Mocht hij volgens jou het geneesmiddel stelen? Is deze man schuldig? Indien ja, waarom is hij dan schuldig? Indien nee, waarom is hij dan niet schuldig? Aan het einde van het verhaal, wordt er naar de meningen van de leerlingen gevraagd. Bij het beoordelen van de situatie houden de leerlingen rekening met verscheidene factoren. De argumenten die het individu gebruikt bij het nemen van een beslissing, zeggen iets over zijn individuele morele ontwikkeling. De oplossing die de leerling biedt, is hier niet belangrijk. Het is belangrijk hoe de leerling tot de oplossing komt (door te redeneren) en waarom hij die tot die oplossing komt. Hieronder volgen mogelijke antwoorden van leerlingen op de het dilemma van geneesmiddelen stelen. Pre-conventioneel stadium De man is schuldig. Wat de reden ook is, stelen is niet goed. De man is onschuldig. Omdat zijn vrouw hetzelfde zou gedaan hebben voor hem. Conventioneel stadium De man is schuldig. Mensen in de samenleving zouden hem met de vinger wijzen; De man is schuldig. Hij heeft zich tegen de wet/onwettig gedragen. De man is niet schuldig. Omdat een goede partner, al het mogelijke zal doen om het leven van zijn vrouw te redden.
Post-conventioneel stadium De man is schuldig, mensen moeten zorg dragen voor andermans zaken. De man is onschuldig. Zorgen dat iemand verder kan leven staat boven alles.
6.1.3. Waarden-analyse De waarden-analyse volgt een benadering waarbij aandacht, nadenken en onderscheid maken noodzakelijke factoren zijn bij het aanleren van waarden. De vragen worden niet op een emotionele maar op een rationele manier getest. In tegenstelling tot de theorie van de morele ontwikkeling, nemen de leerlingen hierbij een standpunt in en trekken conclusies. De waardeanalyse benadering kan worden toegepast bij confrontatie met echte of kunstmatige problemen. Via voorbeeldsituaties helpt deze benadering de leerlingen via voorbeeldsituaties hun vaardigheden te ontwikkelen in het moreel denken. Tegelijkertijd leren leerlingen hoe ze de wetenschappelijke methode van probleem oplossen kunnen toepassen op sociale problemen. (Ryan,1991:742). Om de vragen met betrekking tot waarden te kunnen begrijpen, moeten de leerlingen hun analytische capaciteiten en hun aandachtvermogen ontwikkelen. In de waardeanalyse zijn de fundamentele taken als volgt (Welton and Mallan, 1999:147; Ryan, 1991:742): 1. Het definiĂŤren van het onderwerp (dilemma) 2. Bespreken van alternatieven 3.Verzamelen van bewijsmateriaal voor elk alternatief en voorspelling van de mogelijke uitkomst 4. Evaluatie van het bewijsmateriaal en de geschatte lange-termijn resultaten 5. Identificatie van de mogelijke situaties 6. Evaluatie en bespreken van de mogelijke uitkomsten voor elke situatie 7. Keuze uit de alternatieven en bepalen van de handeling in die daarmee overeenstemmen Totdat de leerlingen alle vaardigheden hebben aangeleerd, passen ze elke fase toe. Waardeanalyse is een benadering die dikwijls ondersteund wordt en weinig kritiek krijgt. Een aantal fases zijn vergelijkbaar met andere benaderingen van het waarden-onderwijs. Ook in de waardeanalyse hangen verschillende stappen af van de reeks vragen die de
246