FARABİ

Page 1

Yıl: 1 - Sayı:1 - Mayıs 2016

FA R A B İ Mut Farabi Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi Dergisi

MUSA EROĞLU İLE SÖYLEŞİ

BESLENME HAKKINDA YANLIŞ BİLİNENLER

ALZHEİMER NEDİR?

OKULUMUZ ERASMUS+ PROJELERİ

SORULARLA DR. SUAT ARUSAN

HASTANEDE FARABİ


Sağlık Alanı Meslek Dersleri Yayıncılığı ve Sağlık Alanı Meslek Beceri Laboratuvarı Donatımında Çözüm Ortağınız...

Tıp sağlık meslek eğitiminde;

Türkiye’nin İlk Medikal Simülasyon Maket ve Modelleri Showroomu

LİMİTED ŞİRKETİ

Ankara’nın en seçkin yerlerinden olan Oran’da 200 metrekare büyüklüğünde 200 ye kanı maket model ve simülatörün sergilendiği showroomdur. Medikal eğitim maket model ve simülatörleri artık kataloglardan seçmek yerine, çeşitli marka ve modellerdeki ürünlerin sergilendiği showroomuzda görerek tercihinizi yapabilirsiniz.

İlkbahar Mahallesi 609. Sokak No: 56 Oran-Çankaya-ANKARA Tel: (0312) 428 28 64 - 428 28 65 Fax: 428 28 36 MOBİL: 0505 789 16 82 - 0505 789 16 87

ilgiyle, bilgiyle, sevgiyle...

www.songurticaret.com


FARABİ

İMTİYAZ SAHİBİ Mustafa ERDEM Okul Müdürü EDİTÖR Özcan DEMİRKRAN TASARIM Resul KARABAY YAYIN KURULU Özcan DEMİRKIRAN Resul KARABAY Işıl BÖYÜKYÜCE KATKIDA BULUNANLAR Abide ÇENGEL, Sevgi KARA, Mikail DEMİR, Oğuzhan UYSAL, Ahmet GÖKTAŞ M. Akif ÖZBEK, Derya KAÇAR ADRES Mut Farabi Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi Kale Mah.Kaleiçi Okul Binası No2/1 MUT/MERSİN TEL: 0324 774 03 00 BELGEGEÇER: 0324 774 03 00 ELMEK: mutfarabi@gmail.com AĞ: http://mutfarabi.meb.k12.tr

K

I

urulduğumuz 2013 yılında vizyon belgemizde: “Gelişen teknolojiyi takip eden, mesleki alanda en son bilgilerle donatılmış, insanı seven, iletişim becerisine sahip, sağduyulu sağlık personeli yetiştiren bir eğitim-öğretim kurumu olmak” şeklinde belirtmiştik. Bu hedefimizi gerçekleştirmek için en son teknoloji ile donatılmış laboratuarımız ve en son gelişmeleri kapsayan yayınlar ile eğitim verme gayreti içerisindeyiz. Eğitim süreçimiz AB Projeleri, TÜBİTAK organizasyonları, sağlık uygulama stajları ve gönüllü sağlık faaliyetleri ile zenginleştirmekteyiz. 2013 yılında kurulan okulumuz Erasmus+ projeleri ile dört farklı hareketlilik düzenlemiştir. İlk kaydolan öğrencilerimizin %60’ı Avrupa stajına gitmiştir. Hatta okulumuzda Erasmus+ projeleri için “uçmayan kalmasın” sloganı öğrenciler arasında espri konusu olmuştur. ürkiye, Şili, Meksika ve Yunanistan kişi başına en az hemşire sayısına sahip OECD ülkesi durumunda. 2014’de Türkiye’de, bin kişiye düşen hemşire sayısı 1,8’dir. Bu oran OECD ortalaması olan 8,8’nin çok altında kalmakta. Listenin başında yer alan İsviçre ve Danimarka’da bin kişiye düşen hemşire sayısı 15’i aşmaktadır. Türkiye, Şili ve İtalya’da doktor başına bir hemşire düşüyor. OECD ülkelerinde oran, ortalama 2,8’dir. Finlandiya, Japonya, Danimarka, Kanada ve Amerika gibi ülkelerde ise doktor başına 4’ten fazla hemşire düşüyor.Bu verilere göre Türkiye sağlık personeli sayısı bakımından 34 OECD ülkesi içinde son sırada yer almaktadır. Bu tabloya bakarak sağlık alanında eğitim veren Mut Farabi Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesinin ve sağlık meslek lisesi mezunlarının çalışma hayatına katılma konusunda ne kadar şanslı olduklarını söyleyebiliriz. Türkiye’nin önümüzdeki 25 yıl boyunca tüm mezunlar atansa bile sağlık alanında personel ihtiyacının kapanmayacağı öngörülmektedir kulumuz modern tıp yanında geleneksel tıp ile ilgili çalışmalar da yapmaktadır. Bu kapsamda okulumuzda Prof. Dr. Canan KARATAY program yaptı,ayrıca TRT ‘de Bilgiden Bilince programı yapımcı ve sunucusu Dr.Suat ARUSAN ile Üsküdar’da dergimiz için röportaj yaptık. Tıbb-ı Nebevi konusunda da okulumuzda ciddi programlar yapılması da planlanmaktadır. Bu şekilde sağlıkta geçmişten geleceğe köprüler kurmuş olacağız. Sözlerimi Kanuni Sultan Süleyman’ın sağlık konulu beyiti ile bitirip sizleri dergimiz ile baş başa bırakmak istiyorum.

T

O

“Halk içinde muteber bir nesne yok devlet gibi. Olmaya devlet cihanda, bir nefes sıhhat gibi.”

Mustafa ERDEM Okul Müdürü


II

FARABİ

İ Ç İ N D E K İ L E R

04

FARABİ KİMDİR? Okulumuzun adını aldığı, İslam Dünyası’nın ilk filozofu, Aristoteles’ten sonra “İkinci Öğretmen” olarak anılan ünlü filozof ve bilim adamı Farabi’yi daha yakından tanıyalım..

DÜNDEN BUGÜNE MUT FARABİ Okulumuzun kurulduğu 2013 yılından günümüze kadar yapmış olduğu etkinlikleri, çalışmaları ve gezileri bulabileceğiniz bu sayfada, sizleri serüvenimize davet ediyoruz..

08

MUT’UN KARACAOĞLANI “MUSA EROĞLU” Mut’un değerlerinden, Türkiyenin önde gelen ozanlarından, Devlet Sanatçısı ve Anonim bir türkü Musa Eroğlu ile öğrencilerimizin söyleşisi.

MUTLU İLÇE “MUT” Toros Dağları eteklerinde, Göksu Nehri kıyısındaki Mut’un, tarihi, Mut’ta gezilecek yerler, yetiştirilen tarım ürünleri,turistik ve doğal güzelliklerini anlatan yazımız.

12

05

10

SORULARLA SUAT ARUSAN Hacamat, sülük ve ozan tedavisi hakkında bilmediklerinizi bu sayfamızdan öğrenebilirsiniz. Doğal tedavi yöntemlerini merak eden öğrencilerimizin sorularıyla “Suat ARUSAN”


FARABİ

BESLENME HAKKINDA DOĞRU BİLİNEN YANLIŞLAR Günümüz modern çağında bilgiye ulaşmak da kolaylaştı. İnternet, gazete ve dergiler, yazılar ve önerilerle dolu. Peki bu bilgilerin ne kadarı yanlış, ne kadarı doğru?

18

Okulumuzun vizyonu olan yurtdışı projeleri ile öğrencilerimizi farklı kültürlerle buluşturma fırsatı bulduk. Bu sayfamızda öğrencilerimizin yurdışındaki staj uygulamalarını, kültürel ve tarihi gezilerini görebilirsiniz.

Okulumuz Hemşirelik ve Acil Tıp Teknisyenliği öğrencileri bu yıl ilk defa staj heyecanını yaşadılar, bizlerde onların hastanede yaptıkları çalışmaları stajyerlik süreçlerini özetleyerek fotoğraflarla sizlere sunduk.

21

ALZHEİMER NEDİR ? Alzheimer hastalığı nedir? Nedenleri, tedavisi, hastalığın seyri, hasta ve hasta yakınlarının bilmesi gerekenler nelerdir? Tüm bu soruların cevabını okuyucularımız ile buluşturduk.

GELECEĞİNİZE YÖN VERİN Okulumuzda yer alan bölümler, mezun olunca sağlayacağı avantajlar, üniversiteye geçiş imkanları gibi konulara ışık tuttuğumuz sayfada, kafanızdaki soru işaretlerine cevap bulabilirsiniz.

28

15

ERASMUS PROJELERİMİZ

HASTANEDE FARABİ

22

III

24

MÜSLÜMANLARIN SAĞLIK ALANINA KATKI SAĞLAYAN 8 ESERİ İslam Tarihinde bilim adamı sayısı batılı bilim adamlarından daha fazladır. Buna rağmen bizler çok azını bugün bilir ve tanırız ve çoğunu tanımayız.İşte sağlık alanında eser bırakan 8 bilim insanı ve eserleri.


4

FARABİ

Akılcılıkla İslamı Bağdaştırmaya Çalışan İlk Türk Düşünürü

FARABİ İsmi, Muhammed bin Turhan bin Uzluğ bin Turhan et-Türki el-Farabi olup, künyesi Ebu Nasr’dır. 873 senesinde Türkistan’ın Farab şehrinde doğdu. Doğduğu yere nisbetle Farabi denildi. Aslen Türk olup, babası, Vesic ordusunda kumandandı. Batı felsefe âleminde Alfarabius adı ile bilinir. İlk tahsilini Farab’da gördü. Babasının tavsiyesi ile Bağdat’a ilim öğrenmeye gitti. Burada Hıristiyan filozof Ebu Bişr Metta bin Yunus’tan felsefe alanında ders aldı. Bu arada; Arapça ve Farsça, Grekçe ve Lâtinceyi çok iyi derecede öğrenerek, Aristo ve Eflatun’un eserlerini defalarca okudu. Derinden derine bunların tesiri altına girdi. Ebu Sekr Serrac’dan gramer ve mantık okudu. Daha sonra kendini tamamen felsefeye verdi ve Yuhanna bin Haylan’la birlikte çalıştı. Bir ara Şam’a ve Mısır’a gitti. 941 senesinde Haleb’e giden Farabi, orada hüküm süren Hamdanoğullarından Seyfüddevle Ali adlı Türk beyini tesiri altına aldı ve himaye görerek Haleb’e yerleşti. Vaktini felsefi düşüncelerini kaleme almakla geçirdi. Kitaplarını Arapça yazdı. Köse sakallı, kısa boylu olarak tasvir edilen Farabi, aynı zamanda bir musiki üstadıydı. Kanun adındaki çalgı aletini o buldu. Ayrıca rübab denilen çalgıyı da geliştirip, bugünkü şekle soktu. Birçok bestesi vardır. Aynı zamanda hekimdi. Fakat pratiği yoktu. Matematikle uğraştı. 950 (H. 339) senesinde seksen yaşlarındayken Şam’da öldü. Şam’da Babüssagir mezarlığına gömüldü. Havanın titreşimlerinden ibaret olan ses olayının ilk mantıki izahını Farabi yaptı.

O, titreşimlerin dalga uzunluğuna göre azalıp çoğaldığını tespit etti, bunu deneylerle doğruladı. Farabi bu keşfiyle, musiki aletlerinin yapımında gerekli olan kuralları da bulmuş oldu. Aynı zamanda Farabi, “ihsaü’l-ilim (İlimler Ansiklopedisi)” adlı eserinde devrinin tüm fizik ilimlerini özetledi. Farabi, aynı zamanda iyi bir doktordu. “Kitabü’l Mağnu fi Edviyetü’l-Müfrede (Çeşitli ilaçlar hakkında zengin kitap)” adlı eserinde, tıbbı şu şekilde tarif eder: “Tababet (doktorluk), gerçeğe ve vakıaya uygun ve sağlam esaslara dayanan bir sanattır ki, bununla insanın tüm bedeninin ve tek tek bütün organlarının sağlığı elde edilir.” Farabi, noksansız bir tıp ilmi için bilinmesi gerekli yedi esası da şu şekilde sıralar: 1- İnsanın bütün organlarını, 2- Sağlığın çeşitlerini, 3- Hastalığın çeşitlerini ve bunlara ait araçları, görüntülerini ve giderilmesini, 4- Sağlığın ve hastalığın çeşitlerini, araçları, sebeplerini, bunlara işaret eden veya bir hastalığı diğerinden ayıran delilleri veyahut o hastalığın görünmeyen organlardan hangisinde bulunduğunu tespit eden delilleri ve o delilin hangi bedenlerde kullanılabileceğinin bulunması, 5- Basit ve bileşik ilaçları; tıp aletlerini ve bu aletlerin nasıl kullanılacağı, 6- Uygulanan her fiilin kanunlarını ve o kanunların hangi beden ve organlarda tatbik edileceğinin bilinmesi, 7- Yine o kanunlar bilinmelidir ki, hasta beden ve organ eski sağlığını kazanabilsin. Doğrusunu Allah bilir.

Farabi’nin geliştirdiği bir müzik aletinin çizimleri

Farabi’nin fizyoloji görüşüne göre, kalp, bütün organ çalışmalarının kaynağıdır. Gövdeye sıcaklığını, hareket gücünü veren kalptir. Dimağ, kalbin çalışmalarına bağlıdır. Kalpten çıkan rûh (nefes), bütün gövdeye yayılır. Sinirler, aldıkları sinyallerle adaleleri hareket ettirir. Beyinle kalp, karşılıklı olarak birbirlerine yardım eder. İLME YAPTIĞI HİZMETLER Başta matematik, botanik, felsefe, mantık, tıp ve musiki olmak üzere çeşitli ilim dallarında eserler veren Farabi, daha çok felsefe ile ilgilenmiştir. Bu alanda Aristo’yu geçtiği bile iddia edilir. Lâtince’de Alpharablus, Frenkçe’de Alfarabi adıyla anılan Farabi’nin en büyük hizmetlerinden biri, ilimleri sınıflandırmış olmasıdır.


FARABİ

5

dünden bugüne..

Mut Farabi

OKULUMUZDAN GÖRÜNÜMLER

Okulumuz Mut’un Tarihi dokusu olan Mut Kalesi içerisinde yer almaktadır. Mut merkezinde olan okulumuz hem merkeze yakınlığı hem de tarihi doku içerisinde yer almasıyla beğenilmektedir. Okulumuzda donanımlı bir laboratuvar ve sınıflar yer almaktadır.

Öğrencilerimizi daha iyi eğitim alabilmeleri için normal derslerinin dışında çeşitli alanlarda seminer çalışmaları yapmaktayız.Seminerler sayesinde öğrencilerimiz farklı konularda bilgi sahibi olmaktadır. ORGAN BAĞIŞI VE ERGEN PSİKOLOJİSİ SEMİNERLERİ

SOSYAL KULÜPLER OKUL ZİYARETLERİ ETKİNLİKLERİ

Toplum hizmeti çalışmalarımızda öğrencilerimizi Ak Ali Küçük Uygulama Merkezi ve Cumhuriyet Anaokulu’na götürdük. Öğrencilerimiz onlarla birlikte zaman geçirerek kendilerinin de içselleştirmesi istenen davranışları öğrettiler.

Okulumuz hizmet vermeye başladığı yıldan bu yana her yıl ilçe bazında programlar hazırlamaktadır. Bu programlara alanında uzman kişileri konuk ederek ve tiyatro düzenleyerek programları en iyi şekilde sunmaya çalışmaktayız. ÖNEMLİ GÜN VE HAFTALAR KUTLAMALARI


6

FARABİ

Okulumuz bünyesinde Hemşirelik bölümü bulunduğundan her yıl Mayıs ayında Hemşireler Haftası programı düzenlenmekte ve çeşitli etkinliklerle kutlanmaktadır. HEMŞİRELER GÜNÜ TİYATRO VE FOLKLOR GÖSTERİLERİ

Her yıl Mart ayında ise Acil Tıp Teknisyenleri Haftası programı düzenlenmektedir. Tüyatro ve çeşitli etkinliklerle hem mesleği tanıyor hem de eğleniyoruz. ACİL TIP TEKNİSYENLERİ GÜNÜ TİYATRO GÖSTERİSİ

Okulumuz üniversite tanıtım günlerini de kaçırmamakta. Öğrencilerimizin kendilerine en uygun olan meslek ve üniversite seçmimini kolaylaştırmak amacıyla tanıtım günlerine katılım sağlamaktayız. EDUCATURK ÜNİVERSİTE TANITIM GÜNLERİNE ZİYARETİMİZ

Her yıl yoğun ders programına ara verip birlikte pikniğe gidiyoruz. Öğrencilerimizle ders dışında bir araya gelerek keyifli zaman geçirmeye çalışıyoruz. KAR GEZİSİ VE ALAHAN MANASTIRI GEZİSİ

Mut Farabi’de etkinlikler bitmez... 2015 eğitim-öğretim yılını “Şiir Dinletisi” ile bitirdik. Saz,gitar ve fon müzikleriyle şiirlere ve türkülere can verdik. OKULUMUZ ŞİİR GECESİ


FARABİ

7

Okulumuz açıldığı yıldan bu yana her yıl TÜBİTAK Bilim Fuarı’na katılmakta ve öğrencilerimizin hazırladıkları yaratıcı ve bilimsel çalışmaları destekleyip, gelen misafirlere bu çalışmaları sunmaktadır. TÜBİTAK BİLİM FUARLARIMIZ

En çok önem verdiğimiz konulardan biri ise ziyaretlerimiz...Okul-veli iş birliğini güçlü tutarak eğitimi daha etkili hale getireceğimiz bilinciyle, ayda en az 3 ev-yurt ziyareti yaparak öğrencilerimizin aile ve yurt ortamlarını görme fırsatı bulmaktayız.

AİLE EV ZİYARETİ VE ÖĞRENCİ YURT ZİYARETİ

Okulumuz Habertürk kanalının canlı yayınladığı “Öteki Gündem” programına ev sahipliği yaptı. Ünlü bilim insanı Prof. Dr. Canan KARATAY okulumuzdan tüm Türkiye’ye beslenme ve sağlıklı yaşam önerilerinde bulundu. CANSU CANAN & CANAN KARATAY - OKULUMUZDAKİ CANLI PROGRAMDAN

BAYIRBUCAK TÜRKMENLERİ YARDIM KAMPANYASI

Geleceğine ışık tutmaya çalıştığımız öğrencilerimizi Konya Selçuk Üniversitesi, Tübitak Bilim Merkezi, Mevlana Müzesi’ni gezdirerek motivasyonlarını arttırmaya çalıştık. KONYA GEZİSİ

Öğrencilerimiz ihtiyaç sahibi insanları da unutmadılar... Okulumuz öğrencileri tarafından başlatılan yardım kampanyası kartopu gibi büyüyerek yardımsever ilçe halkımız tarafından destek bularak bir kamyon dolusu kıyafet okulumuz tarafından yerini buldu.


8

FARABİ

MUT’UN

KARACAOĞLANI MUSA EROĞLU

M

ut’un değerlerinden ve adını tarihe yazan halk sanatçısı Musa EROĞLU’ yu öğrencilerimizle buluşturduk. Bu sayede yaşayan efsaneyi daha iyi tanıma ve tecrübelerinden yararlanma fırsatı elde ettik. Öğrencilerimiz merak ettiği sorularla eğlenceli bir söyleşi yaşadılar. İşte öğrencilerimizin sorularıyla “Musa EROĞLU”

- Mut sizin için ne ifade ediyor?

- Nasıl ünlü oldunuz?

Ü

G

nlü mü görüyorsunuz beni? Benim hiç kimseden bir farkım yok. Bende herkes gibi eşimi alır, pazara giderim ve alışveriş yaparım. Ben de herkes gibi insanım. Ben de kendimi sizler gibi görüyorum.

üzel bir soru. Bizim Mut’ta zeytinimiz var. Düzgün zeytinyağı elde etmek için gerekli aşamalar vardır. Özellikle bu toprakların havası zeytin için önemlidir. Benim için de Mut öyledir. Bütün geçmişim burada. Burada okudum, burada geliştim, büyüdüm. Beni var eden bu topraklar. Çocukluk arkadaşlarım var burada. Ayrıca birçok yere göre kavgasız bir toplum burası. Kısacası Mut benim için çok anlamlı. Benim yeşerip güzelleştiğim yer.

- Mut’ta vaktinizi nasıl geçiriyorsunuz?

M

ut’a geldim mi ormana giderim. Benim bir ormanım var. Ağaç dikerim, düzenlerim. Ağaçlarla uğraşırım ve bundan keyif alırım. Yaylamız var, yazın yaylaya çıkarız. Toprakla uğraşırım. Arkadaşlarıma zaman ayırmaya çalışırım. Bir de herkes gibi pazara giderim, alışverişe çıkarım.

- Saz Çalmayı ne zaman öğrendiniz?

H

ala Öğreniyorum. Sanatta final olmaz. İnsanların beynini açık tutacaksın yani gelişebildiğini görecek. Birilerinin söylediği değil kendi söylediğimiz daha önemlidir, milli olmalıdır. En iyi benim adamım olmalı bana göre. 5-6 yaşımda saz öğrenmeye başladım. Hala Öğreniyorum çünkü bunun sonu yok.

- Türkülerinizde Mut Yöresinden bahsediyor musunuz?

3 - Mut’a hiç küstünüz mü?

B

azen nazlanabilirim ama geniş çaplı değil. Küstüm ama uzun süreli değil. Ben bir vatandaş olarak Mut için bana düşeni yaptım, sen de sana düşeni yapacaksın. Mut’ un 3 ünü vardır : ‘’ Kayısı, Zeytin, Musa Eroğlu ‘’ Sizlerden çok büyük şeyler bekliyorum. Biz ülke olarak kendi ürettiğimizi kullanmalıyız. Bu görev de siz gençlere düşüyor. Gençler artık ben şu telefonun üstünde ay yıldız görmek istiyorum.

00 türküm var. Bu topraklardan etkilendim. Çobanımız, çiftçimiz halkımızdan çıkan sözler bunlar. Örneğin Çırpınıp da şanovaya çıkınca/ Eğlen şanovada kal acem kızı veya Pınara vardım da yüzüm yumaya/ Üç güzel durmuş da su doldurmaya Bu sözlerden de anlayacağınız gibi. Mut’tan ve çevresinden bahsediyorum. Bu türkülerin otuz tanesi 21 Mart’ ta hizmetinize sunacağız. Her sene bir türkü ile Mut’ a gelmiştim. Ben bunları size kazandıracağım.


FARABİ

9

- Sanatçı olmadan önce hayalinizdeki meslek neydi?

Ö

ğretmen olmak istiyordum. Aslında ben şuanda öğretmenim. Fakat kayıtlarda Mut Ortaokulu 1. sınıftan terk yazıyor. Kendi adımı taşıyan müzik okulunda 1982’den bu yana 5000’den fazla öğrenci eğitim aldı. Belli bir olgunluğa erişince o hayalimi de gerçekleştirdim.

- Beğendiğiniz bir sanatçı var mı?

P

iyasada türkü söyleyenleri ben yetiştirdim Ben beş bin öğrenci yetiştirdim. Özellikle dinlediğiniz bütün türkücülerde benim katkım var. Anonim Bir Türkü Musa Eroğlu adlı bir kitabım var. Bu kitap benim 20 yıllık emeğim. Sanatını doğru icra edenleri beğeniyorum, ancak; özellikle bir isim vermeyeceğim.

- Geçmişten örnek aldığınız bir sanatçı var mı?

H

epsini örnek alıyorum. Yüzyıllarca ozanlar bu topraklarda yetişmiş bize örnek olmuş. Özellikle Karacaoğlan, Karslı Ozanlar ve Aşık Veyselleri beğenerek okuyorum. Hiçbir şey bilgi öğrenmeye engel olamaz.

- Hayatta yapmak istediğiniz bir şey var mı, kaldı mı?

Ç

ok şey var yapmak isterdim; ama insanlar bunu bilmiyor. Mut’un yaylalarına butik oteller yapabiliriz, insanların doğayla birleşeceği projeler yapabiliriz.

- Birçok yatırım çeşidi varken neden orman aldınız, yaptınız?

İ İnsanlar bana sürekli ‘’ Neden ağaç dikiyorsun ? Onun yerine Mut’ tan 2 daire alıp kiraya versen daha karlı olur .’’ diyorlar. Bende ‘’ Yazın kimin gölgesinde yatacaksınız? ‘’ diyorum.

nsanlar bana sürekli ‘’ Neden ağaç dikiyorsun ? Onun yerine Mut’ tan 2 daire alıp kiraya versen daha karlı olur .’’ diyorlar. Bende ‘’ Yazın kimin gölgesinde yatacaksınız? ‘’ diyorum. Ben milyonlara sahip olsam bile yine ağaç dikerdim. Sadece ağaç gibi görünüyor. Ama onlar sayesinde ekolojik dengeyi sağlıyoruz. Yani bu da bir yatırımdır. Mesele sadece ekmek değil. Çok param olsa bile yine orman yaptırırım.

- Bizim dergimiz arayıcılığı ile öğrencilerimize ve Mut halkına ne söylemek isterdiniz?

G

ittiğiniz yerlere dergiyi verin, tanıtın; Mut’u tanıtın, anlatın. Gençler araştırın ve inceleyin. Siz de üzerinize düşen görevi yapın. Size söz gençler baharda okulunuz için mini bir konser vereceğim.


10

FARABİ

Doğal, Sakin, Huzurlu ve Mutlu İlçe “ MUT ”

S

ilifke-Karaman karayolunun hemen ortasın ve devamında uzun süre bizimle birlikte ilerleyen kayısı bahçeleri aklıma geliyor. 62.354 Nüfuslu Mut, Akdeniz Bölgesi’nde, Mersin iline bağlı bir ilçedir. Toros Dağları eteklerinde, Göksu Nehri kıyılarında kurulmuştur. Güneyinde Silifke, batısında Ermenek, kuzeyinde Karaman ve güneybatısında Gülnar topraklarıyla çevrilidir. Karaman-Mut arası 74 km. uzaklıkta. Arada 1630 metre yükseklikte olan Sertavul Geçit’i var. Mut-Silifke arası uzaklık ise 75 km. Mut-Mersin arası uzaklık 191 km.dir. İlçenin toplam alanı 2860 km² dir. Kozlar ve Sertavul yaylaları ile Çınaraltı ve Karaekşi Milli Parkları’ nın yanı sıra UNESCO Dünya Miras Listesi’ne aday gösterilen Alahan Manastırı mevcuttur. Ayrıca Türkiye’nin en büyük bayrağı MUT’ ta, 180x120 metre ebatlarında, 21.600 m² yani 21,6 dekardır. Toros dağlarının güney yamaçlarında kurulu bu ilçe. Toros dağlarının muhteşem doğasını tadabilir ve doğa güzelliklerini gezip görebilirsiniz. Göksu ırmağı besleyen çok sayıda irili-ufaklı akarsu, tam bu yörede Göksu’ya karıştığından, bunların oluşturduğu vadiler ve kanyonlar ile doğal güzelliklerini sergilemektedir. Denizden yüksekliği: 250-350 metredir.

İLÇEMİZİN İSMİ NEREDEN GELİYOR?

M.Ö 334 yılında Büyük İskender tarafından Makedonya topraklarına katılan ve Büyük İskender’in komutanlarından Mut’s veya Mut’yos isimli bir komutanın yaşadığı ve İlçenin bugünkü isminin komutanın adından geldiği sanılmaktadır.

MUT’UN TARİHİ:

Mut, MÖ.2000 yıllarında ilk yerleşimlerin başladığı tahmin edilen bir yer. Tarihte çok önemli olaylara sahne olmuş Sertavul geçidinin, hemen güney ağzında kurulmuştur. Önce Venedik sonra da Roma hükümeti burada uzun süreli bir hakimiyet sağlandığı söylenir. Mut ve çevresindeki Toros dağlarının MS.700-800 yıllarından itibaren Orta Asya’dan kopup gelen Yörük boylarına da, ev sahipliği yaptığı biliniyor.

MUT’TA NERELERİ GEZEBİLİRİM ? MUT KALESİ:

Şehrin ortasında olan kalenin, ilk inşaat tarihi bilinmiyor. Karamanoğulları ve Bizans dönemlerinde tamir gören kalenin, dört adet burcu var. Kalenin içinde, bir de iç kale diye adlandırılan kule bulunuyor. 1992 yılında Kültür Bakanlığınca yeniden restore edilmiştir.

TAŞ HAN:

Mut’un tam merkezinde bulunan Taş Han’ın 2 kapısı vardır. Kare planlıdır. Yapı Davut Paşa Kışlası olarak da bilinir. Büyük avlusunu çevreleyen kemerli MUT KALESİ ALAHAN MANASTIRI

YERKÖPRÜ ŞELALESİ

galerinin gerisinde yan yana yapılmış birer ocaklı ve penceresiz 40 oda sıralanmıştır.

LAAL PAŞA CAMİİ:

Karamanoğulları ibrahim Bey’in emirleri ile Laal Paşa tarafından yaptırılmıştır. caminin bahçesinde 2 adet türbe bulunmaktadır. Kümbetlerin birinde 3 adet, diğerinde ise 4 adet mezar bulunmaktadır. Evliya Çelebi Seyahatnamesi’ne göre Laal Paşa bu kümbetlerin birisinde yatmaktadır.

KARAEKŞİ:

Karaekşi, İlçeye bağlı 3 km. uzaklıktaki orman içi dinlenme yeri. İçinde alabalık üretme çiftliği de bulunan Karaekşi, doğal güzellikleriyle dikkati çeken ve Orman Bakanlığınca, Milli Park ilan edilen bir dinlenme yeridir.

KARACAOĞLAN MEZARI:

17’nci yüzyılda yaşamış, ünlü Halk Ozanı Karacaoğlan’ın mezarı burada. İlçeye bağlı, Çukur (Karacaoğlan) köyündedir. Ozanın mezarının olduğu yere, Kültür Bakanlığı tarafından bir anıt yaptırılmış.

Mavga Kalesi:

Mut ilçesinin Kozlar yaylasına giden 16. km’sindedir. Doğal yalçın kayalar oyulmak suretiyle inşa edilmiştir. Kuzeyindeki kitabede bu kulenin Selçuklular döneminde kullanıldığını göstermektedir. (M.S. 1230) Mavga Kalesi’nde su sarnıçları ve hayvan ahırları da görülmeye değer mekânlardır.

LAAL PAŞA CAMİİ

KARAEKŞİ


FARABİ

ALAODA (MAĞARASI) :

Mut-Karaman yolu üzerindeki Geçimli (Malya) Köyü’ndedir. Mağaranın tabanı mozaik döşemedir. Yapılış tarihi kesin olarak bilinmemektedir.

ometrik desenler görülüyor. Ancak; bu mozaiğin, hangi yapıya ait olduğu bilinmiyor.Antik döneme ait su sarnıçları ise, köylüler tarafından soğuk hava deposu olarak kullanılıyor.

ALAHAN MANASTIRI:

BALABOL ÖRENLERİ:

Evliye Çelebi’nin, “Ustasının elinden yeni çıkmış gibi duruyor” diye anlattığı Alahan Manastırı; Karaman karayolu üzerinde, Mut’un 20 km kuzeyinde 1000-1200 metre yükseklikte ve Göksu Vadisine bakan dik bir yamaca oturtulmuştur. 440-442 yıllarında yapılmış olduğu tahmin edilen Alahan Manastır Külliyesi: Batı Kilisesi, Manastır, Doğu Kilisesi, kayalara oyulmuş keşiş odaları ve çevredeki mezarlardan oluşmaktadır.Kilise binaları: Ayasofya Müzesi ile ortak mimari özellikleri taşımaktadır. Süslemesinde usta bir taş oymacılığı görülür.

Mut’un batısında 40 km. uzaklıktaki Yalnızcabağ Köyü yakınındaki Değirmenlik yaylasındadır. Büyük bir antik yerleşim alanı olduğu görülmektedir. Çok sayıda lahit ve duvar kalıntıları vardır.

SERTAVUL YAYLASI:

Mut-Karaman-Konya karayolunun 36.km.de yer alan yayla, Akdeniz’i İç Anadolu’ya bağlayan Sartavul geçidinde kurulmuştur. Burada bulunan tarihi hanlar, halen köylüler tarafından kullanılıyor. Çok sayıda lahit ve duvar kalıntısı bulunuyor.

SİNOBİÇ KALINTILARI:

YER KÖPRÜ:

İlçe merkezine 35 km. uzaklıktadır. Bu doğa harikası, Göksu nehrini besleyen Ermenek çayının, uzun yıllar boyunca süren topraktaki aşındırma etkisi sonucu, derin bir vadi meydana gelmiş. Doğal su tünelinin uzunluğu: 250 metre kadar. Yerköprü’de, göreceğiniz doğal tünel ve şelale, size gerçekten unutulmaz bir gün geçirtecek, zamanınız olursa gitmeli ve görmelisiniz.

DAĞPAZARI KİLİSESİ:

Mut’un 35 km. kuzeyindeki bu köyde antik bir şehre ait kalıntılar vardır Bizans kilisesi ile 15x 5.50 m. ölçüsündeki taban mozaik ilgi çekicidir. Bu taban mozaiğinde: hayat ağacının kollarına asılmış, çok sayıda, hayvan ve ge-

KIRKPINAR:

Etrafındaki köylere içme ve sulama suyu da sağlayan Kırkpınar’ın adı buradaki kaynak sularından gelmektedir. Pek fazla bilinmeyen Kırkpınar, burayı ziyaret edenler için güzel anılar bırakacaktır

Mut’un TARIM ÜRÜNLERİ:

En önemli tarım ürünleri: Kayısı ve zeytin. Dünyada, ilk turfanda kayısının üretildiği ve piyasaya çıktığı yer olarak ünlenmiş. Mut’un diğer bir tarım ürünü: zeytin. Ülkemizde bulunan 150 milyon zeytin ağacının, yaklaşık 8 milyonu, Mut’ta bulunuyor. Tabii, bunun sonucunda, zeytinyağı üretimi üst düzeylerde. Asit oranı düşük zeytin yağı kalitesi üst düzeydedir. Mut’un Geleneksel yemekleri ise, Yaz aylarının vazgeçilmezi batırık ve düğünlerde yapılan düğün çorbasıdır.

Mut İlçesinin 3 km kuzeyinde bulunan Yeşilyurt Köyü’nün sınırları içeresinde bulunan Sinobiç kalıntıları özellikle Ardıçtepe mevkiindedir. Roma dönemine ait çok miktarda lahid ve tepede 2 adet su sarnıcı ile duvar kalıntıları mevcuttur.

NUR SOFU TÜRBESİ:

1228 yılında Selçuk Sultanı 1. Alâeddin Keykubat tarafından Ermenek Kalesi civarına yerleştirilen Karamanoğlu Beyliğinin ilk tarihi şahsiyeti Nur Sofi’dir.

DAĞPAZARI KİLİSESİ BALABOL ÖREN YERİ

11

MUT TAŞHAN NUR SOFU TÜRBESİ ALAODA KİLİSESİ


12

FARABİ

SORULARLA

DR. SUAT ARUSAN Dergi çalışmamız kapsamında Sağlık Hizmetleri Alanı Öğretmenimiz Sevgi KARA ve 11. Sınıf Hemşirelik Alanı Öğrencimiz Oğuzhan UYSAL İstanbul’a giderek, doğal tedavi deyince akla ilk gelen ve TRT’de “Bilgiden Bilince” programını sunan Dr. Suat ARUSAN ile röportaj gerçekleştirdiler. İşte o röportajdan satır başları... – Merhaba öncelikle sizi tanımak isteriz bize kısaca kendinizden bahseder misiniz ?

– Hayatta hedefleriniz nelerdir ve kendinizi bu hedeflerin neresinde görüyorsunuz?

1

B

952 yılında Manisa’da doğdum İzmir Özel Türk Koleji’nde okudum 1974 yılında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesinden mezun oldum. 1974-1978 yılları arasında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı’nda ihtisas yaptım. 30 yıllık çocuk hekimiyim aynı zamanda TV programı sunucusuyum. – Dışarıdan bakıldığında ve sizi araştırdığımızda sizin hep bilimsel çalışmalar yaptığınızı, veriler elde ettiğinizi öğrendik peki geçekten Suat ARUSAN bütün zamanını bilimsel çalışmalara mı ayırıyor yoksa hobileri de var mıdır?

K

endi zamanım yok benim, inanın 45 yıldır tatil yapmamış bir insanım. Kendime hiç zaman ayıramıyorum. Sürekli bir şeyler okuyoruz, araştırıyoruz. Sabahtan akşama kadar muayenede oluyoruz, konuşmalar yapıyoruz. Hayatım bu şekilde geçiyor. Çalışmalarım benim hobim anlayacağınız.

eni hedeflerine ulaşmış bir insan sayabilirsin. Ben tedavilerine kendini adamış bir insanım; çünkü temelde çocuk hekimi olduğumuz için çok farklı özelliğimiz vardır. Örneğin bir kişi bana çocuğuma ne yedireyim diye sorar; ama diğer hekimlere ne yedirmeyeyim diye sorar dolayısıyla kendimizi halka adamayı borç bildik. Hedefim; ulaşabileceğim ve yardım edebileceğim en çok insana ulaşabilmek. – Günümüz bilim adamlarının son zamanlarda en faydalı çalışması nedir TÜRKİYE bu çalışmalarının neresinde?

T

ürkiye bu çalışmaların hiçbir yerinde değil. Çünkü Türkiye’deki bilim adamlarının yaptığı çok fazla bir şey olduğunu zannetmiyorum. Hayatımızda bunu Türkler bulmuş diyerek kullandığımız bir şeyler var mı siz düşünün. Küçük de olsa bir sitem bu ancak dünyaya göre zayıf ve eksik kalıyoruz. – Çocuk sağlığı alanında ihtisas yapmışsınız peki geleneksel tıp ile nasıl tanıştınız?

Ö

rneğin hastaya sebze çorbası iç demişim. 100 gr et ekleyin demişim. Adam bana soruyor keçi eti koysak da olur mu diye. Oranlar oldu, bu yaklaşım hiç düşünmediğim bir şeydi. Eee o zaman benim keçi etinin, deve etinin, dana etinin ne olduğunu bilmem lazım. Buradan başlayan bir serüven, eğer çocuk hekimi olmasaydım, buralarda olmazdım; çünkü çocuk hekimi vücudun


13

FARABİ

bütününü bilmek zorunda hani bir söz vardır kelebeğin bir kanat çırpışı kasırga etkisi yaratabilir diye işte bu söz benim buralara gelişimi özetliyor.

“Üç şeyde şifa vardır , bal şerbeti içmekte, kan aldırmakta (hacamat) ve dağlama yaptırmakta. Fakat ben dağlama yaptırmayı sevmem.”

– Biz sağlık lisesi öğrencilerine Hacamat tedavisi nasıl olduğundan, kaç seans sürdüğünden, hangi tip hastalarda uygulandığından ve maliyetinden bahseder misiniz?

“Kan aldırma yollarının en güzeli hacamattır.” ayrıca hacamatla ilgili ayet ve hadisler vardır.

H

acamat kelimesi Arapça ‘emmek, normal formuna getirmek’ anlamlarını taşır. Hacamat ağrısız, acısız, yatak istirahatsiz, iş gücü kaybı olmadan tatbik olunan bir tedavi metodu olup hastalıklardan korunmanın ve sağlıklı yaşamanın en kolay yoludur. Tedavi süresi hastanın hastalığına göre değişir. Kalp yetmezliği, Hemofili, Kansızlık, Hipotansiyon ve hamileler hariç herkese uygulanılır faydalarına da değinmek isterim hacamatın; • Bağışıklık sistemini kuvvetlendirir, vücuda direnç kazandırarak hastalıklardan korur. • Kanda birikmiş ağır metal ve toksinlerin atılmasını sağlar.

• Kan üretimi ile görevli organları uyarır, kan dolaşımını ve metabolizmayı düzenler. • Ağrıların giderilmesi ve ödem çözülmesinde etkilidir. • Migren, bel-bo- yun fıtıkları, eklem ağrıları, karaciğer sorunları, kalp hastalıkları, psikolojik hastalıklar, unutkanlık, göz problemleri, kronik yorgunluk, tansiyon gibi bağışıklık sistemine bağlı tüm kronik hastalıkların tedavisinde başarıyla uygulanır. “And olsun Allah’ın Resulü’ nde sizin için Allah’ı ve ahireti arzu eden ve Allah’ı çok anan kimseler için (uyulacak) en güzel bir örnek vardır”

1

sülük 1 defa kullanılır yan etkisi yoktur.

• • • •

Antibakteriyel Analjezik Antiromatizmal Yüksek tansiyon karşıtı

Peki hocam Hacamat’ın duyduğumuza göre belirli zamanları var, bize bu zamanlardan bahseder misiniz?

H

acamat, mevsim olarak ilkbahar ve sonbaharda; ay günleri olarak da hicri ayın 14 – 28 arasındaki tekli günlerde (15, 17 19, 21, 23, 25 gibi) yaptırılması daha uygun olur. Herhangi bir rahatsızlık açısından yaptırılıyor ise mevsim veya ay günlerine bakılmaksızın en kısa zamanda yapılması gerekir. Bu konuda sadece hafta günlerine dikkat edilebilir. Hacamat, ilkbahar ve sonbaharda olmak üzere yılda iki sefer yaptırılması tavsiye edilir. Nedeni ise biliyorsunuz Ay’ın hareketlerine göre ayarlanmıştır. Ay’ın med dediğimiz zamanlarında yeryüzündeki sular çekilir, insan vücudunda da böyledir kan kılcallarda toplanır daha sonra cezire girilir kan geri döner ve sadece atık maddeler kılcallarda kalır bu zamanlarda tavsiyesinin nedeni budur. - Evde annemizin yaptığı kupa ile hacamat arasında fark var mıdır? uru kupa uygulaması farklı bir şey eskiden nezle grip olduğumuzda annem bana da yapardı bunun adı kupa. Hacamat ise cildin belirli yerlerine kesi atılarak buralardan kan çekilmesidir.

K

- Hirudoterapi ( sülük tedavisi ) nedir, faydaları nelerdir, herhangi bir komplikasyonu var mıdır, her sülük tedaviye uygun mudur, kullanılmış bir sülük tekrar kullanılabilir mi?

• Antidepresan • Myorelaksan (kas gevşetici) • Antioksidan • Nörotrofik (sinir hücresi yenileyici) gibi faydaları vardır.   605 çeşit sülük vardır ve bunlardan sadece 2 tanesi tıbbi sülüktür ülkemizdeki sülüklerin %99 tıbbi sülüktür Avrupa dakillerin ise %99 tıbbi olmayan sülüktür ve çok pahalıdır, örneğin Almanya da 1 sülük 20 Euro dur bizim bu sülükleri koruyup değerlendirmemiz gerekir. - Ozon tedavisi nedir ne gibi faydaları vardır değinir misiniz?

O

zon üç oksijen atomundan oluşan bir kimyasal bileşiktir (O3). Ozon tedavisi ile kanserden diyabete, tansiyondan böbrek rahatsızlıklarına kadar pek çok hastalığın tedavisinde başarılı sonuçlara ulaşılmaktadır. – Favizm; alyuvarlarda bir eksikliği ile seyreden larda (Glukoz 6 dehidrogenz eksikliği)

enzim hastafosfat enzim

– Aşırı alkol kullananlarda – Hipertroidi;troid bezi aşırı çalışanlarda – İleri derecede kansızlık ve kanla ilgili bazı rahatsızlığı olan hastalarda


14

FARABİ

– Kronik ve tekrarlayıcı pankreas bezi iltihaplarında (Pankreatitler) – Yeni gelişmiş kalp enfarktüsü ve kanamanın aktif olarak devam ettiği beyin felci gibi bazı hastalıklarda ise kesinlikle yapılmaz.

– Okulumuz bizi Polonya, Almanya, Çek Cumhuriyeti, Macaristan gibi Avrupa ülkelerine staja gönderiyor, burada gördüğümüz kadarıyla ilaç kullanımı çok az; Avrupa ile ülkemizi bu konuda kıyaslar mısınız?

K

ıyaslamaya gerek var mı ki, ilaç şampiyonuyuz dünyada. Bize 30 farklı ilaçla geleni biliyorum. Soruyoruz bu ne işe yarar diye bilmiyor gerisini siz düşünün.

– Ozon tedavisi yaşlılığı geciktirebilir mi?

T

abi ozon tedavisi gençleştirir. Siz o bölgeyi oksijenleştiriyorsunuz, aşı gibi vücudun bir yerini uyarıyorsunuz. Dünyanın pek çok yerinde bu amaçla kullanılır. – Bu tedavilere dokturun verdiği ilaçlarla devam edilir mi?

T

abi yerine göre devam edilir.

– Sağlıklı bir insan profilaktik tedavi amacıyla bu tedavilerden yararlanmak istese burası doğru adres midir?

H

ekimin ilk görevi hastayı korumaktır. İkinci görevi ise hastalıktan kurtarmaktır bu yüzden buraya en doğru adres diyebiliriz – Beslenme ile alternatif tıp ilişkilendirilebilir mi?

T

abi ki de alternatif ve modern tıbbı beslenme ile desteklemek gerekir, desteklenmezse pek bir faydası olmaz. – Ülkemizin 4 bir yanında alternatif tıptan yararlanmak isteyenler var, İstanbul dışında yaşayan bir kişi bu imkanlardan nasıl faydalanır?

S

ağ olsun sağlık bakanlığımız bu konuda pek çok önemli adımlar atmıştır. Şuanda her ilde yaygınlaşmaya başladı; ama siz bana yeter mi diye soracak olursanız yetmez.

– Hastalar size tanı konmuş olarak mı başvuruyor yoksa burada mı tanıya ve tedaviye karar veriyorsunuz?

– Sağlık meslek lisesi öğrencilerinin müfredatına tıbbi nebevi dersi eklenmeli midir sizce, eklense ne derece faydalı olur?

H

S

astalar genelde tanı konmuş olarak gelir. Bazen yanlış tanılar gelir bu yüzden önce anamnez (tıbbi hikâye) alırız; sonra biyotest dediğimiz enerjik test cihazıyla karar veririz. Daha sonra ise uygun tedaviye karar veririz.

adece sağlık meslek liselerine değil, üniversite, lise hatta ortaokula kadar eklenmelidir. Muazzam faydası görülecektir.

– Mut’un geçim kaynağı kayısı, erik ve zeytin tarımı son zamanlarda yapılan araştırmalara gör zeytinyağımızın asit oranı %0,2 çıkmıştır. Annelerimizin bu doğal ürünü bize masaj solüsyonu olarak kullanılıyor bir evi alternatif tıp uyguluyor diyebilir miyiz?

T

abi ki de diyebiliriz sadece masaj solüsyonu değil her yemekte kullanmak gerekir. Margarin ve ayçicek yağı yerine kullanmalı ayrıca günde 1 kaşık içmekte de fayda vardır. Zeytin ve zeytin yağı tam bir ilaçtır. – Biz geleceğin sağlıkçılarına son olarak neler söylemek istersiniz?

K

endi tıbbınızı, Osmanlı tıbbını, tıbbı nebeviyi, doğal tıbbı okuyun. Öğrenin geçmişinizi araştırın herhangi bir şeye bağlı kalmayın.

-Teşekkür ederiz bizi ağırladınız ve sorularımızı cevaplandırdınız. Gerek öğrencileri, gerekse Mut halkını verdiğiniz bilgilerin aydınlatacağını düşünüyoruz. MUT BELEDİYE BAŞKANI SAYIN NEBİ YILMAZ VE FARABİ MESLEKİ VE TEKNİK ANADOLU LİSESİ OLARAK sizleri Mut’ta ağırlamaktan şeref duyarız...


FARABİ

15

BESLENMEYLE İLGİLİ DOĞRU BİLİNEN

YANLIŞLAR

Günümüz modern çağında bilgiye ulaşmak da kolaylaştı. İnternet, gazete ve dergiler, yazılar ve önerilerle dolu. Peki bu bilgilerin ne kadarı yanlış, ne kadarı doğru? Mut Devlet Hastanesi Beslenme ve Diyet Uzmanı Behiye DÜZENLİ, en sık karşılaştığı, ona en çok sorulan sorulardan bazılarını ve bu soruların cevaplarını sizlerle paylaşıyor.

urt Berabe Balık ve Yoğ irler Yenirse Zeh

r

ayıflatır Aç Kalmak Z

-Tazeliğini yitiren balıkta histamin adında bir proteinin miktarı artmakta ve bu madde aynı zamanda yoğurtta da bulunmaktadır. -Aynı öğünde her ikisi de tüketilirse vücuttaki histamin miktarı artmaktadır. -Bu durum özellikle alerjik durumu olan bireylerde bazı olumsuz tepkimelere yol açabilmektedir. -Besin zehirlenmesi açısından olay incelenirse; balık bayat ise yanında yoğurt yenilse de yenilmese de zaten zehirlenmeye yol açar. -O nedenle besinleri taze olarak tüketmeye dikkat etmeli, tazeliğinden şüphe edilen besinler imha edilmelidir.

-Zayıflamak uğruna aç kalmak, öğün atlamak sanılanın aksine genelde vücut ağırlığında artış ile sonuçlanmaktadır. -Çünkü yeterince beslenemeyen metabolizma, durumu tasarruf olarak algılamakta ve tüketilen her besini savunma mekanizması olarak (yarın bir gün tekrar aç kalırsam enerji olarak kullanırım mantığı ile) vücutta yağ şekline depo etmektedir. Önerilen; -Dengeli bir beslenme programına eşlik edecek egzersiz ile fazla kilolardan kurtulmaya çalışmaktır.

et Ürünler Light / Diy e Diyetlerind Zayıflama üketilebilir. S e rb e s t ç e T

-Bir ürünün üzerindeki light veya diyet ibaresi o besinin gün içerisinde serbestçe tüketilebileceği, enerjisinin olmadığı anlamına gelmemektedir. Sonuçta lezzet veren birtakım öğeler (yağ, şeker, un, tuz...) mevcuttur. -Unutmayınız ki bunlardan herhangi birinde yapılan bir azaltma diğerindeki artış ile kapatılmakta ve lezzet bu şekilde korunmaktadır. -Uygun olan ürün de serbestçe tüketilmemeli, eşdeğeri olan başka bir besinin yerine tercih edilmelidir -Aksi takdirde farkında olunmadan yüksek oranda enerji alımına, dolayısıyla vücut ağırlığında artışa yol açabilir.


16

FARABİ

ucize Bir Zeytinyağı M Yağdır

tlarla Karbonhidra k arıştırmama K ri le in te ro P Gerekir

ı Kesmek Diyette Yağ Yağların Depo Edilen Sağlar Yanmasını

karnayı Pilav ve Ma ıflatır Kesmek Zay

-Zeytinyağı önerdiğimiz yağlardan biridir. Omega-9 adı verilen yağ asitlerini içermektedir. -Ancak ekmeği zeytinyağına bandırarak, salatalara istenildiği oranda zeytinyağı ekleyerek bolca tüketilmemelidir. -Sonuçta katı da olsa sıvı da olsa 1 gram yağ 9 kkal. enerji vermektedir. -Dolayısıyla fazlası vücut ağırlığında artışa neden olmakta ve oluşan şişmanlığa bağlı olarak birtakım sağlık problemleri de ortaya çıkmaktadır. -O nedenle katı yağlar kötü olarak tanımlanıyorken, zeytinyağı da kötünün iyisi olarak görülmeli, aşırı kullanımdan kaçınılmalıdır.

-Pratikte ve teorikte bu durum pek mümkün değildir. -Örnek olarak bir süt kutusunun üzerindeki etiket bilgilerine bakıldığında içerisinde hem karbonhidrat hem de protein olduğu görülür. -Benzer bir durum yoğurt için de geçerlidir. -Hatta karbonhidrat diye bilinen pirinç ve makarna paketlerinin üzerindeki etiket bilgileri incelendiğinde protein de içerdiklerine tanık olunur. -Demek ki karbonhidratla proteinleri ayırma temelde yanlıştır. -Bu durumda süt ve yoğurdu hiç tüketmemek gerekir. Peki ya kemik sağlığı? Dolayısıyla böylesi bir durum kişiyi yetersiz ve dengesiz beslenmeye sürükler.

-Zayıflamaya yönelik diyet uygulansa da vücudun belirli oranlarda yağa ihtiyacı vardır. Bu ihtiyacın diyetle karşılanmadığı durumlarda vücut savunma mekanizması olarak karbonhidrat ve proteinlerden yağ sentezler. Bu yağ, oldukça yüksek oranlarda kolesterol içerir. -Halbuki yağda eriyen vitaminlerin kullanılması vücuda alınan yağlara bağlıdır. -Hatta bazı yağ asitleri vücut tarafından üretilemediği için besinler yolu ile alınmak durumundadır. -Ayrıca yağlar mideyi yaklaşık 3 saatte terk ettiği için uzun süre tokluk hissi verirler. -Bu nedenle günlük alınan enerjinin %25 - 30’u yağlardan karşılanmalıdır.

-Zayıflama ile kilo vermek arasında önemli bir fark vardır. -Önemli olan, ağırlık kaybının hangi dokulardan kaynaklı olduğudur. -Eğer ki kas ve su kaybı sağlayan bir yöntem uygulanıyorsa onun adı zayıflama değil, kilo kaybıdır. -Şişmanlık vücuttaki yağ oranının fazlalığı olduğuna göre; zayıflamak için vücutta depo edilen yağlardan kurtulmak gerekir. -Ekmek, pilav ve makarna gibi tahıl ürünleri kimyasal yapılarında bulunan hidroksil (OH) molekülü sayesinde su tutucu bir özelliğe sahiptir. -Eğer ki diyette bu besinlerin tüketimi fazla kısıtlanırsa vücut da su tutamayacağı için kısa sürede birkaç kilo ağırlık yani su kaybedilir. -Tabi vücuttaki %20’lik su kaybı sağlığı tehlikeye atacağı için kişi savunma mekanizması olarak daha fazla su kaybetmez, kilo verememeye başlar. -Sonrasında ise kaybedilen su vücuda geri alındığında eski ağırlığa geri dönülür.


FARABİ

d eğ i Kabak Çekir Zayıflatır,

a Limon vey Aç Karına yu İçmek Greyfurt Su ir Yağları Erit

i lerin Enerjis Kepekli Ürün tür D a ha D ü şü k

ek Gerekir Fazla Su İçm

ek Kilo Ekmek Yem Aldırır.

17

-Bağırsakları çalıştırır, -Ay çekirdeği gibi zararlı değildir -Ay çekirdeğinin 100 gramı 560 kkal. enerji vermektedir. -Somut bir örnek vermek gerekirse; enerjisi yaklaşık bir bütün somun ekmeğe tekabül etmektedir. Hem de hastalık gibidir, kişi elini verir kolunu kaptırır. -Buna karşılık kabak çekirdeğinin zayıflatıcı etkisi olduğu, bağırsakları çalıştırdığı, ay çekirdeği kadar zararlı olmadığı düşünülür. -Sanılanın aksine kabak çekirdeğinin enerjisi daha yüksektir (100 gramı 610 kkal.). -Hiçbir zaman için bağırsakları çalıştırıcı, kabızlığı önleyici bir etkisi de yoktur. -Öte yandan her iki çekirdek türü de kalp - damar sağlığı açısından zararlıdır. Kilo aldırıcı etkileri de göz ardı edilmemelidir.

-Maalesef herhangi bir yiyecek veya içeceğin tüketilmesi ile vücuttaki depo edilen yağlardan kurtulmak mümkün değildir. -Keşke kilo vermek bu kadar kolay olabilse… -Beslenme tedavisi ve egzersiz programı birlikte sürdürülmeden fazla kilolardan ve depo edilen yağlardan kurtulmak pek mümkün olmamaktadır. -Hemen hemen hiçbir ürünün kepekli alternatifi, normal çeşidinden daha düşük enerji içermemektedir. -Hatta bazı kepekli ürünlerin enerjisi normallerine göre daha fazladır. -Bir ürünün kepekli olması onun lif yani posa içerdiğinin bir kanıtıdır. -Şeker, kolesterol ve tansiyon seviyelerini dengelediği, doygunluk ve tokluk hissi verdiği, dışkılama sayısını ve miktarını artırdığı için kepekli ürünler daha sağlıklıdır. Ama daha düşük enerjili değildir.

-Böbreklerin dışarı atamayacağı kadar çok su, toksik etki gösterir. Su aynı zamanda mineral de içerir. Ancak günlük gereksinimin çok üzerinde içildiği zaman su zehirlenmesi ortaya çıkabilir. Bazı hastalık durumlarında bu kadar çok su içilmeden de böbreklerin atma kapasitesi aşılabilir. -Günlük sağlıklı bir yetişkinin tüketmesi gereken su miktarı 2-2.5lt kadardır.

-Eğer günlük almanız gereken kalorinin üzerine çıkarsanız kilo almanız kaçınılmazdır. -Bu fazla enerjinin, ekmekten veya herhangi başka bir besinden gelmesi gerçeği değiştirmez. -Ekmek, en temel enerji kaynaklarından biridir ve B grubu vitaminlerini içerir.


18

1

FARABİ

PROJELERİMİZ macarİstan

Okulumuz ERASMUS Programı kapsamında hazırlanan “Kan Alma ve Enjeksiyon” isimli proje ile 2015 Yılı Şubat Ayı içerisinde 5 öğrenci 1 öğretmen olmak üzere toplamda 6 katılımcı ile Macaristan’ın başkenti Budapeşte şehrinde 2 haftalık staj eğitimine katılım sağlanmıştır. Budapeşte’de öğrencilerimize sağlık alanında hizmet veren üniversite laboratuvarında örnek ders verildi. Sağlıkla ilgili 3 huzurevi ve Askeri hastane gezildi. Ayrıca öğrencilerimize çocuk hastanesinde 2 gün uygulamalı eğitim verildi.

Diyabet Yönetimi ve Bakımında Avrupadaki Modellerin İncelenmesi

UÇMAYAN KALMAS I N


FARABİ

2

19

çek cumhurİyetİ

“Diyabet Yönetimi ve Bakımında Avrupadaki Modellerin İncelenmesi” isimli proje ile 2015 Yılı Haziran Ayı içerisinde 17 öğrenci 2 öğretmen olmak üzere toplamda 19 katılımcı ile Çek Cumhuriyeti başkenti Prag ve Ceske şehrinde 2 haftalık staj eğitimine katılım sağlanmıştır. Staj süresince günlük eğitimlerin, seminerlerin ve çevre gezilerinin olduğu projede, katılımcılar sağlık alanında eğitim veren proje ortağı okulumuzdaki çeşitli alanları görme, eğitim uygulamalarını inceleme fırsatı buldular. Ayrıca öğrencilerimiz Ceske şehrinin en büyük hastanelerinden Nemocnice Ceské Budejovice Hastanesi’nde diyabet hastalığı tedavisi gören hastaların bulunduğu servisi ve yoğun bakım ünitelerini gördüler.

Acil Kurtarma ve Acil Müdahale

Kan Alma ve Enjeksiyon


20

3

FARABİ

polonya

“Diyabet Yönetimi ve Bakımında Avrupadaki Modellerin İncelenmesi” ve “Acil Kurtarma ve Acil Müdahale” isimli projeler ile 2015 Yılı Haziran ve Ekim Ayları içerisinde toplam 19 öğrenci 2 öğretmen olmak üzere toplamda 21 katılımcı ile Polonya’nın Bytom şehrinde 2 haftalık staj eğitimine katılım sağlanmıştır. Polonya’da öğrencilerimiz 112 Acil İstasyonu’nu gezerek oradaki uygulamaları inceleme fırsatı buldular. CPR uygulamaları, omurga travmaları gibi müdahale yöntemlerinde kullanılan araçları inceleyerek bizzat uygulamalı olarak öğrendiler. Bytom şehrini gezerek farklı kültürleri inceleme ve öğrenme fırsatını buldular. Tüm katılımcılara eğitim süreci sonrasında katılımcı sertifikası verildi.


FARABİ

21

HASTANEDE FARABİ M

ut Farabi Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi’nin amacı ; eğitim öğretim sürecinde, çağın gereklerine uygun, gelişim ve değişime açık, almış olduğu sağlık bilgilerini sahada uygulayabilen, disiplinli, çalışkan, yüreği sevgi dolu, hasta haklarına saygılı, dil, din, ırk ayırmadan topluma hizmet veren bireylerin yetişmesini sağlamaktır.

3

1 Acil tıp teknisyeni ve 31 hemşirelik olmak üzere toplam 62 öğrenci ile Mut Devlet Hastanesi’nde dönüşümlü olarak tüm birimlerde öğrencilerimiz staj yapmaktadırlar. Yapmış oldukları staj sürecinde bilgi ve tecrübelerini arttırmaktadırlar. İşletmelerde öğrencilerimiz sorumlulukları şunlardır: - İş yerinin şartlarına, kılık-kıyafet ve çalışma düzenine uymak, - İş yerine ait sır ve özellikleri baş-

kasına söylememek, - Eğitime düzenli olarak devam etmek - Meslek eğitimi ile ilgili iş dosyası tutmaktır. İşletmelerde öğrencilerimiz iş bazlı değil tamamen hasta bazlı çalışmaktadırlar. İşletmelerde öğrencilerimiz görevleri: - Damar yolu açıp,serum takmak - Hastaların tedavilerini yapmak - Kan almak

- Hastalara hastalıkları ve beslenmeleri konusunda eğitim vermek - Hastaların kişisel hijyen bakımını yapmak - Labaratuvarda, tetkiklerin incelenmesinde personele yardım etmek - Doğumhanede ebelere yardımcı olmaktır. Öğrencilerimiz yaptıkları staj süresince asgari ücretin üçte biri kadar yaklaşık 400 TL civarında maaş almaktadırlar.


22

FARABİ

ALZHEİMER

NEDİR?

— ALZHEİMER HASTALIĞI NEDİR? — ALZHEİMER HASTALIĞININ NEDENLERİ VE HASTALIĞIN SEYRİ — ALZHEİMER TEDAVİSİ — ALZHEİMER HASTASI VE YAKINLARININ BİLMESİ GEREKENLER

A

ALZHEİMER HASTALIĞI NEDİR?

lzheimer hastalığı: Kişiyi adım adım yakın çevresinden, sonra kendinden uzaklaştıran, bir süre sonra da mevcut yaşamla ilgili anıların teker teker silikleştiği, en sonunda insanın kendini dahi tanımakta güçlük çektiği nörolojik bir hastalık türüdür.

ALZHEİMER HASTALIĞININ NEDENLERİ VE HASTALIĞIN SEYRİ

A

lzheimer hastalığının nedenleri arasında kalıtsal faktörler, beyinde protein birikimi, beyin hücrelerinin ölümü, sinirsel iletimin bozulması, çeşitli zehirli maddeler yer almaktadır. Ayrıca yaş ilerledikçe, alzheimerın görülme ihtimali artar. Fakat hastalığın kesin nedeni henüz bilinmiyor. Hastaların sadece yüzde 10’unda ailede alzheimer varlığı tespit edilmiştir. Bu yüzden, bu hastalık sadece tek bir kalıtsal faktöre bağlı değildir. Alzheimer, yavaş ilerleyen ve sinsi bir hastalıktır. Beyindeki sinir hücreleri yok olmaya başlamıştır. Önceleri kısa süreli unutkanlıklar şeklinde ortaya çıkar. Örneğin, hasta bir gün önce ne yaptığını, ne yediğini hatırlayamaz. Hastalık ilerledikçe, kişinin günlük işleri aksamaya başlar. Sorduğu bir şeyi tekrar sorar, yakınlarını tanıyamaz hale gelir. Bu durumda kişinin psikolojisi bozulur. Psikolojisi bozulan hasta, içine kapanık bir hale gelir. Konuşma, yürüme, tuvalete gitme gibi

ihtiyaçlarını karşılayamaz ve yatağa mahkum bir yaşam sürmeye başlar. Yani hem fiziksel hem zihinsel problemler vardır. İlerlemiş alzheimer hastalığı, hastaların ailesi için de bir yüktür. Hastanın bütün bakımı aile tarafından yapılmak zorundadır. Alzheimer Hastalığı’nda şu bozukluklar görülür; 1. Hafıza sorunları 2. Düşünme ve nedenselleştirme zorluğu 3. Karar vermede güçlük, 4. Kelime bulma güçlüğü, 5. Aritmetik işlemlerde güçlük, 6. Kişilik ve davranış değişiklikleri, 7. Kaybolmalar, 8. Eskiden kolaylıkla yapabildiği işlevleri yapma güçlüğü


FARABİ

H

ALZHEİMER TEDAVİSİ

astalığın kesin tedavisi yoktur. Yani yapılan tedaviyle, hastalık tamamen ortadan kaldırılamaz. Öncelikle şunun bilinmesi gerekir; bu hastalığın tedavisinde erken tanı çok önemlidir. Yapılan tedaviyle, hastalığın ilerlemesi yavaşlatılır ve hastalığın semptomları azaltılır. Amaç, hastanın yaşam kalitesini arttırmaktır. Ayrıca, ortaya çıkan psikolojik problemlerle başa çıkabilmek için de çeşitli ilaçlar (antidepresan gibi) kullanılır. Fakat bu ilaçlar doktor kontrolünde alınmazsa daha kötü sorunlara yol açabilir. Gün geçtikçe, alzheimer hakkında daha fazla bilgi sahibi oluyor ve daha fazla ilaçlarla karşılaşıyoruz. Yapılan çalışmalar, hastalığın tedavisinde büyük adımlar atılacağını göstermektedir.

23

ALZHEİMER HASTASI VE YAKINLARININ BİLMESİ GEREKENLER

- Öncelikle hastanın kendisine, cesaret ve güven duygusunu aşılamak gerekir. Hastaya her zaman yardım edilmeli ve bu yardımın hastaya kabul ettirilmesi gerekir. - Hastanın hislerini paylaşmak gerekir. Gerekirse hasta, doktora nasıl bir durumda olduğunu anlatmalı ve bu yönde de tedavi uygulanmalıdır. - Yapılacak işler için bir kağıda notlar alınmalıdır. Aynı şey, eşyaların yerini bulmak için de yapılmalıdır. - Alzheimer hastalarının araba sürmesi tehlikelidir. Bu yüzden bir kişinin, hastaya eşlik etmesi (şoför olarak) gerekir. - Hastanın sağlığına ve beslenmesine dikkat edilmelidir. - Hasta hobilerini kısıtlamamalıdır. Önceden yaptıklarını, yapmaya devam etmelidir. Fakat artık çalışmayı bırakması gerekir. - Hastalık ilerlemeden, hastanın ilerideki bakım durumu görüşülmelidir. - Alzheimer, sadece kişinin kendisine değil, ailesine de maddi - manevi yük getirdiğinden, bu hastalıkla yaşamaya alışmak ve baş edebilmek için destek almak gerekir.


24

FARABİ

Mut Farabi Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi Rehberlik Servisi olarak okulumuzun siz ebeveynler ve çocuklarımız için ne gibi avantajlar sağladığını bu bölümde ele aldık.

GELECEĞİNİZE YÖN VERİN…

G

ünümüzde sağlık sektörü, yeterlilik sahibi insan kaynağına en fazla ihtiyaç duyulan alanlardan biridir. Okulumuzun öğrencilerimize kazandırdığı meslek diploması ile öğrencimiz bir meslek erbabı olarak mezun olup sahip olduğu yetkinlikle sağlık sektöründe çalışma hayatına başlayabilmektedir. Bu alandan mezun olan öğrencilerimiz ülkemizin her yerinde iş bulma ve çalışma imkanına sahip olacaktır.

O

kulumuzdan mezun olan öğrencilerimiz, kendi alanlarıyla alakalı iki yıllık üniversite bölümlerine sınavsız geçiş yapma imkanına sahiptir. Bunun dışında öğrencilerimiz YGS ve LYS ye girerek istedikleri ön lisans(2 yıllık) ve lisans(4 yıllık) bölümlerine gidebileceklerdir. Bu konudaki ayrıntıları aşağıda sizler için hazırladık. Şimdi bu bilgileri beraber değerlendirelim.

Sağlık meslek lisesinden mezun olan öğrencilerin kendi alanlarıyla ilgili gidebilecekleri üniversite bölümleri; PUAN TÜRÜ

ÖĞRETİM SÜRESİ

EN KÜÇÜK

EN BÜYÜK

Beslenme ve Diyetetik

MF-3

4

393,74

435,19

Beslenme ve Diyetetik

YGS-2

4

402,05

474,91

BÖLÜM

PUAN TÜRÜ

ÖĞRETİM SÜRESİ

Acil Durum ve Afet Yönetimi

YGS-2

2

250,18

272,88

Ağız ve Diş Sağlığı

YGS-2

2

244,57

424,34

BÖLÜM

EN KÜÇÜK

EN BÜYÜK

Diş Hekimliği

MF-3

5

430,79

507,47

Ebelik

MF-3

4

278,42

412,49

Ameliyathane Hizmetleri

YGS-2

2

255,64

412,49

YGS-2

2

278,57

463,97 384,49

Ebelik

YGS-2

4

297,40

336,52

Anestezi

Eczacılık

MF-3

5

397,15

451,39

Diyaliz

YGS-2

2

251,75

421,05

Evde Hasta Bakım

YGS-2

2

214,96

297,06

Fizyoterapi

YGS-2

2

264,41

446,29

Ergoterapi

MF-3

4

401,11

Fizyoterapi ve Rehabilitasyon

YGS-2

4

417,86

488,45

Fizyoterapi ve Rehabilitasyon

MF-3

4

409,13

447,49

İlk ve Acil Yardım

YGS-2

2

248,91

469,65

YGS-2

2

210,52

432,69 332,58

Hemşirelik

YGS-2

4

308,19

463,31

İş Sağlığı ve Güvenliği

Hemşirelik

MF-3

4

295,09

431,87

Laborant ve Veteriner Sağlık

YGS-2

2

196,57

432,69

Odyometri

YGS-2

2

271,56

413,09

Tıbbi Laboratuvar Teknikleri

YGS-2

2

249,05

420,80

İş Sağlığı ve Güvenliği

YGS-2

4

205,86

Odyoloji

MF-3

4

421,79

438,86

Odyoloji

YGS-2

4

432,20

457,81

Not: okulumuzdan mezun olan öğrencilerimiz tüm liselerdeki öğrenciler gibi istediği iki yıllık ve dört yıllık bölüme gidebilir.


FARABİ

OBP NASIL HESAPLANIR Tüm öğrencilerin Ortaöğretim Başarı Puanı(OBP) 4 yılın ortalaması(100 üzerinden diploma notu) alınarak, bu ortalamanın 5 ile çarpılıp sonucun 0.12 katsayısı ile çarpılması sonucu elde edilir. Okuldan en yüksek 60 en düşük ise 30 puan gelmektedir. Örnek: 4 yılın ortalaması 70 olan bir öğrenci; 70*5=350 olarak hesaplanır. Bu puan 0,12 ile çarpılarak okuldan kaç puan geldiğini hesaplayabiliriz. 350*0,12=42 okuldan gelen puan.

25

OKULUMUZDAKİ ÖĞRENCİLERİN OBP’YE GÖRE SINAVSIZ GEÇİŞ YAPABİLECEKLERİ BÖLÜMLER acİl tıp teknİsyenlİĞİ Acil durum ve afet yönetimi

Elektronörofizyoloji

İş sağlığı ve güvenliği

Ağız ve diş sağlığı

Fizyoterapi

İş ve uğraşı terapisi

Ameliyathane hizmetleri

İlk ve acil yardım

İşçi sağlığı ve iş güvenliği

Odyometri

Podoloji

Tıbbi tanıtım ve pazarlama

Otopsi yardımcılığı

Sivil Savunma ve İtfaiyecilik

Perfüzyon Teknikleri

HEMŞİRELİK

Öğrencilerimiz iki yılda bir yapılmakta olan Ortaöğretim KPSS ile mezun oldukları bölüme atanma fırsatına sahiptir. Bu sayede liseyi bitirdikten sonra iş bulma imkanları vardır.

Hemşirelik bölümü 2015 yılı son atamasın da 79,10 puanla atama yapmıştır.

ATT bölümü 2015 yılı son atamasında 80,74 puanla atama yapmıştır.

Ağız ve diş sağlığı

Engelli bakımı ve rehabilitasyon

İş ve uğraşı terapisi

Ameliyathane hizmetleri

Evde hasta bakımı

İşçi sağlığı ve iş güvenliği

Anestezi

Laborant ve veteriner sağlık

Fizyoterapi

Diyaliz

İlk ve acil yardım

Laboratuvar teknolojisi

Elektronörofizyoloji

İş sağlığı ve güvenliği

odyometri

Patoloji laboratuvar teknikleri

Tıbbi laboratuvar teknikleri

Sağlık kurumları işletmeciliği

Perfüzyon teknikleri

Yaşlı bakımı

Tıbbi tanıtım ve pazarlama


26

FARABİ

OKULUMUZDAKİ

bölümler 2013-2014 Eğitim - Öğretim yılında açılan okumuluzda şuan 11. sınıflar Hemşirelik ve Acil Tıp Teknisyenliği(ATT), 9. ve 10. sınıflar ise Sağlık Hizmetleri Alanlarında eğitim görmektedir. Şimdi bu okulumuzda yer alan bu bölümleri daha yakından inceleyelim.

1

HEMŞİRELİK

B

ireyleri, hastalıklardan korunma yolları konusunda bilgilendiren, beden veya ruh sağlığının bozulması halinde hekim tarafından verilen tedaviyi uygulayan, hasta bakımını planlayan, uygulayan, denetleyen ve izleyen kişidir.

GÖREVLERİ

— Hastayı kabul eder ve muayeneye hazırlar, — Hasta bakımını yaparken, solunum, beslenme, boşaltım, hareket ve uygun pozisyon, uyku, dinlenme, uygun giyim, temizlik vb. temel insan ihtiyaçlarını dikkate alır ve uygulama yapar, — Hasta için öngörülen tedaviyi uygular, takip eder ve düzenli olarak hastaya verilecek ilaçları temin eder, enjeksiyon yapar, serum takar, ameliyat yaralarını temizler, bandajlar, tansiyon ve vücut ısısını ölçer, — Ameliyathanede fiziksel ortamı hazırlar, ameliyat ekibine yardımcı olur, — Hastaların genel durumları hakkında yazılı rapor tutar, — Ana-çocuk sağlığı ve aile planlaması hizmetlerinin yürütülmesinde, insanların bulaşıcı hastalıklardan korunması ve istatistiki bilgilerin toplanması ve değerlendirilmesi gibi görevlerde bulunur.

MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER

Hemşire olmak isteyenlerin; • Üst düzeyde genel yeteneğe sahip, • Biyolojiye ilgili ve bu alanda başarılı, — İnsanlara yardım etmekten hoşlanan, • Sorumluluk duygusu yüksek, • Çabuk ve doğru karar verebilen, • Tedbirli, tertipli, • Şefkatli, sevecen, • Bedence sağlıklı, dayanıklı ve soğukkanlı kimseler olmaları gerekir.

ÇALIŞMA ORTAMI, KOŞULLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI

Hemşireler çalışırken hastalarla, hasta yakınlarıyla, doktorlarla ve diğer sağlık personeliyle iletişim halindedirler. Görev yaptıkları sağlık kuruluşlarında belirlenen takvime göre nöbete kalmak veya vardiyalı çalışmak durumundadırlar. Hemşireler; üniversite bünyesinde bulunan hastanelerde, devlet hastanelerinde, Sosyal Sigortalar Kurumu'na bağlı hastanelerde, dispanserlerde, özel sağlık kurumlarında, çeşitli kurumların bünyesinde bulunan sağlık birimleri ve kreşlerde görev yaparlar.

“Meslekte işsiz kalma durumu hemen hemen yok denecek kadar azdır. Sağlık alanında en çok ihtiyaç duyulan meslek elemanıdır.”

2

K

ACİL TIP TEKNİSYENLİĞİ

aza, yangın gibi felaketler sonucunda yaralananlarla, kalp krizi, felç, solunum yetersizliği gibi nedenlerle hastalanan insanlara iyileştirici yönde ilk müdahaleyi yapan kişidir. Acil Tıp Teknisyenleri genellikle kamu ve özel hastaneler, poliklinikler ve sağlık ocaklarında çalışırlar. Ayrıca, acil yardım istasyonları, ambulanslar ile Türkiye Hudut ve Sahiller Genel Müdürlüğünde çalışabilirler. Meslekte iş bulma olanağı özel sektörde yetenek ve bilgiye bağlıdır. Eğitim gören öğrencilerin iş kazası ve meslek hastalıkları ile ilgili sigorta primleri devletçe karşılanır. Mesleğin eğitim süresi 4 yıldır. - Mesleki eğitimin teorik dersleri okul bünyesinde yapılırken, uygulamalı dersler (staj) özel veya devlet hastanelerinde yapılmaktadır. Bu amaçla öğrenciler 11.ve 12. sınıfta haftanın 3 günü hastanelerde beceri eğitimine (staj) gitmektedir. Ayrıca öğrenciler 11. sınıfın sonunda yaz stajı yapmaktadır. - Eğitim süresince kültür dersleri, sağlık mesleği ile ilgili temel bilim dersleri ile, ilk yardım bakımı planlama, ilk yardım bakımı uygulama, acil bakım ünitesi araç ve gereçlerini kullanma gibi uygulama dersleri okutulmaktadır.


FARABİ

GÖREVLERİ

— Yaraları tedavi eder, sarar, — Şiddetli kanamaları önler, — Solunumun durması halinde sun’i teneffüs yaptırır, — Zehirli maddeleri vücuttan temizler, — Deriyi yıpratan maddeleri temizler, — Şoka giren hastaları şoktan çıkarmaya çalışır, — Tansiyon ölçer, iğne yapar.

ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI

Acil Tıp Teknisyenleri bazen açık havada (trafik kazaları vb. durumlar) bazen de hastane vb. sağlık kuruluşlarında kapalı ortamlarda çalışırlar. Çalışma saatleri düzenli olmayıp gece nöbetleri vardır. Çalışırken hastalarla, hasta yakınları ve diğer sağlık personeli ile iletişimde bulunur.

3

HEMŞİRE YARDIMCILIĞI

H

emşire yardımcılığı programından mezun olan öğrenciler görev aldıkları hastane ve diğer sağlık kuruluşlarında hemşire nezaretinde yardımcı olarak çalışarak hastaların günlük yaşam aktivitelerinin yerine getirilmesi, beslenme programının uygulanması gibi sağlık hizmetlerine ulaşımında yardımcı olan ve refakat eden sağlık teknisyenidir.

ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI

Hemşire Yardımcıları, Üniversite bünyesinde bulunan hastaneler, devlet hastaneleri, özel hastahaneler,sosyal sigortalar kurumu’na bağlı kurum ve kuruluşlarda, Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı sağlık kuruluşları ile pansiyonlu okullarda, dispanserler, özel sağlık kurumları, çeşitli kurumlar bünyesinde bulunan sağlık birimleri ve kreşlerde görev yapabilirler. Teknolojik ilerleme, sağlık konusunda halkın bilinçlenmesi sağlık hizmetleri talebini artırmıştır. Buna paralel olarak devletin desteklediği sağlık kuruluşlarının sayısının artması, diğer taraftan özel hastanelerin giderek yaygınlaşması bu meslek elemanlarının çalışma alanını genişletmiştir.

Hemşirelik Kanunun 1. Maddesi ve A.B. direktifi ile uyumlu YÖK yönetmeliğine göre ülkemizde hemşire olabilmek için lise üzerine 4 yıl süreli hemşirelikte lisans programlarından mezun olmak gerekir. Fakat ülkemizde hemşire açığı bulunduğundan 2 Ocak 2014 tarihinde Hemşire Yardımcılığı programı yasa tasarısıyla kabul edilmiştir. Bu nedenle ülkemizdeki hemşire ihtiyacı hemşire yardımcısı programı ile giderilecektir.

4

SAĞLIK BAKIM TEKNİSYENLİĞİ

S

ağlık bakım teknisyeni; Sağlık meslek liselerinin sağlık bakım teknisyenliği programından mezun olup en az tekniker düzeyindeki sağlık meslek mensuplarının nezaretinde yardımcı olarak çalışan, ayrıca hastaların günlük yaşam aktivitelerinin yerine getirilmesi, sağlık hizmetlerine ulaşımında yardımcı olan ve refakat eden sağlık meslek mensubudur. Bireyleri hastalıklardan korunma yollan konusunda bilgilendiren beden veya ruh sağlığının bozulması halinde hekim tarafından verilen tedaviyi uygulayan, hasta bakımını planlayan, uygulayan, denetleyen ve izleyen kişidir.

ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI

Kamu, özel kurum ve kuruluşların sağlık birimleri, hastaneler, halk sağlığı laboratuarları, sağlık ocakları, dispanserler, poliklinikler, sağlık merkezleri, işletmeler, yurtlar, gemiler (Gemi Sağlık Teknisyenliği) vb. yerlerde çalışırlar. Mezun olan kişi istediği takdirde sağlık kabini açarak serbest olarak da çalışabilir. Günümüzde nitelikli sağlık personeli açığı söz konusudur. Bu açık nedeniyle ve söz konusu olan insan sağlığı oldukça, bu mesleğe duyulan ihtiyaç da sürekli kendini gösterecektir. Görev ortamı genellikle çok temizdir. Çalışırken hasta insanlarla etkileşim halindedirler ve onların duygularını anlama, sabır ve şefkatle davranma durumundadırlar. Ayrıca, meslektaşları, doktorlar, hemşireler, ebeler ve sağlık müdürlüğü elemanlarıyla iletişimde bulunur.

5

27

EBE YARDIMCILIĞI

E

be Yardımcısı; Ebelerin nezaretinde yardımcı olarak çalışan, ayrıca hastaların günlük yaşam aktivitelerinin yerine getirtmesi, beslenme programının uygulanması, kişisel bakım ve temizliği ile sağlık hizmetlerine, ulaşımında yardımcı olan, refakat eden sağlık teknisyenidir. Ana-çocuk sağlığı hizmetlerini yürüten, doğum öncesi, doğum, doğum sonrası hizmetleri veren, 0-6 yaş grubu çocuk beslenme aşıları yapan, aile planlaması, kişisel temizlik kuralları, ilkyardım, bulaşıcı ve sosyal hastalıklardan korunma - savaşla ilgili konularda bireye, aileye, topluma sağlık eğitimi veren, doğum, ölüm istatistik verileri toplayan, değerlendiren kamu kuruluşları ile gerekli iş birliğini sağlayan insani, ahlaki davranışları ile örnek meslek mensubudur.

ÇALIŞMA ALANLARI VE İS BULMA OLANAKLARI

Ebe Yardımcıları; resmi veya özel hastanelerde, dispanser ve sağlık ocaklarında görev alabilirler. Çalışma ortamı genellikle temiz ve kapalıdır. Ebe Yardımcıları çalışırken hamile kadınlarla, bebeklerle, 0-6 yaş grubu çocuklarla, doktorlarla, uzman hekimlerle ve diğer sağlık personeliyle iletişim halindedir. Köylerde çalışan ebe yardımcıları hizmet verirken sık sık seyahat etmek durumundadırlar. Ebe yardımcısı görev yaptığı sağlık kuruluşlarında belirlenen takvime göre nöbete kalmak veya vardiyalı çalışmak durumundadır. Ebe Yardımcısı Sağlık Bakanlığına, Sosyal Sigortalar Kurumu ve üniversitelere bağlı hastanelerle özel hasta¬nelerde, doğumevlerinde; aile planlaması merkezlerinde, aile hekimliği birimlerinde,doğum klinikleri ve dispanserlerde iş bulabilirler. Bu meslekte çalışma koşulları genelde ağır olmasına karşın, ülkenin her yerinde çalışma olanağı olduğundan iş bulma sorununun olmadığı söylenebilir. O nedenle programdan mezun olacak ebelere talep fazladır.


28

FARABİ

Müslümanların sağlık Alanına Katkı Sağlayan 8 Eserİ

Kitâbü’l-Meliki

01

Farah Namah

02

Kitab’ul Zahira

03

Ali bin Abbas el-Mecusi’nin yazdığı bu kitap, genel tıp üzerine Arapça ve el yazması bir eserdir. 17 x 25 cm’lik küçük bir kopyası 497 sayfadan oluşuyor. Yüzey ölçüsü 10.7 x 19.7 cm’dir. Metni mavi ve altın rengindeki satırlarla yazılmış, her sayfada 29 satır vardır. Sayfanın altında anahtar kelimeler bulunuyor. Başlıklar ve bilinmeyen kelimeler kırmızıyla yazılmış. Sayfaları kahverengi ve cilalıdır. Deri cildinin ise kapağı yok. Her biri 10 risaleden oluşan 2 parçadan meydana geliyor. İçindekiler bölümü, metinden önce geliyor. Hicrî 841 (miladî 1437 veya 1438) yılında yazıldığı kitapta yazsa da, bu tarih kitap yazıldıktan sonra başka birisi tarafından eklenmiştir. 1939’da Harvey Cusing’e, kitabı sonradan bulan Said Kurdistanî tarafından hediye edilmiştir. El-Mutahhar bin Muhammed el-Yezdi tarafından yazılmış olan eser, Acayib’ul Dunya (Dünya Harikaları) olarak da bilinir. Farsça eser, 11. Ve 17. yüzyıllar arasında, daha büyük bir tâlikte kopyalandı. Yüzey ölçüleri 14 x 24 olan 156 sayfadan oluşuyor. Hayvanların, kuşların, bitkilerin, taşların ve insanların resimleriyle de kitap renklendirilmiş. Bunlar ince ve sarı sayfaların üzerine yapıştırılmış. Bu etkileyici metin, bu şekilde yamalanmış. Avrupa ketenli cildi, yaldızlı bir şekilde damgalanmıştır.

Sabit bin Kurra el-Harranî tarafından düzenli ve orta boy nesih ile yazılmıştır. 15 x 25.5 boyutunda 156 sayfadan oluşur. Yüzeyi 8 x 17.5 boyutundadır, her sayfada 16 satır vardır. Bazı düzeltmeler, satır arasına yazılmıştır ve marjinaldir. Anahtar kelimeler sayfanın sonuna yazılmıştır. Kırık beyaz rengindeki sayfalar cilalıdır. Deri ciltli kapağı göz kamaştırıcıdır. Hijyen ile başlayıp cinsel ilişki ile biten 11 bölümden oluşuyor. İbn Sina ve ibn Rüşd sayesinde muhtemelen 16. yüzyılda kopyalanmış.

Yunanca tıbbî metinleri çeviren Huneyn bin İshak tarafından Arapça’ya çev-

Kitab Calinus fi rilmiş olan eser, Galinus (Arapça’da Calinus) tarafından insan anatomisi Amel el-Teşrih üzerine yapılan bir çalışmadır. Düzenli, orta boy nesih ile boyutu 10.5 x

04

El-Kanun fi’tTıb

05

18.5 olan 99 sayfadan oluşmaktadır. Her sayfada 16 satır vardır. Kağıdı kırılgan, açık kahverengi ve biraz cilalıdır. Tarihi hicrî 936, miladî 1532 veya 1533’tür.

İbn Sina’nın ‘‘Tıbbın Kanunu’’ kitabıdır. Orta Çağ tıbbının en yetkili eseridir. Abd’ul Kerim el-Kutbi el-Hanefi tarafından kopyalanmıştır. Orta boylu nesih ile 505 sayfadan oluşur. Her sayfada 39 satır vardır. Anahtar kelimeler ve başlıklar kırmızıyla yazılmıştır. Nitekim eser Fransa’daki Montpellier Üniversitesi gibi birçok farklı tıp okulunda, 1650 senesine kadar kullanılmıştır. Kitapta sözü edilen tıbbi prensipler bugün hâlâ çeşitli tıp fakültelerinde tıp tarihi kapsamında öğretilmektedir.


FARABİ

Teşhir-i Mansuri

06 Kitabu’l-havi

07 Hulasat’ul Tecarib

08

29

Mansur bin Muhammed bin İlyas tarafından Timur için özel olarak yazılmış resimli ve Farsça olan eser, insan anatomisi ile ilgili bir çalışmadır. Aynı zamanda Teşhir-i Bedeni İnsan (İnsan Anatomisi) olarak da bilinir. Orta boylu nesih ile 25 sayfadan oluşur. 6 sayfasında farklı renklerle çizilmiş insan anatomisine dair çizimler bulunur. Bunların arasında hamile bir kadının atardamar sistemini gösteren resim de vardır. Her sayfada 25 satır bulunur. Başlıklar ve anahtar kelimeler kırmızıdır. Kitapta Hint etkisi de göze çarpıyor.

Tam adı Kitâbü’l-Ĥâvî fi’t-tıb’dır. İran Şahı Süleyman’ın emri üzerine kopyalanmıştır. Ebû Bekr Muhammed bin Zekeriyyâ er-Râzî tarafından yazılan kitap, 343 sayfadan oluşmaktadır. Zengin muhtevasıyla Râzî’nin bütün tıbbî tecrübe ve birikimini ihtiva ettiği için müellifin olgunluk döneminin ürünü olduğu kanaatini veren, nazarî incelemeler ve klinik gözlemler hakkında tutulmuş, fakat yeterince gözden geçirilip sistemleştirilememiş notlardan oluşur. Bu sebeple klasik kaynaklarda, eserin Râzî’nin ölümünden sonra talebeleri tarafından derlendiği kaydedilmektedir. Nitekim İbn Ebû Usaybia, ünlü vezir Ebü’l-Fazl İbnü’l-Amîd’in Râzî’nin kız kardeşinden eserin müsveddelerini satın aldığını, müellifin talebelerinden bir komisyon oluşturarak bu notları tasnif ettirdiğini belirtmektedir.

Baha el-Devle tarafından geleneksel formda yazılmış olan eser Farsça ve elyazmasıdır. Tıp üzerine genel bir çalışma yapılmış, son ve özel bir bölümde ise yabancı tıbbi terimler açıklanmıştır. Eser takdire değer şeylee dikkat çekiyor. Aynı zamanda 388 sayfadan oluşuyor.

ÖĞRETMEN Kitap & Kırtasiye

Özgen İŞ Cem Kayahan KAYA Doğancı Mah. Hükümet Cad. Helvacılar Pasajı No. 5/1 MUT-MERSİN

(0 324) 774 35 86 (0 506) 299 80 22 ogretmen_mut@hotmail.com


30

FARABİ

sağlık

bulmaca 2

1

3

4

5

6 7

8

9 10

11 12

13

15

14

16

17

18

19

20 21 22

23

24

25 26

27

28

29 30

SOLDAN SAĞA 1. Grip 3. Gırtlak 7. Beyin İltihaplanması 9. Pankreas İltihabı 10. Kemik 11. Sarılık 12. Şekil Bozukluğu 15. İç Salgı Bezleri 16. Koltuk Altları 19. Kansızlık 20. Süt Şekeri 21. Titreme 22. Sinir 25.Göğüs Kemiği 28. Başın Küçük Olması 29. Rahim 30. Dikiş 31. Kalın Bağırsağın Bir Bölümü

31

YUKARIDAN AŞAĞI 2. Karın Bölgesi 4. Huzursuzluk 5. Burun 6. Göz Çukuru 8. Boğaz İltihaplanması 12. İshal 13. Kalbin Elektriksel Aktivitesi 14. Pankreasın Yeterli İnsülin Üretmemesi 17. Mide 18. Kas 20. Bel Soğukluğu 23. Bronşların İltihaplanması 23. Bunama 26. El 27. Uyluk Kemiği


FARABİ

BİRAZ

GÜLELİM DÜŞÜNELİM

SORU 1. Konularına göre koşma çeşitlerini yazınız. CEVAP: Hızlı koşma, yavaş koşma, orta hızda koşma. 10. Sınıf Edebiyat

SORU 2. İsmet İnönü’nün Batı cephesine bakışı nasıl idi? CEVAP: 200 metreden dürbünle 11. Sınıf T.C. İnkılap Tarihi Paragraf sorularında iki şık arasında kalınca

SORU 3. Ahmet Haşim’ in en ünlü eserlerinin toplandığı eserin adı nedir? CEVAP: Best of Ahmet Haşim.

11.Sınıf Edebiyat SORU 4. Omurilik soğanı nerede bulunur? CEVAP: Valla on altı yıllık aşçıyım böyle soğan ne gördüm ne de kullandım. 9. Sınıf Biyoloji

Dersin boş geçeceğini duyunca biz..

Derse müdür yardımcısı gelince biz..

SORU 5. Türkiye’nin geçitlerini yazınız. CEVAP: Alt geçit, üst geçit, yaya geçidi. 10. Sınıf Coğrafya

ZEKA SORULARI 1. Doktorunuz size 3 hap verir ve bunları yarımşar saat arayla almanızı tavsiye ederse, ilaçların tamamını bitirmeniz ne kadar sürer? 2. Bir oda da 3 lamba başka bir oda da bu lambaları açan 3 düğme vardır. Lambalar başlangıçta sönüktür. Lambaların olduğu odaya sadece bir kez gidebiliriz. Hangi düğmenin hangi lambayı açtığını nasıl buluruz? 3. Öyle iki doğal sayı bulun ki çarpımları tek basamaklı, toplamları ise iki basamaklı olsun.

31


MUTDO baklava & dondurma

ha ı l t n ta e n u ’ t u “M

l i”

Yenilenen yüzü ve yeni işletme anlayışıyla Mut halkının hizmetinde...

Maraş Usulü Kesme Dondurma

Baklava Çeşitleri

Yaş Pasta

Kuru Pasta

Sıcak&Soğuk İçecekler

Tahsin Tuncer 0536 976 58 28 Atatürk Bulvarı No:100 Mersin/Mut (Hadılar Değirmeni Karşısı)

n a s a H Optisyen Hasan TEKİN

www.e-optikcim.com

0324 774 04 08 0534 313 35 21 0546 203 66 90

Hükümet Cad. Bulutbey Oteli Altı MUT - MERSİN


PAMUKKALE

GİYİM

• Okul Kıyafetlerİ • İÇ GİYİM • ABİYE ÇEŞİTLERİ

• HAMİLE GİYİM • GENÇ GİYİM • ÇOCUK GİYİM

HÜKÜMET CADDESİ NO:36 MUT/MERSİN 0324 774 72 37


proje hazırlama eğİtİm danışmanlık organİzasyon tercüme Projinal Proje Eğitim ve Danışmanlık LTD. ŞTİ. Ankara/Türkiye 0312 285 09 85

www.projinal.com

FAX

0312 285 09 85

info@projinal.com.tr


Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.