Arvand-37

‫به نام آن که جان را فکرت آموخت‬ ‫شماره سی و هفتم ‪90 -‬‬

‫نشریه اروند‬

‫در این شماره می‌خوانید‪:‬‬

‫شماره استاندارد بین‌المللی‪:‬‬ ‫‪1684-4270‬‬

‫کارخانهاصلی(شماره‪)1‬وواحدفروش‪:‬کرج‪،‬نسیم‌شهر‪،‬‬ ‫سه‌راه آدران‪ ،‬به طرف شهریار‪ ،‬انتهای خیابان سعدی‪.‬‬ ‫شماره‌های واحد فروش (کد ‪:)021‬‬ ‫ ‪ 88802677-8‬و ‪ 88739880-2‬و ‪88504770-4‬‬ ‫شماره‌های واحد فروش (کد ‪:)0229‬‬ ‫‪ 4586036 -4585899‬و ‪ 4584983-7‬و ‪4584996-7‬‬ ‫شماره‌های فاکس واحد فروش‪:‬‬ ‫‪ 0229-4585079‬و ‪021-88766794‬‬ ‫شماره‌های کارخانه (کد ‪:)0229‬‬ ‫‪ 4585657-8‬و ‪ 4584998‬و ‪4584717‬‬ ‫شماره فاکس کارخانه (کد ‪:)0229‬‬ ‫‪4584198‬‬ ‫پست الکترونیکی بازرگانی‪:‬‬ ‫واحد فروش‪:‬‬ ‫نشانی اینترنت‪:‬‬

‫‪info@arvandcorp.com‬‬

‫‪sales@arvandcorp.com‬‬

‫تازه‌های تهویه‪2....................................................................................................‬‬ ‫فرمول‌های پایه پمپ‌ها‪4.....................................................................................‬‬ ‫طبقه‌بندی سیستم سرمایش جذبی از نظر ماده مبرد و جاذب‪6..................‬‬ ‫موتورهای برقی‪21................................................................................................‬‬ ‫فیلترها و تمیزکننده‌های هوا‪25........................................................................‬‬ ‫روابط تهویه مطبوع‪32........................................................................................‬‬

‫‪w w w. a r v a n d c o r p . c o m‬‬

‫کارخانه ش��ماره ‪ :2‬کیلومتر ‪ 26‬اتوبان تهران‪ ،‬قم ‪ -‬ش��هرک‬ ‫صنعتی شمس‌آباد ‪ -‬بلوار گلستان ‪ -‬گلشن ‪ - 10‬قطعه ‪.10‬‬ ‫پست الکترونیکی‪:‬‬ ‫‪gac@arvandcorp.com‬‬

‫تلفن‌های تماس و فاکس‪:‬‬

‫تهویه مطبوع در استخرها‪34.............................................................................‬‬ ‫عملکر ‌د سیستم‌های سرمایش تبخیری‪38....................................................‬‬

‫‪021-56230345-9‬‬

‫صاحب امتیاز‪ :‬شرکت صنایع یکتا تهویه اروند‬ ‫مدیر مسوول‪ :‬مهندس منوچهر شجاعی‬ ‫سردبیر‪ :‬مهندس حسن بهرامی‬

‫عالقه‌مندان جهت دریافت رایگان این نشریه و ارسال آثار خود‬ ‫می‌توانند با واحد روابط‌عمومی شرکت صنایع یکتا تهویه اروند‬ ‫یا از طریق صندوق پستی ‪ 37685 - 113‬اقدام نمایند‪.‬‬

‫اس��تفاده از مطالب و تصاویر نشریه اروند با ذکر منبع بالمانع است‪.‬‬ ‫عالقه‌من��دان به درج مطلب در این نش��ریه می‌توانند آثار خود را به‬ ‫نشانی نشریه ارسال نمایند‪.‬‬ ‫اروند در رد‪ ،‬قبول یا اصالح و ویرایش مقاالت آزاد است‪.‬‬ ‫مقاالت ارسالی عودت داده نخواهد شد‪.‬‬

‫‪ARVAND Internal Magazine‬‬ ‫‪Managing Director: M. Shojaei‬‬ ‫‪Editor in chief: H. Bahrami‬‬

‫صفحه ‪ / 2‬شماره ‪37‬‬

‫‌تازه‌های‬ ‫تهویه‬

‫رقابت برای کاهش مصرف انرژی‬ ‫س��الن‬

‫‪Residence‬‬

‫‪Morrison‬‬

‫دانش��گاه کالیفرنیای ش��مالی موفق شد‬ ‫مقام نخست رقابتی که به کوشش سازمان‬ ‫حفاظت از محیط زیست آمریکا برگزار شد‬ ‫را به خ��ود اختصاص دهد‪ .‬در این رقابت‬ ‫‪ 14‬س��اختمان در سرتاسر ایاالت متحده‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫ب��ه لحاظ میزان مصرف و کاهش س��طح‬ ‫هدررفت انرژی مورد ارزیابی قرار گرفتند‪.‬‬ ‫میزان مصرف انرژی در یک سال گذشته‬ ‫در س��الن ‪ Morrison Residence‬ب��ه‬ ‫‪ 35.7‬درصد کاهش یافته و بیش از ‪250‬‬ ‫هزار دالر از صورت‌حساب‌های انرژی این‬ ‫ساختمان کاسته ش��ده است‪ .‬در همین‬ ‫ح��ال فروش��گاه ‪ Sears‬نیز که کاهش��ی‬ ‫‪ 35.7‬درص��دی را در میزان مصرف انرژی‬ ‫خ��ود تجربه ک��رده اس��ت‪ ،‬در رتبه دوم‬ ‫ق��رار گرفت‪ .‬به طور کل��ی میزان کاهش‬ ‫مصرف انرژی در این ‪ 14‬س��اختمان بالغ‬ ‫ب��ر ‪ 44‬میلی��ون ‪ kBtu‬و می��زان کاهش‬ ‫صورت‌حس��اب‌های انرژی افزون بر ‪950‬‬ ‫هزار دالر برآورد شده است‪.‬‬

‫توربین‌ه�ای ب�ادی و تامی�ن ‪20‬‬ ‫درصد از برق جهان‬

‫س��بز حکایت از آن دارد که انرژی بادی تا‬

‫گزارش‌ها از رش��د ‪ 5‬درص��دی فضاهای‬

‫سال ‪ 2020‬نزدیک به ‪ 12‬درصد و تا سال‬

‫خالی و کاهش ‪ 3‬درصدی فضاهای کاری‬

‫‪ 2030‬بالغ ب��ر ‪ 22‬درصد از نیاز جهان به‬

‫در مقایسه با س��ال ‪ 2007‬خبر می‌دهد‪.‬‬

‫برق را تامین خواهد کرد‪ .‬در چش��م‌انداز‬

‫اما این مس��اله بدان معنا نیست که قرار‬

‫س��ال ‪ 2010‬س��ازمان انرژی بادی آمده‬

‫است هر کارمند فضای بیشتری را نسبت‬

‫اس��ت ک��ه پیش‌بینی می‌ش��ود تا س��ال‬

‫به قبل اش��غال کند‪ .‬ش��رکت‌ها به طور‬

‫‪ 2020‬توربین‌ه��ای بادی با ظرفیت تولید‬

‫میانگی��ن دارای ‪ 4.27‬متر مکعب فضای‬

‫‪ 1000 GW‬انرژی بادی نصب و از انتشار‬

‫اختصاصی به هر کارمند هستند‪ ،‬این در‬

‫‪ 1.5‬میلیارد تن گاز ‪ CO2‬جلوگیری کنند‪.‬‬

‫حالی است که به افراد متخصص و فنی به‬

‫توس�عه س�لول‌های خورشیدی‬ ‫جدید با قابلیت نصب روی کرکره‬ ‫پنجره‌ها‬ ‫موسسه فناوری ماساچوست گزارشی‬

‫ترتیب ‪ 8.8‬و ‪ 7‬متر مکعب فضا اختصاص‬ ‫خواهد یافت‪.‬‬

‫استفاده از فناوری خورشیدی‬

‫شرکت والمارت در نظر دارد به منظور‬

‫از آخری��ن دس��تاوردهای پژوهش��ی خود‬

‫دس��تیابی به س��طح مطلوب��ی از میزان‬

‫در زمینه تولید س��لول‌های خورش��یدی‬

‫مصرف انرژی در فروش��گاه‌های جدید از‬

‫با پوس��ته بس��یار نازک و با قابلیت نصب‬

‫فناوری‌‌های خورش��یدی که هزینه اندکی‬

‫روی پنجره‌ها را منتشر ساخت‪ .‬به گزارش‬

‫دارن��د‪ ،‬بهره بب��رد‪ .‬این ش��رکت افزودن‬

‫این موسسه این س��لول‌ها قادرند جریان‬

‫سیستم‌های تولید انرژی خورشید در ‪20‬‬

‫مورد نیاز برای روشن ساختن المپ‌های‬

‫تا ‪ 30‬س��ایت در کالیفرنی��ا و آریزونا را در‬

‫کوچ��ک ‪ LED‬را تامی��ن کنن��د و دارای‬

‫دس��تور کاری خود قرار داده است‪ .‬از این‬

‫قابلی��ت نص��ب روی کرکره و س��ایه‌بان‌‬

‫منظر هر موقعی��ت از فناوری‌‌های جدید‬

‫پنجره‌ها یا حتا روی پوشش کامپیوترهای‬

‫بهره‌مند خواهد ش��د‪ .‬انتظار می‌رود این‬

‫لپ‌تاپ هستند‪ .‬س��لول‌های خورشیدی‬

‫س��لول‌های خورشیدی با پوس��ته نازک‬

‫موسس��ه فناوری ماساچوس��ت که گفته‬

‫ب��ا تولید س��االنه ‪ 22.5‬میلیون کیلووات‬

‫می‌ش��ود در پنج س��ال آین��ده وارد بازار‬

‫انرژی خورشیدی‪ ،‬بالغ بر ‪ 20‬تا ‪ 30‬درصد‬

‫خواهند ش��د را هر ف��ردی می‌تواند روی‬

‫از کل ان��رژی مورد نی��از در هر یک از این‬

‫س��قف س��اختمان‌ها نصب کند و نیاز به‬

‫موقعیت‌ها را تامین کنند‪.‬‬

‫آموزش خاصی ندارند‪ .‬ش��ایان ذکر است‬ ‫این سلول‌ها روی کاغذهای رسم معمولی‬ ‫ساخته می‌شوند‪.‬‬

‫طرح‌ه�ای جدی�د ب�رای کاهش‬ ‫فضاهای کاری‬

‫خان�ه ی�ک میلی�ارد دالری در‬ ‫هندوستان‬

‫یک تاجر هندی اخیرا گران‌قیمت‌ترین‬

‫و مجلل‌ترین خانه جهان را ساخته است‪.‬‬ ‫این س��اختمان مس��کونی ب��ه ارزش یک‬

‫بر پای��ه آخرین گزارش‌های منتش��ره‬

‫میلی��ارد دالر‪ ،‬دارای س��ه س��کوی فرود‬

‫از انجمن بین‌المللی مدیریت تاسیس��ات‬

‫هلی‌کوپت��ر‪ ،‬سیس��تم کنت��رل ترافی��ک‬

‫تازه‌تری��ن مطالعات س��ازمان جهانی‬

‫(‪ ،)IFMA‬فضاهای اداری در آمریکا دیگر‬

‫هوای��ی‪ ،‬یک پارکینگ ش��ش طبقه‪ ،‬یک‬

‫ان��رژی بادی و موسس��ه بین‌المللی صلح‬

‫مثل سابق کوچک و فشرده نیستند‪ .‬این‬

‫باغ چهارطبقه و یک سالن تاتر با ظرفیت‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫صفحه ‪ / 3‬شماره ‪37‬‬

‫‪ 50‬نفر است‪ .‬ساخت این عمارت با ارتفاع‬

‫پس از انتخابات کنگره در دوم نوامبر سال‬

‫خواهد ش��د و نزدیک به ‪ 13‬هزار دالر به‬

‫‪ 173‬متر نزدیک به ‪ 7‬سال طول کشید و‬

‫گذش��ته وضعیت بدتری به خ��ود گرفته‬

‫دس��ت آمده از درآمده��ای حاصله نیز به‬

‫بالغ بر ‪ 77‬میلیون دالر هزینه در برداشت‪.‬‬

‫اس��ت؛ زیرا جمهوری‌خواهان در خصوص‬

‫یک سازمان خیریه در منطقه الس‌وگاس‬

‫گفتنی است اجرای این پروژه را دو شرکت‬

‫ل��زوم وضع قوانی��ن جدی��د در ارتباط با‬

‫هدیه می‌ش��ود‪ .‬انجمن ‪ ASHRAE‬نیز‬

‫معماری آمریکایی به عهده داشته‌اند‪.‬‬

‫تغییرات آب و هوایی ابراز تردید کرده‌اند‪.‬‬

‫یکی از حامیان مالی این نمایشگاه است‪.‬‬

‫کشف یک روش ساده برای تولید‬ ‫غشاهای پلیمری رسانا‬

‫شیوع ‪ IAQ‬در مدارس فلوریدا‬

‫رتبه‌بندی بر اساس بازده انرژی‬

‫کالس‌های درس و س��ایر مسایل مربوط‬

‫بازده ان��رژی آمری��کا (‪ ،)ACEEE‬ایالت‬

‫شیمیدان‌ها و مهندسان توانمند‪ ،‬روشی‬

‫به ‪ IAQ‬موجب طرح ش��کایات بسیاری‬

‫کالیفرنی��ا ب��رای چهارمین ب��ار پیاپی به‬

‫را کشف کرده‌اند که به واسطه آن می‌توان‬

‫از س��وی معلمان و دانش‌آموزان منطقه‬

‫عن��وان بهتری��ن ایال��ت به لح��اظ بازده‬

‫س��طوح بزرگ و گس��ترده را با غشاهای‬

‫اورالندو ش��ده اس��ت‪ .‬این در ش��رایطی‬

‫انرژی انتخاب ش��د‪ .‬در ای��ن گزارش ‪50‬‬

‫نانوفیب��ری نازک پوش��اند‪ .‬این غش��ای‬

‫است که گسترش نم و نا در ساختمان‌‌ها‬

‫ایال��ت همراه با منطقه کلمبیا بر اس��اس‬

‫نازک ک��ه از تالط��م آب‪ ،‬روغن غلیظ و‬

‫و اثاثی��ه ‌‪ ،‬در برخی م��وارد موجب خارج‬

‫برنامه‌ها و سیاست‌های ایالتی در راستای‬

‫نانوفیبرهای پلیمری به دس��ت می‌آید را‬

‫ساختن دانش‌آموزان از این کالس‌ها شده‬

‫ارتقای س��طح بازده انرژی م��ورد ارزیابی‬

‫می‌توان روی هر س��طحی ق��رار داد و از‬

‫اس��ت‪ .‬روزنامه‌ها با جمع‌آوری اطالعاتی‬

‫و عوامل��ی چ��ون رعایت اس��تانداردهای‬

‫طریق آن‌ها یک غش��ای واحد خلق کرد‪.‬‬

‫از س��ه ش��هر مرک��زی ایالت فلوری��دا از‬

‫ان��رژی و مص��رف ان��رژی وس��ایل برقی‬

‫در همین راس��تا یانگ یانگ‪ ،‬پروفس��ور‬

‫آگوس��ت ‪ 2007‬تا آگوست ‪ 2010‬با موارد‬

‫مدنظر قرار گرفت‪ .‬شایان ذکر است ایالت‬

‫عل��وم و مهندس��ی مواد می‌گوی��د‪« :‬از‬

‫بسیاری از طرح ش��کایات دانش‌آموزان و‬

‫ماساچوست نیز مقام دوم این رتبه‌بندی‬

‫آنجایی که این روش برای سطوح چندالیه‬

‫معلمان��ی برخورد کرده‌اند که از س��وزش‬

‫را به خود اختصاص داده است‪.‬‬

‫نیز کارب��رد دارد‪ ،‬می‌توان از آن در طیف‬

‫چشم‪ ،‬مشکالت تنفس��ی و برخی موارد‬

‫وس��یعی از کاربری‌ها چون س��لول‌های‬

‫دیگ��ر ناراح��ت بوده و عل��ت آن را وجود‬

‫خورش��یدی اورگانیک‪ ،‬دیودهای انتشار‬

‫ساختمان‌های نمور و سیستم‌های تهویه‬

‫نور و حس‌گرهای هوش��مند بهره برد‪».‬‬

‫مطبوع معیوب عنوان‌کرده‌اند‪.‬‬

‫در یوس��ی‌الی‪ ،‬ی��ک تی��م اجرایی از‬

‫قرار اس��ت گزارش کاملی از این روش در‬ ‫آکادمی ملی علوم آمریکا منتشر شود‪.‬‬

‫اوضاع سیاس�ی آمری�کا به نفع‬ ‫انرژی تجدیدپذیر نیست‬

‫برندگان جوایز نوآوری نمایشگاه‬ ‫‪AHR‬‬

‫س�رپیچی از قوانی�ن س�ازمان‬ ‫حفاظت از محیط زیست‬ ‫به رغم وضع قوانین جدید س��ازمان‬

‫حفاظ��ت از محیط زیس��ت آمریکا مبنی‬ ‫بر توقف تولی��د و فروش تجهیزاتی که در‬ ‫آن‌ها از مبرد ‪ R-22‬اس��تفاده می‌ش��ود‪،‬‬

‫محص��والت برن��ده جوای��ز ‪2011‬‬

‫تولیدکنن��دگان ‪ HVAC&R‬کم��اکان‬

‫نمایش��گاه نوآوری‌ه��ای ‪ AHR‬انتخاب‬

‫در ح��ال ادامه فعالیت‌ه��ای خود در این‬

‫و ق��رار اس��ت در یک مراس��م وی��ژه‪ ،‬در‬

‫زمینه هستند‪ .‬خبرهای منتشره حاکی از‬

‫ایاالت متحده بر روند رو به رش��د بخش‬

‫بزرگ‌تری��ن نمایش��گاه ‪ ،HVAC&R‬از‬

‫آن است که این ش��رکت‌ها با ارسال این‬

‫انرژی‌ه��ای تجدیدپذی��ر در ای��ن کش��ور‬

‫تولیدکنن��دگان آن‌ها تجلیل به عمل آید‪.‬‬

‫تجهی��زات بدون نصب مب��رد‪ ،‬از قوانین‬

‫تاثیرگذار بوده اس��ت‪ .‬رهب��ران تجاری‪،‬‬

‫محصوالت عرضه‌شده در ‪ 10‬طبقه‌بندی‬

‫وضع ش��ده س��رپیچی می‌کنند‪ .‬به گفته‬

‫س��رمایه‌گزاران و مقامات دولتی طرفدار‬

‫و با توجه ب��ه رای اعضای ‪ ASHRAE‬با‬

‫نماینده‌ای از یکی از ش��رکت‌های مزبور‪،‬‬

‫انرژی‌های تجدیدپذیر از قانون‌گذاری‌های‬

‫توجه به نوآوری‪ ،‬نوع کاربری و ارزشی که‬

‫میلیون‌ه��ا واحد از این تجهیزات فروخته‬

‫فدرال اب��راز ناامیدی می‌کنند و معتقدند‬

‫کارب��ر و بازار برای آن‌ه��ا در نظر گرفته‪،‬‬

‫خواهد شد‪ .‬قیمت نس��بتا ارزان و تدوام‬

‫بای��د قوانین جدیدی در بخش انرژی‌های‬

‫ارزش��یابی ش��ده‌اند‪ .‬ای��ن جوای��ز به ‪27‬‬

‫تقاض��ا ب��رای مبرده��ای ‪ R-22‬از جمله‬

‫پاک به تصویب رس��د‪ .‬این چشم‌انداز حتا‬

‫ش��رکت در یک طبقه‌بندی یکسان اهدا‬

‫دالیل این امر عنوان شده است‪.‬‬

‫تبعات منف��ی ابهامات سیاس��ی در‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫در س��ه س��ال گذش��ته ب��وی نم در‬

‫بر اس��اس گزارش انجم��ن اقتصادی‬

‫صفحه ‪ / 4‬شماره ‪37‬‬

‫فن‌آوری‬

‫فرمول‌های پایه پمپ‌ها‬ ‫مثال‬

‫روش محاسبه توان ترمزی پمپ‬

‫برای محاس��به توان ترمزی پمپ‌ها که ب��ه اختصار با ‪bhp‬‬

‫نشان د‌اد‌ه می‌شو ‌د می‌توان از رابطه زیر استفاد‌ه کرد‌‪:‬‬ ‫)‪ (1‬‬

‫د‌ر رابطه فوق‪:‬‬

‫د‌ر د‌اخ��ل مد‌ار به گرد‌ش د‌رم��ی‌آورد‌‪ .‬حجم آب عبوری از مد‌ار‬ ‫را محاسبه کنید‌‪.‬‬ ‫حل‪:‬‬

‫بازد‌ه پمپ‬

‫تغییر توان ترمزی با تغییر وزن مخصوص سیال‬

‫‪ = tdh‬هد‌ د‌ینامیکی کل (‪)ft‬‬

‫د‌ر‌صورتی‌ک��ه ه ‌د مورد‌نیاز برای به گرد‌ش د‌ر آورد‌ن س��یال‬

‫‪ = G‬وزن مخصوص (بد‌ون واحد)‬ ‫بازد‌ه پمپ معموال توسط سازند‌ه اعالم می‌شود‌‪ .‬د‌ر موارد‌ی‬ ‫که بازد‌ه پمپ مشخص نباشد‌‪ ،‬به طور سرانگشتی می‌توان بازد‌ه‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫ی��ک پمپ با توان ترمزی ‪ 15hp‬جری��ان آب را با هد‌ ‪150ft‬‬

‫پمپ را برابر با ‪ 70%‬د‌ر نظر گرفت‪ .‬وزن مخصوص آب سر ‌د برابر‬ ‫با ‪ 1‬د‌رنظر گرفته می‌ش��ود‌‪ .‬بنابراین رابطه شماره (‪ )1‬به شکل‬ ‫ساد‌ه شد‌ه زیر د‌رمی‌آید‌‪:‬‬

‫را ثابت فرض کنیم‪ ،‬با تغییر وزن مخصوص س��یالی که توس��ط‬

‫پمپ به گ��رد‌ش د‌رمی‌آی ‌د مقد‌ار توان ترمزی م��ور ‌د نیاز آن نیز‬

‫تغییر خواهد‌ کرد‌‪ .‬برای مثال وزن مخصوص بنزین ‪ 0.75‬و وزن‬ ‫مخصوص آب نمک ‪ 1.2‬است‪ .‬بنابراین د‌رصورتی‌که بازد‌ه پمپ‬

‫را برابر با ‪ 70%‬و نرخ جریان سیال عبوری از آن را ‪ 200gpm‬با‬

‫ه ‌د کل ‪ 100ft‬فرض کنیم‪ ،‬توان ترمزی مورد‌نیاز برای به گرد‌ش‬

‫د‌رآورد‌ن سیال د‌ر هر یک از حالت‌های یاد‌ شد‌ه عبارت است از‪:‬‬

‫‪ :‬آب‬

‫مثال‬

‫د‌رصورتی‌که آبد‌هی یک پمپ با هد‌ ‪ 102ft‬برابر با ‪300gpm‬‬

‫‪ :‬بنزین‬

‫باش��د‌ و بازد‌ه آن مشخص نباشد‌‪ ،‬توان ترمزی پمپ را محاسبه‬ ‫کنید‌‪.‬‬

‫‪ :‬آب نمک‬

‫حل‪:‬‬

‫‪:‬آب با د‌مای ‪210 F‬‬ ‫‪o‬‬

‫روش محاسبه میزان آبد‌هی پمپ‬

‫د‌ر م��وارد‌ی ک��ه توان ترمزی پمپ مش��خص باش��د‌‪ ،‬برای‬

‫محاس��به مقد‌ار آبد‌هی آن می‌توان از رابطه زیر استفاد‌ه کرد‌ که‬ ‫د‌ر واقع نتیجه رابطه شماره (‪ )1‬است‪:‬‬

‫برای پمپ‌های گریز از مرکز یا سانتریفیوژ قوانین زیر صاد‌ق‬

‫است‪:‬‬

‫‪ .1‬ظرفیت آبد‌هی پمپ با قطر پروانه رابطه مستقیم د‌ارد‌‪.‬‬ ‫‪ .2‬ه ‌د پمپ با مربع قطر پروانه رابطه مستقیم د‌ارد‌‪.‬‬

‫‪ .3‬ت��وان ترم��زی پم��پ ب��ا مکع��ب قط��ر پروان��ه رابطه‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫صفحه ‪ / 5‬شماره ‪37‬‬

‫جد‌ول تبد‌یل هد‌ سرعتی به سرعت‬ ‫سرعت (‪)fps‬‬

‫‪2‬‬

‫‪3‬‬

‫‪4‬‬

‫‪5‬‬

‫‪6‬‬

‫‪7‬‬

‫‪8‬‬

‫‪9‬‬

‫‪10‬‬

‫‪11‬‬

‫‪12‬‬

‫ه‌‬ ‫د سرعتی (‪)ft‬‬

‫‪0.06‬‬

‫‪0.14‬‬

‫‪0.25‬‬

‫‪0.39‬‬

‫‪0.56‬‬

‫‪0.76‬‬

‫‪1.01‬‬

‫‪1.25‬‬

‫‪1.55‬‬

‫‪1.87‬‬

‫‪2.24‬‬

‫مستقیم د‌ارد‌‪.‬‬

‫مکش پمپ‪ ،‬ه ‌د مکش د‌ینامیکی کل گفته می‌شود‌‪.‬‬ ‫ه ‌د استاتیکی کل‪ :‬به فاصله قائم بین سطح آزا ‌د خط مکش‬

‫تعاریف مرتبط‬

‫افت فش�ار‪ :‬به مقد‌ار کاهش فش��ار س��یال د‌ر هنگام عبور‬

‫از واحد‌های مقاوم د‌ر برابر عبور جریان مانن ‌د کند‌انس��ور‪ ،‬شیر‬ ‫کنترل یا برج خنک‌کنند‌ه افت فشار گفته می‌شود‌‪.‬‬

‫افت اصطکاکی‪ :‬عبارت است از افت فشار سیال به واسطه‬

‫مقاومت لوله‌ها و اتصاالتی که س��یال د‌ر آن‌ها جریان د‌ارد‌‪ .‬د‌ر‬ ‫کاربرد‌ه��ای عملی افت اصطکاکی بر مبن��ای طول معاد‌ل لوله‬ ‫برحسب فوت اند‌ازه‌گیری می‌شود‌‪.‬‬

‫عمق مکش استاتیکی‪ :‬به فاصله عمود‌ی خط مرکز پمپ تا‬

‫سطح آزا ‌د سیالی که پمپاژ می‌شود‌ عمق مکش استاتیکی گفته‬

‫می‌شو ‌د که مقد‌ار آن معموال برحسب فوت سنجید‌ه می‌شود‌‪.‬‬

‫عم�ق مک�ش د‌ینامیک�ی کل‪ :‬ب��ه مجموع عم��ق مکش‬

‫استاتیکی‪ ،‬افت‌های اصطکاکی‪ ،‬افت فشار و هد‌ سرعتی سیال‬

‫پمپ و س��طح آزا ‌د سمت د‌هش پمپ یا سطح آزا ‌د آب خروجی‬ ‫از پمپ ه ‌د استاتیکی کل گفته می‌شود‌‪.‬‬ ‫ه� ‌د د‌ینامیکی کل‪ :‬به مجموع هد‌ اس��تاتیکی کل‪ ،‬تمامی‬ ‫افت‌های اصطکاکی‪ ،‬افت فش��ار‌های ایجاد‌ ش��د‌ه د‌ر سرتاس��ر‬ ‫سیس��تم لوله‌کش��ی و هد‌ س��رعتی‪ ،‬هد‌ د‌ینامیک��ی کل گفته‬ ‫می‌شود‌‪.‬‬ ‫ه ‌د سرعتی‪ :‬برابر است با هد‌ معاد‌لی که سیال برای رسید‌ن‬ ‫به آن س��رعت باید‌ سقوط آزا ‌د د‌اشته باشد‌‪ .‬به بیانی د‌یگر‪ ،‬ه ‌د‬ ‫مورد‌ نیاز برای شتاب گرفتن سیال را هد‌ سرعتی می‌گویند‌‪.‬‬ ‫مقد‌ار هد‌ س��رعتی سیال را می‌توان با استفاد‌ه از رابطه زیر‬ ‫محاسبه کرد‌‪:‬‬

‫عمق مکش د‌ینامیکی کل گفته می‌شود‌‪.‬‬

‫سطح آزا ‌د س��یالی که پمپاژ می‌شود‌ ه ‌د مکش استاتیکی گفته‬

‫می‌شو ‌د که مقد‌ار آن معموال برحسب فوت سنجید‌ه می‌شود‌‪.‬‬

‫ه� ‌د مک�ش د‌ینامیک�ی کل‪ :‬ب��ه اختالف بی��ن ه ‌د مکش‬

‫اس��تاتیکی با افت‌های اصطکاکی‪ ،‬افت فشار و ه ‌د سرعتی خط‬

‫د‌ر رابطه فوق‪:‬‬ ‫‪ = HV‬هد‌ سرعتی (‪)ft‬‬ ‫‪ = V‬سرعت سیال د‌ر د‌اخل لوله (‪)fps‬‬ ‫‪ = g‬شتاب گرانش‪ ،‬برابر با ‪32.3fps‬‬

‫فن‌کویل صبا‪ ،‬بهترین فن‌کویل ایرانی در ایران و خاورمیانه‬ ‫و تنها رقیب سرسخت فن‌کویل‌های اروپایی در ایران‬ ‫شماره‌های تماس‪ 0229-4584973-7 :‬و ‪021-88739880-2‬‬ ‫شماره فاکس ‪:‬‬

‫و ‪021-88504770-4‬‬

‫‪ 021-88766794‬و ‪0229 -4585079‬‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫هد‌ مکش اس�تاتیکی‪ :‬به ارتف��اع قائم از خط مرکز پمپ تا‬

‫صفحه ‪ / 6‬شماره ‪37‬‬

‫مقاالت‬

‫طبقه‌بندی سیستم سرمایش‬ ‫جذبی از نظر ماده مبرد و جاذب‬

‫ادوین آندرس��ن‪ 1‬در کتاب «تبرید‪ :‬خانگ��ی و تجاری‪ »2‬در‬ ‫مورد زوج مبرد و جاذب چیلرهای جذبی که د‌ارای ماد‌ه جاذب‬

‫ماده مبرد مش��کل غلیظ‌سازی را در ژنراتور به همراه دارد؛ زیرا‬

‫مایع هستند‪ 9 ،‬ویژگی مهم مبرد و جاذب را که می‌توانند نقش‬

‫در ژنراتور انرژی گرمایی بیش��تری باید صرف جداسازی این دو‬

‫تعیین‌کننده در انتخاب برای اس��تفاده در این‌گونه سیس��تم‌‌ها‬

‫ماده ش��ود‪ ،‬که البته با آن میل شدید به وصل‪ ،‬چنین عاقبتی‬

‫داشته باشند را چنین برمی‌شمارد‪:‬‬

‫قابل پیش‌بینی اس��ت‪ .‬مانند آن است که بگوییم عجب چسب‬

‫اول‪:‬ع��دم حالت جامد‪ -3‬زوج مب��رد و جاذب نباید در طی‬

‫خوبی اس��ت ک��ه همه‌چیز را محکم به همه‌چیز می‌چس��باند و‬

‫فعل‌وانفعاالت و دامنه دمایی طبیعی عملیات س��رمایش جذبی‬

‫بعد انتظارداشته باشیم که در طرفه‌العینی آن چسب‪،‬به راحتی‬

‫به حالت جامد د‌رآیند‪ .‬زیرا بروز فاز جامد منجر به کندی حرکت‬

‫ماده چسیبده به آن را رها سازد‪.‬‬

‫محلول یا حتا انسداد مسیرهای سیال می‌شود‪.‬‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫‪ ،5‬آلبرایت‪ 6‬و تاکر‪ 7‬نشان می‌دهد که تمایل شدید ماده جاذب به‬

‫چهارم‪ :‬فشارمتوسط ‪ -‬فش��ار عملیاتی ماده مبرد و جاذب‬

‫د‌وم‪ :‬نس��بت فراریت زیاد‪ -4‬فراریت م��اده مبرد باید خیلی‬

‫برای انجام فرایند جذب و سپس جداسازی که منجر به سرمایش‬

‫بیش��تر از فراریت ماده جاذب باش��د تا امکان جداسازی آن‌ها‬

‫می‌ش��ود بای��د در حد متوس��ط باش��د‪ .‬زیرا نیاز به فش��ارهای‬

‫ط��ی عملیات تغلیظ که در ژنراتور صورت می‌گیرد به س��هولت‬

‫زیاد باعث افزایش ضخامت دیوار‌‌ه‌های دس��تگاه و اس��تفاده از‬

‫امکان‌پذیر باش��د‪ .‬امکان جداسازی آس��ان ماده مبرد از جاذب‬

‫تجهیزات و وصاله‌های فش��ار قوی می‌ش��ود که این‌گونه موارد‬

‫که به صورت محلول وارد ژنراتور می‌ش��وند‪ ،‬تاثیر مستقیمی بر‬

‫بر س��نگینی و هزینه‌های آن می‌افزاین��د‪ .‬از طرف دیگر نیاز به‬

‫کاهش مق��دار انرژی گرمایی داش��ته و از هزینه‌های مربوط به‬

‫فشارهای خیلی پایین و خأل نیز منجر به افزایش حجم دستگاه‬

‫عملیات تغلیظ می‌کاهد‪.‬‬

‫برای عملیات جذب ش��ده و تجهیزات خاصی را برای حفظ خأل‬

‫س�وم‪ :‬میل ش��دید به جذب ‪ -‬تمایل ماده جاذب به جذب‬

‫در درون دستگاه طلب می‌کند‪.‬‬

‫م��اده مبرد با توجه به خواص هریک از آن‌ها در دامنه عملیاتی‬

‫پنج�م‪ :‬پایداری‪ - 8‬م��واد جاذب و مبرد بای��د از پایداری و‬

‫چیلر جذبی از مهم‌ترین مش��خصه‌های یک زوج خوب محسوب‬

‫ثبات ش��یمیایی خوبی برخوردار باش��ند و خواص اولیه خود را‬

‫می‌ش��ود‪ .‬چنین میلی منجر به نوعی وابس��تگی و پیوستگی به‬

‫در طی س��الیان متمادی حفظ کنند‪ .‬پایداری شیمیایی امکان‬

‫هنگام هم‌نشینی با یکدیگر می‌شود‪ .‬از همین‌رو سرعت ترکیب‬

‫ش��کل‌گیری گازها و مواد جامد را کاهش داده و خوردگی را به‬

‫و درهم ادغام ش��دن افزایش یافته و ضریب فعالیت مبرد کمتر‬

‫حداقل می‌رساند‪.‬‬

‫از واحد می‌ش��ود و از سوی دیگر مقدار ماده جاذب برای جذب‬

‫شش�م‪ :‬خوردگی و فرس�ایش کم ‪ -‬م��واد جاذب و مبرد به‬

‫مبرد کاهش یافته و در نتیجه از میزان انرژی گرمایی مورد نیاز‬

‫هرح��ال کم یا زیاد موجب خوردگی و فرس��ایش س��طوح فلزی‬

‫کاسته می‌شود‪ .‬همچنین اندازه مبدل حرارتی که امکان تبادل‬

‫دس��تگاه می‌ش��وند و طبیعت��ا در این میان موادی مناس��ب‌تر‬

‫ح��رارت بین محلول غلیظ (ماده ج��اذب خروجی از ژنراتور) و‬

‫هس��تند که پایداری آن‌ها بیش��تر و اثرات فرسایشی آن‌ها کمتر‬

‫محل��ول رقیق (محلول جاذب و مبرد تحت فش��ار پمپ) را به‬

‫باشد‪ .‬برخی اوقات برای جلوگیری از اثرات فرسایشی مواد الزم‬

‫وجود می‌آورد کوچک‌تر می‌شود‪ .‬در عین حال تحقیقات ژاکوب‬

‫می‌شود تا ترکیبات شیمیایی دیگری به عنوان بازدارنده به زوج‬

‫‪9‬‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫صفحه ‪ / 7‬شماره ‪37‬‬

‫جاذب و مبرد اضافه شود‪.‬‬

‫هفت�م‪ :‬ایمن�ی ‪ -‬زوج ج��اذب و مبرد نباید س��می یا قابل‬

‫ب��ا ماده جاذب جام��د نیز مورد توجه برخی از س��ازندگان قرار‬ ‫گرفته اس��ت که هنوز استفاده از آن‌ها چندان رایج نشده است‪.‬‬

‫احتراق باشند و همچنین استفاده از آن‌ها نباید تاثیرات زیانبار‬

‫بر همین اس��اس می‌توان به دو گ��روه عمده فوق‪ ،‬گروه دیگری‬

‫و ایمنی استفاده از آن‌ها بیشتر باشد‪ ،‬از امتیاز کاربری باالتری‬

‫‪ -‬سیس��تم س��رمایش جذبی ب��ا مبرد آب و ج��اذب جامد‬

‫هشتم‪ :‬ویسکوزیته کم ‪ -‬هرچه مواد جاذب و مبرد روان‌تر‬

‫نوع س��یلیکاژلی که ادزورپش��ن‪ 11‬خوانده می‌شود به لحاظ‬

‫زیست‌محیطی به دنبال داشته باشد‪ .‬هرچه عوارض آن‌ها کمتر‬ ‫برخوردار خواهند بود‪.‬‬

‫‪10‬‬

‫و د‌ارای ویسکوزیته کمتری باشند‪ ،‬حرکت آن‌ها سریع‌تر و بهتر‬

‫تحت عنوان زیر را هم اضافه نمود‪:‬‬ ‫(سیلیکاژلی)‬

‫س��اختاری و چگونگی چرخه تفاوت‌ه��ای قابل توجه‌ای با انواع‬

‫انجام می‌ش��ود و در نتیجه انتق��ال گرما و جرم راحت‌تر صورت‬

‫دیگر دارد‪ ،‬که در جای خود مورد بررسی قرار خواهد گرفت‪.‬‬

‫می‌کنند‪.‬‬

‫سیستم سرمایش جذبی با مبرد آب و ماده جاذب‬ ‫لیتیم بروماید‬

‫می‌گی��رد و پمپ‌ها ان��رژی کمتری ب��رای جابجایی آن‌ها صرف‬ ‫نهم‪ :‬گرمای نهان زیاد مبرد ‪ -‬هرچه گرمای نهان مبرد بیشتر‬

‫باش��د‪ ،‬نرخ گردش ماده ج��اذب کمتر خواهد ب��ود‪ .‬باال بودن‬

‫گرمای نهان مبرد منجر به افزایش بازده می‌شود‪.‬‬

‫زوج‌های شناخته شده جاذب و مبرد همه خواص باال را به‬

‫صورت کامل دارا نیس��تند‪ ،‬اما از میان آن‌ها زوج جاذب لیتیم‬ ‫بروماید و آب و همین‌طور آب و آمونیاک شرایط بهتری دارند و‬

‫با توجه به موارد فوق‪ ،‬انتظارات بیش��تری را برآورده می‌کنند‪.‬‬

‫سایر زوج‌های جاذب و مبرد که می‌توانند مورد بررسی و تحقیق‬ ‫قرار گیرند‪ ،‬عبارتند از‪:‬‬

‫الکل‌ها و نمک‌ها ‬

‫رایج‌ترین نوع چیلرهای جذبی هس��تند که در انواع مختلف هم‬ ‫از نظر چرخه تغلیظ و هم از لحاظ منبع گرمایی در تاسیس��ات‬

‫تهویه مطبوع مورد اس��تفاده ق��رار می‌گیرند‪ .‬این چیلرها بنا به‬ ‫خواص فیزیکی و ش��یمیایی مبرد (آب) امکان سردس��ازی زیر‬

‫صفر درجه سانتی‌گراد را ندارند و به همین دلیل برای سرمایش‬ ‫آب تا ‪ 5‬درجه س��انتی‌گراد و بیشتر به کار گرفته می‌شوند‪ .‬برای‬

‫رس��یدن به دماهای پایین‌تر از صفر درجه سانتی‌گراد می‌باید از‬ ‫چیلره��ای جذبی با مبرد آمونیاک و جاذب آب اس��تفاده نمود‪.‬‬

‫متیل آمین و نمک‌ها‬

‫چیلره��ای لیتیمی برای ظرفیت‌های کمت��ر از ‪ 30‬تن تبرید نیز‬

‫آمونیاک و محلول‌های آلی‬

‫کارب��رد چندانی ندارند و به طور معم��ول چیلرهای کم‌ظرفیت‬

‫دی‌اکسید‌گوگرد و محلول‌های آلی ‬

‫یکپارچ��ه آپارتمانی با ظرفیت‌ه��ای ‪ 5 ، 3‬و ‪ 10‬تن تبرید از نوع‬

‫هیدروکربن‌های هالوژنه و محلول‌های آلی‬

‫بعض��ی از این مواد دارای برخی ویژگی‌های مناس��ب مانند‬

‫عدم متبلور ش��دن در چرخه س��رمایش جذبی هس��تند اما در‬ ‫برخی‪ ،‬موارد دیگر همچون پایداری‪ ،‬خوردگی و ایمنی ش��رایط‬ ‫چندان خوبی ندارند‪.‬‬

‫همان‌طور که اش��اره ش��د‪ ،‬در حال حاضر زوج‌های لیتیم‬

‫برومای��د ‪ -‬آب و آب ‪ -‬آمونی��اک مناس��ب‌ترین زوج‌ه��ای مورد‬ ‫اس��تفاده در سیستم‌های س��رمایش جذبی هستند و بر همین‬

‫اساس می‌توان سیستم‌های سرمایش جذبی را از نظر نوع ماده‬

‫جاذب و مبرد در دو گروه عمده زیر طبقه‌بندی نمود‪:‬‬

‫ سیس�تم س�رمایش جذبی با مبرد آب و ماده جاذب لیتیم‬‫بروماید‬ ‫‪ -‬سیستم سرمایش جذبی با مبرد آمونیاک و ماده جاذب آب‬

‫فارغ از چیلرهای جذبی یاد شده که در آن‌ها از محلول مایع‬

‫مبرد و نمک اس��تفاده می‌شود‪ ،‬نوع دیگری از چیلرهای جذبی‬

‫آمونیاکی هستند‪.‬‬

‫چیلرهای جذبی لیتیمی ش��امل انواع مختلف یک اثره‪ ،‬دو‬ ‫اثره‪ ،‬سه اثره‪ ،‬با ژنراتور بخار‪ ،‬آب داغ‪ ،‬آب گرم و شعله مستقیم‬ ‫می‌ش��وند‪ .‬بنابراین ش��رح و توضیح درباره هر یک از این انواع‪،‬‬ ‫ب��ه خودی خود متضمن شناس��ایی چیلره��ای لیتیمی به طور‬ ‫اعم نیزمی‌ش��ود‪ .‬بنابراین در این قس��مت ابت��دا به خواص آب‬ ‫ب��ه عنوان مبرد و لیتیم بروماید ب��ه عنوان جاذب می‌پردازیم و‬ ‫س��پس بحث را در این بخش به گونه‌ای پی می‌گیریم تا کلیات‬ ‫مرتبط با تمامی چیلرهای لیتیمی بدون طرح شرایط اختصاصی‬ ‫گونه‌های مش��خص آن‌ها مورد بررس��ی قرار گی��رد و به هنگام‬ ‫پرداختن به انواع یک اثره‪ ،‬دو اثره‪ ،‬س��ه اثره و شعله مستقیم‪،‬‬ ‫بازهم م��واردی در این‌باره ب��ا نگاه و رویک��ردی متفاوت طرح‬ ‫خواهد ش��د‪ .‬بنابراین به منظور جلوگی��ری از تد‌اخل موضوعی‬ ‫و پرهیز از تکرار مند‌رجات‪ ،‬بررس��ی کامل این‌گونه چیلرها را به‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫آمونیاک و نمک‌ها ‬

‫چیلره��ای جذبی ب��ا مبرد آب و ج��اذب لیتی��م بروماید‪،‬‬

‫صفحه ‪ / 8‬شماره ‪37‬‬

‫مباحث مربوط به چیلر‌های یک یا چند اثره موکول می‌کنیم‪.‬‬ ‫آب‪ ،‬یکی از بهترین حالل‌های ش��یمیایی است و از این نظر‬ ‫ماده بس��یار مناس��بی برای حل نمودن نمک‌ها از جمله لیتیم‬ ‫بروماید محس��وب می‌شود‪ .‬در واقع خاصیت حاللیت آب است‬ ‫ک��ه منجر به ایجاد محلول رقی��ق و حمل و انتقال ماده جاذب‬

‫کیلوگرم کلوین یا یک بی‌تی‌یو بر پوند فارنهایت‪.‬‬

‫‪ -‬ظرفیت گرمایی ویژه در حالت جامد (یخ )‪ 2.108 :‬کیلوژول‬

‫بر کیلوگرم کلوین یا ‪ 0.504‬بی‌تی‌یو بر پوند فارنهایت‪.‬‬

‫‪ -‬ظرفی��ت گرمای��ی ویژه در حال��ت گازی (بخ��ار)‪1.996 :‬‬

‫کیلوژول بر کیلوگرم کلوین یا ‪ 0.477‬بی‌تی‌یو بر پوند فارنهایت‪.‬‬ ‫‪ -‬وزن مولکولی‪ 18.02 :‬گرم بر مول‬

‫در چرخه س��رمایش جذبی می‌شود‪ .‬به دلیل خاصیت حاللیت‬ ‫خارق‌العاده‪ ،‬دسترس��ی طبیعی به آن بدون ترکیبات مختلف و‬ ‫به صورت کامال خالص بس��یار مشکل و تقریبا غیرعملی است‪.‬‬ ‫بنابرای��ن آب به صورت طبیعی حاوی ان��واع عناصر و ترکیبات‬ ‫اس��ت‪ .‬آب می‌توان��د حاوی ان��واع ترکیبات اکس��یژن‪ ،‬کربن‪،‬‬ ‫نیتروژن و س��ولفورها باشد‪ .‬همچنین وجود فلزاتی مانند مس‪،‬‬ ‫روی‪ ،‬آهن‪ ،‬منگنز‪ ،‬س��رب‪ ،‬آلومینیوم و انواع عناصر دیگر مثل‬ ‫کلس��یم‪ ،‬پتاسیم‪ ،‬سیلیس‪ ،‬فلوئور ‌و ید و انواع باکتری‌ها در آن‬ ‫محتمل اس��ت‪ .‬وج��ود کربن در آب می‌توان��د موجب خوردگی‬

‫دمای تبخیر آب با کاهش فش��ار‪ ،‬کم و با افزایش فشار زیاد‬

‫می‌ش��ود و همین خاصیت مبنای استفاده از آن به عنوان ماده‬ ‫مب��رد در چیلرهای جذب��ی لیتیمی اس��ت‪ ،‬و در عین حال به‬ ‫دلیل خاصیت ترکیبی ش��دید و قدرت جذب باالی آمونیاک از‬

‫آن در چیلرهای جذبی آمونیاکی به عنوان ماده جاذب استفاده‬

‫می‌ش��ود‪ .‬در هر دو حالت آب باید تا حد زیادی خالص و بدون‬ ‫ترکیبات اضافی باش��د‪ .‬به همین منظور در چیلرهای جذبی از‬

‫آب مقطر استفاده می‌شود‪.‬‬

‫فلزات ش��ود و همین‌طور وجود اکس��یژن در آب نیز زنگ‌زدگی‬

‫نکته‪:‬‬

‫و فرس��ایش قطعات فل��زی را به همراه خواهد داش��ت‪ .‬وجود‬ ‫س��ولفات‌ها‪،‬نیترات‌ها‪ ،‬کلریدها و کربنات‌ها نیز موجب سختی‬ ‫آب و ایج��اد رس��وب‌گذاری در لوله‌ها و کاهش انتقال حرارت و‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫افزایش خوردگی می‌شوند‪.‬‬ ‫وزن مخصوص آب در ‪ 4‬درجه س��انتی‌گراد یک کیلوگرم به‬

‫پ��س از این ممکن اس��ت د‌‌ر ای��ن مقاله برای س��هولت به‬

‫ج��ای عبارت «چیلر جذ‌بی با مب��رد آب و جاذب محلول لیتیم‬ ‫برومای��د» از عبارت مختص��ر «چیلر لیتیمی» ی��ا «چیلر‌های‬

‫لیتیمی» استفاد‌ه شود‪.‬‬

‫ازای یک لیتر یا در ‪ 62‬درجه فارنهایت ‪ 10‬پوند به ازای یک گالن‬ ‫انگلیسی است‪ .‬انبساط حجمی آب از دمای ‪ 4‬درجه سانتی‌گراد‬ ‫تا ‪ 100‬درجه س��انتی‌گراد برابر با ‪ 1.24‬حجم اولیه آن است‪ .‬در‬

‫لیتیم بروماید‪ ،‬نمکی است مرکب از یک فلز قلیایی (لیتیم)‬

‫و یک هالوژن (بروم) که ظاهری پودرگونه به رنگ س��فید دارد‬ ‫و از نظر شیمیایی بس��یار نزدیک به نمک طعام یا کلرید سدیم‬

‫میان مبردها‪ ،‬آب با ش��ماره ‪ )R-718( 718‬مش��خص می‌شود‪.‬‬

‫اس��ت‪ .‬لیتیم بروماید ب��ه خوبی در آب‪ ،‬ال��کل و گلیکول حل‬

‫‪ -‬دمای انجماد‪ :‬صفردرجه سانتی‌گراد یا ‪ 32‬درجه فارنهایت‪.‬‬

‫لیتیم بروماید در مجاورت هوا تجزیه نمی‌ش��ود و در شرایط‬

‫سایر مشخصات آب عبارت است از‪:‬‬

‫می‌شود و خاصیت جذب آب آن بسیار باالست‪.‬‬

‫‪ -‬دم��ای ج��وش‪ 100 :‬درج��ه س��انتی‌گراد ی��ا ‪ 212‬درجه‬

‫طبیعی‪ ،‬ترکیبی پایدار محس��وب می‌ش��ود‪ .‬س��ایر مشخصات‬

‫‪ -‬دم��ای بحرانی‪ 380- 386 :‬درجه س��انتی‌گراد یا ‪706- 716‬‬

‫از‪:‬‬

‫فارنهایت‪.‬‬ ‫درجه فارنهایت‪.‬‬

‫فیزیکی و شیمیایی این نمک د‌ر شرایط استاند‌ارد عبارت است‬ ‫‪ -‬وزن مولکولی‪ 86.856 :‬گرم بر مول‬

‫‪ -‬فشاربحرانی‪ 23520 :‬کیلونیوتن بر مترمربع (کیلوپاسکال)‬

‫‪ -‬درصد لیتیم در ترکیب‪ 7.99 :‬درصد‬

‫‪ -‬گرم��ای نه��ان ذوب‪ 334 :‬کیل��وژول بر کیلوگ��رم یا ‪144‬‬

‫‪ -‬دمای ذوب‪ 547 :‬درجه سانتی‌گراد یا ‪ 1017‬درجه فارنهایت‬

‫یا ‪ 3200‬پوند بر اینچ مربع‪.‬‬ ‫بی‌تی‌یو بر پوند‪.‬‬

‫‪ -‬درصد بروم در ترکیب‪ 92.01 :‬درصد‬

‫‪ -‬دم��ای ج��وش‪ 1265 :‬درجه س��انتی‌گراد ی��ا ‪ 2309‬درجه‬

‫‪ -‬گرم��ای نه��ان تبخیر‪ 2270 :‬کیلوژول ب��ر کیلوگرم یا ‪977‬‬

‫فارنهایت‬

‫‪ -‬ظرفیت گرمایی وی��ژه در حالت مایع ‪ 4.187 :‬کیلوژول بر‬

‫‪ 77‬درجه فارنهایت‬

‫بی‌تی‌یو بر پوند‪.‬‬

‫‪ -‬وزن مخصوص‪ 3.464 :‬در دمای ‪ 25‬درجه س��انتی‌گراد یا‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫صفحه ‪ / 9‬شماره ‪37‬‬

‫‪ -‬خاصیت قلیایی‪ :‬خنثی‬

‫‪ -‬نوع و مقدار ناخالصی‌ها‪‌( :‬اکسید برم ‪ 0.1 -‬درصد) (کلر ‪-‬‬

‫‪ 0.1‬درصد) (ید ‪ 0.20 -‬درصد) (س��ولفات ‪ 0.01 -‬درصد) (باریم‬

‫ ‪ 0.005‬درص��د) (آهن ‪ 0.001 -‬درصد) (فلزات س��نگین مانند‬‫سرب ‪ 0.001 -‬درصد)‬

‫جذ‌ب��ی آمونیاکی از دور رقابت خارج ش��دند و ام��روزه به طور‬ ‫خاص برای سیستم‌های برودتی کم‌ظرفیت محلی مورد استفاده‬ ‫قرار می‌گیرند‪ .‬البته اخیرا اس��تفاده از آن‌ها برای سیس��تم‌های‬ ‫آپارتمانی و محلی نسبتا رواج بیشتری پیدا کرد‌ه است‪ .‬از این‌رو‬ ‫اشاره به سیستم‌های جذبی آمونیاکی با رویکرد استفاده محدود‬

‫‪ -‬حداکثر خلوص‪ 99 :‬درصد‬

‫در صورت س��رد ش��دن‪ ،‬امکان متبلور شدن لیتیم بروماید‬

‫زیاد اس��ت و در مجاورت حرارت بر میزان خورندگی آن افزوده‬

‫محلی می‌تواند مفید باشد‪.‬‬ ‫درسیس��تم‌های آمونیاکی‪ ،‬ماده ج��اذب آب و ماده مبرد‪،‬‬ ‫آمونیاک اس��ت‪ .‬درمورد خواص آب پی��ش از این مطالبی ارائه‬

‫می‌شود‪.‬‬

‫شد‪ .‬در این‌جا هم بد نیست قبل از پرداختن به چرخه سیستم‬

‫سیس�تم س�رمایش جذبی با مبرد آمونیاک و ماده‬ ‫‪12‬‬ ‫جاذب آب‬

‫جذب��ی آمونیاکی‪ ،‬ابت��دا به صورت گذرا نگاهی به مش��خصات‬

‫اس��تفاده از آمونی��اک و آب به عنوان م��اده مبرد و جاذب‬

‫نس��بت به زوج لیتی��م بروماید و آب قدمت��ی دیرینه‌تر دارد‪ .‬به‬

‫طوری‌که اولین واحد جذبی س��اخته شده در سال ‪ 1859‬توسط‬

‫فردینان��د کاره‪ 13‬از این نوع بود‪ .‬البته قبل از او برادرش ادموند‬ ‫از محلول آب و اس��ید سولفوریک استفاده کرده بود‪ .‬بعد از آن‬

‫و در س��ال ‪ 1926‬میالدی ش��رکت الکترولوک��س‪ 14‬به کمک دو‬ ‫مهندس س��وئدی ب��ه نام‌های کارل مونت��رز‪ 15‬و بالتازار‪ 16‬و ون‬

‫پالتن‪ 17‬یخچال‌های جذبی خانگی را با نام تجاری سرول به بازار‬ ‫و میلیون‌ها نفر از این محصول بهره‌مند شدند‪ .‬در ایران نیز این‬

‫نوع یخچال‌ها با نام یخچال نفتی معروف بودند‪ .‬تولید این نوع‬

‫یخچال‌ه��ای جذبی آمونیاکی تا س��ال ‪ 1950‬میالدی همچنان‬ ‫ادامه داش��ت تا این که جای خود را به یخچال‌هایی با سیستم‬ ‫تراکمی داد‪ .‬این در حالی اس��ت که سیس��تم‌های جذبی لیتیم‬

‫برومای��د و آب از دهه ‪ 60‬میالدی وارد بازار ش��دند و پس از آن‬

‫با توجه به برخی قابلیت‌ه��ا‪ ،‬به ویژه امکان تامین ظرفیت‌های‬ ‫برودتی باال و ایجاد آلودگی‌های کمتر نس��بت به آمونیاک‪ ،‬سهم‬ ‫عم��ده‌ای از تولیدات را به خود اختصاص دادند‪ .‬همان‌گونه که‬ ‫قبال نیز اش��اره شد در سیس��تم‌های لیتیم بروماید و آب‪ ،‬مبرد‬ ‫در دمای صفر درجه منجمد می‌ش��ود‪ ،‬بنابراین امکان استفاده‬ ‫از این‌گونه سیس��تم‌ها برای یخچال‌های خانگی وجود نداشت‪.‬‬ ‫از همی��ن‌رو در ای��ن عرصه پس از خارج ش��دن سیس��تم‌های‬ ‫آمونیاکی‪ ،‬سیس��تم‌های لیتیمی جایگزین مناس��بی محسوب‬ ‫نمی‌ش��دند و سیس��تم‌های تراکمی تمامی تولی��دات مربوط به‬ ‫یخچال‌ها‪ ،‬یخ‌س��ازها و سیس��تم‌های تهوی��ه مطبوع کوچک و‬ ‫ک��م ظرفیت را به خود اختصاص دادند‪ .‬بنابراین سیس��تم‌های‬

‫آمونیاک در میان مبردها با نام ‪ R-717‬ش��ناخته می‌شود و‬ ‫فارغ از کاربرد در سیس��تم‌های جذبی‪ ،‬در سیستم‌های تراکمی‬ ‫به ویژه برای س��رمایش صنعتی و سردخانه‌های بزرگ هم مورد‬ ‫استفاده قرار می‌گیرد‪.‬‬ ‫آمونیاک با فرمول ش��یمیایی ‪ NH3‬ترکیبی است از نیتروژن‬ ‫و هیدروژن که در فشار جو به صورت گازی بی‌رنگ وجود دارد‪.‬‬ ‫نقطه جوش این ماده (‪ )-28‬درجه فارنهایت در فش��ار جو است‪.‬‬ ‫چنین نقطه جوش پایینی این امکان را می‌دهد که سیستم‌های‬ ‫سرمایش��ی بدون کاهش فش��ار اواپراتور تا زیر فشار جو امکان‬ ‫سردسازی در دماهای کمتر از صفر را داشته باشند‪ .‬از همین‌رو‬ ‫مبردی چون آمونیاک نسبت به مبردی چون آب از برتری قابل‬ ‫مالحظه‌ای برخوردار است اما برای تامین سرمایش ساختمان‌ها‬ ‫هی��چ‌گاه نیازی به تامین دمای زیر صفر وج��ود ندارد‪ .‬بنابراین‬ ‫در ای��ن وادی چنین امتیازی کم‌رنگ‌تر می‌ش��ود‪ .‬اما در مورد‬ ‫س��ردخانه‌ها و یخچال‌ها این برتری حرف آخر را در مقایس��ه با‬ ‫سیس��تم‌های لیتیمی زده و در عرصه انتخاب واحدهای جذبی‬ ‫امکان هیچ انتخابی را باقی نمی‌گذارد‪.‬‬ ‫گرمای نهان آمونیاک در دم��ای ‪ 5‬درجه فارنهایت یا (‪)-15‬‬ ‫درجه س��انتی‌گراد‪ 565 ،‬بی‌تی‌یو اس��ت‪ .‬بنابراین در حجم کم‪،‬‬ ‫می‌توان��د دماهای کم‌تری ایجاد کند‪ .‬همین خصیصه این مبرد‬ ‫را ب��رای سیس��تم‌ها‌ی جذبی محلی و آپارتمانی مناس��ب کرده‬ ‫است‪ .‬به طور معمول کندانسور واحدهای آمونیاکی با آب خنک‬ ‫می‌ش��وند اما در ظرفیت‌ه��ای پایین امکان اس��تفاده از هوای‬ ‫خنک نیز وجود دارد‪.‬‬ ‫آمونیاک از جمله گازهای س��می نیس��ت اما استنشاق زیاد‬ ‫آن می‌تواند موجب آزار شود و اصوال تنفس آن تنها با درصد کم‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫آمریکا معرفی کردند که بسیار مورد استقبال همگانی قرار گرفت‬

‫آمونیاک داشته باشیم‪.‬‬

‫صفحه ‪ / 10‬شماره ‪37‬‬

‫جدول (‪ )1‬خواص لیتیم بروماید‬ ‫دمای مبرد (‪ )t΄ = °F‬و انتالپی (‪ )h = Btu/lb‬محلول لیتیم بروماید‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫درصد لیتیم بروماید‬

‫دما‬

‫)‪=°F‬׳‪(t‬‬

‫‪70‬‬

‫‪65‬‬

‫‪60‬‬

‫‪55‬‬

‫‪50‬‬

‫‪45‬‬

‫‪40‬‬

‫‪30‬‬

‫‪20‬‬

‫‪10‬‬

‫‪0‬‬

‫‪-11.6#‬‬

‫‪-0.211‬‬

‫‪13.8‬‬

‫‪28.6‬‬

‫‪42.1‬‬

‫‪53.5‬‬

‫‪60.9‬‬

‫‪70.5‬‬

‫‪75.6‬‬

‫‪78.2‬‬

‫‪80.0‬‬

‫׳‪t‬‬

‫‪37.1#‬‬

‫‪52.711‬‬

‫‪38.9‬‬

‫‪28.7‬‬

‫‪23.0‬‬

‫‪21.2‬‬

‫‪21.6‬‬

‫‪25.6‬‬

‫‪31.8‬‬

‫‪39.2‬‬

‫‪48.0‬‬

‫‪h‬‬

‫‪3.8#‬‬

‫‪16.211‬‬

‫‪30.9‬‬

‫‪46.1‬‬

‫‪60.0‬‬

‫‪71.8‬‬

‫‪79.6‬‬

‫‪89.9‬‬

‫‪95.3‬‬

‫‪98.1‬‬

‫‪100.0‬‬

‫׳‪t‬‬

‫‪75.1‬‬

‫‪61.1‬‬

‫‪47.8‬‬

‫‪38.2‬‬

‫‪33.2‬‬

‫‪32.1‬‬

‫‪33.2‬‬

‫‪38.7‬‬

‫‪47.0‬‬

‫‪56.6‬‬

‫‪68.0‬‬

‫‪19.1#‬‬

‫‪32.7‬‬

‫‪48.1‬‬

‫‪63.6‬‬

‫‪77.9‬‬

‫‪90.1‬‬

‫‪98.3‬‬

‫‪109.2‬‬

‫‪114.9‬‬

‫‪117.9‬‬

‫‪120.0‬‬

‫׳‪t‬‬

‫‪83.0‬‬

‫‪69.4‬‬

‫‪56.9‬‬

‫‪48.0‬‬

‫‪43.6‬‬

‫‪43.0‬‬

‫‪44.7‬‬

‫‪51.7‬‬

‫‪61.7‬‬

‫‪73.6‬‬

‫‪87.9‬‬

‫‪h‬‬

‫‪34.4#‬‬

‫‪49.1‬‬

‫‪65.2‬‬

‫‪81.2‬‬

‫‪95.8‬‬

‫‪108.5‬‬

‫‪117.1‬‬

‫‪128.5‬‬

‫‪134.6‬‬

‫‪137.8‬‬

‫‪140.0‬‬

‫׳‪t‬‬

‫‪91.1#‬‬

‫‪78.0‬‬

‫‪66.1‬‬

‫‪57.9‬‬

‫‪54.1‬‬

‫‪541‬‬

‫‪56.5‬‬

‫‪65.1‬‬

‫‪77.0‬‬

‫‪91.0‬‬

‫‪107.9‬‬

‫‪h‬‬

‫‪49.7#‬‬

‫‪65.6‬‬

‫‪82.3‬‬

‫‪98.7‬‬

‫‪113.8‬‬

‫‪126.8‬‬

‫‪135.8‬‬

‫‪147.9‬‬

‫‪154.3‬‬

‫‪157.7‬‬

‫‪160.0‬‬

‫׳‪t‬‬

‫‪99.2#‬‬

‫‪86.6‬‬

‫‪75.4‬‬

‫‪67.9‬‬

‫‪64.7‬‬

‫‪65.1‬‬

‫‪68.1‬‬

‫‪78.2‬‬

‫‪92.0‬‬

‫‪108.2‬‬

‫‪127.9‬‬

‫‪h‬‬

‫‪65.1#‬‬

‫‪82.0‬‬

‫‪99.5‬‬

‫‪116.2‬‬

‫‪131.7‬‬

‫‪145.1‬‬

‫‪154.5‬‬

‫‪167.2‬‬

‫‪173.9‬‬

‫‪177.5‬‬

‫‪180.0‬‬

‫׳‪t‬‬

‫‪107.2#‬‬

‫‪95.1‬‬

‫‪84.6‬‬

‫‪77.7‬‬

‫‪75.3‬‬

‫‪76.6‬‬

‫‪80.4‬‬

‫‪91.9‬‬

‫‪107.9‬‬

‫‪125.4‬‬

‫‪147.9‬‬

‫‪h‬‬

‫‪80.4#‬‬

‫‪98.5‬‬

‫‪116.6‬‬

‫‪133.7‬‬

‫‪149.6‬‬

‫‪163.5‬‬

‫‪173.3‬‬

‫‪186.5‬‬

‫‪193.6‬‬

‫‪197.4‬‬

‫‪200.0‬‬

‫׳‪t‬‬

‫‪115.6#‬‬

‫‪104.0‬‬

‫‪94.1‬‬

‫‪87.8‬‬

‫‪85.9‬‬

‫‪87.4‬‬

‫‪92.1‬‬

‫‪105.3‬‬

‫‪123.3‬‬

‫‪143.4‬‬

‫‪168.0‬‬

‫‪h‬‬

‫‪95.7‬‬

‫‪114.9‬‬

‫‪133.7‬‬

‫‪151.3‬‬

‫‪167.5‬‬

‫‪181.8‬‬

‫‪192.0‬‬

‫‪205.8‬‬

‫‪213.3‬‬

‫‪217.2‬‬

‫‪220.0‬‬

‫׳‪t‬‬

‫‪123.6‬‬

‫‪112.5‬‬

‫‪103.3‬‬

‫‪97.8‬‬

‫‪96.5‬‬

‫‪99.0‬‬

‫‪104.1‬‬

‫‪119.0‬‬

‫‪138.2‬‬

‫‪160.7‬‬

‫‪188.1‬‬

‫‪h‬‬

‫‪111.0‬‬

‫‪131.4‬‬

‫‪150.9‬‬

‫‪168.8‬‬

‫‪185.4‬‬

‫‪200.2‬‬

‫‪210.7‬‬

‫‪225.2‬‬

‫‪232.9‬‬

‫‪237.1‬‬

‫‪240.0‬‬

‫׳‪t‬‬

‫‪131.6‬‬

‫‪121.1‬‬

‫‪112.5‬‬

‫‪107.7‬‬

‫‪107.1‬‬

‫‪110.3‬‬

‫‪116.0‬‬

‫‪132.6‬‬

‫‪154.0‬‬

‫‪178.4‬‬

‫‪208.3‬‬

‫‪h‬‬

‫‪126.4‬‬

‫‪147.9‬‬

‫‪168.0‬‬

‫‪186.3‬‬

‫‪203.3‬‬

‫‪218.5‬‬

‫‪229.4‬‬

‫‪244.58‬‬

‫‪252.6‬‬

‫‪256.9‬‬

‫‪260.0‬‬

‫׳‪t‬‬

‫‪139.5‬‬

‫‪129.5‬‬

‫‪121.6‬‬

‫‪117.6‬‬

‫‪117.6‬‬

‫‪121.6‬‬

‫‪128.1‬‬

‫‪146.2‬‬

‫‪169.1‬‬

‫‪195.7‬‬

‫‪228.6‬‬

‫‪h‬‬

‫‪141.7‬‬

‫‪164.3‬‬

‫‪185.1‬‬

‫‪203.9‬‬

‫‪221.2‬‬

‫‪236.8‬‬

‫‪248.2‬‬

‫‪263.8‬‬

‫‪272.3‬‬

‫‪276.8‬‬

‫‪280.0‬‬

‫׳‪t‬‬

‫‪147.6‬‬

‫‪137.9‬‬

‫‪130.6‬‬

‫‪127.5‬‬

‫‪128.1‬‬

‫‪132.8‬‬

‫‪140.0‬‬

‫‪159.7‬‬

‫‪185.1‬‬

‫‪213.8‬‬

‫‪249.1‬‬

‫‪h‬‬

‫‪157.0‬‬

‫‪180.8‬‬

‫‪202.3‬‬

‫‪221.4‬‬

‫‪239.2‬‬

‫‪255.2‬‬

‫‪266.9‬‬

‫‪283.1‬‬

‫‪291.9‬‬

‫‪296.7‬‬

‫‪300.0‬‬

‫׳‪t‬‬

‫‪155.5‬‬

‫‪146.5‬‬

‫‪139.8‬‬

‫‪137.3‬‬

‫‪138.9‬‬

‫‪144.1‬‬

‫‪152.1‬‬

‫‪173.5‬‬

‫‪200.7‬‬

‫‪231.6‬‬

‫‪269.6‬‬

‫‪h‬‬

‫‪172.4‬‬

‫‪197.2‬‬

‫‪219.4‬‬

‫‪238.9‬‬

‫‪257.1‬‬

‫‪273.5‬‬

‫‪285.6‬‬

‫‪302.5‬‬

‫‪311.6‬‬

‫‪316.5‬‬

‫‪320.0‬‬

‫׳‪t‬‬

‫‪163.4‬‬

‫‪154.9‬‬

‫‪148.8‬‬

‫‪147.1‬‬

‫‪149.5‬‬

‫‪155.3‬‬

‫‪164.2‬‬

‫‪187.2‬‬

‫‪216.3‬‬

‫‪249.7‬‬

‫‪290.3‬‬

‫‪h‬‬

‫‪187.7‬‬

‫‪213.7‬‬

‫‪236.5‬‬

‫‪256.4‬‬

‫‪275.0‬‬

‫‪291.9‬‬

‫‪304.4‬‬

‫‪321.8‬‬

‫‪331.3‬‬

‫‪336.4‬‬

‫‪340.0‬‬

‫׳‪t‬‬

‫‪171.0‬‬

‫‪163.5‬‬

‫‪158.0‬‬

‫‪157.0‬‬

‫‪160.1‬‬

‫‪166.6‬‬

‫‪176.1‬‬

‫‪201.0‬‬

‫‪232.1‬‬

‫‪267.9‬‬

‫‪311.1‬‬

‫‪h‬‬

‫‪203.0‬‬

‫‪230.1‬‬

‫‪253.7‬‬

‫‪274.0‬‬

‫‪292.9‬‬

‫‪310.2‬‬

‫‪323.1‬‬

‫‪341.1‬‬

‫‪350.9‬‬

‫‪356.2‬‬

‫‪360.0‬‬

‫׳‪t‬‬

‫‪178.3‬‬

‫‪171.9‬‬

‫‪167.0‬‬

‫‪166.8‬‬

‫‪170.6‬‬

‫‪178.0‬‬

‫‪188.2‬‬

‫‪214.9‬‬

‫‪248.0‬‬

‫‪286.1‬‬

‫‪332.2‬‬

‫‪h‬‬

‫‪#‬محلول فوق اشباع‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫‪80‬‬

‫‪100‬‬

‫‪120‬‬

‫‪140‬‬

‫‪160‬‬

‫‪180‬‬

‫‪200‬‬

‫‪220‬‬

‫‪240‬‬

‫‪260‬‬

‫‪280‬‬

‫‪300‬‬

‫‪320‬‬

‫‪340‬‬

‫‪360‬‬

‫صفحه ‪ / 11‬شماره ‪37‬‬

‫و در مدت زمان اندکی قابل تحمل اس��ت‪ .‬این گاز بوی بس��یار‬

‫این امکان را فراهم م��ی‌آورد تا به هنگام تبخیر‌‪ ،‬گرمای زیادی‬

‫بد و نافذی دارد‪ .‬از این جهت نش��ت آن کامال محسوس است‪.‬‬

‫را جذب نموده و موجب سردسازی در اواپراتور شود‌‪ .‬از آنجا که‬

‫آمونیاک تا اندازه‌ای قابل اش��تعال است و با مخلوط مناسبی از‬

‫سیستم‌های جذبی آمونیاکی در ظرفیت‌های کم مورد استفاده‬

‫هوا احتمال انفج��ار آن نیز وجود دارد‪ .‬تاثیر خوردگی آمونیاک‬

‫ق��رار می‌گیرند‌‪ ،‬برای احیای م��اده جاذب یا آب به طور معمول‬

‫ب��ر روی آهن و فوالد اندک ول��ی در مجاورت رطوبت بر مس و‬

‫از شعله مستقیم استفاده می‌شود‌‪ .‬بنابراین چنین سیستم‌هایی‬

‫برنز زیاد است‪ ،‬به همین دلیل در ساختار چیلرهای آمونیاکی از‬

‫به خودی خود‌‪ ،‬سیستم شعله مستقیم هم محسوب می‌شوند‌‪.‬‬

‫مس نمی‌توان استفاده نمود‪ .‬در مجموع خوردگی در چیلرهای‬

‫البت��ه امکان اس��تفاده از س��ایر منابع حرارتی مانن��د بخار نیز‬

‫آمونیاکی کمتر از چیلرهای لیتیمی است‪ ،‬اما در هر حال در هر‬

‫وجود دارد‪ .‬استفاده از شعله مس��تقیم برای گرم کردن ژنراتور‬

‫دو سیستم از محلول‌های بازدارنده خوردگی استفاده می‌شود‪.‬‬

‫ی��ا تغلیظ‌کنن��ده مس��تلزم در نظرگرفت��ن سیس��تم احتراق و‬

‫سایر خواص این مبرد به شرح زیر است‪:‬‬

‫سوخت‌رسانی و همین‌طور در نظر گرفتن تمهیداتی برای خروج‬

‫‪ -‬وزن مولکولی‪ 17.03 :‬گرم برمول‬

‫دود و گازهای حاصل از احتراق اس��ت‌‪ .‬به طور معمول مشعل‬

‫‪ -‬دمای انجم��اد‪ )-77.7( :‬درجه س��انتی‌گراد یا (‪)- 107.9‬‬

‫سیستم‌های آمونیاکی از نوع اتمسفریک است‌‪.‬‬ ‫در اینجا اش��اره به نکته‌ای در م��ورد اصطالحاتی همچون‬

‫درجه فارنهایت‬ ‫ وزن مخصوص مایع در فش��ار ‪ 1.310‬بار‪ 682 :‬کیلوگرم بر‬‫مترمکعب‬

‫غلی�ظ‪ 18‬و رقیق‪ 19‬و قوی‪ 20‬و ضعیف‪ 21‬که به کرات برای ش��رح‬ ‫و بی��ان چرخه‌های جذبی مورد اس��تفاده ق��رار می‌گیرد‪ ،‬حایز‬

‫‪ -‬دم��ای بحرانی‪ 132.4 :‬درجه س��انتی‌گراد ی��ا ‪ 271‬درجه‬

‫اهمیت است‪.‬‬ ‫یکی از اختالفات اساس��ی بین چرخه جذبی سیس��تم‌های‬

‫فارنهایت‬ ‫‪ -‬فشار بحرانی‪ 112.4 :‬بار یا ‪ 1657‬پوند بر اینچ مربع مطلق‬

‫لیتیمی نس��بت به چرخه سیس��تم‌های آمونیاک��ی‪ ،‬مربوط به‬

‫‪ -‬چگالی در حال��ت گاز و در نقطه جوش‪ 0.86 :‬کیلوگرم بر‬

‫کارکرد آب اس��ت‪ .‬در سیس��تم‌های لیتیم��ی آب نقش مبرد را‬

‫متر مکعب‬ ‫‪ -‬وزن مخص��وص در فش��ار ‪ 1.013‬ب��ار و دم��ای ‪ 21‬درجه‬

‫آب به عنوان جاذب مورداستفاده قرار می‌گیرد‪ .‬همین موضوع‬ ‫ممکن است موجب برخی سردرگمی‌ها در رابطه با به کارگیری‬

‫سانتی‌گراد (‪0.795 : )70 F‬‬

‫‪ -‬حج��م مخصوص در فش��ار ‪ 1.013‬بار و دم��ای ‪ 21‬درجه‬

‫اصطالحاتی همچون غلیظ و رقیق شود‪ .‬زیرا به طور کلی عادت‬ ‫کرده‌ایم که محلولی آب‌دار را رقیق و محلولی بدون آب را غلیظ‬

‫سانتی‌گراد (‪ 1.411 : )70 F‬مترمکعب بر کیلوگرم‬ ‫‪ -‬ظرفی��ت گرمایی ویژه در فش��ارثابت (در فش��ار ‪ 1.013‬بار‬

‫بدانی��م‪ .‬به عن��وان مثال وقتی که آب به عن��وان مبرد‪ ،‬جذب‬

‫و دم��ای ‪ 15‬درجه س��انتی‌گراد یا ‪ 59‬درج��ه فارنهایت) ‪0.037:‬‬

‫لیتیم بروماید می‌شود‪ ،‬می‌توان گفت که محلول لیتیم بروماید‬

‫کیلوژول بر مول کلوین‬

‫به عنوان ماده جاذب رقیق ش��ده اس��ت‪ ،‬که این رقیق ش��دن‬

‫‪ -‬ظرفی��ت گرمایی ویژه در حجم ثابت (در فش��ار ‪ 1.013‬بار‬

‫ت��وام با کاهش توان جذب ماده ج��اذب یا همان لیتیم بروماید‬

‫و دمای ‪ 15‬درجه س��انتی‌گراد ی��ا ‪ 59‬درجه فارنهایت ) ‪0.028 :‬‬

‫اس��ت‪ .‬از س��وی دیگر هنگامی که در ژنراتور‪ ،‬لیتیم بروماید در‬

‫کیلوژول بر مول کلوین‬

‫مجاورت حرارت‪ ،‬آب خود را از دست می‌دهد‪ ،‬می‌توان گفت که‬

‫‪ -‬نسبت ظرفیت گرمایی ویژه (در فشار ‪ 1.013‬بار و دمای ‪15‬‬

‫محلول جاذب غلیظ شده است‪ .‬چنانچه غلیظ یا رقیق بودن را‬ ‫منتس��ب به محلول جاذب بدانیم‪ ،‬نمی‌توانیم از همین عبارات‬

‫درجه سانتی‌گراد یا ‪ 59‬درجه فارنهایت ) ‪1.309623 :‬‬

‫‪ -‬دمای خود اشتعالی‪ 630 :‬درجه سانتی‌گراد یا ‪ 1166‬درجه‬

‫به طور دقیق در سیس��تم‌های آمونیاکی استفاده کنیم‪ ،‬زیرا در‬ ‫این گونه سیس��تم‌ها‪ ،‬آب خود نقش جاذب را بازی می‌کند و با‬

‫فارنهایت‬ ‫در چرخ��ه جذبی آمونیاکی‪ ،‬آب تحت دما و فش��ار معمولی‬

‫ج��ذب آمونیاک‪ ،‬محلولی را به وجود می‌آورد که بخش��ی از آن‬

‫آمونیاک را جذب می‌کند و س��پس خود با گرما‪ ،‬احیا ش��ده و‬

‫آمونیاک اس��ت‪ .‬بنابراین در واحد حج��م و یا وزن از مقدار آب‬

‫آمونیاک از آن جدا می‌ش��ود‌‪ .‬گرمای نهان تبخیر زیاد آمونیاک‬

‫کاسته و به این ترتیب بر مبنای محوریت ماده جاذب بهتر است‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫بازی می‌کند و این در حالی است که در سیستم‌های آمونیاکی‪،‬‬

‫صفحه ‪ / 12‬شماره ‪37‬‬

‫در سیس��تم‌های آمونیاکی به جای استفاده از واژه‌های غلیظ و‬ ‫رقیق از واژه‌های قوی و ضعیف استفاده کنیم‪ .‬بنابراین محلول‬

‫جاذب ضعیف‪ ،‬محلولی است که ظرفیت کمی برای جذب مبرد‬

‫داشته باش��د و برعکس محلول جاذب قوی‪ ،‬محلولی است که‬ ‫ظرفیت جذب ماده مبرد آن باالس��ت‪ .‬در سیستم‌های لیتیمی‬ ‫ب��ه جای ضعی��ف از واژه رقی��ق و به جای ق��وی از واژه غلیظ‬

‫استفاده می‌شود‪.‬‬

‫نمایش می‌دهد که از نظر کلیات بسیار نزدیک به سیستم جذبی‬ ‫لیتیمی است‪.‬‬

‫به چرخه ساده آمونیاکی که در تصویر (‪ )1‬نمایش داده شده‬

‫اس��ت‌‪ ،‬می‌توان یک مبدل حرارتی برای متعادل‌س��ازی دمای‬

‫محل��ول ق��وی و ضعیف اضافه نمود‌‪ .‬تصوی��ر (‪ )2‬چرخه جذبی‬

‫آمونیاکی را با مبدل حرارتی نشان می‌دهد‪.‬‬

‫چرخ�ه تبری�د جذبی آمونیاکی بس��یار ش��بیه ب��ه چرخه‬

‫برای جداس��ازی هرچ��ه بهتر آمونی��اک از آب و همین‌طور‬

‫اصلی اواپراتور‌‪ ،‬ابزوربر‌‪ ،‬ژنراتور و کندانسور وجود دارد‌‪ .‬آمونیاک‬

‫ورودی‌‪ ،‬از آنالی�زر (تجزیه‌کننده) و رکتیفایر (‌یکس��و‌کننده)‬

‫سیستم‌های لیتیمی اس��ت‌‪ .‬در این سیستم‌ها نیز چهار بخش‬

‫در محفظه اواپراتور تبخیر ش��ده و جذب آب در محفظه ابزوربر‬ ‫می‌ش��ود‌‪ .‬این محلول به ژنراتور فرستاده می‌شود و در مجاورت‬

‫استفاده از گرمای آب خروجی از ژنراتور برای گرم کردن محلول‬ ‫‪23‬‬

‫‪22‬‬

‫استفاده می‌ش��ود‪ .‬آنالیزر و رکتیفایر هر دو در مسیر کندانسور‬ ‫و بعد از ژنراتور قرار می‌گیرند‌‪ .‬آنالیزر می‌تواند جزیی از س��اختار‬

‫گرمای حاصل از شعله مستقیم و یا سیال گرم‌‪ ،‬آب از آمونیاک‬

‫ژنراتور باش��د ی��ا به صورت جداگانه به آن متصل ش��ود‌‪ .‬تصویر‬

‫پس از تقطیر در کندانس��ور ب��ه اواپراتور باز می‌گردند و بار دیگر‬

‫ش��بیه به یک ستون تقطیر اس��ت‪ ،‬سطوحی به صورت طبقاتی‬

‫جدا می‌شود‪ .‬آب به عنوان ماده جاذب به ابزوربر و آمونیاک هم‬

‫چرخه از سر گرفته می‌شود‌‪.‬‬

‫(‪ )3‬مقطع��ی از آنالیزر را نمایش می‌ده��د‪ .‬در داخل آنالیزر که‬

‫وجود دارد که آب روی آن‌ها جمع شده و آمونیاک در اثر گرمای‬

‫همان‌گون��ه که پیش از این اش��اره ش��د‌‪ ،‬در سیس��تم‌های‬

‫ناشی از ژنراتور از آن جدا شده و به سمت باال و دهانه خروجی‬

‫اس��تفاده نمود‪ .‬در مدل‌های پیش��رفته‌تر یخچال‌های سرول از‬

‫که باقی‌مان��ده بخار آب همراه با آمونیاک را از آن جدا نموده و‬

‫آمونیاکی برای سرد کردن کندانسور و ابزوربر از هوا نیز می‌توان‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫تصویر(‪ )1‬چرخه س��اده‌ای از سیس��تم جذب��ی آمونیاکی را‬

‫س��ال ‪ 1936‬میالدی به بعد اس��تفاده از هوا برای خنک کردن‬

‫ابزوربر و کندانسور کامال رایج شد و امروزه نیز برای سیستم‌های‬ ‫جذبی کم‌ظرفیت یا پمپ‌های حرارتی جذبی از کندانس��ورهای‬

‫هوایی استفاده می‌شود‪.‬‬

‫خروج‬ ‫آب سردشده‬ ‫ورود‬

‫بخار آمونیاک‬

‫شیر اختناق‬

‫حرکت می‌کند‪ .‬رکتیفایر نیز عملکردی مانند پیش‌سردکن دارد‬

‫به ژنراتور باز می‌گرداند‪ .‬دمای ‪ 40‬تا ‪ 50‬درجه س��انتی‌گراد برای‬ ‫جداسازی آب از آمونیاک در این مرحله مناسب است‪ .‬این گرما‬

‫توس��ط ژنراتور تامین می‌شود و همین موضوع‪ ،‬موجب کاهش‬ ‫ضری��ب بهره سیس��تم‌های آمونیاکی نس��بت به سیس��تم‌های‬

‫مایع گرم آمونیاک‬ ‫کندانسور‬

‫آمونیاک مایع‬ ‫اواپراتور‬ ‫آمونیاک سرد (بخار‬ ‫مبرد)‬

‫بخار آب و آمونیاک‬

‫سمت فشار کم‬

‫بخار گرم‬ ‫آمونیاک به‬ ‫عالوه بخار آب‬

‫سمت فشار‬ ‫زیاد‬

‫مخلوط آب و آمونیاک‬ ‫ماده جاذب (آب)‬

‫بخار آب و آمونیاک‬ ‫مخلوط بخار آب ‪ -‬آمونیاک‬ ‫ژنراتور‬

‫ابزوربر‬ ‫گرما‬

‫تصویر(‪ )1‬چرخه ساده سیستم جذبی آمونیاکی‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫صفحه ‪ / 13‬شماره ‪37‬‬

‫لیتیمی می‌ش��ود‪ .‬البته علیرغم ص��رف انرژی‪ ،‬رکتیفایر به طور‬

‫کامل و صد درصد موفق به تفکیک بخارآب از آمونیاک نمی‌شود‬ ‫و همواره احتمال وجود مقداری بخارآب در ورودی کندانس��ور‬

‫بخار فشار زیاد رکتیفایر‬ ‫(یکسوکننده)‬

‫وجود دارد‪.‬‬

‫آنالیزر‬

‫در ساختار سیستم‌های جذبی آمونیاکی از تجهیزات کمکی‬

‫گرما‬

‫دیگ��ر مانند منبع جم��ع‌آوری آمونیاک و مب��دل حرارتی مبرد‬

‫کندانسور‬

‫محلول ضعیف‬

‫ژنراتور‬

‫گرما‬

‫برای متعادل‌س��ازی دمای سیال ورودی و خروجی اواپراتور نیز‬

‫استفاده می‌شود‪ .‬وجود مبدل حرارتی مبرد موجب می‌شود که‬

‫بخار فشار کم‬

‫انرژی موجود در مایع خروجی از کندانس��ور صرف تبخیر مبرد‬

‫ش��ود‪ .‬با چنین تمهی��دی تا حدودی انرژی مورد اس��تفاده در‬ ‫رکتیفایر جبران شده و ضریب کارایی بهبود می‌یابد‪ .‬تصویر (‪)5‬‬ ‫چرخه سیس��تم جذبی آمونیاکی را ب��ا چنین تجهیزاتی نمایش‬

‫می‌دهد‪.‬‬

‫گرما‬

‫گرما‬

‫اواپراتور‬

‫شیر‬ ‫اختناق‬ ‫ابزوربر‬

‫محلول قوی‬ ‫پمپ‬

‫تصویر (‪ )3‬ساختار آنالیزر و محل استقرار آن‬

‫در تصاوی��ر (‪ )7( ،)6‬و (‪ )8‬چرخ��ه جذبی آمونیاکی یخچال‬

‫س��رول نمایش داده شده اس��ت‪ .‬در این سیستم به جز مشعل‬

‫هیچ قطعه مکانیکی و متحرک دیگری وجود ندارد و س��یال بر‬

‫اساس تغییر حالت و وزن مخصوص و به روش ثقلی در سیستم‬

‫جاری می‌ش��ود‌‪ .‬در این سیس��تم برای خنک کردن کندانسور‌‪،‬‬ ‫ابزوربر و رکتیفایر از هوا اس��تفاده می‌شود و اواپراتور هم هوای‬

‫سیس��تم و سیس��تم‌های مش��ابه ‪ ،‬نه‌تنها آب خنک نمی‌شود‬

‫منبع جمع آوری‬

‫بلکه اخذ گرما در قس��مت‌های مختلف نیز توس��ط هوا صورت‬

‫برگشت‬ ‫سیال‬ ‫تیغه ها‬ ‫ستون جداکننده‬

‫می‌گیرد‌‪ .‬این نوع خنک‌کاری کندانس��ور و ابزوربر‌‪ ،‬امروزه برای‬

‫از طرف مبدل‬ ‫حرارتی‬

‫پمپ‌های حرارتی جذبی یا واحدهای س��رمایی آپارتمانی جذبی‬

‫از طرف ژنراتور‬

‫نیز مورد اس��تفاده قرار می‌گیرد‌‪ ،‬با این اختالف که در سیستم‬

‫تصویر (‪ )4‬چرخه سیستم جذبی آمونیاکی با آنالیزر و‬ ‫رکتیفایر‬

‫بخار فشار زیاد‬ ‫گرما‬

‫کند‌انسور‬

‫شیر‬

‫گرما‬

‫اواپراتور‬

‫گرما‬

‫ص��ورت طبیعی انجام می‌ش��ود‌‪ ،‬د ‌ر حالی‌ که در سیس��تم‌های‬

‫مبدل حرارتی‬

‫بخار فشار کم شیر اختناق‬

‫انبساطی‬

‫گرما‬

‫ژنراتور‬

‫محلول ضعیف‬

‫س��رول وزش ه��وا برای خنک نم��ودن کندانس��ور و ابزوربر به‬

‫ابزوربر‬

‫سرمایش��ی می‌توان به کمک فن‌‪ ،‬هوا را به صورت مکانیکی به‬

‫گردش انداخت‌‪ .‬در چرخه جذبی سرول‌‪ ،‬محلول آمونیاک و آب‬

‫محلول‬ ‫قوی‬

‫در ژنراتور به کمک گرمای ش��عله مستقیم از هم جدا می‌شوند‬

‫ام��ا این فرایند به طور کامل تنه��ا در ژنراتور صورت نمی‌گیرد‌‪،‬‬

‫پمپ‬

‫بلکه بخشی از این جداس��ازی تا رسیدن به خلوص مناسب در‬

‫قس��مت‌های بعدی ژنراتور نیز همچنان ادامه دارد‌‪ .‬از همین‌رو‬

‫تصویر (‪ )2‬چرخه سیستم جذبی آمونیاکی با مبدل حرارتی‬

‫بخشی از بخار آمونیاک جدا شده از محلول می‌تواند نیروی الزم‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫فض��ای داخل کابین یخچال را خن��ک می‌کند‌‪ .‬بنابراین در این‬

‫کندانسور آمونیاک‬

‫صفحه ‪ / 14‬شماره ‪37‬‬

‫مایع از مس��یر (‪ )2‬به س��مت اواپراتور س��رازیر می‌ش��ود‪ .‬فشار‬

‫بخار فشار زیاد‬ ‫رکتیفایر‬ ‫(یکسوکننده)‬

‫گرما‬

‫کندانسور‬ ‫منبع جمع آوری‬ ‫مبدل حرارتی‬

‫آنالیزر‬ ‫گرما‬

‫ژنراتور‬

‫می‌گیرد‪ .‬سپس مخلوط گازی آمونیاک و هیدروژن از مسیر (‪)3‬‬

‫وارد ابزوربر می‌ش��ود و هیدروژن به دلیل سبک بودن از مسیر‬

‫مبدل حرارتی‬ ‫شیر‬

‫اواپراتور‬

‫گرما‬

‫اختناق‬

‫محلول قوی‬

‫ابزوربر‬

‫(‪ )4‬بار دیگر به اواپراتور ب��از می‌گردد‪ .‬آب درون ابزوربر موجب‬

‫جذب بخار آمونیاک می‌ش��ود و محلول آب و آمونیاک از مسیر‬

‫(‪ )5‬وارد ژنراتور می‌شوند تا چرخه بار دیگر از سر گرفته شود‪.‬‬ ‫پمپ‬

‫طرحواره‌ه��ای (‪ )7‬و (‪ )8‬به ترتیب چرخه جذبی آمونیاک ‪-‬‬

‫آب و هیدروژن را با جزییات بیشتری نمایش می‌دهند‪.‬‬

‫تصویر( ‪ )5‬چرخه سیستم جذبی آمونیاکی به همراه منبع‬ ‫جمع آوری و مبدل حرارتی مبرد‬ ‫برای جابجایی محلول را به وجود آورد و محلول را با خود همراه‬ ‫نموده و به قسمت دیگر منتقل کند‌‪.‬‬

‫در سیس��تم‌های جذبی آمونیاکی کوچک و خانگی که فاقد‬

‫پمپ محلول هستند‪ ،‬برای ایجاد تعادل در بین دو بخش فشار‬ ‫ضعیف (اواپراتور و ابزوربر) و فش��ار قوی (ژنراتور و کندانس��ور)‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫بنابراین مایع آمونیاک تحت فشار کمتری قرار گرفته و شروع به‬

‫تبخیر می‌کند و گرمای الزم برای بخار ش��دن (‪ )QE‬را از محیط‬

‫بخار فشار کم‬

‫شیر‬ ‫انبساطی‬

‫گرما‬

‫محلول ضعیف‬

‫جزیی هیدروژن موجود در اواپراتور کمتر از کندانس��ور اس��ت‪.‬‬

‫از گاز س��ومی مانن��د هی��دروژن اس��تفاده می‌ش��ود‪ .‬بنابراین‬ ‫سیس��تم‌های خانگی مانند یخچال‌های س��رول بی‌نیاز از پمپ‬

‫ی��ا هرگونه قطعه متحرک دیگر برای به گردش درآوردن محلول‬

‫هستند‪.‬‬

‫ام��ا این ب��ه معنای ع��دم کاربرد پم��پ محل��ول در کلیه‬

‫با روش��ن شدن مش��عل و گرم شدن ژنراتور (‪ ،‌)1‬بخار گرم‬

‫آمونیاک متصاعد شده و از طریق لوله (‪ )10‬که لوله پمپ خوانده‬

‫می‌ش��ود به باال رفته و به همراه خود محل��ول را به جداکننده‬ ‫(‪ )11‬می‌برد‪ .‬بیش��تر محلول که به کمک بخار آمونیاک به این‬

‫محفظه رانده ش��ده‌‪ ،‬در قس��مت زیرین آن جمع شده و پس از‬ ‫گذر از مبدل حرارتی (‪ )9‬به ابزوربر (‪ )4‬می‌رود اما بخار آمونیاک‬

‫به دلیل سبکی در باالی محفظه جداکننده (‪ )11‬جمع می‌شود‬ ‫و از طری��ق لوله میانی جداکننده به آنالیزر (‪ )6‬وارد می‌ش��ود‌‪.‬‬

‫چنانچه به همراه بخار آمونیاک‌‪ ،‬بخار آبی هم باش��د‌‪ ،‬در آنالیزر‬

‫از آن جدا می‌شود و بخار داغ و نسبتا خالص آمونیاک به سمت‬ ‫باال حرکت نموده و وارد رکتیفایر (‪ )7‬می‌شو‌د‪ .‬در اینجا رکتیفایر‬

‫به کمک جریان طبیعی هوا خنک می‌شود و باقیمانده بخارآب‬

‫احتمالی نیز به طور کامل از بخار آمونیاک جدا شده و به آنالیزر‬

‫سیستم‌های کم ظرفیت آمونیاکی نیست‪.‬‬

‫چرخه آمونیاکی س��رول ب��ر مبنای قانون دالت�ون‪ 24‬عمل‬

‫می‌کند‪ .‬بر اس��اس این قانون‪ ،‬فشار کلی مخلوطی از گازها در‬

‫کندانسور‬

‫یک فضای بس��ته برابر است با مجموع فش��ار جزیی هر یک از‬

‫آمونیاک خالص‬

‫گازه��ای مخلوط و هر گاز تمای��ل دارد که به تنهایی کل فضا را‬

‫آب خالص‬

‫اش��غال کند‪ .‬بنابراین در نقاط کم‌فش��اری که هیدروژن حضور‬ ‫تصویر (‪ )6‬طرحواره س��اده‌ای از سیس��تم جذبی آمونیاکی‬

‫‪ -‬آب ب��ا گاز هی��دروژن را نمایش می‌دهد‪ .‬مطابق این طرحواره‬

‫محلول آب و آمونیاک تحت تاثیر گرمای ژنراتور (‪ )QG‬قرار گرفته‬

‫لوله باالبرنده‬

‫دارد‪ ،‬مایع مبرد یا آمونیاک مایع تبخیر می‌شود‪.‬‬

‫گرما‬

‫ژنراتور‬

‫اواپراتور‬

‫آمونیاک آب‬ ‫هیدروژن خالص‬ ‫آمونیاک‪ -‬هیدروژن‬

‫ابزوربر‬

‫و آب از مس��یر (‪ )6‬ب��ه ابزورب��ر رفته و بخار آمونیاک از مس��یر‬ ‫(‪ )1‬به س��مت کندانس��ور می‌رود‪ .‬بخار آمونیاک در کندانس��ور‬

‫گرم��ای خود را از دس��ت داده (‪ )QG‬و پس از تبدیل ش��دن به‬

‫تصویر (‪ )6‬طرحواره ساده‌ای از چرخه جذبی آمونیاک ‪ -‬آب‬ ‫‪ -‬هیدروژن‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫صفحه ‪ / 15‬شماره ‪37‬‬

‫مخزن جمع آوری هیدروژن‬

‫بازگش��ته و بعد از گذر از مبدل حرارتی به ابزوربر باز می‌گردد‌‪.‬‬ ‫بنابراین عملیات جداس��ازی آب از آمونیاک طی س��ه مرحله و‬ ‫به ترتیب در ژنرات��ور‌‪ ،‬آنالیزر و رکتیفایر صورت می‌گیرد‌‪ .‬بخش‬ ‫عمده جداس��ازی در ژنراتور و در مجاورت شعله یا منبع گرمایی‬ ‫دیگر انجام می‌ش��ود و در مراحل بعد عمل جداسازی بر اساس‬

‫کند‌انسور هوایی‬

‫وزن مخص��وص و تقطیر صورت می‌گی��رد‌‪ .‬در هر حال‪ ،‬حاصل‬ ‫کار این مراحل جداس��ازی آب از آمونیاک اس��ت‌‪ .‬در هر یک از‬

‫مبدل‬ ‫گرمایی گاز‬

‫اواپراتور‬

‫ش��ده و به س��مت اواپراتور روان می‌ش��ود‌‪ .‬در کندانسور بخش‬ ‫عمده‌ای از بخار گرم آمونیاک تقطیر می‌ش��ود و به صورت ثقلی‬

‫جد‌اکنند‌ه‬

‫وارد قس��مت (‪ )3a‬اواپراتور می‌ش��ود و بخش دیگ��ری از بخار‬

‫آنالیزر‬

‫آمونیاک که هنوز تقطیر نشده به قسمت فوقانی کندانسور (‪)2b‬‬

‫ابزوربر‬ ‫محلول هیدروژن‬ ‫آمونیاک‬

‫ژنراتور‬

‫آمونیاک هم به سمت با‌ال و به طرف کندانسور حرکت می‌کند‌‪.‬‬ ‫در کندانسور (‪ )2‬بخار آمونیاک در مجاورت هوای خنک تقطیر‬

‫رکتیفایر‬

‫لوله‬ ‫پمپ‬

‫این مراحل‪ ،‬آب جدا شده به سمت ابزوربر روان می‌شود و بخار‬

‫مبدل‬ ‫حرارتی مایع‬

‫رفته و در آنجا تقطیر می‌شود وسپس وارد اواپراتور می‌شود‪ .‬در‬ ‫باالترین نقطه سیس��تم‌‪ ،‬هیدروژن جمع‌آوری می‌شود‌‪ .‬آمونیاک‬ ‫مایع وارد ش��ده به اواپراتور با اخذ گرم��ا از هوای داخل فضای‬

‫تصویر (‪ )7‬طرحواره‌ای از چرخه جذبی آمونیاک ‪ -‬آب‬

‫یخچ��ال مجددا بخار ش��ده و جذب آب موج��ود در ابزوربر(‪)4‬‬ ‫می‌ش��ود‌‪ .‬گاز هیدروژن که به مقدار زیاد وارد اواپراتور می‌شود‬ ‫ش��رایط اواپراتور می‌تواند موجب یخ زدن آب در جایخی یخچال‬

‫کندانسور هوایی‬

‫ش��ود‌‪ .‬هرچه مقدار هیدروژن بیش��تر و مق��دار آمونیاک کمتر‬ ‫باشد‌‪ ،‬دس��تیابی به دماهای پایین‌تر و سرمای بیشتر آسان‌تر و‬ ‫بخار‬ ‫آمونیاک‬

‫بخار آمونیاک و‬ ‫هیدروژن‬

‫جداکننده‬

‫بهتر صورت می‌گیرد‌‪ .‬بخار ناشی از تبخیر آمونیاک با هیدروژن‬ ‫اواپراتور‬

‫اس��ت از طریق بخ��ش میانی مبدل گرمای��ی گاز (‪ )8‬به ابزوربر‬ ‫(‪ )4‬م��ی‌رود‌‪ .‬مخلوط هیدروژن و آمونی��اک که از بخش میانی‬

‫هیدروژن‬ ‫مبدل‬ ‫حرارتی‬ ‫محلول ضعیف‬

‫لوله باال‬ ‫برنده‬

‫مخلوط ش��ده و از آنجا که وزن مخلوط آن از هیدروژن بیش��تر‬

‫ابزوربر‬

‫مبدل (‪ )8‬عبور می‌کند به صورت مس��تمر موجب کاهش دمای‬ ‫گاز هیدروژنی می‌ش��ود که در جدار بیرونی مبدل به سمت باال‬ ‫حرکت می‌کند‪.‬‬ ‫آب جداشده در مراحل ژنراتور‌‪ ،‬آنالیزر و رکتیفایر نیز پس از‬ ‫گذر از مبدل حرارت��ی (‪ )9‬به ابزوربر (‪ )4‬باز‌می‌گردد‌‪ .‬در ابزوربر‬ ‫آمونی��اک جذب آب می‌ش��ود و این محلول بار دیگر از مس��یر‬

‫ژنراتور‬

‫محلول قوی‬

‫تصویر (‪ )8‬چرخه سیستم جذبی یخچال آمونیاکی سرول‬

‫مبدل حرارت��ی و آنالیزر (‪ )6‬به ژنراتور می‌رود تا چرخه بار دیگر‬ ‫از س��ر گرفته ش��ود‪ .‬هیدروژن نیز به دلی��ل این که در آب حل‬ ‫نمی‌شود از طریق مسیر (‪ )8‬به اواپراتور باز می‌گردد‪.‬‬ ‫تصویر (‪ )9‬چرخه سرمایش نوعی سردکننده جذبی آمونیاکی‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫به تبخی��ر آمونیاک در دماهای پایین کمک می‌کند و تحت این‬

‫صفحه ‪ / 16‬شماره ‪37‬‬

‫آپارتمانی را نمایش می‌‌دهد که در آن‪ ،‬کندانس��ور به‌وسیله هوا‬

‫خنک می‌شود و اواپراتور نیز هوای خنک تولید می‌کند‪.‬‬

‫در این سیس��تم محل��ول ابزوربر نیز به وس��یله هوا خنک‬

‫ژنراتور این سیس��تم از نوع شعله‌مس��تقیم و گازسوز است‪.‬‬

‫می‌ش��ود‪ .‬در واقع بخش��ی از کویل کندانس��ور مختص حرکت‬

‫آمونیاک به عنوان ماده مبرد‪ ،‬دو برابر است‪ .‬وجود اوریفیس‌های‬

‫فش��ار سیس��تم و نی��روی الزم جهت گ��ردش محلول بین‬

‫در این سیس��تم‪ ،‬نس��بت حجمی آب به عنوان ماده جاذب به‬

‫محدودکنن��ده (‪ )Restrictor‬در این چرخه موجب کنترل فش��ار‬

‫محلول و مبرد می‌شود‪.‬‬

‫جریان محلول ابزوربر است‪.‬‬

‫ابزوربر‪ ،‬کویل خنک‌کننده و ژنراتور توس��ط پمپ محلول ایجاد‬

‫می‌ش��ود‪ .‬پمپ محلول‪ ،‬سیال را از کف ابزوربر مکیده و پس از‬

‫در این چرخه بخار مبرد (آمونیاک) پس از خروج از ژنراتور‪،‬‬

‫ل هوا ‪ -‬خنک‪ ،‬آن را به ژنراتور می‌رس��اند‪ .‬این‬ ‫گ��ذر آن از کوی�� ‌‬

‫و آب جدا ش��ده نیز به ابزوربر می‌رود‪ .‬در محفظه س��طح‌بندی‬

‫فشاری بین ‪ 0‬تا ‪ (0-2757.9kpa) 400psig‬را به صورت ضربانی‬

‫جدا شده و مبرد برای تکمیل عملیات جداسازی وارد رکتیفایر‬

‫می‌ش��ود تا ضمن جلوگیری از پس فشار در سمت دهش‪ ،‬طی‬

‫وارد محفظه س��طح‌بندی (‪ )Leveling Chamber‬آنالیزر می‌شود‬

‫آنالی��زر‪ ،‬با آرام ش��دن جریان بخار‪ ،‬آب هم��راه آمونیاک از آن‬

‫می‌ش��ود‪ .‬در رکتیفایر‪ ،‬بخ��ار آب باقی‌مانده نی��ز در اثر تقطیر‬ ‫از آمونیاک (مبرد) جدا ش��ده و به آنالی��زر ژنراتور باز می‌گردد‪.‬‬ ‫بخار آمونیاک (مبرد) نیز پس از گذر از رکتیفایر وارد کندانس��ور‬

‫می‌ش��ود‪ .‬آمونیاک مایع پس از گ��ذر از اوریفیس محدودکننده‬ ‫به مبدل حرارتی وارد می‌ش��ود‪ .‬مبرد مایع در اواپراتور‪ ،‬گرمای‬

‫هوای عبوری را که توسط فن دمیده می‌شود‪ ،‬گرفته و بار دیگر‬ ‫ب��ه صورت بخار درآمده و جذب مایع جاذب (آب) که در ابزوربر‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫قرار دارد‪ ،‬می‌شود‪.‬‬

‫مبدل حرارتی مبرد‬

‫پمپ از ن��وع جا‌به‌جایی مثبت و دیافراگمی اس��ت که می‌تواند‬ ‫به وجود آورد‪ .‬در هر دو س��مت پمپ از شیر یک‌طرفه استفاده‬

‫عمل‌کرد ضربانی مانع از ایجاد کاویتاس��یون در س��مت مکش‬

‫شود‪.‬‬

‫تحت فش��ار ‪ 0 psig‬ش��یر یک‌طرفه سمت مکش باز شده و‬

‫بخش باالی دیافراگم از محلول پر می‌ش��ود تا جایی‌که دیافراگم‬

‫به س��مت پایین خم شده و موجب ایجاد فشار در بخش زیرین‬

‫می‌ش��ود‪ .‬با ایجاد فش��ار در بخش زیری��ن‪ ،‬محلولی که در این‬ ‫قس��مت وجود دارد به خارج از پمپ هدایت ش��ده و این فرایند‬

‫محدودکننده‬ ‫اواپراتور‬ ‫اواپراتور‬

‫محدودکننده‬ ‫کندانسور‬ ‫محدودکننده‬ ‫محلول‬ ‫رکتیفایر‬ ‫محلول‬ ‫سردشده‬ ‫ابزوربر‬

‫محفظه‬ ‫سطح‌بندی‬

‫آنالیزر ژنراتور‬

‫پمپ محلول‬

‫آب‬ ‫سردشده‬

‫مشعل‬ ‫مایع مبرد‬

‫بخار مبرد محلول رقیق محلول غلیظ‬

‫تصویر (‪ )9‬چرخه سرمایش جذبی آمونیاک با کندانسور و اواپراتور هوا ‪ -‬خنک‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫صفحه ‪ / 17‬شماره ‪37‬‬

‫ضربانی به طور مستمر باعث مکش و رانش محلول می‌شود‪.‬‬

‫آمونیاکی قضیه برعکس اس��ت‌‪ .‬در این نوع چیلرها برای کاهش‬

‫سیس��تم‌های آمونیاکی ممکن اس��ت یک یا چند مرحله‌ای‬

‫فش��ار در بخش فش��ار باال که ش��امل ژنراتور‌‪ ،‬آنالیزر‌‪ ،‬رکتیفایر‬

‫درمجموع و در نگاهی کلی می‌توان گفت که سیس��تم‌های‬

‫شده و سپس از ابزوربر می‌گذرد‌‪ .‬اگرچه می‌توان برای رکتیفایر‪،‬‬

‫سیس��تم‌های جذبی لیتیمی هس��تند‌‪ .‬دامنه دمایی مورد نیاز‬

‫پدیده تبلور روی نمی‌دهد‌‪ ،‬از این‌رو کنترل آب برج خنک‌کن در‬

‫باشند‪.‬‬

‫جذبی آمونیاکی از نظر س��اختار و چرخه سرمایش پیچیده‌تر از‬ ‫ژنراتور سیستم‌های آمونیاکی در حالتی که از کندانسور و ابزوربر‬

‫هواخنک استفاده کنند بین ‪ 125‬تا ‪ 170‬درجه سانتی‌گراد (‪257‬‬

‫تا ‪ 338‬درجه فارنهایت) اس��ت و این مقدار در صورت اس��تفاده‬

‫از کندانس��ور و ابزورب��ر آب‌خنک‌ش��و‪ ،‬بی��ن ‪ 80‬ت��ا ‪ 120‬درجه‬ ‫س��انتی‌گراد (‌‪ 176‬تا ‪ 248‬درجه فارنهایت) است‪ .‬ضریب کارایی‬

‫این نوع سیس��تم‌ها بین ‪ 0.5‬تا ‪ 0.6‬اس��ت و در مجموع ضریب‬

‫کارای��ی آن‌ها تقریبا نزد‌یک به سیس��تم‌های جذبی لیتیمی یک‬ ‫اثره اس��ت‪ .‬البت��ه همان‌طور که در ادام��ه خواهد آمد‪ ،‬ضرایب‬

‫کارای��ی انواع مختلف سیس��تم‌های لیتیم��ی تفاوت‌های قابل‬

‫توجه‌ای نس��بت به هم د‌اشته و در میان آن‌ها سیستم‌های یک‬ ‫اثره کم‌ترین ضریب کارایی را دارند‌‪.‬‬

‫در سیستم‌های آمونیاکی نیازی به تامین خأل و کاهش فشار‬

‫وجود ندارد‌‪ ،‬بلکه برعکس فش��ار سیستم به اند‌ازه قابل‌توجه‌ای‬ ‫مقابل این مقدار فشار را داشته باشند بسیار ضروری است‌‪.‬‬

‫یک��ی از تفاوت‌های مهم بین چیلره��ای جذبی لیتیمی و‬

‫آمونیاکی مرب��وط به چگونگی تغذیه آب برج خنک‌کن اس��ت‌‪.‬‬

‫در چیلرهای لیتیمی آب برج خنک‌کن ابتدا وارد ابزوربر ش��ده‬ ‫و پ��س از عبور از آن وارد کندانس��ور می‌ش��ود اما در چیلرهای‬

‫کندانس��ور مجزای��ی نیز در‌ نظر گرف��ت‌‪ .‬در چیلرهای آمونیاکی‬

‫‌آن‌ها ساده‌تر است‌‪.‬‬

‫سیستم سرمایش جذبی با مبرد آب و جاذب جامد‬ ‫ب��ه جرات می‌توان گفت که س��رمایش جذب��ی اولین بار با‬

‫ماده جاذب جامد ش��ناخته شد‌‪ .‬مایکل فاراده‪ 25‬در سال ‪1824‬‬

‫می�لادی در حین انجام یک سلس��له آزمایش��ات برای تبدیل و‬ ‫ش��ناخت گازهای پایدار با پدیده س��رمایش جذبی روبرو شد‌‪ .‬او‬

‫می‌دانس��ت که پودر کلرید نقره در جذب آب و آمونیاک بس��یار‬ ‫موثر عمل می‌کند‌‪ .‬بنابراین ب��رای تعیین پایداری آمونیاک‌‪ ،‬در‬ ‫یک لوله خمی��ده مطابق تصویر (‌‪ )10‬کلرید نقره را در مجاورت‬

‫گاز خش��ک آمونیاک ق��رار داد و پودر نقره تمام��ی آمونیاک را‬

‫جذب نمود‌‪ .‬فاراده یک سر لوله را که حاوی مخلوط بود حرارت‬

‫داد و سر دیگر آن را با آب‪ ،‬سرد کرد‌‪ .‬گرما آمونیاک را از مخلوط‬

‫جدا کرد و آمونیاک جد‌‌ا ش��د‌ه‪ ،‬در اثر س��رمای آب در سر دیگر‬

‫لوله به صورت مایع جمع‌آوری ش��د‌‪ .‬فاراده به گرما دادن س��ر‬ ‫دیگر لوله ادامه داد تا مقدار کافی آمونیاک مایع به دست آورد‌‪.‬‬

‫پس از انجام عملیات و خاموش کردن ش��عله و سرد شدن‬

‫کلری��د نقره‌‪ ،‬آمونیاک مایع س��ریعا و بدون ای��ن که فرصتی به‬

‫فاراده برای ادامه تحقیقاتش بدهد‌‪ ،‬ش��روع به جوش��ش نموده‬ ‫و با تبدیل ش��دن ب��ه گاز بار دیگر جذب کلرید نقره ش��د و اثر‬

‫بسیار سردی در انتهای لوله از خود باقی گذاشت‌‪ .‬فاراده نتیجه‬ ‫س��اده‌ای گرفت‌‪ ،‬تبخیر آمونیاک مایع و جذب سریع آن توسط‬

‫کلری��د نقره موجب اخذ گرما از محیط ک��ه همان لوله آزمایش‬ ‫باشد‌‪ ،‬شده بود‌‪.‬‬

‫تبخیر‬ ‫کلرید نقره‬ ‫(جاذب)‬ ‫سردشده‬

‫تقطیر‬

‫اگرچه قدمت ش��ناخت سرمایش جذبی با ماده جامد بسیار‬

‫کلرید نقره‬ ‫در حال‬ ‫جذب‬ ‫آب‬

‫بیش��تر است‌‪ ،‬اما به کارگیری فناوری مربوط به آن برای تامین‬ ‫سرمایش ساختمان‌ها چندان قدمتی ندارد و اولین نمونه آن در‬ ‫سال ‪ 1986‬تحت عنوان ‪ ADC‬به بازار عرضه شد‌‪.‬‬ ‫‪26‬‬

‫م��اده مب��رد در این‌گون��ه سیس��تم‌ها آب و م��اده جاذب‬

‫س��یلیکاژل اس��ت‌‪ .‬گرمای ژنراتور هم از طریق آب گرم ‪ 50‬تا ‪90‬‬

‫تصویر (‪ )10‬آزمایش فاراده درمورد گازهای پایدار که منجر‬ ‫به کشف سرمایش جذبی شد‬

‫درجه س��انتی‌گراد (‪ 122‬تا ‪ 194‬درجه فارنهایت) تامین می‌شود‌‪.‬‬

‫دمای آب سرد خروجی از آن‌ها می‌تواند تا ‪ 3.3‬درجه سانتی‌گراد‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫باال اس��ت‪ .‬بنابراین اس��تفاده از مصالحی که مقاومت کافی در‬

‫و کندانس��ور می‌ش��ود‌‪ ،‬آب برج خنک‌کن ابتدا وارد کندانس��ور‬

‫صفحه ‪ / 18‬شماره ‪37‬‬

‫در‌حالی‌که در چیلرهای س��یلیکاژلی پمپ مب��رد تنها در زمان‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫(‪ 38‬درجه فارنهایت) کاهش یابد‪.‬‬ ‫ضریب کارایی این سیس��تم‌ها بین ‪ 0.68‬تا ‪ 0.75‬اس��ت و از‬

‫ب��ی باری چیل��ر در مدار ق��رار می‌گیرد‌‪ .‬در چیلره��ای لیتیمی‬

‫ای��ن نظر می‌توانند رقبای سرس��ختی ب��رای چیلرهای یک اثره‬

‫برای کنترل آب گرم ورودی به ژنراتور از ش��یر سه‌راهه استفاده‬

‫لیتیمی باشند‌‪ .‬در حال حاضر تولید آن‌ها محدود و کاربردهای‬

‫می‌ش��ود در‌حالی‌ک��ه در چیلرهای س��یلیکاژلی کنترل آب گرم‬

‫آن چندان فراگیر نشده است‌‪ .‬یکی از معایب این سیستم حجم‬

‫ورودی به وس��یله ش��یر پروانه‌ای که شیری س��اده‌تر با راهبری‬

‫نس��بتا زیاد آن است‌‪ .‬به همین دلیل بیش از ظرفیت‌های ‪ 25‬تا‬

‫آس��ان‌تر است‌‪ ،‬به کار گرفته می‌شود‌‪ .‬البته د‌ر هر د‌و گونه چیلر‬

‫‪ 180‬تن تبرید مورد استفاده قرار نمی‌گیرند‌‪.‬‬

‫برای کنترل آب گرم ورود‌ی می‌توان از د‌رایو کنترل د‌ور بر روی‬

‫از د‌یگ��ر معایب بزرگ این سیس��تم‌ها وجود چهار ش��یر د‌ر‬

‫پمپ‌ها نیز استفاد‌ه نمود‪ .‬زمان راه‌اندازی چیلرهای سیلیکاژلی‬

‫مد‌ار چهار محفظه اصلی اس��ت که احتمال بروز عیب د‌ر د‌اخل‬

‫بس��یار کوتاه و در حد ‪ 7‬دقیقه است و به هنگام خاموش شدن‬

‫چیلر را افزایش د‌اد‌ه و این مش��کل با توجه به عد‌م د‌سترسی به‬

‫نیز نیازی به در‌نظر گرفتن زمانی برای رقیق‌س��ازی ند‌ارند و این‬

‫این شیر‌ها مضاعف می‌شود‪ .‬د‌ر اد‌امه این قسمت با این شیر‌ها‬

‫در‌حالی اس��ت ک��ه در چیلرهای لیتیمی‌‪ ،‬زم��ان راه‌اندازی ‪30‬‬

‫و د‌لی��ل به کارگرفتن آن‌ها د‌ر س��اختار این‌گونه چیلرها آش��نا‬

‫دقیقه و زمان رقیق‌س��ازی به هنگام توقف کار دستگاه حد‌اقل‬

‫خواهیم شد‪.‬‬

‫‪ 15‬دقیقه است‪ .‬چیلرهای سیلیکاژلی نیازی به مواد بازدارنده‌‪،‬‬

‫چیلرهای جذبی س��یلیکاژلی با محیط زیست سازگار بوده‬

‫ضد خورندگ��ی و افزایش بازده‪ ،‬مانند لیتی��م کرومات یا الکل‬

‫و هیچ‌گونه تاثی��رات زیانباری ندارند‌‪ .‬از نظر س��اختار و فرایند‬

‫ندارند‌‪ .‬شبکه آب برج خنک‌کننده چیلرهای سیلیکاژلی نیازمند‬

‫ب��ه راحتی در انواع سیس��تم‌هایی که به نوع��ی از انرژی‌های نو‬

‫کنترل‌کننده‌های دما و دبی گران‌قیمت نیستند و به دلیل عدم‬

‫و تجدید‌پذیر به��ره می‌گیرند‌‪ ،‬جای گرفته و می‌توانند به عنوان‬

‫امکان تبلور ماده جاذب‪ ،‬حساس��یت ویژه‌ای برای کنترل دقیق‬

‫پمپ‌های حرارتی نیز مورد استفاده قرار گیرند‪ .‬مصرف برق این‬

‫آب برج و همین‌طور آب گرم ورودی به ژنراتور وجود ندارد‌‪ ،‬مگر‬

‫چیلرها بس��یار کم اس��ت‌‪ .‬به عنوان مثال چیلری از این نوع به‬

‫اینکه کنترل آن‌ها به دلیل کاهش یا افزایش ظرفیت سرمایشی‬

‫ظرفی��ت ‪ 180‬تن تبرید تنها نیازمن��د ‪ 400‬وات یا ‪ 0.4‬کیلو وات‬

‫باشد‌‪.‬‬

‫اس��ت‌‪ .‬این‌گونه چیلرها تنها دارای دو پمپ کوچک برای ایجاد‬

‫س�یلیکاژل به عنوان ماده جاذب رطوب��ت‌‪ ،‬نوعی فرآورده‬

‫خأل و گردش ماده مبرد (آب) هس��تند و به غیر از چهار ش��یر‬

‫صنعتی اس��ت که توس��ط والتر پاتریک‪ 27‬استاد شیمی دانشگاه‬

‫د‌اخلی هیچ‌گونه قطعه متحرک و مستهلک‌شونده‌ای در ساختار‬

‫جان ها‌پکینز مریلند به س��ال ‪ 1919‬میالدی ساخته شد‌‪ .‬سطح‬

‫آن‌ها به کار نرفته اس��ت و ب��ه همین دلیل هزینه راهبری آن‌ها‬

‫تماس س��یلیکاژل بسیار زیاد و ماده‌ای موثر برای جذب رطوبت‬

‫نس��بتا کم و عمر مفید‌شان زیاد است و در عین حال تجهیزاتی‬

‫است‌‪ .‬س��یلیکاژل پس از اشباع توس��ط بخارآب در دمای ‪120‬‬

‫بی‌س��رو‌صدا و بد‌ون ارتعاش هس��تند‌‪ .‬در این چیلرها نیز برای‬

‫درج��ه س��انتی‌گراد (‪ 250‬در‌ج��ه فارنهای��ت) بار دیگ��ر به طور‬

‫تبخیر آب در اواپراتور باید فش��ار بی��ن ‪ 20‬تا ‪ 10‬میلی‌متر جیوه‬

‫کامل احیا ش��ده و خواص جذب سریع را باز می‌یابد‌‪ .‬این ماد‌ه‬

‫کاهش یابد‪.‬‬

‫کاربردهای فراوان��ی دارد و تنها یکی از کاربردهای آن در تهویه‬

‫موضوع خوردگی نیز در این سیس��تم‌ها به نسبت چیلرهای‬

‫مطب��وع (‌ف��ارغ از رطوبت‌گیرهای النه زنب��وری) در چیلرهای‬

‫لیتیمی یا آمونیاکی منتفی اس��ت و از این جهت برتری غیر‌قابل‬

‫جذبی با ماده جاذب جامد اس��ت‌‪ .‬این ماده مصنوعی‪ ،‬س��می‬

‫انکاری نسبت به سایر سیستم‌ها دارند‌‪ .‬با توجه به حذف مبدل‬

‫و قاب��ل اش��تعال نیس��ت و از این نظر ماده ایم��ن و بی‌خطری‬

‫حرارتی‪ ،‬سیس��تم ضد کریستال‌‪ ،‬حذف پمپ ابزوربر و ژنراتور و‬

‫محس��وب می‌ش��ود‌‪ .‬چگالی آن بین ‪ 0.5‬تا ‪ 0.7‬کیلوگرم بر لیتر‬

‫همین‌طور بخش��ی از کنترل‌‌کننده‌ها‌‪ ،‬ساختار این‌گونه چیلرها‬

‫اس��ت و در رطوبت نس��بی صد در صد‌‪ 40 ،‬درصد جرم یا ‪ 50‬تا‬

‫بس��یار سا ‌ده‌تر است‌‪ .‬ماده جاذب س��یلیکا‌ژل نیز به دلیل عمر‬

‫‪ 70‬درص��د حجم خود بخار آب ج��ذب می‌کند‌‪ .‬ظرفیت گرمایی‬

‫طوالن��ی (در حدود ‪ 30‬س��ال) و عدم نیاز ب��ه تعویض ارزان‌تر و‬

‫ویژه س��یلیکاژل ‪ 1.13‬کیلوژول بر کیلوگرم کلوین و گرمای مورد‬

‫پایدارتر است‪.‬‬

‫نیاز برای احیا‌‪ ،‬به ازای هر کیلوگرم آب خارج شده از آن‌‪ ،‬تقریبا‬

‫پمپ مب��رد در چیلرهای لیتیمی دایم د‌ر حال کار اس��ت‪،‬‬

‫‪ 4800‬کیلوژول است‪.‬‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫صفحه ‪ / 19‬شماره ‪37‬‬

‫چیلرهای جذبی س�یلیکاژلی که می‌توان آن‌ها را چیلرهای‬

‫جذب س��طحی هم خواند‪ ،‬مانند س��ایر چیلرهای جذبی دارای‬ ‫چهار محفظه اصلی هس��تند با این تفاوت که در آن‌ها محفظه‬ ‫ژنرات��ور و ابزوربر به طور ثابت وجود ندارد‪ ،‬بلکه دو محفظه یک‬

‫و دو که در تصویر (‪ )11‬نمایش داده شده است به طور مشترک‬

‫و متن��اوب نقش ابزوربر و ژنراتور را بازی می‌کنند؛ زیرا اساس��ا‬ ‫ماده جاذب جامد قابلیت انتقال و گردش را در سیستم ندارد‌‪،‬‬ ‫بنابرای��ن می‌باید در جای خ��ود هم عمل جذب را انجام دهد و‬ ‫هم احیا ش��ود‌‪ .‬از این‌رو بهتر اس��ت آن‌ها را مبدل‌های حرارتی‬

‫یک و دو بنامیم‌‪ .‬اما دو محفظه اواپراتور و کندانس��ور تقریبا با‬

‫همان ساز‌وکار چیلرهای دیگر در این نوع چیلر هم وجود دارد‌‪.‬‬ ‫سرد و گرم کردن متناوب دو مبدل حرارتی و تغییر مسیر جریان‬

‫آب ب��رج و آب گرم و همچنین به کارگیری ش��یرهای یک‌طرفه‬ ‫ک��ه معکوس یکدیگر عمل می‌کنند بر پیچیدگی کنترل این‌گونه‬

‫چیلرها افزوده اس��ت‌‪ .‬اگر به کارگیری شیر پروانه‌ای را به جای‬ ‫شیر سه‌راهه در مسیر آبگرم نوعی مزیت برای آن بدانیم‌‪ ،‬به طور‬

‫قطع باید عملکرد متناوب ش��یرهای داخلی و تغییرات مس��یر‬ ‫جریان را هم نوعی عیب به شمار آوریم‌‪.‬‬

‫برای درک بهتر چرخه چیلرهای س��یلیکاژلی بهتر است بار‬

‫س��رلوله‌ای که در آن کلرید نقره وجود داشت را به کمک شعله‬

‫گاز شده و جذب کلرید نقره شد‌‪ .‬نکته مهم در این آزمایش ثبات‬

‫مکانی کلرید نقره است‌‪ .‬در واقع با گرم و سردشدن کلرید نقره‌‌‪،‬‬ ‫عم��ل جذب و دف��ع به تناوب صورت می‌گرف��ت‌‪ .‬در چیلرهای‬

‫جذبی سیلیکاژلی نیز محل ماده جاذب ثابت بوده و سیلیکاژل‬ ‫برای جذب و احیای مجدد جابه جا نمی‌ش��ود‌‪ ،‬بلکه در همان‬

‫مکان به تناوب گرم یا سرد می‌شود‌‪ .‬به طور قطع نمی‌توان یک‬

‫مخزن حاوی سیلیکاژل را به صورت همزمان گرم یا سرد نمود‌‪.‬‬ ‫چنین عملی منجر به توقف چرخه پیوس��ته می‌ش��ود‌‪ .‬چنانچه‬

‫پیوس��تگی چرخه مورد نظر باشد که هست‌‪ ،‬حتما می‌باید از دو‬

‫مخزن حاوی س��یلیکاژل استفاده کنیم که همواره یکی از آن‌ها‬ ‫گرم و دیگری س��رد شود‌‪ .‬به این ترتیب وقفه‌ای در چرخه پدید‬

‫نیامده و عمل جذب و دفع به طور پیوسته انجام خواهد شد‌‪ .‬به‬ ‫همین دلیل نمی‌توان به طور مشخص هر یک از این محفظه‌ها‬

‫را ابزورب��ر یا ژنراتور نامی��د‌‪ .‬همان‌گونه که پیش از این آمد بهتر‬

‫است این محفظه‌های دو جنسی را مبدل‌های یک و دو بنامیم‌‪.‬‬

‫با این اوصاف می‌توان انتظار داش��ت که تمامی فرایندهایی که‬

‫قرار اس��ت در این محفظه‌ها روی دهد نی��ز به تناوب معکوس‬ ‫یکدیگر باش��د‌‪ .‬همان‌گونه که در تصویر (‪ )12‬مشخص است‌‪ ،‬هر‬

‫ی��ک از این مبدل‌ها دارای دو معبر هس��تند که آن‌ها را از یک‬

‫سو به اواپراتور و از سوی دیگر به کندانسور مرتبط می‌کند‌‪ .‬این‬

‫گ��رم می‌کرد‌‪ ،‬گاز آمونیاک از آن جداش��ده و در س��ردیگری که‬

‫توس��ط آب سرد می‌شد جمع شد‌‪ .‬بنابر‌این به طور همزمان یک‬ ‫بخش از لوله گرم و بخش دیگر س��رد می‌شد‌‪ .‬با خاموش شدن‬

‫کند‌انسور‬

‫مبدل‌های‬ ‫حرارتی ‪ 1‬و ‪2‬‬

‫سیلیکاژل‬

‫آب گرم‬

‫محفظه (‪)1‬‬ ‫محفظه (‪)2‬‬

‫مدار آب‬ ‫سردشده‬

‫اواپراتور‬

‫تصویر (‪ )11‬چیلر جذبی سیلیکاژلی‬

‫کندانسور‬

‫آب برج‬ ‫خنک‌کننده‬

‫اواپراتور‬

‫تصویر (‪ )12‬معابر مبدل‌های حرارتی یک و دو و چگونگی‬ ‫ارتباط آن‌ها با اواپراتور و کندانسور در چیلر جذبی‬ ‫سیلیکاژلی‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫دیگ��ر آزمایش فاراده را به یاد آوریم‪ .‬در آن آزمایش وقتی فاراده‬

‫شعله و سردشدن کلرید نقره‌‪ ،‬بالفاصله آمونیاک مایع تبدیل به‬

‫صفحه ‪ / 20‬شماره ‪37‬‬

‫معابر توسط شیرهای یک‌طرفه‌ای باز و بسته می‌شوند و ارتباط‬

‫معابر ارتباطی بین مبدل‌ها از یک س��و و کندانسور و اواپراتور از‬

‫می‌شود‌‪ ،‬در همان زمان معبر مبدل دو به سمت اواپراتور بسته‬

‫مبدل‌ها با کندانسور و اواپراتور به صورت معکوس برقرار است‌‪.‬‬

‫الزم برقرار می‌شود‪ .‬وقتی معبر مبدل یک به سمت اواپراتور باز‬ ‫و در عوض معبر مبدل دو به س��مت کندانسور باز خواهد بود‌‪.‬‬ ‫در واقع باز و بس��ته شدن معابر در دو مبدل معکوس یکدیگر و‬

‫به صورت ضربدری اس��ت‌‪ .‬معبر پایین مبدل یک و معبر باالی‬ ‫مبدل دو با هم و معبر باالی مبدل یک و معبر پایین مبدل دو‬

‫نیز با هم باز و بس��ته می‌ش��وند‌‪ .‬تنها یک حالت مشترک برای‬ ‫این چهار معبر وجود دارد و آن حالتی است که همگی آن‌ها به‬

‫هنگام تغییر مدار آب گرم و سرد بسته باشند‌‪ .‬برای سرد و گرم‬

‫سوی دیگر بسته اس��ت‌‪ .‬در مراحل باال و پایین نیز ارتباط بین‬

‫این به معنای آن است که به طور همزمان وقتی در مرحله یک‬ ‫(‌باال) مبدل ‪ ،2‬مش��غول جذب بخار آب ایجاد شده در اواپراتور‬

‫اس��ت‌‪ ،‬مبدل شماره ‪ 1‬بخار آب جذب شده از مرحله پیشین را‬ ‫جه��ت انجام عملیات تقطیر در اختیار کندانس��ور قرار می‌دهد‬

‫و همچنی��ن در مرحله س��ه (پایین) نیز همی��ن کار به صورت‬ ‫معکوس انجام می‌شود‌‪.‬‬

‫پی‌نوشت‬

‫‪1. Edwin P. Anderson‬‬ ‫‪2. Refrigeration: Home and Commerical‬‬ ‫‪3. Solid Phase‬‬ ‫‪4. Volatility‬‬ ‫‪5. Jacob‬‬ ‫‪6. Albright‬‬

‫محفظه جاذب‬

‫محفظه احیا‬

‫‪7. Tucker‬‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫‪8. Stability‬‬ ‫‪9. Corrosion‬‬

‫تغییر‬ ‫وضعیت‬

‫‪10. Viscosity‬‬ ‫‪11. Adsorption‬‬ ‫)‪12. Aqueous Ammonia Absorption Refrigeration (AAR‬‬ ‫‪13. Ferdinand Carre‬‬ ‫‪14. Electrolux‬‬ ‫‪15. Carl Munters‬‬ ‫‪16. Baltzar‬‬

‫محفظه احیا محفظه جاذب‬

‫‪17.- Von Platen‬‬ ‫‪18. Concentrat‬‬

‫تصویر (‪ )13‬چرخه ساده چیلر جذبی سیلیکاژلی‬ ‫کردن متناوب هر یک از مبدل‌ها نیز الزم است تا مسیر آب سرد‬

‫برج خنک‌کننده و آب گرم نیز به تناوب در آن‌ها تغییر کند‌‪.‬‬

‫ارتباط آن‌ها با اواپراتور و کندانسور در چیلر جذبی سیلیکاژلی‬ ‫تصویر (‪ )13‬چرخه س��اده‌ای شامل چهار مرحله از عملکرد‬

‫چیلر جذبی س��یلیکاژلی را نمایش می‌ده��د‌‪ .‬در مراحل میانی‬ ‫عمل تغییر مدار آب سرد و گرم روی می‌دهد که طی آن تمامی‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫‪19. Dilute‬‬ ‫‪20. Strong‬‬ ‫‪21. Weak‬‬ ‫‪22. Analyzer‬‬ ‫‪23. Rectifier‬‬ ‫‪s Law‬׳‪24. Dalton‬‬ ‫‪25. Farade‬‬ ‫‪26. ADC = Adsorption Chiller‬‬ ‫‪27. Walter Patrick‬‬

‫صفحه ‪ / 21‬شماره ‪37‬‬

‫فنی ‪ -‬مهندسی‬

‫موتورهای برقی‬ ‫نرخ آمپر بار کامل اسمی برای موتورهای سه‌فاز‬

‫نرخ آمپر بار کامل اسمی برای موتورهای تک فاز‬

‫جریان تمام بار‬

‫جریان تمام بار‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫اند‌‌ازه سیم‌های مد‌‌ار برای موتورهای تک‌فاز‬ ‫میزان طول برحسب فوت‬ ‫کلید اصلی تا موتور)‬ ‫(از ‌‌‬ ‫فوت‬ ‫اند‌‌ازه سیم‬ ‫اند‌‌ازه سیم‬ ‫اند‌‌ازه سیم‬ ‫اند‌‌ازه سیم‬ ‫اند‌‌ازه سیم‬ ‫اند‌‌ازه سیم‬ ‫اند‌‌ازه سیم‬ ‫اند‌‌ازه سیم‬ ‫اند‌‌ازه سیم‬ ‫اند‌‌ازه سیم‬ ‫اند‌‌ازه سیم‬ ‫اند‌‌ازه سیم‬ ‫اند‌‌ازه سیم‬ ‫اند‌‌ازه سیم‬

‫جریان‬

‫جریان‬

‫اس ‌‬ ‫ب‬ ‫آمپر‬ ‫آمپر‬ ‫بخار‬ ‫تمام بار راه‌اند‌‌ازی‬ ‫(تقریبی) (تقریبی) ولتاژ موتور‬

‫محاس�به ان�د‌‌ازه پولی و س�رعت کمپرس�ور برای‬ ‫موتورهای محرک تسمه‌ای‬ ‫س��رعت‌های نسبی موتور و کمپرس��ور با اند‌‌ازه پولی موتور و‬

‫مورد نیاز پولی یا‬ ‫‌‌‬ ‫پولی کمپرس��ور ارتباط مس��تقیم د‌‌ارند‌‌‪ .‬اند‌‌ازه‬ ‫سرعت حاصله کمپرسور را می‌توان از رابطه زیر محاسبه نمود‌‌‪:‬‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫صفحه ‪ / 22‬شماره ‪37‬‬

‫د‌‌ور کمپرسور (‪= )rpm‬‬

‫د‌‌ور موتور × قطر پولی موتور (‪)rpm‬‬ ‫قطر پولی کمپرسور‬

‫حد‌‌اقل گشتاور‌های راه‌اند‌‌ازی برای موتورهای قفس‬ ‫سنجابی‬ ‫‌‌رصد گشتاور تمام بار‬ ‫د ‌‌‬

‫(‪ )rpm‬د‌‌ور کمپرسور × قطر پولی کمپرسور‬ ‫قطر پولی موتور =‬ ‫(‪ )rpm‬د‌‌ور موتور‬

‫‌‌اد قطب‌ها‬ ‫تعد ‌‌‬

‫مثال‬

‫موتوری ب��ا س��رعت ‪ 1750rpm‬برای به حرک��ت د‌‌رآورد‌‌ن‬

‫کمپرسوری که یک پولی به قطر ‪ 8‬اینچ د‌‌ارد‌‌‪ ،‬مور ‌د استفاد‌‌ه قرار‬

‫می‌گیرد‌‌‪ .‬د‌‌رصورتی که س��رعت کمپرس��ور ‪ 500rpm‬باشد‌‌‪ ،‬قطر‬ ‫مورد نیاز را بیابید‌‌‪.‬‬ ‫‌‌‬ ‫پولی موتور‬

‫وزن و توان موتور سه‌فاز‬

‫راه حل‬

‫قطر پولی موتور با جایگزینی مقاد‌‌یر به صورت زیر به د‌‌س��ت‬

‫وزن تقریبی آمپر تمام بار محافظ‬ ‫ارسال (‪ )lbs‬د‌‌ر ‪ 230V‬حرارتی‬

‫ند ‌‌‬ ‫‌‌ارد‬ ‫ند‌‌ارد‌‌‬ ‫ند‌‌ارد‌‌‬ ‫ند‌‌ارد‌‌‬ ‫ند‌‌ارد‌‌‬ ‫ند‌‌ارد‌‌‬ ‫ند‌‌ارد‌‌‬ ‫ند‌‌ارد‌‌‬ ‫ند‌‌ارد‌‌‬ ‫ند‌‌ارد‌‌‬ ‫ند‌‌ارد‌‌‬ ‫ند‌‌ارد‌‌‬ ‫ند‌‌ارد‌‌‬ ‫ند‌‌ارد‌‌‬ ‫ند‌‌ارد‌‌‬ ‫ند‌‌ارد‌‌‬

‫می‌آید‌‌‪:‬‬

‫یا‬

‫(تقریبی) قطر پولی موتور‬

‫با د‌‌رنظر گرفتن امکان لغزش تس��مه‪ ،‬سرعت به د‌‌ست آمد‌‌ه‬

‫‌‌رصد افزای��ش یابد‌‌‪ .‬قطر‬ ‫بای��د ‪ 2‬د ‌‌‬ ‫‌‌‬ ‫ب��رای مح��رک د‌‌ر این رابطه‪،‬‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫مناسب هر پولی موتور د‌‌ر هر سرعتی از موتور‪ ،‬با قرار د‌‌اد‌‌ن مقاد‌‌یر‬

‫قطر پولی کمپرسور به روشی مشابه با مثال قبل به ساد‌‌گی قابل‬ ‫محاسبه است‪.‬‬

‫سیم‌کش�ی مد‌‌ار فرعی مجزا برای موتورهای القایی‬ ‫تک‌فاز‬ ‫اند‌‌ازه سیم مسی‬ ‫طول مد‌‌ار فرعی‬

‫د‌‌اد‌‌ه‌های‬ ‫موتور‬

‫یاتاقان‬

‫بلبرینگ‬ ‫بلبرینگ‬ ‫بلبرینگ‬ ‫بلبرینگ‬ ‫بلبرینگ‬ ‫بلبرینگ‬ ‫بلبرینگ‬ ‫بلبرینگ‬ ‫بلبرینگ‬ ‫بلبرینگ‬ ‫بلبرینگ‬ ‫بلبرینگ‬ ‫بلبرینگ‬ ‫بلبرینگ‬ ‫بلبرینگ‬ ‫بلبرینگ‬

‫اند‌‌ازه‬ ‫پوسته‬

‫ولتاژ‬

‫اسب‬ ‫سرعت بخار‬

‫روابط محاس�باتی ب�رای تعیین س�رعت موتورهای‬ ‫القایی‬

‫رایج‌ترین روش محاسبه سرعت موتورهای القایی استفاد‌‌ه از‬

‫رابطه زیر است‪:‬‬

‫‪( 100‬سرعت د‌‌ر حال کار ‪ -‬سرعت همزمان)‬ ‫سرعت همزمان‬

‫= (‪ )٪‬لغزشی‬

‫سرعت سنکرون با استفاد‌‌ه از رابطه زیر به د‌‌ست می‌آید‌‌‪:‬‬ ‫‪ × 120‬فرکانس‬ ‫تعد‌‌ا ‌د قطب‌ها‬

‫= ‪NS‬‬

‫مثال‬

‫یک موتور القایی سه‌فاز قفس سنجابی چهار قطب د‌‌ارد‌‌‪ ،‬مد‌‌ار‬

‫‪ AC‬د‌‌ر فرکانس ‪ 60Hz‬با سرعت ‪ 1728rpm‬کار می‌کند‌‌‪ .‬لغزش‬

‫موتور چقد‌‌ر است؟‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫صفحه ‪ / 23‬شماره ‪37‬‬

‫راه حل‬

‫روابط محاسبه توان محرک باد‌‌زن‬

‫با جایگزینی مقاد‌‌یر د‌‌ر رابطه پیشین خواهیم د‌‌اشت‪:‬‬

‫(‪ )in‬فشار گیج آب × ‪cfm‬‬ ‫بازد‌‌ه × ‪6.350‬‬

‫لغزش‬ ‫روابط اصلی توان اسب‌بخار برای کاربرد‌‌های موتور‬

‫معادل‌های اسب‌بخار به کیلووات‬ ‫‌‌‬ ‫کیلووات (‪)kW‬‬

‫‪ =T‬گشتاور یا ممان پیچشی (نیرو×طول بازوی ممان)‬

‫= ‪hp‬‬

‫اسب‌بخار‬

‫�= ‪3,1416‬‬

‫‪ =N‬د‌‌ور د‌‌قیقه‬

‫‪ =hp‬اس��ب‌‌بخار (‪)33,000 ft-lbs per minute‬؛ برای توان‬

‫ورود‌‌ی به کار می‌رود‌‌‬

‫‪ =R‬شعاع پولی برحسب فوت‬ ‫‪ =E‬ولتاژ ورود‌‌ی‬

‫‪ =I‬جریان برحسب آمپر‬

‫‪ =P‬توان ورود‌‌ی برحسب وات‬

‫تقریبا‬

‫روابطی برای محاسبه توان محرک پمپ‌ها‬ ‫هد کلی (شامل اصطکاک) × ‪gpm‬‬ ‫‌‌‬ ‫بازد‌‌ه پمپ × ‪3960‬‬

‫که د‌‌ر آن‪:‬‬

‫= ‪hp‬‬

‫هد اصطکاکی تقریبی (‪)ft‬‬ ‫‌‌‬ ‫‪2‬‬

‫‪ )fps([ × 0.02‬سرعت جریان] × طول لوله‬ ‫قطر (‪5.367 × )in‬‬

‫(‪)ft‬‬

‫=‬

‫بازد‌‌ه = تقریبا ‪ 0.50‬تا ‪0.85‬‬

‫روابط محاسبه زمان تغییر سرعت جرم د‌‌وار‬ ‫تغییر د‌‌ر ‪WR2 × rpm‬‬ ‫گشتاور ‪308 × )(ft-lb‬‬

‫= زمان (ثانیه)‬

‫‪2‬‬

‫]شعاع (‪ )lb) × ])ft‬وزن‬ ‫‪2‬‬

‫=‪( WR2‬د‌‌یسک)‬

‫[‪)2‬شعاع د‌‌اخلی برحسب فوت (‪)2+‬شعاع بیرونی برحسب ‪)lb)×](ft‬وزن‬

‫‪2‬‬

‫= ‪(WR2‬طوقه(‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫بازد‌‌ه موتور‬

‫ضریب توان‬

‫نمود‌‌ار تبد‌‌یل‌های اسب‌بخار به کیلووات د‌‌ر مقابل گشتاور‬

‫صفحه ‪ / 24‬شماره ‪37‬‬

‫نمود‌‌ار تبد‌‌یل‌های اس�ب‌بخار به کیلووات د‌‌ر مقابل‬ ‫گشتاور (اد‌‌امه)‬

‫روابطی برای محاس�به توان موت�ور از طریق قرائت‬ ‫مقاد‌‌یر کنتورها‬ ‫مقاد‌‌یر کنتورها‬

‫د‌‌ر اد‌‌امه محاسباتی برای تعیین توان موتور برحسب اسب‌بخار‬

‫از مقاد‌‌یر قرائت‌شد‌‌ه کنتورها ارایه می‌شوند‌‌‪:‬‬

‫موتورهای‬

‫‪DC‬‬

‫بازد‌ه × آمپراژ × ولتاژ‬

‫موتورهای تک‌فاز‬ ‫موتورهای د‌‌وفاز‬

‫=‪Hp‬‬

‫‪746‬‬

‫‪AC‬‬

‫ضریب توان × بازد‌ه × آمپراژ × ولتاژ‬

‫=‪Hp‬‬

‫‪746‬‬

‫‪AC‬‬

‫‪ ×2‬ضریب توان × بازد‌ه × آمپراژ × ولتاژ‬

‫موتورهای سه‌فاز‬

‫=‪Hp‬‬

‫‪746‬‬

‫‪AC‬‬

‫‪ ×1.73‬ضریب توان × بازد‌ه × آمپراژ × ولتاژ‬ ‫‪746‬‬

‫=‪Hp‬‬

‫روابطی برای محاسبه توان برحسب اسب‌بخار از بار‬ ‫(اطالعات مکانیکی)‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫د‌‌ر اد‌‌امه محاس��باتی برای تعیین توان برحس��ب اسب از بار‬

‫شده‌اند‌‌‪.‬‬ ‫ارایه ‌‌‬

‫سرعت ثابت‬

‫‪ -1‬توان د‌‌ورانی‪:‬‬

‫سرعت (‪ × )rpm‬گشتاور (‪)lb/ft‬‬ ‫‪5250‬‬

‫‪ -2‬توان ترمزی‪-‬پرونی‪:‬‬

‫=‪Hp‬‬

‫پوند اعمال‌شد‌‌ه د‌‌ر ‪ 1‬فوت‬ ‫‌‌‬ ‫‪ × rpm‬پوند اعمال‌شد‌‌ه د‌ر یک فوت شعاع × ‪2 × 3.1416‬‬ ‫‪33000‬‬

‫‪ -3‬توان خطی‪:‬‬

‫سرعت (‪ × )ft/min‬نیرو (‪)lb‬‬ ‫‪33000‬‬

‫=‪Hp‬‬ ‫=‪Hp‬‬

‫شتاب از صفر تا حد‌‌اکثر سرعت‬ ‫‪ -1‬توان د‌‌ورانی‪:‬‬

‫‪ × rpm‬اینرسی (‪)WR2‬‬

‫(د‌ر ثانیه‌های د‌ور گرفتن) ‪106t × 1.62‬‬ ‫‪ -2‬توان خطی‪:‬‬

‫‪ × rpm2‬اینرسی (‪)W‬‬

‫(د‌ر ثانیه‌های د‌ور گرفتن) ‪107t × 6.38‬‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫=‪Hp‬‬

‫=‪Hp‬‬

‫صفحه ‪ / 25‬شماره ‪37‬‬

‫کاربردی‬

‫اهمیت فیلترها و تمیزکننده‌های‬ ‫هوا‬ ‫فیلتره��ا و تمیزکننده‌های هوا نقش‬

‫بسیار مهمی را در تامین کیفیت مناسب‬ ‫هوای داخل س��اختمان ایف��ا می‌کنند‪.‬‬

‫فیلترها وسایلی هستند که با به کارگیری‬

‫یک محیط واسطه ذرات معلق موجود در‬ ‫هوا را از آن جدا می‌کنند‪ .‬تمیزکننده‌های‬

‫(تصفیه‌کننده‌های) هوا نیز با استفاده از‬ ‫روش‌ه��ای دیگر آالینده‌ه��ای موجود در‬ ‫فیلتره��ای م��ورد اس��تفاده در‬

‫سیس��تم‌های ‪ HVAC‬اغل��ب اوقات بر‬ ‫مبنای قیم��ت اولیه‌ای که دارند انتخاب‬

‫می‌ش��وند‪ ،‬نه تاثیری که بر روی کیفیت‬ ‫هوای داخل س��اختمان بر جای خواهند‬ ‫گذاش��ت‪ .‬با وج��ود آن که هزین��ه اولیه‬

‫یکی از عوامل مهم در طراحی و س��اخت‬ ‫سیس��تم‌های ‪ HVAC‬به شمار می‌آید‪،‬‬ ‫ولی هزینه‌های بلندمدتی نیز باید در کنار‬

‫آن مورد مالحظه قرار گیرد‪ ،‬از جمله‪:‬‬ ‫هزینه سالم‌سازی هوای آلوده‬

‫هزین��ه تعوی��ض و نص��ب مجدد‬

‫فیتلرها‬

‫افزای��ش هزینه ان��رژی مصرفی به‬

‫واسطه اس��تفاده از فیلترهای با بازدهی‬ ‫باالتر‬

‫هزینه تعمی��ر و نگهداری کویل‌ها‬

‫و کانال‌ها‬

‫به عن��وان مثال‪ ،‬فیلتره��ای یک‌بار‬

‫مص��رف کاغذی ک��ه در کوره‌های اماکن‬ ‫مس��کونی و اماکن تجاری کوچک مورد‬

‫استفاده قرار می‌گیرند بسیار ارزان‌قیمت‬ ‫هس��تند‪ ،‬ول��ی ای��ن ن��وع فیلترها هیچ‬

‫تاثی��ری بر کیفیت ه��وای داخل ندارند‪.‬‬ ‫تنه��ا کاری که فیلتره��ای کاغذی انجام‬

‫می‌دهن��د آن اس��ت که می��زان آلودگی‬

‫ورودی به تجهیزات را کاهش می‌دهند‪.‬‬ ‫این فیلترها همچنین به منظور حفاظت‬

‫از بادزن‌ه��ا و کویل‌ه��ا و جلوگی��ری از‬

‫تجمع آلودگی در آن‌ها مورد استفاده قرار‬ ‫می‌گیرند‪ ،‬چرا که کثیف ش��دن بادزن‌ها‬ ‫و کویل‌ها منجر ب��ه کاهش بازده کارکرد‬

‫آن‌ها خواهد ش��د‪ .‬مس��اله‌ای که وجود‬ ‫دارد آن اس��ت ک��ه فیلتره��ای کاغذی‬ ‫قابلی��ت فیلتر ک��ردن ذرات ریز معلق در‬

‫ه��وا و بنابراین حفاظت از افراد س��اکن‬ ‫در س��اختمان و تامین هوایی سالم برای‬

‫تنفس را ندارند‪.‬‬

‫نگهداری از فیلترها در سیس��تم‌های‬

‫‪ HVAC‬از جمله مس��ایلی اس��ت که در‬

‫بادزن‪ ،‬کویل‌ها و س��طوح کانال موجب‬ ‫کاهش بازدهی سیستم می‌شود‪ .‬این در‬

‫حالی است که در این شرایط آالینده‌هایی‬ ‫که برای س�لامت انس��ان خطر دارند از‬

‫هوای ارس��الی به داخل س��اختمان جدا‬ ‫نمی‌شوند‪.‬‬

‫ط��ی مطالعات انج��ام گرفته بر روی‬

‫تعدادی از س��اختمان‌هایی که با مشکل‬ ‫کیفی��ت ه��وای داخ��ل مواج��ه بودند‪،‬‬

‫مشخص ش��د که تنها در ‪ 13.2‬درصد از‬ ‫این ساختمان‌ها کیفیت فیلترهایی که در‬ ‫سیستم‌های ‪ HVAC‬مورد استفاده قرار‬

‫گرفته است در حد قابل قبول است‪.‬‬

‫نقش تکنیس�ین کیفی�ت هوای‬ ‫داخل‬ ‫وظیفه تکنیس��ین ه��وای داخل آن‬

‫است که وضعیت فیلترهای مورد استفاده‬

‫در سیس��تم ‪ HVAC‬را به دقت از لحاظ‬ ‫تامین کیفیت م��ورد نظر هوای داخل و‬

‫حفاظت از تجهیزات و سیستم‌ها کنترل‬ ‫فیلترهای مورد استفاده‬ ‫جوابگو هستند‬

‫کیفیت فیلترهای مورد‬ ‫استفاده قابل قبول است‬

‫اغلب موارد توجه کافی بدان نمی‌ش��ود‪.‬‬ ‫فیلترها از جمله وس��ایلی هستند که به‬

‫راحتی کثیف شده و احتمال گرفتگی آن‬ ‫بس��یار باالس��ت‪ .‬از طرفی‪ ،‬تجمع گرد و‬

‫غب��ار و آلودگی‌هایی که بر روی تیغه‌های‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫صفحات فیلتر کم بازده مورد‬ ‫استفاده قرار گرفته است‬

‫تصویر (‪)1‬‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫هوا را از آن تفکیک می‌کنند‪.‬‬

‫فیلترها و تمیزکننده‌های هوا‬

‫صفحه ‪ / 26‬شماره ‪37‬‬

‫دادن آموزش‌های کافی به پرسنل‬ ‫درباره زمان مناسب تمیز کردن یا تعویض‬ ‫فیلترها‬ ‫بای��د توجه داش��ت ک��ه فاصله بین‬ ‫بازدیدها در سیس��تم‌های مختلف بسته‬

‫تصویر (‪ )2‬مجموعه‌ای از فیلترها که‬ ‫در داخل یک قاب گنجانده شده‌اند‪.‬‬

‫به شرایط خاص هر س��اختمان متفاوت‬ ‫خواه��د ب��ود‪ .‬از جمل��ه عوامل��ی که بر‬

‫تصویر (‪ )3‬نمونه‌ای از الیه‌های‬ ‫هوابندکننده مورد استفاده در میان‬ ‫قاب فیلترها‬

‫کند‪ .‬در صورتی که سیستم فیلتر قابلیت‬

‫س��اختمان و کیفی��ت مورد نظ��ر هوای‬

‫کاغ��ذ پر کرد‪ ،‬چرا که ه��زاران باکتری و‬

‫تامین کیفیت قابل قبول هوای داخل را‬

‫داخل ساختمان اش��اره نمود‪ .‬به عنوان‬

‫داشته باشد‪ ،‬مسلما نقش حفاظتی آن‌ها‬

‫مث��ال هوای داخل اتاق عمل جراحی در‬

‫از تجهیزات نیز برآورده خواهد شد‪.‬‬

‫بیمارستان‌ها باید بسیار تمیزتر از هوایی‬

‫فاصل��ه زمانی بی��ن بازدیده��ا تاثیرگذار‬ ‫اس��ت می‌توان به کیفیت ه��وای خارج‬

‫در صورت��ی ک��ه فیلتره��ای م��ورد‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫استفاده در سیس��تم‪ ،‬کیفیت مورد نظر‬

‫باش��د که در داخل ساختمان‌های اداری‬ ‫در جریان است‪.‬‬

‫قارچ می‌توانند با عبور از همین شکاف‌ها‬ ‫وارد سیستم ‪ HVAC‬و هوای ارسالی به‬

‫داخل ساختمان ش��وند‪ .‬همچنین برای‬ ‫هوابند کردن بدنه و قاب فیلترها می‌توان‬

‫از الیه‌های هوابندی یا درزگیرها استفاده‬ ‫نم��ود (تصوی��ر ‪ .)3‬تفکیک‌کننده‌ه��ای‬

‫هوای داخل را تامین نکنند‪ ،‬تکنیس��ین‬

‫تکنیس��ین هوای داخ��ل همچنین‬

‫ه��وای داخل بای��د پیش از ه��ر اقدامی‬

‫بای��د قاب و بدن��ه فیلتر را نی��ز به دقت‬

‫بررس��ی کند که آیا مشکل به وجود آمده‬

‫بررسی کند‪ .‬فیلترهای مورد استفاده در‬

‫به دلیل کثیف بودن فیلترهاس��ت یا نوع‬

‫سیستم‌های هوارس��ان بزرگ معموال بر‬

‫فیلترهای مورد اس��تفاده مناسب کاربرد‬

‫روی قابی نصب می‌ش��وند که ردیف‌های‬

‫فیلترها‬

‫خاص آن سیستم نیست‪.‬‬

‫فیلترها را در کن��ار یکدیگر قرار می‌دهد‬

‫ک��ردن این ک��ه آیا فیلت��ری باید تعویض‬

‫فیلتره��ا نیز باید به خوب��ی در جای خو‬

‫محکم و هوابندی شوند‪.‬‬

‫مطمئن‌تری��ن روش برای مش��خص‬

‫توجه داش��ته باش��ید که در صورت‬

‫(تصویر ‪ .)2‬در س��ایر کاربردها نیز امکان‬

‫کثیف ب��ودن فیلترها‪ ،‬تعوی��ض آن‌ها به‬

‫آن وجود دارد که فیلتر در داخل یک بدنه‬

‫ش��ود یا خی��ر‪ ،‬اندازه‌گیری افت فش��ار‬

‫تنهایی مش��کلی را برطرف نخواهد کرد‪،‬‬

‫گنجانده شود‪ .‬در چنین مواردی فیلترها‬

‫اس��تاتیک در دو ط��رف فیتل��ر اس��ت‪.‬‬

‫بلک��ه بای��د عام��ل اصلی کثیف ش��دن‬

‫بای��د مجهز ب��ه نوعی فنر ی��ا نگهدارنده‬

‫اس��تفاده از این روش مس��تلزم آن است‬

‫فیلترها شناس��ایی و برط��رف گردد‪ .‬به‬

‫باشند تا آن‌ها را در داخل قاب ثابت نگه‬

‫که از مقادیر متداول افت فشار استاتیک‬

‫ط��ور کلی این اق��دام تکنیس��ین هوای‬

‫دارد‪ .‬توجه داش��ته باشید که هرگز نباید‬

‫در هنگامی که فیلتر تمیز اس��ت آگاهی‬

‫داخ��ل در واقع نوعی کمک به پرس��نل‬

‫از جریان هوای عبوری از فیلتر به عنوان‬

‫داش��ته باش��یم‪ .‬هنگامی که افت فشار‬

‫تعمی��ر و نگهداری س��اختمان در تنظیم‬

‫عامل نگهدارنده آن استفاده نمود‪.‬‬

‫اس��تاتیک فیلتره��ای به مق��دار معینی‬

‫سیستم و آماده‌سازی آن برای بازدیدهای‬

‫یک��ی از نکاتی که تکنیس��ین هوای‬

‫افزایش پیدا می‌کند‪ ،‬زمان آن فرا رسیده‬

‫زمان‌بندی ش��ده است که باید موارد زیر‬

‫داخل باید بدان توجه داش��ته باش��د آن‬

‫اس��ت که فیلتر تعویض شود‪ .‬مقدار این‬

‫را در بر گیرد‪:‬‬

‫اس��ت که مجموعه فیلترهای نصب شده‬

‫اف��ت فش��ار معموال در اس��ناد مرتبط با‬

‫در سیس��تم را به دقت کنت��رل نموده و‬

‫مشخصات فنی ساختمان ثبت می‌شود‪.‬‬

‫اطمین��ان حاصل کند ک��ه هوا از اطراف‬

‫در هر صورت اگر مقدار افت فش��ار فیلتر‬

‫در نظ��ر گرفتن روش��ی موثر برای‬

‫قاب فیلتر یا ش��کاف‌های بی��ن فیلترها‬

‫در اسناد فنی ساختمان موجود نباشد‪،‬‬

‫کسب اطمینان از این که بازدیدها طبق‬

‫عبور نکند‪ .‬در صورت امکان باید فاصله‬

‫به طور سرانگشتی هنگامی که افت فشار‬

‫برنامه تعیین شده انجام گرفته است‪.‬‬

‫بین فیلترها را توس��ط تکه‌ه��ای مقوا یا‬

‫استاتیک فیلتر تقریبا دو برابر مقدار افت‬

‫فش��ار آن در هنگام تمیزی می‌شود زمان‬

‫تنظیم یک برنامه زمان‌بندی شده‬ ‫برای بازدید از سیستم و فیلترهای آن‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫صفحه ‪ / 27‬شماره ‪37‬‬

‫تعوض فیلتر فرا رسیده است‪.‬‬ ‫در تاسیس��ات ب��زرگ ب��ه منظ��ور‬ ‫اندازه‌گیری افت فش��ار اس��تاتیک در دو‬ ‫طرف فیلت��ر معموال فشارس��نج‌هایی به‬ ‫صورت دائمی در باالدست و پایین‌دست‬ ‫فیلت��ر نص��ب می‌ش��وند‪ .‬در واقع روش‬ ‫ایده‌آل اندازه‌گیری افت فشار فیلترها در‬ ‫سیس��تم‌های ‪ HVAC‬نیز همین است‪.‬‬ ‫ب��ه طور کلی تکنیس��ین‌هایی که بر روی‬ ‫فیلترها مشغول به کار هستند‪ ،‬با هر بار‬ ‫تعویض فیلتر باید افت فش��ار ایجاد شده‬ ‫در فیلت��ر تمیز را بر روی قاب فیلتر ثبت‬ ‫کنند‪.‬‬ ‫نکته دیگری که باید مدنظر قرار گیرد‬

‫نصب کنید‪ .‬اطمین��ان حاصل کنید که‬

‫تمامی نگهدارنده‌ه��ای فیلترها در محل‬ ‫خود ق��رار گرفت��ه و فیتلره��ا در جهت‬

‫صحیح نصب ش��ده باشند‪ .‬بدین منظور‬ ‫به جهت فلش��ی که ب��ر روی فیلتر حک‬ ‫شده است دقت کنید‪.‬‬

‫بادزن را مجددا به کار بیندازید‪.‬‬

‫مشخصات فیلترها‬

‫ن��وع و تعداد فیلترهای��ی که باید در‬

‫سیستم‌های ‪ HVAC‬مورد استفاده قرار‬

‫گیرند توس��ط طراح سیستم یا مهندس‬ ‫کیفیت هوای داخل تعیین می‌ش��ود‪ .‬با‬ ‫ای��ن وجود تکنیس��ین ه��وای داخل نیز‬

‫باید از انواع مختلف فیلترها‪ ،‬مشخصات‬

‫گرد و غبار و آلودگی‌های انباش��ته شده‬

‫هدف از ب��ه کارگی��ری فیلترها جدا‬

‫جلوگیری به عمل آید‪ .‬تکنیسین‌هایی که‬

‫فیلترها بس��ته به قابلیتی ک��ه در فیلتر‬

‫حفظ س�لامت خود باید از ماس��ک‌های‬

‫اندازه‌ه��ای معی��ن دارند تقس��یم‌بندی‬

‫به ط��ور کلی روندی که برای تعویض‬

‫واحدی که ب��رای اندازه‌گیری ذرات‬

‫خاصی تعویض ش��وند تا از پخش ش��دن‬

‫خوبی آگاهی داشته باشد‪.‬‬

‫در میان آن‌ها به داخل کانال انتقال هوا‬

‫نمودن ذرات معلق موجود در هواس��ت‪.‬‬

‫اقدام به تعویض فیلترها می‌کنند نیز برای‬

‫ک��ردن درص��د مش��خصی از ذرات ب��ا‬

‫تنفسی استفاده کنند‪.‬‬

‫می‌شوند‪.‬‬

‫فیلتره��ا باید دنبال ش��ود به ش��رح زیر‬

‫معلق موجود در هوا مورد اس��تفاده قرار‬

‫بادزن سیستم را از کار بیندازید‪.‬‬

‫براب��ر با ‪ 0.000001‬متر ی��ا ‪0.000039‬‬

‫است‪:‬‬ ‫فیلترهای جدید را از جعبه بیرون‬ ‫بیاورید‪.‬‬ ‫فیلتره��ای کثیف را از محل خود‬

‫می‌گیرد میکرون اس��ت‪ .‬ی��ک میکرون‬ ‫اینچ است‪ .‬بس��یاری از ذرات ریز حتا از‬ ‫ذرات ریز گرد و غبار که در میان پرتوهای‬ ‫خورشید قابل رویت هستند نیز زیرترند‪.‬‬

‫خ��ارج نم��وده و آن‌ه��ا را در داخل یک‬

‫به عن��وان مثال‪ ،‬دود تنباکو و ویروس‌ها‬

‫هنگام��ی ک��ه تمام��ی فیلترهای‬

‫قاب��ل روی��ت کوچک‌ترن��د‪ .‬فیلترهای با‬

‫جعبه خالی قرار دهید‪.‬‬ ‫کثیف از قاب فیلتر خارج شدند‪ ،‬آن‌ها را‬ ‫از اتاق بادزن بیرون ببرید‪.‬‬

‫در ح��دود ‪ 100‬برابر از ذرات گرد و غبار‬ ‫بازدهی باال قابلی��ت آن را دارند که حتا‬ ‫ذرات کوچک‌ت��ر از ‪ 0.3‬میک��رون را نیز‬

‫پلنوم یا اتاقک بادزن را با استفاده‬

‫فیلتر کنند‪.‬‬

‫فیلتره��ای جدید را در قاب فیلتر‬

‫آن است که یک فیلتر تا چه میزان کارآمد‬

‫از یک جاروبرقی تمیز کنید‪.‬‬

‫مشخصات فیلتر در واقع تعیین‌کننده‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫که ی��ک فیلتر تحت ش��رایط آزمونگاهی‬

‫مورد آزم��ون قرار می‌گیرد‪ ،‬مش��خصات‬ ‫فیلتر در واقع معیار کل��ی بازدهی فیلتر‬ ‫به ش��مار می‌رود‪ .‬در عمل‪ ،‬بس��یاری از‬

‫متغیرهای سیس��تم از قبیل سرعت هوا‬ ‫و فش��ار اس��تاتیک سیس��تم بر بازدهی‬ ‫فیلترها تاثیرگذارند‪.‬‬

‫به طور کل��ی برای ارزیاب��ی بازدهی‬

‫فیلترها از س��ه آزمون مج��زای زیر بهره‬ ‫می‌گیرند‪:‬‬ ‫غبار‬

‫آزم��ون وزن کردن می��زان گرد و‬ ‫آزمون نقطه‌ای گرد و غبار‬ ‫آزمون ‪DOP‬‬

‫سه آزمون فوق تفاوت‌های بسیاری با‬

‫یکدیگر دارند به طوری که درصد بازدهی‬ ‫که در هر یک از این آزمون‌ها برای فیلترها‬ ‫تعیی��ن می‌ش��ود‪ ،‬با درصده��ای تعیین‬ ‫شده با اس��تفاده از روش‌های دیگر قابل‬

‫مقایسه نیس��ت‪ .‬به عنوان مثال‪ ،‬امکان‬ ‫آن وجود دارد ک��ه بازدهی یک فیلتر در‬ ‫آزمون وزن کردن میزان گرد و غبار برابر‬ ‫با ‪ 90‬درص��د تعیین ش��ود در حالی که‬ ‫بازده همین فیلتر در آزمون نقطه‌ای گرد‬

‫و غب��ار برابر با ‪ 25‬درصد باش��د‪ .‬به طور‬ ‫کلی در صورتی که بازده یک فیلتر برابر با‬ ‫‪ 50‬درصد تعیین شود‪ ،‬فرض بر آن است‬ ‫که این مقدار بر اساس آزمون وزن کردن‬ ‫میزان گرد و غبار تعیین ش��ده است مگر‬ ‫آن‌که خالف آن ذکر شده باشد‪.‬‬

‫آزم�ون وزن ک�ردن میزان گرد و‬ ‫غبار‬ ‫آزم��ون وزن کردن میزان گرد و غبار‬

‫که به آن آزمون متوقف کردن وزن کانال‬ ‫نیز گفته می‌ش��ود‪ ،‬برای ارزیابی عملکرد‬ ‫فیلترهای با بازدهی پایین مورد استفاده‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫آن است که فیلترهای کثیف باید با دقت‬

‫هر یک و تفاوت‌ه��ای آن‌ها با یکدیگر به‬

‫است و بازدهی آن چقدر است‪ .‬هنگامی‬

‫صفحه ‪ / 28‬شماره ‪37‬‬

‫قرار می‌گی��رد‪ .‬مبنای این آزمون بر عبور‬

‫ی اکتیل فتاالت‬ ‫غبار تولی��د ش��ده از د ‌‬

‫ب��ه بس��تر فیلتر و ج��دا ش��دن آن‌ها از‬

‫دادن نمونه‌های��ی از گرد و غبار مصنوعی‬

‫است که از میان فیلتر عبور داده می‌شود‪.‬‬

‫هوا می‌ش��ود‪ .‬چنی��ن فیلترهایی اغلب‬

‫ب��ا اندازه‌ه��ای مختل��ف از می��ان فیلتر‬

‫این ماده متش��کل از ذرات بس��یار ریزی‬

‫فیلترهای تماس��ی ویس��کوز (چسبناک)‬

‫استوار است‪ .‬در این روش وزن فیلتر یک‬

‫اس��ت که اندازه آن‌ها از ‪ 0.3‬میکرون نیز‬

‫گفته می‌شود‪ .‬یکی از معایب این فیلترها‬

‫ب��ار پیش از انجام آزم��ون و یک بار پس‬

‫کوچک‌تر است‪ .‬بازدهی فیلترهای هپا بر‬

‫آن اس��ت که احتم��ال آن وج��ود دارد‬

‫از عب��ور دادن گرد و غبار مصنوعی از آن‬

‫مبنای آزم��ون ‪ DOP‬باید بیش از ‪99.9‬‬

‫که ماده چس��بناکی ک��ه در فیلتر مورد‬

‫اندازه‌گیری می‌شود‪ .‬بدین ترتیب میزان‬

‫درصد باش��د‪ .‬این بدان معنی اس��ت که‬

‫استفاده قرار گرفته است به مرور زمان از‬

‫افزای��ش وزن فیلتر پ��س از انجام آزمون‬

‫ای��ن فیلتره��ا باید قابلیت آن را داش��ته‬

‫بس��تر فیلتر جدا شده و به همراه جریان‬

‫معی��اری از می��زان ذرات گ��رد و غباری‬

‫باش��ند که ‪ 99.9‬درص��د از ذرات معلقی‬

‫ه��وا به بخش‌ه��ای مختلف س��اختمان‬

‫اس��ت که توسط فیلتر جذب شده است‪.‬‬

‫که اندازه آن‌ها از ‪ 0.3‬میکرون کوچک‌تر‬

‫منتقل شود‪.‬‬

‫در این آزم��ون‪ ،‬اگر بازدهی فیلتر برابر با‬

‫اس��ت را از هوا جدا کنن��د‪ .‬در برخی از‬

‫‪ 70‬درصد اعالم شود‪ ،‬بدین معنی است‬

‫مواقع آزم��ون ‪ DOP‬را آزم��ون دود نیز‬

‫که ای��ن فیلتر ‪ 70‬درصد از گ��رد و غبار‬

‫می‌نامند‪.‬‬

‫مصنوع��ی موج��ود در ه��وا را از آن جدا‬ ‫نموده است‪.‬‬

‫آزمون نقطه‌ای گرد و غبار‬

‫آزم��ون نقطه‌ای گرد و غبار که به آن‬

‫آزم��ون بازدهی نقطه‌ای گ��رد و غبار جو‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫نیز گفته می‌ش��ود‪ ،‬برای ارزیابی عملکرد‬ ‫فیلترهای با بازدهی متوس��ط و باال مورد‬ ‫استفاده قرار می‌گیرد‪ .‬مبنای این آزمون‬ ‫بر عبور دادن ذرات بسیار ریز گرد و غبار‬ ‫از میان فیلتر اس��توار است‪ .‬مقدار گرد و‬ ‫غباری که بر روی کاغذ آزمون می‌نشیند‬ ‫معی��اری از مق��دار گرد و غباری اس��ت‬ ‫که توس��ط فیلتر جذب می‌شود‪ .‬در این‬ ‫آزم��ون‪ ،‬اگر بازدهی فیلت��ری برابر با ‪40‬‬ ‫درصد اعالم ش��ود‪ ،‬بدین معنی است که‬

‫انواع فیلترها‬

‫به ط��ور کلی فیلتره��ا از نظر میزان‬

‫بازده��ی در چهار گروه زی��ر طبقه‌بندی‬ ‫می‌شوند‪:‬‬ ‫فیلترهای گ��روه ‪ 1‬یا فیلترهای با‬ ‫بازدهی پایین‬ ‫فیلترهای گ��روه ‪ 2‬یا فیلترهای با‬ ‫بازدهی متوسط‬ ‫فیلترهای گ��روه ‪ 3‬یا فیلترهای با‬ ‫بازدهی باال‬ ‫فیلترهای گ��روه ‪ 4‬یا فیلترهای با‬ ‫بازدهی بسیار باال‬

‫فیلتره�ای گروه ‪ 1‬یا فیلترهای با‬ ‫بازدهی پایین‬

‫در فیلتره��ای گروه ‪ 1‬گاهی از الیاف‬ ‫فایبرگالس یا پشم شیشه نیز برای فیلتر‬ ‫کردن هوا استفاده می‌شود‪ .‬عیبی که در‬ ‫ای��ن نوع فیلترها نیز به چش��م می‌خورد‬ ‫آن اس��ت که الیاف شیشه‌ای نیز به مرور‬ ‫زم��ان از بس��تر فیلتر جدا ش��ده و وارد‬ ‫جریان هوای ارسالی به داخل ساختمان‬ ‫می‌ش��ود‪ .‬تاکنون عالوه بر الیاف شیشه‬ ‫م��واد بس��یار دیگری نی��ز در ای��ن نوع‬ ‫فیلترهای مورد استفاده قرار گرفته است‪.‬‬ ‫فیلتره��ای متداول��ی ک��ه در اماکن‬ ‫مسکونی مورد اس��تفاده قرار می‌گیرند‪،‬‬ ‫مانند فیلترهای صفح��ات پیش فیلتر و‬ ‫فیلترهای ب��ا قاب مقوایی نی��ز از جمله‬ ‫فیلتره��ای گ��روه ‪ 1‬هس��تند‪ .‬همچنین‬ ‫فیلترهای��ی ک��ه در سیس��تم‌های تهویه‬ ‫مطب��وع پنجره‌ای م��ورد اس��تفاده قرار‬ ‫می‌گیرند نیز از همین نوع هستند‪ .‬انواع‬

‫فیلتره��ای گ��روه ‪ 1‬فیلتره��ای ب��ا‬

‫دیگر فیلترها مانن��د فیلترهای حصیری‬

‫بازدهی پایین هستند که قابلیت تفکیک‬

‫و لوله‌ای نی��ز در میان فیلترهای گروه ‪1‬‬

‫نم��ودن ذراتی در ان��دازه ‪ 50‬میکرون یا‬

‫ج��ای می‌گیرند و قابلی��ت آن را دارند تا‬

‫بزرگ‌ت��ر را از ه��وا دارا هس��تند‪ .‬در این‬

‫به اندازه‌های مورد نیاز برش داده شوند‪.‬‬

‫فیلترها معموال از نوعی اسپری چسبناک‬

‫فیلتره��ای گروه ‪ 1‬اغل��ب به عنوان‬

‫آزم��ون ‪ DOP‬تنه��ا ب��رای ارزیاب��ی‬

‫اس��تفاده می‌ش��ود که به آن تاکیفایر یا‬

‫پیش فیلتر مورد اس��تفاده قرار می‌گیرند‬

‫عملکرد فیلترهای با بازدهی بس��یار باال‬

‫چس��بنده گفته می‌ش��ود‪ .‬کاری که این‬

‫و در واق��ع نقش آن‌ها جدا نمودن ذرات‬

‫مانند فیلتره��ا هپا مورد اس��تفاده قرار‬

‫ماده چس��بناک انجام می‌دهد آن است‬

‫و الی��اف ب��زرگ پی��ش از ورود آن‌ها به‬

‫می‌گی��رد‪ DOP .‬در واق��ع مخفف گرد و‬

‫ک��ه موجب چس��بیدن ذرات گرد و غبار‬

‫فیلترهای گران‌قیمتی است که در ادامه‬

‫ای��ن فیلتر ‪ 40‬درصد از ذارت گرد و غبار‬ ‫بس��یار ریز عبوری را از ه��وا جدا نموده‬ ‫است‪.‬‬

‫آزمون ‪DOP‬‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫صفحه ‪ / 29‬شماره ‪37‬‬

‫مسیر کانال نصب شده‌اند‪( .‬تصویر ‪)4‬‬

‫بزرگ‌ت��ری را برای تفکیک ذرات از هوای‬

‫فیلترهای گروه ‪ 2‬یا فیلترهای با‬ ‫بازدهی متوسط‬

‫بس��تر این فیلتره��ا مورد اس��تفاده قرار‬

‫فیلترهای گروه ‪ 2‬فیلترهای با بازدهی‬

‫متوس��ط هس��تند که قابلی��ت تفکیک‬

‫نم��ودن ذراتی در اندازه ‪ 5‬تا ‪ 10‬میکرون‬

‫را دارا هستند‪ .‬ماده‌ای که در این فیلترها‬ ‫به عنوان بس��تر فیلتر مورد استفاده قرار‬

‫می‌گی��رد معموال از جنس پلی اس��تر یا‬ ‫الیاف کتان ‪ -‬پلی اس��تر اس��ت‪ .‬در اکثر‬

‫سیس��تم‌های ‪ HVAC‬مورد استفاده در‬

‫ساختمان‌های تجاری از فیلترهای گروه‬

‫‪ 2‬استفاده می‌شود‪ .‬فیلترهای گروه ‪ 2‬نیز‬

‫گاهی به عنوان پیش فیلتر مورد استفاده‬ ‫قرار می‌گیرند‪.‬‬

‫اکثر فیلتره��ای گ��روه ‪ 2‬فیلترهای‬

‫چی��ن‌دار یا پلیس��ه‌ای هس��تند (تصویر‬

‫‪ .)5‬برت��ری ای��ن نوع فیلترها نس��بت به‬ ‫فیلترهای صاف آن است که سطح مقطع‬

‫عب��وری تامین می‌کنند‪ .‬م��وادی که در‬

‫می‌گیرد از موادی با چگالی باالتر است‪.‬‬ ‫بنابرای��ن مقاومتی که این مواد در مقابل‬

‫عبور جریان هوا ایجاد می‌کنند نسبت به‬

‫فیلترهای صاف بیش��تر اس��ت‪ .‬چین‌دار‬ ‫ک��ردن م��واد در این ن��وع فیلترها بدین‬

‫معنی اس��ت که جریان هوا برای عبور از‬ ‫بستر فیلتر باید س��طح طوالنی‌تر را طی‬ ‫کند و بدین ترتیب مقاومت بیش��تری در‬ ‫براب��ر جریان هوا ق��رار خواهد گرفت‪ .‬در‬

‫ای��ن نوع فیلترها‪ ،‬ماده چین‌دار توس��ط‬ ‫یک ش��بکه س��یمی یا به طریقی مشابه‬ ‫ب��ا آن در جای خ��ود ثابت نگه داش��ته‬

‫می‌شود‪.‬‬

‫فیلتره��ای چی��ن‌دار گ��روه ‪ 2‬ب��ا‬

‫ضخامت‌ه��ای مختلف��ی به ب��ازار عرضه‬

‫می‌ش��وند‪ .‬بازده این فیلتره��ا بر مبنای‬ ‫حداکثر برابر با ‪ 30‬درصد اس��ت که این‬ ‫رق��م با ب��ازده ‪ 94‬درص��د در معیار وزن‬

‫کردن گرد و غبار فیلتر همخوانی دارد‪.‬‬

‫گ��روه جای نمی‌گیرند‪ .‬ب��ازده فیلترهای‬ ‫گروه ‪ 3‬بر مبنای معیار سنجش نقطه‌ای‬

‫گرد و غبار و بسته به نوع و شیوه ساخت‬ ‫فیلتر در محدوده ‪ 30‬تا ‪ 98‬اس��ت‪ .‬الزم‬

‫به ذکر است که بازده ‪ 98‬درصد بر مبنای‬ ‫معی��ار ارزیابی نقطه‌ای گرد و غبار به حد‬

‫پایین بازده فیلترهای هپا بس��یار نزدیک‬ ‫است‪ .‬فیلترهای گروه ‪ 3‬در انواع مختلفی‬

‫ب��ه بازار عرضه می‌ش��وند که از آن جمله‬

‫می‌توان به موارد زیر اشاره کرد‪:‬‬ ‫فیلترهای کیسه‌ای‬

‫فیلترهای لوله‌ای خودکار نیز از جمله‬

‫فیلترهای با بستر صلب‬

‫فیلترهای گروه ‪ 2‬به ش��مار می‌روند‪ .‬در‬ ‫این فیلترهای هر یک از دو سر بستر فیلتر‬ ‫به یک غلتک متصل اس��ت‪ .‬بدین ترتیب‬

‫هنگام��ی که پ��س از مدتی بس��تر فیلتر‬

‫کثیف می‌ش��ود‪ ،‬غلتک‌ها باز می‌شوند و‬ ‫فیلتر تمیز دهانه کانال را پر خواهد کرد‪.‬‬

‫فیلتره�ای گروه ‪ 3‬یا فیلترهای با‬ ‫بازدهی باال‬

‫فیلتره��ای گ��روه ‪ 3‬فیلتره��ای ب��ا‬

‫تصویر (‪ )4‬همان‌طورکه در شکل‬ ‫فوق مشاهده می‌شود‪ ،‬قبل از فیلتر‬ ‫کیسه‌ای از یک پیش فیلتر استفاده‬ ‫شده است‪.‬‬

‫بازدهی باال هستند‪ .‬این فیلترها قابلیت‬

‫تفکیک ‪ 99‬درصد از ذراتی با اندازه ‪0.3‬‬ ‫میکرون یا بزرگ‌تر را دارا هس��تند‪ .‬توجه‬ ‫داش��ته باش��ید که فیلترهای هپا در این‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫داخلی‬

‫فیلتره��ای ب��ا صفح��ات حلقوی‬

‫فیلترهای کیسه‌ای‬

‫فیلترهای کیس��ه‌ای ک��ه نمونه‌ای از‬

‫آن‌ها در تصویر (‪ )6‬قابل مشاهده است‪،‬‬

‫مجهز به یک کیس��ه هس��تند که با ابعاد‬ ‫مختلف طول و عرض و در تعداد مختلف‬

‫تولی��د می‌ش��وند‪ .‬برخ��ی از فیلتره��ای‬ ‫کیس��ه‌ای مجه��ز ب��ه قاب‌های س��یمی‬

‫هستند که کیسه فیلترها را در جای خود‬

‫نگه م��ی‌دارد و از تاب برداش��تن یا پاره‬ ‫شدن آن‌ها جلوگیری به عمل می‌آورد‪.‬‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫معی��ار س��نجش نقط��ه‌ای گ��رد و غبار‬

‫تصویر (‪ )5‬نمونه‌ای از فیلترهای‬ ‫چین‌دار یا پلیسه‌ای‬

‫صفحه ‪ / 30‬شماره ‪37‬‬

‫فیلترهای با بستر صلب‬

‫فیلترهای با بستر صلب که نمونه‌ای‬

‫از آن‌ها در تصویر (‪ )7‬نش��ان داده ش��ده‬

‫اس��ت‪ ،‬با اس��تفاده از م��واد صلب و به‬ ‫صورت چین‌دار س��اخته می‌شوند‪ .‬صلب‬

‫بودن بس��تر این فیلترها موجب می‌شود‬ ‫تا کاربرد مناس��بی در سیستم‌های هوای‬ ‫حج��م متغیر داش��ته باش��ند‪ .‬این نوع‬

‫تصویر (‪ )6‬نمونه‌ای از یک فیلتر‬ ‫کیسه‌ای‬ ‫در صورتی که در فیلترهای کیسه‌ای‬

‫از نگهدارنده کیسه استفاده نشود‪ ،‬برای‬

‫آن که این فیلترها در حالت کامال باز باقی‬ ‫بمانند‪ ،‬جریان هوای عبوری از کانال باید‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫باال باشد‪ .‬طول کیس��ه‌های این فیلترها‬

‫فیلتره��ا در ضخامت‌ه��ای مختلفی بین‬

‫‪ 6‬ت��ا ‪ 12‬اینچ موج��ود هس��تند‪ .‬بازده‬

‫فیلترهای با بس��تر صلب بسته بر مبنای‬ ‫معیار سنجش نقطه‌ای گرد و غبار بسته‬ ‫ب��ه مدل و نوع س��اخت بی��ن ‪ 45‬تا ‪95‬‬

‫درصد است‪.‬‬

‫فیلتره�ای با صفح�ات حلقوی‬ ‫داخلی‬

‫معموال بین ‪ 15‬تا ‪ 30‬اینچ است‪ .‬به طور‬

‫فیلترهای با صفحات حلقوی داخلی‬

‫فیلترهای��ی هس��تند که کیس��ه‌ آن‌ها به‬

‫داده ش��ده اس��ت‪ ،‬حداقل از س��ه الیه‬

‫کلی‪ ،‬پ��ر بازده‌ترین فیلترهای کیس��ه‌ای‬

‫که نمونه‌ای از آن‌ها در تصویر (‪ )8‬نش��ان‬

‫ط��ول ‪ 15‬اینچ بوده و تعداد کیس��ه‌های‬

‫مختل��ف از مواد ب��ا ب��ازده فیلتر کردن‬

‫عدد باش��د‪ .‬بازده فیلترهای کیسه‌ای بر‬

‫نوع فیلترهای به گونه‌ای است که اولین‬

‫بسته به مدل و نوع ساخت بین ‪ 45‬تا ‪95‬‬

‫در نظر گرفته ش��ده اس��ت‪ .‬ب��ه همین‬

‫به طور کلی ب��ه کارگیری فیلترهای‬

‫قرار گرفته‌اند برای تفکیک نمودن ذرات‬

‫مورد اس��تفاده آن‌ها در هر فیلتر نیز ‪12‬‬

‫متفاوت ساخته می‌ش��وند‪ .‬ساختار این‬

‫مبنای معیار سنجش نقطه‌ای گرد و غبار‬

‫الیه آن‌ها برای جدا نمودن ذرات بزرگ‌تر‬

‫درصد است‪.‬‬

‫ترتیب الیه‌های��ی که در ردیف‌های بعدی‬

‫کیس��ه‌ای در سیس��تم‌های هوای حجم‬ ‫متغیر یا ‪ VAV‬توصیه نمی‌شود‪ .‬چرا که‬

‫فیلترهای بس��تر فیلتر با استفاده از یک‬

‫قاب س��یمی داخلی به ضخامت ‪ 1‬اینچ‬ ‫در جای خود نگه داش��ته می‌شود‪ .‬بازده‬ ‫فیلترهای با صفح��ات حلقوی داخلی بر‬

‫مبنای معیار سنجش نقطه‌ای گرد و غبار‬ ‫در حدود ‪ 30‬درصد است‪.‬‬

‫فیلترهای گروه ‪ 4‬یا فیلترهای با‬ ‫بازدهی بسیار باال‬

‫فیلترهای گروه ‪ 4‬فیلترهای با بازدهی‬

‫بس��یار باال هس��تند‪ .‬این نوع فیلترها در‬ ‫کابرده��ای خاص مانن��د اتاق‌های تمیز‬

‫صنعتی‪ ،‬اتاق‌های عمل در بیمارستان‌ها‬ ‫و آزمونگاه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند‪.‬‬

‫طراحی و س��اخت ای��ن فیلترها با دقت‬

‫آن‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار اس��ت‪.‬‬

‫موجب می‌ش��ود تا فیلترهای کیس��ه‌ای‬

‫ای��ن فیلترها با اس��تفاده از معیار ‪DOP‬‬

‫مورد اس��تفاده در آن‌ها فش��رده شوند‪.‬‬

‫مورد سنجش قرار می‌گیرند‪.‬‬

‫فواصل زمانی تعویض فیتلرهای کیسه‌ای‬

‫فیلتره��ای هپ��ا متداول‌تری��ن نوع‬

‫نس��بت ب��ه فیلتره��ای چین‌دار بس��یار‬

‫فیلترهای گروه ‪ 4‬هستند و حداقل بازده‬

‫بیشتر است‪ ،‬از این رو تعمیر و نگهداری‬

‫آن‌ها باید به گونه‌ای باشد که قابلیت جدا‬

‫سیس��تم‌هایی که در آن‌ه��ا از فیلترهای‬

‫زمانی کوتاه‌تری انجام پذیرد‪.‬‬

‫ریزت��ر از هوا تعبیه ش��ده‌اند‪ .‬در این نوع‬

‫بس��یار باالیی انجام گرفته است و نصب‬

‫متغیر بودن حجم هوا در این سیستم‌ها‬

‫کیسه‌ای استفاده می‌شود باید در فواصل‬

‫تصویر (‪ )8‬نمونه‌ای از یک فیلتر‬ ‫با صفحات حلقوی داخلی‬

‫ک��ردن ‪ 99.97‬درص��د از ذراتی به اندازه‬

‫تصویر (‪ )7‬نمونه‌ای از یک فیلتر‬ ‫با بستر صلب‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫‪ 0.3‬میکرون را داشته باشند‪.‬‬

‫س��ازندگان فیلتره��ا معم��وال برای‬

‫صفحه ‪ / 31‬شماره ‪37‬‬

‫پ��ر بازده‌تری��ن فیلتره��ای تولیدی خود‬

‫می‌کنن��د‪ .‬ای��ن فیلترهای قابلی��ت آن را‬

‫می‌کنند‪ .‬بازده فیلترهای اولپا در حدود‬

‫چند قس��مت در میلیون (‪ )ppm‬تا چند‬

‫از اصط�لاح فیلتره��ای اولپا اس��تفاده‬

‫‪ 99.9999‬درص��د اس��ت و قابلیت آن را‬ ‫دارند تا ذراتی به اندازه ‪ 0.12‬میکرون را‬

‫از هوا تفکیک کنند‪.‬‬

‫دارن��د تا گازهایی موجود در هوا به میزان‬ ‫قسمت در بیلیون (‪ )ppb‬را جذب نمایند‪.‬‬ ‫فیلتره��ای کربنی اغلب ب��ه منظور‬

‫تفکیک نمودن دود سیگار و سایر بوهای‬

‫تمامی چهار گ��روه فیلترهایی که به‬

‫ناخوش��ایند از هوای داخل س��اختمان‬

‫را در براب��ر عب��ور هوا ایج��اد می‌کنند‪.‬‬

‫ای��ن فیلترها برای جدا کردن نوع خاصی‬

‫معرف��ی آن‌ها پرداختی��م مقاومت زیادی‬ ‫این مس��اله ایجاب می‌کند که در هنگام‬ ‫طراح��ی سیس��تم‌های ‪ HVAC‬توج��ه‬ ‫خاص��ی ب��ه متغیرهای��ی از قبیل حجم‬

‫هوای عبوری از سیس��تم‪ ،‬س��رعت هوا‪،‬‬ ‫الگوی جریان هوا‪ ،‬بادزن مورد اس��تفاده‬

‫و فشار استاتیک سیستم معطوف گردد‪.‬‬

‫سایر تمیزکننده‌های هوا‬

‫فیلترهای کربنی که نمونه‌ای از آن‌ها‬

‫در تصوی��ر (‪ )9‬قابل مش��اهده اس��ت‪ ،‬از‬

‫دیگر فیلترهایی هستند که اغلب به آن‌ها‬ ‫اکتیو یا فیلترهای گازی گفته می‌ش��ود‪.‬‬

‫این فیلترها به ج��ای ذرات معلق‪ ،‬گازها‬ ‫و بخ��ارات موج��ود در ه��وا را از آن جدا‬

‫می‌کنند‪ .‬این فیلترها از قاب‌هایی تشکیل‬ ‫ش��ده‌اند که تکه‌های کربن فعال در آن‌ها‬

‫قرار داده می‌شود و این کربن مولکول‌های‬

‫گاز و بخار موجود در هوا را به خود جذب‬

‫از گازها مورد استفاده قرار می‌گیرند‪ .‬در‬

‫سیس��تم‌هایی که فیلترهای کربن اکتیو‬

‫مورد اس��تفاده قرار می‌گیرند‪ ،‬به منظور‬ ‫جلوگیری از رس��وب ک��ردن ذرات گرد و‬

‫غبار ب��ر روی فیلترهای کربن��ی همواره‬ ‫پی��ش از ای��ن فیلترها بای��د از یک پیش‬

‫فیلتر اس��تفاده ش��ود‪ .‬بازده پیش فیلتر‬

‫مورد اس��تفاده در این م��وارد‪ ،‬بر مبنای‬ ‫معی��ار س��نجش نقط��ه‌ای گ��رد و غبار‬ ‫بای��د بین ‪ 85‬تا ‪ 95‬درصد باش��د‪ .‬بازده‬ ‫فیلترهای کربن اکتیو باید هر سه ماه یک‬

‫بار مورد آزمون قرار گیرد‪.‬‬

‫تمیزکننده‌های الکترونیکی هوا‬

‫مثبت دارند‪ ،‬بدی��ن ترتیب ذراتی که در‬ ‫حین عبور از فیلتر بار منفی پیدا کرده‌اند‬

‫را به سمت خود جذب می‌کنند‪.‬‬

‫تمیزکننده‌ه��ای الکترونیک��ی ه��وا‬

‫به منظور حفظ بازده تمیزکننده‌های‬

‫از آن‌ه��ا در تصویر (‪ )10‬قابل مش��اهده‬

‫فیلتره��ا باید ب��ه ص��ورت دوره‌ای تمیز‬

‫ی��ا تمیزکننده‌های ‪ EAC‬ک��ه نمونه‌ای‬

‫اس��ت‪ ،‬ذرات معل��ق موج��ود در هوا را‬ ‫ب��ا اس��تفاده از صفحاتی ک��ه به صورت‬

‫الکتریک��ی باردار ش��ده‌اند به خود جذب‬ ‫می‌کن��د‪ .‬همان‌طورک��ه می‌دانیم ذراتی‬

‫الکترونیک��ی ه��وا در ح��د بهین��ه‪ ،‬این‬

‫شوند‪ .‬نکته مهمی که باید مورد مالحظه‬ ‫قرار گیرد آن اس��ت که ای��ن فیلترها به‬ ‫ج��ز در مواردی که تعمی��ر و نگهداری از‬

‫آن‌ها به صورت مداوم و طبق برنامه‌های‬

‫که بار الکتریکی مخالف داش��ته باش��ند‬

‫زمان‌بندی ش��ده انجام شود نباید مورد‬

‫الکترونیکی ه��وا نیز ذرات معلق موجود‬

‫‌‌اساس کار فیلترهای الکترواستاتیکی‬

‫یکدیگر را ج��ذب می‌کنند‪ .‬در فیلترهای‬

‫در هوا پس از عبور از میان فیلتر‪ ،‬با عبور‬ ‫از یک میدان الکتریکی و تحت تاثیر یک‬

‫تصویر (‪ )9‬نمونه‌ای از فیلترهای کربن‬ ‫اکتیو و قاب آن‌ها‬

‫تصویر (‪ )10‬نمونه‌ای از یک تمیزکننده‬ ‫الکترونیکی هوا‬

‫منبع ولتاژ فش��ار قوی باردار می‌ش��وند‪.‬‬

‫صفحات جم��ع‌آوری گرد و غب��ار که در‬ ‫پایین‌دست این فیلترها تعبیه می‌شود بار‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫استفاده قرار گیرند‪.‬‬

‫نیز مشابه با تمیزکننده‌های الکترونیکی‬ ‫هواس��ت‪ .‬ای��ن فیلتره��ا در حقیق��ت‬

‫فیلترهایی هس��تند که با ایجاد میدان‌ها‬ ‫الکترواس��تاتیکی ذرات معلق موجود در‬

‫هوا را به خود جذب می‌کنند‪.‬‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫فیلترهای زغال فع��ال یا فیلترهای کربن‬

‫مورد اس��تفاده قرار می‌گیرن��د‪ .‬برخی از‬

H Sensible (Btu/Hr.) Sensible Heat (Btu/Hr.) H ===== Sensible Heat (Btu/Hr.) SensibleHeat Heat (Btu/Hr.) SH S SS Sensible Heat (Btu/Hr.) H Sensible Heat SS HFG(Btu/Hr.) HHLH ===== Latent Heat (Btu/Hr.) H Latent Heat (Btu/Hr.) Latent Heat (Btu/Hr.) Latent Heat (Btu/Hr.) Latent Heat (Btu/Hr.) LL L LatentHeat Heat(Btu/Hr.) (Btu/Hr.) HLL = Latent HHTH Heat (Btu/Hr.) === Total Total (Btu/Hr.) Total Heat (Btu/Hr.) Total Heat (Btu/Hr.) Total Heat (Btu/Hr.) T TT HS== = Sensible Heat (Btu/Hr.) Total Heat (Btu/Hr.) HH = Total Heat (Btu/Hr.) T T 37 ‫شماره‬ / 32 ‫صفحه‬ = Latent Difference Heat (Btu/Hr.) ∆T (°F.) ∆T Temperature Difference (°F.) Temperature Difference ∆T Temperature Difference (°F.) ∆T HL====== Temperature Temperature Difference (°F.) ∆T Temperature Difference (°F.) ∆T Temperature Difference (°F.) HT = Total Heat (Btu/Hr.) Humidity Ratio Difference (Gr.H O/Lb.DA) ∆W Humidity Ratio Difference (Gr.H ∆W Humidity Difference (Gr.H Ratio Difference (Gr.H ∆W Humidity Ratio Difference (Gr.H O/Lb.DA) ∆W GR. GR. 2O/Lb.DA) 22O/Lb.DA) GR. 2O/Lb.DA) GR.== 2O/Lb.DA) Humidity Ratio Difference (Gr.H ∆W ==== Humidity Humidity Ratio Difference (Gr.H ∆W GR. GR. 22O/Lb.DA) ∆T = Temperature Difference (°F.) ∆W = Humidity Ratio Difference (Lb.H O/Lb.DA) ∆W = Humidity Ratio Difference (Lb.H O/Lb.DA) Humidity Difference (Lb.H O/Lb.DA) ∆W = Humidity Ratio Difference (Lb.H O/Lb.DA) ∆W = Humidity Ratio Difference (Lb.H O/Lb.DA) LB. 2 LB. 2 2 LB. 2 LB. 2 ∆WLB. HumidityRatio RatioDifference Difference(Lb.H (Lb.H22O/Lb.DA) O/Lb.DA) ∆W LB. == Humidity = Humidity Ratio Difference (Gr.H2O/Lb.DA) ∆h ===GR. Enthalpy Difference (Btu/Lb.DA) ∆h Enthalpy Difference (Btu/Lb.DA) Enthalpy Difference (Btu/Lb.DA) ∆h Difference (Btu/Lb.DA) ∆h ∆W Enthalpy Difference (Btu/Lb.DA) ∆h Enthalpy Difference (Btu/Lb.DA) ∆h === Enthalpy Enthalpy Difference (Btu/Lb.DA) ∆WLB. = Humidity Ratio Difference (Lb.H2O/Lb.DA) CFM Flow Rate (Cubic Feet per Minute) CFM Air Flow Rate (Cubic Feet per Minute) Air Flow Rate (Cubic Feet Minute) CFM Air Flow Rate (Cubic Feet per Minute) CFM ====== Air Air Flow Rate (Cubic Feet per Minute) CFM Air Flow Rate (Cubic Feet per Minute) CFM Air Flow Rate (Cubic Feet per Minute) ∆h = Enthalpy Difference (Btu/Lb.DA) UUU ===== U-Value (Btu/Hr. Sq. Ft. °F.) U U-Value (Btu/Hr. Sq. Ft. °F.) U-Value (Btu/Hr. Sq. Ft. U-Value (Btu/Hr. Sq. Ft. °F.) U-Value (Btu/Hr. Sq. Ft. °F.) U-Value(Btu/Hr. (Btu/Hr.Sq. Sq.Ft. Ft.°F.) °F.) U = U-Value = (Sq. Air Flow Rate (Cubic Feet per Minute) AAAA CFM ===== Area Ft.) Area Ft.) Area (Sq. Ft.) Area (Sq. Ft.) Area (Sq. Ft.) Area(Sq. (Sq.Ft.) Ft.) A = Area = U-Value (Btu/Hr. SHR Heat Ratio SHR Sensible Heat Ratio Sensible Heat Ratio SHR Sensible Heat Ratio SHRU ====== Sensible Sensible Heat Ratio Sq. Ft. °F.) SHR Sensible Heat Ratio SHR Sensible Heat Ratio A ==== Latent = Area (Sq. Ft.) Heat of Vaporization Design Pressure (1989 ASHRAE HHFG Latent Heat of Vaporization atatat Design Pressure (1989 ASHRAE H Latent Heat Vaporization Design Pressure (1989 ASHRAE Heat of Vaporization Pressure (1989 ASHRAE Latent Heat of Vaporization atDesign Design Pressure (1989 ASHRAE FGFG FG Latent Heat of Vaporization at Design Pressure (1989 ASHRAE == Latent Latent Heat of Vaporization at Design Pressure (1989 ASHRAE HH FG FG SHR Fundamentals) = Sensible Heat Ratio Fundamentals) Fundamentals) Fundamentals) Fundamentals) Fundamentals) Fundamentals) 36 = Latent Heat of Vaporization at Design HFG 36 Pressure (1989 ASHRAE Fundamentals) 36 36 36

‫ مهندسی‬- ‫فنی‬

‫روابط تهویه مطبوع‬

5.02 R-Values/U-Values 5.02 R-Values/U-Values R-Values/U-Values 5.02 R-Values/U-Values 5.02 R-Values/U-Values 5.02 R-Values/U-Values 5.02 R-Values/U-Values

115.02 11 1111R-Values/U-Values

36

36

36 5.01 Cooling and Heating Equations 36 36 36 5.01 Cooling and Heating Equations

PA RT

5.01 Cooling and Heating Equations 5.01 and Heating Equations 5.01 and Heating Equations :U5.01 ‫ و‬R ‫‌یر‬ ‫مقاد‬Cooling ‫سرمایش‬ ‫معاد‌الت گرمایش و‬ Cooling and Heating Equations 5.01 Cooling and Heating Equations HCooling S = 1.08 × CFM × ∆T 5.01 5.01 Cooling and Heating Equations 5.01 Cooling and Heating Equations Cooling Cooling and Heating Heating Equations Equations HS5.01 = 1.08 × CFM ×and ∆T

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

1=== 1××××Thickness 1 1 RRR =

Thickness Thickness

= = Thickness ‫ضخامت‬ Thickness

RR====C ==K ×××Thickness Thickness =1.08 1.1 CFM ∆T C K H =S∆T × × C K C SCFM HS =×1.08 ×H ∆T HS = ××CFM × ∆T HS = 1.08 CFM ×1.08 C K H 1.08 ×× CFM CFM ×× ∆T ∆T C KK S= = 1.1 × CFM × ∆T H S HS = 1.08H×S = CFM ××∆T 1.08 CFM × ∆T 1 1 HSH H =H = 1.08 ××CFM ×CFM ××∆T ×∆T S1.08 0.68 ×CFM CFM ×∆T ∆WGR. 1R = 1.1 11111= = × Thickness L= S∆T = 1.1 CFM × ∆T 1.1 × CFM × ∆T H H = 1.1 CFM × H = 1.1 × CFM × ∆T H S× S×= S S

UUU =

U = C K

=

=

= = 0.68 × CFM × ∆W H

U =ΣR GR. × SCFM ∆T HS = 1.1 LH ΣR ΣR = 1.1 × CFM × ΣR ΣR =H = 1.1 ×4840 CFM ×∆W CFM ×CFM ∆T ××∆T ∆T HSH H ΣR S1.1 =0.68 ×GR. ×GR.∆W = × CFM ∆W L∆W = 0.68 × CFM × H L0.68 GR.LB. = × CFM × ∆W H = 0.68 × CFM × H = 0.68 × CFM × ∆W H L L L GR. L GR. 1 H = 4840 × CFM × ∆W L LB.

U= = RRRR == R-Value (Hr. Sq. Ft. °F./Btu.) = 0.68 × CFM × ∆W H ‫‌ار‬ ‫د‬ ‫مق‬ R-Value Sq. Ft. °F./Btu.) R-Value (Hr. Sq. °F./Btu.) R-Value (Hr. Sq. Ft. °F./Btu.) = 0.68 × H R-Value(Hr. (Hr.Sq. Sq.Ft. Ft.°F./Btu.) °F./Btu.) L GR. × ∆WGR. R-Value (Hr. Sq. Ft. °F./Btu.) R === R-Value =LLL0.68 = =4840 0.68 × CFM ×× CFM CFM × ∆W ×× ∆W HH H ΣR GR. GR. 4.5 = ∆W HL =×4840 ×CFM ∆W HLL= ×LB. × ∆W ‫( مقد‌ار‬Btu./Hr. HL = 4840 CFM ×CFM H×H =T∆W 4840 × CFM CFM × ∆h ∆W LB. LB. LB. UUU === U-Value Sq. Ft. °F.) U U-Value (Btu./Hr. Ft. °F.) U-Value (Btu./Hr. Sq. Ft. °F.) U-Value (Btu./Hr. Sq. Ft. °F.) L4840 LB. = U-Value (Btu./Hr. Sq. Ft. °F.) = U-Value (Btu./Hr. Sq. Ft. °F.) U = U-Value (Btu./Hr. Sq. Ft. °F.) H = 4.5 × CFM × ∆h Equations Equations TH×=CFM HL = 4840 ××∆W 4840 CFM LB. × ∆WLB. 37 37 L4840 CCEquations = Conductance (Btu./Hr. Sq. Ft. °F.) C = Conductance (Btu./Hr. Sq. Ft. °F.) Conductance (Btu./Hr. Sq. = Conductance (Btu./Hr. Sq. Ft. °F.) = Conductance (Btu./Hr. Sq. Ft. °F.) ‫گرمایی‬ ‫رسانایی‬ H H = = 4840 × CFM × CFM × ∆W × ∆W R = R-Value (Hr. Sq. Ft. °F./Btu.) L L LB. LB. = H + H H Conductance(Btu./Hr. (Btu./Hr.Sq. Sq.Ft. Ft.°F.) °F.) = × ∆h T 4.5 S× CFM Equations CC == Conductance quations T4.5 HT ×= CFM 4.5 ∆h HT×H =×CFM ××CFM ×L ∆h Equations H ∆h H = 4.5 × CFM × ∆h 37 T = 4.5 37 T 37 KKKK == In./Hr. Sq. Ft. °F.) Conductivity (Btu. In./Hr. Sq. Ft. °F.) ‫گرمایی‬ ‫( هد‌ایت‬Btu. Conductivity In./Hr. °F.) Conductivity (Btu. In./Hr. Sq. Ft. °F.) Conductivity (Btu. In./Hr. Sq. Ft. °F.) HT = 4.5 H + ×H×∆h HTH = U-Value (Btu./Hr. Sq. Ft. °F.) == Conductivity Conductivity (Btu. In./Hr. Sq. Ft. °F.) S4.5 LCFM × ∆h ×=TCFM K U == Conductivity (Btu. In./Hr. Sq. Ft. °F.) = H H = 4.5 = 4.5 × CFM × CFM × ∆h × ∆h THH 5.03 Water System Equations R ‫‌یر‬ ‫د‬Individual ‫مقا‬ ‫مجموع‬ ΣR ofof the R-Values ΣR Sum of Individual R-Values Sum of the Individual R-Values =S=+ H +L A H ΣR Sum the Individual R-Values ΣR == = Sum Sum of the Individual R-Values 5.03 System Equations S× C =‫مجزای‬ Conductance (Btu./Hr. Sq.HFt. =HTTTH HHST+=HHLH ΣR =Water Sum of the Individual R-Values HUH HLL× ∆T S+ L= TH T =°F.) ΣR == Sum of the Individual R-Values S+ Water System Equations 5.03 Water5.03 System Equations H = U × A × ∆T 5.03 Water System Equations = H + H H H H H T K = Conductivity (Btu. Sq.‫‌الت‬ Ft. °F.) L =TT=H= =LU +×SSH+ + HSTH H SH LH ‫آبی‬In./Hr. ‫سیستم‬ ‫=د‬A‫معا‬ H HS A ×S L∆T ∆T H U × A × ∆T H = U × A × ∆T H = U × × ∆T H = U × A ×

SHR = = ΣR = Sum of the Individual R-Values H H = = 500 500 × × GPM GPM × × ∆T ∆T H = 500 × GPM × ∆T H H H× S A S +H H = U SHR × A ×==∆T T ∆TH

H =H×500 × GPM × ∆T H = 500 × GPM H =H HU= ×U U A× ×H ×A=S∆T × ∆T HS S L =∆T 500 × GPM ××× ∆T TONS TONS 24 24 HH HSL HS HSSHR HS H=HSH SS = S H TONS × 24 TH S+

== = == GPM GPM ==SHR

SHR =SHR SHR = = EVAP.

= GPM BTU/HR EVAP. TONS H × 24 H H + HL TONS × EVAP. 24 H S+ H H TSS H SH H H + H H + ∆T ∆T TONS × 24 H H H T S L T S LSSHL ∆T T S L H H H H LB. STM/HR = TS = SHR = = = GPM S S + GPMEVAP. = SHR = EVAP.EVAP. GPM EVAP. = BTU/HR

SHR SHR = = = = H H H + H ∆T∆T ∆T H SHT =L LB.TSTM/HR HBTU/HR +SSBTU/HR H+ +LH HLL FG TONS 30 TONS ×× 30 T HT H SH TONS × 30 BTU/HR H BTU/HR BTU/HR

FG GPM GPMCOND. == =

LB. STM/HR =

GPM COND.

LB. STM/HR LB. STM/HR × LB. STM/HR = TONS ×COND. 30 TONS

LB. =Sensible TONS × 30 ∆T ∆T30 HHS=STM/HR == Heat (Btu/Hr.) BTU/HR H ∆T BTU/HR H

GPM = H GPMCOND. =

COND. GPM = HFG FG FG FG BTU/HR BTU/HR COND. FG

LB. STM/HR =

LB. STM/HR = ∆T∆T ∆T COND. H = Sensible Heat (Btu/Hr.)

LB. STM/HR STM/HR = = H = Latent Heat (Btu/Hr.) SLB. L H H FG H H == = Total TotalHeat Heat(Btu/Hr.) (Btu/Hr.) FG H Total Heat (Btu/Hr.) H(Btu/Hr.) H FG FG H = Sensible Heat (Btu/Hr.) ‫محسوس‬ ‫گرمای‬ SSensible H = Latent Heat (Btu/Hr.) H H = Heat = Sensible Heat (Btu/Hr.) H = Total Heat (Btu/Hr.) H = Sensible Heat (Btu/Hr.) L H = Sensible Heat (Btu/Hr.) S S T S H = Total Heat (Btu/Hr.) H = GPM ‫گرمای‬ HTotal Heat =(Btu/Hr.) GPM = ‫کل‬ Water Water Flow Flow(Btu/Hr.) Rate Rate(Gallons (Gallonsper perMinute) Minute) S Total Heat GPM = Water Flow Rate (Gallons per Minute) H = Sensible Heat (Btu/Hr.) H = Latent Heat (Btu/Hr.) Sensible Heat (Btu/Hr.) ‫نهان‬ ‫گرمای‬ HL=STHLLSSLatent Total Heat (Btu/Hr.) HL=S Latent H Heat (Btu/Hr.) === =(Btu/Hr.) Latent H Heat (Btu/Hr.) L Minute) GPM = == Water Flow Rate (Gallons per H Sensible Sensible Heat Heat (Btu/Hr.) (Btu/Hr.) GPM = Water Flow (Gallons per Minute) ‫آب‬ ‫جریان‬ ‫نرخ‬ )‫‌قیقه‬ ‫( د‬Gallons ‫(گالن د‌ر‬ ∆T ∆T Temperature Temperature Difference Difference (°F.) (°F.) ∆THeat = Latent Temperature Difference (°F.) GPM Water Flow Rate per Minute) ∆T =Rate Temperature Difference (°F.) H = Latent Heat (Btu/Hr.) H = Total Heat (Btu/Hr.) Latent Heat (Btu/Hr.) L T ‫کل‬ ‫گرمای‬ H H = Total Heat (Btu/Hr.) = Total Heat (Btu/Hr.) H = L H = Total Heat (Btu/Hr.) T Total Heat (Btu/Hr.) T HT T ∆TTONS = Temperature Difference (°F.) H = = Latent Latent Heat Heat (Btu/Hr.) (Btu/Hr.) ∆T = Temperature Difference (°F.) ‫‌ما‬ ‫د‬ ‫اختالف‬ ∆T Temperature Difference (°F.) TONS = = Air Air Conditioning Conditioning Load Load (Tons) (Tons) ∆T = Temperature Difference (°F.) L L TONS = Air Conditioning Load (Tons) H = Total Humidity Ratio Difference (Gr.H2O/Lb.DA) ∆W = (Btu/Hr.) GR. =Heat H Heat (Btu/Hr.) T T Total ∆T = Temperature Difference (°F.) TONS = Air Conditioning Load (Tons) H H = Total Total Heat Heat (Btu/Hr.) (Btu/Hr.) TONS = Air Conditioning Load (Tons) ∆T = Temperature Difference (°F.) TONS = Air Conditioning Load (Tons) ‫سرمایش‬ ‫بار‬ )‫تبرید‬ ‫(تن‬ GPM GPMEV == Evaporator EvaporatorWater WaterFlow FlowRate Rate (Gallons per per Minute) Minute) ∆T == =Temperature Difference (°F.)(°F.) T∆T T ∆T (Gallons = Temperature Difference (°F.) ‫‌ما‬Temperature ‫ د‬Humidity ‫ اختالف‬Ratio EV AP AP . ..

Difference GPM Evaporator Water Flow Rate (Gallons per Minute) EV AP Difference (Gr.H ∆W ∆W =Humidity Ratio Difference (Lb.H GR. LB. 2O/Lb.DA) 2O/Lb.DA) ∆T = Temperature Difference (°F.) GPM = Evaporator Water Flow Rate (Gallons per Minute) GPMEVAP. = Evaporator Water Flow Rate (Gallons per Minute) ∆T = Temperature Difference (°F.) EVAP .EV GPM GPM == = ‫اواپراتور‬ Condenser Condenser Water Water Flow Rate (Gallons (Gallons per per Minute) Minute) ‫جریان آب‬ ‫ نرخ‬Flow )‫‌قیقه‬ ‫(گالن د‌ر‬ Evaporator Water Flow‫د‬Rate Rate (Gallons per Minute) COND. COND. GPM Condenser Water Flow Rate (Gallons per Minute) EVAP AP.. = Humidity Ratio Difference (Gr.H O/Lb.DA) ∆W ∆T ∆T = Temperature Temperature Difference Difference (°F.) (°F.) COND. GR. 2 ∆W = Humidity Ratio Difference (Lb.H O/Lb.DA) = Humidity Ratio Difference (Gr.H O/Lb.DA) = Humidity Ratio Difference (Gr.H O/Lb.DA) ∆W ∆W ‫رطوبت‬ ‫نسبت‬ ‫اختالف‬ = Humidity Ratio Difference (Gr.H O/Lb.DA) ∆W LB. 2 = Humidity Ratio Difference (Gr.H O/Lb.DA) ∆W GR. 2 GR. 2 GR. 2 2 ∆hGR. = Enthalpy Difference (Btu/Lb.DA) GPM = Water Water Flow (Gallons perper Minute) GPMCOND. = Condenser Flow Rate (Gallons per Minute) COND. =Condenser Condenser Water Rate (Gallons )‫‌قیقه‬ ‫(گالن د‌ر د‬ ‫‌انسور‬ ‫د‬Flow ‫کن‬Rate ‫آب‬ ‫جریان‬ ‫نرخ‬ GPM COND. COND. =LB.Minute) Humidity Ratio Difference (Gr.H ∆W =Humidity Humidity Ratio Difference (Lb.H O/Lb.DA) (Gr.H 2O/Lb.DA) LB. 22O/Lb.DA) ∆W =∆W Humidity Ratio Difference (Lb.H O/Lb.DA) ==Ratio Ratio Difference GR. ‫رطوبت‬ ‫نسبت‬ ‫اختالف‬ ∆WLB.∆W =LB.GR.Humidity Difference (Lb.H ∆W = Humidity Ratio Difference (Lb.H 2(Lb.H 2O/Lb.DA) 2O/Lb.DA) 22 Humidity Ratio Difference (Gr.H (Gr.H ∆W ∆h Enthalpy Difference (Btu/Lb.DA) GR. LB. GR.= 2O/Lb.DA) CFM = Air Flow Rate (Cubic Feet per Minute) ∆W = Humidity Ratio Difference (Lb.H O/Lb.DA) ∆W = Humidity Ratio Difference (Lb.H O/Lb.DA) LB. 2 LB. 2 5.04 = Enthalpy Difference (Btu/Lb.DA) ∆W ∆W =Difference Humidity Humidity Ratio Ratio Difference Difference (Lb.H (Lb.H 5.04 Air Air Change Change Rate Rate Equations Equations ∆h ∆h= Enthalpy =∆h Difference (Btu/Lb.DA) ∆h Difference (Btu/Lb.DA) LB.Enthalpy LB.= 2O/Lb.DA) 2O/Lb.DA) (Btu/Lb.DA) ∆h =Enthalpy Enthalpy Difference (Btu/Lb.DA) CFM = Air Flow Rate (Cubic Feet per Minute) U = U-Value (Btu/Hr. Sq. Ft. °F.) 5.04 Air Change Rate Equations 5.04 Air Change Equations 5.04Rate Air Change Rate Equations ‫آنتالپی‬ ‫اختالف‬ ∆h = Enthalpy Difference (Btu/Lb.DA) ‫‌الت نرخ تغییر هوا‬ ‫ معاد‬CFM ∆h =Enthalpy Enthalpy Difference (Btu/Lb.DA) Air Flow Rate (Cubic Feet Minute) ∆h ∆h =Flow Enthalpy Difference Difference (Btu/Lb.DA) (Btu/Lb.DA) U=CFM == U-Value (Btu/Hr. Sq. Ft. °F.) Air=Rate Rate (Cubic Feet per Minute) Flow Rate (Cubic Feet perper Minute) CFM CFM = Air Flow (Cubic Feet per Minute) CFM =Air Air Flow Rate (Cubic Feet per Minute) A = Area (Sq. Ft.) CFM ×× × 60 60 AC AC CFM CFM 60 AC ‫هوا‬ ‫جریان‬ ‫نرخ‬ )‫‌قیقه‬ ‫د‬ ‫‌ر‬ ‫د‬ ‫مکعب‬ ‫(فوت‬ CFM = Air Flow Rate (Cubic Feet per Minute) U = U-Value (Btu/Hr. Sq. Ft. °F.) CFM Air Flow Rate (Cubic Feet per Minute) U = U-Value (Btu/Hr. Sq. Ft. °F.) U = U-Value (Btu/Hr. Sq. Ft. °F.) U = U-Value (Btu/Hr. Sq. Ft. °F.)

= = U = U-Value (Btu/Hr. Sq. Ft. °F.)

= VOLUME CFM Air Flow Flow Rate Rate (Cubic (Cubic Feet Feet perper Minute) Minute) A CFM (Sq. Ft.) SHR== Air =Area Sensible Heat Ratio CFM × 60 ‫حجم‬ AC CFM ×AC60 AC CFM × 60 HR HR VOLUME HR VOLUME U = U-Value (Btu/Hr. Sq. Ft. °F.) U = U-Value (Btu/Hr. Sq. Ft. °F.)

= =

= U ‫‌ار‬ ‫د‬ ‫مق‬ A = Area (Sq. Ft.) U U-Value (Btu/Hr. Sq. Ft. °F.) °F.) U = U-Value (Btu/Hr. Sq. Ft. SHR = Sensible Heat Ratio A = Area (Sq. Ft.) A = Area (Sq. Ft.) A = Area (Sq. Ft.) AH = = Area (Sq.Heat Ft.) of Vaporization at Design Pressure (1989 ASHR HRHR VOLUME HR VOLUME VOLUME AC AC Latent AC FG ‫حجم‬ A= Sensible = Area (Sq. Ft.)Ratio SHR = Sensible Heat Ratio ‫مساحت‬ )‫مربع‬ ‫(فوت‬

×× VOLUME VOLUME A Area (Sq. Ft.) SHR = Sensible Heat SHR = Sensible Heat Ratio

× VOLUME SHR Heat Ratio SHR = Sensible Heat Ratio AC A = Area (Sq. Ft.) A Area (Sq. AC AC = Latent Heat Ft.) of Vaporization at Design Pressure (1989 ASHRAE HFG Fundamentals) H H R RVOLUME H R

× × VOLUME ‫محسوس‬ ‫گرمای‬ ‫نسبت‬

× VOLUME SHR = Sensible Heat Ratio

SHR = Sensible Heat Ratio

= Latent Heat of Vaporization at Design Pressure (1989 ASHRA H CFM CFM = = SHR = Sensible Heat Ratio SHR Sensible Heat Ratio RHR 60 FG HR CFM H Fundamentals) = Latent Heat of Vaporization at Design Pressure (1989 ASHRAE = Latent Heat of Vaporization at Design Pressure (1989 ASHRAE H H = = Latent Heat of Vaporization at Design Pressure (1989 ASHRAE H 60 = Latent Heat of Vaporization at Design Pressure (1989 ASHRA H FG FG FG FG 60

CFM = ‫طراحی‬ ‫فشار‬ ‫‌ر‬ ‫د‬ ‫تبخیر‬ ‫نهان‬ ‫گرمای‬ CFM = CFM = = Latent Heat of Vaporization at DesignatPressure (1989 ASHRAE HFG Fundamentals) Fundamentals) = Latent Heat of Vaporization Design Pressure (1989 ASHRA H 60 60 Fundamentals) Fundamentals) 60 FG Fundamentals) Latent Heat Heat of Vaporization of Vaporization at Design at Design Pressure Pressure (1989 (1989 ASHRAE ASHRA HFGHFG = =Latent ‫تعویض هوا د‌ر‬ ‫د‬Hour ‫نرخ‬ ‫گرمایش‬ ،‫ انجمن سرمایش‬1989 ‫(طبق استاند‌ار ‌د‬ AC/HR. AC/HR. == = ‫ساعت‬ Air AirChange Change Rate Rate‫‌فعات‬ per perHour Hour Fundamentals) Fundamentals) AC/HR. Air Change Rate per 5.02 R-Values/U-Values Fundamentals) Fundamentals) )‫‌قیقه‬ ‫د‬Flow ‫د‌ر‬Hour ‫مکعب‬ ‫(فوت‬ ‫هوا‬Hour ‫جریان‬ ‫نرخ‬Minute) AC/HR. = == Air Change Rate per Hour )‫و تهویه مطبوع آمریکا‬ AC/HR. = Air Change per AC/HR. Change Rate per CFM Air Rate (Cubic Feet CFM =Rate Air Flow (Cubic Feetper per Minute) CFM Air Flow Rate (Cubic Feet per Minute) 5.02 R-Values/U-Values CFM = Air Flow Rate (Cubic Feet per Minute) ‫حجم‬ )‫مکعب‬ ‫(فوت‬ ‫فضا‬ ‫حجم‬ CFM = VOLUME Air Flow Rate FeetRate per(Cubic Minute) CFM Air Flow (Cubic Feet == Space Volume Feet) VOLUME = (Cubic Space Volume Feet)per Minute) 5.02 R-Values/U-Values VOLUME Space Volume (Cubic Feet) R-Values/U-Values 5.02 R-Values/U-Values 5.02 5.02 R-Values/U-Values 5.02 R-Values/U-Values VOLUME = =Space Volume Feet) VOLUME = Space Volume (Cubic Feet)(Cubic VOLUME Space Volume (Cubic Feet) 1 1 5.02 5.02 R-Values/U-Values 5.02 R-Values/U-Values R R-Values/U-Values = = × Thickness 5.02 R-Values/U-Values 1 C 1 K R = 1= 1× Thickness 5.05 5.05 Mixed Mixed Air Air Temperature Temperature 1R1=C 1=K 1 11 1 1Thickness × Thickness Mixed AirAir Temperature 5.05 Mixed5.05 Air Temperature 1×R=Thickness Thickness = 5.05 Mixed Temperature R = R== R =× = = 1 × 1 C K 1 11 × Thickness C K1= C R =KC =KR C1Thickness K 1=×=

U ×

CFM CFMRA CFM CFMOA RK =1 = = × Thickness × Thickness Thickness ‫تهویه مطبوع‬ ΣR RA OA CRU=‫اصالت‬ CFM CFM C K RA + OA

=

TT = × + T T × × C C K K MA MA = ROOM × OA OA

TCFM = RATT TROOM × + T × MA ROOM OA 1 CFM CFM CFM RA OA 1 1 ΣR OA 1 CFM CFM CFM CFM 1 RA OA SA SA SA RA OA CFM CFMSASA =

=MA T TROOM + + TOAT×OA SA TMA = TROOMT× +× T × U= MA T ×OA × U =U U=

U = MA = ROOM ROOM CFM OA CFM 1 = R-Value (Hr. Sq. Ft. °F./Btu.) CFM SACFM SA SA CFM CFM ΣR ΣR SA ΣR ΣR1 R ΣR SA SA

‫یکتا تهویه اروند‬

× VOLUME

D = = =60 Air Change Rate(Cubic per Hour CFM = CFM VP Velocity0.25Pressure, Dynamic Losses AC/HR. CFM = Air Flow Feet per Minute) EQ = = CFM 60Rate AC HR 60 + B) TP = (A Total Pressure AC/HR. =×Volume Air (Cubic Change Rate perMinute) Hour

VOLUME

CFM = == Air Flow Rate Feet per AC/HR. CFM Air Change Rate per Hour V = Velocity, Ft./Min. VOLUME Space (Cubic Feet) = HR 60 SP = Static Pressure, Friction Losses CFM = Air Flow Rate (Cubic Feet per Minute) TP = = Flow Total through Pressure Duct (CFM)

AC/HR. Change Rate per Hour AC/HR. Change Rate per Feet) Hour = Air Air VOLUME === Space Volume (Cubic CFM AC/HR. Air Flow Rate (Cubic Feetper perHour Minute) Q = Change Rate CFM =Air 60 VP = Velocity Pressure, Dynamic Losses 37 ‫شماره‬ 33 ‫صفحه‬ VOLUME Space Volume Feet) SP = = Area StaticofPressure, Friction CFM Air Flow Rate (Cubic Feet per/ Minute) Minute) CFM == Air Flow Rate (Cubic Feet per VOLUME Space (Cubic Feet) A Duct (Sq. Ft.) Losses AC/HR. Air Change Rate perMinute) Hour CFM ====Volume Air Flow Rate (Cubic Feet per 5.05 Mixed Air Temperature V = Velocity, Ft./Min. VP = Dynamic Losses VOLUME VOLUME Space Volume (Cubic Feet) = Space== (Cubic Feet) W = Velocity Width ofPressure, Duct (Inches) AC/HR. =Volume Air Rate per Hour CFM = Space AirChange Flow Rate (Cubic Feet per Minute) VOLUME Volume (Cubic Feet) 5.05 Mixed Air Temperature Q = Flow through Duct (CFM) V = Velocity, Ft./Min. H = Height of Duct (Inches) CFM = Air Flow Rate (Cubic Feet per Minute) VOLUME = Space Volume (Cubic Feet) 5.05 Air Mixed Air Temperature 5.05 Mixed Temperature A = Flow Area of Duct (Sq. Ft.) CFM CFMOA Q = through Duct (CFM) RA )‫مکعبی(اینچ‬ ‫کانال‬ ‫برای‬Duct ‫مدور‬Size ‫کانال‬for ‫معادل‬ ‫اندازه‬ D = Equivalent Round Rectangular Duct (Inches) VOLUME = Space Volume (Cubic Feet) EQ

TMA =Mixed TROOM × Mixed TOA × ‫دمای مخلوط هوا‬ 5.05 Temperature 5.05Air Air+ Temperature W = Width Duct (Inches) CFM CFM RASAAir Temperature OASA CFM CFM A = )‫(اینچ‬ Area Dimension ofofDuct (Sq. ‫مکعبی‬ ‫کانال‬ ‫از‬Ft.) ‫بعد‬ ‫یک‬ A = One of Rectangular Duct (Inches)5.05 Mixed T T MA = TROOM × + CFM OA × CFMOA H = Height of Duct (Inches) 5.05 Mixed Air Temperature RA CFM CFM CFM CFM W = )‫(اینچ‬ Width of Side Duct SA RA ‫مکعبی‬ ‫کانال‬ ‫مجاور‬ ‫ وجه‬Duct (Inches) TROOM T × TSA OA× B = Adjacent of(Inches) Rectangular MA = ROOM CFM

TMA = T ×Mixed + Temperature TOACFM ×+ RA OAOA CFM CFMOASA D = Equivalent Round Duct Size for Rectangular Duct (Inches) 5.05 Air CFM CFM

T = T × + T × SA OA RASA CFM OA MA RA OA RA HEQ = Height of Duct (Inches) SA× CFM CFM CFM

TMA =CFM TCFM +CFM TOAOA TMA = TT × + TOARA ×CFM RA OA MA ROOM ROOM

SA ×× SA = T + T × ROOM A = One Dimension of Rectangular Duct (Inches)

T = T × + T × CFM CFM CFMSACFM CFM MA RA OA SA SA SA CFM CFM DEQ = Equivalent Round Duct Size for Rectangular DuctCFM (Inches) CFM CFM CFM RA OA RA SACFM OA SA CFM CFM RA

= TSA TRAROOM ×(CFM) T×OA ×

TRATMAMA ×Air + T+SAOAOA 5.07 Fan Laws CFM Supply B = Side of of Rectangular Duct (Inches)

T ×= + T × SA T= MA = OA CFM CFM A = Adjacent One Dimension Rectangular Duct (Inches) CFM CFM CFM CFM SA SA CFM CFM SA SA RA RA OA OA RASA CFM

T =CFM TROOM × (CFM) + OA TSAOACFM × RA OA MA CFM Air (CFM)

TCFM =RAT=T ×Supply + T =MA Return T = +CFM MA MA SA RA OA × +

= TTRARA ××Air TTOAOA×× B = Adjacent Side of Rectangular Duct (Inches) CFM CFM SA SA CFM CFM CFM CFM SA SA SA SA CFM CFM CFM CFM CFM =AirAir Supply Air (CFM) RA OA SA SA SA CFM Return (CFM) CFM Supply (CFM) CFM Outside (CFM) RAOA SA = ==

TMA = TRA ×Air + TOA × CFM RPM 2 ‫ فن‬CFM ‫قوانین‬ 5.07 Laws CFM CFM 2Fan = CFM CFM CFM = Return Air (CFM) RA OA SAAir (CFM) CFM = Supply Air (CFM) CFM Supply (CFM) Return Air (CFM) ‫ذخیره‬ ‫هوای‬ SA T== Air TCFM ==MAOutside Mixed Temperature CFM Air+(CFM) MAOASARA =

T =RA TOA(°F) × SA SA CFM RPM1 RA ×Supply CFM CFMSA CFM = Outside Air (CFM) 5.07 1Fan Laws SA‫هوای‬ OA = Return Air (CFM) CFM = Return Air (CFM) TCFM = Mixed Air Temperature (°F) ‫بازگشتی‬ CFM = Outside Air (CFM) RA T = Room Design Temperature (°F) RA MA CFM = Supply Air (CFM) CFM = Return Air (CFM) OA ROOM RASA 2 2 SP CFM RPM 2 2 2 2 T = Mixed Air CFM RPM CFM MA = Outside Air (CFM) = ‫خارجی‬ Outside AirTemperature (CFM) ‫هوای‬ TCFM Room Design Temperature (°F) (°F) Mixed OA TTRAMA OA =CFM == Return Temperature (°F) ROOM CFM Supply Air (CFM) CFM Return Outside

= = SARA = =Air OA

2 = SP CFM RPM T = Room Design Temperature 1 1 1 CFM RPM ROOM T = Mixed Air Temperature (°F) ‫مخلوط‬ ‫هوای‬ ‫دمای‬ T = Mixed Air Temperature (°F)(°F) T = Return Air Temperature (°F) 1 1 T = Room Design Temperature (°F)(°F) MA Outside TMA =MA Temperature (°F) CFM RPM RA Return Air (CFM) CFM Outside Air (CFM) Mixed Air Temperature ROOM TCFM OA RA OA = = Air 2 = 2 3 T = Return Air Temperature (°F) 3 1.5 ‫اتاق‬ ‫طراحی‬ ‫دمای‬ RA T = Room Design Temperature (°F) T = Room Design Temperature (°F) T = Outside Air Temperature (°F) 2 2 TROOM = Temperature (°F) BHP CFM RPM SP OA Outside AirTemperature (CFM) TROOM Mixed Air (°F) CFM RPM TCFM Room Design Temperature (°F) RA SP 21 CFM RPM OA = = Air MA Return ROOM 2 12 2 2

= 2 2 = = = = T = Outside Air Temperature (°F) ‫بازگشتی‬ ‫هوای‬ ‫دمای‬ Return Air Temperature (°F) OA TTRAOA Return Temperature (°F) TRA ==Air = Outside Air Temperature (°F) (°F) Mixed Air Temperature (°F) (°F) TRA Room Design Temperature T= =Equations Return Air Temperature BHP CFM RPM SP1 MA ROOM SP1 1 CFM CFM RPM 1 12 1 12 SP RPM Ductwork ‫خارجی‬ ‫هوای‬ ‫دمای‬ = Outside Air Temperature (°F) T5.06 = Outside Air Temperature (°F) TOA 2 = 2 = 2 OA OA = Room Design Temperature (°F) T = Return Air Temperature (°F) T = Outside Air Temperature (°F) ROOM RA 3× RPM 3 5.06 Ductwork Equations × SP.GR. SP1 2 CFM CFM BHP CFM RPM SP2 1.5 1 SP 1 2 2

BHP = T = Return Air Temperature (°F) T = Outside Air Temperature (°F) = = = RA OA Ductwork Equations 5.06 5.06 Equations 6356 3 EFF. BHP CFM RPM SP TP = SPDuctwork +TVP BHP21 CFM21× FAN RPM21 3 SP21 1.5 = Outside Air Temperature (°F) ‫معادالت‬ OA ‫شبکه کانال‬ = = = 5.06 Ductwork Equations 5.06 Ductwork Equations 5.06 Ductwork Equations TP = SP + VP 2 2 BHP BHP1 CFM CFM RPM1 SP1 × SP × SP.GR. 1 V (V)

MHP BHP == TP = SPDuctwork + VP Equations

VP TP== SP +5.06 VP 2 2 = 2 M/D EFF. V (V) 6356 × FAN 4005 (4005) EFF. CFM × SP × SP.GR.

VP 5.06 Ductwork Equations TP +VP VP2 TP== SP +TP VP==2SP BHP = +V (V)2 38 V ==SP (V)22 = 4005 (4005) CFM Cubic 6356=× FAN

VP BHP EFF. Feet/Minute

= VP = 2 2 + VP MHP 4005 V(V) (V)2 2 2 2 2 (4005) V TP2= SP 4005 V(4005) (V) RPM = M/D

= VP = = VP = BHPEFF.= Revolutions/Minute

= VP = 2 22 TP =QSP4005 +V QVP× (4005) 4005 (4005) MHP = = In. W.G. (V)22 Q4005 Q × 144 144 SP (4005)

V =

= = =

VVP = = CFM M/DEFF.= Cubic Feet/Minute 2 2 A VW (V) 2 4005 (4005) BHP = Break Horsepower W× ×=H H A VP = RPM = Revolutions/Minute ‫دقیقه‬ ‫در‬ ‫مکعب‬ ‫فوت‬ CFM = Cubic Feet/Minute 0.625 2 4005 1.3 × B) Fan Size = Constant 1.3 × (A (A × × (4005) B)0.625 SP = In. W.G. ‫دور در‬

= DEQ RPM = ‫دقیقه‬ Revolutions/Minute

= D 0.25 EQ (A + + B) B)0.25 Air = (A BHPDensity = = Constant Break Horsepower SP In. W.G. ‫فشار‬Pressure ‫اسب‬ ‫توان ترمزی بر حسب‬ TP Total SP.GR. 1.0 TP = = ‫کل‬ Total Pressure BHP Break Horsepower Fan Size(Air) = = ‫بخار‬ Constant ‫اصطکاکی‬ ‫ تلفات‬،‌ ‫استاتیکی‬ = Static Pressure, Friction Losses SP SP = Static Pressure, Friction‫فشار‬ Losses Air Density = Constant ‫ثابت‬ ‫مقدار‬ ‫فن‬ ‫اندازه‬ FANSize 65–85% = Constant Fan EFF. ‫دینامیکی‬ ‫تلفات‬ ،‫سرعتی‬ ‫فشار‬ = Velocity Pressure, Dynamic Losses VP VP = Velocity Pressure, Dynamic Losses ‫هوا‬ ‫چگالی‬ M/DDensity 80–95% = ‫ثابت‬ Air Constant EFF.(Air) ‫مقدار‬ SP.GR. 1.0 )‫دقیقه‬ ‫بر‬ ‫(فوت‬ ‫سرعت‬ V = Velocity, Ft./Min. V = Velocity, Ft./Min. M/D )‫(هوا‬ = Motor/Drive SP.GR. Q = Flow through Duct (CFM) 65–85% FANEFF. (Air) = 1.0 Q = )‫دقیقه‬ Flow ‫در‬ through Duct‫کانال‬ (CFM) ‫(فوت مکعب‬ ‫جریان گذرنده‬ A = Area of Duct (Sq. Ft.) ‫فن‬ ‫بازده‬ M/D = 80–95% EFF. A = Area of Duct (Sq. Ft.) )‫مساحت کانال (فوت مربع‬ = 65–85% FANEFF. W = Width of Duct Duct (Inches) 5.08 Pump Laws M/D = W = )‫(اینچ‬ Width of ‫کانال‬ ‫(پهنای‬Inches) M/DEFF. = Motor/Drive 80–95% H = Height of Duct (Inches) ‫کانال‬ ‫( ارتفاع‬Inches) H = )‫(اینچ‬ Height of Duct M/D = Motor/Drive D = Equivalent Round EQ DEQ = Equivalent Round Duct Duct Size Size for for Rectangular Rectangular Duct Duct (Inch (Inch GPM RPMLaws 2 5.08 2Pump = A = One Dimension of Rectangular Duct (Inches) A = One Dimension of Rectangular Duct (Inches) GPM RPM1 5.08 1Pump Laws B = Adjacent Adjacent Side Side of of Rectangular Rectangular Duct Duct (Inches) (Inches) B = 2 HD GPM RPM2 2 2 2 22 GPM RPM

= = = HD GPM RPM1 1 1 GPM RPM11 GPM RPM 2 = 2 5.07 Fan Laws GPM RPM21 2 HD GPM RPM2 2 2 1 = = HD GPM RPM HD21 GPM21 2 RPM21 2 CFM RPM 22 22 CFM RPM‫ل‬

= =

= ‫‌های‬ ‫و‬1‫اولیه‬GPM ‫مواد‬ ‫‌ترین‬ ‫ب‬1‫ صبا ساخته‌شده از مرغو‬ ‫طرح‬ ‫فن‌کوی‬

= HD RPM 1 CFM RPM CFM11 RPM11 ‫ در‬،‫متدهای ساخت و تجهیزات بسیار پیشرفته‬ ‫‌ترین‬ 22 SP22 CFM22‫پیشرفته‬ RPM22 22 SP CFM RPM

= =

= = CFM RPM 11 11 SP‫‌های‬ CFM RPM11 ‫ نیاز بهره‌برداران‬،‫ تجاری و اداری‬،‫مسکونی‬SP ‫ی‬ ‫کاربر‬ ‫اغلب‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫سازنده مرغوب‌ترین فن‌کویل ساخت ایران‬

BHP CFM RPM SP BHP = CFM = RPM = SP

.‫ تجهیزات را برطرف می‌نماید‬ ‫این‬

= = =

BHP CFM RPM SP BHP CFM RPM SP 22

22

11

11

33

22 11

33

22 11

CFM CFM × × SP SP × × SP.GR. SP.GR.

BHP = = BHP 6356 × FAN EFF. 6356 × FANEFF. BHP BHP MHP

MHP = = M/D M/DEFF. EFF.

‫یکتا تهویه اروند‬CFM CFM

RPM ‫اصالت تهویه مطبوع‬RPM SP SP BHP BHP

= = = = = = = =

Cubic Cubic Feet/Minute Feet/Minute Revolutions/Minute Revolutions/Minute In. W.G. W.G. In. Break Horsepower Horsepower Break

1.5 1.5

‫صفحه ‪ / 34‬شماره ‪37‬‬

‫علمی‬

‫تهویه مطبوع در استخرها‬ ‫محیط اس��تخرهای سرپوشیده دقیقا همانند تمامی محیط‌های‬

‫بسته ساختمان باید از نظر شرایط آسایش حرارتی‪ ،1‬سالمت و کیفیت‬ ‫هوای داخل‪ 2‬در محدوده مطلوبی قرار داشته باشد‪.‬‬

‫تامین کیفیت هوای داخل در اس��تخرها بیش از آن که از دیدگاه‬

‫تامین شرایط آسایش شناگران مهم باشد‪ ،‬از دیدگاه حفظ سالمت آنان‬

‫دارای اهمیت است‪.‬‬

‫در استخرها‪ ،‬تنظیم شرایط هوای داخل به منظور افزایش طول‬

‫عمر تجهیزات و محافظت از س��ازه ساختمان در برابر هوای مرطوب‬

‫به استثنای استخرهای قهرمانی با جایگاه مخصوص تماشاگران‪،‬‬

‫در سایر استخرها به ندرت برای سرد کردن فضای داخل از سیستم‌های‬

‫سرمایش هوا استفاده می‌شود‪.‬‬

‫محدوده متداولی که انجمن ‪ ASHRAE‬برای دستیابی به شرایط‬

‫آسایش حرارتی شناگران تعیین کرده‪ ،‬در جدول (‪ )1‬ارایه شده است‪.‬‬

‫مالحظاتی که باید برای طراحی سیستم تهویه مطبوع استخرهای‬

‫سرپوشیده مورد توجه قرار گیرد را می‌توان در موارد زیر خالصه کرد‪:‬‬

‫اس��تخر نیز دارای اهمیت است‪ .‬به طوری‌که در صورت عدم توجه به‬

‫● کنترل رطوبت فضای داخل‬

‫می‌ش��ود و در درازمدت به سازه ساختمان و تجهیزات موجود در آن‬

‫● تعیی��ن نرخ تهویه مورد نیاز به منظور تامین کیفیت مناس��ب‬

‫سرپوش��یده شرایط بسیار مناسبی را برای رش��د قارچ‌ها و باکتری‌ها‬

‫● چگونگی توزیع هوا در فضای داخل استخر‬

‫این مس��اله‪ ،‬بخار آب بر روی دیوارها‪ ،‬پنجره‌ها و سقف استخر تقطیر‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫● کنترل تقطیر بخار آب در داخل استخر‬

‫آس��یب می‌رس��اند‪ .‬عالوه بر آن‪ ،‬محیط گرم و مرطوب اس��تخرهای‬

‫فراهم می‌آورد و در صورت عدم توجه به وضعیت محیط داخل استخر‪،‬‬

‫سالمت شناگران به خطر می‌افتد‪.‬‬

‫در بحث تهویه مطبوع استخرها درست همانند تمامی مکان‌های‬

‫محبوس‪ ،‬برای تامین ش��رایط مطلوب هوای داخل سالن چهار عامل‬

‫دمای هوا‪ ،‬رطوبت نسبی هوا‪ ،‬جریان هوا و کیفیت هوای سالن باید‬ ‫در محدوده مطلوبی باشد‪.‬‬

‫در استخرها به دلیل محیط بسیار مرطوب‪ ،‬تامین چهار عامل یاد‬

‫شده باید با در نظر گرفتن رطوبت نسبی‪ ،‬دمای هوا‪ ،‬دمای آب استخر‬

‫و کیفیت هوای داخل صورت پذیرد‪ .‬از میان عوامل ذکر شده‪ ،‬رطوبت‬ ‫نس��بی بیش از سایر عوامل مشکل‌ساز و مهم است‪ ،‬چراکه باال بودن‬

‫رطوبت نسبی هوا نه‌تنها شرایط آسایش و سالمت شناگران را از بین‬

‫می‌برد‪ ،‬بلکه در درازمدت صدمات جبران‌ناپذیری را به سازه ساختمان‬ ‫و تجهیزات موجود در آن وارد می‌کند‪.‬‬

‫بنابراین هدف نهایی طراح باید تامین شرایط زیر باشد‪:‬‬

‫● تامین کیفیت مطلوب هوای داخل‬

‫هوای داخل‬

‫● طراحی کانال و محل قرارگیری دریچه‌های توزیع هوا‬

‫کنترل رطوبت در استخرها‬

‫در تمامی اس��تخرهای سرپوشیده‪ ،‬رطوبت نسبی به دو دلیل زیر‬

‫در محدوده پنجاه تا ش��صت درصد نگه داشته و معموال به زیر پنجاه‬ ‫درصد کاهش داده نمی‌شود‪:‬‬

‫● در رطوبت نس��بی کمتر از پنجاه درصد‪ ،‬به دلیل تبخیر سریع‬

‫آب از روی پوست‪ ،‬شناگرانی که از آب خارج می‌شوند احساس سرمای‬ ‫ناخوشایندی می‌کنند‪.‬‬

‫● صرفنظر از سایر عوامل‪ ،‬در استخرها به دلیل تبخیر دایمی آب‬

‫از کاسه استخر و شرایط بسیار مرطوب داخل‪ ،‬کاهش رطوبت نسبی‬ ‫فضای داخل به زیر چهل درصد مس��تلزم صرف هزینه بس��یار زیادی‬

‫است‪ .‬در‌حالی‌که رطوبت نسبی باالی پنجاه درصد با صرف هزینه‌ای‬ ‫منطقی و قابل قبول امکان‌پذیر است‪.‬‬

‫● شرایط آسایش شناگران و تامین محیطی سالم برای آن‌ها‬ ‫● کنترل رطوبت نسبی‬

‫● گرمایش هوای استخر‬

‫برای افرادی که در داخل اس��تخر ش��نا می‌کنند‪ ،‬رطوبت نسبی‬ ‫پنجاه تا شصت درصد بیشترین آسایش را به همراه خواهد داشت‪.3‬‬

‫کنترل رطوبت فضای داخل استخرها تنها در صورتی امکان‌پذیر‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫صفحه ‪ / 35‬شماره ‪37‬‬

‫اس��ت که بار نه��ان‪ 4‬یا بار رطوبت‪ 5‬مجموعه به طور دقیق محاس��به‬

‫‪ .3‬دمای هوای استخر‪ :‬به منظور کاهش نرخ تبخیر آب استخر و‬

‫و مطبوع در محیط داخل‪ ،‬الزم اس��ت رطوبت تولید ش��ده با همان‬

‫هوا در استخرهای عمومی باید به اندازه )‪ 1-2°C (2-4°F‬باالتر از دمای‬

‫شود‪ .‬پس از محاسبه مقدار بار نهان‪ ،‬برای دستیابی به شرایط پایدار‬ ‫س��رعت از فضای داخل تخلیه ش��ود‪ .‬بنابراین اولین گام در طراحی‬

‫سیستم تهویه مطبوع استخرها‪ ،‬محاسبه بار نهان مجموعه است‪.‬‬

‫جلوگیری از القای احساس سرما در بدن افراد حاضر در استخر‪ ،‬دمای‬ ‫آب نگه داش��ته ش��ود‪ .‬در این حالت نیز دمای هوا نباید از محدوده‬

‫آسایش افراد (تقریبا ‪ )30ºC/86ºF‬تجاوز کند‪.‬‬

‫‪ .4‬رطوبت نس�بی هوای داخل‪ :‬محدوده مطلوب رطوبت نسبی‬

‫محاسبه بار استخرها‬

‫‪6‬‬

‫محاسبه بار نهان در استخرها نیز دقیقا مانند سایر ساختمان‌هاست‪.‬‬

‫به طور‌کلی‪ ،‬در استخرها سه منبع برای تولید رطوبت وجود دارد‪:‬‬

‫برای اکثر اس��تخرها بین پنجاه تا شصت درصد است‪ .‬به عنوان یک‬

‫قاعده کلی‪ ،‬رطوبت نس��بی استخر باید به اندازه‌ای کاهش داده شود‬

‫که از تقطیر بخار آب موجود در هوا بر روی درها و پنجره‌ها جلوگیری‬

‫‪ .1‬بار نهان داخلی ناشی از تبخیر آب استخر‬

‫شود‪.‬‬

‫‪ .2‬بار نهان ناشی از حضور شناگران‬

‫‪ .3‬بار نهان هوای خارج که برای تهویه استخر مورد استفاده قرار‬

‫می‌گیرد‪.‬‬

‫‪ .5‬جریان هوای روی سطح آب‪ :‬یکی از عواملی که نرخ تبخیر آب‬

‫استخر را تحت تاثیر قرار می‌دهد‪ ،‬در استخرهای سرباز سرعت باد و در‬

‫استخرهای سرپوشیده جریان هوایی است که از سطح آب استخر عبور‬

‫بار نهان داخلی‬

‫می‌کند‪ .‬با کاهش جریان هوایی که مس��تقیما از روی سطح آب عبور‬

‫بار نهان داخلی در استخرها در نتیجه تبخیر آب از کاسه استخر و‬

‫می‌کند‪ ،‬سرعت تبخیر آب نیز کاهش پیدا می‌کند‪.‬‬

‫ش��رایط اس��تخرها به گونه‌ای اس��ت که بار نهان داخلی بخش‬

‫فعالیت ش��ناگران در داخل استخر‪ ،‬تالطم سطح آب و سرعت تبخیر‬

‫محیط‌های مرطوب پیرامون آن ایجاد می‌شود‪.‬‬

‫عمده‌ای از بار نهان کل را به خود اختصاص می‌دهد‪ .‬میزان موثر بودن‬

‫کنترل رطوبت بر وضعیت کلی استخرها تا حد زیادی به ارزیابی صحیح‬ ‫نرخ تبخیر آب در استخر بستگی خواهد داشت‪.‬‬

‫گرفته شود‪:‬‬

‫‪ .1‬سطح آزاد آب استخر‪ :‬هرچه سطح استخر بیشتر باشد‪ ،‬نرخ‬

‫تبخیر آب نیز به همان نسبت بیشتر است‪.‬‬

‫‪ .2‬دمای آب اس�تخر‪ :‬با کاهش دمای هوای اس��تخر نس��بت به‬

‫دمای آب‪ ،‬نرخ تبخیر آب به میزان چش��مگیری افزایش پیدا می‌کند‪.‬‬

‫ب��ه منظور کاهش نرخ تبخیر‪ ،‬دمای هوا باید به اندازه )‪1−2ºC (2−4ºF‬‬

‫باالتر از دمای آب باشد‪.‬‬

‫آن بیشتر می‌شود‪.‬‬

‫از میان عوامل یاد ش��ده‪ ،‬پنج عامل اول کامال مش��خص و قابل‬

‫تعیین هس��تند و این طراح اس��ت که باید پس از مشورت با کارفرما‪،‬‬ ‫مح��دوده موردنی��از برای هر یک را تعیین کند‪ .‬ای��ن عوامل در واقع‬

‫مبنای محاس��به نرخ تبخیر آب مبنا‪ 8‬به شمار می‌روند‪ .‬منظور از نرخ‬

‫تبخیر آب مبنا‪ ،‬سرعت تبخیر آب استخر در مواقعی است که شناگران‬ ‫در آن حضور ندارند‪.‬‬

‫اما ششمین عامل‪ ،‬ضریب تالطم آب‪ 9‬است که برای ارزیابی مقدار‬

‫اختالط‪ ،‬تالطم و پاشش آب به خارج استخر در هنگام حضور شناگران‬ ‫در نظ��ر گرفته و تاثیر آن با اس��تفاده از ضریب فعالیت ش��ناگران در‬

‫معادالت لحاظ می‌شود‪ .‬در حین استفاده شناگران از استخر‪ ،‬بخشی‬

‫جدول (‪ )1‬شرایط طراحی متداول برای استخرها‬ ‫دمای هوا‬

‫دمای آب‬

‫رطوبت نسبی‬

‫نوع استخر‬ ‫استخرهای تفریحی‬

‫)‪24−29ºC (75−85ºF‬‬

‫)‪24−29ºC (75−85ºF‬‬

‫‪50−60%‬‬

‫استخرهای درمانی‬

‫)‪27−29ºC (80−85ºF‬‬

‫)‪29−35ºC (85−95ºF‬‬

‫‪50−60%‬‬

‫استخرهای قهرمانی‬

‫)‪26−29ºC (78−85ºF‬‬

‫)‪24−28ºC (76−82ºF‬‬

‫‪50−60%‬‬

‫استخرهای غواصی‬

‫)‪27−29ºC (80−85ºF‬‬

‫)‪27−32ºC (80−90ºF‬‬

‫‪50−60%‬‬

‫استخرهای سالمندان‬

‫)‪29−32ºC (84−90ºF‬‬

‫)‪29−32ºC (84−90ºF‬‬

‫‪50−60%‬‬

‫استخرهای هتل‌ها‬

‫)‪28−29ºC (82−84ºF‬‬

‫)‪28−30ºC (82−86ºF‬‬

‫‪50−60%‬‬

‫جکوزی‌ها‬

‫)‪27−29ºC (80−85ºF‬‬

‫)‪36−40ºC (97−104ºF‬‬

‫‪50−60%‬‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫برای محاسبه نرخ تبخیر آب در استخرها‪ ،‬عوامل زیر باید در نظر‬

‫‪ .6‬میزان تالطم آب و ضریب فعالیت شناگران ‪ :‬با افزایش میزان‬ ‫‪7‬‬

‫صفحه ‪ / 36‬شماره ‪37‬‬

‫از آب استخر به خارج می‌پاشد یا با خارج شدن شناگران از آن‪ ،‬بخشی‬

‫می‌توان آن را اصالح نمود و با اس��تفاده از رابطه به دس��ت آمده نرخ‬

‫س��طوح جانبی استخر نیز می‌شود‪ .‬این آب در پیرامون کاسه استخر‬

‫در‌صورتی‌که مقدار گرمای نهان مورد نیاز برای تبخیر آب در دمای‬

‫از آب به خارج از حوضچه اس��تخر می‌ریزد که موجب مرطوب شدن‬ ‫انباش��ته ش��ده و به نوعی موجب افزایش سطح آب استخر و افزایش‬ ‫سرعت تبخیر می‌ش��ود‪ .‬بنابراین سیستم تهویه باید قادر به دفع این‬

‫رطوبت اضافی نیز باش��د‪ .‬از این جهت‪ ،‬در هنگام انتخاب سیس��تم‬ ‫تهویه و انجام محاس��بات مربوطه این س��طح اضافی نیز باید درنظر‬

‫گرفته شود‪.‬‬

‫نرخ تبخیر آب در استخرها را می‌توان با استفاده از رابطه تجربی‬

‫زیر به دس��ت آورد‪ .‬این معادله تنها برای استخرهای با میزان فعالیت‬ ‫متعارف صادق است و در آن تاثیر پاشش آب استخر به خارج و سطح‬

‫تقریبی تبخیر آب را بر مبنای نوع کاربری استخر تخمین زد‪.‬‬

‫سطح استخر (‪ )Y‬تقریبا ‪ )1032Btu/lb( 2400kJ/kg‬و سرعت هوای‬ ‫عبوری از روی س��طح آب (‪ )V‬بین ‪)10−30fpm( 0.05−0.15m/s‬‬

‫باش��د‪ ،‬معادله (‪ )1‬به صورت رابطه (‪ )2‬در خواهد آمد‪ .‬اختالف فشار‬

‫آب استخر و بخار آب موجود در هوا که از آن به اختالف فشار بخار‬

‫‪11‬‬

‫یاد می‌ش��ود نیز بر نرخ تبخیر آب استخر تاثیر می‌گذارد‪ .‬مقادیر فشار‬ ‫‪A‬‬ ‫دست ‪(p w‬‬ ‫آورد‪Wp = .‬‬ ‫() ‪− p a‬‬ ‫‪.089 + 0.0782‬‬ ‫بخار را نیز می‌توان از) ‪V‬‬ ‫ترمودینامیکی‪0‬به‬ ‫جداول‬ ‫‪Y‬‬ ‫)‪Wp = 4 ×10−5 A(p w − pa ) Fa (2‬‬

‫که در این رابطه‪:‬‬

‫تماس آب با هوای آزاد در نظر گرفته ش��ده است‪ .‬در استخرهایی که‬

‫‪ = wp‬نرخ تبخیر آب استخر (‪)kg/s‬‬

‫شرایط آن‌ها با شرایط یاد شده متفاوت است مقدار آب تبخیر شده نیز‬

‫‪ = A‬سطح آزاد استخر که با هوای خارج در تماس است (‪)m2‬‬

‫با مقدار محاسبه شده توسط این رابطه متفاوت خواهد بود‪.10‬‬

‫‪ = Pa‬فشار اشباع در دمای نقطه شبنم اتاق (‪)kPa‬‬

‫‪A‬‬ ‫)‪(p w − p a )(0.089 + 0.0782 V ) (1‬‬ ‫‪Y‬‬ ‫که در رابطه فوق‪:‬‬ ‫‪ = w‬نرخ تبخیر آب استخر ( ‪) Fa‬‬ ‫‪Wp = 4 ×10−5 A(p w − pa)kg/s‬‬

‫= ‪Wp‬‬

‫‪ = Pw‬فشار بخار اشباع در دمای آب سطح استخر (‪)kPa‬‬

‫‪ = Fa‬ضریب فعالیت (بدون واحد)‬

‫به طور تقریبی‪ ،‬نرخ تبخیر آب در استخرها گاهی به دو تا سه برابر‬

‫‪p‬‬

‫‪ = A‬سطح آزاد استخر که با هوای خارج در تماس است‪)m2( .‬‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫‪ = V‬سرعت هوای عبوری از روی سطح آب (‪)m/s‬‬

‫نرخ تبخیر در شرایط مبنا افزایش می‌یابد‪.‬‬

‫افزایش دمای آب موجب افزایش نرخ تبخیر آب استخر می‌شود‪.‬‬

‫‪ = Y‬گرمای نهان مورد نیاز برای تبخیر آب در دمای سطح استخر‬

‫‪ 9‬کاه�ش دمای ه�وا موجب افزایش نرخ تبخیر آب اس�تخر‬

‫‪ = Pa‬فشار اشباع در دمای نقطه شبنم اتاق (‪)kPa‬‬

‫‪ 9‬کاهش رطوبت نس�بی هوا موجب افزای�ش نرخ تبخیر آب‬

‫(‪)kJ/kg‬‬

‫می‌شود‪.‬‬

‫‪ = Pw‬فشار بخار اشباع در دمای آب سطح استخر (‪)kPa‬‬

‫استخر می‌شود‪.‬‬

‫واحد مربوط به ضرایب ثابت ‪ 0.089‬و ‪ 0.0782‬به ترتیب ‪W/m .Pa‬‬ ‫‪2‬‬

‫و ‪ W.s/m3.Pa‬است‪.‬‬

‫در اس��تاندارد ‪ ،ASHRAE 2007‬ضریب تالطم (ضریب فعالیت‬

‫ش��ناگران) در اس��تخرهای مختلف بر مبنای نتایج به دست آمده از‬

‫آزمایش‌های مختلف‪ ،‬منتش��ر شده اس��ت که مقادیر این ضرایب در‬ ‫جدول (‪ )2‬ارایه شده است‪ .‬با تاثیر ضریب فعالیت (‪ )Fa‬در معادله (‪)1‬‬

‫افزایش فعالیت شناگران (افزایش تالطم آب) موجب افزایش نرخ‬ ‫تبخیر آب استخر می‌شود‪.‬‬

‫بار نهان ناشی از حضور شناگران‬

‫اولین نکته‌ای که در زمینه بار نهان شناگران باید مد نظر قرار گیرد‬

‫آن اس��ت که در محاسبات تهویه مطبوع‪ ،‬شناگران معموال به عنوان‬

‫جدول (‪ )2‬مقادیر متداول ضریب فعالیت برای استخرهای مختلف‬ ‫مقدار متداول‬ ‫ضریب فعالیت (‪)Fa‬‬

‫نوع استخر‬

‫مقدار متداول‬ ‫ضریب فعالیت (‪)Fa‬‬

‫استخرهای خانگی‬

‫‪0.5‬‬

‫استخرهای عمومی مدارس‬

‫‪1.0‬‬

‫استخرهای عمومی‬

‫‪0.65‬‬

‫جکوزی‌ها‬

‫‪1.0‬‬

‫استخرهای درمانی‬

‫‪0.65‬‬

‫استخرهای مواج‬

‫استخرهای هتل‌ها‬

‫‪0.8‬‬

‫نوع استخر‬

‫منبع‪ASHRAE Application Handbook 2007, Chapter 4, Assembly Places :‬‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫‪( 1.5‬حداقل)‬

‫صفحه ‪ / 37‬شماره ‪37‬‬

‫جدول (‪ )3‬مقدار متوسط بار نهان ناشی از حضور تماشاگران در استخرها‬ ‫بار نهان هر تماشاگر‬ ‫میزان فعالیت‬ ‫وضعیت حضور تماشاگران در جایگاه‬ ‫و میزان تحرک آن‌ها‬

‫‪lb/hr‬‬

‫‪g/hr‬‬

‫بسیار کم‬

‫‪0.155‬‬

‫‪70‬‬

‫متوسط‬

‫‪0.205‬‬

‫‪93‬‬

‫شدید‬

‫‪0.250‬‬

‫‪113‬‬

‫بسیار شدید‬

‫‪0.530‬‬

‫‪240‬‬

‫افراد حاضر در یک س��اختمان در نظر گرفته نمی‌شوند‪ ،‬چراکه آن‌ها‬

‫است که تاثیر تهویه هوای خارج بر شرایط داخل استخرها با تغییرات‬

‫تالطم آب در ضریب فعالیت لحاظ می‌شود‪ .‬در استخرهایی با جایگاه‬

‫گرم تابستان موجب افزایش رطوبت محیط و در روزهای سرد زمستان‬

‫اکثرا در داخل آب هستند‪ .‬در محاسبات نیز بار نهان شناگران و تاثیر‬

‫تماش��اگران‪ ،‬گاهی نزدیک به چند هزار نفر برای دیدن مس��ابقات در‬ ‫سالن حاضر می‌شوند که این تعداد جمعیت نیز بار نهان قابل توجهی‬

‫را به مجموعه اضافه می‌کند‪.‬‬

‫در استخرهای قهرمانی شرایط کمی با استخرهای دیگر متفاوت‬

‫اس��ت‪ .‬به طوری‌که در هر یک از خطوط ش��نا تنها یک شناگر حضور‬

‫فصلی آب و هوا دچار تغییر می‌شود‪ .‬استفاده از هوای خارج در روزهای‬ ‫موجب کاهش رطوبت محیط می‌شود‪ .‬بنابراین به منظور دستیابی به‬ ‫شرایط مطلوب در تمامی فصول سال الزم است محاسبات بر مبنای‬

‫شرایط طراحی در فصل تابستان انجام شود‪.‬‬

‫طبق استاندارد ‪:1999−ASHRAE 62‬‬

‫به ازای هر متر مربع از س�طح کاس�ه اس�تخر و مکان‌های‬

‫دارد‪ .‬هرچند که ممکن اس��ت میزان تالطم آب ایجاد ش��ده توسط‬

‫مرطوب باید ‪( 9.1 m /hr‬به ازای هر فوت مربع ‪)0.5 cfm‬‬

‫تالطم ایجاد ش��ده بس��یار کمتر از دیگر استخرهاس��ت‪ .‬در این نوع‬

‫ب��ه ازای ه��ر ی��ک از تماش��اگران اس��تخر بای��د ‪25.5 m /hr‬‬

‫آب در ارتباط باش��د‪ ،‬از حضور تماش��اگران در جایگاه ناشی می‌شود‪.‬‬

‫در اکثر مواقع‪ ،‬محاسبات بر مبنای هر دو معیار یاد شده انجام‬

‫کاهش می‌یابد‪ .‬در جدول (‪ )3‬مقدار متوسط بار نهان ناشی از حضور‬

‫در برخی از کدها توصیه ش��ده است که تنها )‪ 1.5−1.8m (5−6ft‬از‬

‫بس��یاری از اس��تخرهای قهرمانی‪ ،‬کاربری دوگانه دارند‪ .‬به این‬

‫هدف اصلی از به کارگیری هوای خارج در استخرها‪ ،‬رقیق‌سازی گازها‬

‫و در مواقع دیگر مانند یک استخر عمومی استفاده می‌شوند‪ .‬بنابراین‬

‫قس��مت خشک فضای داخل اس��تخر تاثیر چندانی بر کیفیت هوای‬

‫ش��ناگران و رقبای آن‌ها بس��یار زیاد باش��د‪ ،‬ولی باز هم مقدار کلی‬

‫‪3‬‬

‫هوای خارج درنظر گرفته شود‪.‬‬

‫‪3‬‬

‫بنابراین در استخرهای قهرمانی مقدار ضریب فعالیت به میزان زیادی‬

‫می‌شود و در نهایت مقدار بزرگ‌تر مورد استفاده قرار می‌گیرد‪.‬‬

‫تماشاگران در استخرها ارایه شده است‪.‬‬

‫پیرامون کاسه استخر در محاسبات یاد شده در نظر گرفته شود‪ ،‬چراکه‬

‫معنی که ش��رایط مذکور تنها در روزهای مسابقه بر آن‌ها حاکم است‬

‫و بخارات شیمیایی متصاعد شده از آب استخر است‪ .‬به عبارت دیگر‪،‬‬

‫توصیه می‌شود‪ ،‬طراحی سیستم تهویه مطبوع و محاسبات مربوطه بر‬

‫داخل فضای استخر ندارد‪.‬‬

‫مبنای هر دو وضعیت انجام گیرد و سیستم تهویه مطبوع انتخاب شده‬

‫قابلیت کارکرد در دو وضعیت را داشته باشد‪.‬‬

‫پی‌نوشت‬

‫برای ارزیابی بار نهان در استخرهای قهرمانی و محاسبه نرخ تبخیر‬

‫آب به طور متوس��ط باید از ضریب فعالیت ‪ 0.65‬اس��تفاده کرد‪ .‬البته‬

‫تعداد تماشاگران نیز باید در محاسبات لحاظ شود‪ .‬در برخی از کدها‬

‫‪1. Thermal comfort‬‬

‫)‪2. Internal Air Quality (IAQ‬‬

‫‪ .3‬استاندارد ‪ASHRAE 2007‬‬

‫و استانداردها تصریح شده است که به ازای هر یک از تماشاگران باید‬

‫)‪ 25.5m3/hr (15cfm‬هوای خارج در نظر گرفته شود‪.‬‬

‫‪4. Latent load‬‬

‫‪5. Moisture load‬‬

‫‪6. Load calculation‬‬ ‫‪7. Activity factor‬‬

‫‪8. Baseline evaporation rate‬‬

‫بار نهان هوای خارج‬

‫اس��تفاده از هوای خارج برای تامی��ن کیفیت مطلوب در فضای‬

‫داخل استخر امری اجتناب‌ناپذیر است‪ .‬اما مساله‌ای که وجود دارد آن‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫‪9. Water agitation factor‬‬ ‫‪10. Smith et al. 1993‬‬

‫‪11. Vapor pressure difference‬‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫اس��تخرها‪ ،‬بخش عمده بار نهان بیش از آن که با ش��ناگران و تالطم‬

‫)‪ (15 cfm‬هوای خارج درنظر گرفته شود‪.‬‬

‫صفحه ‪ / 38‬شماره ‪37‬‬

‫مقاالت‬

‫مقدمه‬

‫تبخی��ر‪ ،‬در واق��ع ب��ه تغییرحال��ت‬

‫مایعات به حالت گازی اطالق می‌ش��ود‪.‬‬

‫هنگامی که آب از س��طح جسمی تبخیر‬ ‫می‌شود‪ ،‬به دلیل آنکه برای تغییر حالت‬ ‫از مایع به بخار به گرما احتیاج دارد‪ ،‬این‬

‫گرم��ای مورد نیاز را از س��طح اخذ کرده‬

‫و در نتیجه س��طح‪ ،‬س��ردتر می‌شود‪ .‬در‬

‫یک روز نس��بتا گرم‪ ،‬یک نس��یم مالیم و‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫دلچس��ب باعث خنک شدن ما می‌شود‬

‫زیرا جریان هوا سریعا عرق بدن را تبخیر‬

‫می‌نماید‪ .‬گرمای الزم برای تبخیر عرق از‬ ‫بدن خود ما گرفته می‌شود‪ ،‬و در نهایت‬

‫بدن احساس خنکی می‌کند‪.‬‬

‫هنگام��ی که هوا از روی س��طح آب‬

‫عب��ور می‌کن��د‪ ،‬موجب تبخی��ر مقداری‬

‫از آب می‌ش��ود‪ .‬عمل تبخی��ر در دمای‬

‫کم و می��زان بخار آب افزای��ش یافته در‬ ‫هوا صورت می‌گی��رد‪ .‬هرقدر تماس بین‬ ‫مولکول‌ه��ای آب و هوا بیش��تر باش��د‪،‬‬

‫تبخیر بیش��تری انجام ش��ده و در نتیجه‬ ‫س��رمایش و رطوبت بیشتری را به همراه‬

‫خواه��د داش��ت‪ .‬برای عم��ل تبخیر‪ ،‬به‬ ‫گرما نی��از داریم‪ Btu .‬ی��ا واحد گرمایی‬ ‫بریتانیای��ی‪ ،‬واح��دی ب��رای اندازه‌گیری‬

‫گرما اس��ت‪ .‬برای تبخیری��ک گالن آب‪،‬‬

‫ب��ه ‪ 8700Btu‬گرم��ا احتیاج اس��ت‪ .‬در‬

‫س��رمایش تبخیری‪ ،‬ای��ن گرمای الزم از‬

‫عملکر ‌د سیستم‌های‬ ‫سرمایش تبخیری‬ ‫هوا اخذ ش��ده و عمل س��رمایش مانند‬

‫تبخیر انجام می‌شود‪.‬‬

‫قانون س��اده طبیعت ک��ه هنوز هم‬ ‫مؤثرترین ش��یوه اس��ت‪ ،‬از زم��ان مصر‬ ‫باس��تان و فرمانروایی ای��ران‪ ،‬به منظور‬ ‫سرمایش راحت‪ ،‬توس��ط انسان‌ها مورد‬ ‫استفاده قرار می‌گرفته است‪ .‬نمونه‌های‬ ‫معروفی از سرمایش تبخیری در گذشته‪،‬‬ ‫مانند روش‌های معمار مصری «حس��ن‬ ‫فتح��ی» وجود دارد‪ .‬به این ترتیب که او‬ ‫کوزه‌های س��فالی خلل و فرج‌دار را از آب‬ ‫پر می‌نم��ود و آن‌ها را به صورت عمودی‬ ‫در زمین ط��وری قرار می‌داد که روزنه‌ای‬ ‫به س��مت خ��ارج و رو به باد داش��ته و‬ ‫سایر قس��مت‌های کوزه نزدیک به سطح‬ ‫کف باش��ند‪ .‬استعمال طبیعی این شیوه‬ ‫در باغ‌ه��ای ایرانی‪ ،‬در آبی که از فواره‌ها‬ ‫پاشیده می‌شود تا به صورت تبخیری هوا‬ ‫را خنک نماید‪ ،‬به چشم می‌خورد‪.‬‬

‫انواع سیستم‌های سرمایشی‬

‫دون��وع عم��ده خنک‌کننده‌ه��ای‬

‫تبخیری هوا (‪ )EAC1‬وجود دارند‪ .‬مردم‬ ‫اکثرا با سرمایش تبخیری مستقیم که در‬ ‫واحدهای مس��کونی کاربرد متداول‌تری‬ ‫دارد‪ ،‬آش��نایی دارن��د‪ .‬پیش��رفت‌های‬ ‫ایجادشده در صنعت سرمایش تبخیری‪،‬‬ ‫‪1. Evaporative Air Conditioning‬‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫به طور چش��م‌گیری به��ره‌وری و تاثیرات‬ ‫بس��تر س��رمایی را افزایش داده اس��ت‪.‬‬ ‫تمامی سیس��تم‌های سرمایش تبخیری‪،‬‬ ‫ب��ه میزان ‪ 100٪‬از ه��وای محیط خارج‬ ‫اس��تفاده می‌نماین��د‪ .‬در این سیس��تم‪،‬‬ ‫جریان الکتریسته‪ ،‬به مصرف موتور فن و‬ ‫پمپ آب می‌رسد‪.‬‬ ‫ن��وع دیگ��ر س��رمایش تبخی��ری‪،‬‬ ‫«غیرمس��تقیم» خوان��ده می‌ش��ود زیرا‬ ‫س��رمایش تبخیری‪ ،‬ازمی��ان یک مبدل‬ ‫حرارت��ی‪ ،‬که هوای خن��ک و مرطوب را‬ ‫از هوای اتاق تفکی��ک می‌نماید‪ ،‬انتقال‬ ‫می‌یاب��د‪ .‬خنک‌کننده‌ه��ای تبخی��ری‬ ‫غیرمس��تقیم (‪ )IEAC‬را می‌ت��وان ب��ه‬ ‫هم��راه خنک‌کننده‌ه��ای مس��تقیم ی��ا‬ ‫خنک‌کننده‌های تراکمی‪ ،‬مورد استفاده‬ ‫ق��رارداد‪ .‬خنک‌کننده‌ه��ای تبخی��ری‬ ‫غیرمستقیم‪ ،‬الکتریسیته را در موتور فن‪،‬‬ ‫پمپ آب سیس��تم تبخی��ری و موتور فن‬ ‫ثانویه کوچک‌تر‪ ،‬که ب��رای جریان هوای‬ ‫مب��دل حرارتی به کاربرده می‌ش��ود‪ ،‬به‬ ‫مصرف می‌رس��انند‪ .‬ترکیب سیستم‌های‬ ‫تبخیری و تراکم��ی هزینه اولیه باالیی را‬ ‫درب��ر می‌گیرد اما حفظ و ذخیره انرژی و‬ ‫آس��ایش را به همراه دارد‪ .‬عالوه بر این‪،‬‬ ‫چنین سیستم‌های سرمایشی اضافه‌تری‪،‬‬ ‫بس��یار قابل اطمینان هس��تند‪ .‬در حال‬ ‫حاض��ر واحده��ای یکپارچه س��رمایش‬

‫صفحه ‪ / 39‬شماره ‪37‬‬

‫تبخیری مس��تقیم‪ ،‬سیس��تم‌های تهویه‬ ‫مطب��وع کاملی را ارائ��ه می‌دهند که به‬

‫خنک‌کننده‌های تبخیری غیرمس��تقیم‪،‬‬

‫تصفیه‪ ،‬مبدل‌های حرارتی بازیابی انرژی‬ ‫برای ذخیره انرژی از هوای گرم زمستان‪،‬‬

‫بخش‌های خشک‌کن و رطوبت‌گیر جهت‬ ‫رفع رطوب��ت‪ ،‬کنترل‌گرهای الکترونیکی‬

‫که ان��رژی را ذخیره نموده و آس��ایش و‬ ‫تنوع واحدهای حرارتی یکپارچه را بهبود‬

‫می‌بخشند‪ ،‬مجهز است‪.‬‬

‫س��رمایش‪ ،‬از طری��ق چرخ��ه تراکم‬

‫بخار‪ ،‬و متناوبا با تبخیر و متراکم نمودن‬

‫مبردها ایجاد می‌شود‪ .‬جریان الکتریسیته‬ ‫در دس��تگاه‌های س��رمایش تراکمی‪ ،‬در‬ ‫موت��ور فن‪ ،‬فن کندانس��ور‪ ،‬کمپرس��ور‬ ‫تبرید و سیس��تم کنترل مصرف می‌شود‪.‬‬

‫این سیس��تم‌ها‪ ،‬ساعات آرامش‌بخشی را‬ ‫درطول یک هفته با آب‌وهوای مرطوب‪،‬‬

‫فراهم می‌نماین��د اما هنوز قادر به حفظ‬

‫برخالف سرمایش تبخیری‪ ،‬دستگاه‌های‬ ‫سرمایش تراکمی قادرند رطوبت را از هوا‬ ‫دف��ع نمایند‪ ،‬اما فراین��د رطوبت‌گیری‪،‬‬ ‫ظرفیت واحد یکپارچه را به منظور پایین‬

‫آوردن دم��ای هوای اتاق‪ ،‬کاهش خواهد‬

‫داد‪ .‬برخ�لاف سیس��تم‌های تبخی��ری‪،‬‬ ‫ام��کان برگش��ت ه��وا ت��ا ‪ 80‬درصد در‬ ‫سیس��تم‌های تراکمی وجود دارد‪ .‬البته‬ ‫مش��روط بر اینکه هوای برگشت عاری از‬ ‫آالینده‌ها و میکروب باشد‪.‬‬

‫هزینه‌های کاربری‬

‫معموال بودجه‌ه��ای اختصاص یافته‬

‫ب��ه م��دارس محدود اس��ت ام��ا انتظار‬

‫م��ی‌رود که ب��دون توجه به ای��ن بودجه‬

‫اندک‪،‬کیفیت آموزشی در فضای یادگیری‬

‫توام با آسایش و رفاه‪ ،‬فراهم باشد‪.‬‬

‫هزینه‌های عملکردی مدارس‪ ،‬به سه‬

‫کارب��ری‪ ،‬م��واد آموزش��ی و امکان��ات‬ ‫ورزشی‪ .‬ازمیان این سه گروه‪ ،‬هزینه‌های‬ ‫کاربری به واس��طه ش��رایط آب وهوایی‪،‬‬ ‫متغیرترین گروه به شمار می‌روند‪ .‬با این‬ ‫وجود‪ ،‬معموال همین گروه‪ ،‬یکی از قابل‬ ‫کنترل‌ترین گروه‌ها از بین س��ایر دسته‌ها‬ ‫محسوب می‌شود‪.‬‬ ‫بس��یاری از مدارس و ساختمان‌های‬ ‫تجاری با موفقیت توانس��ته‌اند شیوه‌های‬ ‫متف��اوت صرفه‌جویی و حف��ظ انرژی از‬ ‫قبیل س��رمایش تبخیری‪ ،‬تغییر بازدهی‬ ‫بیشتر تاسیسات روشنایی یا قراردادهای‬ ‫اجرایی ذخیره‌س��ازی ان��رژی (‪)ESPC‬‬ ‫را ب��ه کار گیرند‪ .‬ش��رکت‌های عضو این‬ ‫ق��رارداد‪ ،‬اه��داف و رویکرده��ای کل��ی‬ ‫جه��ت اج��را و پیاده‌س��ازی برنامه‌های‬ ‫صرفه‌جوی��ی در انرژی را‪ ،‬با اس��تفاده از‬ ‫بودجه‌ه��ای موج��ود تعیی��ن نموده‌اند‪.‬‬

‫جامعه تحمیل نماید‪.‬‬

‫مطالع��ات ص��ورت گرفت��ه‪ ،‬بر روی‬

‫هزین��ه دوره بهره‌ب��رداری س��رمایش‬

‫تبخیری در مقابل سیستم‌های سرمایش‬ ‫تراکمی متمرکز شد و بر طبق گزارشاتی‪،‬‬ ‫در ط��ی ی��ک دوره بیش از ‪ 30‬س��اله‪،‬‬ ‫مجم��وع هزینه فعلی نص��ب و راه‌اندازی‬

‫ی��ک خنک‌کنن��ده تبخی��ری در واح��د‬

‫مسکونی‪ ،‬بین ‪ 21.000‬تا ‪ 25.500‬دالر‬ ‫ب��رآورد می‌ش��ود‪ .‬در حالی که نصب یک‬

‫واحد تراکمی با اهداف مش��ابه سیستم‬

‫قبلی‪ ،‬هزینه‌ای بین ‪ 33.000‬تا ‪34.500‬‬ ‫دالر را ب��ه دنبال خواهد داش��ت‪ .‬نتایج‬ ‫این تحلیل‌ها بیان‌گر این موضوع اس��ت‬

‫که گسترش سیس��تم‌های تهویه مطبوع‬ ‫نسبت به سرمایش تبخیری در این شرایط‬

‫آب‌وهوای��ی‪ ،‬ب��ه س��ود مصرف‌کنندگان‬ ‫نخواهد بود‪.‬‬

‫به عن��وان مثال مناطق بیس��ت‌و‌نه‌گانه‬

‫منابع طبیعی‬

‫کاربس��تن اهداف این قراردادها‪ ،‬میزان‬

‫خشک و سطح رطوبت پایین است‪ .‬این‬

‫قابل‌توجه��ی کاهش دهن��د‪ .‬اما با تغییر‬

‫این ایالت می‌توانند جهت سرمایش مراکز‬

‫حداقل یک مدرس��ه‪ ،‬هزینه برق مصرفی‬

‫از تاثیرات س��رمایش تبخی��ری بهره‌مند‬

‫طبیع��ی و مدیریت و حف��ظ انرژی ایالت‬

‫ع�لاوه بر ای��ن‪ ،‬از آنجا که بس��یاری‬

‫ه��ر دانش‌آموز در س��ه منطق��ه مختلف‬

‫تعطیل هستند‪ ،‬بهتر است از سیستم‌های‬

‫کاربری برای هر دانش‌آموز‪ ،‬برای مدارس‬

‫پایین رطوبت نس��بی محیط که در طی‬

‫سنجیده می‌ش��ود‪ .‬چنانچه یک منطقه‬

‫تش��کیل یک منب��ع طبیعی پ��ر اهمیت‬

‫هزینه نیز صرفه‌جویی کند‪ ،‬بهتر می‌تواند‬

‫الزم در سرمایش بسیاری از ساختمان‌ها‬

‫آموزش��ی «نیومکزیکو» توانس��تند با به‬

‫ایال��ت نیومکزیک��و دارای آب‌وهوای‬

‫الکتریس��یته مصرفی در مدارس را تا حد‬

‫به این معناس��ت که بس��یاری از مناطق‬

‫سیستم سرمایش تبخیری به تراکمی در‬

‫آموزشی و س��اختمان‌های تجاری خود‪،‬‬

‫دو براب��ر افزایش یافت‪ .‬س��ازمان منابع‬

‫گردند‪.‬‬

‫«نیومکزیک��و»‪ ،‬ای��ن هزینه‌ه��ا را برای‬

‫از م��دارس در طی روزهای بارانی س��ال‬

‫آموزشی خالصه نموده است‪ .‬هزینه‌های‬

‫سرمایش تبخیری استفاده نمایند‪ .‬سطح‬

‫واقع در مناطق بزرگ‪ ،‬متوسط و کوچک‬

‫ساعات عادی کالس رخ می‌دهد‪ ،‬موجب‬

‫آموزش��ی بتوان��د ب��ا ذخیره ان��رژی‪ ،‬در‬

‫ب��رای کاهش میزان هزینه‌ه��ای کاربری‬

‫پول‌های اندوخته شده را صرف امکانات‬

‫شده است‪ .‬این مس��اله‪ ،‬به خصوص در‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫ای��ن آس��ایش در ‪ 100٪‬زمان نیس��تند‪.‬‬

‫گروه تقسیم‌بندی شده‌اند‪ :‬کل هزینه‌های‬

‫آموزش��ی نموده و مالی��ات کمتری را به‬

‫صفحه ‪ / 40‬شماره ‪37‬‬

‫زمان��ی که با روش دیگر س��رمایش یعنی‬

‫سرمایش تراکمی مقایسه شود‪ ،‬بدیهی‌تر‬ ‫به نظر می‌رس��د‪ .‬به دلیل آنکه بس��یاری‬ ‫از مناطق در ناحی��ه نیومکزیکو‪ ،‬به طور‬

‫طبیع��ی دارای محیطی گرم و خش��ک‬ ‫هس��تند‪ ،‬بنابراین می‌توان این مناطق را‬ ‫به عنوان یک منب��ع طبیعی مورد توجه‬

‫قرار داد که به منظورکاهش مصرف و اوج‬ ‫تقاضای الکتریسیته به کار گرفته شود‪ .‬با‬

‫این وجود‪ ،‬برخالف س��ایر منابع موجود‬

‫در نیومکزیک��و‪ ،‬از قبی��ل س��وخت‌های‬ ‫قابل اس��تخراج‪ ،‬زمین‌ه��ای حاصل‌خیز‬ ‫و مناطق توریس��تی پر جاذب��ه‪ ،‬زمینه و‬

‫امکان استفاده از سرمایش تبخیری برای‬ ‫جایگزینی با س��رمایش تراکمی پرهزینه‪،‬‬

‫ویژه و پرس��نل نگه��داری مجرب و تایید‬

‫(‪ 0.5‬ت��ا ‪ 5‬کیلووات در مقایس��ه با ‪ 3‬تا‬

‫ش��ده اس��ت‪ .‬کاربران خنک‌کننده‌های‬

‫‪ 10‬کیلووات)‪ ،‬بنابراین سیم‌کشی و سایر‬

‫تبخیری می‌توانند بدون صرف هزینه‌های‬

‫اج��زای الکتریکی آن‌ها‪ ،‬هزینه کمتری را‬

‫فراوان و حت��ا برخی اوقات بدون نیاز به‬

‫در بر خواهد داشت‪.‬‬

‫تعهدات نگهداری خاص‪ ،‬حداکثر تاثیرات‬ ‫سرمایش سیستم خود را حفظ نمایند‪.‬‬

‫اس��تفاده از سیس��تم‌های تبخیری‬ ‫ضمن صرفه‌جویی در مصرف الکتریسیته‬

‫‪ -‬هزینه دوره بهره‌برداری استفاده از‬

‫موجب کاه��ش تولید دی‌اکس��ید کربن‬

‫سیس��تم سرمایش تبخیری در مقایسه با‬

‫ناش��ی از کار نیروگاه‌ه��ا در اوق��ات اوج‬

‫واحد س��رمایش تراکمی کمتر است‪ .‬این‬

‫مصرف می‌ش��ود‪ .‬برخی از ش��رکت‌های‬

‫هزینه‌ها شامل ارزش پولی از قبیل هزینه‬

‫بهره‌ب��رداری‪ ،‬به منظور کاه��ش نیاز به‬

‫اولیه‪ ،‬انرژی‪ ،‬آب‪ ،‬ارزش زمانی و مخارج‬

‫امکانات و تولیدات نس��ل جدید‪ ،‬فعاالنه‬

‫نگهداری می‌شود‪.‬‬

‫درص��دد ترویج و گس��ترش اس��تفاده از‬

‫‪ -‬اس��تفاده از سیستم‌های سرمایش‬

‫سیستم‌های سرمایش تبخیری هستند‪.‬‬

‫تبخیری‪ ،‬موجب ذخیره آب در نیروگاه‌ها‬

‫تع��داد ‪ 4‬میلیون واحد سرمایش��ی‬

‫می‌ش��ود‪ .‬در ط��ول فص��ل تابس��تان‬

‫تبخی��ری در ح��ال فعالی��ت در ای��االت‬

‫در نیومکزیک��و‪ ،‬ی��ک نیروگاه س��وخت‬

‫متح��ده‪ ،‬ب��ه ط��ور تخمینی‪ ،‬س��االنه‪،‬‬

‫زغال‌س��نگ‪ ،‬ب��ا اس��تفاده از برج‌ه��ای‬

‫موجب صرفه‌جویی در انرژی معادل با ‪12‬‬

‫هزینه‌های کاربری است‪.‬‬

‫خنک‌ک��ن تبخیری‪ ،‬حدودا ب��ه ازای هر‬

‫میلیون بشکه نفت و کاهش ساالنه‪5.4 ،‬‬

‫کیلووات ساعت به ‪ 0.950‬گالن آب نیاز‬

‫بیلیون پوند تشعش��عات دی‌اکسید کربن‬

‫مزایای خنک‌کننده‌های تبخیری‬

‫خواه��د داش��ت‪ .‬این مق��دار هزینه‌های‬

‫می‌شود‪ .‬این مساله همچنین نیاز به ‪24‬‬

‫آب م��ورد نی��از معادن‪ ،‬فراین��د و حمل‬

‫میلیون پوند مبرد‪ ،‬که به ش��یوه قدیمی‬

‫زغال‌سنگ مورد استفاده برای تولید برق‬

‫درسیس��تم‌های تهوی��ه مطب��وع خانگی‬

‫را در ب��ر نمی‌گیرد‪ .‬یک گال��ن آب برای‬

‫(س��رمایش تراکمی) مورد اس��تفاده قرار‬

‫تهیه تقریبا ‪ 6.0‬تن سرمایش کافی است‪.‬‬

‫می‌گرفت‪ ،‬را مرتفع می‌سازد‪.‬‬

‫تقلیل نیافتنی و به راحتی در دس��ترس‬ ‫است‪.‬‬

‫اهمیت اس��تفاده از منابع سرمایش‬

‫تبخی��ری‪ ،‬فرات��ر از صرفه‌جوی��ی در‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫داشته باشند که این امر مستلزم ابزارهای‬

‫سیستم‌های سرمایش تراکمی نیاز دارند‪،‬‬

‫‪ -‬خنک‌کننده‌های تبخیری از یک فن‬

‫و یک پمپ آب سیستم تبخیری استفاده‬ ‫می‌نمایند‪ .‬سیستم‌های تراکمی نسبت به‬ ‫سیستم‌های تبخیری حداقل ‪ 1.2‬تا ‪1.5‬‬

‫برابر انرژی الکتریسیته مصرف می‌کنند‪.‬‬ ‫هزینه‌های کاربری که صرف الکتریس��یته‬ ‫موردنیاز س��رمایش نمی‌ش��ود‪ ،‬در سایر‬ ‫مخ��ارج ض��روری مراکز آموزش��ی قابل‬ ‫مصرف بوده و به منظ��ور تقویت جوامع‬ ‫محل��ی و ایج��اد عدم وابس��تگی انرژی‪،‬‬ ‫مفید واقع می‌شوند‪.‬‬ ‫ ش��رایط نگه��داری سیس��تم‌های‬‫س��رمایش تبخیری نس��بت به تجهیزات‬ ‫س��رمایش تراکم��ی‪ ،‬آسان‌تراس��ت‪.‬‬ ‫کمپرس��ورهای تبری��د‪ ،‬اواپراتوره��ا و‬ ‫کندانس��ورها باید تحت فشار باال فعالیت‬

‫سیستم سرمایش تبخیری مستقیما‬

‫کیفی��ت مطل��وب ه��وای درونی در‬

‫از مواد ش��یمیایی که برای الیه ازن مضر‬

‫خنک‌کننده‌ه��ای تبخیری‪ ،‬به واس��طه‬

‫و زیان‌آور ش��ناخته ش��ده‌اند‪ ،‬اس��تفاده‬

‫اس��تفاده کام��ل از ه��وای خارجی و نه‬

‫نمی‌نماید‪ .‬این سیس��تم مانند تجهیزاتی‬

‫هوای برگش��تی‪ ،‬توس��ط این سیستم‌ها‬

‫که از مبردهای فریونی استفاده می‌کنند‬

‫اس��ت‪ .‬هوای خارج��ی و رطوبت افزوده‬

‫تاثیرات مخ��رب زیس��ت‌محیطی ندارد‪.‬‬

‫شده به هوای اتاق به وسیله خنک‌کننده‬

‫خنک‌کننده‌های تبخیری تحت فشار باال‬

‫تبخی��ری‪ ،‬می‌توان��د ب��ه بهبود ش��رایط‬

‫عم��ل نمی‌کنند و نیازی ب��ه موادکنترل‬

‫آس��ایش‪ ،‬خارج نم��ودن آالینده‌هایی که‬

‫شده پر هزینه برای راه‌اندازی ندارند‪.‬‬

‫در س��اختمان تولید می‌ش��وند و کاهش‬

‫ساختمان‌هایی که به روش تبخیری‬

‫ش��وک الکتریکی ناش��ی از الکتریس��یته‬

‫خنک می‌ش��وند‪ ،‬همیش��ه برای فعالیت‬

‫ساکن که برای قطعات میکروالکترونیکی‬

‫و راه‌ان��دازی به انرژی کمتری نس��بت به‬

‫زیان‌بخش است‪ ،‬کمک نماید‪.‬‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬