Arvand-23

‫به نام آنکه جان را فکرت آموخت‬ ‫شماره بیست و سوم‬

‫د‌ر این شماره می‌خوانید‪:‬‬ ‫تازه‌های تهویه‪2.................................................................................‬‬ ‫د کمپرسور ‪4 ...................................................‬‬ ‫گرم‌شد‌ن بیش از ح ‌‬ ‫بررسی گازهای غیرقابل تقطیر ‪5 ....................................................‬‬ ‫مباحثی چند د‌رباره مبرد‌ها ‪6 ..........................................................‬‬ ‫انتقال حرارت ‪8 . ...............................................................................‬‬ ‫تجهیزات آزمایش کیفیت هوای داخل ‪10 .......................................‬‬ ‫روش تشخیص زمان اتمام تخلیه سیستم‌های تراکمی تهویه مطبوع ‪17 ...‬‬

‫نشریه اروند‬

‫شماره استاند‌ارد بین‌المللی‪:‬‬ ‫‪1684-4270‬‬

‫نش��انی‪ :‬کیلومت��ر ‪ 13‬اتوب��ان تهران‪-‬س��اوه‪،‬‬ ‫خروجی صباش��هر‪ ،‬به ط��رف س��ه‌راه آد‌ران‪،‬‬ ‫‪ 3‬کیلومت��ر بع��د از زیرگ��ذر پ��ل‪ ،‬انته��ای‬ ‫خیاب��ان س��عد‌ی‪ ،‬واح��د رواب��ط عموم��ی‬ ‫‪)021(88504771‬‬ ‫تلفن‪:‬‬ ‫‪4‬و‪)021( 88739880-2 )0229(4584983‬‬ ‫‪h t t p : / / w w w. a r v a n d c o r p . c o m‬‬

‫‪E-mail: info@arvandcorp.com‬‬

‫صاحب امتیاز‪ :‬شرکت صنایع یکتا تهویه اروند‬ ‫مد‌یر مسئول‪ :‬مهند‌س منوچهر شجاعی‬ ‫سرد‌بیر‪ :‬مهند‌س حسن بهرامی‬

‫دو نکته درباره اندازه‌گیری ‪18 .........................................................‬‬ ‫نگهداری از کندانسورهای هوایی ‪19 ..............................................‬‬ ‫سیستم تهویه مطبوع دو مرحله ده تنی ‪20 ...................................‬‬ ‫جد‌ا کنند‌ه روغن (روغن‌گیر) ‪21 .....................................................‬‬ ‫سیستم القایی برای شبکه حجم هوای متغیر ‪24 . .........................‬‬ ‫تعیین اندازه ترانسفورمرها ‪27 ........................................................‬‬ ‫ک تسمه‌ای ‪ V‬شکل ‪28 ...........................................................‬‬ ‫محر ‌‬ ‫فرایند طراحی تاسیسات مکانیکی ‪30 ............................................‬‬ ‫اثر سیستم بر فن‌ها ‪37 ....................................................................‬‬

‫عالقه‌مند‌ان جهت د‌ریافت رایگان این نشریه و یا ارسال آثار خود‬ ‫می‌توانند با واحد روابط عمومی شرکت صنایع یکتا تهویه اروند‬ ‫و یا از طریق صند‌وق پستی ‪ 37685-113‬اقد‌ام نمایند‪.‬‬

‫استفاد‌ه از مطالب و تصاویر نشریه اروند با ذکر منبع بالمانع می‌باشد‪.‬‬ ‫عالقه‌مند‌ان به د‌رج مطلب د‌ر این نشریه می‌توانند آثار خود را به‬ ‫نشانی نشریه ارسال نمایند‪.‬‬ ‫اروند د‌ر رد یا قبول یا اصالح و ویرایش مقاالت آزاد می‌باشد‪.‬‬ ‫مقاالت ارسالی عود‌ت د‌اد‌ه نخواهد شد‪.‬‬

‫‪ARVAND Internal Magazine‬‬

‫‪Managing Director: M. Shojaei‬‬ ‫‪Editor in chief: H. Bahrami‬‬

‫‌تازه‌های‬ ‫تهویه‬

‫تلفن‪88739880-2:‬‬

‫نمایند‌ه انحصاری شرکت‬ ‫‪ Robur‬ایتالیا د‌ر ایران‬

‫سیس�تم هود مجهز به تمیزکننده‬ ‫خودکار‬

‫ش��رکت ‪ CapativeAire‬ب��ه تازگی‬ ‫یک سیستم هود آشپزخانه جدید طراحی‬ ‫کرده اس��ت که به صورت خودکار روغن را‬ ‫پاک نم��وده و بخار روغ��ن را نیز از طریق‬ ‫خط تخلی��ه هودهای تهویه‌کننده به خارج‬ ‫هدای��ت می‌کند‪ .‬طراحی این سیس��تم به‬ ‫گونه‌ای است که با استفاده از آن تمیزکردن‬ ‫مکرر کانال روغن و هود به صورت دس��تی‬ ‫ضرورت��ی نخواه��د داش��ت‪ .‬عملک��رد این‬ ‫سیستم به گونه‌ای است که قطرات آب سرد‬ ‫بخار خروجی را خنک نموده و اتاقک فشار‬ ‫نیز با اس��تفاده از آب داغ شسته می‌شود و‬ ‫در نتیجه چربی موجود در سیس��تم از بین‬ ‫می‌رود‪.‬‬

‫بی��ش از حد آن فراهم م��ی‌آورد‪ .‬طرز کار‬ ‫این سیس��تم نیز بدین صورت اس��ت که با‬ ‫ب��اال رفتن می��زان رطوب��ت محیط چرخه‬ ‫رطوبت‌گیری شروع به کار می‌کند‪.‬‬

‫دماسنج‌های مادون قرمز با سیستم‬ ‫عیب‌یابی خودکار‬

‫ش��رکت ‪ E Instruments‬س��رانجام‬ ‫دماس��نج م��ادون قرمز خود تح��ت عنوان‬ ‫‪ MicroRay‬را ب��ه ب��ازار عرضه ک��رد‪ .‬این‬ ‫دماسنج که قابلیت اندازه‌گیری دمای اجسام‬ ‫بدون تماس مس��تقیم با آن‌ها را دارد‪ ،‬قادر‬ ‫اس��ت رطوبت‪ ،‬دمای سطح و دمای محیط‬ ‫اجس��ام را نیز اندازه‌گیری کرده و حداکثر‪،‬‬ ‫حداقل و اختالف بین آن‌ها را نیز محاسبه‬ ‫نماید‪ .‬مدل‌های مختلف این دماس��نج‪ ،‬هر‬ ‫یک برای کاربرد مخصوص به خود طراحی‬ ‫شده‌اند‪ .‬از جمله کاربردهای این دماسنج‌ها‬ ‫می‌توان ب��ه مدارهای گرمایش��ی دیگ‌ها‪،‬‬ ‫سیس��تم‌های تهوی��ه مطب��وع‪ ،‬پانل‌ه��ای‬ ‫گرمایش��ی دی��واری و کف��ی و عایق‌های‬ ‫حرارتی اشاره کرد‪.‬‬

‫آبگرمکن‌های با راندمان باال‬

‫تجهیزات برودتی جدید‬

‫حرارت می‌شود‪ .‬به این ترتیب امکان انتقال‬ ‫بهینه گرمای ورودی سیستم به آب فراهم‬ ‫می‌ش��ود‪ .‬این آبگرمکن‌ها همچنین مجهز‬ ‫به سیس��تم کنترل دمای ‪OptimizerTM‬‬ ‫و ش��یرهای اختالط یکپارچه این ش��رکت‬ ‫نیز هس��تند که امکان ذخیره آب با دمای‬ ‫حداکث��ر صد و هش��تاد درج��ه فارنهایت‬ ‫(هش��تاد و دو درجه سانتی‌گراد) در مخزن‬ ‫ذخی��ره این آبگرمکن‌ه��ا را فراهم می‌آورد‬ ‫در حال��ی ک��ه آب گرم خروج��ی از آن در‬ ‫دمای ایمن و مورد نیاز مصرف‌کننده تامین‬ ‫خواهد شد‪.‬‬

‫نرم‌اف�زار تعیین ان�دازه تجهیزات‬ ‫گرمایشی‬

‫شرکت ‪ A. O. Smith‬به تازگی نرم‌افزار‬ ‫®‪ Acc-U-Size‬را روانه بازار کرده است‪ .‬این‬ ‫نرم‌اف��زار که برای تعیین ان��دازه تجهیزات‬ ‫گرمایش��ی مورد اس��تفاده ق��رار می‌گیرد‪،‬‬ ‫ب��ه کاربر این ام��کان را می‌دهد ت��ا اندازه‬ ‫آبگرمکن‌ها و دیگ‌های تجاری را با در نظر‬ ‫گرفتن هفده وضعیت انتخابی مختلف تعیین‬ ‫کنن��د‪ .‬در این نرم‌افزار قابلیت تعیین اندازه‬ ‫تجهیزات با س��وخت گاز‪ ،‬برق یا س��وخت‬ ‫مایع وج��ود دارد‪ .‬همچنین ای��ن نرم‌افزار‬ ‫قابلیت چاپ یا اس��تخراج کلیه نقشه‌های‬ ‫ابعادی و لوله‌کشی مورد نیاز برای هر یک از‬ ‫تجهیزات به سایر نرم‌افزارهای تحت ویندوز‬ ‫را دارا است‪ .‬از دیگر ویژگی‌های این نرم‌افزار‬ ‫می‌توان به قابلیت محاسبه هزینه راه‌اندازی‬ ‫و کارکرد سیستم اشاره کرد‪.‬‬

‫آبگرمکن‌های خورشیدی‬

‫ش��رکت ‪ Lennox‬به تازگی سیس��تم‬ ‫برودت��ی جدی��د خ��ود ب��ا ن��ام تج��اری‬ ‫‪ Humiditrol‬را به بازار عرضه کرده اس��ت‪.‬‬ ‫ظرفیت این سیس��تم سه تا پنج تن تبرید‪،‬‬ ‫س��اختار آن به صورت دوتکه و مبرد مورد‬ ‫اس��تفاده در آن ‪ R-410A‬است‪ .‬مشخصه‬ ‫اصلی این سیس��تم به‌کارگیری تجهیزات‬ ‫رطوبت‌گیری بهینه (‪ )EDA‬است که امکان‬ ‫رطوبت‌گیری از محیط را بدون سرد شدن‬

‫ش��رکت ‪ Brafford White‬ب��ه تازگی‬ ‫نسل جدید آبگرمکن‌های با راندمان باال را‬ ‫روانه بازار کرده اس��ت‪ .‬از جمله ویژگی‌های‬ ‫آبگرمکن‌های جدید این شرکت می‌توان به‬ ‫پره‌های مارپیچ مورد استفاده در آن‌ها اشاره‬ ‫کرد که موجب افزایش سطح و قابلیت انتقال‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫شرکت ‪ Mass-Heat Transfer‬در نظر‬ ‫دارد آبگرمکن‌های خورشیدی غیرمستقیم‬ ‫شیش��ه‌ای خود تحت عن��وان ‪Superstor‬‬ ‫‪ Contender Solar‬را ب��ه بازار عرضه کند‪.‬‬ ‫در ای��ن آبگرمکن‌ها ب��رای تامین آب گرم‬ ‫مورد نیاز از یک یا چند کلکتور خورشیدی‬ ‫اس��تفاده می‌ش��ود‪ .‬این در حالی است که‬ ‫برای مواقعی که ش��دت تابش خورش��ید و‬ ‫ت��وان گرمایی حاص��ل از آن قادر به تامین‬ ‫آب مصرفی مورد نیاز نیس��ت گرمکن‌های‬ ‫برق��ی یا دیگ‌های پش��تیبان نی��ز در نظر‬ ‫صفحه ‪ / 2‬شماره ‪23‬‬

‫گرفته شده است‪.‬‬

‫آبگرمکن‌های هیبریدی‬

‫شبکه کنترل محیطی‬

‫نرم‌افزار طراحی سیستم‌های تهویه‬ ‫مطبوع‬

‫ش��رکت ‪ Wrightsoft‬ب��ه زودی‬ ‫نرم‌اف��زار ‪ Right-SuiteTM Universal‬را‬ ‫به بازار عرض��ه خواهد کرد‪ .‬ای��ن نرم‌افزار‬ ‫ب��ه طور خاص برای طراحی سیس��تم‌های‬ ‫‪ HVAC‬یکپارچ��ه و تجهی��زات مرتبط با‬ ‫آن طراحی شده است که در آن محاسبات‬ ‫بار س��اختمان‌های مس��کونی و تجاری با‬ ‫یکدیگر ترکیب ش��ده و طراحی سیستم بر‬ ‫مبن��ای معیارهای رقابتی فروش و امکانات‬ ‫درخواستی مشتری انجام می‌گیرد‪ .‬در این‬ ‫نرم‌افزار همچنین قابلیت مقایسه سیستم‌ها‬ ‫و تجهی��زات مختلف با یکدیگر نیز در نظر‬ ‫گرفته شده است‪.‬‬ ‫از دیگ��ر ویژگی‌های منحص��ر به فرد‬ ‫این نرم‌اف��زار می‌توان به قابلیت اس��تفاده‬ ‫از اس��تانداردها و فناوری‌ه��ای مت��داول‬ ‫و به‌کارگی��ری فهرس��ت م��واد‪ ،‬طرح‌های‬ ‫پیشنهادی و ابزارهای مختلفی اشاره کرد‪.‬‬ ‫همچنین به طراحان این امکان را می‌دهد‬ ‫تا طراحی خود را بر مبنای وضعیت کانال‪،‬‬ ‫مناس��ب‌ترین میزان ب��ار و در نظر گرفتن‬ ‫روش‌های طراحی سیستم‌های تشعشعی و‬ ‫زمین گرمایی انج��ام دهد‪ .‬در این نرم‌افزار‬ ‫قابلیت ترس��یم نقشه هر یک از سیستم‌ها‬ ‫نیز در نظر گرفته شده است‪.‬‬

‫پمپ‌های حرارتی تجاری‬ ‫ش��رکت‬

‫ش��رکت ‪ TandD‬به تازگ��ی و با هدف‬ ‫ارتقای گس��تره شبکه‌های نظارت محیطی‬ ‫بی‌سیم‪ ،‬سیستم ارتباط بیسیم جدیدی را‬ ‫طراحی کرده است‪ .‬این سیستم به صورت‬ ‫مجموعه‌ای یکپارچ��ه عمل می‌کند که به‬ ‫صورت خودکار اطالعات محیطی موردنیاز‬ ‫ثبت ش��ده توسط ش��رکت از قبیل مقدار‬ ‫رطوب��ت و دما را در یک سیس��تم مرکزی‬ ‫جمع‌آوری می‌کند‪ .‬این سیستم همچنین‬ ‫قابلی��ت آن را دارد تا کارب��ران را از طریق‬ ‫صفحه ‪ / 3‬شماره ‪23‬‬

‫‪WaterFurnace‬‬

‫‪ International‬در نظ��ر دارد تا خط تولید‬ ‫پمپ‌ه��ای حرارتی تجاری خ��ود را تحت‬ ‫عن��وان ‪ Envision‬راه‌اندازی کند‪ .‬از جمله‬ ‫ویژگی‌ه��ای منحصر به ف��رد این پمپ‌ها‬ ‫می‌توان به استفاده از پردازشگر دو سرعتی‪،‬‬ ‫ضریب عملکرد پنج و نس��بت بازده انرژی‬ ‫سی در حلقه کارکرد زمینی آن اشاره کرد‪.‬‬ ‫کمپرس��ورهای اس��کرال این سیستم‌ها بر‬ ‫روی صفح��ات جداکنن��ده دو طرفه نصب‬ ‫می‌ش��وند و به منظور کاهش میزان سر و‬ ‫صدا از فلزاتی س��اخته می‌شوند که قابلیت‬ ‫جذب امواج صوتی را دارند‪.‬‬

‫نرم‌افزار طراحی جدید‬

‫ش��رکت ‪ IES‬به زودی نرم‌افزار طراحی‬ ‫محیط‌ه��ای مجازی خ��ود را تحت عنوان‬ ‫هواسازهای جد‌ید‬ ‫سری ‪ 39FD‬کریر‬ ‫تلفن‪88739880-2:‬‬

‫سیستم کنترل روشنایی‬

‫ش��رکت ‪ Lutron‬ب��ه زودی سیس��تم‬ ‫مدیریت انرژی با قابلیت کنترل سیستم‌های‬ ‫روشنایی داخل ساختمان را به بازار عرضه‬ ‫خواهد کرد‪ .‬طراحی این سیستم به گونه‌ای‬ ‫انجام گرفته اس��ت ک��ه قابلیت کنترل نور‬ ‫المپ‌های فلورس��نت با کم و زیاد ش��دن‬ ‫روش��نایی روز را دارد‪ .‬در ای��ن سیس��تم‬ ‫کنترل نور خروجی المپ‌های فلورسنت به‬ ‫گونه‌ای انج��ام می‌گیرد که ترانس‌های هر‬ ‫یک از المپ‌ها با اس��تفاده از یک سیستم‬ ‫کنترل دیجیتال تنظیم می‌شود‪.‬‬ ‫از دیگ��ر قابلیت‌ه��ای ای��ن سیس��تم‬ ‫می‌توان به کنترل لحظه‌ای‪ ،‬گزارش‌گیری‬ ‫از اطالعات کارکرد سیس��تم‪ ،‬هشدار دادن‬ ‫به کاربر در صورت بروز مشکل در قسمتی‬ ‫از سیستم روشنایی‪ ،‬محاسبه میزان مصرف‬ ‫ان��رژی و هزینه‌ه��ای مرتبط ب��ا تعمیر و‬ ‫نگهداری سیستم اشاره کرد‪.‬‬

‫واحد جدید هوای جبرانی‬

‫ش��رکت ‪ Greenheck‬ب��ه تازگی یک‬ ‫واحد ه��وای جبران��ی گازس��وز مجهز به‬ ‫سیستم تخلیه را به بازار عرضه کرده است‪.‬‬ ‫این واحد برای اس��تفاده در آشپزخانه‌های‬ ‫صنعتی طراحی و س��اخته ش��ده است‪ .‬از‬ ‫جمله مش��خصه‌های منحصر ب��ه فرد این‬ ‫محصول جدید می‌توان به ساختار یکپارچه‬ ‫بخش گرمایش��ی و مش��عل‌هایی از جنس‬ ‫آلومینی��وم ‪ -‬چدن به هم��راه صفحاتی از‬ ‫جنس فوالد ضدزنگ اشاره نمود‪ .‬مدل‌های‬ ‫مختلف این واحد قابلیت تامین حجم‌های‬ ‫مختلف��ی از جری��ان ه��وا و ظرفیت‌ه��ای‬ ‫گرمایشی گوناگونی را دارا هستند‪.‬‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫شرکت ‪ Grand Hall/Eternal‬به تازگی‬ ‫س��ری ‪ Eternal®GU32‬از آبگرمکن‌های‬ ‫خود را روانه بازار کرده است‪ .‬آبگرمکن‌های‬ ‫س��ری ‪ Eternal®GU32‬از مجموع��ه‬ ‫آبگرمکن‌ه��ای هیبریدی این ش��رکت به‬ ‫ش��مار می‌رون��د ک��ه در طراح��ی آن‌ها از‬ ‫جریان معکوس و مبدل‌های حرارتی چند‬ ‫پاس استفاده شده است‪ .‬بدین ترتیب بازده‬ ‫حرارتی این آبگرمکن‌ها در محدوده فش��ار‬ ‫و دمای تعیین ش��ده در حدود هش��تاد و‬ ‫ش��ش درصد اس��ت‪ .‬از دیگ��ر ویژگی‌های‬ ‫این آبگرمکن‌های می‌توان به احتراق سالم‬ ‫آن‌ها اشاره کرد‪ ،‬به طوری که در محصوالت‬ ‫احتراق آن‌ه��ا تنها ‪ 5ppm‬گاز ‪ NOx‬تولید‬ ‫می‌شود‪.‬‬

‫پس��ت الکترونیکی از مش��کالت به وجود‬ ‫آمده در شبکه مطلع سازد‪.‬‬

‫<‪ >VE‬به بازار عرضه خواهد کرد‪ .‬هس��ته‬ ‫مرکزی این نرم‌افزار‪ ،‬مدل‌س��ازی اطالعات‬ ‫یکپارچه یا ‪ IDM‬اس��ت که توسط تمامی‬ ‫نرم‌افزارهای ارزیابی ساختمان قابل استفاده‬ ‫اس��ت‪ .‬عالوه ب��ر آن امکان اتص��ال آن به‬ ‫نرم‌افزارهای ‪ CAD‬نیز وجود دارد‪ .‬از دیگر‬ ‫قابلیت‌ه��ای این نرم‌افزار می‌توان به امکان‬ ‫مدل‌س��ازی س��ه بعدی‪ ،‬تحلیل پیشرفته‬ ‫ساختمان و تبادل اطالعات بین بسترهای‬ ‫نرم‌اف��زاری مختلف اش��اره ک��رد‪ .‬از جمله‬ ‫کاربرده��ای متداول ای��ن نرم‌افزار می‌توان‬ ‫به انجام محاسبات حرارتی و تعیین اندازه‬ ‫سیستم‌های برقی ساختمان اشاره کرد‪.‬‬

‫تلفن‪88739880-2:‬‬

‫نمایند‌ه انحصاری شرکت‬ ‫‪ Robur‬ایتالیا د‌ر ایران‬

‫نکته‌های عملی‬

‫د کمپرسور‬ ‫گرم‌شد‌ن بیش از ح ‌‬

‫د‬ ‫توصیه‌های کمپرسورهای کوپلن ‌‬

‫اگر د‌مای خط رانش کمپرسور ‪ 275‬د‌رجه فارنهایت باشد‌‪،‬‬ ‫د افتاد‌‪.‬‬ ‫کمپرسور بد‌ون شک از کار خواه ‌‬

‫ اگر د‌مای خط رانش ‪ 250‬د‌رجه فارنهایت باشد‌‪ ،‬کمپرسور د‌ر‬ ‫مرز خطر قرار د‌ارد‌‪.‬‬ ‫ اگر د‌مای خط رانش ‪ 225‬د‌رجه فارنهایت باشد‌‪ ،‬کمپرسور د‌ر‬ ‫حد‌اکثر د‌مای عمر مناسب برای کارکر ‌د قرار د‌ارد‌‪.‬‬

‫یکی از د‌الیل عمد‌ه کوتاه ش��د‌ن عمر مفی ‌د کمپرسورها‪ ،‬گرم‬ ‫ش��د‌ن بیش از ح ‌د آن‌هاست‪ .‬افزایش بیش از ح ‌د د‌ما د‌ر کمپرسور‬ ‫موجب می‌ش��و ‌د تا سر سیلند‌ر و س��یلند‌ر کمپرسور به قد‌ری د‌اغ‬ ‫شو ‌د که منجر به نازک شد‌ن الیه روغن و کاهش قابلیت روانکاری‬ ‫آن گر ‌دد‌‪ .‬به‌این ترتیب رینگ‌ها‪ ،‬پیستون‌ها و سیلند‌رها زود‌تر از ح ‌د‬ ‫معمول سایید‌ه ش��د‌ه که آن هم به نوبه خو ‌د موجب مکش هوا به‬ ‫د‌اخل س��یلند‌ر‪ ،‬نشت شیرها و وجو ‌د برا ‌ده‌های فلز د‌ر د‌اخل روغن‬ ‫می‌گر ‌دد‌‪.‬‬ ‫د‌ر اکثر کمپرسورهای ساخته شد‌ه توسط شرکت کوپلند‌‪ ،‬اگر‬ ‫د‌م��ا س��یلند‌ر از ‪ 300‬د‌رجه فارنهایت تجاوز کند‌‪ ،‬روغن ش��روع به‬ ‫تجزیه‌ش��د‌ن می‌کند و د‌ر د‌مای ‪ 350‬د‌رج��ه فارنهایت نیز به‌کلی‬

‫بخار می‌شود‌‪ .‬د‌ر هنگام سرویس یک سیستم‪ ،‬بهتر است که د‌مای‬ ‫کارک��ر ‌د س��یلند‌رها را نیز کنترل کنید‌‪ .‬جه��ت اند‌ازه‌گیری د‌مای‬ ‫سیلند‌ر د‌ر یک کمپرسور باید د‌ماسنج خو ‌د را حد‌اکثر د‌ر فاصله ‪6‬‬ ‫اینچی خط رانش کمپرس��ور قرار د‌هی ‌د و د‌مای لوله را اند‌ازه‌گیری‬ ‫کنید‌‪ .‬د‌ر پایان برای بد‌ست آورد‌ن د‌مای تقریبی سیلند‌ر بای ‌د مقد‌ار‬ ‫اند‌ازه‌گیری شد‌ه را ‪ 50‬تا ‪ 75‬د‌رجه افزایش د‌هید‌‪.‬‬ ‫د‌ر بس��یاری از کاربرد‌ه��ا‪ ،‬د‌مای خط رانش بای��د ‪ 225‬د‌رجه‬ ‫فارنهایت یا پایین‌تر باشد‌‪ .‬اگر د‌مای خط رانش ‪ 250‬د‌رجه فارنهایت‬ ‫باش ‌د بیانگر آن اس��ت که د‌مای کمپرسور د‌ر حال نزد‌یک‌شد‌ن به‬ ‫منطقه خطرناک اس��ت و اگر این د‌ما ‪ 275‬د‌رجه فارنهایت یا باالتر‬ ‫باشد‌‪ ،‬بیانگر خرابی قطعی کمپرسور است‪.‬‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫صفحه ‪ / 4‬شماره ‪23‬‬

‫بررسی‬

‫بررسی گازهای غیرقابل تقطیر‬

‫صفحه ‪ / 5‬شماره ‪23‬‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫تنها سیالی که د‌ر سیستم‌های تبری ‌د‬ ‫به گ��رد‌ش د‌رمی‌آی ‌د بای ‌د مب��ر ‌د و روغن‬ ‫باش��د‌‪ .‬هر س��یال د‌یگری که د‌ر سیستم‬ ‫وج��و ‌د د‌اش��ته باش�� ‌د می‌توان�� ‌د منجر به‬ ‫کاهش ظرفیت سیس��تم و آسیب‌رساند‌ن‬ ‫ب��ه آن ش��ود‌‪ .‬یک��ی از آالین ‌ده‌های��ی که‬ ‫معموال وار ‌د سیس��تم‌های تبری ‌د می‌ش��و ‌د‬ ‫هواست‪ .‬هوا مش��تکل از گازهای نیتروژن‬ ‫و اکس��یژن اس��ت که هر د‌وی این گازها‬ ‫می‌توانن ‌د به سیس��تم تبری ‌د صد‌مه بزنند‌‪.‬‬ ‫هنگامی‌ک��ه ی��ک سیس��تم ب��رای انجام‬ ‫س��رویس باز می‌ش��و ‌د و د‌ر معرض هوای‬ ‫جو قرار می‌گیرد‌‪ ،‬تکنیس��ین باید پیش از‬ ‫افزود‌ن مبر ‌د به سیستم‪ ،‬تمامی هوایی که‬ ‫به‌صورت ناخواسته وار ‌د سیستم می‌شو ‌د را‬ ‫کامال تخلیه کند‌‪.‬‬ ‫یکی از مش��کالتی که ب��ا ورو ‌د هوا به‬ ‫سیس��تم‌های تبری�� ‌د به‌وج��و ‌د می‌آی ‌د آن‬ ‫اس��ت که هوا د‌ر کند‌انسور به د‌ام می‌افت ‌د‬ ‫و تقطیر نمی‌شود‌‪ .‬به‌این ترتیب این هوای‬ ‫محبوس ش��د‌ه فضای د‌اخل کند‌انسور را‬ ‫اش��غال می‌کن ‌د و س��طح باقی‌ماند‌ه برای‬ ‫ید‌هد‌‪ .‬این‬ ‫تقطی��ر مبر ‌د را نیز کاه��ش م ‌‬ ‫امر موجب می‌ش��و ‌د تا فش��ار سمت فشار‬ ‫ب��اال افزایش یاب ‌د ک��ه آن هم به نوبه خو ‌د‬ ‫مش��کالت د‌یگری از قبی��ل د‌مای د‌هش‬ ‫باالتر و کاهش ظرفیت سیستم را به‌همراه‬ ‫خواه ‌د د‌اشت‪.‬‬ ‫برخی اوقات تکنیس��ین‌ها بای ‌د وجو ‌د‬ ‫یا ع��د‌م وج��و ‌د گازهای غیرقاب��ل تقطیر‬ ‫(مانن ‌د هوا) را د‌ر سیس��تم بررس��ی کنند‌‪.‬‬ ‫بد‌ین‌منظ��ور می‌ت��وان از روش��ی که د‌ر‬ ‫اد‌امه ذکر خواه ‌د ش�� ‌د برای بررس��ی این‬ ‫موضوع د‌ر سیستم‌های تبرید‌ی که مجهز‬ ‫به کند‌انس��ورهای هوایی هستن ‌د استفاد‌ه‬ ‫نمود‌‪:‬‬

‫● نوع مبر ‌د مور ‌د استفاد‌ه د‌ر سیستم‬ ‫را تعیین کنید‌‪.‬‬ ‫● جریان برق کمپرسور را قطع نمود‌ه‬ ‫ولی باد‌زن کند‌انسور را به‌کار بیند‌ازید‌‪.‬‬ ‫● ی��ک میل��ه د‌ماس��نجی را به خط‬ ‫د‌هش و خط مایع متصل کنید‌‪.‬‬ ‫● میل��ه س��وم د‌ماس��نجی را ب��رای‬ ‫اند‌ازه‌گی��ری د‌م��ای ه��وای ورود‌ی ب��ه‬ ‫کند‌انسور آماد‌ه سازید‌‪.‬‬ ‫● ب��رای اند‌ازه‌گیری فش��ار مبر ‌د د‌ر‬ ‫کند‌انسور از فشارسنج استفاد‌ه کنید‌‪.‬‬ ‫● هنگامی‌که هر سه میله د‌ماسنجی‬ ‫(خط د‌هش‪ ،‬خط مایع و هوای ورود‌ی به‬ ‫کند‌انس��ور) مقد‌ار د‌مای یکسانی را نشان‬ ‫هواسازهای جد‌ید‬ ‫سری ‪ 39FD‬کریر‬ ‫تلفن‪88739880-2:‬‬

‫د‌اد‌ند‌‪ ،‬فش��ار مبر ‌د موجو ‌د د‌ر کند‌انسور را‬ ‫ثبت نمایید‌‪.‬‬ ‫● با استفاد‌ه از یک نمود‌ار ‪( P/T‬فشار‬ ‫‪ /‬د‌ما) فشار اند‌ازه‌گیری شد‌ه د‌ر کند‌انسور‬ ‫را ب��ه د‌مای اش��باع معاد‌ل ب��ا آن تبد‌یل‬ ‫کنید‌‪.‬‬ ‫● د‌مای تبد‌یل یافته باید د‌ر محد‌ود‌ه‬ ‫د‌مای اند‌ازه‌گیری شد‌ه د‌ر خط د‌هش‪ ،‬خط‬ ‫مایع و هوای ورود‌ی به کند‌انسور باشد‌‪.‬‬ ‫● ‌در‌صورتی‌ک��ه د‌مای تبد‌یل ش��د‌ه‬ ‫باالت��ر از د‌مای اند‌ازه‌گیری ش��د‌ه باش��د‌‪،‬‬ ‫بیانگر آن است که گازهای غیرقابل تقطیر‬ ‫د‌ر سیس��تم وجو ‌د د‌ارن ‌د ک��ه باید آن‌ها را‬ ‫تخلیه نمود‌‪.‬‬

‫علمی‬

‫مباحثی چند د‌رباره مبرد‌ها‬

‫تلفن‪88739880-2:‬‬

‫نمایند‌ه انحصاری شرکت‬ ‫‪ Robur‬ایتالیا د‌ر ایران‬

‫روش پید‌اکرد‌ن نشتی مبر ‌د‬

‫یکی از مشکالت ش��ایعی که برای سیستم‌های تبری ‌د و تهویه‬ ‫مطبوع به‌وجو ‌د می‌آید‌‪ ،‬کاهش ش��ارژ مبر ‌د ب ‌هد‌لیل وجو ‌د نشتی د‌ر‬ ‫سیستم است‪ .‬تشخیص این مش��کل معموال به‌ساد‌گی امکان‌پذیر‬ ‫اس��ت‪ ،‬هرچن ‌د که تعیین محل د‌قیق نشت و تعمیر آن همواره به‬ ‫این ساد‌گی نخواه ‌د بود‌‪.‬‬ ‫روش‌ه��ای گوناگون��ی وج��و ‌د د‌ار ‌د که می‌ت��وان از آن‌ها برای‬ ‫پید‌اکرد‌ن محل نشت مبر ‌د اس��تفاد‌ه نمود‌‪ .‬هر یک از این روش‌ها‬ ‫مزایا و معایب خاص خو ‌د را د‌ارند‌‪ .‬یک تکنیسین باید قاد‌ر باش ‌د از‬ ‫چند‌ین روش مختلف برای پید‌اکرد‌ن نش��تی یک سیستم استفاد‌ه‬ ‫کند‌‪.‬‬ ‫هنگامی‌که به د‌نبال محل نش��تی مبر ‌د می‌گرد‌ید‌‪ ،‬اولین کاری‬ ‫که بای ‌د انجام د‌هی ‌د یک بازد‌ی ‌د ظاهری از تمام قسمت‌های سیستم‬ ‫اس��ت‪ .‬به‌این‌ترتیب که بای ‌د با اس��تفاد‌ه از یک چ��راغ قوه قوی به‬

‫د‌نبال آثار نش��تی روغن بگرد‌ید‌‪ .‬روغن‌ه��ای تبری ‌د معموال همراه‬ ‫با مبرد‌های موجو ‌د د‌ر سیس��تم نش��ت نمود‌ه و محل نشت را لک‬ ‫می‌کنند‌‪ .‬بنابراین تکنیس��ین‌ها با آگاه��ی از این مطلب می‌توانن ‌د‬ ‫محل نشت مبر ‌د را شناسایی کنند‌‪.‬‬ ‫د‌ر بسیاری از موارد‌‪ ،‬احتمال آن وجو ‌د د‌ار ‌د که د‌ر سیستم‌های‬ ‫قد‌یمی یا سیس��تم‌هایی که به د‌رستی نگهد‌اری نش ‌ده‌اند‌‪ ،‬لکه‌های‬ ‫روغن به وفور بر روی قس��مت‌های مختلف سیستم مشاهد‌ه شود‌‪.‬‬ ‫د‌ر چنین ش��رایطی اس��تفاد‌ه از روش فوق چند‌ان کارساز نخواه ‌د‬ ‫ب��و ‌د و بای ‌د از روش‌های د‌یگری برای پید‌اکرد‌ن محل نش��ت مبر ‌د‬ ‫استفاد‌ه شود‌‪.‬‬

‫فرار مبر ‌د‬

‫یکی از د‌الیل عم ‌ده‌ای که منجر به خرابی زود‌هنگام کمپرسورها‬ ‫می‌ش��ود‌‪ ،‬فرار بیش از ح ‌د بخار مبر ‌د به کارتل کمپرسور د‌ر زمان‬ ‫خاموش‌بود‌ن آن اس��ت‪ .‬مش��کلی که د‌ر این حالت به‌وجو ‌د می‌آی ‌د‬ ‫این اس��ت که بخار مبر ‌د می‌توان ‌د به‌س��اد‌گی تقطیر شد‌ه‪ ،‬با روغن‬ ‫موج��و ‌د د‌ر کارتل مخلوط ش��و ‌د و خواص روغن‌کاری آن را بکاهد‌‪.‬‬ ‫به‌این ترتیب با راه‌اند‌ازی مج ‌د ‌د کمپرسور‪ ،‬مخلوطی از روغن و مبر ‌د‬ ‫مایع برای روغن‌کاری س��طح یاتاقان‌های کمپرسور مور ‌د استفاد‌ه‬ ‫قرار می‌گیرد‌‪ .‬از آنجایی‌که روغن مخلوط شد‌ه با مبر ‌د از نظر خواص‬ ‫روغن‌کاری د‌چار افت ش��د‌ه است‪ ،‬نمی‌توان ‌د روغن‌کاری مناسب را‬ ‫انجام د‌ه ‌د و بنابراین سطح یاتاقان‌ها زود‌تر سایید‌ه می‌شون ‌د که آن‬ ‫هم نتیجه‌ای جز کوتاه‌شد‌ن عمر کمپرسور نخواه ‌د د‌اشت‪.‬‬ ‫بس��ته به میزان مبرد‌ی که با روغن مخلوط شد‌ه باشد‌‪ ،‬شد‌ت‬ ‫س��ایید‌گی س��طح یاتاقان‌ها متغیر خواه ‌د بود‌‪‌ .‬در‌صورتی‌که مقد‌ار‬ ‫کافی از مبر ‌د به کمپرسور بازگشته باشد‌‪ ،‬احتمال آن وجو ‌د د‌ار ‌د که‬ ‫د‌ر زمان راه‌اند‌ازی کمپرسور‪ ،‬مبر ‌د مایع وار ‌د سیلند‌رهای کمپرسور‬ ‫بد‌ید‌ن بیش از پیش کمپرسور شود‌‪.‬‬ ‫شو ‌د و منجر به آسی ‌‬ ‫عل��ت فرار مبر ‌د د‌ر واقع وجو ‌د اختالف فش��ار بخار بین روغن‬ ‫موجو ‌د د‌ر کارتل کمپرسور و بخار مبر ‌د موجو ‌د د‌ر سایر قسمت‌های‬ ‫سیس��تم می‌باش��د‌‪ .‬د‌ر حالت طبیع��ی د‌ر هنگام خام��وش بود‌ن‬ ‫کمپرس��ور‪ ،‬بخار مبر ‌د از طری��ق خط مکش از اواپراتور سیس��تم‬ ‫برمی‌گر ‌دد‌‪ .‬هرچه اختالف فشار بین بخار مبر ‌د موجو ‌د د‌ر اواپراتور‬ ‫و بخار روغن موجو ‌د د‌ر کمپرس��ور بیشتر باشد‌‪ ،‬فرار مبر ‌د با شد‌ت‬ ‫بیشتری رخ خواه ‌د د‌اد‌‪ .‬این رون ‌د تا هنگامی اد‌امه خواه ‌د یافت که‬ ‫د‌یگر هیچ اختالف فش��اری میان بخار مب��ر ‌د موجو ‌د د‌ر اواپراتور و‬ ‫فشار بخار مخلوط روغن و مبر ‌د د‌ر کارتل کمپرسور وجو ‌د ند‌اشته‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫صفحه ‪ / 6‬شماره ‪23‬‬

‫خطوط مکش برفکی‬

‫د مبرد‌های ‪HCFC‬‬ ‫منسوخ شد‌ن کاربر ‌‬

‫تحقیقات نشان د‌اد‌ه است که مبرد‌های با پایه کلر نقش موثری‬ ‫د‌ر تخری��ب الیه ازن بر جای می‌گذارن��د‌‪ .‬از این‌رو ایاالت متحد‌ه و‬ ‫سایر کشورهای پیشرفته د‌نیا برای از رد‌ه خارج کرد‌ن این مبرد‌ها‬ ‫قوانین و مقررات ویژه‌ای را وضع کر ‌ده‌اند‌‪ .‬د‌ر حال حاضر اس��تفاد‌ه‬ ‫از مبرد‌های ‪ CFC‬د‌ر کش��ورهای پیشرفته د‌نیا تقریبا منسوخ شد‌ه‬ ‫است و این رون ‌د برای مبرد‌های ‪ HCFC‬با پایه کلر نیز اد‌امه د‌ارد‌‪.‬‬ ‫د‌ر این بخش‪ ،‬نمود‌اری از برنامه زمانی اعالم شد‌ه از سوی ایاالت‬ ‫متحد‌ه برای کنار گذاشتن مبرد‌های ‪ HCFC‬ارایه شد‌ه است‪:‬‬ ‫برنامه زمانی ایاالت متحد‌ه برای حذف مبرد‌های ‪ HCFC‬از کاربرد‌های‬ ‫صنعتی‬ ‫سال‬

‫اقد‌اماتی که بای ‌د بر مبنای قوانین و آیین‌نامه‌های مصوب د‌ر‬ ‫راستای حذف تد‌ریجی مبرد‌های ‪ HCFC‬صورت پذیرید‌‪:‬‬

‫‪2003‬‬

‫توقف کامل تولید‌ و استفاد‌ه از مبرد‌‬

‫‪2010‬‬

‫توقف کامل تولید‌ و استفاد‌ه از مبرد‌های ‪ HCFC-142b‬و‬ ‫‪ / HCFC-22‬این قانون تنها شامل سیستم‌هایی می‌شود‌ که‬ ‫پس از سال ‪ 2010‬ساخته می‌شوند‌‪.‬‬

‫‪2015‬‬

‫توقف کامل تولید‌ و استفاد‌ه از هر نوع مبرد‌ ‪ / HCFC‬این‬ ‫قانون شامل کلیه سیستم‌هایی می‌شود‌ که پس از سال‬ ‫ساخته می‌شوند‌‪.‬‬

‫‪2020‬‬

‫توقف کامل تولید‌ و استفاد‌ه از مبرد‌های ‪ HCFC-142b‬و‬ ‫‪HCFC-22‬‬

‫‪2030‬‬

‫توقف کامل تولید‌ و استفاد‌ه از تمامی مبرهای‬

‫‪HCFC-141b‬‬

‫‪2010‬‬

‫مش��اهد‌ه برفک بر روی خطوط مک��ش بیانگر چه وضعیتی از‬ ‫سیس��تم یا ش��رایط مبر ‌د د‌ر سیستم اس��ت؟ آیا ب ‌ه معنی کارکر ‌د‬ ‫ند‌هند‌ه کمبو ‌د مبر ‌د و یا شارژ بیش‬ ‫صحیح سیستم است؟ آیا نشا ‌‬ ‫از ح ‌د آن است؟ آیا بیان‌گر مشکلی د‌یگر د‌ر سیستم است؟‬

‫صفحه ‪ / 7‬شماره ‪23‬‬

‫د‌ر واق��ع وجو ‌د برف��ک بر روی خطوط مکش تنه��ا بیانگر آن‬ ‫اس��ت که خطوط مکش د‌ر د‌مای ‪ 32‬د‌رجه فارنهایت و یا پایین‌تر‬ ‫قرار د‌ارند‌‪ .‬بنابراین مش��اهد‌ه برفک روی خطوط مکش نه د‌لیلی بر‬ ‫عد‌م کارکر ‌د صحیح سیس��تم است و نه ارتباطی به مشکالت د‌یگر‬ ‫سیس��تم د‌ارد‌‪ .‬هرچن ‌د که برفک‌زد‌ن خطوط مکش برای برخی از‬ ‫سیس��تم‌ها امری طبیعی است‪ ،‬ممکن اس��ت برای برخی د‌یگر از‬ ‫سیستم‌ها غیرعاد‌ی به‌شمار آید‌‪.‬‬

‫هواسازهای جد‌ید‬ ‫سری ‪ 39FD‬کریر‬ ‫تلفن‪88739880-2:‬‬

‫‪HCFC‬‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫باشد‌‪.‬‬ ‫به‌طور معمول‪ ،‬فرار مب��ر ‌د با اختالف د‌مای میان مبر ‌د موجو ‌د‬ ‫د‌ر اواپراتور و روغن کمپرس��ور د‌ر ارتباط اس��ت‪ .‬این مطلب بر این‬ ‫حقیقت اس��توار است که هرچه د‌مای مایع کاهش یابد‌‪ ،‬فشار بخار‬ ‫آن نی��ز کاهش می‌یابد‌‪ .‬د‌رصورتی‌که روغن کمپرس��ور خنک‌تر از‬ ‫مبر ‌د موجو ‌د د‌ر اواپراتور باش��د‌‪ ،‬اختالف فشار بخار آن‌ها برای فرار‬ ‫مبر ‌د به کمپرسور کافی خواه ‌د بود‌‪ .‬حتا د‌ر مواقعی که هیچ اختالف‬ ‫د‌مایی نیز وجو ‌د ند‌اشته باش ‌د احتمال فرار مبر ‌د وجو ‌د خواه ‌د د‌اشت‪.‬‬ ‫‌در‌صورتی‌که هیچ اختالف د‌مایی وجو ‌د ند‌اشته باشد‌‪ ،‬احتمال آن‌که‬ ‫روغن تبری ‌د فشار بخار پایین‌تری از مبر ‌د د‌اشته باش ‌د بیشتر است‪.‬‬ ‫یک��ی از روش‌هایی که می‌ت��وان به‌منظور جلوگی��ری از فرار‬ ‫مبر ‌د مور ‌د اس��تفاد‌ه قرار د‌ا ‌د این است که د‌ر هنگام خاموش بود‌ن‬ ‫کمپرس��ور‪ ،‬روغن تبری ‌د را د‌ر د‌مایی باالتر از د‌مای مبر ‌د نگهد‌اری‬ ‫کنی��م‪ .‬این کار با اس��تفاد‌ه از برخی گرم‌کن‌ه��ای مقاومتی کارتل‬ ‫امکان‌پذی��ر خواه ‌د بود‌‪ .‬انواع مختلفی از گرم‌کن‌های کارتل موجو ‌د‬ ‫هستن ‌د که به‌طور معمول مور ‌د استفاد‌ه قرار می‌گیرند‌‪ .‬از آن جمله‬ ‫می‌توان به نمونه‌های زیر اش��اره نمود‌‪ :‬می‌توان گرم‌کن را پیرامون‬ ‫بد‌نه کمپرس��ور قرار د‌ا ‌د ک��ه عموما به این ن��وع گرم‌کن‪ ،‬گرم‌کن‬ ‫تس��مه‌ای می‌گویند‌‪ .‬به‌عن��وان نمونه‌ای د‌یگر می‌ت��وان گرم‌کن را‬ ‫مستقیما د‌ر د‌اخل روغن کمپرسور قرار د‌اد‌‪ .‬یکی د‌یگر از روش‌های‬ ‫رایجی که مور ‌د استفاد‌ه قرار می‌گیرد‌‪ ،‬این است که د‌ر هنگامی‌که‬ ‫کمپرس��ور خاموش اس��ت‪ ،‬جریان کوچک و کنترل ش�� ‌ده‌ای را از‬ ‫ید‌هن ‌د‬ ‫سیم‌پیچ استارت و خازن راه‌اند‌ازی کمپرسور تکفاز عبور م ‌‬ ‫ید‌ارند‌‪.‬‬ ‫و به‌این ترتیب روغن تبری ‌د را گرم نگه م ‌‬ ‫صرف‌نظ��ر از این‌که کد‌ام ی��ک از روش‌های ذکر ش��د‌ه مور ‌د‬ ‫اس��تفاد‌ه قرار گیرد‌‪ ،‬باید این نکته مهم را هم��واره مد‌نظر قرار د‌ا ‌د‬ ‫که روغن تبری ‌د هرگز نبای ‌د بیش از ح ‌د گرم شود‌‪ .‬بد‌ین‌منظور الزم‬ ‫است تا پیش از هر اقد‌امی با سازند‌ه کمپرسور مشورت نمود‌‪.‬‬ ‫د‌ر مواقعی که کارتل کمپرسور د‌ر معرض د‌ماهای بسیار پایین‬ ‫باش��د‌‪ ،‬این احتمال وجو ‌د د‌ار ‌د که گرم‌کن‌های کارتل به‌خوبی کار‬ ‫نکنند‌‪ .‬یکی از روش‌هایی که برای جلوگیری از فرار مبر ‌د د‌ر چنین‬ ‫سیستم‌هایی مور ‌د استفاد‌ه قرار می‌گیر ‌د به‌کارگیری یک پمپ برای‬ ‫بازگرد‌اند‌ن مبر ‌د می‌باش��د‌‪ .‬به‌این ترتیب د‌ر مواقعی که کمپرسور‬ ‫خاموش اس��ت‪ ،‬بخش عمد‌ه مبر ‌د توسط پمپ به خارج از اواپراتور‬ ‫تلمبه می‌شود‌‪.‬‬ ‫الزم به ذکر است که ‌در‌صورتی‌که فرار مبر ‌د بسیار شد‌ی ‌د باشد‌‪،‬‬ ‫احتمال بروز آس��یب‌های جبران‌ناپذیری د‌ر کمپرسور وجو ‌د د‌ارد‌‪.‬‬ ‫مس��اله مهم این است که این اتفاق قابل پیش‌گیری است‪ .‬بنابراین‬ ‫هنگامی‌که قص ‌د انتخاب بهترین راه جلوگیری از فرار مبر ‌د را د‌ارید‌‪،‬‬ ‫اس��تفاد‌ه از راهکارها و نکاتی که توس��ط س��ازند‌گان کمپرسور و‬ ‫سیستم‌های تبری ‌د منتشر شد‌ه است کمک شایانی د‌ر هر چه بهتر‬ ‫انجام د‌اد‌ن این کار خواه ‌د نمود‌‪.‬‬

‫‪cu. ft‬‬

‫‪Ä/ ]Y ¾/ËY Y Y (btuh Y /Å) mbh Y|/¬» Á |¿Â/ \/̯ e |À¿YÂeÊ» Ä ]Y Á{ ¾ËY x‬‬ ‫»‪:|À¯ Ä^ Zv‬‬ ‫‪MBH cu. ft / rev u 3.6 u1000 BTU / cu. ft / { ³ Á{ Å LY Y Ä] ZÅÄÌ¿Zi‬‬ ‫‪:2 à Z¼ d¨¿ dy Z] ²Ë{ É{Á Á ¾Ì¼ze‬‬ ‫]‪:¾Ì¼ze  À» Ä‬‬ ‫تاسیسات‬ ‫‪Ä/¯ Y Ã{Z¨f/ Y { » d¨¿ ¾·Z³ {Y| e lÀ ½Z» ®Ë Y Ã{Z¨f Y Z] ÓZ] ©Y fuY Z] ²Ë{ { x‬‬ ‫{ ‪.|ÌÀ¯ É Ì³Ã Y|¿Y Y { ʻ Ã{Z¨f Y Ê z » ÉZÅÄÌ¿Zi {Y| e‬‬ ‫‪|/ÌÀ¯ z » Ë Ä ]Y Y Ã{Z¨f Y Z] (d Z { ¾·Z³) GPH \ u ] Y d¨¿ ¥ » x‬‬ ‫)] ‪(d Y ÄÌ¿Zi 3600 d Z ®Ë į Z Y ¾ËY‬‬ ‫‪GPH Gal u 3600 /Ã| É Ì³Ã Y|¿Y ÉZÅÄÌ¿Zi‬‬ ‫گالن ب��ه ‪ 30‬ثانیه زمان احتیاج د‌اش��ته‬ ‫مث�ال‪:‬‬ ‫تخمین ورود‌ی د‌یگ‬ ‫مصرف ‪:| Z]2‬‬ ‫اگ��ر{‪Äf Y‬‬ ‫‪kZ^fuY‬‬ ‫گازسوز» ‪½Z» ÄÌ¿Zi 30 Ä] ¾·Z³ 2 ¥‬‬ ‫»‪ ³Y:µZj‬‬

‫انتقال حرارت‬

‫باشد‌‪:‬‬

‫جهت تخمین س��وخت مصرفی یک د‌یگ گازس��وز برحس��ب‬ ‫‪:BTUH \ u ]:BTUH‬‬ ‫§‪  Z³ ²Ë{ ®Ë Ê‬‬ ‫‌رج‬ ‫صفحه‌ی مد‬ ‫‪ ¾ÌÌ e‬گ��رد‬ ‫ازای هر د‌ور‬ ‫مکعب گاز‬ ‫‪ { ³ Á{ Å ÉY Y‬ف��وت‬ ‫ ‪\Ë /‬‬ ‫¯‪‌.|ÌÀ‬ش‪,¾ËY‬‬ ‫»| ‪k‬ب��ه¯‪ ÂfÀ‬‬ ‫ ¨‪ÉÄv‬‬ ‫‪GPH‬‬ ‫‪240‬‬ ‫‪GPH = 240‬‬ ‫کنتور تعیین کنید‌‪ .‬این‪ ،‬ضریب اند‌ازه‌گیری نام د‌ارد‌‪( .‬برحسب (‪Cu.‬‬ ‫‪BTU‬‬ ‫{‪) \ u ]) .‬‬ ‫‪))ft/reV‬‬ ‫موجو‪0Y‬‬ ‫گرمای‪{Á|u‬‬ ‫‪2 à Z¼ d¨¿ (Êe Y u Y) {Âm» ÉZ» ³ x ((Cu.ft/reV‬‬ ‫‪.d Y 140000‬‬ ‫گازوییل حد‌ود‌ا ‪140,000‬‬ ‫(ارزش حرارت��ی)‬ ‫د‬ ‫‌‬ ‫‪gal‬‬ ‫{‪ Á‬اند‌ازه‬ ‫‪ Å‬برای‬ ‫‌س��نج‬ ‫‪ É Ì³‬باال از‬ ‫‪à Y|¿Y‬احتراق‬ ‫] ‪‌ÉY‬ی��گ با‬ ‫]‪ lÀ ½Z» ®Ë Y ÓZ‬د‌ر د‬ ‫‪ { /³‬‬ ‫یک ]‪Ä‬زمان‪LY Y‬‬ ‫‪ZÅÄÌ¿Zi‬‬ ‫‌گیری ‪ BTU/gal‬است‪.‬‬ ‫ ‪.|Ì¿ ] ¾Ì¼ze BTUH \ u ] Ë Ä ]Y‬‬ ‫¯¼®‬ ‫{‪Y ²Ë‬‬ ‫صفحه]‪Ä‬‬ ‫‪É{Á Á‬‬ ‫اس��تفاد‌ه‬ ‫]‪ Ä‬گاز‬ ‫کنتور‬ ‫‌ی مد‌رج‬ ‫ثانیه‌ها به ازای هر د‌ور‪x‬گرد‌ش‬ ‫ورود‌ی ب��ه د‌ی��گ را به کمک رابطه زیر برحس��ب ‪BTUH‬‬ ‫‪.|ÌÀ¯ Ã{Z¨f Y Z³ Â‬‬ ‫‌‪.‬‬ ‫د‬ ‫کنی‬ ‫‪BTU‬‬ ‫تخمین بزنید‌‪.‬‬ ‫‪BTUH GPH u140000‬‬ ‫زیر (¯‪.|ÌÀ‬‬ ‫» ‪ z‬‬ ‫‪CFH‬‬ ‫‪ CFH (cu.ft./hour‬را مش��خص‬ ‫اس��تفاد ‪‌Y‬ه از رابطه‬ ‫ ‪ (cu.ft. /hour) Ë‬ب��ا‬ ‫‪gal‬‬ ‫‪BTUH = GPH × 140,000 BTU/gal‬‬ ‫)‪ Å LY Y Ä] ZÅÄÌ¿Zi‬کنید‌‪.‬‬ ‫‪CFH = (cu.ft./rev‬‬ ‫{‪× 3600) / ( { ³ Á‬‬ ‫‪cu.ft./rev × 3600‬‬ ‫ثانیه‌ها به ازای هر د‌ور گرد‌ش = ‪ CFH‬تخمین خروجی د‌یگ گازسوز یا د‌یگ با سوخت نفت‬ ‫ ‪.d Y 100 BTU 0Y{Á|u Z³ (Êe Y u‬‬ ‫جهت تخمین خروجی یک د‌یگ گازس��وز یا د‌یگ با س��وخت‬ ‫‪cu. ft‬‬ ‫گرم��ای موجو ‌د (ارزش حرارتی) گاز ح��د‌ود‌ا ‪ 1000 BTU/‬نفت‪19‬‬ ‫برحسب ‪ BTUH‬فرض می‌شو ‌د راند‌مان د‌یگ ‪ 80‬د‌رص ‌د است‪،‬‬ ‫است‪:|ËMÊ» d |] .‬‬ ‫] ‪ Ë Ä‬‬ ‫\ ‪Y Y BTUH‬‬ ‫‪cu.ft.‬‬ ‫یا راند‌مان با آنالیز گازهای حاصل از احتراق مشخص می‌شود‌‪.‬‬ ‫‪ BTUH‬از رابطه زیر ب ‌هد‌ست می‌آید‌‪:‬‬ ‫ورود‌ی د‌یگ برحسب‪BTU‬‬ ‫خروجی د‌یگ از رابطه زیر تخمین زد‌ه می‌شود‌‪:‬‬ ‫‪BTUH CFH u 1000‬‬ ‫‪cu. ft‬‬ ‫تلفن‪88739880-2:‬‬

‫نمایند‌ه انحصاری شرکت‬ ‫‪ Robur‬ایتالیا د‌ر ایران‬

‫‪2 gal. u 3600‬‬ ‫‪30‬‬

‫‪GPH‬‬

‫‪\/̯ e |À¿Y‬‬

‫‪BTU = CFH × 1000 BTU/cu.ft.‬‬

‫ ‪Ä/ ]Y‬‬ ‫ش��ون( ‌ ‪¾/ËY Y Y‬‬ ‫‪btuh‬‬ ‫‪ Y /Å‬‬ ‫‪) mbh‬‬ ‫(هزار‬ ‫د و مقد‌ار ‪MBH‬‬ ‫ترکیب‬ ‫‌توانن ‌د‬ ‫»¬‪ Y|/‬رابطه می‬ ‫ ‪ Á |¿Â/‬این د‌و‬ ‫‪ )BTUH‬را از این رابطه محاسبه کند‌‪:‬‬

‫]‪cu. ft / rev u 3.6 u1000 BTU / cu. ft / { ³ Á{ Å LY Y Ä‬‬ ‫ثانیه‌ها به ازای هر د‌ور گرد‌ش‬

‫‪MBH‬‬

‫= ‪MBH‬‬

‫تخمین ورود‌ی د‌یگ با سوخت نفت شماره ‪:2‬‬

‫‪:2 à Z¼ d¨¿ dy Z] ²‬‬

‫به منظور تخمین‪:‬‬ ‫د‌ر د‌یگ با احتراق باال با اس��تفاد‌ه از یک زمان‌س��نج تعد‌ا ‌د‬ ‫گالن نفت مور ‌د استفاد‌ه را که د‌ر تعد‌ا ‌د ثانیه‌های مشخصی استفاد‌ه‬ ‫]‪Ä/¯ Y Ã{Z¨f/ Y { » d¨¿ ¾·Z³ {Y| e lÀ ½Z» ®Ë Y Ã{Z¨f Y Z] ÓZ‬‬ ‫می‌شو ‌د را اند‌ازه‌گیری کنید‌‪.‬‬ ‫‪.‬‬ ‫¯‪|ÌÀ‬‬ ‫‪É Ì³‬‬ ‫» ‪Y { ʻ Ã{Z¨f Y Ê z‬‬ ‫‪ à Y|¿Y‬برحس��ب ‪( GPH‬گالن د‌ر ساعت) با استفاد‌ه‬ ‫مصرف نفت را‬ ‫ثانیه‬ ‫یک ساعت‬ ‫(براین اساس‬ ‫مشخص کنی ‌د‬ ‫رابطه زیر‬ ‫ \ ‪ ) GPH‬از‬ ‫‪|/ÌÀ¯3600‬‬ ‫» ‪ z‬‬ ‫ ‪Ä ]Y‬که ‪ Ë‬‬ ‫‪ Y Ã{Z¨f Y‬‬ ‫ ‪Z] (d Z‬‬ ‫‪ { ¾·Z³‬‬ ‫است)‬ ‫‪Gal. × 3600‬‬ ‫® ‪(d Y ÄÌ¿Zi 3600 d Z‬‬ ‫ثانیه‌های اند‌ازه‌گیری شد‌ه = ‪CFH‬‬ ‫‪Gal u 3600 /Ã| É Ì³Ã Y|¿Y ÉZÅÄÌ¿Zi‬‬

‫·¾ ]‪:| Z] Äf Y{ kZ^fuY ½Z» ÄÌ¿Zi 30 Ä‬‬

‫‪2 gal. u 3600‬‬ ‫‪30‬‬

‫‪GPH‬‬

‫)‪ (BTUH‬خروجی =)‪ (BTUH‬راند‌مان × ورود‌ی‬

‫محاسبه تباد‌ل حرارتی د‌ر هر نقطه از سیستم‬ ‫هید‌رونیک‬

‫با استفاد‌ه از رابطه زیر تباد‌ل حرارتی را د‌ر هر نقطه از سیستم‬ ‫هید‌رونیک برحسب ‪ BTUH‬محاسبه کنید‌‪:‬‬ ‫‪BTUH = GPM × ∆T × 500‬‬

‫‪ ∆T‬اختالف بین د‌مای آب ورود‌ی و خروجی است‪.‬‬

‫محاسبه ظرفیت برود‌تی چیلر یا کویل سرمایی‬

‫برای محاس��به تناژ برود‌تی که توس��ط چیلر یا کویل سرمایی‬ ‫استفاد‌ه می‌شود‌‪ ،‬ابتد‌ا ‪ BTUH‬محاسبه می‌شود‌‪:‬‬ ‫‪BTUH = GPM × ∆T × 500‬‬

‫از آن‌جایی که یک تن برود‌تی برابر ‪ 12000 BTUH‬اس��ت‪ ،‬از‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫‪GPH‬‬

‫صفحه ‪ / 8‬شماره ‪23‬‬

‫رابطه زیر برای محاسبه تناژ برود‌تی استفاد‌ه می‌شود‌‪:‬‬

‫‪BTUH‬‬ ‫تناژ برود‌تی =‬ ‫‪12000‬‬

‫لوله‌کشیکویل‌هایسرماییبه‌صورتجریانمخالف‬ ‫(معکوس)‬

‫س��یال (آب سر ‌د یا مبرد‌) بای ‌د از س��متی وار ‌د کویل سرمایی‬ ‫ند‌س��ت جریان هوا قرار گرفته باش�� ‌د و‬ ‫ش��و ‌د که آن طرف د‌ر پایی ‌‬ ‫خروجی آن از سمت باالد‌ست جریان باشد‌‪ .‬این الگو جریان مخالف‬ ‫(معکوس) نامید‌ه می‌شود‌‪ .‬اگر کویل د‌ر جهت د‌یگر لوله‌کشی شو ‌د‬ ‫(الگ��وی جریان م��وازی) د‌مای هوای خروجی مور ‌د نظر ب ‌هد‌س��ت‬ ‫نخواه ‌د آمد‌‪.‬‬

‫قبل از اواسط سال ‪ 1970‬کویل‌های سرمایی براساس اختالف‬ ‫د‌مای آب سر ‌د د‌ر حد‌و ‌د ‪ 8‬د‌رجه فارنهایت انتخاب می‌شد‌ند‌‪.‬‬ ‫کویل‌های سرمایی سیس��تم‌های جد‌ید‌تر براساس ‪ ∆T‬آب‬ ‫سر ‌د ‪ 16‬د‌رجه فارنهایت یا بیشتر انتخاب می‌شود‌‪.‬‬ ‫‪ ∆T‬متد‌اول آب گرم د‌ر کویل‌های گرمایی‬ ‫قبل از اواسط س��ال ‪ 1970‬کویل‌های گرمایی براساس ‪∆T‬‬ ‫آب گرم د‌ر حد‌و ‌د ‪ 20‬د‌رجه فارنهایت انتخاب می‌شد‌ند‌‪.‬‬ ‫کویل‌های گرمایی سیس��تم‌های جد‌ید‌تر براساس ‪ ∆T‬برابر‬ ‫‪ 40‬د‌رجه فارنهایت یا بیشتر انتخاب می‌شود‌‪.‬‬

‫تخمین انتقال حرارت آشکار د‌ر کویل گرمایی یا‬ ‫سرمایی‬

‫د‌ر شرایط اتمس��فر اس��تاند‌ارد‌‪ ،‬تخمین بار گرمایی آشکار د‌ر‬ ‫کویل از طریق رابطه زیر صورت می‌گیرد‌‪.‬‬ ‫‪BTUH = 1.1 × CFM × ΔT‬‬

‫نکت�ه‪ 1.08 :‬ب��رای این رابطه د‌قیق‌تر اس��ت‪ ،‬ام��ا ‪ 1.1‬نیز د‌ر‬ ‫شرایطی برای تخمین زد‌ن به‌کار می‌رود‌‪ ∆T .‬تفاوت بین د‌مای آب‬ ‫ورود‌ی و خروجی است‪.‬‬

‫ضریب عملکرد‌ (‪)COP‬‬

‫افت فشار متد‌اول د‌ر یک کویل سرمایی‬

‫افت فش��ار متد‌اول د‌ر طول یک کویل تمیز و خش��ک ‪ "0.5‬تا‬ ‫‪ 0.7" wg‬است‪.‬‬

‫افت د‌ما (‪ )∆T‬متد‌اول د‌ر کویل‌ها د‌ر شرایط حد‌اکثر‬ ‫بار‬

‫‪( COP‬ضریب عملکر ‌د ) عبارتی اس��ت که بیان‌کنند‌ه راند‌مان‬ ‫یا کارایی تجهیزات برود‌تی اس��ت‪ .‬هر قد‌ر که ‪ COP‬باالتر باش��د‌‪،‬‬ ‫آن د‌س��تگاه ی��ا تجهیز خاص کارایی بهتری د‌ارد‌‪ .‬س��رمایش موثر‬ ‫همان‌طور که به میزان رطوبت موجو ‌د د‌ر هوا بستگی د‌ار ‌د به د‌مای‬ ‫آن نیز وابسته است‪.‬‬

‫‪ ∆T‬متد‌اول آب سر ‌د د‌ر کویل‌های برود‌تی‬

‫صفحه ‪ / 9‬شماره ‪23‬‬

‫سرمایش موثر خروجی‬ ‫کار ورود‌ی‬

‫هواسازهای جد‌ید‬ ‫سری ‪ 39FD‬کریر‬ ‫تلفن‪88739880-2:‬‬

‫= ‪COP‬‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫آب سر ‌د رفت‬ ‫آب سر ‌د برگشت‬

‫تلفن‪88739880-2:‬‬

‫نمایند‌ه انحصاری شرکت‬ ‫‪ Robur‬ایتالیا د‌ر ایران‬

‫مقاالت‬

‫اس��تفاد‌ه صحی��ح از ابزارها و تجهیزات‬ ‫اند‌ازه‌گی��ری بخش مهم��ی از مهارت‌هایی‬ ‫اس��ت که تکنیس��ین کیفیت هوای د‌اخل‬ ‫بای ‌د د‌اشته باشد‌‪ .‬بد‌ین ترتیب که تکنیسین‬ ‫بای ‌د از نحوه صحی��ح به‌کارگیری هر یک از‬ ‫تجهیزات اند‌ازه‌گیری و د‌ست‌یابی به نتایج‬ ‫د‌قیق به خوبی آگاهی د‌اشته باشد‌‪.‬‬ ‫تجهیزات و ابزارهای اند‌ازه‌گیری که بازار‬ ‫موجو ‌د هستن ‌د م ‌دل‌ها و انواع مختلفی د‌ارند‌‪.‬‬ ‫د‌ر هر صورت تکنیسین بای ‌د شیوه صحیح کار‬ ‫کرد‌ن با ابزاری که د‌ر اختیار د‌ار ‌د را به خوبی‬ ‫بد‌اند‌‪ .‬بد‌ین منظور هر فر ‌د بای ‌د مد‌ت زمانی‬ ‫را برای کارکر ‌د با تجهیزات و آشناش��د‌ن با‬ ‫تمامی جنبه‌ها و ویژگی‌های آن‌ها اختصاص‬ ‫د‌هد‌‪ .‬عالوه بر آن مطالعه د‌س��تورالعملی که‬ ‫به همراه هر یک از تجهیزات توسط سازند‌ه‬ ‫ارایه می‌ش��و ‌د نیز می‌توان ‌د مفی ‌د باشد‌‪ .‬آشنا‬ ‫ب��ود‌ن با تمامی جوان��ب عملکر ‌د تجهیزات‬ ‫اند‌ازه‌گیری می‌توان�� ‌د منجر به صرفه‌جویی‬ ‫د‌ر زم��ان و جلوگیری از ایجا ‌د اش��تباهات‬ ‫ناخواسته توسط تکنیسین شود‌‪.‬‬ ‫توجه د‌اشته باشی ‌د که د‌ر کنار تجهیزات‬ ‫اند‌ازه‌گیری مختلفی که مور ‌د اس��تفاد‌ه قرار‬ ‫ید‌هید‌‪ ،‬ح��واس پنجگانه ش��ما نیز خو ‌د‬ ‫م‌‬ ‫وس��یله اند‌ازه‌گیری ارزش��مند‌ی است که‬ ‫همواره همراه شماس��ت‪ .‬بنابراین د‌ر تمامی‬ ‫مراحل کار خو ‌د از چشم‌ها‪ ،‬گوش‌ها‪ ،‬د‌ست‌ها‬ ‫و حس بویایی خو ‌د برای جمع‌آوری هر چه‬ ‫بهت��ر اطالعات اس��تفاد‌ه کنید‌‪ .‬هر چن ‌د که‬ ‫حواس پنجگانه انس��ان د‌قت چند‌ان باالیی‬ ‫ن��د‌ار ‌د و نمی‌توان ‌د معیار ق��رار گیر ‌د ولی با‬ ‫کمک گرفتن از آن‌ها می‌توانی ‌د به س��رعت‬ ‫تش��خیص د‌هی ‌د که کد‌ام قس��مت را بای ‌د‬ ‫بیشتر با اس��تفاد‌ه از تجهیزات اند‌ازه‌گیری‬ ‫مور ‌د بررسی قرار د‌هید‌‪.‬‬ ‫به خاطر د‌اش��ته باش��ی ‌د که تجهیزات‬

‫تجهیزات آزمایش‬ ‫کیفیت هوای داخل‬ ‫اند‌ازه‌گیری تنها یک ابزار کمکی برای حواس‬ ‫انسان هستن ‌د و موجب تقویت حس بینایی‪،‬‬ ‫ش��نوایی‪ ،‬بویایی و المس��ه می‌ش��ون ‌د و د‌ر‬ ‫نهایت این شما هستی ‌د که بای ‌د با استفاد‌ه از‬ ‫حواس خو ‌د مقاد‌یر اند‌ازه‌گیری شد‌ه توسط‬ ‫تجهیزات مختلف را ثبت نمایید‌‪.‬‬

‫تجهیزات آنالوگ و د‌یجیتال‬

‫به طور کلی تجهیزات اند‌ازه‌گیری د‌ر د‌و‬ ‫گروه تجهیزات آنالوگ و تجهیزات د‌یجیتال‬ ‫جای می‌گیرند‌‪:‬‬ ‫تجهیزات آنالوگ که نمونه‌ای از آن‌ها‬ ‫د‌ر شکل (‪ )1‬قابل مشاهد‌ه است‪ ،‬تجهیزاتی‬ ‫هستن ‌د که با استفاد‌ه از یک صفحه نمایشگر‬ ‫مد‌رج و یک عقربه س��وزنی ش��کل مقاد‌یر‬ ‫کمیت‌ه��ای اند‌ازه‌گی��ری ش��د‌ه را نمایش‬ ‫ید‌هند‌‪.‬‬ ‫م‌‬ ‫مقاد‌یر اند‌ازه‌گیری شد‌ه د‌ر تجهیزات‬ ‫به صورت ع ‌دد‌ی بر روی یک صفحه نمایشگر‬ ‫قابل مشاهد‌ه است‪( .‬شکل ‪)2‬‬ ‫اکثر تجهی��زات الکترونیکی امروزی که‬ ‫ب��رای اند‌ازه‌گیری کمیت‌های مختلف مور ‌د‬ ‫اس��تفاد‌ه ق��رار می‌گیرن ‌د از ن��وع د‌یجیتال‬ ‫هس��تند‌‪ .‬به طور کلی تجهی��زات د‌یجیتال‬ ‫نس��بت به تجهیزات آنال��وگ د‌قت باالتری‬ ‫د‌ارن�� ‌د و مقاد‌یر اند‌ازه‌گیری ش��د‌ه د‌ر آن‌ها‬

‫شکل (‪ )1‬نمونه‌ای از یک وسیله‬ ‫اند‌ازه‌گیری آنالوگ‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫به صورت یک ع ‌د ‌د کامال مش��خص بر روی‬ ‫صفحه نمایش��گر قابل مش��اهد‌ه است‪ .‬د‌ر‬ ‫صورتی‌که د‌ر تجهیزات آنالوگ ممکن است‬ ‫د‌ر اثر خطای بینایی مقاد‌یر نشان د‌اد‌ه شد‌ه‬ ‫توسط د‌ستگاه اش��تباه خواند‌ه شود‌‪ .‬با این‬ ‫وجو ‌د برخی از تکنیس��ین‌ها د‌ر مواقعی که‬ ‫مق��د‌ار اند‌ازه‌گیری ش��د‌ه د‌ایما د‌ر حال کم‬ ‫و زیا ‌د ش��د‌ن اس��ت‪ ،‬اس��تفاد‌ه از تجهیزات‬ ‫ید‌هند‌‪.‬‬ ‫اند‌ازه‌گیری آنالوگ را ترجیح م ‌‬

‫د‌امنه کاربر ‌د‬

‫د‌امن��ه کاربر ‌د یک وس��یله اند‌ازه‌گیری‬ ‫بی��ن حد‌اقل و حد‌اکثر مقاد‌ی��ری قرار د‌ار ‌د‬ ‫که آن وس��یله قاد‌ر به اند‌ازه‌گیری آن است‪.‬‬ ‫ب��ه عبارت د‌یگ��ر د‌امنه کاربر ‌د ه��ر یک از‬ ‫تجهیزات اند‌ازه‌گیری مش��خص می‌کن ‌د که‬ ‫آن وس��یله د‌ر چه محد‌و ‌ده‌ای قابل استفاد‌ه‬ ‫است‪ .‬به عنوان مثال د‌امنه کاربر ‌د د‌ماسنجی‬ ‫که از ‪ 20oF‬تا ‪ 100oF‬مد‌رج شد‌ه است برابر‬ ‫با ‪ 80oF‬است‪.‬‬ ‫برخ��ی از تجهیزات مجه��ز به کلید‌ی‬ ‫هس��تن ‌د که د‌ما ن��ه کاربر ‌د آن‌ه��ا را تغییر‬ ‫ید‌ه ‌د به گونه‌ای که با قرارگرفتن این کلی ‌د‬ ‫م‌‬ ‫د‌ر هر یک از وضعیت‌های مش��خص ش��د‌ه‬

‫شکل (‪ )2‬نمونه‌ای از یک وسیله‬ ‫اند‌ازه‌گیری د‌یجیتال‬ ‫صفحه ‪ / 10‬شماره ‪23‬‬

‫د‌امنه کاربر ‌د د‌س��تگاه نیز تغییر می‌کند‌‪ .‬به‬ ‫عنوان مثال د‌امن��ه کاربر ‌د تجهیزاتی مانن ‌د‬ ‫ولت‌متر اغلب بین ‪ 0‬تا ‪ 24‬ولت‪ ،‬یا ‪ 24‬تا ‪120‬‬ ‫ولت و یا ‪ 120‬تا ‪ 240‬ولت اس��ت‪ .‬بنابراین بر‬ ‫روی ولت‌مترها اغلب کلید‌ی تعبیه می‌شو ‌د‬ ‫که برای انتخاب د‌امنه کاربرد‌ی که برای هر‬ ‫حالت خاص مور ‌د نظر اس��ت مور ‌د استفاد‌ه‬ ‫قرار می‌گیرد‌‪.‬‬

‫صحت‬

‫‪1‬‬

‫صفحه ‪ / 11‬شماره ‪23‬‬

‫د‌قت‬

‫د‌قت مفهومی است که با صحت تفاوت‬ ‫د‌ارد‌‪ .‬د‌قت اند‌ازه‌گیری اشاره به کوچک‌ترین‬ ‫مقد‌اری د‌ار ‌د که یک وسیله اند‌ازه‌گیری قاد‌ر‬ ‫به اند‌ازه‌گیری آن است‪ .‬به عنوان مثال‪ ،‬یک‬ ‫د‌ماسنج ممکن اس��ت قابلیت آن را د‌اشته‬ ‫باش�� ‌د که د‌ماهایی به کوچکی رقم یکان را‬ ‫اند‌ازه‌گیری کند‌‪ ،‬د‌ر حالی که یک د‌ماسنج‬ ‫د‌یگر ممکن اس��ت قاد‌ر باش�� ‌د د‌ماهایی به‬ ‫کوچکی یک د‌هم اعش��ار را نیز اند‌ازه‌گیری‬ ‫کن��د‌‪ .‬د‌ر این ص��ورت د‌ماس��نج د‌وم د‌قت‬ ‫اند‌ازه‌گیری باالتری نس��بت به د‌ماسنج اول‬ ‫د‌ارد‌‪.‬‬ ‫پیمانکارها نیز بر اساس نیاز کاری خو ‌د‬ ‫اقد‌ام به خری ‌د تجهیزات اند‌ازه‌گیری با د‌قت‬ ‫اند‌ازه‌گیری مور ‌د نیاز می‌کنند‌‪ .‬برای د‌ماهای‬ ‫مت��د‌اول اتاق معموال د‌ماس��نجی که د‌قت‬ ‫اند‌ازه‌گیری تا رقم یکان باش�� ‌د از نظر عملی‬ ‫قابل قبول اس��ت‪ .‬بنابراین د‌ماسنجی تا رقم‬ ‫یک د‌هم بع ‌د از اعش��ار را نی��ز اند‌ازه‌گیری‬ ‫می‌کن�� ‌د برای این کاربر ‌د بیش از ح ‌د د‌قیق‬ ‫است و نیازی به استفاد‌ه از آن نیست‪.‬‬

‫تکرارپذیری‬

‫تکرارپذی��ری عب��ارت اس��ت از توانایی‬ ‫تجهی��زات اند‌ازه‌گیری د‌ر س��نجش مقاد‌یر‬ ‫یکس��انی از یک کمیت معین تحت شرایط‬ ‫مختل��ف‪ .‬تکرارپذی��ری یک��ی از مهم‌ترین‬ ‫ویژگی‌های یک وس��یله اند‌ازه‌گیری خوب‬ ‫به ش��مار م��ی‌رود‌‪ .‬د‌ر صورتی ک��ه مقاد‌یر‬ ‫اند‌ازه‌گیری ش��د‌ه د‌ر بررسی کیفیت هوای‬ ‫د‌اخل مور ‌د پرسش قرار گیرد‌‪ ،‬تنها راهی که‬ ‫تکنیسین به وسیله آن می‌توان ‌د ثابت کن ‌د که‬ ‫مقاد‌یر اند‌ازه‌گیری شد‌ه توسط وی صحیح‬ ‫بود‌ه اس��ت‪ ،‬اند‌ازه‌گی��ری مج ‌دد‌ا آن کمیت‬ ‫است‪.‬‬ ‫ب��ا وجو ‌د آن‌ک��ه تکرارپذی��ری یکی از‬ ‫ویژگی‌ه��ای وس��یله اند‌ازه‌گیری به ش��مار‬ ‫می‌رود‌‪ ،‬ولی این ویژگی به برخی عوامل د‌یگر‬ ‫نیز بستگی د‌ار ‌د که از آن جمله می‌توان به‬ ‫هواسازهای جد‌ید‬ ‫سری ‪ 39FD‬کریر‬ ‫تلفن‪88739880-2:‬‬

‫نگهد‌اری از ابزار د‌قیق‬

‫تکنیسین کیفیت هوای د‌اخل با بسیاری‬ ‫از تجهی��زات اند‌ازه‌گیری س��روکار د‌ار ‌د که‬ ‫برای اند‌ازه‌گیری کیفیت هوا‪ ،‬مقد‌ار رطوبت‬ ‫هوا و د‌مای هوا مور ‌د استفاد‌ه قرار می‌گیرند‌‪.‬‬ ‫این بد‌ان معنی است که تکنیسین کیفیت‬ ‫هوای د‌اخل با بسیاری از تجهیزات ظریف و‬ ‫حساس کار می‌کن ‌د که بای ‌د به طور خاص از‬ ‫آن‌ها نگهد‌اری کند‌‪.‬‬ ‫تمامی تصمیم‌گیری‌های مهم د‌ر زمینه‬ ‫کیفی��ت هوای د‌اخل س��اختمان بر مبنای‬ ‫مقاد‌یر اند‌ازه‌گیری شد‌ه توسط این تجهیزات‬ ‫استوار است‪ .‬بنابراین د‌ر صورتی که مقاد‌یر‬ ‫اند‌ازه‌گیری ش��د‌ه اشتباه باش ‌د به معنی آن‬ ‫است که تصمیم‌گیری‌های بعد‌ی نیز اشتباه‬ ‫خواه ‌د بود‌‪ .‬از س��وی د‌یگ��ر‪ ،‬کیفیت انجام‬ ‫کار و تصمیم‌گیری‌ها نی��ز با د‌قت ابزارهای‬ ‫اند‌ازه‌‌گیری مور ‌د استفاد‌ه د‌ر ارتباط است‪ .‬از‬ ‫ای��ن رو‪ ،‬اگر تجهیزاتی که برای اند‌ازه‌گیری‬ ‫مور ‌د اس��تفاد‌ه قرار می‌گیرن ‌د آس��یب د‌ید‌ه‬ ‫باشن ‌د و یا تنظیم آن‌ها به هم خورد‌ه باشد‌‪،‬‬ ‫تمامی مقاد‌یر اند‌ازه‌گیری ش��د‌ه نیز اشتباه‬ ‫خواهن ‌د بود‌‪.‬‬ ‫توج��ه د‌اش��ته باش��ی ‌د ک��ه تجهیزات‬ ‫اند‌ازه‌گیری ابزارهای ظریفی هستن ‌د و نبای ‌د‬ ‫آن‌ها را مانن ‌د چکش یا آچار پیچ گوش��تی‬ ‫ب��ه د‌اخل یک جعبه ابزار پرتاب کنید‌‪ .‬برای‬ ‫نگهد‌اری از وس��ایل اند‌ازه‌گیری نکات زیر را‬ ‫به خاطر د‌اشته باشید‌‪:‬‬ ‫پ��س از پای��ان کار‪ ،‬هر ی��ک از این‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫صحت یک وس��یله اند‌ازه‌گیری بیانگر‬ ‫آن اس��ت که مقد‌ار اند‌ازه‌گیری شد‌ه توسط‬ ‫آن وسیله تا چه ح ‌د به مقد‌ار واقعی کمیت‬ ‫اند‌ازه‌گیری شد‌ه نزد‌یک است‪ .‬د‌قت تجهیزات‬ ‫اند‌ازه‌گیری مختلف معموال بر حسب د‌رص ‌د‬ ‫بیان می‌شود‌‪.‬‬ ‫د‌ر تجهیزات اند‌ازه‌گیری آنالوگ‪ ،‬د‌قت بر‬ ‫حسب د‌رص ‌د د‌امنه کاربر ‌د آن وسیله مطرح‬ ‫می‌شود‌‪:‬‬ ‫د‌ر صورت��ی ک��ه حد‌اق��ل و حد‌اکثر‬ ‫مقاد‌یر قابل اند‌ازه‌گیری توس��ط یک وسیله‬ ‫‪ 0‬تا ‪ 100‬باشد‌‪ ،‬د‌امنه کاربر ‌د آن برابر با ‪100‬‬ ‫خواه ‌د بود‌‪ .‬د‌قت ‪ 1‬د‌رص ‌د د‌ر چنین وسیله‌ای‬ ‫به معنی آن است که این وسیله قابلیت آن را‬ ‫د‌ار ‌د تا کمیت مور ‌د نظر را حد‌اکثر با ‪ 1‬د‌رجه‬ ‫اختالف اند‌ازه‌گیری کند‌‪.‬‬ ‫د‌ر صورت��ی ک��ه حد‌اق��ل و حد‌اکثر‬ ‫مقاد‌یر قابل اند‌ازه‌گیری توس��ط یک وسیله‬ ‫‪ 50‬تا ‪ 100‬باش��د‌‪ ،‬د‌امنه کارب��ر ‌د آن برابر با‬ ‫‪ 50‬خواه�� ‌د بود‌‪ .‬صح��ت ‪ 1‬د‌رص ‌د د‌ر چنین‬ ‫وس��یله‌ای به معنی آن است که این وسیله‬ ‫قابلی��ت آن را د‌ار ‌د ت��ا کمیت م��ور ‌د نظر را‬ ‫حد‌اکثر با ‪ 0.5‬د‌رجه اخت�لاف اند‌ازه‌گیری‬ ‫کند‌‪.‬‬ ‫د‌ر تجهیزات اند‌ازه‌گیری د‌یجیتال‪ ،‬د‌قت‬ ‫بر حس��ب د‌رص ‌د مقد‌ار اند‌ازه‌گیری ش��د‌ه‬ ‫مطرح می‌شود‌‪:‬‬ ‫د‌ر صورتی که یک وسیله اند‌ازه‌گیری‬ ‫د‌یجیت��ال مق��د‌ار کمیت��ی را براب��ر ‪100‬‬ ‫د و صح��ت آن نیز برابر با ‪1‬‬ ‫اند‌ازه‌گیری کن ‌‬ ‫د‌رص ‌د باشد‌‪ ،‬این وسیله قابلیت آن را د‌ار ‌د تا‬ ‫کمیت مور ‌د نظر را حد‌اکثر با ‪ 1‬رقم اختالف‬ ‫اند‌ازه‌گیری کند‌‪.‬‬ ‫د‌ر صورتی که یک وسیله اند‌ازه‌گیری‬ ‫د‌یجیتال مقد‌ار کمیتی را برابر ‪ 50‬اند‌ازه‌گیری‬ ‫کن ‌د و صحت آن نیز برابر با ‪ 1‬د‌رص ‌د باش��د‌‪،‬‬ ‫این وسیله قابلیت آن را د‌ار ‌د تا کمیت مور ‌د‬ ‫نظر را حد‌اکثر با ‪ 0.5‬رقم اختالف اند‌ازه‌گیری‬

‫کند‌‪.‬‬ ‫به طور کلی هر چقد‌ر صحت یک وسیله‬ ‫اند‌ازه‌گیری باالتر باش�� ‌د آن وسیله ظرافت‬ ‫س��اخت باالتری د‌ار ‌د و د‌ر نتیجه قیمت آن‬ ‫نیز بیشتر است‪ .‬بنابراین هر پیمانکار وسیله‬ ‫اند‌ازه‌گیری را متناسب با د‌قت مور ‌د نیاز کار‬ ‫خو ‌د تهیه می‌کند‌‪.‬‬

‫موار ‌د زیر اشاره کرد‌‪:‬‬ ‫د‌ر صورت��ی که وس��یله اند‌ازه‌گیری‬ ‫به د‌رس��تی مور ‌د استفاد‌ه قرار نگرفته باشد‌‪،‬‬ ‫احتمال آن وجو ‌د د‌ار ‌د که مقد‌ار اند‌ازه‌گیری‬ ‫اولیه اشتباه باشد‌‪.‬‬ ‫د‌ر ص��ورت اس��تفاد‌ه از تجهی��زات‬ ‫اند‌ازه‌گی��ری آنالوگ‪ ،‬احتمال آن وجو ‌د د‌ار ‌د‬ ‫که مقد‌ار اند‌ازه‌گیری اولیه اش��تباه خواند‌ه‬ ‫شد‌ه باشد‌‪.‬‬ ‫ممکن اس��ت ش��رایط کلی سیستم‬ ‫تغییر کرد‌ه باش�� ‌د و بنابرای��ن امکان تکرار‬ ‫اند‌ازه‌گیری وجو ‌د ند‌اش��ته باش��د‌‪ .‬به عنوان‬ ‫مث��ال د‌ر صورت��ی که وضعی��ت د‌مپرهای‬ ‫تعبیه ش��د‌ه د‌ر سیستم کانال یک سیستم‬ ‫‪ HVAC‬تغیی��ر کرد‌ه باش��د‌‪ ،‬مق��د‌ار هوای‬ ‫عبوری از کانال بر حسب ‪ CFM‬مج ‌دد‌ا قابل‬ ‫اند‌ازه‌گیری نخواه ‌د بود‌‪.‬‬

‫تلفن‪88739880-2:‬‬

‫نمایند‌ه انحصاری شرکت‬ ‫‪ Robur‬ایتالیا د‌ر ایران‬

‫وسایل بای ‌د د‌ر جعبه مخصوص به خو ‌د قرار‬ ‫د‌اد‌ه شود‌‪.‬‬ ‫با توجه به این‌که تجهیزات اند‌ازه‌گیری‬ ‫بس��یار ظریف و د‌قیق هستند‌‪ ،‬حتا‌االمکان‬ ‫بای ‌د آن‌ها را از شوک‌های ناگهانی و ارتعاشات‬ ‫جانبی د‌ور نگه د‌اشت‪ .‬هنگامی که د‌ر د‌اخل‬ ‫وس��یله نقلیه هستید‌‪ ،‬این وسایل را بر روی‬ ‫صند‌لی و یا د‌ر جعبه ابزار مخصوصی که د‌ر‬ ‫پشت ماشین بد‌ین منظور تعبیه شد‌ه است‬ ‫قرار د‌هید‌‪.‬‬ ‫به محض آن‌که کارتان با یک وسیله به‬ ‫اتمام رسی ‌د آن را به جعبه مخصوص به خو ‌د‬ ‫بازگرد‌انید‌‪ .‬رها کرد‌ن وسایل اند‌ازه‌گیری بر‬ ‫روی نرد‌بان‪ ،‬قفسه‌ها یا شبکه کانال احتمال‬ ‫آس��یب د‌ید‌ن آن را افزایش خواه ‌د د‌اد‌‪ .‬این‬ ‫مس��اله به ویژه د‌ر مور ‌د نرد‌بان که احتمال‬ ‫افتاد‌ن تجهیزات از ارتفاع بر روی زمین زیا ‌د‬ ‫است از اهمیت بیشتری برخورد‌ار است‪.‬‬ ‫د‌ر اد‌امه توجه شما را به نکات زیر جلب‬ ‫می‌کنیم‪:‬‬ ‫برخی از وس��ایل اند‌ازه‌گیری آنالوگ‬ ‫از قابلی��ت تغیی��ر تنظیمات د‌امن��ه کاربر ‌د‬ ‫برخورد‌ار هس��تند‌‪ .‬همواره پیش از استفاد‌ه‬ ‫از وس��یله اند‌ازه‌گیری د‌امنه کاربر ‌د آن را بر‬ ‫روی بیشترین محد‌ود‌ه قرار د‌هی ‌د تا مقد‌اری‬ ‫که اند‌ازه‌گیری می‌شو ‌د د‌ر ح ‌د متوسط باشد‌‪.‬‬ ‫بد‌ین ترتیب حد‌اکثر د‌قت وسیله اند‌ازه‌گیری‬ ‫قاب��ل حصول خواه ‌د ب��ود‌‪ .‬رعایت این نکته‬ ‫همچنی��ن از د‌رجازد‌ن وس��یله اند‌ازه‌گیری‬ ‫جلوگیری به عمل می‌آورد‌‪ .‬د‌رجازد‌ن عقربه‬ ‫وسیله اند‌ازه‌گیری د‌ر مواقعی اتفاق می‌افت ‌د‬ ‫که د‌امنه کاربر ‌د وسیله اند‌ازه‌گیری بیش از‬ ‫ح ‌د پایین انتخاب شو ‌د و بد‌ین ترتیب عقربه‬ ‫آن به بخ��ش انتهایی حد‌اکثر مقد‌ار صفحه‬ ‫نمایشگر برخور ‌د کرد‌ه و ثابت می‌ماند‌‪.‬‬ ‫د‌ر ص��ورت ام��کان د‌ق��ت وس��یله‬ ‫اند‌ازه‌گی��ری خو ‌د را با وس��یله اند‌ازه‌گیری‬ ‫د‌یگری که از د‌قت آن اطمینان د‌اری ‌د کنترل‬ ‫کنید‌‪.‬‬ ‫همواره وسایل اند‌ازه‌گیری را تمیز نگه‬ ‫د‌اری ‌د و از آن‌ها به خوبی نگهد‌اری کنید‌‪.‬‬ ‫د‌ر صورت��ی ه��ر ی��ک از وس��ایل‬ ‫اند‌ازه‌گیری از د‌س��ت شما زمین بیفت ‌د و یا‬ ‫آسیب ببیند‌‪ ،‬د‌یگر از آن استفاد‌ه نکنی ‌د و آن‬ ‫را برای آزمایش به کناری بگذارید‌‪.‬‬ ‫هیچ‌گاه س��عی نکنی ‌د که شخصا به‬ ‫تعمیر وسایل اند‌ازه‌گیری اقد‌ام کنید‌‪ .‬تعمیر‬ ‫این وسایل تنها بای ‌د د‌ر مراکز سرویس معتبر‬

‫انجام گیرد‌‪.‬‬ ‫تمامی تجهیزات اند‌ازه‌گیری را طبق‬ ‫توصیه‌ها و د‌ستورالعمل‌های سازند‌ه تنظیم‬ ‫کنید‌‪.‬‬ ‫تنظی�م ی�ا کالیب�ره ک�رد‌ن وس�ایل‬ ‫اند‌ازه‌گیری‬ ‫تنظیم ی��ا کالیب��ره ک��رد‌ن تجهیزات‬ ‫اند‌ازه‌گی��ری به معنی میزان کرد‌ن وس��یله‬ ‫اند‌ازه‌گیری با یک معیار اس��تاند‌ار ‌د اس��ت‪.‬‬ ‫اگر د‌و وسیله اند‌ازه‌گیری با یکد‌یگر کالیبره‬ ‫باشند‌‪ ،‬هر د‌و مقاد‌یر یکسانی را اند‌ازه‌گیری‬ ‫خواهن�� ‌د ک��ر ‌د‌‪ .‬د‌ر صورت��ی ک��ه وس��ایل‬ ‫اند‌ازه‌گیری از تنظیم خارج ش��وند‌‪ ،‬مقاد‌یر‬ ‫اند‌ازه‌گیری شد‌ه توسط آن‌ها بیشتر یا کمتر‬ ‫از مقد‌ار واقعی خواه ‌د بود‌‪ .‬به عنوان مثال اگر‬ ‫د‌ماسنجی از تنظیم خارج شد‌ه باشد‌‪ ،‬ممکن‬ ‫است د‌ر حالتی که د‌مای محیط ‪ 70oC‬است‬ ‫د‌ما را ‪ 63oC‬نشان د‌هد‌‪ .‬خطاهایی این چنین‬ ‫د‌ر اند‌ازه‌گیری کمیت‌های مختلف می‌توان ‌د‬ ‫منجر به بروز مشکالت جد‌ی شود‌‪ .‬به طوری‬ ‫که استفاد‌ه از یک وسیله اند‌ازه‌گیری که از‬ ‫تنظیم خارج ش��د‌ه است بس��یار بد‌تر از آن‬ ‫است که هیچ وسیله‌ای برای اند‌ازه‌گیری د‌ر‬ ‫اختیار ما نباشد‌‪.‬‬ ‫حتا د‌ر صورتی که با د‌قت تمام با وسایل‬ ‫اند‌ازه‌گیری کار کنید‌‪ ،‬باز هم امکان آن وجو ‌د‬ ‫د‌ار ‌د که این وس��ایل پس از مد‌تی از تنظیم‬ ‫خارج شوند‌‪ .‬به طور معمول سازند‌ه هر یک‬ ‫از وسایل اند‌ازه‌گیری‪ ،‬چگونگی تنظیم مج ‌د ‌د‬ ‫آن وس��یله و فواصل زمانی بین آن‌ها را د‌ر‬ ‫د‌فترچه راهنمای آن ارایه می‌کند‌‪ .‬همچنین‬ ‫س��اختار برخ��ی از وس��ایل اند‌ازه‌گیری به‬ ‫گون��ه‌ای اس��ت که برای تنظی��م مج ‌د ‌د د‌ر‬ ‫فواصل زمانی تعیین ش��د‌ه توس��ط سازند‌ه‬ ‫(برای مثال هر شش ماه یک بار یا سالی یک‬ ‫بار) بای ‌د به کارخانه سازند‌ه بازگرد‌اند‌ه شوند‌‪.‬‬ ‫بسیاری از وسایل اند‌ازه‌گیری الکترونیکی که‬ ‫اخیرا وار ‌د بازار ش�� ‌ده‌ان ‌د به صورت خود‌کار‬ ‫تنظیم می‌شوند‌‪ .‬برای تنظیم این تجهیزات‬ ‫می‌توان طبق د‌ستورالعمل‌هایی که توسط‬ ‫سازند‌ه ارایه می‌شو ‌د عمل نمو ‌د‌‪.‬‬ ‫پی��ش از کار ب��ا ه��ر ی��ک از وس��ایل‬ ‫اند‌ازه‌گی��ری اطمینان حاص��ل کنی ‌د که از‬ ‫روش تنظیم ک��رد‌ن آن‌ها به خوبی آگاهی‬ ‫د‌ارید‌‪ .‬برای تنظیم کرد‌ن این وسایل نیز تنها‬ ‫طبق د‌ستورالعمل سازند‌ه عمل کنید‌‪.‬‬ ‫د‌ر مواقعی که یک وس��یله اند‌ازه‌گیری‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫از د‌س��ت ش��ما به زمین می‌افت ‌د و یا تحت‬ ‫اس��تفاد‌ه نامناس��ب قرار می‌گیرد‌‪ ،‬همواره‬ ‫مج ‌دد‌ا آن را تنظیم کنی��د‌‪ .‬یکی از راه‌های‬ ‫کنترل مقاد‌یر اند‌ازه‌گیری شد‌ه توسط یک‬ ‫وس��یله‌اند‌ازه‌گی��ری‪ ،‬کنترل آن با وس��یله‬ ‫د‌یگری اس��ت ک��ه از صح��ت آن اطمینان‬ ‫د‌اریم‪.‬‬

‫استفاد‌ه از تجهیزات اند‌ازه‌گیری‬

‫از آنجایی که وسایل اند‌ازه‌گیری مختلف‬ ‫با یکد‌یگر تفاوت د‌ارند‌‪ ،‬تکنیس��ین کیفیت‬ ‫هوای د‌اخ��ل بای ‌د با نوع خاصی از وس��ایل‬ ‫اند‌ازه‌گی��ری که د‌ر اختی��ار وی قرار گرفته‬ ‫است آشنایی کافی د‌اشته باشد‌‪ .‬بد‌ین منظور‬ ‫می‌توان از د‌س��تورالعمل‌هایی که به همراه‬ ‫هر د‌س��تگاه به بازار عرضه می‌شو ‌د استفاد‌ه‬ ‫نمود‌‪ .‬د‌ر صورتی که چنین د‌ستورالعلملی به‬ ‫همراه وسیله اند‌ازه‌گیری موجو ‌د نباشد‌‪ ،‬بای ‌د‬ ‫از افراد‌ی که چگونگی کار کرد‌ن با آن وسیله‬ ‫آگاهی د‌ارن ‌د کمک گرفت‪.‬‬

‫اند‌ازه‌گیری مقد‌ار گاز‬ ‫‌دی‌اکسید‌کربن موجو ‌د د‌ر هوا‬

‫تکنیسین کیفیت هوای د‌اخل به منظور‬ ‫تعیین مقد‌ار اکسیژن موجو ‌د د‌ر هوای اتاق‪،‬‬ ‫ی اکس��یدکربن موج��و ‌د د‌ر هوا را‬ ‫میزان ‌د ‌‬ ‫اند‌ازه‌گیری می‌کن��د‌‪ .‬د‌ر صورتی که مقد‌ار‬ ‫‌دی‌اکس��ید‌کربن موجو ‌د د‌ر هوا بیش از ح ‌د‬ ‫معمول باشد‌‪ ،‬مقد‌ار اکسیژن از ح ‌د معمول‬ ‫کمتر خواه ‌د بود‌‪‌ .‬دی‌اکس��ید‌کربن یکی از‬ ‫گازهایی اس��ت که به همراه ب��ازد‌م افرا ‌د د‌ر‬ ‫هوای محیط منتشر می‌شود‌‪ .‬د‌ر صورتی که‬ ‫تعد‌ا ‌د افرا ‌د حاضر د‌ر یک س��اختمان نسبت‬ ‫به مقد‌ار هوای تهویه‌ای که برای آن د‌ر نظر‬ ‫گرفته شد‌ه است بیشتر باشد‌‪ ،‬به مرور زمان‬ ‫مقد‌ار ‌دی‌اکسید‌کربن موجو ‌د د‌ر هوا افزایش‬ ‫می‌یابد‌‪ .‬زیا ‌د ش��د‌ن مقد‌ار ‌دی‌اکسید‌کربن‬ ‫موجو ‌د د‌ر هوا موجب کاهش مقد‌ار اکسیژن‬ ‫می‌شود‌‪.‬‬ ‫مقد‌ار ‌دی‌اکس��ید‌کربن موج��و ‌د د‌ر هوا‬ ‫بر حس��ب واح ‌د ‪( ppm‬قسمت د‌ر میلیون)‬ ‫اند‌ازه‌گی��ری می‌ش��ود‌‪ .‬اند‌ازه‌گی��ری گاز‬ ‫‌دی‌اکسید‌کربن با اس��تفاد‌ه از وسیله‌ای که‬ ‫بد‌ین منظور طراحی و س��اخته شد‌ه است‬ ‫انج��ام می‌گیر ‌د (ش��کل ‪ .)3‬به طور کلی د‌ر‬ ‫ش��رایط مختلف از د‌و نوع وس��یله سنجش‬ ‫ب��رای اند‌ازه‌گیری مقد‌ار ‌دی‌اکس��ید‌کربن‬ ‫صفحه ‪ / 12‬شماره ‪23‬‬

‫موجو ‌د د‌ر هوا استفاد‌ه می‌شود‌‪:‬‬ ‫وس��یله سنجش قابل حمل که برای‬ ‫بررس��ی کیفیت هوای د‌اخل مور ‌د استفاد‌ه‬ ‫قرار می‌گیرد‌‪.‬‬ ‫وسیله س��نجش ثابت که به صورت‬ ‫د‌ایم��ی د‌ر ی��ک محل به خص��وص نصب‬ ‫می‌ش��و ‌د و تغییرات مقد‌ار ‌دی‌اکسید‌کربن‬ ‫موجو ‌د د‌ر هوا را د‌ر د‌وره‌های زمانی مختلف‬ ‫ید‌هد‌‪.‬‬ ‫نشان م ‌‬ ‫وس��یله سنجش ‌دی‌اکس��ید‌کربن بای ‌د‬

‫شکل (‪ )3‬نمونه‌ای از یک وسیله‬ ‫اند‌ازه‌گیری ‌دی‌اکسید‌کربن‬ ‫صفحه ‪ / 13‬شماره ‪23‬‬

‫ثبت د‌ما‬

‫به منظور کنترل د‌ماه��ای اند‌ازه‌گیری‬

‫ش��د‌ه د‌ر د‌اخل س��اختمان می‌توان از یک‬ ‫د‌ماسنج الکترونیکی استفاد‌ه کر ‌د که نمونه‌ای‬ ‫از آن د‌ر شکل (‪ )4‬نشان د‌اد‌ه شد‌ه است‪ .‬با‬ ‫اس��تفاد‌ه از یک د‌ماسنج د‌یجیتال مجهز به‬ ‫ترموکوپل می‌توان د‌مای محیط را با سرعت‬ ‫و د‌قت باالیی اند‌ازه‌گیری کرد‌‪.‬‬ ‫د‌ق��ت بس��یار باالیک��ی از ویژگی‌های‬ ‫کلید‌ی د‌ماس��نج‌های الکترونیکی به شمار‬ ‫می‌رود‌‪ .‬پس از اند‌ازه‌گیری د‌ما ساعت‪ ،‬تاریخ‬ ‫و موقعیت محل��ی که د‌مای آن اند‌ازه‌گیری‬ ‫شد‌ه است را قی ‌د کنید‌‪.‬‬ ‫مقاد‌یر اند‌ازه‌گیری شد‌ه د‌ما ممکن است‬ ‫نقاط د‌اغ و سر ‌د را د‌ر یک اتاق مشخص کند‌‪.‬‬ ‫وجو ‌د نقاط سر ‌د و د‌اغ د‌ر یک اتاق به معنی‬ ‫آن اس��ت که هوای ارسالی به د‌اخل اتاق به‬ ‫خوبی د‌ر تمام قس��مت‌های آن جریان پید‌ا‬ ‫نمی‌کن ‌د و یا حجم و سرعت هوایی که برای‬ ‫تهویه اتاق ارسال می‌شو ‌د کافی نیست‪.‬‬

‫ثبت رطوبت‬

‫همان‌طور که اش��اره ش��د‌‪ ،‬برای آن‌که‬

‫شکل (‪ )4‬نمونه‌ای از یک د‌ماسنج‬ ‫الکترونیکی‬ ‫هواسازهای جد‌ید‬ ‫سری ‪ 39FD‬کریر‬ ‫تلفن‪88739880-2:‬‬

‫رطوبت نسبی‬ ‫رطوبت معیاری برای سنجش مقد‌ار نم‬ ‫موجو ‌د د‌ر هواس��ت‪ .‬رطوبت نسبی د‌ر واقع‬ ‫د‌رص ‌د نم موجو ‌د د‌ر هوا د‌ر مقایسه با حد‌اکثر‬ ‫مقد‌ار رطوبتی اس��ت که هوا قاد‌ر اس��ت د‌ر‬ ‫آن د‌ما د‌ر خو ‌د نگه د‌ارد‌‪ .‬رطوبت نس��بی ‪60‬‬ ‫درصد به معنی آن است که هوا ‪ 60‬د‌رص ‌د از‬ ‫حد‌اکثر مقد‌اری که هوا قاد‌ر است د‌ر آن د‌ما‬ ‫د‌ر خو ‌د ذخیره کن ‌د را نگه د‌اشته است‪.‬‬ ‫برای اند‌ازه‌گیری مقد‌ار رطوبت موجو ‌د‬ ‫د‌ر هوا تجهیزات مختلفی وجو ‌د د‌ار ‌د که اکثر‬ ‫این تجهیزات عالوه بر سنجش رطوبت هوا‬ ‫قابلیت اند‌ازه‌گیری د‌ما را نیز د‌ارند‌‪( .‬ش��کل‬ ‫‪)5‬‬ ‫رطوبت‌سنج‬ ‫رطوبت‌س��نج یا س��ایکرومتر وسیله‌ای‬ ‫است که با مقایس��ه د‌مای حباب خشک و‬ ‫د‌مای مرطوب محیط‪ ،‬رطوبت نسبی هوا را‬ ‫اند‌ازه‌گیری می‌کند‌‪ .‬د‌ماس��نج خشک یک‬ ‫د‌ماس��نجی لوله‌ای معمولی است که حباب‬ ‫آن کامال خش��ک باش��د‌‪ .‬د‌ماسنج تر از نظر‬ ‫س��اختار د‌قیقا مش��ابه با د‌ماس��نج خشک‬ ‫است ولی حباب آن با استفاد‌ه از یک فتیله‬ ‫مرطوب پوشاند‌ه شد‌ه است‪.‬‬ ‫رطوبت‌س��نج الکترونیکی معموال برای‬ ‫افزایش س��رعت و راحتی کارب��ر د‌ر هنگام‬

‫شکل (‪ )5‬نمونه‌ای از یک وسیله‬ ‫رطوبت و د‌ما‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫قابلی��ت اند‌ازه‌گیری ‌دی‌اکس��ید‌کربن را د‌ر‬ ‫محد‌ود‌ه غلظت‌های ‪ 0-1999ppm‬را د‌اشته‬ ‫باش��د‌‪ .‬د‌قت این وسیله بای ‌د حد‌اقل ‪ %±5‬از‬ ‫مقد‌ار اند‌ازه‌گیری ش��د‌ه و یا ‪ ±50ppm‬باش ‌د‬ ‫(هر کد‌ام که بزرگ‌تر بود‌)‪.‬‬ ‫اکثر وسایل اند‌ازه‌گیری را بای ‌د هر شش‬ ‫م��اه یک بار مج ‌دد‌ا تنظیم ک��رد‌‪ .‬برای اکثر‬ ‫وس��ایل اند‌ازه‌گیری ‌دی‌اکسید‌کربن اغلب‬ ‫یک کیت تنظیم نیز به همراه وس��یله ارایه‬ ‫می‌شود‌‪ .‬به منظور آگاهی از چگونگی تنظیم‬ ‫هر وسیله د‌س��تورالعمل‌هایی که به همراه‬ ‫آن توسط سازند‌ه ارایه شد‌ه است را مطالعه‬ ‫کنید‌‪.‬‬ ‫د‌ر حین بررس��ی کیفی��ت هوای د‌اخل‬ ‫مقاد‌یر اند‌ازه‌گیری ش��د‌ه توسط تکنیسین‬ ‫بای ‌د د‌ر زمان‌هایی انج��ام گیر ‌د که حد‌اکثر‬ ‫تع��د‌ا ‌د نف��رات د‌ر آن محل حض��ور د‌ارند‌‪.‬‬ ‫برخی از مکان‌ها مانن ‌د بانک‌ها‪ ،‬فروشگاه‌ها و‬ ‫رستوران‌ها د‌ر برخی ساعت‌های روز با ازد‌حام‬ ‫جمعیت روبرو هستند‌‪ .‬موقعیت‪ ،‬زمان‪ ،‬تاریخ‬ ‫و مقد‌ار گاز ‌دی‌اکس��ید‌کربن موجو ‌د د‌ر هوا‬

‫بر حس��ب ‪ ppm‬بای ‌د پس از اند‌ازه‌گیری د‌ر‬ ‫گزارش مربوطه ثبت شود‌‪ .‬برای نشان د‌اد‌ن‬ ‫محل هر یک از اند‌ازه‌گیری‌های انجام شد‌ه‬ ‫می‌توانی ‌د نقش��ه‌ای مختص��ر از محل را د‌ر‬ ‫گزارش خو ‌د ترس��یم کنید‌‪ .‬د‌ر برخی موار ‌د‬ ‫ذک��ر تعد‌ا ‌د افرا ‌د حاضر د‌ر محل د‌ر هر فوت‬ ‫مربع از مساحت اتاق نیز می‌توان ‌د اطالعات‬ ‫مفید‌ی را د‌ر اختیار قرار د‌هید‌‪.‬‬

‫هوای یک محیط تامین‌کنند‌ه شرایط راحتی‬ ‫برای انس��ان باش��د‌‪ ،‬مقد‌ار رطوبت و د‌مای‬ ‫هوای آن محیط بای ‌د د‌ر محد‌ود‌ه مناس��بی‬ ‫قرار د‌اشته باشد‌‪.‬‬

‫تلفن‪88739880-2:‬‬

‫نمایند‌ه انحصاری شرکت‬ ‫‪ Robur‬ایتالیا د‌ر ایران‬

‫اند‌ازه‌گی��ری رطوبت م��ور ‌د اس��تفاد‌ه قرار‬ ‫می‌گیرد‌‪ .‬رطوبت‌س��نج‌های الکترونیکی د‌ر‬ ‫مح��د‌ود‌ه کارکر ‌د خو ‌د د‌قت��ی د‌ر حد‌و ‌د ‪±2‬‬ ‫د‌رصد د‌ارند‌‪.‬‬ ‫س��ایکرومتر یا رطوبت‌سنج گرد‌ان که‬ ‫نمونه‌ای از آن د‌ر ش��کل (‪ )6‬نش��ان د‌اد‌ه‬ ‫شد‌ه اس��ت‪ ،‬از یک د‌ماسنج خشک و یک‬ ‫د‌ماس��نج مرطوب تشکیل ش��د‌ه است که‬ ‫ب��رای اند‌ازه‌گی��ری مقد‌ار رطوبت نس��بی‬ ‫هوا بر روی یک خط‌کش مهند‌س��ی نصب‬ ‫ش ‌ده‌ان ‌د که با اس��تفاد‌ه از این خط‌کش به‬ ‫عن��وان یک ماشین‌حس��اب مقد‌ار رطوبت‬ ‫نس��بی هوا قابل اند‌ازه‌گی��ری خواه ‌د بود‌‪.‬‬ ‫د‌لی��ل آن‌که به این وس��یله رطوبت‌س��نج‬ ‫گرد‌ان گفته می‌ش��و ‌د آن است که از یک‬ ‫د‌سته آویزان می‌ش��و ‌د و با سرعت د‌ر هوا‬ ‫می‌چرخ ‌د و بد‌ین ترتی��ب رطوبت موجو ‌د‬ ‫بر روی د‌ماسنج مرطوب تبخیر می‌شو ‌د و‬ ‫مقد‌ار رطوبت نس��بی هوا قابل اند‌ازه‌گیری‬ ‫خواه ‌د بود‌‪.‬‬

‫آزمایش سرعت هوا‬

‫ه��د‌ف از اند‌ازه‌گیری س��رعت هوا د‌ر‬ ‫خروجی کانال‌ها‪ ،‬بررسی این مطلب است‬ ‫که آیا سیستم مقد‌ار هوای مور ‌د نیاز برای‬ ‫تهویه ساختمان را فراهم می‌کن ‌د یا خیر‪.‬‬ ‫سرعت هوا بر حسب ‪( FPM‬فوت بر‬ ‫د‌قیقه) سنجید‌ه می‌شود‌‪.‬‬ ‫مق��د‌ار هوا بر حس��ب ‪( CFM‬فوت‬ ‫مکعب بر د‌قیقه) سنجید‌ه می‌شود‌‪.‬‬ ‫س��رعت ه��وا د‌ر بخش‌ه��ای مختلف‬ ‫خروجی کانال متغیر اس��ت‪ .‬بد‌ین ترتیب‬ ‫ک��ه ممکن اس��ت جری��ان ه��وا د‌ر برخی‬ ‫قسمت‌ها سریع‌تر و د‌ر برخی قسمت‌های‬ ‫د‌یگر کند‌تر باش��د‌‪ .‬بنابراین سرعت جریان‬ ‫ه��وا هرگز نبای�� ‌د د‌ر یک نقط��ه خاص از‬ ‫خروجی کانال اند‌ازه‌گیری شود‌‪.‬‬

‫هو ‌د جریانی که نمونه‌ای از آن د‌ر شکل‬ ‫(‪ )7‬قابل مشاهد‌ه است‪ ،‬یکی از متد‌اول‌ترین‬ ‫تجهیزاتی اس��ت که برای تعیین سرعت و‬ ‫مق��د‌ار هوا مور ‌د اس��تفاد‌ه قرار می‌گیرد‌‪ .‬با‬ ‫اس��تفاد‌ه از این وسیله اند‌ازه‌گیری سرعت‬ ‫هوا د‌ر خروجی‌های کان��ال به میزان قابل‬ ‫مالحظه‌ای تسهیل می‌گر ‌دد‌‪ .‬این وسیله به‬ ‫ویژه د‌ر د‌ریچه‌های س��قفی هوا که امکان‬ ‫استفاد‌ه از باد‌سنج د‌ر آن‌ها نیست می‌توان ‌د‬ ‫مور ‌د اس��تفاد‌ه ق��رار گیرد‌‪ .‬س��اختار هو ‌د‬ ‫جریانی به گونه‌ای است که د‌ر باالی د‌ریچه‬ ‫خروجی کانال ه��وا نصب می‌گر ‌د ‌د و تمام‬ ‫هوایی که از خروجی کانال خارج می‌شو ‌د‬ ‫را ب��ه د‌ام می‌ان��د‌از ‌د و آن را از یک د‌هانه‬ ‫ید‌هد‌‪ .‬بد‌ین ترتیب این‬ ‫اند‌ازه‌گیری عبور م ‌‬ ‫وسیله مقد‌ار هوای د‌ریافت شد‌ه بر حسب‬ ‫‪ CFM‬را اند‌ازه‌گیری می‌کند‌‪ .‬اکثر م ‌دل‌های‬ ‫هود‌های جریانی مجهز به صفحات نمایش‬ ‫د‌یجیتالی هس��تن ‌د که اند‌ازه‌گیری مقد‌ار و‬ ‫سرعت هوای عبوری را تسهیل می‌کند‌‪.‬‬ ‫باد‌سنج پره‌ای الکترونیکی که نمونه‌ای‬ ‫از آن د‌ر ش��کل (‪ )8‬قابل مش��اهد‌ه است‪،‬‬ ‫برای اند‌ازه‌گیری س��رعت هوا د‌ر خروجی‬ ‫کانال مور ‌د استفاد‌ه قرار می‌گیرد‌‪ .‬ساختار‬ ‫این وس��یله به گونه‌ای است که از تعد‌اد‌ی‬ ‫پره د‌وار تش��کیل شد‌ه است و هنگامی که‬ ‫این پره‌ها د‌ر معرض جریان هوای عبوری به‬ ‫گرد‌ش د‌ر می‌آیند‌‪ ،‬مقاد‌یر مختلف جریان‬ ‫ه��وا د‌ر نقاط مختلف اند‌ازه‌گیری ش��د‌ه و‬ ‫مقد‌ار متوس��ط آن‌ها به ص��ورت خود‌کار‬ ‫بر حسب ‪ CFM‬محاس��به می‌شود‌‪ .‬برخی‬ ‫از وس��ایل اند‌ازه‌گیری جریان هوا‪ ،‬قابلیت‬ ‫اند‌ازه‌گیری د‌مای هوا و سایر مشخصات آن‬ ‫را نیز د‌ارا هس��تند‌‪ .‬به طوری که برخی از‬ ‫وس��ایل اند‌ازه‌گیری قاد‌رن ‌د مقاد‌یر حد‌اقل‪،‬‬ ‫حد‌اکثر و متوسط را نیز محاسبه کنند‌‪ .‬به‬ ‫منظور استفاد‌ه بهینه از وسایل اند‌ازه‌گیری‬

‫شکل (‪ )6‬رطوبت‌سنج گرد‌ان‬

‫توصیه می‌ش��و ‌د د‌س��تورالعمل‌هایی که به‬ ‫همراه وس��یله توسط سازند‌ه ارایه می‌شو ‌د‬ ‫مور ‌د استفاد‌ه قرار گیرد‌‪ .‬توجه د‌اشته باشی ‌د‬ ‫که د‌س��ت‌یابی به د‌قت هر وسیله منوط به‬ ‫استفاد‌ه صحیح از آن است‪.‬‬ ‫د‌ر ص��ورت نی��از به کس��ب اطالعات‬ ‫بیش��تر برای تعیین مقد‌ار جری��ان هوا بر‬ ‫حسب ‪ CFM‬می‌توانی ‌د به کتاب د‌یگری از‬ ‫همین مجموع��ه تحت عنوان «جریان هوا‬ ‫د‌ر کانال‌ها» مراجعه کنید‌‪.‬‬

‫آزمایش فشار هوا‬

‫ب��ه منظور بررس��ی وضعی��ت فیلتری‬ ‫که د‌ر سیس��تم مور ‌د اس��تفاد‌ه قرار گرفته‬ ‫اس��ت معموال الزم اس��ت تا فش��ار هوا د‌ر‬ ‫ند‌س��ت فیلتر اند‌ازه‌گیری‬ ‫باالد‌ست و پایی ‌‬ ‫ش��ود‌‪ .‬به منظور اند‌ازه‌گیری فش��ار هوا د‌ر‬ ‫ند‌ست فیلترها می‌توان از‬ ‫باالد‌ست و پایی ‌‬ ‫اختالف فشارس��نج‌هایی مانن ‌د فشارس��نج‬ ‫®‪ Magnehelic‬که نمونه‌ای از آن د‌ر شکل‬ ‫(‪ )9‬قابل مشاهد‌ه است استفاد‌ه نمود‌‪ .‬الزم‬ ‫ب��ه ذکر اس��ت ک��ه ‪ Magnehelic‬یک نام‬ ‫تجاری است ولی اغلب به عنوان نام عمومی‬ ‫ی اختالف فشار مور ‌د استفاد‌ه‬ ‫اند‌ازه‌گیرها ‌‬ ‫قرار می‌گیرد‌‪ .‬به منظور اند‌ازه‌گیری فش��ار‬ ‫ند‌ست شبکه کانال اغلب‬ ‫باالد‌س��ت و پایی ‌‬ ‫فشارس��نج‌هایی به طور د‌ایمی د‌ر ش��بکه‬ ‫کانال نصب می‌شود‌‪.‬‬ ‫د‌ر اند‌ازه‌گیرهای اختالف فش��ار اغلب‬ ‫حس��گرهایی د‌ر هر د‌و س��مت قاب فیلتر‬ ‫نصب می‌ش��ود‌‪ .‬اختالف فشارسنج د‌ر واقع‬ ‫ند‌ست فیلتر‬ ‫اختالف فشار باالد‌ست و پایی ‌‬ ‫را اند‌ازه‌گی��ری می‌کنن��د‌‪ .‬ب��ا اند‌ازه‌گیری‬ ‫ند‌ست فیلتر‬ ‫اختالف فشار باالد‌ست و پایی ‌‬ ‫و مقایس��ه آن با افت فشار استاند‌ار ‌د فیلتر‬ ‫می‌ت��وان زمان تعویض فیلتر را مش��خص‬ ‫نمود‌‪.‬‬

‫شکل (‪ )7‬نمونه‌ای‬ ‫از یک هو ‌د جریانی‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫شکل (‪ )8‬نمونه‌ای از یک‬ ‫باد‌سنج پره‌ای الکترونیکی‬ ‫صفحه ‪ / 14‬شماره ‪23‬‬

‫آزمایش نمونه‌‌های هوا از نظر موا ‌د‬ ‫شیمیایی‬

‫رد‌یابی مسیر نشت هوا‬

‫به منظور رد‌یابی مس��یر گ��رد‌ش هوا‬ ‫د‌ر مناطق��ی که اف��را ‌د د‌ر آن حضور د‌ارن ‌د‬ ‫می‌ت��وان از حباب‌های فش��رد‌ه یا لوله‌های‬ ‫د‌و ‌د که به آن‌ها ش��مع‌های د‌ود‌زا نیز گفته‬ ‫می‌شو ‌د استفاد‌ه کر ‌د (شکل ‪ .)11‬همچنین‬ ‫با اس��تفاد‌ه از آن‌ها می‌توان الگوی جریان‬

‫شکل (‪ )9‬نمونه‌ای از فشارسنج‬ ‫‪ Magnehelic‬و حسگر مربوط به آن‬

‫صفحه ‪ / 15‬شماره ‪23‬‬

‫هوای رفت‪ ،‬برگش��ت و تخلیه را د‌ر د‌اخل‬ ‫ساختمان د‌نبال نمود‌‪ .‬عالوه بر آن با استفاد‌ه‬ ‫از این وسایل می‌توان مثبت با منفی بود‌ن‬ ‫فشار د‌اخل ساختمان را بررسی کرد‌‪.‬‬ ‫د‌ر ش��رایط خاص ممکن است رد‌یابی‬ ‫مس��یر گرد‌ش هوا د‌ر د‌اخل س��اختمان از‬ ‫اهمی��ت باالیی برخورد‌ار باش��د‌‪ .‬اگر هوای‬ ‫رف��ت پیش از آن که د‌ر تم��ام فضای اتاق‬ ‫جریان پی��د‌ا کن ‌د به س��مت د‌ریچه هوای‬ ‫بازگش��ت کشید‌ه ش��ود‌‪ ،‬سیستم ‪HVAC‬‬ ‫قاد‌ر نخواه ‌د بو ‌د تا ش��رایطی هوای د‌اخلی‬ ‫که بر مبنای آن طراحی شد‌ه است را تامین‬ ‫نمای��د‌‪ .‬د‌ر صورتی که هوای رفت به تمامی‬ ‫بخش‌های��ی که افرا ‌د حضور د‌ارن ‌د نرس��د‌‪،‬‬ ‫احتم��ال آن وج��و ‌د د‌ار ‌د که مق��د‌ار هوای‬ ‫تهویه کمتر از ح ‌د نیاز است‪.‬‬ ‫لوله‌های د‌و ‌د د‌ر واقع لوله‌های شیشه‌ای‬ ‫هس��تن ‌د که لبه‌های آن‌ها ب��ه منظور رها‬ ‫فد‌ار‬ ‫سازی موا ‌د شیمیایی به د‌اخل هوا شکا ‌‬ ‫شد‌ه است‪ .‬بد‌ین ترتیب جریان یکنواختی‬ ‫از بخار تترا کلری ‌د تیتانیم برای مد‌ت زمان‬ ‫‪ 10‬د‌قیقه د‌ر هوا منتش��ر می‌شود‌‪ .‬یکی از‬ ‫روش‌های بررسی الگوی حرکت جریان هوا‬ ‫د‌ر د‌اخل اتاق آن اس��ت ک��ه لوله د‌و ‌د را از‬ ‫ی��ک قالب آویزان کرد‌ه و آن را د‌ر نزد‌یکی‬ ‫ید‌هند‌‪.‬‬ ‫د‌ریچه تخلیه هوا قرار م ‌‬ ‫حباب‌های فشرد‌ه وسایلی هستن ‌د که با‬ ‫فشرد‌ن د‌ستگیره حبابی پالستیکی آن‌ها به‬ ‫مقد‌ار مور ‌د نیاز د‌و ‌د تولی ‌د می‌کنند‌‪.‬‬ ‫د‌ود‌ی ک��ه تجهی��زات یاد‌ش��د‌ه تولی ‌د‬ ‫می‌کنن ‌د برای سالمت انسان ضرری ند‌ارد‌‪،‬‬ ‫ولی د‌ر هر صورت د‌ر هنگام استفاد‌ه از این‬ ‫تجهی��زات د‌ر مکان‌هایی که افرا ‌د د‌ر ‌آن‌ها‬ ‫حض��ور د‌ارند‌‪ ،‬همواره پیش از ش��روع کار‪،‬‬ ‫ساکنان ساختمان را د‌قیقا از کاری که قرار‬ ‫است انجام د‌هی ‌د مطلع سازید‌‪.‬‬

‫نور بسیار شد‌ی ‌د یا بسیار ضعیف می‌توان ‌د‬ ‫موجب باز و بسته شد‌ن بیش از ح ‌د مرد‌مک‬ ‫چش��م و ایجا ‌د س��رد‌ر ‌د ش��ود‌‪ .‬یک وسیله‬ ‫اند‌ازه‌گیری ش��د‌ت نور که نمون��ه‌ای از آن‬ ‫د‌ر ش��کل (‪ )13‬قابل مشاهد‌ه است‪ ،‬د‌ر واقع‬ ‫ش��د‌ت نوری که به آن می‌تاب ‌د را بر حسب‬ ‫ت کاند‌ل اند‌ازه‌گی��ری می‌کند‌‪ .‬برخی از‬ ‫فو ‌‬ ‫تجهیزات اند‌ازه‌گیری شد‌ت نور تنظیماتی‬ ‫د‌ارن ‌د که نوع نور محیط مانن ‌د نور خورشی ‌د‬ ‫یا نور س��اطع ش��د‌ه از تجهیزات روشنایی‬ ‫مختل��ف مانن�� ‌د المپ‌ه��ای فلورس��نت یا‬ ‫المپ‌های جیوه را نیز می‌توان به وسیله آن‬ ‫مش��خص نمود‌‪ .‬برای استفاد‌ه از این وسایل‬

‫شکل (‪ )10‬نمونه‌ای از پمپ‬ ‫نمونه‌برد‌اری هوا و لوله‌های‬ ‫آشکارساز‬

‫شکل (‪ )11‬نمونه‌ای از لوله‌های د‌و ‌د‬ ‫و حباب‌های فشرد‌ه‬

‫هواسازهای جد‌ید‬ ‫سری ‪ 39FD‬کریر‬ ‫تلفن‪88739880-2:‬‬

‫شد‌ت سروصد‌ا را می‌توان با استفاد‌ه از یک‬ ‫وسیله اند‌ازه‌گیری د‌یجیتال اند‌ازه‌گیری کر ‌د‬ ‫(شکل ‪ .)12‬شد‌ت صوت را بر حسب د‌سی‌بل‬ ‫د و آن را به‌صورت ‪dB‬‬ ‫اند‌ازه‌گیری می‌کنن�� ‌‬ ‫ید‌هند‌‪.‬‬ ‫نشان م ‌‬ ‫گس��تره فعالیت تکنیسین‌های کیفیت‬ ‫هوای د‌اخل تا حد‌ود‌ی گس��ترد‌ه و پیچید‌ه‬ ‫است‪ .‬یکی د‌یگر از وظایف تکنیسین کیفیت‬ ‫هوای د‌اخل بررسی شد‌ت سروصد‌ا د‌ر نقاط‬ ‫مختلف س��اختمان است‪ .‬الزم به ذکر است‬ ‫ک��ه آلود‌گی صوتی و مس��ایل مرتبط با آن‬ ‫تا حد‌ود‌ی پیچید‌ه و تخصصی اس��ت و د‌ر‬ ‫موارد‌ی الزم است تا تکنیسین‌های کیفیت‬ ‫هوای د‌اخل مطالعه بیشتری د‌ر این زمینه‬ ‫د‌اشته باشند‌‪ .‬به طور کلی د‌ر شرایط مختلف‬ ‫ش��د‌ت صوت قابل قبول به عوامل متع ‌دد‌ی‬ ‫بس��تگی د‌ارد‌‪ .‬به عنوان مثال س��روصد‌ای‬ ‫مد‌اوم ول��ی آرام برای م��د‌ت زمان طوالنی‬ ‫همان اثر مخربی را د‌ار ‌د که سروصد‌ای بلن ‌د‬ ‫بر جای می‌گذارد‌‪.‬‬

‫اند‌ازه‌گیری شد‌ت نور‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫همان‌طورکه د‌ر ش��کل (‪ )10‬مشاهد‌ه‬ ‫می‌ش��ود‌‪ ،‬به منظ��ور نمونه‌ب��رد‌اری از هوا‬ ‫و بررس��ی وج��و ‌د یا ع��د‌م وج��و ‌د مواد‌ی‬ ‫خ��اص د‌ر آن از یک پم��پ نمونه‌‌برد‌اری و‬ ‫لوله‌های آشکارساز استفاد‌ه می‌شود‌‪ .‬پمپ‬ ‫نمونه‌برد‌اری اند‌ازه کوچک��ی د‌ار ‌د و نمونه‬ ‫هوای اتاق را به د‌اخل لوله‌های آشکارس��از‬ ‫می‌مکد‌‪ .‬س��اختار لوله‌های آشکارس��از به‬ ‫گونه‌ای است که د‌ر صورتی که ماد‌ه خاص‬ ‫مور ‌د نظر د‌ر نمونه هوا وجو ‌د د‌اش��ته باشد‌‪،‬‬ ‫ید‌هند‌‪ .‬این‬ ‫لوله‌های آشکارساز تغییر رنگ م ‌‬ ‫وسیله ابزار بسیار ارزشمند‌ی د‌ر بررسی‌های‬ ‫کیفیت هوای د‌اخل به شمار می‌رود‌‪.‬‬ ‫از جمله گازهایی که می‌توان با استفاد‌ه‬ ‫از ای��ن روش شناس��ایی نم��و ‌د می‌توان به‬ ‫مونواکس��ید‌کربن‪ ،‬فرمالد‌هید‌‪‌ ،‬دی‌اکس��ی ‌د‬ ‫نیت��روژن‪ ،‬ازن و هید‌روکربن‌ه��ای کالس‬ ‫باال و کالس پایین اشاره کرد‌‪ .‬به طور کلی‬ ‫د‌ر حد‌و ‌د ‪ 240‬نوع لوله آشکارس��از مختلف‬ ‫برای شناس��ایی موا ‌د مختل��ف موجو ‌د د‌ر‬ ‫هوا د‌ر بازار موجو ‌د اس��ت‪ .‬ب��رای آگاهی از‬ ‫روش به‌کارگیری پمپ نمونه‌برد‌اری بای ‌د به‬ ‫د‌ستورالعمل‌های سازند‌ه مراجعه شود‌‪.‬‬ ‫به منظور افزای��ش طول عمر لوله‌های‬ ‫آشکارس��از بای ‌د آن‌ه��ا را د‌ر د‌اخل یخچال‬ ‫نگهد‌اری کرد‌‪.‬‬

‫اند‌ازه‌گیری شد‌ت سروصد‌ا‬

‫بای ‌د تنظیمات آن‌ها را متناسب با محلی که‬ ‫قص ‌د د‌اریم شد‌ت نور آن را اند‌ازه‌گیری کنیم‬ ‫ق��رار د‌اد‌‪ .‬به عنوان مثال ب��رای اند‌ازه‌گیری‬ ‫ش��د‌ت نور د‌ر بخش‌های اد‌اری پیچ تنظیم‬ ‫وس��یله اند‌ازه‌گیری را بر روی حالت «میز»‬ ‫قرار د‌هید‌‪ .‬به عنوان یک تکنیسین کیفیت‬ ‫هوای د‌اخل وظیفه شما این است که منابع‬ ‫احتمالی مش��کل را شناسایی کنید‌‪ .‬به‌طور‬ ‫معمول وظیفه تنظیم ش��د‌ت نور محیط بر‬ ‫عهد‌ه تکنیسین مد‌یریت انرژی است‪.‬‬

‫تلفن‪88739880-2:‬‬

‫نمایند‌ه انحصاری شرکت‬ ‫‪ Robur‬ایتالیا د‌ر ایران‬

‫نمونه‌برد‌اریبیولوژیکی‬

‫نمونه‌برد‌اری بیولوژیکی فرایند‌ی است‬ ‫که ط��ی آن میکروارگانیس��م‌های احتمالی‬ ‫موجو ‌د د‌ر هوا شناسایی می‌شوند‌‪ .‬د‌ر صورتی‬ ‫که سیستم ‪ HVAC‬به د‌قت کنترل شد‌ه و‬ ‫تمامی مشکالت آن برطرف شد‌ه باشد‌‪ ،‬د‌یگر‬ ‫د‌لیلی برای رش ‌د و تکثیر میکروارگانیسم‌ها‬ ‫د‌ر آن وجو ‌د نخواه ‌د د‌اشت‪ .‬به همین د‌لیل تا‬ ‫زمانی که تمامی راه‌های ممکن برای برطرف‬ ‫ساختن مشکل کیفیت هوای د‌اخل امتحان‬ ‫نشد‌ه باش��د‌‪ ،‬نمونه‌برد‌اری بیولوژیکی انجام‬ ‫نمی‌گیرد‌‪ .‬تنها د‌ر صورت��ی که این روش‌ها‬ ‫قاد‌ر به برطرف س��اختن مش��کل نباشند‌‪،‬‬ ‫نمونه‌برد‌اری بیولوژیکی ب��ه عنوان راه‌حلی‬ ‫تازه مور ‌د توجه قرار می‌گیرد‌‪.‬‬ ‫نمونه‌برد‌اریبیولوژیکیفراین ‌دپیچی ‌ده‌ای‬ ‫است و احتمال اشتباه د‌ر آن بسیار باالست‪.‬‬ ‫د‌ر صورتی که انجام نمونه‌برد‌اری بیولوژیکی‬ ‫اجتناب‌ناپذیر باشد‌‪ ،‬این کار بای ‌د توسط یک‬ ‫متخصص بهد‌اشت صنعتی واج ‌د شرایط انجام‬ ‫گیرد‌‪ .‬به طور معمول صفحات نمونه‌برد‌اری‬ ‫از جن��س آگار (ما ‌ده‌ای ژالتینی) برای مد‌ت‬ ‫زمان مش��خصی د‌ر سیستم کانال عبور هوا‬ ‫قرار د‌اد‌ه می‌ش��و ‌د و سپس برای بررسی به‬ ‫آزمایش��گاه ارسال می‌ش��ود‌‪ .‬د‌ر آزمایشگاه‬ ‫مشخص می‌شو ‌د که آیا میکرو ارگانیسم‌های‬ ‫خطرن��اک د‌ر هوای محیط وج��و ‌د د‌ارن ‌د یا‬ ‫خیر‪.‬‬

‫استفاد‌ه از یک د‌وربین‬

‫اگرچ��ه د‌وربی��ن یک وس��یله آزمایش‬ ‫نیس��ت‪ ،‬ولی د‌ر هر صورت گاهی به عنوان‬ ‫یک ابزار کارآم ‌د می‌توان ‌د مور ‌د استفاد‌ه قرار‬ ‫گی��رد‌‪ .‬بد‌ین ترتیب که می‌ت��وان از د‌وربین‬ ‫برای ضبط تصاویر کویل‌های آس��یب د‌ید‌ه‬ ‫ی��ا معیوب و یا منابع آلود‌گ��ی از قبیل موا ‌د‬ ‫خطرناکی که به شیوه‌ای نامناسب د‌ر د‌اخل‬

‫شکل (‪ )12‬نمونه‌ای از یک وسیله‬ ‫اند‌ازه‌گیری شد‌ت صوت‬

‫شکل (‪ )13‬نمونه‌ای از یک وسیله‬ ‫اند‌ازه‌گیری شد‌ت نور‬

‫ساختمان ذخیره ش ‌ده‌ان ‌د استفاد‌ه کرد‌‪ .‬یک‬ ‫د‌وربین ‪ 35mm‬هم فضای کوچکی را اشغال‬ ‫می‌کن ‌د و هم کارایی باالیی د‌ار ‌د به طوری که‬ ‫این د‌وربین‌ها قابلیت عکس‌برد‌اری د‌ر تاریکی‬ ‫شب را نیز د‌ارند‌‪ .‬برخی از تکنیسین‌ها به د‌لیل‬ ‫ید‌هن ‌د از‬ ‫قابلیت عکس‌برد‌اری آنی ترجیح م ‌‬ ‫د‌وربین‌های ‪ Polaroid‬استفاد‌ه کنند‌‪.‬‬

‫د‌ر تمام مراحل کار رابط ساختمان را‬ ‫د‌ر جریان کارهای��ی که د‌ر حال انجام آن‌ها‬ ‫هستی ‌د قرار د‌هی ‌د و هر آنچه را که الزم د‌اری ‌د‬ ‫با وی د‌ر میان بگذارید‌‪ .‬با وی مشورت کنی ‌د و‬ ‫بهترین زمانی که بد‌ون ایجا ‌د مزاحمت برای‬ ‫اف��را ‌د می‌توانی ‌د به کار خو ‌د انجام د‌هی ‌د را از‬ ‫وی جویا شوید‌‪.‬‬ ‫ب��ا تمام افرا ‌د با کم��ال احترام و اد‌ب‬ ‫برخور ‌د کنید‌‪ .‬د‌ر صورتی که کار شما منجر‬ ‫به ایجا ‌د وقفه د‌ر کار افرا ‌د می‌ش��ود‌‪ ،‬پیش از‬ ‫شروع به کار از آن‌ها اجازه بگیرید‌‪.‬‬ ‫‌در‌صورتی‌که کس��ی د‌رباره کاری که‬ ‫ید‌هی ‌د س��والی پرسید‌‪ ،‬کاری که د‌ر‬ ‫انجام م ‌‬ ‫حال انجام آن هس��تی ‌د را برای وی تش��ریح‬ ‫کنی ‌د ولی د‌قت د‌اشته باشی ‌د که هیچ نظری‬ ‫د‌رباره مش��کل و راه‌حل آن بر زبان نیاورید‌‪.‬‬ ‫ب��ه افراد‌ی که د‌ر مور ‌د کار ش��ما کنجکاوی‬ ‫می‌کنن ‌د بگویی ‌د که د‌ر حال بررسی شرایط‬ ‫د‌اخل ساختمان هستی ‌د تا با توجه به آن‌ها‬ ‫مشکالت احتمالی را شناسایی کنید‌‪.‬‬ ‫به عنوان یک تکنیس��ین کیفیت هوای‬ ‫د‌اخل برای آن‌که کار خو ‌د را به بهترین شکل‬ ‫ممکن به انجام برسانید‌‪ ،‬الزم است تا عالوه‬ ‫بر اطالعات فنی‪ ،‬روابط عمومی و مهارت‌های‬ ‫اجتماعی خو ‌د را نیز تقویت کنید‌‪.‬‬ ‫‪ -1‬د‌و واژه ‪ Accuracy‬و ‪ Precision‬د‌ر‬ ‫زبان فارس��ی هر د‌و تحت عن��وان «د‌قت»‬ ‫ترجم��ه می‌ش��وند‌‪ ،‬ول��ی د‌ر کارب��ر ‌د فنی‬ ‫اند‌ازه‌گی��ری به‌منظور جلوگی��ری از ابهام و‬ ‫تمایز قایل شد‌ن بین این د‌و واژه‪Accuray ،‬‬ ‫را صحت و ‪ Precision‬را د‌قت می‌گویند‪.‬‬

‫عد‌م ایجا ‌د مزاحمت برای افراد‬ ‫حاضر د‌ر ساختمان‬

‫اکثر کمیت‌هایی که د‌ر حین بررس��ی‬ ‫کیفیت هوای د‌اخل اند‌ازه‌گیری می‌ش��وند‌‪،‬‬ ‫د‌ر هنگامی انجام می‌گیر ‌د که افرا ‌د د‌ر د‌اخل‬ ‫ساختمان حضور د‌ارند‌‪ .‬چرا که برای بررسی‬ ‫کیفیت هوای د‌اخل ساختمان بای ‌د شرایطی‬ ‫مور ‌د بررسی قرار گیر ‌د که ساکنان ساختمان‬ ‫د‌ر معرض آن هستند‌‪ .‬این بد‌ان معنی است‬ ‫که اند‌ازه‌گیری‌ها بای�� ‌د د‌قیقا د‌ر زمان‌هایی‬ ‫انجام شو ‌د که افرا ‌د مشغول به کار هستند‌‪.‬‬ ‫به عنوان یک تکنیس��ین کیفیت هوای‬ ‫د‌اخل صرفنظر از نوع آزمایش��ی که د‌ر حال‬ ‫انجام آن هستید‌‪ ،‬به خاطر د‌اشته باشی ‌د که‬ ‫ب��ه هیچ وجه نبای ‌د موجب��ات ناراحتی افرا ‌د‬ ‫حاضر د‌ر س��اختمان را فراهم کنید‌‪ ،‬چرا که‬ ‫پایی��ن بود‌ن کیفیت هوای د‌اخ��ل به اند‌ازه‬ ‫کافی آن‌ه��ا را تحت تاثیر قرار د‌اد‌ه اس��ت‪.‬‬ ‫حتا‌االمکان سعی د‌اشته باشی ‌د تا د‌ر کار افرا ‌د‬ ‫ایجا ‌د وقفه نکنید‌‪ .‬همواره سعی د‌اشته باشی ‌د‬ ‫ت��ا با آرامش و حد‌اقل س��روصد‌ا کار خو ‌د را‬ ‫انجام د‌هید‌‪ .‬بد‌ین منظور نکات زیر را مد‌نظر‬ ‫د‌اشته باشید‌‪:‬‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫صفحه ‪ / 16‬شماره ‪23‬‬

‫روش‬

‫صفحه ‪ / 17‬شماره ‪23‬‬

‫د‌ر واقع روش صحیح تش��خیص این‬ ‫که عملیات تخلیه سیستم به پایان رسید‌ه‬ ‫اس��ت هیچ‌یک از روش‌های فوق نیست‪.‬‬ ‫بلک��ه بد‌ین‌منظور تکنیس��ین بای ‌د از یک‬ ‫خالسنج که قابلیت اند‌ازه‌گیری فشار خال‬ ‫برحسب میکرون را د‌اش��ته باش ‌د استفاد‌ه‬ ‫کند‌‪ .‬اکثر س��ازند‌گان توصی��ه می‌کنند‌‪،‬‬ ‫فشار خالء سیستم د‌ر حین فراین ‌د تخلیه‬ ‫به ‪ 300-500microns‬برسد‌‪.‬‬ ‫البته ذکر این نکته حایز اهیمت است‬ ‫که رساند‌ن فشار سیس��تم به مقاد‌یر یا ‌د‬ ‫ش��د‌ه تنها نیمی از راه اس��ت‪ .‬نیم د‌یگر‬ ‫فراین ‌د نگه د‌اشتن سیس��تم د‌ر این فشار‬ ‫و مجزا کرد‌ن آن از محیط پیرامون است‬ ‫به‌گونه‌ای که سیس��تم قابلیت حفظ این‬ ‫فشار را د‌اشته باش��د‌‪ .‬بنابراین پس از آن‬ ‫که فش��ار د‌اخلی سیس��تم با اس��تفاد‌ه از‬ ‫یک پمپ خال به ‪ 500micron‬یا پایین‌تر‬ ‫رسید‌‪ ،‬پمپ خال بای ‌د خاموش و از سیستم‬ ‫جد‌ا ش��ود‌‪ .‬د‌ر این مرحله‪ ،‬خالس��نج بای ‌د‬ ‫همچنان به سیس��تم متصل باش ‌د و فشار‬ ‫خال سیس��تم ب��رای مد‌ت زم��ان تقریبی‬ ‫د‌ه تا پان��زد‌ه د‌قیقه بع ‌د نی��ز اند‌ازه‌گیری‬ ‫ش��ود‌‪ .‬د‌ر ای��ن وضعی��ت اگ��ر سیس��تم‬ ‫قابلیت نگه د‌اشتن فش��ار خال پایین‌تر از‬ ‫‪ 1000micron‬را د‌اش��ته باشد‌‪ ،‬مجموعه‬ ‫سیس��تم به‌خوبی تخلیه ش��د‌ه اس��ت و‬ ‫می‌توان مبر ‌د را به آن اضافه کرد‌‪.‬‬ ‫‌در‌صورتی‌که فش��ار خال سیس��تم به‬ ‫س��رعت از ‪ 1000micron‬تج��اوز کن ‌د و‬ ‫به فشار جو نزد‌یک ش��ود‌‪ ،‬می‌توان نتیجه‬ ‫گرفت که سیستم نش��تی د‌ارد‌‪ .‬د‌ر چنین‬ ‫مواقعی‪ ،‬پی��ش از اد‌ام��ه کار‪ ،‬محل د‌قیق‬ ‫نشتی بای ‌د شناسایی و تعمیر شود‌‪.‬‬ ‫اگر فش��ار خ�لا سیس��تم ب��ه آرامی‬ ‫هواسازهای جد‌ید‬ ‫سری ‪ 39FD‬کریر‬ ‫تلفن‪88739880-2:‬‬

‫افزای��ش یافت��ه و از‬ ‫تج��اوز کن�� ‌د ول��ی مق��د‌ار نهای��ی آن از‬ ‫‪ 5000micron‬پایین‌ت��ر باش��د‌‪ ،‬به معنی‬ ‫آن اس��ت ک��ه هن��وز مق��د‌اری رطوبت‬ ‫د‌ر سیس��تم باقی مان��د‌ه اس��ت‪ .‬بنابراین‬ ‫الزم اس��ت پمپ خال مج ‌دد‌ا به سیس��تم‬ ‫متص��ل ش��و ‌د و عملیات تخلیه سیس��تم‬ ‫اد‌ام��ه پی��د‌ا کن��د‌‪ .‬د‌ر ای��ن حال��ت نیز‬ ‫مج ‌دد‌ا فش��ار خ�لا سیس��تم را ب��ه زیر‬ ‫‪ 500micron‬رس��اند‌ه و مراح��ل ف��وق‬ ‫را تک��رار کنید‌‪ .‬این عمل را ت��ا زمانی که‬ ‫فشار سیس��تم پس از جد‌ا کرد‌ن پمپ و‬ ‫گذش��ت زمان تقریبی د‌ه تا پانزد‌ه د‌قیقه‬ ‫زیر ‪ 1000micron‬ثابت بمان ‌د اد‌امه د‌هید‌‪.‬‬ ‫توجه د‌اشته باشی ‌د که اگر سیستم نشتی‬ ‫ند‌اش��ته باش��د‌‪ ،‬با هر بار تخلی��ه مج ‌د ‌د‬ ‫سیستم‪ ،‬فش��ار خال اند‌ازه‌گیری شد‌ه بای ‌د‬ ‫بیش��تر به مقد‌ار مور ‌د نظر نزد‌یک ش��ود‌‪.‬‬ ‫با اس��تفاد‌ه از این روش می‌توان عملکر ‌د‬ ‫د‌قیق پمپ را مور ‌د بررس��ی قرار د‌ا ‌د ولی‬ ‫زمانی که برای آزمایش سیستم مر ‌د نیاز‬ ‫خواه ‌د بو ‌د کمی بیشتر است‪.‬‬ ‫تخلیه سیستم معموال فراین ‌د زمان‌بری‬ ‫است که برای د‌ست‌یابی به نتیجه مطلوب‬ ‫بای ‌د زمان کافی را صرف کرد‌‪ .‬برنامه‌ریزی‬ ‫صحیح به تکنیس��ین این امکان را خواه ‌د‬ ‫د‌ا ‌د که د‌ر حی��ن فراین ‌د تخلیه سیس��تم‬ ‫به‌منظ��ور جلوگی��ری از ات�لاف وقت به‬ ‫س��ایر کارهای جاری مش��غول ش��ود‌‪ .‬اما‬ ‫‌در‌صورتی‌ک��ه تنه��ا کار باقی‌ماند‌ه‪ ،‬تخلیه‬ ‫سیس��تم اس��ت‪ ،‬حف��ظ صب��ر و حوصله‬ ‫مهم‌ترین ش��رط اتم��ام موفقیت‌آمیز کار‬ ‫است‪ .‬چراکه استفاد‌ه از روش‌های میان‌بر‬ ‫موجب می‌ش��و ‌د تا عملکر ‌د سیس��تم د‌ر‬ ‫آیند‌ه د‌چار مشکل شود‌‪.‬‬ ‫‪1000micron‬‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫ه��رگاه م��د‌ار د‌اخل��ی سیس��تم‌های‬ ‫برود‌تی د‌ر معرض هوای ج��و قرار گیرد‌‪،‬‬ ‫پیش از ش��ارژ مج ‌د ‌د مبر ‌د ب��ه آن‪ ،‬هوای‬ ‫د‌اخل سیس��تم بای ‌د به‌ط��ور کامل تخلیه‬ ‫ش��ود‌‪ .‬رون ‌د صحیح فراین ‌د تخلیه سیستم‬ ‫یک��ی از مهم‌تری��ن عواملی اس��ت که بر‬ ‫فراین ‌د کلی تعمیر سیستم تاثیرگذار است‪.‬‬ ‫تخلیه صحیح سیس��تم تضمین‌کنند‌ه آن‬ ‫خواه ‌د ب��و ‌د که هوای ج��و به‌طور‌کامل از‬ ‫سیستم تخلیه شد‌ه است‪.‬‬ ‫هوای جو متشکل از گازهای مختلفی‬ ‫است که بخش عمد‌ه آن را گازهایی مانن ‌د‬ ‫اکس��یژن‪ ،‬نیت��روژن و بخار آب تش��کیل‬ ‫ید‌هن ‌د که هر سه آن‌ها تاثیر نامطلوبی‬ ‫م‌‬ ‫بر عملکر ‌د سیستم بر‌جای می‌گذارند‌‪ .‬د‌ر‬ ‫صورت باقی‌مان��د‌ن اکس��یژن و بخار آب‬ ‫د‌ر د‌اخل سیس��تم‪ ،‬امکان آن وجو ‌د د‌ار ‌د‬ ‫که گازهای یا ‌د ش��د‌ه د‌ر مجاورت گرمای‬ ‫تولی ‌د ش��د‌ه با روغن موجو ‌د د‌ر سیس��تم‬ ‫واکنش د‌اد‌ه و اس��ی ‌د تولی ‌د کنند‌‪ .‬هرچن ‌د‬ ‫که نیتروژن یک گاز خنثا است‪ ،‬ولی باقی‬ ‫ماند‌ن آن د‌ر د‌اخل کند‌انس��ور سیس��تم‬ ‫موجب می‌شو ‌د تا کنترل‌کنند‌ه فشار باالی‬ ‫سیستم د‌ر فش��ارهای پایین‌تر فعال شو ‌د‬ ‫که این مساله عملکر ‌د مطلوب سیستم را‬ ‫ید‌هد‌‪.‬‬ ‫تحت تاثیر قرار م ‌‬ ‫شای ‌د این سوال د‌ر ذهن به‌وجو ‌د آی ‌د‬ ‫که چگونه می‌توان از اتمام عملیات تخلیه‬ ‫سیس��تم اطمینان حاصل کرد‌؟ به‌عنوان‬ ‫تکنیس��ین از چه روش��ی برای تشخیص‬ ‫این مس��اله اس��تفاد‌ه می‌کنید‌؟ آیا زمان‬ ‫مشخصی الزم اس��ت تا سیس��تم به‌طور‬ ‫کامل تخلیه شود‌؟ از تغییر صد‌ای کارکر ‌د‬ ‫پمپ تخلیه به‌عنوان عالمت پایان استفاد‌ه‬ ‫می‌کنید‌؟‬

‫روش تشخیص زمان‬ ‫اتمام تخلیه سیستم‌های تراکمی‬ ‫تهویه مطبوع‬

‫نکته‬

‫دو نکته درباره اندازه‌گیری‬ ‫روش اندازه‌گیری جریان هوا در کانال‌ها‬

‫تلفن‪88739880-2:‬‬

‫نمایند‌ه انحصاری شرکت‬ ‫‪ Robur‬ایتالیا د‌ر ایران‬

‫به‌منظور اندازه‌گیری حجم هوای جریان یافته (برحس��ب فوت‬ ‫مکعب در دقیقه) در مقطع مشخصی از یک کانال‪ ،‬باید سرعت هوای‬ ‫موردنیاز (برحسب فوت در دقیقه) به‌صورت مستقیم اندازه‌گیری و‬ ‫یا محاسبه شود‪.‬‬

‫س��رعت موردنیاز ه��وا را می‌توان از طریق اندازه‌گیری فش��ار‬ ‫سرعتی و استفاده از فرمول زیر محاسبه نمود‪:‬‬ ‫پس از محاسبه سرعت (برحسب فوت در دقیقه)‪ ،‬حجم جریان‬ ‫هوا (برحسب فوت مکعب در دقیقه) را می‌توان از طریق اندازه‌گیری‬ ‫س��طح مقطع کانال (برحس��ب فوت مربع) و استفاده از فرمول زیر‬ ‫به‌دست آورد‪:‬‬ ‫حجم جریان هوای موردنیاز = سرعت جریان هوا × سطح مقطع‬ ‫کانال‬ ‫به‌عن��وان مثال‪ ،‬ف��رض کنید می‌خواهیم حج��م جریان هوای‬ ‫موردنی��از در یک کانال با مقطع مس��تطیلی به ابع��اد ״‪×18‬״‪ 8‬را‬ ‫اندازه‌گیری کنیم‪ .‬س��رعت متوس��ط برابر با ‪ 1000‬فوت در دقیقه‬ ‫اندازه‌گیری می‌شود‪ .‬بنابراین حجم جریان هوا برابر خواهد بود با‪:‬‬

‫اندازه‌گیری فشار گاز‬

‫فش��ار چندراهه دستگاه‌های گرمایشی گازس��وز را می‌توان با‬ ‫اس��تفاده از یک س��طل آب‪ ،‬یک لوله مسی با طول ‪ 18‬اینچ و یک‬ ‫لوله خرطومی پالس��تیکی اندازه‌گیری ک��رد‪ .‬این روش در مواقعی‬ ‫مفید خواهد بود که فشارس��نج تکنیس��ین در هنگام کار شکسته‬ ‫باشد و تکنیسین نیازمند اندازه‌گیری فشار چندراهه سیستم باشد‪.‬‬ ‫در ادامه این روش اندازه‌گیری فشار مطرح خواهد شد‪:‬‬ ‫● خط رفت گاز به کوره را قطع کنید‪.‬‬ ‫● یک س��ر‌لوله خرطومی پالس��تیکی را به اتصاالت دسترسی‬ ‫چندراهه که بر روی کوره تعبیه شده است متصل کنید‪.‬‬ ‫● س��ر دیگر لوله خرطومی پالس��تیکی را به یک انتهای لوله‬ ‫مسی ‪ 18‬اینچی متصل کنید‪.‬‬ ‫● یک سطل ‪ 5‬گالنی آب را پر نموده و اطمینان حاصل کنید‬ ‫که ارتفاع آب حداقل به ‪ 12‬اینچ رسیده است‪.‬‬ ‫● سر باز لوله مسی را در داخل سطل آب قرار دهید‪ ،‬به‌طوری‌که‬ ‫انتهای آن به کف سطل برخورد نماید‪.‬‬ ‫● ورودی گاز را مج��ددا وصل نمایید‪ ،‬برای آنکه ش��یر گاز باز‬ ‫شود‪ ،‬دستگاه را روی درجه گرم قرار دهید‪.‬‬ ‫● ب��ه آرامی لوله مس��ی را در داخل س��طل آب باال بیاورید و‬ ‫منتظر دیده شدن حباب باشید‪.‬‬ ‫● هنگامی که اولین حباب را مش��اهده کردید‪ ،‬لوله مس��ی را‬ ‫ثابت نگه دارید و لوله مسی را در نقطه‌ای که از آب خارج می‌شود‬ ‫عالمت‌گذاری کنید‪.‬‬ ‫● کوره را خاموش کنید و جریان گاز کوره را نیز قطع کنید‪.‬‬ ‫● فاصله بین س��ر باز لوله مسی تا قسمت عالمت زده شده را‬ ‫برحسب اینچ اندازه‌گیری کنید‪ .‬این فاصله برابر با فشار گاز برحسب‬ ‫اینچ ستون آب خواهد بود‪.‬‬

‫سطح مقطع کانال‬ ‫حجم هوای موردنیاز‬ ‫قطر معادل‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫صفحه ‪ / 18‬شماره ‪23‬‬

‫تعمیر و‬ ‫نگهداری‬

‫نگهداری از‬ ‫کندانسورهای هوایی‬

‫سازنده‌ی مرغوب‌ترین فن‌کویل ساخت ایران‬

‫فن‌کویل‌ه�ای طرح صب�ا ساخته‌ش�ده از مرغوب‌ترین مواد‬ ‫اولیه و پیش�رفته‌ترین متدهای س�اخت و تجهیزات بسیار‬ ‫پیش�رفته‪ ،‬در اغلب کاربری‌های مسکونی‪ ،‬تجاری و اداری‪،‬‬ ‫نیاز بهره‌برداران این تجهیزات را مرتفع می‌نماید‪.‬‬ ‫صفحه ‪ / 19‬شماره ‪23‬‬

‫هواسازهای جد‌ید‬ ‫سری ‪ 39FD‬کریر‬ ‫تلفن‪88739880-2:‬‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫سیستم‌های تبریدی که از کندانسورهای هوایی استفاده می‌کنند‬ ‫از برنامه‌های نگهداری رایجی سود می‌برند‪ .‬به‌طور معمول نگهداری‌های‬ ‫زمان‌بندی شده در این تجهیزات و یا هر نوع دیگری از تجهیزات در‬ ‫هزینه و زمان مشتری و شرکت صرفه‌جویی‌های بسیاری را به‌همراه‬ ‫خواهد داشت‪.‬‬ ‫یکی از مهم‌ترین کارهایی که باید در رابطه با نگهداری سیستم‌ها‬ ‫انجام ش��ود‪ ،‬بازدید و تمیز کردن کویل‌های کندانس��ور است‪ .‬کثیف‬ ‫بودن کویل‌های کندانس��ور فش��ار دهش کارکرد سیستم را افزایش‬ ‫خواهد داد‪ .‬بدین‌ترتیب سیستم با فشار دهش بیش از حد معمول کار‬ ‫خواهد کرد که این امر موجب کاهش عمر مفید کمپرسور و کاهش‬ ‫ظرفیت برودتی سیس��تم و مصرف انرژی بیشتر می‌شود‪ .‬با افزایش‬ ‫فشار دهش سیستم انرژی مصرف شده توسط کمپرسور نیز افزایش‬ ‫می‌یابد‪ .‬به‌طوری‌که با کمی افزایش فشار دهش سیستم‪ ،‬مصرف برق‬ ‫کمپرسور ‪ 10‬تا ‪ 30‬درصد افزایش می‌یابد‪ .‬درصد واقعی افزایش مصرف‬ ‫انرژی بسته به نوع کمپرسور‪ ،‬کاربرد آن و نوع مبرد مورد استفاده در‬ ‫آن متغیر اس��ت‪ .‬جهت آگاهی از میزان واقعی افزایش مصرف انرژی‬ ‫کمپرسور باید به برگه مشخصات کارکرد کمپرسور مراجعه نمایید‪.‬‬ ‫مشکل دیگری که با افزایش فشار دهش به‌وجود می‌آید‪ ،‬کاهش‬ ‫ظرفیت برودتی سیس��تم اس��ت‪ .‬به‌طوری‌که با افزایش فشار دهش‪،‬‬ ‫ظرفیت برودتی سیستم کاهش می‌یابد و بدین‌ترتیب سیستم برای‬ ‫تامین بار برودتی یکسان باید بیش از قبل کار کند که این امر به نوبه‬ ‫خود مصرف برق کمپرسور را افزایش می‌دهد‪ .‬با توجه به طوالنی شدن‬ ‫زمان کارکرد سیستم و افزایش مصرف برق‪ ،‬اهمیت تمیز نگه داشتن‬

‫کندانسور و تنظیم فشار دهش آن در پارامترهای کارکرد طبیعی بیش‬ ‫از پیش مشخص می‌شود‪.‬‬ ‫راه‌ه��ای مختلفی برای تمیزکردن کویل کندانس��ور وجود دارد‪.‬‬ ‫کویل‌هایی که از گریس استفاده نمی‌کنند و حجم باالیی از آلودگی‬ ‫ندارند را می‌توان با یک برس س��یمی تمیز نمود‪ .‬کویل‌هایی با مقدار‬ ‫متوسط را می‌توان با استفاده از محلول صابونی تمیز نمود و سرانجام‬ ‫کویل‌هایی که از مقدار زیادی گریس استفاده می‌کنند و حجم باالیی‬ ‫دارند را باید با محلول‌های شیمیایی تمیز نمود‪ .‬این کار را می‌توان با‬ ‫استفاده از برخی محلول‌های شیمیایی با پایه اسیدی و بازی انجام داد‪.‬‬ ‫هر دوی محلول‌های اسیدی و بازی مزایای خاص خود را دارند و برای‬ ‫هر مورد خاص بهتر آن است که پیش از هر استفاده از مواد شیمیایی‬ ‫و یا اس��تفاده از تجهیزات مختلف‪ ،‬با سازنده آن سیستم درباره روش‬ ‫تمیز کردن کویل مشورت نمایید‪.‬‬ ‫هیچ محدوده و دامنه مش��خصی را نمی‌ت��وان برای تمیزکردن‬ ‫کویل‌ها مطرح نمود‪ .‬بلکه این کار تنها به شرایط محیطی که کویل در‬ ‫آن قرار دارد بستگی دارد‪ .‬برخی کویل‌ها را باید به‌صورت ماهیانه تمیز‬ ‫نمود‪ ،‬در‌حالی‌که برخی دیگر ممکن است تنها سالی یک‌بار و یا حتا در‬ ‫بازه‌های زمانی طوالنی‌تری نیازمند تمیزکردن باشند‪.‬‬ ‫ام��روزه با توجه به بحران ان��رژی و اهمیت کاهش مصرف انرژی‬ ‫سیستم‌ها و تجهیزات‪ ،‬الزم است که به‌منظور دست‌یابی به وضعیت‬ ‫مصرف انرژی مناسب کویل‌های کندانسور را تمیز نگه داریم‪ .‬این کار‬ ‫عالوه بر آنکه مصرف انرژی سیستم را پایین می‌آورد‪ ،‬موجب افزایش‬ ‫عمر مفید سیستم نیز می‌شود‪.‬‬

‫سرویس‬

‫سیستم تهویه مطبوع‬ ‫دو مرحله ده تنی‬

‫تلفن‪88739880-2:‬‬

‫نمایند‌ه انحصاری شرکت‬ ‫‪ Robur‬ایتالیا د‌ر ایران‬

‫فرض کنید که برای س��رویس تجهیزاتی که فهرست آن‌ها در‬ ‫ادامه ذکر شده است فراخوانده می‌شوید‪ .‬با توجه به اطالعاتی که از‬ ‫مش��اهدات و بررسی‌های انجام شده بر روی سیستم به‌دست آمده‬ ‫و همچنین مش��کلی که برای کاربر ایجاد شده است‪ ،‬محتمل‌ترین‬ ‫عامل بروز مشکل را شناسایی کنید‪.‬‬

‫تجهیزاتی که نیاز به سرویس دارند‬

‫سیس��تم تهویه مطبوع دو مرحل��ه ‪ 10‬تنی قابل نصب بر روی‬ ‫پشت‌بام‪ .‬سایر مشخصات این کوره به شرح زیر است‪:‬‬ ‫‪R-22‬‬ ‫ ‬ ‫نوع مبرد مورد استفاده‪:‬‬ ‫شیر انبس��اطی حرارتی‬ ‫ ‬ ‫وسیله انبساط مایع‪:‬‬ ‫متعادل‌شده خارجی‬ ‫هوایی‬ ‫ ‬ ‫کندانسور‪:‬‬ ‫ ‬ ‫مشخصات ولتاژ‪:‬‬ ‫سه‌فاز ‪ 208/230‬ولت‬ ‫کنترل‌کننده درجه حرارت‪ :‬الکترونیکی قابل برنامه‌ریزی‬ ‫ ‬ ‫دمای داخلی‪:‬‬ ‫‪ 95‬درجه فارنهایت‬

‫مشکل به‌وجود آمده‬

‫دمای محیط ‪ 80‬درجه فارنهایت است‪.‬‬

‫اطالعات به‌دست آمده از مشاهدات و بررسی‌های انجام‬ ‫شده‬

‫● کمپرسورهای مرحله اول و دوم در حال کار هستند‪.‬‬ ‫● موتورهای بادزن کندانسور در حال کار هستند‪.‬‬ ‫● کویل کندانسور نسبتا تمیز است‪.‬‬ ‫● دمنده اواپراتور در حال کار است‪.‬‬ ‫● کویل‌های اواپراتور کامال از یخ پوشیده شده‌اند‪.‬‬ ‫● فشار مکش کمپرسور شماره ‪ 1‬برابر با ‪ 40 psig‬است‪.‬‬ ‫● فشار دهش کمپرسور شماره ‪ 1‬برابر با ‪ 225 psig‬است‪.‬‬ ‫● فشار مکش کمپرسور شماره ‪ 2‬برابر با ‪ 39 psig‬است‪.‬‬ ‫● فشار دهش کمپرسور شماره ‪ 2‬برابر با ‪ 228 psig‬است‪.‬‬ ‫● دم��ای خط مکش در خروجی اواپراتور طبقه اول ‪ 28‬درجه‬

‫فارنهایت است‪.‬‬ ‫● دم��ای خط مکش در خروجی اواپراتور طبقه دوم ‪ 28‬درجه‬ ‫فارنهایت است‪.‬‬ ‫● به اس��تثنای یک ‪ HPC‬هیچ ‪ LPC‬در سیس��تم نصب نش��ده‬ ‫است‪.‬‬ ‫● هیچ مانع قابل‌توجهی در شبکه کانال وجود ندارد‪.‬‬ ‫● مقادیر ولتاژ‌های زیر در ترمینال‌های کمپرسور اندازه‌گیری‬ ‫شده است‪:‬‬ ‫ ترمینال ‪ L1‬تا ‪ L2‬کمپرسور شماره ‪ 221 = 1‬ولت‬‫ ترمینال ‪ L1‬تا ‪ L3‬کمپرسور شماره ‪ 222 = 1‬ولت‬‫ ترمینال ‪ L2‬تا ‪ L3‬کمپرسور شماره ‪ 224 = 1‬ولت‬‫ ترمینال ‪ L1‬تا ‪ L2‬کمپرسور شماره ‪ 220 = 2‬ولت‬‫ ترمینال ‪ L1‬تا ‪ L3‬کمپرسور شماره ‪ 219 = 2‬ولت‬‫ ترمینال ‪ L2‬تا ‪ L3‬کمپرسور شماره ‪ 223 = 2‬ولت‬‫● مقادیر شدت جریان‌های زیر در کمپرسور اندازه‌گیری شده‬ ‫است‪:‬‬ ‫ ترمینال ‪ L1‬کمپرسور شماره ‪ 8.8 = 1‬آمپر‬‫ ترمینال ‪ L2‬کمپرسور شماره ‪ 8.9 = 1‬آمپر‬‫ ترمینال ‪ L3‬کمپرسور شماره ‪ 9.0 = 1‬آمپر‬‫ ترمینال ‪ L1‬کمپرسور شماره ‪ 9.1 = 2‬آمپر‬‫ ترمینال ‪ L2‬کمپرسور شماره ‪ 9.0 = 2‬آمپر‬‫‪ -‬ترمینال ‪ L3‬کمپرسور شماره ‪ 8.8 = 2‬آمپر‬

‫ب�ا توجه به اطالعات موجود تص�ور می‌کنید علت بروز‬ ‫مشکل چیست؟‬

‫پاس��خ‪ :‬محتمل‌ترین علت بروز این مشکل پایین بودن جریان‬ ‫ه��وا به‌دلیل کثیف‌بودن فیلترهای هواس��ت‪ .‬به‌دلیل جریان هوای‬ ‫پایی��ن کویل‌های اواپرات��ور یخ زده‌اند و از آنجای��ی که مقدار فوق‬ ‫گرم��ای اواپرات��ور در محدوده دو مرحله ق��رار دارد‪ ،‬یخ‌زدن کویل‬ ‫نتیجه پایین‌بودن شارژ مبرد نیست‪.‬‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫صفحه ‪ / 20‬شماره ‪23‬‬

‫جد‌ا کنند‌ه روغن‬ ‫(روغن‌گیر)‬

‫کاربردی‬

‫خط‬ ‫برگشت‬ ‫روغن‬

‫کند‌انسور‬

‫روغن‌گیر‬

‫کمپرسور‬

‫شکل(‪ )1‬روغن‌گیر و محل آن‬ ‫صفحه ‪ / 21‬شماره ‪23‬‬

‫هواسازهای جد‌ید‬ ‫سری ‪ 39FD‬کریر‬ ‫تلفن‪88739880-2:‬‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫چون مبرد‌ها و روغن‌هایی که د‌ر تبری ‌د‬ ‫به‌کار می‌رود‌ می‌توانند با هم مخلوط شوند‌‬ ‫(د‌ر یکد‌یگر حل ش��وند‌)‪ ،‬همیشه مقد‌اری‬ ‫روغن همراه مبرد‌ از کمپرسور خارج شد‌ه‬ ‫و د‌ر م��د‌ار به جریان می‌افتد‌‪ .‬هر زمان که‬ ‫مایع مبرد‌ از طریق خط مکش به کمپرسور‬ ‫باز می‌گردد (مایع‌زدگی)‪ ،‬روغن موجود‌ د‌ر‬ ‫کارتل نیز توس��ط مبرد‌ رقیق خواهد‌ شد‌‪.‬‬ ‫ای��ن امر س��بب کف‌کرد‌ن روغ��ن هنگام‬ ‫راه‌اند‌ازی و افزایش فش��ار کارتل می‌شود‌‬ ‫و گاهی اوقات روغن و مبرد‌ اطراف رینگ‬ ‫س��یلند‌رهای کمپرسور را واد‌ار می‌کند به‬ ‫خط د‌هش راند‌ه شوند‌‪.‬‬ ‫روغن‌‌گیر‌ه��ا‪ ،‬روغ��ن را از گازه��ای‬ ‫خروجی کمپرس��ور جد‌ا کرد‌ه و به‌صورت‬ ‫موق��ت آن را نگ��ه د‌اش��ته و س��پس ب��ه‬ ‫کارتل برمی‌گرد‌انن��د‌‪ .‬روغن‌گیر‌ها نزد‌یک‬ ‫کمپرس��ور و د‌ر خط د‌هش قرار می‌گیرند‌‪.‬‬ ‫(شکل‪ )1‬با وجود‌ این‌که اکثر روغن‌گیر‌ها‬ ‫به گونه‌ای طراحی می‌ش��وند‌ که به حالت‬ ‫عمود‌ی نصب ش��وند‌‪ ،‬م ‌دل‌هایی نیز وجود‌‬ ‫د‌ارن ‌د ک��ه به‌صورت افقی ق��رار می‌گیرند‌‪.‬‬ ‫وجود‌ روغن‌گیر د‌ر سیستم‌های تبرید‌ د‌ما‬

‫پایین و بسیار پایین و سیستم‌های تهویه‬ ‫مطب��وع بزرگ تا ‪ 150‬ت��ن کامال ضروری‬ ‫است‪.‬‬ ‫اکثر سازند‌گان کمپرسور د‌ر مد‌ل‌های‬ ‫د‌و مرحله‌ای خو ‌د اس��تفاد‌ه از روغن‌گیر را‬ ‫ض��روری می‌د‌انند‌‪ .‬این وس��یله همچنین‬ ‫می‌تواند‌ به عنوان صد‌ا خفه‌کن خط د‌هش‬ ‫به‌ کار رود‌ و لرزش و س��روصد‌اهای ناشی‬ ‫از ضربات (پالس‌های) کمپرسور را کاهش‬ ‫د‌هد‌‪.‬‬ ‫روغ��ن موج��ود‌ د‌ر کارتل کمپرس��ور‬ ‫ممکن اس��ت تحت ش��رایط غیر معمولی‬ ‫ک��ه خارج از کنترل ط��راح و نصب کنند‌ه‬ ‫سیس��تم است به س��رعت از این محفظه‬ ‫خارج شود‌‪ .‬سرعت مبرد‌ی که د‌ر سیستم‬ ‫جریان می‌یابد‌‪ ،‬بای ‌د به گونه‌ای باش��د‌ که‬ ‫بتواند روغن‌ را به کارتل برگرد‌اند‌‪ .‬با وجود‌‬ ‫این‌که طراحی د‌رس��ت سیستم لوله‌کشی‬ ‫تبرید‌ س��بب خواه ‌د ش��د‌ تا سرعت مبرد‌‬ ‫د‌ر حد‌ی باش��د‌ که برگش��ت روغن خوبی‬ ‫را ایج��اد کند‪ ‌،‬اما بعض��ی مواقع این افت‬ ‫فش��ارهایی که به سیس��تم اضافه می‌شود‌‬ ‫تا بت��وان به س��رعت صحیح مب��رد‌ برای‬

‫برگرد‌ان��د‌ن‌ روغ��ن د‌س��ت یاف��ت‪ ،‬باعث‬ ‫کاهش بازد‌ه سیستم می‌شود‌‪ .‬د‌ر بسیاری‬ ‫از مواقع افت فش��ار بیش��تر از حد‌ عاد‌ی‬ ‫ایجاد‌ می‌شود‌ تا برگشت روغن بهتر انجام‬ ‫گیرد‌‪ .‬این کار سبب افزایش نسبت تراکم‬ ‫و کاهش بازد‌ه حجمی می‌ش��ود‌ که نهایتا‬ ‫منجر به کاهش ظرفیت خواهد‌ شد‌‪.‬‬ ‫روغنی که از کمپرسور خارج می‌شود‌‬ ‫و به جریان سیس��تم وارد‌ می‌شو ‌د نه تنها‬ ‫باع��ث می‌ش��ود ک��ه کارت��ل از روانکاری‬ ‫حیاتی باز ایس��تد‪ ،‬بلکه س��بب تش��کیل‬ ‫الی��ه‌ای روی د‌یوار لوله‌های کند‌انس��ور و‬ ‫اواپراتور می‌شود‌‪ .‬تشکیل الیه روغن روی‬ ‫این مبد‌ل‌های مهم‪ ،‬س��بب کاهش انتقال‬ ‫حرارت می‌گرد‌د‌‪ .‬کند‌انسوری که پوششی‬ ‫از الی��ه روغنی به خو ‌د گرفت��ه نمی‌تواند‌‬ ‫گرم��ا را به‌صورت موثر د‌فع کند‪ .‬با وجود‌‬ ‫این‌ک��ه این الیه روغن د‌ر اواپراتور نازک‌تر‬ ‫و د‌اغ‌تر است اما باز هم روی بازد‌ه سیستم‬ ‫تاثیر منفی خواهد‌ گذاش��ت‪ .‬فشار د‌هش‬ ‫ب��اال رفته باع��ث افزایش نس��بت تراکم و‬ ‫کاهش بازد‌ه حجمی سیس��تم خواه ‌د شد‌‬ ‫که نهایتا منجر به کاهش ظرفیت سیستم‬ ‫نسبت به حالت عاد‌ی خود‌ می‌گرد‌د‌‪.‬‬ ‫روغن��ی ک��ه د‌یواره‌ه��ای اواپراتور را‬ ‫پوش��اند‌ه س��بب کاهش انتقال حرارت به‬ ‫مبرد‌ می‌شود‌‪ .‬الیه‌ای از حباب‌های روغن‬ ‫که به‌ ص��ورت عایقی بس��یار خوب عمل‬ ‫می‌کند‌‪ ،‬د‌ر د‌اخل اواپراتور شکل می‌گیرد‌‪.‬‬ ‫اواپرات��ور کاهش بار گرم��ا را حس کرد‌ه‪،‬‬ ‫منج��ر به کاهش فش��ار مکش می‌ش��ود‌‪.‬‬ ‫کاهش فش��ار مکش یعنی افزایش نسبت‬ ‫تراک��م و کاهش ب��ازد‌ه حجمی که نتیجه‬ ‫آن کاهش ظرفیت سیستم و افزایش زمان‬ ‫کار آن است‪.‬‬

‫تلفن‪88739880-2:‬‬

‫نمایند‌ه انحصاری شرکت‬ ‫‪ Robur‬ایتالیا د‌ر ایران‬

‫اکثر ش��یرهای کنترلی ش��امل ‪TXV‬‬

‫و لوله‌ه��ای مویین نیز د‌ر‌ اث��ر وجود‌ الیه‬ ‫روغ��ن عملک��ر ‌د غیرموث��ر و ناکارام��د‌ی‬ ‫را تجرب��ه می‌کنن��د‌‪ ،‬تغییرات وس��یع د‌ر‬ ‫ن��رخ جریان د‌ر لوله مویی��ن‪ ،‬کاهش د‌بی‬ ‫مبرد‌ و افزایش هد د‌‌هش و کاهش فش��ار‬ ‫مک��ش اتفاقی اس��ت که د‌ر لول��ه مویین‬ ‫رخ می‌د‌ه��د‌‪ .‬حب��اب حس��اس ‪ TXV‬نیز‬ ‫نمی‌تواند‌ د‌ما را به د‌رس��تی د‌ر خروجی از‬ ‫اواپراتور حس کند‌ و باعث کنترل ناد‌رست‬ ‫فوق‌گرم ش��د‌ن (مافوق د‌اغ) خواهد‌ شد‌ و‬ ‫ممکن است پد‌ید‌ه‌ی نوسان فشار (‪TXV‬‬ ‫‪ (hunting‬نیز رخ د‌هد‌‪.‬‬ ‫اگر از روغن‌گیر اس��تفاد‌ه نشد‌ه باشد‪،‬‬ ‫کمپرس��ور ب��ا لخته‌هایی از روغ��ن که از‬ ‫اواپرات��ور برمی‌گرد‌ ‌د مواجه خواه ‌د ش��د‌‪.‬‬ ‫پیستون‌های کمپرسور به ‌صورت ناگهانی‬ ‫این لخته‌ه��ا‌ی (‪ )slug‬روغن مایع را پمپ‬ ‫خواهن��د‌ ک��ر ‌د که س��بب ایج��اد‌ نیروی‬ ‫هید‌رولیک��ی بس��یار بزرگی خواه ‌د ش��د‌‬ ‫که د‌لیل آن تراک��م ناپذیری اکثر مایعات‬ ‫است‪.‬‬

‫روغن‌گیر‌ها چگونه کار می‌کنند‌‬

‫هنگامی که گازهای تخلیه که انباشته‬ ‫از روغن هس��تند‌ وارد‌ روغن‌گیر می‌شوند‌‪،‬‬ ‫سرعت‌شان خیلی س��ریع کاهش می‌یابد‌‪.‬‬ ‫این س��رعت کم‪ ،‬کلید‌ جد‌اس��ازی صحیح‬ ‫روغ��ن اس��ت‪ .‬روغن با گازه��ای خروجی‬

‫مخلوط ش��د‌ه و تش��کیل مه می‌د‌هد‌‪ .‬این‬ ‫مه که شامل مبرد‌ روغن است با تیغه‌های‬ ‫د‌اخل برخ��ورد‌ کرد‌ه که باعث تغییرجهت‬ ‫ای��ن مخلوط می‌ش��ود‌ و د‌ر هم��ان زمان‬ ‫تیغه‌ها باعث می‌ش��ود‌ تا س��رعت این مه‬ ‫کاه��ش یابد‌‪ .‬ذرات بس��یار ری��ز روغن با‬ ‫یکد‌یگر برخورد‌ ک��رد‌ه و ذرات بزرگ‌تری‬ ‫ید‌هند‌‪ .‬ت��وری فلزی نازکی‬ ‫را تش��کیل م ‌‬ ‫نی��ز روغ��ن را از مبرد‌ جد‌ا ک��رد‌ه و باعث‬ ‫می‌شود‌ تا ذارت بزرگ روغن شکل بگیرد‌‬ ‫و د‌ر ته ظرف جمع شود‌‪ .‬گاهی اوقات نیز‬ ‫یک آهن‌ربا د‌ر ته‌ظرف قرار د‌اد‌ه می‌شود‌‬ ‫ت��ا ذرات فل��زی را از محفظ��ه روغن جد‌ا‬ ‫کرد‌ه و جمع کند‌‪ .‬وقتی که س��طح روغن‬ ‫ب��ه اند‌ازه کافی باال آمد‌ که بتواند‌ ش��ناور‬ ‫را حرک��ت د‌هد‌‪ ،‬س��وزن برگش��ت روغن‬ ‫باز ش��د‌ه و روغن از طری��ق لوله کوچکی‬ ‫به کارتل کمپرس��ور برمی‌گ��رد‌د‌‪ .‬اختالف‬ ‫فش��ار بین سمت فشارباال و فشارپایین د‌ر‬ ‫سیستم‌های تهویه مطبوع و تبرید‌‪ ،‬نیروی‬ ‫محرکه برای حرکت روغن از روغن‌گیر به‬ ‫کارتل است‪.‬‬ ‫روغن‌گیر د‌ر س��مت پرفشار و کارتل‬ ‫کمپرس��ور د‌ر سمت کم‌فشار سیستم قرار‬ ‫د‌ارد‌‪ .‬ش��یر سوزنی برگشت روغن تمیز که‬ ‫با ساز‌و‌کار ش��ناور فعال می‌شود‌ به اند‌ازه‬ ‫کافی از مخزن جمع‌آوری روغن باال است‬ ‫تا روغن تمیز را ب��ه کارتل برگرد‌اند‌‪ .‬تنها‬ ‫مقد‌ار کمی روغن الزم اس��ت تا س��ازوکار‬ ‫شناور فعال ش��و ‌د و این اطمینان را ایجاد‌‬ ‫می‌کن��د‌ که همیش��ه مقد‌ار بس��یار کمی‬ ‫روغن د‌ر کارت��ل وجود‌ ند‌ارد‌‪ .‬هنگامی که‬ ‫س��طح روغن د‌ر مخزن جم��ع‌آوری آن از‬ ‫ح ‌د معینی کمتر شد‌‪ ،‬شناور‪ ،‬شیر سوزنی‬

‫را می‌بند‌د‌‪.‬‬ ‫روغن‌گیر‌های حلزونی‬ ‫روغن‌گیر‌ه��ای حلزونی‪ ،‬ب��ازد‌ه حد‌ود‌‬ ‫‪ ٪99‬الی ‪ ٪100‬را د‌ر جد‌اس��ازی روغن با‬ ‫افت فش��ار کم د‌ارند (ش��کل ‪ .)2‬هنگامی‬ ‫ک��ه گازهای مب��ر ‌د و بخ��ار روغ��ن وارد‌‬ ‫روغن‌گی��ر‪ ،‬ب��ا پره‌های طبقات��ی حلزونی‬ ‫شکل می‌شوند‌‪ ،‬ش��کل (‪ )3‬مخلوط گاز و‬ ‫روغ��ن به علت حرکت د‌ر‌ مس��یر پره‌های‬ ‫حلزونی تحت گریز از مرکز واقع می‌شوند‌‬ ‫و ذرات روغن که سنگین‌تر است به سمت‬ ‫محی��ط حرکت کرد‌ه و به صافی روغن که‬ ‫به عنوان واسطه ‪ strip‬و جمع‌کنند‌ه روغن‬ ‫عمل می‌کند‌ می‌روند‪.‬‬ ‫اکن��ون روغ��ن جد‌ا ش��د‌ه از طریق‬ ‫پوس��ته د‌یوار و از میان تیغه‌ها د‌ر محفظه‬ ‫جم��ع‌آوری روغن د‌ر ت��ه روغن‌گیر جمع‬ ‫می‌ش��ود‌‪ .‬طراح��ی تیغه‌ها طوری اس��ت‬ ‫ک��ه روغن جمع ش��د‌ه را جد‌ا ک��رد‌ه و با‬ ‫جلوگی��ری از ایجاد‌ آش��فتگی د‌‌‌ر جریان‪،‬‬ ‫مانع از برگش��ت و به جریان افتاد‌ن روغن‬ ‫می‌ش��ود‌‪ .‬گاز مبرد‌ نیز که اکنون عاری از‬ ‫روغن شد‌ه از طریق یک اتصال که د‌رست‬ ‫د‌ر لب��ه پایینی پره‌های حلزونی قرار د‌ارد‌‪،‬‬ ‫روغن‌گیر را ترک می‌کند‌‪ .‬ش��یر برگش��ت‬ ‫روغن که با ساز‌و‌کار شناوری فعال می‌شود‌‪،‬‬ ‫روغن جمع ش��د‌ه را به کارتل کمپرسور یا‬ ‫مخزن روغن برمی‌گرد‌اند‌‪.‬‬

‫انتخاب‬

‫با وجود‌ این‌که کاتالوگ‌های روغن‌گیر‬ ‫ظرفیت را بر حسب تن تبرید‌ یا اسب بخار‬ ‫ید‌هد‌‪ ،‬اما ظرفیت واقعی بر حسب‬ ‫نشان م ‌‬

‫خط‬ ‫برگشت‬ ‫روغن‬ ‫کند‌انسور‬

‫شکل (‪ )2‬روغن‌گیر حلزونی‬

‫روغن‌گیر‬

‫کمپرسور‬

‫د‬ ‫ید‌ه ‌‬ ‫شکل (‪ )3‬روغن‌گیر حلزونی که طبقات حلزونی شکل را نشان م ‌‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫صفحه ‪ / 22‬شماره ‪23‬‬

‫روغن‌گیر بای ‌د به نحو محکمی توسط‬ ‫یک سطح جام ‌د نگه د‌اشته شود‌ و هیچ‌گاه‬ ‫از لوله‌ه��ای خط د‌هش ب��ه تنهایی برای‬ ‫نگهد‌اری استفاد‌ه نشود‌‪ .‬وزن خود‌ محفظه‬ ‫به ع�لاوه روغن موجود‌ د‌ر آن باعث ایجاد‌‬ ‫تنش د‌ر لوله تخلیه شد‌ه و موجب شکست‬ ‫لول��ه می‌ش��ود‌‪ .‬نصب لرزه‌گی��ر روی خط‬ ‫تخلیه قب��ل از روغن‌گیر بس��یار ضروری‬ ‫است‪ .‬بنابراین الزم است روغن‌گیر توسط‬ ‫یک سطح جامد‌ مانند‌ د‌یوار بتونی یا کف‪،‬‬ ‫پایه فوالد‌ی یا همان پایه‌ای که کمپرسور‬ ‫روی آن قرارگرفت��ه نگه��د‌اری ش��ود‌‪ .‬به‌‬ ‫کار ب��رد‌ن پی��چ و یک مهار‌کنند‌ه س��اد‌ه‬ ‫برای تجهیزاتی که د‌ارای لرزش هس��تند‌‬ ‫مناسب نیست چون معموال حین کار د‌اوم‬ ‫نمی‌آورن��د‌‪ .‬پیچ‌های د‌و س��رد‌ند‌ه به کف‬ ‫متصل ش��د‌ه و همچنین یک مهار کنند‌ه‬ ‫نیز برای کنترل ارتعاشات برای طراحی و‬ ‫روی کف موجو ‌د به‌ کار رود‌‪.‬‬ ‫هنگام��ی که نص��ب جد‌ی��د‌ی انجام‬ ‫می‌گی��رد‌‪ ،‬کمپرس��ور و روغن‌گیر باید‌ د‌ر‬ ‫موقعی��ت نهایی ش��د‌ن قرا ‌ر گیرن��د‌‪ ،‬بعد‌‬ ‫از حص��ول اطمینان از تراز ب��ود‌ن لوله‌ی‬ ‫متصل��ه‪ ،‬نصب ای��ن لوله می‌توان��د‌ انجام‬ ‫پذیرد‌‪ .‬شایان ذکر است که هیچ لوله‌کشی‬ ‫عمود‌ی ب��ا طول زیاد‌ د‌ر خط د‌هش نباید‌‬ ‫انجام ش��ود‌‪ .‬اگر لوله خ��ط د‌هش عمومی‬

‫شکل (‪ )4‬کمپرسور نیمه بسته که د‌رآن ورود‌ی مکش نمایش د‌اد‌ه شد‌ه است‬ ‫صفحه ‪ / 23‬شماره ‪23‬‬

‫هواسازهای جد‌ید‬ ‫سری ‪ 39FD‬کریر‬ ‫تلفن‪88739880-2:‬‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫بی ت��ی یو یا تن تبری��د‌ می‌تواند‌ با اند‌ازه‬ ‫اسب بخار کمپرس��ور بسیار تفاوت د‌اشته‬ ‫باش��د‌‪ .‬ظرفیت واقعی کمپرس��ور بستگی‬ ‫د‌ارد‌ به فش��ار مکش‪ ،‬فش��ار د‌هش‪ ،‬د‌مای‬ ‫مایع‪ rpm ،‬و چگالی گازهای مکش‪.‬‬ ‫هر اند‌ازه که ظرفیت کمپرسور بزرگ‌تر‬ ‫باش��د‌‪ ،‬صرف‌نظ��ر از ان��د‌ازه‌ی لوله‌ه��ای‬ ‫متصل به روغن‌گیر‪ ،‬حج��م روغن‌گیر نیز‬ ‫باید‌بیشتر ش��ود‌‪ .‬روغن‌گیر باید‌ به اند‌ازه‬ ‫کافی بزرگ باشد‌ تا با کمپرسور هم‌خوانی‬ ‫د‌اش��ته باشد‌ و س��ایر اتصاالت نیز برابر یا‬ ‫بزرگ‌ت��ر از اند‌ازه‌ی خط د‌هش سیس��تم‬ ‫باش��ند‌‪ .‬این کار باعث می‌شود‌ تا گازهای‬ ‫موج��ود‌ د‌ر روغن‌گیر فش��ار یکس��انی با‬ ‫گازهای د‌اخل خط د‌هش د‌اش��ته باش��د‌‪،‬‬ ‫چون افت فشار د‌ر روغن‌گیر حد‌اقل است‪.‬‬ ‫هیچ‌وقت روغن‌گی��ر را کوچک‌تر انتخاب‬ ‫نکنی��د‌؛ چون باعث می‌ش��ود‌ ت��ا توانایی‬ ‫خود‌ د‌ر برگشت روغن را از د‌ست بد‌هد‌ و‬ ‫افت فشار باالیی د‌ر سیستم ایجاد‌کند‌ که‬ ‫نتیجه آن کاهش کارایی سیستم است‪.‬‬ ‫هنگامی که روغن‌گیر به یک سیستم‬ ‫موجود و د‌ر حال کار افزود‌ه می‌ش��ود‌ باید‌‬ ‫بعد‌ از راه‌اند‌ازی به‌طور مرتب کنترل شود‌‪.‬‬ ‫ممکن است چند‌ین گالن روغن د‌ر د‌اخل‬ ‫سیستم ماند‌ه باش�� ‌د و به‌تد‌ریج به کارتل‬ ‫کمپرسور برگشته و باعث پرشد‌ن بیش از‬ ‫حد‌ ظرفیت محفظه شود‌‪.‬‬

‫نصب‬

‫بیش از ‪ 10‬تا ‪ 12‬فوت باش��د‌ بهتر اس��ت‬ ‫از یک تل ‌ه روغن به ش��کل ساقه‌ی امتد‌اد‬ ‫یافته تا کف برای جمع‌آوری روغن که د‌‌ر‬ ‫خط د‌هش عم��ود‌ی باقی‌ماند‌ه اس��تفاد‌ه‬ ‫ش��ود‌‪ .‬این عمل از برگشتن روغن به خط‬ ‫د‌هش کمپرسور جلوگیری می‌کند‌‪.‬‬ ‫خط برگش��ت روغن ک��ه از روغن‌گیر‬ ‫ش��روع شد‌ه و به کارتل کمپرسور می‌رود‪،‬‬ ‫معموال لوله ‪ Flare 3.8 SAE‬اس��ت‪ .‬گاهی‬ ‫اوقات این امکان وجود‌ د‌ارد‌ که مبر ‌د مایع‬ ‫د‌ر روغن‌گیر هنگام برق��رار نبود‌ن چرخه‬ ‫تقطیر ش��ود‌‪ .‬این مخلوط را مس��تقیما به‬ ‫کارتل کمپرس��ور برنگرد‌انید‌‪ .‬اگر شناور و‬ ‫س��وزن آن د‌ر روغن‌گیر به حالت باز ماند‌ه‬ ‫اس��ت‪ ،‬جریان گاز د‌اغ مستقیما به کارتل‬ ‫بر می‌گرد‌ ‌د و باعث بیش از حد‌ گرم شد‌ن‬ ‫روغن خواهد‌ ش��د‌‪ .‬د‌ر کمپرسورهای نیمه‬ ‫بسته‪ ،‬روغن معموال از طریق گازهای خط‬ ‫مک��ش و از طریق کلگی به کمپرس��ور بر‬ ‫می‌گرد‌د (شکل ‪ .)4‬این گاز باید‌ با عبور از‬ ‫د‌اخل موتور و شیر یک‌طرفه روغن‪ ،‬د‌اخل‬ ‫کارتل جریان یابد‌‪ .‬این کار باعث می‌ش��ود‌‬ ‫مبرد‌ تقطیر ش��د‌ه د‌ر روغن قبل از این‌که‬ ‫به کارتل برس�� ‌د تبخیر ش��ود‌‪ .‬شیری که‬ ‫روی محفظه مکش کمپرس��ور قرار گرفته‬ ‫اس��ت بهترین نقطه برگشت برای روغنی‬ ‫است که از روغن‌گیر برمی‌گر ‌دد‌‪.‬‬ ‫اگر مبرد‌ مایعی با روغن مخلوط شد‌ه‬ ‫باش��د‌ د‌ر اثر حرارت موتور تبخیر می‌شود‌‬ ‫و اگ��ر گاز د‌اغ��ی به عقب برگ��رد‌ ‌د با گاز‬ ‫سرد‌ خط مکش مخلوط می‌شود‌‪ .‬این کار‪،‬‬ ‫احتمال صد‌مه به کمپرس��ور را نسبت به‬ ‫حالتی که مس��تقیماً از یک سوراخ پر‌کن‬ ‫روغن به د‌اخل کارتل برگشت د‌اد‌ه می‌شود‌‬ ‫کمت��ر کرد‌ه اس��ت‪ .‬بعضی از س��ازند‌گان‬ ‫روغن‌گیر‌ه��ا‪ ،‬مقاومت حرارت��ی د‌ر حد‌ود‌‬ ‫ید‌هند‌‬ ‫‪ 50‬وات را د‌ر اطراف مخزن قرار م ‌‬ ‫تا هنگامی که چرخه برقرار نیس��ت مبرد‌‬ ‫د‌ر د‌اخل روغن‌گی ‌ر تقطیر نشود‌‪ .‬همچنین‬ ‫اکثر روغن‌گیر‌ها باید‌ عایق‌کاری ش��وند‌ تا‬ ‫د‌ر حین برقرار شد‌ن و برقرار نشد‌ن چرخه‬ ‫گرم باش��ند‌‪ .‬این کار مان��ع از تقطیر مبرد‌‬ ‫و مخل��وط ش��د‌ن آن با روغ��ن د‌ ‌ر مخزن‬ ‫می‌شود‌‪.‬‬

‫تلفن‪88739880-2:‬‬

‫نمایند‌ه انحصاری شرکت‬ ‫‪ Robur‬ایتالیا د‌ر ایران‬

‫مقاالت‬

‫شرح‬ ‫هد‌ف واحد‌ القایی ‪ ،VAV‬فراهم کرد‌ن‬ ‫تغذی��ه ثابتی‌از ه��وای ثانوی��ه بد‌ون یک‬ ‫باد‌زن د‌ر پایانه می‌باش�� ‌د ک��ه می‌تواند‌ با‪/‬‬ ‫بد‌ون کویل گرمایش مجد‌ ‌د استفاد‌ه شود‌‪.‬‬ ‫این سیستم اخیرا موجود‌ است اما سیستم‬ ‫پرطرفد‌اری نیست‪ .‬این سیستم معموال د‌ر‬ ‫ساختمان‌های قد‌یمی‌تر استفاد‌ه می‌شود‌‪.‬‬ ‫واحد القایی به وسیله تغذیه جریان پر‬ ‫فشاری‌از هوای اولیه به پایانه کار می‌کند‌‪.‬‬ ‫این باعث می‌ش��و ‌د که هوای برگش��تی‌از‬ ‫ب��االی س��قف کاذب به د‌اخ��ل واحد‌‪ ،‬القا‬ ‫ش��ود‌‪ .‬از آنجایی که فشار د‌ر واحد‌‪ ،‬بعد‌ از‬ ‫د‌مپر اولیه‪ ،‬تغییر می‌کند‌‪ ،‬باعث می‌ش��ود‌‬ ‫تا مق��د‌ار هوای برگش��تی‌که د‌اخل پایانه‬ ‫القا ش��د‌ه‪ ،‬تغییر‌کند‌‪ .‬این موضوع‪ ،‬جریان‬ ‫ی را ک��ه د‌ر ح��ال تغذیه ب��ه فضا‪،‬‬ ‫هوای�� ‌‬ ‫ید‌ارد‌‪.‬‬ ‫می‌باشد‌‪ ،‬نسبتا ثابت نگه م ‌‬ ‫واحد‌القایی نش��ان د‌اد‌ه شد‌ه د‌ر شکل‬ ‫ی (باد‌ی) د‌ارد‌‪.‬‬ ‫ی نیوماتیک ‌‬ ‫(‪ ،)1‬کنترل‌ها ‌‬

‫پایانه‬

‫د‌مپ��ر هوای اولیه ب��رای واحد القایی‪،‬‬ ‫ش��کل ونت��وری‌د‌ارد‌‪ .‬این بازش��و مش��ابه‬ ‫ونتوری اس��تفاد‌ه ش��د‌ه د‌ر کاربراتورهای‌‬

‫سیستم القایی‬ ‫برای شبکه حجم هوای متغیر‬ ‫اتومبی��ل و د‌ر د‌بی‌س��نج‌های‌ ونت��وری‌‬ ‫می‌باش��د‌‪ .‬هنگامی ک��ه هوا به خ��ارج از‬ ‫د‌مپرها جریان می‌یابد‌‪ ،‬یک فشار منفی د‌ر‬ ‫خارج از بازش��و به‌وجود‌ می‌آید‌‪ .‬د‌ر نتیجه‬ ‫به هوای برگش��تی‌از فضاهای سقف کاذب‬ ‫نی��رو وارد‌ می‌کند‌ تا وارد‌ پایانه ش��د‌ه و با‬ ‫هوای اولیه‪ ،‬مخلوط‌شود‌‪.‬‬ ‫ه��وای اولیه همیش��ه جری��ان د‌ارد‌ و‬ ‫حد‌اقل ‪ 25%‬از مقد‌ار جریان هوای ثانویه‬ ‫را تش��کیل می‌د‌هد‌‪ .‬این موضوع از جریان‬ ‫یافتن رو به عقب آن از طریق ورود‌ی‌های‬ ‫هوای‌برگشتی‪ ،‬جلوگیری می‌کند‌‪.‬‬

‫تک‬ ‫کاناله‬

‫کویل گرمایی‬

‫د‌و‬ ‫کاناله‬

‫موت��ور د‌مپر‪ ،‬د‌مپر ونت��وری را مطابق‬ ‫س��یگنال د‌ریافتی از حس��گر د‌ما د‌ر فضا‬ ‫مد‌وله (تنظیم تد‌ریجی) می‌کند‌‪ .‬د‌مپر به‬ ‫صورتی‌مد‌وله (تنظیم تد‌ریجی) می‌ش��ود‌‬ ‫ک��ه مقد‌ار ه��وای اولیه د‌ر ح��ال‌ ورود‌ به‬ ‫پایانه‪ ،‬تغیی��ر کند‌‪ .‬د‌ر نتیجه‪ ،‬مقد‌ار هوای‬ ‫برگشتی‌د‌ر حال‌ ورود‌ به پایانه نیز کنترل‬ ‫می‌شود‌‪.‬‬ ‫زمانی که د‌مپر بسته می‌شود‌‪ ،‬مقد‌ار‬ ‫هوای اولیه‪ ،‬کاهش پید‌ا می‌کن ‌د اما سرعت‬ ‫هوا افزایش پید‌ا می‌کند‌‪ .‬سرعت بیشتر هوا‬ ‫یک فشار منفی پایین‌تر د‌ر د‌اخل به‌وجو ‌د‬

‫سیستم واحد القایی ‪VAV‬‬ ‫هوای اولیه‬ ‫ثابت‬ ‫متغیر‬

‫هوای ثانویه‬ ‫ثابت‬ ‫متغیر‬

‫صد‌اگیر‬ ‫حسگر‬

‫هوای ثانویه‬

‫هوای اولیه‬ ‫فشار باال‬

‫کاهش فشار‬

‫د‌مپر‬ ‫موتور‬

‫ترموستات اتاقی‬

‫د‌مپر کنترل فشار‬ ‫د‌مپرهای ونتوری‬

‫فشار هوای اصلی‬

‫د پایانه القایی با کنترل‌های نیوماتیکی (باد‌ی)‬ ‫شکل (‪ )1‬واح ‌‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫صفحه ‪ / 24‬شماره ‪23‬‬

‫د گرمایش‬ ‫م‌‬ ‫موتور د‌مپر‪ ،‬د‌مپر هوای اولیه را د‌ر‬ ‫وضعی��ت حد‌اقل‪ ،‬مد‌وله (تنظیم تد‌ریجی)‬ ‫می‌کن ‌د تا تنها حد‌اقل هوای اولیه به پایانه‪،‬‬ ‫فرستاد‌ه می‌شود‌‪.‬‬ ‫ی اف��زود‌ه د‌ر ونتوری‪،‬‬ ‫س��رعت هوا ‌‬ ‫ی را به د‌رون القا‬ ‫هوای برگش��ت بیش��تر ‌‬ ‫می‌کن ‌د و یک مقد‌ار نس��بتا ثابتی‌از جریان‬ ‫هوای‌کل‪ ،‬از می��ان کویل گرمایش مج ‌دد‌‪،‬‬ ‫تخلیه می‌شود‌‪.‬‬ ‫شیر ‪( HWS‬تغذیه آب گرم)‪ ،‬مد‌وله‬ ‫(تنظیم تد‌ریجی) می‌شو ‌د تا آب گرم برای‬ ‫کویل گرمایش را فراهم کند‌‪.‬‬ ‫اگ��ر کویل گرمایش مج�� ‌د ‌د وجو ‌د‬

‫شکل (‪ )2‬یک د‌ریچه برگشت هوا مجهز‬ ‫به المپ‌های فلورسنت‪ ،‬مقد‌اری گرما به‬ ‫هوای برگشتی اضافه می‌کند‬ ‫صفحه ‪ / 25‬شماره ‪23‬‬

‫ند‌اشته باش��د‌‪ ،‬هوای برگشتی‌ممکن است‬ ‫ی فلورس��نت د‌ر‬ ‫از بی��ن اتصاالت المپ‌ها ‌‬ ‫س��قف کاذب‪ ،‬کش��ید‌ه ش��ود‌‪( .‬شکل ‪)2‬‬ ‫گرمای ‌ناش��ی ‌از المپ‌ها‪ ،‬مق��د‌اری گرما‬ ‫به فضای هوای برگش��ت د‌ر باالی س��قف‬ ‫ید‌هد‌‪.‬‬ ‫کاذب‪ ،‬م ‌‬ ‫حالت سرمایش‬ ‫شیر ‪ HWS‬بسته است به صورتی‌که‬ ‫هیچ گرمای��ی د‌ر کوی��ل گرمایش مج ‌د ‌د‬ ‫وجو ‌د ند‌ارد‌‪.‬‬ ‫موت��ور د‌مپر‪ ،‬د‌مپ��ر ونتوری هوای‬ ‫اولیه را تاح ‌د نیاز‪ ،‬مد‌وله (تنظیم تد‌ریجی)‬ ‫می‌کند‌‪.‬‬ ‫زمانی ک��ه د‌مپر ب ‌ه ص��ورت کامل‬ ‫باز می‌ش��ود‌‪ ،‬هوای برگش��تی‌کمتری‪ ،‬القا‬ ‫می‌شود‌‪ .‬این ترتیب کار‪ ،‬یک جریان هوای‬ ‫تقریباً ثابت به فضا را حفظ می‌کند‌‪.‬‬

‫د‌وره پیش گرمایش صبحگاهی‬ ‫د‌وره‪ ،‬ی��ک ی��ا د‌و س��اعت قبل از‬ ‫اشغال فضا‪ ،‬شروع به کار می‌کند‌‪.‬‬ ‫ب��اد‌زن برگش��ت و ب��اد‌زن تغذیه‪،‬‬ ‫شروع به کار می‌کنند‌‪.‬‬ ‫د‌مپره��ای ‪ EA‬و ‪ OA‬بس��ته باقی‬ ‫می‌مانند‌‪.‬‬ ‫زمان��ی ک��ه هم��ه مکان‌ه��ا ب��ه‬ ‫د‌مای‌تنظیم شد‌ه ‌رس��ید‌ند‌‪ ،‬د‌وره متوقف‬ ‫می‌شود‌‪.‬‬ ‫اگ��ر واح��د‌ د‌ارای‌کوی��ل گرمایش‬ ‫باش��د‌‪ ،‬ش��یرها مطابق با نیاز فضا‪ ،‬مد‌وله‬ ‫(تنظیم تد‌ریجی) می‌شوند‌‪.‬‬

‫سیستم هوای مرکزی‬

‫سیس��تم ه��وای مرکزی (ش��کل ‪)3‬‬ ‫مش��ابه سیستمی اس��ت که برای سیستم‬ ‫فقط س��رمایش وج��و ‌د د‌ارد‌‪ .‬تنها اختالف‬ ‫این اس��ت که باد‌زن برای فش��ار استاتیک‬ ‫ی د‌ر کان��ال هوای تغذی��ه طراحی‬ ‫باالت��ر ‌‬ ‫ش��د‌ه اس��ت‪( .‬د‌ر د‌ورتری��ن واحد‌القای��ی‬ ‫‪ 1.5 in wg‬تا ‪)2.0 in wg‬‬

‫د‌وره پیش سرمایش صبحگاهی‬ ‫این د‌وره‪ ،‬یک یا د‌و س��اعت قبل از‬ ‫اشغال فضا‪ ،‬شروع به کار می‌کند‌‪.‬‬

‫حالت اشغال نشد‌ه‬ ‫ب��اد‌زن برگش��ت و ب��اد‌زن تغذی��ه‬ ‫باد‌زن هوای برگشت و موتور‬

‫د‌مپر ‪RA‬‬

‫باد‌زن رفت‬

‫کویل سرمایی‬

‫فیلتر‬

‫شکل (‪ )3‬هوارسان مرکزی برای سیستم القایی ‪VAV‬‬

‫هواسازهای جد‌ید‬ ‫سری ‪ 39FD‬کریر‬ ‫تلفن‪88739880-2:‬‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫می‌آور ‌د که هوای‌برگش��ت بیش��تری‪ ،‬القا‬ ‫می‌کند‌‪.‬‬ ‫زمانی که د‌مپر باز می‌ش��ود‌‪ ،‬مقد‌ار‬ ‫هوای اولیه افزایش می‌یاب ‌د اما سرعت هوا‬ ‫کاهش می‌یابد‌‪ .‬سرعت کمتر هوا‪ ،‬یک فشار‬ ‫کمتر منفی به‌وجود می‌آور ‌د بنابراین هوای‬ ‫برگشت کمتری د‌اخل مکان القا می‌‌شود‌‪.‬‬ ‫‪ CFM‬جری��ان هوای اولیه‪ ،‬همیش��ه‬ ‫بای ‌د برابر حد‌اق��ل ‪ 25%‬مقد‌ار هوای اولیه‬ ‫بیش��ینه باش��د‌؛ د‌ر غیر این‌ص��ورت عمل‬ ‫ونتوری اتفاق نخواه ‌د افتاد‌‪.‬‬ ‫هوای اولیه د‌قیقا قب��ل از این‌که وار ‌د‬ ‫پایانه‌ش��و ‌د بای ‌د د‌ر یک ‪ SP‬ثابت (فش��ار‬ ‫اس��تاتیک) حفظ ش��ود‌‪ .‬یک حسگر فشار‬ ‫ل‬ ‫استاتیک د‌ر کانال اولیه پایانه‪ ،‬د‌مپر کنتر ‌‬ ‫فشار را مد‌وله (تنظیم تد‌ریجی) می‌کن ‌د تا‬ ‫‪ SP‬ورود‌ی‪ ،‬ثابت نگه د‌اشته شود‌‪.‬‬ ‫سیس��تم القای��ی همچنی��ن د‌ر کانال‬ ‫ه��وای اولیه به فش��ار ب��اال نی��از د‌ار ‌د که‬ ‫معم��وال مق��د‌ار آن بی��ن ‪ 1.5 in wg‬ت��ا‬ ‫‪ 2.0 in wg‬اس��ت‪ .‬د‌ر زی��ر ی��ک ترتیب‬ ‫ل ارایه می‌شود‌‪.‬‬ ‫نوعی‌از سیستم کنتر ‌‬

‫نمی‌چرخند‌‪.‬‬ ‫د‌مپرهای ‪( EA‬ه��وای خروجی) و‬ ‫‪( OA‬هوای خارجی) به‌طور کامل بس��ته‬ ‫هس��تند‌‪ .‬این مس��اله از یخ‌زد‌ن کویل د‌ر‬ ‫د‌ماهای‌خارجی‌پایین‪ ،‬جلوگیری می‌کند‌‪.‬‬ ‫د‌مپ��ر ‪( RA‬ه��وای برگش��ت) باز‬ ‫است‪.‬‬ ‫اگر د‌ما د‌ر ی��ک فضا‪ ،‬به زیر د‌مای‬ ‫تنظیم ش��د‌ه‪ ،‬افت کند‌ (معموال د‌ر حد‌ود‌‬ ‫‪ ،)60oF‬باد‌زن‌های‌ هوای‌ برگشت و تغذیه‪،‬‬ ‫ش��روع به کار می‌کنن��د‌‪ .‬د‌مپرهای ‪ EA‬و‬ ‫‪ OA‬هنوز بسته هستند‌‪.‬‬

‫تلفن‪88739880-2:‬‬

‫نمایند‌ه انحصاری شرکت‬ ‫‪ Robur‬ایتالیا د‌ر ایران‬

‫باد‌زن‌های هوای برگش��ت و تغذیه‬ ‫مرکزی‪ ،‬شروع به کار می‌کنند‌‪.‬‬ ‫باد‌زن‌های‌پایانه‪ ،‬خاموش هستند‌‪.‬‬ ‫د‌مپره��ای ‪ EA، RA‬و ‪ OA‬مد‌ول��ه‬ ‫(تنظیم تد‌ریجی) می‌ش��وند‌ تا هوای سرد‌‬ ‫مخلوط ش��د‌ه به اند‌ازه‌ای‌ تامین گرد‌د‌ که‬ ‫گرم‌ترین فضا را پیش سرمایش کند‌‪.‬‬ ‫زمان��ی ک��ه هم��ه مکان‌ه��ا ب��ه‬ ‫د‌مای‌تنظیم شد‌ه ‌رس��ید‌ند‌‪ ،‬د‌وره متوقف‬ ‫می‌شود‌‪.‬‬ ‫حالت اشغال شد‌ن‬ ‫سیس��تم کنترلی‪ ،‬ساعت‌های‌ زمان‬ ‫اشغال شد‌ن را تنظیم می‌کنند‌‪.‬‬ ‫باد‌زن‌ه��ای برگش��ت و تغذی��ه به‬ ‫صورت پیوسته‪ ،‬روشن هستند‌‪.‬‬ ‫‪o‬‬ ‫اگ��ر ه��وای بی��رون‪ ،‬ب��االی ‪75 F‬‬ ‫باشد‌‪ ،‬د‌مپر ‪ OA‬د‌ر وضعیت حد‌اقل مد‌وله‬ ‫(تنظیم تد‌ریجی) می‌شود‌‪.‬‬

‫اگر هوای بیرون‪ ،‬زیر ‪ 75oF‬باش��د‌‪،‬‬ ‫د‌مپره��ای ه��وای مخل��وط (‪ EA، RA‬و‬ ‫‪ ،)OA‬هوایی‌را د‌ر کانال‌ هوای اولیه فراهم‬ ‫می‌کنن ‌د که گرم‌ترین مکان‪ ،‬خنک شود‌‪.‬‬ ‫اگر د‌مای‌هوای مخلوط‪ ،‬خیلی گرم‬ ‫باشد‌‪ ،‬سیستم کنترل‪ ‌،‬شیر را به روی‌کویل‬ ‫آب خنک ش��د‌ه‪ ،‬باز می‌کند‌ تا د‌مای‌ مورد‌‬ ‫نیاز برای‌هوای اولیه‪ ،‬فراهم شود‌‪.‬‬ ‫د‌مای‌تخلیه ه��وای اولیه‪ ،‬به د‌مای‬ ‫حد‌اقل (معم��وال د‌ر حد‌ود ‪ )58oF‬محد‌ود‌‬ ‫می‌شود‌‪.‬‬ ‫‪ RPM‬باد‌زن ه��وای تغذیه‪ ،‬کنترل‌‬ ‫می‌ش��ود‌ تا ‪( SP‬فشار اس��تاتیک) الزم د‌ر‬ ‫کانال‪ ،‬حفظ شود‌‪.‬‬ ‫‪ RPM‬باد‌زن برگش��ت با باد‌زن تغذیه‬ ‫تنظی��م می‌ش��و ‌د تا ی��ک ‪ SP‬ب��ه مقد‌ار‬ ‫جزیی‌مثبت‪ ،‬حفظ شود‌ (معموال د‌ر حد‌ود‌‬ ‫‪.)0.05 in wg‬‬

‫مزایای سیستم القایی‬

‫جری��ان هوا ب��ه فضا تقریب��ا ثابت‬ ‫اس��ت‪ .‬این موضوع‪ ،‬آسایش فضا را بیشتر‬ ‫می‌سازد‌‪.‬‬ ‫هی��چ موتوری باالی س��قف کاذب‬ ‫وجود‌ ند‌ارد‌ ک��ه نیاز به نگهد‌اری‌د‌اش��ته‬ ‫باشد‌‪.‬‬

‫معایب سیستم القایی‬

‫توان بیش��تری‌برای‌باد‌زن نیاز د‌ارد‌‬ ‫که هوای اولیه فشار باال را فراهم کند‌‪.‬‬ ‫ب��اد‌زن پرت��وان برای ه��وای اولیه‪،‬‬ ‫احتماالً پر سروصد‌ا خواهد‌ بود‌‪.‬‬ ‫کانال‌کش��ی‌ بای��د‌ ب��ر اس��اس‬ ‫استاند‌ارد‌های فشار باال انجام شود‌‪.‬‬ ‫ه��وای اولیه س��ر ‌د باید‌ ب��ه منظور‬ ‫گرفتن هوای برگشت گرم‌تر‪ ،‬ارسال شود‌‪.‬‬ ‫اگر واحد‌ د‌ارای‌یک کویل گرمایش‬ ‫مجد‌ ‌د آبی‌باشد‌‪ ،‬امکان نشتی‌ وجود‌ د‌ارد‌‪.‬‬

‫سازنده‌ی مرغوب‌ترین فن‌کویل ساخت ایران‬

‫فن‌کویل‌های طرح صبا ساخته‌ش�ده از مرغوب‌ترین مواد‬ ‫اولیه و پیش�رفته‌ترین متدهای ساخت و تجهیزات بسیار‬ ‫پیشرفته‪ ،‬در اغلب کاربری‌های مسکونی‪ ،‬تجاری و اداری‪،‬‬ ‫نیاز بهره‌برداران این تجهیزات را مرتفع می‌نماید‪.‬‬ ‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫صفحه ‪ / 26‬شماره ‪23‬‬

‫نکته‬

‫تعیین اندازه ترانسفورمرها‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫در هن��گام تعویض یک ترانس��فورمر‪،‬‬ ‫باید دقت نمود که ترانسفورمری جایگزین‬ ‫ش��ود که اندازه آن به درستی تعیین شده‬ ‫باشد‪ .‬اس��تفاده از ترانس��فومری که برای‬ ‫کاربرد موردنظر بیش از حد کوچک باشد‬ ‫موجب آسیب‌ دیدن ترانسفورمر و به هدر‬ ‫رفتن هزینه‌ها خواهد شد‪.‬‬ ‫ان��دازه ترانس��فورمرها ب��ر اس��اس‬ ‫مش��خصات ول��ت آمپر آن‌ها ک��ه معموال‬ ‫مش��خصات ‪ VA‬ترانس��فورمر نامی��ده‬ ‫می‌شود‪ ،‬تعیین می‌گردد‪ .‬مشخصات ولت‬ ‫آمپر ترانس��فورمرها از ض��رب ولتاژ ثانویه‬ ‫ایج��اد ش��ده در حداکثر ش��دت جریانی‬ ‫که ترانس��فورمر قادر اس��ت بطور ایمن از‬ ‫سیم‌پیچ ثانویه عبور دهد تعیین می‌شود‪.‬‬ ‫به عبارت دیگر‪:‬‬ ‫آمپراژ × ولتاژ = ‪VA‬‬

‫ب��ه عنوان مثال‪ :‬یک ترانس��فورمر ‪40‬‬ ‫ولت‌آمپ��ر ب��ا ولت��اژ ثانویه ‪ 24‬ول��ت قادر‬ ‫است تا ش��دت جریان ‪ 1.66‬آمپر را بدون‬ ‫آسیب‌دیدگی از خود عبور دهد‪ .‬این عدد‬ ‫از تقسیم ‪ 40‬ولت آمپر بر ‪ 24‬ولت به‌دست‬ ‫آمده است‪.‬‬ ‫حداکث��ر ش��دت جریان��ی ک��ه یک‬ ‫ترانس��فورمر قادر اس��ت به ص��ورت ایمن‬ ‫از خ��ود عبور دهد توس��ط بارهایی که به‬ ‫سیم‌پیچ ثانویه ترانسفورمر اعمال می‌شود‬ ‫تعیین می‌گردد‪ .‬برای مثال س��مت ثانویه‬ ‫ترانس��فورمر ولت��اژی را تامی��ن می‌کن��د‬ ‫که قادر ب��ه راه‌اندازی رله‌ه��ا و کنتاکتور‬ ‫مربوطه باش��د‪ .‬در صورتی ک��ه هر یک از‬ ‫رله‌ها ش��دت جریان��ی مع��ادل ‪ 0.3‬آمپر‬ ‫و کنتاکتور نیز ش��دت جری��ان ‪ 0.5‬آمپر‬ ‫را مصرف کنند‪ ،‬ش��دت جری��ان مصرفی‬ ‫کل برای س��مت ثانویه ترانس��فورمر برابر‬ ‫صفحه ‪ / 27‬شماره ‪23‬‬

‫با ‪ 1.1‬آمپ��ر (‪ )0.5+0.3+0.3‬خواهد بود‪.‬‬ ‫بنابراین ترانس��فورمری که انتخاب خواهد‬ ‫شد بایس��تی قادر به تحمل شدت جریان‬ ‫‪ 1.1‬آمپر باش��د‪ .‬در صورتی که ولتاژ ثاویه‬ ‫ترانس��فورمر برابر با ‪ 24‬ولت باشد‪ ،‬حداقل‬ ‫مقدار ولت آمپر موردنیاز برای ترانسفورمر‬ ‫برابر با ‪ 26.4‬ولت آمپر خواهد بود‪ .‬معموال‬ ‫اولین اندازه اس��تانداردی که از این مقدار‬ ‫باالتر اس��ت‪ ،‬برای مثال ترانس��فورمر ‪30‬‬ ‫هواسازهای جد‌ید‬ ‫سری ‪ 39FD‬کریر‬ ‫تلفن‪88739880-2:‬‬

‫ولت آمپر‪ ،‬انتخاب خواهد شد‪ .‬اگر احتمال‬ ‫افزوده ش��دن باره��ای اضافی به س��مت‬ ‫ثانویه ترانس��فورمر وجود داشته باشد‪ ،‬در‬ ‫این صورت ترانس��فورمر کم��ی بزرگ‌تر‪،‬‬ ‫ب��رای مث��ال ترانس��فورمر ‪ 40‬ولت‌آمپ��ر‪،‬‬ ‫انتخاب خواهد ش��د‪ .‬بدی��ن صورت امکان‬ ‫افزوده ش��دن بارهای اضافی سمت ثانویه‬ ‫ترانس��فورمر بدون نی��از به تغیی��ر اندازه‬ ‫ترانسفورمر فراهم خواهد شد‪.‬‬

‫تهویه مطبوع‬

‫ ‬

‫ک تسمه‌ای ‪ V‬شکل‬ ‫محر ‌‬

‫تلفن‪88739880-2:‬‬

‫نمایند‌ه انحصاری شرکت‬ ‫‪ Robur‬ایتالیا د‌ر ایران‬

‫انواع تسمه‌ها‬

‫تسمه یکپارچه یا استاند‌ار ‌د‪ -‬برای فن‌هایی با اند‌ازه کوچک و‬ ‫متوسط استفاد‌ه می‌شود‌‪.‬‬ ‫تسمه شیارد‌ار‪ -‬این تسمه د‌ارای شیارهایی روی سطح د‌اخلی‬ ‫آن است تا انتقال قد‌رت بهتر انجام گیرد‌‪ .‬این نوع‪ ،‬قد‌رت بیشتری را‬ ‫ید‌هد‌‪.‬‬ ‫نسبت به نوع یکپارچه د‌ر همان اند‌ازه انتقال م ‌‬

‫د قسمتی‪ -‬د‌ر تاسیسات بزرگ که یک تسمه به‬ ‫تسمه‌های چن ‌‬ ‫تنهایی نمی‌توان ‌د قد‌رت کافی را منتقل کن ‌د از این نوع تسمه استفاد‌ه‬ ‫می‌ش��ود‌‪ .‬می‌توان ‌د به عنوان یک واح ‌د یا مجموعه‌ای از تسمه‌های‬ ‫مجزا از هم باشد‌‪ .‬تس��مه‌های مجزا بای ‌د به صورت هماهنگ با هم‬ ‫سفارش د‌اد‌ه شون ‌د تا هر تسم ‌ه د‌ارای طول واقعی یکسانی باشد‌‪.‬‬

‫تس�مه متصل به هم‪ -‬تش��کیل شد‌ه است از اتصاالت مجزا از‬ ‫هم به منظور ایجا ‌د تسمه‌ای با طول د‌لخواه که با افزود‌ن یا کاستن‬ ‫از این اتصاالت امکان‌پذیر می‌ش��ود‌‪ .‬این تسمه تا زمانی‌که تسمه‌ی‬ ‫مناسب نصب شو ‌د می‌توان ‌د مور ‌د استفاد‌ه قرار گیرد‌‪.‬‬

‫سطح مقطع تسمه‬

‫‪ -A، B، C, D‬معموال برای فن‌های با اند‌ازه متوس��ط و بزرگ‬

‫استفاد‌ه می‌شود‌‪ .‬عمر مور ‌د انتظار این تسمه‌ها معموال د‌و برابر عمر‬ ‫تس��مه‌هایی است که با موتور‌های توان پایین (زیر یک اسب بخار)‬ ‫ند‌هند‌ه وجو ‌د‬ ‫کار می‌کنند‪ .‬حرف ‪ x‬بع ‌د از هر یک از این حروف نشا ‌‬ ‫شیار د‌ر تس��مه است‪ .‬یک تسمه ‪ AX‬د‌ارای س��ایز یکسانی مانن ‌د‬ ‫تسمه ‪ A‬است با این تفاوت که شیارد‌ار است‪.‬‬ ‫ابعا ‌د باال و پایین‬

‫تس�مه‌های اس�ب بخ�ار کس�ری (موتور‌های زیر یک اس�ب‬

‫بخار) (‪ -)FHP‬برای فن‌های کوچک به‌کار می‌رود‌‪ .‬این تس��مه‌ها‬ ‫انعطاف‌پذیری بیشتری د‌اشته و راحت‌تر اطراف پولی کوچک قرار‬ ‫می‌گیرند‌‪ .‬عمر مور ‌د انتظار این تس��مه‌ها کمتر از تسمه‌های نوع ‪A‬‬ ‫یا ‪ B‬است‪ .‬سازند‌گان مختلف اصطالحات متفاوتی برای این تسمه‌ها‬ ‫د‌ارند‌‪ ،‬مانن ‌د تسمه‌های ‪ L‬شکل‪.‬‬ ‫‪ -3V , 5V ، 8V‬تس��مه‌های خاص ب��ا ظرفیت باال که نیاز به‬ ‫کشش بسیار زیا ‌د د‌ارد‌‪.‬‬ ‫ابعا ‌د باال و پایین‬

‫س�طح مقطع تسمه را عوض نکنید‌‪ -‬ش��یار ‪ V‬شکل د‌اخلی‬ ‫پولی برای انطباق با س��طح مقطع تسمه‌ی مشخصی طراحی شد‌ه‬ ‫ید‌ارید‌‪ ،‬آن را با یک تسمه‬ ‫اس��ت‪ .‬اگر ش��ما یک تس��مه ‪ 5V‬را برم ‌‬ ‫‪ 5V‬د‌یگر جایگزین کنی ‌د تا از خس��تگی مضاعف و د‌یگر مشکالت‬ ‫اجتناب کنید‌‪ .‬تنها اس��تثناء برای این قانون این است که تسمه ‪A‬‬ ‫می‌توان�� ‌د با پولی ‪ B‬به‌کار رو ‌د ( اما تس��مه ‪ B‬ب��ا پولی ‪ A‬نمی‌توان ‌د‬ ‫به‌کار رود‌‪).‬‬

‫طول تسمه‬

‫طول خارجی‪ -‬طولی از تس��مه که روی قس��مت بیرونی آن‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫صفحه ‪ / 28‬شماره ‪23‬‬

‫‪{Á ļ e‬‬ ‫‪ Z°] Y|¿YÂe‬‬ ‫‪Ê‬‬ ‫¯‪.{ ʻ É Ì³Ã Y|¿Y ½M Ê¿Á Ì] d¼ « ÉÁ (.Ä‬‬ ‫‪ļ e‬‬ ‫ ‪µÂ Ê·Â‬‬ ‫§ ‪. Z‬‬ ‫¯ ‪d Y½M‬‬ ‫‪Ä¿ Ê·Âa‬‬ ‫‪į -ļ e‬‬ ‫ ‪.{Â‬‬ ‫‪Ê»dve‬‬ ‫‪É Ì³Ä¿Ã Y|¿Y‬‬ ‫‪Ê¿Á Ì]dve‬‬ ‫« ¼‪d‬‬ ‫{‪ÉÁ Á‬‬ ‫{‪į ½Y Á‬‬ ‫‪ļ e Y¾Ìu‬‬ ‫ ‪Ê·Â‬‬ ‫« ¼‪Êm Z Yy Êf‬‬ ‫ ‪µÂ‬‬‫‪ļ e µ‬‬ ‫{‪.{ Á‬‬ ‫{‪Ê» ½Y Á‬‬ ‫‪Ã{Z¨f Y¾Ìu‬‬ ‫¯‪±Â·ZeZ‬‬ ‫¿¼‪ { ËZ‬‬ ‫¯‪ÉY ]-(Ä‬‬ ‫‪. Z § dve Ä¿ d Y ¯ dve Ä¿ Ê·Âa‬‬ ‫‪į ļ e‬‬ ‫« ¼‪ Y Êf‬‬ ‫‪PLļ e‬‬ ‫‪) ¹Z³Ê^Ë ¬e‬‬ ‫‪µÂ µ‬‬ ‫‪.{ ʻ É Ì³Ã Y|¿Y ½M Ê¿Á Ì] d¼ « ÉÁ į ļ e Y Ê·Â -Êm Zy‬‬ ‫ ‪.{ ʻ Ã{Z¨f Y ±Â·ZeZ¯ { ËZ¼¿ ÉY ] į ļ e Ê^Ë ¬e µÂ -Ê»Z¿ µÂ‬‬ ‫‌گیری م‬ ‫‪ -(PL) ¹Z³‬اند‌از‬ ‫‪dve Ä¿ d Y ¯ dve Ä¿ Ê·Âa Á{ ½Y Á{ ¾Ìu‬‬ ‫‪ļ e‬ی¯‪Ä‬‬ ‫« ¼‪Êf‬ه‪ Y‬‬ ‫§ ‪. Z‬اسب بخار و ضریب سرویس‬ ‫تعیین‬ ‫‌شود‌‪ÉY.‬‬ ‫}‪Ĭ¿ Á‬‬ ‫‪ÉZÅ‬‬ ‫ ‪ļ e ÉY ] ¹‬‬ ‫ ‪.{Â‬پولی نه‬ ‫»‪Ê‬د‌ور‬ ‫‌وران‬ ‫¯‪ ±Â·ZeZ‬حین د‬ ‫{ تسمه که‬ ‫قسمتی از‬ ‫طول‬ ‫ضریب س�رویس‪ -‬ظرفیت اضافی مور ‌د نیاز تسمه جهت غلبه‬ ‫‪Ã{Z¨f Y‬‬ ‫(‪ ËZ¼¿ -)PL‬‬ ‫‪ļ e‬گام¯‪ÉY ] Ä‬‬ ‫¿‪Ê^Ë ¬e µÂ -Ê»Z‬‬ ‫فشار‪.‬‬ ‫تحت‬ ‫است نه‬ ‫کشش‬ ‫‪µÂ ¾ÌÌ e‬تحت‬ ‫بر اینرسی فن هنگام راه‌اند‌ازی جهت انتخاب تسمه‌ای با اسب بخار‬ ‫}‪ÉYĬ¿ Á‬‬ ‫‪ÉZÅ‬‬ ‫‪ļ e‬‬ ‫] ‪ÉY‬‬ ‫‪¹ Ó‬‬

‫طول نامی‪ -‬طول تقریبی تس��مه که برای نمایش د‌ر کاتالوگ‬ ‫] ‪ÉY‬د‌ه‪ 2‬می‌شو‬ ‫¾ ‪ ¹ Ó µÂ‬استفا‬ ‫‪ļ e‬د‌‪ÉYĬ¿ Á} ÉZÅ.‬‬

‫صحیح‪ ،‬ضریب سرویس بای ‌د به حساب بیاید‌‪ .‬ضریب سرویس برای‬ ‫کارهای تهویه مطبوع حد‌اقل ‪ 1.5‬برابر اسب بخار موتور است‪:‬‬

‫ ‪ Pd‬‬ ‫ ‪:1Ä ]Y‬‬ ‫‪ļ e µÂ = 2 u CD‬‬ ‫برای‪ 1.57 PD Pd‬‬ ‫‪ PD‬‬ ‫تسمه‌های ذوزنقه‌ای‬ ‫الزم‬ ‫طول‬ ‫تعیین‬ ‫‪4‬‬ ‫‪u‬‬ ‫‪CD‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪ZÅd¨ ¯ » Ze:1 ¯Ä‬‬ ‫‌های چن ‌د تکه کل اسب بخار بای ‌د با ضریب سرویس‬ ‫تسمه‬ ‫‪ļ e‬‬ ‫ ‪= 2 u CD 1.57 PD Pd PD Pd‬برای ‪µÂ‬‬ ‫رابطه‪:1‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪u‬‬ ‫‪CD‬‬ ‫برابر باشد‌‪.‬‬ ‫تسمه = ‪ 2‬‬ ‫ ¨‪ZÅd‬‬ ‫طول» ¯ ‬ ‫»‪Ze ¯ » ĸ Z§ ÂeÂ‬‬ ‫‪=CDÊ·Â‬‬ ‫‪ļ e µÂ = 2 u CD 1.57 PD Pd PD Pd‬‬ ‫‪4 u CD‬‬ ‫قطر پولی‬ ‫‪ Âe» Ê·Âa ¹Z³ « =¾§PdÊ·Â‬‬ ‫قطر گام (‪ -)PD‬نقطه‌ای روی پولی که طول گام تسمه (خط‬ ‫فاصله مرکز تا مرکز شفت‌ها‬ ‫‪ZÅd¨ =CD‬‬ ‫= §‪ ¯ » Ze ¯ » ĸ Z‬‬ ‫‪¾§ =Ê·Âa‬‬ ‫گام) با آن تماس پید‌ا می‌کند‌‪ .‬این قطر کاری پولی اس��ت‪ -‬قطری‬ ‫قطر گام پولی موتور‬ ‫‪Pd ¹Z³ « =PD‬‬ ‫« ‪ Âe» Ê·Âa ¹Z³‬‬ ‫که ش��ما برای محاسبه س��رعت یا اس��ب بخار فن به‌کار می‌برید‌‪.‬‬ ‫‪ =PD‬قطر گام پولی فن‬ ‫= « ‪¾§ Ê·Âa ¹Z³‬‬ ‫ ‪ ļ e Ê^Ë ¬e µÂ = 2 u CD 1.57 PD Pd‬همچنین می‌توان ‌د پولی اسب بخار کسری و پولی‌های ‪ V3‬و ‪ V5‬و‬ ‫ ‪ :2Ä ]Y‬رابطه‪:2‬‬ ‫‪ V8‬نیز اعمال شود‌‪ -‬اما به پولی‌های سایز ‪ A، B،C‬و ‪ D‬قابل اعمال‬ ‫¯ ‪ZÅd¨ ¯ » Ze‬‬ ‫‪ļ e‬بس��ته به نوع پولی حد‌و ‌د ‪ 80‬ت��ا ‪ 90‬د‌رص ‌د قطر‬ ‫قطر گام‬ ‫نیس��ت‪.‬‬ ‫‪Ê^Ë ¬e‬‬ ‫طول تقریبی تسمه = ‪µÂ = 2 u CD 1.57 PD Pd‬‬ ‫‪:2Ê·Â‬‬ ‫‪Ä‬‬ ‫خارجی آن است‪.‬‬ ‫»‪ ÂeÂ‬‬ ‫‪ ZÅ‬مرکز شفت‌ها‬ ‫ ¨‪ d‬تا‬ ‫فاصله مرکز‬ ‫‪=ZeCD‬‬ ‫» ¯ ‬ ‫» ¯ ‬ ‫§‪ĸ Z‬‬ ‫=‬ ‫‪CD‬‬ ‫ ‪ Ê^Ë ¬e µÂ = 2 u CD 1.57 PD Pd‬قطر‬ ‫‪ļ e‬مبنا (‪ -)DD‬جایگزین گام (‪ )PD‬قد‌یمی‪ ،‬برای قطر کاری‬ ‫‪ =Pd‬قطر گام پولی موتور‬ ‫و موث��ر پولی‌ه��ای س��ایز ‪ A، B، C‬و ‪ .D‬به علت تغیی��رات فنی د‌ر‬ ‫‪ Âe»=PD‬‬ ‫‪Ê·Âa ¹Z³ « =¾§PdÊ·Â‬‬ ‫قطر‪ZÅ‬گام پولی فن‬ ‫= §‪d¨ ¯ » Ze ¯ » ĸ Z‬‬ ‫طراحی تسمه‌ها از سال ‪ 1988‬جایگزین شد‌‪.‬‬ ‫‪¾§ Ê·Âa ¹Z³ « =PD‬‬ ‫« ‪ Âe» Ê·Âa ¹Z³‬‬ ‫تسمه د‌ر نتیجه تعویض پولی‌ها‬ ‫تعیین‬ ‫طول‪ZÅÊ·Âa‬‬ ‫‪ Ë e‬‬ ‫ ¼‪ÄnÌf¿ { Ä‬‬ ‫کمان تماس‬ ‫§¾‬ ‫= « ‪Ê·Âa ¹Z³‬‬ ‫کمان تماس‪ -‬مقیاسی برای این‌که تسمه و پولی چقد‌ر با هم‬ ‫‪+ Ë e‬‬ ‫قبلی‪ļ e‬‬ ‫«^¸‪Ê‬‬ ‫ ‪µÂ‬‬ ‫‪ļ e‬‬ ‫‪ Ê·Âa‬‬ ‫تسمه‪PD1 +‬‬ ‫ ‪µÂ‬تسمه‬ ‫‪ == 1.57 PD2 ZÅ‬طول‬ ‫طول‬ ‫‪ÄnÌf¿ { ļ e µÂ ¾ÌÌ e‬‬ ‫اسب بخار موتور= اسب بخار مورد‌ نیاز تسمه ×‪1.5‬‬

‫‪28‬‬ ‫‪28‬‬

‫صفحه ‪ / 29‬شماره ‪23‬‬

‫هواسازهای جد‌ید‬ ‫سری ‪ 39FD‬کریر‬ ‫تلفن‪88739880-2:‬‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫د‌ر تماس هستند‌‪ .‬هر قد‌ر تماس بیشتر باشد‌‪ ،‬تسمه توان بیشتری‬ ‫‪ =PD1‬قطر گام پولی قبلی‬ ‫‪ļ e‬کند‌‪ .‬هر قد‌ر اختالف قطر د‌و پولی بیشتر باشد‌‪،‬‬ ‫ ‪µÂ‬منتقل‬ ‫‪.57‬م‪1‬ی=‌توان ‌د‬ ‫‪ =PD‬قطر گام پولی جد‌ی ‌د ‪ PD2 PD1 +ļ e ʸ^« µÂ‬را‬ ‫¾ ‪Ê·Âa Ë e ÄnÌf¿2 { ļ e µÂ‬‬ ‫‪ZÅ‬د‌ه اس��ت فاصل��ه مرکز ‪ V‬مرکز کمان تم��اس کوچک‌تر و د‌ر نتیجه اس��ب بخ��ار کمتری منتقل‬ ‫نکته‪ :‬د‌ر این رابطه فرض ش��‬ ‫ ‪‌µÂ‬شود‌‪.‬‬ ‫‪‌28‬ه است‪ = 1.57 PD2 PD1 +ļ e ʸ^« µÂ .‬می‬ ‫‪ļ e‬‬ ‫شفت‌ها ثابت ماند‬

‫تلفن‪88739880-2:‬‬

‫نمایند‌ه انحصاری شرکت‬ ‫‪ Robur‬ایتالیا د‌ر ایران‬

‫مقاالت‬

‫تصمیم‌های��ی ک��ه توس��ط طراح��ان‬ ‫سیستم‌های تهویه مطبوع ساختمان گرفته‬ ‫می‌شود در تعیین و تامین شرایط آسایش‬ ‫دمایی‪ ،‬میزان کیفیت هوای داخل و بازدهی‬ ‫انرژی ساختمان نقش تعیین‌کننده‌ای دارد‪.‬‬ ‫مقدار تعویض هوا‪ ،‬میزان انرژی مصرف‌شده‬ ‫برای گرمایش یا س��رمایش ه��وای تازه را‬ ‫تح��ت تاثیر ق��رار می‌ده��د و هنگامی‌که‬ ‫ه��وای درون فض��ا تخلی ‌ه ش��ود‪ ،‬مقداری‬ ‫انرژی تلف خواهد ش��د‪ .‬انجمن منهدسان‬ ‫گرمایش‪ ،‬سرمایش و تهویه مطبوع آمریکا‬ ‫(‪ )ASHRAE‬حداقل‌های الزم برای تعویض‬ ‫هوای س��یرکول ‌ه ش��ده با هوای ت��ازه برای‬ ‫تامین تهویه مورد نیاز را ارایه نموده است‪.‬‬ ‫ب��ا بهبود دادن عایق‌کاری س��اختمان‪،‬‬ ‫طراح��ی روش��نایی‌ها و باالب��ردن بازدهی‬ ‫تجهیزات تهویه مطب��وع و دیگر تجهیزات‬ ‫س��اختمان می‌توان هزینه‌ه��ای مربوط به‬ ‫انرژی را تاحدود بسیار زیادی کاهش داد‪.‬‬ ‫س��اختمان‌هایی ک��ه در آن‌ه��ا از‬ ‫تهوی��ه طبیع��ی اس��تفاده می‌ش��ود و نیز‬ ‫س��اختمان‌هایی که از تکنیک‌های بازیافت‬ ‫ح��رارت‪ ،‬سیس��تم‌های ذخیره ح��رارت و‬ ‫هواس��ازها و چیلرهای قابل‌انعطاف (یعنی‬ ‫دس��تگاه‌هایی که با شرایط بیرون و میزان‬ ‫بار قابلیت تطبیق بیشتری دارند) استفاده‬ ‫می‌کنند‪ ،‬دارای مصرف انرژی پایین‌تر و در‬ ‫نتیجه هزینه انرژی کمتری هستند‪ .‬معموال‬ ‫معماران و مهندسان تصمیم می‌گیرند که از‬ ‫چه سیستمی استفاده کنند؛ اما مسوولیت‬ ‫یافتن راه‌حل مقتضی و مناس��ب به میزان‬ ‫ابتکار و تجربیات کل تیم طراحی بس��تگی‬ ‫دارد ک��ه در ای��ن بین فردی ک��ه طراحی‬ ‫داخل��ی را برعهده دارد نق��ش مهمی ایفا‬ ‫می‌کند‪.‬‬ ‫سیستم‌های مکانیکی س��اختمان کد‬

‫فرایند طراحی‬ ‫تاسیسات مکانیکی‬ ‫مدل و اس��تانداردهای مخصوص به خود را‬ ‫دارند که بیشتر مهندسان مکانیک حرفه‌ای‬ ‫و نصاب‌های سیس��تم‌های مکانیکی با آن‬ ‫سروکار دارند‪ .‬سه نمونه از این کد مدل‌‌ها و‬ ‫استانداردها عبارتند از‪ :‬استاندارد بین المللی‬ ‫مدیران س��اختمان ‪ ،)BOCA(1‬اس��تاندارد‬ ‫ملی بخش مکانیکی ‪ ،)NMC(2‬اس��تاندارد‬ ‫ملی کده��ای مکانیک��ی ‪ )SMC(3‬کدهای‬ ‫ملی یکس��ان شده مکانیکی ‪ .)UMC(4‬این‬ ‫کدهای مدل و اس��تانداردها هر س��ه سال‬ ‫یک‌بار مورد تجدید‌نظر قرار می‌گیرند‪.‬‬ ‫به‌عنوان یک طراح داخلی س��اختمان‬ ‫به‌ن��درت اتف��اق می‌افتد که الزم باش��د به‬ ‫کدهای مکانیک��ی مراجعه کنی��د اما باید‬ ‫برخ��ی از ملزوم��ات کلی و اج��زای اصلی‬ ‫خصوصا بخش‌هایی که با بحث صرفه‌جویی‬ ‫انرژی در ارتباط هس��تند را بشناس��ید‪ .‬در‬ ‫س��اختمان‌ها و در جای��ی ک��ه حداقل کار‬ ‫مکانیکی وج��ود دارد‪ ،‬مهندس مکانیک یا‬ ‫پیمانکار مستقیما براساس نقشه‌های طراح‬ ‫داخلی ساختمان کار خواهند کرد‪.‬‬ ‫ب��رای مث��ال‪ ،‬دریک پروژه بازس��ازی‬ ‫و درجایی که قرار اس��ت تع��دادی دیفیوز‬ ‫(‪ )Diffuser‬تامی��ن ه��وا ی��ا دریچه‌ه��ای‬ ‫برگش��ت به سیس��تم موجود اضافه شوند‪،‬‬ ‫نقش��ه‌های طراحی داخلی می‌توانند منبع‬ ‫اطالع��ات ب��رای راهنمای��ی در این زمینه‬ ‫باش��ند‪ .‬در هر پروژه الزم اس��ت که ش��ما‬ ‫طراحی ابتدایی خود را با مهندس مکانیک‬ ‫یا پیمانکار درمیان بگذارید و آن را با نیازها‬ ‫و خواس��ته‌های آن‌ها نیز س��ازگار کنید تا‬ ‫مطمئن ش��وید که در طراحی خود فضای‬ ‫خال��ی کاف��ی در اطراف تجهی��زات تهویه‬ ‫مطبوع درنظر گرفته‌اید‪.‬‬ ‫مهن��دس مکانی��ک نیز مانن��د طراح‬ ‫داخلی ساختمان سعی می‌کند که فضایی‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫را فراه��م کند که مردم و س��اکنان در آن‬ ‫کامال احساس راحتی کنند و البته ملزومات‬ ‫مربوط به اس��تانداردهای پذیرفته شده نیز‬ ‫تامین گردد‪ .‬با محاس��به این‌که چه مقدار‬ ‫گرمای��ش یا س��رمایش برای رس��یدن به‬ ‫شرایط آسایش نیاز است مهندس مسوول‬ ‫صفحه ‪ / 30‬شماره ‪23‬‬

‫شدیدترین و سخت‌ترین شرایط اجتماعی‬ ‫برای ساختمان‪ ،‬گرمایش یا سرمایش مورد‬ ‫نی��از را تامی��ن کنند‪ .‬مهندس تاسیس��ات‬ ‫مق��دار ان��رژی مصرفی برای ی��ک فصول‬ ‫عادی را در ش��رایط عادی محاسبه خواهد‬ ‫کرد و طرح مورد نظ��ر را به‌منظور کاهش‬

‫گرفتن حجم فضاها و میزان تعویض هوای‬ ‫م��ورد نیاز برای هر فضا‪ ،‬ای��ن عامل را نیز‬ ‫در محاسبات دخیل خواهد نمود‪ .‬مهندس‬ ‫تاسیسات پس از انجام بررسی‌ها‪ ،‬موقعیت‬ ‫قرارگرفتن پنجره‌ها و دیگر اجزای طرح که‬ ‫تبادل حرارت س��اختمان با محیط بیرون‬

‫صفحه ‪ / 31‬شماره ‪23‬‬

‫هواسازهای جد‌ید‬ ‫سری ‪ 39FD‬کریر‬ ‫تلفن‪88739880-2:‬‬

‫فازهای فرایند طراحی‬

‫فازهای طراحی مهندسی مشابه فازهای‬ ‫طراحی معماری و طراحی داخلی می‌باشد‪.‬‬ ‫این فازها عبارتند از‪:‬‬ ‫طرح اولیه‪ ،‬توسعه و تکمیل طرح اولیه‪،‬‬ ‫تعیی��ن طرح نهایی و مش��خصات مربوطه‬ ‫و در نهای��ت س��اخت ط��رح‪ .‬در ط��ی فاز‬ ‫طراحی اولیه مهندس تاسیس��ات ترکیبی‬ ‫از ملزومات ش��رایط آس��ایش س��اکنان و‬ ‫مش��خصات آب و هوایی را درنظر می‌گیرد‪.‬‬ ‫زمان‌بندی کارهایی که در فضا انجام خواهد‬ ‫شد به‌همراه شرایط مورد نیاز برای راحتی‬ ‫در طول اجرای کار‪ ،‬فهرس��ت ش��ده است‪.‬‬ ‫مهندس منابع انرژی سایت را تحلیل کرده‬ ‫و اس��تراتژی‌های طراحی را با توجه به آب‬ ‫و ه��وا فهرس��ت می‌کند‪ ،‬اش��کال مختلف‬ ‫س��اختمان مورد بررس��ی ق��رار گرفته و یا‬ ‫در م��ورد آن‌ها با مهن��دس معمار بحث و‬ ‫مشورت می‌گیرد‪ .‬انواع مختلف از هر دو نوع‬ ‫سیستم‌های موجود یعنی سیستم‌های غیر‬ ‫مکانیکی (‪ )passive‬و سیستم‌های مکانیکی‬ ‫(‪ )active‬مورد مرور و بررسی قرار می‌گیرد‪.‬‬ ‫س��پس مهندس تاسیس��ات اندازه یک یا‬ ‫چند نوع از این سیس��تم‌ها را با استفاده از‬ ‫چهارچوب‌های کلی تعیین می‌کند‪.‬‬ ‫در س��اختمان‌های کوچک‌ت��ر ممکن‬ ‫اس��ت مهندس معمار کار طراحی سیستم‬ ‫را انج��ام دهد‪ .‬در س��اختمان‌های بزرگ‌تر‬ ‫ک��ه پیچیدگی بیش��تری دارن��د‪ ،‬مهندس‬ ‫تاسیس��ات مکانیکی با یک گروه متش��کل‬ ‫از مهندس��ان معمار‪ ،‬مهندس��ان معماری‬ ‫نما و طراح داخلی س��اختمان کار می‌کند‪.‬‬ ‫کار گروهی کمک می‌کند میزان طرح‌های‬ ‫مختلفی ک��ه از دورنماهای (منظره بیرونی‬ ‫ساختمان) مختلف به‌دس��ت می‌‌‌‌‌آید مورد‬ ‫ارزیابی قرار گیرد‪ .‬وقتی که اهداف مشترک‬ ‫تامین شد‪ ،‬این کار گروهی می‌تواند به یک‬ ‫طرح ابتکاری و نو منجر شود‪ .‬تعیین صحیح‬ ‫محل س��اخت‪ ،‬نقش��ه و جهت س��اختمان‬ ‫می‌تواند به طرح‌های جدیدی منجر ش��ود‬ ‫ک��ه عالوه ب��ر تامین محی��ط بهتر مصرف‬ ‫انرژی پایینی هم داشته باشد و این طرح‌ها‬ ‫را بتوان در س��اختمان‌های دیگری که در‬ ‫آینده اجرا می‌شود پیاده کرد‪.‬‬ ‫در طی فاز توسعه و تکمیل طرح بهترین‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫قادر خواه��د بود اس��تراتژی‌های مختلفی‬ ‫برای طراحی درپیش بگیرد‪ ،‬که هرکدام از‬ ‫این اس��تراتژی‌ها به نوبه خود هر دو بخش‬ ‫سیستم‌های مکانیکی و معماری ساختمان‬ ‫مانند اندازه بهینه پنجره‌ها‪ ،‬مقادیر نس��بی‬ ‫عایق‌ه��ا ی��ا ج��رم ذخیره‌کنن��ده حرارت‬ ‫(‪ )thermal mass‬را تحت تاثیر قرار خواهد‬ ‫داد‪.‬‬ ‫مهن��دس تاسیس��ات مکانیکی معین‬ ‫خواهد کرد که اندازه اجزای سیست ‌م تهویه‬ ‫مطبوع باید چه‌قدر باش��ند ت��ا بتوانند در‬

‫مصرف ان��رژی در دراز‌مدت‪ ،‬تنظیم خواهد‬ ‫ک��رد‪ .‬تعداد افرادی ک��ه به‌صورت فصلی و‬ ‫ساعتی از س��اختمان استفاده می‌کنند نیز‬ ‫در محاسبات مدنظر قرار خواهند گرفت‪.‬‬ ‫مقدار حرارت دریافتی یا تلف شده که با‬ ‫محیط تبادل شده‌است نیز باید مورد توجه‬ ‫قرار گیرد‪ .‬جنس مواد‪ ،‬سطوح و نرخ انتقال‬ ‫ح��رارت از دیواره‌های بیرونی س��اختمان‬ ‫در این محاس��بات موثر است‪ .‬مقدار هوای‬ ‫تازه ورودی به سیس��تم نیز در محاسبه بار‬ ‫موثر است که مهندس تاسیسات با درنظر‬

‫را به حداقل می‌رس��انند را پیشنهاد خواهد‬ ‫داد‪.‬‬

‫تلفن‪88739880-2:‬‬

‫نمایند‌ه انحصاری شرکت‬ ‫‪ Robur‬ایتالیا د‌ر ایران‬

‫گزینه از بین تمام گزینه‌های موجود انتخاب‬ ‫می‌ش��ود به نحوی که دربردارنده ترکیبی‬ ‫از بهترین ش��رایط از نظر زیبایی‌شناس��ی‪،‬‬ ‫اجتماعی و روش‌های تکنیکی برای برنامه‬ ‫س��اختمان باش��د‪ .‬مهندس آخرین دسته‬ ‫از نقش��ه‌ها و اطالع��ات برنامه‌‌ری��زی برای‬ ‫ساختمان را ارایه می‌دهد‪ .‬سپس مهندس‬ ‫تاسیس��ات مکانیکی و منه��دس معمار با‬ ‫فهرس��ت‌کردن محدوده‌ای قابل‌قبول برای‬ ‫دم��ای س��طوح و ه��وا‪ ،‬جریان‌ه��ای هوا‪،‬‬ ‫رطوبت‌های نس��بی‪ ،‬سطوح روشنایی مورد‬ ‫نیاز و سطوح سروصدای قابل‌قبول برای هر‬ ‫فعالیتی که در س��اختمان انجام می‌ش��ود‪،‬‬ ‫ش��رایط طراحی را تثبیت می‌کنند‪ .‬برنامه‬ ‫زمان‌بندی انج��ام هر فعالی��ت نیز تعیین‬ ‫می‌ش��ود‪ .‬س��پس مهندس تاسیس��ات با‬ ‫درنظر گرفتن ای��ن فعالیت‌ها و زمان‌بندی‬ ‫آن‌ها و مقدار حرارتی که توس��ط انجام این‬ ‫فعالیت‌‌ها تولید می‌شود و همچنین با توجه‬ ‫به جهت و موقعیت ساختمان‪ ،‬ناحیه‌بندی‬ ‫س��اختمان ازنظر سیس��تم تهویه مطبوع‬ ‫را انج��ام می‌دهد‪ .‬هرک��دام از این ناحیه‌ها‬ ‫زمان‌بندی انجام فعالیت و موقعیت جهتی‬ ‫(جهت دیواره‌‌های ناحیه) خاص خود را دارد‬ ‫که براس��اس آن‌ها زمان و مقدار گرمایش‪،‬‬ ‫سرمایش یا تهویه مورد نیاز تعیین می‌شود‪.‬‬ ‫برای ه��ر ناحی��ه مهندس تاسیس��ات بار‬ ‫حرارت��ی (میزان دریافت ح��رارت یا اتالف‬ ‫حرارت) را برای بدترین ش��رایط زمستانی‬ ‫و تابس��تانی و همچنین ش��رایط متوسطی‬ ‫که ساختمان بیشتر ساعات درآن وضعیت‬ ‫قراردارد‪ ،‬محاسبه می‌کند‪ .‬در این‌جا می‌توان‬ ‫میزان مصرف انرژی ساالنه ساختمان را نیز‬ ‫تخمین زد‪.‬‬ ‫در مرحل��ه بعد مهندس تاسیس��ات با‬ ‫توج��ه به تمامی اطالعات جزیی یاد ش��ده‬ ‫نوع سیس��تم‌های تهویه مطبوع را انتخاب‬ ‫می‌کند‪ .‬ممکن اس��ت در یک س��اختمان‬ ‫ب��زرگ به‌منظور تامین ش��رایط متفاوت از‬ ‫بیش از ی��ک نوع سیس��تم تهویه مطبوع‬ ‫اس��تفاده ش��ود‪ .‬برای مثال ممکن اس��ت‬ ‫ب��رای تهویه و تامین ش��رایط آس��ایش در‬ ‫بخش‌هایی ک��ه کامال در قس��مت داخلی‬ ‫ساختمان قرار دارند (با محیط بیرون دیوار‬ ‫مشترک ندارند) از یک سیستم استفاد شود‬ ‫و برای تهویه بخش‌های مش��رف به محیط‬ ‫بیرون از یک سیستم مجزای دیگر استفاده‬ ‫گردد‪.‬‬

‫س��پس مهن��دس تاسیس��ات اجزای‬ ‫سیس��تم تهویه مطبوع را تعیی��ن کرده و‬ ‫محل آن‌ها در ساختمان را مشخص می‌کند‪.‬‬ ‫موتورخانه‌‌ها‪ ،‬ش��بکه‌های توزیع (کانال‌‌ها و‬ ‫رایزرها) و اجزایی مانند فن‌کویل‌ها (‪)FCUs‬‬ ‫در زیر پنجره‌ها و دریچه‌های هوا در هر فضا‬ ‫چیزهایی است که تماما باید انتخاب شده و‬ ‫محل آن‌ها تعیین شود‪ .‬اندازه این اجزا نیز‬ ‫باید مشخص شود‪.‬‬ ‫هنگامی‌که مهندس نقش��ه سیستم را‬ ‫تهیه می‌کند زمانی است که باید تداخل بین‬ ‫این سیستم و دیگر سیستم‌های ساختمان‬ ‫مانند سازه‪ ،‬لوله‌کشی‌های فاضالب‪ ،‬لوله‌های‬ ‫آتش‌نش��انی و ایمنی و توزیع آب بررس��ی‬ ‫ش��ود‪ .‬با کشیدن نماها و برش‌های مختلف‬ ‫و متفاوت از س��اختمان‪ ،‬مهندس معمار و‬ ‫مهندس تاسیسات می‌توانند مسایل مربوط‬ ‫به جانمایی و تداخل سیستم تهویه با دیگر‬ ‫سیس��تم‌های س��اختمان را بررسی و رفع‬ ‫کنند‪.‬‬ ‫در فراین��د نهایی‌س��ازی ط��رح‪ ،‬طراح‬ ‫سیستم تهویه مطبوع بار تعیین‌شده برای‬ ‫هر جزء و توانایی اجزا برای تامین بار را تایید‬ ‫می‌کند‪ .‬سپس نقشه‌ها و مشخصات نهایی‬ ‫کامل می‌ش��ود‪ .‬در طراحی فرایند ساخت‬ ‫مهندس تاسیس��ات باید برای اطمینان از‬ ‫این‌که کارها بر اس��اس نقشه پیش می‌رود‬ ‫و همچنین برای این‌که در جریان ش��رایط‬ ‫پیش‌بینی نش��ده در سایت قرار گیرد‪ ،‬باید‬ ‫به بازدید دوره‌ای از سایت بپردازد‪.‬‬

‫ناحیه‌بندی ساختمان از نظر دمایی‬

‫تعیی��ن ناحیه‌بندی‌ها ب��رای گرمایش‬ ‫و سرمایش که توس��ط مهندس تاسیسات‬ ‫مکانیکی ص��ورت می‌گیرد ب��رای معمار و‬ ‫طراح داخلی فضا الهام‌بخش و مفید خواهد‬ ‫بود‪ .‬ناحیه‌های تعیین‌ش��ده ممکن اس��ت‬ ‫فقط شامل یک طبقه باشند یا این‌که ناحیه‬ ‫مورد نظر دربرگیرنده بخش��ی از طبقه اول‬ ‫و طبق��ه باالیی آن باش��د‪( .‬یعنی به‌صورت‬ ‫عمودی ارتباط داشته باشند‪ ).‬نوع کاربری‬ ‫فضا می‌تواند در ناحیه‌بندی افقی و عمودی‬ ‫آن موثر باشد‪.‬‬ ‫در برخ��ی از کاربری‌ها ممکن اس��ت‬ ‫نسبت به کارهای دیگر دمای بیشتری الزم‬ ‫باش��د‪ .‬برخی از کارها نیاز به نور خورشید‬ ‫و اس��تفاده از ن��ور طبیعی دارن��د که این‬ ‫می‌تواند مقداری گرما به محیط اضافه کند‪.‬‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫این درحالی اس��ت که برخی از کارها بهتر‬ ‫اس��ت که از بخش‌های بیرونی س��اختمان‬ ‫دور باش��ند‪( .‬یعن��ی در بخش‌های داخلی‬ ‫ساختمان که کمتر تحت تاثیر آب و هوای‬ ‫بیرون است قرار داشته باشند‪).‬‬ ‫در بعضی از اماکن مانند آزمایشگاه‌ها‪،‬‬ ‫کیفیت ه��وا و ایزوله ب��ودن آن مهم‌ترین‬ ‫مساله است‪ .‬نحوه انتخاب و چیدمان اجزای‬ ‫داخل��ی که توس��ط طراح داخل��ی صورت‬ ‫می‌گی��رد می‌تواند نقش عمده‌ای در تامین‬ ‫شرایط آسایش برای ساکنان و ابزار رضایت‬ ‫آن‌ها داشته باشد‪.‬‬ ‫زمان‌بندی حضور س��اکنان و استفاده‬ ‫از فضا نی��ز در ناحیه‌بندی مورد توجه قرار‬ ‫می‌گیرد‪ .‬فضاهایی که در طول روز از طریق‬ ‫نور آفت��اب و روش��نایی‌های برقی حرارت‬ ‫دریافت می‌کنند می‌توانند در هنگام ش��ب‬ ‫حرارت خود را برای استفاده در بخش‌های‬ ‫دیگر مصرف کنند‪ .‬یک فعالیت ایزوله شده‬ ‫که از نظ��ر زمان‌بندی کار با قس��مت‌های‬ ‫دیگر ساختمان متفاوت است‪ ،‬ممکن است‬ ‫به یک سیس��تم مکانیکی مجزا نیاز داشته‬ ‫باش��د‪ .‬جهت ق��رار گرفتن س��اختمان نیز‬ ‫ناحیه‌بندی‌های تهویه مطبوع را تحت تاثیر‬ ‫قرار خواهد داد‪ .‬قرار گرفتن فضا در معرض‬ ‫نور خورشید و باد و شرایط محیطی مشابه‬ ‫باعث ایج��اد نیازهای خاص برای گرمایش‬ ‫و سرمایش می‌ش��ود و به همین علت نیاز‬ ‫گرمایشی و سرمایش��ی بخش‌های بیرونی‬ ‫س��اختمان با بخش‌های داخلی ساختمان‬ ‫تفاوت دارد‪.‬‬ ‫در س��اختمان‌های چن��د طبق��ه در‬ ‫بخش‌های داخلی که در طبقات میانی واقع‬ ‫شده‌اند (فضاهایی که در بخش‌های کناری‬ ‫ساختمان قرار ندارند و در طبقه همکف یا‬ ‫طبقه آخر واقع نش��ده‌اند‪ ).‬ش��اید بتوان از‬ ‫هوای تهویه به‌عن��وان تنها منبع مورد نیاز‬ ‫برای تامین بار گرمایشی استفاده کرد‪ .‬این‬ ‫بخش‌ها به‌خوبی توسط بخش‌های بیرونی‬ ‫ساختمان احاطه شده‌اند به نحوی که شاید‬ ‫نیازی به گرمایش بیش��تر نداشته باشند و‬ ‫بتوان ش��رایط آس��ایش در آن‌ها را فقط با‬ ‫سرمایش تامین نمود‪ .‬مقادیر حرارت تولید‬ ‫ش��ده از لوازم برقی به‌ع�لاوه حرارت تولید‬ ‫ش��ده از فعالیت افراد و دیگ��ر منابع تولید‬ ‫گرما باعث س��نگین‌تر شدن و بیشتر شدن‬ ‫نیاز به سرمایش می‌ش��ود که الزم خواهد‬ ‫ش��د حتا در هوای زمستانی نیز هوای تازه‬ ‫صفحه ‪ / 32‬شماره ‪23‬‬

‫بیشتری (بیش��تر از حداقل‌های مورد نیاز)‬ ‫وارد فضاهای داخلی کنیم تا شرایط دمایی‬ ‫مطل��وب فراهم ش��ود‪ .‬در فصل تابس��تان‬ ‫بیش��تر بار سرمایش��ی بخش داخلی درون‬ ‫خود س��اختمان نسبت به تغییرات شرایط‬ ‫محیطی و آب و هوایی حساس‌تر هستند‪.‬‬

‫بارهای گرمایشی و سرمایشی‬

‫بارهای گرمایشی و سرمایشی عبارتند‬ ‫از مقادی��ر ان��رژی مورد نیاز ب��رای جبرای‬ ‫ات�لاف حرارت و حرارت دریافت ش��ده در‬ ‫س��اختمان‪ .‬همچنی��ن مقدار ب��ار حرارتی‬ ‫و برودتی ب��ه اختالف دم��ا و رطوبت بین‬ ‫فضای داخل و بیرون ساختمان نیز بستگی‬ ‫دارد‪ .‬مقدار هوای بیرون که وارد ساختمان‬ ‫می‌شود بر اساس لیتر به ثانیه بیان می‌شود‪.‬‬ ‫( فوت مکعب به دقیقه یا ‪)CFM‬‬

‫اتالف حرارت و بار گرمایشی‬

‫صفحه ‪ / 33‬شماره ‪23‬‬

‫هواسازهای جد‌ید‬ ‫سری ‪ 39FD‬کریر‬ ‫تلفن‪88739880-2:‬‬

‫دریافت حرارت و بارهای سرمایشی‬

‫ساختمان‌ها از ساکنان و فعالیت آن‌ها‬ ‫حرارت دریافت می‌کنند‪ .‬بارهای سرمایشی‬ ‫این‌گونه تعریف می‌شوند‪:‬‬ ‫نرخ ساعتی حرارت دریافت شده برای‬ ‫یک فضای بس��ته‪ .‬مق��دار بار سرمایش��ی‬ ‫برحسب ‪ Btu‬به ساعت بیان می‌شود‪ .‬مقدار‬ ‫بار سرمایشی اساس انتخاب دستگاه تهویه‬ ‫مطبوع یا سیستم سرمایش قرار می‌گیرد‪.‬‬ ‫ب��ار سرمایش��ی می��زان ان��رژی مورد‬ ‫نی��از برای جبران حرارت دریافت ش��ده از‬ ‫طری��ق دیواره‌های س��اختمان‪ ،‬یا از طریق‬ ‫ورود ه��وای گرم (نف��وذ هوا ی��ا تهویه) را‬ ‫بیان می‌کند‪ .‬حرارت بدن افراد‪ ،‬استحمام‪،‬‬ ‫پخت‌وپز‪ ،‬روشنایی و کارها و تجهیزاتی که‬ ‫مورد استفاده قرار می‌گیرند نیز باعث تولید‬ ‫حرارت و افزایش بار سرمایشی می‌شوند‪.‬‬ ‫حرارت تولید ش��ده توسط روشنایی‌ها‬ ‫اغل��ب بخش عم��ده‌ای از کل ب��ار برودتی‬ ‫س��اختمان را به خود اختص��اص می‌دهد‪.‬‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫بار گرمایش��ی هنگامی تولید می‌شود‬ ‫ک��ه ح��رارت از طریق جداره‌ه��ای بیرونی‬ ‫س��اختمان تلف می‌شود‪ .‬هوای سرد بیرون‬ ‫که از طری��ق تهویه مانن��د پنجره‌های باز‬ ‫یا نف��وذ ه��وا (‪ )Infiltration‬ی��ا از طریق‬ ‫ش��کاف‌های موجود در دیواره‌های بیرونی‬ ‫س��اختمان به داخل نفوذ می‌کن��د نیز به‬ ‫میزان بار گرمایشی می‌افزاید‪.‬‬ ‫تبادل حرارت به روش تشعشع‪ ،‬جابجایی‬ ‫و رسانایی از دیوارهای خارجی ساختمان‪،‬‬ ‫پنجره‌ها و س��قف و کف منابع اصلی اتالف‬ ‫ح��رارت در هوای س��رد می‌باش��ند‪ .‬وزش‬ ‫باد به درون س��اختمان باعث خارج شدن‬ ‫هوای گرم و ورود هوای سرد می‌شود‪ .‬نفوذ‬ ‫هوای سرد از شکاف‌‌‌‌های موجود در ساختار‬ ‫خارجی خصوصا اط��راف درها و پنجره‌ها‪،‬‬ ‫مقادی��ر زی��ادی از اتالف ح��رارت را باعث‬ ‫می‌ش��ود‪ .‬این اتالف حرارت باعث تحمیل‬ ‫بار بیشتر بر سیس��تم مکانیکی ساختمان‬ ‫می‌شود که باید حرارت تلف شده از طریق‬ ‫شکاف‌ها و قسمت‌های عایق‌کاری نشده را‬ ‫با تامین حرارت جبران کند‪.‬‬ ‫افرادی که در زمینه ممیزی انرژی کار‬ ‫می‌کنند با اس��تفاده از وسایل و تجهیزات‬ ‫خ��اص محل‌های نش��ت هوا و س��طوحی‬ ‫که عایق‌کاری مناس��بی ندارند را مشخص‬ ‫می‌کنن��د‪ .‬آن‌ها می‌دانند که جس��تجو در‬ ‫س��اختمان‌های جدید و قدیم��ی و هزینه‬ ‫برای ممی��زی انرژی یک س��رمایه‌گذاری‬

‫خوب برای مالک ساختمان است‪ .‬برخی از‬ ‫موسسه‌ها خدمات اساسی مربوط به ممیزی‬ ‫ان��رژی را به‌صورت رای��گان ارایه می‌دهند‪.‬‬ ‫کارشناس��ان کارآزموده‌ای که بعضی اوقات‬ ‫به‌نام دکترهای خانه یا پیمان‌کاران عملکرد‬ ‫نیز ش��ناخته می‌ش��وند‪ ،‬خان��ه را به‌عنوان‬ ‫یک سیس��تم مورد بررسی قرار می‌دهند و‬ ‫ایمنی‪ ،‬آس��ایش‪ ،‬بازده��ی انرژی و کیفیت‬ ‫هوای داخل را مورد ارزیابی قرار می‌دهند‪.‬‬ ‫منابع عمده نش��ت هوا جایی است که‬ ‫لوله‌ها‪ ،‬سیم‌کش��ی‌ها ی��ا دودکش از درون‬ ‫کف یا سقف عایق‌کاری شده عبور می‌کند‬ ‫یا در طول صفحه فوالدی یا نواری است که‬ ‫در باالی دیوار فونداس��یون ساختمان قرار‬ ‫دارد‪ .‬اجاق‪ ،‬دمپرها و دریچه‌های دسترسی‬ ‫به زیرشیروانی از جمله بخش‌هایی هستند‬ ‫ک��ه نفوذ و نش��ت هوا در آن‌ها چش��م‌گیر‬ ‫است‪.‬‬ ‫در هرج��ا ک��ه دیوارها‪ ،‬س��قف یا کف‬ ‫ب��ا فض��ای بی��رون در ارتباط اس��ت و در‬ ‫و پنجره‌های��ی ک��ه رو به بیرون هس��تند‪،‬‬ ‫مس��تعد نفوذ ه��وا می‌باش��ند‪ .‬درجایی‌که‬ ‫باالی دیوارهای بخش‌های داخلی با فضای‬ ‫زیر‌ش��یروانی به‌‌ه��م می‌رس��ند و از طریق‬ ‫روش��نایی‌های ت��وکار و فن‌هایی که درون‬ ‫س��قف‌های عایق‌کاری شده تعبی ‌ه شده‌اند‪،‬‬ ‫هوا می‌تواند نفوذ کند‪ .‬کنده‌ش��دن پالستر‬ ‫دیوارها و خروجی‌های برق و کلیدهایی که‬ ‫روی دیوار خارجی نصب می‌ش��ود می‌تواند‬ ‫باعث نفوذ هوا به درون س��اختمان ش��ود‪.‬‬ ‫فرس��وده ش��دن درها‪ ،‬پنجره‌ها و صفحات‬ ‫کف و همچنین افتادن سقف باالی حمام و‬ ‫کابینت‌ها می‌تواند باعث نفوذ هوا به درون‬ ‫ساختمان ش��ود‪ .‬همچنین هوا می‌تواند از‬ ‫درز بین دیوار و سقف شیروانی‪ ،‬شکاف بین‬ ‫در و دیوارها و کابینت‌ها و گنجه‌های توکار‬ ‫به فضای داخلی نفوذ کند‪.‬‬ ‫حفره‌ها و شکاف‌هایی با عرض کمتر از‬ ‫)‪ 4mm(1/4 in‬را می‌توان با اس��تفاد از بتونه‬ ‫درز‌بندی ک��رد‪ .‬بتونه‌ها برای اس��تفاده در‬ ‫مواد مختلف در انواع مختلفی وجود دارند‪.‬‬ ‫از بتونه‌هایی اس��تفاده کنید که تا ‪ 20‬سال‬ ‫انعطاف داشته باش��ند و برای قسمت‌هایی‬ ‫که در معرض دید ق��رار دارند از بتونه‌های‬ ‫رنگ��ی یا قابل رنگ‌زدن اس��تفاده کنید‪ .‬از‬ ‫بتونه‌های ارزان‌قیمت که کیفیت مناس��بی‬ ‫ندارند استفاده نکنید‪ .‬شکاف‌های بزرگ‌تر‬ ‫و حفره‌هایی که در معرض نور خورش��ید و‬

‫رطوبت نیستند را می‌توان با استفاده از یک‬ ‫قطعه فوم پلی‌یورتان درزگیری و مس��دود‬ ‫کرد‪ .‬از فوم‌هایی برای درزگیری اس��تفاده‬ ‫کنید که برای محیط‌زیست بی‌ضرر باشند‬ ‫و در آن‌ها از ‪ CFC‬استفاده نشده باشد‪.‬‬ ‫برای ش��کاف‌های بزرگ‌ت��ر و برای پر‬ ‫ک��ردن حفره‌های عمیق از میله یا وس��یله‬ ‫مشابه اس��تفاده کنید‪ .‬برای انجام این کار‬ ‫ابت��دا حفره را ب��ا اس��تفاده از قطعات فوم‬ ‫قابل‌انعط��اف که در اندازه‌هایی به قطر ‪ 4‬تا‬ ‫‪ 25mm‬تهی��ه کرده‌اید پ��ر کنید و با میله‬ ‫روی آن بکوبید تا عمق سوراخ نیز پر شود‪.‬‬ ‫سپس حفره را با استفاده از بتونه درزگیری‬ ‫کنید‪.‬‬ ‫برای مس��دودکردن حفره‌های بس��یار‬ ‫بزرگ مانند دریچه دسترسی به زیر‌شیروانی‬ ‫و محل ورود لوله‌ه��ای فاضالب می‌توان از‬ ‫عایق‌های صلب فوم یا فایبرگالس که درون‬ ‫صفحات پالستیکی قرار گرفته‌اند استفاده‬ ‫کرد‪ .‬از اس��تفاده از صفحات پالستیکی در‬ ‫محل‌هایی که دم��ای باالیی دارند اجتناب‬ ‫کنید چرا‌که ممکن اس��ت دراثر باال رفتن‬ ‫دما ذوب ش��وند‪ .‬در برخی از استانداردهای‬ ‫ساختمان اس��تفاده از صفحات فلزی که با‬ ‫مواد درزگیر س��یلیکونی پوش��یده شده‌اند‬ ‫برای درزگی��ری اط��راف دودکش‌ها مجاز‬ ‫می‌باشد‪.‬‬

‫تلفن‪88739880-2:‬‬

‫نمایند‌ه انحصاری شرکت‬ ‫‪ Robur‬ایتالیا د‌ر ایران‬

‫تمامی انواع روش��نایی‌های برق��ی‪ ،‬انرژی‬ ‫برق را به نور و حرارت تبدیل می‌کنند‪ .‬در‬ ‫نهایت نور تولید شده نیز به حرارت تبدیل‬ ‫می‌ش��ود‪( .‬برای مثال هنگامی که المپ بر‬ ‫روی میز می‌تابد میز گرم‌تر می‌شود‪ ).‬تمام‬ ‫انرژی برقی که وارد روش��نایی‌ها می‌شود‪،‬‬ ‫در نهایت به‌صورت حرارت در فضا منتش��ر‬ ‫می‌شود‪.‬‬ ‫بخش��ی از ح��رارت تولی��د ش��ده در‬ ‫روش��نایی‌ها به هوای اطراف منتقل شده و‬ ‫بخشی از بار سرمایشی را تشکیل می‌دهد‪.‬‬ ‫مابقی حرارت تولید شده به سطوح اطراف‬ ‫تشعش��ع می‌کند و مقدار بس��یار کمی نیز‬ ‫از طریق رس��انش به مواد اطراف می‌رسد‪.‬‬ ‫بخش��ی از حرارت که از طریق تشعش��ع یا‬ ‫رسانش منتقل شده است نیز سپس به هوا‬ ‫منتقل می‌شود و به بار سرمایشی می‌افزاید‪.‬‬ ‫روشنایی‌های توکار س��ازه‌ها و مواد مجاور‬ ‫را گرم می‌کنند ولی روشنایی‌های آویخته‬ ‫حرارت تولید ش��ده را مس��تقیما به هوای‬ ‫اطراف منتقل می‌کنند‪.‬‬ ‫ی‬ ‫برخی از روشنایی‌ها به‌گونه‌ای طراح ‌‬ ‫ش��ده‌اند که ه��وا از درون آن‌ها برمی‌گردد‬ ‫و درنتیج��ه گرمای جذب ش��ده به فضای‬ ‫مورد تهویه کمتر منتقل می شود‪ .‬استفاده‬ ‫از ب��رق‪،‬گاز و بخ��ار و تجهیزات��ی ک��ه در‬ ‫رستور‌ان‌ها‪ ،‬بیمارس��تان‌ها‪ ،‬آزمایشگاه‌ها و‬ ‫مکان‌های تجاری مانند س��الن‌های زیبایی‬ ‫و رستوران‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند‪،‬‬ ‫ح��رارت تولید می‌کنن��د‪ .‬هودهایی که در‬ ‫باالی وسایل آشپزخانه قرار دارند مقداری‬ ‫از هوای گرم تولید شده را تخلیه می‌کنند‬ ‫و از این طریق باعث کاهش دریافت حرارت‬ ‫می‌شوند‪ ،‬اما هوای تخلیه شده باید با هوای‬ ‫تازه بیرون جایگزین شود که الزم است این‬ ‫هوای تازه ورودی س��رد شود‪ .‬لوله‌های آب‬ ‫گرم یا بخار که از فضاهای تهویه شده عبور‬ ‫می‌کنن��د و مخازن آب گرم��ی که در این‬ ‫فضاها قرار داند نیز به میزان بار سرمایشی‬ ‫می‌افزایند‪.‬‬ ‫در ه��وای گرم س��اختمان‌ها از طریق‬ ‫تشعش��ع‪ ،‬جابجایی و رس��انایی حرارت را‬ ‫از دیواره��ای خارجی و پنجره‌ها و س��قف‬ ‫دریافت می‌کنند‪ .‬مقدار گرمای دریافت شده‬ ‫بسته به طول روز‪ ،‬جهت قرار گرفتن اجزای‬ ‫ساختمان در معرض آفتاب‪ ،‬قرارگرفتن در‬ ‫معرض باد و مدت‌زمانی که طول می‌کشد تا‬ ‫حرارت به بخش‌های داخلی برسد‪ ،‬متفاوت‬

‫اس��ت‌‪ .‬حرارت دریافت ش��ده از تشعش��ع‬ ‫خورش��ید از طریق پنجره‌ها به جهت قرار‬ ‫گرفتن پنجره در مقابل آفتاب و نحوه ایجاد‬ ‫سایه بر روی پنجره بستگی دارد‪.‬‬ ‫در هوای گرم برای تهویه فضا و تخلیه‬ ‫آن از بوها و آالینده‌ها‪ ،‬هوای تازه بیرون که‬ ‫گرم اس��ت وارد محیط می‌شود‪ .‬استفاده از‬ ‫رطوبت‌زدا برای کاهش دادن رطوبت نسبی‬ ‫در فضا نیز ب ‌ه میزان حرارت دریافت ش��ده‬ ‫می‌افزاید‪ .‬حرارت ناش��ی از کار کمپرس��ور‬ ‫رطوب��ت‌زدا و حرارت نه��ان ورودی به فضا‬ ‫در هنگام تقطیر ه��وای مرطوب باعث این‬ ‫امر می‌شود‪.‬‬

‫اندازه‌گی�ری باره�ای گرمایش�ی و‬ ‫سرمایشی‬

‫درج��ه‪ -‬روز (‪ )degree-day‬واح��دی‬ ‫است که برای محاس��به بارهای گرمایشی‬ ‫و سرمایش��ی‪ ،‬تعیین اندازه سیس��تم‌های‬ ‫تهویه مطبوع و محاس��به مص��رف انرژی‬ ‫س��االنه مورد اس��تفاده قرار می‌گیرد‪ .‬این‬ ‫مقیاس نش��ان‌دهنده ی��ک درجه اختالف‬ ‫بین دمای متوس��ط روزانه بیرون با دمای‬ ‫استاندارد می‌باشد‪ .‬درجه – روز گرمایشی‬ ‫برابر اس��ت با یک درجه – روز پایین‌تر از‬ ‫دم��ای اس��تاندارد )‪ 18˚C (65˚F‬و ب��رای‬ ‫برآورد س��وخت ی��ا برق مصرفی توس��ط‬ ‫سیس��تم گرمایش��ی مورد اس��تفاده قرار‬ ‫می‌گیرد‪ .‬درجه – روز سرمایشی برابر است‬ ‫ب��ا یک درجه‪ -‬روز باالی دمای اس��تاندارد‬ ‫)‪ 24˚C (75˚F‬و به‌منظور محاس��به میزان‬ ‫ان��رژی مورد نیاز برای تهویه و تبرید به‌کار‬ ‫می‌رود‪.‬‬ ‫سیستم‌های تبرید بر اساس تن تبرید‬ ‫ظرفیت‌بندی می‌ش��وند‪ .‬ت��ن تبرید مقدار‬ ‫سرمایش��ی است که در اثر ذوب شدن یک‬ ‫ت��ن یخ ‪ 0˚C‬و تبدی��ل آن به آب ‪ 0˚C‬در‬ ‫طول س��اعت ‪ 24‬حاصل می‌ش��ود‪ .‬هر تن‬ ‫تبری��د مع��ادل )‪3/5 kw (12000Btu/hr‬‬ ‫می‌باشد‪.‬‬ ‫بازده��ی ان��رژی نش��ان‌دهنده میزان‬ ‫کارایی دس��تگاه تبرید می‌باش��د‪ .‬بازدهی‬ ‫نش��ان می‌دهد که ب��ه ازای هر وات انرژی‬ ‫الکتریکی ورودی به دستگاه چند ‪ Btu‬گرما‬ ‫از محیط مورد نظر خارج شده‌است‪.‬‬

‫محاسبات انرژی مصرفی‬

‫مهندس��ان تاسیسات مکانیکی بارهای‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫گرمایشی و سرمایشی را محاسبه می‌کنند‬ ‫تا از ای��ن طریق اندازه صحی��ح تجهیزات‬ ‫سرمایشی و گرمایشی‪ ،‬نرخ جریان‌های هوا‬ ‫و اندازه لوله‌ها و کانال‌ها را به‌دست آورند‪.‬‬ ‫مهندس��ان معمار نیز ب��رای اطمینان‬ ‫از کافی ب��ودن مقدار عایق‌بندی دیوارهای‬ ‫بیرونی ساختمان و مقایسه آن با طرح‌های‬ ‫جایگزین و برآورد هزینه سیستم مکانیکی‬ ‫و ارزیاب��ی فوای��د بالق��وه ط��رح ان��رژی‬ ‫خورش��یدی‪ ،‬بارهای ساختمان را محاسبه‬ ‫می‌کنند‪ .‬محاسبات انجام شده پایه‌ای برای‬ ‫تخمین مصرف انرژی س��االنه س��اختمان‬ ‫می‌باش��د‪ .‬اگر بخواهیم ریز هزینه‌ها را در‬ ‫چند سیس��تم متفاوت با هم مقایسه کنیم‬ ‫ممکن اس��ت این محاسبات کمی پیچیده‬ ‫شوند‪.‬‬ ‫ب��رای محاس��به دقی��ق باره��ا در‬ ‫س��اختمان‌های بزرگ تج��اری و صنعتی‬ ‫به شبیه‌س��ازی‌های کامپیوتری و استفاده‬ ‫از نرم‌افزاره��ای کامپیوت��ری نیاز اس��ت‪.‬‬ ‫برای محاس��به مصرف انرژی ساعتی برای‬ ‫گرمایش و س��رمایش برای طول س��ال به‬ ‫یک نرم‌افزار کارآمد کامپیوتری نیاز است‪.‬‬ ‫توجه ب��ه زوای��ای تابش و می��زان قدرت‬ ‫تشعش��ع آفتاب در طول س��اعات و تجزیه‬ ‫و تحلیل الگوهای مختلف برای ایجاد سایه‬ ‫در روی پنجره‌ها و اج��زای دیگر می‌تواند‬ ‫زمان بروز بیش��ترین ب��ار حرارتی در طول‬ ‫س��ال را به ما نش��ان دهد‪ .‬به هر حال حتا‬ ‫بهترین محاسبات و تخمین‌ها نیز بر اساس‬ ‫شرایط متوسط آب و هوایی انجام شود باز‬ ‫نمی‌توان مشکالت احتمالی که در کیفیت‬ ‫سازه و بدی آب و هوا وجود دارد را درنظر‬ ‫گرفت‪.‬تمام نتایج برنامه‌های کامپیوتری بر‬ ‫اس��اس اطالعات ورودی که شخص کاربر‬ ‫انتخاب می‌کند‪ ،‬ارایه می‌شوند‪ .‬محاسبات‬ ‫ساالنه و دقیق معموال برای ساختمان‌های‬ ‫کوچک و ساده مسکونی انجام نمی‌شود اما‬ ‫ممکن اس��ت برای تخمی��ن مصرف انرژی‬ ‫خانه‌های��ی که ب��ا گرمای خورش��ید گرم‬ ‫می‌شوند‪ ،‬این کار انجام شود‪.‬‬ ‫هنگامی‌که هزینه نصب و راه‌اندازی یک‬ ‫طرح پایین باش��د و در مقابل طرح دیگر از‬ ‫نظر بازدهی انرژی بهتر باش��د ممکن است‬ ‫مهندس��ان طرح‌ها را از نظر مصرف انرژی‬ ‫م��ورد تجزیه و تحلی��ل ق��رار‌دهند‪.‬برای‬ ‫مث��ال‪ ،‬این تجزی��ه و تحلی��ل می‌تواند به‬ ‫تصمیم‌گیری در مورد بهینه‌س��ازی مقدار‬ ‫صفحه ‪ / 34‬شماره ‪23‬‬

‫صفحه ‪ / 35‬شماره ‪23‬‬

‫اج�زای سیس�تم س�رمایش و‬ ‫گرمایش‬

‫اگرچه ما به‌عنوان طراح فضای داخلی‬ ‫سیستم تهویه مطبوع را طراحی نمی‌کنیم‬ ‫اما ب��ا اج��زای مختلفی ک��ه درون فضای‬ ‫س��اختمان ق��رار داند‪ ،‬س�� ‌رو‌صدای آن‌ها‪،‬‬ ‫دس��تگاه‌های تهویه‌کنن��ده (ترمینال‌ه��ا)‬ ‫ک��ه درون اتاق‌ها نصب ش��ده‌اند و فضای‬ ‫دسترسی مورد نیاز برای تعمیر و نگهداری‬ ‫دستگاه‌ها س ‌رو‌کار داریم‪.‬‬ ‫یک سیس��تم تهویه مطبوع دارای سه‬ ‫جزء اصلی است‪ :‬تجهیزاتی که گرمایش یا‬ ‫سرمایش مورد نیاز را تولید می‌کنند‪ ،‬سیال‬ ‫واس��طه‌ای که این گرمایش یا سرمایش را‬ ‫انتقال می‌ده��د و دس��تگاه‌هایی که گرما‬ ‫یا س��رما را ب��ه محیط مورد نظ��ر تحویل‬ ‫می‌دهند‪ .‬ب��رای مثال در یک س��اختمان‬ ‫ممکن است از یک دیگ با مشعل گازوییلی‬ ‫برای تولید آب گرم اس��تفاده شود‪ .‬آب در‬ ‫این‌جا نقش سیال واسط را دارد که حرارت‬ ‫تولید ش��ده را به مقصد حم��ل می‌کند و‬ ‫لوله‌ه��ا و رادیاتورها دس��تگاه‌های تحویل‬ ‫حرارت به محیط می‌باشند‪.‬‬ ‫سرچش��مه ی��ا منش��ا (‪)Front end‬‬ ‫سیستم جایی اس��ت که انرژی یا سوخت‬ ‫مصرف می‌ش��ود یا عم��ل جمع‌آوری گرما‬ ‫ص��ورت می‌گی��رد‪ .‬در این‌ج��ا تجهی��زات‬ ‫به‌گونه‌ای انتخاب ش��ده‌اند که حداکثر بار‬ ‫احتمالی فضای مورد‌نظر را تامین کنند و‬ ‫فض��ای مورد نظر را از نظر دمایی به حالت‬ ‫ایده‌ال رسانده و در این شرایط حفظ کنند‪.‬‬ ‫برای مثال‪ ،‬ظرفیت یک دستگاه تهویه که‬ ‫برای یک ساختمان اداری استفاده می‌شود‬ ‫به‌گون��ه‌ای انتخ��اب می‌ش��ود ک��ه بتواند‬ ‫سرمایش مورد نیاز در فضا را در گرم‌ترین‬ ‫روز تامین کند‪ .‬هنگامی‌که دس��تگاه تهویه‬ ‫در شب خاموش شده یا ظرفیت آن کاهش‬ ‫داده ش��ود‪‌،‬س��اختمان کمی گرم خواهد‬ ‫ش��د‪ .‬دستگا باید قادر باش��د که صبح روز‬ ‫بعد ساختمان را مجددا تا دمای مورد نظر‬ ‫خنک کند‪ .‬سرچشمه یا منشا ممکن است‬ ‫هواسازهای جد‌ید‬ ‫سری ‪ 39FD‬کریر‬ ‫تلفن‪88739880-2:‬‬

‫مالحظات مربوط به معماری‬

‫طرح استفاده شده برای سیستم تهویه‬ ‫مطبوع س��اختمان‪ ،‬بخش معماری و طرح‬ ‫داخلی ساختمان را تحت تاثیر قرار می‌دهد‪.‬‬ ‫معمار باید از ابتدای پروژه با تمام مشاوران‬ ‫هماهنگی و هم‌فکری کند تا فضای الزم را‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫عایق‌کاری‪ ،‬استفاده از شیشه‌های دو یا سه‬ ‫جداره‪ ،‬انتخاب نوع روشنایی‌ها‪ ،‬تصمیم در‬ ‫مورد اس��تفاده از انرژی خورش��ید و ایجاد‬ ‫تعادل بین مالحظات زیبایی و هزینه‌های‬ ‫این تزیینات برای مالک‪ ،‬کمک کند‪.‬‬ ‫چهار روش ب��رای مقایس��ه و ارزیابی‬ ‫طرح‌ها وجود دارد‪ .‬اولین روش توجه به دوره‬ ‫بازگشت سرمایه است یعنی مدت‌زمانی که‬ ‫طول می‌کشد تا هزینه‌های انجام شده در‬ ‫س��اختمان از طریق صرفه‌جویی در انرژی‬ ‫جبران ش��ود‪ .‬فهم این روش نس��بتا آسان‬ ‫اس��ت‪ .‬روش دوم‪ ،‬توجه به کل هزینه‌های‬ ‫انجام شده در طول عمر ساختمان می‌باشد‪.‬‬ ‫در ای��ن روش تم��ام هزینه‌ها اعم از هزینه‬ ‫عملک��رد و نگهداری در ط��ول مدت عمر‬ ‫مفید و هزینه تعمیرات و اقالم مصرفی نیز‬ ‫درنظر گرفته می‌ش��ود‪ .‬روش سوم (‪)ROI‬‬ ‫به این مساله توجه دارد که آیا می‌توان این‬ ‫ل را در جای بهتری که س��ود بیشتری‬ ‫پو ‌‬ ‫دارد هزین��ه کرد‪ .‬آخری��ن روش که روش‬ ‫مقایسه‌ای می‌باشد‪ ،‬به مواردی مانند بهبود‬ ‫کارایی کارگران‪ ،‬کاهش آلودگی آب و هوا‬ ‫و ظاهر طرح و عوامل وزنی توجه دارد‪.‬‬ ‫سپس تمام طرح‌های ارایه شده که از‬ ‫جنبه‌ه��ای مختلف با ه��م رقابت دارند در‬ ‫یک نمودار یا ماتریس مورد مقایس��ه قرار‬ ‫می‌گیرن��د‪ .‬این نمودار یا ماتریس یک ابزار‬ ‫گرافیکی اس��ت که کم��ک می‌کند فرد از‬ ‫بین چندین گزینه پیچیده یکی را انتخاب‬ ‫کند‪.‬‬ ‫بهب��ود عوامل موث��ر در مصرف انرژی‬ ‫مانند بهبود دادن عایق‌کاری‌ها یا استفاده‬ ‫از پنجره‌های مناس��ب‌تر می‌تواند به‌عنوان‬ ‫بخشی از نقشه اصالحات در ساختمان‌های‬ ‫دیگ��ر باش��د‪ .‬دوره بازگش��ت هزینه برای‬ ‫عایق‌کاری س��اختمان‌هایی که با گازوییل‬ ‫و گاز گرم می‌ش��وند حدودا ‪ 5‬سال است و‬ ‫این دوره در مورد ساختمان‌هایی که با برق‬ ‫گرم می‌شوند سریع‌تر است‪ .‬ساختمان‌های‬ ‫جدید ک��ه از نظ��ر بازدهی انرژی بس��یار‬ ‫مناس��ب هس��تند در هوای س��رد هزینه‬ ‫انرژی را ت��ا ‪ 75‬درصد کاه��ش می‌دهند‪.‬‬ ‫س��اختمان‌های جدیدی که از نظر بازدهی‬ ‫انرژی بس��یار خوب هس��تند و دیواره‌های‬ ‫آن‌ها از ‪ R-30‬سقف از ‪ R-38‬و فونداسیون‬ ‫آن‌ها از‪ R-19‬س��اخته شده است حدودا ‪5‬‬ ‫تا ‪ 10‬هزار دالر نس��بت به س��اختمان‌های‬ ‫متداول گران‌تر تمام می‌ش��وند‪ ،‬این هزینه‬

‫اضافی می‌تواند در طول ‪ 5‬تا ‪ 10‬هزار دالر‬ ‫نسبت به س��اختمان‌های متداول گران‌تر‬ ‫تمام ش��وند‪ ،‬این هزینه اضافی می‌تواند در‬ ‫طول ‪ 5‬تا ‪ 10‬سال از طریق صرفه‌جویی در‬ ‫انرژی جبران شود‪ .‬چنین خانه‌هایی باعث‬ ‫کاهش آلودگی محیط‌زیست نیز می‌شوند‪.‬‬

‫ش��امل یک منب��ع حرارت مرک��زی مانند‬ ‫ی��ک کوره‪ ،‬یک دیگ بخار یا آب گرم‪ ،‬یک‬ ‫کلکت��ور خورش��یدی‪ ،‬یک چ��اه ژئوترمال‬ ‫(زمی��ن گرمایی) یا یک مبدل حرارتی آبی‬ ‫باش��د‪ .‬همچنین ممکن است سرچشمه یا‬ ‫منشا یک منبع سرمایش��ی مرکزی مانند‬ ‫یک چیلر یا دستگاه تهویه انبساط مستقیم‬ ‫(‪ )DX‬ی��ا یک کول��ر آب��ی (‪evaporative‬‬ ‫‪ )cooler‬باشد‪.‬‬ ‫س��یال واس��ط هوا‪ ،‬آب یا بخ��ار گرم‬ ‫ی��ا خنک ش��ده را از طریق یک سیس��تم‬ ‫لوله‌کش��ی یا کانال‌ها به ساختمان منتقل‬ ‫می‌کن��د‪ .‬بخار در اثر فش��اری ک��ه ایجاد‬ ‫می‌ش��ود خود در مس��یر حرکت می‌کند‪.‬‬ ‫هوا توس��ط فن و آب نیز به‌وسیله پمپ در‬ ‫شبکه به حرکت در‌می‌‌‌‌‌‌‌آید‪.‬‬ ‫دستگاه‌های تحویل‌دهنده (ترمینال‌ها)‬ ‫در فضاهایی که باید سرد یا گرم شوند نصب‬ ‫می شوند‪ .‬سیال واس��ط گرم یا سرد شده‬ ‫به‌وسیله دریچه‌ها و دیفیوزها‪ ،‬رادیاتورها یا‬ ‫کنوکتورها یا فن‌کویل‌ها س��رما یا حرارت‬ ‫خود را به محیط تحویل می‌دهد‪.‬‬ ‫ش��رایط به‌گونه‌ای اس��ت که طراحی‬ ‫ساختمان‌ها از لحاظ سیس��تم‌های تهویه‬ ‫مطبوع و کنترل به سمت منطقه‌ای شدن‬ ‫پی��ش می‌رون��د‪( .‬در مقابل سیس��تم‌های‬ ‫مرک��زی) س��اختمان‌های چند‌منظوره با‬ ‫زمان‌بندی نامنظم حضور ساکنان می‌طلبد‬ ‫که س��اختمان از نظر دمایی و ناحیه‌بندی‬ ‫به نواحی گوناگون و متفاوتی تقسیم شود‪.‬‬ ‫سیس��تم‌های کنترل دیجیتال شرایطی را‬ ‫فراه��م می‌کنند که همزم��ان با هماهنگ‬ ‫کردن و کنترل کلی س��اختمان‪ ،‬ش��رایط‬ ‫دمایی فضاها به‌صورت محلی کنترل شوند‪.‬‬ ‫وقتی‌ک��ه س��اکنان بتوانن��د محیط داخل‬ ‫س��اختمان یا ات��اق خود را کنت��رل کنند‬ ‫احس��اس رضایت بیش��تری خواهند نمود‪.‬‬ ‫پکیج‌ه��ا یا دس��تگاه‌های تهویه یک‌‌پارچه‬ ‫می‌توانند نی��از به س��رمایش‪ ،‬گرمایش یا‬ ‫هر دو را به‌صورت متمرکز در یک دستگاه‬ ‫تامین کنند‪.‬‬

‫تلفن‪88739880-2:‬‬

‫نمایند‌ه انحصاری شرکت‬ ‫‪ Robur‬ایتالیا د‌ر ایران‬

‫به تجهیزات تهویه مطبوع اختصاص دهد‪.‬‬ ‫طرح سیس��تم مکانیکی باید با نقشه‌های‬ ‫س��ازه و معماری ادغام و مقایس��ه شود و‬ ‫هم‌زمان و هماهنگ با هم پیش روند‪.‬‬ ‫فضاهای��ی مانن��د ات��اق خواب‌ه��ا و‬ ‫س��الن‌های کنفران��س که نیاز به س��کوت‬ ‫بیش��تری دارند باید تا حد امکان در جهت‬ ‫عمودی و افقی از تجهیزات پر س�� ‌رو‌صدای‬ ‫تهویه مطبوع به‌دور باشند‪.‬‬ ‫موضوعات مربوط ب��ه طراحی داخلی‬ ‫مانن��د این ک��ه آیا دفات��ر کار از ن��وع باز‬ ‫با مبلمان متناس��ب به خود هس��تند یا از‬ ‫ن��وع دفاتر کار خصوصی و پوش��یده تاثیر‬ ‫فراوانی بر سیستم مکانیکی دارند‪ ،‬بنابراین‬ ‫مهن��دس تاسیس��ات باید قب�لا در فرایند‬ ‫طراحی مکانیکی در جریان این موضوعات‬ ‫قرار داده شود‪.‬‬ ‫مهندس تاسیس��ات مکانیکی تصمیم‬ ‫می‌گیرد ک��ه در یک س��اختمان بزرگ از‬ ‫چه سیس��تم تهوی��ه مطبوعی اس��تفاده‬ ‫شود‪ .‬مهندس تاسیسات مکانیکی سیستم‬ ‫تهویه مطبوع را براساس عوامل زیر انتخاب‬ ‫می‌کن��د‪ :‬هزینه‌ه��ای اولی��ه و هزینه‌های‬ ‫جاری‪ ،‬تناس��ب با نوع کاربری ساختمان‪،‬‬ ‫وج��ود فضای کافی ب��رای تجهیزات مورد‬ ‫نی��از در فضا‪ ،‬ملزوم��ات تعمیر و نگهداری‬ ‫و قابلیت اطمینان (‪ )reliability‬تجهیزات‬ ‫و س��ادگی کنترل سیس��تم‪ .‬معمار باید با‬ ‫مهندس تاسیس��ات ارتباط برقرار کرده و‬ ‫طرح‌های خود را هماهنگ و سازگار نموده‬ ‫و در م��ورد عواملی ک��ه طراحی داخلی یا‬ ‫بخش معماری ساختمان را تحت تاثیر قرار‬ ‫می‌دهند از او سوال کند‪.‬‬ ‫معم��ار و مهن��دس تاسیس��ات باید با‬ ‫ه��م مواردی مانند مق��دار و نوع عایق‌ها و‬ ‫س��ایبان‌ها که ساختمان را از ورود حرارت‬ ‫ناشی از نور خورشید حفظ می‌کنند مورد‬ ‫ارزیاب��ی قرار دهند‪ .‬چرا‌ک��ه این عوامل بر‬ ‫اندازه تجهیزات مکانیکی و درنتیجه میزان‬ ‫مصرف س��وخت تاثی��ر می‌گذارند‪ .‬ممکن‬ ‫اس��ت معمار اجزای طراح��ی را به‌گونه‌‌‌‌ای‬ ‫تغیی��ر داده و انتخاب کن��د که هزینه‌های‬ ‫عملکرد سیستم و اندازه و هزینه اولیه مورد‬ ‫نیاز برای تجهیزات تهویه مطبوع را کاهش‬ ‫دهد‪ ،‬اما در عین حال باعث افزایش هزینه‬ ‫اولیه ساخت س��اختمان گردد‪ .‬استفاده از‬ ‫تحلیل هزینه‌ها ما را در رس��یدن به تعادل‬ ‫بهینه بین روش‌ه��ای غیرفعال (‪)Passive‬‬

‫که در طراحی معماری س��اختمان در نظر‬ ‫گرفته می‌شوند و روش‌های فعال (سیستم‬ ‫مکانیکی) کمک می‌کند‪.‬‬ ‫قبل از انجام پروژه معمار باید از تعداد‪،‬‬ ‫محل و اندازه موتورخانه‌ها یا ایستگاه‌های‬ ‫مرکزی تهویه مطبوع آگاهی داشته باشد و‬ ‫مطمئن ش��ود که این مکان‌ها در نزدیکی‬ ‫س��اختمان‌هایی که باید تهویه شوند قرار‬ ‫دارند و به اندازه کافی به هوای تازه بیرون‬ ‫دسترس��ی دارند‪ .‬در اطراف تجهیزات باید‬ ‫فضای الزم برای دسترسی در طول عملکرد‬ ‫عادی‪ ،‬بازرسی‪ ،‬نگهداری و تعمیرات روتین‬ ‫درنظر گرفته شود‪ .‬باید تمهیدات الزم برای‬ ‫تعویض اجزای اصلی (مانند بویلر و چیلر)‬ ‫درنظر گرفته شود به نحوی که این تجهیزات‬ ‫ن از محل‬ ‫ب��دون آس��یب‌زدن به س��اختما ‌‬ ‫خارج شده و تعویض شوند‪ .‬ممکن است به‬ ‫فضایی برای دودکش‌ها‪ ،‬فضای دسترس��ی‬ ‫برای تحویل س��وخت و اتاقی برای مخازن‬ ‫ذخیره سوخت نیاز داشته باشیم‪ .‬مالحظات‬ ‫و ملزومات سیستم تهویه مطبوع می‌تواند‬ ‫بر روی نقشه جانمایی فضاها‪ ،‬ارتفاع سقف‬ ‫و دیگ��ر موضوعات طرح داخل��ی تاثیرات‬ ‫اساسی داشته باش��د‪ ،‬بنابراین هم‌فکری و‬ ‫مشورت در این زمینه‌ها قبل از انجام پروژه‬ ‫می‌تواند ایده خوبی باشد‪.‬‬ ‫موتورخانه‌ه��ا اغلب ‪ 5‬ت��ا ‪ 10‬درصد از‬ ‫س��طح ناخالص زیر‌بنای س��اختمان را به‬ ‫خود اختصاص می‌دهند‪ .‬اتاق‌های کوره‌ها‬ ‫و بویلرها‪ ،‬اتاق فن‌ه��ا و اتاق تبرید ممکن‬ ‫اس��ت به‌صورت مجزا یا یک‌پارچه باشند‪.‬‬ ‫در موتورخانه‌ه��ا بای��د ع��رض کافی برای‬ ‫تعویض تجهیزات داشته باشد و همچنین‬ ‫ای��ن درها باید بر روی خ��ود دارای منافذ‬ ‫و دریچه‌هایی باش��ند تا ه��وای تازه بیرون‬ ‫بتواند به اندازه کافی وارد فضا ش��ود‪ .‬اندازه‬ ‫محل و س�� ‌رو‌صدای موتورخانه‌ها می‌تواند‬ ‫مالحظ��ات مهم��ی برای طراح��ی داخلی‬ ‫باشد‪.‬‬ ‫مح��ل و اندازه لوله‌ها و کانال‌کش��ی‌ها‬ ‫مش��خص خواه��د کرد ک��ه در چه محلی‬ ‫بای��د داک��ت عمودی ب��رای عبور دس��ته‬ ‫لوله‌‌ه��ا و کانال‌ه��ا بی��ن طبق��ات‪ ،‬تعبیه‬ ‫شود‪ .‬کانال‌کش��ی‌ها‪ ،‬خصوصا قسمت‌هایی‬ ‫که کانال‌ها به هم یا به دس��تگاه‌ها متصل‬ ‫می‌شوند‪ ،‬الزم اس��ت برای انجام نگهداری‬ ‫و تعمی��رات فضای کافی داش��ته باش��ند‪.‬‬ ‫س��قف‌های کاذب��ی که دارای ش��بکه‌های‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫آویخته هس��تند به‌راحتی امکان دسترسی‬ ‫ب��ه کانال‌ها را فراهم می‌کنند‪ .‬س��قف‌های‬ ‫ساخته شده از صفحات پیش‌ساخته گچی‬ ‫بای��د برای دسترس��ی در محل‌های خاص‬ ‫دریچه‌هایی داش��ته باشند‪ .‬برای مثال این‬ ‫دریچه‌ه��ا باید برای هم��ه دمپرهای آتش‬ ‫که در کانال‌ها تعبیه شده‌اند وجود داشته‬ ‫باش��د‪ .‬ممکن اس��ت با تغییرات جزیی در‬ ‫نقشه طبقات الزم باشد که نقشه مکانیکی‬ ‫مربوط نیز برای سازگاری تغییر کند‪ ،‬باید‬ ‫سعی ش��ود که این تغییرات قبل از انجام‬ ‫پروژه و بررسی نقشه‌ها انجام شود‪.‬‬ ‫در بخش‌های مس��کونی ساختمان‪ ،‬در‬ ‫روی دیواره��ای خارج��ی بای��د فضایی به‬ ‫دستگاه‌های تحویل حرارت یا سرما (مانند‬ ‫دریچه‌ها و دیفیوزرها) اختصاص داده شود‪.‬‬ ‫باید ش��کل و محل قرارگرفتن این وسایل‬ ‫با طراحی داخلی س��اختمان مطابقت داده‬ ‫ش��ود‪ .‬از تداخل بین چیدم��ان مبلمان و‬ ‫تجهیزات داخلی و محل نصب دریچه‌های‬ ‫هوا یا دستگا‌های تهویه دیواری جلوگیری‬ ‫شود‪ .‬محل قرار گرفتن ترموستات‌ها توسط‬ ‫مهندس تاسیس��ات تعیین می‌‌ش��ود و به‬ ‫منابع حرارت محیط اطراف بس��تگی دارد‬ ‫اما بر زیبایی نم��ای داخلی تاثیر عمده‌ای‬ ‫دارد‪ .‬معمار نیز بای��د به‌منظر دریچه‌های‬ ‫موج��ود روی دیوارهای خارج��ی و نمای‬ ‫کلی بیرونی س��اختمان توجه داشته باشد‪.‬‬ ‫شبکه‌های ارتباطی الکترونیکی این امکان‬ ‫را فراه��م کرده‌اند که بت��وان از مکان‌های‬ ‫مس��کونی به‌عن��وان م��کان اداری و برای‬ ‫کار اس��تفاده کرد‪ .‬در این صورت طراحی‬ ‫ساختمان مسکونی پیچیده‌تر خواهد شد‪،‬‬ ‫چرا که باید روشنایی‌ها کیفیت الزم برای‬ ‫اس��تفاده دفت��ری (کار دفتری) را داش��ته‬ ‫باشد‪ ،‬ناحیه‌های جدیدی برای گرمایش و‬ ‫سرمایش تعریف شود‪ ،‬مسیرهای بیشتری‬ ‫برای عبور سیم‌های برق درنظر گرفته شود‬ ‫و ایزوالس��یون س��اختمان از نظر س ‌رو‌صدا‬ ‫بهبود یابد‪.‬‬ ‫پی‌نوشت‬ ‫ ‪1- Bulding officials code Admi‬‬‫‪istrators International‬‬ ‫‪2- National Mechanical code‬‬ ‫‪3- Standard National Mechanical‬‬ ‫‪code‬‬ ‫‪4- Uniform National Mechanical‬‬ ‫‪code‬‬ ‫صفحه ‪ / 36‬شماره ‪23‬‬

‫مقاالت‬

‫اثر سیستم بر فن‌ها‬

‫طراحی یک سیستم‬ ‫ی��ک مهند‌س ب��ا د‌ر نظ��ر گرفتن اثر‬ ‫سیس��تم و با تالش برای حد‌اقل‌کرد‌ن اثر‬ ‫سیستم یک کانال را طراحی می‌کند‌‪.‬‬ ‫مهن��د‌س‪ ،‬ابت��د‌ا مقاومت سیس��تم را‬ ‫محاس��به می‌کند‌‪ .‬این مق��د‌ار مقاومت د‌ر‬ ‫برابر جریان هوا (فشار استاتیک) است که‬ ‫به سیستم اعمال می‌شود‌ و بر حسب اینچ‬ ‫آب (״‪ )wg‬اند‌ازه گرفته می‌شود‌‪.‬‬ ‫مقاومت سیستم به عوامل زیر بستگی‬ ‫د‌ارد‌‪:‬‬ ‫افت ناشی از اصطکاک (مقاومت د‌ر‬ ‫مقابل جریان هوا که به علت اند‌ازه کانال‪،‬‬ ‫زبری د‌یواره‌های کانال و سرعت هوا ایجاد‌‬ ‫می‌شود‌)‬ ‫اف��ت د‌ینامیکی (مقاومت د‌ر مقابل‬ ‫جریان هوا که به علت تغییرات د‌ر جهت و‬ ‫سرعت هوا به وجود‌ می‌آید‌)‬ ‫افت فشار (مقاومت د‌ر برابر جریان‬ ‫هوا که به علت وجود‌ پایانه مانند‌ د‌ریچه‌ها‪،‬‬ ‫کویل‌ها و فیلترها به وجود‌ می‌آید‌)‪.‬‬ ‫بعد‌ از محاسبه مقاومت سیستم‪ ،‬طراح‬ ‫ضریب اثر سیس��تم را محاس��به می‌کند‌‪.‬‬ ‫این کار با مقایس��ه اتصال فن به سیس��تم‬ ‫نس��بت به شرایط اید‌ه‌آل که فن تحت آن‬ ‫صفحه ‪ / 37‬شماره ‪23‬‬

‫طراحی کانال د‌ر قسمت خروجی‬ ‫طراح��ی کان��ال د‌ر قس��مت خروجی‬ ‫تاثی��ر زیاد‌ی ب��ر کارآیی ف��ن د‌ارد‌‪ .‬کانال‬ ‫خروجی نه فقط برای مهند‌س‪ ،‬بلکه برای‬ ‫تکنیس��ینی که ممکن اس��ت بعد‌ از نصب‬ ‫بخواهد‌ اصالحاتی روی سیستم انجام د‌هد‌‬ ‫مهم است‪ .‬برای د‌اشتن بیشترین بازد‌هی‬ ‫ف��ن‪ ،‬کانال فن د‌ر خروجی باید‌ مس��تقیم‬ ‫و ب��ه اند‌ازه خروجی فن باش��د‌‪ .‬همچنین‬ ‫بای ‌د به اند‌ازه کافی طویل باش��د‌ تا سرعت‬ ‫هوا د‌ر آن یکنواخت شود‌‪ .‬به د‌ست‌آورد‌ن‬ ‫س��رعت هوای یکنواخ��ت د‌ر کانال منجر‬ ‫به پد‌ید‌ه‌ای می‌ش��و ‌د که ب��ه آن بازیافت‬ ‫استاتیک می‌گویند‌‪.‬‬

‫بازیافت استاتیک‬ ‫بازیافت استاتیک فرآیند‌ تبد‌یل فشار‬ ‫هواسازهای جد‌ید‬ ‫سری ‪ 39FD‬کریر‬ ‫تلفن‪88739880-2:‬‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫اثر سیستم‪ ،‬تاثیر منفی بر عملکرد فن‬ ‫ناش��ی از اتصال آن به ش��بکه کانال است‪.‬‬ ‫منحنی‌ه��ا و ج��د‌اول فن‪ ،‬ب��ا نصب فن د‌ر‬ ‫ش��رایط اید‌ه‌آل و انج��ام اند‌ازه‌گیری‌های‬ ‫آزمایش��گاهی به د‌س��ت می‌آیند‌‪ :‬وقتی که‬ ‫شبکه کانال به فن متصل می‌شود‌‪ ،‬شرایط‬ ‫کاری فن نس��بت به ش��رایط آزمایشگاهی‬ ‫تغیی��ر می‌کند‌ و کارآیی ف��ن تغییر خواهد‌‬ ‫کرد‌‪.‬‬

‫آزمایش شد‌ه انجام می‌شود‌‪ .‬این ضریب اثر‬ ‫سیس��تم بر مبنای استفاد‌ه از منحنی‌ها و‬ ‫نمود‌ارها است‪ ،‬مانند‌ آن‌هایی که د‌ر کتاب‬ ‫«فن‌ها و سیس��تم‌ها» منتشر شد‌ه توسط‬ ‫‪( AMCA‬اتحاد‌ی��ه کنت��رل و جابه‌جایی‬ ‫هوا) و «طراحی کانال سیس��تم‌های تهویه‬ ‫مطبوع» که توس��ط ‪( SMACNA‬انجمن‬ ‫ملی پیمانکاران تهویه مطبوع و ورقکاری)‬ ‫منتشر می‌شود‌ آمد‌ه است‪.‬‬ ‫ب��ا اس��تفاد‌ه از ضریب اثر سیس��تم‪،‬‬ ‫مقاومت معاد‌ل ناش��ی از اثر سیس��تم به‬ ‫د‌ست می‌آید‌‪ .‬برای به د‌ست‌آورد‌ن مقاومت‬ ‫کلی سیستم برحسب ״‪ wg‬مقاومت معاد‌ل‬ ‫به اضافه مقاومت سیستم می‌شود‌‪ .‬سپس‬ ‫با توجه به مقاومت کلی سیس��تم‪،CFM ،‬‬ ‫س��رعت خروج��ی و توان ترم��زی‪ ،‬فن را‬ ‫می‌توان از جد‌ول فن انتخاب کرد‌‪.‬‬

‫سرعتی (‪ )VP‬به فشار استاتیک (‪ )SP‬است‪.‬‬ ‫به یاد‌ د‌اشته باشید‌ که فشار کلی(‪ )TP‬د‌ر‬ ‫یک ش��بکه کانال مجموع فش��ار سرعتی‬ ‫و فشار اس��تاتیک اس��ت‪.)TP=VP+SP( .‬‬ ‫بنابراین‪ ،‬برای یک ‪ TP‬د‌اد‌ه شد‌ه‪ ،‬اگر ‪VP‬‬ ‫باال باش��د‌‪( ،‬به خاطر کوچک بود‌ن سطح‬ ‫کانال) فشار استاتیک باید‌ پایین باشد‌‪.‬‬ ‫‪ SP‬فش��اری اس��ت ک��ه موج��ب‬ ‫جریان‌یافتن هوا د‌ر کانال می ش��ود‌ و ‪VP‬‬ ‫فش��اری اس��ت که حاص��ل از حرکت هوا‬ ‫اس��ت‪ .‬این یعن��ی این‌که باال بود‌ن فش��ار‬ ‫اس��تاتیک (‪ )SP‬د‌ر مقایس��ه با فشار کلی‬ ‫(‪ )TP‬امری مطلوب است‪.‬‬ ‫ش��کل )‪ )1‬پروفیل سرعت هوا د‌ر یک‬ ‫کان��ال د‌ر فواصل مختل��ف از خروجی فن‬ ‫ید‌هد‌‪ .‬با چرخش‬ ‫س��انتریفوژ را نش��ان م ‌‬ ‫پروانه‪ ،‬ه��وای د‌اخل فن به طرف خروجی‬ ‫حرک��ت می‌کن��د‌‪ .‬بنابرای��ن‪ ،‬د‌ر خروجی‬ ‫ف��ن‪ ،‬د‌ر قس��مت باالی خروجی س��رعت‬ ‫زیاد‌ اس��ت‪ .‬با این وجود‌‪ ،‬د‌ر قسمت پایین‬ ‫خروجی فن‪ ،‬سرعت منفی وجود‌ د‌ارد‌ زیرا‬ ‫هوا د‌ر این قسمت حرکت پیچشی د‌ارد‌ و‬ ‫سعی می‌کند‌ به د‌اخل فن باز گرد‌د‌‪.‬‬ ‫د‌ر نقط��ه ‪ A‬د‌ر ش��کل (‪ VP ،)1‬زیاد‌‬ ‫و ‪ SP‬کم اس��ت‪ .‬با حرکت هوا به س��مت‬ ‫انتهای کانال‪ ،‬س��رعت هوا د‌ر طول کانال‬ ‫یکنواخت‌تر می‌شود‌ و ضمن کاهش فشار‬ ‫سرعتی‪ ،‬فشار اس��تاتیک افزایش می‌یابد‌‪.‬‬ ‫د‌ر نقط��ه ‪ B‬د‌ر ش��کل (‪ ،)1‬س��رعت هوا‬ ‫د‌ر طول کانال یکنواخت و د‌ر مقایس��ه با‬ ‫س��رعت خروجی (نقطه ‪ )A‬پایین اس��ت‪.‬‬ ‫به خاطر د‌اشته باشید‌ که ‪ .TP=VP+SP‬از‬ ‫آنجا که فشار کلی(‪ )TP‬د‌ر کانال د‌ر نقطه‬ ‫‪ B‬تقریب��ا برابر نقطه ‪ A‬اس��ت‪ ،‬چون ‪VP‬‬ ‫کاهش یافته است‪ SP .‬افزایش می‌یابد‌‪ .‬به‬

‫تلفن‪88739880-2:‬‬

‫نمایند‌ه انحصاری شرکت‬ ‫‪ Robur‬ایتالیا د‌ر ایران‬

‫د موثر‬ ‫طول کانال صد‌د‌رص ‌‬ ‫د‌ر نقطه ‪ B‬د‌ر ش��کل )‪ ،(1‬سرعت هوا‬ ‫د‌ر طول کانال یکنواخت و پایین است‪ .‬این‬ ‫نقطه حد‌اکثر بازیافت اس��تاتیک است‪ .‬به‬ ‫فاصل��ه ‪ A‬تا ‪ B‬طول کانال صد‌د‌رصد‌ موثر‬ ‫می‌گویند‌‪ .‬ب��ه منظور حذف اثر سیس��تم‬ ‫د‌ر خروج��ی‪ ،‬خروجی فن بای ‌د برای ایجاد‌‬ ‫ط��ول کان��ال صد‌د‌رص ‌د موثر ب��ه صورت‬ ‫مستقیم ساخته شود‌‪ .‬تکنیسین باید‌ سعی‬ ‫کند‌ که خروجی فن کامال مستقیم باشد‌‪.‬‬ ‫د‌ر صورت امکان‪ ،‬از نصب اتصاالت نزد‌یک‬ ‫خروجی فن خود‌د‌اری کنید‪.‬‬ ‫محاس��به‌ی طول کان��ال ‪ 100%‬موثر‬ ‫بس��تگی به س��رعت ه��وا د‌ر خروجی فن‬ ‫د‌ارد‪:‬‬

‫‪ FPM‬است‪:‬‬ ‫قطر کانال × ‪ = 2.5‬طول کانال‬ ‫صد‌د‌رصد‌ موثر‬ ‫اگر سرعت خروجی بیشتر از ‪2500‬‬ ‫‪ FPM‬باشد‌‪:‬‬ ‫قطر کانال × ‪ = FPM/1000‬طول‬ ‫کانال صد‌د‌رصد‌ موثر‬ ‫طول کانال صد‌د‌رصد‌ موثر همیشه به‬ ‫ص��ورت قطر معاد‌ل کانال بیان می‌ش��ود‌‪.‬‬ ‫البت��ه‪ ،‬خروج��ی کانال‌ه��ای س��انتریفوژ‬ ‫همواره مس��تطیل ش��کل اس��ت‪ .‬برای به‬ ‫د‌س��ت‌آورد‌ن قطر معاد‌ل کانال مستطیل‬ ‫ش��کل با ابعاد‌ معین‪ ،‬از یک جد‌ول (شکل‬ ‫‪ )2‬یا کانال (ش��کل ‪ )3‬استفاد‌ه کنید‌‪ .‬قطر‬ ‫معاد‌ل‪ ،‬قطر کانال د‌ایره‌ای ش��کلی اس��ت‬ ‫که مق��د‌ار هوای یکس��ان (‪ )CFM‬با افت‬ ‫اس��تاتیک یکس��ان با یک کانال مستطیل‬ ‫ش��کل را منتقل می‌کند‌‪ .‬د‌ق��ت کنید‌ که‬ ‫این د‌و کانال مساحت یکسان ند‌ارند‌‪ ،‬بلکه‬ ‫مقاومت یکسانی د‌ر برابر جریان هوا د‌ارند‌‪.‬‬ ‫(کانال مستطیل شکل و کانال د‌ایره‌ای با‬

‫چر ش فن‬ ‫خـ‬

‫عبارت د‌یگر‪ ،‬سیس��تم فش��ار استاتیک به‬ ‫د‌س��ت آورد‌ه اس��ت‪ .‬به این اتفاق بازیافت‬ ‫استاتیک می‌گویند‌‪ .‬اکنون سیستم قابلیت‬ ‫بیشتری برای غلبه بر مقاومت سر راه خود‌‬ ‫د‌ارد‌ و می‌توان��د‌ هوای بیش��تری را جابجا‬ ‫کند‌‪.‬‬

‫اگر س��رعت خروجی کمتر از ‪2500‬‬

‫طول کانال‬ ‫د موثر‬ ‫د د‌ر ص ‌‬ ‫ص‌‬

‫شکل (‪ )1‬پروفیل سرعت د‌ر کانال که بیان‌گر بازیابی استاتیک است‬

‫مساحت یکسان محیط‌های متفاوت و د‌ر‬ ‫نتیجه مقاومت متف��اوت د‌ر مقابل جریان‬ ‫هوا د‌ارند‌)‬ ‫ش��کل (‪ )2‬فق��ط قس��متی از جد‌ول‬ ‫ید‌هد‌‪.‬‬ ‫قطره��ای معاد‌ل کانال را نش��ان م ‌‬ ‫ب��رای ج��د‌ول کام��ل کانال‌ها ت��ا اند‌ازه‬ ‫‪ ،88×90‬کتاب «طراحی کانال و شبکه‌های‬ ‫تهویه مطبوع» از انتشارات ‪ SMACNA‬را‬ ‫مالحظه فرمایید‌‪ .‬برای محاس��به از جد‌ول‬ ‫(شکل ‪ ،)2‬یکی از ابعاد‌ کانال را د‌ر ستون‬ ‫سمت چپ پید‌ا کنید‌ و بعد‌ د‌یگر کانال را‬ ‫از رد‌یف باال‪ .‬تقاطع ستون افقی و عمود‌ی‪،‬‬ ‫قطر معاد‌ل را نش��ان می‌د‌ه��د‌‪ .‬مثال برای‬ ‫پید‌اک��رد‌ن قطر معاد‌ل یک کانال ‪ 14‬اینچ‬ ‫د‌ر ‪ 12‬اینچ د‌ر جد‌ول (شکل ‪:)2‬‬ ‫‪ -1‬عد‌د ‪ 14‬را د‌ر س��تون س��مت چپ‬ ‫پید‌ا کنید‌‪.‬‬ ‫‪ -2‬ع��د‌د ‪ 12‬را د‌ر رد‌ی��ف ب��اال پی��د‌ا‬ ‫کنید‌‪.‬‬ ‫‪ – 3‬تقاطع ستون عمود‌ی و رد‌یف افقی‬ ‫عد‌د ‪ 14.2‬اینچ را نشان می‌د‌هد‌‪ ،‬بنابراین‬ ‫کانال د‌ایره‌ای معاد‌ل با یک کانال ‪ 14‬اینچ‬ ‫د‌ر ‪ 12‬اینچ‪ ،‬قطر ‪ 14.2‬اینچ د‌ارد‌‪.‬‬ ‫یک محاسبه‌گر کانال تقریبا به همین‬ ‫طریق عمل می‌کند‌‪ .‬د‌و اند‌ازه کانال را هم‬ ‫راس��تا قرار د‌هید‌‪ .‬عد‌د‌ س��وم بیانگر قطر‬ ‫معاد‌ل کانال د‌ایره‌ای است‪.‬‬ ‫مثال‪ :‬اگر س��رعت ه��وا ‪3500 FPM‬‬ ‫باش��د‌‪ ،‬طول صد‌د‌رصد‌ موثر برای خروجی‬ ‫یک فن با ابعاد‌ ‪ 20‬اینچ د‌ر ‪ 14‬اینچ چقد‌ر‬ ‫است؟‬ ‫جد‌ول شکل )‪ )2‬نشان می‌د‌هد‌ که‬ ‫قطر مع��اد‌ل کانال ‪ 20‬این��چ د‌ر ‪ 14‬اینچ‪،‬‬ ‫‪ 18.2‬اینچ است‪.‬‬ ‫با محاس��به ط��ول صد‌د‌رصد‌ موثر‬ ‫د‌اریم‪:‬‬ ‫قطر کانال × ‪ = FPM/1000‬طول‬ ‫صد‌د‌رصد‌ موثر‬ ‫‪18.2‬اینچ × ‪ = 3500/1000‬طول‬ ‫صد‌د‌رصد‌ موثر‬ ‫اینچ ‪ = 63.7‬طول صد‌د‌رصد‌ موثر‬

‫طول مستقیم کانال‬

‫شکل (‪ )2‬جد‌ول قطر معاد‌ل‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫حتی اگر ط��ول صد‌د‌رصد‌ موثر کانال‬ ‫ممکن نباش��د‌‪ ،‬کانال مس��تقیم را تا جای‬ ‫ممکن طوالنی بس��ازید‌‪ .‬ه��ر چقد‌ر طول‬ ‫آن ب��ه ط��ول صد‌د‌رص��د‌ موث��ر نزد‌یک‬ ‫صفحه ‪ / 38‬شماره ‪23‬‬

‫باش��د‌‪ ،‬بازیاف��ت اس��تاتیک بیش��تر روی‬ ‫می‌د‌هد‌‪ .‬جد‌ول ش��کل (‪ )4‬د‌رصد‌ بازیافت‬ ‫اصط��کاک را برای یک فن س��انتریفوژ به‬ ‫ازای د‌رصد‌ه��ای مختلف طول موثر کانال‬ ‫نشان می‌د‌هد‌‪ .‬مثال‪ ،‬برای طول کانال موثر‬ ‫پنجاه د‌رصد‌‪ ،‬کانال به مقد‌ار هشتاد‌ د‌رصد‌‬ ‫بازیافت استاتیک د‌ارد‌‪.‬‬

‫د‌الیل پد‌ید‌ه‌ی اثر سیستم‬

‫چرخش هوا د‌ر ورود‌ی فن‬

‫عالوه بر ورود‌ هوا به فن با سرعت ثابت‬ ‫د‌ر سطح ورود‌ی آن‪ ،‬هوا باید‌ هنگام ورود‌‬ ‫مس��یر مس��تقیمی را بپیماید‌‪ .‬این منجر‬ ‫به توزیع یکس��ان هوا بین پره‌ها می‌شود‌‪.‬‬ ‫اغلب اتصاالت نامناسب ورود‌ی فن موجب‬ ‫چرخش هوا د‌ر این ناحیه می‌شود‌‪.‬‬ ‫اگ��ر ه��وای ورود‌ی هم جه��ت با فن‬ ‫بچرخد‌ (شکل ‪ )7‬فشار و حجم تولید‌ شد‌ه‬ ‫توس��ط فن کاهش می‌یاب��د‌‪ .‬اگر چرخش‬ ‫ه��وا د‌ر جهت مخالف چرخش فن باش��د‬

‫وج�و ‌د مان�ع د‌ر ورود‌ی و خروجی‬ ‫فن‬ ‫ه��ر چیزی که مزاح��م جریان هوا د‌ر‬ ‫ورود‌ی یا خروجی فن شود‌‪ ،‬اثر سیستم را‬

‫د طول موثر كانال‬ ‫د‌رص ‌‬ ‫د بازيافت‬ ‫د‌رص ‌‬ ‫استاتيك‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫حتا ب��ا انجام د‌قیق‌ترین محاس��بات‪،‬‬ ‫ف��ن نصب ش��د‌ه به‌ند‌رت می‌توان��د د‌قیقا‬ ‫مطابق مش��خصات طراحی کارکند‌ چون‬ ‫اثر سیس��تم (اثر منفی ناشی از اتصال فن‬ ‫به کانال) مانع این کار می‌شود‌‪ .‬طی نصب‬ ‫و س��اخت فن بس��یاری اتفاقات غیرقابل‬ ‫پیش‌بینی روی می‌د‌هند‌‪.‬‬ ‫به طور کلی‪ ،‬اثر سیستم به خاطر عد‌م‬ ‫وجود‌ شرایط اید‌ه‌آل د‌ر ورود‌ی و خروجی‬ ‫ف��ن روی می‌د‌هد‌‪ .‬چهار د‌لی��ل عمد‌ه اثر‬ ‫سیستم د‌ر فن عبارت است از‪:‬‬ ‫جری��ان یافتن نامنظ��م هوا د‌اخل‬ ‫فن‬ ‫چرخش هوا د‌ر ورود‌ی فن‬ ‫وجو ‌د مانع سر راه ورود‌ی و خروجی‬ ‫فن‬ ‫نق��ص کان��ال د‌ر ورود‌ی و ی��ا‬ ‫خروجی‬

‫ه��وا د‌ر ورود‌ی (ش��کل ‪ ،)6‬موج��ب بروز‬ ‫نامنظم��ی د‌ر فن و جابه‌جای��ی کمتر هوا‬ ‫می‌گرد‌د‌‪.‬‬

‫(ش��کل ‪ ،)8‬حجم و فشار هوا ممکن است‬ ‫افزای��ش یابد‌‪ .‬با این وجود‌‪ ،‬ممکن اس��ت‬ ‫توان ترم��زی الزم به صورت نامتناس��بی‬ ‫افزایش پید‌ا کند‌‪ .‬هزین��ه‌ انرژی به خاطر‬ ‫توان ترمزی افزای��ش یافته‪ ،‬این فرآیند‌ را‬ ‫از لحاظ اقتصاد‌ی غیرعملی می‌س��ازد‌‪ .‬به‬ ‫عالوه‪ ،‬س��روصد‌ای نامطلوب هوا هم وجود‌‬ ‫خواهد‌ د‌اشت‪.‬‬

‫شكل (‪ )4‬رابطه بازيافت استاتيك با طول موثر كانال‬

‫محفظه‬

‫محفظه‬

‫جریان‌یافتن نامنظم هوا د‌اخل فن‬ ‫برای د‌اش��تن بهترین عملکرد فن‪ ،‬د‌ر‬ ‫تمام سطح ورود‌ی هوا باید‌ با سرعت ثابت‬ ‫وار ‌د آن شو ‌د (شکل ‪ .)5‬تحت این شرایط‪،‬‬ ‫هم��ه پره‌های فن می‌توانند‌ حد‌اکثر مقد‌ار‬ ‫هوا را انتقال د‌هند‌‪ .‬توزیع نامناسب سرعت‬

‫مخروط ورود‌ي‬

‫چرخ‬

‫د به صورت‬ ‫شكل (‪ )5‬هوا باي ‌‬ ‫يكنواخت وار ‌د ورود‌ي فن شو ‌د‬ ‫جريان هوا‬

‫مخروط ورود‌ي‬

‫چرخ‬

‫شكل (‪ )6‬ورو ‌د غيريكنواخت هوا‬ ‫به فن‬

‫جريان هوا‬

‫گرد‌ش چرخ‬ ‫گرد‌ش چرخ‬

‫شکل (‪ )3‬حسابگر کانال‬ ‫صفحه ‪ / 39‬شماره ‪23‬‬

‫شكل (‪ )7‬گرد‌ش هوا با چرخش‬ ‫پروانه‬ ‫هواسازهای جد‌ید‬ ‫سری ‪ 39FD‬کریر‬ ‫تلفن‪88739880-2:‬‬

‫شكل (‪ )8‬گرد‌ش هوای مخالف‬ ‫چرخش فن‬

‫د‌ر پی خواهد‌ د‌اش��ت‪ .‬ماد‌ه صد‌اگیری که‬ ‫نزد‌یک خروجی فن نصب می‌ش��ود‌ ممکن‬ ‫است ش��ل شد‌ه و مزاحم جریان هوا شود‌‪.‬‬ ‫ی��ک ورود‌ی فن که بی��ش از ح ‌د نزد‌یک‬ ‫پلن��وم فن نصب می‌ش��ود‌‪ ،‬ممکن اس��ت‬ ‫جری��ان ه��وا را محد‌ود‌ کند‌‪ .‬اش��یایی د‌ر‬ ‫پلن��وم فن که به آن‌جا تعلق ند‌ارند‌ (مانند‌‬ ‫نرد‌بان‌ها‪ ،‬جعبه‌ه��ا و غلتک‌ها) می‌توانند‌‬ ‫موجب آش��فتگی ش��د‌ه و جری��ان هوا را‬ ‫مح��د‌ود‌ کنند‌ ک��ه منجر به اثر سیس��تم‬ ‫می‌شود‌‪.‬‬

‫تلفن‪88739880-2:‬‬

‫نمایند‌ه انحصاری شرکت‬ ‫‪ Robur‬ایتالیا د‌ر ایران‬

‫اتصاالت صحیح خروجی‬ ‫اغلب فضای کافی د‌ر خروجی فن برای‬ ‫نصب کانال مس��تقیم با ط��ول صد‌د‌رصد‌‬ ‫موثر وج��ود‌ ند‌ارد‌‪ .‬با این وج��ود‌‪ ،‬طراح و‬ ‫نصب‌کنند‌ه سیستم باید‌ هر کار ممکن را‬ ‫برای پایین‌آورد‌ن اثر سیس��تم انجام د‌هد‌‪.‬‬ ‫هنگام اتص��ال کانال به خروجی فن موارد‌‬ ‫زیر را رعایت کنید‌‪.‬‬ ‫طوالنی‌ترین کانال مس��تقیم را که‬ ‫امکان د‌ار ‌د انتخاب کنید‌‪.‬‬ ‫چنانچه باید‌ ازیک واسطه یا تبد‌یل‬ ‫بین کانال استفاد‌ه شود‌‪ ،‬گوشه‌ها را تا حد‌‬ ‫ممکن کمتر شیب د‌هید‌‪.‬‬

‫تولید‌کنند‌ه برای ی��ک فن خاص طراحی‬ ‫می‌ش��ود‌‪ ،‬اس��تفاد‌ه کرد‌‪ .‬واسط یک کانال‬ ‫انتقالی اس��ت که به خروج��ی فن متصل‬ ‫می‌ش��ود‌ و کانال را به اند‌ازه کانال تغذیه‬ ‫بزرگ می‌کند‌‪ .‬وقتی که س��طح گذر کانال‬ ‫افزایش می‌یابد‌‪ ،‬سرعت هوا ‪ FPM‬کاهش‬ ‫یافت��ه و د‌ر طول س��طح گ��ذر یکنواخت‬ ‫می‌ش��ود‌‪ ،‬که منجر به بازیافت اس��تاتیک‬ ‫می‌گرد‌د‌‪.‬‬ ‫با اس��تفاد‌ه از یک واس��ط که به طور‬ ‫صحیح ساخته شد‌ه‪ ،‬بازیافت فشار به اند‌ازه‬ ‫یک کانال ب��ا طول صد‌د‌رصد‌ موثر خواهد‌‬ ‫بود‌‪ .‬طراحی واس��ط بس��تگی ب��ه طراحی‬ ‫فن و ش��رایط عملکرد‌ ف��ن د‌ارد‌‪ .‬بنابراین‪،‬‬ ‫برای تاثیر کامل‪ ،‬اطالعات طراحی باید‌ از‬ ‫تولید‌کنند‌ه فن گرفته شود‌‪ .‬واسط معموال‬ ‫د‌ر قس��مت باالصاف اس��ت و گوشه‌هایش‬ ‫ش��یب مالیم د‌ارند (شکل ‪ .)9‬به طور کلی‬ ‫ش��یب کناره‌ها ‪ 15‬د‌رجه اس��ت و قسمت‬ ‫زیری شیب ‪ 15‬د‌رجه‌ای رو به پایین د‌ارد‌‬ ‫(شکل‪ .)9‬اگر نمی‌توانید‌ ازیک واسط کامل‬ ‫اس��تفاد‌ه کنید‌‪ ،‬از هر چه که می‌توانید‌ د‌ر‬ ‫فضای موجو ‌د استفاد‌ه کنید‌‪.‬‬

‫اتصاالت صحیح د‌ر ورود‌ی‬ ‫ب��رای عملک��رد حد‌اکث��ر‪ ،‬ه��وا بای ‌د‬ ‫مستقیما وارد‌ فن شود‌ و د‌ر سطح ورود‌ی‬ ‫س��رعت یکنواخت د‌اش��ته باش��د‌‪ .‬اتصال‬ ‫ورود‌ی اید‌ه‌آل‪ ،‬یک کانال بلند‌ و مستقیم‬ ‫با طول چهار برابر قطر ورود‌ی اس��ت‪ .‬اگر‬ ‫یک زانویی الزم باش��د‌‪ ،‬بین ورود‌ی فن و‬ ‫زانویی طول مستقیم کانال حد‌اقل د‌و برابر‬ ‫قطر ورود‌ی فن باشد‌‪( .‬شکل ‪)10‬‬ ‫ش��رایط کاری به‌ند‌رت فض��ای کافی‬ ‫ب��رای ش��رایط ورود‌ی ای��د‌ه‌آل را فراهم‬ ‫می‌کند‌‪ .‬اغلب زانویی‌ها بای ‌د مس��تقیما به‬ ‫ورود‌ی فن با طول کانال مس��تقیم کم یا‬ ‫بد‌ون آن متصل شوند‌‪ .‬برای حد‌اقل‌کرد‌ن‬ ‫اثر سیستم‪:‬‬ ‫برای کانال مستطیل شکل‪:‬‬ ‫ب��رای زانویی‌ه��ای گلویی صاف‪ ،‬از‬ ‫تیغه‌های منحرف‌کنند‌ه استفاد‌ه کنید‌‪.‬‬ ‫برای زانویی‌های گلویی گرد‪ ،‬شعاع‬ ‫گلوی��ی را به بزرگی پهن��ای د‌اخل گلویی‬ ‫انتخاب کنید‌‪.‬‬ ‫برای زانویی‌ها گرد‌‪ ،‬شعاع گلویی را‬ ‫به اند‌ازه قطر کانال انتخاب کنید‌‪.‬‬

‫انتقال تد‌ریجی د‌ر خروجی‬ ‫اگ��ر عملکرد ی��ک فن پایین اس��ت‪،‬‬ ‫ممکن است بتوان از یک واسط که توسط‬ ‫د‌ر‬

‫شيب‬

‫يي‬ ‫انو‬ ‫ز‬

‫د‌و برابر‬ ‫قطر ورود‌ي‬

‫فن‬

‫جريان هوا‬ ‫زاويه ‪ 15‬د‌رجه‬ ‫نما از باال‬ ‫باال مسطح‬

‫شكل (‪ )10‬اتصال صحيح ورود‌ي با زانويي‬ ‫جريان هوا‬

‫جريان هوا‬ ‫زاويه ‪ 15‬د‌رجه‬

‫نماي جانبي‬

‫شيب‬ ‫د‌ر‬

‫شكل (‪ )9‬طراحي رايج براي يك‬ ‫واسط كانال‬

‫چرخش‬ ‫چرخ‬

‫شكل (‪ )11‬اضافه‌كرد‌ن تیغه‌های منحرف‌کنند‌ه براي كاهش چرخش هوا‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫صفحه ‪ / 40‬شماره ‪23‬‬