RESPONSIBLE FUTURE. CATALOGUE 2021 by Macedonian Fashion Association

Macedonian Fashion Association aims to provide youth opportunities for a future beyond the limits, because everyone deserves the chance to fall in love with learning. Education can break the cycle of seclusion, opening up each student’s horizons and sparking the innate talents. ‘RESPONSIBLE FUTURE’ is mentoring and research project in the field of inclusion, crafts and fashion, designed for a group of students with hearing disabilities from the State School Centre “Partenija Zografski” in Skopje. Over the last six months, above thirty young adults, guided by a plethora of mentors, professors, invited peers, community volunteers, and university interns from diverse creative industries, collectively investigated how to juxtapose craft and fashion references with personal preferences. Drawing inspiration from the cultural heritage of our past, we aspired to develop the innovators of our future, through a series of knowledge and skills building workshops. The modern vocational programme enriched their curriculum for seeking employment and maximizing potentials within a desired profession. We proudly invite you to get acquainted with all the experimental works, made with love, vigor and dedication of the talented students, amazing mentors, numerous supporters and our project team.

crafting youth empowerment. Македонскoто модно здружение има за цел на младите да им обезбеди можности за иднина без ограничувања, бидејќи сите заслужуваат шанса да се вљубат во учењето. Едукацијата може да го прекине циклусот на изолација, отворајќи ги хоризонтите на секој yченик и будејќи ги неговите вродени таленти. „ОДГОВОРНА ИДНИНА“ е менторски и истражувачки проект во полето на инклузија, занаетчиство и мода, дизајниран за група на ученици со оштетен слух од Државниот училиштен центар „Партенија Зографски“ во Скопје. Во текот на изминатите шест месеци, над триесет младинци, предводени од мноштво ментори, професори, поканети врсници, волонтери од заедницата и универзитетски практиканти од разни

креативни дејности, колективно истражуваа како можат да ги вкрстат занаетчиските и модните референци со личните преференци. Црпејќи инспирација од културното наследство од нашето минато, се стремевме да ги развиваме иноваторите на нашата иднина, преку низа работилници за градење на знаење и вештини. Модерната стручна програма им го збогати портфолиото за да пообараат вработување и максимизираат потенцијалите во рамки на посакуваната професија. Со гордост ве покануваме да се запознаете со сите експериментални дела, создадени со љубов, енергичност и посветеност од талентираните ученици, неверојатните ментори, бројните поддржувачи и нашиот проектен тим.

hand built ceramics: body and ethno terracotta prints

Тhe contemporary ceramics workshops were mentored by well known architect, ceramicist and poetess Aneta Popova from the studio “LIPA Ceramics“. The students created individual clay products groupеd in sets. The anthropomorphic terracotta prints are direct imprints of one’s own body, their emotional and thought expression, with small slab elements representing micro fragments of the creator’s personality. The terracotta tiles, in turn, are fragments of traditional embroidery and ethno motifs. Through reinterpretation of the ornaments and patterns of everyday life in the past, the tiles got their own and original graphic expression. All works of art have a decorative purpose.

Работилниците за современa керамика се одржаа под менторство на познатата архитектка, керамичарка и поетеса Анета Попова од студиото „LIPA Ceramics“. Учениците создадоа индувидуални производи од глина групирани во сетови. Антропоморфните теракота принтови се директни отпечатоци од сопственото тело, од личниот емотивен израз и мисловна експресија, со мали плочести елементи кои претставуваат микро фрагменти од личноста на оној што ги создал. Теракота плочките, пак, се фрагменти од традиционалните везови и етно мотиви. Преку реинтерпретација на орнаментите и дезените од секојдневниот живот во минатото, плочките добија сопствен и оригинален графички израз. Сите уметнички дела имаат декоративна намена.

In the process of creating a contemporary ceramic product with one’s own reinterpretation of ethno prints, the youngsters drew inspiration with digital pattern samples extracted from Mariovo’s women shirt, silky and knitted clothes from Struga, as well as embroidery details on garments from Tetovo’s region. Во процесот на создавање на современ керамички продукт со сопствена реинтерпретација на етно принтовите, младите црпеа инспирирација од дигитални обрасци на дезени, поточно извадоци од женската кошула од Мариово, свилена и плетена облека од Струга, како и везовите на носии од регионот на Тетово.

Terracotta tiles with ethno elements

Tiles with fragments of traditional embroidery

Ivana Trajkova, Jove Ilievski, Enis Asipov, Kepser Hasan

Mario Stojkovski, Miradzh Asipov, Muhamed Aliev, Laura Bekteshovska

Terracotta tiles with icon motifs Miradzh Asipov, Enis Asipov Ivana Trajkova, Muhamed Aliev

Hand embossed tiles with body traces Kepser Hasan, Jovica Milanovski Mamudija Demirova, Kristina Stojkovska

Anthropomorphic tiles with body relief Mamudija Demirova, Laura Bekteshovska Jove Ilievski, Kristina Stojkovska

Hand built tiles with ancient aesthetics Boshko Jankov, Mario Stojkovski Dragana Mitrovikj, Jana Kacarska

Terracotta tiles with objects imprints Boshko Jankov, Muhamed Asipi Jana Kacarska, Filip Mladenovski

Contemporary tiles evoking history narratives

Aneta Popova, Ceramic Artist

The small terracotta tiles allude at first glance to objects which are not only decorative or functional. Their visual expression ranges between the sacred and the profane. They contain the spirit-filled moment of creation, as small icons that resemble the archaeological artifacts from the rich artistry that developed and took place in this area over the centuries. Тhe anthropomorphic tiles definitely carry us much further in the past. It is inevitable to recall the golden masks from Trebenishte, which quietly speak about the skills of the masters in creation back then. Like mirrors to themselves, the terracotta tiles embossed with relief from faces and body parts convey a kind of ritual atmosphere in a similarly subtle way. The tiles in whose structure various objects from the close environment had been imprinted, evoke the most ancient aesthetic reflections from the history of mankind, created intentionally, or completely spontaneously, but with a fascinating value that lives on today. As traces of prehistory on fresh clay, their makers have seemingly illustrated the beginning of the neolithic age in our country with simple engraved motifs.

Малите теракотни плочки уште на прв поглед алудираат на објекти кои не се само декоративни или пак функционални. Нивниот визуелен израз се движи помеѓу сакралното и профаното. Тие во себе го содржат продуховениот момент на создавањето, како мали икони кои наликуваат на археолошките артефакти од богатото творештво кое се развивало и одвивало на овие простори низ вековите. Антропоморфните плочки, дефинитивно нè носат многу подалеку во минатото. Неминовно е да се присетиме на Златните маски од Требениште, кои тивко говорат за умешноста на тогашните мајстори во создавањето. Како огледала на самите себе, и теракотните плочки во кои е втиснат релјеф од лица и делови од тело, на сличен суптилен начин пренесуваат еден вид обредна атмосфера. Плочките во чија структура се вдлабени различни предмети од непосредната околина, евоцираат на најдревните естетски одрази од историјата на човештвото, создадени намерно, или сосема спонтано, но со фасцинантна вредност која живее и денес. Како траги од праисторијата на свежа глина, нивните креатори со едноставни врежани мотиви, навидум го имаат илустрирано почетокот на неолитското време во нашата земја.

secrets of ancient craftsmanship:

mastering the pottery wheel The traditional pottery workshops were mentored by Slobodan Stoleski from Vraneshtitsa, Kichevo, considered to be one of the greatest masters in our country. The students gained a real wealth of knowledge and skills in this old craft, which has existed for thousands of years. With previously drawn paintings at the art classes by school professor Igor Kitanovski as drafts, they kept switching places on the pottery wheels and turning their once imaginary clay objects into handmade masterpieces inspired by ancient earthenware pitchers and plates.

Работилниците за традиционално грнчарство се одржаа под менторство на Слободан Столески од Вранештица, Кичево, сметан за еден од најдобрите мајстори во нашата земја. Учениците стекнаа вистинско богатство од знаења и вештини за овој прастар занает, којшто опстојува илјадници години. Со претходно насликаните цртежи на часовите по ликовна уметност со училишниот професор Игор Китановски како скици, тие постојано си ги разменуваа местата на грнчарските тркала, претворајќи ги своите некогаш имагинарни глинени предмети во рачно изработени ремек-дела инспирирани од древните земјени стомни и садови.

Miniature artisanal candlesticks

Intricate askos inspired set

The modest pottery plates set

Irregular pots, spice jars and plates

Ivana Trajkova, Hazbija Bekteshovska, Filip Mladenovski, Kepser Hasan, Laura Bekteshovska, Miradzh Asipov

Mamudija Demirova, Mario Stojkovski, Miradzh Asipov, Muhamed Asipi, Jove Ilievski, Jovica Milanovski

Enis Asipov, Martin Stojkovski, Ivana Trajkova, Mamudija Demirova, Boshko Jankov, Jana Kacarska

Kristina Stojkovska, Jovica Milanovski, Ivana Trajkova, Kepser Hasan, Martin Stojkovski, Ajdovan Ismanovski

Timeworn vases and kitchenware Laura Bekteshovska, Mario Stojkovski, Durak Demirov, Enis Asipov, Jove Ilievski, Muhamed Asipi

Objects of desire: molding soul into the clay Milan Atanasov, Journalist

Pottery is one of the oldest human inventions, and due to its durability, it is the most common and important type of artefact to survive for ages. Are the clay artworks made by the students timeless as well? Do they emit an everlasting impression? The answer is definitely yes. Like real masters in pottery, the young creatives used techniques that are thousands of years old, and took inspiration from the modern-day world around them, to create pieces that are one of a kind. The products stand out from each other, yet as a whole, the pottery sets transmit a sense of unity. Each piece has an individual aesthetic and energy, as a reflection of the creator’s soul being molded into the clay. What joints them is the neutral color palette, consisting of natural terracotta, silver grey and milk white shades. Such a minimalistic visual approach engenders harmony, with selected groups being reminiscent of mini capsule collections. It’s evident that every set also has a strong cultural and historic reference attached to it, resembling in a graceful way some museum’s ancient exhibits, such as the askos, the biconical clay vessels, the decorated wine cups, and the clay bowls with emphasized body and cylindrical neck, discovered at numerous archeological sites in the country. While reinterpreting traditional shapes and reinventing standard purposes, the students thought outside the box. They embraced irregular forms to make products with a hybrid design, which are artistic, stylish and functional. Their intricate look is mind-provoking and desire-awakening.

Грнчарството е еден од најстарите изуми на човештвото, а поради својата издржливост, артефактите од овој вид се најчестите и најважните, кои може да ги преживеат вековите. Дали и уметничките дела од глина направени од учениците се безвременски? Дали и тие емитуваат впечаток што вечно трае? Одговорот е дефинитивно да. Kако вистински мајстори за грнчарија, младите креативци ги имаат применето техниките стари илјадници години, инспирирани од современиот свет околу нив, за да создадат дела што се единствени. Продуктите се издвојуваат едни од други, но како целина, грнчарските сетови трансмитираат чувство на единство. Секое дело има индивидуална естетика и енергија, како одразот на душата на творецот да е обликувана во глината. Она што ги спојува е неутралната палета на бои, која се состои од природна теракота, сребрено сива и млечно бели нијанси. Таквиот минималистички визуелен пристап внесува хармонија, па издвоените групи потсетуваат на мини капсулни колекции. Евидентно е дека секој сет има и силна културолошка и историска референца, наликувајќи на грациозен начин на некои древни музејски експонати, како што се аскосите, биконусните глинени садови, украсените чаши за вино и глинените посатки со нагласено тело и цилиндричен врат, откриени на бројни археолошки локалитети во земјата. При реинтерпретирањето на традиционалните облици и преосмислувањето на стандардните намени, учениците размислувале надвор од рамките. Тие ги имаат прегрнато неправилните форми за да направат производи со хибриден дизајн, кои се уметнички, стилски и функционални. Нивниот комплексен изглед ја предизвикува мислата и буди на мечтата.

carving out excellence:

woodworking with good culture The modern woodwork workshops were mentored by designer Katerina Trpkovska and engineer Despina Zdravkova from the furniture studio „Rinocca“. The students got introduced to the basics of the wood industry, i.e. the process of creating a piece of furniture - from idea to realization. They found themselves in the role of “woodworkers” too, thus making solid wood products. Their previously drawn sketches inspired by our cultural heritage and tradition turned into an original line of products with refined hand finishing. The sets have both functional and decorative purposes.

Работилниците за модерна обработка на дрво се одржаа под менторство на дизајнерката Катерина Трпковска и инженерката Деспина Здравкова од студиото за мебел „Rinocca“. Учениците се запознаа со основите на дрвната индустрија, односно процесот на создавање парче мебел од идеја до реализација. И тие се најдоа во улогата на „дрводелци“, креирајќи продукти од масивно дрво. Нивните претходно нацртани скици инспирирани од нашето културно наследство и традиција се претворија во оригинална линија на производи со префинета рачна доработка. Комплетите имаат подеднакво функционална и декоративна намена.

Love carved butterfly wings

Tome Pelovski

Lunar phases on solid wood

Kristina Stojkovska

The sun symbol decomposition

Jovica Milanovski, Tome Pelovski

Artisan bread wood pieces

Enis Asipov

Wooden boat shaped tray

Muhamed Aliev, Ibrahim Shakirov

Traditional shapes in harmony

Miradzh Asipov

Crafting beauties out of wood: unique designs with endless possibilities Sara Simoska, Architect

The wooden craftwork number 1 is bold and pop. The combination of heart and butterfly wings on a wood material is unusual. We are usually used to seeing these shapes in plastic and other artificial materials. This choice makes the design unique and gives it an opportunity to stand out from its competition. The wooden craftwork number 2 is romantic and reminiscent of socializing. It can be shared by two people, on one side and the other. It can also be a good accessory for an Irish Bar or any Beer Bar. Such a charismatic element would bring a sympathetic touch to the whole experience at the bar. The wooden craftwork number 3 has a mathematical design, which can be of use for the youngest members of the family. It’s suitable for serving their snacks while educating them. The design is sociable too, as users can take part of the whole, feel that they belong to the whole, yet that one piece still belongs to them. Wood is a natural material and with diverse patterns in each piece, which makes the product unique and irresistible. Тhe different parts of the circle can be merged into another shape, not just circular, so the product is playful and great for kids. The wooden craftwork number 4 is smart, collapsible, and disassemble. These features make it practical to use it both as separate parts and as a whole. The curved lines that divide the whole circle complement and awaken a new interior on the surface, thus showing what the possibilities of wood as a material are. This design would be a nice gift for a friend with whom we watch movies together. The wooden craftwork number 5 uses ellipse in a very interesting way, one of the most specific forms that is not to be underestimated. It’s complemented with transverse elements that give greater dynamics to the product. It is suitable for everyday home use and could be a quality enrichment on the table for all holidays. It can also be a compelling present for our dear elderly members of the family. The wooden craftwork number 6 has a harmonious and proportionate dimension, with balanced openings that allow a convenient storage of various groceries, tea seeds, cosmetics, and the like. This design can be nicely combined with other items made of wood or other materials such as stone, marble, or metal. It can also be a good storage element for technology devices such as mobile, tablet, charger, etc. It will look classy when placed on a desk.

Дрвената изработка број 1 е смела и поп. Комбинацијата од срце и пеперуткини крилја на дрвен материјал е несекојдневна. Обично сме навикнати да ги гледаме овие форми во пластични и други вештачки изведби. Ваквиот избор го прави дизајнот уникатен и му дава можност да се издвои од неговата конкуренција. Дрвената изработка број 2 е романтична и потсетува на дружење. Може да ја споделат две лица, од едната и од другата страна. Може да биде и добар аксесоар во ирски бар или било каков пивски бар. Таквиот харизматичен елемент би внесол симпатичен допир на целото искуство во барот. Дрвената изработка број 3 има математички дизајн, кој може да биде корисен и за најмладите членови на семејството. Погоден е за сервирање на нивните закуски, а истовремено за едуцирање. Дизајнот е и друштвен, бидејќи корисниците можат да земат дел од целината, да чувствуваат дека припаѓаат на целото, а сепак едно делче им припаѓа ним. Дрвото е природен материјал и има разновидни шари во секое парче, што го прави производот уникатен и неодолив. Различните делови од кругот можат да се спојат во друга форма, не само во кружна, така што продуктот е игрив и одличен за деца. Дрвената изработка број 4 е паметна, склоплива и расклоплива. Со овие карактеристики може практично да се користи и како посебни делови и како целина. Закривените линии што го делат целиот круг се надополнуваат и будат нова внатрешност на површината, покажувајќи на тој начин какви се можностите на дрвото како материјал. Овој дизајн би бил убав подарок за пријател со кого гледаме филмови заедно. Дрвената изработка број 5 на мошне интересен начин ја користи елипсата, една од најспецифичните форми што не е за потценување. Дополнета е со попречни елементи кои му даваат поголема динамика на производот. Погоден е за секојдневна употреба во домот и може да биде квалитетно збогатување на трпезата за сите празници. Може да биде и привлечен подарок за нашите драги постари членови на семејството. Дрвената изработка број 6 има хармонична и пропорционална димензија, со балансирани отвори кои овозможуваат практично складирање на разни намирници, семе од чај, козметика и слично. Овој дизајн може фино да се искомбинира и со други предмети изработени од дрво или други материјали, како камен, мермер или метал. Исто така, може да биде добар елемент за складирање на технолошки уреди, како што се мобилни, таблети, полначи, итн. Ќе изгледа отмено поставен на работното биро.

neocraft collage techniques: mixing references and playing with style In collaboration with Janet Sartor, Fashion Design and Research Lecturer at Istituto Marangoni London, the students collectively investigated how traditional costumes can serve as a tool for creating a modern transformation within itself, During the interactive online workshop, they combined personal pictures of family members dressed in national garments, clippings of ethno costumes shown in Macedonian cinematography and photos of contemporary pieces from fashion magazines. Using paper as a fabric, glue and scissors, textile leftovers and embroidery details, the youngsters expressed their unique and original vision in mixing references and playing with styles, while paying homage to our cultural heritage and tradition.

Во соработка со Џенет Сартор, предавач за моден дизајн и истражување при Istituto Marangoni London, учениците колективно истражуваа како традиционалната носија може да послужи како алатка за создавање на модерна трансформација сама по себе. За време на интерактивната онлајн работилница, тие комбинираа лични слики на членови на семејството во народни носии, исечоци од етно костими прикажани во македонската кинематографија, како и фотографии од современи парчиња од модните списанија. Користејќи ја хартијата како ткаенина, лепак и ножици, остатоци од текстил и детали за везови, младите ја изразија својата уникатна и оригинална визија со микс на референците и игра со стиловите, оддавајќи притоа почит на нашето културно наследство и традиција.

Enis Asipov

Bejtula Vesel

Martin Stojkovski

Ivana Trajkova

Kristina Stojkovska

Jove Ilievski

Ibrahim Shakirov

Jana Kacarska

upcycling cultural heritage: sustainable fashion in spirit of tradition

The fashion workshops were mentored by our eminent designer, activist and educator Irina Tosheva, as well as school professor Ljubisha Saveski, founder of the “LS” Atelier Studio. They worked vigorously towards developing the students visualizing skills, drawing abilities, attention to details and fabric awareness, sewing and pattern making, in addition to gaining knowledge in sustainability, marketing and advertising, which is essential for a career in today’s fashion industry. The youngsters

were fully dedicated to reviving ethno elements and reinventing traditional costumes with contemporary twist, using fashion techniques for upcycled design of clothes and accessories. They carefully selected the materials and colors for their models, and weaved original patterns made off donated fabric leftovers from domestic factories. The final result is an alluring capsule collection with sustainable design, which represents a modern interpretation of Macedonian cultural heritage.

Модните работилници се одржаа под менторство на нашата еминентна дизајнерка, активистка и едукаторка Ирина Тошева, како и училишниот професор Љубиша Савески, основач на ателје студиото „LS“. Тие енергично работеа кон развој на ученичките вештини за визуелизација, способности за цртање, внимание на детали и познавање на материјали, шиење, техники за правење кроеви, како и знаење за одржливост, маркетинг и рекламна промоција, што е од суштинско значење за кариера во денешната модна индустрија. Младите беа

целосно посветени на оживување на етно-елементите и преосмислување на традиционалните носии со современ пресврт, користејќи модни техники за обновлив дизајн на облека и додатоци. Тие внимателно ги избраа материјалите и боите за нивните модели и исткаа оригинални мустри направени од донирани остатоци на ткаенини од домашни фабрики. Финалниот резултат е впечатлива капсулна колекција со одржлив дизајн, којашто претставува модерна интерпретација на македонското културно наследство.

BOGATIN Corset pants with silver collar and shoulder straps

Traditions to the future: skills, experiment and sustainable fashion design Prof. Gordana Vrencoska, PhD

“RESPONSIBLE FUTURE” is a project by the Macedonian Fashion Association which combines concepts of inclusion, crafts, fashion and sustainability, designed for mastering new skills and knowledge by a group of hearing impaired students from the State School Center “Partenija Zografski” in Skopje. The fashion workshops under the mentorship of Irina Tosheva and Ljubisha Saveski were focused on the research of Macedonian folk costumes. Costumes played a very important role in the past as visual identification system in building the collective social identity, representing the gender, age, status and regional position (affiliation) of the wearer. However, the industrial way of clothes production and the democratization of fashion in the 20th century changed the clothing traditions all over the world, and of course in Macedonia. Nevertheless, their ultimate artistic and aesthetic values remain an inexhaustible source of inspiration for many generations of fashion designers and costume designers. In the 21st century, the individual way of dressing prevails over the clothes with collective features, but it is also endangered by the uniformity imposed by the global brands; we are struggling with the consequences of mass production and the enormous pollution caused by the fashion industry. In these specific conditions, a new challenge is posed to current and future generations of fashion designers: to find the power of their inner voice, to use the centuries-old craftsmanship of their ancestors and to offer new wise ways of sustainable existence.

„ОДГОВОРНА ИДНИНА“ е проект на Македонското модно здружение кој обединува концепти на инклузивност, занаетчиство, мода и одржливост, дизајниран за совладување нови вештини и знаења на група ученици со оштетен слух од Државниот училиштен центар „Партенија Зографски“ во Скопје. Модните работилници под менторство на Ирина Тошева и Љубиша Савески фокусот го поставија на истражувањето на македонските народни носии. Носиите во минатото имале многу важна улога на визуелен идентификациски систем во градењето на колективниот општествен идентитет, претставувајќи ја половата, возрасната, статусната и регионалната позиција (припадност) на нејзиниот носител. Но, индустрискиот начин на производство на облеката и демократизацијата на модата во 20-иот век ги променија облековните традиции во целиот свет, а секако и во Македонија. И покрај тоа, нивните врвни ликовно-естетски вредности остануваат да бидат непресушен извор на инспирација за повеќе генерации модни дизајнери и костимографи. Во 21 век, индивидуалниот начин на облекување преовладува наспроти облеката со колективни обележја, но и е загрозен од униформноста наметната од глобалните брендови; се бориме со последиците на масовното производство и енормното загадување предизвикано од модната индустрија. Во овие специфични услови се поставува нов предизвик пред сегашните и идните генерации модни дизајнери: да ја пронајдат моќта на својот внатрешен глас, да ги употребат вековно напластените занаетчиски мајстории на своите предци и да понудат нови мудри начини на одржлива егзистенција.

At the outset, the students were introduced to traditional techniques for making costumes that include weaving, knitting, embroidery, sewing and making jewelry and ornaments, trying out and experimenting with different materials. Through the fashion collage workshop in collaboration with Istituto Marangoni London they had an opportunity to awaken their creative imagination and start the design process by combining different images of folk costumes, family photos, pieces of fabric, thread and paper. The young creatives, unencumbered by the complexity and the layering of the traditional costume, its symbolic functions and gender determination, skillfully deconstructed and applied it through the collages in an extremely creative and fresh way, looking through the youthful prism of their own ideas about fashion and clothing. Some of their collaged creations are even reminiscent of the bold punk-fashion combinations of the eternal rebel Vivienne Westwood, the “global village chic” of Jean Paul Gaultier, which intertwines eclectic admixtures of men’s skirts, ethno-elements, punk-graffiti, corsets, jeans and other elements, but also the avant-garde fashion forms of Rei Kawakubo and Martin Margiela. The final result of all the processes that the participants went through is a joint capsule fashion collection with sustainable design, which is a contemporary interpretation of the Macedonian folk costumes. The collection consists of five completed looks, which are obviously intended for a younger target group with bold attitude and free artistic spirit. Fashion look number 1 consists of a sophisticated combination of comfortable gray women’s corset pants and an unusual bolero in silver color. The bolero combines shoulder straps, circularly woven from textile scraps, and a richly decorated collar with silver coins imitation. The shoulder straps are inspired by the belt buckles “pafta“, which аrе the most striking and characteristic element of women’s costume jewelry. Metal, richly ornamented and with round and leafy shapes that are worn on the front of the belt, these buckles are a symbol of women’s fertility. In the students’ creations, they get a completely new position on the body and new material for the making. Metal coins, arranged on costumes’ jewelry like fish scales, were used as ornaments for the head, neck, and chest. In this modern application, they are reminiscent of some mythical creatures from the past but also transport us to an imaginary future.

На самиот почеток, учениците се запознаваа со традиционалните техники за изработка на носиите кои вклучуваат ткаење, плетење, везење, шиење и изработка на накит и украси, ги испробуваа и експериментираа со различни материјали. Преку работилницата за моден колаж во соработка со Istituto Marangoni London имаа прилика да ја разбудат својата креативна имагинација и да го започнат дизајнерскиот процес со комбинирање на различни слики од народни носии, семејни фотографии, парчиња ткаенини, конци и хартија. Младите креативци, необременти со комплексноста и слоевитоста на традиционалната носија, нејзините знаковни функции и родовата определеност, преку колажите вешто ја деконструираа и ја применија на исклучително креативен и свеж начин, гледајќи ја преку младешката призма на сопствените идеи за модата и облекувањето. Некои од нивните колажираните креации потсетуваат и на смелите панк-модни комбинации на вечната бунтовничка Вивиен Вествуд, на „глобалноселскиот шик“ на Жан Пол Готје, во кој се испреплетуваат еклектични примеси на машки здолништа, етно-елементи, панк-графити, корсети, џинс и други елементи, но и на авангардните модни форми на Реи Кавакубо и Мартин Маржиела. Финалниот резултат на овие процеси низ кои поминаа учесниците е заедничка капсулна модна колекција со одржлив дизајн, која претставува современа интерпретација на македонските народни носии. Колекцијата се состои од пет финални изгледи, кои очигледно се наменети за помлада целна група со смел став и слободен уметнички дух. Модниот изглед број 1 се состои од софистицирана комбинација на комотни сиви женски корсетпантолони и необично болеро во сребрена боја. Болерото спојува нараменици, кружно ткаени од остатоци од текстилни материјали и околувратник богато украсен со имитација на сребрени монети. Изгледот е надополнет со маска за лице, исто украсена со монети. Нарамениците се инспирирани од пафтите, кои се највпечатливи и најкарактеристични елементи на женскиот накит од носиите. Метални, богато орнаментирани и со кружни и листовидни форми кои се носат напред на појасот, пафтите се симбол на плодноста на жената. Во креациите на учениците добиваат сосема нова позиција на телото и нов материјал за изработка. Металните монети, редени во накитот на носиите како крлушки од риба, се употребувале како украси за главата, вратот и градите. Во оваа современа примена тие потсетуваат на некои митски суштества од минатото, но и нè пренесуваат во некоја замислена иднина.

RUMENA Traditional men dress outfit with neo punk twist

LJUBA Floral dress with ruffles and oversized lace earrings

Fashion look number 2 consists of a women’s dress with ruffles and earrings made of small knitted lace pieces “milје“. The dress is of medium length and is made of flowing fabric with small floral motifs. It follows the fashion trends, which in recent years have constantly brought back romantic dresses with floral patterns. The overemphasized earrings are a reference to the traditional techniques of knitting lace and “milje“, but also to the rich traditional jewelry used to adorn women. Fashion look number 3 is intended for men. It consists of a shirt, a pleated skirt, pants, and a head ornament, combining elements of women’s and men’s folk costumes. The color is red and white, which together with black and yellow are the most common colors in Macedonian . The red and white shirt with a front notch, the so-called “Russian collar” and cuffs is decorated with red lace ribbons placed horizontally on the front, reminiscent of hand-knitted laces “sorki” from women’s folk costumes. The white skirt with folds “fustan” is taken from the men’s folk costume. Here it is presented in a slightly longer variant with a red accessory on the back of the body, which, although with the same texture of folds, is more associated with the “skutina“. The hair accessory, made from red wool strands, is inspired by wool hair accessories in the form of “kotsali”, “prtsli” and “pletenki” braids worn by young women. These ornaments were also a kind of indicator of readiness for marriage, and protection from evil spirits. In this modern interpretation, the accessory takes the form of a hairstyle called “Mohawk”, or in our country known as “Brush”, which symbolizes non-conformism and rebellion. Although historically worn as a men’s hairstyle in different historical periods and by different nations, it was popularized among young people during the punk fashion of the 70s and 80s of the twentieth century. This ornament is made of red woolen threads. Despite the eclectic combination of elements, on the whole, this fashion look seems refined, stylishly harmonious, and modern.

Модниот изглед број 2 се состои од женски фустан со карнери и обетки изработени од плетено милје. Фустанот е со средна должина и е изработен од лелеава ткаенина со ситни цветни мотиви. Ги следи модните трендови, кои во последните години постојано ги враќаат во мода романтичните фустани со цветни дезени. Пренагласените обетки се референца на традиционалните техники на плетење тантели и милјенца, но и на богатиот традиционален накит применет за украсување на жената. Модниот изглед број 3 е наменет за мажи. Се состои од кошула, здолниште со фалти, пантолони и украс за глава, и комбинира елементи од женските и машките народни носии. Колоритот е со црвена и бела боја, кои заедно со црната и жолтата се најзастапени бои во македонските народни носии. Црвенобелата кошула со преден изрез, таканаречена „руска“ јака и манжетни е украсена со црвени тантелени ленти хоризонтално поставени на предниот дел, кои потсетуваат на рачно плетените тантели „сорки“ од женските народни носии. Белото здолниште со фалти „фустан“ е преземено од машката народна носија. Овде е претставено во малку подолга варијанта и со црвен додаток на задниот дел на телото, кој иако е со истата текстура на фалти, повеќе асоцира на скутина. Додатокот за коса, направен од црвени рески од волница е инспириран од волнените додатоци за коса во форма на „коцали“, „прцли“ и „плетенки“ што ги носеле младите жени. Овие украси биле и еден вид индикатор за подготвеноста за мажење, и заштита од уроци. Во оваа современа интерпретација додатокот добива форма на фризурата наречена “Mohawk”, или кај нас позната како „четка“, која симболизира нон-конформизам и бунтовништво. Иако историски се носела како машка фризура во различни историски периоди и кај различни народи, таа била популаризирана кај младите во панк-модата од 70-ите и 80-ите години на дваесетиот век. Овој украс е направен од црвени рески од волница. И покрај еклектичниот спој на елементите, во целина овој моден изглед делува прочистено, стилски усогласено и современо.

SIRMA Conscious dress made with woven textile leftovers

SILJAN Knitted tunic with fringes and pants with ethno motifs

Fashion look number 4 is in the form of a women’s dress, constructed of fused rectangular fabrics made from various pieces of textile waste. The weaving technique is inspired by the traditional women’s apron, known as “futa” or “skutina”, which is made by joining two rectangular woven pieces. With a multitude of colors and textures, this dress vividly reflects the freedom of creation and artistic expression. The evident desire for a 100% application of scraps of materials makes this model a true representative of sustainable design. Fashion look number 5, which consists of a knitted tunic, pants and headdress, is visibly an unisex look, which can be worn by both women and men. The tunic is fully decorated with tassels made of scraps of materials and wool. It is recognizable that inspiration was drawn from the Mariovo women’s costume, which abounds in red tassels. The tassels as an element in the Macedonian tradition appear predominantly in the women’s costumes, most often in the decoration of the bridal coverings or veils known as “ubrusi” and “sokai”, the scarves “darpni” and “darkmi”, in the “kiski” and “kotsali” attachments on hair, shirts, outerwear, lapels, belts, and belt decorations. In men’s costumes, they sometimes appear within accessories, such as the decorative “riza” cloths, belts, and belt ties. The variety of colors and textures of the tunic creates an unusually harmonized visual “noise”, which would easily fit into the style concepts of every fashion-conscious young man. The trousers are subtly decorated with ribbons that have geometric ornamental patterns, typical of the Macedonian folk costumes. The headdress is inspired by the traditional “tepelak”, a metal bridal headdress with a circular shape and is made of metal zippers in circular shapes. The fashion collages and the capsule fashion collection, created by the imagination and hardworking hands of the young creatives from the State School Center “Partenija Zografski”, give us confirmation that these future members of the professional creative force have the ability to understand traditional skills and conceive their transfer to modernity; have the courage to create bold and innovative fashion concepts, but also the potential to create a sustainable fashion future.

Модниот изглед број 4 е во форма на женски фустан, конструиран од спојувани правоаголни ткаеници изработени од најразлични парчиња текстилен отпад. Техниката на ткаењето е инспирирана од традиционалната женска престилка, позната како „фута“ или „скутина“, која се изработува со спојување на две правоаголно ткаени парчиња. Со мноштво бои и текстури, овој фустан живописно ја одразува слободата на креирањето и уметничкото изразување. Евидентната желба за стопроцентна примена на остатоци од материјали го прави овој модел вистински репрезент на одржливиот дизајн. Кај модниот изглед број 5, кој се состои од плетена туника, пантолони и украс за глава, се забележува дека се работи за унисекс изглед, кој можат да го носат и жени и мажи. Туниката е целосно украсена со рески изработени од остатоци од материјали и волница. Препознатлива е инспирацијата од мариовската женска носија, која изобилува со рески во црвена боја. Реските како елемент во македонската традиција се појавуваат доминантно кај женските носии, најчесто во украсувањето на невестинските покривки или превези за глава познати како „убруси“ и „сокаи“, марамите „дарпни“ и „даркми“, кај „киските“ и „коцалите“ прикачени на косата, кај кошулите, горните облеки, скутините, појасите и украсите за појаси. Во машката носија понекогаш се појавуваат кај додатоците, како на пример декоративните крпи „ризи“, појасите и гајтаните за појас. Шаренилото од бои и текстури на туниката создава необично хармонизирана визуелна „врева“, која без проблем би се вклопила во стилските концепти на секој модно освестен млад човек. Пантолоните се украсени суптилно со ленти кои имаат геометриски орнаментални шари, типични за македонските народни носии. Украсот за глава е инспириран од традиционалниот „тепелак“, метален невестински украс за глава со кружна форма и е изработен од метални патенти во кружни форми. Модните колажи и капсулната модна колекција, создадени од имагинацијата и вредните раце на младите креативци од Државниот училиштен центар „Партенија Зографски“, ни даваат потврда дека овие идни припадници на професионалната креативна сила имаат способност да ги разберат традиционалните вештини и да осмислат нивен пренос во современоста; имаат храброст да создадат смели и иновативни модни концепти, но и потенцијал со кој ќе ја креираат одржливата иднина на модата.

united.

Ivana Trajkova Bejtula Vesel Enis Asipov Jove Ilievski Lаura Bekteshovska Miradzh Asipov Martin Stojkovski Kepser Hasan Muhamed Aliev Kristina Stojkovska Durak Demirov Ibrahim Shakirov Jana Kacarska Mario Stojkovski Jovica Milanovski Hazbija Bekteshovska Dzhelil Useinovski Mamudija Demirova Tavita Musoska credits for fashion workshop

disable the label: open your (he)art

Guided by Kellehanna E’Shawn, Snow Xu and Grace Jun, the insightful members of Оpen Style Lab (OSL), a nonprofit organization committed to making style accessible for everyone, regardless of their cognitive and physical abilities, the students took the stage for self-presentation both individually and as a team, while receiving constructive feedback and new ideas regarding the best materials and colors to use for a specific form and fit. They were also assigned to create mood boards using the lasercut body stencils provided by OSL, through which the students expressed their vision on how they can alter chosen items. Moreover, the youngsters got an opportunity to have in-depth conversations with two admiringly inspirational guest speakers, Poppy Greenfield and Varun Chandak, whose personal stories motivated them to never give up, but to push through and persevere in order to make their life a positive experience.

Со насоки од Келехана Е’Шон, Сноу Ксу и Грејс Џан, проникливите членови на Open Style Lab (OSL), непрофитна организација посветена на креирање на стил достапен за сите, без оглед на нивните когнитивни и физички способности, учениците го имаа главниот збор за самопрезентација, подеднакво индивидуално и како тим, притоа добивајќи конструктивни повратни информации и нови идеи во однос на најдобрите материјали и бои што треба да се користат за специфичните облици и димензии. Исто така, им беше зададено да создадат колажи со примена на ласерски скицирани матрици со форми на телото, обезбедени од OSL, преку кои учениците ја искажаа својата визија за тоа како можат да ги подобрат избраните парчиња. Покрај тоа, младите имаа можност да водат длабоки разговори со двајца восхитувачки инспиративни говорници, Попи Гринфилд и Варун Чандак, чиишто лични приказни ги мотивираа да не се предаваат никогаш, туку да вложат напори и бидат истрајни, за да си го направат животот позитивно искуство.

the art of visual communication macedonian sign language stickers

The graphic design workshops were mentored by Jana Markovska from the creative studio “Do:More“. The students had an opportunity to get acquainted with the basic elements and principles of this field, from paper and pencil, to practical work on one of the primary programs used to make graphic illustrations, thus demonstrating the gained skills in action. They created their first personalized stickers, which are a combination of Macedonian sign language and

text, with logistics from pedagogue and interpreter Viktorija Volak, using a new modernized alphabet modeled by Lazar Gjikov, a former student at “Partenija Zografski”. The stickers will not only enrich and simplify the online communication between young people with hearing impairment, but they will also bring the sign language closer to all other users on the social network. They are free to download for the mobile application Viber.

Работилниците за графички дизајн се одржаа под менторство на Јана Марковска од креативното студио „Do:More“. Учениците имаа можност да се запознаат со основните елементи и принципи на оваа дејност, од хартија и молив, до практична работа на една од примарните програми за правење графички илустрации, демонстрирајќи ги стекнатите вештини на дело. Тие ги создадоа своите први персонализирани стикери, кои се комбинација од македонски знаковен јазик и текст,

со логистика од педагогот и толкувач Викторија Волак, користејќи нова модернизирана азбука, изработена од Лазар Ѓиков, поранешен ученик во „Партенија Зографски“. Стикерите не само што ќе ја збогатат и поедностават мрежната комуникација помеѓу младите со оштетен слух, туку и ќе го приближат знаковниот јазик до сите други корисници на социјалната мрежа. Тие може бесплатно да се преземат за мобилната апликација Viber.

together.

Muhamed Asipi Ivana Trajkova Enis Asipov Jove Ilievski Laura Bekteshovska Jana Kacarska Miradzh Asipov Kepser Hasan Mamudija Demirova Muhamed Aliev Kristina Stojkovska Mario Stojkovski Jovica Milanovski Ajdovan Osmanovski credits for graphic design workshop

creativity is our identity: design that brings life

The product design workshops were mentored by Anita Gај, founder and designer of “Lotus Lounge Chair“, as well as one of the pioneers in graphic and industrial design in our country. Тhe students made prototypes for a limited children edition of contemporary sitting bags, drawing inspiration from animals that consolidate macedonian historical and cultural background. The first one is an imaginative interpretation of a horse, which as a traditional symbol is ubiquitous in our history, culture, art, poetry and prose. On the other hand, the little duck is a personification of youth, playfulness and the spirit of the students, who are yet to develop, spread their wings and soar towards the future.

Работилниците за продуктен дизајн се одржаа под менторство на Анита Гај, основач и дизајнер на „Lotus Lounge Chair“, како и еден од пионерите на графичкиот и индустрискиот дизајн во нашата земја. Учениците изработија прототипи за лимитирана детска линија на модерни вреќи за седење, црпејќи инспирација од животни кои ја обединуваат македонската историска и културна позадина. Првата претставува имагинативна интерпретација на коњ, што како традиционален симбол е сеприсутен во нашата историја, култура, уметност, поезија и проза. Од друга страна, малото пајче е персонификација на младоста, игривоста и духот на учениците, кои допрва ќе се развиваат, рашират крилјата и се вивнат кон иднината.

teamwork makes the dream work.

Enis Asipov Kepser Hasan Bejtula Vesel Kristina Stojkovska Laura Bekteshovska Ivana Trajkova Miradzh Asipov Jove Ilievski Martin Stojkovski Jana Kacarska Mario Stojkovski Jovica Milanovski Dzhelil Useinovski Mamudija Demirova credits for product workshop

stay in the focus:

catalogue making off The photography workshop was mentored by Andrijana and Dimitar Petrovski, the creative duo from the well-known studio “Ani & Dimi’’. The students were guided through the whole process of catalogue making off. They had an opportunity to see up close, but also to get directly involved in it. The photo sessions kicked off with an editorial shoot featuring models Igor Nasteski and Bojana Zlatkova, dressed in garments and accessories from the students’ capsule fashion collection, whose pieces were complemented with art makeup and hair by Marija Lazarova. The next step was taking still life pictures with their pottery, terracotta and wooden hand crafted products. After months of learning and working with great love, vigor and support from the mentors, our students are now ready to present their masterpieces with pride and satisfaction.

Работилницата за фотографија се одржа под менторство на Андријана и Димитар Петровски, креативното дуо од добро познатото студио „Ani & Dimi“. Учениците добија насоки за целиот процес на создавањето каталог. Тие имаа можност да го набљудуваат одблизу, но и директно да се вклучат во неговата реализација. Фото-сесиите започнаа со едиторијално снимање во кое учествуваа моделите Игор Настески и Бојана Златкова, облечени во креации и додатоци од капсулната модна колекција на учениците, чиишто парчиња беа надополнети со уметничка шминка и фризура од Марија Лазарова. Следен чекор беше изработката на продуктни фотографии со нивните грнчарски, теракотни и дрвени производи. По неколкумесечно учење и работа со голема љубов, енергија и поддршка од менторите, нашите ученици сега се подготвени да ги претстават своите ремек-дела со гордост и задоволство.

Students: Ivana Trajkova, Enis Asipov, Jove Ilievski, Laura Bekteshovska, Miradzh Asipov, Martin Stojkovski, Kepser Hasan, Bejtula Vesel, Muhamed Aliev, Kristina Stojkovska, Durak Demirov, Ibrahim Shakirov, Jana Kacarska, Mario Stojkovski, Jovica Milanovski, Hazbija Bekteshovska, Dzhelil Useinovski, Muhamed Asipi, Mamudija Demirova, Tome Pelovski, Boshko Jankov, Dragana Mitrovikj, Ajdovan Osmanovski, Serpil Demirova, Tavita Musoska, Filip Mladenovski, Selma Mechovska, Greta Veliju, Adila Ismailovikj Mentors: Aneta Popova, Slobodan Stoleski, Irina Tosheva, Ljubisha Saveski, Igor Kitanovski, Anita Gaj, Jana Markovska, Katerina Trpkovska, Despina Zdravkova, Ivana Josimovska, Dana Kjoseva, Mirjana Josifoska, Valentina Kastratovikj, Dimitar Petrovski, Andrijana Petrovska Istituto Kirsten Scott, Janet Sartor, Mohsin Ali, Federica Marangoni Capitani London: Open Kellehanna E’shawn, Snow Xu, Grace Jun, Pinar Style Lab: Guvenc, Poppy Greenfield, Varun Chandak, Christina Mallon Collaborators: Viktorija Volak, Jana Zlatanova, Andrijana Noveska, Blazhe Mitev, Viktor Stojkov, Blagoja Angelovski, Marina Trajkovska, Bojana Zlatkova, Igor Nasteski, Marija Lazarova, Milan Atanasov, Svetlana Bogova Jovanovska

we are developing the creative innovators of tomorrow.

Ученици: Ивана Трајкова, Енис Асипов, Јове Илиевски, Лаура Бектешовска, Мираџ Асипов, Мартин Стојковски, Кепсер Хасан, Бејтула Весел, Мухамед Алиев, Кристина Стојковска, Дурак Демиров, Ибрахим Шакиров, Јана Кацарска, Марио Стојковски, Јовица Милановски, Хазбија Бектешовска, Џелил Усеиновски, Мухамед Асипи, Мамудија Демирова, Томе Пеловски, Бошко Јанков, Драгана Митровиќ, Ајдован Османовски, Серпил Демирова, Тавита Мусоска, Филип Младеновски, Селма Мечовска, Грета Велију, Адила Исмаиловиќ Ментори: Анета Попова, Слободан Столески, Ирина Тошева, Љубиша Савески, Игор Китановски, Анита Гај, Јана Марковска, Катерина Трпковска, Деспина Здравкова,Ивана Јосимовска, Дана Ќосева, Мирјана Јосифоска, Валентина Кастратовиќ, Димитар Петровски, Андријана Петровска Instituto Кирстен Скот, Џенет Сартор, Мохин Али, Федерика Marangoni Капитани London: Open Келехана Е’шон, Сноу Ксу, Грејс Џан, Пинар Гувенц, Style Lab: Попи Гринфилд, Варун Чандак, Кристина Малон Соработници: Викторија Волак, Јана Златанова, Андријана Новеска, Блаже Митев, Виктор Стојков, Благоја Ангеловски, Марина Трајковска, Бојана Златкова, Игор Настески, Марија Лазарова, Милан Атанасов, Светлана Богова Јовановска

responsible future catalogue Publisher: Macedonian Fashion Association

Editor in chief: Svetlana Bogova Jovanovska

Authors: Gordana Vrencoska, Aneta Popova, Sara Simoska, Milan Atanasov Graphic design: Dijana Atanasovska, Ana Mitreska, Ivana Mitreska, Jana Markovska Photographs: Andrijana Petrovska, Dimitar Petrovski, Svetlana Bogova Jovanovska, Milan Atanasov Cover Page: Anidimi (Photography), Bojana Zlatkova (Model), Marija Lazarova (Muа), Svetlana Bogova Jovanovska (Concept)

Digital Publication, Skopje, 2021

Издавач: Македонско Модно Здружение Главен уредник: Светлана Богова Јовановска Автори: Гордана Вренцоска, Анета Попова, Сара Симоска, Милан Атанасов Графички дизајн: Дијана Атанасовска, Ана Митреска, Ивана Митреска, Јана Марковска Фотографии: Андријана Петровска, Димитар Петровски, Светлана Богова Јовановска, Милан Атанасов Насловна страница: Анидими (Фотографија), Бојана Златкова (Модел), Марија Лазарова (Шминка), Светлана Богова Јовановска (Концепт)

Дигитална публикација, Скопје, 2021 година