Verwondering zet aan tot verandering.

De Argentijnse Pedro Díaz Lammertyn (32) verkaste tien jaar geleden naar Brussel om vertaling en taalkunde te studeren. Na enkele jaren als onderzoeker in de taalkunde startte hij als medisch terminoloog in de IT-sector. Pedro woont in Oudergem en is er vrijwilliger bij bibliotheek Hertoginnedal.

Heb je tips om die verwondering als volwassene aan te wakkeren?

Je moet je verwondering actief beoefenen en inschakelen. Laat je smartphone in je zak zitten. Als je door de stad loopt, kijk dan rond en stel jezelf vragen zoals “Waarom heeft dit gebouw geen ramen?” Mensen vergeten soms hoeveel dingen er rondom ons zijn waarover je verwonderd kan zijn. Sta open voor de wereld, andere ervaringen, andere mensen en andere plekken. Dan komt de verwondering vanzelf.

Dag Pedro, kan je iets vertellen over je band met de bibliotheek?

Bibliotheken zijn een van de mooiste dingen die ik hier in België ontdekte. In Argentinië vind je ze enkel in universiteiten of scholen. Wie wil lezen, kan enkel daar of in een (tweedehands) boekhandel terecht. Een bibliotheek is ook een plek van ontmoeting. Zulke plaatsen zijn belangrijk in een wereld waar ook veel andere vormen van entertainment zijn. Ik kom al naar bibliotheek Hertoginnedal sinds ik in Oudergem woon en ik probeer mijn Nederlands zo veel mogelijk te oefenen door Nederlandstalige boeken te lezen.

Je las het boek ‘Ode aan de verwondering’ van Caroline Pauwels. Waarom heb je daarvoor gekozen?

Omdat het al een tijdje op mijn leeslijst stond en omdat ik een persoonlijke link heb met de auteur: ik studeerde aan de VUB, waar Caroline Pauwels rector was. Ik volgde haar werk al een tijdje en had altijd veel sympathie voor haar. Ze toonde dat ook vrouwen hogere posities kunnen innemen in de maatschappij en was heel open-minded, met oprechte interesse in andere opinies. Daarnaast sprak het thema ‘verwondering’ mij ook persoonlijk aan. Ik ben zelf vaak nieuwsgierig en verwonderd. Dat is ook de reden waarom ik naar België kwam. Ik zou veel dingen in mijn leven niet gedaan hebben als ik niet nieuwsgierig was.

Welke lessen heb je uit het boek getrokken?

Verwondering is een kenmerk uit je kindertijd. Volwassenen verliezen hun verwondering vaak, wat bijzonder jammer is. In onze hedendaagse maatschappij heerst soms de opvatting dat verwondering en nieuwsgierigheid tekens van zwakte zijn, maar ik vind dat ze net hele goede dingen in je leven brengen. Voor mij brachten ze veel verandering. Ik kwam op plaatsen waar ik anders nooit zou komen. Dé grote les die ik meeneem uit het boek, luidt: ‘Verwondering zet aan tot verandering.’ Als je de stem van verwondering hoort in je hoofd, dan moet je die volgen.

Het boek wordt aangevuld met gedichten van Bart Moeyaert en tekeningen van Gerda Dendooven. Vind je dat een meerwaarde?

Ja, zeker! Ik vond het interessant dat je nieuwsgierig moet zijn om al deze verschillende kunstvormen in eenzelfde essay te kunnen bevatten. In dit boek gaan deze kunstvormen – tekst, gedichten en illustraties – heel vlot in elkaar over. Je vergeet soms bijna dat je aan het lezen bent. Het doet mij denken aan de manier waarop onze hersenen soms werken: je zit bijvoorbeeld in de trein en je gedachten gaan van het ene naar het andere thema zonder dat die overgang vreemd lijkt. Dat gevoel heb ik ook bij dit boek.

Waarom is lezen belangrijk voor jou?

Het is de goedkoopste manier om te reizen. Niet alleen naar andere landen, maar ook naar andere tijden en andere ideeën. Naar de hoofden van mensen met wie je nooit kan praten. Dat kan ook via films en tv, maar lezen is toch anders: je ervaring is persoonlijker omdat je je eigen verbeelding moet gebruiken. Je hebt een actieve rol. Daarom lees ik meestal fictie. Het is ook een manier om mij te ontspannen, iets wat ik moeilijk kan. En uiteraard lees ik ook graag omdat ik van taal hou. Taal is een vorm van kunst. Mensen kunnen zo verschillend schrijven over gelijkaardige gebeurtenissen en verhalen. Taal gaat over creativiteit en hoe iets te brengen. En lezen is een beetje als kijken naar een schilderij; je vergeet soms waar je bent.

Inclusie en diversiteit zijn hot topics: hoe dragen boeken bij tot een betere verstandhouding in een multiculturele samenleving?

Een auteur is anoniemer dan iemand die je hoort of ziet praten. Daardoor kan je de tekst makkelijker loskoppelen van de persoon. Op die manier zijn boeken positief voor inclusie en diversiteit. Ik probeer ook actief boeken te lezen uit verschillende landen en in verschillende talen. Als ik meer wil weten over een land, zal ik eerder een boek uit of over dat land lezen dan de Wikipediapagina erover. Ook dat kan een vorm van inclusie zijn. Lezen is een heel makkelijke manier om je kennis over de wereld te vergroten, zeker als je niet altijd boeken van dezelfde types auteurs leest.

Over verschillende plaatsen gesproken: voel je je thuis in Brussel?

Ik voel me heel thuis in Brussel. Ik kom uit Córdoba, een klassieke stad met een groot centrum en niets errond. In Brussel heeft elke gemeente een apart centrum met een eigen karakter. Ik wandel graag door de verschillende wijken en dan denk ik: “Wauw, Brussel is zo’n goede stad om verwonderd in te zijn.” Ik vond het ook een goede studentenstad: heel toegankelijk en divers. Vroeger hoorde ik altijd dat Belgen heel gesloten zijn, maar dat strookt totaal niet met mijn ervaring. In het begin sprak ik slecht Frans en geen Nederlands, maar dat was nooit een probleem. Brussel is ook een stad van migranten, wat goed aanvoelt. De neiging om mensen in te delen in ‘van hier’ en ‘niet van hier’ speelt hier niet.

Pedro tipt:

Ode aan de verwondering

• Caroline Pauwels, Gerda

Dendooven, Bart Moeyaert (meer info p. 30-31)