CzytaMY wszystkimi zmysłami

Za nami wytężony czas w realizacji wydarzeń kulturalnych włączających osoby ze szczególnymi potrzebami, które miały miejsce od kwietnia do czerwca w dąbrowskiej książnicy. Warto nadmienić, iż projekt o którym mowa, czyli „Czytanie wszystkimi zmysłami” przewidywał szereg zabiegów umożliwiających m.in.: swobodne korzystanie z zasobów bibliotecznych, edukację pracowników MBP oraz dzieci w zakresie umiejętnej komunikacji z osobami o szczególnych potrzebach, doposażenie instytucji w narzędzia oraz sprzęty zapewniające atrakcyjne uczestnictwo ww. osób w oferowanych działaniach.

Cykl wyjątkowych przedsięwzięć, adresowanych głównie do osób z dysfunkcjami wzroku i słuchu, zainaugurowało słuchowisko sceniczne grane na żywo „Twój Witkacjusz, ukochany mężuś” –oparte na listach Witkacego do żony Jadwigi. W obsadzie pojawili się znakomici aktorzy, tj.: Adam Bauman (Witkacy), Barbara Burska (żona Jadwiga Unrug), a także Piotr Łyczkowski (inne głosy), Martyna Groth (głos kobiety na imprezie). Za scenariusz, muzykę i realizację odpowiadał Piotr Łyczkowski – twórca autorskiego projektu „Czytagramy”, a ponadto muzyk, kompozytor i dźwiękowiec. Wydarzenie dla dorosłych czytelników zrealizowano 4 kwietnia 2023 r. w siedzibie Biblioteki Głównej MBP.

Kolejną interesującą propozycją było wystawienie spektaklu pionierskiego zespołu MIGAWKI, łączącego muzykę, taniec i słowo opowiadane w dwóch językach polskich – tym, którym mówimy oraz w Polskim Języku Migowym. Dwujęzyczny spektakl pt. „Kopakonan – opowieść o Kobiecie Foce” został oparty na reinterpretacji duńskiej legendy z Wysp Owczych, której różne wersje opowiadało wiele ludów północy. Warto dodać, że to emocjonujące widowisko było prezentowane m.in.: na Wrocławskim Festiwalu Krasnoludków (2019), Międzynarodowym Festiwalu Sztuki Opowiadania w Warszawie (2020), OFF-spring Festivalu w Piasecznie (2021) czy XXX Ogólnopolskim Festiwalu Teatrów Lalek w Opolu (2021), podczas którego jedna z performerek –Madi Rostkowska otrzymała nagrodę specjalną za ekspresyjne przekształcenie języka migowego w ruch sceniczny. Spektakl, w którym niezwykle profesjonalnie połączono świat osób głuchych i słyszących zorganizowano 17 kwietnia 2023 r. z udziałem dziecięcej publiczności.

Ważną inicjatywą wartą podkreślenia były spotkania z cyklu „Żywa Biblioteka” (organizowane 9 i 10 maja 2023 r.). Ideą projektu promującego prawa człowieka i dialog społeczny były rozmowy z „żywymi książkami” – ludźmi reprezentującymi grupy, z którymi związane są stereotypy i uprzedzenia. Żywa Biblioteka obecna jest w Polsce od 2007 r. i podobnie jak w prawdziwej bibliotece, czytelnicy mogą wybierać z całego szeregu tytułów. Różnica polega jedynie na tym, że książkami są tu ludzie, a zamiast czytania jest wspomniana rozmowa, która ma wielką moc. Dąbrowscy czytelnicy skorzystali z takich tytułów jak: muzułmanka, ofiara przemocy domowej, osoba niewidoma, aktywna seniorka, gej czy były osadzony. Wydarzenie spotkało się z wielkim zainteresowaniem i na pewno doczekamy się jego kontynuacji na szerszą skalę. Twórczym akcentem przedsięwzięcia były niewątpliwie warsztaty integracyjne, przeprowadzone 26 maja 2023 r. dla uczniów Szkoły Podstawowej nr 20 z Oddziałami Integracyjnymi oraz Szkoły Podstawowej nr 29 w Dą- browie Górniczej. Zajęcia przebiegały w dwóch częściach: poznawczej i kreatywnej. Pierwszą z nich była ścieżka sensoryczna, którą każdy uczestnik mógł intuicyjnie pokonać, rozpoznając przy tym wiele tekstur, np.: drewno, kamień, trawa, ziarna kawy, soczewica, sól morska, guziki. Ścieżka stanowiła pewnego rodzaju tor przeszkód dla dzieci, którego nadrzędną funkcją było stymulowanie zmysłu dotyku. W drugiej części zajęć uczestnicy mogli uwolnić swoją kreatywność – tworząc autorskie obrazki dla swoich mam. Warsztaty prowadzone przez przeszkolonych pracowników MBP były też okazją do zabawy sensoryką (z pomocą materiałów edukacyjnych: książeczek i gier sensorycznych czy materiałowych zabawek), ponadto dostarczyły dzieciom różnorodnych bodźców, jak również pobudziły ich percepcję wzrokowo–ruchową.

Inicjatywami w iście bibliotecznym stylu były z pewnością dwa spotkania autorskie z udziałem tłumacza PJM (Klaudii Puchały), kierowane zarówno do młodszej (29.05), jak i starszej publiczności (1.06). Gościem pierwszego z nich był Paweł Beręsewicz – pisarz uwielbiany za dowcip i intelektualną rozrywkę, jaką funduje swoim czytelnikom w każdej nowej książce, a także podczas spotkań na żywo z publicznością. Jeden z najbardziej utytułowanych polskich autorów (zdobywca m.in. nagrody „Guliwera”, Warszawskiej Nagrody Literackiej czy nagrody im. Astrid Lindgren) na swoim koncie ma takie tytuły jak: „Co tam u Ciumków?”, „Noskawery”, „Ściśle tajne”, „Skandal w stolicy nudy”. Kolejna propozycja przyciągnęła uwagę dorosłych czytelników, a to za sprawą spotkania z Marcinem Szymańskim – oficerem, byłym żołnierzem z dwudziestopięcioletnim stażem służby, absolwentem amerykańskiej uczelni wojskowej, autorem wspomnień z misji w Afganistanie („Na sprzedanej wojnie”, „Zakładnicy piekła”), a ponadto sportowcem i żeglarzem, popularyzatorem sportów ekstremalnych i aktywnej turystyki. Spotkanie prowadził Adam Szaja – doskonale znany dąbrowskiej publiczności twórca witryny smakksiazki.pl. Oba wydarzenia były niebywałą okazją nie tylko do rozmowy z ulubionym pisarzem, ale i zdobycia cennego autografu lub pamiątkowego zdjęcia.

Fotografie z Archiwum MBP w Dąbrowie Górniczej

Wymienione wydarzenia kulturalne zrealizowano za sprawą przedsięwzięcia grantowego „Czytanie wszystkimi zmysłami”, finansowanego w ramach projektu „Kultura bez barier”. Dziękujemy wszystkim odbiorcom za aktywny udział (moc podziękowań kierujemy w stronę SP nr 20 z Oddziałami Integracyjnymi i Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego dla Dzieci i Młodzieży Niepełnosprawnej), co umocniło dotychczasową współpracę MBP ze środowiskami osób o szczególnych potrzebach.

Kto z nas nie pamięta błogich czasów dzieciństwa: beztroskiego leniuchowania, niekończących się zabaw z rówieśnikami czy podjadania słodkości z babcinej kuchni? W okolicy 1 czerwca w każdym z nas odzywa się małe dziecko, któremu tęskno do tych wspaniałych wspomnień, dlatego też miejskie instytucje dwoją się i troją, by sprawić w tym szczególnym dniu przyjemność nie tylko maluchom, ale i przybywającym z nimi rodzicom i dorosłym opiekunom.

Doskonałą okazją do wspólnego celebrowania święta wszystkich dzieci były plenerowe aktywności zaplanowane przez dąbrowską bibliotekę w dn. 2 czerwca.

Nie lada gratką dla uczniów klas II SP oraz zerówkowiczów było spotkanie autorskie z Marcinem Pałaszem, „pisarzem-optymistą”, autorem serii popularnych książek o przygodach psa Elfa (zwanego tak z uwagi na wielkie uszy), które wielokrotnie nagradzano w konkursach literackich („Sposób na Elfa” otrzymał wyróżnienie w konkursie literackim IBBY Książka Roku 2012 oraz Nagrodę Literacką im. Kornela Makuszyńskiego). Pisarz przekazał publiczności mnóstwo pozytywnej energii i uśmiechu, nie unikając przy tym poważniejszych tematów, z jakimi przyszło się mierzyć bohaterom jego powieści albo jemu samemu. Niewątpliwą gratką dla młodych czytelników było uzyskanie pamiątkowego wpisu autora do ulubionej książki.

Kolejną propozycją, skierowaną tym razem do uczniów klas V i VI SP, były warsztaty poetyckie wokół poezji Wisławy Szymborskiej pn. „SZYMBORSKA BEZ PATOSU”, które poprowadziła wszechstronna pisarka Joanna Jagiełło – autorka m.in. serii „kawowej” (np. „Kawa z kardamonem”, „Czekolada z chili”), ale też książek dla najmłodszych (m.in. „Wyprawa Kon-Tiki”, „Wielki bal”) czy dorosłych (np. „Taki wstyd”). W trakcie zajęć uczestnicy poznali bliżej postać Wisławy Szymborskiej – znakomitej poetki i eseistki, laureatki literackiej nagrody Nobla, ale też zaznajomili się z jej twórczością i formami poetyckimi, które uprawiała. Na przykładzie wybranych wierszy autorki młodzież dowiedziała się, w jaki sposób można czytać i interpretować poezję. Okazją do zabaw literackich z przymrużeniem oka było wspólne tworzenie kolaży oraz żartobliwych utworów inspirowanych twórczością Szymborskiej (takich jak lepieje, limeryki).

Plenerowe świętowanie nie mogło się obyć bez warsztatów plastycznych, tym razem pn. „Zostań ikoną”, inspirowanych malarstwem Jerzego Nowosielskiego – uważanego za jednego z najwybitniejszych współczesnych pisarzy ikon, przedstawianych w metafizycznych kompozycjach figuralnych i pejzażach. Propozycja adresowana była do dzieci i młodzieży w wieku 9-12 lat, a zadaniem uczestników było stworzenie unikalnego autoportretu bądź ikony w technice kolażu!

Przedsięwzięcie „Dzień Dziecka z Biblioteką” zorganizowano w iście literackim stylu w miejskim Parku Hallera, dzięki dofinansowaniu z Urzędu Miasta w Dąbrowie Górniczej.

Marta Wiśnicka

Któż nie wraca pamięcią do dzieciństwa, kiedy to słuchaliśmy wspaniałych bajek, opowieści czytanych przez nasze mamy, historii Któż nie wraca pamięcią do dzieciństwa, kiedy to słuchaliśmy wspaniałych bajek, historii bogatych w fantazyjne wróżki, mówiących ludzkim głosem zwierząt. Baśnie braci Grimm, Andersena czy Charles’a Perrault znane są chyba każdemu czytelnikowi - dorosłemu i małemu. To historie Kopciuszka, Śpiącej Królewny, czy Brzydkiego Kaczątka wprowadzały najmłodszych słuchaczy w świat baśni i bajek. To dobry początek do tego, aby pokochać książki i czytać je z zamiłowaniem także w życiu dorosłym.

Czytanie dzieciom już od najmłodszych lat jest ważne dla ich rozwoju. Dlaczego? Powodów jest wiele. Zacznijmy od tego, że po prostu rozwija wyobraźnię małego słuchacza. Czytanie książek pozwala na wyobrażenie sobie danej historii przez dziecko, po swojemu, w prosty, niepowtarzalny sposób, a to pozwala na pobudzenie jego kreatywności. Baśniowe symbole, jasny podział ról bohaterów na dobrych i złych, konsekwencje złych uczynków i nagradzanie dobrych - to wszystko pobudza wrażliwość i inteligencję. Ponadto baśniowa lektura daje doskonałą okazję do rozmowy z dzieckiem, co można zrobić w takiej sytuacji, w jakiej znalazł się bohater bajki, przeanalizować złe zachowania bohaterów i porozmawiać o tym, jak należy postępować- jakie zachowania negować, a jakie nagradzać. Dodatkowym atutem czytania nowych książek jest poznawanie różnych nieznanych dotąd kultur i tradycji. Młody umysł dziecka jest chłonny i z łatwością przyswaja nowe informacje - korzystajmy z tego, przyswajając historię i tradycję przez baśnie i bajki nie tylko tych nam już znanych.

Literatura dla dzieci to ogromna różnorodność wspaniałych treści, dodatkowo pięknie ilustrowanych. Mamy baśnie afrykańskie, indiańskie, perskie, historie zamiecione pod dywan, niezapomnianego Misia Uszatka czy też wiele nowości, np. Przygody Feliksa - zająca podróżującego po świecie. Takie ciekawe książki odnajdziecie na naszych bibliotecznych regałach w dąbrowskiej książnicy. Posłuchajcie u nas ich treści. W ramach cyklicznych spotkań w Wypożyczalni dla Dzieci i młodzieży najmłodsi czytelnicy (4-7 lat) będą mieli okazję wsłuchać się w treść wybranych najpiękniejszych bajek i baśni nawet z najbardziej odległych krajów. Głośno czytane historie przez bibliotekarza wprowadzą najmłodszych w iście zaczarowany świat. Spotkania odbywają się w sobotnie popołudnia w Bibliotece Głównej – Wypożyczalnia dla Dzieci i Młodzieży, przy ulicy Kościuszki 25, o godzinie 16. Serdecznie zapraszamy.

Anna Grzywocz

Wypożyczalnia dla Dzieci i Młodzieży

Dzień samorządu

Terytorialnego

Dzień Samorządu Terytorialnego to święto obchodzone na pamiątkę pierwszych demokratycznych wyborów samorządowych w Polsce, które odbyły się 27 maja 1990 r. Z tej okazji MBP przygotowała prezentację upamiętniającą kadencję Rady Miejskiej Dąbrowy Górniczej w latach 1990-2006. Za opracowanie merytoryczne odpowiedzialne były: Magdalena Dziedzic i Agnieszka Kowalska, za opracowanie graficzne projektu Mateusz Grzelkiewicz. Zapraszamy do obejrzenia wybranych slajdów prezentujących najważniejsze informację oraz składy Rad Miejskich z tamtego okresu.

Magdalena Dziedzic