôÏÜüÖôÜÃÜå ¡´Üå ÆÜÄÜÓƒÜÜØ ôÜßíÜßÃÜå ÍÜåü ÁÜÓÃÜÜÓ ÄÜÜØÁÜß †÷Î ÆÜ±Ü ôÜ¹ÖÍÜÜíÜ ¹ïÜÜÚíÜíÜÜÃÜàØ œÜâøÑÜÜ ÃÜ÷Üå´ÜÜ. íÜßÓÏÜÄÜÜÏÜÃÜß è‘Ü´Ü ÃÜß‘ìß èïÜå †åíÜÜ ôÜÏÜÜœÜÜÓ ÏÜì´ÜÜÃÜß ôÜÜ³Üå è †å ¹ÓÝÏÜÑÜÜÃÜ ÄÜÜåÁÜÓÜÏÜÜØ ÑÜÜå¡ÑÜåêÜß ÓÜè‘ßÑÜ ÆÜÝÓóÜ¹ÏÜÜØ ´ÜåÏÜ±Üå è‘Ü´ÜÃÜÜËÜâ¹ß ÏÜÜüå ÆÜÂÑÜ´ÃÜ ‘ÓÃÜÜÓ êÜÜç²Ú œÜåÏôÜÉÜå²ÚÃÜÜå †ÜÍÜÜÓ ÏÜÜÃÑÜÜå ÷´ÜÜå. ôÜÜ³ÜÜåôÜÜ³Ü †Ü ‘ÜÑÜ¹Üå ¹âÓ ‘ÓíÜÜÏÜÜØ ³ÜÑÜåêÜß °ßêÜ ËÜ¹êÜ, `ÝËÜÂÝüïÜ ôÜÓ‘ÜÓå †Ü ÆÜÄÜêÜàØ ÆÜ÷åêÜÜØ ÍÜÓíÜàØ ¡å‰´ÜàØ ÷´ÜàØ †åÏÜ ÆÜ±Ü ‹ÏÜåÑÜàÛ ÷´ÜàØ.' ¡å‘å, †Ü †ÜÃÜØ¹ ”Ü”Üå ÃÜ üøÑÜÜå. è‘Ü´Ü ÏÜà¼å ³ÜÑÜåêÜß ïÜÜØÝ´ÜÃÜÜå ¹ÜÑÜ‘Üå ÆÜ±Ü ÆÜâÓÜå ³ÜÑÜÜå ÃÜ ³ÜÑÜÜå ´ÑÜÜØ 1927ÏÜÜØ ÉÓß³Üß †å è‘Ü´Ü êÜÜÄÜà ‘ÓÜ‰. ´Üå “å‘ ôíÜ´ÜØµÜ´ÜÜ ÏÜìß ´ÑÜÜÓå Ó¹ ³Ü‰. ÃÜÜÇÁÜíÜÜ èåíÜß ÷‘ß‘´Ü †å “å ‘å ÆÜÜå´Üå èå êÜ²´Ü³Üß ÍÜÜÓ´ÜÏÜÜØ ôÜ´ÑÜÜÄÜÂ÷ÃÜÜØ ËÜßè ÓÜåÆÑÜÜØ ÷´ÜÜØ ´Üå ËÜßè †Ü ¹ôÜ íÜóÜÚÏÜÜØ íÜÁÜßÃÜå íÜüíÜäšÜ ËÜÃÜß ÄÜÑÜàØ ÷´ÜàØ. ÆÜ±Ü ÄÜÜØÁÜß¢ ÉÓß³Üß †Ü ÏÜà¼å ôÜÝ˜ÑÜ ³ÜÑÜÜ ÃÜ÷Üå´ÜÜ. ´ÑÜÜÓå ‘¹ÜœÜ ´Üå†Üå `‘ÜÝ«ÑÜÜíÜÜ²ß' ÏÜüß †ÜƒÜÜ ¹åïÜÃÜÜ ³Ü‰ ÄÜÑÜÜ ÷´ÜÜ?! o

195

[ÆÜàô´Ü‘ ÆÜÝÓœÜÑÜ • †ÝòÜÃÜ‘àÏÜÜÓ] ` Õ÷¹ ôíÜÓÜè' : ÝíÜïÜåóÜ ÏÜÜôÜå ÝíÜÝïÜóü †ÜíÜäÝ¶ÜÃÜß íÜÜ´Ü ÄÜÑÜÜ †Ø‘ÏÜÜØ †ÜÆÜ±Üå ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜÜ ôÜÆÜÃÜÜÃÜÜ `ôíÜÓÜèÃÜÜå †³ÜÚ' ¡±ÑÜÜå, èåÃÜå ôÜÜ‘ÜÓ ‘ÓíÜÜ ‘Üå‰ ÆÜ±Ü ÃÜÜÄÜÝÓ‘ íÑÜÞø´ÜÄÜ´Ü Óß´Üå èå ‘Ø‰ ÆÜ±Ü ‘Óß ïÜ‘å ´ÜåÃÜß íÜÜ´Ü “å. ÆÜÓØ´Üà ¡å ‘Üå‰†å íÑÜÞø´ÜÄÜ´Ü³Üß †ÜÄÜì íÜÁÜßÃÜå ÄÜÜÏÜ, ïÜ÷åÓ, ôÜØô³ÜÜ, ôÜÏÜÜè, ÓÜóü× ‘å ÝíÜòÜ ÝíÜïÜå `ôíÜÓÜè' ‡œ“íÜàØ ÷ÜåÑÜ ´ÜÜå? ` Õ÷¹ ôíÜÓÜè' ÆÜàô´Ü‘ ´ÜåÃÜß ÆÜÂ´ÜßÝ´Ü ‘ÓÜíÜß ïÜ‘å “å. ÷Ü, †Ü ÆÜàô´Ü‘ ÏÜÜüå êÜÜå‘ÏÜÜÃÑÜ Ýüì‘å ‘ûàØ ´ÜåÏÜ `†Ü ÏÜâÓƒÜ ÏÜÜ±ÜôÜÃÜß ‘äÝ´Ü “å' †å ÍÜêÜå ÑÜÜ¹ Ó÷å ÆÜ±Ü ôÜÜ³ÜÜåôÜÜ³Ü `†å ÆÜàô´Ü‘ (Õ÷¹ ôíÜÓÜè)ÏÜÜÓå †Üèå ÉÓß êÜƒÜíÜÜÃÜàØ ÷ÜåÑÜ ´ÜÜå ÷àØ øÑÜÜØ‘ øÑÜÜØ‘ ´ÜåÃÜß ÍÜÜóÜÜ ËÜ¹êÜàØ. ÆÜ±Ü †å êÜƒÑÜÜ ÆÜ“ßÃÜÜØ èå µÜßôÜ íÜÓôÜ ÏÜÇ †ÃÜå‘ ”Ø”ÜíÜÜ´ÜÜåÏÜÜØ ÆÜôÜÜÓ ‘ÑÜÜÛ “å ´ÜåÏÜÜØ ÏÜÃÜå †å ÆÜàô´Ü‘ÏÜÜØ ¹ïÜÜÚíÜåêÜÜ ÝíÜœÜÜÓÜåÏÜÜØ ÉåÓÉÜÓ ‘ÓíÜÜÃÜàØ ‘Ø‰ ‘ÜÓ±Ü ÏÜëÑÜàØ ÃÜ³Üß.' (1938) ÄÜÜØÁÜß ÝêÜÝƒÜ´Ü †å ÆÜ±Ü ÃÜ ÍÜâêÜíÜÜ èåíÜß è ÷‘ß‘´Ü “å. ÄÜÜØÁÜß¢ ô³ÜÜÝÆÜ´Ü ÄÜâèÓÜ´Ü ÝíÜ¾ÜÆÜß«ÃÜÜ ÆÜµÜ‘ÜÓ´íÜ ÝíÜÍÜÜÄÜÃÜÜ †ÁÑÜÜÆÜ‘ †ÃÜå ÆÜµÜ‘ÜÓ ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜÜ †ÍÑÜÜôÜà êÜåƒÜ‘ †ÝòÜÃÜ‘àÏÜÜÓÃÜß ‘êÜÏÜå †Ü ÆÜàô´Ü‘ÃÜÜå ÓôÜÜôíÜÜ¹. . .

` Õ÷¹

‹ÆÜÓ †èàÚÃÜ-ñÜß‘äó±ÜÃÜÜ ôÜØíÜÜ¹ ¿ÜÓÜ `ÍÜÄÜíÜ¹ÖÄÜß´ÜÜ'ÃÜàØ ÆÜÂÜÄÜüÒ ³ÜÑÜàØ “å ´ÜÜå ôÜÜÄÜÓèì ‹ÆÜÓ íÜÜœÜ‘-†ÝÁÜÆÜÝ´ÜÃÜÜ ôÜØíÜÜ¹ ³Ü‘ß ` Õ÷¹ ôíÜÓÜè'ÃÜß ÆÜÂÝôÜÝ½ ³Ü‰ “å. ÏÜÜå. ‘. ÄÜÜØÁÜß†å ` Õ÷¹ ôíÜÓÜè' ÏÜâìå ´ÜÜå Õ÷ôÜÜíÜÜ¹ß íÜÄÜÚ †ÃÜå ÝíÜœÜÜÓÁÜÜÓÜÃÜå èíÜÜËÜ éÆÜå êÜƒÑÜàØ ÷´ÜàØ. ` Õ÷¹ ôíÜÓÜè'ÃÜÜØ ÆÜÂ³ÜÏÜ ËÜÜÓ ÆÜÂ‘Ó±ÜÜå `‡ÞÃ²ÑÜÃÜ †ÜåÆÜßÝÃÜÑÜÃÜ' ÆÜµÜÃÜÜ 11ÏÜß Ý²ôÜåÏËÜÓ, 1909ÃÜÜ †Ø‘ÏÜÜØ †ÃÜå ËÜÜ‘ßÃÜÜØ †Ü« ÆÜÂ‘Ó±ÜÜå 18ÏÜß Ý²ôÜåÏËÜÓ, 1909ÃÜÜ †Ø‘ÏÜÜØ ÆÜÂÝôÜ½ ³ÜÑÜÜØ ÷´ÜÜØ. ` Õ÷¹ ôíÜÓÜè'ÃÜÜØ †Ü íÜßôÜ ÆÜÂ‘Ó±ÜÜå ¡ÃÑÜà†ÜÓß, 1910ÏÜÜØ ÃÜÜÃÜ‘²Ü ÆÜàô´Ü‘ éÆÜå ÆÜ±Ü ÆÜÂÄÜü ³ÜÑÜÜØ ÷´ÜÜØ. ÏÜàØËÜ‰ ôÜÓ‘ÜÓå 24ÏÜß ÏÜÜœÜÚ, 1910ÃÜÜ ÓÜåè ´ÜåÃÜÜ ‹ÆÜÓ ÆÜÂÝ´ÜËÜØÁÜ ÏÜâøÑÜÜå ÷´ÜÜå. ` Õ÷¹ ôíÜÓÜè'ÃÜß ïÜ´ÜÜË¹ß ÝÃÜÝÏÜ¶Üå ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ÆÜÂ‘ÜïÜÃÜ ÏÜØÝ¹Ó, †ÏÜ¹ÜíÜÜ¹ – 380 014 ¿ÜÓÜ †Ü ÆÜàô´Ü‘ÃÜß ÝíÜÝïÜóü †ÜíÜäÝ¶ÜÃÜå ÆÜÂÄÜü ‘ÓíÜÜÏÜÜØ †ÜíÜß “å. ´ÜåÃÜß œÜßíÜü †ÃÜå ôÜ¡íÜü ÁÑÜÜÃÜ ƒÜÇœÜå †åíÜß “å. †Ü ÆÜàô´Ü‘ÃÜÜ ‘åôÜÓß-ÆÜßìÜ ÝÏÜñÜÓØÄÜß ÏÜàƒÜÆÜäó« ‹ÆÜÓ †šÜÓÜåÃÜå ôÜÜåÃÜåÓß ïÜÜ÷ß³Üß ÍÜÓíÜÜÏÜÜØ †ÜíÑÜÜ

196

[†ÜçÄÜôü 2013] ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷

ôíÜÓÜè' †å ÏÜÜå÷ÃÜ¹ÜôÜ ‘ÓÏÜœÜØ¹ ÄÜÜØÁÜßÃÜàØ ôÜÜæÆÜÂ³ÜÏÜ †ÃÜå †å Óß´Üå ƒÜÓåƒÜÓ †Ý¿´ÜßÑÜ ÆÜàô´Ü‘ “å. ´ÜåÏÜ±Üå ´ÜÜ. 13-11-1909³Üß ´ÜÜ. 22-11-1909 ¹ÓÝÏÜÑÜÜÃÜ †åüêÜå ‘å ÏÜÜµÜ ¹ôÜ è Ý¹íÜôÜÃÜÜ ôÜÏÜÑÜÄÜÜìÜÏÜÜØ ` Õ÷¹ ôíÜÓÜè' êÜƒÑÜàØ “å. ÏÜÜå. ‘. ÄÜÜØÁÜß†å ˆÄêÜçÃ²³Üß ¹ÝšÜ±Ü †ÜÝÊ‘Ü ÆÜÓ´Ü ÉÓ´Üß íÜåìÜ èìè÷ÜèÃÜß œÜÜêÜà ÏÜàôÜÜÉÓß ¹ÓÝÏÜÑÜÜÃÜ è ` Õ÷¹ ôíÜÓÜè'ÃÜå èÃÏÜ †ÜÆÑÜÜå ÷´ÜÜå! œÜÜìßôÜ íÜóÜÚÃÜÜ ÄÜÜØÁÜßÃÜÜ ÏÜÜÃÜôÜÏÜÜØ ÏÜÁÜ¹ÝÓÑÜå ÝíÜœÜÜÓÜåÃÜàØ †åíÜàØ ´ÜÜå ÷Ü³ÜßÆÜâÓ ¥ÏÜüÒàØ ÷´ÜàØ ‘å, ´ÜåÏÜ±Üå èÏÜ±ÜÜ †ÃÜå ²ÜËÜÜ †åÏÜ ËÜØÃÜå ÷Ü³ÜÃÜÜå ‹ÆÜÑÜÜåÄÜ ‘ÓßÃÜå ‘êÜÏÜÃÜå ÏÜïÜÜêÜÃÜß èåÏÜ ôÜ´Ü´Ü èêÜ´Üß ÓÜƒÜß ÷´Üß. †åüêÜå ôÜàÁÜß ‘å ´ÜåÏÜ±Üå `Ý‘êÜ²ÜåÃÜÃÜ ‘çôÜêÜ' ÃÜÜÏÜÃÜÜ †å è÷ÜèÃÜÜå ô³Üì ÃÜÜÏÜ ´ÜÓß‘å ‹êêÜåƒÜ ‘ÓßÃÜå, 22-11-1909ÃÜß ´ÜÜÓßƒÜ ÃÜÜÇÁÜ ôÜÜ³Üå ` Õ÷¹ ôíÜÓÜè'ÃÜß ÆÜÂô´ÜÜíÜÃÜÜ ÆÜ±Ü êÜƒÜß ¹ßÁÜß ÷´Üß! †å íÜƒÜ´ÜÃÜÜ èÄÜ´ÜïÜÜôÜ‘ †ØÄÜÂå¡åÃÜß ÍÜÜóÜÜ ËÜÓÜËÜÓ ôÜÏÜè´ÜÜ ËÜÜåêÜ´ÜÜ †ÃÜå íÜÜØœÜ´ÜÜ êÜƒÜ´ÜÜ ÄÜÜØÁÜß†å ` Õ÷¹ ôíÜÓÜè' ÄÜàèÓÜ´ÜßÏÜÜØ êÜƒÜßÃÜå ÆÜÜå´ÜÜÃÜß ÏÜÜ´ÜäÍÜÜóÜÜÃÜå ÄÜÜæÓíÜÃÜÜå †ÃÜàÍÜíÜ ‘ÓÜíÑÜÜå “å. ÑÜà½ÍÜâÝÏÜ

“å. ÏÜÜå÷ÃÜ¹ÜôÜ ‘ÓÏÜœÜØ¹ ÄÜÜØÁÜßÃÜÜ ƒÜà¹ÃÜÜ †šÜÓÏÜÜØ êÜƒÜÜÑÜåêÜàØ ` Õ÷¹ ôíÜÓÜè' ïÜßóÜÚ‘ †ÃÜå †åÏÜÃÜß ÆÜâ±ÜÚÃÜÜÏÜß ôÜ÷ß ‹ÆÜÓ íÜÜœÜ‘å ÃÜèÓ Þô³ÜÓ ‘ÓíÜß è Ó÷ß! †Ü ÝíÜÝïÜóü †ÜíÜäÝ¶ÜÏÜÜØ ` Õ÷¹ ôíÜÓÜè'ÃÜÜ ÆÜÂ´ÑÜå‘ ÆÜäó«ÃÜå ÏÜÜå. ‘. ÄÜÜØÁÜßÃÜÜ ÏÜâì ÷ô´ÜÝêÜÝƒÜ´Ü êÜƒÜÜ±Ü ‹ÆÜÓÜØ´Ü ÄÜàèÓÜ´Üß, †ØÄÜÂå¢ †ÃÜå Õ÷¹ßÏÜÜØ ôÜÜ³Üå ôÜÜ³Üå ÏÜâ‘íÜÜÏÜÜØ †ÜíÑÜÜØ “å. ` Õ÷¹ ôíÜÓÜè'ÃÜÜ ïÜ´Ü‘ üÜ±Üå ôÜÆüåÏËÜÓ, 2009ÏÜÜØ ÆÜÂ‘ÜÝïÜ´Ü †Ü ÆÜÂ³ÜÏÜ †ÜíÜäÝ¶Ü ËÜå ÷¡Ó ÆÜÂ´ÜôÜØƒÑÜÜ ÁÜÓÜíÜå “å. †Ü ÆÜàô´Ü‘ÃÜß ÓœÜÃÜÜ-ÝíÜÍÜÜíÜÃÜÜ ÏÜàØËÜ‰ÃÜÜØ ôÜàñÜß ôíÜÜÝ´Ü ôÜÓßÃÜ ËÜšÜß†å ´ÜæÑÜÜÓ ‘Óß “å. íÜÜ´Ü ¡±Üå †åÏÜ “å ‘å 1985"–"86ÃÜÜ ôÜÏÜÑÜÄÜÜìÜÏÜÜØ ÃÜçïÜÃÜêÜ ‡ÞÃôüüÒâü †ÜçÉ Ý²”Ü‡ÃÜÃÜÜØ ôíÜÜÝ´Ü ôÜÓßÃÜ ÃÜÜÏÜÃÜÜØ ÝíÜ¾ÜÝ³ÜÚÃÜß ÆÜàô´Ü‘ †ØÄÜåÃÜÜ Ý²”Ü‡ÃÜ ÆÜÂÜåèåøüÃÜß ïÜÜåÁÜÏÜÜØ ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ÆÜÂ‘ÜïÜÃÜ ÏÜØÝ¹ÓÏÜÜØ †ÜíÑÜÜØ ÷´ÜÜØ. íÜÜ´ÜœÜß´Ü ‘Ó´ÜÜØ ‘Ó´ÜÜØ ÆÜÂ‘ÜïÜ‘å ´ÜåÏÜÃÜå ÏÜÜå. ‘. ÄÜÜØÁÜßÃÜÜ ÷ô´ÜÜšÜÓÏÜÜØ ` Õ÷¹ ôíÜÓÜè'ÃÜß íÜÜ´Ü ‘ÓßÃÜå †Ü ÆÜàô´Ü‘ ËÜ´ÜÜíÑÜàØ. †ÜÏÜ, ôíÜÜÝ´Ü ôÜÓßÃÜå ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜ Ý²”Ü‡ÃÜ ÆÜÂÜåèåøü ÏÜÜüå ´ÜåÃÜå ÆÜôÜØ¹ ‘ÑÜàÛ. ` Õ÷¹ ôíÜÓÜè' †Ü ÝíÜÝïÜóü †ÜíÜäÝ¶ÜÏÜÜØ èå Óß´Üå Óèâ ³ÜÑÜàØ “å ´Üå Ý²”Ü‡ÃÜÃÜÜå ÑÜïÜ ôíÜÜÝ´Ü ôÜÓßÃÜ ËÜšÜßÃÜå ¡ÑÜ “å, †åíÜß ÝÃÜƒÜÜêÜôÜ ôÜÜæèÃÑÜ ÃÜÜÇÁÜ ÆÜÂ‘ÜïÜ‘ÃÜÜ ÝÃÜíÜå¹ÃÜÏÜÜØ êÜåíÜÜÏÜÜØ †ÜíÜß “å. ` Õ÷¹ ôíÜÓÜè'ÃÜß †Ü †ÃÜÜåƒÜß †ÜíÜäÝ¶ÜÃÜß ÝËÜêÜ‘àêÜ ïÜé†Ü´ÜÏÜÜØ ÁíÜè ÝœÜ÷ÖÃÜÃÜß ôÜÜ³Üå UNION-CASTLE LINE †ÃÜå R.M.S. KILDONAN CASTLE †åíÜÜ ïÜßóÜÚ‘³Üß “ÆÜÜÑÜåêÜ ‘ÜÄÜìÆÜü ‹ÆÜÓ ÄÜÜØÁÜß†å ` Õ÷¹ ôíÜÓÜè'ÃÜß êÜƒÜåêÜß ÆÜÂô´ÜÜíÜÃÜÜÃÜÜ ÃÜÏÜâÃÜÜ ÏÜâ‘íÜÜÏÜÜØ †ÜíÑÜÜ “å. èå ¹ïÜÜÚíÜå “å ‘å †ÜÄÜËÜÜåüÃÜß ‘ÜêÜÄÜÂô´Ü ‘ÜÄÜìôÜÜÏÜÄÜÂßÃÜÜå ÏÜÜå. ‘. ÄÜÜØÁÜß†å ‘åíÜÜå ôÜÏÜÑÜÜ´Üß´Ü ‹ÆÜÑÜÜåÄÜ ‘ÑÜÜåÚ “å! ´ÜåÏÜ±Üå ` Õ÷¹ ôíÜÓÜè'ÃÜß ÆÜÂô´ÜÜíÜÃÜÜ ÏÜÜüå ÆÜÜØœÜ ÷ô´ÜÝêÜÝƒÜ´Ü ÆÜÜÃÜÜØ †ÃÜå ` Õ÷¹ ôíÜÓÜè'ÃÜÜØ íÜßôÜ ÆÜÂ‘Ó±ÜÜå êÜƒÜíÜÜ ÏÜÜüå 271 ÷ô´ÜÝêÜÝƒÜ´Ü ÆÜÜÃÜÜØ †åÏÜ ‘àêÜ 276 ÷ô´ÜÝêÜÝƒÜ´Ü ÆÜÜÃÜÜØ êÜƒÑÜÜØ “å. ` Õ÷¹ ôíÜÓÜè'ÃÜß †Ü ÝíÜÝïÜóü †ÜíÜäÝ¶ÜÏÜÜØ ÆÜÂ‘ÜïÜ‘ÃÜàØ ÝÃÜíÜå¹ÃÜ, ` Õ÷¹ ôíÜÓÜè'ÃÜß ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷ [†ÜçÄÜôü 2013]

ÆÜÂô´ÜÜíÜÃÜÜ †ÃÜå ´ÜåÃÜÜØ íÜßôÜ ÆÜÂ‘Ó±ÜÜå ‹ÆÜÓÜØ´Ü ÏÜ÷¶íÜÆÜâ±ÜÚ “ ÆÜÝÓÝïÜóü ôÜÝ÷´Ü ‘àêÜ 16 íÜ¶ÜÜ 308 †åüêÜå ‘å 324 ÆÜÜÃÜÜØ “å. ISBN 81-7229-404-2 ˜ÏÜ ÁÜÓÜíÜ´ÜÜ †Ü ÆÜàô´Ü‘ÃÜß Õ‘ÏÜ´Ü ÆÜÜØœÜôÜÜå éÝÆÜÑÜÜ “å. ` Õ÷¹ ôíÜÓÜè'ÃÜß ÄÜàèÓÜ´Üß †ÜíÜäÝ¶Ü ´ÜÜå ÏÜÜµÜ ¹ôÜ éÝÆÜÑÜÜÏÜÜØ ÏÜìå “å. ÆÜÓØ´Üà †÷Î ` Õ÷¹ ôíÜÓÜè' †å‘ôÜÜ³Üå ÷ô´ÜÝêÜÝƒÜ´Ü êÜƒÜÜ±Ü ‹ÆÜÓÜØ´Ü ÄÜàèÓÜ´Üß, †ØÄÜÂå¢ †ÃÜå Õ÷¹ßÏÜÜØ ôÜ÷è ‹ÆÜêÜËÁÜ “å. †Ü³Üß †ÃÜàíÜÜ¹ †ÃÜå ôÜØïÜÜåÁÜÃÜÏÜÜØ ÓôÜ ÁÜÓÜíÜ´Üß íÑÜÞø´Ü ÆÜÂ´ÑÜå‘ ÆÜÜÃÜÜ ‹ÆÜÓ †Ü µÜ±Üå ÍÜÜóÜÜÃÜÜØ êÜƒÜÜ±ÜÜåÃÜå ôÜÓƒÜÜíÜßÃÜå ´ÜåÃÜÜå ³ÜÜÑÜ †åüêÜÜå Ž²Üå †ÍÑÜÜôÜ ‘Óß ïÜ‘å “å. íÜìß, ÄÜàèÓÜ´Ü ƒÜÜ¹ß ÄÜÂÜÏÜÜå¾ÜåÄÜ ÏÜØ²ì, ÄÜÜØÁÜß †ÜñÜÏÜ, †ÏÜ¹ÜíÜÜ¹ÃÜÜ `‘êÜÏÜƒÜàïÜ' ‘åÃºÏÜÜØ ÝÃÜÝÏÜÚ´Ü ÷Ü³Ü ËÜÃÜÜíÜüÃÜÜ ‘ÜÄÜì ‹ÆÜÓ †Ü‘óÜÚ‘ ÓØÄÜ-éÆÜ †ÃÜå ¹ì¹ÜÓ ‘¹-‘Ü«ßÏÜÜØ †Ü ÆÜàô´Ü‘ ÏÜàÝº´Ü"- ÆÜÂ‘ÜÝïÜ´Ü ³ÜÑÜàØ ÷ÜåíÜÜ³Üß ´ÜåÃÜß Õ‘ÏÜ´Ü †ÜüêÜß íÜÁÜÜÓå “å ´Üå ôÜÏÜèíÜàØ-ôíÜß‘ÜÓíÜàØ ÓûàØ. ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ÆÜÂ‘ÜïÜÃÜ ÏÜØÝ¹Ó ´ÜÓÉ³Üß ÝíÜ˜ÏÜ ôÜØíÜ´Ü 1979ÏÜÜØ ÓÇÝüÑÜÜËÜÜÓôÜ ÝÃÜÝÏÜ¶Üå, ÆÜÂ‘ÜïÜ‘ ÓÜÏÜ¹ÜôÜ ÏÜÜå÷ÃÜ¹ÜôÜ ‘ÓÏÜœÜØ¹ ÄÜÜØÁÜßÃÜÜ ÆÜÂÑÜ´ÃÜ³Üß, ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜÜ ÷ô´ÜÜšÜÓÏÜÜØ ` Õ÷¹ ôíÜÓÜè' ÆÜÂÄÜü ³ÜÑÜØà ÷´ÜàØ. ŸÑÜÜÓå ` Õ÷¹ ôíÜÓÜè'ÃÜÜ ïÜ´ÜÜË¹ß íÜóÜåÚ †Ü ÝíÜÝïÜóü †ÜíÜäÝ¶ÜÃÜàØ ÆÜÂÄÜüß‘Ó±Ü ³ÜÑÜàØ “å. †Ü †ØÄÜå ÝÃÜíÜå¹ÃÜ ‘Ó´ÜÜØ ÆÜÂ‘ÜïÜ‘ Ýè´ÜåÃº ¹åôÜÜ‰ ‘÷å “å": `†Ü ÆÜàô´Ü‘ †ÃÜå‘ Óß´Üå †ÃÜÜåƒÜàØ “å. ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜß ‘êÜÏÜå, ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜÜ ÷ô´ÜÜšÜÓÏÜÜØ, ÏÜÜ´ÜäÍÜÜóÜÜ ÄÜàèÓÜ´ÜßÏÜÜØ êÜƒÜÜÑÜàØ ÷ÜåÑÜ †ÃÜå èå ÷ô´ÜÜšÜÓÏÜÜØ “ÆÜÜ‰ÃÜå ÆÜÂÝôÜ½ ³ÜÑÜàØ ÷ÜåÑÜ ´ÜåíÜàØ ÄÜÜØÁÜß ôÜÜÝ÷´ÑÜÃÜàØ †Ü †å‘ÏÜÜµÜ ÆÜàô´Ü‘ “å. ËÜßèàØ èåÃÜÜå ôÜØÆÜâ±ÜÚ †ØÄÜÂå¢ †ÃÜàíÜÜ¹ ÄÜÜØÁÜß¢†å ÆÜÜå´Üå ‘ÑÜÜåÚ ÷ÜåÑÜ ´ÜåíÜØà ÆÜ±Ü †Ü †å‘ÏÜÜµÜ ÆÜàô´Ü‘ “å. µÜßèàØ †ÃÜå ôÜÜæ³Üß †ÄÜ´ÑÜÃÜàØ ÄÜÜØÁÜßÝíÜœÜÜÓÃÜå ôÜÏÜèíÜÜÃÜàØ œÜÜíÜßéÆÜ †åíÜàØ †Ü ÆÜàô´Ü‘ ôÜÜå íÜÓôÜåÑÜ ¢íÜ´ÜàØ “å! ' ` Õ÷¹ ôíÜÓÜè'ÃÜß ÆÜÂô´ÜÜíÜÃÜÜÃÜÜ ÆÜÂÜÓØÍÜå è ÄÜÜØÁÜß†å ôÆÜóü´ÜÜ ‘Óß “å ‘å, `ŸÑÜÜÓå ÏÜÜÓÜ³Üß ÃÜ³Üß Ó÷åíÜÜÑÜàØ ´ÑÜÜÓå è ÏÜÇ êÜƒÑÜàØ “å.".". èå ÏÜÜÓÜ ÝíÜœÜÜÓ “åíÜüÃÜÜ êÜÜÄÑÜÜ ´Üå 197

íÜÜØœÜÃÜÜÓÃÜß ÆÜÜôÜå ÏÜâ‘íÜÜ †å ÏÜÜÓß ÉÓè ôÜÏÜŸÑÜÜå.' ÏÜÜå. ‘. ÄÜÜØÁÜß†å ËÜ÷à íÜÜØœÑÜàØ, ËÜ÷à ÝíÜœÜÜÑÜàÛ. ´Üå†Üå†å ´ÜåÏÜÃÜÜ³Üß ËÜÃÑÜÜ †åüêÜÜ Õ÷¹ß†ÜåÃÜß ôÜÜ³Üå ÝíÜœÜÜÓ ‘ÑÜÜÚ †ÃÜå ËÜÃÑÜÜ ´ÜåüêÜÜ †ØÄÜÂå¡åÃÜå ÆÜ±Ü ÏÜëÑÜÜ. `‡ÞÃ²ÑÜÃÜ †ÜåÆÜßÝÃÜÑÜÃÜ'ÃÜÜ ÄÜÂÜ÷‘Üå, íÜÜœÜ‘Üå †ÃÜå œÜÜ÷‘Üå†å ÄÜÜØÁÜßÃÜß ÆÜÜôÜå Õ÷¹ÃÜß ¹ïÜÜ ÝíÜïÜå ËÜ÷à ôÜíÜÜêÜ ‘ÑÜÜÚ. †åíÜÜ è ôÜíÜÜêÜ ÄÜÜØÁÜßÃÜß ÆÜÜôÜå ÝíÜêÜÜÑÜ´ÜÏÜÜØ ³ÜÑÜÜ. †Ü³Üß ´ÜåÏÜÃÜå êÜÜÄÑÜàØ ‘å ´ÜåÏÜ±Üå èå ÝíÜœÜÜÓÜå †ÜÏÜ ƒÜÜÃÜÄÜßÏÜÜØ ËÜ´ÜÜíÑÜÜ ´Üå ´ÜåÏÜ±Üå ¡÷åÓÏÜÜØ ÏÜâ‘íÜÜ †å ¹ÜåÝóÜ´Ü ÃÜ÷Î ÄÜ±ÜÜÑÜ. ` Õ÷¹ ôíÜÓÜè'ÃÜß ÆÜÂô´ÜÜíÜÃÜÜÃÜÜ †Ø´Üå ÏÜÜå÷ÃÜ¹ÜôÜ ‘ÓÏÜœÜØ¹ ÄÜÜØÁÜß ôÜåíÜÜ †ÃÜå ôÜ´ÑÜ, ÝíÜœÜÜÓ †ÃÜå íÜ´ÜÚÃÜÃÜå ôÜÜØ‘ì´ÜÜØ ‘÷å “å ‘å, `‹¼åïÜ ÏÜÜµÜ ¹åïÜÃÜß ôÜåíÜÜ ‘ÓíÜÜÃÜÜå, ÃÜå ôÜ´ÑÜ ïÜÜåÁÜíÜÜÃÜÜå, ÃÜå ´Üå ÆÜÂÏÜÜ±Üå íÜ´ÜÚíÜÜÃÜÜå “å. †åüêÜå ÏÜÜÓÜ ÝíÜœÜÜÓ ƒÜÜåüÜ ÃÜßíÜ²å ´ÜÜå ´ÜåÃÜå ÆÜ‘²ß ÓÜƒÜíÜÜÃÜÜå ÏÜÃÜå †ÜÄÜÂ÷ ÃÜ³Üß. ¡å ´Üå ôÜÜœÜÜ ÃÜßíÜ²å ´ÜÜå ´Üå ÆÜÂÏÜÜ±Üå ËÜß¡†Üå ‘Óå †åÏÜ ¹åïÜÃÜÜ Ý÷´ÜÜ³ÜåÚ ôÜÜÁÜÜÓ±Ü Óß´Üå êÜÜÄÜ±Üß Ó÷åïÜå.' ` Õ÷¹ ôíÜÓÜè'ÏÜÜØ ‘àêÜ íÜßôÜ ÆÜÂ‘Ó±ÜÜå “å. ´ÜåÃÜàØ ÆÜÂ³ÜÏÜ ÆÜÂ‘Ó±Ü `‘ÜýÄÜÂåôÜ †ÃÜå ´ÜåÃÜÜ ‘ÜÓÍÜÜÓß†Üå' ÝíÜïÜå “å. †Ü ÆÜÂ‘Ó±ÜÏÜÜØ ÆÜ÷åêÜÜå è ÆÜÂþÜ íÜÜœÜ‘å Õ÷¹ßÃÜå ÷‘Üå ÏÜåìíÜíÜÜÃÜß ÍÜÜÓå ÷ÜÏÜ ³Ü‰ ¡åíÜÜÏÜÜØ †ÜíÜå “å †å ÝíÜïÜå †ÝÁÜÆÜÝ´ÜÃÜÜ ÝíÜœÜÜÓ ¡±ÜíÜÜ ÏÜÜüå ÆÜâ“ÒÜå “å. †åÃÜÜ èíÜÜËÜÏÜÜØ ÏÜÜå. ‘. ÄÜÜØÁÜß †ÝÁÜÆÜÝ´Ü ³Ü‘ß “ÜÆÜÜÃÜÜØ µÜ±Ü ‘ÜÏÜ †Ü ÆÜÂÏÜÜ±Üå è±ÜÜíÜå “å": `“ÜÆÜÜÃÜàØ ‘ÜÏÜ êÜÜå‘ÜåÃÜß êÜÜÄÜ±Üß ¡±ÜíÜß †ÃÜå ´ÜåÃÜå ÆÜÂÄÜü ‘ÓíÜß †å †å‘ “å; ËÜßèàØ ‘ÜÏÜ êÜÜå‘ÜåÏÜÜØ †ÏÜà‘ êÜÜÄÜ±Üß†Üå èéÓÃÜß ÷ÜåÑÜ ´Üå ÆÜå¹Ü ‘ÓíÜß †å “å; ÃÜå µÜßèàØ ‘ÜÏÜ êÜÜå‘ÜåÏÜÜØ †åËÜ ÷ÜåÑÜ ´ÜÜå ´Üå ÄÜÏÜå ´ÜåüêÜß ÏÜàôÜßËÜ´ÜÜå ÆÜ²å ´ÜÜåÆÜ±Ü ËÜåÁÜ²‘ ³Ü‰ ËÜ´ÜÜíÜíÜß.' †Ü †íÜ´ÜÓ±Ü †Üèå ÆÜ±Ü ÆÜµÜ‘ÜÓ´íÜ †ÃÜå ÆÜÂ´ÑÜÜÑÜÃÜÃÜàØ ÝïÜšÜ±Ü †ÜÆÜ´Üß ôÜØô³ÜÜ†ÜåÃÜÜ †ÃÜå ÝíÜïÜåóÜ ‘ÓßÃÜå †ƒÜËÜÜÓÜå ôÜÝ÷´ÜÃÜÜØ ôÜÏÜâ÷ ÏÜÜÁÑÜÏÜÜåÃÜÜ ‘ÜÑÜÜÚêÜÑÜÃÜÜ ÆÜÂíÜåïÜ¿ÜÓ †ÜÄÜì ÏÜÜåüÜ †šÜÓÜåÏÜÜØ ÏÜâ‘ß ïÜ‘ÜÑÜ †åüêÜàØ ôÜÜØÆÜÂ´Ü †ÃÜå ÆÜÂô´Üà´Ü êÜÜÄÜå “å! †Ü è ÆÜÂ‘Ó±ÜÏÜÜØ èàíÜÜÝÃÜÑÜÜ†ÜåÃÜå íÜ²ßêÜÜåÃÜÜå ôÜ´‘ÜÓ ‘ÓíÜÜÃÜàØ 198

` Õ÷¹ ôíÜÓÜè' ÝíÜïÜå ÏÜÜå÷ÃÜ¹ÜôÜ ‘ÓÏÜœÜØ¹ ÄÜÜØÁÜß†å ¡ÃÑÜà†ÜÓß, 1921ÏÜÜØ ` ÑÜØÄÜ ‡ÞÃ²ÑÜÜ'ÏÜÜØ êÜƒÑÜàØ ÷´ÜàØ ‘å, ` ÏÜÜÓÜ †ÝÍÜÆÜÂÜÑÜ ÆÜÂÏÜÜ±Üå †Ü œÜÜåÆÜ²ß †åíÜß “å ‘å èå ËÜÜì‘ÃÜÜ ÷Ü³ÜÏÜÜØ ÆÜ±Ü ÏÜâ‘ß ïÜ‘ÜÑÜ. ´Üå ¿åóÜÁÜÏÜÚÃÜß èÄÜÜ†å ÆÜÂåÏÜÁÜÏÜÚ ïÜßƒÜíÜå “å; Õ÷ôÜÜÃÜå ô³ÜÜÃÜå †ÜÆÜÍÜÜåÄÜÃÜå ÏÜâ‘å “å; ÆÜïÜàËÜìÃÜß ôÜÜÏÜå ü’Ó ”ßêÜíÜÜ †Ü´ÏÜËÜìÃÜå ƒÜ²àØ ‘Óå “å. ´ÜåÃÜß †ÃÜå‘ †ÜíÜäÝ¶Ü†Üå ³Ü‰ “å, †ÃÜå èåÏÜÃÜå ´Üå íÜÜØœÜíÜÜÃÜß ¹Ó‘ÜÓ ÷ÜåÑÜ ´ÜåÏÜÃÜå ´Üå ƒÜôÜâôÜ íÜÜØœÜíÜÜÃÜß ÷àØ ÍÜêÜÜÏÜ±Ü ‘ÓàØ “àØ.'

‘÷å´ÜÜØ ÄÜÜØÁÜß êÜƒÜå “å": `ôíÜÓÜè ÍÜÜåÄÜíÜíÜÜ ‡œ“´Üß ÆÜÂ¡ ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜ íÜ²ßêÜÜåÃÜÜå Ý´ÜÓô‘ÜÓ ‘Óß ïÜ‘´Üß ÃÜ³Üß. †ÜÆÜ±ÜÜÏÜÜØ³Üß ÏÜÜÃÜ †ÜÆÜíÜÜÃÜß üåíÜ ¡ÑÜ ´ÑÜÜÓå †ÜÆÜ±Üå ÃÜ‘ÜÏÜÜ ³Ü‰ ÆÜ²íÜÜÃÜÜ. ôíÜÓÜè †å ÆÜß° ÏÜÜ±ÜôÜÜå ÍÜÜåÄÜíÜß ïÜ‘å “å, ÃÜ÷Î ‘å ‹œ“äØ ƒÜêÜ ÏÜÜ±ÜôÜÜå.' `ËÜØÄÜÜìÜÃÜÜ ÍÜÜÄÜêÜÜ' ÝíÜïÜåÃÜÜ ËÜß¡ ÆÜÂ‘Ó±ÜÏÜÜØ ÄÜÜØÁÜß ôíÜÓÜè-¡ÄÜäÝ´Ü ÏÜÜüå ‘÷å “å": `èåÏÜ Ý¹íÜôÜ ¡ÑÜ “å ´ÜåÏÜ ÆÜÂ¡ ™Ü²ÜÑÜ “å. ÆÜÂ¡ ‘Ø‰ †å‘ ¹÷Ü²ÜÏÜÜØ ³Ü´Üß ÃÜ³Üß; ´ÜåÃÜå íÜÓôÜÜå ¡å‰†å “å.' `†ïÜÜØÝ´Ü †ÃÜå †ôÜØ´ÜÜåóÜ' †ØÄÜåÃÜÜ µÜß¡ ÆÜÂ‘Ó±ÜÏÜÜØ Õ÷¹àô´ÜÜÃÜÃÜÜ †å ôÜÏÜÑÜ-ôÜØ¡åÄÜÃÜÜ ôÜØ¹ÍÜÚÏÜÜØ ÄÜÜØÁÜß êÜƒÜå “å": `ŸÑÜÜØ ôÜàÁÜß ÏÜÜ±ÜôÜ ÆÜÜå´ÜÜÃÜß œÜÜêÜà Ýô³ÜÝ´ÜÏÜÜØ ÓÜ¢ Ó÷å ´ÑÜÜØ ôÜàÁÜß ´ÜåÃÜå ´ÜåÏÜÜØ³Üß ÃÜß‘ìíÜÜÃÜàØ ôÜÏÜ¡íÜíÜàØ †å ÏÜàï‘åêÜßÃÜß íÜÜ´Ü “å. ´Üå³Üß ¹Óå‘ ôÜàÁÜÜÓÜÃÜß ÆÜâíÜåÚ †ôÜØ´ÜÜåóÜ ÷ÜåíÜÜå è ¡å‰†å. œÜÜêÜà œÜßèÃÜÜå †±ÜÄÜÏÜÜå ÆÜå¹Ü ³ÜÜÑÜ ´ÑÜÜÓå è ´ÜåÃÜå ÃÜÜƒÜß ¹åíÜÜÃÜàØ ÏÜÃÜ ³ÜÜÑÜ.' `ôíÜÓÜè ´Üå ïÜàØ? ' †å ÝíÜïÜåÃÜÜ œÜÜå³ÜÜ ÆÜÂ‘Ó±ÜÏÜÜØ œÜå´ÜíÜ±ÜßôÜâÓ ‘Ü°´ÜÜØ ÄÜÜØÁÜß ‘÷å “å": `´ÜÏÜå íÜÜ™ÜÃÜÜå ôíÜÍÜÜíÜ ÏÜÜÄÜÜå “Üå, ÆÜ±Ü íÜÜ™ÜÃÜå ÏÜÜÄÜ´ÜÜ ÃÜ³Üß. †åüêÜå ‘å ´ÜÏÜå Õ÷¹àô´ÜÜÃÜÃÜå †ØÄÜÂåè ËÜÃÜÜíÜíÜÜ ÏÜÜØÄÜÜå “Üå †ÃÜå ŸÑÜÜÓå Õ÷¹àô´ÜÜÃÜ †ØÄÜÂå¢ ³ÜïÜå ´ÑÜÜÓå ´Üå Õ÷¹àô´ÜÜÃÜ ÃÜ÷Î ‘÷åíÜÜÑÜ ÆÜ±Ü ƒÜÓåƒÜÓàØ [†ÜçÄÜôü 2013] ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷

ˆÞÄêÜô´ÜÜÃÜ ‘÷åíÜÜïÜå. †Ü ôíÜÓÜè ÏÜÜÓÜ ÝíÜœÜÜÓÃÜàØ ÃÜ³Üß.' `ˆÄêÜçÃ²ÃÜß Þô³ÜÝ´Ü' †ØÄÜåÃÜÜ ÆÜÜØœÜÏÜÜ ÆÜÂ‘Ó±ÜÏÜÜØ ÆÜÜêÜÚÏÜåÃü, ´ÜåÃÜÜ ôÜÍÑÜÜå, ´ÜåÏÜÃÜß ‘ÜÏÜÄÜßÓß ‹ÆÜÓ †Ü‘ÓÜ ïÜË¹ÆÜÂ÷ÜÓ ‘ÓßÃÜå ´ÜåÏÜÃÜß ÃÜ‘êÜ³Üß †ÜÆÜ±ÜÃÜå ôÜÜíÜÁÜÜÃÜ ‘Ó´ÜÜØ ÄÜÜØÁÜß êÜƒÜå “å": `¡å Õ÷¹àô´ÜÜÃÜ †ØÄÜÂå¢ ÆÜÂ¡ÃÜß ÃÜ‘êÜ ‘Óå ´ÜÜå Õ÷¹àô´ÜÜÃÜ ÆÜÜÑÜÏÜÜêÜ ³Ü‰ ¡ÑÜ †åíÜÜå ÏÜÜÓÜå ´ÜÜå ƒÜÜôÜ ÝíÜœÜÜÓ “å.' ` Õ÷¹ ôíÜÓÜè'ÃÜàØ “¬àØ ÆÜÂ‘Ó±Ü †åüêÜå ` ôÜàÁÜÜÓÜÃÜàØ ¹ïÜÚÃÜ'. èåÏÜÜØ ` ôÜàÁÜÜÓÜå ´Üå ‘àÁÜÜÓÜå “å' †åíÜß ¹êÜßêÜÃÜå †ÜÄÜì ÁÜÓßÃÜå ÏÜÜå. ‘. ÄÜÜØÁÜß ‘÷å “å": `ÝÃÜºÜíÜïÜ ³ÜÑÜåêÜÜå ÏÜÜ±ÜôÜ ÆÜÜå´ÜÜÃÜå ôíÜÆÃÜàØ †ÜíÜå “å ´Üå ƒÜÓàØ è ÏÜÜÃÜå “å. ŸÑÜÜÓå ´ÜåÃÜß §™Ü ¥²å ´ÑÜÜÓå è ´ÜåÃÜå ÆÜÜå´ÜÜÃÜß ÍÜâêÜ ÏÜÜêÜâÏÜ ÆÜ²å “å. †ÜíÜß ¹ïÜÜ ôÜàÁÜÜÓÜíÜïÜ ÏÜÜ±ÜôÜÃÜß “å. †ÜÆÜ±Üå èå ‘Ø‰ íÜÜØœÜß†å “ß†å ´Üå ôÜàÁÜÜÓÜÃÜÜ Ý÷ÏÜÜÑÜ´ÜßÃÜÜØ êÜƒÜÜ±Ü ÷ÜåÑÜ “å. ´ÜåÏÜÜØ ËÜ÷à ÷ÜåÝïÜÑÜÜÓ †ÃÜå ËÜ÷à ÍÜêÜÜ ÏÜÜ±ÜôÜÜå ÆÜ²ÒÜ “å. ´Üå†ÜåÃÜÜØ êÜƒÜÜ±Ü³Üß †ÜÆÜ±Üå †Ø¡‰ è‰†å “ß†å. †ÜÏÜ †å‘ ÆÜ“ß †å‘ ÏÜÜ±ÜôÜ ÉôÜÜ´ÜÜ ¡ÑÜ “å.' ` Õ÷¹àô´ÜÜÃÜ ‘åÏÜ ÄÜÑÜàØ? ' †å ÝíÜïÜåÃÜÜ ôÜÜ´ÜÏÜÜ ÆÜÂ‘Ó±ÜÏÜÜØ †ØÄÜÂå¡åÃÜß íÜåÆÜÜÓíÜäÝ¶Ü, ‘ÜíÜÜ¹ÜíÜÜ †ÃÜå ôÜ¶ÜÜôíÜÜ³ÜÚÃÜß ´Ü‘ÚËÜ½ œÜœÜÜÚ ‘ÓßÃÜå, ÆÜÂþÜÃÜß ´ÜÆÜÜôÜÏÜÜØ Ž²Ü èíÜÜÃÜàØ ‘÷å´ÜÜØ ÄÜÜØÁÜß êÜƒÜå “å": ` ÏÜÃÜå ËÜ÷à ƒÜÜíÜÜ³Üß †ÆÜœÜÜå ³ÜÑÜÜå ÷ïÜå ´ÜÜå ÷àØ ÆÜÜ±ÜßÃÜÜå ¹ÜåóÜ ‘Ü°ß †ÆÜœÜÜå ¹âÓ ÃÜ÷Î ‘Óß ïÜ‘àØ. ´ÜËÜßËÜ ´ÜÜå †å ‘å èå ¹Ó¹ÃÜàØ ÏÜâì ïÜÜåÁÜå. ´ÜÏÜå Õ÷¹ß ÓÜåÄÜßÃÜÜ ´ÜËÜßËÜ ³ÜíÜÜ ÏÜÜÄÜÜå “Üå ´ÜÜå ´ÜÏÜÜÓå ¹Ó¹ÃÜàØ ÏÜâì ïÜÜåÁÑÜå è “âü‘Üå “å.' ` Õ÷¹àô´ÜÜÃÜÃÜß ¹ïÜÜ' ÝíÜïÜåÃÜÜ †Ü«ÏÜÜ ÆÜÂ‘Ó±ÜÏÜÜØ ¹àÃÑÜíÜß êÜÜåÍÜ †ÃÜå ÁÜÜÝÏÜÚ‘ êÜÜåÍÜ íÜœœÜå ÷¹ÓåƒÜÜ †ÜØ‘ßÃÜå ôÜ™ÜìÜ ÁÜÏÜÜåÚÃÜÜ ôÜÜÓÃÜå üÜØ‘´ÜÜØ ÄÜÜØÁÜß ‘÷å “å": ` Õ÷¹à, ÏÜàôÜêÜÏÜÜÃÜ, ÆÜÜÓôÜß, ÝƒÜÂô´Üß ËÜÁÜÜ ÁÜÏÜÚ ïÜßƒÜíÜå “å ‘å, †ÜÆÜ±Üå ¹àÃÑÜíÜß íÜô´Üà†Üå ÝíÜïÜå ÏÜØ¹ Ó÷åíÜàØ ÃÜå ÁÜÜÝÏÜÚ‘ íÜô´Üà†Üå ÝíÜïÜå ‹´ôÜÜ÷ß Ó÷åíÜàØ; †ÜÆÜ±Üå †ÜÆÜ±ÜÜ ¹àÃÑÜíÜß êÜÜåÍÜÃÜß ÷¹ ËÜÜØÁÜíÜß ÃÜå ÁÜÜÝÏÜÚ‘ êÜÜåÍÜÃÜå ÏÜÜå‘ìÜå ÓÜƒÜíÜÜå. †ÜÆÜ±ÜÜå ‹´ôÜÜ÷ ´ÜåÏÜÜØ è ÓÜƒÜíÜÜå.' ÏÜÜå. ‘. ÄÜÜØÁÜß ÆÜÂ‘Ó±Ü 9, 10, 11 †ÃÜå ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷ [†ÜçÄÜôü 2013]

12ÏÜÜØ ÆÜ±Ü ` Õ÷¹àô´ÜÜÃÜÃÜß ¹ïÜÜ'ÃÜÜ ÏÜàƒÑÜ ïÜßóÜÚ‘ ÷å«ì œÜœÜÜÚÃÜå œÜÜêÜà ÓÜƒÜå “å. èåÏÜÜØ †ÃÜà˜ÏÜå ` ÓåêÜíÜå†Üå', ` Õ÷¹àÏÜàôÜêÜÏÜÜÃÜ', `íÜ‘ßêÜ' †ÃÜå `¹Üø´ÜÓ' èåíÜÜ ÆÜåüÜïÜßóÜÚ‘ ÷å«ì ÄÜÜØÁÜß íÜÜœÜ‘ÃÜÜ ÆÜÂþÜÜå †ÃÜå ¹êÜßêÜÜåÃÜÜ ¹ÜƒÜêÜÜ ¹‰ÃÜå èíÜÜËÜ íÜÜìå “å. ´Üå†Üå ôÜÜÉ ôÜØÍÜìÜíÜå “å ‘å, ` Õ÷¹àô´ÜÜÃÜÃÜå ÓåêÜíÜå†å, íÜ‘ßêÜÜå†å ÃÜå ¹Üø´ÜÓÜå†å ‘ØÄÜÜêÜ ËÜÃÜÜíÑÜàØ “å. ´Üå ¹ïÜÜ †åíÜß “å ‘å, ¡å †ÜÆÜ±Üå íÜåìÜôÜÓ ÃÜ÷Î ¡ÄÜß†å ´ÜÜå œÜÜåÏÜåÓ³Üß ™ÜåÓÜ‰ è‰ïÜàØ'. ÄÜÜØÁÜßÃÜÜ ÏÜÜÃÜíÜÜ ÆÜÂÏÜÜ±Üå ÓåêÜíÜå³Üß †ØÄÜÂå¡å†å Õ÷¹àô´ÜÜÃÜ ‹ÆÜÓ íÜÁÜÜÓå ‘ÜËÜâ èÏÜÜíÑÜÜå †ÃÜå ÓåêÜíÜå†å ÓÜåÄÜœÜÜìÜå, ¹à‘Üì ´ÜåÏÜ è ¹àóü´ÜÜ, †ÆÜÝíÜµÜ´ÜÜ ”²ÆÜ³Üß ÉåêÜÜíÑÜÜ. ÄÜÜØÁÜßÃÜÜ ÏÜ´Üå íÜ‘ßêÜÜå†å Õ÷¹àô´ÜÜÃÜÃÜå ÄÜàêÜÜÏÜß †ÆÜÜíÜß, Õ÷¹à-ÏÜàôÜêÜÏÜÜÃÜÃÜÜ ‘ÝèÑÜÜ íÜÁÜÜÑÜÜÚ †ÃÜå †ØÄÜÂå¢ ôÜ¶ÜÜ íÜÁÜÜÓß. †Ü è Óß´Üå ÄÜÜØÁÜßÃÜß ÏÜÜÃÑÜ´ÜÜ “å ‘å ÆÜÜÆÜÃÜß è² èåíÜß ‡ÝôÆÜ´ÜÜêÜÜå³Üß ÏÜÜ±ÜôÜÜå ïÜÓßÓÃÜàØ è´ÜÃÜ †Üå“àØ †ÃÜå †ÃÜßÝ´Ü íÜÁÜÜÓå ‘Óå “å. íÜìß, ` Õ÷¹à-ÏÜàôÜêÜÏÜÜÃÜ'ÝíÜóÜÑÜ‘ ÆÜÂ‘Ó±ÜÏÜÜØ ÄÜÜØÁÜß ÍÜÜÓÆÜâíÜÚ‘ ‘÷å “å ‘å, `†å‘-ÆÜÂ¡ ³Ü‰ Ó÷åÃÜÜÓ ÏÜÜ±ÜôÜÜå †å‘ËÜß¡ÃÜÜ ÁÜÏÜÚÃÜß íÜœÜÏÜÜØ ÆÜ²´ÜÜ è ÃÜ³Üß; ¡å ÆÜ²å ´ÜÜå ôÜÏÜèíÜàØ ‘å ´Üå†Üå †å‘-ÆÜÂ¡ ³ÜíÜÜÃÜå êÜÜÑÜ‘ ÃÜ³Üß. Õ÷¹à ¡å †åÏÜ ÏÜÜÃÜå ‘å †ÜƒÜàØ Õ÷¹àô´ÜÜÃÜ Õ÷¹à³Üß è ÍÜÓåêÜàØ ÷ÜåÑÜ ´ÜÜå ´Üå ôíÜÆÃÜàØ “å. ÏÜàôÜêÜÏÜÜÃÜ †åÏÜ ÏÜÜÃÜå ‘å ´ÜåÏÜÜØ ÏÜÜµÜ ÏÜàôÜêÜÏÜÜÃÜ è íÜôÜå ´ÜÜå ´Üå ÆÜ±Ü ôíÜÆÃÜ ôÜÏÜèíÜàØ. “´ÜÜØ Õ÷¹à, ÏÜàôÜêÜÏÜÜÃÜ, ÆÜÜÓôÜß, ÝƒÜÂô´Üß èå†Üå ´Üå ¹åïÜÃÜå ÏÜàêÜ‘ ‘Óß íÜôÑÜÜ “å, ´Üå†Üå †å‘¹åïÜß, †å‘ÏÜàêÜ‘ß “å, ´Üå ÏÜàêÜ‘ß ÍÜÜ‰ “å, †ÃÜå ´ÜåÏÜ±Üå †å‘ËÜß¡ÃÜÜ ôíÜÜ³ÜÚÃÜå ƒÜÜ´ÜÓ ÆÜ±Ü †å‘ ³Ü‰ Ó÷åíÜàØ ÆÜ²ïÜå.' †Ü è ËÜÜËÜ´ÜÃÜå êÜ‰ÃÜå ÄÜÜØÁÜß ÏÜÜÝÏÜÚ‘ ü‘ÜåÓ ‘Óå “å ‘å, ` ôÜ÷à ÆÜÜå´ÜÆÜÜå´ÜÜÃÜÜ ÁÜÏÜÚÃÜàØ ôíÜéÆÜ ôÜÏÜ¢ ´ÜåÃÜå íÜìÄÜß Ó÷å “å ÃÜå ïÜÜôµÜß-ÏÜàêêÜÜØÃÜå íÜœÜÏÜÜØ ÃÜ ÆÜ²íÜÜ ¹å ´ÜÜå ‘ÝèÑÜÜÃÜàØ ÏÜÜÇ ‘ÜìàØ Ó÷åíÜÜÃÜàØ.' ÆÜÂ‘Ó±Ü 13 `ƒÜÓÜå ôÜàÁÜÜÓÜå ïÜàØ? ' †å ÝíÜïÜå “å. èåÏÜÜØ ÄÜÜØÁÜß ‘÷å “å": ` ôÜàÁÜÜÓÜå †å íÜ´ÜÚÃÜ “å ‘å èå³Üß ÏÜÜ±ÜôÜ ÆÜÜå´ÜÜÃÜß ÉÓè ËÜ¡íÜå. ÉÓè ËÜ¡íÜíÜß ´Üå 199

ÃÜßÝ´Ü ÆÜÜìíÜß †å “å. ÃÜßÝ´Ü ÆÜÜìíÜß †å †ÜÆÜ±ÜÜØ ÏÜÃÜÃÜå ´Ü³ÜÜ †ÜÆÜ±Üß ‡ÞÃºÑÜÜåÃÜå íÜïÜ ÓÜƒÜíÜß †å “å. †åÏÜ ‘Ó´ÜÜØ †ÜÆÜ±Üå †ÜÆÜ±ÜÃÜå †ÜåìƒÜß†å “ß†å. †Ü è ` ôÜà' †åüêÜå ôÜÜÓÜå ÁÜÜÓÜå “å. ´Üå³Üß èå ÝíÜÓà½ ´Üå ‘àÁÜÜÓÜå “å.' íÜìß, ¹åïÜ¹Ü”ÃÜß íÜÜ´ÜÜå ‘ÓÃÜÜÓÜ êÜÜå‘ÜåÃÜå ¹åïÜÃÜÜ ¹àÄÜÚÏÜ ÏÜàêÜ‘ÃÜß ÆÜÂ´ÑÜšÜ ÏÜàêÜÜ‘Ü´Ü êÜåíÜÜÃÜàØ ‘÷å´ÜÜØ ÄÜÜØÁÜß êÜƒÜå “å": `èå êÜÜå‘ÜåÃÜå ÃÜÜÏÜå †ÜÆÜ±Üå íÜÜ´Ü ‘Óß†å “ß†å ´ÜåÃÜå †ÜÆÜ±Üå †ÜåìƒÜ´ÜÜ ÃÜ³Üß, ´Üå†Üå †ÜÆÜ±ÜÃÜå ÃÜ³Üß †ÜåìƒÜ´ÜÜ. ´ÜÏÜÃÜå †ÃÜå èåÃÜå ¹åïÜ¹Ü” “å ´ÜåÏÜÃÜå ÏÜÜÓß ôÜêÜÜ÷ “å ‘å ´ÜÏÜÜÓå ÏÜàêÜ‘ÏÜÜØ"—"ŸÑÜÜØ ÓåêÜÃÜß ÓåêÜ ÃÜ³Üß ÉÓß íÜìß ´ÜåíÜÜ ÍÜÜÄÜÏÜÜØ"—"“ ÏÜÝ÷ÃÜÜ ÉÓíÜàØ ÃÜå ÆÜ“ß ¹åïÜÃÜß ¹Ü” êÜÜíÜíÜß; ÆÜ“ß ôíÜÓÜèÃÜß íÜÜ´Ü ‘ÓíÜß.' ` Õ÷¹ ‘åÏÜ “âüå? ' †å †ØÄÜåÃÜÜ ÆÜÂ‘Ó±Ü 14ÏÜÜØ ôíÜÓÜèÃÜå ôíÜÆÃÜíÜ´ÜÖ ÃÜ ÏÜÜÃÜíÜÜÃÜàØ ‘÷å´ÜÜØ ÄÜÜØÁÜß êÜƒÜå “å": ` ÏÜÃÜ³Üß ÏÜÜÃÜßÃÜå ËÜåôÜß Ó÷åíÜÜÃÜàØ †å ôíÜÓÜè ÃÜ³Üß. †å ´ÜÜå †åíÜàØ “å ‘å ´ÜÏÜå œÜÜƒÑÜÜ ÆÜ“ß ËÜß¡ÃÜå ´ÜåÃÜÜå ôíÜÜ¹ †ÜÆÜíÜÜ ´ÜÓÉ ´ÜÏÜÜÓß Õè¹ÄÜß ÆÜÑÜÛ´Ü ÑÜ´ÃÜ ‘ÓïÜÜå. ÆÜ±Ü ÏÜàƒÑÜ íÜÜ´Ü è±Üå è±Üå ôíÜÓÜè ÍÜÜåÄÜíÜíÜÜÃÜß “å. ²âËÜ´ÜÜå ËÜß¡ÃÜå ÃÜ÷Î ´ÜÜÓå, ÆÜ±Ü ´ÜÓ´ÜÜå ´ÜÜÓïÜå. †ÜÆÜ±Üå ÆÜÜå´Üå ÄÜàêÜÜÏÜ ÷Üå‰ïÜàØ ÃÜå ËÜß¡ÃÜå “Üå²íÜÜÃÜß íÜÜ´Ü ‘ÓßïÜàØ ´Üå ËÜÃÜíÜÜ ¡åÄÜ ÃÜ³Üß.' `‡üÜêÜß †ÃÜå Õ÷¹' ÝíÜïÜåÃÜÜ ÆÜÂ‘Ó±Ü 15ÏÜÜØ ÄÜÜØÁÜß†å ÏÜåÝ”ÃÜß †ÃÜå ÄÜçÝÓËÜÜê²ßÃÜÜå ´ÜÉÜíÜ´Ü è±ÜÜíÜßÃÜå, ‡üÜêÜßÃÜß †íÜ¹ïÜÜÃÜàØ ôÜØšÜåÆÜÏÜÜØ ÝœÜµÜ±Ü ‘ÓßÃÜå `ôíÜ¹åïÜÜÝÍÜÏÜÜÃÜ †åüêÜå ÷àØ ¹åïÜÃÜàØ Ý÷´Ü ôÜÏÜèàØ “àØ' †åíÜàØ ôÆÜóü ‘ûàØ “å. †Ü ÆÜÂ‘Ó±ÜÃÜÜ †Ø´Üå ´ÜåÏÜ±Üå †åíÜàØ ÍÜÜÓÆÜâíÜÚ‘ êÜƒÑÜàØ “å ‘å, `ÁÜÜô´Üß³Üß ÏÜìåêÜß íÜô´Üà ÁÜÜô´Üß ÷ÜåÑÜ ´ÑÜÜØ ôÜàÁÜß è ÃÜÍÜß ïÜ‘å “å.' ÆÜÂ‘Ó±Ü 16ÃÜàØ ïÜßóÜÚ‘ “å": `¹ÜéÄÜÜåìÜå'. †Ü ÆÜÂ‘Ó±ÜÏÜÜØ ôÜÜÁÜÃÜ †ÃÜå ôÜÜÁÑÜÃÜß ôÆÜóü´ÜÜ ‘Ó´ÜÜØ ÏÜÜå. ‘. ÄÜÜØÁÜß ‘÷å “å": ` ôÜÜÁÜÃÜ †å ËÜßè “å; †ÃÜå ôÜÜÁÑÜ"—"ÏÜåìíÜíÜÜÃÜàØ †å ”Ü² “å. †åüêÜå èåüêÜÜå ôÜØËÜØÁÜ ËÜßè †ÃÜå ”Ü² íÜœœÜå “å ´ÜåüêÜÜå ôÜÜÁÜÃÜ †ÃÜå ôÜÜÁÑÜ íÜœœÜå “å. ôÜå´ÜÜÃÜÃÜå ÍÜ¢ÃÜå ÷àØ ‰òÜÓ ÍÜèÃÜÃÜàØ Éì ÏÜåìíÜàØ †å ËÜÃÜíÜÜ ¡åÄÜ ÃÜ³Üß. 200

†åüêÜå †åÏÜ ‘÷åíÜàØ ‘å †ÜÆÜ±Üå ´ÜÜå ‰òÜÓÃÜå è ÍÜèíÜÜå “å, ôÜÜÁÜÃÜ ÍÜêÜå ôÜå´ÜÜÃÜ ÷ÜåÑÜ, †å ´ÜÜå ´Ü¼ÃÜ †¤ÜÜÃÜÃÜß íÜÜ´Ü “å. èåíÜß ‘Ó±Üß ´ÜåíÜß ÆÜÜÓ ‹´ÜÓ±Üß ÷ÜåÑÜ “å.' íÜÁÜàÏÜÜØ ´Üå†Üå è±ÜÜíÜå “å ‘å, `.".".ôÜÜÓÜØ ÆÜÝÓ±ÜÜÏÜ êÜÜíÜíÜÜÃÜå ôÜÜÓÜØ è ôÜÜÁÜÃÜ ¡å‰†å. †ÃÜå ÷ØÏÜåïÜÜØ ÃÜ÷Î, ´ÜÜå ™Ü±ÜåƒÜÓå ÍÜÜÄÜå ÷Ý³ÜÑÜÜÓËÜì ‘Ó´ÜÜØ ¹ÑÜÜËÜì íÜÁÜÜÓå ¡åÓÜíÜÓ “å. ÷Ý³ÜÑÜÜÓÏÜÜØ ÷ÜÝÃÜ “å, ¹ÑÜÜÏÜÜØ ‘¹ß ÃÜ³Üß.' ` ôÜ´ÑÜÜÄÜÂ÷"— "†Ü´ÏÜËÜì' ÝíÜïÜåÃÜÜ ÆÜÂÏÜÜ±ÜÏÜÜØ ÝíÜÄÜ´Üå êÜƒÜÜÑÜåêÜÜ †Ü ÆÜÂ‘Ó±Ü 17ÏÜÜØ ÄÜÜØÁÜß ‘÷å “å": `¹àÝÃÜÑÜÜÏÜÜØ †ÜüêÜÜ ËÜÁÜÜ ÏÜÜ±ÜôÜÜå ÷èà “å †å è±ÜÜíÜå “å ‘å, ¹àÝÃÜÑÜÜÃÜàØ ËÜØÁÜÜÓ±Ü ÷Ý³ÜÑÜÜÓËÜì ‹ÆÜÓ ÃÜ³Üß, ÆÜ±Ü ôÜ´ÑÜ, ¹ÑÜÜ ‘å, †Ü´ÏÜËÜì ‹ÆÜÓ “å. †åüêÜå ÏÜÜåüÜå †æÝ´Ü÷ÜÝôÜ‘ ÆÜàÓÜíÜÜå ´ÜÜå †å è “å ‘å ¹àÝÃÜÑÜÜ êÜ²Ü‰ÃÜÜ ÷ØÄÜÜÏÜÜå “´ÜÜØ ÃÜÍÜß “å. †åüêÜå êÜ²Ü‰ÃÜÜ ËÜì ‘Ó´ÜÜØ ËÜßèàØ ËÜì ´ÜåÃÜÜå †ÜÁÜÜÓ “å.' †Ü ‹ÆÜÓÜØ´Ü ÄÜÜØÁÜß †å ËÜÜËÜ´Ü ‹ÆÜÓ íÜèÃÜ ÏÜâ‘å “å ‘å, `†ÃÑÜÜÑÜß ‘ÜÑÜ¹ÜÃÜå ÏÜÜÃÜ †ÜÆÜíÜàØ ¡å‰†å †å íÜ÷åÏÜ ŸÑÜÜØ ôÜàÁÜß ¹âÓ ÃÜ÷Î ³ÜÜÑÜ ´ÑÜÜØ ôÜàÁÜß †ÜÆÜ±Üß ÄÜàêÜÜÏÜß èÃÜÜÓß è ÃÜ³Üß. †ÃÜå †ÜíÜÜå íÜ÷åÏÜ ÏÜÜµÜ ôÜ´ÑÜÜÄÜÂ÷ß è ¹âÓ ‘Óß ïÜ‘å “å.' Õ÷¹àô´ÜÜÃÜÃÜÜ ƒÜå²â´ÜÜåÃÜàØ ÄÜÜæÓíÜ íÜÁÜÜÓ´ÜÜØ ´Üå†Üå ‘÷å “å ‘å, ` ÏÜÜÓå ÏÜÃÜ ´ÜÜå Õ÷¹àô´ÜÜÃÜ ´Üå ‘ÓÜå²Üå ƒÜå²â´ÜÜå “å ‘å èåÃÜÜ †ÜÁÜÜÓå ÓÜ¡ ´Ü³ÜÜ †ÜÆÜ±Üå ËÜÁÜÜ íÜôÜß†å “ß†å.' †Ü³Üß è ƒÜå²â´ÜÜåÃÜå ÏÜ÷ÜÃÜ ÆÜÂ¡ ÄÜ±ÜÜíÜ´ÜÜØ ÄÜÜØÁÜß êÜƒÜå “å": `ƒÜå²â´ÜÜå ‘Üå‰ÃÜÜ ´ÜêÜíÜÜÓËÜìÃÜå íÜïÜ ³ÜÑÜÜ ÃÜ³Üß ÃÜå ³ÜíÜÜÃÜÜ ÃÜ³Üß. ´Üå†ÜåÃÜå ´ÜêÜíÜÜÓ íÜÜÆÜÓ´ÜÜØ †ÜíÜ²´Üß ÃÜ³Üß, ËÜß¡ÃÜß ´ÜêÜíÜÜÓ³Üß ´Üå†Üå ²Ó´ÜÜ ÃÜ³Üß. ÏÜÜå´ÜÃÜå ÷ØÏÜåïÜÜØ ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜå ´ÜÝ‘ÑÜÜå ‘Óß ôÜâÃÜÜÓß ´Üå ÏÜ÷ÜÃÜ ÆÜÂ¡ “å. ´Üå±Üå ÏÜÜå´ÜÃÜÜå ²Ó “Üå²ÒÜå “å, †åüêÜå ËÜÁÜÜÃÜÜå ²Ó “Üå²ÒÜå “å.' †Ü ÆÜÂ‘Ó±ÜÃÜÜ †Ø´Üå †ÍÜÑÜÃÜÜ ÄÜà±ÜÄÜÜÃÜ ÄÜÜ´ÜÜØ ÄÜÜØÁÜß ‘÷å “å ‘å, `.".". ŸÑÜÜØ †ÍÜÑÜ´ÜÜ “å ´ÑÜÜØ ôÜ´ÑÜ´ÜÜ ôÜ÷åèå íÜôÜå “å. ÏÜÜ±ÜôÜ ŸÑÜÜÓå ôÜ´ÑÜ “Üå²å “å ´ÑÜÜÓå ´Üå ‘Üå‰ ÆÜ±Ü ÆÜÂ‘ÜÓÃÜÜ ÍÜÑÜÃÜå êÜßÁÜå è “Üå²å “å.' ÆÜÂ‘Ó±Ü 18 `‘åìíÜ±Üß' ÝíÜïÜå “å. èåÏÜÜØ ´Üå†Üå ‘÷å “å": `‘åìíÜ±Üß †åüêÜå ïÜàØ? ¡å ´ÜåÃÜÜå †³ÜÚ †šÜÓ¤ÜÜÃÜ [†ÜçÄÜôü 2013] ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷

†åüêÜÜå è ÷ÜåÑÜ ´ÜÜå ´Üå †å‘ ÷Ý³ÜÑÜÜÓéÆÜ ³ÜÑÜàØ. ´ÜåÃÜÜå ôÜ¹àÆÜÑÜÜåÄÜ ÆÜ±Ü ³ÜÜÑÜ †ÃÜå ¹àÓàÆÜÑÜÜåÄÜ ÆÜ±Ü ³ÜÜÑÜ. †å‘ ÷Ý³ÜÑÜÜÓ³Üß íÜÜ°‘ÜÆÜ ‘Óß ¹Ó¹ßÃÜå ôÜÜ¡å ‘ÓÜÑÜ, ´Üå è ÷Ý³ÜÑÜÜÓ ¡ÃÜ êÜåíÜÜÃÜå ôÜÜÓà íÜÆÜÓÜÑÜ. †åÏÜ †šÜÓ¤ÜÜÃÜ “å.' íÜìß, `†ÜÆÜ±Üå ôíÜÓÜèÃÜß íÜÜ´Ü ÆÜÓÍÜÜóÜÜÏÜÜØ ‘Óß†å “ß†å †å ‘åíÜß ‘ØÄÜÜÝêÜÑÜ´Ü! ' †åíÜß ÏÜÜÝÏÜÚ‘ ü‘ÜåÓ ‘ÓßÃÜå ÄÜÜØÁÜß ÍÜÜóÜÜÃÜÜ ÏÜà¼å †ÜÆÜ±ÜÃÜå ôÜÏÜè †ÜÆÜ´ÜÜØ ‘÷å “å": `¹Óå‘ ‘åìíÜÜÑÜåêÜÜ Õ÷¹ßÃÜå ôíÜÍÜÜóÜÜ, Õ÷¹àÃÜå ôÜØô‘ä´Ü, ÏÜàôÜêÜÏÜÜÃÜÃÜå †ÓËÜß, ÆÜÜÓôÜßÃÜå ÆÜÝïÜÚÑÜÃÜÃÜàØ †ÃÜå ËÜÁÜÜÃÜå Õ÷¹ßÃÜàØ ¤ÜÜÃÜ ÷ÜåíÜàØ ¡å‰†å. ‘åüêÜÜ‘ Õ÷¹à†å †ÓËÜß †ÃÜå ‘åüêÜÜ‘ ÏÜàôÜêÜÏÜÜÃÜå ´Ü³ÜÜ ÆÜÜÓôÜß†å ôÜØô‘ä´Ü ïÜßƒÜíÜàØ ¡å‰†å. ‹¶ÜÓ †ÃÜå ÆÜÝÿÜÏÜ Õ÷¹àô´ÜÜÃÜÃÜÜ Õ÷¹ß†å ´ÜÜÝÏÜêÜ ïÜßƒÜíÜàØ ¡å‰†å. †ÜƒÜÜ Õ÷¹àô´ÜÜÃÜÃÜå ¡å‰†å ´Üå ´ÜÜå Õ÷¹ß ÷ÜåíÜß ¡å‰†å. ´Üå ‹¹âÚ †³ÜíÜÜ ÃÜÜÄÜÓß ÝêÜÝÆÜÏÜÜØ êÜƒÜíÜÜÃÜß “âü ™Üüå “å, Õ÷¹à-ÏÜàôÜêÜÏÜÜÃÜÃÜÜ ÝíÜœÜÜÓ «ß‘ Ó÷å, ´Üå³Üß †Ü ËÜØÃÜå ÝêÜÝÆÜ ™Ü±ÜÜ Õ÷¹ß†å ¡±Üß êÜåíÜÜÃÜß èéÓ “å. †ÜÏÜ ³Ü´ÜÜØ †ÜÆÜ±Üå †å‘ËÜß¡ÃÜß ôÜÜ³Üå íÑÜíÜ÷ÜÓ ÓÜƒÜíÜÜÏÜÜØ †ØÄÜÂå¢ÃÜå ÷Ø‘ÜÓß ïÜ‘ßïÜàØ.' ` ôÜØœÜÜ‘ÜÏÜ' ÝíÜïÜåÃÜÜ ÆÜÂ‘Ó±Ü 19ÏÜÜØ ÄÜÜØÁÜß†å †åíÜÜå †ÝÍÜÆÜÂÜÑÜ íÑÜø´Ü ‘ÑÜÜåÚ “å ‘å, ôÜØœÜÜÃÜÜå íÜÜÑÜÓÜå íÜÁÜå ´ÜÜå Õ÷¹àô´ÜÜÃÜÃÜß ËÜ÷à ¹à:ƒÜß ¹ïÜÜ ³ÜïÜå †ÃÜå †ÃÜßÝ´Ü³Üß †å‘«Üå ‘ÓÜÑÜåêÜÜå ÆÜæôÜÜå †ÜÆÜ±ÜàØ êÜÜå÷ß êÜåïÜå. `†ÏÜåÝÓ‘ÜÃÜÜ ÓÜå‘ÉåêÜÓ ‘Ó´ÜÜØ Õ÷¹ÃÜÜ ÓÜå‘ÉåêÜÓ ‘Ø‰ ¥´ÜÓå †åÏÜ ÏÜÜÃÜíÜàØ †å ´ÜÜå †¤ÜÜÃÜ è ÄÜ±ÜÜÑÜ.' †åíÜÜ ‹¹Ü÷Ó±Ü ôÜÜ³Üå †å ËÜÜËÜ´Ü ôÆÜóü ‘Óå “å ‘å, `ÄÜÓßËÜ Õ÷¹àô´ÜÜÃÜ “âüß ïÜ‘ïÜå, ÆÜ±Ü †ÃÜßÝ´Ü³Üß ³ÜÑÜåêÜàØ ÆÜæôÜÜ¹ÜÓ Õ÷¹àô´ÜÜÃÜ “âüÃÜÜÓ è ÃÜ³Üß.' ÆÜÂ‘Ó±Ü 20ÃÜàØ ïÜßóÜÚ‘ “å": `“àü‘ÜÓÜå'. èåÏÜÜØ ÏÜÜå÷ÃÜ¹ÜôÜ ‘ÓÏÜœÜØ¹ ÄÜÜØÁÜß ôíÜÓÜè ÝíÜïÜå ‘÷å “å ‘å, `ôíÜÓÜè ´ÜÜå ôÜ÷à†å ôÜ÷àÃÜàØ êÜåíÜàØ ¡å‰†å – ‘ÓíÜàØ ¡å‰†å. ËÜß¡ ÏÜåìíÜå ´Üå ôíÜÓÜè ÃÜ³Üß, ÆÜ±Ü ÆÜÓÓÜŸÑÜ “å.' †Ü ‹ÆÜÓÜØ´Ü ÄÜÜØÁÜß ÏÜà¼ÜÃÜß íÜÜ´Ü ‘Ó´ÜÜØ êÜƒÜå “å": `´ÜÏÜÃÜå “Üå²ÒÜ ÆÜ÷åêÜÜØ íÜìß ÷àØ ‘÷ß èíÜÜÃÜß Ó¡ êÜŒ “àØ": 1. ôíÜÓÜè ´Üå †ÜÆÜ±ÜÜ ÏÜÃÜÃÜàØ ÓÜŸÑÜ “å. ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷ [†ÜçÄÜôü 2013]

2. ´ÜåÃÜß œÜÜíÜß ôÜ´ÑÜÜÄÜÂ÷, †Ü´ÏÜËÜì ‘å ¹ÑÜÜËÜì “å. 3. ´Üå ËÜì †èÏÜÜíÜíÜÜ ôÜíÜÚ³ÜÜ ôíÜ¹åïÜß ÆÜ‘²íÜÜÃÜß èéÓ “å. 4. èå †ÜÆÜ±Üå ‘ÓíÜÜ ÏÜÜÄÜß†å “ß†å ´Üå †ØÄÜÂåèÃÜß ‹ÆÜÓ ¿åóÜÍÜÜíÜå ÃÜ÷Î, ´ÜåÏÜÃÜå ¹Ø² ‘ÓíÜÜÃÜå ƒÜÜ´ÜÓ ÃÜ÷Î, ÆÜ±Ü ´ÜåÏÜ ‘ÓíÜàØ †å †ÜÆÜ±ÜàØ ‘´ÜÚíÑÜ “å.".".' †ÃÜå †Ø´Üå ôíÜÓÜè ƒÜÜ´ÜÓ ôíÜÜÆÜÚ±Ü ‘Ó´ÜÜØ ÄÜÜØÁÜß ‘÷å “å ‘å, ` ÏÜÃÜå êÜÜÄÜå “å ‘å †ÜÆÜ±Üå ôíÜÓÜèÃÜàØ ÃÜÜÏÜ êÜßÁÜàØ “å. ´ÜåÃÜàØ ôíÜéÆÜ ôÜÏÜŸÑÜÜ ÃÜ³Üß. ´Üå èåíÜàØ ÷àØ ôÜÏÜŸÑÜÜå “àØ, ´ÜåíÜàØ ôÜÏÜ¡íÜíÜÜ ÏÜÇ ÆÜÂÑÜ´ÃÜ ‘ÑÜÜåÚ “å. ´ÜåíÜàØ `ôíÜÓÜè êÜåíÜÜ ƒÜÜ´ÜÓ †Ü ¹å÷ †ÆÜÚ±Ü “å, †åÏÜ ÏÜÃÜ ôÜÜšÜß ÆÜâÓå “å.' ` Õ÷¹ ôíÜÓÜè' ÝíÜïÜå ÏÜÜå÷ÃÜ¹ÜôÜ ‘ÓÏÜœÜØ¹ ÄÜÜØÁÜß†å ¡ÃÑÜà†ÜÓß, 1921ÏÜÜØ ` ÑÜØÄÜ ‡ÞÃ²ÑÜÜ'ÏÜÜØ êÜƒÑÜàØ ÷´ÜàØ ‘å, ` ÏÜÜÓÜ †ÝÍÜÆÜÂÜÑÜ ÆÜÂÏÜÜ±Üå †Ü œÜÜåÆÜ²ß †åíÜß “å ‘å èå ËÜÜì‘ÃÜÜ ÷Ü³ÜÏÜÜØ ÆÜ±Ü ÏÜâ‘ß ïÜ‘ÜÑÜ. ´Üå ¿åóÜÁÜÏÜÚÃÜß èÄÜÜ†å ÆÜÂåÏÜÁÜÏÜÚ ïÜßƒÜíÜå “å; Õ÷ôÜÜÃÜå ô³ÜÜÃÜå †ÜÆÜÍÜÜåÄÜÃÜå ÏÜâ‘å “å; ÆÜïÜàËÜìÃÜß ôÜÜÏÜå ü’Ó ”ßêÜíÜÜ †Ü´ÏÜËÜìÃÜå ƒÜ²àØ ‘Óå “å. ´ÜåÃÜß †ÃÜå‘ †ÜíÜäÝ¶Ü†Üå ³Ü‰ “å, †ÃÜå èåÏÜÃÜå ´Üå íÜÜØœÜíÜÜÃÜß ¹Ó‘ÜÓ ÷ÜåÑÜ ´ÜåÏÜÃÜå ´Üå ƒÜôÜâôÜ íÜÜØœÜíÜÜÃÜß ÷àØ ÍÜêÜÜÏÜ±Ü ‘ÓàØ “àØ.' ôÜÏÜÄÜÂ ¹àÝÃÜÑÜÜÏÜÜØ †ôÜ´ÑÜ, †ÝíÜòÜÜôÜ, †ôÜØ´ÜÜåóÜ, †ÃÑÜÜÑÜ, †ÃÜßÝ´Ü, †ÜôÜÞø´Ü, †ÜìôÜ, †ôÜÏÜ´ÜàêÜÜ, †ÓÜè‘´ÜÜ, †ØÁÜÜÁÜâØÁÜß †ÃÜå †Ü´ÜØ‘íÜÜ¹ íÜÁÜ´ÜÜØ ¡ÑÜ “å ´ÑÜÜÓå ÏÜÜå÷ÃÜ¹ÜôÜ ‘ÓÏÜœÜØ¹ ÄÜÜØÁÜßÃÜàØ ` Õ÷¹ ôíÜÓÜè' íÜÁÜà ÃÜå íÜÁÜà ÆÜÂô´Üà´Ü ³Ü´ÜàØ è Ó÷åíÜÜÃÜàØ “å. ÝíÜòÜïÜÜØÝ´Ü †ÃÜå ÍÜâêÜÜå‘-ÍÜêÜÜ‰ ‘Üèå ` Õ÷¹ ôíÜÓÜè'ÃÜÜ ÄÜÜØÁÜßÓô´ÜÜ ‹ÆÜÓ ÄÜÝ´Ü-ÆÜÂÄÜÝ´Ü ‘ÓíÜÜ ÏÜÜüå ÆÜ÷åêÜÜØ ¡´ÜÃÜå †ÃÜå †å ÆÜ“ß èÄÜ´ÜÃÜå ´ÜæÑÜÜÓ ‘Ó´ÜÜØ Ó÷ß†å. ïÜ´ÜÜË¹ß ÆÜâ±ÜÚ ‘ÓÃÜÜÓ ÏÜÜ´ÜäÍÜÜóÜß ÆÜàô´Ü‘ ` Õ÷¹ ôíÜÓÜè'ÃÜÜØ íÜÜœÜÃÜÕœÜ´ÜÃÜ †ÃÜå ÝíÜœÜÜÓ-†ÜœÜÜÓ ³Ü‘ß ÄÜàèÓÜ´Ü ÓÜŸÑÜÃÜß ôÜàíÜ±ÜÚèÑÜØ´ÜßÃÜß ‹èíÜ±ÜßÃÜå ÑÜÜ¹ÄÜÜÓ ËÜÃÜÜíÜß†å. [` Õ÷¹ ôíÜÓÜè'": ÏÜÜå÷ÃÜ¹ÜôÜ ‘ÓÏÜœÜØ¹ ÄÜÜØÁÜß, ïÜ´ÜÜË¹ß †ÜíÜäÝ¶Ü, Ýè´ÜåÃº ¹åôÜÜ‰, ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ÆÜÂ‘ÜïÜÃÜ ÏÜØÝ¹Ó, †ÏÜ¹ÜíÜÜ¹, 2009, ÆÜäó« ôÜØƒÑÜÜ 16+308, Õ‘ÏÜ´Ü _ 500/-] [ôÜÜæèÃÑÜ": ÄÜâèÓÜ´Ü ÝíÜ¾ÜÆÜß« ¿ÜÓÜ ÆÜÂ‘ÜÝïÜ´Ü ÝµÜÏÜÜÝôÜ‘ `ÝíÜ¾ÜÆÜß«', †åÝÆÜÂêÜ-èâÃÜ 2011]

201

[ÄÜÜØÁÜßÀÝóü • ÏÜÜå. ‘. ÄÜÜØÁÜß]

‹œœÜ ‘åìíÜ±Üß ôÜØ‘êÜÃÜ

ÑÜàÝÃÜíÜÝôÜÚüß †ÃÜå ‘ÜçêÜå¡åÏÜÜØ ÆÜÂíÜåïÜÆÜÂÝ˜ÑÜÜ ÆÜâ±ÜÚ ³Ü‰ “å. ‘Üå±Ü ¡±Üå ‘åüêÜÜØÑÜ ÝíÜ¾Ü³ÜßÚ-ÝíÜ¾ÜÝ³ÜÚÃÜß†ÜåÃÜå ´ÑÜÜØ `†ç²ÖÝÏÜïÜÃÜ' ÃÜ³Üß ÏÜëÑÜàØ, ŸÑÜÜØ †åÏÜÃÜå ÏÜåìíÜíÜàØ ÷´ÜàØ. ¹Ó íÜóÜÚÃÜÜå †Ü ˜ÏÜ-‹ÆÜ˜ÏÜ “å. †åüêÜå ´ÜåÃÜÜ ‹‘åêÜ ÏÜÜüå ` ÓßïÜÉÕêÜÄÜ'ÃÜß ÆÜÂÝ˜ÑÜÜ †ÜÓØÍÜÜÑÜ “å, èå †ÏÜà‘ Ý¹íÜôÜÜåÏÜÜØ ÆÜâ±ÜÚ ³ÜÜÑÜ “å. ¡å´Ü¡å´ÜÜÏÜÜØ ‘ÜçêÜåè¢íÜÃÜÃÜÜØ µÜ±Ü³Üß ÆÜÜØœÜ íÜóÜÜåÚÑÜ ÆÜâÓÜØ ³ÜÜÑÜ “å. †ÃÜå 12 ÆÜÜôÜ ÝíÜ¾Ü³ÜßÚ†Üå ‹œœÜ ÝïÜšÜ±Ü ÏÜåìíÜåêÜÜÃÜß ÑÜÜ¹ßÏÜÜØ ô³ÜÜÃÜ ÆÜÜÏÜå “å. íÜÜêÜß†Üå ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜ ÆÜÜêÑÜÜåÃÜß †Ü ÝôÜÝ½³Üß ÷ÓƒÜÜÑÜ “å. ‘ÜÓÝ‘¹ßÚ ïÜé ³ÜÜÑÜ “å. ÏÜÜ‘åÚüÃÜß èéÝÓÑÜÜ´ÜÜå ÆÜÓ ƒÜÓÜ ¥´ÜÓíÜÜ ôÜšÜÏÜ ÑÜàíÜÜÃÜÜå †ÆÜåÝšÜ´Ü ÆÜÄÜÜÓ ÆÜÜÏÜå “å, ÆÜ±Ü ÃÜÜå‘ÓßÃÜÜ ‘êÜÜ‘ÜåÃÜÜ ËÜÜåè ´Üìå ´ÜåÃÜå ÑÜÜåÄÑÜ Ý¹ïÜÜÏÜÜØ ƒÜœÜÚíÜÜ ‘å ËÜœÜ´ÜÃÜàØ ÑÜÜåÄÑÜ †ÜÑÜÜåèÃÜ ‘ÓíÜÜÏÜÜØ ôÜÏÜÑÜÃÜß ƒÜÇœÜ íÜ´ÜÜÚÑÜ “å. èå†Üå ÏÜÜ‘åÚüÃÜß èéÝÓÑÜÜ´ÜÜå ôÜØ´ÜÜåóÜíÜÜÏÜÜØ ¥±ÜÜ ¥´ÜÓå “å, ´ÜåíÜÜ ‹œœÜ ÝïÜšÜ±Ü ÆÜÜÏÜåêÜÜ ÑÜàíÜÜÃÜÜåÃÜÜå †åíÜÜå èÏÜåêÜÜå ³ÜÜÑÜ “å ‘å ÝïÜÝšÜ´Ü ËÜåÓÜåèÄÜÜÓ ‘å †ÁÜÚÓÜåèÄÜÜÓÃÜß ÑÜÜ¹ßÏÜÜØ ´ÜåÏÜÃÜÜå ôÜÏÜÜíÜåïÜ ³ÜÜÑÜ “å. ‘à üàØËÜÃÜàØ ÍÜÓ±ÜÆÜÜåóÜ±Ü ‘ÓíÜÜ ÆÜôÜØ¹ÄÜßÃÜÜå ÃÜ÷Î, ´ÜÜå ÏÜèËÜâÓßÃÜÜå íÑÜíÜôÜÜÑÜ †ÆÜÃÜÜíÜíÜÜå ÆÜ²å “å. èåÏÜÜØÃÜÜØ ™Ü±ÜÜƒÜÓÜ †å íÑÜíÜôÜÜÑÜ ÏÜÜüå ÆÜâÓ´Üß ôÜŸè´ÜÜ ‘å ‡œ“Ü ÃÜ÷Î ÁÜÓÜíÜ´ÜÜ ÷ÜåíÜÜ³Üß ÆÜÜ“Ü ËÜß¡ ÆÜÂþÜÜå ôÜèÜÚÑÜ “å. . . “å ‘Üå‰ ‹ÆÜÜÑÜ? ôÜÓ‘ÜÓ †ÃÜå ôÜÏÜÜèå ™Ü±ÜÜ ‹ÆÜÜÑÜÜå †èÏÜÜíÜß ¡åÑÜÜ. . . ´ÜÜå ÷íÜå †å‘ ÃÜèÓ ÏÜÜå. ‘. ÄÜÜØÁÜßÃÜÜ ‹œœÜ ÝïÜšÜ±Ü, ƒÜÓåƒÜÓ ´ÜÜå ‹œœÜ ‘åìíÜ±ÜßÃÜÜ ÝíÜœÜÜÓÜå ÆÜÓ. ‘¹ÜœÜ, ‹ÆÜÜÑÜ è²ß ¡ÑÜ! ‹ÆÜÜÑÜ ÃÜ è²å ´ÜÜå ‘¹ÜœÜ ôÜÏÜôÑÜÜÃÜÜ ÏÜâì ôÜàÁÜß ´ÜÜå ÆÜ÷ÜÇœÜß è ïÜ‘ÜÑÜ. †ÃÜå ¡å ´ÑÜÜØ ôÜàÁÜß ÆÜ÷ÜÇœÜß ïÜ‘ÜÑÜ ´ÜÜå ÍÜêÜå íÑÜÜÆÜ‘ ÁÜÜåÓ±Üå ÃÜ÷Î, íÑÜÞø´ÜÄÜ´Ü ÁÜÜåÓ±Üå ‹œœÜ ‘åìíÜ±Üß ÆÜÜÏÑÜÜÃÜàØ ôÜÜ³ÜÚ‘ ‘Óß ïÜ‘ÜÑÜ. . .

ôÜÜœÜÜå †åÏÜ.†å. ‘Üå±Ü “å?

´ÜÏÜå

èå ôÜØ¡åÄÜÜåÏÜÜØ ÍÜ±ÜÜå “Üå ´ÜåÏÜÜØ ÏÜÃÜàóÑÜÃÜÜå ²Ó ÓÜƒÜíÜÜå ÆÜ²å †åíÜß è ´ÜÜêÜßÏÜ ÏÜìß ïÜ‘å “å. ÆÜ±Ü ÷àØ ´ÜÜå ÏÜÃÜàóÑÜÃÜÜå ²Ó “Üå²ß èå ‰òÜÓÃÜÜå ²Ó ÓÜƒÜ´ÜÜØ ïÜßƒÑÜÜå ÷ÜåÑÜ ´ÜåÃÜå ƒÜÓÜå †åÏÜ.†å. ‘÷àØ. ´ÜÏÜÜÓÜÏÜÜØ †åüêÜàØ ¡åÓ †ÜíÜå ‘å †Ü¢ÝíÜ‘Ü ÏÜÜüå ´ÜÏÜÜÓå ‘Üå‰ÃÜß †ÜÄÜì ÷Ü³Ü

êÜÜØËÜÜå ‘ÓíÜÜÃÜß ƒÜåíÜÃÜÜ ÃÜ Ó÷å, ´ÑÜÜÓå ´ÜÏÜÜÓß ‘åìíÜ±Üß ËÜÓÜåËÜÓ ‘÷åíÜÜÑÜ. ŸÑÜÜÓå ´ÜÏÜÃÜå ¥ÄÜß ¡ÑÜ ‘å †Ü ¹àÝÃÜÑÜÜÏÜÜØ ŸÑÜÜØ ôÜàÁÜß ÏÜÜÓÜ ÷Ü³ÜÆÜÄÜ ôÜÜËÜâ´Ü “å ´ÑÜÜØ ôÜàÁÜß †Ü¢ÝíÜ‘Ü ÏÜåìíÜíÜÜ ÏÜÜüå ‘ÒÜØÑÜå ÝíÜêÜàØ ÏÜÜå°àØ ‘ÓíÜàØ ÃÜ³Üß, ´ÑÜÜÓå ´ÜÏÜÜÓß ‘åìíÜ±Üß ËÜÓÜåËÜÓ ‘÷åíÜÜÑÜ.

(ÄÜÜØ.†. 19": 24)

¤ÜÜÃÜÃÜàØ ÏÜâêÑÜ: ïÜàÍÜ †ÜœÜÓ±Ü ´ÜÏÜÜÓÜ ¤ÜÜÃÜÃÜß Õ‘ÏÜ´Ü ´ÜÏÜÜÓÜØ ‘ÜÑÜÜåÚÏÜÜØ Ó÷åêÜß “å. ôÜÇ‘²Üå ÆÜàô´Ü‘ÜåÃÜàØ ¤ÜÜÃÜ ÏÜÄÜèÏÜÜØ ÍÜÓíÜÜ³Üß ´ÜåÃÜß Õ‘ÏÜ´Ü ÏÜìß ïÜ‘å “å, ÆÜÓØ´Üà ´ÜåÃÜÜ ÆÜÂÏÜÜ±ÜÏÜÜØ ‘ÜÑÜÚÃÜß Õ‘ÏÜ´Ü †ÃÜå‘ÄÜ±Üß íÜÁÜÜÓå “å. ÏÜÄÜèÏÜÜØ ÍÜÓåêÜÜ ¤ÜÜÃÜÃÜß Õ‘ÏÜ´Ü ÏÜÜµÜ ‘ÜÑÜÚÃÜß Õ‘ÏÜ´Ü èåüêÜß è “å. ËÜÜ‘ßÃÜàØ ËÜÁÜàØ ¤ÜÜÃÜ

202

ÏÜÄÜèÃÜå ÃÜ‘ÜÏÜÜ ÍÜÜÓéÆÜ “å. †åüêÜå ÏÜÜÓß ´ÜÜå ÷ØÏÜåïÜÜØ †Ü è ÝíÜÃÜØ´Üß “å †ÃÜå †Ü è †ÜÄÜÂ÷ “å ‘å ´ÜÏÜå èåíÜàØ ïÜßƒÜÜå †ÃÜå ôÜÏÜ¡å ´ÜåíÜàØ è †ÜœÜÓ±Ü ‘Ó¡å. ´ÜåÏÜ ‘ÓíÜÜÏÜÜØ ‹ÃÃÜÝ´Ü “å.

(ÄÜÜØ.†. 14: 12)

[†ÜçÄÜôü 2013] ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷

¤ÜÜÃÜ ‘ÜåÃÜå ‘÷åíÜÜÑÜ? Õ÷¹àô´ÜÜÃÜÃÜÜ ôÜÜæ ÝíÜ¾Ü³ÜßÚ†Üå ôÜÏÜšÜ ËÜå íÜÜ´Ü ÏÜâ‘àØ “àØ. ´ÜÏÜÜÓàØ ¤ÜÜÃÜ ôÜåíÜÜ³ÜåÚ íÜÜÆÜÓÜå †ÃÜå ‘åíÜì †Ü¢ÝíÜ‘Ü ÏÜåìíÜíÜÜ ƒÜÜ´ÜÓ †åÃÜÜå ¹àÓàÆÜÑÜÜåÄÜ ‘ÓïÜÜå ÃÜ÷Î. ¤ÜÜÃÜ ´Üå

‘÷åíÜÜÑÜ ‘å èå †ÜÆÜ±ÜàØ ÃÜæÝ´Ü‘ ¢íÜÃÜ §œÜàØ êÜÜíÜå, èå †ÜÆÜ±ÜÃÜå †Ü´ÏÜÜÃÜß ÆÜÂ´ÜßÝ´Ü ‘ÓÜíÜå †ÃÜå èåÃÜÜ³Üß, †ÜÆÜ±ÜÃÜå ¡åÃÜÜÓÜå †ÜÆÜ±ÜÜå ôÜÓèÃÜ÷ÜÓ “å †åÃÜàØ ÍÜÜÃÜ ‘ÓÜíÜå.

(ÄÜÜØ.†. 26": 275)

ôÜÜœÜß ‘åìíÜ±ÜßÃÜàØ êÜšÑÜ ´ÜÏÜå œÜÜåÆÜ²ß†Üå ÍÜêÜå íÜÜØœÜÜå ÆÜ±Ü ´Üå ´ÜÏÜÃÜå ”Ü”ß ‘ÜÏÜ ÃÜ÷Î †ÜíÜå. ôÜÜœÜß ‘åìíÜ±Üß ´ÜÏÜÜÓß †Ø¹Ó³Üß ‹¶ÜÏÜ

´Ü¶íÜ ËÜ÷ÜÓ ƒÜÇœÜß ‘Ü°íÜÜÏÜÜØ Ó÷åêÜß “å. ÏÜÃÜàóÑÜéÆÜß ÄÜÂØ³Ü ‘Ó´ÜÜØ íÜÁÜÜÓå ôÜÜÓÜå ÄÜÂØ³Ü ‘ÑÜÜå ÷Üå‰ ïÜ‘å?

(ÄÜÜØ.†. 57": 174)

‘åìíÜ±ÜßÃÜÜå ôÜÜÓ ‘åìíÜ±ÜßÃÜÜå ôÜÜÓ ´ÜÏÜÜÓß †Ø¹Ó èå ‹¶ÜÏÜ ôÜ¶íÜ Ó÷åêÜàØ “å ´ÜåÃÜå ËÜ÷ÜÓ ƒÜÇœÜß †Ü±Üß ÆÜÂÄÜü ‘ÓíÜÜÏÜÜØ Ó÷åêÜÜå “å, †å íÜô´Üà ´ÜÏÜå ôÜÏÜ¡å. ´ÜÏÜÃÜå, ÏÜÃÜå †ÃÜå ôÜÜæÃÜå ‰òÜÓå ôÜÜÓÜ ‘å ÃÜÓôÜÜ ËÜÃÜíÜÜÃÜß ïÜÞ‘´Ü †ÜÆÜåêÜß “å. ´Üå³Üß ÏÜÃÜå

êÜÜÄÜå “å ‘å ¡å ´ÜÏÜå †Ü ÍÜâÝÏÜÃÜÜØ ÓØ‘ÏÜÜØ ÓØ‘ÃÜß ôÜÜ³Üå †å‘´ÜÜ †ÃÜàÍÜíÜíÜÜÃÜß ‘ìÜ ÃÜ÷Î ïÜßƒÜÜå ´ÜÜå ´ÜÏÜÜÓàØ ËÜÁÜàØ ÝïÜšÜ±Ü †åìå èïÜå.

(ÄÜÜØ.†. 56": 303)

ôÜÜÓÜôÜÜÓÃÜÜØ ÍÜå¹ ‘Ó´ÜÜØ ïÜßƒÜíÜå ´Üå ƒÜÓß ‘åìíÜ±Üß †ÜÆÜ±Üß ‘åìíÜ±ÜßÏÜÜØ ÁÜÓÏÜâìÃÜàØ ÆÜÝÓíÜ´ÜÚÃÜ ³ÜíÜàØ è ¡å‰†å. ÏÜÄÜèÃÜå ÷Ü³Ü íÜÜüå ‘åìíÜ±Üß †ÆÜÜíÜß ¡å‰†å. ÷àØ ‘ÝíÜ ÷Üå´Ü ´ÜÜå ÷Ü³ÜÃÜß ÆÜÜØœÜ †ÜØÄÜìß†ÜåÏÜÜØ Ó÷åêÜß †¹ÖÍÜà´Ü ïÜÞ‘´Ü ÝíÜïÜå ‘ÝíÜ´ÜÜ êÜƒÜß ïÜ‘´Ü. ÏÜÄÜè †å è ôÜíÜÚôíÜ “å †ÃÜå ÷Ü³ÜÆÜÄÜ ‘Ø‰ ÃÜ³Üß †åíÜàØ ´ÜÏÜå ïÜÜ ôÜÜÓà ÏÜÜÃÜÜå “Üå? èå†Üå ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜ ÷Ü³ÜÃÜå ‘åìíÜ´ÜÜ ÃÜ³Üß, èå†Üå ‘åìíÜ±ÜßÃÜß ôÜÜÏÜÜÃÑÜ `™ÜÓå²'ÏÜÜØ ³Ü‰ÃÜå ÆÜôÜÜÓ ³ÜÜÑÜ “å ´ÜåÏÜÃÜàØ ¢íÜÃÜ ` ôÜØÄÜß´ÜïÜâÃÑÜ' Ó÷å “å. ´ÜåÏÜÃÜß ËÜÁÜß ïÜÞ‘´Ü†Üå ‘åìíÜÜ´Üß ÃÜ³Üß. ‘åíÜì ÆÜàô´ÜÝ‘ÑÜÜ ¤ÜÜÃÜÏÜÜØ ËÜÜì‘ÃÜå †åüêÜÜå ÓôÜ ÃÜ³Üß ÆÜ²´ÜÜå ‘å †åÃÜàØ ÁÑÜÜÃÜ †åÏÜÜØ

ÓÜå‘Ü‰ Ó÷å. ÏÜÄÜè ƒÜÜêÜß ïÜË¹Üå³Üß ³ÜÜ‘ß ¡ÑÜ “å, †ÃÜå †åÃÜàØ ÏÜÃÜ ËÜßèå ÍÜÏÜíÜÜ ÏÜÜØ²å “å. ÷Ü³Ü ÃÜ ‘ÓíÜÜÃÜàØ ‘Óå “å, †ÜØƒÜ ÃÜ ¡åíÜÜÃÜàØ èà †å “å, ‘ÜÃÜ ÃÜ ôÜÜØÍÜìíÜÜÃÜàØ ôÜÜØÍÜìå “å, †ÃÜå ´Üå†Üå †ÃÜà˜ÏÜå èå ‘ÓíÜàØ, ¡åíÜàØ ÃÜå ôÜÜØÍÜìíÜàØ ¡å‰†å ´Üå ‘Ó´ÜÜØ, ¡å´ÜÜØ ÃÜå ôÜÜØÍÜì´ÜÜØ ÃÜ³Üß, †ÃÜå ´Üå³Üß ´ÜåÏÜÃÜß ‘åìíÜ±Üß ™Ü±Üß íÜÜÓ ´ÜåÏÜÃÜÜå ÝíÜÃÜÜïÜ ‘ÓÃÜÜÓß ÃÜßíÜ²å “å. èå ‘åìíÜ±Üß †ÜÆÜ±ÜÃÜå ôÜÜÓÜôÜÜÓÃÜÜå ÍÜå¹ ‘Ó´ÜÜØ, ôÜÜÓàØ ÄÜÂ÷±Ü ‘Ó´ÜÜØ ÃÜå ÃÜÓôÜàØ ´ÑÜè´ÜÜØ ïÜßƒÜíÜ´Üß ÃÜ³Üß ´Üå ƒÜÓß ‘åìíÜ±Üß è ÃÜ³Üß.

(ÄÜÜØ.†. 68": 380)

†å è ‘åìíÜ±Üß ‘ßÏÜ´Üß “å ÝËÜêÜ‘à êÜ èåÃÜÜå ËÜœÜÜíÜ ÃÜ³Üß ÃÜå èå †ÜÆÜ±Üß ÃÜßÝ´ÜÍÜÜíÜÃÜÜÃÜåÑÜ ÝÁÜ’ÜÓÆÜÜµÜ êÜÜÄÜå “å, †åíÜÜ ÝÓíÜÜè ôÜÜÏÜå ³ÜíÜÜÃÜÜå èå ‘åìíÜ±Üß ÝíÜ¾Ü³ÜßÚ†ÜåÃÜå Õ÷ÏÜ´Ü ‘å ïÜÞ‘´Ü ÃÜ †ÜÆÜß ïÜ‘å ´Üå ‘åìíÜ±ÜßÃÜß ïÜß Õ‘ÏÜ´Ü?.".".¢íÜÃÜÃÜÜ ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷ [†ÜçÄÜôü 2013]

¹Óå‘ šÜåµÜÏÜÜØ ¥«´ÜÜ ÆÜÂþÜÜåÃÜÜå ôÜÜœÜÜå ‹‘åêÜ ‘ÓíÜÜÃÜß ïÜÞ‘´Ü †ÜíÜå †å Óß´Üå ÝíÜ¾Ü³ÜßÚ†ÜåÃÜß †ÜØ´ÜÝÓ‘ ïÜÞ‘´Ü†ÜåÃÜå èå ƒÜßêÜíÜå †å è ‘åìíÜ±Üß ‘ßÏÜ´Üß “å.

(ÄÜÜØ.†. 62": 413)

203

‘åìíÜ±Üß †åüêÜå ôíÜÜÝÍÜÏÜÜÃÜ ôíÜÏÜÜÃÜ †ÃÜå ÏÜ¹ÜÚÃÜÄÜß íÜåœÜßÃÜå ÝïÜšÜ±Ü ÏÜåìíÜíÜÜÃÜàØ ÷ÜåÑÜ ´ÜÜå †å ôÜÜå¹Üå ËÜ÷à è ÏÜÜÇ™ÜÜå ‘÷åíÜÜÑÜ: ` ÏÜÜ±ÜôÜ ÓÜåüêÜÜå ƒÜÜ‰ÃÜå è ¢íÜå “å †åíÜàØ ÃÜ³Üß.' †Ü¢ÝíÜ‘ÜÃÜÜØ ôÜÜÁÜÃÜÜå †³ÜíÜÜ ‹ŸŸíÜì ‘ÜÓÝ‘¹ßÚ ÆÜÂÜÆ´Ü ‘ÓíÜÜ ‘Ó´ÜÜØ ôíÜÏÜÜÃÜ †ÃÜå œÜÜÝÓµÑÜ íÜÁÜÜÓå ‘ßÏÜ´Üß “å.".". †Üè‘ÜêÜ ‘åìíÜ±ÜßÃÜå ‘åíÜì †Ü¢ÝíÜ‘Ü ‘ÏÜÜíÜÜÃÜàØ †ÃÜå ôÜÏÜÜèÏÜÜØ

ÆÜÂÝ´Üó«Ü ÆÜÂÜÆ´Ü ‘ÓíÜÜÃÜàØ ôÜÜÁÜÃÜ ÏÜÜÃÜíÜÜÏÜÜØ †ÜíÜå “å. †Ü †Ü‘ÜØšÜÜ ÝÃÜØ¾ ÃÜ³Üß ÆÜÓØ´Üà ¢íÜÃÜÏÜÜØ †å è ôÜíÜÚôíÜ ÃÜ³Üß.".".ôÜÏÜÜèÏÜÜØ ÆÜÂÝ´Üó«Ü ÆÜÂÜÆ´Ü ‘ÓíÜÜ ÏÜÜüå ‰ÏÜÜÃÜ¹ÜÓß †ÃÜå ÏÜÜÃÜíÜËÜØÁÜà†ÜåÃÜß ÝÃÜ:ôíÜÜ³ÜÚ ôÜåíÜÜ ‘Ó´ÜÜØ ËÜßèà Ø ‘Üå‰ íÜÁÜÜÓå ôÜÜÓàØ †ÃÜå ôíÜœ“ ôÜÜÁÜÃÜ ¡±ÜÏÜÜØ ÃÜ³Üß.

(ÄÜÜØ.†. 16": 185-6)

ôÜÜœÜàØ ôµÜß´íÜ-ÆÜàÓàóÜ´íÜ ¡ÄÜÂ´Ü ‘Óå ´Üå ƒÜÓß ‘åìíÜ±Üß †ÜÆÜ±Üå ‘åìíÜ±ÜßÃÜÜå †³ÜÚ †åíÜÜå ‘Óß ËÜå«Ü “ß†å ‘å – íÜÁÜÜÓåÏÜÜØ íÜÁÜÜÓå ÆÜàô´Ü‘ÜåÃÜàØ ¤ÜÜÃÜ ÷ÜåÑÜ †ÃÜå èåÃÜÜ³Üß œÜÜêÜß Ó÷åêÜß ËÜÁÜß ËÜÜËÜ´ÜÜåÃÜàØ ‘åíÜì ¤ÜÜÃÜ ÏÜìå ´Üå

‘åìíÜ±Üß “å. èå ‘åìíÜ±Üß³Üß ôÜÜœÜàØ ôµÜß´íÜ ƒÜßêÜíÜß ïÜ‘ÜÑÜ ´Üå è ƒÜÓß ‘åìíÜ±Üß “å. †å è ÆÜÂÏÜÜ±Üå èå ƒÜÓàØ ÆÜàÓàóÜ´íÜ ¡ÄÜÂ´Ü ‘Óå †å è ÆÜàÓàóÜÜåÃÜß ƒÜÓß ‘åìíÜ±Üß “å.

(ÄÜÜØ.†. 63": 389)

ôÜÜœÜß ‘åìíÜ±Üß œÜÜÝÓµÑÜÝíÜ‘ÜôÜÏÜÜØ ôÜÜœÜß ‘åìíÜ±Üß ÏÜÄÜèÏÜÜØ ÆÜàó‘ì ÏÜÜÝ÷´Üß †ÃÜå †ÜØ‘²Ü†Üå «ÜØôÜíÜÜÏÜÜØ ÃÜ³Üß, ôÜØƒÑÜÜËÜØÁÜ ÆÜàô´Ü‘Üå íÜÜØœÜß ÆÜÓßšÜÜ ÆÜôÜÜÓ ‘ÓíÜÜÏÜÜØ ÃÜ³Üß, ÆÜ±Ü œÜÜÝÓµÑÜÃÜÜå ÝíÜ‘ÜôÜ ‘ÓíÜÜÏÜÜØ “å. [`‹¾ÜåÄÜ ¿ÜÓÜ ÝïÜšÜ±Ü', `ôíÜÜíÜêÜØËÜß ÝïÜšÜ±Ü', ` ÏÜÜ´ÜäÍÜÜóÜÜ ÏÜÜÁÑÜÏÜ'"—"ÝïÜšÜ±ÜÏÜÜØ †Ü ÝíÜœÜÜÓ ôÜÜæÆÜÂ³ÜÏÜ ÄÜÜØÁÜß¢ è êÜ‰ †ÜíÑÜÜ; ÆÜÓØ´Üà ÝïÜšÜ±ÜÃÜÜå ÏÜàƒÑÜ ÷å´Üà `œÜÜÝÓµÑÜ ™Ü²´ÜÓ' “å, ´Üå ÆÜ±Ü ÄÜÜØÁÜß ÝïÜšÜ±ÜÝíÜœÜÜÓÃÜß ÝíÜïÜåóÜ´ÜÜ “å, èå ÍÜÜÓ´ÜßÑÜ ôÜØô‘äÝ´ÜÃÜß ÝïÜšÜ±Ü ÆÜÓØÆÜÓÜ †ÃÜå ËÜÜæ½ ¹ïÜÚÃÜÏÜÜØ èå ` ïÜßêÜ'ÃÜß íÜÜ´Ü ‘Óß “å ´ÜåÃÜß ôÜÜ³Üå íÜ±ÜÜÑÜåêÜß “å. †Ü”Ü¹ßÃÜÜ †ÜÄÜÏÜÃÜ ÆÜâíÜåÚ ‘Üå‰†å ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜå ÆÜâ“åêÜàØ ‘å ôíÜ´ÜØµÜ´ÜÜ ËÜÜ¹ ÝïÜšÜ±ÜÃÜÜå ´ÜÏÜÜÓÜå †Ü¹ïÜÚ ïÜÜå ÷ïÜå? ´ÑÜÜÓå †å‘ šÜ±ÜÃÜÜåÑÜ ÝíÜêÜØËÜ ÝíÜÃÜÜ †åÏÜ±Üå ‘÷åêÜàØ": œÜÜÝÓµÑÜ ™Ü²´ÜÓ. ´ÜåÃÜàØ ÏÜ÷¶íÜ ¹ïÜÜÚíÜ´ÜÜ ´ÜåÏÜ±Üå ‘ûØà ÷´ÜØà ‘å, ÄÜàêÜÜÏÜßÃÜß ¹ïÜÜÏÜÜØ Ó÷ßÃÜå †ÜÆÜ±Üß ÆÜÂ¡ÃÜàØ †åüêÜàØ ËÜÁÜàØ ÆÜ´ÜÃÜ ³ÜÑÜàØ “å ‘å èåíÜß ÏÜàÞø´Ü ÏÜìïÜå ‘å íÜÁÜà ƒÜÜíÜÜÃÜàØ (†÷Î ÏÜåìíÜíÜÜÃÜàØ, êÜÜåÍÜêÜÜêÜœÜÃÜàØ) ÏÜÃÜ ³ÜïÜå. †Ü ÆÜÝÓÞô³ÜÝ´ÜÏÜÜØ ¡å `œÜÜÝÓµÑÜ ™Ü²´ÜÓ' ÃÜÝ÷ ³ÜÑÜåêÜàØ ÷ÜåÑÜ ´ÜÜå ‘Üå‰ ÝíÜ‘ÜôÜ ÑÜÜåèÃÜÜ†Üå êÜÜÍÜ¹ÜÑÜ‘ ôÜÜÝËÜ´Ü ÃÜÝ÷ ³ÜÜÑÜ. †ØÄÜÂå¡å†å ÆÜÜå´ÜÜÃÜß ÝïÜšÜ±Ü-ÆÜ½Ý´Ü ¿ÜÓÜ ¡å ÍÜÜÓ´ÜßÑÜ ÝïÜšÜ±Ü ÆÜÓØÆÜÓÜÃÜå ÏÜÜåüàØ ÃÜà‘ôÜÜÃÜ ‘ÑÜàÛ ÷ÜåÑÜ ´ÜÜå †å ‘å ´ÜåÏÜ±Üå ´Üå ÝïÜšÜ±Ü êÜßÁÜåêÜÜ†ÜåÃÜå `ËÜå«Ü²àØ ¢íÜÃÜ' ¢íÜ´ÜÜ ‘ÑÜÜÚ. ñÜÏÜ ‘ÓíÜÜå †å ÷êÜ‘à Ø

204

‘ÜÏÜ “å, ´ÜåíÜß ÏÜÜÃÜÝôÜ‘´ÜÜ ¥ÍÜß ‘Óß. ÄÜÜØÁÜß¢†å ÝïÜšÜ±ÜÏÜÜØ ñÜÏÜÃÜÜå ÏÜÝ÷ÏÜÜ ‘ÑÜÜåÚ. ‘Üå‰ ‘ÜÏÜ ÷êÜ‘à Ø ÃÜ³Üß ´Üå ÆÜÂô³ÜÜÝÆÜ´Ü ‘ÑÜàÛ, íÜìß †ÃÃÜ †ÃÜå íÜôµÜ, †å ÏÜÜÃÜíÜßÃÜß †ÝÃÜíÜÜÑÜÚ èéÝÓÑÜÜ´Ü “å ´Üå ÄÜÜØÁÜß¢†å ¡åÑÜØà; ÏÜÜüå íÜôµÜ-ôíÜÜíÜêÜØËÜÃÜ ÆÜÓ ÍÜÜÓ ÏÜâøÑÜÜå. èåÃÜÜ³Üß ñÜÏÜÃÜÜå ÏÜÝ÷ÏÜÜ ÆÜ±Ü ³ÜÑÜÜå †ÃÜå ôíÜÜíÜêÜØËÜÃÜ ÆÜ±Ü ¥ÍÜàØ ³ÜÑÜàØ. †ØÄÜÂå¢ ÍÜÜóÜÜ íÜÄÜÓ ¤ÜÜÃÜÃÜß ËÜÜÓß ƒÜâêÜíÜÜÃÜß ÃÜ³Üß, ÆÜÂÄÜÝ´Ü ïÜøÑÜ ÃÜ³Üß, ´ÜåíÜàØ ÄÜÜØÁÜß¢ †ÄÜÜ‹ÃÜÜ ™Ü±ÜÜ ÍÜÜÓ´ÜßÑÜ ‘åìíÜ±Üß‘ÜÓÜå ÏÜÜÃÜ´ÜÜ ÷´ÜÜ, ÆÜÓØ´Üà ÏÜÜ´ÜäÍÜÜóÜÜ ÏÜÜÓÉ´Üå è íÑÜÞø´ÜÃÜÜå ôÜÜœÜÜå ÝíÜ‘ÜôÜ ³ÜÜÑÜ “å, ´Üå ÷‘ß‘´ÜÃÜÜå ÄÜÜØÁÜß¢†å †ÜƒÜÜ ¹åïÜÏÜÜØ ÆÜÂœÜÜÓ ‘ÑÜÜåÚ. ´ÜåÏÜ±Üå ÝïÜšÜ±ÜÏÜÜØ ôÜÏÜÜèÃÜå ‘åÃºô³ÜÜÃÜå ÓÜƒÑÜÜå. ôÜÏÜÜèÃÜÜ ÆÜÂþÜÜåÃÜÜ ‹‘åêÜ ÏÜÜüå ´ÜÏÜÜÓÜ ¤ÜÜÃÜÃÜÜå ‹ÆÜÑÜÜåÄÜ ³ÜíÜÜå ¡å‰†å. ÏÜÜ±ÜôÜ †åüêÜå ÏÜÜµÜ ÏÜÄÜè ÃÜÝ÷, ÆÜÓØ´Üà ïÜÓßÓ, ÏÜÃÜ, ù¹ÑÜ, †Ü´ÏÜÜ.".". íÑÜÞø´ÜÃÜÜ †Ü ËÜÁÜÜØ è †ØÄÜÜåÃÜÜå ÝíÜ‘ÜôÜ ³ÜíÜÜå ¡å‰†å. †ÜÏÜ, ôÜíÜÜÛÄÜß ÝïÜšÜ±ÜÃÜß íÜÜ´Ü ÄÜÜØÁÜß¢ êÜ‰ †ÜíÑÜÜ. †ÜÆÜ±Üß ôÜØô‘äÝ´ÜÃÜå ÆÜÜåóÜ‘ ËÜÜËÜ´ÜÜå ´ÜÓÉ ÍÜÜÓ ÏÜâøÑÜÜå. ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜÜ ÝïÜšÜ±Ü ÝíÜœÜÜÓÏÜÜØ íÜÜ´ÜÜíÜÓ±Ü è †åíÜàØ ôÜèÜÚÑÜ ‘å †ÜÆÜÜå†ÜÆÜ ‘åìíÜ±Üß ³ÜÜÑÜ. –ÏÜ. ¡å. ÆÜüåêÜ ÄÜâèÓÜ´Ü ÝíÜ¾ÜÆÜß«ÏÜÜØ †ÃÜàÆÜÜÓØÄÜ´Ü (†åÏÜ.ÉßêÜ)‘šÜÜ†å ÷Ü³Ü ÁÜÓåêÜÜ ôÜØïÜÜåÁÜÃÜ ÝíÜóÜÑÜ ` ÆÜµÜ‘ÜÓ ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜÜØ êÜƒÜÜ±ÜÜåÏÜÜØ ÆÜÂÝ´ÜÕËÜÝËÜ´Ü ÝïÜšÜ±ÜÝíÜœÜÜÓ' (÷ÝÓèÃÜËÜØÁÜà, 1933-48)ÏÜÜØ³Üß –ôÜØ.]

(ÄÜÜØ.†. 47": 455) [†ÜçÄÜôü 2013] ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷

œÜÜÝÓµÑÜÃÜàØ ÏÜ÷¶íÜ êÜƒÜíÜÜ íÜÜØœÜíÜÜÃÜß ‘åìíÜ±ÜßÃÜå ÷àØ ÝèØ¹ÄÜßÏÜÜØ ‘¹ßÆÜ±Ü ôÜÜ´ÜÏÜå †ÜôÜÏÜÜÃÜ ÃÜ³Üß œÜ²ÜíÜß ïÜ‘ÒÜå. ÏÜÜÓÜå †ÃÜàÍÜíÜ “å ‘å ÏÜÜ±ÜôÜÃÜàØ œÜÜÝÓµÑÜ †å ´ÜåÃÜß êÜƒÜß-íÜÜØœÜß ïÜ‘íÜÜÃÜß

‘åìíÜ±Üß³Üß ´Ü¼ÃÜ ‡êÜÜÑÜ¹ß íÜô´Üà “å. †ÃÜå †å‘êÜß êÜƒÜíÜÜ íÜÜØœÜíÜÜÃÜß ‘åìíÜ±Üß ÏÜÜ±ÜôÜÃÜß ÃÜæÝ´Ü‘ ‘ÏÜÜ‰ÏÜÜØ †å‘ ¹ÏÜ²ß ÆÜ±Ü ‹ÏÜåÓÜå ‘Óå “å †åíÜÜå ÝÃÜÑÜÏÜ ÃÜ³Üß.

(ÄÜÜØ.†. 20": 151)

œÜÜÝÓµÑÜ ™Ü²´ÜÓ †å è ƒÜÓÜå ÁÜØÁÜÜå “å ÏÜÜ±ÜôÜ¡´ÜÃÜÜå ƒÜÓÜå ÁÜØÁÜÜå †å “å ‘å †å±Üå ÆÜÜå´ÜÜÃÜàØ œÜÜÝÓµÑÜ ™Ü²íÜàØ. ‘ÏÜÜíÜÜÃÜå ‘ÜÓ±Üå ‘Ø‰ ƒÜÜôÜ ïÜßƒÜíÜàØ ÆÜ²å “å †åíÜàØ ÃÜ³Üß. èå ÏÜÜ±ÜôÜ ÃÜßÝ´ÜÃÜÜå Óô´ÜÜå ‘¹ß “Üå²´ÜÜå

ÃÜ³Üß ´Üå ÏÜÜ±ÜôÜ ‘¹ß ÍÜâƒÜå ÏÜÓ´ÜÜå ÃÜ³Üß. †ÃÜå †åíÜÜå íÜƒÜ´Ü †ÜíÜå ´ÜÜå ²Ó´ÜÜå ÃÜ³Üß.

(ÄÜÜØ.†. 9: 494)

´Üå ‘åìíÜ±ÜßÃÜå ïÜàØ ‘ÓïÜàØ? èå ‘åìíÜ±Üß ôíÜÏÜÜÃÜ ÃÜ³Üß ïÜßƒÜíÜ´Üß, èå ‘åìíÜ±Üß üå‘ÃÜàØ ÏÜ÷¶íÜ ÃÜ³Üß ïÜßƒÜíÜ´Üß ´Üå ‘åìíÜ±Üß êÜßÁÜß ´ÜÜåÑÜå ïÜàØ ÃÜå ÃÜ êÜßÁÜß ´ÜÜåÑÜå ïÜàØ? èå ‘åìíÜ±Üß ôÜØ‘üÃÜÜ ôÜÏÜÑÜå üå‘

ÏÜâ‘´ÜÜØ ÏÜÜÃÜÍÜÓß Óß´Üå ÏÜèâ Óß ‘ÓßÃÜå ÆÜåü ÍÜÓíÜÜ èåüêÜÜå †ÜÆÜ±ÜÜ œÜÜÝÓµÑÜÏÜÜØ ‘ôÜ ÃÜ³Üß ÓÜƒÜ´Üß ´Üå ‘åìíÜ±ÜßÃÜå ïÜàØ ‘ÓïÜàØ?

(ÏÜ÷Ü¹åíÜÍÜÜ‰ÃÜß ²ÜÑÜÓß, 9": 41)

‹¾ÜåÄÜ ¿ÜÓÜ ËÜàÝ½ÝíÜ‘ÜôÜ ‘åìíÜ±ÜßÃÜß ÏÜÜÓß íÑÜÜƒÑÜÜÏÜÜØ ËÜàÝ½ †ÃÜå ‹¾ÜåÄÜ †åíÜÜ íÜœœÜå ÝôÜÏÜåÃü³Üß œÜ±ÜÜÑÜåêÜß ŠüÃÜß ¹ßíÜÜêÜíÜÜìÜ ËÜå íÜÜ²Ü ÃÜ³Üß, ÆÜ±Ü ‹¾ÜåÄÜÃÜß ‘åìíÜ±ÜßÏÜÜØ ËÜàÝ½ÃÜß ‘åìíÜ±Üß †åüêÜå ËÜàÝ½ÃÜÜå ÝíÜ‘ÜôÜ ÆÜâÓåÆÜâÓÜå ÓûÜå “å. ‹¾ÜåÄÜÃÜß ‘åìíÜ±Üß ÝíÜÃÜÜ ËÜàÝ½ÃÜÜå ƒÜÓÜå ÝíÜ‘ÜôÜ ôÜØÍÜíÜå ÃÜ÷Î, †åÏÜ ‘÷åíÜÜÃÜß ÷àØ ÁÜäóü´ÜÜ ‘ÓàØ ƒÜÓÜå. ‘Ý²ÑÜÜÃÜå †Ü¢ÝíÜ‘Ü ÏÜåìíÜíÜÜ ÆÜâÓ´ÜàØ èå ¤ÜÜÃÜ ÷ÜåÑÜ “å ´Üå ÏÜÜÓß ÀÞóü†å ‘åìíÜ±Üß ÃÜ³Üß. ‘åìíÜ±ÜßÏÜÜØ ´ÜÜå †å ‹¾ÜåÄÜÃÜàØ ôÜÏÜÜèÏÜÜØ ïÜàØ ô³ÜÜÃÜ “å, Šü ïÜàØ “å, ™ÜÓÃÜß ïÜß †ÜíÜïÑÜ‘´ÜÜ “å,

™ÜÓ ‘åíÜÜØ ÷ÜåíÜÜØ ¡å‰†å, ™ÜÓÃÜå ôÜÍÑÜ´ÜÜ ôÜÜ³Üå ‘åíÜÜå ÝÃÜ‘ü ôÜØËÜØÁÜ “å, †å ËÜÁÜàØ ‘Ý²ÑÜÜÃÜß ‘åìíÜ±ÜßÃÜÜå ÝíÜóÜÑÜ “å. ËÜÜæÝ½‘ ‘åìíÜ±Üß †åüêÜå ÷‘ß‘´ÜÜåÃÜàØ ôÜÜÏÜÜÃÑÜ ¤ÜÜÃÜ †åíÜÜå †ÜÆÜ±Üå ƒÜÜåüÜå †³ÜÚ ™Ü±Üß íÜÜÓ ÏÜÜÃÜß êÜ‰†å “ß†å. †åíÜàØ ôÜÜÏÜÜÃÑÜ ¤ÜÜÃÜ ÃÜ ÏÜåìíÜ´ÜÜØ “´ÜÜØ ËÜàÝ½ÃÜÜå ôÜØÆÜâ±ÜÚ ÝíÜ‘ÜôÜ ôÜØÍÜÝíÜ´Ü “å. èå ‘åìíÜ±Üß‘ÜÓ ÝíÜ¾Ü³ÜßÚ†ÜåÃÜÜ ÏÜÄÜèÃÜå †ÄÜÝ±Ü´Ü ÷‘ß‘´ÜÜå ÍÜÓß ÏÜâ‘íÜÜÃÜàØ ‘ËÜÜü ËÜÃÜÜíÜß ÏÜâ‘å “å, ´Üå ÆÜÜå´Üå ‘åìíÜ±ÜßÃÜÜå ÆÜ÷åêÜÜå ÆÜÜ« è ÃÜ³Üß ïÜßƒÑÜÜå.

(ÄÜÜØ.†. 36": 415)

†šÜÓ¤ÜÜÃÜÃÜß Õ‘ÏÜ´Ü †šÜÓ¤ÜÜÃÜÃÜß Õ‘ÏÜ´Ü ÷àØ ËÜÓÜåËÜÓ ôÜÏÜèÃÜÜÓÜå “àØ. ÏÜÜÓÜ ‘Ó´ÜÜØ ´ÜåÃÜÜå íÜÁÜÜÓå ôÜÜÓÜå ‹ÆÜÑÜÜåÄÜ ‘ÓÃÜÜÓÜ ™Ü±ÜÜ ÏÜÜ±ÜôÜÜå †å‘Ü†å‘ ÃÜèÓå ÃÜ÷Î œÜ²å. ÏÜÜÓÜå ÷å´Üà ÁÜØÁÜÜ†ÜåÃÜÜ ÝïÜšÜ±ÜÃÜå †šÜÓ¤ÜÜÃÜÃÜß ÷ÜÓÜå÷ÜÓ ÏÜâ‘íÜÜÃÜÜå “å. †ÜüêÜß íÜÜ´Ü èå†Üå ôÜÏÜ¢ êÜå ´Üå†Üå ÁÜØÁÜÜ†ÜåÃÜÜ ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷ [†ÜçÄÜôü 2013]

ÝïÜšÜ±ÜÃÜå ÍÜÜåÄÜå †šÜÓ¤ÜÜÃÜ ïÜßƒÜíÜíÜÜÃÜÜå êÜÜåÍÜ ‘¹ßÑÜå ÃÜ÷Î ‘Óå. †ÜíÜàØ †šÜÓ¤ÜÜÃÜ íÜÁÜÜÓå ¹ßÆÜß ÃÜß‘ìïÜå †åüêÜàØ è ÃÜ÷Î, ÆÜ±Ü ÆÜÂ¡ÃÜå †å³Üß íÜÁÜÜÓå êÜÜÍÜ ³ÜïÜå.

(ÄÜÜØ.†. 52": 231)

205

ËÜåÏÜÜØ³Üß ôÜÜÓß ‘Üå±Ü? ŸÑÜÜÓå ËÜß¢ †åíÜß ÷ÜåÑÜ †åÃÜå ËÜÁÜàØ †ÜíÜ²´ÜàØ ÷ÜåÑÜ. ‹œœÜÜÓ ÆÜ±Ü ƒÜâËÜ ôÜÓôÜ ÷ÜåÑÜ. ÆÜ±Ü †å œÜÜåÓß ‘Óå; èâ «àØ ËÜÜåêÜå, ËÜß¡ÃÜß ÆÜÜôÜå ‘ÜÏÜ ‘ÓÜíÜß êÜåíÜÜÏÜÜØ ïÜâÓßÆÜâÓß ÷ÜåÑÜ. †åÃÜÜÏÜÜØ ËÜµÜßôÜå êÜšÜ±Ü. †Ü ËÜåÏÜÜØ³Üß ôÜÜÓß ´ÜÜå ÆÜ÷åêÜß è †åÏÜÜØ ÓèÆÜ±Ü ïÜØ‘Ü ÃÜ³Üß, ÆÜ±Ü †å ÆÜ÷åêÜßÃÜå ¡å íÜÜØœÜ´ÜÜØ-êÜƒÜ´ÜÜØ †ÜíÜ²´ÜàØ ÷ÜåÑÜ ´ÜÜå ´Üå³ÜßÑÜå ÝíÜïÜåóÜ ôÜÜÓß ³ÜÜÑÜ.

†å‘ ËÜ÷åÃÜ †åíÜß “å èåÃÜå †å‘ †šÜÓ ÆÜ±Ü †ÜíÜ²´ÜÜå ÃÜ³Üß. †å‘²Üå ÆÜ±Ü ™ÜâØüß ïÜ‘´Üß ÃÜ³Üß. “´ÜÜØ †å ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜ ‘ÜÑÜÚÏÜÜØ ÏÜÄÃÜ “å. ÆÜÜå´ÜÜÃÜàØ ÃÜ ÷ÜåÑÜ ´ÜåíÜÜ ™ÜÜôÜÃÜÜ ´Ü±ÜƒÜêÜÜÃÜå ÆÜ±Ü †å ÃÜ †²å. ôíÜÆÃÜÜÏÜÜØ ÆÜ±Ü œÜÜåÓß ÃÜ ‘Óå. ÍÜÄÜíÜÜÃÜ ïÜàØ “å †åÏÜ ÆÜâ“Üå ´ÜÜå ôÜÜÏÜàØ ¡å‰ Ó÷å. ÆÜ±Ü ËÜÁÜÜ ‹ÆÜÓ ÆÜÂåÏÜ †åíÜÜå ‘å ôÜÜšÜÜ´ÜÖ èÄÜ¹ØËÜÜ.

(ÄÜÜØ.†. 32": 406-7)

´Üå ôÜ¹ÜÑÜÃÜå ôÜÜÓà ÝíÜ¾Ü³ÜßÚ “å ÆÜÜêÜÃÜÃÜå †³ÜåÚ ´ÜåÃÜÜ ¤ÜÜÃÜÏÜÜØ ÝÃÜ´ÑÜ íÜäÝ½ ³ÜíÜß è ¡å‰†å. èå ôÜÏÜèÆÜâíÜÚ‘ ÆÜÂ´ÑÜå‘ ‘ÜÏÜ ‘Óå “å ´ÜåÃÜÜ ¤ÜÜÃÜÏÜÜØ íÜäÝ½ ³ÜíÜß è ¡å‰†å.

ƒÜÓß ‘åìíÜ±Üß ïÜÜìÜ “Üå²ÒÜ ÆÜ“ß è ïÜé ³ÜÜÑÜ “å. èå±Üå ´ÜåÃÜß Õ‘ÏÜ´Ü ¡±Üß “å ´Üå ´ÜÜå ôÜ¹ÜÑÜÃÜå ôÜÜÓà ÝíÜ¾Ü³ÜßÚ “å. ÆÜÜå´ÜÜÃÜàØ ‘´ÜÚíÑÜÆÜÜêÜÃÜ ‘Ó´ÜÜØ †ÃÜå ´ÜåÃÜÜ

(ÄÜÜØ. †. 50": 229)

ÏÜàÞ‘´Ü ÏÜåìíÜß †ÜÆÜå †å è ÍÜ±Ü´ÜÓ ôÜíÜÚ ¹ÜôÜ´íÜÏÜÜØ³Üß “âüß èíÜàØ. ¹ÜôÜ´íÜ ÆÜÜÓ‘ÜÃÜàØ †ÃÜå ÆÜÜå´Üå ¥ÍÜß ‘ÓåêÜß ÷Üè´ÜÜåÃÜàØ. †åíÜß ÏÜàÞ‘´Ü †ÜÆÜ±ÜÃÜå ÏÜåìíÜß †ÜÆÜå †å è ÍÜ±Ü´ÜÓ.

` ôÜÜ ÝíÜ¾Ü ÑÜÜ ÝíÜÏÜàø´ÜÑÜå' †å ÆÜÂÜœÜßÃÜ ÏÜØµÜÃÜå ÝôÜ½ ‘Óß†å. ÝíÜ¾Ü †åüêÜå ‘åíÜì †ÜÁÑÜÜÞ´ÏÜ‘ ¤ÜÜÃÜ †ÃÜå ÏÜàÞ‘´Ü †åüêÜå “àü‘ÜÓÜå †³ÜÚ ÃÜ ‘ÓíÜÜå. ÝíÜ¾Ü †åüêÜå êÜÜå‘ÜåÆÜÑÜÜåÄÜß ËÜÁÜàØ ‘ÜÏÜ †ÃÜå ÏÜàÞ‘´Ü †åüêÜå †Ü ¢íÜÃÜÏÜÜØ

(÷ÝÓèÃÜËÜØÁÜà, 10-3-1946)



ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜØ ‘åìíÜ±Üß ÝíÜóÜÑÜ‘ ÆÜàô´Ü‘ÜåÃÜß ÑÜÜ¹ß ‘åìíÜ±ÜßÃÜÜå ‘ÜåÑÜ²Üå ÄÜÜØÁÜß¢ ƒÜÓß ‘åìíÜ±Üß ÄÜÜØÁÜß¢ ÆÜÜÑÜÜÃÜß ‘åìíÜ±Üß ÄÜÜØÁÜß¢ †Ü´ÏÜÓœÜÃÜÜ †³ÜíÜÜ †ÜñÜÏÜß ‘åìíÜ±Üß èà ÄÜ´ÜÓÜÏÜ ¹íÜå ¢íÜÃÜÃÜàØ ÆÜÓÜå° ÆÜÂÍÜà¹ÜôÜ ÄÜÜØÁÜß ËÜàÝÃÜÑÜÜ¹ß ÝïÜšÜ±Ü (ÃÜ‡´ÜÜêÜßÏÜ)ÃÜß †æÝ´Ü÷ÜÝôÜ‘ †ÃÜå íÜæœÜÜÝÓ‘ ÝíÜ‘ÜôÜÑÜÜµÜÜ œÜØº‘ÜØ´Ü ‹ÆÜÜÁÑÜÜÑÜ ÏÜ÷Ü´ÏÜÜ ÄÜÜØÁÜßÃÜß ‘åìíÜ±ÜßÃÜß ÝÉêÜôÜâÉß ²Üç. ÏÜÝ±ÜÍÜÜ‰ ÆÜüåêÜ ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜàØ ÝïÜšÜ±Ü¹ïÜÚÃÜ (†åÏÜÃÜÜ è ïÜË¹ÜåÏÜÜØ) ôÜØ. ÏÜ. ¡å. ÆÜüåêÜ 206

_80.00 _60.00 _50.00 _125.00 _150.00 _35.00 _60.00 _60.00

[†ÜçÄÜôü 2013] ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷

ÓôÜßêÜàØ ÍÜ±Ü´ÜÓ ÆÜÂÍÜà¹ÜôÜ ÄÜÜØÁÜß ¹ÝšÜ±Ü †ÜÝÊ‘ÜÏÜÜØ ÝÉÝÃÜøôÜ †ÜñÜÏÜ †ÃÜå üÜçêôüÜçÑÜ íÜÜ²ßÏÜÜØ ÝíÜ‘ôÜ´ÜàØ è´ÜàØ ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜàØ †ÜñÜÏÜß ¢íÜÃÜ ôÜÜÁÜÃÜÜÃÜß ÀÝóü†å ÆÜÂÜœÜßÃÜ ‘ÜìÃÜÜ ‘Üå‰ ¸ÝóÜ†å ‘ÓåêÜÜ ÆÜÂÑÜ´ÃÜÜå³Üß ‘ÏÜ ÃÜ÷Üå´ÜàØ. ¹ÓÓÜåè ËÜÂúÏÜà÷â´ÜÚÏÜÜØ ¡ÄÜíÜàØ, †ÜñÜÏÜ ‘å íÜÜ²ß³Üß œÜÜêÜ´ÜÜØ è ²ÓËÜÃÜ ‘å ¡å÷ÜÝÃÜôÜËÜÄÜÚ èíÜàØ, ÓÜåè ËÜå ‘êÜÜ‘ ïÜÜÓßÝÓ‘ ñÜÏÜíÜÜìß ôÜåíÜÜ ‘ÓíÜß, íÜ‘ßêÜÜ´ÜÃÜÜå íÑÜíÜôÜÜÑÜ ÷ÜåíÜÜ “´ÜÜØ ‘Üå‰ ‘åôÜ ¢´ÜíÜÜ ‘Ó´ÜÜØ ËÜØÃÜå ÆÜšÜå ôÜÏÜÜÁÜÜÃÜ ÏÜÜüå ÆÜÂÑÜ´ÃÜÜå ‘ÓíÜÜ, †°ì‘ ‘ÏÜÜ±Üß ÷ÜåíÜÜ “´ÜÜØ ôÜÜ¹ÄÜßÍÜÑÜàÛ ¢íÜÃÜ ¢íÜíÜàØ. . . èåíÜÜØ †ÃÜå‘ ÆÜÄÜêÜÜØ ´ÜåÏÜÃÜå ` ôÜÜÏÜÜÃÑÜ ÏÜÃÜàóÑÜÜåÃÜß ‘ÜåÝü³Üß ôÜÇ‘²Üå ÄÜ±ÜÜ ŽœÜå' êÜ‰ è´ÜÜØ ÷´ÜÜØ. ´ÜåÏÜÜØÃÜàØ †å‘ ´Üå †ÜñÜÏÜÃÜÜ †Ø´ÜåíÜÜôÜß†ÜåÃÜÜØ ËÜÜì‘ÜåÃÜàØ ÝïÜšÜ±Ü ÆÜ±Ü †ÜñÜÏÜÏÜÜØ è ³ÜÜÑÜ ´ÜåíÜÜ ÝÃÜÁÜÜÚÓÆÜâíÜÚ‘ÃÜß íÑÜíÜô³ÜÜ. ´ÜåÏÜÜØ ‘åüêÜÜ‘ ‹¶ÜÏÜ ÝïÜšÜ‘-†Ø´ÜåíÜÜôÜß†Üå ÏÜìåêÜÜ. ÝïÜšÜ±ÜÃÜÜ †ÃÜå‘ ÆÜÂÑÜÜåÄÜÜå³Üß ÍÜÓß ÍÜÓß †å ‹¶ÜÏÜ ïÜÜìÜÃÜÜ ÝíÜ¾Ü³ÜßÚ Ó÷ß œÜâ‘åêÜÜ †ÃÜå †ÜÄÜì è´ÜÜ ƒÜÜ¹ßÝíÜ¾ÜÃÜÜ †ÜœÜÜÑÜÚÃÜß ƒÑÜÜÝ´Ü ÆÜÂÜÆ´Ü ÆÜÂÍÜà¹ÜôÜ ÄÜÜØÁÜßÃÜÜ †å ÝïÜšÜ‘Üå ôÜÜ³ÜåÃÜÜØ ôÜØôÏÜÓ±ÜÜå, ÝïÜšÜ‘ÃÜß ÍÜâÝÏÜ‘Ü †ÃÜå ÝïÜšÜ‘Ý¹ÃÜÃÜß ÏÜ÷¶ÜÜ, ËÜØÃÜå ôÜÏÜ¡íÜß ¡ÑÜ “å.

`¡å †Ü ÆÜÜØ¹²ÜÃÜß ‘ÜåÓ ÆÜßìß ÆÜ²ß ÄÜ‰ “å †ÃÜå íÜœœÜå †å êÜßêÜàØ “å; †ÃÜå †Ü ËÜß¡ ÆÜÜØ¹Ü²Ü†å ËÜÁÜå ÆÜßìÜïÜ ÆÜ‘²ß “å ÆÜ±Ü ÷èà †åÏÜÜØ êÜßêÜß ”ÜØÑÜ “å; íÜìß †Ü µÜßèà Ø ÆÜÜØ¹²àØ ôÜÜØÄÜÜåÆÜÜØÄÜ ÆÜßìàØ “å. †ÜíÜàØ †Ü ËÜåµÜ±Ü ÆÜÜØ¹²ÜØ ÝíÜïÜå è “å, †åíÜØà ÏÜÜÃÜíÜÜÃÜàØ ÃÜ³Üß. ”ß±ÜíÜü³Üß ¡åïÜå ´ÜÜå ¹Óå‘ ¡´ÜÃÜß íÜÃÜôÆÜÝ´ÜÃÜÜØ ËÜÁÜÜØ êÜßêÜÜØ ÆÜÜØ¹²ÜØ ÁÜßÏÜå ÁÜßÏÜå ÆÜßìÜØ ÆÜ²´ÜÜØ è´ÜÜØ ¹åƒÜÜïÜå. ÃÜå “åíÜüå †å ôÜÜíÜ ÆÜßìÜØ ÆÜ²ß èíÜÜÃÜÜØ. †Ü ‹ÆÜÓ³Üß ôÜÏÜèíÜÜÃÜàØ ‘å êÜßêÜÜå ÓØÄÜ †å ÏÜâìå ‘Üå‰ ÓØÄÜ è ÃÜ³Üß. ËÜå ÓØÄÜÃÜß †Üå“ßíÜ¶Üß ÝÏÜêÜÜíÜü³Üß ôÜÇ‘²Üå ”ÜØÑÜíÜÜìß êÜßêÜÜïÜ ¥ÆÜèå “å. †å ËÜå ÓØÄÜ ´Üå ÆÜßìÜå ÃÜå íÜÜ¹ìß.' †ÜíÜß Óß´Üå ôÜÏÜ¡íÜß ÝÏÜ. íÜåôüå ÓØÄÜÃÜß ÆÜåüß ‹™ÜÜ²ß †ÃÜå ÆÜÎ“ß íÜ²å ÆÜßìÜå ÃÜå íÜÜ¹ìß ÓØÄÜ ÍÜåìíÜß ÆÜåÝÃôÜêÜ³Üß œÜß´ÜÓß ÓÜƒÜåêÜÜ ÆÜÜØ¹²ÜÃÜå µÜ±Ü ‘å œÜÜÓ êÜôÜÓ‘ÜÏÜÜØ êÜßêÜàØ ËÜÃÜÜíÜß ¹ßÁÜàØ. ÉÓß íÜÁÜà íÜÜ¹ìß ÓØÄÜ ÍÜåìíÜß ÆÜÜØ¹²ÜÃÜß ÃÜôÜÜå ™ÜåÓß êÜßêÜß ËÜÃÜÜíÜß. †ÜíÜß Óß´ÜÃÜÜ µÜ±Ü ‘å œÜÜÓ ÆÜÜ«ÏÜÜØ ´ÜÜå ´ÜåÏÜ±Üå ÏÜÃÜå ÃÜÜÃÜÜå ÝœÜ´ÜÜÓÜå ËÜÃÜÜíÜß ¹ßÁÜÜå. ÏÜÜÓß ÃÜèÓ ´ÜåÏÜ±Üå ÆÜêÜüÜíÜß ÃÜÜƒÜß. ÏÜåè †ÜÄÜì³Üß ÆÜ÷ÜåìàØ ÃÜå ÆÜÜ“ì³Üß ôÜÜØ‘²àØ ¹åƒÜÜíÜÜ êÜÜÄÑÜàØ. ÄÜÜåì ¥ÆÜôÜåêÜß ²ÜåêÜ ÆÜ±Ü ‘ÜÄÜì ‹ÆÜÓ œÜß´ÜÓÜÑÜ ´ÜåíÜß œÜÆÜüß ¹åƒÜÜíÜÜ êÜÜÄÜß †ÃÜå ÉâêÜÃÜß ÆÜÜØ¹²ß†å ÆÜÜØ¹²ß ´ÜåÏÜ è ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷ [†ÜçÄÜôü 2013]

²Üìß†å ²Üìß èà ¹ß èà ¹ß ôíÜéÆÜíÜÜÃÜ ¹åƒÜÜíÜÜ êÜÜÄÜß. íÜìß †åüêÜÜØ ËÜÁÜÜØ ÆÜÝÓÝœÜ´Ü ”Ü² †ÃÜå “Üå²ÏÜÜØ øÑÜÜØÑÜå ‘Üå‰ ÆÜÜØ¹²àØ ÆÜßìàØ ÆÜ²ÒÜ ÝíÜÃÜÜ è ‘ÓÏÜÜ‰ ¡ÑÜ “å ‘å ÃÜ÷Î ´ÜåÃÜß ÏÜÇ ôÜ´Ü´Ü ´ÜÆÜÜôÜ œÜêÜÜíÜß. ÆÜÝÓ±ÜÜÏÜå ÏÜÜÓÜØ ¹ÜåÓåêÜÜØ †ÃÜå ÓØÄÜåêÜÜØ ÝœÜµÜÜåÏÜÜØ ôÜ¢íÜ´ÜÜ †ÜíÜß. ËÜå†å‘ ÝœÜµÜÜåÃÜå œÜâØüß ÏÜÄÜÃÜ‘Ü‘Ü†å ÏÜàƒÑÜ †ÜåÓ²ÜÃÜß ÍÜÎ´Üå üÜØÄÑÜÜØ ´Üå³Üß ÏÜÇ ËÜ÷à è ÆÜÂôÜÃÃÜ´ÜÜ †ÃÜàÍÜíÜß. ÝÏÜ. íÜåôü ÆÜÜôÜå³Üß èåüêÜàØ ÝïÜƒÜÜÑÜ ´ÜåüêÜàØ ïÜßƒÜíÜÜ ÷àØ íÜÁÜà †å‘ÜÄÜÂ †ÃÜå ‹´ôÜÜ÷ß ËÜÃÑÜÜå. ôíÜÍÜÜíÜå íÜåôü ôÜÜ÷åËÜ †´Ü²Ü ÃÜå êÜâƒÜÜ ¹åƒÜÜ´ÜÜ. ÝÏÜ. ÆÜÜåêÜÜ‘ÃÜàØ ‘å ÝÏÜ. †Ü‡”å‘ÃÜàØ ÝíÜÃÜÜå¹ßÆÜ±ÜàØ ´ÜåÏÜÃÜÜÏÜÜØ ÍÜÜÄÑÜå è ÃÜèÓå ÆÜ²´ÜàØ. ÏÜÄÜÃÜ‘Ü‘ÜÃÜß èåÏÜ ´Üå†Üå ƒÜåêÜÜ²ß ÆÜ±Ü ÃÜ ÷´ÜÜ ‘å ´ÜåÏÜÃÜàØ †Ü‘ÓÜÆÜ±ÜàØ èÓÜ‘åÑÜ †ÜåÄÜìå. ŸÑÜÜØ ÷ÜåÑÜ ´ÑÜÜØ †å‘êÜÜ ÷ÜåÑÜ. üåËÜêÜ ÆÜÓ †å‘Ü‘ß ËÜåôÜß êÜƒÑÜÜ íÜÜØœÑÜÜ ‘Óå †³ÜíÜÜ ËÜÄÜßœÜÜÏÜÜØ †å‘Ü‘ß ÆÜÜíÜ²Üå ‘å ‘Ü´ÜÓ êÜ‰ ‘Ø‰‘ ‘Ó´ÜÜ ÉÓå. Éø´Ü ÓÝíÜíÜÜÓå ´Üå†Üå ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜ ‘à üàØËÜ ôÜÜ³Üå ‘Üå‰‘ ‘à ØèÏÜÜØ ËÜåôÜß ‹¡±Üß ‘Óå ´ÑÜÜÓå è±ÜÜÑÜ ‘å ´ÜåÏÜÃÜå ÏÜÜ±ÜôÜÃÜÜå ôÜ÷íÜÜôÜ ÄÜÏÜå “å ƒÜÓÜå. †å ÝôÜíÜÜÑÜ †åÏÜÃÜå ÆÜ²ƒÜå œÜ²íÜÜÃÜß Õ÷ÏÜ´Ü ÆÜ±Ü †Üå“ß ³ÜÜÑÜ. †ÜíÜÜ ‘ÜåÓÜ “´ÜÜØ ´ÜåÏÜÃÜàØ ÍÜ±ÜÜíÜíÜàØ ÏÜÇ ‹ÆÜÓ è±ÜÜíÑÜàØ ´ÜåíÜàØ ÓôÜßêÜàØ †ÃÜå ôÜœÜÜåü ÷´ÜàØ. †ÜÄÜì è´ÜÜØ †ÜñÜÏÜÃÜÜ 207

¹æÝÃÜ‘ ¢íÜÃÜÃÜÜØ †ÃÜå‘ †ØÄÜÜåÃÜß ÆÜå«å ÝíÜ¾Ü †ÃÜå ÝœÜµÜ‘ìÜ ÆÜ±Ü ÆÜàÓàóÜÜå¶ÜÏÜ¹ÜôÜÍÜÜ‰ ÏÜÜüå ôÜÜÁÜÜÓ±Ü ‹ÆÜ˜ÏÜ ÷´ÜÜå. íÜìß ÍÜ±ÜÜíÜ´Üß íÜƒÜ´Üå ´Üå†Üå ÏÜÃÜå †å‘ ÝÃÜïÜÜÝìÑÜÜå †ÃÜå ÆÜÜå´ÜÜÃÜå ÏÜÜô´ÜÓ êÜåƒÜíÜß ÏÜÜÓÜ ‹ÆÜÓ ‹ÆÜ‘ÜÓ ‘ÓíÜÜÃÜÜå ‘å ÏÜÜÓÜå ‹½ÜÓ ‘ÓíÜÜÃÜÜå ÍÜÜíÜ ÏÜÃÜÏÜÜØ ÓÜƒÜ´ÜÜ ÷ÜåÑÜ †åíÜàØ ÏÜÃÜå ÝËÜêÜ‘à êÜ ÃÜ êÜÜÄÜ´ÜàØ. ÆÜ±Ü ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜ ËÜÜì‘ÃÜå ‘Üå‰ ÆÜÂåÏÜÜì ÝÆÜ´ÜÜ ÁÜÜåÝ´ÜÑÜØà ÆÜ÷åÓíÜÜÃÜàØ ‘å ÆÜ÷åÓ±ÜÏÜÜØ ËÜüÃÜ ËÜß²íÜÜÃÜàØ ïÜßƒÜíÜå ´ÜåÏÜ †´ÑÜØ´Ü ôíÜÜÍÜÜÝíÜ‘´ÜÜ³Üß ´Üå†Üå ÆÜÜå´ÜÜÃÜß ¡±Ü ´Ü³ÜÜ Óß´Ü ÏÜÜÓß †ÜÄÜì ÆÜÜ³ÜÓß ¹å´ÜÜ.

ÍÜ±Ü´ÜÓÏÜÜØ ÝœÜµÜ‘ìÜÃÜå ô³ÜÜÃÜ ÃÜ ÓûàØ ´Üå³Üß ´ÜåÏÜÃÜàØ †å ÝïÜšÜ±Ü ÷àØ ÍÜâêÜß ÄÜÑÜÜå. ÆÜ±Ü ´Üå³Üß ´ÜåÏÜÃÜß ´ÜÜêÜßÏÜ †ÜÆÜíÜÜÃÜß ïÜÞø´Ü ¥±Üß ÃÜ ÄÜ±ÜÜÑÜ. ÏÜÃÜå ƒÑÜÜêÜ “å ´ÑÜÜØ ôÜàÁÜß †å ôÜÏÜÑÜå Õ‘²ÓÄÜÜüÚÃÜ ‘å ÏÜÜçÃüåôÜÜåÓß èåíÜß ‘Üå‰ ÝïÜšÜ±ÜÆÜ½Ý´ÜÃÜàØ ´ÜåÏÜ±Üå †ÁÑÜÑÜÃÜ ‘ÑÜàÛ ÃÜ÷Î ÷ÜåÑÜ “´ÜÜØ †åÏÜÃÜß ÆÜ½Ý´Ü ôÜœÜÜåü ÷´Üß. †å ôÜœÜÜåüÆÜ±ÜÜÃÜàØ ‘ÜÓ±Ü ÝíÜœÜÜÓàØ “àØ ´ÜÜå ÏÜÃÜå †åÏÜÃÜàØ †ôÜêÜß †ØÄÜÂåèÆÜ±ÜàØ è±ÜÜÑÜ “å. ¡å‘å ´Üå†Üå ˆÄêÜçÃ²ÃÜÜ ÆÜÂÝôÜ½ ÃÜÜÄÜÝÓ‘ ÃÜ ÷´ÜÜ. ‘Üå‰ ÄÜÜÏÜ²ÜÃÜÜ ôÜÜÁÜÜÓ±Ü ƒÜå²â´Ü ÷´ÜÜ. ÆÜ±Ü ´ÜåÏÜÃÜå †å‘ ôíÜ´ÜØµÜ ÓÜóü×ÏÜÜØ ¹Óå‘åÃÜå ÏÜìíÜß ¡å‰†å ´ÜåíÜß ´ÜÜêÜßÏÜ ËÜÜìÆÜ±Ü³Üß ÏÜìß ÷´Üß. ôÜíÜÜÛÄÜ‘à ïÜì ËÜÃÜíÜÜÃÜÜ ôÜØô‘ÜÓ †åÏÜÃÜå íÜÜÓôÜÜÏÜÜØ ÏÜëÑÜÜ ÷´ÜÜ. ´Üå³Üß ‘Ø‰ ÆÜ±Ü ‘ÜÏÜ ‘ÓíÜàØ ‘å ÍÜ±ÜíÜàØ †å ´ÜåÏÜÃÜå ÏÜÃÜ ïÜÜåÍÜÜÃÜß ‘å ËÜÃÜÜíÜüÃÜß íÜÜ´Ü ÃÜ ÷´Üß. ¹æÝÃÜ‘ ¢íÜÃÜÃÜÜØ †ÃÜå‘ †ØÄÜÜåÃÜß ÆÜå«å ÝíÜ¾Ü †ÃÜå ÝœÜµÜ‘ìÜ ÆÜ±Ü ´ÜåÏÜÃÜå ÏÜÜüå ôÜÜÁÜÜÓ±Ü ‹ÆÜ˜ÏÜ ÷´ÜÜå. íÜìß ÍÜ±ÜÜíÜ´Üß íÜƒÜ´Üå ´Üå†Üå ÏÜÃÜå †å‘ ÝÃÜïÜÜÝìÑÜÜå †ÃÜå ÆÜÜå´ÜÜÃÜå ÏÜÜô´ÜÓ êÜåƒÜíÜß ÏÜÜÓÜ ‹ÆÜÓ ‹ÆÜ‘ÜÓ ‘ÓíÜÜÃÜÜå ‘å ÏÜÜÓÜå ‹½ÜÓ ‘ÓíÜÜÃÜÜå ÍÜÜíÜ ÏÜÃÜÏÜÜØ ÓÜƒÜ´ÜÜ ÷ÜåÑÜ †åíÜàØ ÏÜÃÜå ÝËÜêÜ‘à êÜ ÃÜ êÜÜÄÜ´ÜàØ. ÆÜ±Ü ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜ ËÜÜì‘ÃÜå ‘Üå‰ ÆÜÂåÏÜÜì ÝÆÜ´ÜÜ ÁÜÜåÝ´ÜÑÜØà ÆÜ÷åÓíÜÜÃÜàØ ‘å ÆÜ÷åÓ±ÜÏÜÜØ 208

ËÜüÃÜ ËÜß²íÜÜÃÜàØ ïÜßƒÜíÜå ´ÜåÏÜ †´ÑÜØ´Ü ôíÜÜÍÜÜÝíÜ‘´ÜÜ³Üß ´Üå†Üå ÆÜÜå´ÜÜÃÜß ¡±Ü ´Ü³ÜÜ Óß´Ü ÏÜÜÓß †ÜÄÜì ÆÜÜ³ÜÓß ¹å´ÜÜ. †ÃÜå ÏÜÇ †å‘ íÜÜ´Ü †ÆÜÃÜÜíÜß êÜßÁÜß “å †åíÜß ƒÜÜ´ÜÓß ³ÜÑÜÜ ÆÜ“ß è ËÜß¢ íÜÜ´Ü ïÜßƒÜíÜ´ÜÜ. ‘Üå‰ ƒÜÜôÜ ÆÜÓßšÜÜÏÜÜØ³Üß ÏÜÃÜå ÆÜôÜÜÓ ‘Óß ¹åíÜÜÃÜß ´ÜåÏÜÃÜå ‹´ÜÜíÜì ÃÜ ÷´Üß. †ÃÜå ‘Üå‰ íÜô´Üà ÆÜÓÜ±Üå ïÜßƒÜíÜÜÃÜÜå ÏÜÜÓÜ ÆÜÓ ÍÜÜÓ ÃÜ ÷´ÜÜå. ƒÜâËÜßÃÜß íÜÜ´Ü ´ÜÜå †å “å ‘å ÷àØ †ØÄÜÂå¢ ³ÜÜå²àØ‘ è ôÜÏÜè´ÜÜå ÷´ÜÜå †ÃÜå íÜåôü ôÜÜ÷åËÜ ÄÜàèÓÜ´Üß ‘å Õ÷¹ß ÏÜà¼êÜ ÃÜ÷Üå´ÜÜ ¡±Ü´ÜÜ. ‘Üå‰ íÜÜÓ íÜåôü ôÜÜ÷åËÜÃÜå ÏÜÜÓå ‘Ø‰ ÆÜâ“íÜàØ ÃÜå ‘÷åíÜàØ ÷ÜåÑÜ ´ÜÜå †ÁÜÜÚ-ÆÜÜå±ÜÜ ‘êÜÜ‘ ôÜàÁÜß ´ÜÜå ÏÜÜÓå íÜÜøÑÜ ÄÜÜå«íÜíÜàØ ÆÜ²å †ÃÜå “´ÜÜØÑÜå ÆÜâ“àØ ´ÜÜå ÝÏÜ. íÜåôü ôÜÏÜèå ÃÜ÷Î. µÜ±ÜœÜÜÓ íÜÜÓ ¥³ÜêÜÜíÜß ¥³ÜêÜÜíÜßÃÜå ÆÜâ“å ´ÑÜÜÓå ÏÜÜØ² ÏÜÜÓß ÏÜ´ÜêÜËÜ ´ÜåÏÜÃÜå ôÜÏÜ¡ÑÜ. ÆÜÓØ´Üà ³ÜÜå²Ü ÏÜÝ÷ÃÜÜÏÜÜØ ´ÜåÏÜ±Üå ÏÜÃÜå †ØÄÜÂå¢ÏÜÜØ ÝÃÜËÜØÁÜ êÜƒÜ´ÜÜå ‘Óß ÏÜâøÑÜÜå. ÏÜÜÓÜå ÆÜ÷åêÜÜå ÝÃÜËÜØÁÜ ‘ÜåêÜôÜÜ ‹ÆÜÓÃÜÜå ÷´ÜÜå. êÜÜÄÜêÜÜÄÜü “ôÜÜ´Ü Ý¹íÜôÜ ôÜàÁÜß ÝÏÜ. íÜåôüå ‘ÜåêÜôÜÜÃÜÜå ‡Ý´Ü÷ÜôÜ ôÜØÍÜìÜíÑÜÜå. ÏÜèâ ÓÜå ÝµÜ‘ÏÜ ÃÜå ¹ßíÜÜå êÜ‰ ƒÜÜ±ÜÏÜÜØ ôÜâ‰ ôÜâ‰ÃÜå ‘åíÜß Óß´Üå ‘ÜåêÜôÜÜ ƒÜÜå¹å “å, èâ ÃÜÜ ‘ÜìÏÜÜØ ”Ü²Üå ¹ËÜÜ‰ è‰ ‘ÜåêÜôÜÜ ïÜß Óß´Üå ËÜÃÑÜÜ, †å ‘ÜåêÜôÜÜ³Üß ïÜÜå êÜÜÍÜ ³ÜÑÜÜå ‡´ÑÜÜÝ¹ ôÜÏÜ¡íÑÜàØ, ÃÜå ôÜÏÜ¡ÑÜàØ ÷ÜåÑÜ ´Üå êÜƒÜß êÜÜíÜíÜÜ ‘ûàØ, êÜƒÜíÜÜÃÜß Óß´Ü ÆÜ±Ü íÜ±ÜÚíÜß, †å êÜƒÜß †ÜÆÑÜÜ ÆÜ“ß ÝÏÜ. íÜåôüå ´ÜåÏÜÜØ ËÜåœÜÜÓ ïÜË¹ÜåÃÜÜå ÃÜå ôÆÜåÕêÜÄÜÃÜß ÍÜâêÜÜåÃÜÜå ôÜàÁÜÜÓÜå ‘ÑÜÜåÚ †ÃÜå ÏÜà¼ÜôÜÓ ËÜÁÜß íÜÜ´Ü êÜƒÜß êÜÜíÜíÜÜ ÏÜÜüå ôÜØ´ÜÜåóÜ ÆÜÂÄÜü ‘ÑÜÜåÚ. ™ÜÓÏÜÜØ ÆÜ±Ü ôÜÜæÃÜå †å ÝÃÜËÜØÁÜ ÄÜÏÑÜÜå ÃÜå ÏÜÃÜå ÝÃÜËÜØÁÜÜå ‹´ÜÜÓíÜÜÃÜå ÃÜíÜß ÃÜÜåüËÜà‘ ÏÜìß. ÏÜÜÓÜå ÝÃÜËÜØÁÜ êÜƒÜíÜÜÃÜÜå †Ü ôÜÜæ ÆÜ÷åêÜÜå ÆÜÂÑÜÜôÜ ÷´ÜÜå. ÷¢ ÄÜàèÓÜ´ÜßÏÜÜØ ÆÜ±Ü ÏÜÃÜå êÜƒÜ´ÜÜØ ÃÜ÷Üå´ÜàØ †ÜíÜ²ÒàØ ´ÑÜÜØ †ØÄÜÂå¢ÏÜÜØ ôÜÆÜÂÏÜÜ±Ü †ÃÜå ôÜÜÓß íÜÜøÑÜÓœÜÃÜÜíÜÜìÜå ÝÃÜËÜØÁÜ êÜƒÜíÜÜÏÜÜØ ôÜÉì ³ÜÑÜÜå †å ÝÏÜ. íÜåôüÃÜÜ ÝïÜšÜ±ÜÃÜÜå †Üå“Üå ÆÜÂ´ÜÜÆÜ ÃÜ ÄÜ±ÜÜÑÜ. íÜåôü ôÜÜ÷åËÜÃÜÜå ÷àØ †å‘êÜÜå ÝíÜ¾Ü³ÜßÚ ËÜ÷à Ý¹íÜôÜ ÃÜ ÓûÜå. ÁÜßÏÜå ÁÜßÏÜå ÆÜàô´Ü‘ÜêÜÑÜÃÜÜ ÃÜíÜÜ ÏÜ‘ÜÃÜÏÜÜØ [†ÜçÄÜôü 2013] ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷

Óß´ÜôÜÓÃÜß ïÜÜìÜ ïÜé ³Ü‰. ÝÉÝÃÜøôÜ †ÜñÜÏÜÃÜß ËÜ÷ÜÓ ÏÜÜ‰êÜ ËÜå ÏÜÜ‰êÜ ôÜàÁÜß, êÜƒÜ´Ü ÆÜâÓàØ ‘ÓåêÜÜ ‘åüêÜÜ‘ ÝÄÜÓÏÜßÝüÑÜÜ èÏÜßÃÜ ƒÜÓß¹ß íÜôÜß ÄÜÑÜÜ ÷´ÜÜ. ´ÜåÏÜÃÜÜ “Üå‘ÓÜ†Üå †ÏÜÜÓå ´ÑÜÜØ ÍÜ±ÜíÜÜ †ÜíÜíÜÜ êÜÜÄÑÜÜ. ÝÏÜ. ôÜåÃÜÃÜß ËÜå ¹ß‘Óß†Üå ÆÜ±Ü †ÏÜÜÓß ôÜÜ³Üå ÍÜ±ÜíÜÜ êÜÜÄÜß. †å‘ ´ÜÜå †ØÄÜÂå¢ÏÜÜØ ÏÜÜÓß ôÜ÷ÆÜÜ«ß ÷´Üß. üÜÇÄÜÜü³Üß ÏÜÜÓÜ ¹âÓÃÜÜ ËÜÃÜåíÜß ÆÜàÓàóÜÜå¶ÜÏÜ¹ÜôÜÍÜÜ‰ ôÜ÷‘à üàØËÜ ÝÉÝÃÜøôÜ †ÜíÜßÃÜå íÜôÑÜÜ. ´ÜåÏÜÃÜÜ ¹ß‘ÓÜ ËÜÜËÜà †ÃÜå ÃÜÄÜßÃÜ ŒÏÜÓå ÏÜÜÓÜ³Üß ³ÜÜå²Ü‘ ÃÜÜÃÜÜ ÷ÜåíÜÜ “´ÜÜØ ÏÜÃÜå ÓÏÜíÜÜÃÜÜå ôÜÜÓÜå ôÜÜ³Ü ÏÜëÑÜÜå †ÃÜå †ÏÜÜÓß ÝÃÜïÜÜì ÍÜÓß ÍÜÓß ³Ü‰ ÄÜ‰. ÍÜ±ÜÜíÜÃÜÜÓÜ ÝïÜšÜ‘Üå ÆÜ±Ü íÜÁÑÜÜ. ÆÜàÓàóÜÜå¶ÜÏÜ¹ÜôÜÍÜÜ‰ ÄÜàèÓÜ´ÜßÃÜÜ †ÁÑÜÜÆÜ‘ ËÜÃÑÜÜ. ÆÜàÓàóÜÜå¶ÜÏÜ¹ÜôÜÍÜÜ‰ÃÜÜ †šÜÓ ËÜ÷à ôÜÓôÜ ÷´ÜÜ †ÃÜå ´ÜåÏÜÃÜàØ íÜÜœÜÃÜ ÓôÜßêÜàØ †ÃÜå ÷ÜíÜÍÜÜíÜÍÜÑÜàÛ ÷´ÜàØ. ÓÜè‘Üåü “Üå²ÒÜ ÆÜ“ß ÏÜÜÓàØ Óß´ÜôÜÓÃÜàØ ÄÜàèÓÜ´Üß ÍÜ±Ü´ÜÓ ƒÜÜåìØÍÜå ÆÜ²åêÜàØ ´Üå ÆÜàÓàóÜÜå¶ÜÏÜ¹ÜôÜÍÜÜ‰ ÆÜÜôÜå íÜÓôÜå‘ÃÜÜ ÄÜÜìÜ ÆÜ“ß ïÜé ³ÜÑÜàØ. ôÜÓ‘ÜÓß íÜÜœÜÃÜÆÜÜ«ÏÜÜìÜÃÜß œÜÜå³Üß œÜÜåÆÜ²ß ´Üå†Üå ÏÜÃÜå íÜØœÜÜíÜ´ÜÜ †ÃÜå ÆÜÜå´Üå `‘ÜíÑÜ¹Üå÷ÃÜ'ÏÜÜØ³Üß ÆÜÂ÷ÖêÜÜ¹-ÁÜÂàíÜÃÜÜØ †ÜƒÑÜÜÃÜÜå †ÃÜå †ØÄÜ¹ÖÝíÜÝóü ÝÃÜïÜÜìÃÜÜ ËÜÁÜÜ ÝíÜ¾Ü³ÜßÚ†ÜåÃÜå ôÜÜ³Üå ËÜåôÜÜ²ß ôÜØÍÜìÜíÜ´ÜÜ. †ØÄÜ¹ÖÝíÜÝóüÃÜÜå íÜßÓÓôÜ ´ÜåÏÜÃÜß êÜÜØËÜß-êÜÜØËÜß ÍÜÓÜíÜ¹ÜÓ ÃÜÜœÜ´Üß ÏÜâ“ÜåÏÜÜØ³Üß †å‘ÁÜÜÓÜå ÃÜß´ÜÑÜåÚ è´ÜÜå ´ÑÜÜÓå ÝÃÜïÜÜìÃÜÜ µÜ±Ü µÜ±Ü ‘êÜÜ‘ øÑÜÜØ íÜß´Üß è´ÜÜ ´ÜåÃÜß †ÏÜÃÜå ƒÜËÜÓ ÆÜ±Ü ÃÜ ÆÜ²´Üß! ÆÜàÓàóÜÜå¶ÜÏÜ¹ÜôÜÍÜÜ‰ÃÜß íÜÜ±ÜßÏÜÜØ ôÜÜÓàØ ÆÜÂÍÜà´íÜ ÷´ÜàØ. œÜÜå³Üß œÜÜåÆÜ²ßÏÜÜØ ŸÑÜÜÓå œÜÜ-‘ÜçÉßÃÜÜå ÆÜÜ« †ÜíÑÜÜå ´ÑÜÜÓå †åÏÜ±Üå †åíÜàØ ÆÜÂíÜœÜÃÜ ‘ÑÜàÛ ‘å ´Üå è ôÜÜØè³Üß ÏÜÇ œÜÜ ÆÜßíÜß “Üå²ß ¹ßÁÜß. ÏÜÃÜå œÜÜÃÜÜå ÓôÜ †Üå“Üå ÃÜ ÷´ÜÜå. œÜÜ “Üå²ÒÜ ÆÜ“ß µÜ±ÜœÜÜÓ íÜÓôÜ ôÜàÁÜß ´ÜÜå †åÃÜß ÏÜ÷å‘ †ÜíÜ´ÜÜØ ÝíÜ÷ÖíÜì ³Ü‰ è´ÜÜå †ÃÜå ŸÑÜÜÓå ™ÜÓÏÜÜØ ´Ü³ÜÜ ‹¡±ÜßÏÜÜØ ÆÜÜØœÜÆÜœÜßôÜ è±Ü œÜÜ ÆÜß´ÜÜØ ÷ÜåÑÜ ´ÑÜÜÓå ÏÜÃÜ íÜÜÓíÜàØ ¹àó‘Ó ³Ü‰ ÆÜ²´ÜàØ. “´ÜÜØ íÜÜœÜÃÜÆÜÜ«ÏÜÜìÜÃÜÜå †å ÆÜÜ«, ÆÜâ. ÆÜàÓàóÜÜå¶ÜÏÜ¹ÜôÜÍÜÜ‰ÃÜàØ íÑÜÜƒÑÜÜÃÜ ´Ü³ÜÜ †åÏÜÃÜÜ œÜ÷åÓÜ ÆÜÓ ´Üå íÜƒÜ´Üå ”ì‘ß Ó÷åêÜàØ ÄÜàÓàÆÜ±ÜÜÃÜàØ ´Üåè ÏÜÜÓÜ ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷ [†ÜçÄÜôü 2013]

èå‘ßËÜ÷åÃÜ ÝÃÜïÜÜìÏÜÜØ ËÜ÷à ÁÜßÓè³Üß ¹Óå‘ íÜÜ´Ü ôÜÏÜ¡íÜ´ÜÜØ. ïÜË¹å ïÜË¹ ´ÜÜåìßÃÜå ´ÜåÃÜÜå ËÜÁÜß Óß´Üå †³ÜÚ ‘Ó´ÜÜØ. ‹¹Ü÷Ó±ÜÜå ÃÜå íÜÜ´ÜÜÚ†Üå³Üß ÆÜ±Ü ôÜÏÜ¡íÜ´ÜÜØ †ÃÜå ‘êÜÜ‘Üå ôÜàÁÜß †å‘ ÃÜå †å‘ ÆÜÜ«ÏÜÜØ †ÏÜÃÜå †å‘ÜÄÜÂ ÓÜƒÜ´ÜÜØ. †åÏÜÃÜß œÜ´ÜàÓÜ‰ ´Ü³ÜÜ ÝíÜ¿¶ÜÜ³Üß ÷àØ †åÏÜÃÜÜå ÍÜø´Ü ËÜÃÜß ÄÜÑÜÜå, †åÏÜÃÜß ”ß±ÜÜÏÜÜØ ”ß±Üß †Ü¤ÜÜ ‹«ÜíÜíÜÜÏÜÜØ ÷àØ ÄÜÜæÓíÜ ÏÜÜÃÜíÜÜ êÜÜÄÑÜÜå.

ôÏÜäÝ´ÜÆÜü ôÜÜÏÜå ƒÜ²àØ ³Ü‰ è´ÜàØ ÃÜå œÜÜÃÜÜ ÆÑÜÜêÜÜÃÜå ÆÜÜ“Üå «åêÜíÜÜÃÜàØ ÏÜÃÜå ËÜì ÏÜì´ÜàØ. ÏÜÜÓå †ÃÜå‘ ÃÜßÏÜ êÜåíÜÜÃÜÜ ÆÜÂôÜØÄÜÜå †ÜíÑÜÜ “å †ÃÜå †å ÃÜßÏÜ èà ¹å èà ¹å ‘ÜÓ±Üå “âüß ÆÜ±Ü ÄÜÑÜÜ “å. ÆÜÓØ´Üà Õè¹ÄÜßÏÜÜØ ôÜÜæ ÆÜ÷åêÜÜå êÜßÁÜåêÜÜå †Ü œÜÜÃÜÜå ÃÜßÏÜ †Üè 27 íÜÓôÜ ôÜàÁÜß †ƒÜØ² ÓûÜå “å. †åÃÜå ôÜÜÓà ÆÜàÓàóÜÜå¶ÜÏÜ¹ÜôÜÍÜÜ‰ÃÜß ÆÜÂíÜœÜÃÜïÜÞø´ÜÃÜàØ ÏÜÇ ôÜ¹Ü ¸±Ü ÏÜÜÃÑÜàØ “å, ¡å‘å †åÏÜÃÜÜØ ÆÜÂíÜœÜÃÜÜå ÆÜÜå³ÜßÏÜÜØÃÜÜØ ÓÎÄÜ±ÜÜØ ÷ÜåíÜÜÃÜß ¡±Ü ÏÜÃÜå ´ÜàÓ´Ü è ³Ü‰ ÄÜÑÜåêÜß. ÏÜÜÓß œÜÜ “Üå²ÜíÑÜÜ ÆÜ“ß œÜÜÓ “ †«íÜÜÝ²ÑÜå ÏÜÇ ´ÜåÏÜÃÜå ÁÜÓÜ‰ÃÜå œÜÜ ÆÜß´ÜÜØ ¡åÑÜåêÜÜ. ÆÜÓØ´Üà ÆÜÜå´Üå ÏÜÜåüß ŒÏÜÓÃÜÜ ÷Üå‰ ÆÜ²åêÜß ‘à üåíÜ “Üå²ß ïÜ‘´ÜÜ ÃÜ³Üß †åíÜß ¡´ÜÃÜÜ †åÏÜÃÜÜ ÝÃÜƒÜÜêÜôÜ ƒÜàêÜÜôÜÜ³Üß ÏÜÃÜå êÜßÁÜåêÜÜå ÃÜßÏÜ ÆÜÜìíÜÜÃÜàØ íÜÁÜà ËÜì ÏÜëÑÜàØ. ‹ÆÜ¹åïÜ‘ ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜ³Üß ŽœÜß ÍÜâÝÏÜ‘Ü ‹ÆÜÓ ñÜÜå´ÜÜÃÜå œÜ²ÜíÜß è ÃÜ ïÜ‘å †å ÝôÜ½ÜØ´Ü ôÜØÆÜâ±ÜÚ ôÜÜœÜÜå ÷ÜåíÜÜ ÝíÜïÜå ÆÜàÓàóÜÜå¶ÜÏÜ¹ÜôÜÍÜÜ‰ÃÜÜå †Ü ¹ÜƒÜêÜÜå ïÜØ‘Ü ÆÜå¹Ü ‘Óå “å. ÄÜàèÓÜ´ÜßÏÜÜØ ÏÜÜÓß ÆÜÂÄÜÝ´Ü ôÜ÷åèå ³ÜíÜÜ êÜÜÄÜß ´ÑÜÜØ ÆÜàÓàóÜÜå¶ÜÏÜ¹ÜôÜÍÜÜ‰ ËÜÜÆÜà¢ ÆÜÜôÜå üÜçêôüÜçÑÜ ÉÜÏÜÚ œÜÜêÑÜÜ ÄÜÑÜÜ. ËÜÜËÜà-ÃÜÄÜßÃÜ ÆÜ±Ü ÄÜÑÜÜ. †ÏÜÜÓß ïÜÜìÜ ÆÜ±Ü ƒÜØÝ²´Ü ³Ü‰ ÄÜ‰. ÷àØ ÆÜÜ“Üå †å‘êÜÜå ³Ü‰ ÆÜ²ÒÜå ÉÜÏÜÚÃÜÜØ ôÜÜå±ÜÜØ†å ÉÓß ÏÜÃÜå íÜêÜÜåíÜß ÃÜÜƒÑÜÜå. ÍÜ±ÜíÜÜÃÜàØ, ËÜÄÜßœÜÜå 209

‘ÓíÜÜÃÜàØ, œÜß´ÜÓíÜÜÃÜàØ ÑÜÜØÝµÜ‘ ³Ü‰ ÆÜ²ÒàØ. ‘Üå‰ íÜÜ´ÜÏÜÜØ ÏÜÃÜå ‹´ôÜÜ÷ ÃÜ ÓûÜå. `÷¢ ïÜàØ ÷àØ ÏÜÜåüÜå ÃÜ³Üß ³ÜÑÜÜå? ¹ôÜ ÆÜâÓÜØ ³Ü‰ †ÝÄÜÑÜÜÓÏÜàØ íÜÓôÜ ´ÜÜå ËÜåôÜß ÄÜÑÜàØ! ïÜÜ ôÜÜÓà ÏÜÃÜå ÃÜ÷Î ÏÜÜå‘êÜ´ÜÜ ÷ÜåÑÜ? ¡å ´ÑÜÜØ ÃÜÜÃÜÜ “Üå‘ÓÜ†Üå Ó÷ß ÃÜ ïÜ‘´ÜÜ ÷ÜåÑÜ ´ÜÜå ÏÜÜÓÜ³Üß ËÜËËÜå µÜ±Ü µÜ±Ü íÜÓôÜ ÃÜÜÃÜÜ ËÜÜËÜà — ÃÜÄÜßÃÜÃÜå ÉÜÏÜÚÏÜÜØ èíÜÜÃÜß Ó¡ ïÜÜ ôÜÜÓà ÏÜìß? †ÜÏÜ ÏÜÃÜÏÜÜØ ÁÜâØÁÜíÜÜíÜÜ êÜÜÄÑÜÜå, ÆÜÓØ´Üà †åíÜàØ ‘Üå±Ü ÷´ÜàØ èå ÏÜÜÓÜå ‹‘ìÜü ïÜÜØ´Ü ÆÜÜ²å! †Ü †ÓôÜÜÏÜÜØ ÏÜÜÓß ËÜÜ ÏÜÜØ¹ÜØ ÆÜ²ÒÜØ. íÜÜ´Ü †åÏÜ ËÜÃÜß ‘å ²ÓËÜÃÜÏÜÜØ Ó÷å´ÜÜØ ÄÜàèÓÜ´Üß ÝÏÜµÜÜåÏÜÜØÃÜÜ †å‘ ÍÜÜ‰ÃÜß ÆÜ´ÃÜß ÷íÜÜÉåÓ ÏÜÜüå †ÏÜÜÓå ´ÑÜÜØ †ÜíÜß ÓûÜØ. ´ÜåÏÜÃÜå šÜÑÜÓÜåÄÜ ÷´ÜÜå. †å ËÜÜ‰ÃÜàØ ïÜÓßÓ ôÜÜíÜ ôÜÜØ«ß èåíÜàØ ³Ü‰ ÄÜÑÜåêÜàØ †ÃÜå ‹ÁÜÓôÜ ÓÜ´ÜÝ¹íÜôÜ ´ÜåÏÜÃÜå †ÜÓÜÏÜ ÃÜ êÜåíÜÜ ¹å´Üß. ÏÜÜÓß ËÜÜ†å ´ÜåÏÜÃÜß ´ÜßÏÜÜÓ¹ÜÓß (ÃÜÝôÜÛÄÜ) ôÜíÜÜÓ³Üß ôÜÜØè ôÜàÁÜß ‘Óß. ´ÜåÏÜÃÜß ËÜÁÜß ÷Üè´ÜÜå ÆÜâÓß ÆÜÜ²å †ÃÜå êÜÄÜÍÜÄÜ µÜ±Üå‘ †«íÜÜÝ²ÑÜÜØÃÜß ôÜåíÜÜÃÜå †Ø´Üå ´ÜåÏÜÃÜå êÜÜÍÜ ³Ü´ÜÜØ ´Üå†Üå ÆÜÜ“Ü ÄÜÑÜÜØ. †å ËÜÜ‰ÃÜÜ ÄÜÑÜÜ ÆÜ“ß ³ÜÜå²Ü Ý¹íÜôÜÏÜÜØ ÏÜÜÓß ËÜÜÃÜå ´ÜåÏÜÃÜß ôÜåíÜÜÏÜÜØ ³ÜÑÜåêÜÜ †Ý´Ü ÆÜÝÓñÜÏÜÃÜå ‘ÜÓ±Üå ”ß±ÜÜå ´ÜÜíÜ êÜÜÄÜà ÆÜ²ÒÜå †ÃÜå ´ÜåÏÜÃÜå ÆÜ³ÜÜÓß ôÜåíÜíÜß ÆÜ²ß. ™ÜÓÏÜÜØ ôÜÜæÃÜå ÕœÜ´ÜÜ ³Ü‰ ÆÜ²ß. ÏÜÃÜåÑÜå ÏÜÜ´ÜÜÃÜß ÏÜÜØ¹ÄÜßÃÜß ÍÜÑÜØ‘Ó´ÜÜÃÜß ‘êÆÜÃÜÜ †ÜíÜß. ÏÜÜ ÝíÜÃÜÜÃÜÜå ³Ü‰ è‰ïÜ ‘å ïÜàØ †åíÜÜå §²Üå §²Üå ÍÜÑÜ ÏÜÃÜÏÜÜØ ÆÜå«Üå †ÃÜå ËÜÜÃÜÜå ƒÜÜüêÜÜå “Üå²ß ÓÏÜíÜÜ-ÓƒÜ²íÜÜÃÜàØ ‘å ÍÜ±ÜíÜÜ ‘ÓíÜÜÃÜàØ ÃÜ ôÜâ”ÖÑÜàØ. †ÜƒÜÜå íÜƒÜ´Ü ´ÜåÏÜÃÜß ÆÜÜôÜå Ó÷àØ, ´Üå†Üå ÏÜÜÄÜå ´Üå †ÜÆÜàØ †ÃÜå ÆÜÄÜÃÜå ´ÜÝìÑÜå ™Üß ™ÜôÑÜÜ ‘ÓàØ. ™ÜÓÏÜÜØ ËÜÁÜÜ†å êÜßÁÜåêÜß ÆÜâÓåÆÜâÓß ‘Üì¢ †ÃÜå ÆÜÝÓœÜÑÜÜÚÃÜå ÆÜÝÓ±ÜÜÏÜå ´Ü³ÜÜ ÍÜÄÜíÜÜÃÜÃÜß ¹ÑÜÜ ÷´Üß ´Üå³Üß ÏÜÜÓß ËÜÜÃÜå ËÜåµÜ±Ü †«íÜÜÝ²ÑÜå ôÜàíÜÜ±Ü ³ÜÑÜàØ †ÃÜå ÏÜÜÓàØ ÷ôÜíÜàØ ÓÏÜíÜàØ ôÜà‘Ü‰ ÄÜÑÜàØ ÷´ÜàØ ´Üå ÆÜÜ“àØ †ÜíÑÜàØ. ÓÜåÄÜßÃÜß ÆÜÝÓœÜÑÜÜÚÃÜÜå †Ü ËÜß¡å ÆÜÜ« ÏÜÜÓå ôÜÜÓà ÏÜÜÇ™ÜÜÏÜÜØ ÏÜÜÇ™ÜÜ ÍÜ±Ü´ÜÓ³ÜßÑÜå †ÏÜâêÜÜå ÃÜßíÜ²ÒÜå. íÜ²ßêÜÜåÃÜß ôÜåíÜÜÃÜÜå ÏÜÝ÷ÏÜÜ ÏÜÃÜå ôÜÏÜ¡ÑÜÜå ‘å, †å‘ èÓÜ‘ èåüêÜß ôÜåíÜÜ ‘ÓíÜÜ³Üß íÜ²ßêÜÜå 210

´ÜåÃÜå ‘åüêÜÜ ÄÜ±Üß íÜÁÜà ÏÜÜÃÜå “å †ÃÜå ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜå †ÜïÜßíÜÜÚ¹ ‹´ÜÜÓå “å ´Ü³ÜÜ ¥ÍÜÓÜ´ÜÜ íÜÜ´ôÜêÑÜ³Üß †ÜÆÜ±ÜÜÏÜÜØ ÑÜÜåÄÑÜ´ÜÜ †ÃÜå ÏÜÃÜàóÑÜ´íÜ ÍÜÓå “å. ÏÜÜÓß ËÜÜ ôÜÜ¡Ø ³ÜÑÜÜØ †å ôÜàƒÜ ôÜÜ³Üå ÍÜÜÓå ôÜØ´ÜÜåóÜ ÏÜÃÜå †å ÏÜëÑÜÜå ‘å ÷àØ `ÃÜÜêÜÜÑÜ‘ ¹ß‘ÓÜå ÃÜ³Üß' †åÏÜ ™ÜÓÃÜÜØ†Üå†å †ÃÜàÍÜíÑÜàØ. ÏÜÜÓß ËÜÜÃÜå ÆÜåêÜÜØ ËÜÜ‰ÃÜß ôÜåíÜÜïÜàñÜâóÜÜ ÝÃÜÝÏÜ¶Üå èå ÏÜÜØ¹ÄÜß ÏÜìß ´Üå šÜÝ±Ü‘ ÷´Üß. ´Üå†Üå ôÜÜ¡Ø ³Ü´ÜÜØ †å ôÜåíÜÜ ÏÜÁÜàÓ ôÏÜÓ±Ü ËÜÃÜß ÓûàØ. ÆÜ±Ü †å ËÜÜ‰ÃÜÜå “Üå‘ÓÜå ™ÜÓÏÜÜØ ÓûÜå †åüêÜÜ Ý¹íÜôÜÏÜÜØ ´Üå ÏÜÃÜå èå ‘à ôÜØÄÜå œÜ²ÜíÜß ÄÜÑÜÜå †å ÏÜÃÜå ôÜ¹ÜÑÜ ÏÜÜüå íÜìÄÑÜÜå. ïÜ÷åÓß “Üå‘ÓÜ†ÜåÃÜÜØ ‘à Þ´ôÜ´Ü ´ÜÜåÉÜÃÜÜåÃÜß íÜÜ´ÜÜå ´ÜåÃÜß ÆÜÜôÜå ôÜÜØÍÜìíÜÜ ÏÜì´Üß. †å íÜÜ´ÜÜåÃÜàØ íÜ±ÜÚÃÜ ÃÜ ‘ÓíÜÜÏÜÜØ è ñÜåÑÜ “å. †åüêÜàØ è ‘÷àØ ‘å ÷àØ ™ÜÓÏÜÜØ †å‘êÜÜå ÷´ÜÜå ´Üå †ÜíÜß ‘à ôÜØÄÜ´Ü ‘Ó´ÜÜØ ôÜÜÓàØ ÷´ÜàØ. †å “Üå‘ÓÜå ÄÜÑÜÜå ´ÑÜÜØ ôÜàÁÜßÏÜÜØ ÏÜÃÜå ÏÜÃÜàóÑÜÃÜÜØ †ÃÜå‘ÝíÜÁÜ ÆÜÜÆÜÜåÃÜß †ÃÜå ¹àóü´ÜÜÃÜß ¡±Ü ³Ü‰. ÃÜÜÃÜÜØÏÜÜåüÜØ ÏÜÜ±ÜôÜÜå ÆÜÝíÜµÜ †ÃÜå ôÜíÜÜÛÄÜ ôÜàØ¹Ó ÃÜ³Üß ÷Üå´ÜÜØ †å ôÜÏÜŸÑÜÜå ´Ü³ÜÜ ` ÆÜÜÆÜ ´ÜÜå ËÜÁÜÜÑÜå ‘Óå “å †åüêÜå †ÜÆÜ±Üå ÷Ü³Üå ÆÜÜÆÜ ³Ü‰ ¡ÑÜ ´ÜÜå ‘Ø‰ ÄÜÍÜÓÜíÜÜÃÜàØ ‘ÜÓ±Ü ÃÜ³Üß' †å ´ÜåÃÜÜ ôÜâµÜÃÜÜå ÏÜÃÜå ÆÜÜïÜ êÜÜÄÑÜÜå. †å ÏÜÜÓàØ ôÜ¹ÖÍÜÜÄÑÜ ‘å ËÜÜÆÜà¢ÃÜß “µÜ“ÜÑÜÜ ôÜ¹æíÜ ÏÜÜÓå ÏÜÜ³Üå ÆÜÂ´ÑÜšÜ ÃÜå ÆÜÓÜåšÜ Óß´Üå Ó÷ß †åüêÜå †Ü †ÝÃÜóü-†Ø‘àÓ ÷¹ËÜ÷ÜÓ íÜÁÜß ÃÜ ÄÜÑÜÜå. ÆÜàÓàóÜÜå¶ÜÏÜ¹ÜôÜÍÜÜ‰ÃÜÜ ÄÜÑÜÜ ÆÜ“ß ïÜÜìÜÃÜàØ ‘ÜÏÜ ËÜØÁÜ èåíÜàØ ÆÜ²åêÜàØ ´Üå èå‘ßËÜ÷åÃÜ †ÜíÜ´ÜÜØ ÉÓß ïÜé ³ÜÑÜàØ. ÓØÄÜâÃÜíÜÜìÜ ”íÜåÓß ÆÜÂÜ±Ü¢íÜÃÜ¹ÜôÜ ÏÜ÷å´ÜÜÃÜÜØ ´Üå†Üå ¹ß‘Óß ³ÜÜÑÜ. ËÜÜÆÜà¢ÃÜß †ÃÜå ¹Üø´ÜÓ ÏÜ÷å´ÜÜÃÜß ËÜÜìÏÜæµÜß, †åüêÜå èå‘ßËÜ÷åÃÜ ´ÜÜå †ÜíÜ´ÜÜØÃÜß ôÜÜ³Üå ™ÜÓÃÜÜØ ôÜÄÜÜØ ôÜÏÜÜØ ³Ü‰ ÄÜÑÜÜØ. ´ÜåÏÜÃÜàØ ÍÜ±Ü´ÜÓ ÆÜ±Ü ôÜÜÓàØ ÷´ÜàØ. ´Üå†Üå êÜØ²ÃÜ ÏÜçÝü×‘ ³ÜÑÜåêÜÜØ †ÃÜå ÄÜàèÓÜ´Üß ÆÜ±Ü ôÜÜÓàØ ¡±Ü´ÜÜØ. íÜœœÜå íÜœœÜå ôÜØô‘ä´Ü ðêÜÜå‘Üå ÆÜ±Ü ôÜØÍÜìÜíÜ´ÜÜØ. ÝÃÜïÜÜìÏÜÜØ ËÜ÷à ÁÜßÓè³Üß ´Üå†Üå ¹Óå‘ íÜÜ´Ü ôÜÏÜ¡íÜ´ÜÜØ. ïÜË¹å ïÜË¹ ´ÜÜåìßÃÜå ´ÜåÃÜÜå ËÜÁÜß Óß´Üå †³ÜÚ ‘Ó´ÜÜØ. ‹¹Ü÷Ó±ÜÜå ÃÜå íÜÜ´ÜÜÚ†Üå³Üß ÆÜ±Ü ôÜÏÜ¡íÜ´ÜÜØ †ÃÜå ‘êÜÜ‘Üå ôÜàÁÜß †å‘ ÃÜå †å‘ ÆÜÜ«ÏÜÜØ †ÏÜÃÜå †å‘ÜÄÜÂ ÓÜƒÜ´ÜÜØ. [†ÜçÄÜôü 2013] ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷

†åÏÜÃÜß œÜ´ÜàÓÜ‰ ´Ü³ÜÜ ÝíÜ¿¶ÜÜ³Üß ÷àØ †åÏÜÃÜÜå ÍÜø´Ü ËÜÃÜß ÄÜÑÜÜå, †åÏÜÃÜß ”ß±ÜÜÏÜÜØ ”ß±Üß †Ü¤ÜÜ ‹«ÜíÜíÜÜÏÜÜØ ÷àØ ÄÜÜæÓíÜ ÏÜÜÃÜíÜÜ êÜÜÄÑÜÜå. íÜœœÜå íÜœœÜå ÍÜ±ÜÜíÜíÜÜÃÜàØ “Üå²ß ´Üå†Üå †ÏÜÃÜå ‘Üå‰ ËÜÄÜßœÜÜÏÜÜØ êÜ‰ ¡ÑÜ, ”Ü² ÆÜÓ œÜ²ÜíÜß Éì ´ÜÜå²ÜíÜå, ƒÜâËÜ ƒÜÜÑÜ ÃÜå ƒÜíÜÓÜíÜå †ÃÜå íÜìß †å íÜÜ´Ü ËÜß¡†Üå³Üß “ÜÃÜß ÓÜƒÜíÜÜ ‘÷å ´ÜÜåÆÜ±Ü ÏÜÃÜå èå‘ßËÜ÷åÃÜ ÏÜ÷ÜÃÜ è ¹åƒÜÜ´ÜÜØ. †ÃÜå ´Üå†Üå èå ‘Óå †å ôÜÜÓàØ è ‘Óå, ƒÜÜåüàØ ‘Ø‰ è ÃÜ ‘Óå, †åÏÜ ÏÜÃÜå Ó÷å´ÜàØ. ´ÜåÏÜ±Üå ÏÜÃÜå ôÜØô‘ä´Ü ÆÜ±Ü ïÜßƒÜíÜíÜÜ ÏÜÜØ²ÒàØ. ÆÜ÷åêÜÜå ðêÜÜå‘ ïÜßƒÜíÑÜÜå": ÆÜà±ÑÜðêÜÜå‘Üå ÃÜêÜÜå ÓÜ¡ ÆÜà±ÑÜðêÜÜå‘Üå ÑÜàÝÁÜÝó«Ó": || ÆÜà±ÑÜðêÜÜå‘Üå ÝíÜ¹å÷ÿÜ ÆÜà±ÑÜðêÜÜå‘Üå èÃÜÜ¹ÚÃÜ": || ôÜØô‘ä´ÜÃÜÜ ÏÜØÄÜìÜœÜÓ±Ü ÏÜÜüå †å ôÜÓôÜ ðêÜÜå‘ ÄÜ±ÜÜÑÜ. ÆÜ±Ü ÏÜÃÜå ƒÜËÜÓ ÃÜ÷Üå´Üß ‘å èå‘ßËÜ÷åÃÜ ÆÜ±Ü ÉÜÏÜÚÏÜÜØ èíÜÜÃÜÜØ “å. †å‘ Ý¹íÜôÜ ËÜÆÜÜåÓå ÍÜ±ÜÜíÜß êÜßÁÜÜ ÆÜ“ß ŸÑÜÜÓå †åÏÜ±Üå ‘ûàØ ‘å `‘ÜÄÜì †ÜíÑÜÜå “å ÃÜå ÷íÜå “ôÜÜ´Ü Ý¹íÜôÜÏÜÜØ ÷Ø üÜçêôüÜçÑÜ ÉÜÏÜÚ ÆÜÓ èíÜÜÃÜß “àØ,'

´ÑÜÜÓå ÏÜÜÓß ÍÜàêÜÜ‰ ÄÜÑÜåêÜß – ¹ËÜÜ‰ ÄÜÑÜåêÜß – †Ü‘ÜØšÜÜ ÉÓß ¥“ìß ¥«ß †ÃÜå ÷Ó‘Üå‰ ‹ÆÜÜÑÜå èå‘ßËÜ÷åÃÜ ôÜÜ³Üå èíÜÜ ÏÜÇ ÷« ÆÜ‘²ß. ‘÷åíÜÜÃÜß èéÓ ÃÜ³Üß ‘å †å ÷« ÝÃÜóÉì ÄÜ‰. ÏÜÜµÜ †åüêÜàØ ³ÜÑÜàØ ‘å ÝÉÝÃÜøôÜÃÜß ËÜ÷ÜÓ ‘Üå‰ èÄÑÜÜ†å èíÜÜÃÜàØ ÃÜ ÏÜì´ÜàØ ´Üå ÏÜëÑÜàØ. †ÃÜå èå‘ßËÜ÷åÃÜ ôÜÜ³Üå ÝÉÝÃÜøôÜÃÜß ÆÜÜôÜåÃÜàØ íÜåéêÜÏÜ ÄÜÜÏÜ ¡åíÜÜ ÏÜëÑÜàØ. èå‘ßËÜ÷åÃÜÃÜÜ ÄÜÑÜÜ ÆÜ“ß ³ÜÜå²å Ý¹íÜôÜå ôÜàÓ´Ü ÝèêêÜÜÃÜÜ ÆÜÂÝôÜ½ ‘ÜÑÜÚ‘´ÜÜÚ ñÜß ÆÜÂÜÄÜ¢ ƒÜØ²àÍÜÜ‰ ¹åôÜÜ‰ †ÜíÑÜÜ. ´ÜåÏÜ±Üå ôÜâÃÜß ÆÜ²åêÜß †ÏÜÜÓß ïÜÜìÜÏÜÜØ ÉÓß œÜå´ÜÃÜ †Ü±ÑÜàØ. †åÏÜÃÜå êÜƒÜíÜÜÃÜÜå ËÜ÷à ïÜÜåƒÜ ÷´ÜÜå, †ÃÜå †ÏÜÃÜå ÍÜ±ÜÜíÜ´ÜÜØ ÍÜ±ÜÜíÜ´ÜÜØÑÜå œÜÜåÆÜ²ß êÜƒÜêÜƒÜ ‘Ó´ÜÜ. †åÏÜÃÜå œÜÜåÆÜ²ß†Üå êÜƒÜ´ÜÜ ¡å‰ ÏÜÃÜå ÆÜ±Ü †åüêÜå ôÜàÁÜß ÍÜ±ÜíÜÜÃÜàØ ÏÜÃÜ ³ÜÑÜàØ ‘å œÜÜåÆÜ²ß êÜƒÜ´ÜÜØ †ÜíÜ²å. Õ÷¹àô´ÜÜÃÜÃÜß ôüßÏÜÓ ÏÜì´ÜÜØ ÆÜÂÜÄÜ¢ÍÜÜ‰†å ÆÜ±Ü ÝÉÝÃÜøôÜ “Üå²ÒàØ †ÃÜå †ÏÜÜÓß ïÜÜìÜÃÜàØ ‘ÏÜ«Ü±Ü ÆÜÜ“àØ ÝíÜƒÜÜÑÜàØ. [ÆÜàô´Ü‘": ¢íÜÃÜÃÜàØ ÆÜÓÜå°, êÜå. ÆÜÂÍÜà¹ÜôÜ “ÄÜÃÜêÜÜêÜ ÄÜÜØÁÜß, ÆÜÂ‘ÜïÜ‘:" ÃÜíÜ¢íÜÃÜ, ÆÜÂ³ÜÏÜ †ÜíÜäÝ¶ÜÃÜàØ ËÜßèà Ø "ÆÜàÃÜÏÜàÚº±Ü, 2009, _"150]

ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜÜ ¢íÜÃÜÏÜÜØ.".". †ÃÜàôÜØÁÜÜÃÜ

ÆÜÜÏÜåêÜß “å.'' †å‘ íÑÜíÜ÷ÜÓà †Ü¹ïÜÚíÜÜ¹ß ´ÜÓß‘å ÏÜÜÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜØ ÝíÜÝíÜÁÜšÜåµÜÜåÏÜÜØ ÝÃÜ´ÑÜ ¥ÍÜÜ ³Ü´ÜÜ ‘ÜåÑÜ²Ü†ÜåÃÜÜå ‹‘åêÜ ÆÜÜÓØÆÜÜÝÓ‘ ÁÜÜÝÏÜÚ‘ ÀÝóü†å ‘ÓíÜÜ ‘Ó´ÜÜØ, †åÏÜ±Üå †Õ÷ôÜÜÃÜß ÃÜíÜß è ÀÝóü†å ÝíÜœÜÜÑÜÜåÚ. ÆÜÝÓ±ÜÜÏÜå ïÜÓßÓ ÝÃÜÍÜÜíÜíÜÜ ÏÜÜüå †ÃÜå †ÜñÜÏÜÃÜß ÓšÜÜ ÏÜÜüå ´ÜåÏÜ±Üå †ÝÃÜíÜÜÑÜÚ Õ÷ôÜÜ †ÜíÜ‘ÜÓß. ÏÜœ“ÓÜåÃÜÜ øêÜåïÜ³Üß ËÜœÜíÜÜ †åÏÜ±Üå ™ÜÜôÜêÜåüÃÜÜå ‹ÆÜÑÜÜåÄÜ ‘ÑÜÜåÚ, †ÜñÜÏÜÏÜÜØ ôÜÆÜÜåÚÃÜå ÏÜÜÓíÜÜ ¹ßÁÜÜ, íÜÜØ¹ÓÜØ, ‘â ´ÜÓÜØ íÜÄÜåÓå ‹ÆÜºíÜß ÆÜÂÜ±Üß†ÜåÃÜß Õ÷ôÜÜÃÜå œÜêÜÜíÜß êÜßÁÜß. †ÜÏÜ íÑÜíÜ÷ÜÓÏÜÜØ ŸÑÜÜØ ŸÑÜÜØ ÄÜâØœÜ †ÜíÜß ´ÑÜÜØ ´ÑÜÜØ ÁÜÏÜÚÃÜÜ ÷Ü¹ÚÃÜå ÆÜ‘²ß ´ÜåÏÜ±Üå ÑÜÜåÄÑÜ ÏÜÜÄÜÚ †ÆÜÃÜÜíÑÜÜå. †Ü íÜêÜ±Ü †åÏÜÃÜß ˜ÜØ´ÜÀÝóüÃÜàØ ôÜâœÜ‘ “å. ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜàØ À° ÏÜØ´ÜíÑÜ ÷´ÜàØ ‘å íÑÜÞø´Ü ÆÜÜå´Üå †Õ÷ôÜÜÃÜÜ ÆÜÜêÜÃÜÏÜÜØ ÄÜÏÜå ´ÜåüêÜß †ÜÄÜì è‰ ïÜ‘å, ÆÜ±Ü ôÜÏÜÜèÃÜå ÏÜÜüå ´ÜÜå ôÜÜÏÜÜÝè‘ †Õ÷ôÜÜ è ÷ÜåÑÜ. ÄÜÏÜå ´ÜåÏÜ ÆÜ±Ü èæÃÜ ÁÜÏÜÚÃÜÜ †ÃÜå‘ÜØ´ÜíÜÜ¹ †ÃÜå †Õ÷ôÜÜÃÜÜ ÝôÜ½ÜØ´ÜÜå†å ÄÜÜØÁÜß¢ ÆÜÓ ™ÜåÓß †ôÜÓ ÆÜÜ²ß ÷´Üß. ÆÜØÝ²´Ü ñÜß ôÜàƒÜêÜÜêÜ¢†å ‘ûàØ “å": ``÷àØ ´ÜÜå Éø´Ü †åüêÜàØ è ¡åŒ “àØ ‘å ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜÜ ¢íÜÃÜÏÜÜØ †Õ÷ôÜÜ †ÃÜå †ÃÜå‘ÜØ´ÜÃÜÜØ ËÜå ´Ü¶íÜÜå ‘‰ Óß´Üå ‘ÜÏÜ ‘Óß ÓûÜØ “å. ŸÑÜÜÓå †å ¡åŒ “àØ †ÃÜå ÝíÜœÜÜÓàØ “àØ ´ÑÜÜÓå ÏÜÃÜå œÜÜåƒƒÜàØ êÜÜÄÜå “å ‘å †å ´Ü¶íÜÜå ËÜÜËÜ´ÜÏÜÜØ ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜÜ ¢íÜÃÜ ‹ÆÜÓ èæÃÜ´íÜÃÜß ÏÜÜåüß †ÃÜå ôÆÜóü †ôÜÓ “å": ÆÜ“ß´Üå ÄÜÏÜå ´Üå éÆÜÏÜÜØ ÷ÜåÑÜ.''

ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷ [†ÜçÄÜôü 2013]

[ôÜÜæèÃÑÜ": ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜàØ ÁÜÏÜÚ¹ïÜÚÃÜ, êÜå. ÆÜÂÜå. ÏÜÄÜÃÜÍÜÜ‰ ¡å. ÆÜüåêÜ, ÆÜÂ‘ÜïÜ‘": ÑÜàÝÃÜíÜÝôÜÚüß ÄÜÂØ³ÜÝÃÜÏÜÜÚ±Ü ËÜÜç²Ú, Ý¿´ÜßÑÜ †ÜíÜäÝ¶Ü, íÜóÜÚ":2000]

211

`‘äÆÜÜêÜÜÃÜß¢ †ÁÑÜÜÆÜ‘ ´ÜÜå †Ü¢íÜÃÜ ÓûÜ è' ÏÜàêÜÜ‘Ü´Ü : ‘å´ÜÃÜ éÆÜåÓÜ

†ÜœÜÜÑÜÚ ¢íÜ´ÜÓÜÏÜ ÍÜÄÜíÜÜÃÜ¹ÜôÜ ‘äÆÜÜêÜÜÃÜß. ÆÜÂƒÜÓ ËÜàÝ½ÏÜ¶ÜÜ, ‘ÝíÜù¹ÑÜÃÜß ôÜØíÜå¹ÃÜïÜßêÜ´ÜÜ. ‰òÜÓ ÆÜÓ †´Üâü ñÜ½Ü, †Ü´ÏÜÝÃÜÓßšÜ±ÜÃÜàØ ÄÜèËÜÃÜàØ ôÜÜ´Ü´ÑÜ. ÆÜàô´Ü‘ †åÏÜÃÜÜå ÆÜ÷åêÜÜå ÆÜÂåÏÜ “´ÜÜØ ÆÜÂôÜØÄÜ ÆÜ²Òå ÓÜè‘ÜÓ±ÜÏÜÜØ ”à‘ÜíÜíÜÜÏÜÜØ ÃÜ÷Î ÝíÜêÜØËÜ. ÄÜÜØÁÜß¢ ôÜÜ³Üå Ó÷åêÜÜ ÃÜå ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜÜ ÍÜÜóÑÜ‘ÜÓ ´ÜÓß‘å ƒÑÜÜÝ´Ü ÆÜÜÏÜåêÜÜ. ôíÜÜ´ÜØµÑÜ ÆÜâíÜåÚ †ÃÜå ÆÜ“ßÃÜÜ ÍÜÜÓ´ÜÏÜÜØ ÆÜÜå´ÜÜÃÜß ôÆÜóü †ÝÍÜíÑÜÞø´Ü³Üß †ÏÜßü “ÜÆÜ “Üå²ß ÄÜÑÜåêÜÜ. ÄÜÜØÁÜß íÜƒÜ´ÜÃÜß †ÃÜå ÄÜÜØÁÜß ÆÜ“ßÃÜß ÆÜå°ßÃÜå ¡å²´Üß ‘²ßéÆÜ †åíÜàØ íÑÜÞø´Ü´íÜ ÁÜÓÜíÜ´ÜÜ ‘äÆÜÜêÜÜÃÜß¢ÃÜß ôÜíÜÜ ôÜÜåÏÜß èÑÜØ´Üß ÝÃÜÝÏÜ¶Üå ´ÜåÏÜÃÜÜ íÑÜÞø´Ü´íÜÃÜÜ ÝíÜÝíÜÁÜ †ÜÑÜÜÏÜÜåÃÜå ôÜØÍÜÜÓß †ÜÆÜå “å ´ÜåÏÜÃÜß ôÜÜ³ÜåÃÜß †ÃÜå‘ ÏÜàêÜÜ‘Ü´ÜÜå³Üß †ÜÃÜØÝ¹´Ü ÆÜµÜ‘ÜÓ ÆÜÂ‘ÜïÜ ÃÜ. ïÜÜ÷.

ÆÜÂ‘ÜïÜ ÃÜ. ïÜÜ÷, ´ÜôÜíÜßÓ" : ‹ÏÜåïÜ ôÜÜåêÜØ‘ß

212

ÍÜÜÓ´ÜßÑÜ èÃÜ¢íÜÃÜÏÜÜØØ †ÜœÜÜÑÜÚ ‘äÆÜÜêÜÜÃÜßÃÜß ÝíÜÝíÜÁÜ ÍÜâÝÏÜ‘ÜÃÜß ÆÜäœ“Ü³Üß ÆÜÂ‘ÜïÜ ÃÜ. ïÜÜ÷ ôÜÜ³ÜåÃÜß ÏÜàêÜÜ‘Ü´ÜÃÜÜå ïÜé ³ÜÑÜåêÜÜå ¹ÜåÓ †ÜÄÜì íÜÁÜ´ÜÜØ 1963ÏÜÜØ èíÜÜ÷ÓêÜÜêÜ ÃÜå÷Óà ôÜÜÏÜå ‘äÆÜÜêÜÜÃÜßÃÜå ÆÜÑÜÜÚÑÜ ÆÜÂÝ´ÜÏÜÜ éÆÜå ¥ÍÜÓíÜÜ ôÜàÁÜß êÜ‰ ÄÜÑÜÜå. ¡å‘å ¹åïÜÃÜå ôíÜÜ´ÜØµÑÜ ÏÜëÑÜÜ ÆÜ“ß íÜ²ÜÆÜÂÁÜÜÃÜÆÜ¹ÃÜÜ ‹ÏÜå¹íÜÜÓ ´ÜÓß‘å ÆÜ±Ü ‘äÆÜÜêÜÜÃÜßÃÜÜ ÃÜÜÏÜ ÆÜÓ ‘ÜýÄÜÂåôÜÏÜÜØ³Üß ‘åüêÜÜ‘ÃÜß ÃÜèÓ «Óß ÷´Üß ƒÜÓß, ÆÜÓØ´Üà ´ÜåÏÜÃÜàØ ÆÜÜå´ÜÜÃÜàØ è ÏÜ÷¶íÜÜ‘ÜØšÜß íÜêÜ±Ü ÃÜÝ÷ ÷ÜåíÜÜÃÜÜ ‘ÜÓ±Üå †ÜƒÜÓå ´ÜÜå †å‘ ÝïÜšÜ‘ÃÜß ÆÜå«å Õ÷¹àô´ÜÜÃÜÃÜÜ ÝíÜœÜÜÓß ïÜ‘å ´ÜåíÜÜ ÏÜÁÑÜÏÜ íÜÄÜÚ ÆÜÓ ÄÜÜØÁÜßÝíÜœÜÜÓÃÜÜ ÍÜÜóÑÜ‘ÜÓ ´ÜÓß‘å ÆÜÂÍÜÜíÜ ÆÜÜ³ÜÓ´ÜÜ ÓûÜ. ôíÜÜ´ÜØµÑÜ œÜìíÜìÃÜÜå íÜÜÓôÜÜå êÜ‰ÃÜå †ÜíÜ´Üß ´ÜåÏÜÃÜß ôÜÝ˜ÑÜ´ÜÜ ‘üÜå‘üß íÜƒÜ´Üå †ÜåÓ ƒÜßêÜß †ÃÜå ƒÜàêÜß. ÆÜÝÓ±ÜÜÏÜ ôíÜéÆÜ †ÜíÜåêÜß èÃÜ´ÜÜ ôÜÓ‘ÜÓ èÃÏÜ¹Ü´ÜÜ èÑÜÆÜÂ‘ÜïÜÃÜß ôÜÜ³ÜÜåôÜÜ³Ü ‘äÆÜÜêÜÜÃÜß ÆÜ±Ü ÓûÜ. †å ôÜØ¡åÄÜÜåÏÜÜØÑÜ èéÓ ÆÜ²Òå ÓÜŸÑÜÃÜå †ØÄÜå ËÜÄÜ‰ÃÜß èåÏÜ íÜìÄÜåêÜÜ Ó÷åíÜÜÃÜß ´ÜåÏÜÃÜß ÍÜâÝÏÜ‘Ü ´ÜÜå ÑÜ³ÜÜíÜ´ÜÖ è Ó÷ß. ÷íÜå †ÜÄÜì.".".

‘ä ÆÜÜêÜÜÃÜßÃÜß ÄÜÜØÁÜßÝíÜœÜÜÓÃÜÜ ÍÜÜóÑÜ‘ÜÓ ´ÜÓß‘åÃÜß ÍÜâÝÏÜ‘Ü ÆÜÓ ÆÜÜ“Ü ÉÓß†å ´ÜÜå ´ÜåÏÜÃÜÜå †å‘ êÜåƒÜ ôÜØÍÜÜÓíÜÜ èåíÜÜå “å. `ÄÜÜØÁÜß¢ †ÜÁÜàÝÃÜ‘ èÏÜÜÃÜÜÃÜÜ ÷´ÜÜ? ' 1 †å êÜåƒÜÃÜå ‘¹ÜœÜ ´ÜåÏÜÃÜÜ ñÜåó«ÏÜÜØ ñÜåó« êÜåƒÜ ´ÜÓß‘å ÏÜâ‘ß ïÜ‘ÜÑÜ. ÑÜàíÜÜÃÜÜåÃÜå †å ôÜÜæ³Üß íÜÁÜà †ÆÜßêÜ ‘Óå †åíÜÜå êÜÜÄÜå. †åüêÜå ÃÜíÜß ÆÜå°ß ôÜàÁÜß ÄÜÜØÁÜßÝíÜœÜÜÓÃÜå êÜ‰ èíÜÜÏÜÜØ ‘äÆÜÜêÜÜÃÜß ÆÜ“ß †ÜÆÜÃÜå ‘Üå‰ ƒÜÜêÜßÆÜÜå êÜÜÄÜå †³ÜíÜÜ ÷ÜåÑÜ ´ÜÜå †å ‘åíÜß Óß´Üå ÆÜàÓÜ‰ ïÜ‘å? ÷Ü, †å êÜåƒÜ †åÏÜÃÜÜ ñÜåó« êÜåƒÜÜåÏÜÜØ ô³ÜÜÃÜ ÆÜÜÏÜå. ÆÜ±Ü íÜÜ´Ü `‘äÆÜÜêÜÜÃÜß ÆÜ“ß ‘Üå±Ü? 'ÃÜß ÷ÜåÑÜ ´ÜÜå ‘¹ÜœÜ ‘Üå‰ ÃÜ³Üß. ÷Ü, ÄÜÜØÁÜß‘³ÜÜÃÜÜ éÆÜÏÜÜØ †å ƒÜÜêÜßÆÜÜå ÆÜâÓíÜÜÃÜÜå ÆÜÂÑÜÜôÜ ÃÜÜÓÜÑÜ±Ü ¹åôÜÜ‰ ¿ÜÓÜ ³ÜÑÜÜå. †êÜÄÜ-†êÜÄÜ Óß´Üå 1 èà †Üå ÆÜÜÃÜÜ ÃÜØ. 213 ‹ÆÜÓ [†ÜçÄÜôü 2013] ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷

†å ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜß íÜÜ´Ü ôÜÓôÜ ÏÜâ‘å “å, ÆÜ±Ü ‘äÆÜÜêÜÜÃÜß ´ÜÜÝ‘Ú‘ †ÃÜå ËÜÜæÝ½‘ Óß´Üå ¡ÑÜ “å, †ÆÜßêÜ ‘Óå “å †å ÃÑÜÜÓß è íÜÜ´Ü “å. †åüêÜå ÄÜÜØÁÜß‘³ÜÜ, †å ‘äÆÜÜêÜÜÃÜßÃÜÜå èå ÓÜåêÜ “å ´ÜåÃÜÜå †íÜåè ÃÜ³Üß. ÄÜÜØÁÜß‘³ÜÜÃÜÜå ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜå ÓÜåêÜ “å è, ÷´ÜÜå †ÃÜå Ó÷åïÜå. 108ÏÜß ÄÜÜØÁÜß‘³ÜÜ íÜƒÜ´Üå ÏÜÇ êÜƒÑÜàØ ÆÜ±Ü ÷´ÜàØ ‘å †Ü ÃÜÜÓÜÑÜ±ÜÍÜÜ‰ÃÜß êÜÜå‘ÜÑÜÃÜÃÜß ÆÜÂíÜäÝ¶Ü “å †åüêÜå êÜÜå‘ÜÑÜÃÜ ´ÜÓß‘å †åÃÜÜå ÏÜÝ÷ÏÜÜ “å. †êÜÄÜ-†êÜÄÜ ËÜÜËÜ´ÜÜåÏÜÜØ ÄÜÜØÁÜß¢ ÝíÜïÜåÃÜß ÄÜåÓôÜÏÜ¡å1 ¹âÓ ‘ÓíÜÜÏÜÜØ †åÃÜÜå ÉÜìÜå ƒÜÓÜå, †åÏÜÜØ †å íÜƒÜ´ÜÃÜÜ †ÃÜå †´ÑÜÜÓÃÜÜ ÆÜÂðÃÜÜåÃÜå ôÜÜØ‘ìßÃÜå ÝíÜœÜÜÓíÜÜÃÜÜ ôÜØ‘å´ÜÜåÑÜ ÏÜìå ÆÜ±Ü èå ÏÜÜåüß ÍÜâÝÏÜ‘Ü ‘äÆÜÜêÜÜÃÜß ÍÜèíÜ´ÜÜ ÷´ÜÜ †ÃÜå ÍÜèíÜß ïÜ‘´ÜÜ ÷´ÜÜ †åÃÜÜå ÷èà ôÜàÁÜß ´ÜÜå ‘Üå‰ ÝíÜ‘êÆÜ ÃÜ³Üß. ôÜÜØÆÜÂ´Ü ôÜÏÜÑÜÏÜÜØ †ÜÏÜèÃÜ´ÜÜÃÜå ‘äÆÜÜêÜÜÃÜßÃÜàØ ôÜÜæ³Üß íÜÁÜà ‘Üå‰ ÆÜÜôÜàØ ôÆÜïÜåÚ ´ÜÜå †å ÓÜ¡¢†å ŸÑÜÜÓå †åÏÜÃÜå `†ÃÃÜÃÜàØ ¹É´ÜÓ' ôÜØÍÜÜìíÜÜ ÏÜÜüå ÆÜÂô´ÜÜíÜ ÏÜâøÑÜÜå ´ÑÜÜÓå ´ÜåÏÜ±Üå †ÜÆÜåêÜÜå ‹¶ÜÓ": ÏÜÃÜå ´ÜÜå ÓÜèíÜ÷ßíÜüÏÜÜØ ”ÆÜÜüÜÍÜåÓ íÜÁÜ´ÜÜ è´ÜÜ ÍÜÂóüÜœÜÜÓÃÜß íÜÁÜÜÓå ÕœÜ´ÜÜ ³ÜÜÑÜ “å †åÃÜå êÜßÁÜå ‘ÜÏÜÜåÏÜÜØ °ßêÜÜïÜ †ÜíÜå “å. †å ËÜÜËÜ´Ü ÷Ü³Ü ÁÜÓß ïÜ‘à Ø †åíÜß ‘Üå‰ †ÜçÉÓ †ÜíÜå ´ÜÜå ÷àØ †ÃÜà‘âì ³ÜíÜÜ ÝíÜœÜÜÓàØ'. “å‘ 1946-47ÏÜÜØ ´ÜåÏÜ±Üå ÓÜ¡¢ÃÜå †ÜÏÜ ‘ûàØ ÷´ÜàØ. †´ÑÜÜÓÃÜÜ íÜƒÜ´ÜÃÜß íÜÜ´Ü ‘Óß†å ´ÜÜå †±±ÜÜ ÷¡Óå †ÃÜå †ÓÕíÜ¹ ‘åèÓßíÜÜêÜ ôÜÝ÷´ÜÃÜÜ ´ÜåÏÜÃÜÜ ôÜÜ³Üß¹ÜÓÜåÃÜå ÏÜÃÜ ÆÜ±Ü ÓÜèíÜ÷ßíÜüÏÜÜØ †´ÑÜÜÓå ôÜÜæ³Üß íÜÁÜà ÕœÜ´ÜÜ ÍÜÂóüÜœÜÜÓÃÜß “å. ´ÜÜå ´ÜåÏÜÃÜß ‘äÆÜÜêÜÜÃÜßÃÜå ¡åíÜÜÃÜß ‘Üå‰ ÀÝóüÃÜÜå †ÜÆÜÃÜå ƒÑÜÜêÜ ƒÜÓÜå? ‘ääÆÜÜêÜÜÃÜßÃÜå †Ü Óß´Üå èå ¡åíÜÜ ¡å‰†å ´Üå ÓÜÏÜœÜØº ÄÜà÷Ü†å ¡åÑÜÜ “å. India after Gandhi2 ÆÜàô´Ü‘ÏÜÜØ 1 ÃÜÏÜâÃÜÜ ´ÜÓß‘å.".". †ÜØËÜå²‘Ó †ÃÜå ÄÜÜØÁÜß¢ ÝíÜïÜåÃÜß ÄÜåÓôÜÏÜ¡å, ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷, ÏÜÜœÜÚ-†åÝÆÜÂêÜ 2013 2 ¡±Üß´ÜÜ ‡Ý´Ü÷ÜôÜ‘ÜÓ †ÃÜå ÆÜ»ÍÜâóÜ±Ü³Üß ôÜÃÏÜÜÝÃÜ´Ü ËÜÜæÝ½‘ ÓÜÏÜœÜØº ÄÜà÷ÜÃÜÜ †Ü ÆÜàô´Ü‘ÃÜå íÜóÜÚ 2011ÏÜÜØ ôÜÜÝ÷´ÑÜ †‘Ü¹åÏÜßÃÜÜå ÆÜàÓô‘ÜÓ ÆÜÂÜÆ´Ü ³ÜÑÜåêÜÜå “å.

ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷ [†ÜçÄÜôü 2013]

ÄÜà÷Ü†å ôÜÜæ³Üß íÜÁÜà authentic ÏÜÜ±ÜôÜ ‘Üå±Ü ´ÜÜå †å ‘äÆÜÜêÜÜÃÜß, †åÏÜ ËÜå íÜƒÜ´Ü ÑÜÜ¹ ‘ÑÜÜÚ “å. authentic †åüêÜå †å †³ÜÚÏÜÜØ ‘å íÜƒÜ´Ü †ÜíÑÜå IndiaÃÜß ôÜÜÏÜå ËÜÜåêÜíÜÜÏÜÜØ ‘å ¥ÍÜÜ Ó÷åíÜÜÏÜÜØÑÜ ÏÜÜµÜ ‘äÆÜÜêÜÜÃÜß ÷´ÜÜ. ‘ÜÓ±Ü ‘å ´ÜåÏÜÃÜß ÆÜÜôÜå ôíÜÓÜèÃÜß êÜ²´ÜÃÜÜå íÜÜÓôÜÜå, ÄÜÜØÁÜßíÜÜÓôÜÜå †ÃÜå ôíÜÓÜè ÆÜ“ßÃÜß ôÜÝ˜ÑÜ´ÜÜÃÜÜå íÜÜÓôÜÜå. †ååüêÜå †å Óß´Üå †åÏÜ±Üå íÜÜÆÜÓåêÜÜå ïÜË¹ authenitc “å. †êÜËÜ¶Ü, 1974-77ÃÜÜ ÄÜÜìÜÃÜß íÜÜ´Ü ‘Óß†å ´ÜÜå †åÃÜÜ ÆÜÑÜÜÚÑÜÆÜàÓàóÜ ‡Ý´Ü÷ÜôÜÏÜÜØ èÑÜÆÜÂ‘ÜïÜ è “å, †å ‘äÆÜÜêÜÜÃÜßÑÜ ¡±Üå “å. ‘äÆÜÜêÜÜÃÜß ôÜìØÄÜ ôÜÝ˜ÑÜ ÓûÜ “å, èÑÜÆÜÂ‘ÜïÜÃÜß ôÜÜ³ÜÜåôÜÜ³Ü †å èÃÜ´ÜÜ ôÜÓ‘ÜÓÃÜÜ èÃÏÜ¹Ü´ÜÜ ÓûÜ ÆÜ±Ü †å ÆÜ“ß íÜ²ÜÆÜÂÁÜÜÃÜ ËÜÃÜåêÜÜ ÏÜÜåÓÜÓ¢ ¹åôÜÜ‰ÃÜÜØ ´ÑÜÜØ èÏÜíÜÜ íÜƒÜ´Üå è ÏÜìíÜÜÃÜàØ ÃÜ’ß ³ÜÑÜàØ ´ÑÜÜÓå `èÏÜíÜÜÏÜÜØ ïÜàØ êÜåïÜÜå? 'ÃÜÜ èíÜÜËÜÏÜÜØ ‘äÆÜÜêÜÜÃÜß¢†å ‘ûàØ ‘å, ´ÜÏÜå èå êÜÜå “Üå †å ôÜâ‘Ü ÏÜåíÜÜ, ÉìÉìÜ¹ß.".". ËÜÁÜàØ è"—"‘å ÆÜ“ß ôÜÜ¹àØ"—"ÏÜÃÜå ´ÜÜå †ÃÜà‘âì “å! †Ü ÏÜô´Üß ´Üå ‘äÆÜÜêÜÜÃÜß “å; ÆÜ±Ü Many of us have not realized yet. ¡÷åÓ¢íÜÃÜÏÜÜØ †Üå´ÜÆÜÂÜå´Ü ÷ÜåíÜÜ “´ÜÜØ †ÜœÜÜÑÜÚ ‘äÆÜÜêÜÜÃÜß ÏÜâìå †ÁÑÜÜÆÜ‘. †ÜÆÜÃÜß ÀÝóü†å ´ÜåÏÜÃÜàØ †ÁÑÜÜÆÜ‘ßÑÜ ÆÜÜôÜàØ.".". ÄÜàèÓÜ´Ü ÑÜàÝÃÜíÜ„ôÜüßÃÜÜ ôÜÏÜÜèÝíÜ¾Ü ÍÜíÜÃÜÏÜÜØ ŸÑÜÜÓå †ÏÜå ÍÜ±Ü´ÜÜ ´ÑÜÜÓå ‘äÆÜÜêÜÜÃÜß¢ÃÜå ÍÜÜóÜ±Ü ÏÜÜüå ËÜÜåêÜÜíÜåêÜÜ. 1961-62ÃÜÜå †å ÄÜÜìÜå ÷´ÜÜå. ´ÑÜÜÓå ÏÜÜµÜ †åÏÜÃÜå ôÜÜØÍÜëÑÜÜ ÷´ÜÜ ´ÜåÏÜÃÜå ÏÜìíÜÜÃÜàØ ´ÜÜå ³ÜÑÜàØ †å ÆÜ“ßÃÜÜ 12 íÜóÜåÚ–†å ´ÜÆÜ èåíÜÜå ÄÜÜìÜå ÷´ÜÜå. †ÏÜÜÓÜ Ý²ÓåøüÓ ÝïÜÃÜÜåÑÜ ôÜÜ÷åËÜ3 ‘Üå‰‘ ‘ÜÓ±ÜôÜÓ ÄÜåÓ÷ÜèÓ ÷´ÜÜ †åüêÜå ôÜÏÜÜèïÜÜôµÜß ´ÜÜÓÜËÜ÷åÃÜ ÆÜüåêÜ †å íÜƒÜ´Üå ÆÜÂÏÜàƒÜ ô³ÜÜÃÜå ËÜå«åêÜÜØ. †ÃÜå †åÏÜ±Üå †åÏÜÃÜàØ ÍÜÜóÜ±Ü `ÝÏÜ. ‘äÆÜÜêÜÜÃÜß.".".' ‘ÓßÃÜå ïÜé ‘ÑÜàÛ. ÷íÜå ‘äÆÜÜêÜÜÃÜß †åüêÜå †ÜœÜÜÑÜÚ ‘äÆÜÜêÜÜÃÜß, †å íÜìß `ÝÏÜôüÓ' øÑÜÜØ³Üß ³ÜÑÜÜ †å 3 ËÜß. †ÜÓ. ÝïÜÃÜÜåÑÜ": ¡±Üß´ÜÜ †³ÜÚïÜÜôµÜß, ÃÜÓÕôÜ÷ÓÜíÜ †ÃÜå ÏÜÃÜÏÜÜå÷ÃÜÕôÜ÷å 1991ÏÜÜØ èå †ÜÝ³ÜÚ‘ÃÜßÝ´Ü †ÏÜêÜÏÜÜØ ÏÜâ‘ß ´ÜåÃÜß Ý÷ÏÜÜÑÜ´Ü ´ÜåÏÜ±Üå “å‘ ÃÜå÷ÓàïÜÜôÜÃÜÃÜÜ ÏÜÁÑÜÜ÷ÖÃÜå ‘Óß ÷´Üß.

213

ÏÜÃÜå ƒÜËÜÓ è ÃÜ ÆÜ²ß. ‘äÆÜÜêÜÜÃÜßÃÜå †å ÄÜÏÑÜàØ ‘å ÃÜÝ÷ †å ƒÜËÜÓ ÃÜ³Üß ÆÜ±Ü ¡å †åÏÜÃÜàØ ÁÑÜÜÃÜ ÷Üå´Ü ´ÜÜå †å‘Ü¹ üß‘Óß êÜÄÜÜíÜß ÷Üå´Ü. ÆÜ±Ü †å ÍÜÜóÜ±ÜÏÜÜØ ÆÜ“ß ‘Üå‰‘å œÜâØü±Üß ¹ÓÝÏÜÑÜÜÃÜ ÝíÜÝíÜÁÜ ÆÜšÜÜåÃÜÜ ` ÏÜåÝÃÜÉåôüÜå' ÝíÜïÜå ÆÜÂðÃÜ ÆÜâ“ÒÜå. ‘äÆÜÜêÜÜÃÜß ‘÷å ‘å ´ÜÏÜå ÏÜÃÜå ÏÜâÓƒÜ ôÜÏÜ¡å “Üå ‘å ÷àØ †å íÜÜØœÜàØ? †åüêÜå †å ´ÜÜå †å‘ ÆÜÂ‘ÜÓÃÜß ‘ÜçÏÜåÃüÃÜß Óß´Üå. ËÜÜ‘ß èå ´Üå ÆÜØœÜíÜóÜßÚÑÜ ÑÜÜåèÃÜÜ ÆÜÓ †åÏÜ±Üå ÄÜä÷ÏÜÜØ †ÃÜå †ÃÑÜµÜ ÝíÜÄÜ´ÜíÜÜÓ ‘ÓåêÜß œÜœÜÜÚ†ÜåÏÜÜØ ÄÜÜØÁÜß ô‘â êÜÃÜÜ †å‘ †œ“Ü †ÍÑÜÜôÜß ‘åíÜÜ ÆÜÂ¡ÆÜÓ‘ †ÝÍÜÄÜÏÜ³Üß ÆÜåïÜ †ÜíÜß ¡÷åÓ ÝíÜÏÜïÜÚÏÜÜØ ÓôÜ‘ôÜ ÆÜâÓå “å ´Üå ¡åíÜÜ èåíÜàØ “å. ‘Üå‰‘å †åÏÜÃÜå ÆÜâ“ÒàØ ‘å ´ÜÏÜÜÓÜ èåíÜÜ ÏÜÜ±ÜôÜå ÉÓß †ÁÑÜÜÆÜ‘ ³Ü‰ èíÜàØ ¡å‰†å †åíÜàØ ÃÜ³Üß êÜÜÄÜ´ÜàØ? ´ÑÜÜÓå †åÏÜ±Üå ËÜ÷à ôÜÓôÜ èíÜÜËÜ †ÜÆÑÜÜå ÷´ÜÜå. †åÏÜ±Üå ‘ûàØ ‘å, `÷àØ ÃÜÜ ³ÜŒ.' ‘ÜÓ±Ü ïÜàØ? ´ÜÜå ‘÷å, `†ÁÑÜÜÆÜ‘å ¹ÓÓÜåè œÜÜÓ-ÆÜÜØœÜ ‘êÜÜ‘ ôíÜ´ÜØµÜ †ÍÑÜÜôÜ ‘ÓíÜÜå ÆÜ²å.' ËÜ÷à ôÜÏÜèíÜÜ èåíÜß ‘ÜçÏÜåÃü ‘Óß. †ÍÑÜÜôÜ œÜÜêÜà ÓÜƒÜíÜÜÃÜß ´ÜæÑÜÜÓß ÃÜ ÷ÜåÑÜ ´ÜÜå †ÁÑÜÜÆÜ‘ ÃÜ ³ÜíÜÜÑÜ. ¡å‘å †åÏÜÃÜàØ †ÁÑÜÑÜÃÜ ´ÜÜå ôÜ´Ü´Ü œÜÜêÜàØ è ÷´ÜàØ. †åüêÜå ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜß œÜœÜÜÚ ‘Ó´ÜÜ ‘Ó´ÜÜ ËÜü×ÜÚÃ² ÓôÜåêÜÃÜå ÑÜÜ¹ ‘Óå. üÜçêôÜüÜåÑÜ, ³ÜÜåÓÜå ‘å ÏÜÜ‘ÚôÜÃÜåÑÜ ÑÜÜ¹ ‘Óå. †Ü³ÜÚÓ ‘ôêÜÓ ¡åÄÜ †å‘ ÝüÆÆÜ±Üß ÆÜ±Ü ÏÜÜÓß ÆÜÜôÜå êÜƒÜÜíÜåêÜß. †ÜôÜÆÜÜôÜÃÜß ËÜÁÜß íÜÜ´ÜÜå †ÜíÜå †åíÜàØ †åÏÜÃÜàØ †ÁÑÜÑÜÃÜ, †ÃÜíÜÓ´Ü. †åÏÜ±Üå ÏÜÃÜå †å‘íÜÜÓ ÆÜâ“ÒàØ ‘å ´ÜàØ ‘ÜÏÜ ïÜàØ ‘Óå “å? ´ÑÜÜÓå ÏÜÇ ‘ûàØ ‘å †´ÑÜÜÓå ÷àØ ôÜØÆÜÜ¹ÃÜÃÜÜØ ‘ÜÏÜÜå ‘ÓàØ “àØ ÆÜ±Ü ïÜé†Ü´ÜÏÜÜØ †åœÜ.‘å. ‘ÜçêÜåèÏÜÜØ êÜåøœÜÓÓ ËÜÃÑÜÜå †ÃÜå ËÜß¢ ËÜÜèà ÄÜÜØÁÜß ïÜÜØÝ´Ü ÆÜÂÝ´Üó«ÜÃÜ ‘åÃº, †ÏÜ¹ÜíÜÜ¹ÃÜÜå ÏÜØµÜß ËÜÃÑÜÜå. †åüêÜå ÏÜÃÜå ‘÷å ‘å, ´ÜÜå ÆÜ“ß †ÜÆÜ±Üå

ÏÜìíÜÜÃÜàØ ÃÜ’ß è Ó÷åïÜå ‘åÏÜ ‘å ´ÜàØ ÏÜÜÓß èåÏÜ ÏÜÜô´ÜÓ ³ÜÑÜÜå ÃÜå ÷íÜå `ÄÜÜØÁÜß ÆÜßôÜ ÉÜ‹Ã²åïÜÃÜ'ÏÜÜØÑÜ †ÜíÑÜÜå.".". †åÃÜÜå ïÜé†Ü´ÜÃÜÜå ²×ÜÉü †å ÏÜÜÓàØ ‘ÜåÃü×ßËÑÜàïÜÃÜ! †å ´ÜÜå ÄÜÏÏÜ´ÜÃÜß Óß´Üå ÆÜ±Ü †åÏÜÃÜàØ ‘÷åíÜÜÃÜàØ †åÏÜ ÷´ÜàØ ‘å †ÁÑÜÜÆÜ‘ ´ÜÓß‘å èå †ÍÑÜÜôÜ ‘ÓíÜÜå ¡å‰†å †å ¡÷åÓ¢íÜÃÜÏÜÜØ ÆÜ²ÒÜ ÆÜ“ß øÑÜÜØ³Üß ³Ü‰ ïÜ‘íÜÜÃÜÜå? ÆÜ±Ü †åÏÜÃÜÜå †ÍÑÜÜôÜ ´ÜÜå œÜÜêÜà è ÷´ÜÜå! †å‘íÜÜÓ ÏÜÃÜå ÆÜâ“ÒàØ ‘å †´ÑÜÜÓå ¹åïÜÃÜÜ ÓÜè‘ÜÓ±Ü ÝíÜïÜå êÜƒÜÜÑÜåêÜàØ ÃÜíÜàØ ïÜàØ “å? ´ÜÜå †åÏÜÃÜå ÏÜÇ ËÜå-µÜ±Ü ÆÜàô´Ü‘ÜåÃÜÜØ ÃÜÜÏÜ †ÜÆÑÜÜØ ÷´ÜÜØ. ‘ûàØ ‘å ÓèÃÜß ‘Üå«ÜÓßÃÜàØ Potitics in India1 “å. †åÏÜ±Üå ÏÜÜÓß ÆÜÜôÜå êÜƒÜÜíÜß êÜßÁÜàØ. ‘ûàØ ÆÜ±Ü ƒÜÓàØ ‘å ÷àØ ÏÜØÄÜÜíÜßïÜ †ÃÜå íÜÜØœÜßïÜ. ÷íÜå èå íÜƒÜ´Üå ¡²Üå ‘ÜœÜ êÜ‰ÃÜå íÜÜØœÜ´ÜÜ ÷´ÜÜ †å íÜƒÜ´Üå ÆÜ±Ü †å íÜÜØœÜíÜÜ ‡œ“´ÜÜ ÷´ÜÜ. ÃÜíÜÜ êÜåƒÜ‘Üå-ÃÜíÜÜ †ÍÑÜÜôÜß†Üå èå ôÜß¶ÜåÓÃÜÜ ¹ÜÑÜ‘ÜÃÜÜ ÍÜÜÓ´ÜÃÜÜ ÓÜè‘ÜÓ±ÜÃÜå ôÜÏÜŸÑÜÜ ´ÜåÏÜÜØ ÓèÃÜß ‘Üå«ÜÓßÃÜàØ †Ü ÆÜàô´Ü‘ †ÄÜÂ ÷ÓÜåìÏÜÜØ ÏÜâ‘ß ïÜ‘ÜÑÜ †åüêÜå †åÏÜÃÜå ƒÜËÜÓ ÃÜ ÷ÜåÑÜ †åÏÜ ÃÜÝ÷ ÆÜ±Ü 85-86ÃÜß ŒÏÜÓå ÆÜ±Ü ´ÜåÏÜÃÜàØ †Ü †ÁÑÜÑÜÃÜ ¡Óß ÷ÜåÑÜ ´ÜÜå ´ÜåÃÜß ÃÜÜÇÁÜ êÜåíÜß ÆÜ²å. †å ŒÏÜÓå ÆÜ±Ü †åÏÜÃÜàØ ÏÜÜ‡Ã² ´ÜÜå ôÜ´Üåè è, ‘¹ÜœÜ íÜÜØœÜíÜÜ-ÝíÜœÜÜÓíÜÜÃÜÜ ‘ÜÓ±Üå è. †åüêÜå †ÁÑÜÜÆÜ‘ ´ÜÜå ´Üå†Üå †Ü¢íÜÃÜ ÓûÜ è †åíÜàØ ‘÷ß ïÜ‘ÜÑÜ. †åÏÜÃÜÜØ ¡÷åÓ ÍÜÜóÜ±ÜÜåÏÜÜØ ÆÜ±Ü ÝíÜóÜÑÜ ôÜÏÜ¡íÜå, ÝíÜœÜÜÓ ôÜÏÜ¡íÜå.".". †ÃÜå ÷Ü, †åÏÜÜØ ÍÜÜóÜ±ÜÃÜß ËÜÁÜß “üÜ†Üå œÜÜêÜå. (˜ÏÜïÜ:)

ÆÜÂ‘ÜïÜ ÃÜ. ïÜÜ÷ ` ÆÜÂ‘ÜïÜ', ÃÜíÜÓØÄÜÆÜàÓÜ ÆÜÜåôü †ÜçÝÉôÜ ÆÜÜ“ì ÃÜíÜÓØÄÜÆÜàÓÜ, †ÏÜ¹ÜíÜÜ¹-380009

1 ôÜÜÏÜÜÝè‘ ÝíÜ¤ÜÜÃÜ †ÃÜå ôÜØïÜÜåÁÜÃÜ šÜåµÜå ¡±Üß´Üß ôÜØô³ÜÜ Centre for the Study of Devloping SocietyÃÜÜ ô³ÜÜÆÜ‘ ÆÜÂÜåÉåôÜÓ ÓèÃÜß ‘Üå«ÜÓßÃÜÜ †ÃÑÜ ¡±Üß´ÜÜØ ÆÜàô´Ü‘ÜåÏÜÜØ Caste in Indian Politics, Rethinking Democracy †ÃÜå Communalism in Indian PoliticsÃÜÜå ÆÜ±Ü ôÜÏÜÜíÜåïÜ ³ÜÜÑÜ “å.

214

[†ÜçÄÜôü 2013] ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷

ÄÜÜØÁÜß¢ †ÜÁÜàÝÃÜ‘ èÏÜÜÃÜÜÃÜÜ ÷´ÜÜ? †ÜœÜÜÑÜÚ ‘äÆÜÜêÜÜÃÜß íÜÝÓó« ÆÜµÜ‘ÜÓ †ÃÜå ÝíÜœÜÜÓÆÜµÜ `ÝÃÜÓßšÜ‘'ÃÜÜ ´ÜØµÜß ÆÜÂ‘ÜïÜ ÃÜ. ïÜÜ÷ÃÜß †ÜœÜÜÑÜÚ ‘äÆÜÜêÜÜÃÜß ÝíÜïÜåÃÜß ñÜå±ÜßËÜØÁÜ ÏÜàêÜÜ‘Ü´ÜÏÜÜØ †ÜÆÜ±Üå ¡±ÑÜàØ ‘å ¡÷åÓ ¢íÜÃÜÏÜÜØ ‘äÆÜÜêÜÜÃÜßÃÜß †ÃÜå‘ÝíÜÁÜ ÍÜâÝÏÜ‘Ü†Üå ÆÜæ‘ß †å‘ ÏÜ÷¶íÜÃÜß ÍÜâÝÏÜ‘Ü ÄÜÜØÁÜßÝíÜœÜÜÓÃÜÜ ÍÜÜóÑÜ‘ÜÓÃÜß †ÃÜå ´ÜåÏÜÜØ ÆÜ±Ü ÝíÜïÜåóÜ ‘ÓßÃÜå `ÝíÜœÜÜÓß ïÜ‘å †åíÜÜ ÏÜÁÑÜÏÜíÜÄÜÚ ôÜàÁÜß íÜƒÜ´ÜÜåíÜƒÜ´Ü ÄÜÜØÁÜßÝíÜœÜÜÓÃÜå ôÜÏÜÑÜÜÃÜàéÆÜ ÏÜâ‘íÜÜÃÜß Ó÷ß.' èåÏÜÜØ †å‘ ÃÜÜÇÁÜÆÜÜµÜ ÆÜàô´Ü‘ †åüêÜå `Gandhi": His Life and Thought.' ÄÜÜØÁÜß ïÜ´ÜÜË¹ß íÜÓôÜ ¹ÓÏÑÜÜÃÜ ‘åÃº ôÜÓ‘ÜÓÃÜÜ ÆÜÂ‘ÜïÜÃÜ ÝíÜÍÜÜÄÜ ¿ÜÓÜ ÆÜÂ‘ÜÝïÜ´Ü †Ü ÆÜàô´Ü‘ÃÜÜå ÄÜàèÓÜ´Üß †ÃÜàíÜÜ¹ ÃÜíÜ¢íÜÃÜå `ÄÜÜØÁÜß¢": ¢íÜÃÜ †ÃÜå ÝíÜœÜÜÓ' (†ÃÜàíÜÜ¹‘": ÃÜÄÜßÃÜ¹ÜôÜ ÆÜÜÓåƒÜ)éÆÜå 1973ÏÜÜØ ÆÜÂ‘ÜÝïÜ´Ü ‘ÑÜÜåÚ. ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜÜ íÑÜÞø´Ü´íÜ †ÃÜå ÝíÜœÜÜÓ ôÜÜ³ÜåÃÜÜ µÜ±Ü ¹ÜÑÜ‘Ü ‹ÆÜÓÜØ´ÜÃÜÜ ÆÜÝÓœÜÑÜôÜØËÜØÁÜÃÜÜ †‘ÚéÆÜå ËÜå ƒÜØ²ÜåÏÜÜØ íÜ÷ÇœÜÜÑÜåêÜÜ 52 êÜåƒÜÜå †ÃÜå 15 ÆÜÝÓÝïÜóüÜåÏÜÜØ ‹¶ÜÏÜÜå¶ÜÏÜÏÜÜØ ô³ÜÜÃÜ ÆÜÜÏÜå †åíÜÜå †Ü êÜåƒÜ ÃÜíÜß ÆÜå°ßÃÜå ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜå ÃÜíÜß ÃÜèÓå ¡åíÜÜ ÆÜÂåÓß ¡ÑÜ “å.

ïÜË¹Üå, ƒÜÜôÜ ‘ÓßÃÜå ÍÜÜíÜíÜÜœÜ‘ ïÜË¹Üå, ™Ü±Üß íÜÜÓ ´ÜåÏÜÃÜÜ †³ÜÚÃÜÜ ÆÜâÓÜ ¤ÜÜÃÜ íÜÄÜÓ íÜÆÜÓÜÑÜ “å. ÁÜÏÜÚ †ÃÜå ÓÜè‘ÜÓ±ÜÏÜÜØ †ÜíÜàØ íÜÁÜÜÓå ËÜÃÜå “å. ÁÜÏÜÚÏÜÜØ ‰òÜÓ, ¹åíÜ´ÜÜ, ¹åíÜ¹â´Ü, ôÜå´ÜÜÃÜ, ôíÜÄÜÚ †ÃÜå ÃÜÓ‘ èåíÜÜ ïÜË¹Üå †ÃÜå ÓÜè‘ÜÓ±ÜÏÜÜØ ˜ÜØÝ´Ü, êÜÜå‘ïÜÜ÷ß, ôÜÓÏÜàƒÜ´ÑÜÜÓïÜÜ÷ß, ôÜÏÜÜèíÜÜ¹, ÏÜÜøôÜÚíÜÜ¹, ñÜÏÜ¢íÜß, ÆÜàÃÜÓà´³ÜÜÃÜíÜÜ¹, ÆÜÂ´ÑÜÜ™ÜÜ´Ü †ÃÜå ôÜØô‘äÝ´Ü èåíÜÜ ïÜË¹Üå ÝïÜÝ³ÜêÜÆÜ±Üå íÜÆÜÓÜÑÜ “å. †Ü ôÜØÝ¹ÄÁÜ´ÜÜÃÜå ‘ÜÓ±Üå ™Ü±Üß íÜÜÓ ÝíÜœÜÜÓÏÜÜØ ÄÜÜåüÜìÜå ÆÜå¹Ü ³ÜÜÑÜ “å. ™Ü±Üß íÜÜÓ †ÜÆÜ±ÜÃÜå †å è ÃÜ³Üß ôÜÏÜ¡´ÜàØ ‘å èå œÜœÜÜÚ ‘ÓÃÜÜÓÜ†Üå †Ü ïÜË¹Üå íÜÜÆÜÓå “å ´Üå†Üå œÜÜå’ôÜ ‘ÑÜÜ †³ÜÚÏÜÜØ íÜÜÆÜÓå “å. ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜÜ üß‘Ü‘ÜÓÜå ™Ü±Üß íÜÜÓ †åÏÜÃÜå ÆÜÂ´ÑÜÜ™ÜÜ´Üß, ÏÜâ²ß¹ÜÓÜåÃÜÜ †ÃÜå ôÜÜÏÜÂÜŸÑÜíÜÜ¹ß†ÜåÃÜÜ ÝÏÜµÜ ‘÷å “å. †åÏÜÃÜÜ íÜÁÜà ‹¹ÜÓ üß‘Ü‘ÜÓÜå †åÏÜÃÜå ÆÜàÃÜÓà´³ÜÜÃÜíÜÜ¹ß ´ÜÓß‘å íÜ±ÜÚíÜå “å. ‘åüêÜß‘ íÜÜÓ ÄÜÜØÁÜß¢ †ÃÜå èíÜÜ÷ÓêÜÜêÜÃÜß ôÜÓƒÜÜÏÜ±Üß ‘ÓíÜÜÏÜÜØ †ÜíÜå “å. èíÜÜ÷ÓêÜÜêÜ †ÜÁÜàÝÃÜ‘ ÷´ÜÜ †ÃÜå ÄÜÜØÁÜß¢, †Ü‘ÓÜå ïÜË¹ ÃÜ íÜÜÆÜÓß†å ´ÜÜå, ÆÜàÃÜÓà´³ÜÜÃÜíÜÜ¹ß ÷´ÜÜ †åÏÜ ‘÷åíÜÜÏÜÜØ †ÜíÜå “å. †Ü Óß´Üå ÏÜ÷¶íÜÃÜÜ ÏÜÜ±ÜôÜÜåÃÜàØ íÜÄÜßÚ‘Ó±Ü ‘ÓíÜÜÏÜÜØ ¡åƒÜÏÜ “å. ‘Üå‰ †åÏÜ ÆÜ±Ü ÆÜâ“ß ïÜ‘å ‘å ËÜà½, ÏÜ÷ÜíÜßÓ †ÃÜå ÝƒÜÂô´Ü ÃÜíÜÜ èÏÜÜÃÜÜÃÜÜ ÷´ÜÜ ƒÜÓÜ? ŸÑÜÜØ ôÜàÁÜß ´ÜåÏÜÃÜÜ ¢íÜÃÜ †ÃÜå ‹ÆÜ¹åïÜÃÜÜå ÏÜÜÃÜíÜ¡´ÜÃÜå ÏÜÜüå ‘ïÜÜå †³ÜÚ ÷ÜåÑÜ ´ÑÜÜØ ôÜàÁÜß ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷ [†ÜçÄÜôü 2013]

´Üå†Üå †ÜÁÜàÝÃÜ‘ ÄÜ±ÜÜÑÜ. èíÜÜ÷ÓêÜÜêÜÃÜÜ ÝíÜœÜÜÓÃÜÜå °ÜØœÜÜå ÆÜÝÿÜÏÜÃÜÜå ÷´ÜÜå. ´ÜåÏÜÃÜß ¢íÜÃÜÀÝóü †ÝÃÜÝÿÜ´Ü ÷´Üß, ‘Üå‰ íÜÜÓ ÍÜÜÓ´ÜßÑÜ ´ÜÜå ‘Üå‰ íÜÜÓ ÆÜÝÿÜÏÜÃÜß. ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜÜ ÝíÜœÜÜÓ, ÍÜÜÓ´ÜÃÜÜ êÜÜå‘ÜåÃÜß ÍÜÜóÜÜÏÜÜØ íÑÜø´Ü ³ÜÑÜåêÜÜ ÷´ÜÜ †ÃÜå ÆÜÝÿÜÏÜÃÜß ™Ü±Üß †ôÜÓÜå “´ÜÜØ ÆÜÂÁÜÜÃÜÆÜ±Üå ÍÜÜÓ´ÜßÑÜ ÷´ÜÜ. ÆÜ±Ü ¡å †ÜÆÜ±Üå ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜÜ ÝíÜœÜÜÓ ÑÜÜåÄÑÜ ôÜØ¹ÍÜÚÏÜÜØ ôÜÏÜèíÜÜ ÷ÜåÑÜ ´ÜÜå †ÜÆÜ±Üå `†ÜÁÜàÝÃÜ‘' ïÜË¹ÃÜÜå ÑÜÜåÄÑÜ †³ÜÚ ÃÜ’ß ‘ÓíÜÜå ¡å‰†å. ™Ü±Üß íÜÜÓ †å ïÜË¹ ËÜåíÜ²Ü †³ÜÚÏÜÜØ íÜÆÜÓÜÑÜ “å. ÍÜÜÓ´ÜÏÜÜØ †å ïÜË¹ †åíÜÜ ÏÜÜ±ÜôÜÃÜå ÏÜÜüå íÜÆÜÓÜÑÜ “å èåÃÜàØ ËÜÜû ¢íÜÃÜ ÆÜÝÿÜÏÜÃÜß °ËÜÃÜàØ, ‘÷åíÜÜ´ÜÜ ÏÜâ²ßíÜÜ¹ß ‘å ôÜÜÏÑÜíÜÜ¹ß ÆÜÝÿÜÏÜÃÜß °ËÜÃÜàØ ÷ÜåÑÜ “å.".". ÏÜÇ †å‘ ÏÜ÷¶íÜÃÜÜ †ÏÜêÜ¹ÜÓÃÜß ÆÜ´ÃÜßÃÜå ÍÜÜåèÃÜÃÜÜ üåËÜêÜ ‹ÆÜÓ ËÜåôÜßÃÜå †å‘ ‘ÜØüÜå †ÃÜå †å‘ “Óß †³ÜíÜÜ †å‘ œÜÏÜœÜÜå †ÃÜå †å‘ ‘ÜØüÜå íÜÜÆÜÓíÜÜÃÜå ËÜ¹êÜå ËÜå ‘ÜØüÜ íÜÜÆÜÓ´Üß ¡å‰ “å. †ÜÁÜàÝÃÜ‘ÜåÃÜÜå †Ü †å‘ ÆÜÂ‘ÜÓ ³ÜÑÜÜå. ËÜß¡å ÆÜÂ‘ÜÓ †åíÜÜ ÏÜÜ±ÜôÜÜåÃÜÜå “å èåÏÜÃÜß ¢íÜÃÜ ÝíÜïÜåÃÜß ÀÝóü ËÜàÝ½ÆÜÂÁÜÜÃÜ, ´Ü‘ÚôÜØÄÜ´Ü, íÜæ¤ÜÜÝÃÜ‘, êÜÜå‘ïÜÜ÷ßÃÜå †ÃÜàéÆÜ †ÃÜå ôÜÏÜ´ÜÜíÜÜ¹ß ÷ÜåÑÜ “å. †å ´ÜÜå ‹™ÜÜ²àØ è “å ‘å ÄÜÜØÁÜß¢ ÆÜ÷åêÜÜ ÆÜÂ‘ÜÓÃÜÜ †åüêÜå ‘å `‘Üå‰ ÷æ' ÆÜÂ‘ÜÓÃÜÜ †ÜÁÜàÝÃÜ‘ ÃÜ÷Üå´ÜÜ. ´ÜÜå ÆÜ“ß †å†Üå ËÜß¡ ÆÜÂ‘ÜÓÃÜÜ †ÜÁÜàÝÃÜ‘ ÷´ÜÜ ‘å ‘åÏÜ †å ¡åíÜÜÃÜàØ Ó÷å “å. ´Üå†Üå ´Ü‘ÚôÜØÄÜ´Ü ÝíÜœÜÜÓÏÜÜØ ÏÜÜÃÜ´ÜÜ 215

÷´ÜÜ ƒÜÓÜ?.".". ´Üå†Üå ‰òÜÓÏÜÜØ ÏÜÜÃÜ´ÜÜ ÷´ÜÜ, ÆÜ±Ü ´ÜåÃÜàØ †Ýô´Ü´íÜ ´Ü‘ÚôÜØÄÜ´Ü Óß´Üå ÆÜÜå´Üå ôÜÜÝËÜ´Ü ‘Óß ïÜ‘å †åÏÜ ÃÜ³Üß †åÏÜ ôíÜß‘ÜÓ´ÜÜ ÷´ÜÜ. †åÏÜÃÜå ÏÜÃÜ ôÜ´ÑÜ †å è ‰òÜÓ. ÃÜßÝ´ÜÝÃÜÑÜÏÜ †å è ‰òÜÓ. ´Üå†Üå †åÏÜ ÏÜÜÃÜ´ÜÜ ‘å èå ‘Üå‰ ÃÜßÝ´ÜÝÃÜÑÜÏÜÏÜÜØ ÏÜÜÃÜ´ÜÜå ÷ÜåÑÜ †å †ÜÁÑÜÜÞ´ÏÜ‘ †ÃÜå ÁÜÏÜÚÝÃÜó« ÄÜ±ÜÜÑÜ. †å ÃÜßÝ´ÜÝÃÜÑÜÏÜ ‘Üå‰ ÄÜàÉÜÏÜÜØ ‘å ‘Üå‰ ÆÜíÜÚ´ÜÃÜß üÜåœÜå Ó÷ßÃÜå ÃÜ †ÜœÜÓß ïÜ‘ÜÑÜ, †åÏÜ ´Üå†Üå ÏÜÜÃÜ´ÜÜ. †å ÏÜÜ±ÜôÜÃÜß ôÜÏÜÜèÏÜÜØÃÜß †å‘å†å‘ ÆÜÂíÜäÝ¶ÜÏÜÜØ ÆÜÂÄÜü ³ÜíÜÜå ¡å‰†å. ´Üå†Üå ÆÜÜå´Üå Õ÷¹à, ÁÜÏÜÚÃÜÜ ÝíÜÝÁÜ†Üå †ÃÜå Ý˜ÑÜÜ‘ÜØ²Üå ÆÜÜì´ÜÜ ÃÜ÷Üå´ÜÜ. ´Üå†Üå ÷Üåìß ôÜàÁÁÜÜØ ´ÜåÃÜÜ ´Ü÷åíÜÜÓÜå ‘å ‹´ôÜíÜÜå ÆÜÜì´ÜÜ ÃÜ÷Üå´ÜÜ. ŸÑÜÜÓå èíÜÜ÷ÓêÜÜêÜ ÷ÜåìßÃÜÜ ‹´ôÜíÜÏÜÜØ †å‘ ÄÜÜÏÜ²ÜÃÜÜ ÏÜÜ±ÜôÜÃÜß èåÏÜ è ÍÜÜÄÜ êÜå´ÜÜ †ÃÜå †åÏÜ ÏÜÜÃÜ´ÜÜ ‘å †å³Üß êÜÜå‘ôÜØÆÜ‘Ú ôÜÁÜÜÑÜ “å. ÄÜÜØÁÜß¢ ÝÃÜÄÜàÚ±Ü ÝÃÜÓÜ‘ÜÓ ‰òÜÓÏÜÜØ ÏÜÜÃÜ´ÜÜ ÷´ÜÜ. †å†Üå ôÜ´ÑÜ †å è ‰òÜÓ “å †åÏÜ ‘÷å´ÜÜ ÷´ÜÜ †åüêÜå †å³Üß ËÜßèàØ ÷Üå‰ ÆÜ±Ü ÃÜ ïÜ‘å. ÆÜ±Ü ‰òÜÓÃÜå ÏÜÜÃÜíÜÜ³Üß ´Ü‘ÚÃÜå †ÃÜå ÝíÜ¤ÜÜÃÜÃÜå ‘Ø‰ íÜÜØÁÜÜå †ÜíÜå “å? ËÜÁÜÜ è ÏÜÜåüÜ ÝíÜ¤ÜÜÃÜß†Üå ‘Ø‰ ÃÜÜÝô´Ü‘ ÃÜ³Üß. ´Üå†Üå †åÏÜ ÏÜÜÃÜå “å ‘å ÝíÜ¤ÜÜÃÜÃÜå †ÜÝ¹‘ÜÓ±Ü ôÜÜ³Üå †³ÜíÜÜ èåÃÜå ÆÜÜå´ÜÜÃÜå ‘Üå‰ ‘ÜÓ±Ü ÃÜ³Üß ´ÜåíÜÜ ‘ÜÓ±Ü ôÜÜ³Üå ”Ü”ß ÝÃÜôËÜ´Ü ÃÜ³Üß. ƒÜÓàØ ¡å´ÜÜØ, †ÜèÃÜÜ ÝíÜ¤ÜÜÃÜß†Üå†å ´ÜÜå ‘ÜÓ±ÜÃÜÜå ƒÑÜÜêÜ è ÉÄÜÜíÜß ¹ßÁÜÜå “å. ´Üå†Üå ´ÜÜå Éø´Ü ´ÜÆÜÜôÜ ‘ÓßÃÜå ÆÜÝÓíÜ´ÜÚÃÜ êÜÜíÜÃÜÜÓ ÆÜÂÝ˜ÑÜÜ ïÜÜåÁÜß ‘Ü°å “å. ÃÑÜâüÃÜ, †Ü‡ÃôüÜ‡ÃÜ, èÄÜ¹ßïÜœÜØº ËÜÜå”, ÓÜÏÜÃÜ íÜÄÜåÓå èåíÜÜ ÏÜ÷ÜÃÜ †ÃÜå ÝíÜƒÑÜÜ´Ü ÝíÜ¤ÜÜÃÜß†Üå ‰òÜÓ ÏÜÜÃÜíÜÜÃÜÜ ÆÜšÜÃÜÜ “å. Éø´Ü ´Üå†Üå ÆÜÜå´ÜÜÃÜß ÆÜÂÑÜÜåÄÜïÜÜìÜÏÜÜØ ‰òÜÓÃÜå ÃÜ÷Üå´ÜÜ êÜ‰ è´ÜÜ †ÃÜå ´Üå†ÜåÃÜß ïÜÜåÁÜ ` ôÜ´ÑÜ' ÏÜÜüå ÷´Üß, èå ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜÜ ÏÜ´Üå ‰òÜÓ “å. ôÜÜœÜß íÜÜ´Ü ´ÜÜå †å “å ‘å, ¹àÝÃÜÑÜÜÃÜÜ ÏÜÜåüÜ ÏÜÜåüÜ ÝíÜ¤ÜÜÃÜß†Üå ÆÜÜå´Üå èåÃÜå ÆÜÂÑÜÜåÄÜïÜìÜÏÜÜØ ïÜÜåÁÜß ‘Ü°ß ïÜ‘å ´ÜåÃÜÜ ‘Ó´ÜÜØ ‘Üå‰ ‹œœÜ´ÜÓ ïÜÞø´ÜÏÜÜØ ÏÜÜÃÜ´ÜÜ ÷ÜåÑÜ “å. ôÜÜœÜÜå ÝíÜ¤ÜÜÃÜß ÃÜÏÜÂ´ÜÜ³Üß ÍÜÑÜÜåÚ ÍÜÑÜÜåÚ ÷ÜåÑÜ “å. ´Üå ´ÜÜå ¡±Üå “å ‘å ¤ÜÜÃÜÃÜàØ šÜåµÜ ´ÜÜå †±ÜƒÜå²ÒÜ ôÜÜÄÜÓ èåíÜàØ “å 216

†ÃÜå ´ÜåÃÜÜ ÷³Üåìß èåíÜ²Ü ‘ÜØ«Ü ‹ÆÜÓ ÆÜÜå´ÜÜÃÜå ´ÜÜå ‘åíÜì ³ÜÜå²ß ÏÜ÷ÜÏÜâêÜß Ý“ÆÜÜåêÜß ÍÜåÄÜß ‘ÓíÜÜÃÜÜå †ÝÁÜ‘ÜÓ ÆÜÂÜÆ´Ü ³ÜÑÜÜå “å. ÝíÜ¤ÜÜÃÜ ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜ ôÜÜÁÜ‘ÃÜå Éø´Ü ÃÜÏÜÂ´ÜÜ è ÃÜ³Üß ïÜßƒÜíÜ´ÜàØ, ÆÜ±Ü †å ´ÜåÏÜÃÜå †å ÆÜ±Ü ïÜßƒÜíÜå “å ‘å ÝíÜ¤ÜÜÃÜ †å‘ †å‘ ÆÜÄÜêÜàØ †ÜÄÜì íÜÁÜå “å ´ÜåÏÜ ´ÜåÏÜ ÝíÜòÜÃÜàØ Ó÷ôÑÜ íÜÁÜà ÃÜå íÜÁÜà ÄÜ÷ÃÜ ËÜÃÜ´ÜàØ ¡ÑÜ “å. †Ü ËÜÁÜÜ ÄÜà±ÜÜå †ÜÁÑÜÜÞ´ÏÜ‘ “å. †å³Üß ÝíÜÓà½ ôÜÜÏÜÜÃÑÜ ÏÜÜ±ÜôÜÃÜàØ ÝíÜòÜ íÜÁÜÜÓå ôÜÓì “å. ´Üå†Üå ´ÜÜå †åüêÜàØ ôÜÏÜèå “å ‘å †Ü³Üß ``èå ‘ÜØ‰ “å'' ´Üå †å‘ †³ÜíÜÜ †ÃÜå‘ ‰òÜÓÃÜß ôÜÓè´Ü “å. †å †å‘ÃÜå †³ÜíÜÜ †ÃÜå‘ÃÜå ÆÜÂÜ³ÜÚÃÜÜ³Üß †ÃÜå ÁÜÏÜÚïÜÜôµÜÜåÏÜÜØ è±ÜÜíÜåêÜ ÝíÜÝÁÜ †ÃÜå ‘ÏÜÚ‘ÜØ²Üå ÆÜÜìíÜÜ³Üß ÆÜÂôÜÃÃÜ ‘Óß ïÜ‘ÜÑÜ “å. †å ÆÜ“ß ÆÜ±Ü ¡å ÍÜÜåÄÜíÜíÜÜÃÜàØ †ÜíÜå ´ÜÜå ´Üå†Üå ÆÜÜå´ÜÜÃÜàØ ÍÜÜÝíÜ, ÃÜôÜßËÜ, Ý‘ôÏÜ´Ü †åíÜàØ “å †åÏÜ ÏÜÜÃÜß ÏÜÃÜ ÏÜÃÜÜíÜå “å. ÄÜÜØÁÜß¢ ÝíÜ¤ÜÜÃÜÏÜÜØ ÏÜÜÃÜ´ÜÜ ÷´ÜÜ ƒÜÓÜ? †Óå, ÄÜÜÏÜ²ÜÃÜÜå ƒÜå²â´Ü †ÃÜå ‘àØÍÜÜÓ ôÜàÁÁÜÜØ ÝíÜ¤ÜÜÃÜÏÜÜØ ÏÜÜÃÜ´ÜÜå ÷ÜåÑÜ “å. ‰òÜÓÏÜÜØ ÏÜÜÃÜ´ÜÜå ÷ÜåíÜÜ “´ÜÜØ ÄÜÜÏÜ²ÜÃÜÜå ƒÜå²â´Ü ÆÜÜå´Üå èå ‘Ø‰ ÝíÜ¤ÜÜÃÜ ¡±Ü´ÜÜå ÷ÜåÑÜ “å ´Üå ËÜÁÜàØ ÆÜÜå´ÜÜÃÜß èÏÜßÃÜ ƒÜå²íÜÜÏÜÜØ íÜÜÆÜÓ´ÜÜå ÷ÜåÑÜ “å. †åíÜàØ è ‘àØÍÜÜÓÃÜàØ ÆÜ±Ü “å. ´Üå †åÏÜ ÃÜ³Üß ÏÜÜÃÜ´ÜÜå ‘å ÏÜÜüß †ÜíÜß †åüêÜå ‰òÜÓÃÜå ÆÜÂÜ³ÜÚÃÜÜ ‘ÓíÜÜ ÏÜÜµÜ³Üß ™Ü²Ü †ÃÜå Šü ËÜÃÜß èïÜå. †åÏÜÜØ ¹ÜåóÜ †åüêÜÜå “å ‘å †å ÄÜÜÏÜ²ÜÃÜÜ ÏÜÜ±ÜôÜÜå èåÏÜ ‰òÜÓÏÜÜØ ÏÜÜÃÜå “å ´ÜåÏÜ ´ÜåÏÜÃÜß †ÜôÜÆÜÜôÜ ôÜæ‘Ü†Üå³Üß ÆÜå¹Ü ³ÜÑÜåêÜÜ ¡´Ü ¡´ÜÃÜÜ íÜ÷åÏÜÜåÏÜÜØ ÆÜ±Ü ÏÜÜÃÜå “å, †ÃÜå ´Üå íÜ÷åÏÜÜå ÝíÜ¤ÜÜÃÜÃÜÜ †ÃÜå ´Ü‘ÚôÜØÄÜ´Ü ÝíÜœÜÜÓÃÜÜ ÝíÜÓÜåÁÜß ÷ÜåíÜÜÃÜÜå ôÜØÍÜíÜ “å. .".".ÆÜ±Ü ÝíÜ¤ÜÜÃÜ †åüêÜå ïÜàØ ´Üå ôÜÏÜèíÜÜÃÜÜå †ÜÆÜ±Üå ÆÜÂÑÜ´ÃÜ ‘Óß†å. ôÜÜæ³Üß ÆÜ÷åêÜß íÜÜ´Ü †å ‘å ÝíÜ¤ÜÜÃÜ †å ÏÜÜÃÜíÜ¤ÜÜÃÜ ÆÜÂÜÆ´Ü ‘ÓíÜÜÃÜß †ÃÜå ´ÜåÃÜå †ÜÄÜì íÜÁÜÜÓíÜÜÃÜß †å‘ ´ÜÆÜÜôÜ ÆÜ½Ý´Ü “å. †å ÆÜ½Ý´Ü ÝÃÜÓßšÜ±Ü, ´ÜÆÜÜôÜ, ÆÜÂÑÜÜåÄÜ, †ÃÜàÍÜíÜ †ÃÜå èéÓ è±ÜÜÑÜ ´ÑÜÜØ ÆÜä³Ü’Ó±ÜÃÜÜå ‹ÆÜÑÜÜåÄÜ ‘Óå “å. ÝíÜ¤ÜÜÃÜÃÜß ËÜß¢ ËÜÜèà †å “å ‘å, †å †åíÜÜ ÝôÜ½ÜØ´Ü ‘å ÝÃÜÑÜÏÜ ÓœÜå “å èå †ÏÜà‘ íÜÄÜÚÃÜß ÆÜÂÜ‘äÝ´Ü‘ ™ÜüÃÜÜ†ÜåÃÜå êÜÜÄÜà ÆÜ²å “å †ÃÜå ¤ÜÜÃÜÃÜß [†ÜçÄÜôü 2013] ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷

´Ü‘ÚôÜØÄÜ´Ü ôÜÏÜèâ´Üß †ÜÆÜå “å. ´ÜÆÜÜôÜÃÜß ÆÜ½Ý´ÜÃÜÜ èåüêÜàØ è †ÜÃÜàØ ÆÜ±Ü ÏÜ÷¶íÜ “å. †Ü ÝÃÜÑÜÏÜ ÓœÑÜÜ íÜÄÜÓ †ÃÜå ¤ÜÜÃÜÃÜß ´Ü‘ÚôÜØÄÜ´Ü ôÜÏÜèâ´Üß íÜÄÜÓ ÆÜÂ´ÑÜå‘ ïÜÜÓßÝÓ‘ ‘å ÏÜÜÃÜÝôÜ‘ ÍÜÜæÝ´Ü‘ ÆÜ¹Ü³ÜÚ †å‘êÜß †üâêÜß ÷‘ß‘´Ü ´ÜÓß‘å è Ó÷åïÜå. ¡å †ÜÆÜ±Üß ´ÜÆÜÜôÜÃÜå ÆÜÝÓ±ÜÜÏÜå ‘Üå‰ ôÜÜÏÜÜÃÑÜ ÝÃÜÑÜÏÜ ÝÃÜóÆÜÃÃÜ ÃÜ ³ÜÜÑÜ ´ÜÜå ÏÜÜ±ÜôÜå œÜÜåƒÜÜÃÜß ¡´Ü ‘åíÜß “å ´Üå ¡±ÜíÜÜ ÏÜÜüå ÄÜâ±ÜÏÜÜØÃÜÜå †å‘å†å‘ ¹Ü±ÜÜå ´ÜÆÜÜôÜíÜÜå ÆÜ²å. †å Þô³ÜÝ´ÜÏÜÜØ †ÜÆÜ±Üå ôÜÏÜÃíÜÑÜ ‘å ÃÜíÜÓœÜÃÜÜ ‘Óß ÃÜ ïÜ‘ß†å. ÝíÜ¤ÜÜÃÜÃÜß µÜß¢ ËÜÜèà †å “å ‘å, †Ü Óß´Üå ÆÜÂÜÆ´Ü ‘ÓåêÜÜ ¤ÜÜÃÜÃÜÜå †å íÑÜíÜ÷ÜÓÏÜÜØ ‹ÆÜÑÜÜåÄÜ ‘Óå “å. †åÃÜàØ è ÃÜÜÏÜ ÑÜØµÜÝíÜ¾Ü †ÃÜå ÝïÜêÆÜ, èåÃÜå ¡åÓå ÝíÜ¤ÜÜÃÜ íÜÓÜì, íÜßèìß, œÜàØËÜ‘´íÜ íÜÄÜåÓå èåíÜß ‹ÆÜÑÜÜåÄÜß íÜô´Üà†Üå †³ÜíÜÜ †±Üà †ÃÜå ÷Ü‡²×ÜåèÃÜ ËÜÜçÏËÜ èåíÜß ÝíÜÃÜÜïÜ‘ íÜô´Üà†Üå ÆÜå¹Ü ‘Óß ïÜ‘å “å. †ÜíÜß Óß´Üå ÆÜÂÑÜÜå¡ÑÜåêÜàØ ÝíÜ¤ÜÜÃÜ ‘åíÜì ïÜÞø´Ü ÆÜâÓß ÆÜÜ²å “å. ÆÜ±Ü †å ïÜÞø´ÜÃÜÜå ÏÜÜÃÜíÜ¡´ÜÃÜß ÆÜÂÄÜÝ´Ü ÏÜÜüå ïÜß Óß´Üå ‹ÆÜÑÜÜåÄÜ ‘ÓíÜÜå †å ÆÜÂÁÜÜÃÜÆÜ±Üå ôÜÜÏÜÜÝè‘, ÃÜæÝ´Ü‘ †ÃÜå †ÜÁÑÜÜÞ´ÏÜ‘ ÆÜÂþÜ “å. ÄÜÜØÁÜß¢ ÆÜÜå´Üå èå ‘ÜÑÜÜåÚ ‘ÓíÜÜ ÏÜÜÄÜ´ÜÜ ÷´ÜÜ ´ÜåÃÜÜ ÆÜÂ´ÑÜåÃÜÜ †ÝÍÜÄÜÏÜÃÜß ËÜÜËÜ´ÜÏÜÜØ †å†ÜåÃÜß ÀÝóü íÜæ¤ÜÜÝÃÜ‘ ÷´Üß ‘å ‘åÏÜ ´Üå †ÜÆÜ±Üå ¡å‰†å. Õ÷¹àô´ÜÜÃÜÃÜÜØ êÜÜƒÜÜå ÄÜÜÏÜ²ÜØ†ÜåÏÜÜØ íÜôÜ´ÜÜ ËÜå‘ÜÓ †ÃÜå †ÁÜÚËÜå‘ÜÓ, †ÁÜÚÍÜâƒÑÜÜ †ÃÜå †ÁÜÜÚ ‹™ÜÜ²Ü ‘ÓÜå²Üå ÏÜÜ±ÜôÜÜåÃÜå ´Üå†Üå ‘ÜÏÜ ÆÜâÓàØ ÆÜÜ²íÜÜ ‡œ“´ÜÜ ÷´ÜÜ. ´Üå†Üå †åÏÜ ÏÜÜÃÜ´ÜÜ ÷´ÜÜ ‘å ÓÇÝüÑÜÜÃÜå †ÃÜå ËÜß¡ ÄÜä÷ †ÃÜå ÄÜÂÜÏÜÜå¾ÜåÄÜÜåÃÜå ÉÓß ôÜ¢íÜÃÜ ‘ÓíÜÜ³Üß †Ü ³Ü‰ ïÜ‘å. ÄÜÜØÁÜß¢ èå ôÜÜÏÜÜÝè‘ ÆÜÂþÜÃÜå ‹‘åêÜíÜÜ ÏÜÜÄÜ´ÜÜ ÷´ÜÜ ´ÜåÃÜå ËÜÜèà†å ÓÜƒÜßÃÜå †ÃÜå ÝíÜíÜå‘ íÜÄÜÓ ¡å †ÜÃÜÜå ÝíÜœÜÜÓ ‘ÓíÜÜÏÜÜØ †ÜíÜå ´ÜÜå ÑÜØµÜœÜÜÝêÜ´Ü ÏÜÜåüß ÏÜÜåüß ÝÏÜêÜÜå †ÃÜå ‘ÜÓƒÜÜÃÜÜØ†ÜåÃÜÜ †Ü èÏÜÜÃÜÜÏÜÜØ †å ` ÆÜÂ´ÑÜÜ™ÜÜ´Üß' ` ÆÜàÃÜÓà´³ÜÜÃÜíÜÜ¹ß', ` ÏÜÜÃÜíÜÆÜÂÄÜÝ´Ü-ÝíÜÓÜåÁÜß', ` ÆÜÂÄÜÝ´ÜÃÜÜ ™ÜÝ²ÑÜÜìÃÜÜ ‘ÜØüÜÃÜå ÆÜÜ“Ü ÉåÓíÜíÜÜ èåíÜàØ' †ÃÜå †ÜèÃÜÜ ‘÷åíÜÜ´ÜÜ †ÜÁÜàÝÃÜ‘´ÜÜíÜÜ¹ß†ÜåÃÜå ËÜßèàØ èå ‘Üå‰ ÃÜÜÏÜ †ÜÆÜíÜàØ ÷ÜåÑÜ ´Üå †ÜÆÜß ïÜ‘ÜÑÜ †åíÜàØ êÜÜÄÜå. íÜÓÜìÃÜß ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷ [†ÜçÄÜôü 2013]

ïÜÜåÁÜ ³Ü‰ †ÃÜå ´ÜåÃÜÜå ‹¾ÜåÄÜÏÜÜØ ‹ÆÜÑÜÜåÄÜ ³ÜíÜÜ ÏÜÜØ²ÒÜå ´Üå ÆÜ÷åêÜÜØ ÆÜâíÜÚÏÜÜØ †ÃÜå ÆÜÝÿÜÏÜÏÜÜØ ËÜØÃÜå «å‘Ü±Üå é †ÃÜå ¥ÃÜ ‘ÜØ´ÜíÜàØ †ÜíÜïÑÜ‘ ÷´ÜàØ. †ÜÁÜàÝÃÜ‘ èÏÜÜÃÜÜÏÜÜØ ÓÇÝüÑÜÜÃÜå †ÃÜå ËÜß¡ ‹¾ÜåÄÜÜåÃÜå ÉÓß ¹ÜƒÜêÜ ‘ÓíÜÜ †å †ÜíÜïÑÜ‘ ÷´ÜàØ ƒÜÓàØ? ÷Ü, †å‘ †³ÜÚÏÜÜØ †å †ÜíÜïÑÜ‘ ‘ÏÜÚ ÷´ÜàØ, ÆÜ±Ü ÍÜâ´Ü‘ÜìÏÜÜØ èå †³ÜÚÏÜÜØ †å †ÜíÜïÑÜ‘ ÷´ÜàØ ´Üå †³ÜÚÏÜÜØ ÃÜ÷Î. †å ÍÜÜæÝ´Ü‘ ÀÝóü†å †ÜíÜïÑÜ‘ ÃÜ÷Üå´ÜàØ ÆÜ±Ü ËÜå‘ÜÓß †ÃÜå †ÁÜÚËÜå‘ÜÓßÏÜÜØ³Üß ÆÜå¹Ü ³Ü´Üß ™ÜÜåÓ ÄÜÓßËÜßÃÜàØ ¡å ÝÃÜíÜÜÓ±Ü ‘ÓíÜàØ ÷ÜåÑÜ ´ÜÜå ÃÜæÝ´Ü‘, ôÜÜÏÜÜÝè‘, †ÜÝ³ÜÚ‘ †ÃÜå ÓÜè‘ßÑÜ ÀÝóü†å †å †ÜíÜïÑÜ‘ ÷´ÜàØ. ÆÜ±Ü †Ü íÜô´ÜàÃÜå ÆÜ±Ü ÄÜÜØÁÜß¢†å íÜæ¤ÜÜÝÃÜ‘ Óß´Üå ÷Ü³Ü ÁÜÓß ÷´Üß ƒÜÓß? †ÏÜå ÆÜ÷åêÜÜØ è±ÜÜíÜß ÄÜÑÜÜ ´Üå ÆÜÂÏÜÜ±Üå, èå ‘Üå‰ ÝíÜ¤ÜÜÃÜß ‘å ‘ÜÓßÄÜÓ †åíÜÜå ÓÇÝüÑÜÜå ïÜÜåÁÜß ‘Ü°å, èå íÜÁÜà ôÜâ´ÜÓ †ÜÆÜå †ÃÜå èå ÄÜÜÏÜ²ÜÏÜÜØ ËÜÃÜÜíÜß †ÃÜå ôÜÏÜÜÓß ïÜ‘ÜÑÜ, ´ÜåÃÜå ´ÜåÏÜ±Üå †å‘ êÜÜƒÜ éÝÆÜÑÜÜÃÜàØ ‡ÃÜÜÏÜ †ÜÆÜíÜÜÃÜß ¡÷åÓÜ´Ü ‘Óß ÷´Üß. íÜìß, ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜÜ †ÜÝ³ÜÚ‘ ÝíÜœÜÜÓÜåÃÜß œÜœÜÜÚ ¹ÓÏÑÜÜÃÜ †ÏÜå ‘÷ß ÄÜÑÜÜ “ß†å ´Üå ÆÜÂÏÜÜ±Üå, ´ÜåÏÜÃÜå íÜßèìßÃÜÜ ‹´ÆÜÜ¹ÃÜ ôÜÜÏÜå ‘å íÜ÷Ü±ÜÜå ËÜÜØÁÜíÜÜ ôÜÜÏÜå íÜÜØÁÜÜå ÃÜ÷Üå´ÜÜå. ´ÜåÏÜÃÜÜå íÜÜØÁÜÜå êÜÜå‘Üå ‘ÜÏÜ íÜÄÜÓ Ó÷å´ÜÜ ÷ÜåÑÜ ´ÑÜÜÓå ÏÜÜåüÜØ ÑÜØµÜÜåÃÜß ™ÜåêÜ“Ü ôÜÜÏÜå ÷´ÜÜå. ÷íÜå †ÜÆÜ±Üå ôÜÜÏÜÜÝè‘ šÜåµÜÏÜÜØÃÜß ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜß ÆÜÂíÜäÝ¶Ü†Üå ¡å‰†å.".".". ôÜÜÏÜÜÝè‘ ÆÜÂíÜäÝ¶ÜÃÜÜ †å‘å†å‘ šÜåµÜÏÜÜØ ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜÜå †ÝÍÜÄÜÏÜ íÜæ¤ÜÜÝÃÜ‘ ÷´ÜÜå. ŸÑÜÜÓå †åÏÜÃÜå ÄÜÓßËÜÜå ÏÜÜüå ôÜÏÜ´ÜÜåêÜ †Ü÷ÜÓÃÜß èéÓ ÆÜ²ß ´ÑÜÜÓå †åÏÜ±Üå íÜæ¾Üå †ÃÜå ÷‘ßÏÜÜåÃÜå ËÜÜåêÜÜíÜíÜÜÃÜå ËÜ¹êÜå †å ËÜÜËÜ´ÜÏÜÜØ ´ÜÆÜÜôÜ ‘ÓíÜÜ ÏÜÜüå †ÜÁÜàÝÃÜ‘ ¹Üø´ÜÓß ÝíÜ¾ÜÃÜÜ ¡±Ü‘ÜÓÜåÃÜå †ÜÏÜØµÜ±Ü †ÜÆÑÜàØ ÷´ÜàØ. ¡å ´Üå†Üå ‘¹ß ²ÜçøüÓÜåÃÜß ôÜêÜÜ÷ êÜå´ÜÜ †³ÜíÜÜ ´Üå†Üå †åÏÜÃÜå ´ÜÆÜÜôÜíÜÜÃÜÜå †ÃÜå †åÏÜÃÜÜå ‹ÆÜœÜÜÓ ‘ÓíÜÜÃÜÜå ´Üå†Üå †ÜÄÜÂ÷ ÓÜƒÜ´ÜÜ ´ÜÜå ´Üå†Üå ÷‘ßÏÜ †èÏÜêÜƒÜÜÃÜÃÜå ôÜàÁÁÜÜØ ËÜÜåêÜÜíÜ´ÜÜ ÃÜ÷Î, ÆÜ±Ü †ÜÁÜàÝÃÜ‘ ²ÜçøüÓÜåÃÜå è ËÜÜåêÜÜíÜ´ÜÜ. ÄÜÜØÁÜß¢ ÆÜÂþÜÜåÃÜÜå ÝíÜœÜÜÓ ´Ü‘ÚôÜØÄÜ´Ü Óß´Üå ‘Ó´ÜÜ ÷´ÜÜ ƒÜÓÜ? †ÜÆÜ±Üå ¡å‰ ÄÜÑÜÜ “ß†å ‘å ´Üå†Üå ËÜàÝ½ÃÜå 217

• íÜœÜÃÜ ÆÜÜìíÜàØ †ÃÜå ÏÜÜ³Üå êÜßÁÜåêÜàØ ‘ÜÏÜ ÆÜÜÓ ‹´ÜÜÓíÜàØ †å ¡å †ÜÁÜàÝÃÜ‘´ÜÜÃÜàØ êÜšÜ±Ü ÷ÜåÑÜ ´ÜÜå ÄÜÜØÁÜß¢ †ÜÁÜàÝÃÜ‘ ÷´ÜÜ. • ¡å †ØÄÜ´Ü †ÃÜå ÆÜÜå´Üå Ó÷å´ÜÜ ÷ÜåÑÜ ´Üå ô³ÜÜÃÜÃÜß ôíÜœ“´ÜÜ †ÜÁÜàÝÃÜ‘´ÜÜÃÜÜØ êÜšÜ±Ü ÷ÜåÑÜ ´ÜÜå ËÜåïÜ‘, ÄÜÜØÁÜß¢ †ÜÁÜàÝÃÜ‘ ÷´ÜÜ. • ¢íÜÃÜÃÜß êÜÜå‘ïÜÜ÷ß Óß´Ü ¡å †ÜÁÜàÝÃÜ‘ ÷ÜåÑÜ ´ÜÜå ÄÜÜØÁÜß¢ †ÜÁÜàÝÃÜ‘ÜåÏÜÜØ ÆÜ±Ü †ÜÁÜàÝÃÜ‘ ÷´ÜÜ.

ÄÜìå ÃÜ ¥´ÜÓå †åíÜÜ †å‘å†å‘ ÝÓíÜÜè ÃÜÜå †ôíÜß‘ÜÓ ‘Ó´ÜÜ ÷´ÜÜ. ôµÜß†Üå †ÃÜå ïÜâºÜåÃÜå ÷êÜ‘àØ ô³ÜÜÃÜ †ÜÆÜÃÜÜÓ ÍÜÜÄÜÜå Ó¹ ‘Óß ïÜ‘ÜÑÜ †å ÏÜÜüå †å†Üå ïÜÜôµÜÜåÃÜàØ ÆÜ±Ü ôÜØô‘Ó±Ü ³ÜÜÑÜ †åÏÜ ‡œ“´ÜÜ ÷´ÜÜ. èå†Üå ôíÜÜ´ÜØµÑÜÃÜß êÜ²´ÜÏÜÜØ ¡å²Ü´ÜÜ ´ÜåÏÜÃÜå †å†Üå ÷ØÏÜåïÜÜØ ‘÷å´ÜÜ ‘å ÷àØ ‘÷àØ “àØ ÏÜÜüå ‘ïÜàØ ôíÜß‘ÜÓß êÜåïÜÜå ÃÜ÷Î, ÆÜ±Ü †å‘å†å‘ ÆÜÂþÜÃÜå ËÜàÝ½ÃÜß ‘ôÜÜåüß†å œÜ²ÜíÜßÃÜå ´ÜÆÜÜôÜ¡å. ´Üå†Üå ËÜß¡ ÆÜÓ ÆÜÜå´ÜÜÃÜß ‡œ“Ü êÜÜ¹´ÜÜ ÃÜ÷Üå´ÜÜ. ËÜêÜ‘å, ´Üå†Üå ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜ †ÃÜàÑÜÜÑÜß†ÜåÃÜå ÆÜÜå´ÜÜÃÜß ôÜÜÏÜå ËÜìíÜÜå ‘ÓíÜÜÃÜàØ †ÃÜå ÆÜÝÓ±ÜÜÏÜÜå ¿ÜÓÜ ´ÜåÃÜå íÜÜèËÜß «ÓÜíÜíÜÜÃÜàØ ‘÷å´ÜÜ †ÃÜå ¡å ´ÜåÏÜ ³ÜÜÑÜ ´ÜÜå ÆÜÜå´Üå ´ÜåÏÜÃÜÜå ÝÃÜ±ÜÚÑÜ ôíÜß‘ÜÓß êÜå´ÜÜ. †ÜÃÜÜ †ÃÜå‘ ¹ÜƒÜêÜÜ “å. ÷àØ †÷Î †åíÜÜå †å‘ ¹ÜƒÜêÜÜå ÃÜÜÇÁÜàØ “àØ": ‘ÜýÄÜÂåôÜå †åíÜÜå ÝÃÜÑÜÏÜ ‘ÑÜÜåÚ ÷´ÜÜå ‘å, ¹Óå‘ ôÜÍÑÜå ƒÜÜ¹ß ÆÜ÷åÓíÜß ¡å‰†å. ÆÜ±Ü ïÜà½ ƒÜÜ¹ß èå †ÏÜà‘ ÆÜÂÏÜÜ±ÜÏÜÜØ ÷Ü³Üå ‘ÜØ´ÜåêÜàØ ôÜâ´ÜÓ †ÜÆÜå ´ÜåÃÜå è †ÜÆÜíÜÜÏÜÜØ †ÜíÜ´Üß. ‘ÜØ´ÜíÜÜÃÜß ‡œ“Ü ÃÜ ÷ÜåíÜÜ³Üß ™Ü±ÜÜ ‘ÜýÄÜÂåôÜß†Üå ôÜâ´ÜÓ íÜåœÜÜ´ÜàØ êÜå´ÜÜ †ÃÜå ´Üå êÜ‰ÃÜå ÍÜØ²ÜÓÜåÏÜÜØ ƒÜÜ¹ß êÜåíÜÜ †ÜíÜ´ÜÜ. ÑÜàø´ÜÆÜÂÜØ´ÜÜåÏÜÜØ ƒÜÜ¹ßÃÜàØ ‹´ÆÜÜ¹ÃÜ ‘Ó´ÜÜ ÄÜÜØÁÜß †ÜñÜÏÜÃÜÜ ôÜØœÜÜêÜ‘ ´ÜÓß‘å ÏÜÇ ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜå ‘ûàØ ‘å ÷àØ ™ÜÓÜ‘Üå ÆÜÜôÜå ôÜâ´ÜÓ ÃÜ÷Î ÏÜÜÄÜàØ, ‘ÜÓ±Ü, ÏÜÜåüÜ ÍÜÜÄÜÃÜÜ ™ÜÓÜ‘Üå ¡´Üå ‘ÜØ´Ü´ÜÜ ÃÜ³Üß †ÃÜå ËÜ¡ÓÏÜÜ³Üß ôÜâ´ÜÓ íÜåœÜÜ´ÜàØ êÜå “å. †ÜÃÜå êÜßÁÜå ¹ØÍÜÃÜå ‹¶ÜåèÃÜ ÏÜìå “å †åÏÜ 218

ÏÜÃÜå êÜÜÄÜ´ÜàØ ÷´ÜàØ. ÏÜÇ †Ü íÜô´Üà ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜÜ ÁÑÜÜÃÜ ‹ÆÜÓ †Ü±Üß. ´ÜåÏÜ±Üå ÏÜÃÜå ‘ûàØ ‘å, ´ÜÏÜå †åÏÜ ÃÜ ‘Óß ïÜ‘Üå. †å ‘ÜýÄÜÂåôÜå †ÃÜå †ÝƒÜêÜ ÍÜÜÓ´Ü œÜÓƒÜÜ ôÜØ™Üå ‘ÓåêÜÜ ÝÃÜÑÜÏÜÃÜÜå ÍÜØÄÜ ‘ÑÜÜåÚ ‘÷åíÜÜïÜå †ÃÜå ¡å ´ÜÏÜå †åÏÜ ‘ÓïÜÜå ´ÜÜå œÜÓƒÜÜ ôÜØ™Ü ´ÜÏÜÜÓÜ †ÜñÜÏÜÃÜß ƒÜÜ¹ß ïÜà½ ƒÜÜ¹ß “å †åíÜàØ ÆÜÂÏÜÜ±ÜÆÜµÜ ÃÜ÷Î †ÜÆÜå. ÆÜ±Ü ´ÜåÏÜ±Üå íÜÁÜàÏÜÜØ ‘ûàØ": ``´ÜÏÜÃÜå †Ü ÝÃÜÑÜÏÜÃÜß ôÜÜÏÜå ËÜìíÜÜå ‘ÓíÜÜÃÜÜå †ÃÜå †åÃÜÜØ ÆÜÝÓ±ÜÜÏÜÜå íÜå«ß êÜ‰ ´ÜÏÜÜÓÜ ËÜìíÜÜÃÜå †åÃÜÜ ÆÜÝÓ±ÜÜÏÜÜå³Üß íÜÜèËÜß «ÓÜíÜíÜÜÃÜÜå ÷‘ “å.'' ÏÜÇ †Ü ÆÜ²‘ÜÓ ”ßêÜß êÜßÁÜÜå †ÃÜå ‘ûàØ ‘å ¡å ÑÜàø´Ü ÆÜÂÜØ´ÜÃÜÜ êÜÜå‘Üå †å‘ èâÃÜÜ ôÜåíÜ‘ ÆÜÓ ïÜà½ ƒÜÜ¹ß ‹´ÆÜÃÃÜ ‘ÓíÜÜÃÜß ËÜÜËÜ´ÜÏÜÜØ ÝíÜòÜÜôÜ ÏÜâ‘ß ïÜ‘´ÜÜ ÃÜ ÷ÜåÑÜ ´ÜÜå œÜÓƒÜÜ ôÜØ™ÜÃÜàØ ÆÜÂÏÜÜ±ÜÆÜµÜ ÏÜÃÜå ÏÜ¹¹ ‘Óß ïÜ‘íÜÜÃÜàØ ÃÜ³Üß. ÏÜÃÜå èå «ß‘ êÜÜÄÑÜàØ ´Üå ÏÜÇ ‘ÑÜàÛ †ÃÜå “ ÏÜÝ÷ÃÜÜ ÆÜ“ß ôÜâ´ÜÓÃÜå êÜÄÜ´ÜÜå †Ü ‘ÜÑÜ¹Üå ‘ÜÑÜÜÚêÜÑÜå Ó¹ ‘ÑÜÜåÚ †ÃÜå ÷àØ ôÜÜœÜÜå «ÑÜÜåÚ.

ôÜ´ÑÜÃÜå íÜìÄÜß Ó÷åíÜàØ †ÃÜå ÃÜßÝ´ÜÃÜÜ ÝÃÜÑÜÏÜÃÜå ôÜíÜÜåÚÆÜÓß ÄÜ±ÜíÜÜå †å ¡å †ÜÁÜàÝÃÜ‘´ÜÜÃÜàØ êÜšÜ±Ü ÷ÜåÑÜ ´ÜÜå ÄÜÜØÁÜß¢ †ÜÁÜàÝÃÜ‘ ÷´ÜÜ. — íÜœÜÃÜ ÆÜÜìíÜàØ †ÃÜå ÏÜÜ³Üå êÜßÁÜåêÜàØ ‘ÜÏÜ ÆÜÜÓ ‹´ÜÜÓíÜàØ †å ¡å †ÜÁÜàÝÃÜ‘´ÜÜÃÜàØ êÜšÜ±Ü ÷ÜåÑÜ ´ÜÜå ÄÜÜØÁÜß¢ †ÜÁÜàÝÃÜ‘ ÷´ÜÜ. — ¡å †ØÄÜ´Ü †ÃÜå ÆÜÜå´Üå Ó÷å´ÜÜ ÷ÜåÑÜ ´Üå ô³ÜÜÃÜÃÜß ôíÜœ“´ÜÜ †ÜÁÜàÝÃÜ‘´ÜÜÃÜÜØ êÜšÜ±Ü ÷ÜåÑÜ ´ÜÜå ËÜåïÜ‘, ÄÜÜØÁÜß¢ †ÜÁÜàÝÃÜ‘ ÷´ÜÜ. — ¢íÜÃÜÃÜß êÜÜå‘ïÜÜ÷ß Óß´Ü ¡å †ÜÁÜàÝÃÜ‘ ÷ÜåÑÜ ´ÜÜå ÄÜÜØÁÜß¢ †ÜÁÜàÝÃÜ‘ÜåÏÜÜØ ÆÜ±Ü †ÜÁÜàÝÃÜ‘ ÷´ÜÜ. — ¡å ÃÜíÜÜ ÃÜíÜÜ ôíÜÜ¹ÏÜÜØ ÓÜœÜÃÜÜÓ ¢ÍÜÃÜå ôÜØ´ÜÜåóÜíÜÜ ƒÜÜ´ÜÓ ÃÜ÷Î ÆÜ±Ü ËÜß¡†ÜåÃÜÜ ÍÜêÜÜÏÜÜØ ‘ÜÏÜ ‘ÓíÜÜ ÏÜÜüå ïÜÓßÓÃÜå ´ÜØ¹àÓô´Ü ÓÜƒÜíÜÜ ÏÜÜüå è ƒÜÜíÜàØ †å ¡å †ÜÁÜàÝÃÜ‘´ÜÜÃÜàØ êÜšÜ±Ü ÷ÜåÑÜ ´ÜÜå ÄÜÜØÁÜß¢ †ÜÁÜàÝÃÜ‘ ÷´ÜÜ. — ¡å ïÜÓßÓñÜÏÜÃÜàØ ÄÜÜæÓíÜ ‘ÓíÜàØ †å †ÜÁÜàÝÃÜ‘´ÜÜÃÜàØ êÜšÜ±Ü ÷ÜåÑÜ ´ÜÜå ÄÜÜØÁÜß¢ †ÜÁÜàÝÃÜ‘ ÷´ÜÜ. ¡å ôÜÝ÷ó±Üà´ÜÜ †ÃÜå ôÜÏÜè¹ÜÓß †ÜÁÜàÝÃÜ‘ ÷ÜåÑÜ ´ÜÜå ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜå †ÜÁÜàÝÃÜ‘ ÄÜ±ÜíÜÜ è ÆÜ²å. — èå†Üå †ÜÆÜ±ÜÜ ‘Ó´ÜÜØ èà¹Üå †ÝÍÜÆÜÂÜÑÜ ÁÜÓÜíÜ´ÜÜ ÷ÜåÑÜ †³ÜíÜÜ †ÜÆÜ±ÜÜ ÝíÜÓÜåÁÜß ÷ÜåÑÜ ´ÜåÏÜÃÜß ôÜÜ³Üå ÆÜ±Ü ôíÜô³ÜÆÜ±Üå íÜ´ÜÚíÜàØ †å †ÜÁÜàÝÃÜ‘ ÷ÜåÑÜ ´ÜÜå ÄÜÜØÁÜß¢ [†ÜçÄÜôü 2013] ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷

†ÜÁÜàÝÃÜ‘ ÷´ÜÜ. — ¡å ¹ÓŸ¡ÃÜÜå, ôÜ¶ÜÜÃÜÜå ‘å ôÜØÆÜÝ¶ÜÃÜÜå ƒÑÜÜêÜ ‘ÑÜÜÚ íÜÄÜÓ ôÜÜæ ÆÜÂ´ÑÜå ôÜÏÜÜÃÜ ôÜÜæèÃÑÜ ¹ÜƒÜíÜíÜàØ †å †ÜÁÜàÝÃÜ‘ ÷ÜåÑÜ ´ÜÜå ËÜåïÜ‘, ÄÜÜØÁÜß¢ †ÜÁÜàÝÃÜ‘ ÷´ÜÜ. — ¡å ¹ßÃÜ÷ßÃÜÜå ôÜÜ³Üå ´ÜÜ¹Ü´ÏÑÜ ôÜÜÁÜíÜàØ †å †ÜÁÜàÝÃÜ‘ ÷ÜåÑÜ ´ÜÜå ÄÜÜØÁÜß¢ †ÜÁÜàÝÃÜ‘ ÷´ÜÜ. — ¡å ÄÜÓßËÜÜå, ¹ÝÓºÜå, ¹ÝêÜ´ÜÜå, ¹àÍÜÜÚÄÜß†Üå, †³ÜÜÚ´ÜÖ ¹ÝÓºÃÜÜÓÜÑÜ±Ü ÏÜÜüå †ÝíÜñÜÜØ´Ü ‘ÜÏÜ ‘ÓíÜàØ †å †ÜÁÜàÝÃÜ‘ ÷ÜåÑÜ ´ÜÜå ÄÜÜØÁÜß¢ †ÜÁÜàÝÃÜ‘ ÷´ÜÜ. ¡å ÏÜÜÃÜíÜ†ÜíÜåïÜÜå ŸÑÜÜÓå ÍÜ²ÍÜ²´ÜÜ ÷ÜåÑÜ ´ÑÜÜÓå ´Üüô³Ü Ó÷åíÜàØ †å †ÜÁÜàÝÃÜ‘ ÷ÜåÑÜ ´ÜÜå ÄÜÜØÁÜß¢ †ÜÁÜàÝÃÜ‘ ÷´ÜÜ. — †ÃÜå ôÜÜæ³Üß ÝíÜïÜåóÜ ´ÜÜå †å ‘å ‘Üå‰ ‹ÏÜ¹Ü ÷å´Üà ÏÜÜüå ÏÜä´ÑÜà íÜ÷ÜåÓß êÜåíÜàØ †å †ÜÁÜàÝÃÜ‘ ÷ÜåÑÜ ´ÜÜå ÄÜÜØÁÜß¢ †ÜÁÜàÝÃÜ‘ ÷´ÜÜ. ÆÜ±Ü ¡å †Ü÷ÜÓÝíÜ÷ÜÓ †ÃÜå ÆÜÜåïÜÜ‘ íÜÄÜåÓåÏÜÜØ ÆÜÝÿÜÏÜÃÜß ÆÜ½Ý´ÜÃÜÜå ôíÜß‘ÜÓ ‘ÓíÜÜå †å †ÜÁÜàÝÃÜ‘ ÷ÜåÑÜ ´ÜÜå ËÜåïÜ‘ ÄÜÜØÁÜß¢ †ÜÁÜàÝÃÜ‘ ÃÜ÷Üå´ÜÜ. — ¡å ÏÜ¾ÆÜÜÃÜ, ÁÜâÏÜÂÆÜÜÃÜ †ÃÜå œÜÜ‘ÜçÉßÃÜÜå ‹ÆÜÑÜÜåÄÜ †ÜÁÜàÝÃÜ‘´ÜÜÃÜÜØ êÜšÜ±Ü ÷ÜåÑÜ ´ÜÜå ÄÜÜØÁÜß¢ †ÜÁÜàÝÃÜ‘ ÃÜ÷Üå´ÜÜ. — ¡å ÉçïÜÃÜåËÜêÜ †ÃÜå ÏÜÜÇ™Üß ÷ÜåüåêÜÜåÏÜÜØ †ÃÜå ÓåôüÜåÓÜØÏÜÜØ ÍÜÜåèÃÜ êÜåíÜàØ †ÃÜå ÝíÜêÜÜôÜÃÜÜØ ÁÜÜÏÜÜå †ÃÜå ÃÜÜ‡üøêÜËÜÜåÏÜÜØ èíÜàØ †å †ÜÁÜàÝÃÜ‘ ÷ÜåÑÜ ´ÜÜå ËÜåïÜ‘, ÄÜÜØÁÜß¢ †ÜÁÜàÝÃÜ‘ ÃÜ÷Üå´ÜÜ. — ¡å ‘â³ÜêÜß ‘ÓíÜÜÏÜÜØ †ÃÜå ÃÜ‘ÜÏÜÜ ´Ü²Ü‘Ü ÏÜÜÓíÜÜÏÜÜØ ôÜÏÜÑÜ ËÜÄÜÜ²íÜÜå †å †ÜÁÜàÝÃÜ‘ ÷ÜåÑÜ ´ÜÜå ÄÜÜØÁÜß¢ †ÜÁÜàÝÃÜ‘ ÃÜ÷Üå´ÜÜ, ‘ÜÓ±Ü, ´ÜåÏÜÃÜÜ ¡ÄÜÂ´Ü ¢íÜÃÜÃÜß šÜ±ÜåšÜ±Ü ÄÜÓßËÜÜåÃÜß ôÜåíÜÜÏÜÜØ íÜÆÜÓÜ´Üß ÷´Üß. êÜÜå‘Üå ™Ü±Üß íÜÜÓ †åÏÜÃÜÜ êÜØÄÜÜåüÃÜß íÜÜ´Ü ‘Óå “å. ÍÜÜÓ´ÜÃÜÜ êÜÜå‘Üå ôÜÜ³Üå ´ÜÜ¹Ü´ÏÑÜ ôÜÜÁÜíÜÜÃÜß ´ÜåÏÜÃÜß ‡œ“ÜÃÜå ËÜÜèà†å ÏÜâ‘ß†å ´ÜÜåÑÜå †åÏÜÃÜÜå êÜØÄÜÜåü †ÜèÃÜÜ ÝÏÜÝÃÜô‘üÚ, ÝÏÜÝÃÜ-ôÜÜ²ß †ÃÜå üÜçÆÜêÜåôÜ ÆÜÜåïÜÜ‘ÃÜÜ èÏÜÜÃÜÜÏÜÜØ †ÜÁÜàÝÃÜ‘ è ÄÜ±ÜÜíÜÜå ¡å‰†å. ïÜË¹Üå ¡å ´ÜåÃÜÜ †³ÜÚÃÜÜå ÆÜâÓÜå ÝíÜœÜÜÓ ‘ÑÜÜÚ íÜÄÜÓ ÑÜÜåÄÑÜ Óß´Üå ÃÜ íÜÆÜÓÜÑÜ ´ÜÜå ´ÜåÏÜÜØ³Üß †œÜâ‘ ÝíÜôÜØÄÜ´Ü ÝíÜœÜÜÓÜå †ÃÜå ƒÜÜåüÜ ÝÃÜ±ÜÚÑÜÜå èÃÏÜå. †åÃÜå êÜßÁÜå èåÏÜÃÜå ÝíÜïÜå †å ïÜË¹Üå íÜÆÜÓÜ´ÜÜ ÷ÜåÑÜ ´ÜåÏÜÃÜå †ÃÑÜÜÑÜ ³ÜíÜÜÃÜÜå. ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷ [†ÜçÄÜôü 2013]

• ¡å ÏÜ¾ÆÜÜÃÜ, ÁÜâÏÜÂÆÜÜÃÜ †ÃÜå œÜÜ‘ÜçÉßÃÜÜå ‹ÆÜÑÜÜåÄÜ †ÜÁÜàÝÃÜ‘´ÜÜÃÜÜØ êÜšÜ±Ü ÷ÜåÑÜ ´ÜÜå ÄÜÜØÁÜß¢ †ÜÁÜàÝÃÜ‘ ÃÜ÷Üå´ÜÜ. • ¡å ÉçïÜÃÜåËÜêÜ †ÃÜå ÏÜÜÇ™Üß ÷ÜåüåêÜÜåÏÜÜØ †ÃÜå ÓåôüÜåÓÜØÏÜÜØ ÍÜÜåèÃÜ êÜåíÜàØ †ÃÜå ÝíÜêÜÜôÜÃÜÜØ ÁÜÜÏÜÜå †ÃÜå ÃÜÜ‡üøêÜËÜÜåÏÜÜØ èíÜàØ †å †ÜÁÜàÝÃÜ‘ ÷ÜåÑÜ ´ÜÜå ËÜåïÜ‘, ÄÜÜØÁÜß¢ †ÜÁÜàÝÃÜ‘ ÃÜ÷Üå´ÜÜ. • ¡å ‘â³ÜêÜß ‘ÓíÜÜÏÜÜØ †ÃÜå ÃÜ‘ÜÏÜÜ ´Ü²Ü‘Ü ÏÜÜÓíÜÜÏÜÜØ ôÜÏÜÑÜ ËÜÄÜÜ²íÜÜå †å †ÜÁÜàÝÃÜ‘ ÷ÜåÑÜ ´ÜÜå ÄÜÜØÁÜß¢ †ÜÁÜàÝÃÜ‘ ÃÜ÷Üå´ÜÜ

ÏÜÇ †Ü †åüêÜÜ ÏÜÜüå êÜƒÑÜàØ “å ‘å ÏÜÇ †´ÑÜØ´Ü ËÜàÝ½ïÜÜìß ÏÜÜ±ÜôÜÜåÃÜå ÆÜÜå´Üå èå ïÜË¹Üå íÜÜÆÜÓå “å ´ÜåÃÜÜ †³ÜÚÃÜÜå ÆÜâÓÜå ÝíÜœÜÜÓ ‘ÓíÜÜÃÜß ÆÜÓíÜÜ ÓÜƒÑÜÜ íÜÄÜÓ è ÄÜÜØÁÜß¢ ÝíÜïÜå †ÝÍÜÆÜÂÜÑÜÜå íÑÜø´Ü ‘Ó´ÜÜ ¡åÑÜÜ “å. ôÜÜœÜß íÜÜ´Ü ´ÜÜå †å “å ‘å, ‘Üå‰ ÆÜ±Ü ËÜÜÆÜÃÜÜå †å‘å†å‘ ¹ß‘ÓÜå ´ÜåÃÜÜ ÏÜÜËÜÜÆÜ ‘Ó´ÜÜØ íÜÁÜÜÓå †ÜÁÜàÝÃÜ‘ ÷ÜåÑÜ “å. †å è Óß´Üå, †ÜèÃÜÜ èÏÜÜÃÜÜÏÜÜØ êÜƒÜ´ÜÜå ‘å ‘ÜÏÜ ‘Ó´ÜÜå †å‘å†å‘ êÜåƒÜ‘ ‘å ‘êÜÜ‘ÜÓ ÆÜâíÜÚôÜâÝÓ†Üå ‘Ó´ÜÜØ íÜÁÜÜÓå †ÜÁÜàÝÃÜ‘ ÷ÜåÑÜ “å. ÆÜ±Ü ôÜíÜÜêÜ †å “å ‘å †å ƒÜÓåƒÜÓ êÜåƒÜ‘ ‘å ‘êÜÜ‘ÜÓ “å ƒÜÓÜå? †åÃÜå †ÜÁÜàÝÃÜ‘ ‘÷Üå †å³Üß †åÃÜÜ ‘ÜÑÜÚ ÝíÜïÜå ‘ïÜÜå è ƒÑÜÜêÜ †ÜíÜ´ÜÜå ÃÜ³Üß. `†ÜÁÜàÝÃÜ‘' ïÜË¹ÃÜÜå †³ÜÚ ÝÃÜÝÿÜ´Ü ‘ÑÜÜÚ íÜÄÜÓ íÜÜÆÜÓß†å ´ÜÜå †å ‘åíÜì ‘ÜìÃÜÜå è ÝÃÜ±ÜÚÑÜ ‘Óß †ÜÆÜå “å. †å ÄÜà±ÜíÜ¶ÜÜ ‘å ÏÜâêÑÜíÜ¶ÜÜÃÜÜå ÝÃÜ±ÜÜÚÑÜ‘ ËÜÃÜ´ÜÜå ÃÜ³Üß. †ÜÁÜàÝÃÜ‘´ÜÜ ÆÜ±Ü ÉçïÜÃÜÃÜß ÆÜå«å šÜÝ±Ü‘ †ÃÜå œÜêÜ “å. “åêêÜÜÏÜÜØ “åêêÜß ÉçïÜÃÜ †å‘ ‘êÜÜ‘ è œÜÜêÜå “å. †ÜÁÜàÝÃÜ‘´ÜÜ ÆÜ±Ü ÉçïÜÃÜÃÜß ÆÜå«å †ÜÆÜ±Üå †åÃÜå ÝíÜïÜå íÜÜ´Ü ‘Ó´ÜÜ ‘å êÜƒÜ´ÜÜ ÷Üå‰†å ´ÑÜÜØ ´ÜÜå ‘¹ÜœÜ èâÃÜß ³Ü‰ ÄÜ‰ ÷ÜåÑÜ “å. íÑÜÞø´Ü†Üå†å †ÃÜå ÓÜóü×Üå†å ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜ ¢íÜÃÜÃÜß íÑÜíÜô³ÜÜ †åíÜÜ ÝíÜœÜÜÓÜå †ÃÜå †Ü¹ïÜÜåÚÃÜå †ÜÁÜÜÓå ‘ÓíÜß ¡å‰†å èå íÜÁÜÜÓå ô³ÜÜÑÜß †ÃÜå ïÜÜòÜ´Ü ÷ÜåÑÜ. o 219

ÆÜÂÝ´ÜôÜÜ¹ `ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷'ÃÜÜ ÆÜÂ³ÜÏÜ †Ø‘³Üß ÷àØ †Ü ôÜÜÏÜÝÑÜ‘ÃÜÜ ÆÜÂåÏÜÏÜÜØ ÆÜ²ß ÄÜÑÜÜå “àØ. ´ÜÜ. 1-5-13ÃÜÜ `ÃÜÑÜÜ ÏÜÜÄÜÚ'ÏÜÜØ †åÃÜß ÃÜÜÇÁÜ êÜßÁÜß ÷´Üß. . . †Ø‘-4 †´ÑÜØ´Ü ù¹ôÆÜïÜßÚ “å. ÃÜíÜß ÆÜå°ßÃÜå `†ÆÜßêÜ' ‘Óå †åíÜÜ ´ÜØµÜß êÜåƒÜ³Üß ÏÜÜØ²ßÃÜå ´ÜÏÜÜÏÜ êÜåƒÜÜå ƒÜâËÜ ÄÜÏÑÜÜ. Ý¹íÜØÄÜ´Ü Ýè´ÜåÃºÍÜÜ‰ ÆÜ“ßÃÜß `Generation Next'ÃÜÜå ôÆÜïÜÚ, †ÜÄÜíÜÜå ôÆÜïÜÚ ¡åíÜÜ ÏÜìå “å. ´ÜôÜíÜßÓÜåÃÜàØ ôíÜœ“ ÏÜàº±Ü, ÆÜÜ¹üßÆÜÜå ÝíÜïÜåÃÜß ôÜÏÜèàÝ´Ü ËÜÁÜàØ ÄÜÏÑÜàØ.

‡Ã¹à‘àÏÜÜÓ ¡ÃÜß, †ÏÜ¹ÜíÜÜ¹ 

`ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷' “ÜÆÜ‘ÜÏÜÃÜß ôÜà™Ü²´ÜÜ, ôÜØÆÜÜ¹ÃÜÃÜß ÏÜÜÝÏÜÚ‘´ÜÜ †ÃÜå ÄÜÜØÁÜßÝíÜœÜÜÓÃÜß ¢íÜØ´Ü´ÜÜÃÜÜ ‘ÜÓ±Üå †å‘ ÃÜÏÜâÃÜå¹ÜÓ ôÜÜÏÜÝÑÜ‘ ÆÜàÓíÜÜÓ ³ÜïÜå. ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜß ¹ß™ÜÚ ôÜÏÜÑÜÃÜß ÆÜÂ‘ÜïÜÃÜÑÜÜµÜÜ ÆÜ“ß èå ÃÜâ´ÜÃÜ †ÜÁÜàÝÃÜ‘ †ÝÍÜÄÜÏÜÃÜß èéÓ ÷´Üß ´Üå ÷íÜå ÆÜâ±ÜÚ ³ÜïÜå. `100 Tributes to Gandhiji' èåíÜß ËÜà‘ †ÜÆÜíÜÜ ËÜ¹êÜ ÆÜ±Ü †ÝÍÜÃÜØ¹ÃÜ

ÄÜØÍÜßÓÕôÜ÷ ÄÜÜåÝ÷êÜ, ÍÜÜíÜÃÜÄÜÓ 

`ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷' ïÜé ‘ÓíÜÜ †ÃÜå ´ÜåÏÜÜØ ÄÜÜØÁÜß¢ ÝôÜíÜÜÑÜÃÜÜ êÜåƒÜ‘ÃÜÜ êÜåƒÜÜå ÆÜ±Ü ÆÜÂ‘ÜÝïÜ´Ü ‘ÓíÜÜ ËÜ¹êÜ ÁÜÃÑÜíÜÜ¹.

`ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷'ÃÜÜ †Ø‘ÜåÏÜÜØ †ÜÆÜå ‹¶ÜÏÜ ôÜÜÝ÷´ÑÜ ´ÜÜå ÆÜßÓôÑÜàØ è “å, ôÜÜ³Üå ôÜÜ³Üå ÝÆÜÂÕÃüÄÜ †ÃÜå êÜå†Ü‹ü ÆÜ±Ü ôÜÓôÜ “å.".". †Ø´ÜÓÃÜÜ †ÝÍÜÃÜØ¹ÃÜ.

ÑÜïÜíÜØ´Ü ‘²ß‘Ó, †ÏÜ¹ÜíÜÜ¹ 

ÑÜàíÜÜÝÏÜµÜÜåÃÜÜ ÷Ü³ÜÏÜÜØ ôÜè´ÜàØ, ôÜíÜÓ´ÜàØ †Ü `ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷' ôÜÜÏÜÝÑÜ‘ ™Ü±ÜÜ ÝíÜ¾Ü³ÜßÚ†ÜåÃÜå íÜÜØœÜ´ÜÜØ ¡å‰ †ÜÃÜØ¹ ³ÜÜÑÜ “å. `‘àÏÜÜÓ'ÃÜÜ †Üç‘üÜåËÜÓ, 2005ÃÜÜ †Ø‘ÏÜÜØ ‘êÜÜ ÝíÜïÜå ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜÜ ÝíÜœÜÜÓÜå êÜåƒÜ [êÜå. ²Üç. †ÜÓ. üß. ôÜÜíÜÝêÜÑÜÜ, ÆÜàÃÜÏÜÚàÝº´Ü": ïÜÜòÜ´Ü ÄÜÜØÁÜß, ÆÜàô´Ü‘ 21] ÆÜÂÄÜü ³ÜÑÜåêÜÜå. èâÃÜ 2013ÃÜÜå ÄÜÜØÁÜß †ÃÜå ‘ìÜ ÝíÜïÜåóÜÜØ‘ ™Ü±ÜÜå ‹ÆÜÑÜÜåÄÜß ÃÜßíÜ²å ´ÜåíÜÜå ³ÜÑÜÜå “å. †Ü ÆÜÂ‘ÜÓÃÜß ôÜÜÏÜÄÜÂß ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜÜ íÑÜÞø´Ü´íÜÃÜå ÏÜìåêÜ ôíÜéÆÜ-†Ü‘ÜÓÃÜå íÜÁÜà ‹¡ÄÜÓ ‘ÓïÜå ´ÜåíÜàØ ÃÜÏÜÂÆÜ±Üå ‘÷ß ïÜ‘ÜÑÜ. †ÜÆÜ ôÜíÜÚÃÜå †ÝÍÜÃÜØ¹ÃÜ.

²Üç. †ÜÓ. üß ôÜÜíÜÝêÜÑÜÜ, †ÏÜ¹ÜíÜÜ¹ 

`ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷'ÃÜÜ µÜß¡ †Ø‘[ÏÜå, 2013]ÏÜÜØ ÃÜçïÜÃÜêÜ ËÜà‘ÉåÓÏÜÜØ ÆÜàô´Ü‘ÜåÃÜÜØ ôÜÜÓÜ íÜåœÜÜ±ÜÃÜÜ ôÜÏÜÜœÜÜÓ ¡±Üß †ÜÃÜØ¹ ³ÜÑÜÜå. †Ü †Ø‘ÃÜÜ – ‘à¹Ó´ÜÃÜÜå ÄÜÂØ³Ü, ¢íÜÃÜÃÜß ´ÜÜèÄÜß ´Ü³ÜÜ ‘äÆÜÜêÜÜÃÜß¢ ‹œœÜÜ‘ÜØšÜß ƒÜÓÜ ÆÜ±Ü ÏÜ÷¶íÜÜ‘ÜØšÜß ÃÜ÷Î – êÜåƒÜÜå ÉÓß ÉÓß íÜÜØœÜíÜÜ ÄÜÏÜå †åíÜÜ “å. ÍÜÜåèÃÜÝíÜóÜÑÜ‘ êÜåƒÜ †ÃÜå †ÜÓÜåÄÑÜÝíÜóÜÑÜ‘ ÆÜàô´Ü‘ÜåÃÜß ÑÜÜ¹ß ‹ÆÜÑÜÜåÄÜß “å.

íÜôÜØ´ÜÍÜÜ‰ ïÜÜ÷, ôÜíÜÜåÚ¹ÑÜ †ÜñÜÏÜ, ÏÜÜ°ß, Ýè. ÏÜ÷åôÜÜ±ÜÜ 

`ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷'ÃÜÜå ÏÜå ÏÜÜôÜÃÜÜå †Ø‘ ÏÜëÑÜÜå. ´ÜÏÜÜÓÜ ôÜÜæÃÜß ‘êÜÜôÜâ” †ÃÜå ôÜØÆÜÜ¹ÃÜÃÜß ÀÝóü è±ÜÜ‰ †ÜíÜå “å. †Ü è ÁÜÜåÓ±Ü ü‘ÜíÜß ÓÜƒÜíÜàØ ¡å‰†å. †Ø‘ÏÜÜØ ÆÜÂ³ÜÏÜ ÆÜÜÃÜå ÓÏÜåïÜ «Ü‘Óå ÆÜåÝÃôÜêÜ ¿ÜÓÜ ‹ÆÜôÜÜíÜåêÜß ËÜÜÆÜàÃÜß “ËÜß †ÃÜå ÝÃÜÏÜØµÜ±Ü ÆÜµÜÏÜÜØ Óèâ ³ÜÑÜåêÜß “ËÜß÷âËÜ÷â-‘êÜÜ‘ÜÓÃÜß †å‘ †ÃÜÜåƒÜß †ØèÝêÜ ÄÜ±ÜÜïÜå. ÝÆÜÂÑÜ ‘ÜÝÃ´ÜÍÜÜ‰†å ´ÜÜå †åÏÜÃÜß ÝïÜêÆÜ ÆÜÂÝ´ÜÏÜÜ†Üå³Üß ÄÜàèÓÜ´ÜÃÜÜØ ÃÜÄÜÓÜåÃÜå ÄÜÜæÓíÜÜÞÃíÜ´Ü ‘ÑÜÜÛ “å.

ÏÜÃÜà ÆÜØÝ²´Ü, †ÏÜ¹ÜíÜÜ¹ 

220

[†ÜçÄÜôü 2013] ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷

ÏÜÜœÜÚ-2013³Üß `ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷'ÃÜÜå íÜÜœÜ‘ ËÜÃÑÜÜå “àØ. ñÜß ÓÏÜåïÜÍÜÜ‰ «Ü‘Óå ÆÜà. ËÜÜÆÜàÃÜÜ 100 ÆÜÜåüåÚü ¹ÜåÓåêÜÜØ ´ÜåíÜàØ ¡±Ü‘ÜÓßÏÜÜØ ÷´ÜàØ †ÃÜå ´Üå ´ÜÏÜå 100 Tributes ¿ÜÓÜ †ÏÜÜÓÜ ôÜÜæÃÜß ôÜÏÜšÜ ôÜÜ‘ÜÓ ‘Óß Óèâ ‘ÑÜàÛ. ÄÜÑÜÜ ÏÜÝ÷ÃÜå ¡´Üå †ÜíÜßÃÜå _ 3000/-ÃÜÜ ÍÜÜíÜ³Üß ƒÜÓß¾àØ. ¡åÑÜÜ ÆÜ“ß †åüêÜß †ÜÃÜØ¹ÃÜß †ÃÜàÍÜâÝ´Ü ³Ü‰ ‘å é. 4500/- ÆÜâÓÜ †ÜÆÜßÃÜå †Ü ÆÜàô´Ü‘ ƒÜÓß¹íÜàØ ÑÜ³ÜÜ³ÜÚ “å. `ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷'ÃÜÜ †Ø‘ÜåÏÜÜØ ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ÆÜÂåôÜÃÜÜå ´ÜÏÜÜÏÜ ‘ÏÜÚœÜÜÓßÄÜ±Ü ÆÜÂÜ±Ü Óå²å “å, ´Üå ÆÜÂïÜØôÜÜÃÜå ÆÜÜµÜ “å. ÏÜÜÓàØ ´ÜÜå †ØÄÜ´Ü Óß´Üå ÏÜÜÃÜíÜàØ “å ‘å †Ü ôÜÜÏÜÝÑÜ‘ÃÜß êÜíÜÜèÏÜ Ó‘ÏÜ êÜ‰ÃÜå ‘å ÍÜåüéÆÜå Ó‘ÏÜ ôíÜß‘ÜÓßÃÜå ÆÜ±Ü ¹Óå‘ ôÜà¤Ü íÜÜœÜ‘å ÆÜÜå´ÜÜÃÜàØ ÑÜÜåÄÑÜ Óß´Üå ÑÜÜåÄÜ¹ÜÃÜ †ÜÆÜíÜàØ ¡å‰†å. ÆÜâ. ËÜÜÆÜàÃÜÜ †êÜÍÑÜ †ÃÜå †¹ÖÍÜà´Ü ÆÜàô´Ü‘ÜåÃÜÜ ÏÜàº±Ü ÏÜÜüåÃÜß ÆÜÂåÓ±ÜÜ ÏÜì´Üß Ó÷å †åíÜß †ÍÑÜ³ÜÚÃÜÜ ôÜ÷. . . †ÜÆÜÃÜÜå ôÜù¹ÑÜ

†ÏÜâêÜ íÑÜÜôÜ, †ÏÜ¹ÜíÜÜ¹

†Ü. †ÏÜâêÜÍÜÜ‰ ´ÜÏÜÜÓß êÜÜÄÜ±Üß ¡±ÜßÃÜå †ÜÃÜØ¹ ³ÜÑÜÜå. 100 Tributes ÆÜàô´Ü‘ÃÜß †Üå“ÜÏÜÜØ †Üå“ß ÆÜÜØœÜ ‘å ´Üå³Üß íÜÁÜà ÃÜ‘êÜÜå ƒÜÓß¹ÃÜÜÓÃÜå 40 ü‘Ü †ÃÜå ¹ôÜ ‘å ´Üå³Üß íÜÁÜà ƒÜÓß¹ÃÜÜÓÃÜå 50 ü‘Ü íÜì´ÜÓ †ÜÆÜíÜÜÏÜÜØ †ÜíÜïÜå. †Ø‘":2 [ÏÜÜœÜÚ-†åÝÆÜÂêÜ 2013]ÏÜÜØ è±ÜÜíÑÜàØ “å ´ÜåÏÜ †Ü ôÜÜÏÜÝÑÜ‘ÃÜÜå ÷å´Üà ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ÆÜÂ‘ÜïÜÃÜ ÏÜØÝ¹ÓÃÜß ÆÜÂíÜäÝ¶Ü³Üß êÜÜå‘ÜåÃÜå íÜÜ‘åÉ ÓÜƒÜíÜÜÃÜÜå †ÃÜå ÄÜÜØÁÜßÝíÜœÜÜÓÃÜÜ ÆÜÂœÜÜÓÆÜÂôÜÜÓÃÜÜå ÷Üå‰ ÝíÜÃÜÜÏÜâêÑÜå è íÜÜœÜ‘Üå ôÜàÁÜß ÆÜ÷ÜÇœÜÜ²íÜàØ †åíÜàØ ÃÜ’ß ‘ÓåêÜàØ “å ´ÜåÏÜ “´ÜÜØ ÍÜÝíÜóÑÜÏÜÜØ èéÓ è±ÜÜ‰ ´ÜÜå †å †ØÄÜå ÝíÜœÜÜÓíÜÜ ÏÜÜüå ÆÜ±Ü ù¹ÑÜ ƒÜàêêÜàØ è “å. – ôÜØ. 

`ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷'ÃÜÜå ÏÜå 2013ÃÜÜå †Ø‘ ÏÜëÑÜÜå. ƒÜâËÜ ÓôÜÆÜÂ¹ ôÜÜÏÜÝÑÜ‘. †å‘ è ËÜå«‘å íÜÜØœÜß èíÜÜÑÜàØ. ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜå †ÝÍÜÃÜØ¹ÃÜ.

[‡-ÏÜåêÜ ¿ÜÓÜ] ÍÜíÜåÃÜ ‘œ“ß, †ÏÜ¹ÜíÜÜ¹ 

ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷ [†ÜçÄÜôü 2013]

ÝíÜ¤ÜÜÃÜÃÜÜ †ÃÜå ‡êÜåøü×ÜåÝÃÜ‘ÃÜÜ ÑÜàÄÜÃÜÜ ÆÜÂíÜåïÜå †ÜƒÜÜ ÝíÜòÜÃÜå †œÜØËÜÜÏÜÜØ ÏÜâ‘ß ¹ßÁÜàØ “å. †å ôÜÏÜÑÜå ÄÜÜØÁÜßËÜÜÆÜàÃÜÜØ ÆÜµÜÜå `÷ÝÓèÃÜ', ` ÑÜØÄÜ ‡ÞÃ²ÑÜÜ' †ÃÜå `ÃÜíÜ¢íÜÃÜ' èåíÜàØ, ôÜÜÓààØ †ÃÜå ôÜœÜÜåü ÏÜÜÄÜÚ¹ïÜÚÃÜ †ÜÆÜÃÜÜÓàØ ôÜÜÏÜÝÑÜ‘ ÃÜíÜÜ ôíÜÜØÄÜÏÜÜØ Óèâ ‘ÓíÜÜÃÜÜå †ÜÆÜÃÜÜå ÝíÜœÜÜÓ ÆÜÂïÜØôÜÜÃÜå ÑÜÜåÄÑÜ “å.

œÜØº‘ÜÃ´Ü ‹ÆÜÜÁÑÜÜÑÜ, †ÏÜ¹ÜíÜÜ¹ 

ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜß †Ü´ÏÜ‘³ÜÜ ` ôÜ´ÑÜÃÜÜ ÆÜÂÑÜÜåÄÜÜå' ´ÜÜå ÷Ü‰ô‘âêÜÏÜÜØ ÍÜ±Ü´ÜÜ ÷´ÜÜ ´ÑÜÜÓå ôÜÃÜå 1945-46ÏÜÜØ è íÜÜØœÜß êÜßÁÜåêÜß. ôíÜÜ´ÜØµÑÜ œÜìíÜìÏÜÜØ 14-15 íÜóÜÚÃÜß ŒÏÜÓå †ÏÜÜÓÜ ÝïÜšÜ‘Üå ôÜÜ³Üå ÍÜÜÄÜ êÜå´ÜÜ. †ÏÜÜÓÜ †å‘ ÝïÜšÜ‘ ÆÜàÓÜåÝ÷´Ü ôÜÜ÷åËÜå †ØÄÜÂå¡å ÝíÜÓà½ ÍÜÜóÜ±Ü ‘ÓåêÜØà ´Üå³Üß ´ÜåÏÜÃÜå ôÜÓ‘ÜÓå ÆÜ‘²ßÃÜå èåêÜÏÜÜØ ÆÜâÓåêÜÜ ´ÑÜÜÓå †ÏÜå ËÜÁÜÜ ÝíÜ¾Ü³ÜßÚ†Üå ÝíÜ¡ÆÜàÓ ôÜÓ‘ÜÓß ‘œÜåÓß, ÆÜÜåêÜßôÜ ôüåïÜÃÜ, èåêÜ íÜÄÜåÓå ô³ÜìÜå†å ôÜÓ™ÜôÜ ‘Ü°ßÃÜå `íÜØ¹åÏÜÜ´ÜÓÏÜÖ'ÃÜÜ ÃÜÜÓÜ êÜÄÜÜíÜåêÜÜ. ´ÑÜÜØ †ÏÜÜÓÜ üÜåìÜ ‹ÆÜÓ ÷ìíÜÜå êÜÜ«ßœÜÜèÚ ÆÜ±Ü ³ÜÑÜåêÜÜå. . . †Ü”Ü¹ß †ÜíÜß †ÃÜå ÍÜÜÄÜêÜÜ íÜƒÜ´Üå èå ÍÜÜÓ´Ü ÆÜÓ´Ü ÉÑÜÜÚ ´ÜåÏÜÃÜÜ ÏÜÜå°å ´ÜåÏÜÃÜß íÑÜ³ÜÜ ÆÜ±Ü ôÜÜØÍÜìß ÷´Üß. †Ü ËÜÁÜß íÜÜ´ÜÜå †ÜØƒÜÏÜÜØ ÆÜÜ±Üß êÜÜíÜß ¹å †åíÜß “å. `ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷'ÃÜÜ ËÜå †Ø‘Üå ÆÜÜ²ÜåïÜß ÝÏÜµÜ†å íÜÜØœÜíÜÜ †ÜÆÑÜÜ ÃÜå íÜÜØœÜßÃÜå ËÜÁÜàØ ÑÜÜ¹ †ÜíÜß ÄÜÑÜàØ.

ÓÏÜ±ÜêÜÜêÜ †åÏÜ. ÆÜØœÜÜêÜ, ÄÜÜØÁÜßÃÜÄÜÓ 

`ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷'ÏÜÜØ †´Üß´ÜÃÜß íÜÜ´ÜÜå-ËÜÃÜÜíÜÜå ¡±ÜíÜÜ³Üß ÓÜåÏÜÜØœÜ †ÃÜàÍÜíÜÜÑÜ “å †ÃÜå ÃÜíÜß ÆÜå°ßÃÜå †ÜÄÜêÜß ÆÜå°ßÃÜß ‘ÜÏÜÄÜßÓßÃÜÜå ƒÑÜÜêÜ-¡±Ü‘ÜÓß ÏÜìå “å. ÃÜíÜ¢íÜÃÜå †å‘ ôÜå´ÜàéÆÜ ‘ÜÏÜ ïÜé ‘ÑÜàÛ “å, ´Üå ËÜ¹êÜ ôÜÜæÃÜå †ÝÍÜÃÜØ¹ÃÜ ôÜÜ³Üå ïÜàÍÜåœ“Ü†Üå.

ËÜìíÜØ´ÜÍÜÜ‰ ¹åôÜÜ‰, ÑÜØÄÜÏÜåÃôÜ' ÄÜÜØÁÜßÑÜÃÜ †çôÜÜåÝôÜÑÜåïÜÃÜ, ÓÜè‘Üåü 

221

ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜß Ý¹ÃÜíÜÜÓß : 100 íÜóÜÚ ÆÜ÷åêÜÜØ œÜØ¹àêÜÜêÜ ÍÜÄÜàÍÜÜ‰ ¹êÜÜêÜ èâÃÜ ÏÜÜôÜ³Üß èåÏÜÜØ `ôÜàÁÜÜÓÜ'ÃÜÜ ÍÜ±Ü‘ÜÓÜ íÜÜÄÜ´ÜÜ ÷´ÜÜ †åíÜÜ ÆÜÂíÜÜôÜß ÝÃÜÑÜØµÜ±Ü ÁÜÜÓÜ(‡ÝÏÜÄÜÂåïÜÃÜ ÝËÜêÜ)ÃÜÜ †ÏÜêÜ ôÜÜ³Üå †ÜçÄÜôü ÏÜÜôÜÃÜß ïÜé†Ü´Ü ³Ü‰. ÄÜÜØÁÜß¢†å †ÄÜÜ‹ ÄÜÜåÆÜÜêÜ‘äó±Ü ÄÜÜåƒÜêÜå ôÜÜ³Üå †Ü ËÜÜËÜ´Üå ÆÜµÜíÑÜíÜ÷ÜÓ ‘ÓåêÜÜå ÷Üå‰ ÄÜÜåƒÜêÜå ŸÑÜÜÓå êÜØ²ÃÜ ÄÜÑÜÜ ´ÑÜÜÓå ‘åÆÜüÜ‹ÃÜÃÜÜ ÄÜä÷ÏÜØµÜß ÝÏÜ. ÝÉïÜÓÃÜå ÏÜëÑÜÜ †ÃÜå †Ü ÝËÜêÜ ‹ÆÜÓÜØ´Ü Õ÷¹ß†ÜåÃÜÜØ êÜÄÃÜÃÜå ÄÜåÓ‘ÜÑÜ¹åôÜÓ «åÓíÜ´ÜÜ œÜà‘Ü¹Ü ôÜØ¹ÍÜåÚ ÆÜ±Ü œÜœÜÜÚ ‘Óß.".". ËÜß¢ ËÜÜèà ôÜ´ÑÜÜÄÜÂ÷ ÏÜÜüå ¡å‰´ÜÜØ ÃÜÜ±ÜÜØÃÜß ƒÜÇœÜ íÜ´ÜÜÚ´ÜÜØ ÄÜÜØÁÜß¢†å ÝÏÜµÜ ÆÜÜåêÜÜ‘ ôÜÜ³Üå ÆÜµÜíÑÜíÜ÷ÜÓ ‘ÑÜÜåÚ, ´ÜåÏÜÜØ ¡å ôÜÏÜÑÜôÜÓ ÉÜìÜå ÃÜ ÏÜìß Ó÷å ´ÜÜå ´ÜåÏÜ±Üå 1901ÏÜÜØ ¹ÝšÜ±Ü †ÜÝÊ‘Ü³Üß ÍÜÜÓ´Ü ÆÜÓ´Ü ÉÓ´ÜÜØ ÏÜìåêÜß ÍÜåüôÜÜåÄÜ¹Üå; èå ËÜý‘ÏÜÜØ ÆÜ²ß ÷´Üß, `èéÓ ÆÜ²Òå ´ÜåÃÜÜå ‹ÆÜÑÜÜåÄÜ ‘Ó´ÜÜ ÷àØ †œÜ‘Ü‰ïÜ ÃÜ÷Î.' ´ÜåÏÜ êÜƒÑÜàØ. ¡å‘å ³ÜÜå²Ü‘ è Ý¹íÜôÜÏÜÜØ 400 ÆÜÜ‹Ã²ÃÜÜå ÉÜìÜå ÏÜìß ÓûÜå. ¹ÓÝÏÜÑÜÜÃÜÏÜÜØ `ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜàØ ÆÜ÷åêÜàØ ¢íÜÃÜœÜÝÓµÜ' “å‘ 1909(Õ÷¹ ôíÜÓÜèÃÜÜØ ÆÜÂ‘Ó±ÜÜå êÜƒÜÜÑÜÜØ †å íÜóÜÚ)ÏÜÜØ êÜƒÜÃÜÜÓÜ êÜåƒÜ‘ ÓåíÜÓÃ² ¡çôÜåÉ ²Üç‘ÃÜàØ 15 †ÜçÄÜôüÃÜÜ ÓÜåè (‘åíÜÜå ÑÜÜåÄÜÜÃÜàÑÜÜåÄÜ) †íÜôÜÜÃÜ ³ÜÑÜàØ. ÄÜÜØÁÜß¢†å `‡ÞÃ²ÑÜÃÜ †ÜåÆÜßÝÃÜÑÜÃÜ'ÏÜÜØ ´ÜåÏÜÃÜÜ ÝíÜïÜå µÜ±Ü êÜåƒÜÜå êÜƒÑÜÜ. ¡ÃÑÜà†ÜÓß ÏÜÜôÜ³Üß `†ÜÓÜåÄÑÜ ÝíÜïÜå ôÜÜÏÜÜÃÑÜ ¤ÜÜÃÜ'1ÃÜß œÜÜêÜß †ÜíÜ´Üß ñÜå±ÜßÃÜÜ 34 êÜåƒÜÜå ôÜÜ³Üå ´ÜåÃÜß ÆÜâ±ÜÜÚ÷àÝ´Ü ÆÜ±Ü †Ü ÏÜÜôÜÃÜÜ `‡ÞÃ²ÑÜÃÜ †ÜåÆÜßÝÃÜÑÜÃÜ'(´ÜÜ. 16-8-1913)ÏÜÜØ è ‘Óß. èåÃÜÜ †ØÝ´ÜÏÜ É‘ÓÜÃÜÜå †ØïÜ"—"` ÓÜÏÜ ÃÜ³Üß ÓÜÏÜÜÑÜ±ÜÏÜÜØ, ‘äó±Ü ÃÜ³Üß ÄÜß´ÜÜÏÜÜØ, ƒÜà¹Ü ÃÜ³Üß ‘àÓÜÃÜÏÜÜØ, ˜Ü‡ôü ÃÜ³Üß ËÜÜ‡ËÜêÜÏÜÜØ, ´Üå ËÜÁÜÜ ÏÜÜ±ÜôÜÃÜÜ œÜÜÝÓµÑÜÏÜÜØ “å. œÜÜÝÓµÑÜ ´Üå ÃÜßÝ´ÜÏÜÜØ “å. ÃÜßÝ´Ü ôÜ´ÑÜÏÜÜØ “å. ôÜ´ÑÜ †å è ÝïÜíÜ “å. †å èå ‘÷ß†å ´Üå “å. †Ü ÆÜ¹Ü³ÜÚ “âüÜå“íÜÜÑÜÜå ÆÜ±Ü †ÜÓÜåÄÑÜÃÜÜØ ÆÜÂ‘Ó±ÜÜåÏÜÜØ ¡åíÜÜÏÜÜØ †ÜíÜå †å †Ü ÆÜÂÑÜÜôÜÃÜÜå ÏÜâì ÷å´Üà “å.'

†ÜçÄÜôü 1913 ¡å÷Ü. †å‘ ÆÜµÜÏÜÜØ êÜƒÑÜàØ – ÏÜ´ÜêÜËÜ – `†ÜÝ³ÜÚ‘ Þô³ÜÝ´Ü ƒÜÓÜËÜ “å, ÆÜ±Ü ÷íÜå †ÜÆÜ±Üå ¡÷åÓ ÉÜìÜå ‘ÓíÜÜå ÃÜÝ÷; ƒÜÜÃÜÄÜß ÏÜ¹¹ ÏÜìå ´ÜÜå êÜåíÜß †ÃÜå “åíÜüå, ÆÜåêÜß ÍÜåüôÜÜåÄÜÜ¹Üå ´ÜÜå “å ÃÜå? ' 2 – 7 ¡å÷Ü. 25 ” 27 – 29 ” 31 ” 8 [Óô´ÜÜÏÜÜØ]

1. `†ÜÓÜåÄÑÜ ÝíÜïÜå ôÜÜÏÜÜÃÑÜ ¤ÜÜÃÜ'ÃÜÜØ †Ü ÆÜÂ‘Ó±ÜÜå ÄÜÜØÁÜß¢ ¿ÜÓÜ ÃÜíÜôÜØô‘Ó±Ü ÆÜÜÏÜ´ÜÜØ ÆÜÜÏÜ´ÜÜØ ´ÜæÑÜÜÓ ³ÜÑÜåêÜàØ ÆÜàô´Ü‘ †åüêÜå ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ¿ÜÓÜ ÆÜÂ‘ÜÝïÜ´Ü `†ÜÓÜåÄÑÜÃÜß œÜÜíÜß'. †´ÑÜÜÓ ôÜàÁÜßÏÜÜØ ´ÜåÃÜß 1,60,000 ‹ÆÜÓÜØ´Ü ÃÜ‘êÜÜå íÜåœÜÜ‰ œÜâ‘ß “å. – ôÜØ. 2. ¹åïÜÜØ´ÜÓÜÝÁÜíÜÜôÜÃÜÜå ‘ÜÑÜ¹Üå †ÏÜêÜÏÜÜØ †ÜíÑÜÜå.

222

9-163 22 17-21 23 24 26 30

²ËÜÚÃÜ ” [²ËÜÚÃÜ] Óô´ÜÜÏÜÜØ ¡å÷Ü. ÓåíÜ. ²Üå‘ÃÜÜ ËÜåôÜ±ÜÜ ÏÜÜüå ƒÜÜôÜ †ÜíÑÜÜ, †ÃÜå ËÜÜåêÑÜÜ. ¡å÷Ü., ÍÜ´ÜÚä÷ÝÓ-ïÜ´Ü‘ÃÜÜå ´ÜÓèàÏÜÜå ‘ÓíÜÜå ïÜé ‘ÑÜÛ.4 ¡å÷Ü., ôíÜ. ÓåíÜ. ²Üå‘ÃÜÜØ ‘àüàØËÜßèÃÜÜåÃÜå ÏÜìíÜÜ ÄÜÑÜÜ.

3. ´ÜÜ. 15ÏÜß~ ÓåíÜ. ²Üå‘ÃÜàØ †íÜôÜÜÃÜ ³ÜÑÜàØ. 4. †Ü ÏÜÜÝ÷´Üß ‘çêÜÃÜËÜç‘ÃÜß ÃÜÜÇÁÜÏÜÜØ³Üß êÜßÁÜß “å. †Ü ´ÜÓèàÏÜÜå †ØÄÜÂå¢ÏÜÜØ ÷´ÜÜå ‘å ÄÜàèÓÜ´ÜßÏÜÜØ ´Üå ~ÏÜÜØ ÃÜÜÇÁÑÜàØ ÃÜ³Üß; †ÃÜå †ÜíÜÜå ‘Üå‰ ´ÜÓèàÏÜÜå ÆÜÂÝôÜ½ ³ÜÑÜÜå ÷ÜåÑÜ ~íÜß ÏÜÜÝ÷´Üß ÏÜìß ÃÜ³Üß. ÏÜâ. [†ÜçÄÜôü 2013] ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷