T.C. MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI by motorsitem motorsitem

T.C. MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI

MEGEP (MESLEKİ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJ ESİ)

MOTORLU ARAÇLAR TEKNOLOJ İSİ

PLASTİK VE DIŞ AKSESUAR

ANKARA, 2007

Milli Eğitim Bakanlığı tarafından geliştirilen modüller; · Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığının 02.06.2006 tarih ve 269 sayılı Kararı ile onaylanan, Mesleki ve Teknik Eğitim Okul ve Kurumlarında kademeli olarak yaygınlaştırılan 42 alan ve 192 dala ait çerçeve öğretim programlarında amaçlanan mesleki yeterlikleri kazandırmaya yönelik geliştirilmiş öğretim materyalleridir (Ders Notlarıdır). · Modüller, bireylere mesleki yeterlik kazandırmak ve bireysel öğrenmeye rehberlik etmek amacıyla öğrenme materyali olarak hazırlanmış, denenmek ve geliştirilmek üzere Mesleki ve Teknik Eğitim Okul ve Kurumlarında uygulanmaya başlanmıştır. · Modüller teknolojik gelişmelere paralel olarak, amaçlanan yeterliği kazandırmak koşulu ile eğitim öğretim sırasında geliştirilebilir ve yapılması önerilen değişiklikler Bakanlıkta ilgili birime bildirilir. · Örgün ve yaygın eğitim kurumları, işletmeler ve kendi kendine mesleki yeterlik kazanmak isteyen bireyler modüllere internet üzerinden ulaşabilirler. · Basılmış modüller, eğitim kurumlarında öğrencilere ücretsiz olarak dağıtılır. · Modüller hiçbir şekilde ticari amaçla kullanılamaz ve ücret karşılığında satılamaz.

İÇİNDEKİLER AÇIKLAMALAR............................................................................................................... İİ GİRİŞ ..................................................................................................................................1 ÖĞRENME FAALİYETİ1 .................................................................................................3 1. TAMPONLAR, MARŞPİYE BAKALİTİ VE PANJURLAR ...........................................3 1.1. Tamponlar.................................................................................................................3 1.2. Marşpiye Bakaliti ......................................................................................................5 1.3. Ön Panjur ..................................................................................................................6 UYGULAMA FAALİYETLERİ......................................................................................8 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME .................................................................................16 ÖĞRENME FAALİYETİ 2 ..............................................................................................18 2. SPOİLER, ANTEN, DIŞ DİKİZ AYNALARI VE ARAÇ YAN ÇITALARI ..................18 2.1. Dış Dikiz Aynaları ..................................................................................................18 2.2. Antenler ..................................................................................................................20 2.3. Spoiler (Hava Yönlendirici).....................................................................................20 2.4. Araç Yan Çıtaları ....................................................................................................20 UYGULAMA FAALİYETİ ...........................................................................................22 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME .................................................................................30 ÖĞRENME FAALİYETİ3 ...............................................................................................32 3. ÇAMURLUK DAVLUMBAZLARI ..............................................................................32 UYGULAMA FAALİYETİ ...........................................................................................33 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME .................................................................................35 ÖĞRENME FAALİYETİ 4 ..............................................................................................36 4. FARLAR STOP LAMBALARI VE SİNYALLER .........................................................36 4.1. Otomobillerde Aydınlatma Sistemi..........................................................................36 4.1.1. Farlar................................................................................................................36 4.1.2. Sis Farları.........................................................................................................37 4.2. Otomobillerde Uyarı ve İkaz Sistemi .......................................................................37 4.2.1. Yan Sinyaller....................................................................................................37 4.2.2. Arka Stop Lambaları.........................................................................................38 UYGULAMA FAALİYETİ ...........................................................................................39 ÖĞRENME FAALİYETİ 5 ..............................................................................................44 5. KAPI FİTİLERİ, BAGAJ FİTİLİ VE MOTOR KAPUTU TAKOZLARI .......................44 5.1. Kapı ve Bagaj Fitilleri .............................................................................................44 5.2. Kaput Takozları.......................................................................................................45 UYGULAMA FAALİYETİ ...........................................................................................47 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME .................................................................................49 CEVAP ANAHTARLARI .................................................................................................50 KAYNAKÇA ....................................................................................................................52

AÇIKLAMALAR AÇIKLAMALAR KOD

525MT0093

ALAN

Motor lu Ar açlar Teknolojisi

DAL / MESLEK

Otomotiv Gövde

MODÜLÜN ADI

Plastik ve Dış Aksesuar

MODÜLÜN TANIMI

Otomobillerde kullanılan plastik ve dış aksesuarları, çeşitlerini, yapısal özelliklerini ve montaj metotlarını içeren öğrenme materyalidir.

SÜRE ÖN KOŞUL YETERLİK

MODÜLÜN AMACI

40 / 32 Temel Mekanik 1 ve 2 Modüllerini başarmış olmak Araç üzerinde plastik ve dış aksesuar ile ilgili işlemleri yapmak Genel Amaç Standart süre içerisinde, plastik aksam ve dış aksesuar ile ilgili işlemleri firma katalogundaki kriterlere uygun olarak temiz ve düzgün çalışarak yapma yeterliklerini kazanacaksınız. Amaçlar Ø Tampon, marşpiye bakalitlerini ve panjuru firma kataloglarındaki kriterlere uygun olarak söküp takabileceksiniz. Ø Spoiler, anten, dış dikiz aynası ve araç yan çıtalarını firma kataloglarındaki kriterlere uygun olarak söküp takabileceksiniz. Ø Çamurluk davlumbazını firma kataloglarındaki kriterlere uygun olarak söküp takabileceksiniz. Ø Farlar, stop lambalarını firma kataloglarındaki kriterlere uygun olarak söküp takabileceksiniz. Ø Kapı fitilleri, bagaj fitili ve motor kaputu takozlarını firma kataloglarındaki kriterlere uygun olarak söküp takabileceksiniz.

EĞİTİM ÖĞRETİM ORTAMLARI VE DONANIMLARI

Or tam: Donanımlı otomotiv gövde teknolojisi atölyesi Standart el aletleri, bilgisayar, projeksiyon ve eğitim CD’leri

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME

Modül içerisinde yer alan her faaliyetten sonra, verilen ölçme araçları ile kazandığınız bilgi ve becerileri ölçerek kendi kendinizi değerlendireceksiniz. Öğretmeniniz modül sonunda sizlerin kazandığınız bilgi ve becerileri ölçme araçları ve modül uygulamaları ile ölçerek değerlendirecektir.

GİRİŞ GİRİŞ Sevgili Öğr enci, Malzeme teknolojisindeki gelişmeler ve üretim tekniklerindeki ilerlemeler sayesinde araçlar üzerinde kullanılan plastik aksesuarların sayısı artmış ve yapılarında büyük gelişmeler olmuştur. Geçmişte metalden yapılarak kullanılan dış aksesuarlar, plastikten yapılarak otomobil üretiminde maliyet azaltılmıştır. Ayrıca bu yolla aracın ağırlığı azaltılmış, aerodinamik yapı ideal şartlara yaklaştırılmıştır. Böylece araçların performansları da artırılmıştır. Bu modülün sonunda araç üzerindeki kullanılan dış plastik aksesuarların araç üzerinden nasıl sökülüp takıldıkları ve onarımlarının nasıl gerçekleştirildiklerini öğreneceksiniz.

ÖĞRENME FAALİYETİ1 ÖĞRENME FAALİYETİ1 AMAÇ Bu faaliyetin sonunda araç üzerindeki tamponun, marşpiye bakalitinin ve panjurun onarımını firma kataloglarındaki kriterlere uygun olarak gerçekleştirebileceksiniz.

ARAŞTIRMA ARAŞTIRMA Çevrenizdeki yetkili servisler veya üniversitelerin ilgili bölümlerinden tampon, marşpiye bakaliti ve panjurun onarımlarının nasıl yapıldığını araştırınız.

1. TAMPONLAR, MARŞPİYE BAKALİTİ VE PANJ URLAR 1.1. Tamponlar

Resim1.1: Ön tampon

Otomobillerde tamponlar; Ø

Otomobilin estetik bir görüntüye sahip olmasını sağlar. 3

Yüksek hızlarda, ön tampon, hava akışını düzenler. Otomobil altına giren havayı sınırlar. Aracın altına giren havanın mümkün olduğunca azaltılması gerekir. Araç altına giren hava, yüksek hızlarda otomobilin yola tutunmasını azaltan bir etkendir. Yol tutuşunun azalması aracın savrulmasını artırıcı, yakıt tüketimini artırıcı gibi olumsuz etkilere neden olur.

Çarpışma anında çarpışma etkisinin bir kısmını sönümleyerek araç gövdesinin daha az zarar görmesini sağlar,

Otomobil tamponları genellikle bakalitten yapılmaktadır. Otomobil üreticilerinin tasarımlarına göre değişen şekil ve biçimlerde olabilirler. Yine de genel yapıları birbirlerine çok benzemektedir. Resim 1.2’de bir ön tamponun genel yapısı görülmektedir.

Resim 1.2: Tamponun genel yapısı

Otomobillerde iki farklı tampon bulunmaktadır. Bunlar: Ø

Ön tampon

Arka tampon

Otomobillerde son yıllarda otomobil ile aynı renge boyanmış olan tamponlar kullanılmaktadır. Tamponların boyanması yoluyla otomobillerde; Ø

Estetik artırılmıştır.

Hava direnci düşürülmüştür.

Resim 1.3’te tamponu boyanmış bir otomobil görülmektedir.

Resim 1.3: Tamponu boyanmış bir otomobil

1.2. Mar şpiye Bakaliti Marşpiye bakalitleri; otomobillerin seyri sırasında yoldan gelebilecek taş gibi sert cisimlerinin marşpiyelere çarparak zarar vermesini engeller. Resim 1.4’te marşpiye bakalitlerinin otomobil üzerindeki yeri görülmektedir.

Resim 1.4: Mar şpiye bakalitlerinin ar aç üzer indeki yeri

Marşpiye bakalitlerinin zarar görmesi durumunda değiştirmek, kısa zaman almakta ve maliyeti düşük olmaktadır. Marşpiyelerin zarar görmesi çok uzun zaman alır, işçiliği ve maliyeti marşpiye bakalitini değiştirmeye göre çok yüksektir. Tamponlarda olduğu gibi marşpiye bakalitleri de otomobillerde estetiği artırabilmek amacıyla otomobil gövdesi ile aynı renge boyanmaktadır. Son zamanlarda otomobillerde marşpiye bakaliti kullanılmamaktadır. Bakalitin yerini kaportanın bir parçası olan bir sac almıştır. Resim 1.5’te böyle bir otomobil görülmektedir.

Resim 1.5: Mar şpiyenin sac olar ak otomobilde gör ünümü

1.3. Ön Panjur Ön panjur, motor kaputu içerisinde dolaşan havanın kontrolünü sağlar.

Resim 1.6: Panjur un ar aç üzer indeki yeri

Motorun soğutulabilmesi için radyatör bulunmaktadır. Radyatör petekleri arasından geçen havanın içeriye alınması panjur vasıtasıyla gerçekleştirilir. Ayrıca kaput içerisine giren havanın içerisindeki belirli büyüklükteki yabancı cisimlerin, kaput içerisine ulaşmasını engeller. Motorların kaput içerisindeki yerleştiriliş biçimlerinin ve radyatörün yerinin değişmesi nedeniyle panjurlar tamponlarla birlikte tek bir parça olarak yapılmaya başlanmıştır.

UYGULAMA FAALİYETLERİ UYGULAMA FAALİYETLERİ Uyulama Faaliyetleri 1 İşlem Basamaklar ı

Öner iler

Ø Tamponların bağlantı Ø Tampon bağlantıları aracın marka ve modeline göre durumlarını tespit etmek değişkenlik göstermektedir. Ø Bağlantı noktalarının en doğru şekilde tespit edilebilmesi için araç tamir kataloguna bakılması gerekir. Ø Ön çamurluk iç koruyucusunu sökünüz. Şekil 1.1’de gösterilen A ve B tespit vidaları sökülerek bu işlem gerçekleştirilebilir.

Ø Ön tamponu sökmektakmak Şekil 1.1

Ø Tampon yan tespit cıvatalarını sökünüz.

Şekil1.2

Ø Bazı araçlarda ön tampon üzerinde sis farları ve far fıskiyeleri gibi elektrik enerjisi ile çalışan aygıtlar bulunur. Tampon sökülmeden önce bu aygıtların kablo demeti soketlerinin sökülmesi gereklidir (Şekil 1.3 C).

Şekil 1.3

Ø Ön tampon üst tespit cıvatalarını sökünüz 1.4).

(Şekil

Şekil 1.4

Ø Ön tampon alt tespit cıvatalarını sökünüz (Şekil 1.5).

Şekil 1.5

Ø Ön tampon orta tespit cıvatalarını sökünüz 1.6).

(Şekil

Şekil 1.6

Ø Arka tamponu takmak

Ø Ön tamponu yerinden çıkartınız. Ø Ön tampon takma işlemi için sökme işleminin tersini uygulayınız. Ø Yukarıda gösterilen ön tampon sökme ve takma işlemlerinde genelleme yapılmıştır. Aracın marka ve modeline göre yapılacak olan işlemler değişebilir. İşe başlamadan önce araç tamir kataloguna bakmalısınız. Ø Sökme ve takma işlemleri sırasında aracın ve ön tamponun boyasının zarar görmemesine özen gösteriniz. Ø Ayrıca tam üzerinde bulunan elektrikle çalışan aygıtların da zarar görmemesine dikkat etmelisiniz. Ø Arka çamurluk iç koruyucusunu sökünüz. Bu işlem sökmek Şekil 1.7’de gösterilen A ve B cıvataları sökülerek gerçekleştirilebilir. 10

Ø Arka tampon yan tespit cıvatalarını sökünüz (Şekil 1.7 B).

Şekil 1.7

Ø Arka tampon üst tespit cıvatalarını sökünüz (Şekil 1.8).

Şekil 1.8

Ø Arka tampon alt tespit cıvatalarını sökünüz.

Şekil 1.9

Ø Bazı araçlarda arka tampon üzerinde plaka aydınlatma lambası bulunur. Aydınlatma lambasının sökülmesi gerekebilir (Şekil 1.10).

Şekil 1.10

Ø Arka tamponu yerinden çıkartınız. Ø Arka tampon takma işlemi için sökme işleminin tersini uygulayınız. Ø Yukarıda gösterilen arka tampon sökme ve takma işlemlerinde genelleme yapılmıştır. Aracın marka ve modeline göre yapılacak olan işlemler değişebilir. İşe başlamadan önce araç tamir kataloguna bakmalısınız. Ø Ø Sökme ve takma işlemleri sırasında aracın ve arka tamponun boyasının zarar görmemesine özen gösteriniz. Ø Ayrıca tampon üzerinde bulunan elektrikle çalışan aygıtların da zarar görmemesine dikkat etmelisiniz Ø Marşpiye çıtalarının bağlantıları aracın marka ve modeline göre değişkenlik göstermektedir. Ø Marşpiye bakalitinin bağlantı Ø Bağlantı noktalarının en doğru şekilde tespit durumlarını tespit etmek edilebilmesi için araç tamir kataloguna bakılması gerekir. Ø Marşpiye bakalitini sökmek takmak

Ø Marşpiye bakalitini marşpiye çıtasına bağlayan cıvataları sökünüz. Cıvatalar marşpiye bakalitinin her iki ucunda ve çamurluğun iç tarafındadır. Şekil 1.11’de A ile gösterilmiştir.

Şekil 1.11

Ø Marşpiye bakalitini, gövdeye tespit eden klipslerden çekerek çıkarınız. Şekil 1.12’de gösterildiği gibi önce 1 yönünde daha sonra da 2 yönünde çekebilirsiniz.

Şekil 1.12

Ø Marşpiye bakalitini takma işlemi için sökme işleminin tersini uygulayınız. Ø Sökme işlemi sırasında kırılan veya zarar gören klipsler mutlaka değiştirilmelidir. Ø Yukarıda gösterilen marşpiye bakaliti sökme ve takma işlemlerinde genelleme yapılmıştır. Aracın marka ve modeline göre yapılacak olan işlemler değişebilir. İşe başlamadan önce araç tamir kataloguna bakmalısınız. Ø Sökme ve takma işlemleri sırasında aracın boyasının zarar görmemesine özen gösteriniz. Ø Ön panjur bağlantıları aracın marka ve modeline göre değişkenlik göstermektedir. Ø Ön panjur bağlantı Ø Bağlantı noktalarının en doğru şekilde tespit durumlarını tespit etmek. edilebilmesi için araç tamir kataloguna bakılması gerekir. Ø Ön panjuru gövdeye tespit eden cıvataları sökünüz Ø Ön panjuru sökmektakmak (Şekil 1.13 A).

Şekil 1.13

Ø Bazı araçlarda ön panjurun sökülebilmesi için farlar ve sinyallerin sökülmesi gereklidir. Ø Bazı araçlarda panjur tampona veya ön çamurluğa klipsler yardımıyla bağlanmıştır. Tespit söküldükten sonra panjur öne doğru çekilmeli ve Şekil 1.14’te gösterilen klipsler açılmalıdır.

Şekil 1.14

Ø Ön panjuru takma işlemi için sökme işleminin tersini uygulayınız. Ø Bazı araçlarda ön panjurun konumu merkezleyici (Şekil 1.15 B) tarafından sağlan maktadır. Takma sırasında ön panjur merkezleyi ciye takıldıktan sonra tespit edilmelidir.

Şekil 1.15

Ø Yukarıda gösterilen marşpiye bakaliti sökme ve takma işlemlerinde genelleme yapılmıştır. Aracın marka ve modeline göre yapılacak olan işlemler değişebilir. İşe başlamadan önce araç tamir kataloguna bakmalısınız. Ø Sökme ve takma işlemleri sırasında aracın boyasının zarar görmemesine özen gösteriniz.

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME

Bu faaliyet kapsamında yer alan bilgilerle ilgili 7 tane çoktan seçmeli soru verilmiştir. Öğrenme düzeyinizi aşağıdaki soruları cevaplayarak belirleyiniz. 1.

Aşağıdakilerden hangisi çarpışma anında çarpışma etkisinin bir kısmını sönümleyerek araç gövdesinin daha az zarar görmesini sağlayan gövde elemanıdır? A) Tamponlar B) Fitiller C) Marşpiye bakalitleri D) Kaput

Aşağıdakilerden hangisi tamponların otomobil ile aynı renge boyanmasının nedenlerinden birisidir? A) Yakıt tasarrufunu artırmak B) Aracın hızını artırmak C) Hava direncini düşürmek D) Aracın mukavemetini güçlendirmek

Aşağıdakilerden hangisi otomobillerin seyri sırasında yoldan gelebilecek taş gibi sert cisimlerinin marşpiyelere çarparak, zarar vermesini engelleyen gövde elemanıdır? A) Araç yan çıtaları B) Marşpiye bakalitleri C) Tamponlar D) Çamurluk davlumbazları

Aşağıdakilerden hangisi motor kaputu içerisinde dolaşan havanın kontrolünü sağlar? A) Tamponlar B) Radyatör C) Fan D) Ön panjur

Tampon sökülüp takılırken aşağıdakilerden hangisine dikkat edilmelidir? A) Aracın boyasına zarar verilmemelidir. B) Tampon üzerindeki elektrikli ekipmanların soketlerine dikkat edilmelidir. C) Doğru araçgereçle çalışılmalıdır. D) Hepsi

Marşpiye bakalitleri sökülüp takılırken aşağıdakilerden hangisine dikkat edilmelidir? A) Aracın boyasına zarar verilmemelidir. B) Takılırken kırılmış veya zarar görmüş klipsler değiştirilmelidir. C) Kırık, çatlak veya zarar görmüş marşpiye bakalitleri kullanılmamalıdır. D) Hepsi

Araçlarda dış plastik aksamın bağlantı noktaları ve özelliklerinin en doğru şekilde tespit edilebilmesi için aşağıdakilerden hangisi yapılmalıdır? A) Araç üzerinden bağlantı yerleri tespit edilmelidir. B) Araç tamir katalogundan ilgili bölümlere bakılmalıdır. C) Alanında uzmanlaşmış birisine danışılmalıdır. D) Hiçbirisi

DEĞERLENDİRME Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız. Cevap anahtarları modülün sonunda verilmiştir. Doğru cevap sayınızı belirleyerek kendinizi değerlendiriniz. Yanlış cevapladığınız konularla ilgili öğrenme faaliyetlerini tekrarlayınız. Cevaplarınızın hepsi doğru ise bir sonraki öğrenme faaliyetine geçebilirsiniz.

ÖĞRENME FAALİYETİ 2 ÖĞRENME FAALİYETİ 2 AMAÇ Bu faaliyetin sonunda araç üzerindeki spoiler, anten, dış dikiz aynalarını ve araç yan çıtalarını firma kataloglarındaki kriterlere uygun olarak söküp takabileceksiniz.

ARAŞTIRMA Çevrenizdeki yetkili servisler veya üniversitelerin ilgili bölümlerinden spoiler, anten, dış dikiz aynaları ve araç yan çıtalarının onarımlarının nasıl yapıldığını araştırınız.

ARAŞTIRMA

2. SPOİLER, ANTEN, DIŞ DİKİZ AYNALARI VE ARAÇ YAN ÇITALARI 2.1. Dış Dikiz Aynalar ı Sürücünün otomobilin sağ veya solu görebilmesi için ön kapıların dış kısmında bulunan gövde elemanlarıdır.

Resim 2.1: Dikiz aynaları

Otomobiller de iki çeşit dikiz aynası kullanılmaktadır. Bunlar: Ø

Manuel dikiz aynası

Elektrikli dikiz aynası

Manuel dikiz aynalarında iç tarafta bir kumanda kolu bulunmaktadır. Bu kumanda kolu ile ayna ayarları sürücüye göre yapılabilmektedir. Resim 2.1’ de manuel kumandalı dış dikiz aynasının genel yapısı görülmektedir.

Resim 2.2: Manuel kumandalı dış dikiz aynası

Elektrik kumandalı aynaların ayarlarının yapılabilmesi için genellikle kapıların iç kısmında kumanda düğmeleri bulunmaktadır (Resim 2.3).

Resim 2.3: Elektr ikli dış dikiz aynaları

Son yıllarda dış dikiz aynaları pasif güvenlik önlemleri ile desteklenmiştir. Dış dikiz aynalarına eklenen güvenlik önlemleri sayesinde sürücünün yola hakimiyeti artırılmıştır. Örneğin dış dikiz aynalarında, özellikle soğuk ve yağmurlu havalarda, buharlaşmayı engelleyen elektrik donanımları eklenmiştir. Gece seyahatlerinde arkadan gelen araçların farları aynalardan sürücüye kadar ulaşmakta ve sürücüyü rahatsız edebilmektedir. Işığın fazla gelmesi durumunda karararak sürücünün rahatsız olmasını engelleyen aynalar kullanılmaya başlanmıştır.

2.2. Antenler Otomobil radyosunun dış ortamdaki radyo sinyallerini alabilmesi için bir anten kullanılmalıdır. Otomobillerde genellikle tavan üzerinde bir anten bulunmaktadır. Otomobillerin marka ve modeline göre yapısal özellikleri ve otomobil üzerindeki yerleri değişebilir.

Resim 2.4: Antenin yeri

2.3. Spoiler (Hava Yönlendir ici) Otomobil üzerinden akan havanın yönlendirilmesi sağlar. Genellikle bagaj kapağı üzerinde bulunur. Bu tür spoilerler aracın üzerinde yola doğru bir kuvvet uygulayarak otomobilin yola tutunmasına bir etki yapmaktadır.

Resim 2.5: Spoiler in araç üzer indeki yer i

2.4. Ar aç Yan Çıtalar ı Otomobillerin her iki tarafında da bulunan çıtalar, yan taraftan gelen küçük etkili darbelerin boyaya ve gövdeye zarar vermesini engellemektedir (Resim 2.5). 20

Örneğin; park eden bir aracın kapıları açıldığında yanındaki otomobile çarpabilir. Bu durumda kapılar yan taraftaki aracın yan çıtalarına çarpar. Böylece otomobilin boyası ve gövdesi darbeden korunmuş olur.

Resim 2.5: Yan çıtalar ın otomobil üzer indeki yer i

Otomobillerde kullanılan yan çıtalar bakalitten yapılmaktadır. Otomobil üzerine montaj şekline göre iki farklı çeşidi bulunmaktadır. Ø

Yapıştırmalı tip

Klipsli tip

Yapıştırmalı tipte yan çıtaların çift taraflı yapışkan bantlar yardımıyla otomobil üzerine montajı yapılmaktadır. Bu tür yan çıtalar sadece bir kez kullanılabilir. Herhangi bir nedenle otomobil üzerinden sökülmesi durumunda yenisi takılmalıdır. Klipsli tip yan çıtalar klipsler ve tespit cıvataları ile otomobil üzerine montaj edilirler. Bu tür yan çıtalar tekrar kullanılabilir. Tekrar kullanılma durumunda sökülürken kırılan veya zarar gören klipslerin değiştirilmesi gereklidir.

UYGULAMA FAALİYETİ UYGULAMA FAALİYETİ İşlem Basamaklar ı

Öner iler

Ø Spoiler bağlantıları aracın marka ve modeline göre değişkenlik göstermektedir. Ø Spoiler bağlantı durumlarını Ø Bağlantı noktalarının en doğru şekilde tespit tespit etmek edilebilmesi için araç tamir kataloguna bakılması gerekir. Ø Bagaj kapağı iç kısmında bulunan spoiler tespitleme cıvatalarını sökünüz (Şekil 2.1 A).

Şekil 2.1

Ø Spoiler sökmektakmak

Ø Bazı araçların spoilerleri üzerinde üçüncü stop lambası ve arka cam yıkama fıskiyesi bulunabilir. Ø Üçüncü stop lambasının soketini, fıskiyenin soketini (Şekil 2.2 B) ve su besleme hortumunu (Şekil 2.2 C) söktükten sonra spoileri alınız.

Şekil 2.2

Ø Spoileri takma işlemi için sökme işleminin tersini uygulayınız. Ø Yukarıda gösterilen spoileri sökme ve takma işlemlerinde genelleme yapılmıştır. Aracın marka ve 22

modeline göre yapılacak olan işlemler değişebilir. İşe başlamadan önce araç tamir kataloguna bakmalısınız. Ø Sökme ve takma işlemleri sırasında aracın boyasının zarar görmemesine özen gösteriniz. Ø Anten araçlarda değişik yerlerde bulunmaktadır. Çoğunlukla araç tavanı üzerine tespit edilmiştir. Ø Antenin bağlantı Ø Antenin bağlantı noktalarının en doğru şekilde tespit durumlarını tespit etmek edilebilmesi için araç tamir kataloguna bakılması gerekir. Ø Araç tavan iç giydirmesini sökünüz. Ø Anten ayağını araç tavanına tespit eden cıvataları sökünüz. Ø Elektrik bağlantılarını sökerek anten ayağını alınız. Ø Anten ayağını takma işlemi için sökme işleminin tersini uygulayınız. Ø Anten sökmektakmak Ø Anten ayağı ile tavan arasında bulunan sızdırmazlık contasını yerine oturtmalısınız. Sökme sırasında zarar görmüş veya yıpranmış ise mutlaka değiştirilmelidir. Ø Sökme ve takma işlemleri sırasında aracın boyasının zarar görmemesine özen gösteriniz. Ø Dikiz aynalarının bağlantıları aracın marka ve modeline göre değişkenlik göstermektedir. Ø Dikiz aynalarının bağlantı Ø Bağlantı noktalarının en doğru şekilde tespit durumlarını tespit etmek edilebilmesi için araç tamir kataloguna bakılması gerekir. Ø Elektrikli dikiz aynası iç muhafazasını bir tornavida yardımıyla sökünüz (Şekil 2.3).

Ø Dikiz aynalarını sökmek takmak

Şekil 2.3

Ø Manuel dikiz aynalarında genellikle iç muhafaza bir cıvata ile tespit edilmiştir. Tespit cıvatası sökülerek iç muhafaza sökülür (Şekil 2.4).

Şekil 2.4

Ø Sızdırmazlık köpüğünü çıkartınız. Ø Elektrikli dikiz aynası ise besleme soketini sökünüz. Ø Dikiz aynasını tespit eden cıvataları sökünüz (Şekil 2.5 A).

Şekil 2.5

Ø Dikiz aynasını Şekil 2.6’da gösterildiği gibi 1 yönünde kaldırınız ve 2 yönünde çekerek çıkarınız.

Şekil 2.6

Ø Dikiz aynalarını takma işlemi için sökme işleminin tersini uygulayınız. Ø Yukarıda gösterilen dikiz aynalarını sökme ve takma işlemlerinde genelleme yapılmıştır. Aracın marka ve modeline göre yapılacak olan işlemler değişebilir. İşe başlamadan önce araç tamir kataloguna bakmalısınız. Ø Sökme ve takma işlemleri sırasında aracın boyasının ve aynaların zarar görmemesine özen gösteriniz Ø Yapıştırma Tipin Sökülmesi ve Tekrar Yapıştırılması Ø Çift taraflı yapışkan bandın rahat bir şekilde sökülebilmesi için çıtanın yapışık olduğu yerden kapı sacını ısıtınız (Şekil 2.7). Isıtma işlemi boyaya zarar vermeyecek bir şekilde gerçekleştirilmelidir.

Ø Araç üzerinden yan çıtaları sökmek ve takmak

Şekil 2.7

Ø Plastik bir spatula ile kademeli olarak çıtayı kapıdan ayırınız (Şekil 2.8). 25

Şekil 2.8

Ø Çıtayı ayırdıktan sonra mutlaka kapı üzerinde kalan yapışkan parçaları temizleyiniz (Şekil 2.9). Temizleme işlemi için kullanılan temizlik sıvısı araç boyasına ve plastik aksesuarlara zarar vermemelidir.

Şekil 2.9

Ø Kullanılmış kapı çıtaları tekrar kullanılmamalıdır. Ø Kapı çıtaları takılmadan önce yeniden bir temizleme sıvısı ile takılacakları yerleri temizleyiniz ve yağdan arındırınız. Ø Yeni çıta üzerindeki çift yapışkan bant (Şekil 2.10) üzerindeki koruyucu filmin durumunu kontrol ediniz.

Şekil 2.10

Ø Koruyucu film zarar görmüş ise çıtayı yenisi ile değiştiriniz. Ø Kapı çıtası takma işlemi ortam ısısı 18 0C üzerinde iken yapılmalıdır. Düşük sıcaklıklarda yapıştırıcının etkisi azalmaktadır. Ø Çıtayı kapıya yaklaştırınız. Yapışkanlı bantların üzerindeki koruyucu filmleri (Şekil 2.11 A) kaldırarak sac üzerine derhal yapıştırınız.

Şekil 2.11

Ø Yapıştırma işleminden sonra çıta boyunca hafif bir şekilde elle pres yapınız (Şekil 2.12).

Şekil 2.12

Ø Klipsli Tipin Sökülmesi ve Takılması Ø Bu tip çıtalar dış taraftan klipslenmiş olup, iç taraftan bir cıvata ile tespit edilmiştir. Ø Çıtayı kapıya tespit eden cıvatayı (Şekil 2.13 A) sökünüz.

Şekil 2.13

Ø Çıtanın ucunu Şekil 2.14’te gösterildiği gibi 1 yönünde ayırınız. Ø Çıtayı klipslerden ayırabilmek için 2 yönünde kaydırarak çıkartınız.

Şekil 2.14

Ø Yan çıtaları takma işlemi için sökme işleminin tersini uygulayınız. Ø Sökme işlemi sırasında kırılan veya zarar görmüş klipsleri yenileyiniz. Ø Sökme ve takma işlemleri sırasında aracın boyasının ve aynaların zarar görmemesine özen gösteriniz. Ø Yukarıda gösterilen yan çıta sökme ve takma işlemlerinde genelleme yapılmıştır. Aracın marka ve modeline göre yapılacak olan işlemler değişebilir. İşe başlamadan önce araç tamir kataloguna bakmalısınız.

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME Bu faaliyet kapsamında yer alan bilgilerle ilgili 10 tane çoktan seçmeli soru verilmiştir. Öğrenme düzeyiniz aşağıdaki soruları cevaplayarak belirleyiniz. 1.

Sürücünün otomobilin sağ veya solu görebilmesi için ön kapıların dış kısmında bulunan gövde elemanı aşağıdakilerden hangisidir? A) Araç yan çıtaları B) Dış dikiz aynaları C) Marşpiye bakaliti D) Spoiler

Dış dikiz aynalarına eklenen pasif güvenlik önlemleri aşağıdakilerden hangisini sağlamak için yapılmıştır? A) Araç performansını artırmak B) Yakıt tasarrufunu düşürmek C) Hava direncini azaltmak D) Sürücünün yol hakimiyetini artırmak

Otomobil radyosunun dış ortamdaki radyo sinyallerini alabilmesi için kullanılan gövde elemanı aşağıdakilerden hangisidir? A) Anten B) Spoiler C) Dış dikiz aynaları D) Hiçbirisi

Otomobil üzerinden akan havanın yönlendirilmesini sağlayan gövde elemanı aşağıdakilerden hangisidir? A) Tamponlar B) Araç yan çıtaları C) Spoiler D) Hepsi

Otomobilin yan taraftan gelen küçük etkili darbelerin boyaya ve gövdeye zarar vermesini engelleyen gövde elemanı aşağıdakilerden hangisidir? A) Dış dikiz aynaları B) Spoiler C) Sinyaller D) Araç yan çıtaları

Anten takılırken dikkat edilmesi gereken en önemli unsur aşağıdakilerden hangisidir? A) Anten ayağı ile tavan arasında bulunan sızdırmazlık contası yerine oturtulmalıdır. B) Radyo sinyallerini en iyi şekilde alacak konumda takılmalıdır. C) Antenin rengine dikkat edilmelidir. D) Hiçbirisi

Yapıştırma tip araç yan çıtaları sökülürken veya takılırken aşağıdakilerden hangisine dikkat edilmelidir? A) Çift taraflı yapışkan bandın rahat bir şekilde sökülebilmesi için çıtanın yapışık olduğu yerden kapı sacı ısıtılmalıdır. B) Otomobilin boyasına zarar vermemek için plastik bir spatula ile kademeli olarak çıta kapıdan ayrılmalıdır. C) Kapı çıtaları takılmadan önce bir temizleme sıvısı ile takılacakları yerler temizlenmelidir. D) Hepsi

ÖĞRENME FAALİYETİ3 AMAÇ

ÖĞRENME FAALİYETİ3

Bu faaliyetin sonunda araç üzerindeki çamurluk davlumbazını firma kataloglarındaki kriterlere uygun olarak söküp takabileceksiniz.

ARAŞTIRMA ARAŞTIRMA Çevrenizdeki yetkili servisler veya üniversitelerin ilgili bölümlerinden çamurluk davlumbazlarının onarımlarının nasıl yapıldığını araştırınız.

3. ÇAMURLUK DAVLUMBAZLARI Otomobilin seyri sırasında tekerlekten gelen taş, su veya çamur gibi etkilerden ön düzeni oluşturan parçaları korumak amacıyla çamurluk davlumbazları kullanılır. Ayrıca yoldan tekerlek vasıtasıyla gelen yabancı maddelerin motor ve motor kaputu içerisindeki diğer parçalara da ulaşmasını engeller. Çamurluk davlumbazları esnek bir yapıya sahiptir. Sökme ve takma işlemlerinde esnekliğe ihtiyaç duyulmuştur. Bakalitten yapılan çamurluk davlumbazları tek parça yapılabildiği gibi iki parçalı da olabilmektedir. Resim 3.1’de çeşitli çamurluk davlumbazları görülmektedir.

Resim 3.1: Çeşitli çamur luk davlumbazlar ı

UYGULAMA FAALİYETİ UYGULAMA FAALİYETİ İşlem Basamaklar ı

Öner iler Ø Çamurluk davlumbazı bağlantıları aracın marka ve modeline göre değişkenlik göstermektedir. Ø Bağlantı noktalarının en doğru şekilde tespit edilebilmesi için araç tamir kataloguna bakılması gerekir. Şekil 3.1’de iki parçalı bir çamurluk davlumbaz bağlantısı gösterilmiştir.

Ø Çamurluk davlumbazı durumlarını tespit etmek

bağlantı

Şekil 3.1

Ø Aracı askıya alarak tekerlekleri sökünüz. Ø Çamurluk davlumbazını tespit eden bağlantı elemanlarını sökünüz. Ø Çamurluk davlumbazı tespit elemanları farklılık göstermektedir. Bağlantı elemanı sökülmeden önce araç tamir katalogundan bağlantı elemanın nasıl sökülebileceğine Ø Çamurluk davlumbazını sökmek bakılmalıdır. Aksi takdirde çamurluk takmak davlumbazı veya bağlantı elemanına zarar verilebilir. Ø Şekil 3.2 ve 3.3’te bir araca ait çamurluk davlumbazı bağlantı noktaları gösterilmek tedir. A ve B tespit elemanlarının farkı olduğu görülmektir. Doğru takım kullanarak davlumbaz tespit elemanlarını sökünüz.

Şekil 3.2

Şekil 3.3

Ø Çamurluk davlumbaz tespit elemanları söküldükten sonra çamurluk kenarlarından eğerek dışarıya çıkarınız. Ø Eğme sırasında davlumbazın serbest olduğu nu kontrol ediniz. Ø Çamurluk davlumbazı takma işlemi için, sökme işleminin tersini uygulayınız. Ø Sökme sırasında zarar gören bağlantı elemanlarını mutlaka değiştiriniz. Ø Yukarıda gösterilen çamurluk davlumbazı sökme ve takma işlemlerinde genelleme yapılmıştır. Aracın marka ve modeline göre yapılacak olan işlemler değişebilir. İşe başlamadan önce araç tamir kataloguna bakmalısınız.

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME Bu faaliyet kapsamında yer alan bilgilerle ilgili 10 tane çoktan seçmeli soru verilmiştir. Öğrenme düzeyinizi aşağıdaki soruları cevaplayarak belirleyiniz. 1.

Otomobilin seyri sırasında tekerlekten gelen taş, su veya çamur gibi etkilerden ön düzeni oluşturan parçaları korumak amacıyla kullanılan gövde elemanı aşağıdakilerden hangisidir? A) Tampon B) Çamurluk davlumbazı C) Marşpiye bakaliti D) Araç yan çıtaları

Çamurluk davlumbazı sökülürken aşağıdakilerden hangisine dikkat edilmelidir? A) Bağlantı noktaları en doğru şekilde tespit edilmelidir. B) Doğru takım kullanarak davlumbaz tespit elemanları sökülmeli ve takılmadır. C) Çamurluk davlumbazını eğme sırasında davlumbazı serbest olmalıdır. D) Hepsi

Çamurluk davlumbazı araç üzerinde nerededir? A) Çamurluğun dışında B) Tamponların altında C) Çamurluğun iç kısmını kaplar. D) Hiçbirisi

4. Çamurluk davlumbazları neden esnek bir yapıya sahiptir? A) Sökme ve takma işlemlerinin kolay yapılabilmesi için B) Sıcağa karşı dayanıklı olması için C) Soğuğa karşı dayanıklı olması için D) Hepsi

ÖĞRENME FAALİYETİ 4 ÖĞRENME FAALİYETİ 4 AMAÇ Bu faaliyetin sonunda araç üzerindeki farları, stop lambalarını ve sinyal lambalarını firma kataloglarındaki kriterlere uygun olarak söküp takabileceksiniz.

ARAŞTIRMA ARAŞTIRMA Çevrenizdeki yetkili servisler veya üniversitelerin ilgili bölümlerinden farlar, stop lambaları ve sinyallerin onarımlarının nasıl yapıldığını araştırınız.

4. FARLAR STOP LAMBALARI VE SİNYALLER 4.1. Otomobiller de Aydınlatma Sistemi 4.1.1. Far lar Farlar gece yolculuklarında aracın önünde yolun belirli bir kısmının aydınlatılmasında kullanılan dış aydınlatma üniteleridir. Otomobillerde genellikle iki çeşit far kullanılmaktadır. Bunlar: Ø

Atom farlar

Ampulü değiştirilebilen farlar

Atom farlarda ayrı bir ampul kullanılmaz. Bunun yerine atom farın kendisi bir ampuldür. Bu tür farlarda herhangi bir tamir işlemi yapılamaz. Farın zarar görmesi durumunda tamamen değiştirilmesi zorunludur. Bu nedenle onarım maliyeti yüksektir. Diğer far tipinde ise ampul değiştirilebilir. Ampul kolayca değiştirilebileceğinden flaman yandığında bütün far grubu değiştirmek gerekmez. Detaylı bilgiye ulaşabilmek için Aydınlatma ve Uyarı Sistemleri modülüne bakınız.

Resim 4.1: Çeşitli far ve sinyaller

4.1.2. Sis Farları Sis lambalarını, otomobile bakıldığında ön tampon üzerinde görmek mümkündür. Yere çok yakın bir noktaya konumlandırılmışlardır. Sisli havalarda sarı ışığın aydınlatma özelliği daha fazla olduğundan cam renkleri sarıdır. Detaylı bilgiye ulaşabilmek için Aydınlatma ve Uyarı Sistemleri modülüne bakınız.

Resim 4.2: Sis far lar ının otomobil üzer indeki yer i

4.2. Otomobiller de Uyar ı ve İkaz Sistemi 4.2.1. Yan Sinyaller Sinyal lambaları, otomobilin sağa veya sola dönüşte etraftaki diğer araçları uyarmak amacıyla kullanılırlar. Öndeki sinyal lambaları beyaz veya sarı, arkadakiler ise kırmızı cam muhafazalı olarak yapılırlar. Resim 4.1’de değişik modeldeki araçların far ve sinyal gurubu görülmektedir. Detaylı bilgiye ulaşabilmek için Aydınlatma ve Uyarı Sistemleri modülüne bakınız. 37

4.2.2. Arka Stop Lambaları Arka stop lambaları, frene basılması sırasında ve gece seyahatlerinde arkadan gelen araç sürücülerini uyarmak amacıyla kullanılırlar. Detaylı bilgiye ulaşabilmek için Aydınlatma ve Uyarı Sistemleri modülüne bakınız.

Resim 4.3: Ar ka uyar ı lamba gr ubu

UYGULAMA FAALİYETİ UYGULAMA FAALİYETİ Faaliyetler i İşlem Basamakları

Öneriler

Ø Far, sinyal, uyarı ve ikaz lambalarının bağlantıları aracın marka ve modeline göre Ø Farların, sinyallerin, uyarı ve ikaz değişkenlik göstermektedir. lambalarının bağlantı durumlarını Ø Bağlantı noktalarının en doğru şekilde tespit tespit etmek edilebilmesi için araç tamir kataloguna bakılması gerekir. Ø Akünün şasi (negatif kutup başı) bağlantısını sökünüz. Ø Yan sinyal tespit cıvatalarını gevşetiniz (Şekil 4.1 A).

Ø Yan sinyalleri sökmek – takmak

Şekil 4.1

Ø Yan sinyal gövdesini kızaklarından kaydırarak yuvasından çıkartınız (Şekil 4.2 B).

Şekil 4.2

Ø Yan sinyal gövdesine bağlı soket bağlantılarını sökünüz. Ø Yan sinyalleri takma işlemi için sökme işleminin tersini uygulayınız. Ø Yukarıda gösterilen yan sinyal sökme ve takma işlemlerinde genelleme yapılmıştır. Aracın marka ve modeline göre yapılacak olan işlemler değişebilir. İşe başlamadan önce araç tamir kataloguna bakmalısınız. Ø Akünün şasi (negatif kutup başı) bağlantısını sökünüz. Ø Yan sinyalleri sökünüz. Ø Far soket bağlantılarını sökerek çıkartınız. Ø Far gövdesini aracın gövdesine tespit eden bağlantıyı uygun anahtar kullanarak sökünüz (Şekil 4.3 AB).

Ø Farları sökmek – takmak

Şekil 4.3

Ø Far gövdesini yuvasından çekerek çıkartınız.

Şekil 4.5

Ø Farları takma işlemi için sökme işleminin tersini uygulayınız. Ø Farlar takıldıktan sonra mutlaka far ayarı yapılmalıdır. Ø Yukarıda gösterilen farları sökme ve takma işlemlerinde genelleme yapılmıştır. Aracın marka ve modeline göre yapılacak olan işlemler değişebilir. İşe başlamadan önce araç tamir kataloguna bakmalısınız. Ø Akünün şasi (negatif kutup başı) bağlantısını sökünüz. Ø Stop lambalarına ulaşabilmek için kapak ve ses geçirmez giydirme gibi elemanları zarar vermeden çıkartınız (Şekil 4.6).

Ø Arka stop lamba gövdelerini sökmek takmak

Şekil 4.6

Ø Arka stop lamba gövdesini aracın gövdesine tespit eden bağlantı elemanlarını uygun anahtar kullanarak sökünüz (Şekil 4.7 A). 41

Şekil 4.7

Ø Arka stop lamba gövdesini çekerek yuvasından çıkartınız. Ø Soketini çıkartınız, arka stop lambası ünitesini dışarıya alınız (Şekil 4.8).

Şekil 4.8

Ø Arka stop lambalarını takma işlemi için sökme işleminin tersini uygulayınız. Ø Yukarıda gösterilen arka stop lambalarını sökme ve takma işlemlerinde genelleme yapılmıştır. Aracın marka ve modeline göre yapılacak olan işlemler değişebilir. İşe başlamadan önce araç tamir kataloguna bakmalısınız.

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ÖLÇME DEĞERLENDİRME Bu faaliyet kapsamında yer alan bilgilerle ilgili 10 tane çoktan seçmeli soru verilmiştir. Öğrenme düzeyinizi aşağıdaki soruları cevaplayarak belirleyiniz. 1.

Gece yolculuklarında aracın önünde yolun belirli bir kısmının aydınlatılmasında kullanılan dış aydınlatma ünitesi aşağıdakilerden hangisidir? A) Farlar B) Sinyaller C) Sis farları D) Arka stop lambaları

Sisli havalarda aydınlatma için kullanılan dış aydınlatma ünitesi aşağıdakilerden hangisidir? A) Farlar B) Sinyaller C) Sis farları D) Arka stop lambaları

Otomobilin sağa veya sola dönüşte etraftaki diğer araç sürücülerini uyarmak amacıyla kullanılan uyarı lambaları aşağıdakilerden hangisidir? A) Farlar B) Sinyaller C) Sis farları D) Arka stop lambaları

Frene basılması sırasında ve gece seyahatlerinde arkadan gelen araç sürücülerini uyarmak amacıyla kullanılan uyarı lambaları aşağıdakilerden hangisidir? A) Farlar B) Sinyaller C) Sis farları D) Arka stop lambaları

Far, sinyal veya arka stop lambaları gibi elektrikle çalışan ünitelerde bir onarım işi gerçekleştirilmeden önce ilk önce aşağıdakilerden hangisi yapılmalıdır. A) Kontak anahtarı açılmalıdır. B) Akünün negatif () kutup başı çıkartılmalıdır. C) Kontak anahtarı kapatılmalıdır. D) Hiçbirisi

ÖĞRENME FAALİYETİ 5 ÖĞRENME FAALİYETİ 5 AMAÇ Bu faaliyetin sonunda araç üzerindeki kapı fitillerini, bagaj fitilini ve motor kaputu takozlarını firma kataloglarındaki kriterlere uygun olarak söküp takabileceksiniz.

ARAŞTIRMA ARAŞTIRMA Çevrenizdeki yetkili servisler veya üniversitelerin ilgili bölümlerinden kapı fitilleri, bagaj fitilleri ve motor kaputu takozunun onarımlarının nasıl yapıldığını araştırınız.

5. KAPI FİTİLERİ, BAGAJ FİTİLİ VE MOTOR KAPUTU TAKOZLARI 5.1. Kapı ve Bagaj Fitiller i Kapı ve bagaj fitilleri hava ve suya karşı sızdırmazlık sağlayan gövde elemanlarıdır. Ayrıca kapı ve bagajla otomobilin gövdesi arasında kalan bölgede izolasyon sağlarlar. Resim 5.1’de beş kapılı bir aracın bagajı ve bagaj fitili görülmektedir.

Resim 5.1

Resim 5.2’de ise iki farklı aracın kapı fitilleri görülmektedir.

Resim 5.2

5.2. Kaput Takozlar ı Motor kaputu ve bagaj kapağı takozları; Ø

Kaput ve bagaj kapağı kapalı iken araç üzerinde oluşan titreşimleri bu parçaları destekleyerek sönümler.

Kaput ve bagaj kapağının yumuşak bir şekilde kapanmasını sağlar.

Kaput ve bagaj kapağının gövde panelleri ile aynı seviyede olmasını sağlar.

Bu parçalar genellikle plastikten yapılırlar. Gövde ya da kaput üzerine monte edilirler.

Resim 5.3: Gövde üzer inde bulunan kaput takozu

Resim 5.4: Kaput üzer inde bulunan kaput takozu

Resim 5.5: Bagaj üzer inde bulunan kaput takozlar ı

UYGULAMA FAALİYETİ UYGULAMA FAALİYETİ İşlem Basamaklar ı Ø Kapı fitillerinin bağlantı özelliklerini tespit etmek

Öner iler Ø Kapı fitillerinin bağlantı noktalarını en doğru şekilde tespit edilebilmesi için araç tamir kataloguna bakılması gerekir. Ø Kapı fitillerini sökebilmek için ek yerini bulunuz. Ø Bir tornavida yardımıyla ek yerinden açarak kasa üzerinden sökünüz. Şekil 5.1’de dört kapılı bir aracın kapı fitillerinin genel yapısı ve ek yerleri gösterilmiştir.

Ø Kapı fitillerini sökmek – takmak

Şekil 5.1

Ø Kapı fitillerini takarken, ek yerini marşpiye giydirmeleri üzerindeki işarete hizalayarak takmaya başlayınız (Şekil 5.2).

Şekil 5.2

Ø Fitili yerine iyi bir şekilde oturtarak tüm çerçeveyi dolanınız. Ø Kapı fitilinin ek yerinde özel bir birleştirme var ise mutlaka birleştirmeyi gerçekleştiriniz. 47

Ø Bagaj fitillerinin bağlantı özelliklerini tespit etmek

Ø Bagaj fitillerini sökmek – takmak

Ø Kaputun takozlarını takmak ve ayarlamak

sökmek,

Ø Bazı markalarda kapı fitilleri takılmadan önce boylarının ölçülmesi, kesilerek boylarının ayarlaması gereklidir. Ø Boyu kesilerek ayarlanan fitillerde ek yerinde açıklık veya bindirme olmayacak şekilde ayarlanmalıdır. Ø Yukarıda gösterilen kapı fitillerini sökme ve takma işlemlerinde genelleme yapılmıştır. Aracın marka ve modeline göre yapılacak olan işlemler değişebilir. İşe başlamadan önce araç tamir kataloguna bakmalısınız. Ø Bagaj fitillerinin bağlantı noktalarının en doğru şekilde tespit edilebilmesi için araç tamir kataloğuna bakılması gerekir. Ø Bagaj fitili, kapı fitilleri gibi sökülüp takılmaktadır. Kapı fitillerinin sökülüp takılma işlemlerinde uygulanan işlemleri aynen uygulayınız. Ø Takozların bulunduğu yerleri tespit ediniz. Ø Takozlar vidalı veya geçmelidir. Bağlantı durumunu tespit ediniz. Ø Vidalı takozları yerinden çevirerek söküp takınız. Ø Geçmeli takozları ise çekerek çıkartınız, yerine bastırarak takınız. Ø Zarar görmüş takozları kullanmayınız. Ø Sertleşmiş ve esnekliğini kaybetmiş takozları kullanmayınız. Ø Vidalı takozlarda kaputun seviye ayarını yapmak için takozu yerinde çevirerek ayar yapınız.

Hava ve suya karşı kapı ve bagaj kapağında sızdırmazlık sağlayan gövde elemanları aşağıdakilerden hangisidir? A) Kapı ve bagaj fitilleri B) Çamurluk davlumbazı C) Araç yan çıtaları D) Spoiler

Kapı veya bagaj fitillerinin sökülmesi veya takılması için nereden başlanmalıdır? A) Herhangi bir yerinden başlanmalıdır. B) Fitillerin ek yerlerinden başlanmalıdır. C) Ortasından başlanmalıdır. D) Hiçbirisi

Kapı veya bagaj fitilleri takılırken aşağıdakilerden hangisine dikkat edilmelidir? A) Ek yeri gövde üzerindeki işaretle karşılaştırılmalıdır. B) Ek yerinden başlanarak takılmaya başlamalıdır. C) Boyu kesilerek ayarlanan fitillerde ek yerinde açıklık veya bindirme olmayacak şekilde ayarlanmalıdır. D) Hepsi

CEVAP ANAHTARLARI CEVAP ANAHTARLARI ÖĞRENME FAALİYETİ 1 CEVAP ANAHTARI 1

ÖĞRENME FAALİYETİ 2 CEVAP ANAHTARI 1

ÖĞRENME FAALİYETİ 3 CEVAP ANAHTARI 1

ÖĞRENME FAALİYETİ 4 CEVAP ANAHTARI 1

ÖĞRENME FAALİYETİ 5 CEVAP ANAHTARI 1

KAYNAKÇA KAYNAKÇA Ø

Renault ar açlar a ait ser vis kataloglar ı

Fiat ar açlar a ait ser vis kataloglar ı

Hyundai ar açlar a ait ser vis kataloglar ı